RUSIJA

Staljinizam

i njegovo

naslee
Kraj SSSR-a i tranzicioni
period
Rusija pod Jeljcinovim

Rusija - istorijsko
nasledje

Vie od 1.000 god. carizma vlasti

neograniene bilo kakvim ustavom
Pravo i zakon instrumenti vladavine, a
ne izvor i ogranienje vlasti i autoriteta
Tri glavne karakteristike: apsolutizam,
patrimonijalizam, pravoslavlje
Pokuaji modernizacije: Petar Veliki
(1682-1725), Katarina (1762-1796)
Ekonomska zaostalost i na poetku XXv.
socijalna baza komunistike revolucije

Staljinski sistem (19241953) komunistiki

totalitarizam
Car Nikolaj II abdicira 1917.
godine
Vladimir Ili Lenjin
Borba za Lenjinovo naslee:

a) revolucionarna ljevica (permanentna

revolucija) L. Trocki
b) reformistika desnica (postepeni prelazak)
N. Buharin
c) izvorni lenjinisti L. Zinovjev
d) realisti centristi (socijalizam u jednoj
zemlji) J. Staljin

Staljinski sistem (19241953) komunistiki

totalitarizam

Ekonomski sistem staljinizma:

a) etatistika, komandna ekonomija
b) planski sistem (petoljetke)
c) ubrzana industrijalizacija (heroji
socijalistikog rada)
d) kolektivizacija sela (unitenje
kulaka)
e) sistem radnih logora (oko 20.
miliona ljudi krajem 1930-ih)

Staljinski sistem (19241953) komunistiki

totalitarizam

Politiki sistem staljinizma:

a) birokratizovana partija
b) tajna policija
c) potpuna ideoloka kontrola
d) kult voe svjetskog
proletarijata
e) oslanjanje na teror masovni i
selektivni

Staljinski sistem (19241953) komunistiki

totalitarizam
Razmjere terora 1936-1939.:

a) likvidacija veine voa Oktobar.

revolucije (Trocki, Zinovjev, Buharin, Kamenjev,
Radek)
b) likvidacija kasnijih saveznika
(Kirov, Smirnov, Ordonikidze, Jeov, Jagoda)

c) strijeljano 1.108 od 1.966 delegata XVII

kongresa partije iz 1934.

d) strijeljano 98 od 139 lanova i
kandidata CK SKP(b) sa XVII kongresa iz
1934.

Staljinski sistem (19241953) komunistiki

Razmjere terora 1936-1939.:
totalitarizam

e) poubijano oko 37.000 oficira kopnene

vojske i oko 3.000 oficira mornarice
f) ubijeni 4 od 6 marala SSSR-a, 14 od
16 generala armije, svih 8 admirala
mornarice
g) ubijeno preko 20.000 pol. Komesara
u vojsci i svi oficiri panskog gra. Rata
h) u logorima 1936-1938. umrlo ili
ubijeno oko 2 miliona ljudi

Post-totalitarizam
nakon Staljina (19531985)

Ekonomska stagnacija stope

rastaZvanina

Period

statistika

Podaci Selyunina
Khanina

Procjena
CIA-e

1966-70.

7.8%

4.1%

5.0%

1971-75.

5.7%

3.2%

3.1%

1976-80.

4.3%

1.0%

2.2%

1980-85.

3.6%

0.6%

1.8%

Duga tranzicija
Tranzicija

zapoela u jednoj (SSSR)

zavrila u drugoj zemlji (Rusija)
Jedna od najduih tranzicija
Tranzicija koju je inicirao reim
odnosno reimski lider
U stvarnosti - tri tranzicije
Ishod nijedne nije postignut
sporazumno

Prva tranzicija (19851991) slom

komunizma

Raspored snaga:i SSSR-a

a) umjereni reformisti Gorbaov
b) radikalni reformisti Jeljcin,
Jakovljev
c) vrstorukai Ligaov
d) demokratska opozicija Saharov
Perestrojka
Glasnost
Novo miljenje u spoljnoj politici

Prva tranzicija (19851991) slom

komunizma
i SSSR-a
Prvi polu-slobodni izbori nakon

Oktobarske revolucija mart 1989.

