1. ta podrazumijeva demografski i sigurnosni kriterijum kod odluivanja u Savjetu?

Pri odluivanju kvalifikovanom veinom odluka je usvojena ako iza nje stoji:
1) odgovarajui broj glasova;
2) veina drava lanica;
3) najmanje 62% ukupnog stanovnitva Unije
Meutim, ovaj trei naslov je tzv demografski i sigurnosi kriterijum i vrijedi samo ako
njegovu primjenu zatrai neka drava lanica.
2. Kako se utvruje kvalificirana veina u Savjetu ako iza prijedloga ne stoji Komisija?
Ako Savjet ne postupa po prijedlogu Komisije tada kvalifikovanu veinu ini 72% lanova
Savjeta, koji predstavljaju drave u kojima ivi najmanje 65% stanovnitva Unije. Jo jedan
izuzetakod opeg pravila o utvrivanju kvalifikovane veine vezan je za sluajeve kada u
skladu sa osnivakim ugovorima, ne uestvuju sve drave npr.EMU koja
podrazumijeva______rjeenje.
Ako u glasanju uestvuje samo dio drava, kvalifikovana veina je postignuta ako je glasalo
55% drava.
Procenti su isti kao i kod normalnog glasanja u Savjetu, ali se oni utvruju uzimanjem u obzir
samo drave lanice.
3. Koji je dio Ustava izostavljen u popisu ciljeva u Ugovoru o EU?
Vei dio teksta preambule Ustava je izostavljen, odnosno preuzeto je samo pozivanje na
kulturno, religijsko i humanistiko naslijee Evrope, kao izvor univerzalnih vrijednosti na
kojima poiva Unija:
1)
2)
3)
4)

nepovredivost i neotuivost prava ovjeka;

sloboda;
demokratija;
vladavina prava

Takoer, odustali su od Ustavom izriito statuiranih simbola: zastava, himna i _____ EU.
Iz popisa ciljeva je postavljena trina konkurencija s tim da to pitanje tretira poseban
protokol.

4.Oblasti zahvaene proirenjem postupka saodluivanja?

Strana 1 od 23

irenjem postupka saodluivanja obuhvaeno je:

1)
2)
3)
4)
5)
6)

poljoprivredna politika i ribarstvo;

izuzeci od slobode nastanjivanja;
sloboda pruanja usluga ukljuuje i dravljane treih zemalja;
sloboda kretanja kapitala, ukljuujui i tree zemlje
trina konkurencija;
intelektualna svojina

5. Kad je odbijen prvi prijedlog za neposredno uvoenje neposrednih izvora za EP?

Evropski parlament podnosi prijedlog za donoenje odgovarajueg akta o neposrednim
izborima svojih lanova ve poetko 60-tih, ali Savjet odbija da postupi po tom prijedlogu.
6. Objasniti predstavniku demokratiju
U kontekstu demokratskih principa i tragom neusvojenog ustava, postlisabonski Ugovor o EU
istie da Unija djeluje u skladu sa principom predstavnike demokratije. To znai nekoliko
stvari:
1) na nivou Unije graani su direktno predstavljeni ili zastupani u Evropskom
parlamentu,
2) svaki graanin ima pravo uea u demokratskom ivotu Unije,
3) odluke se donose na to je mogue otvoreniji nain i to je mogue blie graanima,
4) oblikovanje politike svijesti na nivou EU, odnosno evropskog politikog javnog
mnijenja, doprinose politike partije na nivou Unije.
7. Graanska inicijativa
Rije je o mogunosti da grupa graana Unije zahtiijeva od Komisije da pokrene
zakonodavnu proceduru u vezi sa bilo kojim pitanjem obuhvaenim ciljevima Unije tzv
graanska ili civilna zakonodavna inicijativa.
Inicijativa podrazumijeva uee najmanje milion graana koji su dravljani znaajnog broja
drava lanica. Odredbe o graanskoj inicijativi donosi Evropski parlament i Savjet u
redovnom zakonodavnom postupku.
8. Fleksibilnost
Prinsip fleksibilnosti podrazumijeva mogunost da sve drave lanice istovremeno i u
potpunosti ne uestvuju u zajednikoj politici ili saradnji u odreenoj oblasti-ukljuujui :
1)
2)
3)
4)

kontrolu granica
azil i imigracija
saradnja policije
saradnja pravosua u graanskim i krivinim stvarima.

9. Sastav suda poslije Amsterdama, a prije Nice?

Strana 2 od 23

Sud je bio sastavljen od 15 sudija i to po jedan iz svake drave. Poslije Amsterdama po jedan
iz svake drave, prije najmanje po jedan iz svake drave.
10. Ko i kako podnosi tubu Evropskom sudu zbog povrede principa supsidijarnosti?
Podnose drave lanice u skladu sa svojim pravnim poretkom i vlade.
11. Razlika EZU i Savjeta Evrope?
EZU je osnovalo 6 drava, a Savjet 10.
EZU je potpisan u Parizu 1951.godine, a Savjet u Londonu 1949.godine.
EZU je prestao djelovati, a Savjet je jo uvijek jedna od organizacija Unije.
12. Koordinirajua djelatnost?
U koordinirajuu nadlenost spada:
1) Ekonomska politika,
2) zapoljavanje,
3) Socijalna politika i socijalno partnerstvo
Ekonomska politika, zapoljavanje i socijalna politika imaju specifian poloaj u kontekstu
nadlenosti. To znai da je rije o odsustvu neophodnog kompromisa s obzirom na delikatnost
drutvenih odnosa u kojima je rije, to se pokazalo i pri formulisanju neusvojenog Ustava tj
u okviru rada Konvencije.
13. Nadlenost Evropksog suda u uem smislu nakon Lisabonskog ugovora?
Ovaj sud je nadlean za sve tzv direktne tube privatnopravnih subjekata, ukljuujui tubu za
ocjenu zakonitosti ili tubu za ponitenje unijskih akata, te za tumaenje i ocjenu zakonitosti u
postupku prethodnog odluivanja.
14. Nabrojati sve institucije EU?
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

Evropski parlament,
Evropski savjet/Evropsko vijee,
Savjet/vijee ministara EU,
Evropksa komisija,
Sud Evropske Unije,
Evropska centralna banka,
Finansijski sud,

te dva konsultativna tijela:

1) Ekonomsko-socijalni komitet i
2) Komitet regija
15. Objasniti redovni zakonodavni postupak?

Strana 3 od 23

16. ta spada u paralelnu nadlenost?

