u

MODUL GURU DAN CABARAN SEMASA

BAB 1

ISU DAN CABARAN PENDIDIKAN

SEMASA

1.1

ISU DAN CABARAN SEMASA

1.1.1 Konsep Isu Dan Cabaran Pendidikan

Menurut Kamus Dewan (2007), isu merujuk kepada perkara
pokok atau persoalan yang dibincangkan. Cabaran pula
merujuk kepada sesuatu unsur atau faktor yang menguji
kemampuan dan ketabahan sesuatu organisasi. Misi
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) ialah untuk
membangunkan
PPPM 2013-2025

potensi

individu

melalui

pendidikan

berkualiti dan untuk itu, Pelan Pembangunan Pendidikan

(PPP) 20132025 telah diperkenalkan pada 11 September 2012.

Objektif Pelan pembangunan Pendidikan (PPP) 2013-2025

1.

Memahami prestasi dan cabaran semasa sistem pendidikan Malaysia

berfokuskan penambahbaikan akses kepada pendidikan, meningkatkan
standard (kualiti), merapatkan jurang pencapaian (ekuiti), menggalakkan
perpaduan dalam kalangan murid serta memaksimumkan keberkesanan
sistem.

2. Mewujudkan visi dan aspirasi yang jelas untuk sistem pendidikan dan
setiap murid bagi 13 tahun yang seterusnya sehingga tahun 2025.
3.

Menggariskan program transformasi yang menyeluruh untuk sistem

pendidikan,

termasuk

perubahan

utama

dalam

KPM,

yang

Sejak tahun 1997, dua cabaran pendidikan alaf baru kerap yang diutarakan ialah
ledakan ilmu yang berbentuk global dan masalah sosial yang perlu ditangani
dan diatasi untuk membentuk masyarakat madani.

MODUL GURU DAN CABARAN SEMASA

membolehkan sistem ini memenuhi permintaan baharu dan jangkaan yang
meningkat serta menyokong transformasi perkhidmatan awam.

Sejak tahun 1997, dua cabaran pendidikan alaf baru kerap yang diutarakan ialah
ledakan ilmu yang berbentuk global dan masalah sosial yang perlu ditangani
dan diatasi untuk membentuk masyarakat madani.

INTEGRASI NASIONAL

1.2

Merupakan proses penyatuan antara kumpulan manusia yang berbeza latar

belakang, status sosial dan budaya untuk membentuk entiti yang mempunyai
norma, sistem nilai dan mengamalkannya bersama. Integrasi nasional merujuk
kepada satu proses dinamik untuk merapatkan masyarakat berbilang kaum di
Malaysia.
Isu-isu yang berkaitan dengan perpaduan dan integrasi nasional:
1. Tindakan kerajaan yang dilihat sebagai diskriminasi oleh kaum-kaum lain.
2. Kurangnya sensitiviti dan toleransi terhadap agama-agama lain.
3. Kurangnya semangat patriotisme dalam kalangan masyarakat.
4. Peningkatan kes gelaja sosial
5. Pembangunan ekonomi yang tidak seimbang.
6. Peranan media massa yang mensensasikan isu perpaduan
(Jabatan Perpaduan Negara & Integrasi Nasional, 2005)

1.2.1

Sekolah Wawasan

Konsep Sekolah Wawasan diluluskan pada 1997

menggabungkan tiga buah sekolah berlainan
aliran dalam satu kompleks yang mana pelajarnya
berkongsi

kemudahan.

Penubuhannya

untuk

mengeratkan perpaduan dalam kalangan pelajar.

Penyatuan murid-murid dengan menggunakan

Sekolah Wawasan dapat

satu bahasa yang sama iaitu bahasa kebangsaan merapatkan kaum

dan dalam masa yang sama murid dapat memahami budaya, bahasa dan
pemikiran kaum lain.

1.2.2

Peranan Guru dalam Menangani Isu Integrasi Nasional

Guru dianggap sebagai pembina negara

bangsa kerana gurulah yang dapat

membangunkan modal insan dan memastikan pembentukan jati diri murid yang

kukuh, berdaya saing, berkeyakinan tinggi damn berpegang teguh kepada agama
dan nilai sejagat seterusnya menjadi menjadi warganegara yang glokal.
Berdasarkan panduan KPM, peranan guru sebagai pembina negara bangsa
dilaksanakan menerusi:
1. Memperkasa bahasa kebangsaan.
2. Memantapkan perpaduan negara dan integrasi nasional.
3. Memupuk kecintaan kerhadap seni, warisan, budaya dan bangsa.

1.2.3

Konsep 1 Malaysia
Konsep 1 Malaysia diperkenalkan oleh YAB Dato Seri Najib Tun
Abdul Razak, Perdana Menteri Malaysia membawa aspirasi dan
harapan

untuk

merapatkan

hubungan

antara

kaun

bagi

memastikan rakyat Malaysia dapat menjalin perpaduan yang erat.

Konsep 1
Malaysia

Terdapat 8 nilai murni yang terkandung dalam konsep 1 Malaysia

iaitu budaya kecemerlangan, ketabahan, rendah diri, penerimaan, kesetiaan,

meritokrasi, pendidikan dan integriti yang diharap dapat menyatupadukan rakyat
Malaysia. Dengan perlaksanaan 1 Malaysia, semua rakyat harus mendasari prinsipprinsip utama iaitu kebersamaan (togetherness) dan kekitaan (sense of belonging)
bagi mencapai konsep ini.

1.3

PENDEMOKRASIAN PENDIDIKAN

Dewey (1966) mengatakan bahawa pendemokrasian pendidikan merujuk kepada

penyediaan peluang yang terbuka untuk setiap orang bagi memperoleh
kejayaan dalam pendidikan dan menjadikan pendidikan sebagai ejen bagi
meningkatkan kejayaan dan kualiti hidup. Ahmad Fauzi (1997), Pendemokrasian
pendidikan yang dimaksudkan bukanlah sekadar pendemokrasian sahaja tetapi
ialah persamaan hak yang sama rata dari segi peluang mendapat pendidikan
yang bermutu (democratization of access to quality education). Dalam konsep
pendemokrasian pendidikan, dasar-dasar penting telah dibentuk.

Dasar-dasar pendemokrasian pendidikan di Malaysia:

1. Perlaksanaan pendidikan wajib pada peringkat asas.
2. Perlaksanaan sekolah vernakular (sekolah Tamil dan Cina).
3. Pendidikan selama 13 tahun.
4. Sekolah teknikal, asrama penuh, pendidikan khas, swasta dan sek agama.
5. Peluang Pendidikan Jarak Jauh (PJJ) peringkat tinggi.
6. Pendidikan sepanjang hayat.
Dalam melaksanakan pendemokrasian pendidikan, terdapat beberapa cabaran
yang perlu dihadapi:
1. Penyediaan infrastruktur yang lengkap dan mencakupi untuk semua
pelajar.
2. Kemudahan asas sekolah dari segi bilangan bilik darjah, buku teks, pusat
sumber dan sebagainya.
3. Sumber tenaga kerja (bilangan guru siswazah dan bukan siswazah).

1.4

TONGGAK PENDIDIKAN UNITED NATIONS

EDUCATIONAL, SCIENTIFIC AND CULTURAL
ORGANISATION (UNESCO)

Terdapat empat tonggak pendidikan UNESCO:

(i)

Belajar untuk menguasai ilmu (learning to know).

(ii)

Belajar untuk menguasai kemahiran (learning to do).

(iii)

Belajar untuk menjadi insan berguna (learning to be).

(iv)

Belajar untuk harmoni dan berkerjasama (learning to live together).

Berdasarkan cadangan UNESCO ,

pendidik memberikan peluang kepada
pelajar mene memahami orang lain sejak awal
persekolahan. P harus menjadi wadah untuk
murid belajar tentang agama dan tingkah laku
etnik di Malaysia.

an
roka

harus
dan

endidikan
budaya,

1.5
PENDIDIKAN

GLOBALISASI

DALAM

Scholte (2000:16) menyatakan bahawa globalisasi merujuk kepada proses

menyingkirkan batasan / sekatan kerajaan mengenai pergerakan antara negara
supaya mewujudkan satu ekonomi dunia yang terbuka. Dalam konteks pendidikan,
globalisasi ialah proses mengenepikan sekatan untuk mewujudkan dunia
terbuka tanpa sempadan.
Impak globasasi dalam pendidikan:
(i)

Penggunaan bahasa inggeris sebagai bahasa ilmu dan bahasa

antarabangsa.

(ii)

Pendidikan negara terbuka kepada dunia luar.

(iii)

Pertumbuhan cawangan universiti luar di dalam negara.

(iv)

Peluang pendidikan semakin banyak dengan penubuhan intitusi

swasta. (v)

Kepentingan pengajaran sains dan teknologi.

(vi)

Pembelajaran menggunakan teknologi untuk menguasai maklumat.

(vii)

Perubahan peranan guru dalam bilik darjah.

(viii)

Pembudayaan teknologi.

(ix)

Penyediaan peluang pendidikan.

(x)

Aliran tenaga buruh atau sumber manusia dari luar masuk dalam

negara. (xi)

Kemahiran berbahasa dalam pelbagai bahasa dapat mengatasi

batasan
untuk berkhidmat di mana-mana negara.
(xii)

Transformasi kurikulum dalam pendidikan mengikut kehendak semasa.

Tugas guru dalam menyediakan murid menghadapi era globalisasi dan memenuhi
hasrat Wawasan 2020:
1. Latih pelajar untuk berdikari dan bertanggungjawab atas pembelajaran
sendiri.
2. Pelajar diberi peluang berfikir pada aras tinggi, meneroka idea dan
mencipta inovasi.
Dalam masa yang sama, guru harus meningkatkan amalan profesionalisme selain
mengemas kini maklumat agar sentiasa selari dengan arus perkembangan.

1.6

KEPELBAGAIAN BUDAYA

Budaya bermaksud cara hidup manusia dari

Masyarakat berbilang budaya

segi pemikiran, kepercayaan dan perlakuan

dalam sesuatu mayarakat yang diterima oleh
ahli anggotanya atau diwarisi secara turuntemurun. Malaysia adalah sebuah negara yang
unik kerana masyarakatnya terdiri daripada
perlbagai kaum.
Konsep kepelbagaian budaya harus difahami bersama. Salah satu cara untuk
menyatupadukan rakyat

adalah dengan membina negara bangsa dengan

pemupukan semangat patriotisme dalam kalangan pelajar. Antara langkah

pembinaan negara bangsa:
i.

