Rimska vojska je naziv za organiziranu grupu vojnih jedinica koje su u vrijeme antikog

Rima sluile Kraljevstvu, Republici i kasnije Rimskom carstvu. U okviru carstva Rimska
vojska je imala oko 180 000 vojnika i bila je najbolje organizirana vojna sila. Vrhunac po
broju vojnika dostignut je nakon graanskog rata izmeu Oktavijana i Marka Antonija kada
je u 70 legija bilo oko 300 000 vojnika. Najvea vojna jedinica u okviru Rimske vojske bila
je legija (latinski: Legio) i potpuno popunjena brojila je 5120 vojnika. Cezareve legije bile su
brojano manje i brojale su po 4000 vojnika. Legija je nosila ime ili po rednom broju, ili po
svome osnivau. U galskom ratu je bila uvena Cezareva deseta legija. Svaka se legija
sastojala od 10 kohorti (Cohors), a kohorta od tri manipola (Manipulus). Jo manja jedinica je
bila centurija (Centuria). Ono to je centurija bila u pjeadiji, to je bila turma (Turma),
odnosno eskadron u konjici. Turma se sastojala od 30 konjanika. Jo manja jedinica u konjici
je bila dekurija (Decuria). Glavno oruje rimske vojcke je bilo: kratki ma Gladius, koplje
Pilum, strijela Sagitta i tit u obliku pravougaonika ili kruga Scutum. Rimljani su pored lakog
oruja poznavali i bojne sprave za izbacivanje strijela i kopalja - Catapulta i Ballista.
Upotrebljavali su prake (funda i tormentum). Legija se pred borbu postavljala u tri bojna
reda (Acies). U prvom redu su bile etiri, a u druga dva po tri kohorte. Trei bojni red je
obino predstavljao rezervu. Sa strana su bila krila (Cornua) i tu su se nalazile konjica i
pomone grupe.Kod kretanja vojske postojale su tri vrste mara: obini (Iter iustum), ubrzani
(Iter magnum) i brzi (Iter maximum). U toku obinog mara vojska je prelazila izmeu 25
30 kilometara na dan. Kod napada na gradove vojska se sluila pokretljivim drvenim kulama
na katove(Turres tabulatae), koje su bile na tokovima, zatim ovnovima (Arietes). To su bile
debele drvene grede, koje su visile na lancima, a iji je prednji dio od metala imao figuru
ovna. Tom se gredom udaralo o zidove i nastojalo da se bedem provali. Na bedeme se jurialo
i pod titovima, gdje je vie vojnika stupalo u obliku kornjae (Testudo), a upotrebljavali su
se i srpovi (Falces) za razvaljivanje zidova. Srpovi su sluili i za kidanje konopa kojim su bili
vezani jarboli. Rimska legija (od lat. legio, prema glagolu legere, "drati se skupa") bila je
osnovna jedinica rimske kopnene vojske. Legionar je bio vojnik - pripadnik legije. U poetku
su sastav legija inili iskljuivo neoenjeni graani Rima stari od 17 do 46 godina koji su
mogli priutiti trokove naoruavanja. Legije su se formirale s poetkom godinjih vojnih
kampanja i u sastavu su imale oko 3.000 pjeaka i 300 konjanika[1]. koji su bili podijeljeni u
grupe od po 1000 pjeaka i 100 konjanika. Pojedinane formacije pjeaka i konjanika imale
su svoje komandire; tribunus militum za pjeake i tribuni celerum za konjanike. Basileus
(kralj na grkom jeziku) je bio komandant legije i izmeu ostalog, odgovoran za njeno
rasputanje nakon vojne kampanje u datoj godini. Legije su se tada borile uglavnom u
zbijenoj formaciji falange[2]. Ovakva je formacija bila uspjena na ravnom terenu ali ne i na
brdovito-planinskom, pa je zbog toga rimska vojska trpjela poraze u borbama protiv
Samnita[3] na terenu dananje centralne Italije). Znaajne taktiko-formacijske promjene su
morale biti primijenjene kako bi legija bila vojno efikasna i na takvim terenima. Rim je brzo
uviao svoje slabosti i urno nalazio rjeenja ne ustruavajui se ni od preuzimanja taktike,
modela i inovacija svojih protivnnika.

264. 146.....[1] (punici,
poenici) - .


. , -

,
. ,
. ,
100 ,
. ,
, ,
. .
(236-182 ....),

(247-182 ....), 202 .
... ,
, ,
,
, . (247. ...
182. ..) ,
,
:
(218 ..), (217. ..) (216. ..).
, ,
.
, a
204 . ... , (202.
...)