Paralelna ili podijeljena nadlenost obuhvata:

unutranje trite
socijalnu politiku
ekonomska, socijalna i teritorijalna kohezija
poljoprivreda i ribarstvo, iskljuujui morske bioloke resurse
ivotna sredina
zatita potroaa
transport
transevropske mree
energija
prostor slobode, bezbjednosti i pravde
zajednika pitanja zdravstvene sigurnosti
istraivanje, tehnoloki razvoj i svemir
saradnja u cilju razvoja i humanitarne pomoi

17. Nain izbora Komisije nakon Lisabonskog ugovora

U sluaju imenovanja lanova Komisije to sada ini Evropski savjet i to putem kvalifikovane
veine. Nakon to je EP izabrao veinom lanova kandidata za predsjednika Komisije, to jest
mandatar u saradnji sa savjetom predlae lanove komisije, ukljuujui i visokog
predstavnika. Tako komponovano tijelo, ukljuujui i visokog predstavnika, ide pred EP bez
ije potvrde i saglasnosti ne moe biti imenovano.
18. Novine u vezi prava intelektualne svojine?
Nakon izmjena i dopuna izvrenih Lisabonskim ugovorom, unijski zakonodavac ima u ovoj
materiji poseban osnov.
1. Novi osnov naglaava da se mjere usvajaju u kontekstu uspostavljanja i djelovanja
unutranjeg trita.
2. Ovim propisima se uspostavljaju jedinstvena, odnosno unijska ili evropska prava
intelektualne svojine.
3. Uz stvaranje odreenog prava intelektualne svojine, kao jedinstvenog ili unijskog, po
ovom osnovu je mogue usvojiti mjere kojima se stvara:
a) centralizirani mehanizam registrovanja evropskog prava intelektualne svojine
b) odgovarajui mehanizam suradnje unijskih i nacionalnih nadlenih tijela
c) odgovarajui mehanizam nadzora nad primjenom evropskih prava intelektualne
svojine
4. Ove propise unijski zakonodavac usvaja u redovnom zakonodavnom postupku
5. Kada usvaja propise koji se odnose na te aspekte jedinstvenog prava intelektualne
svojine, odnosno kada s tim u vezi uspostavlja jezike aranmane, unijski
zakonodavac djeluje u okviru redovnog zakonodavnog postupka.
6. U vezi sa jedinstvenim pravima intelektualne svojine, mogue je Evropskom sudu
prepustiti tumaenje unijskih akata koji ih uspostavljaju bilo djelimino ili u cjelosti.
Strana 4 od 23

Izloeno ima u vidu stvaranje jedinstvenih ili evropskih prava intelektualne svojine, a to znai
postojanje mogunosti usvajanja mjera, direktiva kojima se usaglaavaju ili harmoniziraju
nacionalni propisi u materiji prava intelektualne svojine.

19. Stavovi koji govore da je Lisabonski ugovor osmislio stubnu strukturu EU?
Sam Evropski sud se izjasnio pred stupanje na snagu Lisabonskog ugovora da stubna
struktura uspostavljena Mastrichtom nestaje. A stavovi koji govore o tome su:

Nestaje Evropska zajednica, a zamjenjuje je Evropska unija,

uspostava pravnog subjektiviteta EU
cjelokupna materija biveg treeg (III) stuba prelazi u komunitarni stub prvi (I) stub
iri se nadlenost Suda EU, postupak sa odluivanja postaje redovni zakonodavni
postupak
za sve segmente Unije vrijedi isti princip instrumenti i naini donoenja

20. EZU Struktura visoke vlasti?

Visoku vlast ini 9 lanova i to:

po 2 iz tzv. velikih drava

po 1 iz preostale tri

Rije je o strunjacima, nezavisnim u odnosu na nacionalne vlade i industriju, koje imenuju

vlade drava lanica. Ovlatenja obuhvatajuprovedbena i kontrolna, te i donoenje odluka, to
jest zakonodavna. Na elu visoke vlasti je predsjednik, biran od strane njenih lanova.
21. Ciljevi Euroatoma?
Ugovor o Euroatomu ima slijedee zadatke:
1. Unaprijeenje istraivanja i irenje tehnike informisanosti.
2. Uspostavljanje jedinstvenih standarda u zatiti zdravlja radnika i ire javnosti, te
njihova primjena.
3. Pdrka investicijama i uspostavljanje osnovne infrastrukture u oblasti atomske energije
u okviru EU.
4. Obezbjeenje urednog snabdijevanja pod jednakim uslovima, korisnika rude i
nuklearnog goriva u okviru EU.
5. Osiguranje koritenja nuklearnog materijala u nevojne-civilne svrhe.
6. Vrenje ili ostvarivanje iskljuivih vlasnikih prava u odnosu na fisioni materijal.
7. Unaprijeenje progresa u oblasti miroljubivog koritenja atomske energije u okviru
saradnje sa drugim dravama i meunarodnim organizacijama.
8. Uspostava zajednikih preduzea, tj. zajednikog poduzetnitva u oblasti proizvodnje i
koritenja atomske energije.
22. Nica Savjet, efovi drava i vlada.

Strana 5 od 23

Savjet sainjen od efova drava i vlada sreemo u segmentu zajednike ekonomske i

monetarne politike. Sa Ugovorom iz Nice stiu jo dva osnova za djelovanje Savjeta u ovom
sastavu.
Prvi se odnosi na nominaciju predsjednika Komisije, a u mjeri u kojoj se tu radi o svojevrsnoj
kodifikaciji postojee prakse treba dodati i znaajan kvalifikativ. Prema ve postojeoj praksi
politiki sporazum o postojeoj nominaciji je postizan u okviru Evropskog savjeta, ne Savjeta
koji se sastoji od efova drava i vlada, a formalnu zajedniku odluku tim povodom donosi
Savjet sainjen od predstavnika vlada drava lanica, opet ne redovni Savjet.
Druga odredba koju uvodi Savjet kojeg ine efovi drava i vlada data je u stautu Evropskog
sistema centralnih banaka, tj mogunost izmjene naina odluivanja, tj glasanje u Upravnom
savjetu ECB.
23. Direktna demokratija
U kontekstu demokratskih principa, te tragom neusvojenog Ustava, postlisabonski ugovor o
EU istie da Unija djeluje u skladu sa principom predstavnike ili reprezentativne
demokratije.
To znai nekoliko stvari:
1. Na nivou Unije, graani su direktno predstavljeni ili zastupani u Evropskom
parlamentu,
2. Svaki graanin ima pravo uea u demokratskom ivotu Unije,
3. Odluke se donose na to je mogue otvoreniji nain i to je mogue blie graanima,
4. Oblikovanje politike svijesti na nivou EU doprinose politike partije Unije.
24. Postupak naputanja EU
Postupak istupanja iz Unije je regulisan na slijedei nain:

Obavjetenje,
Odluka,
Sporazum o istupanju,
Ponovno lanstvo.