Penghayatan prinsip Rukun Negara.

ii.

Pendedahan tentang aspek kewarganegaraan dalam Pendidikan

Moral.

iii.

Bidang pelajaran distrukturkan mengikut nilai-nilai yang berkaitan

dengan perkembangan diri, keluarga, masyarakat dan negara.

iv.

Pengajaran subjek Kajian Tempatan di sekolah dan subjek Sejarah di

sekolah menengah.

Contoh situasi bagaimana guru dapat menangani cabaran kepelbagaian budaya

serta mewujudkan situasi bilik darjah mesra budaya:
1. Guru tahu secara mendalam mengenai budaya murid (cth:lawatan,
jemputan ke rumah)
2. Guru wujudkan peluang mengumpul maklumat dalam kalangan pelajar
(cth:berbincang dan berkongsi ilmu)
3. Guru guna bahan kurikulum yang mewakili kumpulan etnik. (cth: topik
pakaian tradisional).
4. Guru wujudkan peluang murid memahami budaya lain (cth: program
sekolah anak angkat).

1.7

PENGARUH PERKEMBANGAN TEKNOLOGI MAKLUMAT

DAN KOMUNIKASI

Perkembangan teknologi maklumat dan Komunikasi (TMK) telah mencapai satu

tahap di mana pengaruhnya dapat dilihat di dalam kehidupan manusia. Antara
faedah yang boleh diperoleh daripada TMK ialah:
i.

Pembentukan resos digital seperti perpustakaan digital.

ii.

Peluang kepada jaringan antara para pendidik dan penyelidik

berkongsi bahan penyelidikan dan akademik.

iii.

Memperkembangkan kemahiran aras tinggi seperti kolaborasi di

mana-mana sahaja tanpa mengira tempat dan masa serta
penyelesaian masalah.
Pengaruh TMK melalui rangkaian internet
amat

penting

perhubungan

dari
dan

segi

pengetahuan,

perkongsian

bahan

pengajaran- pembelajaran. Cabaran guru atau

masyarakat

ialah

bagaimana

mendidik

generasi muda dalam penggunaan internet

Teknologi Maklumat dan
Komunikasi mempengaruhi
pendidikan

1.8

secara berkesan untuk pendidikan dan bukan

sebaliknya.

GEJALA SOSIAL

Era globalisasi dan modenisasi yang berlaku sekarang ini bukan sahaja
memberikan kesan positif, tetapi sebaliknya. Rentetan daripada ini, maka
kebanyakan pelajar terlibat di dalam kebejatan sosial. Dalam masa yang sama,
kecanggihan teknologi zaman ini merupakan penyebab berlakunya gejala sosial
contohnya memuat naik gambar-gambar lucah menerusi telefon bimbit berteknologi
tinggi.

Amaludin dan Khadijah (2006) menyenaraikan 24 jenis gejala sosial yang

melibatkan penghuni pusat pemulihan akhlak seperti merokok, menonton video
lucah, putus cinta, mencuri, lari dari rumah, minum arak, mengambil pil khayal,
berjudi, menyimpan gambar lucah, mengadakan hubungan luar nikah, memeras
ugut, pecah rumah, menagih dadah, merogol, menyamun, makan rasuah, maksiat,
bercerai dan
jenayah bunuh dan sebagainya.

Antara faktor penyebab gejala sosial iala

sikap ibu bapa dan cara mendidik anakanak, sikap pelajar, pengaruh media
massa, iklim bilik darjah, pengaruh rakan
sebaya terhadap sikap agresif, ponteng
sekolah, dan merosakkan harta benda Gejala sosial di sekolah akan lebih
parah jika tidak ditangani

sekolah.

Berhenti

dan

renungkan.

Bagaimana

faktor

media

massa

dapat

menyebabkan gejala sosial dalam kalangan murid?

Oleh yang demikian, guru memainkan peranan penting dalam menangani masalah
ini dengan memupuk nilai-nilai murni di alam persekolahan. Antara tugas guru
ialah:
i.

Guru sebagai pembimbing.

ii.

Meningkatkan penglibatan kaunseling di peringkat sekolah.

iii.

Gunakan pelbagai strategi dalam bilik darjah.

iv.

Menerapkan nilai murni dalam program anjuran sekolah.

Sekiranya masalah berlanjutan, penglibatan pihak berkuasa seperti pihak polis

haruslah diutamakan. Pihak pentadbir sekolah pula haruslah merujuk masalah
ini kepada pihak polis dan bukannya menyembunyikannya. Kerjasama pihak
sekolah dan pihak polis dapat mengekang daripada gejala sosial terus berleluasa.
Syabas! Kita sudah sampai ke penghujung tajuk ini. Berehatlah sebentar
sebelum anda menguji kefahaman anda.
Mari menguji apa yang telah anda pelajari.

Jawab semua soalan berikut dan bincangkan jawapan dengan rakan-rakan anda.
1

Manakah antara berikut bukan kesan integrasi nasional terhadap pendidikan?

A

Hubungan antara kaum dapat dipertingkatkan.

Kewujudan cawangan universiti luar ke dalam negara .

Wujud sifat toleransi dalam memahami budaya dan agama lain.

Memudahkan sifat patriotisme diterapkan dalam diri murid.

Cara yang paling sesuai untuk menangani isu integrasi nasional ialah
A

Mewujudkan sekolah satu aliran.

Memperkasa bahasa kebangsaan.

Menempatkan pelajar berbagai aliran dalam sekolah yang sama.

mengurangkan jurang antara kaum.

Manakah antara berikut merupakan langkah dalam pembinaan negara bangsa?

i

Mewujudkan sekolah kebangsaan sahaja.

ii

Penghayatan prinsip rukun negara.

iii

Bidang pelajaran distrukturkan mengikut nilai-nilai berkaitan.

iv

Perlaksanaan subjek Kajian Tempatan dan Sejarah di sekolah.

I dan II

I,II dan IV

I,II dan III

II,III dan IV

Senaraikan empat dasar-dasar pendemokrasian pendidikan di Malaysia.

(i)
(ii)
(iii)
(iv)

Soalan Esei
Jawab soalan di bawah ini

Malaysia merupakan sebuah negara yang berbilang budaya dan bangsa. Pada
pendapat anda, apakah isu-isu yang membelenggu kita dalam usaha meningkatkan
perpaduan dan integrasi nasional dalam kalangan rakyat?
9

BAB 2

GURU DAN PERUNDANGAN

2.1
PERATURAN
TATATERTIB

DAN

TATAKELAKUAN

DAN

Sebagai penjawat awam, guru mesti mematuhi Peraturan Kelakuan dan tatatertib
1993 (Pindaan 2002). Dengan adanya peraturan ini, maka guru akan sentiasa
berkelakuan baik dan bertata tertib mengikut garis panduan yang ditetapkan.
Matlamat tatatertib adalah seperti:

Supaya pegawai awam melaksanakan tugas

dengan

cekap,

beramanah

dan

bertanggungjawab.

Supaya pegawai awam meletakkan kepentingan

awam

lebih

daripada

kepentingan

mereka

sendiri.

Supaya

pegawai

awam

menjaga

imej

perkhidmatan awam.

Menghukum

pegawai

yang

kesalahan atau melanggar peraturan.

melakukan
Undang-Undang
untuk penjawat
awam

Secara umum, Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) 1993

(pindaan 2002) mengandungi peraturan-peraturan seperti berikut:

Peraturan mengenai tatakelakuan (code of conducts) serta larangan /

kesalahan khusus.

Tanggungjawab serta tugas kawalan dan pengawasan tatatertib.

Prosedur dan tindakan tatatertib.

Hukuman tatatertib.

Berhenti dan renungkan. Apakah kepentingan peraturan-peraturan kepada

pegawai awam? Beri pendapat anda.

10

Peruntukan pelbagai yang berkaitan.

Berhenti dan renungkan. Apakah kepentingan peraturan-peraturan kepada

pegawai awam? Beri pendapat anda.

10

2.1.1

Peraturan-peraturan Tatakelakuan dan Tatatertib Secara Umum

Tatakelakuan (code of conducts) bagi anggota perkhidmatan awam adalah seperti

diperuntukkan di bawah peraturan 4 Bab D Perintah Am. Antara peraturan tersebut
(Warta Kerajaan P.U (A) 395 Pindaan 2002) ialah:
Peraturan 4(1)
-

Sentiasa memberikan kesetiaan kepada Yang di-Pertuan Agong, negara

dan kerajaan.
Ditegah bersubahat dengan musuh Negara.
Ditegah membocorkan rahsia Negara.
Ditegah memperkecil dasar serta tindakan kerajaan.
Ditegah berlakon dalam filem yang memburukkan Negara.

Peraturan 4(2)
-

2.1.2

Tidak boleh membelakangkan tugas demi kepentingan peribadi.

Tidak boleh berkelakuan kepentingan peribadi bercanggah dengan
kepentingan awam.
Tidak boleh menggunakan kedudukan untuk kepentingan peribadi.
Menjaga nama baik profesion.
Perlu cekap dan sentiasa berusaha menyelesaikan tugas.
Jujur, amanah dan bertanggungjawab.
Tidak boleh menggunakan pengaruh untuk memberi tekanan dalam
menyokong sebarang tuntutan untuk diri sendiri atau orang lain.
Melaksanakan apa yang disuruh dan tidak cuai dalam melaksanakan tugas.

Tatakelakuan yang Ditegah Sama Sekali atau Boleh Dibuat

Dengan Kebenaran

Peraturan 4A (Gangguan Seksual)

Tidak boleh melakukan gangguan seksual terhadap orang lain. Secara umum,
gangguan seksual adalah:
Segala keadaan yang akan menyebabkan seseorang yang waras tersinggung,
terhina atau tergugat.
Tidak terhad kepada perlakuan di tempat kerja atau dalam waktu kerja.
Termasuk kepada perbuatan menyatakan sesuatu pernyataan yang
bersifat seksual kepada atau di hadapan orang.
- tidak kira sama ada lisan, bertulis atau apa jua perbuatan yang bersifat
seksual kepada orang lain.
Peraturan 5 (Pekerjaan Luar)
Tertakluk kepada tatakelakuan yang berkaitan dengan pekerjaan luar. Tidak boleh
mengambil bahagian dalam apa jua urusan berkaitan dengan kerja luar. Bagaimanapun
dibolehkan dengan kebenaran ketua jabatan. Ketua jabatan boleh tidak membenarkan
jika:
Dalam waktu pejabat / semasa menjalankan tugas rasmi
Tidak menjejaskan kebergunaan sebagai pegawai awam.
Tidak bercanggah dengan kepentingan perkhidmatan awam.

