Professional Documents
Culture Documents
S dng gii t
Nh ha ngy hm qua, hm nay ngy cui tun ti vit bi u tin v ting Anh. Bi ny
lin quan n vic s dng gii t v lin t. C l hi s ng, nhng ti li ngh cn phi
bt u bng nhng kin thc s ng.
Gii t (preposition) v lin t (subordinating conjunction) ging ging nhau v c khi kh
phn bit, nhng c mt mo d phn bit chng: l nhn vo t theo sau chng.
1. Gii t thng theo sau bng mt danh t (nominal):
Because of the bad weather. (Danh t weather l i tng ca gii t because of).
Before leaving home. (y l mnh gerund: leaving home l i tng ca gii tbefore).
After what we had done. (Mnh danh t [noun clause] what we had done l i tng ca
gii t after).
2. Lin t th theo sau bng mt cu trc ch ng - ng t m khng c mt mi lin h
no khc dnh dng vo.
Because the weather was bad. (Because l lin t c chc nng gii thiu mt mnh ph).
Before we left home. (Before l lin t gii thiu mt mnh ph).
Before, after, since, as, until c th c chc nng va l gii t va l lin t, ty vo ci g
theo sau chng: Since this morning; since you went away.
3. If, when, while, although v mt s lin t khc c th c cu trc ch ng - ng t b
hon chuyn c chc nng nh l mt mnh gii t.
When you were mopping the floor
When mopping the floor
If it is at all possible
If at all possible
Although he was very upset
Although very upset
Trong cc cu trn when mopping the floor, if at all possible v although very upsetl
nhng mnh gii t, v u ng vn phm.
4. Lin t ni hai cu vn thng l and, but, or, nor, for, yet. Nhng lin t ny c th
ni 2 t, 2 cu vn, thm ch gii thiu mt cu vn mi:
He said he would do it. And he did.
She had not planned to attend the meeting. Yet she did.
5. Ni kt cu vn. Khi hai cu vn c lp nhau, nn s dng du chm phy. Khi hai cu
vn c lin quan nhau, dng du chm cu:
We watched his folly develop; in fact, we nurtured it.
Thanh was a fantastically successful scientist. However, he did not emerge from his great
career a rich man.
Nhng du phy cng thnh thong c s dng:
She was not pleased by his technique. She was delighted, however, by his self-control.
becomes Hispanic or nonwhite? Will the new immigrants be assimilated into the hitherto
dominant European culture of the United States? If they are not, if the United States becomes
truly multicultural and pervaded with an internal clash of civilizations, will it survive as a
liberal democracy? The political identity of the United States is rooted in the principles
articulated in its founding documents. Will the de-Westernization of the United States, if it
occurs, also mean its de-Americanization? If it does and Americans cease to adhere to their
liberal democratic and European-rooted political ideology, the United States as we have
known it will cease to exist and will follow the other ideologically defined superpower onto
the ash heap of history.
Cu u tin (The United States is becoming increasingly diverse ethnically and racially) cho
chng ta bit ch ca on vn ni v s a dng sc tc trong x hi M. Nhng on sau
, ng trnh by d liu lm c s cho nhn xt ca mnh. Cu cui cng trong on vn
ni v ngha ca vn a sc tc v cnh bo rng M ng trc nguy c mt identity v
tnh trng ny.
Nhng thnh thong, nht l trong khoa hc, chng ta cng khng nht thit phi tun th theo
qui lut trn. C khi chng ta trnh by v d trc ( thu ht ch ca ngi c) v tip
theo sau l mt hay vi cu vn gii thch ngha ca v d . on vn ngn sau y l mt v
d:
u tin, gy ch cho c gi:
Since H2-blockers became available over the counter (OTC) in drug stores, physicians have
reported that some public assistance patients have ceased their use of these medications and
are experiencing recurrences of epigastric distress.
Sau l vi cu vn chung chung v ngha ca cu vn trn:
Sometimes, regulations that are intended to make drugs more available to patients have a
paradoxical effect of reducing their use. [on vn ny sau gii thch ti sao] Because
welfare patients could previously get the H2-blocker drugs at no personal cost by prescription,
but now that the drugs are available OTC, they are no longer eligible for prescription and
patients must pay for the medication.
