Professional Documents
Culture Documents
HCM
An Toan ien
CHNG 2
CAC KHAI NIEM C BAN VE AN TOAN IEN
2.1. AT VAN E
Cac khai niem c ban ve an toan ien xuat phat t s phan tch cac hien tng cham at gay
ra. V the, e co cac bien phap e phong tai nan ien hieu qua, bc au tien can phai phan tch
cac hien tng noi tren.
2.2. DONG IEN TAN TRONG AT
Do h hong cach ien, mach ien cham at lam cho dong ien s co tan ra trong at dan en
gia cac iem khac nhau trong at se co s chenh lech ien ap (Hnh 2.1).
Gia s dong ien s co tan vao trong at qua mot cc noi at bang kim loai co dang ban cau
chon trong at ong nhat co ien tr suat bang . Trng hp nay co the xem dong ien co
ng i theo ban knh t tam hnh cau.
ay: la ien dan suat cua at; la ien tr suat cua at.
Quyen Huy Anh Le Cong Thanh
10
An Toan ien
T o, cng o ien trng trong trng dong ien tc la ien ap ri tren n v dai doc
theo trng dong ien c xac nh theo bieu thc:
E = grad = j.
(2.3)
ien ap ri tren lp at co chieu day dx doc theo ng dong ien:
I .
dx
dU = E.dx = j. .dx =
(2.4)
2 .x 2
The ien cua A cach iem cham at khoang cach x la hieu so ien the gia iem A va iem
ma o ien the co the lay bang 0.
I . dx
I .
=
A = U A U = dU =
(2.5)
2
2 x x
2 .x
x
Tat ca cac iem tren be mat cua ien cc se co the ien cc ai Umax :
I .
U max =
2 .x
ay: x la ban knh cua ban cau noi at.
Chia (2.5) cho (2.6) :
x
UA
1
= 3 hoac U A = U max .x3 .
U max
x
x
(2.6)
(2.7)
32%
8%
012 34
12
16
20
x (m)
11
An Toan ien
q = 2x32
q = 2x 22
q = 2x12
x1
x2
x3
I .
2
x+a
I . a
dx
=
2
2x( x + a )
x
(2.10)
ay: a la o ln bc chan ngi, khi tnh toan lay bang 0,8m; x la khoang cach t iem
cham at en chan ngi.
Quyen Huy Anh Le Cong Thanh
12
An Toan ien
Ub=U - Ua
U=I.R
Ub=Ux-Ux+a
Ub=0
a
> 20m
c d
13
An Toan ien
U = I. R
Ngi cham vao vo kim loai cua bat ky thiet b nao (nguyen ven hoac cham vo) cung se chu
mot ien ap bang U. Mat khac, ien ap chan ngi Ux phu thuoc vao khoang cach t o en
cc noi at. Nh vay, ngi se chu tac dung cua ien ap tiep xuc Utx. ien ap tiep xuc la hieu
ien the gia U va Ux.
ien ap tiep xuc Utx cang tang khi cang cach xa cc noi at. khoang cach 20m th Utx = U.
Ngi ng ngay tren cc noi at (iem 0 Hnh 2.5) se chu mot ien ap tiep xuc bang 0
(Utx = U - U = 0)
Ngc lai, neu cham vao thiet b 2, ngi se chu ien ap tiep xuc cc ai Utx = U.
T nhng gia thiet tren rut ra nhan xet sau:
Khi ngi cham vo thiet b kim loai co noi at cua mot thiet b nao o (trong mach noi at
co mot thiet b b cham vo ) th ngi chu mot ien ap tiep xuc co tr so bang mot phan ien ap
so vi at, ngha la:
Utx = .U
(2.11)
ay: la he so tiep xuc.
Utx1 = U Ux1
Utx2 = U
U = I.R
Ux1
X1
X2
Hnh 2.5. ien ap tiep xuc trong vung dong ien ngan mach cham vo
ng cong 2 Hnh 2.5 bieu th s bien thien cua ien ap tiep xuc theo khoang cach ti cc
noi at.
Gii han cho phep cua ien ap tiep xuc khong qui nh trong cac qui pham hien hanh. Tuy
nhien, oi vi cac nha san xuat thiet b ien, ien ap tiep xuc khong nen qua 40V, con oi vi
cac thiet b phan phoi, ma o co cac bien phap bao ve phu roi th co the cho phep en 250V.
ng cong phan bo ien ap U (Hnh 2.6) phu thuoc vao cau tao cua bo phan noi at (mot
coc noi at hoac mot to hp cac coc noi at) co the doc (ng1) hoac thoai (ng 2). ien ap
tiep xuc Utx se co tr so nho hn neu ng cong phan bo ien ap thoai thoai. o chenh lech
gia iem 0 va iem cach no 0,8m se khac nhau tuy thuoc vao ng cong1 va 2 (Utx1>Utx2). Nh
vay, khi bo phan noi at trai rong tren mot dien tch ln th ien ap tiep xuc se nho.
Muon xac nh ung ien ap tiep xuc Utx, phai xem xet oan mach t cho ngan mach ti
at.
Gia thiet viec tiep xuc xay ra theo ng tay-chan se hnh thanh hai mach song song (Hnh
2.7).
Quyen Huy Anh Le Cong Thanh
14
An Toan ien
U
Utx2
Utx1
TB
0.8
2.0
Ung
Rng
Un
Rn
15
An Toan ien
Ch cai th hai the hien hnh thc bao ve, xac nh moi quan he cua cac phan dan ien
lo ra ngoai cua he thong, mang ien lap at va he thong noi at: T- Noi at trc tiep
(bao ve noi at vo thiet b ien bang kim loai c noi en he thong noi at), N- Noi
trc tiep cac phan dan ien lo ra ngoai bang mot day dan bao ve vi mot iem a c
noi at cua nguon ien, thng la chnh iem trung tnh (bao ve noi day trung tnh-vo
thiet b ien bang kim loai c noi en day trung tnh).
Trong he thong, mang ien TN con dung them mot hoac hai ch cai e nh ngha cach bo
tr day trung tnh va day bao ve: C (Combined - PE and N (=PEN) combined in the system) Day trung tnh N va day bao ve PE (Protective Earth Conductor) chung nhau thanh mot day la
day PEN (PE and N Combined), S (Separated - PE and N separated in the system) - Day trung
tnh N va day bao ve PE c tach biet vi hai chc nang rieng la day N va day PE, CS - Day
trung tnh va day bao ve ch ket hp trong mot vai phan cua he thong.
1.He thong TT
Trong he thong TT, tat ca cac phan dan ien lo ra ngoai (vo kim loai cua thiet b ien)
trong he thong ien lap at c noi vi mot he thong noi at. He thong nay khong noi ket ve
ien vi at tai nguon cap ien (Hnh 2.8).
16
An Toan ien
3. He thong TN
Trong he thong TN, mach vong s co bao gom toan bo cac phan dan ien, do o co the tranh
tr so cao cua ien tr noi at. iem trung tnh cua nguon ien c noi at trc tiep, cac phan
dan ien lo ra ngoai cua he thong co the c noi vi mot day bao ve rieng (he thong TN-S) hay
ket noi day bao ve vi day trung tnh (he thong TN-C hay TN-CS) (hnh 2.10, 2.11, 2.12).
17