11

MODUL GURU DAN CABARAN SEMASA

Peraturan 23 (Ketidakhadiran Tanpa Cuti)

Bermaksud seorang pegawai tidak hadir untuk apa-apa tempoh masa dan di tempat
sepatutnya beliau hadir untuk tugas rasmi. Dalam erti kata yang lain, guru dilarang tidak
hadir ke sekolah tanpa cuti.
Peraturan
Berkaitan)

23

(Peraturan-peraturan

Antara
peraturan
ditetapkan:

Lain

Yang

yang

1.

Guru perlu mematuhi etika pakaian.

2.

Dilarang menggunakan apa jenis dadah kecuali yang dipreskripsikan oleh

pengamal perubatan.

3.

Guru tidak boleh menerima apa-apa hadiah daripada individu atau kumpulan
yang mempunyai kepentingan peribadi.

4.

Guru perlu membuat pengisytiharan harta setiap lima tahun sekali.

5.

Guru dilarang terlibat dengan perhutangan yang serius dan tidak boleh
meminjamkan wang kepada pihak lain dengan mengenakan faedah atau cagaran
lain.

6.

Guru di larang membuat pernyataan awam secara lisan atau bertulis berhubung
dengan dasar, rancangan dan keputusan kerajaan.

7.

Guru

tidak

dibenarkan

terlibat

dengan

kegiatan

politik.

Perlu

mendapat

kebenaran daripada Ketua Pengarah Perkhidmatan Awam atau ketua Setiausaha

Kementerian Pelajaran.

2.1.3

Tindakan Tatatertib

Sebagai penjawat awam, guru hendaklah mematuhi peraturan yang termaktub

dalam undang-undang dan perlanggaran akan menyebabkan tindakan tatatertib
dikenakan. Satu jawatankuasa akan dibentuk tidak kurang daripada dua anggota
dan anggota jawatankuasa penyiasat adalah mereka yang menjawat jawatan lebih
tinggi daripada mereka yang disiasat. Hukuman yang dikenakan termasuklah:

Amaran (diberi secara lisan dan bertulis oleh ketua jabatan).

Denda atau lucut hak emolumen1(denda yang dikenakan tidak boleh

melebihi amaun yang sama banyak dengan emolumen bagi tujuh hari
pegawai berkaitan. Denda atau lucut hak emolumen dipotong daripada
emolumen bulanan pegawai dan dimasukkan dalam hasil kerajaan.

Tangguh pergerakan gaji (tiada pergerakan gaji dalam tempoh hukuman).

Wang atau bayaran yang diperoleh daripada sesuatu pekerjaan

MODUL GURU DAN CABARAN SEMASA

12

MODUL GURU DAN CABARAN SEMASA

Turun Gaji (gaji turun secara mendatar, tidak melebihi tiga pergerakan gaji,
tempoh hukuman tidak kurang daripada dua belas bulan dan tidak lebih tiga
puluh enam bulan).

2.2

Turun pangkat (dijalankan oleh pihak berkuasa tatatertib).

AKTA PENDIDIKAN 1996

Akta pendidikan merupakan satu bentuk perundangan yang lengkap, kemas kini
dan bersifat futuristik sebagai persediaan menghadapi Wawasan 2020.
Maklumat berkaitan Akta Pendidikan 1996:
i.

Menegaskan ilmu merupakan penentu utama arah tuju negara dan

penyelamat bangsa.

ii.

Merupakan satu misi negara menghasilkan sistem pendidikan yang

bertaraf dunia dari segi kualiti untuk memperkembangkan potensi
individu.

Akta Pendidikan 1996 merupakan lanjutan dan pembaharuan dari Akta Pelajaran
1961 bertujuan memantapkan sistem pendidikan kebangsaan sejajar dengan
kehendak dan cita-cita Malaysia untuk menjadi pusat kecemerlangan pendidikan
yang bermutu tinggi dan bertaraf dunia. Akta Pendidikan 1996 menampilkan
kesinambungan kepada hasrat dan dasar
pendidikan yang sedia ada.
Akta ini berpaksi kepada

perakuan-

perakuan utama Penyata Razak 1956

yang menjadi asas dasar

pendidikan

kebangsaan. Akta baru ini juga banyak

mengekalkan

peruntukan

yang

masih

relevan daripada Akta Pelajaran 1961.

Tujuan penggubalan Akta Pendidikan 1996
adalah untuk memperluaskan skop dan
memperkenalkan perundangan mengenai
pendidikan.

Kandungan AKta Pendidikan 1996

13

Sistem Pendidikan Kebangsaan terdiri daripada pendidikan prasekolah, pendidikan

rendah, pendidikan menengah, pendidikan lepas menengah dan pendidikan
tinggi. Dalam masa yang sama, terdapat 3 jenis sekolah dalam Sistem Pendidikan
Malaysia ialah sekolah kerajaan, sekolah bantuan kerajaan dan sekolah swasta.
Dalam pada itu, terdapat 2 kategori sekolah kerajaan dan bantuan kerajaan iaitu
sekolah kebangsaan dan sekolah jenis kebangsaan.
Akta

Pendidikan

1996

juga

memperuntukkan

g
yan
ran
memerlukan pendidikan khas dan tempoh pembelaja
um
tidak boleh kurang daripada tempoh minim
m
pendidikan rendah dan menengah. Selain itu, dala
a
akta ini, pengajaran Agama Islam diajar sekirany
program

Pendidikan

Khas

untuk

murid

Bahasa Melayu adalah Bahasa

terdapat 5 atau lebih murid yang beragama Islam. Kebangsaan

Pengajaran

agama

selain

agama

Islam

juga

dibenarkan tetapi murid harus mendapat persetujuan ibu bapa secara bertulis.
Bahasa Kebangsaan digunakan sebagai bahasa pengantar utama dalam semua
institusi pendidikan kecuali sekolah jenis kebangsaan atau mana-mana institusi lain
yang dikecualikan. Jika bahasa pengantar di sebuah institusi bukan bahasa
kebangsaan, maka bahasa kebangsaan hendaklah dijadikan mata pelajaran wajib.

Berhenti
dan
renungkan.
Adakah
kelonggaran
untuk
sekolah
jenis
kebangsaan
tidak
menggunakan
bahasa
Melayu sebagai
bahasa
pengantar
adalah relevan?

2.2.1
(i)

Peraturan-Peraturan Pendidikan
Kurikulum Kebangsaan, 1997

Menggariskan mata pelajaran teras, wajib dan elektif untuk

kelas peralihan dan tingkatan 6.

Menggariskan Gerak Kerja Kokurikulum (GERKO).

Ketua Pendaftar boleh pinda jadual waktu dan sukatan

pelajaran
14

(ii)

Pendidikan Khas, 1997

Untuk pelajar cacat pendengaran, penglihatan atau masalah

pembelajaran.

Guru

boleh ubah

kaedah

dan

teknik

pengajaran

dan

pembelajaran.
(iii)

Penilaian dan Peperiksaan, 1997

Fungsi Lembaga Peperiksaan:

Pantai, menasihati dan membuat analisis tentang Penilaian

Berasaskan Sekolah (PBS).

(iv)

Mengendalikan semua peperiksaan.

Majalah Sekolah dan Bahan Multimedia, 1998

Penubuhan jawatankuasa penerbitan sekolah dan pengedaran

majalah sekolah dan bahan multimedia.

Kuasa dan fungsi jawatankuasa.

Kelulusan guru besar atau pengetua untuk penerbitan dan

pengedaran.

(v)

Persatuan Sekolah, 1998

Kelulusan pengetua/guru besar untuk menubuhkan persatuan.

Kategori persatuan.

Penasihat persatuan dilantik oleh pengetua/guru besar.

Pengetua/guru besar dan Pendaftar boleh membatalkan

persatuan.

(vi)

Peraturan-peraturan pendidikan.

Penerimaan masuk Murid ke Sekolah Penyimpanan Daftar dan

Syarat Pengekalan Murid Belajar di sekolah, 1998

Diguna pakai di sekolah kerajaan dan bantuan kerajaan.

Anak warganegara dan bukan warganegara.

Penyimpanan daftar penerimaan murid.

Pertukaran sekolah dengan kelulusan Pengarah Pendidikan.

15

2.2.2

Implikasi Akta Pendidikan 1996 Ke Atas Sistem Pendidikan

Malaysia

FPK menjadi landasan akta.

Kedudukan bahasa kebangsaan diperkukuh.

Kurikulum diselaraskan.

Peperiksaan yang sama.

Pendidikan Islam dan prasekolah diperluas.

Mutu pendidikan prasekolah dipertingkatkan.

Pendidikan teknik dipertingkatkan ke sekolah menengah.

Pendidikan guru diperkukuh.

Pendidikan swasta berkembang dan menjadi lebih sistematik.

Pendidikan khas diberi tumpuan.

Mengambil kira kepentingan pendidikan semua kaum.

Syabas! Kita sudah sampai ke penghujung tajuk ini. Berehatlah sebentar

sebelum anda menguji kefahaman anda.

Mari menguji apa yang telah anda pelajari.

Jawab semua soalan berikut dan bincangkan jawapan dengan rakan-rakan anda.
1

Berikut adalah matlamat kawalan tatatertib kecuali

A

Menghukum pegawai yang melakukan kesalahan tanpa budi bicara.

Menjaga imej perkhidmatan awam.

Pegawai awam melaksanakan tugas dengan cekap dan efisyen.

Meletakkan kepentingan awam melebihi diri sendiri.

Apakah perkara yang terkandung dalam Peraturan 4A Peraturan Kelakuan dan

Tatatertib 1993?
A

Taat setia.

Ketidakhadiran tanpa cuti.

Gangguan seksual.

Pekerjaan luar.

Berikut adalah perkara yang terkandung di dalam Akta Pendidikan 1996 kecuali
i

bahasa kebangsaan

ii

sekolah

iii

peruntukan

iv

biasiswa

i dan ii

i,ii dan iv

i, ii dan iii

ii,iii dan iv

Soalan Struktur
Isi tempat kosong dengan jawapan yang betul.
1. Nyatakan hukuman-hukuman yang boleh dikenakan kepada penjawat awam.
i
ii
iii
iv
2. Jelaskan maksud sekolah bantuan kerajaan seperti yang dimaktubkan dalam Akta
Pendidikan.