Vit bi bo khoa hc cng ging nh vit tiu thuyt trinh thm, hiu theo ngha phi hp dn
ngi c ngay t u, v lm cho ngi c khng bung c cu chuyn. Ti thng hay
ni vi nghin cu sinh l phi c gng vit bi bo sao cho hay, hay n ni nu tng bin tp
mt tp san no t chi khng ng th ng/b cng cm thy hi hn, nui tic. :-) Do ,
cu trc mt on vn rt quan trng, v nhng cu vn trong du dt v cung cp ngi
c nhng tnh (chi) tit c th v thuyt phc. Xin nhc li tm quan trng ca mt on vn:
n l mt tiu lun nh.
Mt trong nhng bnh ca ngi mi hc vit ting Anh l hay khoe ch. H c tnh s
dng nhng t kh hiu, thng c ngun gc Latin hay Hi Lp, nh ngm ni vi ngi c
rng vn ling ng vng ca h rt giu. Nhng trong khoa hc, v nhu cu trong sng v chnh
xc, chng ta nn s dng nhng t n gin, d hiu, v cn phi trnh xa nhng t ng
phc tp v kiu k. Sau y l danh sch (cha y ) mt s t cn c n gin ha:
1. S dng t ng kinh t mt cht (trong ngoc kp)
o because thay v of based on the fact that;
o for hay to thay v for the purpose of.
o there were several patients who completed nn thay th bng several patients
completed ...;
o it is suggested that a relationship may exist (a relationship may exist);
o both alike (alike); one and the same (the same);
o a total of 10 subjects (10 subjects);
o four different groups (four groups);
o absolutely essential (essential);
o found previously (found);
o small in size (small);
o in close proximity (in proximity);
o very close to zero (close to zero);
o much better (better);
o period of time (time);
o summarize briefly (summarize);
o the reason is because (the reason is);
o also included (included);
o except for (except).
2. Chnh xc
o patient hay participant thay v subject;
o concentration hay frequency thay v level.
Khng nn khi qut ha mt cch khng cn thit. Chng hn nh, khng nn vit somekhi
chng ta bit rng ch c 1 trng hp duy nht. Vit some khi ch c 1 l ni dc.
This thng khng r rng. Nn vit this test hay this problem cu vn r rng hn.
Trnh nhng t thm xng (hyperbole) nh very hay extremely (vn phong khoa hc thng
trm tnh, lnh lng).
Khng s dng however hai ln trong mt on vn, bi v thay i chiu hng l gii 2 ln
trong mt on vn s lm cho ngi c bc mnh.
Khng s dng however hn 1 ln trong 10 on vn; nn tm t khc nh although,
nevertheless, despite, v.v
Trnh s dng ch thiu nhn tnh (non-human agent). Chng hn nh vit the authors
concluded that thay v the study concluded that.
Trnh thnh ng thng tc (colloquialism), nh steer clear of.
Trnh as such, nh trong cu vn sau y: The SCAT is a reliable test of state anxiety. As
such, it is suitable for experimental studies. C th sa li: The SCAT is a reliable test of
state anxiety; it is therefore suitable for experimental studies.
Trnh her, his v cc t ng hm k th gii.
3. Trnh nhng t ng c th lm cho ngi c mt ch :
At the present time (khng cn thit)
It is believed (dp, khoa hc khng c nim tin)
Approximately (about)
Is required (nn thay th bng is needed)
commences (begins, starts)
vast majority (Most)
Literature shows (literature no? Cn ti liu tham kho)
Elevated (raised)
In excess of (Above)
Female subjects (Women)
Of the same opinion (Agreed)
Be of assistance (Help)
It seemed to the present researchers (we thought)
v.v...
mnh gii hn v khng gii hn. Chng hn nh cu "My brother in the red shirt likes ice
cream," nu ngi vit c 2 ngi anh, th thng tin v ci o mu l gii hn (restrictive).
Nu l restrictive clause th chng ta khng cn du phy. Tuy nhin, nu ngi vit ch c 1
ngi anh, th thng tin v ci o khng cn thit ch ngi , v y l mnh khng
gii hn. Mnh khng gii hn cn c du phy nh v d sau y: "My brother, in the red
shirt, likes ice cream."
