5 ซ.ชยางกูร42.2 ถ.

ชยางกูร
ต.ในเมือง อ.เมือง
จ.อุบลราชธานี
34000
ตุลาคม 2551
เรื่อง สงตนฉบับเพื่อพิจารณา
เรียน ทานผูพิจารณา

ดิฉัน เรืองรัตนจันทร สุญญตา กะตาศรี ใครนําเสนองานเขียนแนวการดําเนินชีวิตในแงมุมทั้งสุข

และทุกข มายังทานเพื่อพิจารณา
หากทานสนใจจะนําตนฉบับเรื่องนี้จัดพิมพและจําหนาย กรุณาติดตอดิฉันทางอีเมล
suyyadha@yahoo.com หรือโทร.0823759423,0816699232 นอกจากนี้ทานจะเลือกตนฉบับเรื่องอื่นที่ดิฉันเขียนไว
ไดโดยเลือกดูในwww.scribd.comและใชคําคนดวยคําวาsuyyadhaจะไดอานตนฉบับทั้งแนวปรัชญา กําลังใจ ขําขัน
วิถีชีวิต ความสุขและแรงบันดาลใจเชน สุขบางทุกขบางตั้งแตเกิด ไขกับชีวิต อวัยวะหาเรื่อง เวลานาฬิกาชีวิต
บานนาอยูเปนบานแบบของใคร ดอกไมสีขาวกับแจกันที่คูควร ลมหายใจแหงการเดินทาง happy ? be distressful
? since be born , an egg and the life , an organ makes trouble, time clock life , a house is livable very like [
model ] , Whose, white flower with the vase that fits, breath is trave ทุกเรื่องพรอมจะจัดพิมพและจําหนายคะ

ดวยความนับถือ

เรืองรัตนจันทร สุญญตา กะตาศรี

 สุขบาง ทุกขบาง ตั้งแตเกิด

อากาศที่ตางจังหวัดดีตั้งแตเกิด
เรียนโรงเรียนสตรีตั้งแตเกิด
ตุกตาเปนของเลนยอดนิยมตั้งแตเกิด
เงินเปนสิ่งที่ใครๆเสาะหาตั้งแตเกิด
ความสุขเปนสิ่งที่ใครๆตองการตั้งแตเกิด
โรคภัยไขเจ็บเปนความทรมานตั้งแตเกิด
ความสําเร็จทําใหตองตอสูตั้งแตเกิด
ธรรมชาติอยูเหนือสิ่งใดตั้งแตเกิด
ศาสนาเปนที่พึ่งทางใจตั้งแตเกิด
เปนคนตั้งแตเกิด
 อากาศที่ตางจังหวัดดีตั้งแตเกิด
ดวงดาวบนทองฟายามค่ําคืนสุกสวาง เปลงประกายงดงาม ประดับอยูอยางเฉิดฉาย ที่ปลายสายตาทุกวัน
เมื่ออยูตางจังหวัด แตเมื่อใดที่มองทองฟาขณะยืนอยูในเมืองใหญ จะไมปรากฏภาพที่สวยงามเชนนี้ เพราะแสงสวาง
แสงไฟ จากตึกสูงระฟา พาใหทัศนียภาพขางบนไมสดใส และไมสามารถสูดหายใจไดเต็มปอด เพราะยังมีควันพิษ
ฝุนละออง ลองลอยอยูในอากาศ ถึงแมจะนอยกวาในเวลากลางวัน ก็ใชวาจะปราศจากสิ่งเหลานี้อยูในอากาศ เมื่อมี
โอกาสไดใชชีวิตอยูในเมืองใหญ ฉันก็รูสึกถึงความแตกตางของอากาศระหวางในเมืองใหญกับตางจังหวัด ซึ่งเปน
ที่ๆฉันเติบโตและอาศัยอยูมาตั้งแตเกิด ในเวลาค่ําคืนเมื่อมายืนอยูที่ระเบียงหอง ฉันจะนึกถึงบานที่ตางจังหวัด ที่นั่น
จะมีดวงดาว ดวงจันทร เรียงรายสุกใสอยูเต็มทองฟา ฉันมีเวลาอยูกับตัวเองก็ในตอนกลางคืนนี่แหละ เพราะ
กลางวันตองยุงอยูกับงาน ซึ่งเปนงานออฟฟศ อยูแตในหองแอรทั้งวัน สูดอากาศที่ไมถายเทแถมยังมีละอองหมึก
ที่มาจากคอมพิวเตอรพิมพงาน ฝุนที่จับอยูตามซอกมุมของหองที่ทําความสะอาดไดไมทั่วถึง กับลมหายใจของ
ผูรวมงานที่อยูรวมกันในหอง เมื่อเลิกจากงานฉันจึงพยายามหาอากาศที่ดีกวาเพื่อสูดหายใจเขาลึกๆ เวลากลางคืน
เปนชวงที่พอจะทําเชนนี้ได แมอากาศรอบๆจะยังไมใชอากาศที่บริสุทธิ์นักก็ตาม
ที่เมืองใหญมีฝุนละอองในอากาศอยูหนาแนนมาก ทําใหตองทําความสะอาดหองพักทุกวัน ถาไมวางและ
ปลอยทิ้งไวประมาณ1สัปดาห ก็จะไดฝุนหนาเตอะเกาะอยูตามทุกซอกทุกมุม ไมวาจะเปนโตะ ตู เตียง สิ่งของตางๆ
ที่อยูในหองจะเขรอะเลอะเปอนฝุน หนาตางบานเกร็ดจะฝาฝาง ฝุนที่เกาะตามหองนั้นเปนสีดํา ก็เลยลองนึกไปวาถา
หายใจเอาฝุนพวกนี้เขาไปในปอดๆคงจะเต็มไปดวยสีดํา ซึ่งก็มีสวนเปนไปไดเชนนั้น เพราะเคยสังเกตเวลาเช็ดรู
จมูกจะมีสีดําติดออกมาทุกครั้ง ตั้งแตเกิดมาก็ไมเคยเปนอยางนี้ อยางมากถาเปนหวัดก็จะมีน้ํามูกสีเขียว สวนในเวลา
ปกติที่แข็งแรงดีเวลาแคะขี้มูกก็จะเปนสีขาว แตเมื่อมาอยูในเมืองใหญ ภายในรูจมูกเต็มไปดวยสิ่งที่มีสีดําคลายกับ
ฝุนที่เกาะตามสิ่งของเครื่องใชและที่เกาะติดรถซึ่งจอดอยูนั่นเลย ฉันคิดจะชวยเพิ่มอากาศดีๆใหตัวเองดวยการปลูก
ตนไมที่ระเบียงหองพัก ฝุนก็ยังอุตสาหมาเกาะตามใบไมที่ปลูกไวอีก ตนไมเล็กๆที่ฉันปลูกไวคงไมไดชวยอะไร ทํา
ใหนึกไปถึงตนไมที่มีอยูมากมายในตางจังหวัด โดยเฉพาะในเวลาที่เดินทางกลับบาน ฉันจะนั่งรถไฟผานทองทุงนา
เห็นตนขาวเขียวขจี พอพนจากทุงนาก็เปนตนไมใหญเล็กหนาแนนอยูขางทางรถไฟ ภาพที่มองเห็นเต็มไปดวยสี
เขียว สดชื่น มีชีวิตชีวา ทําใหภาพความเปนอยูอยางบริสุทธิ์เขามาอยูในความนึกคิดของฉัน
บานที่ตางจังหวัดเปนบานที่มีบริเวณรอบบานอยูพอสมควร ไมอยูติดกับขางบานมากนัก ที่ดินวางเปลา
ใกลๆบานก็มีมาก จึงมีตนไมใหญทั้งที่อยูในเขตบานและนอกบานเยอะ เวลากลางวันก็ไมรอน เพราะไดรมเงาของ
ตนไมใหญทอดบดบังแดดเอาไว ไมวาจะอยูภายในบานหรืออยูขางนอกก็เย็นสบาย ตอนเปนเด็กฉันวิ่งเลนไดอยาง
สบายอยูขางนอกบาน มีตนไมใหเก็บใบมาเลนขายของมากมาย พอวิ่งเลนจนเหนื่อยก็นั่งพักใตตนไมสักตน มีลม
เย็นๆพัดเบาๆเมื่อนั่งไดสักพักก็งวง ตนไมเหลานี้มีอายุหลายสิบป นอกจากจะใหรมเงาแลว ยังเปนที่อยูอาศัยของ
บรรดานกหลายชนิด บางครั้งก็มีกระรอก ลิง วิ่งผานไปมาใหเห็นบนตนไม ตอนเชาก็จะมีนกกามาสงเสียงรองอยู
เปนประจําเหมือนผูประกาศขาวประจําตนไม สําหรับตนที่เล็กลงมาหนอยก็มีจักจั่นอาศัยอยู และพากันรองในเวลา
ใกลค่ํา ตนไมทุกตนมีสิ่งมีชีวิตอาศัยเปนบานอยางมีความสุข บานฉันจึงไมเงียบเหงา แมจะไมคอยมีคนมากมายแต
มีเสียงสิ่งมีชีวิตดังใหไดยินตลอดทั้งวัน ซึ่งก็มาจากตนไมที่อยูรอบๆบานนั่นเอง วากันวาแดดที่สาดสองพื้นดินนั้น
จะรอนขึ้นทุกวัน แตที่บานฉันไมรอนเลยเพราะมีเงาของตนไมใหญบังแดดเอาไว
อากาศที่บานในยามเชาเย็นสบาย นกสงเสียงรองแตเชามืดเหมือนเปนประชากรสวนใหญที่อยูในละแวก
นั้น กลิ่นที่โชยเขาจมูกตอนเชาคือกลิ่นขาวหุง ขาวนึ่ง และกลิ่นอาหารปงยางจากขางบาน ลอยมาถึงบานฉันบอยๆ
เพราะไมไดถูกปดกั้นดวยกําแพงสูงหรือผนังตึกใหญๆเหมือนที่อยูในเมืองใหญ แตกลิ่นอาหารนั้นลอยออกจากครัว
ขางบานผานตนไมหลายตนขามรั้วบานมายังบานฉันไดอยางสบายๆ ชีวิตเริ่มตื่นมาสูดอากาศจากธรรมชาติที่ตนไม
ใหญนอยชวยกันคายออกซิเจนออกมาเต็มบรรยากาศ เคยไดยินมาวาแหลงออกซิเจนที่เปนแหลงใหญก็คือตนไม
ที่ๆมีตนไมมากก็มีออกซิเจนมาก และออกซิเจนก็เปนสิ่งจําเปนสําหรับสิ่งมีชีวิตในการหายใจ ฉันจึงไมแปลกใจที่
เห็นสิ่งมีชีวิตหลายชนิดอาศัยอยูตามตนไมใหญรอบๆบาน ออกซิเจนที่ถูกปลอยออกมาจากตนไมยังคงอยูในอากาศ
อยางบริสุทธิ์และมีอยูมากมาย ชีวิตที่อยูที่นี่จึงไดรับอากาศบริสุทธิ์อยางเพียงพอ ซึ่งตนไมที่มีอยูที่นี่ก็มีศักยภาพ
พอที่จะใหออกซิเจนสูบรรยากาศ เพราะตนไมสวนใหญเจริญเติบโต งอกงามตามสภาพภูมิอากาศที่ปลอดภัยตอ
ตนไมเชนกัน
บานฉันอยูใกลสวนรุกขชาติ ซึ่งเปนเขตรักษาตนไม และยังแจกจายพันธุไมแกประชาชนเพื่อนําไปปลูก
ดวย พันธุไมที่แจกจายสวนใหญเปนตนไมใหญที่ปลูกไวใชประโยชนหรือใหรมเงา ฉันเคยไปขอตนขนุน มะขาม
ตนยาง เพื่อไปปลูกที่สวน ก็ไดรับการแจกจายตามที่ขอ นอกจากพันธุไมที่ฉันไปขอรับแลว ยังมีพันธุไมอื่นๆอีก
มากมาย ลวนแลวแตเปนไมใหญทั้งนั้นเชน สัก ยาง ลําดวน ตะเคียน มะคา พยูง ประดู ฯลฯ ฉันเคยถามเจาหนาที่วา
ทําไมไมมีพันธุไมประดับ หรือไมสวยงามไวแจกจายบาง ก็ไดรับคําตอบวา วัตถุประสงคหลักของที่นี่คือสนับสนุน
ใหมีการปลูกตนไมไวใชประโยชนมากกวาไมประดับ และไมประดับนั้นก็มีขายตามทองตลาดอยูแลว สวนพันธุไม
ที่มีในสวนรุกขชาติที่ไดเพาะพันธุไวนั้น เปนพันธุไมหายากก็มี และเปนไมที่สวนใหญถูกทําลาย ลักลอบตัดก็มี ไม
เหลานี้จําเปนที่จะตองปลูกทดแทน จึงสนับสนุนใหมีการปลูกไมพันธุเหลานี้ ผูที่มาขอรับพันธุไมไปปลูกสวนใหญ
จะเปนผูที่มีที่ดินเพียงพอในการปลูกตนไมใหญๆได ฉันนึกถึงภาพพื้นที่ๆเต็มไปดวยตนไมใหญที่ถูกแจกจายเพื่อ
ไปปลูกแลวก็สบายใจที่จะไดมีอากาศดีๆใหหายใจเปนพื้นที่กวางขวางออกไป และดีใจที่มีการปลูกตนไมทดแทน
ตนที่ถูกโคนไป ทําใหยังมีพื้นที่ๆมีตนไมอยู การที่ใชพื้นที่ในการปลูกตนไมเชนนี้ เปนผลดีตอสภาพแวดลอมทาง
ธรรมชาติดวย เพราะตนไมเปนแหลงออกซิเจนและชวยฟอกอากาศใหสิ่งมีชีวิตไดใชหายใจ ฉันแนใจวาพื้นที่
ตางจังหวัดที่ฉันอยูมาตั้งแตเกิดมีอากาศดี เพราะมีสภาพแวดลอมที่ดี มีการปลูกตนไมและใหความสําคัญกับการ
ดูแลใหมีตนไมอยูในพื้นที่ และคงจะเปนเชนเดียวกันในที่อื่นๆ
เมื่อเปรียบเทียบปริมาณควัน ไอเสีย กับออกซิเจนที่ตนไมปลอยออกมาสูบรรยากาศที่บานฉันใน
ตางจังหวัดแลว ยังอยูในเกณฑที่ไมเปนพิษ ลมหายใจเขาออกยังมีประสิทธิภาพที่จะทําใหรางกายแข็งแรงอยูได
สังเกตจากตนไมรอบๆที่มีใบเขียวสดดี ไมแหงกรอบหรือใบเปนสีดําเหมือนในเมืองใหญ จึงมีศักยภาพพอที่จะผลิต
ออกซิเจนออกสูบรรยากาศไดมาก และชวยเปลี่ยนกาซคารบอนมอนอกไซดใหเปนอากาศดี จึงหายใจไดสบายปอด
และรถยนตที่มีแลนอยูในตางจังหวัดก็ไมแออัดมาก จะแลนอยูจํากัดในบริเวณตัวเมืองที่ไมกวางนัก และไมติด
เหมือนในเมืองใหญ จึงมีเวลาปลอยควัน ไอเสีย ออกสูบรรยากาศไมมากพอที่จะเกิดเปนพิษอยางที่เมืองใหญเปน
ตัวเมืองในตางจังหวัดไมแออัดเหมือนในเมืองใหญ และยังมีตนไมอยูในตัวเมืองชวยฟอกอากาศใหเปนอากาศดีอยู
เสมอ แมพักอยูในโรงแรมในตัวเมืองก็ยังไดสูดอากาศบริสุทธิ์เชนกัน แตสวนใหญจะนิยมสรางที่พักตากอากาศอยู
ตางอําเภอตามสถานที่ทองเที่ยวธรรมชาติเพราะไดบรรยากาศสวยงามของธรรมชาติมากกวา บานพัก รีสอรท
โรงแรม กอตัวขึ้นตามแหลงทองเที่ยวธรรมชาติในตางจังหวัด ตามความตองการอากาศและบรรยากาศอยาง
ธรรมชาติของผูคนในปจจุบัน
ความนิยมในความเปนธรรมชาติมีเพิ่มขึ้น ปริมาณของนักทองเที่ยวที่มาเที่ยวตามน้ําตก ภูผา สวนผลไม
หรือชมวิถีชีวิตของคนตางจังหวัดมีมากขึ้น หลายคนบอกวาอากาศดี หายใจไดเต็มปอด คนที่อยูตางจังหวัดไมคอย
เปนโรคภูมิแพ แพอากาศ เพราะอากาศไมเปนพิษ ที่จังหวัดบานเกิดฉันมีรีสอรทเพิ่มขึ้นมากมาย ที่พักตากอากาศริม
แมน้ําเปนที่นิยมมากขึ้น แตละปจะมีนักทองเที่ยวมาพักชมทัศนียภาพ ชิมอาหารทองถิ่น เปนจํานวนมาก หาก
สภาพแวดลอมยังคงมีความเปนธรรมชาติ ก็ยังคงเปนแหลงทองเที่ยวไดอีกตอไป การรักษาสภาพที่เปนธรรมชาติ
อยางนี้ก็เปนการรักษาสภาพอากาศใหบริสุทธิ์ไปดวย และยังทํารายไดใหคนที่เลี้ยงชีพจากการทองเที่ยวดวย เปน
การหาเลี้ยงชีพในที่ๆอยูอาศัยมาตั้งแตเกิด
เวลาฝนตกที่บานฉันในตางจังหวัด จะรองน้ําฝนไวใช น้ําฝนที่ตกผานอากาศลงมานั้นสะอาดพอที่จะ
นํามาใชได ไมเหมือนที่เมืองใหญที่น้ําฝนอาจชะลางฝุนละอองในอากาศที่มีอยูมาก จนไมสะอาดพอที่จะนํามาใชได
ฤดูฝนจึงไมเสียน้ําใหไหลทิ้งไปโดยเปลาประโยชน สวนใหญฝนจะตกตามฤดูกาล ไมมากหรือนอยจนเกิดน้ําทวม
หรือรอนอบอาวเกินไป เด็กๆสามารถวิ่งเลนตากน้ําฝนไดเพราะสะอาด ตอนที่ฉันเปนเด็กก็เคยวิ่งเลนตากฝนบอยๆ
หลังฝนตกจะมีกลิ่นดินหอมขึ้นมาเขาจมูก ตนไมเก็บน้ําไวในดินทําใหดินชุมน้ําอยูนาน อากาศโดยรอบจึงเย็นชุมฉ่ํา
โดยมากฝนจะตกเองตามธรรมชาติไมไดเกิดจากฝนเทียม ตนไมโดยเฉพาะผลไมจึงออกผลดกตามฤดูกาล สามารถ
เก็บเกี่ยวไดทุกฤดู รวมทั้งขาวในนาก็งามดี สมัยกอนฉันเคยเห็นคนหนุมสาวยืนอาบน้ําฝน ซึ่งตอนนั้นฉันยังเด็กมาก
แตก็พอจะรูวาน้ําฝนสะอาดและคงเย็นฉ่ําชื่นใจ พอฉันเขามาอยูในเมืองใหญก็ไมไดเห็นภาพแบบนั้นอีกเลย และคิด
วาน้ําฝนที่ในเมืองใหญคงจะอาบไมได เพราะในอากาศมีฝุนละอองอยูมาก ฝนก็จะปนเปอนไปดวยสิ่งสกปรก ใช
อาบหรือดื่มคงไมได
เมื่อนึกถึงสวนรุกขชาติที่อยูใกลบานฉัน ก็นึกอยากจะใหมีตนไมใหญในเมืองใหญมากๆ แตพอมองไป
รอบๆก็ไมเห็นที่วางที่จะปลูกตนไมใหญเลย ทุกหนทุกแหงเต็มไปดวยตึก ถนน พื้นดินที่ปกคลุมไปดวยซีเมนต หา
ที่วางที่เปนดินนอยเต็มที แมตนไมจะชวยฟอกอากาศเสียใหเปนอากาศดีได แตถาตนไมมีนอยและอากาศเสียมีมาก
ก็คงสูไมไหว เขตที่ฉันพักอยูนั้นขึ้นปายวาเปนเขตควบคุมมลพิษ ฉันไมรูสึกแปลกเลยที่ปวยเปนหลอดลมอักเสบ
บอยๆ ทั้งๆที่ตอนเปนเด็กไมเคยปวยดวยโรคนี้เลย จึงอยากใหมีตนไมเพิ่มขึ้นในเมืองใหญเพื่อเพิ่มและฟอกอากาศ
ใหเปนอากาศดี เหมือนเชนอากาศที่ตางจังหวัด
นาเสียดายที่มีขาวการลักลอบตัดไมทําลายปามาตลอด ทําใหเปนหวงสภาพพื้นที่ในตางจังหวัด ที่เคยมี
ตนไมอุดมสมบูรณจะสูญเสียไป ถาการตัดตนไมมีมากขึ้นๆ ตนไมที่ปลูกทดแทนคงจะโตไมทันไดใหประโยชน
เปนแน ตามขาวตนไมที่มีการลักลอบตัดกันมากไดแก ไมพยูง ไมสัก ไมมะคา ซึ่งตนไมเหลานี้ลวนเปนไมที่ตองใช
เวลามากกวาจะเติบโตใหไดใชประโยชน ฉันเคยเดินเขาไปในสวนรุกขชาติ และไดเห็นตนไมใหญสูงตระหงานอยู
ภายในสวน ยังนึกในใจวากวาตนไมจะโตขนาดนี้ก็คงจะพอๆกับการเลี้ยงคนใหเติบโตจนมีอายุหลายสิบป แตละ
ตนมีอายุมากแลวกันทั้งนั้น หลายตนและคงเปนสวนใหญมีอายุมากกวาฉันเสียอีก ฉันเห็นตอไมตอหนึ่งคาดวาคง
โดนตัดเพื่อนําไปใชประโยชนและมีการปลูกทดแทนก็ยังรูสึกใจหาย เหมือนชีวิตหนึ่งถูกทําลายลงไป เพราะตนไม
ใหญนั้นมีอายุหลายสิบปฉันจึงคิดวาคงจะเหมือนคนที่มีอายุราวๆนั้น เมื่อตองถูกตัดก็นึกเสียดายชีวิตและใจหาย
ตนไมนอกจากจะเปนแหลงออกซิเจน ทําใหอากาศที่ใชหายใจมีคุณภาพแลว ลักษณะของตนไมที่โปรง ลม
พัดผานได ทําใหตอใหมีตนไมอยูหนาแนนแคไหนก็ไมปดกั้นการระบายลม ไมเหมือนตึก ถามีตึกสูงอยูหนาแนน
เบียดเสียดกันขึ้นเหมือนตนไมที่ขึ้นอยางหนาแนนละก็ การระบายอากาศคงไมดี ลมไมสามารถพัดผานตึกไปได
เหมือนพัดผานตนไม บางที่ๆมีตึกติดๆกันจะไมมีลมพัดผานเลย อากาศไมถายเท ยิ่งถามีขยะอยูบริเวณนั้นแลวก็จะ
สงกลิ่นตลบอบอวลอยูตลอดเวลา ไมมีลมพัดใหกลิ่นเบาบางลง สภาพอากาศในเมืองใหญไมคอยถายเทเหมือน
ตางจังหวัด ถาพักอยูในอาคารสูงและอยูชั้นสูงๆก็อาจไมคอยเดือดรอนเทาผูที่อยูชั้นลาง เพราะลมคงจะพัดผานได
ดีกวาชั้นลาง เวลาที่ฉันอยูที่หองพักจะรูสึกอึดอัด หายใจไมคอยสะดวก ที่หองฉันแทบไมมีลมพัดผานเลย แมจะ
ออกมายืนที่ระเบียงก็ตาม ฉันจึงมักออกไปขางนอกบอยๆ ที่ๆฉันไปเดินสูดอากาศก็คือหางสรรพสินคา แตนั่นเปน
การหนีเสือปะจระเข เพราะอากาศที่หางสรรพสินคาก็ไมไดมีการถายเทอากาศดีไปกวากันเทาใดนัก เพียงแตมีสิ่ง
ดึงดูดใจใหเพลิดเพลินลืมเรื่องอากาศไปเทานั้น
ถาอากาศที่ใชหายใจในเมืองใหญกับตางจังหวัดแตกตางกัน ความเจริญก็อาจมีความไมแนนอนวาจะมีคา
แคไหน เพราะอากาศเปนสิ่งจําเปนสําหรับชีวิต เราไมอาจขาดอากาศที่ใชหายใจได แมวาเราจะมีการพัฒนาไป
เพื่อใหมีความเปนอยูที่สะดวกสบายขึ้น และทําอะไรไดมากกวาที่เปนอยูก็ตาม เหมือนวายิ่งเราหนีหางจาก
ธรรมชาติมากขึ้นเทาไหร เราก็ทําลายสิ่งที่จําเปนสําหรับชีวิตมากขึ้นดวย อากาศที่ตางจังหวัดนั้นดีตั้งแตเกิด ฉันนั้น
อยูตางจังหวัดมาตั้งแตเกิดแลวก็ไดมีโอกาสมาอยูในเมืองใหญ จึงไดมาสูดอากาศที่แตกตางกันในทั้งสองแหง
อากาศในเมืองใหญทําใหฉันปวยบอยๆ แมวาจะไมรุนแรง แตก็บั่นทอนสุขภาพ ฉันจึงตองกลับไปรับอากาศ
บริสุทธิ์ที่ตางจังหวัดอยูเปนประจํา เพราะที่บานตางจังหวัดนั้นยังมีอากาศดีๆมีคุณภาพใหหายใจเหมือนที่เคยเปนมา
ตั้งแตเกิด เวลาสูดอากาศเขาปอดจะรูสึกสดชื่น กระปรี้กระเปรา มีเรี่ยวแรง กลิ่นที่ไดจากการสูดอากาศที่ตางจังหวัด
คือกลิ่นตนไม ไอดิน สวนกลิ่นที่ไดเมื่อสูดอากาศในเมืองใหญคือกลิ่นควัน ไอเสีย ขยะ ฝุนละออง ฉันตองใชชีวิต
สลับไปมาอยูในเมืองใหญนานหนอยแลวกลับบานที่ตางจังหวัดไมกี่วัน ก็มีทั้งสุขบาง ทุกขบาง เปนธรรมดา
 เรียนโรงเรียนสตรีตั้งแตเกิด
เกิดเปนหญิงแทจริงแสนลําบาก เมื่อฉันยังเด็กไดเห็นผูใหญแตงตัวสวยงาม ก็จดจําไววาตองทําอยางไรบาง
จึงจะสวย และคิดวาเปนเรื่องสําคัญที่จะตองทําตัวเองใหสวย จวบจนเติบโตพอที่จะเขาโรงเรียน ฉันก็ถูกสงเขา
โรงเรียนสตรีแหงหนึ่ง และไดรับการอบรมในหลายเรื่อง ทําใหคิดวานอกจากความสวยที่ตองใหความสําคัญแลว
ยังมีอยางอื่นอีกมากมายที่จะขาดเสียก็ไมได การเรียนในโรงเรียนระดับประถมศึกษานั้น คิดผลการเรียนเปน
เปอรเซนต พอไดคะแนนแลวก็มีการเรียงลําดับที่ ฉันเริ่มไดลําดับที่1,2ไมเกิน3 เมื่ออยูชั้นป.3 กอนหนานั้นแวว
ยังไมออก แลวก็ไดลําดับที่อยูใน3อันดับนี้มาตลอดจนจบชั้นป.6 วิชาที่ฉันชอบก็แทบทุกวิชา มีเพียงวิชาเดียวที่ไม
คอยถนัด ไมรูสึกสนุกเวลาเรียน คือวิชาพละ ไมใชวาทําไมได แตไมรูสึกนาสนใจเทาวิชาอื่น เมื่อถึงเวลาพละก็จะ
เปลี่ยนชุดกีฬาลงมารวมกันที่สนามหญา ครูก็จะพาเลนแชรบอลบาง วิ่งรอบสนาม วิ่งเปรี้ยว บางทีก็ใหไปเลนบาร
ที่มีทั้งบารเดี่ยว บารคู อยางหลังนี่ฉันชอบเพราะสนุกดี การไดโหนบารมันรูสึกตื่นเตนกวาการวิ่งหรือเลนอยางอื่น
รูสึกทาทายในเวลาเลนดวย แตก็ไมไดมีบอยนักที่ครูจะใหเลนบาร สวนใหญจะวิ่งรอบสนามแลวพาเลนอยางอื่น
เปนการออกกําลังกาย บางครั้งก็ใหชวยกันถอนตนไมยราบซึ่งเปนวัชพืชที่ขึ้นอยูตามสนามหญา ไดประโยชนสอง
ตอ ในสิ่งที่ไมคอยชอบก็ยังมีสิ่งที่นาสนใจอยูบาง คือทุกปโรงเรียนจะมีการแขงกีฬาสี ซึ่งจะตองมีการเดินขบวน
พาเหรด แนนอนวาตองมีดรัมเมเยอรหรือผูถือปาย และเปนสิ่งเดียวที่ดึงดูดความสนใจของฉันเพราะเปนเรื่อง
สวยงาม ฉันเคยไดรับเกณฑเขาคัดตัวและฝกควงคฑาเพื่อคัดเลือกเปนดรัมเมเยอรอีกทีหนึ่ง ตอนฝกนั้นใชไมกวาด
แทนคฑา แตเอาเขาจริงแลวฉันก็ไมผานการคัดเลือก จึงมีหนาที่เปนผูรวมเดินในขบวนพาเหรดเทานั้น
ที่โรงเรียนมีเครื่องแบบนักเรียนสองแบบ คือแบบชุดเอี๊ยม ใชตั้งแตอนุบาลจนถึงป.4 พอขึ้นป.5ก็จะ
เปลี่ยนมาผูกเนคไท ฉันไดรับการสอนใหผูกเนคไทแบบผูหญิงเมื่อขึ้นป.5 และไมรูวาทําไมจึงตองผูกเนคไทแบบ
ผูหญิงซึ่งครูก็ไมไดบอกวาเพราะอะไร เพียงแตสาธิตใหดูวิธีผูกเนคไทแบบผูหญิงที่แตกตางจากผูชายเทานั้น พอผูก
เสร็จแลวก็แทบไมเห็นความแตกตางกัน ฉันไดรูวาจะผูเนคไทอยางไร และพยายามผูกใหสวยทุกวัน การไดเรียนผูก
เนคไทที่โรงเรียนทําใหฉันผูกเนคไทเปนตั้งแตเด็ก เมื่อเติบโตเขาทํางานมีบางครั้งที่สวมชุดที่ผูกเนคไท ฉันก็ไดใช
ความรูที่ติดตัวมานี่เองใหเปนประโยชน แตฉันก็ยังผูกเนคไทแบบตอนที่ยังเปนเด็กคือใชวิธีผูกแบบผูหญิง สวนผูที่
รวมงานคนอื่นๆจะผูกเนคไทดวยวิธีทั่วไปซึ่งแตกตางจากฉัน พอผูกออกมาแลวก็ไมมีใครสังเกตเห็นความแตกตาง
ที่เนคไทของฉัน แมวาจะมีวิธีผูกแตกตางกัน วิธีที่ฉันผูกเนคไทคือ คลองเนคไทเหมือนวิธีทั่วไป จากนั้นก็พันเนค
ไทรอบเสนที่จะอยูดานในหนึ่งรอบ แลวสอดเนคไทและดึงใหตึงเลย เปนอันเสร็จ ซึ่งถาผูกแบบผูชายจะตอง
พันเนคไทถึงสามรอบกอนจะสอดเนคไทในขั้นสุดทาย แรกๆที่เรียนผูกเนคไทฉันก็ผูกไดทั้งแบบผูชายและผูหญิง
แตพอผูกแบบผูหญิงเปนประจํา นานๆเขาฉันก็ลืมวิธีผูกแบบทั่วไปไปแลว นั่นไมไดเปนอุปสรรคตอการแตงตัวแต
อยางใด เพราะวิธีผูกเนคไทของฉันไมไดสรางความแตกตางจนสะดุดตาใครๆ และไมเปนผลตอชุดที่สวมใส ที่
สําคัญคือฉันเคยไดรับคําชมจากคนรอบขางวาผูกเนคไทสวยดวยซ้ํา การมองดวยตาจะไมพบความแตกตางของเนค