25. Kljuni poticaj za razvoj EU

Kljuni poticaji su:
1.
2.
3.
4.

Posljedica nacionalistike i faistike ideologije

Spoznaja ogranienih mogunosti nacionalnih drava
Uticaj SAD na oblikovanje poslijeratne scene
Spremnosti finansijsko-politike elite da prihvati nove oblike meunarodne suradnje i
povezivanja
5. Postindustrijska modernizacija i njom uslovljena meuzavisnost drava
26. Principi zajednikog trita prema ugovoru o EEZ?

Strana 6 od 23

Principi zajednikog trita su:

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Carinska unija
etiri osnovne slobode: sloboda kretanja robe, usluga, ljudi/radne snage i kapitala
Slobodna/fer trina utakmica
Kontrola dravnih subvencija
Zabrana poreske diskriminacije uvoza
Zajedniki trgovinski naziv visa-vis drava
Neophodni stepen koordinacije u oblasti makroekonomske politike

27. Zajednike politike prema ugovoru o EEZ?

Zajedniko trite podrazumijeva: zajedniku trgovinsku politiku prema treim zemljama.
Takoer ugovor statuira i koordinaciju djelovanja na nivou zajednice tzv. zajednike,
komunitarne politike u uem smislu, to vrijedi za:
1.
2.
3.
4.

Poljoprivredu
Transport
Socijalna politika
Odnos sa ranijim kolonijama i tzv. zavisnim teritorijama

28. Uslovi za prijem novih lanica prema Lisabonskom ugovoru?

Povodom kriterijuma za prijem novih drava, u vezi sa Lisabonskim izmjenama treba
spomenuti nekoliko stvari:
1. U smislu svojevremenog rjeenja, set utemeljujuih vrijednosti EU je jedan od
kriterijuma za ocjenu spremnosti drave kandidata za prijem.
2. Sada je statuirana obaveza drava kandidata da unapreuju utemeljujue vrijednosti
EU.
3. O aplikaciji za lanstvo u EU se obavjetavaju parlamenti drava lanica.
4. Sada je izriito konstatovano da se u postupku prijema uzimaju u obzir kriterijumi
prijema utvreni u Evropskom savjetu.
29. Kada je Lisabonski ugovor stupio na snagu?
Lisabonski ugovor stupana snagu 01. decembra 2009. godine.
30. Nadlenost Komisije?
Nadlenost Komisije je mogue predstaviti posredstvom est elemenata. Komisija je:
1.
2.
3.
4.

uvar ugovora
Nadnacionalna savjest
Inicijator zajednike politike i predlaga pravnih akata
Posrednik izmeu drava lanica sa jedne strane i drava i Zajednice, tj. Unije sa
druge strane
5. Provoditelj zajednike politike
6. Predstavnik EU na meunarodnoj sceni
Strana 7 od 23

31. Sud za slubenike sporove, koliko lanova ga ini?

Godine 2004. osnovan je Sud za slubenike sporove, sudije jednoglasnom odlukom postavlja
Savjet ministara. ini ga 27 lanova, 19 sudija i 8 generalnih pravnozastupnika. Mandat je 6
godina i moe se obnavljati. Nadlean je za odreene sporove u okviru Suda EU.
32. Socijalna politika, regionalni razvoj, zatita okolia je uvedeno:
JEDINSTVENIM EVROPSKIM AKTOM.
33. Ugovor o EU je:
Potpisan u Mastrihtu, 07.februara 1992. godine, a stupa na snagu 01. novembra 1993. godine.
34. Tri kljuna pitanja koja je Ugovor iz Nice uveo, a tiu se Komisije?
Kada je rije o Komisiji i promjenama izvrenim Ugovorom iz Nice, od posebnog su znaaja
tri pitanja:
1. Nacionalno zastupnitvo u ovom tijelu
2. Imenovanje lanova Komisije
3. Ovlatenja njenog predsjednika
35. Posredniki, demokratski mehanizam prema Ugovoru iz Lisabona (204. stranica)

36. Postlisabonska struktura Evropskog suda?

1. Sud pravde EU ili Sud EU ili Sud institucija kao cjelina.
2. Sud pravde ili Evropski sud za najviu pravosudnu instancu unutar ove institucije.
3. Opti sud za srednje pozicioniranu instancuopte nadlenosti u odnosu na unijsko
pravo, tj. postojei sud prve instance.
4. Specijalizovani sud kao sudbeno tijelo nadlean za odreene sporove u okviru Suda
EU.
37. Hijerarhijska formacija Savjeta EU biraju ____________?
NADLENOST EVROPSKOG SUDA
Evropski sud svoju pravosudnu funkciju obavlja tako to:
1. utvruje da li drava izvrava svoje obaveze ustanovljene Osnivakim ugovorima, tzv.
Postupak povodom neizvrenja obaveze ili u vezi povrede ugovora.
2. cijeni zakonitost komunitarnih pravnih akata- tzv. Postupak ocjene zakonitosti- u kojem
ponitava u cjelosti ili djelomino osporeni pravni akt Parlamenta/ Savjeta, Komisije te
Evropske centralne banke.

Strana 8 od 23

3. utvruje proputanja komunitarnih institucija da postupe u skladu sa komunitarnim pravom

tzv. Postupak povodom neinjenja ili proputanja komunitarnih institucija da preduzmu
odreenu mjeru.
4. Postupak neograniene jurisdikcije
5. dosuuje naknadu tete koje su uzrokovale komunitarne institucije, tzv. Postupak za
naknadu tete
6. Apelacioni postupak- u kojem Evropski sud djeluje po albi strane koja je nezadovoljna
odlukom suda prve instance.
7. Preliminarni, prethodni postupak ili Postupak prethodnog odluivanja kojeg iniciraju
nacionalni sudovi
8. odluuje u sporovima izmeu komunitarnih institucija i zaposlenih, tzv. Postupak u radnim
i slubenikim sporovima
9. Postupak u sporovima u smislu Ugovora i Statuta Evropskog sistema Centralnih banaka.
10. Arbitrani postupak- u kojem je nadlenost suda utvrena ugovorom koji je zakljuila
Zajednica.
11. Postupak meunarodnog sudovanja- odluuje u sporovima izmeu drava lanica
12. donosi i izdaje privremene mjere
13. Postupak davanja miljenja- daje miljenje o saglasnosti odreenog spora.

Evropski sud djeluje kao konana instanca tumaenja Osnivakih ugovora i tumaenja i
ocjene zakonitosti sekundarnih unijskih propisa.