4. Du phy ni. Mt du phy ni (comma splice) xy ra khi hai mnh c lp ni vi
nhau bng mt du phy. Chng hn nh "Picasso was profoundly affected by the war in
Spain, it led to the painting of great masterpieces like Guernica." Mt du phy ni cng c
th s dng chia mt ch t t mt ng t. V d nh trong cu "The young Picasso felt
stifled in art school in Spain, and wanted to leave," ch t Picasso b tch ra t mt trong
nhng ng t ca n l wanted. ng l khng cn du phy trong cu ny, ngoi tr tc gi
mun nhn mnh bng vn phm, nhng y l tr chi nguy him i vi nhng ai cha tho
vit ting Anh.
5. Thiu du phy trong mt chui s vt. Khi lit k mt chui s vt, nn dng du phy
l iu ai cng bit, nhng vn tranh ci l c nn dng du phy trc s vt sau
cng. V d nh trong cu Apples, oranges, pears, and bananas..., vn t ra l c nn
dng du phy trc and. Ngi M v Canada th ni nn, cn ngi Anh v c th ni
khng nn. C nhn ti thch kiu vit ca M (ti c nhiu l do ni nh th) nn ti hay
dng du phy trc ch and lm cu vn r rng hn.
6. i danh t m m. V d nh trong cu The boy and his father reported that he had had
a history of fragility fracture, chng ta khng bit ngi vit cp n ngi con trai hay
l ngi cha c tin s gy xng.
7. Dng sai t. Ci ny th qu hin nhin, nhng dng t cho ng trong khoa hc khng phi
l chuyn d dng v n i hi ngi vit phi am tng vn chuyn mn v cp nht vi
thng tin. Chng hn nh trong cu va trch trn, ng l tc gi phi vit l bone mineral
density ch khng phi bone mass, v hai thut ng ny rt khc nhau v khi nim. Trong y
hc, chng ta cn phn bit gia association v relationship. Nu l nghin cu bnh
chng, hay nghin cu mt thi im (ct ngang hay cross-sectional), th mi lin h gia hai
yu t nn c m t bng thut ng association hn lrelationship. Ch khi no chng ta c
bng chng can thip trong nghin cu th nghim th mi s dng relationship thay cho
association. Ngoi ra, ng nn lm dng thut ng linkage v n ch s dng cho cc nghin
cu v phn tch di truyn trong gia nh, ch khng phi cho cc nghin cu qun th.
8. Thiu hay vit sai inflected ends. "Inflected ends" l thut ng ni n mt nhm li v
vn phm lin quan n s nht qun ca ch v ng t (subject-verb agreement), hay sai
st v who/whom, v.v... Trong ting Anh, khi chng ta thm mt mu t hay m tit (syllable)
pha sau mt t chng ta c th thay i ngha v chc nng vn phm ca cu vn. Chng
hn nh thm "ed" vo mt ng t chng ta chuyn ng t thnh th qu kh (ai cng
bit!), nhng c th bin thnh mt tnh t, hay thm "s" vo mt danh t lm cho danh t c
s nhiu, nhng cng c khi bin thnh mt tnh t.
9. Sai hay thiu gii t. Gii t c khi rt nguy him. Th xem hai cch vit "Our sample
is different from the American sample" v "Our sample is different than the American
sample", cu no tt hn? Mc d c hai cch vit/ni c s dng ph bin, nhng
"different from" c xem l chun hn. Tng t, ngi ta vn cn tranh lun chung quanh
ch "toward" v "towards." Mc d c hai u s dng kh nhiu, nhng hnh nh "toward"
c s dng nhiu hn (cn ngi Anh th s dng towards nhiu hntoward).
10. Dng th khng ng. Cn cn thn trong cch dng th qu kh v hin ti trong khi vit
bo co khoa hc. Thng thng, khi cp n y vn trong qu kh th nn dng th qu kh,
yu t va cp:
1. Danh t s t.
(a) Nu danh t mang tnh xc nh, dng the.
The book in the bookcase was given to me by an old friend.
(b) Nu danh t khng mang tnh xc nh, dng a/an.
My lunch consisted of a sandwich, two cookies, and a can of water. (sandwich v can l danh t
s t, chng c th l danh t xc nh nu ngi vit v ngi c u bit n hay cp
trc y. Tuy nhin, y chng ta chn a ni rng c hai ngi vit v c u khng
bit hai vt th ny)
2. Danh t s nhiu hay khng m c.
(a) Nu danh t khng mang tnh xc nh, dng a/an.
