BO V CATOT

NI DUNG
1 GII THIU.2
2. NHNG NGUYN TT BO V CATOT3
3. NHNG PHNG PHP P DNG BO V CATOT
3.1 DNG T VO (DNG NGOI).5
3.2 ANODE HI SINH.6
4. THIT K8
4.1 TH BO V
4.2 MT DNG
4.3 PH
4.4 T L CANXI
4.5 CHN H THNG BO V CATOT
4.6 BN CA ANODE
4.7 NHNG NGUY HIM NN TRNH

BO V CATOT
1 GII THIU
Vic s dng bo v catot thc t ln u tin l do ng Humphrey Davy lp ra vo
nhng nm 1980. Nhng thng bo ca Davy c lc lng hi qun hong gia
tm thy trong qu trnh iu tra s n mn ca ng c cn tm v s dng cho
vic bao bc nhng thn thng cha hng hi. Davy tm thy rng ng ta c th
bo v ng trong nc bin bng cch gn vo mt lng nh st hoc km, v
Davy t qu trnh l bo v catot
Hu ht s pht trin nhanh chng h thng bo v catot c to ra bi
nc M i vi nhng yu cu ca cng nghip kh t nhin v du c m rng
mt cch nhanh chng, l ngnh mun thu c li nhun t nhng thun li ca
vic s dng nhng ng ng bng thp v c thnh mng qua qu trnh truyn
dn di t. V vi mc ch , phng php bo v catot c cng b M
vo nm 1945.
Ti Anh, ti nhng ni m nhng ng ng c bc st thnh mng p
sut thp c s dng m rng, v rt t vic bo v catot c p dng cho n
nhng nm u ca nm 1950. Vic s dng tng ln ca phng php bo v catot
c nng leentuwf s thnh cng ca phng php c s dng t nm 1952
tin ln bo v 1000 dm mng li ng ng du trong thi gian chin tranh
m chng c lp t gia nm 1940 v 1944. Phng php ny c thit lp
rt hiu qu.
V nguyn tt, bo v catot c th c p dng cho bt l cu trc kim loi
no tip xc vi mt khi cht in ly. Trong thc t, vic s dng chnh ca nhng
phng php ny l bo v nhng cu trc thp c chn trong t hoc ngm
trong mi trng nc. N khng th c s dng ngn chn vic n mn kh
quyn.
Nhng cu trc thng c bo v l nhng b mt tip xc vi mi trng
bn ngoi cu nhng ng ng, thn tu, nhng cu tu, cc nn mng, cc thp,
v nhng gin khoan xa b. Bo v catot cng c s dng trn nhng b mt bn
trong ca nhng thng cha nc hoc nhng h tun hon nc. Tuy nhin, do
mt anod bn ngoi him khi tri rng s bo v cho mt khong cch nhiu hn 2
hoc 3 ln ng knh ng, phng php ny khng ph hp cho bo v nhng
ng ng ng knh nh.

Bo v catot cng c th c p dng i vi st c chn vo trong b tng, hoc

i vi nhng hp kim ca ng trong mi trng nc, v t bit, i vi nhng
loi cp ph ch v nhng hp kim nhm, th catot phi c kim sot rt
cn thn.
2. NHNG NGUYN TT BO V CATOT
n mn trong dung dch nc c tin hnh bng mt qu trnh in ha, v phn ng in
ha catot v anod phi xy ra cng mt lc. Khng c s tch in ton b mng li no c
to nn trn kim loi nh l mt kt qu ca s n mn do tc ca phn ng ant v catot
bng nhau.
Phn ng ant lin quan n qu trnh oxy ha kim loi thnh cc ion ca n, v d nh thp, xy
ra phn ng sau:
Fe > Fe2+ + 2e (1)
Qu trnh catot lin quan n qu trnh kh v mt s phn ng c th xy ra . Trong mi trng
nc, l ni nhng ion H+ rt nhiu, phn ng sau xy ra
2H+ + 2e > H2 (2)
Trong dung dch kim. l ni m nhng ion hydro rt him, qu trnh kh ca nc s xy ra
to ra kim v hidro
2H2O + 2e > H2 + 2OH- (3)
Tuy nhin, tr khi nc b loi b i s kh ca oxy l mt qu trnh xy ra nhiu nht, nu
khng mt ln na kim c to ra ti b mt kim loi
O2 + 2H2O + 4e > 4OH- (4)
Phn ng 1 v 2 c minh ha trong hnh 1, v tr anod v catot l nhng ni gn b mt ca
mt mu kim loi. Chng ta c th thay i tc ca hai phn ng ny bng cch rt i
electron hoc cung cp thm electron ti mu kim loi. l nguyn tt chnh c thit lp
rng nu mt s thay i xy ra trong mt trong nhng yu t m mt h t cn bng th h ny
s c khuynh hng t iu chinh nh chng li, vi kh nng c th, v vy m hiu qu s
thay i. V vy, nu chng ta rt i nhng electron t mu kim loi, tc phn ng 1 s tng
ln v s ha tan st s tng ln, trong khi phn ng 2 s gim xung. Ngc li, nu chng ta
cung cp thm electron t mt ngun bn ngoi vo mu kim loi, phn ng 1 s gim xung
to ra s n mn hn ch, v phn ng 2 tng ln. Trng hp sau s c p dng i vi s
bo v catot. V vy ngn chn s n mn, chng ta phi tip tc cung cp thm electron n
thp t mt ngun bn ngoi tha mn yu cu ca phn ng catot. Ch rng qu trnh anod
v catod th ko th chia tch. Lm gim tc ca qu trnh anode s cho php tc qu trnh
catot tng ln.