Soalan Esei
Jawab soalan di bawah
Seorang guru ingin membuat perniagaan kecil-kecil di rumahnya. Jelaskan tindakan
dan prosedur yang harus dilakukan oleh guru tersebut sebelum melaksanakan
hasratnya.

17

BAB 3
3.1

TEKANAN EMOSI DALAM

KALANGAN MURID

GANGGUAN EMOSI

Menurut Kamus Dewan (2007), emosi bermaksud perasaan jiwa yang kuat seperti
sedih, gembira, takut dan sebagainya. Gangguan emosi berlaku apabila seseorang:

Mengalami emosi tertentu seperti depresi.

Tidak mampu menunjukkan kasih sayang, marah dan penolakan.

Sukar berhubung dengan orang lain.

Mempunyai dua atau lebih emosi misalnya antara marah dan takut.

Mengikut Achmanto Mendatu (2007), gangguan emosi

berkisarkan persoalan perasaan takut dan cemas.
Terdapat beberapa jenis perasaan takut yang dapat
dijelmakan

dalam

bentuk

kecemasan

seperti

acrophobia (takut kepada ketinggian), agoraphia

(takut kepada tempat terbuka), astraphobia (takut
kepada cahaya dan kilat), hydrophobia (takut kepada
air), sitophobia (takut makan), xenophobia (takut Pelajar yang mengalami
gangguan emosi harus

kepada orang asing), nytophobia (takut kepada dibantu.

kegelapan, mysophobia (takut kepada kotor) dan lain-lain. Gangguan kecemasan

mencakupi antara lainnya gangguan panik (panic disorder), fobia sosial (social
phobia) dan gangguan kecemasan umum. Orang yang fobia akan mengalami satu
keadaan di mana dirinya akan memasuki situasi yang menakutkan dan kemudian
akan digambarkan dengan kecemasan.

3.1.1

Gangguan Emosi Dalam Kalangan Murid

Guru bertanggungjawab membantu murid yang mengalami gangguan emosi.

Kanakkanak yang menghadapi gangguan emosi biasanya:

18

i.

Tidak berupaya berinteraksi secara formal dengan kanak-kanak lain.

Tingkah laku mereka lebih bersifat keanak-anakan dan tidak mengikut
tahap mereka.

ii.

Ada kalanya mereka didapati liar dan ganas, tidak mempunyai sifat
sabar dan kerap mengamuk.

3.1.2

Punca Gangguan Emosi

Antara faktor yang ketara yang menyebabkan gangguan emosi ialah masalahmasalah seperti:
(i)

Masalah ketidakfungsian otak.

(ii)

Pemakanan.

(iii)

Mempunyai kemahiran sosial yang rendah dan tidak mempunyai

keyakinan diri.

(iv)

Masalah keluarga yang sentiasa menunjukkan sikap kasar dan agresif.

(v)

Pengaruh rakan sebaya dan persekitaran.

3.1.3

Langkah-Langkah Menangani Masalah Gangguan Emosi Dalam

Kalangan Murid.

Berikut adalah langkah-langkah dalam mengatasi masalah gangguan emosi murid:

Khidmat sokongan daripada pakar psikologi atau kaunselor.

Diberi bimbingan kerjaya.

Mendapat kerjasama daripada ibu bapa.

Modifikasi tingkah laku yang sesuai.

Didedahkan dengan pengurusan emosi.

Peraturan bilik darjah yang bersesuaian.

Murid diberi peluang mengenal pasti masalah dan tingkah laku sendiri.

3.2

HAK ASASI KANAK-KANAK

3.2.1

Latar Belakang
19

Konvensyen mengenai Hak Kanak-Kanak (CRC) telah dibentangkan dalam

Perhimpunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) ke-44 pada 20 November
1989 dan memberikan perlindungan kepada kanak-kanak dari segi:

Pengabaian.

Penderaan.

Eksploitasi.

Jaminan kanak-kanak mendapat haknya.

Secara logiknya, mengapa hal ini perlu?

Tidak ada perundangan dalam beberapa buah negara.

Menjamin perkembangan yang sihat untuk kanak-kanak.

Kanak-kanak lemah berbanding orang dewasa.

Kanak-kanak tidak berhak mengundi dan tiada pengaruh politik dan

ekonomi.

Prinsip-prinsip konvensyen:
1. Kanak-kanak tidak harus didiskriminasikan.
2. Kanak-kanak mempunyai hak kepada kehidupan dan perkembangan.
3. Kepentingan terbaik kanak-kanak harus diberi keutamaan.
4.

Kanak-kanak harus diberikan peluang melibat secara aktif dalam semua

perkara dan diberikan kebebasan menyuarakan pendapat.

Perlaksanaan Konvensyen:
Perkembangan ini dipantau oleh Jawatankuasa Hak Kanak-Kanak Bangsa-Bangsa
Bersatu. UNICEF yang bergerak sebagai agensi khusus di undang untuk memerhati
dan pandangan mereka. Konvensyen Hak Kanak-Kanak ini telah:

Memperakui bahawa setiap kanak-kanak mempunyai hak dan kebebasan

tanpa mengira keturunan, warna kulit, jantina, bahasa, agama dan
sebagainya.

Memberikan penekanan yang khas kepada kanak-kanak dan syorkan

supaya keluarga memberi perlindungan dan bantuan perlu untuk mampu
menjalankan tanggungjawab mereka.

20

Memperakui bahawa personaliti kanak-kanak hendaklah berlaku dalam

persekitaran kekeluargaan yang gembira, kasih sayang dan persefahaman.

Mengingati bahawa kanak-kanak belum matang dari segi fizikal dan mental,
memerlukan perlindungan dan jagaan khas termasuklah perlindungan
undang-undang yang sewajarnya.

Mengiktiraf bahawa di seluruh dunia terdapat kanak-kanak yang tinggal

dalam keadaan yang amat susah dan kanak-kanak ini memerlukan
tindakan khas.

Menekankan pentingnya nilai-nilai tradisi kebudayaan setiap orang bagi

perlindungan dan perkembangan yang harmoni bagi kanak-kanak.

Tiga Prinsip Utama Konvensyen Hak Kanak-Kanak:

1. Kanak-kanak ialah seorang yang berumur di bawah 18 tahun.
2.

Semua hak meliputi semua kanak-kanak tanpa kekecualian dan tiada

diskriminasi.

3. Semua tindakan yang diambil mestilah dilakukan berdasarkan prinsip demi

kepentingan terbaik bagi kanak-kanak (the best interest of the child).
Hak Kanak-Kanak:
(i)

Hak kehidupan (keperluan asas, hak untuk hidup, mendapat

perubatan). (ii)

Hak Perlindungan (diskriminasi, penderaan, pengabaian,

penderaan
seksual, eksploitasi dan lain-lain).
(iii)

Hak Perkembangan (semua jenis pendidikan, hak kepada standard of

living, peluang untuk turut serta, persekitaran yang selamat).

(iv)

Hak Penyertaan (berjumpa dengan kanak-kanak lain, menyertai kelab

atau persatuan, memberikan pandangan mereka).

3.2.2

Hak Kanak-Kanak Di Malaysia

Kerajaan Malaysia telah mengesahkan dan menandatangani beberapa konvensyen

dalam komitmen kepada perlindungan kanak-kanak di negara ini seperti berikut:

i.

Konvensyen Hak Asasi Kanak-Kanak pada 19 Mac 1995 .

ii.

Konvensyen Penghapusan Semua bentuk Diskriminasi Terhadap

Wanita pada 4 Ogos 1995.

iii.

Konvensyen Pertubuhan Buruh Antarabangsa 182 (bentuk buruh

kanak- kanak yang paling teruk) pada 10 November 2000.

Di Malaysia, beberapa bentuk perundangan telah dibentuk dalam konteks melindungi

Kanak-Kanak iaitu:
i.

Akta Perlindungan Kanak-Kanak 1991 (Akta 468) mengenai

pemuliharaan

dan

perlindungan

kanak-kanak

yang

memerlukan

perlindungan.
ii.

Akta Taman Asuhan Kanak-Kanak 1984 (Akta 308) berkaitan

dengan pendaftaran, pengawalan dan pemeriksaan taman-taman
asuhan kanak-kanak.

iii.

Pengambilan Anak Angkat (Akta Pengangkutan Anak Angkat 1952).

iv.

Akta Kanak-Kanak 2001 (Pindaan 2002) memastikan perlindungan,

pemuliharaan dan pembangunan untuk kanak-kanak.

3.2.3

Usaha-Usaha Dalam Melindungi Kanak-Kanak

Kerajaan telah berusaha untuk melindungi kanak-kanak di Malaysia dengan

pelbagai cara. Antara caranya ialah seperti:
i.

Meningkatkan penyertaan ahli masyarakat dalam aktiviti pencegahan

dan pemulihan.

ii.

Pasukan Pelindung Kanak-Kanak ditubuhkan di peringkat daerah

dan negeri.

iii.

Pasukan Mengesan Penderaan Kanak-Kanak dan Kanak-Kanak

Terabai (SCAN) ditubuhkan di hospital-hospital daerah dan negeri.

iv.

Akta Pusat Jagaan Kanak-Kanak 1985 dikaji semula untuk

memantapkan penguatkuasaan.

22

BAB 4
4.1

STRES

4.1.1

Konsep Tekanan Stres

TEKANAN EMOSI DALAM

KALANGAN GURU

Menurut Kamus Dewan (2007) mentafsirkan stres sebagai keadaan resah, cemas,
tegang dan sebagainya akibat tekanan mental atau fizikal. Dengan kata lain,
stres merupakan tindak balas fizikal yang biasa terhadap satu perkara atau
peristiwa yang boleh menyebabkan ketidakseimbangan berlaku.

4.1.2

Jenis-Jenis Stres

Mengikut Cockburn (1996), terdapat 5 jenis stres yang dialami oleh guru. Stresstres tersebut ialah:
1. Stres here or now situasi yang wujud pada sesuatu masa atau ketika.
Contoh: guru berada dalam situasi peperiksaan.
2.

Stres anticipation guru akan bertindak balas terhadap sesuatu peristiwa

yang

dijangkakan.

Contoh:

setiap

hujung

semeter,

sekolah

akan

mengadakan hari ibu bapa bertemu guru.