The technical papers that I gave you last week are top secret. (S nhiu v xc nh)
The wool that is produced in New Zealand is used to make sweaters and other garments. (Wool
l danh t khng m c nhng xc nh do c cm t produced in New Zealand)
(b) Nu danh t khng mang tnh xc nh, khng dng mo t.
Long papers are difficult to read. ( y papers l s nhiu v khng xc nh)
Ngoi ra, nn nh rng mt s nc v a im phi c the:
The
The
The
The
The
The
The
Chng ta bit rng a dng trc mt danh t vi ph m nh a house, a large rock, v an dng
trc mt danh t vi nguyn m nh an interesting subject, an experiment. Nhng vi
nhng danh t bt u bng nguyn m u c th dng a hay v an bi v u thng c l yu. Do
, chng ta c th vit a university, a urban population, a useful idea. Nhng danh t c gc
ting Php vi ph m h cng c th dng a: an heir to the throne, an hour-long lecture, an
honorable agreement, v.v...
Bi tp
Th in vo cc khong trng sau y bng mo t the, a/an, hay khng c mo t (in 0).
1. _______(a) Decline and Fall of ______(b) Roman Empire
2. ________(a) complexity of _______(b) problem of ______(c) decline and fall of the Roman
Empire is made evident by _______(d) wide variety of causes that are emphasized in varying
degrees by _______ (e) different authors.
steam-powered factories became a feature of the American landscape in the East, they
transformed farm hands into industrial laborers, and provided jobs for a rising tide of
immigrants. With industry came urbanization the growth of large cities (like Fall River,
Massachusetts, where the Bordens lived) which became the centers of production as well
as of commerce and trade.
v th c on vn sau y:
The increase of industry, the growth of cities, and the explosion of the population were
three large factors of nineteenth century America. As steam-driven companies became
more visible in the eastern part of the country, they changed farm hands into factory
workers and provided jobs for the large wave of immigrants. With industry came the
growth of large cities like Fall River where the Bordens lived which turned into centers of
commerce and trade as well as production.
on vn ny c xem l o vn. Ti sao? L do th nht l tc gi ch thay i vi ch v
vi cu, thay i th t ca on vn gc. L do th hai l tc gi khng ghi ngun gc ca
tng.
trnh o vn, cn phi r ngun ca tng, d liu ca ngi khc trong bi bo
khoa hc ca mnh. Mt cch trnh o vn l hc cch tm lc (nh trnh by trn) v din
gii (paraphrase s trnh by di y).
4. Din gii: Theo cch hiu chung th din gii c ngha l mt cch vit li on vn gc ca
ngi khc vi ch ca chnh mnh (nhng tng th vn mn t tc gi khc) v nht nh
phi ghi ngun.
Trong bo co khoa hc, k nng din gii rt quan trng, v n to c hi cho cc tc gi ang
hc ting Anh mt cch hc ting Anh thc t nht v hu hiu nht. Kinh nghim ca ti cho
thy cch din gii tt nht l c i c li on vn gc cho n khi hiu y ngha ca
on vn, sau t on vn gc qua mt bn, v vit li on vn vi t v cch trnh by
ca chnh mnh. Nu cn, vit vi ch pha di on vn mi vit t nhc nh mnh nn
s dng hay thay i cu vn ny nh th no. Mt vi iu quan trng cn nh khi din gii
cu vn ca ngi khc nh sau:
Th nht l gi ng ngha ca bn gc. Nn nh rng chng ta ch din gii li, nn khng
c thay i nhng mi quan h trong bn gc v ngha m tc gi mun ni.
Th hai l dng t ng ngha (synonym). iu ny i hi ngi vit phi c mt vn ng
vng kh c th thay i ch ca ngi khc m vn khng thay i ngha gc. i vi
nhng thut ng th cch an ton nht l khng nn thay i, v lm nh th rt l ng ngh!
Th ba l thay i vn phm. Cch tt nht l ct cu vn di thnh mt vi cu vn ngn,
hoc gp vi cu vn qu ngn thnh mt cu vn c ng hn. Cch th hai l thay i th
active thnh th passive cng l mt hnh thc rt hu hiu.