ไทที่ผูกดวยวิธีแบบผูหญิง แตถาจับดูจะรูสึกวาเนคไทที่ผูกแบบผูหญิงจะนุมและหลวม สวนเนคไทที่ผูกแบบผูชาย
จะแนนและแข็งกวา การผูกเนคไทแบบผูหญิงนี้เมื่อผูกแลวจะรูสึกสบายไมอึดอัดเหมือนแบบผูชาย
 นอกจากจะพิถีพิถันเรื่องแตงตัวแลว เรื่องการบานการเรือนก็เปนสิ่งที่ฉันไดรับการอบรมสั่งสอนที่
โรงเรียนเชนกัน แยกเปนวิชาทําอาหาร เย็บปกถักรอย งานฝมือแกะสลัก เรื่องเย็บปกถักรอยและงานฝมือแกะสลัก
นั้นไมมีปญหาเพราะเปนงานรายบุคคล สวนการทําอาหารนั้นทําเปนกลุม เวลาปฏิบัติจะวุนวาย เพื่อเปนการปองกัน
ความเสียหาย ครูจึงเปนผูปรุงรสเอง สวนขั้นตอนเตรียมสวนผสมนั้น ฉันและเพื่อนๆจะชวยกันทํา ซึ่งก็เปนไปตาม
สวนผสมที่แตละคนนํามา ใครนําสวนผสมอะไรมาก็จัดการกับสิ่งที่ตัวเองเอามา เชน ถาเอาตนหอมมาก็เปนคนหั่น
ตนหอม ถาเอากะทิมาก็เคี่ยวกะทิ สวนใหญฉันจะนําหัวหอม กระเทียม หรือผักเล็กๆนอยๆมา ก็จะปลอกเปลือกหัว
หอมและกระเทียม เพื่อนๆก็จะนําไปหั่นอีกที เพราะเขียงที่มีในกลุมมีอันเดียว ใครครองเขียงก็ตองหั่นทุกอยางดวย
อุปกรณทําอาหารนั้นก็แบงหนาที่รับผิดชอบในกลุมเชนกัน คนที่เอาอุปกรณเครื่องครัวมาก็ไมตองรับผิดชอบไป
จายตลาดซื้อเครื่องปรุงและสวนผสม ใครไมอยากหอบเครื่องครัวมาโรงเรียนก็ตองชวยกันนําเครื่องปรุงและ
สวนประกอบมาแทน เมื่อทําอาหารเสร็จแลวก็ตักแบงใสถุงใหแตละคนนํากลับบานไปใหผูปกครองชิม ฉันไมรูวา
การเรียนทําอาหารจะเปนประโยชนตอการใชชีวิตตอไปและสามารถดูแลตัวเองได จึงไมคอยจดจําสิ่งที่ครูสอน
เทาใดนัก เรียกไดวาใหทําอาหารแบบที่เคยเรียนมาก็ทําไมเปน พอเติบโตเปนผูใหญแลว ไดเห็นรานอาหารผุดขึ้น
มากมายฉันก็นึกอยากจะทําอาหารบาง เมื่อลงมือทําเองก็ไมไดมีพิธีรีตองอะไรเพราะวิชาที่เคยเรียนมานั้นลืม
หมดแลว อาหารที่ฉันทําจึงเปนอาหารที่ไมใชสูตรไหน ๆ แตเปนสูตรฉันเอง จําไดวาตอนเรียนทําอาหารนั้นรูสึกวา
เปนเรื่องที่ยุงยาก ตองทําอยางโนนอยางนี้จนจดจําอะไรไมไดสักอยาง พอโตขึ้นและลืมสิ่งที่ครูสอนหมดแลว แลว
ลงมือทําอาหารเองอยางมั่นใจตามความตองการของตัวเอง ก็ไมรูสึกวาการทําอาหารเปนเรื่องยุงยากสักเทาไหร อาจ
เปนเพราะตอนเด็กๆไมไดมีความตองการใหอาหารออกมาเปนอยางใดนั่นเอง จึงไมไดสนใจการทําอาหาร และทํา
ใหรูสึกวาอะไรๆก็วุนวาย ยุงยากไปเสียหมด ซึ่งนาเสียดายที่ทําใหฉันไมไดวิชานี้ติดตัวมา
มาถึงเรื่องเย็บปกถักรอย งานเย็บจะมีรายละเอียดยอยหลากหลาย มีวิธีการเย็บหลายแบบ ฉันไดรับการสอน
ใหเย็บผาดวยมือหลายแบบ เทาที่จําไดฉันไดนําความรูนี้มาใชประโยชนเมื่อกระโปรงหรือกางเกงปริ แตก หรือขาด
จะใชวิธีดนถอยหลังเพื่อซอมแซมเสื้อผาที่ชํารุด สวนการเย็บแบบอื่นๆนั้นไมคอยไดใช นานๆครั้งจะไดสอย
ชายเสื้อ ชายกระโปรงที่หลุดบาง แตก็ยังเก็บสมุดรวมตัวอยางวิธีเย็บแตละแบบตั้งแตสมัยที่เรียนเอาไวในตูจนถึง
บัดนี้ เพราะคิดวาจะเปนประโยชนตอไปในภายภาคหนา แมจะไมเคยเอามาเปดดูเลยก็ตาม จําไดวาพอโตขึ้น
ในชวงเรียนม.1ฉันก็ไดเรียนการเย็บจักร รูสึกเหมือนเปนชางตัดเย็บเสื้อผาเลย ฉันไดตัดชุดใหตัวเองและใสเดิน
แบบในหองเรียนดวย การเย็บดวยจักรนั้นยากกวาเย็บดวยมือ และตองระวังเข็มจักรจะปกมือดวย เคยมีคนโดนเข็ม
ที่จักรปกมือติดคาจักร ตองหอบหิ้วทั้งคนทั้งจักรไปโรงพยาบาล เปนเรื่องนาสยดสยองและนากลัว ซึ่งเกิดขึ้นแลว
ฉันจึงระวังมากเวลาเย็บจักร แตเมื่อเรียนจบและโตขึ้นแลวฉันกลับลืมการเย็บจักรไป มีเพียงการเย็บดวยมือที่ยังได
นํามาใชประโยชนบาง สําหรับงานปกและถักนั้น เปนงานโชวเสียสวนใหญ เชนปกครอสติช อาจนํามาเย็บเปน
ปลอกหมอนใชอีกที ผลงานปกครอสติชชิ้นแรกของฉันไดนํามาเย็บเปนปลอกหมอนลายหญิงไทยนั่งสีซอ ปกชื่อ
ตัวเองและนามสกุลลงไปดวย หลังจากที่สงเพื่อเอาคะแนนแลวก็ไดรับคืนกลับมาใชที่บาน เมื่อปกครอสติชเปนแลว
ก็เปนเลยไมมีลืม จนกระทั่งเติบโตทํางานแลว ฉันก็ยังปกครอสติชไวหลายลาย มีวัตถุประสงคเพื่อใสกรอบใหเปน
ของขวัญเมื่อมีโอกาส จะไดไมตองหาซื้อของขวัญอื่นใดใหยุงยาก ฉันไดใชครอสติชที่ปกเปนของขวัญไปแลวใน
หลายโอกาส แตมีชิ้นหนึ่งเปนผืนใหญตัดใจใหใครไมลงจึงใสกรอบไวดูเอง แตไมเคยคิดจะปกขายเพราะไมมีเวลา
พอ ยังมีงานถักโครเชทและนิตติ้งที่สอนในโรงเรียนดวย สองงานนี้ทําใหฉันไดผาเช็ดหนาที่ขอบถักดวยโครเชท
และผาพันคอนิตติ้งหูกระตาย สวนงานรอยนั้นนาจดจําอยางยิ่ง ฉันไดเรียนการรอยมาลัยหลายแบบรวมทั้งการทํา
โมบาย ที่คลุมกองบวช จําไดวาตองซื้อดอกกุหลาบและใบแกวไปโรงเรียนทุกอาทิตยเพื่อรอยมาลัย เมื่อเรียนจบแลว
ก็ไมเคยทําอีกเลย มีเรื่องที่พอทําแลวตองทําลายเสียเองก็คืองานแกะสลักผลไม เพราะเมื่อแกะสลักและสงเอา
คะแนนแลวก็จะนํามากิน มันก็เลยไมเหลืออะไรไวใหดู
ฉันเริ่มมีอุปสรรคและปญหาเกี่ยวกับเรื่องของผูหญิงเมื่อเริ่มเปนวัยรุน มีประจําเดือน เขาใจคําวาเกิดเปน
หญิงแทจริงแสนลําบากในตอนนี้เลย รูสึกวามันเปนความไมสะดวกสบายเหมือนตอนเปนเด็ก ตองคอยระวัง
กระโปรงจะเปอน แตพอโตขึ้นก็ชินไปเอง การที่อยูทามกลางผูหญิงดวยกันนั้นก็ยังตองระวังเรื่องกระโปรงเลอะ
เพราะถาเกิดเปอนขึ้นมาก็เปนเรื่องนาอายเหมือนกัน ไมใชจะอายแตเฉพาะผูชาย ที่โรงเรียนมัธยมนี้สอนดนตรีไทย
ดนตรีสากลดวย ฉันทําไดปานกลางไมถึงกับดีเดน เมื่อเริ่มเปนวัยรุนก็สังเกตเห็นวาการคบกันจะแยกเปนกลุมๆ ฉัน
จําไดวาตอนอยูชั้นประถมจะไมคอยแยกเปนกลุมชัดเจน แตถึงกระนั้นตอนนั้นฉันก็มีเพื่อนอยูจํานวนหนึ่งที่ไปไหน
ดวยกันอยูบอยๆ ที่ๆนัดกันไปนั้นก็คือสระวายน้ํา ในวันเสาร อาทิตยเปนวันนัดวายน้ํากัน จะมีขอจํากัดอยูบางตรงที่
ถาเกิดประจําเดือนมาตรงกับวันเสาร อาทิตยก็อดเลนน้ํา เปนขอจํากัดที่แยจริงๆหลีกเลี่ยงไมไดที่ฉันมีประจําเดือน
ตั้งแตอยูชั้นประถม เมื่อขึ้นมัธยมก็มีเพื่อนกลุมใหม สวนใหญจะไปเรียนพิเศษ ไมมีเวลาไปไหนเลย หองเรียน
มัธยมมีความแตกตางจากตอนเรียนประถมคือจะตองเดินเรียน ไมไดนั่งรอใหอาจารยมาสอนที่หอง แตตองเดินไปที่
หองเรียนในแตละวิชาเอง ฉันสังเกตถึงความแตกตางของบรรยากาศในหองเรียนมัธยมกับประถมไดอยูเรื่องหนึ่ง
นั่นคือกลิ่น หลายครั้งฉันไดกลิ่นที่ไมพึงประสงค เปนกลิ่นตัวที่อยูในหองนั่นเอง ฉันจะไมกลาเขาใกลเพื่อนที่ฉัน
ไดกลิ่นตัวจากเขาเพราะกลัวจะติดตอ และคิดวานาอายพอๆกับกระโปรงเปอนประจําเดือน สําหรับฉันนั้นมีตัวชวย
คือกวนอิมที่ใชทาหนา แตฉันเอามาทารักแร มันทําใหรักแรดูดี จนกระทั่งพี่เลี้ยงทักวารักแรขาวมาก ฉันกลัวจะขาว
เกินไปจึงเลิกใชแลวเปลี่ยนมาใชโรลออน ชวงที่เปนวัยรุนฉันเริ่มรูสึกวาพบความอิจฉา ริษยาในกลุมเพื่อนมากกวา
ตอนเรียนชั้นประถม อาจเปนเพราะโตขึ้นจึงมีความตองการมากขึ้นและมีความพอใจ ไมพอใจกับอะไรๆมากขึ้น แต
ไมวาจะชอบหรือไมชอบกันอยางไรก็ไมเคยทํารายรางกายกัน ไมมีการยกพวกรุมทําราย ตบตี มีแตเอาชนะกันดวย
การแขงกันเดน ไมวาจะเรื่องสวยงาม เรื่องเรียน ฉันนั้นไมคิดสูเรื่องสวยๆงามๆ แตไมยอมแพในเรื่องเรียน ที่
โรงเรียนมัธยมมีการคิดคะแนนเปนเกรด ดังนั้นฉันจึงแขงกับตัวเองทําเกรดใหดีขึ้นเรื่อยๆ วิชาที่ทําเกรดไมคอยดีก็
ยังเปนวิชาพละเชนเดิม นอกนั้นก็อยูระดับดีเหมือนเดิม แมวาจะสนใจเรื่องเรียนมากกวาเรื่องอื่น แตก็ไมได
หมายความวาจะสละแลวซึ่งความสวยงาม และนั่นเปนปญหาหนึ่งสําหรับฉันในเรื่องความมั่นใจในตัวเอง ฉันไม
คอยมั่นใจวาแตงตัวแบบไหนจึงจะสวย วิธีที่ฉันสรางความมั่นใจใหตัวเองคือ เอาเสื้อผาของญาติรุนพี่มาใส เพราะ
มั่นใจกวาใสเสื้อผาตัวเอง อยางนอยมันก็ดูดีในสายตาของรุนพี่มาแลว ซึ่งก็ไดรับคําชมจากเพื่อนๆวาชุดสวยดี
ฉันใสใจในเรื่องที่เกี่ยวกับตัวเองมาตลอด จนขึ้นมัธยมปลาย ที่โรงเรียนมัธยมปลายนี้ฉันมีเพื่อนรวมชั้น
เรียนเปนผูชายดวย เพราะเปนชั้นเรียนที่รับทั้งหญิงและชาย ความรูสึกในชวงแรกๆที่อยูในหองเรียนนั้นไมคอย
แปลกอะไร เพียงแตมองเพื่อนผูชายเหมือนคนแปลกหนา ไมคิดวาจะมีเพื่อนเปนผูชาย เวลานั่งเรียนผูชายจะไปนั่ง
รวมกันขางหลังหอง นักเรียนหญิงจะนั่งดานหนา ฉันก็จะชินอยูแตดานหนาหองเรียนและยังคงคุยแตกับเพื่อน
ผูหญิง แทบจะคิดวาเพื่อนผูชายที่อยูดานหลังหองนั้นไมมีตัวตน เวลาที่อาจารยขอแรงผูชายชวยลบกระดานหรือยก
โตะ ยกของจึงรูสึกวามีเพื่อนผูชายอยูดวย หองที่ฉันเรียนมีจํานวนนักเรียนหญิงมากกวานักเรียนชายเปนจํานวน
มากกวา1ใน3 ก็เลยไมรูสึกวามีความเปลี่ยนแปลงในชั้นเรียนเทาไหร เมื่อเปนวัยรุนเต็มตัวก็ยิ่งสนใจในตัวเองมาก
ยิ่งขึ้น เพราะชุดนักเรียนที่ใสเปลี่ยนจากแบบเสื้อปลอยชายทับกระโปรงมาเปนเสื้อเก็บชายในกระโปรงและสวม
เข็มขัด จึงไมมีอะไรปดบังพุงอีกตอไป ก็กังวลในรูปรางตัวเอง เพราะอยากใหดูดีเมื่อสวมชุดนักเรียน ดังนั้นฉันจึง
อดอาหาร และชวนกันผอมกับเพื่อนสนิท แตเพื่อนผูชายจะกินเยอะและชอบแกลงผูหญิง มีผูชายอยูสองประเภทใน
ชั้นเรียน คือประเภทชอบแกลงผูหญิง กับ ชอบผูหญิง ประเภทแรกคงยังไมโตและเปนเด็กอยู สวนประเภทหลังเริ่ม
เปนวัยรุนที่โตแลว และมีความสนใจเพศตรงขาม ประเภทนี้จะไมทําตัวใหผูหญิงตองระแวดระวัง แตจะพยายามเขา
หาและทําตัวเปนสุภาพบุรุษ เฉพาะประเภทที่เปนสุภาพบุรุษเทานั้นที่มีเพื่อนหญิงเปนเพื่อนคนพิเศษ ฉันรูสึกวาคง
เปนผูหญิงประเภทซอนความสวยจึงไมคอยมีสุภาพบุรุษมาคุยดวย
การเรียนม.ปลายนั้น เรื่องที่ฉันไมถนัดก็ยังคงเปนพละอยูดี ฉันไดเรียนฟุตบอลดวย รูสึกวาการเลี้ยงบอลที่
เปนพื้นฐานนั้นฉันวายากมาก ตอนสอบเลี้ยงบอลซิกแซกฉันทําไดไมดีเลย เขี่ยบอลไปไหนก็ไมรู บังคับบอลใหซิก
แซกไมได เพื่อนผูชายตะโกนบอกวาใหจับบอล ฉันก็กมลงเอามือจับลูกบอลวางไวแลวเขี่ยบอลตอไป อาจารยบอก
วาไมไดมันผิดกติกา แตอนุโลมใหสอบใหม ฉันไดแรงเชียรอยางหนาหู ในที่สุดก็ผานไปไดอยางยากเย็น นอกจาก
ฟุตบอลแลวอยางอื่นก็พอไปได ที่เลนไดดีที่สุดก็เห็นจะเปนเบสบอล ฉันตีลูกไดดี แตวิ่งชา ถึงอยางไรก็ยังเลนได
ดีกวาฟุตบอล ที่โรงเรียนมัธยมก็มีกีฬาสีประจําป ดวยอานิสงที่ฉันรักษารูปรางใหดีจึงไดถูกเรียกไปดูตัวเพื่อรับ
หนาที่ดรัมเมเยอรประจําสี ฉันคิดวาตัวเองไมมีคุณสมบัติพอก็ขอไมเปนดีกวา แตแลวก็ถูกใหเปนเชียรรีดเดอรประ
จําสี ก็ไมคิดวาแตกตางกันนักแตเห็นวาเปนการรวมกิจกรรมจึงไมกลาปฏิเสธ ดวยความไมถนัดฉันจึงไมคอยซอม
เชียรรีดเดอร พอถึงวันแขงกีฬาก็เลยทําไดไมดี ฉันเสียใจที่ทําใหคะแนนกองเชียรไมดีไปดวย ตั้งแตนั้นมาฉันก็หนี
หางเรื่องที่สวยๆงามๆนี้ไปเลย ถึงจะไมมีใครพูดโทษฉันก็ตาม แมในตอนแรกฉันจะไมตระหนักถึงการเปนเชียรรีด
เดอร แตก็รูสึกถึงความรับผิดชอบตอกองเชียรที่ตองเปนผูหนึ่งในการนํากองเชียรไปสูความสําเร็จ ดังนั้นฉันจึงโทษ
ตัวเองเปนเวลานานพอสมควร ขนาดกีฬาผานไปแลว เวลาเดินผานอาจารยที่ใหฉันเปนเชียรรีดเดอร ฉันก็จะรูสึก
ละอายใจที่ทําใหอาจารยผิดหวัง เพื่อนที่เปนเชียรรีดเดอรดวยกันจึงบอกวาอยาคิดมาก และมันผานไปแลว ฉันจึง
คอยๆทําใจได และกลับมามีสมาธิในการเรียนตอไป
ถามองสังคมของผูหญิงที่ฉันคุนเคยมาตั้งแตเกิดแลว ฉันสัมผัสไดถึงความหลากหลายเหมือนดอกไมที่มีอยู
หลายชนิดบนโลก บนความเหมือนที่แตกตา งทําใหบางครั้งก็เขากันไมได มีผิดใจกันบางก็จะไมยอมพูดคุยกัน แต
ไมไดโตเถียงรุนแรงอะไร ความตองการของผูหญิงมีรายละเอียดคอนขางมาก บางครั้งก็อาจลึกลับซับซอน ฉันอยู
ในสังคมที่มีความเหมือนที่แตกตางตั้งแตเกิด ก็ใชวาจะราบรื่นไปซะหมด เพราะในความเหมือนนั้นยอมตองมีการ
แขงขันชิงดีชิงเดนกัน นํามาซึ่งการอวดสวย อวดรวย อวดวาเกง อวดหลายๆเรื่อง สิ่งเหลานี้มีผลตอการคบกันวาจะ
จริงใจตอกันแคไหน ความกดดันอยูที่ความตองการอยูเหนือคนอื่นเพียงใด ถาอยากเหนือคนอื่นมากก็ยอมกดดัน
มาก ถาไมคิดอะไรก็ไมกดดันเทาไหร ฉันอาจโชคดีที่ไมกดดันมากนัก จึงมีสุขบาง ทุกขบาง แตทุกขไมมาก จาก
การไดเรียนโรงเรียนสตรีตั้งแตเกิด ซึ่งสิ่งที่ไดรับก็มีมากมาย โดยเฉพาะการไดรูจักความเหมือนที่แตกตางนั้นแลว
ยิ่งทําใหรูจักตัวเองมากขึ้น
 ในปจจุบันฉันเติบโตเปนผูใหญแลว สิ่งที่ผูหญิงนาจะรูก็มีอีกหลายอยาง เพราะการอยูในสังคมที่มีการ
เปลี่ยนแปลงอยูตลอดเวลานั้น ก็ตองมีการปรับตัวเพื่อใหอยูรอดไดในสังคมดวยความเปนผูหญิงอยางมีความสุข ฉัน
คิดวาสิ่งที่จําเปนในการอยูอยางมีความสุขไดในสังคม คือการรูจักหยุด ไมวาจะเกิดอะไรขึ้นก็ตาม ความสงบนิ่งจะ
ชวยใหผานพนเรื่องตางๆไปได ทุกๆสิ่งเราที่เขามาในชีวิต ถาเราตอบสนองในทุกๆเรื่องก็คงวุนวายไปหมด ถา
ตอบสนองแลวเกิดสิ่งดีๆก็นาจะทํา แตถาตอบสนองแลวไมเกิดอะไรที่ดีก็ควรหยุด ไมตอบสนองตอสิ่งเรานั้น เรา
ควรเลือกที่จะสุขหรือทุกขไดดวยตัวเอง แนนอนวาสังคมนั้นมีอะไรใหมๆเกิดขึ้นเสมอ อาจมีบางครั้งที่ไมรูวาควร
ตอบสนองตอสิ่งที่เขามาในชีวิตดีหรือไม เพราะไมรูวาตอบสนองแลวจะเปนอยางไร มันก็อาจจะมีสุขบาง ทุกขบาง
ปนกันไป
 ตุกตาเปนของเลนยอดนิยมตั้งแตเกิด
ความสุขที่เราไดรับอาจมาจากหลายสิ่ง สิ่งหนึ่งที่ใหความสุขไดก็คือตุกตา ฉันรูจักตุกตาตั้งแตเกิด
จนกระทั่งเติบโตเปนผูใหญ ก็ยังไดพบเห็นตุกตาอยูมากมาย ตุกตาที่ผูใหญเลนก็มี เชน ตุกตาตั้งโชว บางครั้งผูที่โต
แลวแตก็ยังเลนตุกตาหมี ตุกตาหมอน ตุกตาเปนของเลนยอดนิยมตั้งแตเกิด ในที่ทํางานก็มีตุกตาตั้งโชวมากมาย ทั้ง
ตามความเชื่อ ความชอบ ความชื่นชม มีตุกตาที่เกี่ยวของกับการทํางานอยูชนิดหนึ่ง ที่เรียกวาตุกตาทอง เปนรางวัล
สําหรับการทํางานที่ประสบความสําเร็จ เปนเกียรติยศแกผูที่ไดรับ ฉันเองไมไดทํางานที่มีรางวัลเปนตุกตาทอง แตก็
ยังตั้งหนาตั้งตาทําตอไป เพื่อใหไดผลงานมากๆ เพราะนั่นหมายถึงการอยูรอดในการหาเลี้ยงตัวเองของฉันดวย เวลา
ที่มีคนสนใจผลงานของฉันๆก็ดีใจมากแลวโดยไมไดนึกถึงตุกตาทองเลย ฉันไมเคยคิดวาจะมีตุกตาที่เปนรางวัลแหง
ความสําเร็จแกงานของฉัน มีแตเพียงตุกตาที่ใหกําลังใจในการสรางสรรผลงานเทานั้น ที่หองทํางานของฉันมีตุกตา
เซรามิกขนาดเล็กอยูหลายตัว แตละตัวมีความหมายแตกตางกัน ตุกตาอูฐทําใหฉันบอกตัวเองวาใหอดทนเหมือนอูฐ
ซึ่งฉันเองก็พยายามอดทนทํางานใหมากๆ แตก็คิดวายังไมทนไดเทานั้นเพราะเจาตุกตาอูฐนะยืนนิ่งทนนาดู ตุกตา
เสือโครงกับเสือขาว อันนี้มีคนใหมา ก็คิดวาอยากมีพลังเหมือนเสือ ทํางานไดเยอะๆไมรูจักเหน็ดเหนื่อยและสูทุก
อยางที่ขวางหนาเพื่อความสําเร็จ แคตุกตาสองสิ่งนี้ยังไมพอสําหรับฉัน ยังมีตุกตาหมูซึ่งเปนสัตวที่โดยลักษณะแลว
มีความสบาย ฉันก็อยากทํางานราบรื่นสบายๆ หมูๆ ถัดจากตุกตาเซรามิกก็จะเปนตุกตาคริสตัลรูปแรด โดยเชื่อวาจะ
ชวยใหคิดสูงาน ทนทาน มีสุขภาพดี และเปนมงคล นอกจากนี้ก็ยังมีตุกตาไมรูปนกคุมคูกับเตาคู เพราะการทํางาน
ยอมมีอุปสรรค ศัตรู ปญหา นกคุมและเตา จะชวยคุมครองและชวยใหยืนยงอยูนาน แมฉันจะไมแนใจวาตุกตาที่ให
กําลังใจเหลานี้จะสงผลตองานหรือไมเพียงไร แตก็ยังตองตั้งเอาไวมองอยูเปนประจํา แถมยังเช็ดถูทําความสะอาด
อยูเสมอ ดูแลมิไดขาด ประดุจวามีชีวิตจิตใจ สื่อสารได หลายครั้งขณะนั่งทํางานและตองการกําลังใจ ฉันจะมอง
ตุกตาที่วางอยูและจองที่ดวงตาเขาไปคลายๆจะขอพลังจากตุกตาเหลานั้นชั่วขณะหนึ่ง จึงทํางานตอ ตุกตาทั้งหมดนี้
จึงมีตําแหนงเปนผูชวยของฉันดวย
นอกจากจะเปนกําลังใจในการทํางานแลว ตุกตายังเปนผลผลิตของงานอีกดวย มีการผลิตตุกตาสงออก
มากมาย ทําใหรูวาความนิยมตุกตานั้นมีอยูทั่วโลก และมีมากขึ้นๆดวย ตุกตายังคงเปนสิ่งที่ใหความสุขทั้งโดยตรง
และโดยออมไดอยางยั่งยืนตราบจนทุกวันนี้ ผูที่ผลิตตุกตาออกขายมีรายไดเพื่อเลี้ยงชีพและสรางความมั่งคั่ง ร่ํารวย
มาหลายตอหลายคน กลายเปนอาชีพที่ยังอยูตอไปไดอีกนาน ลักษณะตุกตาที่มีการผลิตก็มีแบบใหมๆออกมาเรื่อยๆ
ตามการเปลี่ยนไปของโลก เพราะตุกตานั้นมักสรางเพื่อเปนตัวแทนของสิ่งตางๆที่มีอยูบนโลก จะขาดอยูก็ตรงความ
มีชีวิตเทานั้น แมจะถูกสรางขึ้นแทนสิ่งใดๆก็ตาม แตก็ไมมีลมหายใจ เปนสิ่งไมมีชีวิต ดังนั้นตุกตาจึงถูกสรางขึ้น
อยางไรก็ไดตามความตองการของผูสราง ตุกตาหุนยนตในหนังญี่ปุนจึงถูกอกถูกใจเด็กๆหลายคน ยิ่งตุกตามี
ความสามารถมากเพียงใด ก็จะไดรับความนิยมมากเทานั้น ในสมัยเด็กฉันก็ชอบตุกตาโดเรมอน เปนตุกตาฮีโรตัว
หนึ่งที่นารักและเกงกาจ สมัยนั้นโดเรมอนดังมาก ถึงขนาดที่โรงเรียนฉันมีเพื่อนนักเรียนเขียนการตูนโดเรมอนเปน
เลมๆใหเพื่อนอานแลวคิดตังค เปนรายไดดีพอควร ถาไมอยากเสียเงินมากก็มีตุกตาใหเลือกเลนอยูแบบหนึ่ง คือ
ตุกตากระดาษ ซึ่งจะมีชุดหลายชุดใหเปลี่ยนดวย แบบนี้มีอยูตามหนังสือ นิตยสารตางๆ ตองใชกรรไกรตัดตัวตุกตา
และชุดออกมาเลน ถาชอบสะสมก็มีขายตามทองตลาดเหมือนกัน ราคาก็ไมกี่ตังค ตุกตาที่มีขายหลากหลายแบบก็มี
ราคาแตกตางกันไป พวกราคาแพงๆแบบบารบี้นั้นบางทีผูใหญก็ซื้อเหมือนกัน ธุรกิจตุกตาคงเปนธุรกิจที่ยั่งยืนที่
นาสนใจธุรกิจหนึ่ง สิ่งไมมีชีวิตสิ่งนี้ใหความสุขทางใจกับคนไดเสมอมา
มีคําๆหนึ่งอยูวา ตุกตาหนารถ เปนคําเรียกคนที่นั่งมาในรถ คงจะเห็นวานั่งนิ่งๆสบายๆไมตองขับรถจึง
เรียกวาตุกตาหนารถ หรืออาจเพราะอยางอื่น ก็ไมรูวาที่มาของคําๆนี้มาดวยอยางใด แตดูเหมือนการเปนตุกตาหนา
รถจะถูกมองคลายๆตุกตาอยูเหมือนกัน ทํานองวาใหความสุข เปนเพื่อน คูบารมี ทํานองนั้น ตุกตาหนารถนี่หากมีก็
ดี ถาไมมีก็คงไมเปนไร ฉันเองก็ขับรถโดยไมตองมีใครเปนเพื่อน ตามหลักแลวนาจะมีสมาธิในการขับรถดีกวามี
ตุกตาหนารถซะอีก ฉันไมคอยแนใจวาตุกตาหนารถเปนคําชื่นชมหรือมีความหมายอื่นแอบแฝงรึเปลา เพราะเคยมี
รุนนองคนหนึ่งพูดกับฉันเมื่อเขาออกรถใหมวา เขายังไมมีตุกตาหนารถ ถาฉันนั่งรถเขาๆก็จะใหเปนตุกตาหนารถ
ฉันก็ไมไดพูดอะไร แตหลังจากนั้นไมนานก็ไดรูจากเพื่อนของเขาวา คนที่เขาใหเปนตุกตาหนารถนั้นตองเปน
ผูหญิงของเขาดวย ฉันฟงแลวก็รูสึกวาความหมายของคําวาตุกตาหนารถยังมีนอกเหนือจากที่เคยเขาใจอีก โชคดีที่
ไมไดตอบอะไรออกไป เพียงแตเคยอาศัยรถเขาครั้งหนึ่งก็เทานั้น ก็ภาวนาและหวังวาคงไมมีใครเขาใจฉันผิดที่ฉัน
นั่งมาในรถของเขา ตั้งแตนั้นมาฉันก็ระมัดระวังกับคําวาตุกตาหนารถพอสมควร
นอกจากตุกตาหนารถแลว ก็ยังมีตุกตานารักอีกหลายแบบที่ถูกนํามาวางโชวอยูในรถ มีทั้งแบบติดกระจก
หอยไปหอยมา แบบวางเรียงเปนชุดโชวอยูดานหลังรถ ที่เห็นบอยๆก็เปนตัวหนอนยาวๆหลากหลายสี ตุกตาคน
แคระทั้ง7 ลูกเสือกับแมเสือ รถบางคันวางตุกตาไวทั้งคัน แสดงวาตุกตาหนารถก็ไมใชที่สุดสําหรับคนขับรถนะ
สินะ ตุกตาเปนสิ่งที่เพียงแคอยูนิ่งๆเฉยๆ ไมตองทําอะไรก็มีประโยชนแลว นั่นคือใหความสุข ฉันคิดวาเปนความ
มหัศจรรยทีเดียว เพราะเทาที่รูนั้นกวาจะไดความสุขมาก็ไมใชงายๆ แตตุกตาเปนสิ่งที่ใหความสุขไดเพียงแคอยู
เฉยๆเทานั้นเอง ก็สามารถบันดาลสุขไดแลว ในความเปนตุกตาจึงเปยมไปดวยความสุขที่บรรจุอยูในตัว ฉันไดเห็น