Kongres narodnih deputata
Gorbaov politika balansa
Liberalizacija bez demokratizacije
Dravno pitanje sovjetski
federalizam
Neuspjeli dravni udar avgust 1991.
Beloveki sporazum nestanak SSSRa

Druga tranzicija (19911993) predsjednik

protiv
parlamenta
Novi raspored snaga:

a) pro-trini reformistiizvrna vlast (Jeljcin)

b) anti-trini zakonodavci Vrhovni sovjet
Odlaganje institucionalizacije
(ustav+izbori) - ekonomska liberalizacija
Vladavina dekretima 1991-1992.
Pat-pozicija i sukob 5-7. oktobra 1993.
Jeljcinova pobjeda topovima na parlament

Trea tranzicija (19931999) superpredsjedniki sistem

Oktroisani ustav decembar 1993.
Predsjedniko-parlamentarni sistem
(M.Shugart)
Checks and balances debalans u
korist predsjednika
Dvostruka institucionalna nadlenost
nad vladom odgovornost prema
parlamentu i predsjedniku

Trea tranzicija (19931996) superpredsjedniki sistem

Dvodomni parlament: Duma + Savjet

Federacije
Mogunost rasputanja od strane
predsjednika izbor vlade
Moe oboriti vladu ne moe postaviti
novu
Kombinovani izborni sistem
Nestabilizovani partijski sistem
Ustavna izborna autokratija
(L.Shevtsova)

Putinova era
nekonsolidovana
demokratija
Jeljcinova abdikacija 1999. i faktiko
nasleivanje vlasti
Izborna legitimacija novoga lidera
Putin lider-arbitar-stabilizator?
(Shevtsova)
Super-predsjedniki sistem osnov
institucionalnog ureenja sadanje Rusije
Nove tendencije ogranienje
federalizma?

Postojei ustavni poredak

Kombinacija

prezidencijalizma i
parlamentarizma
Predsjednik se bira neposredno
Najvie 2 uzastopna
etvorogodinja mandata
Predsjedniki dekreti:
Moraju biti u skladu sa zakonom
Ne mogu biti ukinuti zakonom

Izvrna vlast
Predsjednik

imenuje premijera
Duma mora da ga potvrdi u jednom od
bar tri uzastopna glasanja
Ako ga ne potvrdi predsjednik mora
da raspusti donji dom i raspie izbore
Duma moe dva puta uzastopno da
trai ispitivanje povjerenja vladi
Ako se ne izglasa nepovjerenje ili
izbori ili smjena vlade

Predsjednik
iroke

nadlenosti
Savjet bezbjednosti
Dravni savjet
Drutveni savjet

Vlada
Nepolitika

vlada menadera
Proces racionalizacije 16
ministarstava

Parlament
Donji

dom dravna duma

450 lanova
Izborni sistem je bio mjeoviti sa cenzusom od 5
posto
Od 2007. proporcionalni sa cenzusom od 7%

Gornji

dom Savjet federacije:

166, lanova, po 2
Do 2000. godine lanovi efovi izvrne i
zakonodavne vlasti na republikom nivou
Guverneri i zakonodavna tijela imenuju svoje
predstavnike koje mogu da opozovu (89
teritorijalnih jedinica)

Parlament
Predsjedniki

veto
Zakonodavni proces

Ustavni sud
19

sudija koje imenuje

predsjednik, potvruje Savjet
Federacije
Ustavnost rada predsjednika

Dravna duma, 2011.

Ujedninjena
Rusija 238
komunisti 92
Pravedna
Rusija 64
LDP - 56

Izbori za predsjednika
Boris Jeljcin

1991-1999

8 godina

Vladimir Putin

2000-2008

8 godina

Dmitrij Medvedev

2008 - 2012

4 godine

Vladimir Putin

2012 -

Izbori 2012.
Vladimir Putin

63.6% (53% - I, 71.9% - II)

Genadij Zjuganov

17.1%

Mihail Prohorov

7.9%

Vladimir irinovski

6.2%

Sergej Mironov

3.8%