njidsuis1

Joichdn9ojf cjo0iwefjio cnoin cnonc ncnnd jdnndnc jdn d djjd jdj djndn d jdjm dnjnd dnnnds nd djn d nd
kdn jocn dnjndj dnjkndjn dnjnoj

metiletilpropeln-butil-

CH3-

CH3-

Alkan
metan
etan
propan
izopropan
n-butan
n-butan
izobutan
izobutan
n-pentan
izopentan
neopentan

Alkil grupa
CH3
CH3CH2
CH3CH2CH2
(CH3)2CH
CH3CH2CH2CH2
CH3CHCH2CH3
(CH3)2CHCH2
(CH3)3C
CH3CH2CH2CH2CH2
(CH3)2CHCH2CH2
(CH3)3CCH2

Trivijalni naziv
metil
etil
n-propil
izopropil
n-butil
sec-butil
izobutil
terc-butil
n-pentil
izopentil
neopentil

IUPAC naziv
metil
etil
propil
1-metiletil
butil
1-metilpropil
2-metilpropil
1,1-dimetiletil
pentil
2-metilbutil
2,2-dimetilpropil

UGLJOVODONICI
UGLJOVODONICI

ALIFATINI

AROMATINI

ACIKLINI

ZASIENI

ALKANI

CIKLINI

NEZASIENI

ALKENI

ZASIENI

ALKINI

CIKLOALKANI

NEZASIENI

CIKLOALKENI

CIKLOALKINI

ALIFATICNI AROMATIICNI
ACIKLICNI CIKLICNI
ZASICENI NEZASICENI ZASICENI NEZASICENI
ALKANI
ALKENI ALKINI
CIKLOALKANI
CIKLOALKENI CIKLOALKINI
UGLJOVODONICI

ALIFATINI

AROMATINI

ACIKLINI

ZASIENI

ALKANI

CIKLINI

NEZASIENI

ALKENI

ZASIENI

ALKINI

CIKLOALKANI

Ugljovodonik Formula t. k. oC Broj izomera

NEZASIENI

CIKLOALKENI

CIKLOALKINI

Metan CH4
-162 1
Etan C2H6
-88 1
Propan C3H8
-42 1
Butan C4H10 0 2
Pentan C5H12 36 3
Heksan C6H14 69 5
Heptan C7H16 98 9
Oktan C8H18 126 18
Nonan C9H20 151 35
Dekan C10H22 174 75
Oktadekan C18H38 308 60.523
Eikosan C20H42 Rasp. 366.319
Triakontan C30H62 Rasp. 4.111.846.763

csdc
,s s
csd
cv

ccsdc
Vs
cs
cc

sdcsd
Fsd
Cs
cv

csdc
,s s
csd
cv

ccsdc
Vs
cs
cc

sdcsd
Fsd
Cs
cv

Vwsvds
vcsdv
Dvcsdv
csdc
Vwsvds
vcsdv
Dvcsdv
csdc

csdc
,s s
csd
cv

ccsdc
Vs
cs
cc

sdcsd
Fsd
Cs
cv

Vwsvds
vcsdv
Dvcsdv
csdc

Broj C-atoma Naziv Struktura

1 metan CH4
2 etan CH3CH3
3 propan CH3CH2CH3
4 butan CH3CH2CH2CH3
5 pentan CH3(CH2)3CH3
6 heksan CH3(CH2)4CH3
7 heptan CH3(CH2)5CH3
8 oktan CH3(CH2)6CH3
9 nonan CH3(CH2)7CH3
10 dekan CH3(CH2)8CH3
11 undekan CH3(CH2)9CH3
12 dodekan CH3(CH2)10CH3

Broj C-atoma
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Naziv
metan
etan
propan
butan
pentan
heksan
heptan
oktan
nonan
dekan.
undekan
dodekan

Molekulska formula

Struktura

CH4
C2H6
C3H8
C4H10
C5H12
C6H14
C7H16
C8H18
C9H20
C10H22
C11H24
C12H26

CH4
CH3 - CH3
CH3 - CH2 - CH3
CH3 - CH2 - CH2 - CH3
CH3 - (CH2)3 - CH3
CH3 - (CH2)4 - CH3
CH3 - (CH2)5 - CH3
CH3 - (CH2)6 - CH3
CH3 - (CH2)7 - CH3
CH3 - (CH2)8 - CH3
CH3 - (CH2)9 - CH3
CH3 - (CH2)10 - CH3