LISABON- INSTITUCIJE; kompletna lista institucija

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Evropski parlament
Evropski savjet/ Evropsko vijee
Savjet/ Vijee ministara EU
Evropska komisija
Sud Evropske unije
Evropska centralna banka
Finansijski sud i dva konsultativna tijela:
-Ekonomsko- socijalni komitet
-Komitet regija
Strana 9 od 23

Evropski parlament: lanovi su predstavnici graana Unije kao i do sada.

ZAKONODAVNI POSTUPAK
1. Postupak saodluivanja je postao redovni zakonodavni postupak
2. Domaaj ovog postupka je proiren i obuhvata:
a) Poljoprivredu
b) Ribolov
c) Usluge
d) Azil
e) Migracije
f) Strukturalne i kohezione fondove
g) Specijalne sudove
Takoer, bitno je istai jo nekoliko stvari, a to su:
1. U mjerodavnim odredbama ugovora o funkcionisanju EU izostavljeno je odluivanje
kvalifikovanom veinom
2. Savjetodavno miljenje EP preimenovano u pravo veta, tj. saglasnost na odreenu
odluku ili akt.
3. Za tzv. osjetljiva podruja u Parlamentu vrijedi i jednoglasnost
4. Sada su jednoglasnost u Savjetu i konsultovanje EP statuirani za sve sluajeve
postupanja u okviru specijalnog zakonodavnog postupka.
NAIN DONOENJA ODLUKA U SAVJETU NAKON LISABONSKOG UGOVORA
Princip tzv. dvostruke veine za odluke kvalifikovanom veinom u Savjetu.
Za usvajanje odluke u Savjetu za nju glasa: 55% drava, 65% stanovnitva EU, posredovano
glasovima tih drava.

ODLUKE IZA KOJIH NE STOJI INICIJATIVA KOMISIJE ILI VISOKOG

PREDSTAVNIKA
Tada kvalifikovanom veinom ini 72% lanova Savjeta, koji predstavljaju drave u kojima
ivi najmanje 65% stanovnitva Unije. Jo jedan izuzetak od opteg pravila o utvrivanju
kvalifikovane veine vezan je za sluajeve kada u skladu sa Osnivakim ugovorima ne
uestvuju sve drave. Primjer moe biti EMU. Podrazumijeva prelazno rjeenje ako u
glasanju uestvuje samo dio drava kvalifikovana veina je postignuta ako je za glasalo 55%
drava koje istovremeno predstavljaju 65% stanovnitva. Ako Savjet u ovim sluajevima ne
djeluje po prijedlogu Komisije ili Visokog predstavnika, prag kvalifikovane veine se podie
na 72% drava i 65% stanovnitva drava uesnica.
Strana 10 od 23

NOVINE UGOVORA IZ NICE POVODOM BLIE SARADNJE

1. Sada je to pojaana saradnja, a ne blia saradnja.
2. Sada je za pojaanu saradnju potrebno uee najmanje 8 drava
3. Za uspostavljanje ove saradnje vie nije potrebna jednoglasnost u savjetu. De facto
veto na strani drava lanica je ukinut, a umjesto toga je uvedena mogunost iznoenja
predmeta pred Evropski savjet.
4. Lista optih uslova koje treba zadovoljiti pri konstituisanju pojaane saradnje je
detaljnije izraena
5. Saradnja je mogua i u okviru II stuba Unije
6. Akti usvojeni u obliku pojaane saradnje ne ine pravno naslijee Unije
7. Obaveza je Komisije i Savjeta da nijedan vid pojaane saradnje ne ide mimo utvrenih
ciljeva Zajednice i Unije.
PASARELA KLAUZULE ILI ODREDBE U UGOVORU O EU ILI UGOVOR O
FUNKCIONISANJU EU
Rije je o mogunosti da Savjet jednoglasnom odlukom odreenu materiju prenese iz reima
specijalnog u reim redovnog zakonodavnog postupka. Ta mogunost je predviena u:
1. Socijalnoj politici
2. Zatiti ivotne sredine
3. Pojaanoj saradnji
Evropski savjet jednoglasnom odlukom moe odluiti:
Da Savjet, umjesto jednoglasno, kvalifikovanom veinom djeluje u oblasti inostrane i
bezbjednosne politike, mimo sluajeva predvienih Ugovorom
Da Savjet sa jednoglasnosti pree na odluivanje kvalifikovanom veinom
Da se usvajanje odreenih zakonodavnih akata u Savjetu iz specijalnog prevedu u
redovni zakon. postupak
Da se proiri nadlenost evropskog javnog tuioca
Da usvoji srednjoroni, alias viegodinji finansijski okvir Unije

IRENJE EVROPSKE UNIJE

9. maj 1950. roendan ujedinjene Evrope: Njemaka, Italija, Francuska, Belgija, Holandija,
Luksemburg.
I krug: 1973.
V. Britanija
Danska
Irska
Strana 11 od 23

II krug: 1981- 1986.

1981.- Grka
1986.- panija i Portugal

III krug: 1995.

Austrija
Finska
vedska

IV krug: 2004. i 2007.

2004. eka, Estonija, Kipar, Latvija, Litvanija, Maarska, Malta, Poljska, Slovenija,
Slovaka
2007. Bugarska i Rumunija

IMPLICITNA OVLATENJA ILI GENERALNA

Podrazumijeva usvajanje mjera radi ostvarivanja ciljeva Unije. lan 357. se navodi kao
klauzula fleksibilnosti, predvia saglasnost EP- ne djeluje u zajednikoj vanjskoj i
bezbjednosnoj politici. Komisija je duna upozoriti nacionalne parlamente da se akt usvaja na
temelju implicitnih ovlatenja. Znaajno je radi spreavanja zloupotrebe, prije svega od strane
Savjeta.

NOVE ZAJEDNIKE POLITIKE

SEKTORKE ZAJEDNIKE POLITIKE
1. energija
2. svemir
3. EMU
POLITIKE HORIZONTALNOG KARAKTERA
1. Klima
2. Teritorijalna kohezija
POLITIKE USMJERENE KA GRAANIMA UNIJE
Strana 12 od 23

1. Usluge od opteg interesa

2. Sport
3. Civilna zatita
UTEMELJUJUE VRIJEDNOSTI
Vrijednosti koje stoje iza integracionog projekta su date slijedeim redom:
1. Ljudski dignitet
2. Sloboda
3. Demokratija
4. Jednakost
5. Vladavina prava
6. Uvaavanje ljudskih prava
Radi se o vrijednostima koje su zajednike dravama lanicama, a koje karakteriu
drutvenu zajednicu definisanu slijedeim elementima:
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Pluralizam
Nediskriminacija
Tolerancija
Pravda
Solidarnost
Jednakost izmeu mukarca i ene

OSNOVNI DOPRINOS LISABONSKOG UGOVORA

1.
2.
3.
4.