ในพิธีการใหญๆก็จะนําเอาตุกตามาเปนสัญลักษณ อยางที่เรียกวามาสคอท หรือตัวนําโชค ที่เพิ่งผานตาไปไมนานก็
เปนตัวนําโชคในกีฬาโอลิมปกที่นครปกกิ่ง และแนนอนวาตองขายดีเปนที่ตองการของหลายคน เพราะเปนหนึ่งใน
ตุกตานําโชค ซึ่งปกติก็มีอยูมากมายหลากหลายตามความเชื่อที่แตกตางกันออกไป นอกจากตุกตานําโชคแลว ยังมี
ตุกตาขจัดสิ่งชั่วรายดวย เชน ตุกตาสิงหโตหนาโบสถที่มักวางไวหนาบานเพื่อปองกันสิ่งชั่วราย ฉันไดเห็นสิงหโต
หนาโบสถอยูในบริเวณสถานที่ๆเปนวัฒนธรรมจีนบอยๆ ตามหางรานที่เจาของเปนคนเชื้อสายจีนก็จะมีสิงหโต
ตั้งอยูประจําหนาราน เปนอีกทางหนึ่งที่ตุกตาถูกใชใหเปนประโยชน
มีการใชตุกตาเปนเครื่องมือประกอบพิธีกรรมบางอยาง ตามความเชื่อที่มีมาแตเกากอน เชื่อวาการทําตุกตา
ขึ้นมาเพื่อเปนตัวแทนคนๆหนึ่งแลวนําอาวุธมาทํารายตุกตาตัวนั้น เชน เอาเข็มแทง ใชเชือกรัดคอ ก็จะทําใหเกิด
ความเจ็บปวยขึ้นกับคนที่ตุกตานั้นเปนตัวแทน เปนพิธีทางไสยศาสตร เรื่องลึกลับนากลัวนี้มาแตเนิ่นนาน โดยใช
ตุกตาเปนสื่อเพื่อสงตอความโชครายไปสูผูที่ตองการกําจัด ไมวาจะเกิดผลอยางไร เพียงไร ตุกตาก็อยูในวิถีชีวิตใน
อีกรูปแบบหนึ่ง ซึ่งเปนไปในลักษณะที่ไมเปดเผย ปกปด แอบซอน ไมใหเห็น การใชตุกตาในที่ลับนอกจากจะเพื่อ
พิธีทางไสยศาสตรแลว ก็ไมคอยพบในเรื่องอื่น อาจมีใชทําเสนหตามความเชื่อแบบโบราณดวย โดยเอาตุกตาผูหญิง
ผูชายมาผูกติดกันไว แลวลงคาถาเพื่อใหรักใหหลง ซึ่งก็เปนเรื่องที่วนเวียนอยูในไสยศาสตรอยูดี ที่ใชอยางเปดเผย
ขึ้นมาหนอยก็อยางเชน การเอาตุกตาแมวไปวางไวที่หัวเตียงของคูบาวสาว จะทําใหคูรักเชื่อฟงเหมือนแมวนอน
หวด ตุกตาเขามาเกี่ยวของกับวิถีชีวิตของคนเราทั้งในดานที่มีความสุข และดานที่เปนทุกข แตความนากลัวไมไดอยู
ที่ตุกตา ทวาอยูที่ใจของคน เพราะตุกตาเปนเพียงสิ่งที่อยูนิ่งๆเทานั้น
สวนใหญตุกตาจะถูกใชเกี่ยวกับความสุข มากกวาเรื่องที่เปนทุกข เรียกไดวางานรื่นเริง ยินดี มงคล
ทั้งหลาย ถาใหของขวัญเปนตุกตาก็เขาไดแทบทุกงาน จําไดวาตอนเปนนองใหมสมัยเรียนอุดมศึกษา ฉันก็ไดรับ
ตุกตาเปนของขวัญตอนรับนองใหมตั้งหลายตัว ในงานรับปริญญาก็เห็นคนถือตุกตามาในงานหลายคน ไมวาจะโต
แลวอยางไรก็ตาม ก็ยังไดรับตุกตาเปนของขวัญอยูเรื่อยๆ ขนาดทํางานแลวเพื่อนก็ยังใหตุกตาเลย ฉันไดรับตุกตา
แรดสีน้ําตาลจากเพื่อนผูชายคนหนึ่งในโอกาสวันเกิดของฉัน ก็เก็บไวในรถ มีอยูวันหนึ่งเพื่อนรวมงานชวนฉันไป
เดินหาง ก็เอารถฉันไป เพื่อนรวมงานซึ่งเปนผูหญิงคนนั้นเห็นตุกตาแรดในรถก็บอกวาแปลกดี ฉันก็เลยบอกวา
เพื่อนผูชายคนหนึ่งใหมา เธอจึงทําตาโตถามวาทําไมเปนผูชายถึงไดใหตุกตาผูหญิงแบบนี้ เขาคิดอะไรกับฉัน ฉันก็
ตอบวาไมรูเหมือนกัน แตก็ไมไดคิดวาตุกตาแรดจะหมายถึงอะไร เปนแคตุกตาธรรมดา เธอก็บอกวาไมนาจะเปน
การกระทําที่ใหเกียรติกันเลย ฉันก็เลยบอกวาไมสนใจวาเพื่อนคนนั้นจะคิดอยางไร เพราะไมมีความสําคัญอะไรที่
จะแปลความหมายจากตุกตาเพียงตัวหนึ่งและไมรูสึกเดือดรอนอะไรดวย เธอก็แนะนําใหฉันเอาตุกตาไปคืนเสีย ฉัน
ถามเธอวารูไดอยางไรวาเขาคิดอะไร ถาเขาไมไดคิดอะไรแลวจะทํายังไง เธอจึงไมไดพูดอะไรตอ ตั้งแตไดรับตุกตา
ตัวนี้มาฉันก็ไมไดคิดและไมรูสึกอะไร พอเธอมาพูดใหคิดจึงไดรูวา นอกจากตุกตาจะเปนสิ่งของแลวยังเปนอาวุธ
ไดดวย แตก็อยูที่เราเองวาจะใหตุกตาเปนแคตุกตาหรืออาวุธทํารายจิตใจ
ตุกตานั้นยังเปนศิลปะดวย ตอนเด็กๆฉันชอบมองดูตุกตาที่ตั้งอยูในตูโชว เปนตุกตาหญิงสาวญี่ปุนสวมชุด
กิโมโน ยืนถือกระดาษยาวๆมีตัวอักษรอยูเต็มกระดาษ ขางๆกันก็เปนตุกตานางรําคูพระนางแบบไทยๆ ฉันเคยถาม
วาทําไมถึงมีแคตุกตาญี่ปุนกับตุกตานางรําไทย ก็ไดรูวามันแพง จึงคิดวาถาโตขึ้นจะซื้อตุกตาแบบนี้มาใสตูโชว
เยอะๆเลย พอโตขึ้นฉันก็ลืมซื้อ จริงๆแลวก็เลิกคิดที่จะซื้อก็เลยไมไดซื้อ แตก็ไดเห็นตุกตาที่เปนศิลปะอยูมากมายใน
หลายที่ ที่ดังๆก็เชน ตุกตาวิถีชีวิตของไทย มีหลากหลายอิริยาบถ แสดงถึงวัฒนธรรมไทยที่มีหลากหลาย ตุกตา
เด็กไทยละเลนแบบไทยๆก็มี ตุกตานางรําก็ยังมีอยู สวนใหญตุกตาศิลปวัฒนธรรมไทยจะสงออกนอก นาภูมิใจที่
ความเปนไทยไดรับการยอมรับในตางชาติ งานศิลปะที่เปนตุกตาที่นิยมอีกอยางหนึ่งคือตุกตาประดับที่เปนน้ําพุตาม
บานสวยๆ ราคาแพงๆ นิยมใชตุกตาศิลปะทําเปนมุมประดับของบาน บางบานมีหลายๆตัวตั้งเปนเสาเรียงกันตาม
ทางเดินใหบานดูหรูก็มี ตุกตาใชวาจะมีแตขนาดเล็กเสมอไป ตุกตาที่ทําดวยหินขนาดใหญก็ทําได ราคาก็จะสูงตาม
ไปดวย โดยเฉพาะถาเปนงานศิลปะดวยแลว ราคาก็จะยิ่งแพง ตุกตาศิลปะบงบอกถึงอารมณของผูสรางไดวามีสุข มี
ทุกขแคไหน ศิลปนจะถายทอดอารมณผานงานศิลปะ ตุกตาจึงดูมีอารมณ มีชีวิตชีวาเหมือนจริง ตอนเด็กๆฉันชอบ
ตุกตานักเตนระบําไขลานมาก คิดวาถาโตขึ้นจะซื้อมาเก็บไวเยอะๆ พอโตแลวก็ไมไดซื้ออีก คนเรานี่ชางสรางสรร
งานศิลปะไดมากมายเหลือเกิน คุณคาของงานศิลปะนั้นมีคาไมรูจบตราบเทาที่งานนั้นยังไมสูญสลายไป ตุกตา
ศิลปะจึงเหมาะที่จะเปนของขวัญพิเศษทีเดียว
ประโยชนของตุกตาก็อยูที่คนดู ถาคนไมสนใจตุกตาเสียแลว ตอใหมีตุกตามากมายสักกี่ตัวก็เหมือนไมมี
อะไร เมื่อฉันโตขึ้นเปนผูใหญ ไดทํางาน ฉันก็ไมมีเวลาใหกับสิ่งอื่นนอกจากงานนัก หลายครั้งที่ตุกตาหมีที่มีอยู
กลายเปนสิ่งไมมีตัวตน เพราะฉันมัวแตสนใจงาน และคิดวางานเปนสิ่งที่สําคัญที่สุดในชีวิต ทํางานจนเครียด
สุขภาพแย ก็ยังเขาใจวาเปนเรื่องดี เพราะฉันมีเปาหมายในชีวิตที่จะมีบานเปนของตัวเอง บางครั้งที่หงุดหงิดจากงาน
ฉันก็เห็นตุกตาหมีขวางหูขวางตาไปดวย อารมณคนเรานี่นากลัวจริงๆ ทําใหมองเห็นสิ่งที่อยูเฉยๆนิ่งๆ เปนสิ่งที่นา
เบื่อไปได ฉันปลอยใหตุกตาหมีอยูอยางไมมีตัวตนตั้งนานเพราะงานเปนเหตุ พอมีเวลามาดูจึงเห็นฝุนเกาะอยู
หนาแนน เมื่อหวลคิดถึงชวงเวลาที่ฉันสนใจแตงานแลวถามวานั่นคือความสุขหรือเปลา ฉันก็ตอบตัวเองวาไมใช
เวลาที่ฉันอยูกับความวุนวายยุงยากนั่นนะหรือคือความสุข ฉันไมเขาใจวาทําไมตองทําเชนนั้น พอหันมามองตุกตาที่
อยูนิ่งๆ ฉันก็รูสึกแวบหนึ่งขึ้นมาวา ความสุขมาจากความนิ่งมากกวาที่จะมาจากความวุนวาย แลวฉันก็คิดวาจะทํา
ตัวใหนิ่งเหมือนตุกตา จากจุดนี้ฉันก็สนใจการนั่งสมาธิ รูสึกวาดี ใจเบาสบาย จากนั้นก็คิดวาอยากจะทําตัวใหมี
ความนิ่งและพรอมที่จะมีความสุขออกมาไดเหมือนตุกตา แตดวยความจําเปนที่จะตองเจอกับปญหาอยูเรื่อยๆ มันจึง
มีแตความสุขไมได ก็สุขบาง ทุกขบาง สลับกันไป ฉันจึงเปนฉันที่เต็มไปดวยความรูสึกนึกคิดอยูตลอดเวลา
ตุกตาของเลนอมตะอยางหนึ่งที่ฉันจําไดเสมอนั่นคือ ตุกตาไขลาน พอไขลานแลวตุกตาก็จะเหมือนมีชีวิต
อยูไดสักพักหนึ่ง พอลานหมดตุกตาก็จะหยุดมีชีวิต ตอนเด็กๆเห็นแลวชอบใจ แตพอมองในมุมที่เปนผูใหญแลวก็
รูสึกลึกซึ้งมากกวานั้น ชีวิตคนเราก็มีเวลาสิ้นสุดเหมือนตุกตาไขลาน ชวงที่ลานยังไมหมดก็ตองเหนื่อยตอไป แต
ดีกวากันหนอยก็ตรงที่ คนเรานั้นมีอะไรทําไดหลายอยางไมซ้ํา แตตุกตาทําอยูอยางเดียว ฉันคิดวาชวงเวลาของลาน
ที่ยังหมุนอยู ก็อยากจะทําอะไรที่มีแตความสุข จึงรอบคอบกอนจะทําอะไรเสมอ โลกทุกวันนี้เปลี่ยนแปลงไปเร็ว
บางอยางตามไมทัน มีสิ่งใหมๆเกิดขึ้นมากมาย การเรียนรูจึงมีอยูตลอดเวลา ในชวงเวลาไขลานชีวิตจึงมีความ
ตื่นเตนเกิดขึ้นเปนระยะๆ ดวยความเปนคนจึงตองเตนกันไป คงจะนิ่งอยางตุกตาไดยาก แตฉันก็จะพยายามมีความ
นิ่งใหมากที่สุด สิ่งที่ฉันทําเปนประจําคือนั่งสมาธิ เพื่อใหความสงบมีโอกาสเกิดขึ้นในชีวิต เวลาที่อยูกับตัวเองไมมี
สิ่งอื่นแลว ก็ไดพบกับความยากเกิดขึ้น นั่นคือการควบคุมตัวเอง การใหตัวเองอยูในอารมณเดียวนั้นยากอยางยิ่ง
เพราะไมใชตุกตาที่มีอารมณเดียวตลอด แมจะนั่งสมาธิอยูในหองคนเดียวแลวก็ตาม เมื่อไดอยูในสมาธินานๆจึงเปน
ความภูมิใจอยางหนึ่งในแตละครั้งที่ไดนั่ง ซึ่งเวลาที่นั่งสมาธินั้นก็ไมเทากันในแตละครั้งสุดแลวแตวาสนาและความ
เขมแข็งในจิตใจ ที่มีมากบาง นอยบาง ฉันตองทองอยูเสมอวาถาอยากมีความสุขมากกวาความทุกขก็ตองมีอารมณ
เดียวใหไดมากที่สุด ก็เปนความคิดที่ไดมาจากตุกตานั่นแหละ อาจจะดูตลกแตก็มีสาระ และไดลองปฏิบัติแลวจึงรู
วาถานิ่งไดก็สุขไดนาน การที่ฉันพยายามทําตัวเองใหมีความสุขก็เพราะเมื่อมันมีแลวก็จางหายไป ไมไดอยูคงทน
ถาวร
ตุกตายังไมหมดลานก็ขยับอยางสม่ําเสมอ แตคนนั้นมีกาวแตละกาวในชีวิตที่มีอุปสรรคนอยใหญ มากมาย
ทําใหกาวยาวบาง สั้นบาง สะดุดบาง บางครั้งก็ลมลง หาความพอเหมาะพอดีไดยากเพราะมันเปนชีวิตชีวา ชีวิตคนมี
ความเสื่อมโทรมที่เกิดกับรางกายไปตามกาลเวลา สังขารที่รวงโรยบงบอกระยะเวลาที่ชีวิตดําเนินมาไดชัดเจน
ปจจุบันมีวิธีทําใหรางกายยังดูออนเยาวมากขึ้น ไมวาจะดวยวิธีทางการแพทย หรือการดูแลตัวเอง ก็ไดรับความ
สนใจอยางมาก ฉันอยากจะใหมีวิธีทําใหไมแกไดตลอดไปเหมือนอยางตุกตา แตเทาที่รูนั้นยังไมมีวิธีไหนที่ทําอยาง
นั้นได ก็ไดแตมองตุกตาที่เปนอยางไรก็เปนอยางนั้นไมมีความเปลี่ยนแปลง ถาวันใดคนเกงมากขึ้นกวานี้ก็ไมแน
เหมือนกันวาคนเราอาจพิชิตความแกไดบาง ฉันคงหวังแตเพียงวาวิทยาการจะกาวหนาขึ้นไปเรื่อยๆจนไปถึงจุดนั้น
ได เปนตุกตาก็มีดีอยางที่คนยังอยากมีเหมือนกัน
ตุกตาแบบใหมๆมีออกมาเรื่อยๆหลายรูปแบบ วัสดุที่นํามาใชทําตุกตาก็มีการใสใจมากขึ้นเพื่อใหมีความ
ปลอดภัยตอสุขภาพของผูใช ตุกตาที่ไดรับความนิยมอยางมากก็ไมพนไปจากตุกตารูปสัตวตางๆ คงจะดีกวานี้ถา
คนเรารักสัตวที่อยูรวมโลกเหมือนอยางที่รักตุกตา เพราะในขณะที่เราทําตุกตาสัตวตางๆขึ้นมาแลวชื่นชอบมันนั้น
อีกดานหนึ่งเราก็ยังทําราย ทําลาย ชีวิตสัตวที่มีอยูบนโลกเดียวกันนี้ จะมีประโยชนอะไรที่มีตุกตาสัตวตางๆ แตมี
สัตวบางชนิดกําลังจะสูญพันธุ ตุกตานั้นเปนตัวแทนที่ไมใชตัวจริง แตก็ยังเปนของเลนยอดนิยมตั้งแตเกิด
 เงินเปนสิ่งที่ใครๆเสาะหาตั้งแตเกิด
คนเปนสัตวเลี้ยงลูกดวยนม บนโลกนี้มีสัตวเลี้ยงลูกดวยนมอยูหลายชนิด เมื่อเกิดมาแลวก็ตองไดรับการ
เลี้ยงดูจากแม โดยอาศัยน้ํานมเปนอาหารเพื่อใหมีชีวิตรอดตอไป นมนั้นเปนทรัพยากรที่มีอยูในธรรมชาติ สิ่งมีชีวิต
ที่เลี้ยงลูกดวยนมตางมีน้ํานมเองโดยธรรมชาติ เพื่อตออายุใหแกชีวิตใหมที่เกิดขึ้นใหอยูตอไป คนจะเลี้ยงลูกดวยทั้ง
นมที่มีอยูเองและนมที่หามาจากที่อื่น ซึ่งตองซื้อมา เงินจึงเขามาเกี่ยวของกับเราตั้งแตเกิด เราตางจากสัตวเลี้ยงลูก
ดวยนมอื่นๆในเรื่องนมตรงที่ เราอาจตองใชเงินเพื่อแลกกับนมดวยความจําเปนเพื่อความอยูรอดถาไมใชนมจากแม
ของเรา แมสัญชาตญาณของเราจะไขวควาหานมเมื่อแรกเกิดไมตางจากสิ่งมีชีวิตที่เลี้ยงลูกดวยนมอื่นๆ แตจะไดมา
ฟรีๆก็ตองเปนนมจากแมตัวเองเทานั้น ถาไมใชก็ตองซื้อ เราจึงมีอิทธิพลตอพอแมใหเสาะหาเงินแทนเรา อาจจะ
ไมใชแคเพื่อซื้อนม แตเพื่ออยางอื่นอีกหลายอยาง ซึ่งสัตวอื่นไมตองทําเชนนี้เพราะไมไดใชเงิน จะวาไปแลวถาพอ
แมไมจายเงินแทนเราตั้งแตเกิด อาทิ คาใชจายในโรงพยาบาลตอนคลอด เราก็คงเปนหนี้ตั้งแตเกิดไปจนกวาจะหา
เงินเองได ถามีกฎ กติกา กิน อยู ฟรี จนกวาจะโตพอที่จะหาเงินไดเองก็คงจะดี แบบเมื่อเริ่มใชเงินตอนทํางานแลวจึง
ใหคิดเงินในตอนนั้น แตไมคิดยอนหลังไปตั้งแตเกิด เพราะสัตวโลกที่อยูบนโลกเดียวกันนี้ก็ยังอยูไดโดยไมตองใช
เงิน ก็เพราะเราไปกําหนดการอนุญาตใหใชทรัพยากรที่มีอยูบนโลกทั้งที่มีในธรรมชาติ และสรางขึ้นมา ดวยการ
แลกกับเงิน เราก็เลยไมไดอยูแบบสบายๆเหมือนสัตวโลกอื่นๆ แตจะตองอาศัยเงินตั้งแตเกิด
เมื่อตอนที่ฉันเรียนอนุบาล ครูสอนใหฉันรูจักเก็บออมเงินไวในออมสิน ฉันก็ไมคิดวาเปนเรื่องยากเย็น
อะไร แคเอาเงินใสไวในออมสินใหเต็มก็เทานั้น เปนความรูสึกสนุกที่จะทําใหออมสินเต็ม และไมไดคิดวาถาเต็ม
แลวเปนอยางไร ไมไดคิดไปไกลกวานี้ เพราะไมไดใชเงินดวยตัวเอง จึงเห็นเงินเปนแคของสะสมที่คิดวาจะเก็บไว
ใหมากๆเทานั้น เมื่อโตขึ้นมาหนอยก็ไดรูวาเมื่อเก็บเงินไดเต็มออมสินแลวจะถูกนําไปฝากไวที่ธนาคารเปนเงิน
สะสมของฉันเอง ฉันเพิ่งไดเห็นสมุดบัญชีเปนครั้งแรกก็ลุนใหตัวเลขในบัญชีเพิ่มขึ้นเร็วๆ แตก็ยังไมเคยคิดวาจะใช
เงินนั้น เพราะไมรูจะใชทําอะไร ตอนเปนเด็กไมเคยรูวาจะเอาเงินไปใชอะไรบาง ไมไดรับรูเรื่องการใชจายที่ผูใหญ
รับผิดชอบ สําหรับฉันนั้นทุกอยางที่ไดมาก็ไมไดหามาเอง ดังนั้นเงินจึงไมไดทําใหรูสึกวาเปนสิ่งจําเปนสักเทาไหร
ฉันไปตลาดกับพอแมทุกวัน ในตอนเย็นจะเห็นขอทานอยูตามตลาด ฉันไดใชเงินก็คือการใหเงินแกขอทานนี่แหละ
ถาไมใชใหเงินกับขอทานฉันก็ไมมีคาใชจายสักเทาไหร ขอทานดีใจเมื่อไดเงิน สวนฉันก็ชอบที่เห็นเขาชอบเชนนั้น
ฉันเองก็ดีใจเวลาที่มีใครใหเงินเหมือนกัน และรูวาเงินเปนสิ่งที่ใครๆก็ชอบโดยอัตโนมัติตั้งแตเด็ก จึงชอบเก็บเงิน
แตไมรูจักใช
พอไดไปที่โนนที่นี่กับพอแมบอยๆก็รูไปเองวา ทุกอยางที่ไดมานั้นตองแลกกับเงิน ฉันจึงรูจักใชเงิน และ
คิดวาตองมีเงินเยอะๆแลวละ การเสาะหาเงินเมื่อตอนที่ยังเด็กก็ทําไดแคหยอดออมสินใหไดมากที่สุดเทานั้น รูสึกวา
ไดเงินเพิ่มชาไมทันใจ อยากหาเงินใหไดเยอะกวานี้ทั้งๆที่ไมไดมีรายจายเปนของตัวเอง เงินเปนเปาหมายหนึ่งที่ฉัน
เสาะหาแมยังเด็กและยังไมไดทํางาน ความคิดนี้มันเกิดขึ้นโดยที่คงจะซึมซับจากสังคมตั้งแตไดเห็นและรูจักเงิน รูวา
มันใชทําอะไร แคนี้มันก็ทําใหรูสึกวาเปนสิ่งที่ตองการละเพราะมันใหสิ่งที่ตองการได ฉันชื่นชมเวลาไดเห็นคนที่
หาเงินเกงๆ และอยากทําไดอยางนั้น นั่นเปนประกายในความคิดวาตองเปนอะไรเมื่อโตขึ้นจึงจะมีเงินเยอะ แตฉันก็
เปลี่ยนความคิดอยากจะเปนในหลายๆอยางไปเรื่อยๆ เอาแนนอนไมได สับสนอยูวาจะเปนอะไรเพื่ออะไรกันแน ถา
ชอบทําอยางหนึ่งแลวไดเงินไมเยอะจะเลือกเปนอยางนั้นดีหรือไม ฉันคิดไมออกจนโตขึ้นและทํางานแลวก็ยังบอก
ไมไดวาเปนอะไรจึงจะมีเงินเยอะ เมื่อทํางานหาเงินเองก็รูสึกวามีเงินเทาไหรก็ยังไมเยอะ เพราะเงินที่ตองการมีมาก
ขึ้น และรูสึกวาหนาที่หนึ่งในชีวิตก็คือหาเงิน นานๆจะมีอะไรที่ฟรีเขามาใหเห็นบาง แบบวาไดมาแลวดีใจยิ่งกวาหา
เงินได ของฟรีไมมีในโลกเปนคําพูดเตือนสติที่เคยไดยินมา ฉันก็ไมแนใจวาเปนจริงอยางนั้นหรือ ถาเปนเชนนั้น
ขอทานก็คงไมมีในโลกนะสิ อาจเปนเพราะเงินเปนตัวแปรมากเกินไป ทําใหอะไรๆก็เหมือนจะฟรีไมได เคยไดยิน
คําวางานคือเงิน เงินคืองานบันดาลสุข ถาไมมีงานก็จะไมมีเงิน ชีวิตคนเรามีแคนี้เองหรือ จะหาเงินใหไดก็ตองหา
งานใหไดกอน กวาจะไดเงินมาไมใชเรื่องงายๆเลย กิจกรรมที่เราทําเมื่อเปนผูใหญแลวคือประกอบอาชีพ ทําเงิน
เปนแบบฉบับชีวิตที่แตกตางจากเพื่อนรวมโลกอื่นๆ
อะไรบางที่ฟรี หรือไมตองใชเงิน จริงๆแลวชีวิตเกิดขึ้นมาไดโดยไมตองใชเงิน กอนจะเริ่มเกี่ยวของกับเงิน
นับแตตอนคลอดเปนตนไป แลวชีวิตนั้นเกิดมาเพื่อใชเงินไปทําไมกัน นอกจากการถือกําเนิดขึ้นแลว การเปนคน
ตองผูกขาดอยูกับเงินดวยหรือ แมฉันจะคิดถามในใจตัวเองอยูแตมือก็ยังหาเงินเปนระวิง หรือเปนหนาที่ตั้งแตเกิด
คนเราเกิดมาแลวมีหนาที่เสาะหาเงินตอไปใชไหม ฉันนะเริ่มเสาะหามานานแลวกอนที่จะคิดสงสัยเสียอีก มีอยูอยาง
หนึ่งที่คนชอบมากพอๆกับเงิน นั่นคือของฟรี แลวทําไมไมทําใหมีของฟรีใหเพียงพอไปซะเลยนะ ก็เงินมันหายาก
นักนี่ ชีวิตตองดําเนินตอไปพรอมๆกับเงินเพราะไมมีทางเลือก ก็เกิดเปนคนจึงตองมีเงิน ตองหาเงิน ถาเลือกไดก็คง
จะเลือกเกิดเปนคนอยูดีนั่นแหละ ไมใชเพราะทําสิ่งที่ยุงยากกวาสัตวอื่นได แตเพราะเลือกที่จะไมยุงยากก็ไดเชนกัน
จึงยังมีการใหอยูในสังคม คําวาใหก็คือไมตองแลกกับเงิน หรือฟรี เปนสิ่งที่ทําไดถาจะทํา
ในขณะที่เงินเปนสิ่งที่ทุกคนตองมีไวใชนั้น เงินก็มีหลายสกุล ฉันเก็บเงินตางสกุลกันเอาไวบาง เผื่อคาเงินที่
ขึ้นๆลงๆจะทําใหฉันพอจะมีเงินเพิ่มขึ้นตอนเอาไปแลกเวลาคาเงินมันขึ้น เงินเหมือนกันแตมีคาตางกัน เปนความ
ซับซอนที่คนสรางขึ้นเพื่อใหชีวิตมันรําเค็ญขึ้นไปอีก ผลกระทบของคาเงินที่ขึ้นๆลงๆก็ไมวุนวายเทาไหรในคน
ระดับลาง ฉันวาเงินสกุลไหนก็ไมไดมีคุณสมบัติแตกตางกัน มันทําใหชีวิตลําบากลําบน บางครั้งตองเสี่ยงภัย
อันตรายรายแรง เพื่อหาเงิน เหน็ดเหนื่อย เมื่อยลา ถึงกับทอแทในชีวิตก็มี ไมวาจะเพื่อเงินสกุลไหนก็ตองมีชีวิตที่
ทรหดเหมือนกัน ฉันคงหวังหาเงินเพิ่มจากการแลกเปลี่ยนเงินตราไดไมมากนัก จะมีเงินที่คงคาไดถาวรหรือ มันก็
ขึ้นๆลงๆใหสนุกกับการลุนอยูเรื่อยไป
สมัยที่หาเงินเองใหมๆ ฉันทํางานรับเงินเดือนไมมากนัก พอนานๆไดเจอเพื่อนสมัยเปนเด็ก ก็ถามไถกันวา
ทํางานอะไร เพื่อนฉันหลายคนทําธุรกิจสวนตัว มีกิจการเจริญรุงเรือง ไมตองบอกก็รูวาหาเงินไดเยอะอยูแลว ฉัน
เลยไมกลาไปทานขาวกับเพื่อนเพราะตัวเองมีเงินนอย กลัววาเพื่อนจะชวนกินของแพง ชวนทําอะไรที่ตองใชเงิน
เยอะ ฉันปฏิเสธนัดเพื่อนวาไมวาง ติดธุระทุกที แลวก็มานั่งคิดวาอยากจะเปลี่ยนอาชีพเพื่อหาเงินใหไดมากกวานี้
พยายามมองหางานพิเศษแตก็ไมไดทําสักที เงินเดือนที่ฉันไดรับนั้นแทบไมมีเหลือใหเก็บ ฉันจึงอยากทําธุรกิจบาง
ตอนแรกก็คิดจะเปดรานกาแฟของตัวเอง เพราะชอบอะไรที่ประสบผลสําเร็จเร็วๆ แตติดอยูที่ไมมีทุน หลังจากคิด
อยูนานในที่สุดก็ไมไดเปดรานกาแฟ หันมามุงมั่นเอาดีในงานที่ทําอยูเพื่อใหไดเงินเดือนเพิ่มขึ้นแตเงินเดือนก็ไมได
เพิ่มขึ้นมากนัก ทําใหกําลังใจในการทํางานเริ่มลดนอยลง แลวคิดหางานพิเศษใหมอีกครั้ง ฉันเปดดูหนังสือพิมพ
และเห็นประกาศรับสมัครครูสอนเตนรําก็สนใจ จึงชวนเพื่อนไปติดตอสมัคร เพื่อนฉันไมคอยเห็นดวยที่จะไปเปน
ครูสอนเตนรํา เธอบอกวาเปลืองตัว แตฉันไมคิดวาจะเสียหายอะไร พอไปถึงที่หมายก็ไดรูวาตองสมัครเรียนเตนรํา
ที่นั่นกอน ถาผานแลวจึงจะไดเปนครู ฉันจึงลังเลและขอกลับไปคิดดูกอน ในที่สุดก็เลิกลมความคิดที่ตั้งใจในตอน
แรก ฉันคิดวายังมีอีกหลายอาชีพที่หาเงินได คอยๆหาไปก็ยังได ระหวางที่มองหารายไดพิเศษฉันก็หวังวางานที่ทํา
อยูจะมีเงินเดือนเพิ่มขึ้นๆไปดวย การทํางานเพื่อเงินไมไดมีความสุขเลย
ในชวงเวลาที่เครียดอยูกับการหาเงิน ฉันก็ไดเห็นปรากฏการณประวัติศาสตรที่ตอจากนั้น ไดมีการใหแบบ
ฟรีเกิดขึ้น มันไมคอยเปนเรื่องที่ดีเลย มีสึนามิเกิดขึ้นและสรางความเสียหายอยางมหาศาล หลังจากนั้นก็มีการ
บริจาคมาจากทั่วทุกสารทิศ มีการใหเกิดขึ้น นั่นไง จริงๆแลวถาจะใหก็ใหได ฉันคิดไปคิดมาก็สงสัยวาทําไมตองหา
เงินอยางเอาเปนเอาตายเหมือนเปนหนี้นักหนา ตะบี้ตะบันไปสูเปาหมายความสําเร็จทางการเงินจนคิดอะไรก็เปน
เงินไปหมด สิ่งที่เปนคําตอบก็คือเพราะตองใชเงิน เคยมีบางเดือนที่เงินเดือนหมดเกลี้ยงพอดิบพอดีในวันเงินเดือน
ออก ทําใหใจเตนตุมๆตอมๆ ถาตองใชเงินฉุกเฉินก็น็อคเลย อารมณตอนที่เงินไมมีเหลือนั้น บอกไมถูก จะวากลัวก็
