1.

ta je informatika?

Informatika je nauka koja se bavi obradom informacija u raunarskim

sistemima. To je nauka prikupljanja, memorisanja, obrade i prikazivanja
informacija.
2.

ta je raunar?

U tehnikom pogledu, raunari su ureaji koji izvravaju aritmetike

operacije, koji mogu usporediti, pohraniti i pretraivati injenice.
3.

ta je raunarski sistem?

Kada je raunar povezan s ostalim elementima tako da osiguravaju

uspjeniji rad u odreenom okruenju tada se govori o raunarskom
sistemu.
4.

Od ega se sastoji raunar?

Raunar se sastoji od: Hardvera - fziki dio raunara i Softvera instrukcije koje upravljaju hardverom i vre transformacije nad
prikupljenim podacima, sa ciljem da se dobije eljeni izlaz.
5.

Nabrojati komponente hardvera raunara?

Hardver raunara: Interne komponente i periferije, CPU procesor,

ipovi kontroleri, memorije, Matina ploa, Posebne kartice (zvuna,
video, mrena, memorijska, ...), Konektori (serijski, paralelni, video,
audio, USB, mreni, telefonski, ...), Hladnjaci (pasivni i aktivni) i Izvor
napajanja ispravlja.
6.

Podjela softvera?

Softver se dijeli na sistemski i aplikativni. Sistemski softver (OS)

skriva kompleksnost hardvera, a aplikativnim softverom korisnici putem
interfejsa ostvaruju interakciju sa aplikacijom. Pri tome se
podrazumijeva ispravan rad hardvera.
7.

Podjela raunara?

Raunari se dijele na: Mainframe, Super raunari, Serveri, Radne

stanice, Personalni raunari, Stoni i prenosivi raunari,
Mikroraunari,Ugraeni raunari i Mree, klasteri raunara.
8.

ta je centralna procesna jedinica (CPU) i koje su njene

osnovne komponente?

Funkcija CPU je da izvri programe pohranjene u memoriji

dobavljanjem, ispitivanjem i izvravanjem njihovih instrukcija, jedne iza
1

druge. Sastoji se od kontrolne jedinice i aritmetike logike jedinice

(ALU) .

9.

ta je kontrolna jedinica?

Kontrolne jedinice je komponenta centralne procesne jedinice i

odgovorna je za dobavljanje instrukcija iz glavne memorije i odreivanje
tipa tih instrukcija.
10.

ta je aritmetiko logika jedinica?

ALU (Arithmetic logic unit) je komponenta centralne procesne jedinice i

izvodi osnovne aritmetiko logike operacije registara koji slue za
smjetanje privremenih rezultata i izvjesnih kontrolnih informacija.
11.

Osnovne jedinice memorije?

Osnovna jedinica memorije je binarna cifra nazvana bit. Neki raunari,

kao to su IBM mainframe raunari, imaju decimalnu i binarnu
aritmetiku. Ovo je postignuto primjenom BCD koda (Binary Coded
Decimal). Na primjer, broj 1944 u BCD kodu bi bio zapisan kao: 0001
1001 0100 0100, a u binarnom brojnom sistemu bi bio zapisan kao:
0000011110011000.
12.

ta je cache memorija?

Da bi se razrijeio problem ekana CPU da rije bude dobavljena iz

memorije, uvedene su male brze memorije pri CPU. Te male brze
memorije nazivaju se cache memorije i u njih se smjetaju esto
koritene rijei iz memorije.
13.

ta je magnetni disk?

Magnetni disk je eksterna memorija kod koje je mogu direktan pristup

do podataka. Magnetski disk je vrsta postojane memorije s velikim
kapacitetom i relativno kratkim vremenom pristupa pohranjenim
podacima. Magnetni disk se sastoji od jedne ili vie aluminijskih ploa
sa magnetizirajuom presvlakom. Obino su dijametra 3 do 12 cm, dok
su kod notebook raunara oni 3 cm ili manji.
14.

CD, DVD?

CD (Compact Disk) je razvijen 1980. godine od strane Philips-a i Sony-a.

Tehniki detalji su opisani u meunarodnom standardu (IS 10149),
nazvanom Red Book.
2

DVD (Digital Versatile Disk) ima isti opi dizajn kao CD-ovi, ali imaju:
Manje upljine (0.4miktona, u odnosu na 0.8 mikrona kod CD-a)
Zbijenije spirale (0.74 mikrona naspram 1.6 mikrona za CD)
Crveni laser (0.65 mikrona u odnosu na 0.78 kod CD).

