LITERASI MAKLUMAT

oleh
PUAN JURA BT HJ HAMID
PEGAWAI TEKNOLOGI PENDIDIKAN
BTPN PULAU PINANG

DEFINISI LITERASI
MAKLUMAT
DOYLE (1992)

Satu kebolehan untuk mengakses, menilai dan

menggunakan
maklumat daripada pelbagai sumber.
Bahagian Teknologi Pendidikan (2002)

Keupayaan untuk mengakses dan menilai maklumat bagi

membuat pemilihan dan menyelesaikan permasalahan
secara efektif.
American Library Association (1989)

Seseorang yang berliterasi maklumat adalah seseorang yang

boleh mengenalpasti bila maklumat diperlukan dan
mempunyai kebolehan untuk menentu, menilai dan
mengguna secara berkesan maklumat yang diperlukan.

DEFINISI KONSEP
Keupayaan untuk;
mengakses
menilai dan
mengguna
maklumat dari pelbagai sumber
Doyle,C(1994)

1. Mengakses

Mengenalpasti keperluan
Bertanyakan soalan berhubung
dengan keperluan (1H 5W)
Mengenalpasti sumber maklumat
Menyediakan strategi pencarian
Mengesan maklumat cetak dan
technology-based

2. Menilai

Memilih dan menilai maklumat

Menentukan kewibawaan
Menentukan ketepatan dan
kesesuaian
Mengenalpasti pandangan dan fakta
Buang maklumat salah/mengelirukan
Cipta idea bagi menggantikan
maklumat salah/kurang tepat

3. Mengguna

Mengurus maklumat untuk aplikasi

praktikal
Sepadukan maklumat baru dengan
maklumat sedia ada
Aplikasi maklumat dalam pemikiran
kritikal dan penyelesaian masalah
Komunikasi dan menggunakan
maklumat dengan berkesan

Ciri-ciri seseorang
yang InformationLiterate
1.

2.

3.

Mengakses maklumat secara

efisien dan berkesan.
Menilai maklumat secara kritis
dan cekap.
Mengguna maklumat secara
kreatif dan berkesan.

Ciri-ciri seseorang yang

Information-Literate
4.

5.

Berusaha mendapatkan
maklumat berhubung dengan
kepentingan pribadi, akademik
dan kerjaya.
Menghargai dan seronok dengan
bahan-bahan sastera dan
penulisan kreatif.

III. Ciri-ciri seseorang yang

Information-Literate
6.

7.

Berusaha ke arah kecemerlangan

dalam mendapatkan maklumat
dan penjanaan ilmu.
Menyedari kepentingan
maklumat dalam masyarakat
demokratik.

Ciri-ciri seseorang yang

Information-Literate
8. Mengamalkan tingkahlaku yang
baik (etika) berhubung dengan
maklumat dan IT.
9. Mengambil bahagian secara
berkesan dalam kumpulan bagi
mendapatkan maklumat dan
menjana ilmu.

Pelajar yang berjaya dalam

information-rich and technologybased world of today and tomorrow
adalah pelajar-pelajar yang ada:
Literasi Pembacaan pembaca tekun dan
berkebolehan
Literasi Teknologi
pengguna alat-alat teknologi yang
canggih
- pelajar yang terus belajar

Pelajar yang berjaya dalam.

information-rich..

Literasi Maklumat
- pengurus maklumat
- pemikir yang kritis
- dapat berhubung dengan berkesan
- pengguna maklumat yang bertanggungjawab

Kemahiran Maklumat perlu untuk

-

hidup dan bersaing dalam dunia dan ekonomi

global yang terlalu bergantung kepada maklumat

belajar berdikari secara beransur-ansur untuk

menghayati konsep pendidikan seumur hidup

Penyumbang kepada pencapaian negara

K-Masyarakat dan K-Ekonomi

APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?

I.

Kemahiran Perpustakaan
Lokasi bahan
Susunan buku, majalah, akhbar
dll
Bahagian buku, glosari, indeks
dll
Menggunakan bahan rujukan
Membuat nota kaki dan
bibliografi.

APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?

II. Kemahiran Belajar
Berfikir
Membaca
Mendengar
Melihat
Mencatatkan nota
Mengorganisasikan dan
menyampaikan maklumat secara
betul
Membuat renungan dan rumusan

APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?

III. Kemahiran Komunikasi

Bertanya
Menemuramah
Memberi pendapat
Berbahas
Memberikan ucapan
Menyampaikan laporan

APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?

VI. KEMAHIRAN ICT
OPAC
Enjin Pencari
Boolean
Power Point
Laman Web
News Letter
Brosur

APAKAH KEMAHIRAN MAKLUMAT ?

V. Kemahiran Hidup

Mengurus masa
Mengurus diri
Berinteraksi dan etika
Pembelajaran sepanjang hayat

MODEL LITERASI
MAKLUMAT

1994 The PLUS Model by

Herring
1995 Stripling Thoughtful
Learning Style (7 langkah)
1996 Eisenberg and
Berkowitz The Big Six Skills
mudah digunakan
Paling popular

ENAM KEMAHIRAN
BESAR
1.
2.
3.
4.
5.
6.

MENENTUKAN
MENCARI
MEMILIH
MENGGUNAKAN/MENGURUSKAN
MENYAMPAIKAN
MENILAI KEMBALI

PELAJAR
A.

MENENTUKAN

Apakah
dengan
Apakah
Apakah
dengan

yang perlu saya ketahui

secara tepat ?
yang sudah saya tahu ?
yang akan saya buat
maklumat?

PELAJAR.
B. MENCARI

Di mana saya boleh mendapat maklumat ?

C. MENGGUNA
Apakah maklumat yang perlu saya ketahui ?
D. MENCATAT
Apakah maklumat yang perlu saya
catatkan ?
Bagaimana mencatatnya ?

PELAJAR..
E . MELAPOR

Apakah yang diperlukan untuk mendapat

maklumat secara sistematis dan
mempersembahkannya dengan baik ?

F. MENILAI
Proses/ pembinaannya ?
Hasil terakhir ?
Puas hati ?

TERIMA KASIH