Th t l (nu c) thay i th t ca thng tin. i khi cc tc gi vit vn cng rt kh
hiu v h trnh by nhiu thng tin lm long chnh, v y chnh l c hi l tng mnh
din gii th ca mnh bng cch sp xp li tng v thng tin mt cch logic hn.
Th nm l n thi ca tc gi n ti. i khi tc gi l thi v cm tnh
vi ti (qua nhng t nh certain, uncertain, critical, striking, remarkable, wonderful,
v.v) v vit li theo hnh thc trung ha hn. Trong khoa hc vn chng cn phi lnh
lng, trnh t ng cm tnh.
Quay li cu vn gc trn,
The rise of industry, the growth of cities, and the expansion of the population were the
three great developments of late nineteenth century American history. As new, larger,
steam-powered factories became a feature of the American landscape in the East, they
transformed farm hands into industrial laborers, and provided jobs for a rising tide of
immigrants. With industry came urbanization the growth of large cities (like Fall River,
Massachusetts, where the Bordens lived) which became the centers of production as well
as of commerce and trade.
nu tc gi vit:
Fall River, where the Borden family lived, was typical of northeastern industrial cities of
the nineteenth century. Steam-powered production had shifted labor from agriculture to
manufacturing, and as immigrants arrived in the US, they found work in these new
factories. As a result, populations grew, and large urban areas arose. Fall River was one of
these manufacturing and commercial centers (Williams 1).
th s khng xem l o vn m l din t li chnh ca tc gi gc. y l mt cch din gii
hp l, chp nhn c, bi v tc gi gi thng tin gc qua cch dng ch, v cho bit ngun
gc ca tng.
Nh ti ni trn, din gii mt on vn ngoi k nng vn phm, c php, cn i hi mt
vn ng vng di do. Ng vng cho php chng ta dng t khc vi t gc. Mt s t c th
thay th m c th khng lm thay i ngha gc nh sau:
T ch khng gian: above, below, here, there, v.v...
T ch thi gian: after, before, currently, at present, during, earlier, later, v.v...
T ch v d: for example, for instance, v.v...
T ch thm na: additionally, in addition, also, moreover, furthermore, equally important,
v.v...
T ch tng ng: also, likewise, in the same way, similarly, v.v...
T ch ngoi l: but, yet, however, nonetheless, on the other hand, on the contrary, v.v...
T ch lot: first, second, third, next, then, v.v...
T nhn mnh: indeed, in fact, of course, v.v...
T ch nguyn nhn v h qu: accordingly, consequently, as a result, as a consequence,
therefore, thus, v.v...
T kt lun: finally, in conclusion, in summary, on the whole, in the end, v.v...
o vn trong khoa hc c nhc n rt nhiu ln, v mt phn khng nh c lin quan n
sinh vin m ting Anh khng phi l ting m . c nhiu trng hp lun n b thu hi v
vn o vn. Khi ngi ta lm nghin cu sinh vin M Lai ang hc ti c th pht hin
rng h khng c o vn, nhng ch v h khng phn bit c khc bit gia o vn, din
gii, v tm lc. Ti hi vng bi ny s gip mt phn cho phe ta phn bit c 3 hnh
thc trn v trnh phm phi li lm ng tic.
Vit bi bo khoa hc khng n gin nh nhiu ngi tng. Khng bit cc ngnh khc th
sao, nhng trong lnh vc y khoa th vit mt bi bo khoa hc 10 trang thng ko di khong
3 thng. Ni nh vy cc bn mi vo ngh khng nn nh gi thp qu trnh v k nng
vit mt bi bo khoa hc.
khng c bng chng th ngi c s cm thy ln ln hay kh chu, v s khng mun tip
tc c.
Vy th cu hi t ra l: mt on vn phi c chc nng g? Ni mt cch v von, iu m
ngi c mun tm trong mt on vn khoa hc cng chng khc g chng ta k vng mt
ngi bn i: l tinh thn ng h, kin nh, v chu o. Mt on vn cng cn c nhng
c im nh th: c bng chng ym tr cho tng, c lp trng kin nh, v phi khc
chit.
Bng chng. Mt on vn tt l mt on vn hm cha thng tin, v thng tin phi c
lin quan hay mang tnh ym tr cho lun n ca ngi vit. on vn cn phi c lin h
vi lun n mt cch r rng, sao cho c th gii uu bit c on vn c nh ni ln
iu g.