ไมเชิง มันเปนความหวั่นไหวในสถานะของตัวเอง รูเพียงวาเงินไมมีก็ทําอะไรไมได กินขาวไมได ไปไหนไมได รอ
เวลาเงินเดือนออก คิดนอยใจในความสามารถหาเงินของตัวเองที่หาไดเพียงนอยนิด ทั้งที่สงสัยอยูตลอดวาเงินเปน
สิ่งจําเปนจริงหรือ
หนทางหนึ่งที่หลายคนใชในการหาเงิน ก็คือ กูยืม แตวาเปนภาระที่ตองใชดอกเบี้ยตามมา ฉันคอนขางกลัว
ที่จะกูยืมมาก กลัวการเปนหนี้ เคยเห็นขาวการติดตามทวงหนี้ดวยวิธีการตางๆที่นากลัวแลวก็ไมคิดจะกูยืมเลย
ในทางกลับกันฉันก็คิดจะออกเงินกูแลวเก็บดอกเบี้ย เพื่อเปนการหารายไดเพิ่ม ฉันคิดอยูนาน และไดไปปรึกษากับ
หลายคนเพื่อขอคําแนะนํา ทุกคนตางมีความเห็นวาฉันเรียบรอยเกินไป ตามทวงหนี้ไมไดแนๆ มีโอกาสถูกเชิดเงิน
ไดมาก ฉันก็รีบเชื่อเลยเพราะไมอยากเสี่ยง จากนั้นก็เปลี่ยนมาคิดใหมไปในแนวการลงทุน ฉันคิดอยากจะลงทุนใน
ตลาดหุนบาง แตขาดความรูเกี่ยวกับเรื่องนี้จึงอดเปนนักลงทุน รูสึกวาเวลาคิดจะทําอะไรฉันก็อยากทําสิ่งนั้นมากๆ
แตพอติดขัดบางอยางฉันก็เลิกลมความตั้งใจไดงายๆ อาจเปนเพราะอยางนี้ก็เลยหาเงินไมไดสักที จากการทํางานหา
เงินดวยตัวเอง ฉันคิดวาทํางานอยางเดียวคงไมพอ ถาอยากไดเงินเยอะๆคงตองทํางานหลายอยาง
แนวทางหนึ่งที่จะชวยผอนหนักใหเปนเบาเรื่องหาเงิน ก็นาจะเปนการลดการใชเงิน พยายามใชเงินใหนอย
ที่สุด ฉันลองลดการใชเงินดวยการทําอาหารกินเองและหอขาวไปทํางาน แตรายจายสวนอื่นก็ยังมีอยู คาน้ํา คาไฟ
คาโทรศัพท คาน้ํามัน คาใชจายสังคม ปรากฏวาการควบคุมคาอาหารของฉันนั้นไมสงผลใหคาใชจายโดยรวมลดลง
สักเทาไหรเลย จะวาไปแลวคาครองชีพนั่นแหละที่เปนปญหา ถากินฟรี อยูฟรีก็ไมกระอักเลือดอยางนี้ เพราะ
เครงเครียดกับการหาเงินอยางหนัก ฉันจึงตองผอนคลายความเครียดดวยการไปดูหนังบอยๆ ชวงเวลา2-3ชั่วโมงที่
อยูในโรงหนังเปนชวงเวลาที่ไมปวดหัว ผอนคลาย สบายๆ เปนเวลาตั้งสติเพื่อรับมือกับความเครียดใหม ฉันชอบดู
หนังฝรั่งแทบทุกแนว หนังที่เขาใหมแทบทุกเรื่องฉันจะดูในรอบแรกประจํา เคยคิดวาจะลดคาใชจายในสวนนี้ลง
เหมือนกัน แตก็คิดวามันเปนการรักษาสุขภาพและจําเปนสําหรับฉัน เพราะฉันปวดหัวบอยและจะดูหนังเพื่อใหหาย
ปวดหัว ฉันใชวิธีนี้แลวมันไดผล ทําใหหายปวดหัวได และไมอยากกินยาแกปวดเพราะวาปวดหัวบอยมาก ถากินยา
ก็ตองกินเปนประจํา กลัวจะมีผลตอตับ จึงเลือกดูหนังแทน แมวาจะแพงกวาคายาแกปวดอยูมาก ความจําเปนในการ
ใชเงินสวนนี้จึงตัดลดลงไมได ยังมีคาใชจายที่พอจะตัดลดลงไดอยูอยางคือคาโทรศัพท ฉันเปลี่ยนซิมโทรศัพทมือ
ถือแบบจายรายเดือนมาเปนแบบเติมเงิน และลดการใชโทรศัพทลง แรกๆก็ไมสะดวกที่ตองคอยเติมเงิน พอลืมเติมก็
โดนตัด เคยคิดจะเลิกใชมือถือ แตเห็นความจําเปนเมื่อเดินทางตัวคนเดียว หากเกิดเหตุฉุกเฉินก็ตองใชโทรศัพทจึง
ยังตองมีโทรศัพทเอาไว หลังจากปรับการใชโทรศัพทก็สามารถลดคาใชจายลงไดบาง ฉันประสบความสําเร็จใน
การลดการใชเงินมากกวาการหาเงินเพิ่ม และพยายามทําตัวดั่งนกนอยทํารังแตพอตัว ใชเงินแตพอใชได
เมื่อหาเงินแลวไดเงินมาก็มีความสุข เวลาไมมีเงินก็เปนทุกข เงินใหทั้งสุข และทุกข บางครั้งมีเงินก็เปน
ทุกข มีแลวเปนภัย เงินก็ไมใชสิ่งที่นําความสุขมาใหเสมอ เงินซื้อชีวิตไมได แมจะซื้อสิ่งที่จําเปนสําหรับการ
ดํารงชีวิตไดก็ตาม เงินอาจจะเปนสิ่งที่ใครๆเสาะหาตั้งแตเกิด แตเงินก็ไมใชที่พึ่งสุดทายของชีวิต ดังนั้นฉันจึงปลอย
ใหเปนไปตามที่เปน เพราะคิดวาตนนาจะเปนที่พึ่งแหงตนมากกวาใหเงินเปนที่พึ่ง ดวยเกิดมาก็ไมไดมีเงินติดตัวมา
เชนกัน คงไมจําเปนที่จะตองมีเงินติดตัวสักเทาไหรนักหรอก เอาแคพออยูรอดก็พอแลว ทางแหงแสงสวางเริ่มสอง
ใหเห็น เมื่อฉันไมไดใหความสําคัญกับเงินอยางเดิม ฉันมองเห็นวาแมรางกายอาจตองพึ่งพาเงินเพื่อซื้อปจจัยดํารง
ชีพ แตจิตใจของเรานั้น เงินไมไดสัมผัสกับใจเลย มันไมไดมีประโยชนในการหลอเลี้ยงจิตใจเหมือนอยางที่รางกาย
ใชประโยชนจากเงินเลย ชีวิตนี้ใจเปนนายกายเปนบาว ดังนั้น เงินก็เปนแคสิ่งเล็กนอย สิ่งที่อยูเหนือเงินก็คือจิตใจ ที่
เราตองดูแลไปพรอมๆกับรางกายเพราะมันเปนพลังในการมีชีวิต ไมวาเราจะเสาะหาเงินไดมากแคไหน มันก็หลอ
เลี้ยงไดเฉพาะรางกาย แตจิตใจนั้นตองใชธรรมชาติจึงจะสัมผัสถึงใจได การมีชีวิตอยางมีความสุขจึงไมไดสําคัญที่
เงินเสมอไป
เงินเปนของนอกกายไมใชสวนหนึ่งของรางกาย เมื่อหามาแลวก็ตองเก็บไวในที่ๆปลอดภัย สิ่งที่ทํากันมา
ตั้งแตฉันยังเปนเด็กเมื่อมีเงินก็คือ ฝากเงินกับธนาคาร ตอนนี้มีกฎหมายเกี่ยวกับการรับประกันเงินฝาก ซึ่งธนาคาร
จะรับผิดชอบเงินฝากในวงเงินไมเกิน 1 ลานบาทเทานั้น ฉันไมไดเดือดรอนอะไร แตสงสัยวาทําไมจึงสงเสริมใหมี
การใชเงินมากกวาการเก็บเงินเสียแลว ก็ตั้งแตเกิดมาก็ถูกปลูกฝงใหเก็บเงินมาตลอด หรือโลกเปลี่ยนไปแบบหนา
มือเปนหลังมือแลว การฝากเงินเปนเรื่องที่ควรทํานอยกวาการใชเงินซะแลว เมื่อไหรโลกจะเปลี่ยนไปจนไมตองใช
เงิน ไมตองเสาะหาเงินอีก อยากใหเปนไปไดจริงๆเลย เงินคงไมใชยุคสุดทายของคน เมื่อมียุคกอนใชเงิน ยุคของ
เงิน ก็คงจะมียุคหลังยุคที่ใชเงิน
ยังมีคนกลุมนอยที่อยูโดยไมตองใชเงินอยูเหมือนกัน เชนชาวปา ชาวเขา พวกเขาอาจไมไดเสาะหาเงิน
ตั้งแตเกิด แตเขาก็คงไมปฏิเสธเงิน การติดตอสื่อสารกับสังคมจะทําใหเงินกลายเปนสิ่งจําเปนสําหรับพวกเขาตอไป
ขณะเดียวกันก็มีการนําวิถีชีวิตที่พึ่งพาตัวเองอยางพวกเขามาใชเชนกัน ฉันไดเห็นการประชาสัมพันธใหมีการ
เปนอยูแบบธรรมชาติ มีการปลูกพืชผักสวนครัว เลี้ยงสัตว ไวกินเอง ฉันคิดวาถาทําไดก็นาจะดี หากจะไมตองซื้อ
อาหารและมีกินโดยไมตองซื้อ แตจะใหดีกวานั้นก็ตองใชชีวิตแบบนั้นดวยเลย ถายังมีวิถีชีวิตแบบสังคมเมืองตาม
โลกที่เปลี่ยนไป ก็ตองใชเงินอยูดี ฉันไมรูวาถามียุคหลังจากยุคของเงินจริงๆแลวจะเปนอยางไร จะคลายหรือตาง
จากวิถีชีวิตแบบนี้ จะยังคงมีสุขบาง ทุกขบางหรือเปลา นับตั้งแตยุคที่มีการใชเงิน การเสาะหาเงินก็เปนไปอยางตอง
พึ่งพาตัวเอง จะหวังใหมีการแจกจายเงินนะคงตองเปนฝนนั่นแหละ ดังนั้นจึงมีภาพของการแกงแยงเพื่อชวงชิงกัน
ทุกรูปแบบ เพื่อใหไดเงิน บางครั้งถึงกับฆาฟนใหตายก็ทําไดลง จะอยูเฉยๆแลวไดเงินนั้นยาก
เมื่อยุคที่ตองใชเงินเปนมายาวนาน เงินก็คงไมใชสิ่งที่ธรรมดา เพราะเปนที่ยอมรับอยางไมเสื่อมคลาย สิ่งที่
เปลี่ยนไปก็คงจะเปนวิธีการหาเงิน ที่ปรับเปลี่ยนตามการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในโลก แตก็ไมหยุดการหาเงิน
จนกวาชีวิตจะลาลับ ฉันเริ่มหาเงินเมื่อเรียนจบแลว อาจจะไมเร็วเทาไหร บางคนหาเงินเองตั้งแตเด็ก สมัยนี้บางคน
เกิดมาก็หาเงินใหพอแมและตัวเองไดแลว แตไมไดโชคดีเชนนี้ในหลายคนนัก สวนใหญตองเปนคนดังตั้งแตเกิดจึง
จะหาเงินมาไดงายๆอยางนี้ ถาไมไดเปนเชนนั้นก็ตองไขวควาหาเงิน ดวยลําแขง แรงกาย เหน็ดเหนื่อยสายตัวแทบ
ขาดนั่นแหละ ถาไมโชคดีถูกรางวัลล็อตเตอรี สลากออมสิน ก็ตองรูจักกินนอย ใชนอยเขาไว เพราะเงินหายาก
เรื่องของเงินเปนเรื่องที่กอใหเกิดทั้งความสุข และความทุกขเสมอมา เปนสิ่งที่ไมเขาใครออกใคร เปน
ขอบเขตของการอยูในสังคม เปนตัวแปรหนึ่งในการมีชีวิตรอดอยูตอไป จึงจําเปนและจําใจตองเสาะหาตั้งแตเกิด
และตอไป
 ความสุขเปนสิ่งที่ใครๆตองการตั้งแตเกิด
ธรรมชาติที่มีอยูบนโลกเปนสิ่งที่มีความสมดุลอยูในตัวเอง เพื่อใหโลกมีสภาพแวดลอมที่ชีวิตสามารถดํารง
อยูได ไมวาจะอยูที่สวนไหนของโลก คนก็จะปรับสภาพแวดลอมที่เปนอยูใหอยูไดอยางสะดวก สบาย และมี
ความสุขยิ่งขึ้น จนอาจจะมีผลกระทบตอสิ่งอื่นที่อยูรวมโลก และยังสรางความเปลี่ยนแปลงใหเกิดขึ้นอยางไมมี
วันหยุด เพราะความตองการที่ไมเคยมีคําวาพอ ดังนั้นโลกจึงเปลี่ยนแปลงไปบางเชนกัน เกิดภาวะโลกรอน น้ําแข็ง
ขั้วโลกละลาย สภาพอากาศแปรปรวนรุนแรง มีภัยธรรมชาติที่เลวราย ซึ่งนําพาความทุกขเขา มาอยางยากที่จะ
หลีกเลี่ยงได ก็เปนผลมาจากการกระทําของคนที่ผานๆมา เพื่อแสวงหาความสุขนั่นเอง ถึงเวลาแลวที่เราจะหันมา
ทบทวนสิ่งที่ไดกระทําลงไปวานําความสุขมาใหอยางยั่งยืนหรือเปลา หรือวาพรอมกันนั้นก็นําความทุกขใหตามมา
ดวย ในเมื่อเราอยูบนโลกใบนี้รวมกับสิ่งอื่นๆอีกมากมาย เราคงจะสรางความสุขใหตัวเองโดยที่รอบๆตัวเราเผชิญ
สิ่งเลวรายไมได เพราะในที่สุดก็จะสงผลสะทอนกลับมาที่ตัวเราสักวัน ความสุขของเราจึงเปนความสุขของโลก
เมื่อโลกเปนสุขเราก็อยูไดอยางมีความสุข เราจึงตองใสใจการเปลี่ยนแปลงที่เราสรางขึ้น โดยคํานึงถึงผลกระทบตอ
สภาพแวดลอมของโลกดวย และแกไข ปรับปรุง สิ่งตางๆที่ไดทํามาซึ่งเกิดผลเสียหายตอสภาพแวดลอม การฟนฟู
ธรรมชาติใหกลับมาดีใหไดเปนสิ่งที่ตองเรงกระทํา ทั้งรณรงคและลงมือชวยลดภาวะโลกรอน ถาปลอยใหสายไป
ตอใหเราสรางสิ่งตางๆเพื่อใหความสุขขึ้นมาได เราก็หนีไมพนความทุกขที่จะตามมาอยูดี ภาวะโลกรอนเปนผลมา
จากการใชพลังงานบนโลกแลวปลอยกาซคารบอนไดออกไซดออกมา หากลดการใชพลังงานลง ลดการกระทําที่จะ
ทําใหเกิดกาซคารบอนไดออกไซด ก็จะชวยเยียวยาโลกนี้ได แตจะเร็วหรือชาไปก็ขึ้นอยูกับความจริงจังและจริงใจ
ของเรา สิ่งงายๆที่สามารถทําไดก็มีหลายอยาง เชน ลดการใชถุงพลาสติก ลดการใชแอร ใชไฟฟาอยางประหยัด
ฯลฯ
อยูเย็นเปนสุข เปนคํากลาวที่นิยมใชกันมาก ไมวาจะอยูในวิถีชีวิตแบบไหน ความสุขจึงมีหลายแบบ ที่บาน
ฉันสมตําเปนอาหารรสเลิศ ถาไดกินแลวมีความสุข รสชาติที่ทําใหอรอยก็คือ เปรี้ยว หวาน เค็ม เผ็ด มีกลิ่นสมุนไพร
ของกระเทียม ความแซบแสบลิ้นเปนเอกลักษณที่โดดเดน สมตําหาซื้อไดงาย ราคาไมแพง จึงเปนอาหารที่ให
ความสุขไดดีและบอยเทาที่ตองการ และกลายเปนอาชีพที่ทํารายไดดีอีกอาชีพหนึ่ง กรรมวิธีการทําก็งาย รวดเร็ว
ทันใจผูซื้อ เวลาสั่งสมตําจะสามารถบอกไดวาชอบรสชาติที่มีรสแบบไหนนํา เชน หวานนํา เปรี้ยวนํา เผ็ดมาก เผ็ด
นอย เผ็ดปานกลาง เรียกไดวาผูซื้อควบคุมการผลิตไดตามชอบ ฉันชอบรสหวานนํา เผ็ดแคไหนก็ได และมีวิธีกิน
สมตําที่พิเศษเฉพาะตัวออกไปในบางครั้ง คือ จะนําสมตํามาคลุกกับแปงแลวนําไปทอด ความเผ็ดจะหายไปสมตํา
จะมีกลิ่นเหมือนไสกรอกอีสาน รสชาติก็คลายไสกรอกอีสานเชนกัน กินไดทั้งกับขาวเหนียวและขาวเจา แตขาวเจา
จะไดรสนุมนวลกวา ความสุขในการกินอาจไมเหมือนกัน ขึ้นอยูกับความชอบของแตละคน บางคนกินมากแลวเปน
สุข บางคนขอกินนอยๆสบายใจกวาเพราะกลัวอวน แตทุกคนจะไมเปนสุขถาขาดอาหาร ซึ่งเปนปจจัยพื้นฐานใน
การดํารงชีวิต
การแบงปนอาหารใหกับผูที่ขาดแคลน เปนการแบงปนความสุขที่ควรใหมีอยางทั่วถึง บางแหงบนโลกนี้ยัง
มีผูที่ขาดแคลนอาหาร ไมใชเฉพาะคนเทานั้นที่ขาดแคลนอาหาร สัตวโลกบางพื้นที่ก็หาอาหารยากจนถึงขาดแคลน
อาหารเชนกัน ดวยความเปนเพื่อนรวมโลกและมนุษยธรรมจึงไมควรปลอยใหเปนเชนนั้น เมื่อใดที่สวนหนึ่งสวน
ใดของโลกเปนทุกข ความทุกขก็จะมีมาถึงสวนอื่นๆดวย การคลายทุกขดวยการชวยเหลือใหพนทุกขจึงทําใหทั้ง
ผูใหและผูรับมีความสุข ฉันอยากเห็นความสุขกระจายไปทั่วทุกสวนของโลก อยากใหมีองคกรที่ดูแลผูขาดแคลน
อาหารจากทั่วโลกอยางเพียงพอ รวมทั้งดูแลสัตวที่ขาดแคลนอาหารดวย ไมวาโลกจะกาวหนาล้ํายุคไปเพียงใด แตก็
ยังมีภาพของผูยากไร ขาดแคลนอาหารอยูในเวลาเดียวกัน พวกเขาก็ตองการความสุขเชนกัน ความสุขเปนสิ่งที่ใครๆ
ก็ตองการ เมื่อเกิดมาคนเราก็รองไหเพื่อเรียกรองความสุข สิ่งที่ตองการในเบื้องตนนั้นก็คืออาหาร สิทธิในการมีชีวิต
อยูก็ควรจะมีเหมือนกันในทุกๆคนไมใชหรือ แลวจะปลอยใหมีผูที่ขาดแคลนอาหารอยูไดอยางไร และจะเรียกวา
โลกนี้เปนสุขไดอยางไร
ความหิวโหยกอใหเกิดความไมสบายตามมา เปนโรคขาดอาหาร เจ็บปวย รางกายขาดภูมิตานทาน ออนแอ
เรื่องการรักษาพยาบาลในปจจุบันกาวหนาไปเยอะ แตเราก็ยังมีผูปวยเปนโรคขาดอาหาร ฟงดูแลวไมสอดคลองกับ
การกาวไปขางหนาของโลกเลย ความไมมีโรคเปนลาภอันประเสริฐ แตถาเจ็บปวยแลวไดรับการรักษาก็กลับมามี
ความสุขได สิทธิการรักษายังมีไมเทาเทียมกันในสังคม ผูที่ขาดโอกาสในการไดรับการรักษายังมีอยูมาก แมจะมี
องคการอนามัยโลก แตเทาที่ฉันไดเห็น ก็ยังมีผูที่ปวยและไมไดรับการรักษาอยูมากมาย ตอใหการแพทยกาวหนาไป
ถึงเพียงไหน แตถาไมไดรับการรักษาแลวจะชวยอะไรได สมัยนี้คารักษาพยาบาลแพงลิบลิ่วตามความกาวหนา
ทางการแพทยดวยรึเปลา สิ่งที่มีมากขึ้นนั้นกลายเปนธุรกิจเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล ซึ่งไมไดชวยใหเขาถึงการ
รักษาไดมากขึ้นเลย ฉันอยากใหทุกคนมีสิทธิไดรับการรักษาพยาบาลอยางเต็มที่ในทุกๆโรค ทุกวิธีการรักษา ไมวา
จะแพงแคไหนก็ตาม เมื่อหายปวยแลวจึงชดใชคารักษาพยาบาลตอไป ไมใชตองมีเงินคารักษากอนจึงจะไดรับการ
รักษา เพราะชีวิตรอไมได และไมชอบดวยมนุษยธรรม ที่จะไมไดรับการรักษาเพราะไมมีเงิน คนเราตองไดรับการ
รักษาจากความเจ็บปวยชีวิตจึงจะอยูรอดตอไปได และนั่นคือความสุข ทุกวันนี้ความสุขขั้นพื้นฐานนี้ก็ยังมีอยางไม
ทั่วถึง ฉันปรารถนาจะใหผูที่เจ็บปวยมีสิทธิในการรักษาพยาบาลเทาเทียมกัน ความสุขพื้นฐานนี้ควรไดรับการ
แบงปนอยางทั่วถึง จริงอยูใชวาคนทุกคนจะมีความสามารถในการรักษาและใหการชวยเหลือได โดยเฉพาะรักษา
ตัวเองบางครั้งก็มีขอจํากัด การรักษาก็ทําไดทีละคนอีกตางหาก เมื่อมีความตองการมากกวาการที่จะสนองตอบได
ความสุขจึงยากที่จะเกิดขึ้นไดทั่วถึง การขยายโรงพยาบาลใหมีทั่วทุกหนทุกแหงเปนเรื่องที่ดี แตตองไมติดอยูที่คา
รักษาดวย
นอกจากนั้นแลวชีวิตจะมีความสุขไดเมื่อมีความปลอดภัย โลกพัฒนาที่อยูอาศัยใหมีความมั่นคง ถาวรมาก
ขึ้น ในขณะเดียวกันก็มีพื้นที่ที่อยูอาศัยแออัดขึ้น ขอนี้ฉันเห็นเขากับตัวเองดวย เมื่อตองการที่วางพอที่จะปลูกบาน
สักหลัง แตหาที่ๆจะสามารถซื้อไดไมมีเลยเพราะราคาแพง เนื่องจากเปนที่ตองการสูงนั่งเอง คนที่มีเงินนอยจะมี
บานที่มีพื้นที่นั้นเปนเรื่องยากในสมัยนี้ ในขณะที่หาที่เหมาะๆเพื่อจะเอาไวสรางบานในอนาคตนั้น ฉันก็มีโอกาสได
เดินทางไปยังชนบท และไดเห็นบานในชนบทซึ่งมีลักษณะสรางงายๆ ไมคอยมั่นคง ถาวร เปนการนําไมขนาดไม
ใหญโตอะไรมาประกอบกันเขาไมกี่แผน เพื่อรองรับน้ําหนักคนที่เขาไปอยูอาศัย และบังลม บังแดดไดบางสวน
เทานั้น หลังคาบานก็เปนสังกะสีแผนบางๆ บานบางหลังเอาแผนสังกะสีมาทําฝาบานดวย ตัวบานไมไดแบงเปน
หองที่ซับซอนอะไร ไมมีหองนั่งเลน หรือหองนอนสวนตัว ภายในบานจะโลงถึงกัน เปนหองเดียวไปเลย ครัวก็อยู
ริมๆหอง มีอุปกรณทําครัวอยูไมกี่อยาง เวลาประกอบอาหารกลิ่นก็คละคลุงไปหมด ที่นั่งกินขาวก็หองเดียวกันนั่น
แหละ ตองปดกวาดเช็ดถูดีๆ เพราะจะทําใหมีมดขึ้นเวลานอนได ที่ฉันรูวามีความเปนอยูอยางนี้เพราะไปบอย ไดคุย
ไดเห็นวิถีชีวิตในชนบท เวลาฝนตกบานก็ไมใชที่กําบังฝนที่ดีนัก ถามีลมพัดแรงหรือพายุเขา ก็มีสิทธิพังบานได
งายๆจึงไมมีความปลอดภัยนัก หนารอนก็เจอแดดสองเต็มๆ ยิ่งเขาหนาหนาวจะหาที่อุนๆหลบลมหนาวก็ไมได ทํา
ใหฉันรูสึกสะทอนในใจวาคนเรานี่ชางไมเทาเทียมกันนัก แตฉันก็ไมไดบังอาจสรุปวาเขาจะไมมีความสุข สําหรับ
ตัวฉันเองนั้น บานในความตองการตองมีรายละเอียดเยอะ อยากจะมีบานเรือนไทยสวยๆมีหองหลายๆหอง แตละ
หองตกแตงงดงาม ในขณะเดียวกันภายในตองล้ําสมัยดวยเทคโนโลยีชั้นยอด ภายในบานติดตอถึงกันไดดวย
อุปกรณเสริมที่ทันสมัย บันไดบานก็ตองมีบันไดพิเศษเปนบันไดเลื่อน คิดเผื่อตอนอายุมากๆไมมีแรงขึ้นบันไดก็ใช
บันไดเลื่อน รอบๆบันไดปลูกบัวหลวงและเลี้ยงปลา ทําใหเวลาขึ้นหรือลงบันไดรูสึกเหมือนเดินอยูทามกลางสระ
บัว ใตถุนเรือนไทยจัดเปนที่นั่งเลน มีชิงชา ชุดรับแขก โตะอาหารเวลากลางวัน มีเรือนครัวที่แยกออกไปตางหาก
โดยมีทางเดินเชื่อมตอจากเรือนไทย บานในฝนของฉันมีความวิจิตร งดงาม มั่นคง ถาวร แข็งแรง เมื่อยังไมไดบาน
ในฝนความสุขก็ยังเปนความฝน
สิ่งที่ขาดไมไดที่จะทําใหคนเรามีความสุขอีกอยางหนึ่งก็คือ เครื่องแตงกาย โลกนี้มีการแตงกายหลาย
รูปแบบแตกตางกันไป มีแฟชั่นเครื่องแตงกายในทุกยุคทุกสมัย แตก็ยังมีผูที่ขาดแคลนเสื้อผา เครื่องนุงหมอยูในโลก
นี้เชนกัน การแบงปนเสื้อผาเครื่องนุงหมเพื่อใหความสุขแกเพื่อนรวมโลกก็มีใหเห็นอยู ฉันก็ไดแบงปนเสื้อผาให
คนอื่นใชตั้งแตตอนที่ยังเปนเด็ก โดยใหเสื้อผาแกพี่เลี้ยง ซึ่งเขาก็ไมไดรังเกียจที่จะรับเสื้อผาตอจากฉัน ในสมัยนี้
เสื้อผามือสองนั้นสามารถนํามาขายไดเงินดีดวย และเปนที่นิยมไมแพเสื้อผาใหมๆ ความชอบของคนไมแนนอน
เสื้อผาจึงเปลี่ยนแบบไปเรื่อยๆ แฟชั่นเสื้อผาใหความสุขแกผูที่ติดตามแฟชั่นไดเปนพักๆ เมื่อแฟชั่นเปลี่ยนไปก็ตอง
เปลี่ยนตามแฟชั่น ฉันไมแตงตัวตามแฟชั่น แตจะแตงตามที่ตัวเองชอบ บางครั้งก็ออกแบบเสื้อผาเอง แลวนําไปตัด
ถาเปนเสื้อผาที่ซื้อก็ไมไดดูแฟชั่น แตดูวาลดราคารึเปลา ชอบไหม จริงๆแลวเสื้อผาเมื่อซื้อมาแลวก็ใชไดนาน
พอสมควร แตก็ตองซื้อบอยๆ ไมใชเพราะขาดแคลนเสื้อผา แตรูสึกวาใสเสื้อผาซ้ําๆแลว เหมือนไมมีเสื้อผาใส มัน
เปนความรูสึกที่ทําใหฟุมเฟอยโดยไมจําเปน ฉันวาถาแตงตัวแบบชาวเขาไปเลยก็คงจะดี แตงเปนแบบเฉพาะตัวไป
เลย จะไดไมตองซื้อเสื้อผาบอยๆ เมื่อใสอยูแบบเดียวก็ไมตองมีหลายๆชุดเรื่อยๆ มีแคไหนก็แคนั้น ชํารุดเมื่อไหร
คอยหาซื้อใหม คงจะประหยัดกวากันเยอะ เสื้อผาเครื่องแตงกายเปนความภูมิใจอยางหนึ่งของผูสวมใส โดยเฉพาะ
เครื่องแตงกายที่เปนชุดประจําเผา ประจําชาติ จะมีความหมายเวลาสวมใส สวนใหญแลวก็จะใชเวลาที่มีโอกาส
พิเศษ แตเสื้อผาแบบไหนก็ไมใชสิ่งที่จะขาดแคลนได และเปลี่ยนไปตามยุคสมัย
สิ่งที่ใหความสุขพื้นฐานแกคนเรานั้นไมไดมีเทาๆกันในแตละคน มีชองวางระหวางคนร่ํารวยกับคนยากจน
สําหรับคนรวยแลว สิ่งจําเปนพื้นฐานนั้นเปนเรื่องที่มีอยูอยางเหลือเฟอจนลน แตสําหรับคนยากจนแลว ยังขาด
แคลนสิ่งเหลานี้อยู ความสุขที่มีอยูในสังคมสวนใหญจึงเปนความสุขของคนรวย ในขณะที่ยังมีความทุกขของคน
จนอยูอยางเหลือลน ใครๆก็ตองการมีความสุข เพราะเปนคนเหมือนกัน คนจนเลนหวยคนรวยเลนหุน เปนเรื่องของ
ความแตกตางที่มีอยูในสังคม โอกาสที่คนจนจะรวยก็มีแตนอยมากและยากในทุกยุคทุกสมัย คนจนจึงลืมตาอาปาก
ไดยากเย็น สวนคนที่รวยนั้นก็มีโอกาสจนลงเหมือนกัน แตถึงอยางไรก็ยังมีกินมีใชอยูดี คนเราแตกตางกันที่นิสัยใจ
คออยูแลว และยังตางกันในฐานะอีก ความรวย ความจน ทําใหเกิดชองวางระหวางคนในสังคม ทุกคนตางมุงหวังที่
จะร่ํารวย มั่งคั่ง มั่งมีศรีสุข คนสวนใหญในสังคมนั้นเปนคนรวยนอยกวาคนที่ยังมีความขาดแคลน แตอํานาจ
ขับเคลื่อนในสังคมอยูในอํานาจของคนกลุมนอยเหลานั้น ซึ่งก็เปนไปตามความตองการของพวกเขา ดังนั้นความสุข
โดยรวมในสังคมจึงกลบความทุกขของคนสวนใหญไมได ไมวาโลกจะกาวล้ํานําเทคโนโลยีสักเพียงไหน ความสุข
