METABOLISMA

ASID NUKLEIK

OBJEKTIF PEMBELAJARAN
Di akhir kuliah ini, pelajar-pelajar dapat:
1.
2.
3.
4.

Menyatakan struktur dan jenis asid nukleik.

Menyatakan fungsi asid nukleik.
Membezakan struktur DNA dan RNA.
Menerangkan peranan RNA dalam sintesis protein.

PENGENALAN
Asid nukleik molekul kompleks yang mengandungi C, H, O,
P, N.
2 asid nukleik utama DNA dan RNA.
Terdiri daripada polimer nukleotida.
Unit nukleotida membentuk makromolekul berantai panjang
polinukleotida.

NUKLEOTIDA
1 unit nukleotida terdiri daripada 3 komponen:
gula pentosa
kumpulan fosfat
bes bernitrogen
Terikat melalui proses kondensasi 2 molekul air
disingkirkan
RNA gula ribosa
DNA deoksiribosa (tidak mmpyai O pd C no 2)

NUKLEOTIDA
Setiap nukleotida mmpyai bes bernitrogen yang berlainan
purina (dua gelang) dan pirimidina (gelang tunggal)
Purina adenina (A) dan guanina (G)
Pirimidina sitosina (C) , thymine (T), urasil (U)
DNA AGCT
RNA AGCU
Kumpulan fosfat memberi sifat asid kepada asid nukleik

POLINUKLEOTIDA
Dua nukleotida bergabung membentuk dinukleotida
kondensasi
Ikatan terbentuk antara gula pentosa nukleotida pertama +
kump fosfat nukleotida ke 2
Ikatan fosfodiester
Proses berulang berjuta-juta kali membentuk polinukleotida
(bebenang)

DNA

Terdiri daripada 2 bebenang nukleotida

Tersusun secara antiselari
Terpintal membentuk struktur heliks ganda dua
Dirangkai bersama melalui pembentukan pasangan bes
Melalui ikatan hidrogen antara bes purina dan pirimidina (A-T,
G-S)
Model heliks ganda dua dikemukakan oleh Watson dan Crick
Ikatan hidrogen lebih lemah berbanding ikatan fosfodiester
Bahan asas unit pewarisan gen

RNA
Bebenang polinukleotida tunggal
Rantai lebih pendek berbanding DNA
3 jenis RNA:
ribosom (rRNA)
RNA pengutus (mRNA)
RNA pengangkut (tRNA)
Mengawal sintesis protein

FUNGSI RNA
mRNA membawa maklumat genetik daripada DNA pada
kromosom dalam nukleus kepada ribosom dalam sitoplasma
tRNA membawa asid amino ke ribosom dan bertugas dalam
pengiktirafan kodon semasa sintesis polipeptida
rRNA komponen utama ribosom

PERBEZAAN DNA & RNA

CIRI

DNA

RNA

Heliks ganda dua

Tunggal

Deoksiribosa

Ribosa

Adenina, Guanina, Sitosina,

Tirosina

Adenina, Guanina, Sitosina,

Urasil

Lokasi

Nukleus

Keseluruhan sel

Jenis

1 jenis

3 jenis : rRNA, mRNA, tRNA

Bertindak sebagai maklumat

genetik

Menjalankan fungsi-fungsi
tertentu

Bebenang nukleotida
Gula pentosa
Bes bernitrogen

Fungsi

SINTESIS PROTEIN
Sintesis protein dikawal oleh DNA
Pelbagai jenis protein boleh disintesis
Contoh protein kolagen, hemoglobin,
filamen aktin dan miosin, enzim , antibodi
Maklumat pemasangan asid amino
membentuk protein terkandung dalam
jujukan nukleotida pada DNA boleh
dibahagikan kpd 2 proses utama iaitu:
Transkripsi
Translasi

 Transkripsi pemindahan maklumat

genetik daripada DNA kepada RNA
-

mRNA disintesis daripada

maklumat yang terkandung dalam
DNA melalui pemasangan bes
kepada jujukan linear bes-bes pada
DNA

 Translasi pembentukan molekul protein melalui RNA

Proses di mana maklumat genetik yang dipindahkan kepada
mRNA diterjemah oleh ribosom kepada jujukan asid amino
atau polipeptida.
tRNA berfungsi membawa asid amino yang telah dikodkan
dalam mRNA.

Transkripsi
Transkripsi melibatkan enzim RNA polimerase
Proses transkripsi
Heliks ganda dua DNA dibuka pintalnya oleh RNA
polimerase
Terdapat tapak permulaan dan pemberhentian jujukan
nukleotida khusus
Sintesis mRNA bergantung kpd kepada pemasangan bes
berpelengkap
Hanya satu bebenang saja ditranskripsi
mRNA yang dihasilkan dalam nukleus dipindahkan ke
sitoplasma melalui liang nukleus

Translasi
- Satu ribosom akan bergerak di sepanjang
bebenang mRNA
- Asid amino ditambah kepada rantai polipeptida
yang sedang memanjang spt yang ditentukan
oleh kodon dalam mRNA
- Rantai polipeptida akan memanjang kerana
penambahan asid amino yang berturutan
- Setiap poliribosom terdiri daripada 5-50 ribosom
- Poliribosom merujuk kepada sebilangan ribosom
yang mengikat pada molekul mRNA
- Terdapat enzim khas bertugas memusnahkan
mRNA dalam sel