15.

ta je sabirnica?

Sabirnica (eng.bus) je podskup unutar raunara ili neke druge

elektronike opreme koja kroz jedan dogovoreni standard omoguava
usmjeravanje podataka i upravljakih signala izmeu integriranih
krugova kao na primjer CPU i memorije, ostalih ureaja koje sainjavaju
raunar, podskupova unutar raunara, ili izmedu meuspojnica koje
dozvoljavaju spajanje raunara s vanjskim svijetom.
16.

Nabrojati osnovne ulazno/izlazne jedinice?

I/O jedinice obuhvata ureaje kao to su: printeri, skeneri i modemi.

17.

ta je operativni sistem?

Operativni sistem je skup sistemskih programa koji kontroliu rad

raunara
18.

Koji su tipini zadaci OS?

Tipini zadaci su : inicijalizacija komponenti raunara, obezbjeuju

rutine za kontrolu i interakciju sa komponentama, obezbjeuju
menadment, komunikaciju i kontrolu izvrenja programa i odravaju
integritet sistema i reaguju na greke.
19.

ta je program, a ta proces?

Program je niz instrukcija koji obavlja procesor. Programi se piu u

razliitim programskim jezicima koji se procesom kompajliranja
prebacuju u binarni kod razumljiv za procesore.
Proces je dio programa koji trenutno izvrava procesor. Jedan procesor
moe izvravati samo jedan proces u odreenom trenutku.
20.

ta znai multi-tasking OS?

Multi-tasking OS mogu izvravati vie programa u isto vrijeme tako to

svakom aktivnom procesu dodjeljuju vrlo kratak vremenski interval za
izvravanje na procesoru.
3

21.

ta znai multi-korisniki (viekorisniki) OS?

Multi-korisniki OS omoguavaju da vie korisnika istovremeno koriste

resurse raunara. Pristup vie korisnika obezbjeuje se preko mree.
22.

ta je korisniko okruenje i koji tipovi korisnikog

okruenja postoje?

Korisniki okruenje je okruenje unutar kojeg korisnik vri interakciju

sa operativnim sistemom.

Tipovi:
Komandna linija ili Shell - Korisnik preko tastature upisuje
komande koje izvrava operativni sistem. (primjer: MSDOS, Unix).
GUI (Graphic User Interface) - Korisnik u grafikom okruenju
(obino u obliku prozora) miem, tastaturom i drugim ulaznim
ureajima vri interakciju sa OS-om.
23.

Nabrojati najpoznatije OS?

Najpoznatiji OS su: Windows, Unix, BSD, Mac OS, Linux, Google Chrome
OS.
24.

ta je fajl (datoteka)?

Fajl ili datoteka (File) je kolekcija podataka pohranjena u jedan

dokument na ureaju za trajnu pohranu.
25.

ta je folder (direktorij)?

Fajlovi se organiziraju u direktorijima (folder). Svaki direktorij moe da

sadri vie datoteka i pod-direktorija. Svi fajlovi i direktoriji su u
grafikom okruenju predstavljeni ikonama. Fajlovi ili direktoriji obino
se otvaraju dvostrukim klikom na njihovu ikonu
26.

ta je ekstenzija fajla i nabrojati par ekstenzija?

Tip Fajla u Windows okruenju odreen je njegovom ekstenzijom (slova

u imenu fajla nakon take): Npr. raspored.doc
Tipine ekstenzije: .txt tekstualni fajl, .exe program (izvrni fajl), .dll
sistemska dinamika biblioteka, .c c programski kod itd...
27.

Kako se oznaavaju diskovi u Windows OS?

4

Diskovi u Windowsima se oznaavaju slovima A, B, C, D, itd.. praenim

dvotakom.
A: obino oznaava floppy disk, C: obino oznaava prvi hard disk
28.

Kakva je razlika izmeu naredbi Save i Save as?

Save as- koristimo kada prvi put spremamo novi dokument ili naknadno
spremamo postojei koji je otvoren, potrebno je odrediti mjesto
spremanja (ureaj i mapa), naziv i oblik (format) datoteke.
Save spremamo izmjene na postojeem dokumetu koji je trenutno
otvoren, dokument se sprema s ve odreenim postavkama mjesta,
naziva i oblika

29.

Kakva je razlika izmeu naredbi Cut i Copy?