ก็ไมไดกระจายออกไปมากเทาใดนัก ก็ยังกระจุกอยูในกลุมของคนที่รวยอยูแลว มั่งมีศรีสุขอยูแลว เทานั้น ความสุข
ของโลกยังไมใชภาพที่แทจริงของโลก
การใหเปนสิ่งที่จําเปนตอโลก ความเมตตา กรุณา เปนเครื่องมือสรางความเทาเทียมใหเกิดขึ้นบนโลก และ
โลกจะมีความสุขมากขึ้น เปนเครื่องขจัดความแตกตางระหวางคนรวยกับคนจน ความจําเปนพื้นฐานในชีวิตจะมีได
เทาเทียมกัน การใหนั้นนอกจากจะใหสิ่งของแลว การใหสิทธิก็เปนเรื่องที่จะเอื้อเฟอความสุขไดเชนกัน ในสมัยนี้
เงินเปนตัวกําหนดสิทธิในความเปนอยูมากทีเดียว ถาสิทธินั้นไมถูกปดกั้นดวยเงิน การไดรับความสุขก็จะเปนไป
โดยทั่วถึงมากขึ้น ฉันอยากใหคนทุกคนมีสิทธิในการไดรับสิ่งที่ตองการพื้นฐานไมแตกตางกัน มีในสิ่งที่จําเปน
พื้นฐานไดอยางทั่วถึง และมีมนุษยธรรมเทาๆกัน คงจะทําใหโลกมีแตความสุข ความรวมมือ แบงปนซึ่งกันและกัน
ในทุกๆสังคมมีความเมตตา กรุณาเปนพื้นฐานอยูแลว สังคมเริ่มตนที่ครอบครัว พอแม มีความเมตตา กรุณาตอลูกอยู
แลว สังคมทุกๆสังคมจึงไมไดขาดความเมตตา กรุณา เพียงแตเผื่อแผความเมตตา กรุณาที่มีใหแกผูอื่นเทานั้น
สงครามก็จะเกิดขึ้นไดยาก ความขัดแยงก็จะนอยลง ความเมตตา กรุณาปองกันการเกิดสงครามได และจะนําโลกเขา
สูความสงบสุข ไมวาจะเปนสงครามในรูปแบบไหนก็ตาม สมัยใหมเรียกสงครามวาการเรียกรองความชอบธรรม
ไมวาจะยังใชความรุนแรง อาวุธ หรือการกดดันอยางไรหรือไมก็ตาม ก็ไมไดนําความสงบสุขใหเกิดขึ้นแตอยางใด
เคยมีคําทํานายของนอสตราดามุสเกี่ยวกับความขัดแยงที่เกิดขึ้นบนโลกจนจะนําไปสูสงครามได ก็ไดรับความสนใจ
ไปทั่วโลก ฉันก็ลุนอยูเหมือนกันวาจะเปนอยางไร โลกจะหาความสุขที่แทจริงไดเมื่อไหร เทาที่ผานมาโลกนั้นก็มี
สุขบาง ทุกขบาง บางครั้งก็ทุกขกันไปทั่วโลก ในตอนที่เกิดสงครามโลกครั้งที่1 ,2 โลกไมมีความสุขเลย ฉันไม
อยากใหมีเหตุการณซ้ํารอยเกิดขึ้นอีก อยากใหทุกครอบครัวในทุกๆสังคมเผื่อแผความเมตตา กรุณา ตอกันใหมาก
ขึ้น เพื่อความสงบสุขในโลก
ครอบครัวนั้นเปนหนวยแรกของสังคม ความสุขเริ่มตนที่นี่ดวย การมีครอบครัว การแตงงานถือเปนเรื่อง
สําคัญมาแตโบราณกาล ทุกๆสังคมก็มีพิธีแตงงานที่เปนแบบฉบับแตกตางกันไป ฉันรูสึกวาสมัยนี้คนแตงงาน
นอยลง เปนโสดมากขึ้น ก็ไมรูวาที่เคยมีคานิยมวาความสุขในชีวิตของคนเรานั้นคือ ในชีวิตหนึ่งไดแตงงาน
เปลี่ยนแปลงไปรึเปลา คนแตงงานชาขึ้นและนอยลง ในหลายๆสังคม หลายประเทศถึงกับรณรงคใหคนแตงงานกัน
โลกเปลี่ยนไปจนความสุขที่เกิดจากการแตงงานเปลี่ยนไปดวยรึเปลา แตกอนมา คนแตงงานกันเร็ว และมีลูกหลาย
คน ไมคอยคุมกําเนิด มีลูกตามธรรมชาติ ก็มีทั้งสุขและทุกขสลับกันไป พอมาถึงปจจุบันคนที่แตงงานเร็ว มีลูกตาม
ธรรมชาตินั้น ก็อาจจะยังมีอยูแตสวนใหญจะเปนกลุมคนที่ไมใชคนรวย ก็ยิ่งเปนปญหาหนักขึ้น ความขาดแคลนที่มี
อยูแลวก็มีเพิ่มขึ้น ในขณะที่คนที่มีความพรอมจะแตงงานกลับไมยอมแตงงานมากขึ้น หรือวาความสุขของคนมีกิน
มีใชเปลี่ยนไป ไมไดอยูที่การแตงงานอีกแลว พิธีแตงงานนั้นมีขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองความสุข ซึ่งมีมาแตโบราณ แสดง
ถึงการมีความสุขอยางหนึ่ง จึงมีขั้นตอนมากมายและไมเหมือนกันในแตละสังคม ชวนใหประทับใจและระลึกถึงวัน
นั้นไมเสื่อมคลาย
ไมวาความสุขจะมาจากเรื่องอะไร มาจากสิ่งไหน แตความสุขก็ไมใชสิ่งที่จีรัง ยั่งยืน ความรูสึกสุขเกิดขึ้น
มาแลวก็หายไป ตราบใดที่ความตองการของคนเรามีไมสิ้นสุด ความสุขก็เปนสิ่งที่ตองการไมรูจบ จะทําอยางไรให
มีความสุขไดนานๆ ฉันคิดวาคงตองพอใจกับสิ่งที่มีอยูนั่นแหละ ถาพอใจกับสิ่งที่มีอยูแลวก็จะเปนสุข และสุขได
นาน เมื่อมีความสุขแลว สิ่งที่สําคัญก็คือการแบงปนความสุขใหคนอื่นดวย ความสุขเปนสิ่งที่ใครๆก็ตองการ การให
สิ่งที่เปนที่ตองการยอมตองไดรับการสนองตอบที่ดีดวย เราก็จะไดรับความสุขอีกขั้นหนึ่งตอไปอีก การใหความสุข
ทําใหเราไดรับความสุขเชนเดียวกัน สําหรับฉันแลวคิดวาการพอใจในสิ่งที่มีอยู เปนความพรอมที่จะเปนทั้งผูให
และผูรับความสุข และเปนสิ่งที่ทําใหเปนสุขไดเสมอ อยางนอยเมื่อมีทุกขก็จะปรับใหเปนความสุขได คนเราเมื่อมี
ความสุขแลวก็จะเปลี่ยนไปมีความทุกขไดงายๆ แตพอมีความทุกขแลวจะทําใหมีความสุขนั้นเกิดขึ้นไดยากกวา
ความพอใจในสิ่งที่มีจะทําใหความสุขเกิดขึ้นได ฉันก็มีทั้งสุข ทั้งทุกขผานเขามาในชีวิต เวลามีความสุข ชีวิตก็
เหมือนไดเจอไฟเขียว มีเสนทางเดินที่ราบรื่น สดชื่น แจมใส มีกําลังใจกาวเดินไปอยางเต็มที่ เวลาที่มีปญหา
อุปสรรค ศัตรู และเปนทุกขก็เหมือนเจอไฟแดง ไฟเหลือง จะไปก็ไปไมสะดวก ไปไมได ชีวิตตองชะงักงัน ไมวา
จะไฟแดงหรือไฟเหลือง ก็ไมใชเครื่องตัดสินชีวิต เปนแตเพียงจังหวะชีวิตเทานั้น ชีวิตยังสามารถกาวตอไปดวย
ความสุขได ไฟเขียวยังมีอยูในชีวิตเสมอและเปนจังหวะแหงความสุขของชีวิตตอไป
 โรคภัยไขเจ็บเปนความทุกขทรมานตั้งแตเกิด

สมัยกอนเปนบาดทะยักก็ตายแลว เปนแผลอักเสบลุกลามก็ถึงตายได เปนความทุกขทรมานที่คนเรา

พยายามจะเอาชนะมาตลอด เมื่อคนมีความพยายามอยูที่ไหนก็ยอมมีความสําเร็จอยูที่นั่น และสามารถคนพบวิธีการ
รักษาโรคไดสําเร็จหลายโรค รวมทั้งวิธีปองกันไมใหเกิดโรคดวย ปจจุบันจึงมีวัคซีนปองกันบาดทะยัก และอีก
หลายๆโรค จนแทบไมรูจักโรคหลายโรคที่เคยมีในอดีตเสียดวยซ้ํา จําไดวาตอนเปนเด็กเรียนชั้นประถม ที่โรงเรียน
จะมีการฉีดวัคซีนเปนชวงๆ ผูปกครองตองเซ็นตอนุญาตที่สมุดประจําตัวของนักเรียนเพื่อใหทางโรงเรียนฉีดวัคซีน
ให ฉันไดรับการอนุญาตใหทางโรงเรียนฉีดวัคซีนทุกครั้งที่มีการฉีด ในการฉีดนั้นจะเรียงลําดับจากเด็กเล็กกอน ฉัน
เปนเพื่อนกับรุนพี่ชั้นโตขึ้นไปอยูคนหนึ่งเพราะชอบเลนที่สนามเด็กเลนดวยกันจึงรูจักกันดี เธอจะเดินมาถามฉัน
เวลามีการฉีดวัคซีนวาฉีดแลวเจ็บไหม เพราะฉันตองถูกฉีดกอนเธอทุกครั้ง ฉันนั้นชอบขอเลื่อนเปนคนถัดไปเปน
ประจําเหมือนกัน ก็จะถูกฉีดเปนคนสุดทายของชั้น จึงยังไมถูกฉีดในตอนที่เธอถาม แตก็ตอบไปวาไมเจ็บหรอก
สบายมาก วัคซีนบางชนิดฉีดแลวจะปวดในเวลาตอมา บางคนถึงจับไข วันที่ฉีดวัคซีนก็จะไมมีการเรียนครูจะปลอย
ใหนักเรียนนอนซมอยูในหอง ฉันเห็นเพื่อนหลายคนรองไหเพราะปวด ฉันโชคดีที่ไมคอยปวดเทาไหร จึงเดินเลน
เที่ยวดูคนอื่นๆในหอง ถาใครปวดมากก็จะชวยไปบอกครูใหมาดู พอโตขึ้นก็ไมคอยไดสนใจเรื่องวัคซีนเทาใดนัก
คอนขางเปนเรื่องที่หางตัวมากขึ้น จนกระทั่งมีขาวใหมจากวงการแพทยวามีวัคซีนชนิดใหมปองกันมะเร็งปาก
มดลูก ก็ดีใจกับความกาวหนานั้นดวย และคิดวาตอไปนาจะมีวัคซีนปองกันมะเร็งชนิดอื่นๆ เอดส และโรครายแรง
ที่ยังรักษายากออกมา ฉันจะไชโยดังๆเลย
ความเจ็บปวยเปนเรื่องทุกขทรมาน ใครไมปวยไมรู ฉันเคยปวยกะทันหัน แตในขณะนั้นก็เปนความโชคดีที่
อยูกับคนดีฉันจึงปลอดภัย มีอยูครั้งหนึ่งฉันเดินทางไปประชุมสัมมนาขามจังหวัด ตอนเดินทางกลับก็นั่งรถทัวร
อยูๆฉันก็รูสึกปวดหลังมากและรูสึกเหมือนปวดปสสาวะ พอลุกไปเขาหองน้ําก็ปสสาวะไมออก ตอนนั้นบรรยากาศ
รอบตัวเปนสีเหลืองไปหมด มองเห็นดาวเหมือนถูกน็อคบนเวทีมวย อาการปวดหลังทวีความรุนแรงมากขึ้นๆ ฉัน
ไมเคยเจ็บปวดมากเทานี้มากอนในชีวิต ปวดจนรูสึกวาจะทนไมไหวแลว และเดินกลับไปยังที่นั่งไมไหว จึงทรุดตัว
ลงนั่งที่เบาะขางหลังรถ ซึ่งเปนที่นั่งของเด็กรถ แตในตอนนั้นเขาไปนั่งขางหนาขางโชเฟอรและโฮสเตท ฉันจึงทิ้ง
ตัวลงนอน สักพักโฮสเตทก็เดินเขามาเห็นฉัน เธอถามวาเปนอะไรรึเปลา ฉันก็บอกเธอวาปวดหลังมากคงเปนโรค
ไต ฉันพอมีความรูเกี่ยวกับเรื่องโรคอยูบางจึงบอกเธอไปอยางนั้น เธอก็ถามวาไหวไหม ฉันขอรองใหเธอบอก
โชเฟอรพาฉันเขาโรงพยาบาลเพราะไมไหวแลว เธอก็พยุงฉันเดินไปหาโชเฟอรๆใจดีมาก เขาบอกวาจะเรงความเร็ว
เพื่อใหไปถึงโรงพยาบาลที่ใกลที่สุดโดยเร็ว ตอนนั้นเปนเวลากลางคืน ทุกคนในรถกําลังหลับหมด รถทัวรวิ่งเร็ว
เกินกําหนดมาก จนมาถึงโรงพยาบาลประจําอําเภอแหงหนึ่งที่อยูติดถนนบนทางที่ผานพอดี โชเฟอรเลี้ยวรถจอด
หนาโรงพยาบาล โฮสเตทพยุงฉันเดินลงจากรถ ฉันปวดราวไปทั่วตัว ขยับตัวนิดเดียวก็แสนสาหัส ทรมานมาก
อาการปวดจากโรคไตแบบโคลิกกี้เพนทรมานจริงๆ จึงบอกวาไมไหวแลว เดินไมไหว โชเฟอรจึงอุมฉันขึ้นและ
บอกวาใหกอดคอเขาไว ฉันก็ทําตาม เขาอุมฉันไปที่หองฉุกเฉิน พยาบาลตามหมอเวรมาตรวจ แตรออยูพักใหญ
หมอก็ยังไมมา พยาบาลก็ฉีดยาบาราแกนใหฉัน ครูเดียวฉันก็อาเจียนออกมา พยาบาลบอกวาฉันแพบาราแกน และ
หมอไมอยู คงตองพาไปโรงพยาบาลที่ใหญกวา โชเฟอรตัดสินใจขับรถกลับตามเสนทางปกติโดยเร็วที่สุด เพราะอีก
ไมไกลก็จะถึงจุดหมายแลว ตอนฉันกลับขึ้นมาบนรถทัวรนั้น คนบนรถรูกันหมดแลววาเกิดอะไรขึ้น ไมมีใครวา
อะไรที่โชเฟอรตองขับรถเร็วเกินกําหนด เมื่อมาถึงจุดหมาย พอกับแมซึ่งมารับก็นําฉันเขาโรงพยาบาลทันที ตอน
นั้นฉันปสสาวะเปนเลือดแลว ฉันไดรับการตรวจจากหมอและบอกวากรวยไตอักเสบเฉียบพลัน แตไมพบสาเหตุที่
ทําใหอักเสบ ฉันรูสึกขอบคุณโชเฟอรและพนักงานทุกคนบนรถทัวรคันนั้นมาก ที่พาฉันมาถึงโรงพยาบาลโดยเร็ว
และไมเคยลืมความชวยเหลือของทุกคนเลย
มีบางคนที่เปนโรคมาตั้งแตเกิด คงเปนความทรมานมากกวาคนทั่วไปนัก และมีขอจํากัดในวิถีชีวิตที่ตอง
แตกตางจากคนทั่วไป อาจจะออกกําลังไมได เหนื่อยงาย โดนแดดโดนลมก็ไมสบายงาย ตองจํากัดอาหารบางชนิด
บางคนอาจตองไดรับการถายเลือดเพราะเปนโรคเลือดผิดปกติ โรคที่เปนมาแตกําเนิดทําใหเปนอุปสรรคในการใช
ชีวิตอยางคนปกติทั่วไป สงผลตอคุณภาพชีวิตโดยรวมของสังคม ถามีจํานวนผูปวยที่เปนโรคที่เปนมาแตกําเนิด
มากๆ สังคมก็ไมแข็งแรง มีหลายโรคที่เกิดจากพันธุกรรม บางโรคเกิดขึ้นในขณะที่ตั้งครรภ ฉันคิดวาเปนเรื่อง
สําคัญที่จะตองมีการฝากครรภ เพื่อใหรูความปกติหรือผิดปกติของเด็กในครรภแตเนิ่นๆ โดยเร็วที่สุด เพื่อศักยภาพ
ในการรักษาใหมากที่สุด และวางแผนการรักษาไดถูกตอง บางครั้งการไมรูวาตั้งครรภจนทําตัวเปนความเสี่ยงตอลูก
ในครรภ เปนเรื่องที่ทําใหเสียใจในภายหลังได เชน การดื่มเหลา สูบบุหรี่ อาจทําใหลูกในครรภพิการหรือเปนโรคที่
ติดตัวมาตั้งแตเกิด ซึ่งสิ่งเหลานี้ปองกันได การฝากครรภเปนสิ่งจําเปน ทั้งเพื่อสุขภาพของผูที่เปนแมและสุขภาพ
ของลูกในครรภดวย อยากใหสามารถฝากครรภฟรีไดทุกแหง เพื่อสงเสริมการฝากครรภ
โรคภัยไขเจ็บเปนเรื่องที่อาจเกิดขึ้นเมื่อไหรก็ได การดูแลใหมีสุขภาพดีอยูเสมอจึงเปนเรื่องที่ควรใสใจ อาจ
เริ่มจากเรื่องอาหารที่รับประทานเขาไป อาหารที่มีประโยชนตอรางกายไดแกอาหารหลัก 5 หมู โปรตีน วิตามิน
ไขมัน คารโบไฮเดรต เกลือแร น้ํา ไมบริโภคอยางใดอยางหนึ่งมากเกินไป แตบริโภคในปริมาณที่พอเมาะตาม
อัตราสวนที่รางกายตองการ ฉันไดเห็นอาหารเพื่อสุขภาพหลายอยาง มีอยูอยางหนึ่งที่นาสนใจ คือ สมุนไพร ซึ่งมี
หลากหลายจนรูสึกสนุกกับการเลือกสมุนไพรมาบํารุงรางกาย ฉันชื่นชอบงาดําเปนพิเศษเพราะมีแคลเซียมสูง และ
มีสารอาหารอีกหลายอยางที่ทําใหไมแก แข็งแรง อาหารที่มีงาดําเปนสวนผสมจึงเปนสิ่งที่ฉันชอบดวย ในเทศกาล
ไหวพระจันทรฉันก็คิดวาจะเลือกขนมไหวพระจันทรที่มีไสงาดํานี่แหละ นอกจากงาดําแลว สมุนไพรเพื่อสุขภาพที่
ฉันชอบอีกอยางคือน้ําใบบัวบก เคยรูมาวาแกช้ําใน ดับรอน แตฉันรูสึกวาความเขียวที่อยูในใบบัวบกนาจะมี
ประโยชนไดอีก และยังมีกระเทียม พืชสมุนไพรครอบจักรวาลที่ฉันใชบํารุงสุขภาพ กระเทียมชวยลดความดันเลือด
ไขมันในเสนเลือด ชวยเจริญอาหารอีกดวย ในสวนของผลไมก็จําเปนเชนกัน ผลไมมีวิตามินที่เปนสิ่งที่รางกาย
จําเปนตองใช ฉันชอบผลไมหลากหลายชนิดเพื่อใหไดวิตามินหลายอยางในผลไมแตละชนิด วิธีงายๆของฉันก็คือ
กินผลไมตามฤดูกาล ที่ไดทั้งผลไมราคาไมแพงและเปนผลไมที่มีคุณภาพดวย แตผลไมบางชนิดบริโภคมากเกินไป
ก็อันตราย ฉันเคยเห็นขาวคนกินทุเรียนมากเกินไปแลวเสียชีวิต ก็นึกไมถึงวาจะมีเหตุการณอยางนี้เกิดขึ้น ทุเรียน
เปนผลไมที่ฉันชอบเชนกัน แตก็ไมเคยกินไดเปนลูกถาลูกใหญ เพราะเกินอิ่ม เวลากินทุเรียนแลวจะปสสาวะบอย
อาหารบางอยางก็มีผลตอรางกาย คงตองระมัดระวังและเลือกบริโภคใหพอเหมาะพอควร
 อาหารนําโรคเขาสูรางกายไดเชนกัน มีชวงหนึ่งที่โรคไขหวัดนกระบาด ไกกับไข เปนอาหารที่เสี่ยงตอการ
ติดเชื้อไขหวัดนก ฉันโชคดีที่ไมกินเนื้อสัตวและไมกินไข จึงไมเดือดรอน เห็นวาสัตวปกถูกฆาตายเปนจํานวนมาก
เพื่อปองกันไมใหเชื้อโรคแพรกระจายมาสูคนได คนที่เลี้ยงเปด เลี้ยงไก ตองทําลายเปด ไก ของตัวเองจนขาดทุน
สัตวปกที่เปนโรคก็ทุกขทรมานจากโรคที่เปนอยูแลว ยังตองมาถูกฆาโดยคนอีก ชางนาอนาถใจเหลือเกิน คนที่ปวย
เปนโรคไขหวัดนกนั้น จะมีไข ไอ เจ็บคอ หายใจเหนื่อย เสียชีวิตโดยเร็ว สัตวที่ปวยก็คงจะทรมานเหมือนกัน ถามี
การคนพบวิธีการรักษาโรคนี้ไดทั้งในสัตวและคนก็คงจะดี อาจจะรักษาที่สัตวกอนเพราะโรคมาจากสัตว หรือใช
วัคซีนปองกันก็ได โรคไขหวัดนกยังไมพบวาติดตอจากคนสูคน ความนากลัวจึงไมมากขึ้น เมื่อกอนเวลาเห็นนกมา
เกาะใกลๆ ฉันจะเขาไปดูและเลนกับมัน แตพอมีโรคไขหวัดนกแพรระบาด ก็ทําใหระแวงนกไปซะหมด มีอยูวัน
หนึ่งตอนเชาตรู ฉันเปดประตูออกมา ก็พบนกฮูกยืนอยูหนาประตู ทีแรกก็นึกเอ็นดูเพราะเขายืนนิ่งๆอยางสงบ
อยากจะอุมไปไวในที่ปลอดภัยเพราะกลัวสุนัขที่บานจะเห็นเขาแลวรุมกัดเอา แตก็ฉุกคิดขึ้นมาวา เขาจะปวยรึเปลา
ก็เลยไมกลาแตะตองตัวเขา และปลอยใหยืนอยูตรงนั้น สักพักหนึ่งสุนัขก็แหกันมาเหาอยูหนาบาน เขาคงตกใจรีบ
บินขึ้นหลังคาไป จากนั้นฉันก็ไมเห็นนกฮูกตัวนั้นอีกเลย แมวาขาวการระบาดของไขหวัดนกจะหางหายไปเปน
พักๆ แตโรคนี้ก็ยังมีความรายแรงและยังเอาชนะไมได มันเปนเสือซุมที่ตองระวัง ไมรูวาจะโผลมาอีกเมื่อไหร
เกี่ยวกับวิวัฒนาการของโรคตางๆที่มีในโลก มีอยูสิ่งหนึ่งที่คนปวยกันมากขึ้น คือโรคทางใจ โรคเครียด วิถี
ชีวิตของเรามีสวนอยางมากตอโรคนี้ ฉันเห็นขาวคนทํารายผูบริสุทธิ์เพราะตัวเองปวยทางจิตอยูเนืองๆ เปนเรื่องที่
สะทอนสังคมอีกดานหนึ่ง ใหหันมาใสใจดูแลสุขภาพทางใจใหมากขึ้น เมื่อไดรูวาสถิติผูที่ปวยทางจิตในสังคมเพิ่ม
มากขึ้น ก็ไมแปลกใจ เพราะสภาพแวดลอมทางสังคมที่เปลี่ยนไป อาจจะตองมีผลกระทบตอสุขภาพจิตบางไมมากก็
นอย ความอบอุนในสังคมที่หดหายไปเปนสวนหนึ่งที่จะเกิดปญหาทางดานสุขภาพจิตขึ้นไดงาย โลกทุกวันนี้เปน
โลกของการแขงขัน จึงมีความกดดันในการดําเนินชีวิต ใครๆก็อยากมีชัยชนะ แตถาจะชนะใหไดอยางเดียวก็คง
เครียดมาก ยังมีชัยชนะที่ยิ่งใหญที่นาภูมิใจกวาก็คือ ชนะตัวเอง ทําทุกอยางใหดีขึ้น ชีวิตก็จะมีความสบายใจขึ้น
สุขภาพจิตดูแลไดดวยตัวเอง และตัวเองเปนกําลังสําคัญที่จะทําใหมีสุขภาพจิตดี เมื่อรูวากําลังเครียดก็ตองหาวิธีผอน
คลาย ซึ่งก็ทําไดตามถนัดหลายวิธี อาจจะออกกําลังกาย ดูหนัง ฟงเพลง คุยกับคนที่ไวใจ นอนหลับ ไมควรจะดื่ม
เหลาเพื่อคลายเครียด เพราะจะทําใหเสียสุขภาพรางกาย ขาดสติ อาจทําอะไรที่ไมถูกไมควรได อัลกอฮอรเปนตัว
หนึ่งที่ทําใหมีผูปวยอัลกอฮอริซึมมากมาย มีสภาพคลายกับผูปวยทางจิต ทําใหสังคมขาดบุคลากรที่มีคุณภาพ ฉัน
มักจะคลายเครียดบอยๆเพราะเครียดบอย วิธีที่ใชแลวไดผลดีมากคือ นั่งสมาธิ ถาไมสะดวกนั่งก็แลวแตอิริยาบถ
อาจจะยืนหรือนอนอยูก็ทําสมาธิได เมื่อไดทําสมาธิแลวสติจะมีขึ้น จากนั้นจะคิดเรื่องที่ผานเขามาในชีวิตหรือเลิก
คิดไปเลยก็แลวแต กําลังความคิดก็พัฒนาขึ้น เมื่อมีสติปญญาก็เกิด หลังจากทําสมาธิมาเปนเวลานานพอสมควร
ความรูสึกคุนเคยในความสงบนิ่งก็มีมากขึ้น บางครั้งกําลังมีกิจกรรมดําเนินชีวิตอยูก็สามารถเขาสูความสงบชั่วครู
ชั่วคราวไดในทันทีทันใด ไมคอยเครียดอีก
ดวยความเปนอยูแบบที่ตองเรงรีบ ไมมีเวลาดูแลตัวเองเทาที่ควร ผลสะทอนอยางหนึ่งที่มีใหเห็นทาง
รางกายคือ มีคนเปนโรคอวนมากขึ้น อาจจะไมคอยนากลัวเทาไหร แตอวนแลวจะทําใหมีโรคอื่นตามมาได เชน
โรคหัวใจ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเสนเลือด เวลาจะอวนขึ้นนั้นเร็ว แตเวลาลดความอวนนั้นลดลงยาก
ฉันเปนผูหนึ่งที่รูสึกถึงความยากเย็นในการลดความอวน พยายามลดน้ําหนักลงดวยตัวเองก็ทําไดแค 8 กิโล
อยากจะใหลดลงอีกก็ลงยากเหลือเกิน ก็มองหาทางเลือกที่มีในการลดความอวน ซึ่งมีอยูหลายวิธี ฉันสนใจ
โปรแกรมลดน้ําหนัก เห็นในโฆษณาวาใชงาย เห็นผลเร็วและไมมีผลขางเคียง แตก็ไมกลาพอที่จะลองใช จึง
พยายามควบคุมอาหารตอไป หวังวาสักวันจะผอมลงกวานี้ได ฉันเคยผอมจนลมพัดก็แทบจะปลิวไปตามลม ก็ไมได
หวังวาจะผอมลงไปจนขนาดนั้น เพียงแตใหผอมลงพอที่จะนําเสื้อผาตอนที่น้ําหนัก 46 กิโลมาใสไดอีกก็พอแลว
เพราะฉันอยูในชวงที่มีน้ําหนัก46กิโลมานาน จึงมีเสื้อผาขนาดที่พอดีรูปรางเทานั้นเปนสวนใหญ และอยากใส
เสื้อผาที่มีไดเหมือนเดิม ในเวลาที่ยังอวนอยูนี้ ฉันรูสึกวาตัวเองไมคลองตัวเหมือนเคย เหนื่อยงาย เวลาเดินก็หนักขา
กวาปกติ รูสึกไมคอยแข็งแรง ปวดเมื่อยแขนขาบอยๆ ก็ตระหนักถึงผลเสียของความอวนจึงพยายามควบคุมน้ําหนัก
ตัวไมใหเพิ่มขึ้น ซึ่งก็ยังเหลืออีก 8 กิโลจึงจะมีน้ําหนัก46กิโลเทาเดิม ถาทําไดสําเร็จก็จะไมยอมใหอวนขึ้นอีก ฉัน
รูมาดวยตัวเองวาตัวการสําคัญที่ทําใหอวนคือ การกินอาหารโดยไมควบคุม ขนาดฉันไมนิยมฟาสตฟูดก็ยังอวนได
น้ําอัดลมก็ไมชอบดื่มแตก็ยังอวน สิ่งที่ฉันทําไดก็คือ กินแตผัก ผลไม หลีกเลี่ยงอาหารจําพวกแปงใหมากที่สุด ฉัน
คิดวาความอวนไมใชสัญลักษณของสุขภาพดี แตเปนสัญญาณอันตรายมากกวา มันจะนําพาโรคอื่นๆตามมาอีก
มากมาย ความอวนเกิดจากการสะสมพลังงานโดยไมไดนําไปใช การกินอาหารที่มีพลังงานสูงและใชพลังงานนอย
ทําใหอวน จึงควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมัน คารโบไฮเดรตสูง และออกกําลังกายบาง น้ําจะชวยทําใหอิ่มเร็ว ดื่มน้ํา
มากๆยังทําใหรางกายมีสุขภาพดีดวย ไมอวน ความอวนเปนเครื่องบอกใหระวังอันตรายเรื่องโรคภัยไขเจ็บไดอยาง
หนึ่ง
การดูแลสุขภาพทําไดทุกเมื่อ แมแตมีโรคภัยไขเจ็บอยูก็ยิ่งตองทํา การออกกําลังกายเปนสิ่งที่ชวยใหสุขภาพ
ดีได ไมจําเปนตองเปนการเลนกีฬาที่ยากๆ เหนื่อยมากๆเสมอไป แคเดินอยางสม่ําเสมอก็ทําใหรางกายมีสุขภาพดีได
การเคลื่อนไหวรางกายอยางสม่ําเสมอในอิริยาบถงายๆ ก็เปนการออกกําลังกายอยางหนึ่ง ฉันเปนคนไมชอบเลน
กีฬา เคยคิดออกกําลังกายจริงๆจังๆ ก็เลยกระโดดเชือก รูสึกวาไมคอยสนุกเทาไหร ทําไดอยูพักหนึ่งก็ไมไดทําอีก
แลว อาศัยขยับตัวบอยๆ เวลาอาบน้ําก็จะอาบใหละเอียดหนอย เปนการออกกําลังกายไปดวย ทุกวันนี้มีวิธีออกกําลัง
กายหลายวิธี ฉันมีเครื่องเลนจานหมุนอยูอันหนึ่งใชจนพัง เปนเครื่องออกกําลังกายอยางเดียวที่ฉันมีและชอบเลน
ฉันจะยืนหมุนไปหมุนมาครั้งหนึ่งอยางนอยก็ครึ่งชั่วโมง เหงื่อก็ออกแลว เวลาหมุนอยูบนจานก็เปดเพลงไปดวย ทํา