3. Stres imaginative individu akan berimaginasi tentang sesuatu yang ngeri
dan menakutkan dalam sesuatu situasi. Contoh: berfikir didatangi pencuri.
4. Stres reactive stres yang wujud daripada peristiwa lampau. Contoh:
berasa sedih akibat kematian seseorang.
5.

Stres negative sesuatu yang memuncak dalam tempoh masa sama ada
hari, minggu atau tahun. Contoh: tidak cukup wang.

4.1.3

Punca-Punca Dan Tanda-Tanda Stres Dalam Kalangan Guru

23

Punca-Punca Stres
Pada masa sekarang, guru mempunyai tugas-tugas lain yang mencabar selain
daripada mengajar. Dengan pertambahan tugas tersebut, ramai guru mengalami
stres. Menurut kajian daripada Kesatuan Perkhidmatan Perguruan Kebangsaan
Malaysia (NUTP), stres dalam kalangan guru dikenal pasti atas faktor:

Tekanan oleh ibu bapa pelajar.

Beban tugas.

Prospek kenaikan pangkat.

Penilaian untuk kenaikan gaji yang tidak adil.

Keinginan untuk mengajar.

Infrastruktur dan lokasi sekolah.

Tanda-Tanda Simptom Stres

Stres boleh dikenal pasti berdasarkan simptom-simptom yang dipaparkan oleh
perilaku seperti:

Masalah ingatan.

Kurang beri tumpuan.

Membuat penilaian tidak tepat.

Sakit sendi, cirit birit atau sembelit.

Sakit kepala, pening.

Makan lebih atau kurang.

Tidur lebih atau kurang.

Suka menyendiri dan sebagainya.

Langkah-Langkah Menangani Stres

Terdapat beberapa langkah yang boleh menjauhkan dan mengelakkan seorang
guru daripada stres. Antara langkahnya ialah:

Belajar mengatakan tidak atau tidak mahu dalam kehidupan peribadi atau
profesional (asertif).

Mengelakkan individu yang boleh menyebabkan menghadapi stres.

Tambah dan kuatkan hubungan rakan-rakan sekerja.

Berkongsi pandangan dan luahan dengan rakan atau ahli keluarga yang
boleh dipercayai.
24

Menggalakkan diri dalam kumpulan perbincangan atau forum.

Menulis jurnal dan menilai kelemahan diri.

4.2

BURNOUT GURU

4.2.1

Konsep Burnout

Istilah teacher burnout digunakan pertama kali oleh ahli psikologi Freudenberger
(Wood,2000). Bournout merujuk kepada kehilangan minat oleh pekerja terhadap
orang-orang yang berkerja dengannya (Maslach,1976; Seidman & Zager, 1837, dlm
Aeria, 1995).
4.2.2

Tanda-Tanda Burnout

Setiap hari perasaan bagaikan kelesuan menusuk jiwa, sentiasa berdepan

dengan rintangan yang sukar ditangani.

Tanggungjawab tugas profesional dianggap usaha yang sia-sia dan tidak

bermanfaat.

Prestasi dan hubungan interpersonal merosot di tempat kerja dan rumah.

4.2.3

Perbezaan Antara Stres dan Burnout

Stres

Burnout

Dicirikan dengan penglibatan

keterlaluan.

Menghasilkan

Cirikan

dengan

pelepasan

daripada melibatkan diri.

cemas

dan

hiperaktif.

Kehilangan tenaga.

Mengakibatkan kegelisahan.

Kecederaan secara fizikal.

Mungkin boleh menyebabkan

maut terlalu awal.

Menghasilkan ketidakupayaan
dan berputus asa.

Kemerosotan

motivasi

dan

harapan.

Mengakibatkan

pengasingan

dan kemurungan.

Terhiris perasaan seperti hidup

tidak bermakna.

4.2.4

Punca-punca Burnout Guru

Burnout boleh disebabkan beberapa faktor. Antaranya ialah:

a) Gaya hidup
b) Personaliti guru
c) Tekanan kerja
d) Kurang pengiktirafan atas tugas yang baik
4.2.5

Tanda-tanda dan simptom Burnout

Burnout merupakan satu proses yang berlaku secara beransur-ansur dalam suatu
tempoh yang panjang. Tanda-tanda awal dan simptom burnout akan wujud dan
menjadi lebih ketara jika tidak dikesan dengan cepat.

Rasa keletihan
sepanjang masa
Perubahan semasa
tidur dan pemakanan
Sakit kepala
Sakit belakang dan otot

Rasa kegagalan dan

keraguan kendiri
Kurang bermotivasi
Tidak bermaya
Kurang berpuas hati
Asingkan diri

Tanda-tanda fizikal

Tanda-tanda emosi

Tanda-tanda dan simptom

Burnout

Tanda-tanda tingkah laku

Mengundur diri daripada tanggungjawab

Asingkan diri daripada orang lain
Menangguhkan tugas dan mengambil masa panjang
untuk menyempurnakannya
Menggunakan bahan ubat atau alkohol untuk menangani masalah
Mengalihkan kekecewaan kepada orang lain dan mengabaikan tugas
Datang bertugas lewat dan balik awal

4.2.6

Langkah-langkah Menangani Burnout

Mencegah adalah lebih baik daripada mengubati. Justeru, adalah lebih baik burnout
ini dicegah dengan segera setelah dikenal pasti. Antara langkah yang boleh diambil
ialah:
a) Latihan atau sesi pengenduran untuk peserta meregangkan badan.
b) Membuat meditasi
c) Membaca sesuatu yang memberikan inspirasi atau menulis
jurnal. d) Bengkel pengurusan masa.
e) Program permentoran untuk guru novis.
f)

Bengkel pengurusan stres serta aktiviti peningkatan profesional.

g) Latihan pemakanan.
h) Menambah baik keadaan bekerja.
Secara kesimpulannya,

guru perlu meningkatkan kecerdaan emosi

untuk

mengelakkan diri daripada terjebak dengan gelaja burnout dan dalam masa yang
sama mewujudkan suasana kerja yang kondusif,

27

BAB 5

INOVASI DAN PERUBAHAN

DALAM PENDIDIKAN

5.1

INOVASI DAN PERUBAHAN DALAM PENDIDIKAN

5.1.1

Konsep Inovasi

Ronger E miller (1971)- idea, amalan atau objek yang dianggap baru oleh
seseorang..

Spencer (1994)- sesuatu yang dianggap baru dan lebih baik dari yang lama
oleh seseorang individu.

5.1.2

Inovasi Dalam Pendidikan

Trend dalam pengajaran dan pembelajaran pada hari ini menunjukkan bahawa
kecenderungan pembelajaran:
a) Berasaskan penemuan, inkuiri dan resos, projek dan pembelajaran
aktif. b) Memberikan penekanan kepada mencari, meneroka, menilai dan
menggunakan maklumat.
Kecenderungan dalam pembelajaran menghasilkan pemikiran baharu dalam
pengajaran. Antaranya ialah:
a) Apa yang diajar tidak serupa dengan apa yang dipelajari.
b) Pengajaran dan pembelajaran terkini merangkumi pengajaran kolaboratif
dalam kumpulan yang pelbagai.
c) Isi pelajaran berbentuk rentasan kurikulum dan berbentuk pengajaran
berpasukan.
d) Isi pelajaran boleh diakses secara meluas dan dikongsi di luar waktu
belajar dan kursus.
e) Pengajar berperanan sebagai rakan kongsi dalam komuniti pembelajaran.
f)

Pembelajaran berlaku hasil maklum balas rakan sekelas sebagai rakan

kongsi dalam pembelajaran.

28

g) Penaksiran pembelajaran adalah kompleks dan berbentuk pelbagai aras,

melibatkan penilaian pengajaran dan pembelajaran secara formatif dan
sumatif.
Inovasi pendidikan ialah hasil perubahan teknologi internet dan keperluan
dunia tanpa sempadan. Inovasi boleh berlaku dalam pelbagai bentuk:
-

Pengenalan teknologi baharu.

Perubahan dalam sistem penyampaian.

Perubahan dalam prosedur yang boleh meningkatkan produktiviti.

5.2

STRATEGI PENGAJARAN PEMBELAJARAN

YANG INOVATIF

5.2.1

Pembelajaran Berasaskan Projek (PBP)

Pembelajaran Berasaskan Projek (PBP)

-

Suatu kaedah pengajaran sistematik yang melibatkan pelajar dalam

pembelajaran pengetahuan/kemahiran melalui proses inkuiri lanjutan yang
dibina berdasarkan persoalan asli dan direka untuk menghasilkan produk
atau tugasan.

Berbentuk projek ringkas ikut mata pelajaran yang ada tempoh masa dalam
1-2 minggu.

Projek jangka masa panjang (setahun, merentas kurikulum dan penglibatan

komuniti luar sekolah)

Ciri2 PBL Synteta (berpusat kurikulum, gabungan beberapa mp, berpusat

pelajar, berasas kumpulan pembelajaran koperatif/kolaboratif, membawa
penghasilan positif, penaksiran berasakan prestasi.

Langkah-langkah melaksanakan PBP

-Tugasan (mengemukakan permasalahan, cipta objek dan cipta suatu cara baharu)
-Menganalisis masalah (bincang bagi kenal pasti masalah)
-Meneroka masalah (menyiasat masalah secara bersama setelah
mengumpul maklumat

-Membuat perkaitan(pelajar berkumpul semula, bincang masalah yang dihadapi,

buat rumusan, perbandingan dengan permasalahan baru yang serupa)
-Membuat refleksi(pelajar buat refleksi tentang proses pembelajaran dan
perbincangan
Peranan Guru Dalam Memastikan Kejayaan PBP
-membantu pelajar mengenali strategi pembelajaran mereka.
-belajar teknik pengurusan yang mutakhir.
-menggunakan alat pengukuran informal untuk menaksir pembelajaran pelajar
-mewujudkan bilik darjah yang mengutamakan pembelajaran bukannya penerokaan
jawapan dan pertandingan.

5.2.2

Pembelajaran Berasaskan Masalah (PBM)

Objektif PBM
Menurut Barrow & Tamblyn (1980), antara objekif pendidikan kaedah ini
diperkenalkan ialah:

Mengukuhkan kemahiran pelajar untuk mempelajari sesuatu prinsip,

konsep dan belajar menggunakan maklumat dalam pelbagai situasi.

Memperkembangkan kemahiran pelajar memberi hujah dan pendapat,

berfikiran kritis, serta kemahiran membuat keputusan.