Nhng nguyn tt ny c th c xc nh trong nhiu phng php nh lng bng cch xc

nh th ca kim la theo logarit ca tc phn ng anod v catod c din gii nh l mt
dng in. Nhng ng cong anod v catod in hnh c minh ha trong hnh 2. Dng n
mn I corr v th n mn E corr, xy ra ti im giao nhau ca ng cong anod v catod,.. ti
ni tc phn ng anod v catod cn bng nhau. Nu electron c bm vo trong kim loi
lm cho n m in hn, th s ha tan st anod s gim n mt tc khng ng k
th i, ti tc dng catod c tng ln I 1. Do , mt dng I1 phi c cp vo t
mt ngun ngoi gi vng th ti E1 l ni tc ha tan st l thp nht. Nu th gim n
E2 ( hnh 2) dng yu cu t ngun ngoi s gim n I2. Bo v thm hn ca kim loi th ko
quan trng, tuy nhin, dng ln c cp vo t dng ngoi th lng ph. Kim loi lc ny c
gi l qu bo v (over-protected)
Trong mt dung dch trung tnh hoc kim, qua trnh n mn catot l qu trnh kh oxy. ng
hc cu qu trnh catot ny c kim sot bi tc oxy khuch tn ti b mt kim loi, tc
ny th chm hn tc tiu th oxy ca phn ng catot. V vy tc ca qu trnh ny ko tng
khi th ca kim loi c t m hn nhng vn gi ko i tr khi tc ca cp oxy ti b mt
kim loi tng ln bng cch, chng hn nh tng tc dng lu cht. S nh hng ca tc
dng chy n cc thng s bo b catot c minh ha trong hnh 3. Mt dng I1 c yu cu
trc tin gi kim loi ti th bo v E1. Tuy nhin, nu tc dng c tng ln v dng
gii hn ca qu trnh kh oxy c tng ln( ng nt chm) v dng yu cu gi kim hoi ti
th bo v s tng ln deltaI. V vy mt dng yu cu gi th bo v chnh xc s thay i
vi iu kin tc ng. R rng, mt dng catot ko c hng dn y nh liu mt cu
trc c bo v catod. Th bo v chnh xc phi c gi n nh nu qu trnh n mn c
ngn chn
Nu cu trc l qu bo v v th c gim ti mt vng th m ti s kh ca nc xy ra,
dng thm vo s c yu cu t mt cng ngoi v dng ny s l lng ph. Trong hnh 3 vic
gairm th t E1 n E2 s lm tng dng yu cu t mt ngun bn ngoi t I 1 n I 2 nh l
mt kn qu ca tc kh nc tng ln.
Th m d tha c th xc tin s n mn ca ch v nhm bi v mi trng kim c to ra
ti catod. Nhng iu kin kim c th l c hi i vi nhng h sownvaf c th gy nn s suy
gim ca mng sn. Qu trnh to ra hydro ti v mt catod c th, trn thp bn cao, to thnh
s gin hydro ca thp, km theo s suy gim bn. N c th gy nn s hoi nghi v bt k
qu trnh ph cch in: qu trnh ph s hot ng nh l mt tm chn cc in i vi dng
bo v catot
3. PHNG PHP P DNG BO V CATOT
Bo v catot c th t c bng mt trong hai cch sau. Bng vic s dng mt dng p vo
tu mt ngun in, hoc bng cch s dng anod hy sinh ( hot ng galvanic)
3.1 Dng p vo

