Professional Documents
Culture Documents
Song Anh Sang
Song Anh Sang
Mn: VT L
Chuyn : SNG NH SNG
I.
MC CH CHUYN
S tn sc nh sng.
1.1 L thuyt v hin tng tn sc nh sng.
a)
b)
c)
Hin tng
Khi chiu nh sng trng i vo mt lng knh th trn mn ta
quan st thy mt di sng lin tc , Da cam, Vng, Lc, Lam,
Chm, Tm trong tia lch t nht, tia tm b lch nhiu nht.
Hin tng tn sc l hin tng phn tch mt chm sng phc
tp thnh cc chm sng n sc khc nhau.
Gii thch hin tng: Do nh sng trng l tp hp nhiu nh
sng n sc khc nhau, mt khc v chit sut ca lng knh i vi
mi nh sng n sc l khc nhau do gc lch sau lng knh l
khc nhau cho nn cc tia l l khc nhau vi mi nh sng n sc.
Vy nh sng thu c trn mn l di sng c mu sc khc nhau.
nh sng n sc v s tng hp nh sng trng
nh sng n sc l nh sng khng b tn sc khi i qua lng
knh. Mi nh sng n sc c mt mu nht nh gi l mu n sc.
Khi truyn nh sng n sc i qua lng knh th tia sng i thng.
nh sng trng l tp hp ca v s cc nh sng n sc khc
nhau c mu bin thin lin tc t n tm.
Mt s lu khi lm bi tp:
Cc cng thc tnh lin quan n lng knh:
i: gc ti mt AB.
j: khc x ti mt AC.
i1: gc khc x mt AB.
i2: gc ti mt AC.
Trang 1
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
A + Dmin
A
= n sin .
2
2
2.
D
a
l bc sng nh sng, n v l m.
D: khong cch t ngun S1, S2 n mn M.
a: khong cch hai khe S1 v S2.
Trang 2
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
N
d1
S1
d2
O
S
S2
D
ax
vi x = ON
D
D
vi k = 0, 1, 2.
a
1
1 D
vi k = 0, 1,
V tr cc vn ti th k: xk = k + i = k +
2
2 a
2.
MN
Xc nh s vn quan st c trn mn: n =
2i
V tr cc vn sng th k: xk = ki = k
3.
Quang ph
3.1 My quang ph
a)
Khi nim:
My quang ph l dng c dng phn tch mt chm nh sng
phc tp thnh nhng thnh phn n sc.
b) Cu to: My quang ph gm 3 b phn chnh.
ng chun trc: c tc dng to ra mt chm sng song song
chiu vo lng knh.
H tn sc: gm mt lng knh, c tc dng tn sc chm sng
song song chiu vo lng knh.
Bung nh: c tc dng cho ta bit mu sc ca nh sng cn
phn tch cng nh thnh phn cu to ca ngun sng.
3.2 Quang ph lin tc
a) Khi nim:
Quang ph lin tc l mt di sng c mu bin i lin tc t
n tm.
b) Ngun pht:
Quang ph lin tc do cc vt rn, lng v kh c t khi ln khi b
nung nng pht ra.
Trang 3
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
c)
4.
c im:
Khng ph thuc vo thnh phn cu to ca ngun sng m ch
ph thuc vo nhit ca ngun sng.
d) ng dng:
Dng xc nh nhit ca cc vt pht sng m khng trc
tip o c nh nhit ca Mt Tri, cc sao, h quang in
3.3 Quang ph pht x
a) Khi nim:
Quang ph vch pht x l mt h thng nhng vch mu ring r
nm trn mt nn ti.
b) Ngun pht:
Quang ph vch pht x do m kh hay hi p sut thp b kch
thch pht sng pht ra bng cch t nng hoc phng mt tia la
in qua m kh hay hi .
c) c im:
Quang ph vch pht x ca cc nguyn t khc nhau th khc
nhau v s lng cc vch, v tr cc vch, mu sc cc vch v
sng t i ca cc vch.
d) ng dng:
Dng xc nh thnh phn cu to nn ngun pht, p sut,
nhit v mt s tnh cht l ha khc.
3.4 Quang ph hp th
a) Khi nim:
Gm nhng vch ti trn nn quang ph lin tc.
b) iu kin c quang ph vch hp th:
Nhit ngun nh sng trng ln hn nhit hi nung nng.
c) Quang ph Mt Tri gm 2 loi
Quang ph lin tc do li Mt Tri pht nh sng trng.
Quang ph vch hp th ca Mt Tri do kh quyn ca Mt Tri
gy nn.
d) Php phn tch quang ph v ng dng php phn tch quang ph.
Khi nim: l phn tch thnh phn cu to ca cc cht da vo
vic nghin cu quang ph.
Php phn tch nh tnh: cho ta bit s c mt ca cc thnh phn
khc nhau trong mu cht cn nghin cu, do php phn tch nh
tnh cho ta kt qu nhanh hn so vi php phn tch ha hc.
Php phn tch nh lng: cho ta bit c nng ca cc
thnh phn trong mu, c th pht hin c mt nng rt nh ca
cht trong mu.