Cut - pomijeranje (premjetanje) obiljeenog teksta (Clipboard).

Copy - kopiranje obiljeenog teksta (Clipboard).
30.

Za ta slui MS Word?

MS Word predstavlja program za obradu teksta (text processor)

ureivanje, obrada, ispis,ureivanje izgleda dokumenta, formata
dokumenta, znakova, odlomaka, stranice, povezivanje s ostalim
programima paketa MS Office i multimedijom.
31.

Koje su ekstenzije Word dokumenata?

Ekstenzija dokumenta Word-a 2007 i 2010 i novijih verzija je .docx, dok

za starije verzije Word-a je .doc.
32.

Za ta slue sljedei gumbi:

To su gumbi za standardne veliine prozora. Prvi gumb ima opciju

Minimize, drugi gumb Restore Down, trei gumb Close.
33.

Koje su funkcije sljedeih naredbi?

Kartica Home sadri ovu grupu naredbi koje slue za oblikovanje

odlomka.
34.

ta omoguava opcija Paragraph (Odlomak)?

Opcija Paragraph omoguava: grafike oznake i numeriranje, uvlake,

sortiranje, poravnanje sadraja u odlomku, sjenanje, pozivanje
dijalokog okvira, obrub i prikaz krivenih znakova.
35.

Primjena tabulatora?

U dijalokom okviru oblikovanja odlomka nalazi se gumb za postavljanje

tabulatora te se poziva novi dijaloki okvir za oblikovanje tabulatora.
Postoji pet vrsta tabova sa razliitim primjenama: Lijevi tab (poravnava
tekst po lijevoj strani), Srednji tab (poravnava tekst po sredini), Desni
tab (poravnava tekst po desnoj strani), Decimalni tab (poravnava po
zarezu/decimali), Bar tab (ne poravnava ve estetike radi uvodi liniju
meu kolonama). Kombinacija ovih tabova dovodi do novih primjena.

36.

Za ta slue sljedee naredbe

Sljedee naredbe slue za umetanje simbola. U padajuem izborniku za

simbole vidimo neke od simbola, a za ostale kliknemo u padajuem
izborniku naredbu More Symbols kojom se otvara dijaloki okvir:
Symbol.
37.

Kako umetnuti sliku u Word dokument?

Kartica Insert, naredba Picture u grupi Illustrations. Otvara se dijaloki

okvir u kojemu je potrebno odrediti mjesto na ureaju vanjske memorije
i datoteku slike koju elimo umetnuti u dokument.
38.

Kako umetnuti tabelu u Word dokument?

Umetanje tabele preko kartice Insert, grupa naredbi Table te naredba

Table s padajuim izbornikom. Iz padajueg izbornika Table moemo
brzo umetnuti tablicu ili gotove tablice.
39.

Za to slue stilovi?

Stilovi nam slue za razliit prikaz naeg teksta. Najjednostavnije

koritenje stila je da se selektuje tekst koji elimo formatirati i klikne na
6

eljeni stil. Posebna vrsta stila je Heading stil, koji slui osim
formatiranja i u organizacijske svrhe, tj. tekst selektovan Heading stilom
se u Nagivation pane prikazuje kao naslov.
40.

ta znai stil Heading1, Heading 2, ...?

Nije svejedno koji stil oznaimo, jer svaki stil odreuje razinu naslova
,npr. ukoliko pravimo sadraj i imamo stavku 1. Uvod tada emo
koristiti stil Heading 1, a kada imamo stavku 2.1 Poetak tada emo
koristiti Heading 2.
41.

Navesti primjenu naredbi u odlomku Font?

Naredbe u odlomku Font slue za ureivanje teksta i ostalih znakova.

Prvo je potrebno oznaiti dio teksta koji elimo oblikovati. Oblikovanje
moemo primijeniti na jedan znak ili vie znakova u tekstu.

42.

ta je MS Excel?

MS Excel je program za proraunske tablice koji je razvijen od strane

Microsofta. Dio je programskog paketa Microsoft Office. MS Excel je alat
za analizu podataka.
43.

Navesti ekstenzije Excelovih datoteka?

Rad u MS Excelu spremamo u datoteku koju zovemo radna knjiga.