ใหเพลินออกกําลังไดนาน เครื่องออกกําลังชนิดนี้ฉันเคยเลนมาตั้งแตเด็กเลยใชอยูอยางเดียว ก็คิดวาไดเหงื่อเยอะพอ
จานหมุนสามารถเลนไดหลายทา นอกจากทายืนปกติแลวยังมียืนขาเดียว ยกแขน ยกขาไดอีกหลายทา แตตองเลนได
คลองแลวจึงจะทําทาอื่นนอกจากทายืนปกติได ไมเชนนั้นอาจลมและไดรับบาดเจ็บได นอกจากออกกําลังกายแลว
การไดรับอาหารที่มีคุณภาพ หลีกเลี่ยงอัลกอฮอร ยาเสพติด ก็เปนการดูแลสุขภาพที่ควรทํา
เมื่อมีปญหาสุขภาพเราควรรีบแกไข อยาปลอยใหเนิ่นนานเพราะอาจลุกลาม รุนแรงยิ่งขึ้น ฉันเองมี
ประสบการณเรื่องความเจ็บปวยที่ลุกลามจนสุขภาพแยในชวงที่อายุเพิ่ง24ป เริ่มจากฉันปวยเปนกรวยไตอักเสบ
เฉียบพลัน หลังจากเขารับการรักษาแลว หมอบอกวาไมรูสาเหตุที่ทําใหเกิดการอักเสบ เมื่ออาการดีขึ้นก็กลับบาน
หลังจากนั้นฉันก็มีอาการปสสาวะขัดบอยๆ บางครั้งก็ปวดหลังขึ้นมาอีก เปนๆหายๆ เขาๆออกๆโรงพยาบาลบอยๆ
แตก็ไมรูสาเหตุ จนครั้งหนึ่งตองเขาพักรักษาตัวที่โรงพยาบาลอีก หมอพบวาไตบวมขางหนึ่ง แตไมรูสาเหตุอีกนั่น
แหละ ฉันเครียดมาก รูสึกอึดอัดกับความไมแนนอนที่เกิดขึ้นกับตัวเอง อยากรูใหชัดไปเลยวาเพราะอะไรจึงเปน
แบบนี้ ตอนนั้นฉันใจรอนจึงขอยายโรงพยาบาล พอไปรักษาที่โรงพยาบาลอีกแหงหนึ่งก็ไดรับการวินิจฉัยวามีนิ่ว
เล็กๆมากๆที่ทอไต จึงไดรับการผาตัดดวยเลเซอร หลังจากผาตัดแลวอาการจึงดีขึ้น แตอาการปวดหลังก็ยังหลอนอยู
ในความรูสึกฉันอยูนาน โชคดีที่ฉันพบสาเหตุและไดรับการรักษาใหหายได ถาปลอยไวเนิ่นนานไตคงจะแยกวานี้
สุขภาพคนเราเมื่อมีปญหาจะมีสัญญาณเตือนใหเรารู เมื่อมีความผิดปกติเกิดขึ้นควรรีบตรวจใหรูถึงปญหาและรีบ
รักษาโดยเร็ว เหมือนรถที่วิ่งไป แลวอยูๆเกิดอาการสะดุด วิ่งไมเรียบ ก็ตองรีบนําเขาอูตรวจเช็ค ซอมแซมโดยเร็ว ถา
ปลอยไว สวนที่มีปญหาอาจจะทําใหสวนอื่นๆพังไปดวย เครื่องก็จะเสีย สุขภาพคนเราก็เชนกัน ควรไดรับการใสใจ
ดูแลอยางสม่ําเสมอ
โรคภัยไขเจ็บบางครั้งตองการความชวยเหลือดวยการเสียสละ เชน อวัยวะ เลือด เพื่อใชในการรักษา หลาย
ครั้งที่ฉันไดเห็นการบริจาคเลือดก็รูสึกวาเปนเรื่องนายกยอง ฉันเคยบริจาคเลือด แตหลังจากนั้นก็ไดรับจดหมายจาก
สภากาชาดวาเลือดฉันมีปญหา แลวฉันก็ไดรับการนัดใหไปตรวจเลือดเปนประจําเปนเวลาหลายเดือน ก็เลยเข็ด ฉัน
คิดวาเลือดยังขาดแคลนอีกมาก ถามีการคิดคนเลือดเทียมไดก็คงจะดี เพราะไหนๆก็มีการโคลนนิ่งสําเร็จแลว ถามี
การสรางเลือดเทียมไดก็นาจะเปนประโยชนในการรักษาไดมาก ฉันชื่นชมองคกรตางๆที่ดูแลชวยเหลือเมื่อทุกข
รอนในเรื่องโรคภัยไขเจ็บ เพราะยังมีหลายโรคที่เรายังไมสามารถเอาชนะได แตความชวยเหลือก็ยังมีตอไป อยาก
ใหมีการสนับสนุนการคิดคนวิธีการรักษาโรคใหมากๆ และใหมีเครือขายองคกรที่ดูแลเรื่องสุขภาพขยายไปมากขึ้น
บนความทุกขที่ไดรับจากความเจ็บปวย ก็ยังมีความสุขจากการไดรับความชวยเหลือบรรเทาทุกขจากกลุมคนผูมี
มนุษยธรรมทั้งหลาย สักวันหนึ่งเราคงจะชนะโรคภัยไขเจ็บไดมากขึ้น
 ความสําเร็จทําใหตองตอสูตั้งแตเกิด
เวลาที่รีบเรงทําอะไรเพื่อใหเสร็จทันเวลา แตแลวก็ไมเสร็จ เปนเพราะอะไรบาง ฉันเคยตั้งคําถามๆตัวเองใน
บางครั้ง โดยเฉพาะเวลาที่ตองทําอะไรภายในกําหนดเวลา อาจเปนเพราะถาไมเสร็จก็ไมสมปรารถนาที่ตั้งใจจึงเปน
กังวล ปจจัยที่จะทําใหงานไมเสร็จมีทั้งจากตัวเองและสิ่งรอบๆตัว ซึ่งคงตองเอื้ออํานวยตอกันงานจึงจะเสร็จได
ตอนเรียนมัธยมมีวิชาศิลปะที่อาจารยจะใหงานมาทําทีละชิ้น โดยจะกําหนดหัวขอมาให แลวใหเราไปคิดเปน
รูปแบบ เนื้อหา เปนผลงานนํามาสง งานที่ใหมาแตละครั้งก็จะมีกําหนดสงอยางนอยประมาณ 1 เดือน เวลาได
หัวขอมาแลว ฉันก็คิดวาจะทําอะไร มีลักษณะเดนอยางไร พอคิดไดแลวก็จะเอาไวใหมีอารมณกอน กวาจะเริ่มลงมือ
ทําก็อีกประมาณครึ่งเดือนจะถึงกําหนดสง งานศิลปะที่ฉันทํานั้นไมไดทําแลวออกมาดีในครั้งเดียวเลย เพราะฝมือ
ของฉันนั้นแคระดับฝกหัดร่ําเรียน ไมใชมืออาชีพ ดังนั้นจึงทําออกมาแลวก็ไมดีพอตองทําใหม ทําแลวทําอีกอยูนั่น
แหละกวาจะไดสงงาน คือคิดงานออกแลว แตเวลาสรางผลงานออกมานั้น ไมไดดั่งใจ เชน ออกแบบผลิตภัณฑ ฉัน
ก็คิดรูปแบบลักษณะถุงบรรจุสิ่งของอยางสวยงาม แตพอจะนําเสนอสิ่งที่คิดลงในกระดาษ มันไมคอยออกมาอยางที่
คิด จนถึงกําหนดสงก็ตองสงไปทั้งๆที่ตัวเองก็ยังไมพอใจในผลงานที่ทํานัก มีอยูครั้งหนึ่งมีงานออกแบบแผนปาย
รณรงคปลูกปา คราวนี้ฉันคิดไมออกวาจะใชภาพอะไร จนเหลืออีกแค 1 สัปดาหก็จะถึงกําหนดสงแลว ฉันนอนคิด
อยูตลอด ใจไมเปนสุข ยิ่งคิดก็ยิ่งมืดมนจนตองทําใจวางานนี้คงตองถูๆไถๆสงไปแลว แตแลวกอนนอนหลับในคืน
หนึ่งก็เกิดความคิดแวบขึ้นมาในสมองของฉันถึงภาพคนที่คิดจะปลูกตนไม ฉันรีบวาดภาพนั้นลงไปในกระดาษ
ทันที เปนภาพคนหันหนาดานขางมองเห็นในสมองที่คิดถึงปาที่ถูกทําลาย แลวชูมือซึ่งถือกระถางตนไมขึ้นมา
วันรุงขึ้นจึงเริ่มลงมือในรายละเอียด ภายในเวลา 1 สัปดาหงานก็เสร็จทันกําหนดสง แตฉันก็ยังไมพอใจกับผลงาน
นัก เพราะรูสึกวายังไมมีความเดนอยางที่ตองการ พอสงงานไปแลว อาจารยจะเอาผลงานที่นาสนใจมาใหดูดวยกัน
งานของฉันถูกนํามาพูดถึงดวย อาจารยบอกวายังใชสีไดไมเดน แมจะนําสีมาเบรคกันในภาพ แตใชสีออนไป ทําให
ภาพเบาไมมีน้ําหนัก ฉันก็รูวารีบเรงทํางานในเวลาแค 1 สัปดาห งานจึงไมสวยเทาไหร แมเราจะรูหรือไมรูวาจะ
แกปญหาที่มีอยางไรตอนไหน ก็ยังมีปจจัยอื่นที่จะทําใหเราทํางานไดสําเร็จดวย ทักษะ เวลา สิ่งแวดลอม ลวนเขามา
เกี่ยวของกับความสําเร็จของงานทั้งนั้น
ตอนเปนเด็กฉันอยากเปนเหมือนอัศวินขี่มาขาว ชนะทุกอยาง ประสบความสําเร็จอยางนาชื่นชม เคยคิดวา
อยากทําทุกอยางไดสําเร็จเหมือนอัศวินที่ขี่มาขาว เวลาทําอะไรก็จะมีความหวังอยางสูงวาจะประสบความสําเร็จใน
สิ่งที่ทํา ซึ่งบางครั้งก็ทําได บางครั้งก็ยังไมถึงที่สุด คิดอยากเปนเจาของกิจการใหญโต มั่งคั่ง มีอาณาจักรเล็กๆเปน
ของตัวเอง จึงตั้งใจเรียนเพื่อที่โตขึ้นจะประสบความสําเร็จสมความตั้งใจ วันหนึ่งฉันใสบาตรในตอนเชากับแมๆ
บอกวา ทําบุญเอาไว ผลบุญจะชวยใหประสบผลสําเร็จ ฉันก็จํามาตลอด เวลาสอบก็จะใสบาตรอธิษฐานใหสอบได
คะแนนดีๆทุกครั้ง ไมวาฉันตั้งใจที่จะทําอะไรก็จะทําบุญไปพรอมๆกันทุกครั้ง ตอนเปนเด็กสิ่งที่ตั้งใจจะทําก็มักจะ
เปน สอบไดคะแนนดี และหวังวาเมื่อโตขึ้นจะมีกิจการที่ดี ไมคอยมีความประสงคที่ซับซอน
ไมวาจะทําอะไร สิ่งที่ตองตอสูที่สําคัญก็คือตัวเอง เพื่อไมใหหยุดขณะกําลังสู ฉันคิดวาเปนสิ่งสําคัญที่จะ
บอกใหตัวเองอยาหยุดสู เพราะมีหลายครั้งที่เหนื่อยลา ทอแท จนอยากจะเลิกสู ทุกชีวิตเกิดมาก็ตองตอสูกับตัวเอง
เพื่อใหมีชีวิตอยูตอไปภายใตสภาวะแวดลอมที่อาจจะแตกตางกัน ความยากลําบากที่แตละคนเจอก็อาจจะไม
เหมือนกัน บางคนมีผูอุปถัมภ ชวยเหลือ สนับสนุน สงเสริม บางคนมีเพียงตัวคนเดียวโดดๆ แตไมวาจะตางกันแค
ไหนก็ไมมีใครที่ไมตองตอสูกับตนเอง ตอใหมีความชวยเหลือรอบขางสักเพียงใดก็ตาม ถาตัวเองแพตัวเองก็ไมมี
ความหมาย ดังนั้นการตอสูกับตัวเองจึงสําคัญ คนที่ชนะตัวเองไดเทานั้นจึงจะสามารถชนะผูอื่นได คนเราจะยืนได
ตองตอสูกับตัวเองตั้งแตเกิด ตองดิ้น ตองคลาน ตั้งไข และเดินใหได แมคนอื่นจะชวย จะพยุง แตถาเราไมเดินเองก็
จะเดินตอไปไมได เมื่อโตขึ้นฉันยังจําไดเสมอที่แมสอนวาตองทําบุญ ทําความดี ดังนั้นสิ่งที่ฉันตองตอสูกับตัวเอง
อยูตลอดก็คือการไมเลิกทําความดี การทําอะไรก็ตามจะตองเปนไปดวยความดี พยายามไมใหหลงไปในทางที่ผิด
การทําบุญของฉันก็คือการทําความดี การตอสูกับตัวเองไมใหกาวไปผิดทางตองอาศัยสติเปนเครื่องมือสําคัญ ถาสติ
มีไมเพียงพอ การตัดสินใจก็จะไมดี ทําอะไรก็ไมแนวแน ไมตรงเปา ไมสมความตั้งใจ จะตอสูกับสิ่งใดตองตั้งสติให
มั่น แลวก็จะพรอมในการตอสูทุกเมื่อ
คนเราจะมีความสําเร็จไดสักกี่ครั้งจึงจะเรียกวาชีวิตประสบความสําเร็จ ทุกเรื่องในชีวิตที่เปนความประสงค
นั้นจําเปนตองสําเร็จเสมอไปรึเปลา สูเพื่อชีวิตคืออยางไร ใหชีวิตไดรับในสิ่งที่พึงประสงคหรือวาสูอยางไร ฉันมีสิ่ง
ที่ไมสมหวังหลายครั้ง บางครั้งก็หมดกําลังใจ แตไมคิดวาชีวิตอยูที่เรื่องใดเรื่องหนึ่ง ความเปนคนมีทั้งเรื่องที่เปนสุข
เปนทุกข ปนเขามาในชีวิต ก็เลยคิดวา แมจะสมประสงคก็ไมไดถือวาเปนความสําเร็จของชีวิต ความสําเร็จเปนเพียง
เรื่องเล็กนอยเทานั้น เมื่อมีความสําเร็จก็จะยินดี แตความยินดีก็มีแคชั่วระยะเวลาหนึ่งก็จางหายไป ความสําเร็จจึง
ไมใชที่สุดของชีวิต ไมวาจะประสบความสําเร็จนับครั้งไมถวนหรือไมก็ตาม ความเปนคนก็ยังเหมือนเดิม ยังมีทั้ง
สุข และทุกขอยูดี การเอาชนะตัวเองและเปนคนที่ประเสริฐ นาจะเปนความสําเร็จที่ยิ่งใหญในชีวิต ในชวงเวลาที่ยัง
มีชีวิตอยู ก็อาจมีความสําเร็จเกิดขึ้นในชีวิตไมเทากัน บางครั้งก็เหมือนเข็นครกขึ้นภูเขา กวาจะไดความสําเร็จมา
บางครั้งก็เหมือนปลอกกลวยเขาปาก บางเรื่องงายสําหรับคนหนึ่งแตเปนเรื่องยากของอีกคนหนึ่ง เชนฉันเคยมี
ความคิดวาอยากรวย ก็คิดหาทางที่จะรวยเหมือนคนอื่นบาง เคยเห็นคนอื่นเขาแตงงานกับเศรษฐี ก็คิดวาสําหรับ
ตัวเองแลวการหาเงินดวยตัวเองนาจะเปนเรื่องที่งายกวา ความสําเร็จในการทําวันนี้ใหดีขึ้นรวมทั้งความดีนั้น เปนสิ่ง
ที่ควรทําใหตลอด เพราะเปนเครื่องปองกันความลมเหลวไดเปนอยางดี เวลาที่มองตนไมแลวฉันจะมีกําลังใจทํา
วันนี้ใหดีขึ้นตอไป เพราะตนไมจะมีใบใหมเกิดขึ้นเรื่อยๆตราบใดที่ยังมีชีวิตอยู ฉันก็คิดสูใหดีขึ้นเรื่อยๆเหมือน
ใบไมที่งอกขึ้นมาใหมทุกๆวัน ก็เลยชอบมองตนไมบอยๆ โชคดีที่บานฉันมีตนไมเยอะ มองไปทางไหนก็เจอตนไม
จึงฮึดสู ฉันไมเคยเสียใจกับคามลมเหลวมากมายนัก และไมคอยใหความสําคัญกับความลมเหลว ความจริงก็คงจะ
เพราะไมอยากจํานั่นเอง แตจะคิดไปขางหนามากกวา ที่ผานมาจะเปนอยางไรก็ชาง ฉันก็จะเดินไปขางหนาตอไป
อยางไมคอยแครกับสิ่งที่ผานมามากนัก
ชีวิตไดอะไรจากการตอสูบาง นอกจากความเหน็ดเหนื่อย ความสมหวัง ไมสมหวัง สําหรับฉันแลว
ประสบการณก็เปนสิ่งที่คิดวาตองไดมาดวยตัวเองจึงจะรูจัก รูซึ้ง เขาถึงจริงๆ การเลาประสบการณก็เปนแคภาพที่
ตองจินตนาการเอาเอง แตไมไดสัมผัสจริง ประสบการณเปนสิ่งที่ไดมาจากการตอสู เหมือนความรูที่เกิดแกผูเรียนรู
ตองลงมือทําดวยตัวเองจึงจะเกิดแกตัวเองไดมันอาจจะเปนสิ่งที่ประสงคหรือไมประสงคก็ได อยางเชนที่ฉันไดตอสู
กับตัวเองในการออกกําลังดวยการเขาฟตเนส พอเลนไปไดพักหนึ่งก็รูสึกวาแข็งแรงขึ้น เลนไดนานโดยไมเหนื่อย
สิ่งที่เกิดขึ้นกับฉันซึ่งเปนสิ่งที่เกินความตองการก็คือกลาม ฉันมีกลามขึ้นอยางไมทันรูตัว กลามคือสิ่งที่ฉันไดรับ
จากการตอสูในการออกกําลัง เมื่อมีกลามฉันก็เลิกเลนฟตเนส และอยากจะใหมันหายไป รูสึกวากลามไมใชสิ่งที่
ตองการ แตไมรูวาจะทําอยางไรจึงจะลดกลามได ตั้งแตมีกลามขึ้นมามันก็ไมยอมหายไป ประสบการณชีวิตก็เปน
เชนนั้น เมื่อเกิดขึ้นมาในชีวิตแลวมันก็เปนสิ่งหนึ่งในชีวิต ชีวิตที่มากดวยประสบการณจึงคุมคาสมศักดิ์ศรีที่ไดตอสู
ประสบการณบางอยางอยากใหเกิดขึ้นแลวเกิดอีก แตบางอยางก็อยากจะลืมไปซะ ฉันวาอยางนอย สิบปากวาไมเทา
ตาเห็น สิบตาเห็นไมเทามือคลํา เมื่อไดรับประสบการณใดๆก็ตาม มันก็เปนกําไรชีวิต กําไรจากการตอสู ฉันจําไดวา
มีอยูวันหนึ่งฝนตกมีน้ําทวมขัง ฉันเดินลงมาจากที่พักก็เห็นกรงดักหนูลอยอยูในน้ําบริเวณใตตนไมใกลๆกับที่พัก
ในกรงมีหนูตัวหนึ่งอยูในนั้น มันตัวเปยกหนาวสั่นลอยคออยูในน้ําเกือบจะจมอยูแลว ฉันรีบเอาไมเขี่ยกรงนั้นขึ้น
จากน้ํา และพยายามเขี่ยใหกรงเปดออกดวยความกลาๆกลัวๆ ตองเขี่ยอยูหลายครั้งเพราะฉันคอยแตกระโดดหนี
กลัวหนูจะวิ่งออกมา แตในที่สุดกรงก็ถูกเปดออก หนูตัวนั้นรีบวิ่งขึ้นตันไมไป ฉันจําสายตาของหนูที่มองฉันตอน
กําลังจะจมน้ําได รูสึกดีใจที่ไดชวยชีวิตหนูตัวนั้นใหปลอดภัย ประสบการณกลาๆกลัวๆที่เกิดขึ้นไมสําคัญเทาความ
มีชีวิตที่อยูตอไปไดของหนูตัวนั้น บางครั้งชีวิตก็ตองการความชวยเหลือในการตอสูเพื่อใหมีชีวิตอยูรอดตอไป
ความสําเร็จของแตละคนอาจไมเหมือนกัน บางคนใหความสําเร็จที่ยิ่งใหญเปนการไดทํางานอยูในตําแหนง
ที่สูง บางคนก็วาตองมีบาน มีรถ มีเงินเยอะๆ มีชื่อเสียง ความประสงคของแตละคนไมเหมือนกัน สําหรับฉันแลว
การมีสุขมากกวาทุกข มีทุกขนอยที่สุด เปนความสําเร็จในชีวิตที่ยิ่งใหญแลวละ แตจะทําเชนนั้นไดก็ตองตอสูกับ
ตัวเอง ใหชนะตัวเองเพื่อใหใจเปนสุข เปนสิ่งที่ไมงายเทาไหร ตอนที่เรียนจบและไดทํางาน ก็คิดวาชีวิตประสบ
ความสําเร็จแลว แตตอมาก็รูสึกวามันไมใชความสําเร็จของชีวิต เพราะยังตองตอสูกับการแกงแยงแขงชิงตําแหนง
ในหนาที่การงาน มีการใชกลวิธี วิทยายุทธซับซอนมากมาย เพื่อใหไดตําแหนง มุงใหคูแขงเสื่อมเสียและพายแพ ผูที่
ประสบความสําเร็จก็ดีใจ ฉันไมเห็นวาเปนความสําเร็จที่ยิ่งใหญอะไร แตก็อาจจะเปนความสําเร็จของคนอื่นก็ได
เมื่อโตขึ้นชีวิตเจอแตความวุนวาย นอยครั้งที่ชีวิตจะมีเวลาพบกับความสงบ ฉันจึงหาเวลาไปวัดบาง ทําใหไดคิดวา
ความสําเร็จที่นําความสุขมาใหไดนาน ไมไดอยูที่ความสําเร็จในการงาน แตเมื่อไหรที่ออกจากความวุนวายไดสําเร็จ
ก็จะเปนสุขไดนานกวา แลวจะทําอยางไรใหชีวิตไมวุนวายละ ในเมื่อคงหนีไมพน ก็ตองฝกหัดตัวเองใหนิ่ง ไม
หวั่นไหวไปกับความวุนวาย และคิดวาเปนความสําเร็จที่ยิ่งใหญในชีวิต คงไมมีอะไรที่คนทําไมได ฉันพยายามทํา
ใจใหสงบ ก็มีสุขบาง ทุกขบางในบางครั้ง และจะพยายามใหเปนทุกขนอยที่สุด วันหนึ่งฉันไดอานขาวความคืบหนา
ของการสํารวจดาวอังคาร และคนหาสิ่งมีชีวิตอื่นนอกโลก ก็รูสึกวายังมีความสําเร็จในสิ่งที่ไมรูจักอีกมากมายที่
นายินดี เปนชีวิตชีวาตอไป
เมื่อประสบความสําเร็จในเรื่องหนึ่งแลว ชีวิตเปนสุขแคไหน อยางไร เรื่องไหนที่ถาสําเร็จแลวชีวิตทั้งชีวิต
จะเปนสุข ตั้งแตเด็กก็เคยอยากไดหลายๆอยาง เมื่อไดมาแลวก็อยากไดอยางอื่นไปเรื่อยๆ พอโตขึ้นก็ยังเปนอยู แต
ตอนโตนี่อยากไดในสิ่งที่ไดมายากกวาก็เลยไมคอยไดหลายอยางเหมือนเด็กๆ ตอนที่รูปรางไมอวนไมผอมเกินไป
คิดวามีความสุขแลว แตไมนานก็รูสึกอยากผอมลงบางในบางครั้ง ไมคอยมีอะไรที่คงที่และเปนความสุขที่แนนอน
บางครั้งตอนที่ผอมหรืออวนอยูก็รูสึกมีความสุข ไมจําเปนเสมอไปที่จะมีความสุขเมื่อประสบความสําเร็จเทานั้น
ฉันเคยสงภาพถายเขาประกวดในหัวขอชีวิตกับธรรมชาติ ก็ตระเวนไปถายภาพชีวิตสัตวในที่ตางๆไมเวนแมแตภาพ
สุนัขที่ยืนอยูในโบสถ และลงทุนซื้อตั๋วทองเที่ยวลองเรื่อตามน้ํา หวังจะถายภาพชีวิตกับธรรมชาติสวยๆโดยที่ตัวเอง
วายน้ําไมเกง แลวก็ลุยไปในชุมชนแออัดถายไดภาพเปดที่เลี้ยงอยูในนั้น เมื่อคัดเลือกภาพที่ถายมาแลวก็สงไป
ประกวด แลวก็ไดรับแคหนังสือขอบคุณที่สงภาพเขารวมกิจกรรม พรอมกับแจงรายชื่อผูที่ไดรับรางวัลทั้งหมด แต
ไมมีชื่อฉัน ในหนังสือนั้นยังเชิญชวนใหเขารวมกิจกรรมในครั้งตอไปอีก ฉันไมไดรับความสําเร็จในการสงภาพถาย
เขาประกวดก็จริง แตมีความสุขที่ไดถายภาพในครั้งนี้ และยังคิดเขาขางตัวเองวา อาจเปนเพราะลืมสงขอความ
บรรยายภาพไปดวย ซึ่งกติกาใหสงทั้งภาพและบรรยายภาพดวย ฉันมัวแตสนใจภาพถายจึงลืมสงแผนกระดาษที่
เขียนบรรยายภาพแนบไปพรอมกัน ถาเปนเพราะเหตุนั้นก็เสียดาย หากภาพถายไมไดเขาตากรรมการอยูแลวก็ไม
เปนไร ก็แคคิดไปเทานั้น แตก็มีประสบการณที่มีความสุข
ความสมประสงคของสังคมคืออะไร ฉันอยูในสังคมที่มีความหลากหลายทั้งเชื้อชาติ ภาษา วัฒนธรรม
ตั้งแตเกิดมาก็ไดยินคําวาเรานั้นรักสงบ แตสิ่งที่ฉันเห็นคือ เชาก็กุลีกุจอออกจากบาน หมกมุนอยูกับงานที่แกงแยง
แขงขันกันเอาเปนเอาตาย กลับบานก็ยังตองมาคิดการบานเพื่อกลับไปขับเคี่ยวในงานวันรุงขึ้นตอ หาความจริงใจได
ยาก ผลงานไหนคือความสําเร็จสมประสงคของสังคม ในทุกๆสังคมมีทั้งคนดีและคนไมดี ความสําเร็จของสังคมคือ
ผลงานที่เปนไปอยางที่ตั้งใจหรือความสุขของคนในสังคม ถาสังคมสงบสุขคือความสําเร็จ ฉันวาบางครั้งมันก็เปน
จินตนาการ เพราะความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นไดในสังคมตลอดเวลา และนํามาสูความแตกตาง อาจรุนแรงจนเกิด
ความขัดแยง แลวก็นําไปสูการเปลี่ยนแปลงหมุนเวียนกันไป สังคมปกติก็คงตองมีทั้งสุข และทุกขปนกันไป ฉันวา
ถึงอยางไรคนก็ยังตองอยูเปนสังคม นอกจากจะมีการคนพบแหลงที่อยูใหมบนดาวอังคาร ดวงจันทร หรือแหงอื่น
และไปสรางที่อยูอาศัยแบบโลกอื่นที่เหมาะสม ก็อาจเปนไปอีกอยาง โลกมีความแตกตางในสภาพของสังคม แตก็
ยังมีสิ่งหนึ่งที่ค้ําจุนโลกอยู คือ มนุษยธรรม ไมวาจะแตกตางสักเพียงไร ก็จะอยูบนโลกรวมกันไดอยางสงบสุข ฉัน
เคยเห็นภาพความชวยเหลือเมื่อเกิดภัยธรรมชาติในประเทศที่เคยขัดแยงกัน แตก็ยังยื่นมือเขาใหความชวยเหลือเมื่อมี
ความเสียหายเกิดขึ้น มันเปนเรื่องที่ชวยใหการอยูอยางเปนสังคมมีความหมาย ฉันวานาจะเปนความสําเร็จหนึ่งของ
สังคม ฉันชอบเห็นขาวแบบนี้บอยๆ ไมใชตรงที่มีภัยพิบัติเกิดขึ้น แตเปนสวนที่เปนความหมายของสังคมมากกวา
ความสําเร็จของคนในสังคมอาจมีหลากหลาย แตสังคมจะเปนสังคมอยูไดก็ตองมีความชวยเหลือกันในสังคม
ความสําเร็จที่มาจากการชวยเหลือกันในสังคมจึงจะเปนความสําเร็จของสังคม ไมวาโลกจะเปลี่ยนไปแคไหน ถายัง
มีความชวยเหลือในสังคม ก็จะมีความสุขเกิดขึ้นในทุกยุคทุกสมัย
ความสําเร็จคือสมประสงค การประสงคสิ่งใดก็ตองใหในสิ่งนั้น ไมรูวาใชไดทุกยุคทุกสมัยอยูหรือเปลา
เพราะรูสึกวาบางอยางเปลี่ยนไป อยางเชนขาวปลาอาหาร ที่เมื่อกอน เมื่อตองการอะไรก็ซื้อหามาได แตเดี๋ยวนี้มีเงิน
เทาเดิมแตอาจซื้อไมได เพราะขาวของแพงขึ้น การแลกเปลี่ยนไมเหมือนเดิม ฉันไดเห็นขาวการสูรบกันระหวาง
สองประเทศ ตางฝายตางก็บอกใหอีกฝายหยุดยิง และไมยอมมีฝายไหนหยุดยิงกอน มีแตความเสียหายเกิดขึ้น ถา
ฝายหนึ่งฝายใดหยุดยิง ความเสียหายที่เกิดขึ้นยอมลดลงแนนอน หากหยุดยิงทั้งสองฝายก็จะหยุดความเสียหายได
พอหันมามองตัวเอง ที่ฉันชอบคิดโนน คิดนี่ คิดอยูตลอดเวลา แตพอทํางานกลับมีชวงที่คิดไมออกบอยๆ ไมสม
ประสงค การใหโดยหวังสิ่งตอบแทนตองใหในสิ่งที่นําไปสูสิ่งหวังจึงจะไดดังหวังใชหรือไม เหมือนใชกุญแจให
ถูกดอกจึงจะไขได ฉันก็คิดพยายามตั้งใจทํางานอยู แตทําไมหาเงินไมไดเลย นี่ถาปลูกตนไมอยางหนึ่งแลวออกลูก
เปนอยางหนึ่งก็คงจะดี วิถีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงทําใหความสําเร็จที่มุงหวังเปลี่ยนไปเชนกัน สมัยกอนเวลาแขกมาหาก็
ตองหาน้ํามาตอนรับ ก็จะสรางความซาบซึ้งใจแกผูมาเยือนนักหนาแลว เพราะสมัยกอนการเดินทางไปมาไมไดงาย
สะดวกสบายอยางในปจจุบัน แตในตอนนี้จะมีน้ําใหหรือไมมีก็ไมคอยรูสึกวาขาดอะไรสักเทาไหร ไมไดหวังวา