Kin nh. Mt on vn tt phi mnh m v c khi trn tri. Mt on vn mnh m rt cn
thit pht trin mt tng chnh bng cch dng y bng chng. Mt on vn tt
khng nn c nhng cu vn tha thi, nhng cu vn gy g, vi bng chng chng c lin
quan g vi nhau.
Khc chit y c ngha l on vn phi ha hp vi nhng on vn khc trong bi
bo. Mt on vn tt khng bao gi lm gin on cc on vn khc, m lc no cng c
tng lin quan vi mt on vn trc .
Mt on vn bao gm nhiu cu vn (sentence). Mt on vn n gin nht phi c mt cu
vn ch , v mt s cu vn ph . Cu vn ch c mc tiu tuyn b mt tng
hay mt quan im, cn nhng cu vn ph c chc nng cung cp chi tit v thng tin
lm c s cho cu vn ch . Do , mt on vn tt phi hm cha nhng thng tin mang
tnh khc chit v lin kt. y, ti khng bn chi tit v k thut vit mt on vn (v
c nhiu sch ch dn), ti ch mun chia s kinh nghim vi bn c mt vi im chnh sau
y:
1. Mi on vn ch nn ni ln mt tng hay mt im m thi. Khi mi bt tay vo vit
bi bo khoa hc, nn trnh kiu vit mt on vn cha nhiu tng hay im nh. Hy c
on vn sau y:
Muscle length and changes in contractility have been reported to have overlapping effects
on the components of excitation-contraction coupling. Muscle length is believed to affect
the action potential, the amount of calcium released, and the rise of intracellular calcium
; finally, muscle length affects the interaction between actin and myosin and hence
shortening and force development. Changes in contractility are believed to affect the
action potential and the level and rise of intracellular calcium.
Trong on vn trn, muscle length v contractility c bn ring l th hin qua nhiu cu
vn nhng tc gi khng ni n nhng c im tng ng gia hai kha cnh ny. Nhng
cu vn cng khng trc tip minh ha ci m tc gi gi l overlapping effect tuyn b trong
cu vn u tin. Ngoi ra, chng ta cng khng thy mi lin h gia cc cu vn trong on
vn trn. on vn trn c th bin tp li cho r rng hn nh sau:
Muscle length and changes in contractility have been reported to have overlapping effects
on the components of excitation-contraction coupling. Both affect [Muscle length is
believed to affect] the action potential, the amount of calcium released, and the rise of
intracellular calcium. In addition [finally], muscle length affects the interaction between
actin and myosin and hence affects muscle shortening and force development. [Changes in
contractility are believed to affect the action potential and the level and rise of
intracellular calcium].
the rights of individuals; and dissenting Protestant values of individualism, the work ethic,
and the belief that humans have the ability and the duty to try to create a heaven on
earth, a "city on a hill." Historically, millions of immigrants were attracted to the United
States because of this culture and the economic opportunities and political liberties it
made possible.
Nh c th thy, cu u tuyn b ch ca on vn v cn cc quc gia. Cu th hai ni
kt vi cu 1 mt cch tuyt vi v mt ch ngha. Nhng cu k tip cung cp thm thng tin
v d liu ym tr cho cu vn u tin. V, cu cui cng quay li cu ch nh l mt
nhn mnh. Mt on vn c vit mt cch chc nch! ng l cch vit ca mt bc thy.
Vit n y ti cht nh n mt bc thy khc, khng phi trong khoa hc, m l trong vn
hc: Nh bin kho Sn Nam. Trong mt cun sch m ti c lu lm ri, trong tc gi k
li rng c ln Sn Nam khuyn tc gi v cch vit vn nh sau: My vit cu vn phi c
bp tht. Ngha l n khng phng l lng nhng, c ln khng gy xc cm. [] Ni nm na ra
l nh ci bp tht con chut ca anh nng dn. Vn l phi nh th , ch khng phi sung
ut nh bp tay con gi. [] ta phi dng ch no chnh xc nht, t gi nht, c o nht
din t ci ta mun din t. Ngha l khi ta dng ch ri, khng ch no thay vo
m hay hn c. [] My hiu khng? Cng nh my la v vy, khi my chm c A th c
B d c p hn giu hn cng khng lm my hnh phc bng c A! H h
Ti ngh mt li khuyn nh th trong vit vn khoa hc cng rt thch hp.