Ojaan je legitimitet EU
Podcrtan je osnivako- autonomni poloaj drava lanica
Osnovna ljudska prava su i formalno dignuta na rang osnovnih principa
Unaprijeena je efikasnost u radu institucija- odstupanjem jednoglasnosti u korist
veinskog odluivanja u Savjetu
5. Unija dobija jasnije konture vanjskog i unutranjeg predstavljanja i djelovanja, prije
svega zahvaljujui novouvedenim funkcijama:- predsjednik Evropskog savjeta i
Visoki predstavnik za inostrane vanjske poslove i bezbjednost
6. Precizirano razgranienje nadlenosti Unije i drava lanica

DOPUNSKE NOVINE KOJE SU VEZANE ZA LISABONSKI UGOVOR

1. Regulisana su pitanja vezana za oblast klimatskih promjena i energije te pitanja vana za
neke drave u aktuelnom prirodnom i geopolitikom okruenju
2. Dodatno je razraen princip fleksibilnosti, to znai da sve drave lanice ne uestvuju
istovremeno u zajednikoj politici.

BLIA SARADNJA PREMA AMSTERDAMSKOM UGOVORU- dopunjeni tekst

Ugovora o Evropskoj zajednici i Ugovora o Evropskoj Uniji koristi izraz blia saradnja.
Strana 13 od 23

NEPOSREDNA PRIMJENLJIVOST- znai da pravila komunitarnog prava treba primjenjivati

u cjelosti i na jedinstven nain u svim dravama lanicama, od dana njihovog stupanja na
snagu i to tako dugo dok su na snazi.
NEPOSREDNO DEJSTVO- podrazumijeva mogunost da se fiziko lice ili pravno lice pred
nacionalnim sudom neposredno poziva na pravo utvreno komunitarnim propisom.

STAVOVI KOJI GOVORE DA JE LU SRUIO STUBNU STRUKTURU EU

Sam Evropski sud se izjasnio pred stupanje na snagu LU da stubna struktura uspostavljena
Mastrihtom nestaje. A stavovi su: nestaje EZ i zamjenjuje je EU; uspostava pravnog
subjektiviteta EU; cjelokupna materija biveg III stuba prelazi u komunitarni I stub; iri se
nadlenost suda EU; postupak saodluivanja postaje redovni zak. postupak; za sve segmente
Unije vrijede isti pravni instrumenti i naini donoenja.

USTAVNI MOMENAT- paralelno sa procesom usvajanja Ustava SAD, postavlja se pitanje

da li je u Evropi zaista postojao USTAVNI MOMENAT. Odnosno, da li su se stekli
ekonomski i politiki uslovi za usvajanje evropskog akta ustavnog karaktera. Kao mogui
izlaz teoretiari navode referendum na nivou EU ili evropski referendum.
KLJUNI POTICAJI KOJI SU DOVELI DO STVARANJA EU
Rije je o:
-

Posljedicama nacionalistike i faistike ideologije

Spoznaji o ogranienim mogunostima nacionalnih drava
Neposredni uticaj SADa u oblikovanje evropske poslijeratne scene- vojni, ekonomski i
politiki
- Otvorenost politike elite za nove oblike meunarodne saradnje i povezivanja
- (post)industrijska modernizacija i njom uslovljena meuzavisnost drava to znai
proces globalizacije.
SAVJET ILI VIJEE MINISTARA
Savjet ine predstavnici drava lanica na ministarskom nivou i ovlateni su da
preuzimaju obaveze u ime svojih vlada. Krajem 90-tih Savjet je inilo 15, a nakon
proirenja EU 2004 i 2007. u Savjetu sjedi 27 ministara, tj. predstavnika drava lanica.
Struktura-Savjet nije statian, njegov sastav zavisi od predmeta o kojem se raspravlja.
Kada raspravlja o pitanjima monetarne i ekonomske politike ine ga nacionalni ministri za
ekonomska, privredna pitanja i finansije, kada je na dnevnom redu poljoprivreda ine ga
ministri za poljoprivredu.
Nadlenost- osnovna uloga Savjeta je da predstavlja interese drava lanica na nivou
Zajednice, odnosno Unije. Utoliko je Savjet institucija koja izraava komponentu u
Strana 14 od 23

ustavnopravnoj konstrukciji EU. Nadlenost Savjeta je opteg karaktera, to znai da je

Savjet:
1.
2.
3.
4.

Konana instanca komunitarnog zakonodavnog postupka

Organ politike koordinacije
Tijelo sa specifinim izvrnim ovlatenjima
Institucija sa znaajnom ulogom u oblasti meunarodnih odnosa Zajednice,
odnosno Unije
Odluivanje- Savjet odluuje: obinom veinom- u pravilu o proceduralnim pitanjima; kvalifikovanom veinom i jednoglasno, s tim da je vremenom odluivanje kvalifikovanom
veinom postalo pravilo.

INSTITUCIJE
LISABON
Evropski parlament- retrairana je ema raspodjele mjesta u EPu- udovoljeno je zahtjevu
Italije sa 71 na 72 mjesta. Francuska ima 74, VB 73. Predsjednik se ne ubraja u predvieni
broj lanova, tako imamo 750 + predsjednik. Predsjednik ne uestvuje u glasanju te u
skladu s tim tzv. degresivno proporcionalni sistem iz jedne drave moe biti najmanje 6 a
najvie 96 lanova. Takoer, ono to je vano je to da je postupak saodluivanja postao
redovni zakonodavni postupak te da je domaaj ovog postupka proiren te on sada
obuhvata:
1.
2.
3.
4.
5.

Poljoprivredu i ribolov
Usluge
Pitanja azila i migracije
Strukturalne i kohezione fondove
Uspostavljanje specijalizovanih sudova

Takoer, bitno je istai i nekoliko promjena koje se odnose na Ugovor o funkcionisanju

EU:
1.
2.
3.
4.