Memperkembangkan kemahiran pelajar mengintegrasikan pengetahuan

dalam pelbagai disiplin ilmu dan kefahaman yang baik tentang peranan
sikap kemanusian terhadap kemajuan profesionalisme.

Menyediakan pelajar kepada konsep pembelajaran sepanjang hayat.

Menggalakkan

pembelajaran

kumpulan

kecil,

keperluan

kepada

keberkesanan kerja berpasukan dan pembelajaran secara kolaboratif

(Barrow

&

Tamblyn

dipetik

daripada

Suhaimi

Makminin,

2005)

Ciri-ciri PBM
Definisi awal PBL memperkenalkan Model Klasik oleh Barrow dan Tamblyn, 1980
yang dinyatakan dalam penulisan Baden dan Mojor (2004) yang mempunyai ciri-ciri
seperti:

30

Situasi masalah sebenar yang kompleks iaitu tidak mempunyai jawapan

yang betul atau salah

Pelajar bekerja dalam kumpulan untuk menangani masalah, mengenalpasti

jurang pembelajaran dan mengembangkan pelbagai penyelesaian

Pelajar memperolehi informasi baru melalui pembelajaran kendiri

Pensyarah sebagai pembimbing,

Masalah akan memandu ke arah perkembangan keupayaan penyelesaian

masalah ilmu perubatan.

Perlaksanaan Pembelajaran Berasaskan Masalah (PBM)

Menurut Lynda Wee (2004), terdapat tujuh langkah dalam menerangkan proses
PBL. Langkah-langkah tersebut ialah seperti berikut:

Pembahagian Kumpulan- Pada peringkat ini, pelajar akan mengenali di

antara satu sama lain dan pelajar akan membentuk kumpulan masingmasing. Seterusnya, ketua kumpulan dan pencatat akan dilantik dan
peraturan-peraturan kumpulan akan dibentuk.

Mengenalpasti Masalah- Pelajar akan dikemukakan dengan masalah untuk

diselesaikan. Pelajar perlu mengenalpasti dan mengesahkan masalah
tersebut dan menyatakan masalah tersebut berdasarkan fakta-fakta yang
diperolehi. Proses mengenalpasti masalah melibatkan elemen-elemen
pencetus idea terhadap masalah yang ingin dikaji, juga dikenali sebagai
trigger. Trigger boleh didapati dalam bentuk gambar, petikan surat khabar,
klip video, petikan jurnal dan juga kejadian sebenar yang berlaku. Trigger ini
akan menyebabkan sesuatu isu dipersoalkan, diperdebatkan dan memberi
petunjuk kepada penyelesaian masalah tersebut.

Menjana Idea- Pada peringkat ini, pelajar akan mengeluarkan idea-idea

yang dapat membantu dalam proses penyelesaian masalah tersebut.

Isu Pelajaran- Pelajar perlu mengenalpasti apakah yang perlu dipelajari dan
mencari isu-isu yang dapat membantu mereka untuk menyelesaikan
masalah serta mengetahui apakah langkah-langkah yang perlu diambil bagi
menyelesaikan masalah tersebut. Seterusnya, pelajar akan mengenalpasti
tindakan yang sesuai untuk menyelesaikan masalah yang diberikan.

31

Pembelajaran Kendiri- Pada peringkat ini, pelajar akan mencari dan

merumuskan informasi-informasi yang relevan dan logik dengan masalah
yang diberikan.

Sintesis dan Aplikasi- Punca-punca informasi perlu disahkan kesahihannya

terutamanya daripada Internet. Pelajar akan mula berkongsi maklumat
dengan pelajar yang lain dan mengaplikasikan maklumat yang diperolehi
untuk

menyelesaikan

masalah

tersebut.

Seterusnya,

pelajar

akan

berbincang, membangunkan penyelesaian dan membuat penerangan

terhadap penyelesaian yang diambil.

Refleksi dan Tindak Balas- Pada peringkat ini, pelajar akan memberi tindak
balas terhadap kerja kumpulan, kerja individu, penjanaan pengetahuan,
penyelesaian

masalah

dan

juga

peranan

fasilitator.

Seterusnya,

perbincangan akan dilakukan dalam kumpulan masing-masing. Ini jelas

menunjukkan bahawa kemahiran yang paling diperlukan ialah kemahiran
menyelesaikan masalah. Diperkukuhkan lagi apabila Nor Ratna Masrom
(2006) telah membuat kajian yang bertajuk "Problem Solving Skill in ICT
and Multimedia Application mendapati bahawa tanpa pengetahuan dan
kemahiran

penyelesaian

masalah,

pelajar

tidak

mampu

untuk

melaksanakan dan mengaplikasikan kaedah PBL dengan sempurna dan

cekap.
Proses Menyelesaikan Masalah
Menurut George Polya (1957), sesuatu masalah boleh diselesaikan melalui
empat langkah penyelesaian iaitu:

Memahami masalah iaitu menentukan apa yang hendak diselesaikan dan

maklumat yang berkaitan dengannya

Menyediakan rancangan penyelesaian iaitu mencari perkaitan antara

maklumat yang diberi dengan penyelesaian

Melaksanakan rancangan iaitu melaksanakan apa yang dirancang dengan

teliti, langkah demi langkah
(Widad Othman, et al, 2003)

32

Menyemak jawapan iaitu menyemak ketepatan dan kesesuian hasil

penyelesaian

dengan

apa

yang

hendak

diselesaikan.

(Widad Othman, et al, 2003)

33

Menurut Razihan Abdul Jalil (2001) kaedah penyelesaian masalah merupakan salah
satu kaedah yang dapat melibatkan aktiviti pelajar mencari maklumat untuk
menyelesaikan masalah yang diberikan kepada mereka di samping memberi
peluang kepada pelajar untuk merasai pengalaman dan kemahiran (Mohd
Khairuddin Abdul Karim, 2005). Berdasarkan Smith (1997) dan Edward dan Monika
(1995) terdapat lima proses untuk menyelesaikan masalah. Proses-proses tersebut
ialah:

Mengenalpasti Masalah- Pada peringkat ini, pelajar akan diberikan

masalah

untuk

diselesaikan.

Tugas

pelajar

adalah

untuk

mengenalpasti masalah yang diberi dan menjadikan masalah tersebut

sebagai persoalan yang perlu diselesaikan. Kemudian, pelajar perlu
membuat

rumusan

mengenalpasti
memperolehi
menyelesaikan

berdasarkan

sumber- sumber
maklumat
masalah

objektif

yang

perlu

masalah
digunakan

dan
untuk

yang benar, relevan dan penting untuk

tersebut.

Selain

itu,

pelajar

perlu

merancangan kaedah penyelesaian dari peringkat awal sehingga

permasalahan tersebut dapat diselesaikan dengan sempurna. Menurut
Mohd Azhar Abdul Hamid (2003) menyatakan, pada mulanya masalah
dikenalpasti daripada segi struktur masalah dan dibuat definisi. Definisi
yang tepat membantu pemahaman bagi menyelesaikan masalah yang
dihadapi dan memilih alternatif penyelesaian masalah yang tepat.

Menganalisis Masalah dan Mengumpulkan data- Pelajar perlu

mengumpul data dan membuat penganalisian terhadap maklumat yang
diperolehi. Azhar Abdul Hamid (2003) menyatakan terdapat pelbagai
teknik pengumpulan data. Contohnya, gambar rajah tulang (analysis:
couse dan effect), carta pareto, carta pai, carta aliran dan lain-lain.
Proses menganalisis masalah ini diperlukan bagi mengembangkan
pemikiran dan mempertimbangkan semua kemungkinan. Objektif bagi
peringkat ini adalah mencari punca masalah tersebut berlaku. Menurut
Kirby, Gary R, dan Goodpaster, Jeffery. R (2002), sesuatu masalah itu
tidak dapat diselesaikan sehinggalah punca masalah tersebut ditemui.

pelbagai sudut seperti ataupun kepentingan masalah, pengalaman diri,

tindak balas pihak lain, kos masalah, lokasi berlaku masalah,
33

Beberapa persoalan perlu ditanya sama ada apa, di mana, bila, siapa
dan bagaimana masalah itu berlaku. Masalah dianalisis daripada

pelbagai sudut seperti ataupun kepentingan masalah, pengalaman diri,

tindak balas pihak lain, kos masalah, lokasi berlaku masalah,
34

perbandingan dengan masalah lain dan sebagainya ( Mohd Azhar Abdul

Hamid, 2003).

Membuat Keputusan- Pelajar perlu membuat pemilihan penyelesaian

masalah dengan tepat dan pastikan penyelesaian yang dibuat
merupakan penyelesaian yang terbaik. Disamping itu, pelajar perlu
mempunyai alasan yang kukuh untuk menyokong penyelesaian yang
diambil. Pemilihan penyelesaian ini dijana dengan menggunakan
pelbagai kaedah bagi memastikan idea yang diperolehi berkualiti.
Menurut Mohd Azhar Abdul Hamid (2003) menyatakan bahawa salah
satu kaedah mencari penyelesaian adalah brainstorming. De Janasz,
et

al

(2002),

kaedah

ini

mengundang

banyak

ideea

untuk

menyelesaikan masalah kerana kaedah ini merupakan salah satu

teknik di mana ramai orang dari satu kumpulan berkongsi idea
terhadap

suatu

perkara

tanpa

mengkritik.

Ini

adalah

supaya

perbincangan terbuka di dalam kumpulan tersebut digalakkan bagi

menghasilkan idea kreatif. Kaedah ini sesuai digunakan bagi masalah
kumpulan.

Mengenalpasti Penyelesaian yang Terbaik- Kini, pemusatan pemikiran

diperlukan bagi menilai, membanding dan menjalankan percubaan
melaksanakan jalan penyelesaian (Mohd Azhar Abdul Hamid, 2003).
Pada peringkat ini, pelajar perlu merancang bagaimana untuk
menyelesaikan masalah tersebut dengan sewajarnya. Ini kerana, faktor
paling

penting

dalam

penilaian

adalah

kesan

kepada

jalan

penyelesaian. Kesan ini terdiri daripada kesan posivif dan negatif. Oleh
itu, pertimbangan yang teliti amat diperlukan bagi memastikan
keputusan yang dipilih mempunyai kelebihan dan memberi manfaat
kepada ahli kumpulan yang lain. Selain itu, pelajar seharusnya mampu
untuk memastikan keputusan yang dipilih boleh mengembangkan atau
menghadkan penyelesaian masalah serta keputusan yang dipilih
merupakan alternatif yang terbaik.