Ekstenzija datoteke .xlsx je za radnu knjigu kreiranu u MS Excelu verzije
2007 i 2010. Ekstenzija datoteke .xls je za radnu knjigu kreiranu u MS
Excelu verzije 2003 i ranije verzije.
44.
Kako su oznaeni redovi, a kako kolone u Excelovim
radnim tabelama?
Vertikalno zaglavlje oznaka za redove, a oni su oznaeni brojevima od
1 do 1 048 576
Horizontalno zaglavlje oznaka za kolone, a one su oznaene slovima
od A do XFD
45.

Od ega se sastoji Excelova radna knjiga?

7

Radna knjiga osnovni Excel dokument, sastoji se od 16 radnih

stranica, worksheet-ova (od v.5.0).
46.

Navesti osnovne tipove podataka u Excelu?

Osnovni tipovi podataka: tekst, brojevi, datumi, vrijeme, funkcije.

47.
Objasniti ta znai na primjer oznaka A3 prikazana u
traci formula?
Oznaka A3 je adresa aktivne elije. elija oznaena adresom A3 se
nalazi u stupcu A retku 3.
48.

Kakva je razlika izmeu oznake A3 i $A$3?

A3 je formula sa relativnim referencama, a i $A$3 je formula sa

apsolutnim referencama.
49.

ta je apsolutno, a ta relativno adresiranje u Excelu?

Formule se mogu kopirati iz jedne elije u drugu, pri emu treba obratiti
panju na relativne i apsolutne reference, formula sa relativnim
referencama: =B3+B4+B5+B6, formula sa apsolutnim referencama:
=$B$3+$B$4+$B$5+$B$6.
Relativne reference su one refernce koje se pri kopiranju prilagoavaju,
a apsolutne reference pri kopiranju ostaju iste.
50.

Koje tipove grafika imamo u Excelu (navesti bar tri)?

Osnovne vrste grafikona generiranih iz podataka u elijama: kruni

(pie), redovi (bar), kolone (column), linijski (line), povrinski (area).
51.

Kojim znakom poinje svaka formula u Excelu?

Svaka formula u Excelu poinje znakom jednakosti.

52.

ta je prezentacija?

Prezentacija slui za izlaganje na odreenu temu pomou tehnikih

pomagala. Sastoji se od slajdova stranica sa sadrajem. Prilikom
izrade prezentacije koristimo u sadraju: animacije, zvune efekte,
slike, tekst, hiperveze, audio/video datoteke, itd.
53.

ta je MS PowerPoint?

Dio je paketa MS Office 2010 i spada u skupinu programa korisnike

programske opreme. Slui za izradu prezentacija.
54.

ta je Slide Show?
8

Prikaz Dijaprojekcija (Slide Show) je izvedba dijaprojekcije od prvog

slajda u prezentaciji. Moemo pokrenuti tipkom F5 ili kombinacijom tipki
Shift + F5.
55.

Navesti ekstenzije PowerPoint datoteka?

Ekstenzija datoteke su:

Office 2003 i ranije verzije: .ppt za datoteku prezentacije iji sadraj
moemo mijenjati, .pps za datoteku dijaprojekcije koja se pokrene kada
uinimo dvostruki klik nad ovom datotekom.
Office 2007 i 2010: .pptx za datoteku prezentacije iji sadraj moemo
mijenjati, .ppsx za datoteku dijaprojekcije koja se pokrene kada uinimo
dvostruki klik nad ovom datotekom.
56.

ta je rezolucija slike?

Rezolucija predstavlja broj taaka (piksela) po inu (gustina). Dubina

piksela je broj raspoloivih boja za piksel. Rezolucija se moe
smanjenjiti i poveati. Smanjenjem se gube detalji sa slike a,
poveanje se vri interpolacija izmeu taaka.
57.

Navesti osnovne tipove digitalne slike?

Tipovi digitalnih slika su vektorska i rasterska.

58.

Koje su karakteristike vektorske grafike?

Karakteristike vektorske grafike: definisana matematikim

kalkulacijama, nezavisna od rezolucije, zauzima malo prostora

59.

Koje su karakteristike rasterske grafike?

Karakteristike rasterske grafike: definisana pikselima, zavisna od

rezolucije, zauzima mnogo prostora, nezamjenjiva za fotografije
prirode ...
60.

Navesti formate vektorske grafike?

Vektorski formati su: SVG, CDR, AI, WMF ...

61.

Navesti formate rasterske grafike?