U odredbama o funkcionisanju Unije nema odluivanja kvalifikovanom veinom

Savjetodavno miljenje EP je preimenovano u pravo veta
Za tzv. osjetljiva podruja u Parlamentu vrijedi jednoglasnost
Sada su jednoglasnost u Savjetu i konsultovanje EP statuirani za sve sluajeve
postupanja u okviru specijalnog zakonodavnog postupka.
PODZAKONSKI AKTI- ove akte usvaja Komisija na osnovu prenijetih/ ustupljenih
ovlatenja. Nemaju karakter zakona i oni su opte primjenljivi. Funkcija im je izmjena i
dopuna zakonskih akata, tj. nebitnih dijelova. EP ima dvostruku ulogu:
1. uz Savjet EP je ovlaten da opozove ustupljena ovlatenja i stupa na snagu ako se uz
Savjet ne protivi i EP.
2. EP je ojaao svoju poziciju na raun...?
Strana 15 od 23

Savjet ili Vijee ministara- LU mijenja postojei sistem rotirajueg estomjesenog

predsjedavanja utoliko to uvodi mehanizam tzv. trojki ili timskog predsjedavanja
Savjetom ministara, izuzev kada ga ine ministri vanjskih poslova, predsjedava drava
koja rukovodi EU tokom estomjesenog perioda, tanije njen odgovarajui ministar.
Odluivanje- osnovni elementi postlisabonskog reima su slijedei: Za odluke
kvalifikovanom veinom u Savjetu vrijedi princip tzv. dvostruke veine. Za usvajanje
odluke je potrebno da u Savjetu za nju glasa: 55% drava, najmanje njih 15; 65%
stanovnitva EU, posredovano glasovima tih drava.
EVROPSKI SAVJET
NOVOUVEDENE FUNKCIJE PO LU
1. Predsjednik Evropskog savjeta- bira ga Evropski savjet koji odluuje kvalifikovanom
veinom. Mandat mu je 2,5 godine uz mogunost obnavljanja. Predsjednik se stara o
kontinuitetu rada i pripremi rada Evropskog savjeta. Radi u postizanju konsenzusa u
okviru Evropskog savjeta, a EP podnosi izvjetaj o zasjedanju Evropskog savjeta.
Predstavlja EU na meunarodnoj sceni. Neposredni zadatak predsjednika je taj to se
nastoji postii trovrsna funkcija, a to su:
1. Koordinacija
2. Svjetsko- politiko etabliranje
3. Predstavljanje graana Unije
2. Visoki predstavnik za inostrane poslove i bezbjednosnu politiku- ustanovljena kao
jedinstvena politika. Sada je VP i potpredsjednik Komisije, ali i predsjedavajui Savjeta
ministara za vanjske poslove. Postavlja ga Evrpski savjet kvalifikovanom veinom uz
saglasnost predsjednika Komisije.
Prava i dunosti VP:
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Provoenje zajednike vanjske i bezbjednosne politike

Pravo inicijative u cilju razvoja zajednike vanjske i bezbjednosne politike
Predsjedavanje Savjetom za inostrane poslove
Predlaganje Savjetu da usvoji neki akt samostalno ili uz podrku Komisije
Zastupanje i predstavljanje Unije u meunarodnim odnosima
Predlaganje lica za specijalnog predstavnika Unije.

KOMISIJA- je institucija koja djeluje rukovoena optim interesima zajednice. Princip

institucionalne nadlenosti ne podrazumijeva samo odnos Komisija- Savjet i Parlament, nego
i odnos Komisija- vlada drava lanica. ini je 27 lanica, komesara ili povjerenika (po jedan
iz svake drave lanice+ Visoki predstavnik- potpredsjednik Komisije). Mandat im je 5
godina i obnovljiv je. Od 1. 11. 2014. Komisija bi trebala imati onoliko lanova koji
predstavljaju 2/3 drava. Komisija odrava politiku volju biraa i politiku strukturu EP.
Komisiju ine komesari: 13 iz desnog centra, 8 liberala i 6 lijevog centra. Komisija, takoer
ima pravo zakonodavne inicijative, osim ako to Ugovor ne preputa nekom drugom.

Strana 16 od 23

IZBOR PREDSJEDNIKA I LANOVA

Na elu Komisije je predsjednik. On uestvuje u radu Evropskog savjeta, podnosi godinji
izvjetaj o radu Unije i programu zakonodavne aktivnosti. Bira ga EP koji dobija prijedlog
Evropskog savjeta kvalifikovanom veinom pri emu su vani rezultati izbora za EP i nakon
konsultacija. U Parlamentu kandidat za predsjednika Komisije treba dobiti podrku veine
lanova Parlamenta. Komisija ima 7 potpredsjednika. LU naglaava nezavisnost komesara.
Lica su imenovana na tu funkciju na temelju opte kompetentnosti, nezavisnosti i linosti
evropskog opredjeljenja. lanove Komisije imenuje Evropski savjet kvalifikovanom
veinom. EP bira kandidata za predsjednika Komisije koji predlae lanove Komisije u
saradnji sa Savjetom i predlae Visokog predstavnika. Bez saglasnosti EP Evropski savjet ne
moe imenovati Komisiju.
NADLENOST
Komisija je uvar ugovora, nadnacionalna savjest, inicijator zajednike politike i predlaga
pravnih akata, posrednik izmeu drava lanica sa jedne i drava Unije sa druge strane,
provoditelj zajednike politike, predstavnik EU na meunarodnoj sceni.
KOMISIJA KAO ADMINISTRACIJA
Administrativne slube Komisije su organizovane u okviru vie generalnih direktorata koji su
podijeljeni u direktorate i slube. Na elu generalnog diretorata je generalni direktor,
direktoratom rukovodi direktor, a slubom njen ef. Postoji i nekoliko tzv. horizontalnih
slubi, meu kojima su generalni sekretarijati, pravna sluba, sluba za informisanje, sluba
za publikovanje, sluba za statistiku, sluba za prevoenje.

EVROPSKI SUD
LISABONSKE PROMJENE je doekao Sud kojeg ini 27 sudija i 8 generalnih
pravozastupnika. Poloaj ovih drugih je specifian utoliko to Sudu podnose svoje miljenje o
konkretnom predmetu ili sporu ali ne uestvuju u samom odluivanju- to je domen sudija.
Sudije ES i GA se imenuju saglasnou drava lanica. Isto vrijedi i za sudije suda prve
instance, dok sudije specijalizovanih sudova jednoglasno postavlja Savjet. Pravosudna
struktura brine o vladavini prava, tj. o potivanju tog principa pri tumaenju i primjeni
ugovora i akata usvojenih na osnovu njih. Drave lanice su dune osigurati sredstva kojima
se garantuje efikasna pravna zatita. Opti sud je nadlean za suenje u okviru Suda EU, u
odnosu na specijalizovani sud djeluje kao apelaciona instanca. Sud pravde- najvia
pravosudna instanca- svaka drava daje po jednog sudiju, Opti sud- najmanje po jedan sudija
iz svake drave lanice. Mandat lanova Suda je 6 godina i obnovljiv je.
NADLENOST- ES svoju pravosudnu funkciju obavlja tako to: ...
PANEL