Melaksanakan

Keputusan-

menyatakan

bahawa

dan

Ini

tepat.

juga

Mohd

Azhar

keempat-empat

membantu

Abdul

peringkat

penyelesaian

Hamid
di

atas

masalah

(2003)
hanya

bagi
34

terkandung dalam peringkat perancangan. Selepas penentuan alternatif

jalan penyelesaian, ianya perlu dilaksanakan dengan teknik yang betul

dan

tepat.

Ini

juga

membantu

penyelesaian

masalah

bagi
35

mengorganisasikan proses pelaksanaan dan menguji sama ada hasil

yang dijangka dapat dijana atau tidak.

Kelebihan PBM
Menurut Montgomery (2000), antara kelebihan utama PBL berbanding strategi
pembelajaran lain yang dicadangkan oleh teori konstruktivisme ialah rangsangan
atau stimulasi yang berjaya dihasilkan olehnya dalam membentuk kognitif pelajar
agar lebih bersifat ingin tahu. Ini seterusnya menurut mereka berjaya meningkatkan
minat atau motivasi pelajar untuk terus belajar. Masalah yang menyerupai masalah
dunia sebenar yang digunakan pula membolehkan pelajar mencuba pelbagai jalan
penyelesaian dalam persekitaran pembelajaran yang lebih selamat (Jamalludin
Harun, et al, 2005).

5.2.3

Pembelajaran Elektronik (e-learning)

Adalah satu istilah umum yang merujuk kepada pembelajaran yang berlaku dengan
menggunakan komputer dan internet, CD Rom, televisyen interaktif atau siaran
melalui satelit berlaku di mana-mana atau pada bila-bila masa mengikut keperluan
pelajar menghasilkan pengalaman dan penguasaan kemahiran dan pengetahuan
baru

35

Ciri-Ciri Pembelajaran Elektronik

-mengikut kadar kendiri pelajar
-boleh dicapai oleh ramai pelajar
-boleh dicapai di mana-mana dengan talian internet
-memenuhi pelbagai gaya pembelajaran

5.2.4

Pembelajaran Berasaskan Laman Sesawang

Merupakan sejenis pembelajaran dalam

talian yang menggunakan

gabungan streaming video, power point, audio dan perisian lain dalam
penyampaian P&P.

Terdapat

7 fungsi

penting laman

sesawang

dalam

pembelajaran

(pengumuman berdasarkan masa sebenar, teks, html, spread sheet, video,

pautan luaran, buku gred, laman diskusi, kuiz automatik.

36

5.3

PENGGUNAAN TEKNOLOGI DALAM PENGAJARAN

Penggunaan Teknologi Dalam Pengajaran

Menggunakan medium persembahan penyampaian seperti slaid, audio dan

tayangan video

Penggunaan sumber internet dalam pengajaran

Penggunaan email, papan maklumat, blog dan portal mewujudkan

komunikasi antara penyampai dengan penerima

Menyenaraikan laman sesawang dan e-jurnal dalam senarai bacaan seperti

perpustakaan maya

Memasukkan database dan dataset dalam pengajaran

Menggunakan teknologi baharu dalam ujian dan undian dalam bilik darjah.

Persekitaran Bilik Darjah Maya (virtual Learning)

Pembelajaran berlaku secara online sepenuhnya atau secara gabungan

(online dan pertemuan formal) yang dikenali sebagai blended pada
peringkat kolej@univ ersiti

Kawalan terhadap pembelajaran dibuat oleh institusi yang menyediakan

portal pembelajaran

Maklumat dan aktiviti pembelajaran dimuatkan dalam portal pembelajaran.

Pelajar perlu berdaftar.

Persekitaran pembelajaran maya meliputi penggunaan papan buletin tidak

mementingkan hubungan sosial dengan pengguna.

Perkembangan pesat internet boleh membawa perubahan pesat terhadap

penggunaan portal pembelajaran dan perisian sosial untuk tujuan
pembelajaran.

5.3.1

Reka Bentuk Resos

Teknologi e-pembelajaran membuka laluan pengajaran dan pembelajaran
secara maya (melalui internet) dengan mudah dan pantas.

Guru dan pelajar dapat berinteraksi tanpa perlu bersemuka melalui teknologi
berinovatif ini.

37

Perkembangan resos pembelajaran berasaskan teknologi ICT:

e-buku- Ialah buku dalam bentuk elektronik, memuatkan kandungan yang

sama dengan buku dalam bentuk cetakm, mempunyai ciri-ciri tambahan
iaitu terdapat pautan, fungsi carian, fungsi highlighting dan bahagian
mengambil nota.

e-majalah- Majalah dalam bentuk elektronik, mempunyai ciri-ciri yang

sama dengan majalah bercetak tetapi disertakan fungsi-fungsi elektronik
seperti e- buku, mudah dicapai melalui internet untuk dijadikan rujukan
pada bila-bila masa, guru dapat membimbing(scaffold) dengan menambah
nota, saranan, tugasan untuk mengarah pembelajaran atau memberi fokus
kepada aspek- aspek penting.

e-portfolio- Satu alat interaktif dinamik yang memuatkan pengumpulan

bahan pembelajaran pelajar, artifak, catatan interkasi guru dengan pelajar
atau

pelajar

dengan

pelajar

lain,

sejauh

mana

perkembangan

pembelajaran termuat dalam e-portfolio, hal ini memudahkan guru

memantau dan membimbing pelajar mengikut keperluan.

blog dan forum- Memberi peluang kepada pelajar untuk membaca, menulis,
memberi

respons,

berkolaborasi

membolehkan pelajar berkongsi

dan

berbincang

dalam

talian,

pengalaman dan pandangan, melalui

blog dan forum, pelajar introvert dan pendiam juga bermotivasi untuk
melibatkan diri, kemahiran berfikir aras tinggi dapat dikembangkan.
Senarai teknologi boleh digunakan:

Personal digital assistants (PDA)

MP3

CD-ROM

Web 2.0 tools

Laman sesawang/web

38

5.4
PEMBELAJARAN
5.4.1

PERKEMBANGAN

PERSEKITARAN

Persekitaran Pembelajaran Personal (PLE)

Pelajar hari ini dikenali generasi internet. Perkembangan teknologi mempengaruhi

sistem pendidikan seluruh dunia. PLE ini terbahagi kepada 2 iaitu: Persekitaran
pembelajaran personal (PLE) dan Persekitaran bilik darjah maya (vitual classroom).
PLE

PLE dikenali sebagai Personal Learning Environment

Pembelajaran berlaku secara online dalam pelbagai bentuk pilihan pelajar.

Pembelajaran formal dan informal boleh berlaku.

Maklumat isi pelajaran diperoleh melalui pelbagai media dan perisian

contoh perisian ialah youtube, facebook, flickers, skype

5.5

Interaksi sosial melalui penggunaan pelbagai media dan perisian sosial

Pelajar sendiri yang menentukan arah dan hala tuju pembelajarannya

Memenuhi konsep pembelajaran sepanjang hayat

PLE dikenali sebagai Personal Learning Environment

Pembelajaran berlaku secara online dalam pelbagai bentuk pilihan pelajar.

Pembelajaran formal dan informal boleh berlaku.

PENAKSIRAN PEMBELAJARAN

Pentaksiran ialah satu proses mendapatkan maklumat dan seterusnya membuat

penghakiman

tentang

produk

sesuatu

proses

pendidikan.

Dalam

konteks

pendidikan, pentaksiran merupakan proses pembelajaran yang merangkumi

maklumat tentang hasil pembelajaran seseorang pelajar bagi tujuan tertentu.
1. aktiviti menghurai,
2. mengumpul,
3. merekod,
4. memberi skor dan,
5. menginterpretasi

39

Penilaian formatif : Penilaian dijalankan secara berterusan dalam proses

pengajaran dan pembelajaran. Maklumat yang diperoleh dapat memberi maklum
balas tentang sejauh mana sesuatu hasil pembelajaran telah dikuasai. Dapat
mengetahui tentang kelemahan dan kekuatan serta potensi seseorang murid dan
mengambil tindakan susulan yang sewajarnya.
Penilaian sumatif : Penilaian sumatif dikaitkan dengan penilaian pada akhir
semester atau tahun. Penilaian ini memberikan nilai yang membezakan
pencapaian seorang p dengan p lain dan seringkali digunakan untuk membuat
pemilihan/ pengredan.
Tujuan Penaksiran
1. Proses mendapatkan gambaran tentang prestasi seseorang dalam
pembelajaran
2. Menilai aktiviti yang dijalankan semasa pengajaran dan pembelajaran
3. Mendapatkan maklumat secara berterusan tentang pengajaran dan
pembelajaran memperbaiki pengajaran-pembelajaran.
4. Merancang aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang tersusun dan
sistematik bersesuaian dengan tahap keupayaan murid.
5. Melibatkan semua atau sebahagian besar murid dalam kelas secara efektif.
6. Merancang dan melaksanakan aktiviti tindak susul yang berkesan.
7. Memperbaiki pengajaran dan pembelajaran.
Penilaian
Penilaian merupakan satu proses untuk menghasilkan nilai kuantitatif untuk
menentukan peringkat pencapaian dan kedudukan dalam pembelajaran.

sebagai satu proses/prosedur yang sistematik bagi membuat pertimbangan

dalam menafsir hasil pengukuran, yang bertujuan untuk memberi
maklumat tentang pencapaian akademik, kemahiran atau sikap.

merangkumi aspek pengujian dan pengukuran.

40

Tujuan Penilaian

Membantu guru dalam membuat jangkaan terhadap potensi atau bakat

pelajar terhadap pembelajaran.

Membolehkan guru menilai bahan-bahan dan teknik serta kaedah

pengajaran mereka.

Melalui ujian penilaian yang dilakukan guru dapat berusaha meningkatkan

keberkesanan pengajaran mereka.

Pelajar berpeluang mengetahui kelemahan dalam sesuatu kemahiran atau

bidang dan segera memperbaikinya.

Jenis Penaksiran

Penaksiran pembelajaran

Penaksiran prestasi

Penaksiran berasaskan portfolio

Penaksiran kendiri

Penaksiran berasaskan komputer

BAB 6

PENGURUSAN INOVASI DAN

PERUBAHAN PENDIDIKAN

6.1
KEPENTINGAN
PENDIDIKAN
6.1.2

INOVASI

DAN

PERUBAHAN

Definisi Perubahan

Perubahan ialah penerimaan inovasi apabila matlamat utama adalah untuk

meningkatkan pencapaian melalui penambah baikan dalam pelaksanaan dan
amalan (Carlopio,1998). Manakala menurut Kamus Dewan, perubahan ialah
peralihan atau pertukaran.