Rasterski formati su: JPG, PNG, BMP, GIF

62.

ta je multimedija?
9

Nastanak rijei: multi = mnogobrojan (latinski multus) i media =

medium = intermediary (latinski medium = "kanal ili sistem
komunikacije, informacija ili zabava". )Multimedija je sklop razliitih
vrsta informacija koje naa ula primaju.
63.

ta je linearna, a ta nelinearna multimedija?

Linearna i nelinearna multimedija: Linearni aktivni sadraj tee bez

mogunosti uticaja posmatraa i mogunosti upravljanja (na primjer
filmovi). Nelinearni sadraj nudi interaktivnost korisnika sa mogunou
upravljanja i kretanja kroz aplikaciju (na primjer kompjuterska igra ili
digitalna enciklopedija).
64.

Navesti popularne audio digitalne formate?

Popularni audio digitalni formati su:

WAV - Standardan format za audio fajlove bez kompresije (za Windows i
Mac OS). Kreiraju se veliki fajlovi. Kompresija bez gubitaka. CD kodiran
sa WAV zvui identino originalu.
MP3 - Popularni format za prenos muzike preko Interneta. Kompresija je
na oko 10% originala. Kompresija sa gubitcima.
WMA - Alternativa za MP3 razvijen od strane Microsoft-a (za Windows).
Vei stepen kompresije uz bolji kvalitet sintetizovane muzike (higher
fidelity).
65.

Navesti neke digitalne video formate?

Digitalni video formati su:

Audio video Interleave .AVI, proizveden od Microsoft u novembru

1992.

QuickTime razvijen je za Apple Computer,esto se koristi na

internetu.

Advanced Systems Format (Advanced Streaming Format)

Microsoft striming medij

MPEG (Moving Picture Experts Group)

VOB file (DVD-video Object)

RealMedia (.rm) medija striming plejer RealNetworks-a

66.

ta je raunarska mrea?
10

Raunarska mrea je skup raunara koji mogu meusobno da

razmenjuju podatke i koriste zajednike resurse. Raunari u mrei
povezani su pomou odgovarajueg hardvera i softvera.
67.

LAN mrea?

LAN (Local Area Network) mrea lokalnog opsega. Mrea na

ogranienom geografskom prostoru kao to je domainstvo, kola,
firma...
68.

WAN mrea?

WAN (Wide Area Network) mrea irokog opsega. Mrea koja pokriva
iroke geografske prostore. Internet je najvea WAN.
69.

MAN mrea?

(Metropolitan Area Network) mrea gradskog opsega. Mrea koja poput

kimenog stuba povezuje lokalne mree urbanog podruja, grada.
70.

ta je mreni protokol?

Protokoli su standardi koji omoguavaju raunarima da komuniciraju

preko mrea. Postoje razliiti protokoli za razliite aplikacije u mrenoj
komunikaciji ali svi koegzistiraju unutar fizike implementacije mree.
71.

Navesti neke od znaajnijih protokola?

Bitniji protokoli su:

PPP (Point to Point Protocol) Najee koriteni protokol za povezivanje
kunih korisnika na Internet preko modema
FTP (File Transfer Protocol) Slui za transfer fajlova u binarnoj formi
preko mree
SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) Slui za transfer elektronike pote
preko mree
HTTP (Hyper Text Transport Protocol) Protokol za transfer Web stranica
IP (Internet Protocol) Obezbjeuje nain da se identificiraju raunari
povezani na razliitim mjestima na Internetu radi njihove komunikacije.
72.

ta je firewall?

Firewall je rjeenje za zatitu raunara i mree od spoljanjeg upada, u

prvom redu sa Interneta. Firewall moe biti hardver, raunar ili ruter, ili
program koji spreava da neko neovlaen pristupi raunaru.
11

73.

ta je internet?

Internet je skup svjetskih raunarskih mrea koje za svoje korisnike

obezbjeuju niz servisa pomou standardiziranih protokola. Mree koje
ine Internet meusobno su povezane preko telefonskih ica, optikih
kablova te satelitskih linkova.
74.

ta je IP adresa?

Svaki raunar povezan na Internet dobija jedinstveni identifikacioni broj

koji se sastoj od etiri osmobitna broja, npr. 207.86.150.33.
Identifikacioni broj se naziva IP adresa
75.

Internet servisi?

Internet servisi su Email i Web. Email je metodologija za slanje

elektronskih poruka putem SMTP protokola. WWW ili Web je protokol
koji omoguava razmjenu informacija meu korisnicima u obliku Web
stranica.

12