S sp sp bo v mt ng ng c chn trong t c minh ha trong hnh 4. ng

ng c chn nhn dng in tu mt ngun DC thng qua smootj in cc tr ph c chn
trong t. ng ng tr thnh catot v in cc ph l anod. in cc ph ny i khi bao gm
st b i( st ph liu). Trong trng hp ny st s b ha tan t anod bi phn ng 1 v in
cc c miu t nh l mt anod tiu th. Nu anod ny l mt kim loi qu him hoc lmootj
vt liu tr ha hc, mi trng xung quanh s b oxy ha v trong phn ng nc
2H2O > O2 + 4H+ + 4e (5)
S xy ra. Trong dung dch mui, tuy nhin, clo c th c to ra ti anode. iu ny c th l
mt vn ang c quan tm trong khng gian gii hn.
Mt s loi vt liu c th c s dng nh l nhng anode khng tiu th i vi h dng p
vo. S chn la nhng loi vt liu lm anode ny trn c s
a. Dn in tt
b. Tc n mn thp
c. Tnh cht c hc tt. c kh nng chu c nhng ng sut c th to ra trong sut qu
trnh lp t v s dng
d. D gia cng thnh nhng hnh dng khc nhau
e. Gi thnh thp
f. C kh nng chu dduwoncj mt dng cao ti b mt chng m khng to thnh nhng
lp oxit ro chn
Nhng vt liu sau c s dng nh l nhng anod: magia, carbonat, nhng vt liu
graphite, st cao silicon (12-18% Si), oxit chi/chi, hp kim ch, nhng vt liu platin ( nh l
tanta, niobi, tian). Platin, vi kh nng chng n mn cao ca n, s l mt vt liu anod l
tng nhng c iu bt li l gi c rt cao
Trong thc t, in th ln ti 100 vn v mt dng cao l c th trn anode dng p vo.
( bng 1). V vy, nhng vng ln cu mt cu trc c th c bo v t mt anod n, bi
v in th ln caom anod c th c t ra xa cu trc
3.2 ANOD HY SINH
hiu c hot ng ca nhng anod hy sinh cho bo v catot th iu cn thit l c mt
s tng tng v mt chui pin gavanic ca kim loi. Chui gavanic cho mt vi kim loi
c chn la trong nc bin c ch ra trong bng 2. Khi khuynh hng i vi kim loi
i vo trong dung dch nh l nhng ion tng ln (loi i mt s s electron d tha trn
b mt kim loi), vv
M > M+ + e (6)
Kim loi tr nn m in hn. V vy, khi km, nhm, v magie m in hn nn chng c
nhiu kh nng cp electron n thp dng in hn khi tip xc trong nc. v s gy

nn bo v catot b mt thp. R rng nu thp c cp i vi ng trong nc bin, thp

s cung cp electron n ng v ng s tr nn c bo v catot, v s n mn thp c
tng cng
Bo v catot ca mt ng thp vi anode hy sinh c minh ha trong hnh 5. Nhng
electron c cp n ng thp, thng qua s tip xc in, v mt lng tng ng ca vt
liu lm anode i vo trong dung dch nh l ion st, theo qui lut in phn. Mt vi vt liu
anod th mt i bi t n mn, v nhng anode ny khng c chuyn ha thnh nng
lng in 100%. Km, nhm, v magi l nhng kim loi thng c s dng cho bo v
catot hy sinh. Mt s c im ca anode c ch trong bng 3
in th c dn vo anode hy sinh c so snh vi nhng anode dng p vo v nhng
anode hy sinh ny phi c nh v chc ch vo cu trc c bo v. mt d hu ht bt
k mu km c th cung cp bo v catot qua mt thi gian ngn. lch trnh bo v catot
c yu cu thng xuyn vn hnh qua mt vi nm. Anode c th mt i kh nng
hot ng v tr nn th ng, pht trin thnh mt mng khng dn in trn b mt chng
chng khng th cp dng. iu ny c th trnh c bng cch kim sot cn thn nng
khng tinh khit trong vt liu lm anode, v bng qu trnh hp kim. i vi anode km,
mc ca st, chng hn, phi c gi di 0.005% tha mn s vn hnh lu di
anode. ngn chn s th ng ha ca nhng anode nhm, th hp kim chng vi, chng
hn nh vi indi t c nhng thnh cng. Hp kim thnh cng trc l vi thy
ngn th by gi khng ph hp vi mi trng t.
4. THIT K
4.1 TH BO V