จะตองไดรับน้ําตอบแทน โลกเปลี่ยนอะไรๆก็เปลี่ยน การใหความสุขเพื่อใหไดความสุขก็ยังตองเปลี่ยนไปเชนกัน
โลกกาวหนาไปจนถึงดาวอังคาร เปนความสําเร็จใหมอีกขั้นหนึ่ง อยากรูวาสิ่งมีชีวิตอื่นบนโลกจะไดรับ
อะไรจากความสําเร็จของโลกบาง เทาที่เห็นนั้นสภาพแวดลอมทางธรรมชาติถูกทําลายมากกวาจะสงเสริมใหสิ่ง
อื่นๆมีความเปนอยูสุขสบายขึ้นไปพรอมๆกับความสําเร็จใหมๆของโลก ฉันไมอยากเห็นสิ่งมีชีวิตอื่นบนโลกถูก
ทอดทิ้งอยางที่เปนอยู อยางนอยสิ่งเหลานั้นก็เปนสวนหนึ่งของสังคมโลก ความสําเร็จของโลกก็ควรจะเปน
ความสําเร็จของสิ่งอื่นๆดวยไมใชหรือ และควรใหความดูแลทุกสิ่งบนโลกดวย สิ่งมีชีวิตหลายชนิดสูญพันธุ เปน
เรื่องนาเสียดาย และที่นาเสียใจมากคือ การทําลายสิ่งมีชีวิตที่มีอยู เพื่อเอาบางสวนของพวกเขามาใช ธรรมชาติยังมี
ความดุรายอยูเสมอ ถานั่นเปนความสําเร็จหนึ่งของสังคม ก็คงจะไมนําความสงบสุขมาใหอยางแนนอน ยังมีความ
พึ่งพาซึ่งกันและกันระหวางสิ่งมีชีวิตอื่นกับผูคนบนโลกอยางไมเสมอภาค เรายังเปนที่พึ่งของสิ่งอื่นนอยกวาที่เราพึ่ง
สิ่งอื่นๆ นั่นคือสิ่งที่ตองตอสูเพื่อใหสังคมโลกมีความสําเร็จอยางแทจริง
 ธรรมชาติอยูเหนือสิ่งใดๆตั้งแตเกิด
อะไรจะเกิดก็ตองเกิด คนเราควบคุมอัตราการเกิดได แตบางอยางที่คนเราควบคุมไมใหเกิดไมไดก็ยังมี สิ่ง
ที่เกิดขึ้นกับเราเมื่อเราเกิดมาแลว เปนสิ่งที่เราควบคุมไมได และเปนสิ่งที่เราตองเจอ เราเกิดมาเพื่อเจอกับสิ่งที่อยูใน
ธรรมชาติ เพราะการเกิดเปนธรรมชาติ ในปจจุบันอาจมีการโคลนนิ่งสิ่งมีชีวิต แตก็ยังตองอาศัยเซลของสิ่งมีชีวิตนั้น
อยูดี มีความเชื่อเรื่องการเกิดมากมาย เชนวัน เวลาที่เกิด เปนสิ่งที่เชื่อกันวาจะมีผลตอชีวิตที่เกิดมา เปนตัวกําหนด
ชะตาชีวิต คนที่จะรูวาเกิดวัน เวลาไหนจะมีชะตาชีวิตเปนอยางไรก็ไมใชทุกคน ตองเปนคนที่มีความสามารถพิเศษ
เทานั้น คงจะตองใชดูกับการเกิดแบบธรรมชาติเพียงอยางเดียวรึเปลา เพราะถาเกิดดวยวิธีที่ไมใชธรรมชาติ ชะตา
ชีวิตจะยังสอดคลองกับวัน เวลาที่เกิดแคไหนก็ไมแนใจเชนกัน ธรรมชาติทําใหมีการเกิด เปนเรื่องของการสืบตอ
ของธรรมชาติใหไมรูจักสิ้นสุด เปนกลไกการดํารงอยูทางธรรมชาติ จึงมีสัญชาตญาณการปกปอง ดูแล ชีวิตที่เกิด
ขึ้นมาจากแมผูใหกําเนิด แตก็ยังมีสิ่งมีชีวิตบางชนิดที่นอกจากจะไมปกปอง แลวยังกินลูกดวย ฉันเลี้ยงปลาหาง
นกยูงเพราะเชื่อวาเปนสัตวนําโชค ก็สังเกตเห็นวาเมื่อปลาออกลูกมา ปลาตัวโตจะกินลูกปลาที่เพิ่งเกิด มันอาจจะ
เปนพอปลาก็ได ฉันตองคอยดูวาปลาออกลูกรึเปลา และรีบแยกออกไปไวที่บออนุบาล นอกจากปลาหางนกยูงที่กิน
ลูกแลว ยังเคยรูมาวาสิงหโตก็กินลูกเชนกัน ตัวที่ไมถูกกินและรอดมาไดคงมีดวงแข็งนาดู คนเรามีความยินดีเมื่อมี
การเกิดๆขึ้น แตบางทีก็เห็นขาวการทอดทิ้งเด็กแรกเกิด หรือทําลายชีวิตที่เกิดและกําลังจะเกิดขึ้นมาอยูบอยๆ เปน
ความนาอนาถใจ
สิ่งที่มีอยูในธรรมชาติมีเวลาของตัวเองในการดํารงอยู ความแกเปนสิ่งที่อยูในขั้นตอนหนึ่งทางธรรมชาติ
โลกทุกวันนี้มีความพยายามแทรกแซงขั้นตอนทางธรรมชาตินี้อยู ไมวาจะเปนดวยวิทยาการทางการแพทยที่
กาวหนา การดูแลตัวเองใหดูออนกวาวัยหลายวิธี ฉันคิดวาไมใชเรื่องงายที่จะไมใหแก เพราะฉันนั้นมีผมขาวขึ้น
ตั้งแตอยูชั้นป.5 มีอยูเสน สองเสน และมีมาตลอดจนทุกวันนี้ ซึ่งก็เพิ่มจํานวนขึ้นเรื่อยๆ เคยทําสีผมเพื่อปดผมขาว
บอยๆจนผมเสีย ตองมารักษาเสนผมอีก จนวันหนึ่งไดดูหนังเกาหลี ที่พระเอกมีผมยาวและขาวทั้งศรีษะดูแลว
ออนโยนดี ฉันก็คิดวาปลอยใหผมขาวก็คงจะไมเปนไร หลังจากนั้นก็ไมคิดทําสีผมอีกเลย ถาจะทําก็อยากจะทําให
ผมเปนสีขาวไปเลยคงสวยดี รางกายที่แกอาจเปนเรื่องที่ไมคอยมีใครตองการ แตกวาจะมาถึงขนาดนี้ได มันก็ทําให
มีวุฒิภาวะ ใชวาแกแลวจะไมมีอะไรนาดูเลย ในธรรมชาติสิ่งที่ใหประโยชนไดสูงๆก็มักจะเปนตอนแก เชน ผลไม
แก ตนไมยืนตนนานๆ แมเมื่อแกรางกายจะไมกระฉับกระเฉง คลองแคลว แข็งแรงเหมือนหนุมสาว แตก็ยังมีวุฒิ
ภาวะที่เราจะนํามาใชประโยชนได และเปนสิ่งที่ทําใหความเปนคนของเรามีคุณคา โลกที่เราอาศัยอยูมานานก็มี
ความแกลงไปเหมือนกัน สวนที่เปนพื้นดินที่แยกจากกันดวยน้ําก็อาจเชื่อมตอถึงกันได ทวีปที่เคยแยกจากกันอาจมา
รวมกันก็ได เพราะโลกแกแลวก็มีสภาพที่เปลี่ยนแปลงไปไดเชนกัน ถาไดโนเสารยังอยูคูโลก ตอนนี้ไมรูจะเปน
อยางไร คงเปนดวงชะตาที่ไดโนเสารตองหลีกทางใหคนเขามายึดครองโลก ก็ไมรูวาจะสามารถฝนความแกไดแค
ไหน เพราะถึงแมจะทําอะไรๆกับภายนอกรางกายใหดูออนเยาวได แตอวัยวะภายในตางๆก็ใชงานมานานแลว คงจะ
เสื่อมลงไปอยูดี ถาวิทยาการทางการแพทยกาวหนาไปจนสามารถดูแลใหอวัยวะภายในทํางานไดคงทนอยูเสมอ
ควบคูไปกับความออนเยาวก็คงจะดีไมนอย
ความเจ็บปวยเปนเรื่องที่เกิดขึ้นไดในธรรมชาติ และไมมีใครหลีกเลี่ยงไดพน ทั้งที่เกิดจากเชื้อโรคและจาก
ความผิดปกติของรางกายเอง เมื่อใดที่เจ็บปวยก็จะสรางความทุกขทรมานขึ้นมากบาง นอยบาง อัตราการเจ็บปวย
มักจะรวมเอาความเจ็บปวยจากอุบัติเหตุดวย ซึ่งเปนเรื่องที่นาจะปองกันได อัตราการเกิดอุบัติเหตุที่เพิ่มขึ้น ก็จะทํา
ใหมีผูปวยและอัตราการปวยมากขึ้น ในยุคน้ํามันแพง คนหันมาใชแกสในรถยนตมากขึ้น การเกิดอุบัติเหตุในแตละ
ครั้งก็นากลัวยิ่งขึ้น เวลารถที่ใชแกสชนก็จะเกิดระเบิดขึ้นและไฟคลอกคนในรถเสียชีวิต เปนภาพที่นากลัว ในชวง
เทศกาลเฉลิมฉลองโอกาสตางๆ ก็จะมีอุบัติเหตุเกิดขึ้นบอยครั้ง ทําใหสูญเสียความปกติของรางกายจนถึงเสียชีวิต
แมจะมีประกันภัยจากอุบัติเหตุ แตก็คงจะไมคุมกับความผิดปกติของรางกายที่ตองเปนอยางนั้นไปตลอด ความไม
ประมาทเปนสิ่งหนึ่งที่จะชวยปองกันอุบัติเหตุ นอกจากอุบัติเหตุแลว ความเจ็บปวยจากสาเหตุอื่นก็เปนเรื่องที่
เกิดขึ้นไดไมจํากัด ไมวาจะเปนใครก็มีสิทธิที่จะปวยได ธรรมชาติมีสิ่งที่ลึกลับซอนอยู ยังมีบางอยางที่เราไมเคยรูจัก
ในธรรมชาติอีกมากมาย มีโรคใหมๆเกิดขึ้นเสมอๆ เหมือนจะบอกวาความเจ็บปวยเปนสิ่งที่ตองมีอยูในธรรมชาติ
ตอไป ที่ผานมาเราเดินตามโรคภัยไขเจ็บมาตลอด ไมวาเราจะกาวหนาอยางไร ก็ยังมีโรคใหมๆเกิดขึ้นเรื่อยๆ คนก็ยัง
เจ็บปวยกันอยู แมแตเฮอรคิวลิสผูแข็งแรงที่สุดก็ยังเจ็บปวยได ในโลกนี้จะมีใครที่ไมเคยเจ็บปวย ประวัติทางการ
รักษาถือวาเปนขอมูลสวนบุคคล เปนสิ่งที่ทําใหรูถึงจุดที่ออนแอของเจาของประวัติ หากไมมีการรักษาขอมูลนี้ไว
เปนความลับ ก็อาจถูกนําไปใชในทางที่ไมดีตอเจาของประวัติได การเปดเผยประวัติการรักษาจึงไมควรเปนไปได
งายๆ ฉันคิดวาความจําเปนที่ตองรูประวัติการรักษานั้น ถาไมใชแพทยแลวก็คงจะไมใชเรื่องปกติที่คนอื่นจะตองรู
เพราะมันเกี่ยวของกับชีวิต
ธรรมชาติเปนสิ่งที่ไมคงอยูอยางถาวร เมื่อเกิดมาแลวก็จากไป ไมมีงานเลี้ยงที่ไมเลิกรา ดวงอาทิตยมีขึ้นก็มี
ลาลับ คนเราเกิดมาแลวก็ตองตาย รางกายเนาสลายผุพังไป มีความเชื่อในเรื่องความตายหลายอยาง เชน การทํามัมมี่
เพื่อรอการกลับมามีชีวิตขึ้นอีกครั้ง การฝงทรัพยสินเงินทองลงไปในหลุมศพ เพื่อใหนําไปใชในโลกหนา หรือนํา
เงินใสปากกอนจะเผา ในเมื่อพลังงานเปนสิ่งที่ไมสูญหายไปไหน ถารางกายสลายไปแลวพลังงานก็อาจจะยังคงอยู
บางทีก็ถูกเรียกวาวิญญาณ ก็มีเรื่องเลาเกี่ยวกับวิญญาณมากมาย ตอนเด็กๆเคยไดยินมาวาวิญญาณเปนสิ่งที่จะไปเกิด
มีชีวิตขึ้นมาใหม และยังมีความเชื่อวาเวลามีงานศพหามคนทองไปงานศพ คงจะเกี่ยวกับวิญญาณที่จะมาเกิดดวย แม
จะมีความเชื่อเรื่องการเกิดใหม แตความตายก็ทําใหคนโศกเศราเสียใจที่ตองจากกันไป ธรรมชาติใจรายและเย็นชา
เหลือเกิน ไมวาความเจริญจะกาวหนาไปแคไหนก็ยังไมอาจหยุดยั้งความตายได และไดยินขาววาจะมีการสรางที่ฝง
ศพบนดวงจันทรดวย ฉันก็เลยคิดวาเวลาที่มองดวงจันทรคงรูสึกแปลกไปกวาเดิม แบบวาไมคิดจะไปดวงจันทร
ปลอยใหเปนสิ่งที่อยูไกลดังเดิมดีกวา แมรูวาความตายเปนสิ่งที่ไมตองการใหเกิดขึ้น แตคนก็เย็นชากับมันไดเมื่อ
เกิดขึ้นกับผูอื่น อยางเชน การทําลายชีวิตอื่นที่อยูในธรรมชาติ แมแตกับคนดวยกันเอง การฆาผูอื่นใหตายไมไดชวย
ใหตัวเองอยูค้ําฟาได หลายครั้งที่มีขาวอาชญากรรมวามีการฆาผูอื่นแลวฆาตัวตาม ถาคนเรามีสติยั้งคิดคงจะไมทํา
เรื่องนาเศราใจอยางนี้ การตายกอนวัยอันควรเกิดขึ้นทุกยุคทุกสมัย ปจจุบันโครงสรางประชากรในสังคมกําลัง
เปลี่ยนแปลงไป จะมีเด็กและคนชรามาก มีคนหนุมสาวนอย เปนปรากฏการณใหมที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ ความตาย
บางครั้งก็ไมไดพรากสิ่งที่เคยมีอยูไปซะทีเดียว ฉันเคยเอานกหงสหยกที่ตายแลวไปฉีดฟอรมาลีนทําใหไมเนาเปอย
และเก็บเอาไว ก็ใชวิทยาการบางเพื่อความสบายใจ
รางกายและจิตใจเปนสิ่งที่สัมพันธกันแบบธรรมชาติ สิ่งที่เกิดขึ้นกับรางกายก็จะมีผลกระทบกับจิตใจ และ
เมื่อมีบางสิ่งเกิดขึ้นในใจก็จะสงผลตอรางกายเชนกัน ฉันเคยผอมลงมากๆจนมองเห็นกระดูกซี่โครงชัดเจนในชวงที่
มีความเครียด ทั้งๆที่กินปกติไมไดกินนอยลง ถึงขนาดคิดวาจะไปหาหมอเพราะตัวเองเหลือแตกระดูก แตก็ลอง
พยายามกินใหเยอะๆ ผอนคลายความเครียด ประมาณ 1 สัปดาหก็เริ่มอวนขึ้น จึงไมไดไป และรูเลยวาอะไรที่เกิด
ขึ้นกับจิตใจจะมีผลตอรางกายดวย บางครั้งเคยสังเกตผมตัวเองเวลาใชความคิดมากๆ ก็รูสึกวามีผมขาวมากขึ้น
รางกายเปนกระจกสะทอนสภาพจิตใจได การทํางานของรางกายบางสวนเปนไปโดยอัตโนมัติ บางสวนอยูภายใต
การควบคุมของจิตใจ มีอยูครั้งหนึ่งฉันเปนอีสุกอีใส ตอนตุมใสๆขึ้นตามตัวจะคันมาก ตองกินยาแกคันซึ่งก็แคทํา
ใหหลับทั้งๆที่คันอยูนั่นเอง จะนอนก็ไมไดเพราะกลัวจะทับตุมแตก ฉันจึงนั่งเอาหลังพิงตูหลับ เวลาตุมเริ่มเปน
สะเก็ดจะโดดเดนเห็นชัดมากโดยเฉพาะบริเวณใบหนา ทําใหไมมั่นใจตัวเอง กลัวจะถูกรังเกียจ เดินไปไหนแลวเห็น
คนถอยออกหางก็ตองรีบเดินออกมา เปนโรคที่สงผลกระทบตอจิตใจทั้งผูเปนและผูอื่น ที่ฉันเปนอีสุกอีใสก็ไม
แนใจวาเพราะความเครียดหรือเปลา ในตอนนั้นรูสึกวาตัวเองเครียด แลวอยูๆก็เปนตุมใสๆขึ้นมาจึงไปหาหมอ กาย
กับใจมีผลตอกันอยางมากทีเดียว ถากายเปนทุกขใจก็จะทุกขตามมาหรือเวลาทุกขใจกายก็จะเจ็บปวย เคยไดยินวาถา
จิตใจไมผองใสหนาตากจะเหี่ยวยน ฟงแลวก็กลุมใจ ปกติเนื้อหนังก็หยอนยานตามกาลเวลาอยูแลว ยังจะมาเหี่ยวยน
จากใจที่เปนกังวล เดี๋ยวดีเดี๋ยวไมดีอีก ใครจะไปสุขไดตลอดเวลา มันก็ตองสุขบาง ทุกขบาง ใจคิดอยางไรบางครั้งก็
แสดงออกทางกายใหเห็นเชน หูแดง หนาแดงเมื่อโกรธ ปวดถายเวลาตื่นเตน รางกายและจิตใจเปนสิ่งที่ฟองซึ่งกัน
และกันตลอดเวลา
ในธรรมชาติมีสิ่งที่คูกันอยู ความสุขความทุกขก็เกิดขึ้นมาคูกันและสลับกันไป อาจมีสุขกอนแลวก็ทุกข
หรือทุกขแลวจึงมีสุข ก็ไมไดเปนเรื่องตายตัว เพราะทั้งสุขและทุกขนั้นไมใชสิ่งที่ถาวร เคยมีคําพูดที่วาไมมีมิตรและ
ศัตรูที่ถาวร อาจจะเปนเพราะมีสุขบาง ทุกขบาง สลับกันไป ไมมีใครไมรูจักความสุขและไมมีใครไมรูจักความทุกข
ความสุขเปนสิ่งที่ใครๆก็ตองการและไขวควา สวนความทุกขเปนสิ่งที่ทุกคนหลีกหนี มันก็มีแคนั้น ไมสุขก็ทุกข สุข
และทุกขอยูใกลกันแคเอื้อม ไมวาจะทําอะไรก็มีทั้งสุขและทุกขเพราะมันเปนธรรมชาติ ความกาวหนาในดานตางๆ
ในปจจุบันเปนไปเพื่อความสะดวก สบายและความสุขมากขึ้น แตก็มีความทุกขในแบบใหมๆขึ้นเชนกัน จากที่เคย
ทุกขแบบที่ตองลําบากในการใชชีวิตที่ขาดเครื่องอํานวยความสะดวกมาเปนทุกขแบบเทคโนโลยีเปนพิษ ในแงของ
ความสมดุลก็นาจะถูกตองที่ตองมีทั้งสุขและทุกข แตเพื่ออะไรละ ธรรมชาติเทานั้นที่มีคําตอบ ความสุขและความ
ทุกขอยูใกลกันจึงนาจะมีความยากงายที่จะเกิดขึ้นเทาๆกัน เพียงแตถาเลือกผิดก็เปนคนละอยางไปเลย เชน การนํา
สัตวปามาเลี้ยง อาจคิดวาจะทําใหเขาไดรับความสุข แตจริงๆแลวเขามีสัญชาตญาณอยางสัตวปาที่ตองอยูกับ
เผาพันธุของเขา การเอาสัตวปามาเลี้ยงจึงทําใหเขามีความทุกขได ที่บานฉันมีการสรางเขื่อนกั้นน้ําขึ้นมา ก็คิดวาจะ
เปนที่พอใจ แตก็ถูกประทวงเพราะทําใหปลาที่เคยจับไดหายไปหมด มันไมมีอะไรที่เปนความสุขหรือความทุกขที่
แนนอน หลังจากที่เกิดขึ้นมาก็มีทั้งสุขและทุกขสลับกันไป การยินดีเมื่อเห็นคนอื่นเปนสุขอาจแสดงออกไดหลาย
แบบ สงการดแสดงความยินดี กลาวแสดงความยินดี ใหของขวัญ รางวัล หรือบางทีอาจอยูเฉยๆ แคมีความจริงใจก็
พอแลว เมื่อมีความยินดีที่คนอื่นเปนสุขเราก็จะเปนสุขไดบอยๆไปดวย ความสุขนั้นไมไดมีเฉพาะที่เกิดขึ้นกับเรา
ความสุขที่เกิดขึ้นกับคนอื่นก็จะเปนความสุขของเราเชนกัน การทําใหตัวเองมีความสุขไดมากขึ้นก็อาจจะใชหนทาง
นี้ได และก็ไดผลเปนอยางดี
สิ่งที่ไมเปลี่ยนแปลงในธรรมชาติก็คือความจริง ความจริงเปนสิ่งไมตาย ความตายเกิดขึ้นกับสิ่งอื่น ฉันชอบ
วิชาประวัติศาศตรมากเพราะนาสนใจ นอกจากนี้แลวยังชอบดูหนังเกาหลีที่เปนเรื่องราวจริงๆที่เคยเกิดขึ้น ดูแลว
ประทับใจและเปนขอคิดที่ดี เวลาดูหนังแลวรูวามีอยางนี้อยูจริงก็จะตื่นเตนมากกวาดูเรื่องอื่น หนังที่สรางจากเรื่อง
จริงนั้นฉันชอบดู ในบรรดาเรื่องจริงที่เกิดขึ้นมากมาย จะสามารถถายทอดใหรับรูไดอยางไมยากเย็นก็เห็นจะเปน
หนังนี่แหละ ถาไมดูหนังฉันก็จะดูสารคดีชีวิตสัตวโลกหรืออะไรแนวนี้ เพราะรูสึกวาความจริงมีความลึกลับนา
ติดตามหลายอยาง ไดรูวาสิ่งไหนมันเกิดขึ้นไดอยางไร ความจริงที่มีอยูในธรรมชาติเปนอยางไรบาง ฉันคิดวาโลก
แหงความจริงเทานั้นจึงจะคงทนตอทุกสภาวะได หลักคําสอนของพุทธศาสนาก็ใหยึดหลักความจริง มีขอหามไมให
พูดในสิ่งที่ไมเปนความจริง ในบรรดาความจริงทั้งหลายที่มีอยู สิ่งที่ฉันอยากรูมากกวาสิ่งอื่นก็คือ ความจริงใน
อนาคต เคยฝนถึงบางอยางที่ไมเคยรูจักมากอน พอผานไปนานวันฉันก็ไดพบกับสิ่งที่เคยเห็นในฝนเปะ ถาสามารถรู
ความจริงในอนาคตไดอยางนี้ก็คงจะดี อยางนอยก็ไดรูวาเปนอยางไรตอไปบาง ในฝนฉันยังเคยฝนถึงเหตุการณ
บางอยางที่ตอมาก็เจอกับเหตุการณเหมือนที่ฝน ถารูไดอยางนี้ก็คงจะเตรียมตัวเตรียมใจไวได ฉันไมรูวานอกจากฝน
แลว เราจะรูความจริงในอนาคตไดอยางไรบางที่ไมใชการคาดเดา แมความจริงในอนาคตจะเปนสิ่งที่อยากรู แต
ความจริงวันนี้ก็คือสิ่งที่สําคัญกวาซึ่งสามารถรูได ในความไมแนนอนนั้นอนาคตอาจเปนอยางไรก็ได ความจริงใน
อนาคตคงจะเปนเรื่องยากสําหรับฉันที่อยากจะรู
ธรรมชาติใหชีวิตเกิดมีขึ้นมา แตธรรมชาติก็มีภัยเชนกัน ภัยจากธรรมชาติเปนสิ่งที่นากลัว ไมวาจะเปนอุทก
ภัย วาตภัย อัคคีภัย ก็สรางความเสียหายไดอยางมาก แผนดินไหว ภูเขาไฟระเบิด เมื่อเกิดขึ้นแลวมีแตความสูญเสีย
สิ่งที่ทําไดในการรับมือกับสิ่งเหลานี้ก็คือเตรียมตัว เตรียมใจพบกับภัยทั้งหลายเหลานั้น เพราะธรรมชาติอยูเหนือสิ่ง
ใดๆ เมื่อเกิดขึ้นแลวจึงคอยๆฟนฟูกันใหม นอกจากภัยที่เกิดขึ้นบนโลกแลว จะมีโอกาสอีกหรือไมที่โลกจะมีภัยที่มา
จากนอกโลกเหมือนที่เคยเกิดขึ้นมาแลวในยุคไดโนเสาร และจะปองกันไมใหเกิดไดหรือไม อาจเปนเรื่องไกลตัวแต
นากลัวไมแพกัน ภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นใหเห็นบอยๆคือน้ําทวม สวนหนึ่งอาจมาจากการตัดไมทําลายปา เวลาน้ํา
ไหลหลากก็จะซัดเอาซุงที่ถูกตัดมาใหเห็นเต็มๆตา เมื่อเกิดน้ําทวมก็มีโรคระบาดเกิดขึ้น เชน โรคอุจจาระรวง น้ํากัด
เทา น้ําทวมทําใหพืชที่ปลูกเสียหาย เกษตรกรขาดทุน เปนสิ่งที่เคยเกิดขึ้นแลวเกิดขึ้นอีก ถาน้ําทวมในตัวเมืองก็จะ
เปนอัมพาตไปหมด นอกจากน้ําทวมแลว ไฟปาก็เกิดขึ้นบอย อาจมีสาเหตุจากคนในบางครั้งดวย สิ่งที่ไดรับความ
เดือดรอนจากไฟปามากที่สุดก็คงเปนสิ่งมีชีวิตในปา การสูญเสียพื้นที่อันอุดมสมบูรณเปนเรื่องนาเสียใจ
สภาพแวดลอมที่เปลี่ยนแปลงทําใหเกิดพายุไดบอยขึ้น และเปนขาวที่นาสนใจ พายุเปนภัยธรรมชาติที่ไมเคยทิ้งลาย
ไมวาจะเปนทอรนาโด เฮอริเคน โซนรอน ไตฝุน ก็รายทั้งนั้น ขนาดมีการตั้งชื่อพายุเปนชื่อที่ออนโยนแลว ความ
รุนแรงก็ไมเปนไปตามชื่อเลย โลกนี้ยังมีภูเขาไฟอีกหลายลูกที่ยังมีการปะทุอยู เปนภัยที่ไมรูวาเมื่อไหรจะแผลงฤทธิ์
ถาภูเขาไฟอยูในแนวที่จะเกิดแผนดินไหวดวยแลวก็นากลัว แคเกิดภัยจากอยางใดอยางหนึ่งก็หนักหนาแลว หากเกิด
พรอมๆกันคงไมตองบรรยาย ภัยธรรมชาติเกิดขึ้นเรื่อยมาไมวาจะยุคใดสมัยใด พัฒนาการในการรับมือกับภัย
ธรรมชาติก็มีมากขึ้น เชน มีการเตือนภัยไดเร็วขึ้น แตยังหลีกเลี่ยงความเสียหายที่จะเกิดขึ้นไมได เพราะธรรมชาติอยู
เหนือสิ่งใดๆ
ธรรมชาตินั้นมีหลายสิ่งหลายอยางเกิดขึ้นได แตถึงอยางไรก็มีคําพูดหนึ่งวา สวรรคในอก นรกในใจ เปนสิ่ง
ที่คนเราจะสูกับธรรมชาติได ในธรรมชาติมีทั้งสวรรค ทั้งนรก ใจก็เปนธรรมชาติจึงมีไดทั้งสวรรคและนรก แตก็
สามารถเลือกได ธรรมชาติในใจที่มีใจเปนผูกําหนดอาจจะเปนสวรรคหรือนรกก็อยูที่ใจนั้น จะใหเกิดสวรรคในอก
ไดก็คงตองมีความพอใจกับสิ่งใดๆไดโดยไมมีเงื่อนไข อาจจะทําไดยากเพราะการไมหวังสิ่งตอบแทน เปน
ความรูสึกที่อยูลึกกวาการตอบสนองหรือตอบแทนตอสิ่งตางๆ ในตอนเรียนมัธยม มีวิชาศีลธรรม อาจารยใหนั่ง
สมาธิ ฉันก็นั่งหลับตาใหถึงเวลาเลิกชั่วโมงโดยไมไดสนใจผลที่ไดจากการนั่งสมาธิเทาไหรนัก จนเมื่อโตขึ้นและ
ตองการไดสัมผัสความสงบ จึงไดนั่งสมาธิอีกครั้ง พอนั่งเปนประจําแลวรูสึกวาใจเขมแข็งขึ้น ไมหวั่นไหวกับสิ่งที่
เขามากระทบ ไมวารอบๆตัวจะมีแตความวุนวายสักแคไหนก็ไมไดทําใหใจขุนมัวไดงายๆ ก็พอจะมองเห็นทางที่จะ
ทําใหสวรรคอยูในอกบางแลว ฉันจึงนั่งสมาธิเปนกิจวัตรประจําวันมาตลอด ความแตกตางในการนั่งสมาธิระหวาง
ตอนเปนเด็กกับโตแลวก็มีอยูตรงที่ ตอนเด็กนั้นไมมีเรื่องราววุนวายเขามาในชีวิต พอหลับตาก็นิ่งไดทันที แตเมื่อโต
ขึ้นมีเรื่องราวตองคิดตองเจอมากมาย หลับตาแลวยังคิดอยูก็มี พอนั่งบอยๆก็นิ่งไดในที่สุด และมีสติ เวลาที่มีสิ่งใด
เขามากระทบตอจิตใจก็จะแยกอารมณออกไปไดงาย ไมใหเกิดอารมณคลอยตามสิ่งที่ยั่วยุนั้นจึงสรางสวรรคในอก
และไมใหนรกมาอยูในใจได
ถาคิดจะสูกับธรรมชาติ ตนจะตองเปนที่พึ่งแหงตนใหได เพราะการเกิด แก เจ็บ ตาย และสิ่งที่มีอยูใน
ธรรมชาตินั้นเปนสิ่งที่หลีกหนีไมพนตองเจอทุกคน สุดทายแลวก็ตองพึ่งตัวเองเปนสิ่งสําคัญในวิถีแหงธรรมชาติ
ทางพุทธศาสนาบอกวาเปนหนทางแหงความหลุดพน ตอนอยูชั้นอนุบาลพอเลิกเรียนก็จะตองรีบอาบน้ําเพื่อไปเรียน
พิเศษกับพี่ที่อยูขางบาน ซึ่งเรียนอยูชั้นมัธยม จึงสอนพิเศษใหฉันได เขาจะสอนฉันทําการบาน บางครั้งฉันก็บอกให
เขาชวยทําให เขาก็จะดุและบอกวาตองทําเองจึงจะรูและทําได เขาเรียนเกงและสอนใหฉันตั้งใจเรียน ตั้งแตนั้นมา
ฉันจึงเอาอยางเขา เมื่อโตขึ้นก็ไดรูวาชีวิตเปนชีวิตอยูไดเพราะเราเอง ไมมีใครหายใจแทนใครได ดังนั้นเพื่อใหชีวิต
ดํารงอยู ฉันจึงทองอยูเสมอวาตนเปนที่พึ่งแหงตน เปนการตอสูกับธรรมชาติของฉัน
 ศาสนาเปนที่พึ่งทางใจตั้งแตเกิด
ฉันถูกพาไปวัดตั้งแตเด็ก เวลานั่งอยูที่วัดก็จะฟงผูใหญพูดโดยไมเขาใจนัก แตรูสึกไดถึงความแตกตาง