6..1.3 Definisi Inovasi

Inovasi ialah cara atau pendekatan terkini dalam melaksanakan sesuatu yang
bermanfaat dalam kehidupan manusia.
Perubahan diperlukan bagi memastikan amalan terkini diguna pakai selaras dengan
dapatan penyelidikan pelbagai isu dan permasalahan ditemukan. Maka, daripada
dapatan tersebut, penambahbaikan dapat dilakukan.

6.2

STRATEGI PENGURUSAN INOVASI DAN PERUBAHAN

PENDIDIKAN

Pengurusan

inovasi

dan

perubahan

dalam

pendidikan

di

Malaysia

memerlukanpendekatan yang menjurus ke arah pembinaan modal insan Malaysia

yang memiliki peribadi unggul apabila rakyat Malaysia sama seperti rakyat di negara

42

maju yang lain, tetapi sebaliknya memiliki peribadi mulia, menjunjung budaya
bangsa dan negara.

42

6.2.1

I.

Strategi perubahan

Strategi Perubahan
-

Pihak atasan guna autoriti formal & kawalan untuk paksa

sasaran berubah.

II.

Strategi Pujukan
-

Memerlukan kemahiran interpersonal, logik & kebijaksanaan bagi

meyakinkan sasaran tentang kebaikan perubahan yang dibawa.

III.

Strategi Pendidikan Semula

-

Guna maklumat baru yang disediakan oleh agen perubahan &

serahkan ia kepada sasaran untuk tentukan rancangan sendiri.

IV.

Strategi Pemudah Cara

-

Sasaran tentukan rancangan yang dipilih

Agen perubahan hantar sumber yang diperlukan (barangan &

khidmat teknikal).

6.2.2

Pembinaan Negara Bangsa (PNB)

PNB bermaksud proses pembinaan atau pembentukan sebuah negara bangsa

menggunakan kuasa yang ada pada pemerintah, di mana prosesnya bertujuan
menyatupadukan rakyat tanpa mengira bangsa dan lokasi sehingga wujud satu
persekutuan yang menjamin keselamatan politik dan mampu dipertahankan dalam
masa yang panjang.
Antara hasrat yang ingin dicapai ialah:
i.

Rakyat yang ada jati diri & imej Malaysia

ii.

Modal insan cemerlang/berminda kelas pertama yang glokal

iii.

Sumber manusia yang berkualiti

iv.

Proses lengkap membentuk tenaga kerja yang berilmu, berakhlak,

berkemahiran, berdaya saing & berdaya tahan.

43

6.2.3

Pengurusan Pendidikan

Pendidikan ialah asas dalam pembinaan modal insan bagi sesebuah negara. Aspek
dalam pendidikan merangkumi beberapa perkara iaitu:
1. Kepimpinan
a. Pemimpin memimpin (menggunakan pendekatan perkongsian idea
yang meneliti setiap keputusan yang dikemukakan oleh ahli).
b. Visi yang jelas dalam pengurusan perubahan.
c.

Menumpukan perhatian khusus pada setiap perubahan yang dibuat.

d. Mengutamakan elemen kemanusiaan.

2. Pengurusan Bilik Darjah Yang Kondusif
a. Pendekatan Berpusatkan Murid.
b. Kemudahan Pengajaran dan Pembelajaran.
3. Landskap Maklumat
a. Pusat sumber.
b. Peranan guru.

6.2.4

Transformasi Dalam Kurikulum

Satu bentuk perubahan yang perlu dilakukan memandangkan asas perubahan yang
hendak dibawa bermula di sekolah. Ia memerlukan pengetahuan & pemahaman
tentang semua bahagian dalam pendidikan.
Agen perubahan perlu bantu komuniti bangunkan visi dalam sistem pendidikan
yang ideal & melibatkan semua pihak agar berminat dengan visi baru. Transformasi
dibuat bagi menjamin kesesuaian kurikulum untuk hadapi cabaran & perubahan
semasa. Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan (KSPK) membawa elemen
terkini bagi memastikan kurikulum tersebut penuhi keperluan semasa.

6.2.5

Sekolah Bestari

Sekolah Bestari ialah pendemokrasian pendidikan yang membuka peluang belajar

kepada semua murid tanpa mengira status dan aras pencapaian dalam mencapai

44

potensi sepenuhnya dalam cara yang paling sesuai dengan gaya pembelajaran
murid. Ciri-Cirinya ialah:
a. Murid berupaya belajar ikut keperluan, kebolehan & gaya pembelajaran
sendiri.
b. Guru adaptasi kurikulum kebangsaan yang luas dengan ambil kira keperluan
& kebolehan murid agar selaras dengan pengalaman murid.
c.

Persekitaran sekolah kondusif.

d. Penaksiran berterusan.
e. Guru Besare sebagai pemimpin pendidikan & disokong oleh tenaga
pengajar yang profesional & berkaliber.
f.

6.2.6

Ibu bapa & komuniti sokong pendidikan bestari.

Bidang Keberhasilan Utama Negara (NKRA)

Piawai kepada pencapaian anggota pentadbiran & penjawat awam

NKRA yang ke-3: Meluaskan Akses kepada Pendidikan Berkualiti &

Berkemampuan.

4 sub-NKRA:
i. perluas & mantapkan pendidikan prasekolah
ii. tingkatkan kadar literasi & numerasi
iii. Wujudkan sekolah Berprestasi Tinggi
iv. Iktiraf Pengetua & Guru Besar cemerlang

6.3

ADAPTASI PELBAGAI INOVASI DAN PERUBAHAN

6.3.1

Latihan Perguruan

I. Naik Taraf Maktab Perguruan Ke Institut Pendidikan Guru

-Sijil Perguruan & Diploma Perguruan kepada Ijazah Sarjana Muda Perguruan
-IPG melatih guru pada peringkat ijazah, menawarkaln latihan perguruan kepada
lepasan ijazah dari universiti tempatan & luar negara (KPLI).

II. Kurikulum Latihan Perguruan

45

Pendidikan Awal Kanak-Kanak

I. Program PERMATA
II. Pendidikan Prasekolah

Literasi dan Numerasi

Usaha Kerajaan
a. Proses Saringan
b. Modul PdP
c. Latihan Guru
d. Tingkatkan Komitmen Pihak
Berkepentingan
e. Pemantauan & Penyeliaan
Kompetensi Berbahasa Inggeris
-BI sebagai bahasa perantaraan
antarabangsa & bahasa ilmu.
-Kursus BI wajib di IPG/IPTA
-Penguasaan BI bagi membolehkan
rakyat berada di peringkat antarabangsa
& bersaing dalam bidang sains &
teknologi.

6.3.2

Kemahiran TMK
Pembudayaan Penggunaan TMK di
sekolah:
-Merekodkan Sistem Maklumat Murid
-E-nilam
-Urusan Pernaziran
-Urusan Perkhidmatan semua
bahagian & kementerian
-Urusan akademik
Kemahiran Insaniah (KI)
-kemahiran belajar,
-kemahiran bekerja sebagai satu
pasukan kemahiran pembelajaran
sepanjang hayat
-kemahian pengurusan emosi
-kemahiran komunikasi
Pendekatan Terkini dalam PdP
-Kes Metodologi
-Pengurusan Portfolio
-Pembelajaran Berasaskan Projek
-Pembelajaran Berasaskan Masalah
-Perubahan Bilik Darjah Tradisional
kepada Moden

Program Pensiswazahan Guru

PROGRAM KHAS
PENSISWAZAHAN
GURU (PKPG)
-untuk mensiswazahan
guru sekolah menengah
-guru berpeluang
melanjutkan pengajian
peringkat ijazah di
universiti
-kerjasama antara IPTA
& IPG

PENSISWAZAHAN
GURU SEKOLAH
RENDAH (PGSR)
-untuk mensiswazahkan
guru sekolah rendah
-guna kurikulum Ijazah
Sarjana Muda Perguruan
iaitu mod Kursus dalam
Cuti
-guru ikuti pengajian
semasa cuti sekolah

PROGRAM KHAS
PENSISWAZAHAN
GURU BESAR (PKPGB)
-dilaksanakan d Institut
Aminuddin Baki
-supaya Guru Besar
sekolah rendah memiliki
ijazah
-berkolaborasi dengan
UPSI
-pengajian 3 tahun

6.2.3 Kurikulum Transformasi

KOMUNIKASI
-Penggabung jalinan
kemahiran berbahasa
semasa berinteraksi
secara verbal dan non
veral dalam BM, BI,
bahasa Cina & Tamil

KEROHANIAN, SIKAP
& NILAI
-Penghayatan amaan
agama, kepercayaan,
sikap dan nilai

KETRAMPILAN DIRI

FIZIKAL & ESTETIKA

-Pemupukan kepimpinan
& sahsiah diri melalui
aktiviti kurikulum &
kokurikulum

-Perkembangan jasmani
dan kesihatan untuk
kesejahteraan diri,
pemupukan daya
imaginasi, kreativiti,
bakat & apresiasi

KEMANUSIAAN
-Penguasaan ilmu &
amalan tentang
kemasyarakatan dalam
sekitar setempat, negara
& global serta
penghayatan semangat
patriotisme & perpaduan
LITERASI SAINS &
TEKNOLOGI
-Penguasaan
pengetahuan sains,
kemahiran & sikap
saintifik
-Penguasaan
Pengetahuan &
kemahiran matematik
-Penguasaan
Pengetahuan &
kemahiran berasaskan
teknologi

6.2.4 Sekolah Berprestasi Tinggi

Konsep
-Sekolah yang mempunyai etos, watak,
identiti tersendiri & unik serta
menyerlah dalam semua asp[ek
pendidikan,
-Mempunyai tradisi budaya kerja yang
cemerlang yang mampu melahirkan
modal insan cemerlang berpersonaliti
unggul.

Penulis/Pengumpul maklumat:
Muhammad Shamsul Naim (Bab 1 Bab
4) Muhammad Aidill (Bab 5)
Rifaa Syazwan (Bab 6)
(IPG Kampus Pulau Pinang)

Elemen
-Suasana PdP yang kondusif
-Suri Teladan kepada sekolah lain
-Autonomi & akauntabiliti dalam
pengurusan & pencapaian murid
-Tempatkan murid cemerlang yang
mampu bersaing peringkat
antarabangsa