Broj C-atoma
1
2
3
4
5
6

Naziv
metan
etan
propan
butan
pentan
heksan

Molekulska formula

Struktura

CH4
C2H6
C3H8
C4H10
C5H12
C6H14

CH4
CH3 - CH3
CH3 - CH2 - CH3
CH3 - CH2 - CH2 - CH3
CH3 - (CH2)3 - CH3
CH3 - (CH2)4 - CH3

7
8
9
10
11
12

heptan
oktan
nonan
dekan.
undekan
dodekan

C7H16
C8H18
C9H20
C10H22
C11H24
C12H26

CH3 - (CH2)5 - CH3

CH3 - (CH2)6 - CH3
CH3 - (CH2)7 - CH3
CH3 - (CH2)8 - CH3
CH3 - (CH2)9 - CH3
CH3 - (CH2)10 - CH3

c)
a)

b)

p x yz

e)

Nafta
Nafta je danas u svetu jedan od najznaajnijih stratekih proizvoda (obino se
naziva "crno zlato"). Zbog toga zemlje proizvoai nafte imaju veliku mo u
geopolitikim odnosima, a kontrola nad izvoritima nafte jedan je od
najznaajnijih uzroka kriza u svetu. Zemlje koje su najvei izvoznici nafte (ali ne
uvek i proizvoai) su grupisane u interesnu organizaciju OPEK (Organizacija
petroleumskih eksportnih zemalja).
Najvei proizvoai nafte su:
1. Saudijska Arabija (10.37 miliona barela)
2. Rusija (9,27 miliona barela)
3. Sjedinjene Amerike Drave (8,69 miliona barela))
4. Iran (4,09 miliona barela)
5. Meksiko (3,83 miliona barela)
Postanak nafte
Danas se smatra da je nafta postala od izumrlih organizama u moru, koji su se
godinama razlagali, zatrpani muljem na velikim dubinama, u odsustvu kiseonika,
na povienom pritisku i temperaturi.Taj proces je trajao nekoliko miliona godina i
ne znaju se hemijske reakcije koje su se deavale.
Prirodni gas
Zajedno sa naftom u zemlji,nalazi se i prirodnog gasa. Prirodni gas je 96%
metan, a pored njega tu se nalaze manje koliine etana, propana, butana...On se
koristi kao gas za grejanje, kao gorivo u industriji i kao sirovina za sintezu drugih
jedinjenja.
Sastav nafte
Nafta je po hemijskom sastavu sloena smea oko 150 razliitih
jedinjenja.Najvie ima ugljovodonika,( npr. amerika nafta sadri oko 80%),
alkana, ciljoalkana,arena ali sadri i neka kiseonina, azotna i sumporna
jedinjenja.Prerada nafte
Sirova nafta se retko koristi ve se ona prerauje i to postupkom koji se zove
frakciona destilacija.Ovim postupkom se razdvajaju komponente nafte na osnovu
razlike u takama kljuanja i tako se dobijaju frakcije.
Temperaturni interval frakcija sastav(broj Catoma) ugljovodonika
Ispod 20 C gasovi 1-4C
20-200 C benzini 5-10C
175-275 C kerozin 12-18C
Preko275 C gasno ulje vie od 12C
Ostatak asfalt, bitumen.. 20-34C
Oktanski broj
Oktansi broj pokazuje kvalitet benzina, odnosno nain njegovog sagorevanja u
motoru( da li sagoreva ravnomerno ili uz detonacije). Oktanski broj najee

iznosi 98 a kod nas 95. Benzini dobijeni iz nafte imaju oktanski broj oko 50.
Njihov kvalitet se poveava dodavanjem tetraetilolova, meutim ovo jedinjenje
sagorevanjem stvara se olovo-oksid koje je jako tetno po ivotnu okolinu. Zato
se na tritu pojavio bezolovni benzin koji je ekoloki bolji.

Molekuli se meusobno privlae razliitim privlanim silama to uslovljava agregaciju u organizovanije

rasporede kao to su to vrsta I tena agregatna stanja. Najvei broj organskih molekula nalazi se u
vrstom stanju u obliku kristala, I tada su visoko ureeni. Jonska jedinjenja, kao to su soli, vrsto su
vazana u kristalnoj reetki preteno Coulomb-ovim silama.