Php phn tch quang ph cho ta bit c thnh phn cu to v
nhit ca cc vt rt xa nh Mt Tri v cc sao.
Tia hng ngoi, tia t ngoi, tia X.
4.1 Tia hng ngoi
a) Khi nim:
Tia hng ngoi l nhng bc x khng nhn thy c c bc
sng ln hn bc sng ca nh sng ( > 0,75 m).
Tia hng ngoi c bn cht l sng in t.
Trang 4
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
b)
Ngun pht:
Tia hng ngoi do cc vt b nung nng pht ra, cc vt nht
thp ch pht ra cc tia hng ngoi.
V d: c th ngi, bng n chiu sng
c) c im:
Tc dng nhit.
Tc dng ln knh nh hng ngoi.
d) ng dng:
Dng trong cng nghip sy kh cc sn phm nh v t, v
t lnh, cc loi hoa qu
Trong y hc dng n hng ngoi si m cho bnh nhn
4.2 Tia t ngoi
a) Khi nim:
Tia t ngoi l nhng bc x khng nhn thy c, c bc sng
ngn hn bc sng ca nh sng tm ( < 0,40 m).
Tia t ngoi c bn cht l sng in t.
b) Ngun pht:
Mt Tri, h quang in v nhng vt nung nng trn 30000C l
cc ngun pht ra tia t ngoi mnh.
c) c im:
Tia t ngoi b thy tinh, nc hp th mnh nhng c th truyn
c thch anh.
Tc dng mnh ln knh nh.
Lm pht quang mt s cht, ng dng trong n hunh quang.
Lm ion ha khng kh.
Gy ra mt s phn ng quang ha, quang hp.
Tc dng sinh l nh hy dit t bo ra, t bo vng mc, dit
khun, nm mc
d) ng dng:
Trong cng nghip thc phm tia t ngoi dng tit trng cho
thc phm trc khi ng gi hoc ng hp.
Trong cng nghip c kh dng pht hin vt nt nh, vt xc
trn cc sn phm tin.
Trong y hc, dng tia t ngoi cha bnh ci xng hoc tit
trng cc dng c phu thut.
4.3 Tia X (Rnghen)
a) Bn cht tia Rnghen:
Tia Rnghen l nhng bc x in t c bc sng nm trong
khong t 10-8m n 10-12m.
b) Tnh cht:
Tia Rnghen c kh nng m xuyn mnh, c th xuyn qua cc
vt liu thng thng nhng b cn li bi tm ch dy vi cm.
c) Tnh cht v cng dng ca tia X:
Trong y hc tia Rnghen dng chiu in, chp in.
Trong cng nghip tia Rnghen dng d cc l hng, khuyt
tt nm bn cc sn phm c.
Tc dng mnh ln knh nh nn c dng chp in.
Trang 5
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
D
Dtm
D
Trang 6
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
Phng n tr li: B.
Bi tp 5 (Trch t thi trn Hocmai.vn):
Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, a = 1,5 mm; D = 2 m, hai khe c
chiu sng ng thi hai bc x 1 = 0,5 m v 2 = 0,6 m. V tr 2 vn sng ca hai
bc x ni trn trng nhau gn vn trung tm nht, cch vn trung tm mt khong:
A. 6 mm.
B. 5 mm.
C. 4 mm.
D. Wd = 1,6 mJ.
Tr li:
Khi hai vn sng trng nhau:
D
D
x1 = x 2 k1 1 = k 2 2
a
a
6
k1 = k 2 2 = k 2
1 5
Trang 7
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
Phng n tr li: C.
Bi tp 6 (Trch t thi trn Hocmai.vn):
Trong th nghim giao thoa nh sng ca Ing, khong cch gia hai khe a = 1mm,
khong cch t hai khe n mn D = 1m. Khong cch t vn sng th 4 n vn
sng th 10 cng mt pha vi vn sng trung tm l 3mm. Bc sng n sc
trong th nghim c gi tr:
A. 0,6 m.
B. 0,43 m.
C. 0,5 m.
D. 0,4 m.
Tr li:
Khong cch t vn sng th 4 n vn sng th 10 cng mt pha vi vn sng
trung tm l 3mm.
Suy ra: 10i - 4i = 3mm i = 0,5 mm.
Ta c khong vn:
=
a.i 10 3.3.10 3
=
= 3.10 6 ( m ) = 3 ( mm ) .
D
1
Phng n tr li: C.
Bi tp 7 (Trch t thi trn Hocmai.vn):
Trong th nghim Young v giao thoa nh sng, bit D = 2m; a = 2mm. Hai khe
c chiu bng nh sng trng (c bc sng t 0,4m n 0,75m). Ti im trn
mn quan st cch vn trng chnh gia 3,3mm c bao nhiu bc x cho vn sng ti
?