Strana 17 od 23

Postlisabonsko rjeenje ukljuuje posebno tijelo, a to je PANEL. Daje miljenje o kandidatima

za generalne pravozastupnike i sudije pravde i Opteg suda, prije nego ih konsenzusom
postave vlade drava lanica. Novouspostavljeni panel ne uestvuje u izboru sudija i GA.
Daje miljenje ali ne vri izbor, niti pravi rang listu kandidata. Izbor lanova je stvar
konsenzusa drava, a ne Savjeta ministara. Jednog lana panela predlae Parlament.
USLOV ZA IZBOR
-za izbor na najvie pravosudne funkcije/ sudijske funkcije ili priznati pravnik u sluaju
Evropskog suda
- za izbor na visoke pravosudne funkcije/ sudijske funkcije ili priznati pravnik- Opti sud
- za izbor na pravosudnu funkciju u sluaju specijalizovanih sudova
GENERALNI PRAVOZASTUPNICI- njihov broj nije statuiran u odredbi Ugovora o EU.
Prema FU Evropski sud ima najvie 8 GA, ali na traenje Suda jednoglasno moe poveati
Savjet. Deklaracija uz ovo dovoljava poveanje na 11. Lisabonsko rjeenje ima u vidu 6
stalnih i 5 rotirajuih pravozastupnika. GA postoji samo u strukturi Evropskog suda. U
Optem sudu to vri jedan od sudija, dok u specijalizovanom ne djeluju. GA uestvuju u
odluivanju da li neki predmet zahtijeva njihovo miljenje. Vei obim poslova GA daju svoje
miljenje.
OPTI SUD- je nadlean za sve tzv. direktne tube privatnopravnih subjekata ukjluujui kao
vrlo znaajno tubu za ocjenu zakonitosti li tubu za ponitenje unijskih akata. U skladu sa
izmjenama izvrenim Ugovorom iz Nice, Opti sud je nadlean za tumaenje i ocjenu
zakonitosti u postupku prethodnog odluivanja.
SPECIJALIZOVANI SUDOVI- bitno je istai nekoliko stvari:
1.
2.
3.
4.
5.

Ovi ugovori su u Osnivake ugovore stigli posredstvom Ugovora iz Nice

Povodom njih Ugovor koristi mnoinu- sudovi
Odlukom iz 2004. Djeluje samo Sud za slubenike sporove, tj. Slubeniki sud
Spominje se sud u oblasti intelektualne svojine
Specijalizovani sudovi se osnivaju i reguliu aktom usvojenim u redovnom
zakonodavnom postupku, naime, osnivaki akt je uredba koju zajedniki usvajaju EP i
Savjet, a ne kao do sada odluka koju donosi sam Savjet.
FINANSIJSKI SUD- je jedna od pet osnovnih komunitarnih institucija. Na rang osnovne
komunitarne institucije dignut je posredstvom Mastrihtskih amandmana. 1994. je
preimenovan u Evropski finansijski sud. Sjedite mu je u Luksemburgu. Finansijski sud ini
27 sudija. lanove Suda u skladu sa prijedlozima drava lanica postavlja Savjet, odluujui
kvalifikovanom veinom nakon miljenja EP. Mandat im je 6 godina i obnovljiv je. Iz svojih
redova bira predsjednika na period od 3 godine. lanovi Suda djeluju nezavisno voeni
optim interesima Zajednice.
NADLENOST

Strana 18 od 23

Zadatak ove institucije je budetski nadzor. Kontrola obuhvata sve prihode i rashode
Zajednice, kao i svih organa i tijela koje je ona osnovala, da li su prihodi i rashodi ostvareni
na zakonit nain, te da li su budetska raspolaganja vrena racionalno. Fizika i pravna lica,
ako nemaju odreena ovlatenja, obavezni su Finansijskom sudu dostaviti dokumente za
vrenje finansijskog nadzora. Sud odluuje kolektivno, u skladu sa odredbama Ugovora i
Uredbe o finansijama. Na kraju godine pravi izvjetaj kojeg upuuje ostalim institucijama i
daje posebne izvjetaje i miljenja veinom glasova.

OMBUDSMEN
Ustanova ombudsmena postaje dio Osnivakih ugovora u skladu sa Mastrihtskim
amandmanima. Prvi O je imenovan 1995. Pojava ove institucije moe se shvatiti kao korak na
putu demokratizacije Zajednice i vladavine prava. O imenuje EP na period od 5 godina uz
mogunost reimenovanja. U svom radu je potpuno nezavisan i ne moe primati niti traiti
instrukcije od bilo kojeg tijela, a ne moe ni stupati u radne aranmane.
NADLENOST
Djeluje kada komunitarna institucija ili tijelo propusti da djeluje na nain predvien
Ugovorom i sekundarnim pravnim aktima i praksom E. suda, ukljuujui i potivanje
osnovnih ljudskih prava. Kada su u pitanju lica koja se pritubama mogu obraati
ombudsmenu, to pravo imaju ne samo graani Unije nego i svako fiziko ili pravno lice koje
ima prebivalite u jednoj od drava lanica. O takoer moe pokrenuti postupak i na vlastitu
inicijativu. Postupak u kojem djeluje O odvija se u tri faze:
1. Razlog na pritubu se nastoji otkloniti dogovorom. Ako ne uspije, u drugoj fazi O je
formalno izvjetava o tome da je konstatovao propust i predlae nain rjeenja spornog
pitanja. Institucija razmatra odluku O i odgovara u roku od 3 mjeseca, a ako preporuka ostane
neprihvaena u okviru tree faze O upuuje poseban izvjetaj EP i instituciji i izvjetava
inicijatora postupka. Najvie povoda za pritube graana daje Komisija.