ระหวางภายในวัดกับภายนอก เวลานั่งในวัดจะเงียบ วังเวง แตกตางกับขางนอกชัดเจน และฉันตองนั่งอยูเฉยๆ หาม
วิ่งเลนเด็ดขาด เปลี่ยนไดแตทานั่งเทานั้น ก็ไมเขาใจวามาที่วัดเพื่ออะไร รูแตเพียงวาผูใหญมีธุระคุยกับพระและคุย
นาน ฉันตองนั่งรอใหการคุยนั้นเสร็จจึงจะขยับตัวไดอยางอิสระเสรีขึ้น สิ่งที่ฉันรูจากการไปวัดบอยๆคือ ทุกครั้งที่
ไปวัดจะมีดอกไม ธูป เทียน ไปดวยเสมอ บางครั้งก็มีอาหารนําไปถวายพระ เวลาอยูในวัดถาหากฉันขยุกขยิกก็จะ
ถูกบอกวาพระศักดิ์สิทธิ์นะหามดื้อ ฉันก็มีความรูสึกตอคําวาศักดิ์สิทธิ์วาคือ การทําอะไรก็ไดทุกอยาง จึงไมกลาดื้อ
กลัวจะถูกลงโทษจากพระ ในขณะเดียวกันก็กลัวพระจะไมชอบแลวจะไมใหในสิ่งที่เราอยากได เพราะเวลาไหว
พระก็จะถูกบอกวาใหอธิษฐานดีๆก็จะไดแตสิ่งที่ดีๆ ดังนั้นจึงสํารวมเปนพิเศษเวลาอยูในวัด ฉันรูเพียงวาไปวัด
แลวจะไดไปขอพรจากพระ ไดรดน้ํามนต ทําใหไดรับความคุมครองจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ขั้นตอนนี้ฉันตั้งใจทําอยาง
มาก แมเปนเพียงระยะเวลาสั้นๆ แตก็เปนธุระของฉันในทุกๆครั้ง ไมวาจะตองนั่งรอผูใหญนานแคไหนก็ไมรูสึกวา
ไมอยากไปวัด อาจเปนเพราะไมใชเรื่องยากสําหรับฉัน และรูวาจะไดขอพรในสิ่งที่คิดดวย ฉันไปวัดในตอนเปนเด็ก
บอยพอสมควร
เมื่อโตขึ้นฉันก็ยังไปวัดตามโอกาสที่มี บางครั้งก็ไปกับผูใหญ ไปกับครอบครัว บางครั้งก็ไปคนเดียว
จุดมุงหมายของการไปวัดก็เพื่อไหวพระ ถวายปจจัยตางๆทั้งสังฆทาน และสนทนาธรรมในเวลาที่ฉันไปวัดคนเดียว
บอยครั้งที่ฉันหาโอกาสไปวัดที่ไมเคยไปเพื่อถวายสังฆทาน มีครั้งหนึ่งฉันขับรถไปคนเดียวถึงสระบุรีโดยไมรูจัก
เสนทาง ก็อานปายวาที่ไหนมีวัดที่อยูหางไกลจากเมืองบางก็จะไปวัดนั้น พอเห็นปายฉันก็เลี้ยวรถไปตามเสนทาง
นั้นทันที ฉันเขาไปในโบสถไดพบเจาอาวาสจึงบอกความประสงคกับทานวามาถวายเทียนพรรษา ทานก็ถามวาเปน
คนที่นี่รึเปลาไมเคยเห็นหนา ฉันก็ตอบวาอยูตางจังหวัดและมาที่นี่เปนครั้งแรก ทานก็พูดวานั่นนะสิ ดูหนาแลวไม
คุน ทาทางนาจะมาจากที่ไกลๆ แลวทานก็ถามอีกวามาคนเดียวหรือ ฉันตอบวามาคนเดียวคะ ทานมองดูรถแลวบอก
วาเปนผูหญิงเดินทางมาไกลตัวคนเดียวไมกลัวเลยหรือ จากนั้นก็บอกใหฉันรีบถวายสิ่งที่นํามาเสียแลวใหรีบกลับ
และใหระมัดระวังตัว ทีหลังอยาไปไหนไกลๆตัวคนเดียวอีกมันอันตราย ทานบอกวาอยาไวใจใครมากเกินไป วัดที่
ฉันไปถวายเทียนพรรษานั้นอยูหางจากตัวเมือง ซึ่งเปนจุดมุงหมายของฉัน เพราะอยากจะถวายสิ่งจําเปนใหกับวัดที่
คอนขางจะขาดการเขาถึงโดยไมไดจําเพาะเจาะจงวาจะเปนวัดไหน การไปวัดของฉันเมื่อโตขึ้นก็ทั้งเพื่อถวาย
สังฆทานและสนทนาธรรม และก็มีโอกาสไดทําบุญอีกหลายทาง บางครั้งวัดตองการสรางกุฏิก็จะเปดโอกาสให
รวมทําบุญดวย ฉันมีกําลังทรัพยนอยก็จะหาโอกาสรวมทําบุญตามโอกาสแบบนี้ ทําแลวสบายใจที่ไดมีสวนค้ําจุน
ศาสนาเพราะศาสนาเปนที่พึ่งทางใจฉันมาตลอด ฉันยังนึกถึงคําวาศักดิ์สิทธิ์อยูเสมอ เวลาที่มีปญหาเขามาก็จะตั้งจิต
อธิษฐานขอใหปญหาตางๆผานพนไปดวยดี วัดเปนสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และทําใหมีกําลังใจทุกครั้งที่เขามาในวัด
สําหรับฉันวัดเปนที่ๆสําคัญเสมอมา
ฉันเรียนรูธรรมะในทุกๆชวงของชีวิต ตอนเปนเด็กจะมีวิชาศีลธรรม เปนวิชาที่ฉันทําคะแนนไดดีมาก ได
เรียนประวัติ ความเปนมาของพุทธศาสนา หลักธรรมคําสอนของพระพุทธเจา ตองทองตองจําใหได ฉันคอนขาง
จะตองอานหนังสือพุทธศาสนามากเปนพิเศษเพราะมีโอกาสเปนตัวแทนตอบปญหาทางพุทธศาสนาหลายครั้ง เวลา
อานหนังสือจะอานไดเรื่อยๆ ไมมีขอจํากัดวาเรียนอยูชั้นไหนอานแคไหน หนังสือธรรมะที่มีจึงมีหลายเลม ตอน
เปนเด็กนั้นยังมีจุดมุงหมายในการอานเพื่อทําคะแนนอยู ไมวาจะเปนการสอบปกติหรือสอบแขงขัน พอชวงที่ไมได
สอบก็จะไมอาน นอกจากเรียนศีลธรรมในหองเรียนแลว ยังมีการปฏิบัติดวย ตอนอยูมัธยมตองไปเก็บประสบการณ
ปฏิบัติธรรมและจําวัดอยางนอย 1 คืน แลวนําใบรับรองจากวัดมาสงจึงจะผานวิชาศีลธรรม ฉันกับเพื่อนไปกันเปน
กลุม วัดที่ไปฝกปฏิบัติธรรมนั้นเปนวัดปาที่เครงครัดมาก ผูหญิงกับผูชายหามพูดคุยกัน มองหนายังไมไดเลย ตองสํา
รวมมากๆ ผูใหญที่ไปปฏิบัติธรรมที่วัดจะนุงขาวหมขาว สวนเด็กๆอยางพวกฉันนั้นสวมชุดเรียบรอย เมื่อเขาเขตวัด
ตองถอดรองเทาเดิน เปนครั้งแรกที่เดินโดยไมสวมรองเทา ไดทํากิจกรรมทุกอยางตามผูใหญที่มาปฏิบัติธรรม พอ
ตกกลางคืนก็สวดมนตเปนชวงๆสลับกับฟงเทศน มีชวงพักแค 2 ชั่วโมง ประมาณตี1ถึงตี3 ชวงนั้นพวกเราจะพา
กันงีบ ทีแรกก็กลัวโครงกระดูกที่หอยอยูในโบสถที่เปนเครื่องเตือนสติผูที่มาวัด แตดวยความออนลาและเพลียก็
หลับไป ตลอด 24 ชั่วโมงไดพักแค 2 ชั่วโมงก็ตองตื่นขึ้นมาทํากิจวัตรตอ จนกระทั่ง9-10โมงจึงไดลากลับ เมื่อ
โตขึ้นฉันศึกษาธรรมะดวยตัวเอง ทั้งจากการอานหนังสือ ฝกปฏิบัติ และเขาวัดสนทนาธรรม หนังสือธรรมเปนวิธีที่
ฉันใชมากกวาวิธีสนทนาธรรมเพราะสะดวกกวา ดวยความที่เปนผูหญิงการไปนั่งสนทนาธรรมกับพระนั้นไมคอย
สะดวกนัก ซึ่งปจจุบันมีหนังสือธรรมะมากมายใหหาซื้อมาอานไดเสมอ
เมื่อไดศึกษาธรรมะก็รูสึกวามีแสงสวางสองนําทางใหชีวิตไดมองเห็นวาชีวิตจะเดินไปอยางไร เพราะ
กฏเกณฑในสังคมบางครั้งก็ทําใหรูสึกวาในความถูกตองใชวาจะชอบธรรมเสมอไป แตก็มีคําๆหนึ่งที่มักนํามาใชคือ
กฎตองเปนกฎ ฉันคิดวาถาใชกฎเหมือนระเบิดนิวเคลียรที่ไมมีการละเวน และทุกอยางตองสยบตอกฎดั่งสยบตอ
นิวเคลียร ก็คงมีผลไมตางกัน อาจไดผลราบคาบ แตสิ่งดีๆก็ไมอาจคงอยูไดเชนกัน ถากฎถูกสรางขึ้นมาเปนอาวุธใช
ทําลายลางอยางนิวเคลียร ก็ควรถูกใชอยางรอบคอบระมัดระวัง สําหรับฉันเรื่องถูกผิดมีผลตอเสนทางเดินในชีวิต
แตไมไดมีอิทธิพลยิ่งกวาความชอบธรรม มีอยูวันหนึ่งฉันไปหาหมอเพราะเจ็บบริเวณหนาอก หมอตรวจรางกาย
แลวบอกวาเสนเอ็นอักเสบและมีเลือดจาง หมอจึงแนะนําใหกินตับเพื่อใหบํารุงเลือด ฉันไมไดบอกหมอวาไมกิน
เนื้อสัตว และเก็บมาคิดหาวิธีบํารุงเลือดอยูคนเดียว พยายามที่จะรูใหไดวามีพืชผักชนิดไหนที่ใชแทนตับไดบาง ก็
คิดวาเลือดคนกับเลือดใบไมจะคลายกันรึเปลา สีเขียวในใบไมเปรียบเสมือนเลือดของใบไม ฉันก็เลยกินผักใบเขียว
ใหมากๆโดยไมยอมกินตับ ไมแนใจวาที่ทําไปถูกหรือเปลา ฉันควรไปตรวจอีกครั้งวาเลือดยังจางอยูหรือไม แตก็
ไมไดไปเพราะไมมีอาการผิดปกติอะไร ยังมีเรื่องถูกผิดและชอบธรรมที่ไมลงตัวตอกันอีกมากมายที่ฉันไดพบเห็น
แตฉันก็ยังอุนใจอยูเสมอเมื่อมีธรรมอยูในใจ และเปนสิ่งชี้นําทางเดินใหกับชีวิต เวลาประสบปญหาตางๆที่มอง
ในทางโลกแลวไมประจาง เมื่อมองในทางธรรมแลวก็จะเห็นหนทางนําไปสูความสุขไดเสมอ การหวังผลในทาง
ธรรมนํามาสูผลในทางโลกตามมาได แตถาหวังผลในทางโลกแลวก็ไมแนใจวาจะเกิดผลในทางธรรมตามมา
หรือไม
 ฉันยึดหลักคําสอนของพุทธศาสนาในการดําเนินชีวิต มีอยูขอหนึ่งที่ฉันระลึกอยูเสมอคือ หิริ โอตตัปปะ
การละอายและเกรงกลัวตอบาป เมื่อยึดหลักคําสอนนี้ก็จะทําใหระมัดระวังในการดําเนินชีวิต สามารถที่จะรักษาตน
อยูในศีล อยูในวิถีชีวิตคอนขางเรียบงาย ไมวาจะทําอะไรก็จะคิดเสมอวาเปนบาปหรือไม ทั้งตอตนเองและสิ่งที่อยู
รอบๆตัว ปจจุบันไดเห็นขาวการจับผูอื่นเปนตัวประกันบางครั้งก็จี้ตัวเองเปนตัวประกันบอยๆ สวนใหญถาไมเพราะ
ติดสารเสพติดก็มีปญหาทางดานจิตใจ ทําใหกลาทําสิ่งที่เปนบาปทั้งตอตัวเองและผูอื่น ในวิถีชีวิตคนเรา ถาไมมีศีล
แลวคงจะไมตางจากสัตวอื่นบนโลก ฉันรูสึกชื่นชมกับความสําเร็จในการคนพบสิ่งตางๆที่เปนความกาวหนาทาง
โลกมากขึ้น แตเมื่อรูวาเบื้องหลังความสําเร็จในหลายๆเรื่องนั้นตองอาศัยหนูทดลองจํานวนมากก็ไมสบายใจ ชีวิต
หนูทดลองควรจะเปนชีวิตที่ไดรับการเชิดชูกวาวีรบุรุษดวยซ้ํา แตไมเคยถูกกลาวถึงเลย ไมรูวาตองมีกี่ชีวิตจะตอง
เสียสละตอไปเพื่อความรูของเรา แลวหนูทดลองไดอะไรบาง การละอายและเกรงกลัวตอบาปทําใหฉันคงแสวงหา
ความรูอยางนั้นไมได เปนเพียงผูรับฟงสิ่งที่ถูกคนพบใหมๆออกมา ศีลหามไมใหทําในสิ่งที่จะนําความเสื่อมเสียและ
เดือดรอนมาสูเราถาทําตามอยางเครงครัด เชนการไมดื่มของมึนเมา เปนเรื่องที่รูหมด อดไมได ทั้งๆที่รูวาเมื่อเมา
แลวจะไมดีอยางไร ก็ยังเห็นเครื่องดื่มเหลานี้ขายดีอยูทุกเมื่อ การยอหยอนในการรักษาศีลปลอยใหวิถีชีวิตเสพสุข
ไปตามความตองการอยางเต็มที่ รังแตจะนําความเดือดรอนตามมา
หลักธรรมที่ฉันนํามาใชในชีวิตอยูเสมอคือทางสายกลาง ฉันจะไมตึงกับตัวเองจนเกินไปและไมใหคอนไป
ในทางที่หยอนดวย ไมทําอะไรเร็วหรือชาเกินไป เหมือนเวลาขับรถ ถาขับเร็วเกินไปก็อันตราย ขับชาเกินไปเครื่อง
อาจจะดับได รถฉันเปนรถรุนคอนขางเกา เดิมทีใชน้ํามันเบนซินไรสารตะกั่ว 95 ตอมาเมื่อน้ํามันมีราคาแพงขึ้นก็
เปลี่ยนมาใชเบนซิน 91 และใชมาตลอด พอมีแกสโซฮอลออกมาฉันก็ลองใชบางเพราะราคาถูกกวาเบนซิน 91
ใชมาประมาณ 3 ปกวารถก็เริ่มมีปญหา เอาเขาอูซอมบอยๆ แกสโซฮอลที่ฉันใชมี2อยาง เริ่มจากแกสโซฮอล95
แลวก็หันมาใชแกสโซฮอล 91 ตอนที่ใชแกสโซฮอล 91นี่แหละที่รถวิ่งแลวดับๆ จนเอาเขาอูหาสาเหตุพบวาตอง
เปลี่ยนน้ํามันใหเหมาะสมกับเครื่องยนต ชางแนะนําใหใชเบนซิน 91เหมือนเดิม แมแตรถก็ยังตองใชน้ํามันที่
เหมาะสม แมวาราคาน้ํามันจะถูกจนนาเติม แตก็ทําใหเครื่องยนตเสียได น้ํามันที่แพงก็เสียเงินมากเกินไป ตองเลือก
น้ํามันที่พอเหมาะพอดี รถจึงจะไมเสีย ไมเห็นแกราคาที่ถูกเกินไป ชีวิตก็เชนเดียวกัน การทําในสิ่งที่พอเหมาะพอดี
จะเกิดประโยชนตอชีวิตมากกวาทํามากไปหรือนอยไป เชนการกินอาหารใหพอดีกับการใชพลังงาน ก็จะมีความ
แข็งแรง ไมเปนโรคอวนหรือผอมขาดสารอาหาร ฉันนั้นมีน้ําหนักขึ้นๆลงๆ เดี๋ยวอวน เดี๋ยวผอม พยายามจะให
น้ําหนักพอดีๆ แตไมใชคนชอบออกกําลังกาย ถาวันไหนกินเยอะน้ําหนักก็จะพุงขึ้นพรวดๆ ไมวาความ
เปลี่ยนแปลงบนโลกจะเปนอยางไร ประโยชนที่จะนําความสุขอยางยั่งยืนมาใหก็คือประโยชนของการอยูในทาง
สายกลาง อยูบนความพอเหมาะพอดี ใชจายแตพอควรไมเปนหนี้เปนสิน การทําอาหารใหอรอยนั้นตองสุกพอดีไม
มากไปหรือนอยไป สุกนอยก็ไมอรอยกินไมได สุกมากก็ไหมเชนกัน ทุกอยางจะดีตองยึดหลักทางสายกลาง ฉันเคย
ออกกําลังกายอยางหักโหมโดยเลนจานหมุนใหนานที่สุดเพราะอยากดูดี ปรากฏวาตองไปหาหมอเพราะเจ็บหลัง
หมอบอกวาเสนเอ็นอักเสบ เปนเพราะความไมพอดีแทๆ
การอยูรวมกันในสังคม จะอยูอยางเปนสุขไดตองรูจักใจเขาใจเรา ธรรมะทําใหเรามีใจที่กวางสามารถเปด
ใจใหเขาถึงใจของผูอื่นได สมัยเรียนหนังสืออยูนั้น ฉันยังไมมีโทรศัพทมือถือ เวลาจะโทรศัพทก็ตองใชโทรศัพท
สาธารณะ จําไดวาตอนรอคิวโทรศัพทจะรูสึกอยากใหคนที่กําลังคุยอยูพูดจบเร็วๆ มีบางคนไมสนใจคนที่รอใช
โทรศัพทอยูเลยและคุยนานมาก ฟงแลวก็ไมไดมีสาระอะไร มีแตกระเซาเยาแหย ออดออน แซวไปแซวมาเปน
ชั่วโมง สรางความเดือดรอนใหคนรอใชโทรศัพทที่มีธุระจําเปนเรงดวนอยางมาก ถาเขาใจอารมณคนมีแฟนก็ไม
เปนไร แตถาไมเขาใจก็มีตอวาเหมือนกัน การเขาใจซึ่งกันและกันในสังคมเปนสิ่งจําเปน หลักคําสอนทางศาสนา
เปนสิ่งที่ชวยใหเราดําเนินชีวิตอยางเขาใจผูอื่น และเปนที่พึ่งทางสังคมได
เมื่อมีความเขาใจกันในสังคมก็จะไมมีความจนใจ ความศรัทธา ความเชื่อ จะเปนพลังในการดําเนินชีวิต
เสมอ โดยที่มีธรรมะเปนมิตรทุกเมื่อ ความเชื่อและศรัทธาในหลักคําสอนของศาสนาทําใหเรามุงมั่นทําแตความดี
เปนหนทางแหงสันติสุข
 เปนคนตั้งแตเกิด
บายวันหนึ่งในตอนที่ยังเด็กฉันไปถายรูปกับครอบครัวในสวนรุกขชาติใกลบาน ขณะที่ฉันเดินอยูคนเดียว
นั้นก็รูสึกวาเทาไปเขี่ยเขากับอะไรบางอยาง จึงกมลงดู ก็เห็นกอนกลมๆขาวๆวางอยูบนพื้น เลยลองเอาเทาเขี่ยไป
รูสึกวามันนุม ทีแรกคิดวาเปนเห็ด แตมันกลิ้งไดและไมติดอยูกับพื้นดินฉันจึงเหยียบดู ปรากฏวามันแตกออก ขาง
ในเปนสิ่งที่มีตัวยาวๆ ขดอยูเหมือนยากันยุง เมื่อมองดูชัดๆก็รูวานั่นคืองูซึ่งอยูในไข ฉันรีบวิ่งไปบอกพอกับแมดวย
ความตกใจ ตั้งแตวันนั้นก็นอนไมคอยหลับเพราะกลัวแมงูจะตามมา ฉันกลัวอยูหลายวันกวาจะลืมเรื่องนี้ไปได เรื่อง
ไขนี่ฉันรูจักมาตั้งแตเกิดเพราะไขไก ไขเปด เปนอาหารอรอยที่ฉันชอบมากตอนเปนเด็ก แตไขงูนั้นเพิ่งไดเห็นจึงไม
รูวาเปนไข และเพิ่งรูวางูออกลูกเปนไข สัตวหลายชนิดออกลูกเปนตัวเลย คนก็เกิดมาเปนคนตั้งแตเกิด และเริ่มเปน
ตัวของตัวเองเมื่อตัดสายสะดือเลยทีเดียว หลังจากที่อยูในทองแมมานานถึง 9 เดือน ซึ่งตองกินตองอยูรวมกันมา
ทางสายสะดือตลอด ถาแมมีอารมณดีก็ดีดวย ถาอารมณไมดีก็แยไปดวย หนักหนอยก็ถาสูบบุหรี่หรือดื่มเหลามัน
เปนวิกฤติมากๆเลย เพราะเปนสิ่งที่หลีกเลี่ยงไปไหนไมได ตองใชสายสะดือเพื่อความอยูรอด แมกินอะไรก็จะได
กินเหมือนแม พอตัดสายสะดือแลวตอไปก็กินเอง เริ่มตนชีวิตของตัวเอง
สัญชาตญาณการเอาตัวรอดมีอยูในสิ่งมีชีวิตทุกชนิด เมื่อแรกเกิดคนชวยเหลือตัวเองไดนอย จะใชวิธีรอง
ขอความชวยเหลือจากแม เพราะทําอะไรดวยตัวเองไมไดเลย ตางจากสัตวอื่นหลายชนิดที่พอเกิดมาแลวก็เดินไดเลย
ชวยเหลือตัวเองในทันทีที่ออกจากทองแม ดังนั้นคนจึงตองมีความรับผิดชอบสูงกวาสัตวอื่นในการเลี้ยงดูชีวิตใหมที่
เกิดมา และเลี้ยงดูไปจนโต ถึงมีอาชีพหาเลี้ยงตัวเองไดแลวบางทีก็ยังดูแลอยูดวยความเปนหวง เพราะเมื่อโตขึ้นก็
จะตองแขงขันกับผูอื่นดวยตัวเอง จึงนาเปนหวง โลกของการแขงขันมีอยูในสิ่งมีชีวิตทุกชนิดเหมือนๆกัน ไมวาจะ
อยูในปาหรือในเมืองอยางเชนคน การแขงขันธรรมดาๆทั่วไปไมไดกอความเสียหายโดยรอบ เชนการตอสูของสัตว
ตางๆ แตการแขงขันที่ไมธรรมดานั้นเปนอันตรายตอสิ่งที่อยูรอบๆ เชน การแขงขันในเมืองของคน การพยายามอยู
เหนือผูอื่นทั้งทางดานเศรษฐกิจและสังคม จนนําไปสูการเอาชนะดวยความรุนแรง มีอยูในสังคมตั้งแตระดับเล็กไป
จนถึงสังคมใหญ การมีพรรคมีพวกจะชวยใหไดรับการสนับสนุน ชวยเหลือในการแขงขันมากขึ้น สังคมแทบทุก
ระดับจึงมีการแบงเปนกลุม ขนาดแบงเปนกลุมแลวก็ยังมีความไมลงรอยในกลุมเองก็มี สมัยโบราณมีการแยงพื้นที่
อยูอาศัยเปนอาณาจักรของตนเองจนตองสูรบ ฆาฟนกันตายเปนจํานวนมาก ตอมาจึงสูกันแบบพยายามหลีกเลี่ยง
การใชความรุนแรง แตก็ใชวาจะไมมีการตอสู แขงขัน และยังคงสะสมเขี้ยวเล็บของตนเองใหคมและพรอมอยูตลอด
ดังนั้นจึงมีการพัฒนาศักยภาพทางดานอาวุธตอไป ถามีการใชอาวุธขึ้นมาความเสียหายก็จะเกิดขึ้นไดอยางมหาศาล
ตามวันเวลาที่เปลี่ยนไป ในสังคมระดับยอยก็มีการตอสู แขงขันที่นากลัวเชนกัน หลายครั้งมีขาวฆากันตายเพราะ
ความขัดแยงในธุรกิจการงาน แยงคนรัก ชิงรักหักสวาท หึงหวง แยงชิงทรัพยสมบัติ จี้ ปลน หักหลังในอาชีพที่
โดยมากจะเปนอาชีพที่มิชอบ เปนสัญชาตญาณที่สังคมยังไมอาจหลุดพน และกอใหเกิดอันตรายอยูเรื่อยมา
 ในขณะที่มีสัญชาตญาณการอยูรอดซึ่งทําใหมีการแขงขันแลว คนเรายังมีการพัฒนาไปอยางรวดเร็ว จนมี
วิถีชีวิตเปลี่ยนไปจากเดิมมาก อาจจะกาวไกลไปถึงการคนหาแหลงที่อยูอาศัยใหมนอกโลก ซึ่งความเชื่อวามี
สิ่งมีชีวิตอื่นนอกโลกนั้น ก็มีอยูเชนกัน บางครั้งมีขาววามีมนุษยตางดาวมาเยือนโลก ปรากฏใหเห็นทั้งในรูปยาน
อวกาศ จานบินลึกลับ บางทีก็มีคนบอกวาเห็นมนุษยตางดาวก็มี ความเชื่อนี้คนที่บอกไดวาเปนจริงหรือไม เพียงไร
ก็คงเปนคนที่รูดวยตัวเองนั่นแหละ ฉันเคยรูสึกกึ่งฝนกึ่งเปนเรื่องจริงเกี่ยวกับมนุษยตางดาวเหมือนกัน แบบวาถูกจับ
ตัวไปแลวในที่สุดก็ไดกลับมาอยูบนที่นอนเหมือนเดิม ตอนรูสึกตัวขึ้นมานั้นฉันอยูในทานอนและชุดเดียวกับที่ฝน
เลย มันเหมือนไมใชฝนและนากลัวมาก โชคดีที่ตอนนั้นลืมปดไฟในหองเพราะเผลอหลับไปกอน พอตื่นขึ้นมาได
เห็นแสงสวางและความอบอุนจากแสงไฟก็คอยใจคอดีขึ้น ตั้งแตนั้นมาฉันก็ไมปดไฟนอนอีกเลย ฉันอยากหลับโดย
ที่รูตัววาอยูบนโลกและตื่นขึ้นมาก็ยังอยูบนโลก เปนความกลัวที่เกิดขึ้นอยางแปลกประหลาด มันเปนความฝนเดียว
ที่ทําใหเกิดความกลัวเชนนี้ขึ้นกับฉันเพราะมันเหมือนไมใชฝน แตฉันก็อยากใหเปนแคฝน ไมอยากตองกลัวแบบนี้
อีก ฉันไมไดสนใจเรื่องมนุษยตางดาวแตไมรูทําไมจึงเจอเรื่องแบบนี้ ฉันรูจักความฝนตั้งแตเด็กและรูวาอะไรคือ
ความฝนซึ่งไมใชความจริง แตครั้งนั้นมันรูสึกเหมือนไมใชฝน จึงทําใหเกิดความกลัว มนุษยตางดาวที่ฉันไดเจอใน
ฝนไมไดมีตัวสีเขียว หัวโต แขนขาลีบ แตนากลัวกวานั้น นับตั้งแตนั้นมาจากที่ไมเคยสนใจเรื่องที่ยังลึกลับเชนนี้ แต
ถามีขาวเกี่ยวกับเรื่องนอกโลกหรือมนุษยตางดาว ฉันก็จะใหความนาเชื่อถือในเรื่องนั้นๆเต็มที่ แมวามันอาจจะยัง
เปนเรื่องที่คงรูไดเฉพาะตนอยู วิถีชีวิตของฉันเปลี่ยนไปจากที่ปดไฟนอนมาตั้งแตเกิด ก็ตองเปดไฟนอนตั้งแตนั้น
เปนตนมา ขอเพียงมีแสงไฟสลัวพอใหไดรูวายังอยูบนโลกก็อุนใจแลว ฉันยังจดจําความรูสึกตอนลืมตาขึ้นมาใน
ตอนนั้นได เปนความไมไววางใจวามนุษยตางดาวจะกลับมาอีกหรือเปลา ก็คิดวาขอใหเปนแคฝน ทั้งๆที่ยังรูสึก
เหมือนมีบางอยางไมแนนอน นี่ขนาดเปนฝนตอนโตแลว ยังกลัวไดขนาดนี้ สัญชาตญาณการอยูรอดในความเปน
คนของฉันคงทําใหมีผลเชนนี้ดวย
การกลัวในสิ่งที่ไมใชคนที่เกิดขึ้นกับฉัน เปนเรื่องที่เกิดขึ้นมานานพอสมควร ฉันมักคิดวาสิ่งมีชีวิตมีความ
เปนมิตรพอๆกับเปนศัตรู อยูที่จะแสดงสิ่งไหนออกมาเทานั้น สิ่งมีชีวิตที่รูจักและคุนเคยก็จะรูสึกไมคอยเปน
อันตราย ลําพังแคสิ่งมีชีวิตบนโลกฉันก็ยังรูจักไมหมดทุกอยาง คงมีสิ่งมีชีวิตอีกมากมายที่ไมรูจัก สิ่งที่ไมใชคนมีทั้ง
เปนมิตรและเปนอันตราย ถามีสิ่งที่อยูนอกโลกจริงคงเปนเรื่องที่นาสนใจ การสงยานอวกาศไปสํารวจนอกโลกเปน
ความกาวหนาที่นาติดตาม ฉันลุนวาคงจะไมมีสิ่งใดแอบติดเขามากับชุดสํารวจที่กลับมาบนโลกและกอใหเกิด
อันตรายขึ้น ถามีสิ่งอื่นอยูนอกโลกจริงฉันไมรูวาบนโลกนี้จะมีพื้นที่สวนไหนที่สิ่งอื่นนั้นจะอยูได เพราะแมแต
สิ่งมีชีวิตที่อยูบนโลกเองก็มีพื้นที่ๆเหมาะสมที่จะอยูไดตางกัน หมีขั้วโลกก็อยูไดแตแถบขั้วโลก ตนไมบางชนิด
ขึ้นอยูไดตามพื้นที่ๆมีอากาศหนาวเย็น บางชนิดขึ้นอยูตามแถบเสนศูนยสูตร โลกมีความแตกตางและหลากหลาย
สภาพอากาศก็ไมไดเหมือนกันทั่วโลก ฉันวาสิ่งที่ไมใชคนที่ฉันไดเจอคงจะคุนกับสภาพภูมิอากาศที่ไมอุดม
สมบูรณนักเพราะเขามีผิวเหี่ยวมากๆตอนมาเจอฉันบนโลกและจับฉันไป แตสามารถเปลี่ยนใหผิวเตงตึงไดเมื่ออยู
ในยานของเขา สภาพอากาศในยานนั้นคงไมเหมือนกับบนโลก ตอนที่ฉันอยูบนยานนั้นถูกใหอยูในหองพิเศษซึ่ง
ฉันไมรูสึกถึงความแตกตางระหวางบรรยากาศรอบๆตัวกับเมื่ออยูบนโลก แตก็รูสึกกลัว จนกระทั่งลืมตาขึ้นมาแลว
เห็นวาตัวเองอยูในหองนอนและอยูบนโลกจึงโลงใจขึ้น
 ไมวาจะเจอสิ่งไหนก็ตาม ก็เปนแคสิ่งอื่นที่มองเห็นตรงๆ แตสิ่งที่นากลัวกวานั้นก็คือ คนดวยกันเองเพราะ
ใจคนนั้นยากแทหยั่งถึง ดวยความที่เปนคนนั่นเอง