A. 3.
B. 4.
C. 5.
D. 6.
Tr li:
V tr cc vn sng:
xs = k
x .a 3, 3
.D
= s =
a
k.D
k
Vi nh sng trng
0, 4 0, 75 0, 4
3, 3
0, 75
k
4, 4 k 8, 25
Trang 8
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
IV. BI TP V NH
Bi tp 1: Trong mt th nghim ngi ta chiu mt chm nh sng n sc song
song hp vo cnh ca mt lng knh c gc chit quang A = 8o theo phng vung
gc vi mt phng phn gic ca gc chit quang. t mt mn nh E song song v
cch mt phng phn gic ca gc chit quang 1 m. Trn mn E ta thu c hai vt
sng. S dng nh sng vng, chit sut ca lng knh l 1,65 th gc lch ca tia
sng l:
B. 5,2o.
A. 4,0o.
D. 7,8o.
C. 6,3o.
Bi tp 2: Trc v sau cn ging thng thy cu vng, l kt qu ca hin
tng sau:
A. giao thoa.
B. nh sng Mt Tri b tn sc qua cc tnh th nc .
C. nh sng Mt Tri b tn sc qua cc git nc nh li ti.
D. do o tng.
Bi tp 3: Cho mt chm nh sng Mt Tri qua mt l hnh ch nht, ri ri qua
mt bn mt song song bng thy tinh, ln mt mn M th vt sng trn mn.
A. hon ton c mu trng.
B. c by mu ca cu vng.
C. c mu trng, nhng c vin mu sc cc mp.
Trang 9
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
Trang 10
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
A. 2.
B. 3.
C. 4.
D. 5.
Bi tp 12: Ta chiu sng hai khe Young bng nh sng trng vi bc sng nh
sng = 0,75 m v nh sng tm t = 0,4 m. Bit a = 0,5 mm, D = 2 m.
Khong cch gia vn sng bc 4 mu v vn sng bc 4 mu tm cng pha i
vi vn trng chnh gia l:
A. 2,8 mm.
B. 5,6 mm.
C. 4,8 mm.
D. 6,4 mm.
Bi tp 13: thu c quang ph vch hp th th:
A. nhit ca m kh hay hi hp th phi ln hn nhit ca ngun sng trng.
B. nhit ca m kh hay hi hp th phi nh hn nhit ca ngun sng trng.
C. nhit ca m kh hay hi hp th phi bng nhit ca ngun sng trng.
D. p sut ca m kh hp th phi rt ln.
Bi tp 14: Khng nh no sau y l ng?
A. V tr vch ti trong quang ph hp th ca mt nguyn t trng vi v tr vch
sng mu trong quang ph vch pht x ca nguyn t .
B. Trong quang ph vch hp th cc vn ti cch u nhau.
C. Trong quang ph vch pht x cc vn sng v cc vn ti cch u nhau.
D. Quang ph vch ca cc nguyn t ha hc u ging nhau cng mt nhit .
Bi tp 15: Trong cc ngun sng sau y, ngun no cho quang ph vch pht x?
A. Thi thp ccbon nng sng trong l nung.
B. Mt tri.
C. Dy tc ca bng n lm vonfram nng sng.
D. Bng n non trong bt th in.
Bi tp 16: Cho nh sng ca mt n in dy tc qua mt ng di cha hidro ri
ri vo khe ca mt my quang ph th trong my quang ph:
A. ta thy bn vch hp th ca hidro.
B. ta khng trng thy vch hp th no ca hidro ngay c khi nung nng ng.
C. ta trng thy mt vch hp th H khi tng dn nhit ca ng n mt gi tr
thch hp.
D. ta trng thy c bn vch hp th xut hin cng mt lc khi nhit ng c
nng dn ln n mt gi tr thch hp.
Bi tp 17: Pht biu no sau y l ng khi cho nh sng trng chiu vo my
quang ph?
A. Chm tia sng l ra khi lng knh ca my quang ph trc khi i qua thu knh
ca bung nh l mt chm tia phn k c nhiu mu khc nhau.
B. Chm tia sng l ra khi lng knh ca my quang ph trc khi i qua thu knh
ca bung nh gm nhiu chm tia sng song song.
C. Chm tia sng l ra khi lng knh ca my quang ph trc khi i qua thu knh
ca bung nh l mt chm tia phn k mu trng.
D. Chm tia sng l ra khi lng knh ca my quang ph trc khi i qua thu knh
ca bung nh l mt chm tia sng mu song song.
Bi tp 18: Nhn xt no di y ng khi ni v tia t ngoi?
A. Tia t ngoi l sng in t c tn s sng nh hn tn s sng ca nh sng tm.
B. Tia t ngoi khng tc dng ln knh nh.
C. n h quang in, nhng vt b un nng trn 30000C u l nhng ngun pht
ra tia t ngoi rt mnh.
Trang 11
Chuyn Luyn thi Tt nghip THPT v Luyn thi i hc, Cao ng 2009
P N
CU HI
Cu 1
Cu 2
Cu 3
Cu 4
Cu 5
Cu 6
Cu 7
Cu 8
Cu 9
TR LI
B
C
D
C
B
B
D
D
B
CU HI
Cu 10
Cu 11
Cu 12
Cu 13
Cu 14
Cu 15
Cu 16
Cu 17
Cu 18
TR LI
D
B
B
B
A
D
C
B
C
CU HI
Cu 19
Cu 20
TR LI
B
B
Trang 12