EVROPSKA CENTRALNA BANKA- se javlja sa treom fazom ekonomsko- monetarne

unije, tj. sa 1. 1. 1999. nakon to je preuzela poslove Evropskog monetarnog instituta. Dio je
Evropskog sistema centralnih banaka, sjedite joj je u Frankfurtu. Sastoji se od dva tijela:
1. IZVRNOG ODBORA- ini ga 6 lanova, predsjednik, potpredsjednik sa
osmogodinjim neobnovljivim mandatom
2. UPRAVNOG ODBORA ili Savjet ECB- uz lanove Izvrnog odbora ine ga guverneri
centranih banaka lanica monetarne unije. Oba tijela odluke donose prostom veinom.
Savjet ECB utvruje politiku, a Izvrni odbor preuzima mjere za njeno provoenje.
NADLENOST- ECB ima iskljuivo pravo da odluuje o emisiji novca kao jedinog
zakonitog plaanja u okviru Zajednice. Emisiju banknota vre ECB ali i nacionalne banke. O
jedinstvenoj denominaciji i izgledu kovanog novca odluuje Savjet.
Strana 19 od 23

INSTRUMENTI DJELOVANJA- ECB stoji na raspolaganju mehanizam obaveznog

konsultovanja i samoinicijativnog davanja miljenja u procesu usvajanja akata na
komunitarnom nivou. ECB raspolae regulativnim i izvrnim instrumentima. Moe posegnuti
za uredbom, odlukom, preporukom i miljenjem. ECB djeluje u okviru ESCB. Radom
upravljaju rukovodna tijela- Izvrni odbor i Savjet. Slijedi osnovne elemente kapitalizma:
otvoreno trite, slobodna konkurencija, efikasna alokacija.
EVROPSKI SISTEM CENTRALNIH BANAKA je instrument povodom kojeg:
1. se formulie i primjenjuje monetarna politika Zajednice
2. djeluje povodom utvrivanja i ostvarivanja kursa valuta u skladu sa odredbama
Ugovora
3. dri i upravlja valutnim rezervama drava lanica
4. osigurava nesmetano funkcionisanje sistema plaanja
SAVJETODAVNA TIJELA (KOMITET REGIJA I EKONOMSKO-SOCIJALNI
KOMITET)
Ekonomsko-socijalni komitet- sjedite mu je u Briselu. ine ga predstavnici razliitih
ekonomskih i socijalnih komponenti organizovanog civilnog drutva, tj. predstavnici
proizvoaa, poljoprivrednika, prevoznika, radnika, tzv. slobodnih profesija, potroaa. Ima
350 lanova koje imenuje Savjet, kvalifikovanom veinom. Rad Komiteta se odvija u tri
grupe:

radnici
poslodavci
ostale djelatnosti/ interesi

Na elu je predsjednik, a biraju ga lanovi. Komitet ima savjetodavni status u institucionalnoj

strukturi.

ISKLJUIVA NADLENOST UNIJE:

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Carinska unija
Konkurencija
Monetarna politika drava lanica ija je valuta Euro
Ouvanje morskih biolokih resursa u okviru zajednike politike ribarstva
Zakljuivanje meunarodnih sporazuma ako je to predvieno aktima Unije
Zajednika trgovinska politika

PODIJELJENA ILI PARALELNA NADLENOST:

1. Unutranje trite
2. Socijalna politika
3. Ekonomska, socijalna i teritorijalna kohezija
Strana 20 od 23

4. Poljoprivreda i ribarstvo
5. ivotna sredina
6. Zatita potroaa
7. Transport
8. Transevropske mree
9. Energija
10. Prostor slobode, bezbjednosti, pravde
11. Zajednika pitanja zdravstvene sigurnosti
12. Istraivanje, tehnoloki razvoj i svemir
13. Saradnja u cilju razvoja humanitarne pomoi
DOPUNSKA NADLENOST:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Zatita i unapreenje ljudskog zdravlja

Industrija
Kultura
Turizam
Obrazovanje, omladina, sport i struno usavravanje
Civilna zatita
Administrativna i upravna saradnja

KOORDINIRAJUA NADLENOST:
1.
2.
3.
4.

Ekonomska politika
Zapoljavanje
Socijalna politika
Socijalno partnerstvo

AMSTERDAMSKI UGOVOR- potpisan 2. 10. 1997., stupa na snagu 1. 5. 1999. AU je

trebao da raisti Mastrihtsku zaostavtinu, te da nae odgovarajua rjeenja povodom
pitanja:
1.
2.
3.
4.
5.

Revizije trokrake, trostubne strukture EU

irenja postupka saodluivanja
Dogradnja odredbi u oblasti pravosua i unutranjih poslova
irenja komunitarne nadlenosti u oblastima energije, civilne zatite i turizma
Hijerarhijskog struktuiranja komunitarnih pravnih akata.

AU- KLJUNE IZMJENE:

1. Izriito statuiranje i detaljnije regulisanje ideje asimetrine fleksibilne integracije
2. Daljnja promocija ljudskih prava i sloboda
3. Prenoenje dijela III stuba iz unijskog prostora u komunitarni reim
Strana 21 od 23

4. Dogradnja institucionalnog okvira

OBLASTI U KOJIMA JE SADRAN POJEDNOSTAVLJENI AMANDMANSKI
POSTUPAK?

PASARELA KLAUZULE- rije je o mogunosti da Savjet jednoglasnom odlukom odreenu

materiju prenese iz reima specijalnog u reim redovnog.

TA JE MOGUE STVARATI UNIJSKIM MJERAMA U OBLASTI

INTELEKTUALNE SVOJINE?
1. Centralizirani mehanizam registrovanja ili odobravanja evropskog prava intelektualne
svojine
2. Odgovarajui mehanizam saradnje ili koordinacije unijskih i nacionalnih nadlenih
tijela
3. Odgovarajui mehanizam nadzora nad primjenom tj. zatitom evropskih jedinstvenih
prava intelektualne svojine
MASTRIHT- NAVEDI ZAJEDNIKE CILJEVE U OBLASTI VANJSKE POLITIKE I
BEZBJEDNOSTI
1. Ouvanje zajednikih vrijednosti, osnovnih interesa, nezavisnosti i integriteta Unije
2. Jaanje bezbjednosti Unije i drava lanica u svim njenim oblicima
3. Ouvanje mira i meunarodne sigurnosti u skladu sa principima Povelje UN,
Helsinkog zavrnog akta i Parike povelje
4. Unapreenje meunarodne saradnje
5. Razvoj i ouvanje demokratije i vladavine prava, potivanje ljudskih prava i osnovnih
sloboda.

DELEGIRANI AKTI:
Komisiji se mogu delegirati ovlast za dopunu ili izmjenu nebitnih elemenata zakonodavnog
akta. I nezakonodavni akti mogu se usvojiti u obliku:

Uredbe
Direktive
Odluke

LISABON- potpisan 13. 12. 2007.

Strana 22 od 23

stupa na snagu 1. 12. 2009.

USLOVI ZA PRIJEM NOVIH DRAVA LANICA U EU

-set utemeljujuih vrijednosti EU, dodatna obaveza drava kandidata da unapreuju
utemeljujue vrijednosti EU. O aplikaciji se obavjetavaju parlamenti drava lanica i kriteriji
utvreni u Evropskom savjetu.

LUKSEMBURKI SPORAZUM- POENTA

To je sporazum iz 1996. gdje pet drava lanica insistira na pravu konanog odluivanja
veinom glasova u sluaju da i pored nastojanja u tom pravcu izostane kompromis.

Strana 23 od 23