ME\UNARODNI ORGANIZACIII ZA

PODDR[KA NA ZEMJODELSTVOTO

prf. d-r Sa{o ]osev

Ekonomski Fakultet
Skopje
09/04/15

Temi za prezentacija
1. Organizacija za hrana i zemjodelstvo (Food
and Agriculture Organization - FAO)
2. Me|unaroden fond za razvoj na
zemjodelstvoto (International Fund for
Agriculture Development - IFAD)
3. Svetska trgovska organizacija (World Trade
Organization - WTO)
4. Organizacija za ekonomska sorabotka i
razvoj (Organization for Economic Cooperation
and Development - OECD)
09/04/15

1. FAO

Specijalizirana agencija vo ramkite na ON, so sedi{te vo Rim,

osnovana na 16 oktomvri 1945 godina
Slu`i kako neutralen forum kade zemjite, na ramnopravna
osnova, vodat debati i postignuvaat dogovori za strate{ki
pra{awa povrzani so razvojot na zemjodelstvoto vo svetot.
Site zemji-~lenki na ON mo`at da stanat ~lenki na FAO
Osnovni organi se: Generalna konferencija, Sovet, Postojan
komitet, Sekreterijat, Generalen direktor, Regionalni kancelarii i
Regionalni konferencii so svoi organi i tela (komisii)
Generalnata konferencija-najvisok organ na FAO. Se
odr`uvaat sekoja vtora godina i na nea se donesuva buxetot, se
usvojuvaat izve{tai i programi za rabota, se izbiraat ~lenovi i
Pretsedatel na Sovetot
FAO ima 8 osnovni departmani: zemjodelstvo i za{tita na
potro{uva~ite, ekonomski i socijalen razvoj, ribarstvo i
akvakultura, {umarstvo. ~ove~ki, finansiski i fizi~ki resursi,
znaewe i komunikacii, upravuvawe so prirodni resursi i `ivotnata
sredina i tehni~ka sorabotka.
Aktivnostite na FAO se podeleni vo 4 glavni oblasti:
obezbeduvawe informacii/informirawe, obezbeduvawe ekspertiza
za soodvetnite politiki, obezbeduvawe mesto za sredbi pome|u
svetskite nacii i obebzeduvawe soodvetno znaewe za razvoj na
zemjodelstvoto

09/04/15

1. FAO (prodol`uva)
-

Mandat na FAO: podignuvawe na nivoto na ishranetost,

podobruvawe na produktivnosta vo zemjodelstvoto, podobruvawe
na `ivotot na ruralnoto naselenie i pridones kon rastot na
svetskata ekonomija
Glavni zada~i na FAO se:
1) sobira informacii i statisti~ki podatoci za zemjodelskoto
proizvodstvo i ishrana
2) tehni~ka pomo{ na zemjite vo razvoj
3) organizira i sproveduva svetski popis na zemjodelstvoto
4) analizi na pazarot na zemjodelsko-prehranbeni proizvodi
5)razrabotuva pra{awa na agrarnata struktura, agrarnata reforma,
zadrugarstvoto
6) poddr`uva osnovawe specijalizirani me|unarodni organizacii za
unapreduvawe na zemjodelskoto proizvodstvo
7) obrazovanie na kadri za rabota vo zemjodelskata dejnost,
osobeno vo nerazvienite i zemjite vo razvoj

09/04/15

2. IFAD
-

Me|unarodna finansiska institucija i specijalizirana agencija vo ramkite na ON,

posvetena na iskorenuvawe na siroma{tijata vo ruralnite sredini na zemjite vo
razvoj, kade {to `ivee najgolem del od najsiroma{noto nase;enie vo svetot
Osnovan vo 1976 godina kako globalno partnerstvo pome|u zemjite ~lenki na
OECD i OPEC i drugite zemji vo razvoj.
Gi koristi sredstvata od 156 zemji-~lenki za obezbeduvawe krediti so niski
kamatni stapki i grantovi/donacii na sredno i niskodhodnite zemji-~lenki za
finansirawe na programi za namaluvawe na siroma{tijata i proekti vo
najsiroma{nite delovi na svetot.
Osnovna uloga i fokus:
1) implementacija na inovativni programi i proketi koi se vklopuvaat vo ramkite na
nacionalnite politiki i sistemi
2) ovozmo`uvawe siroma{nite lu|e da imaat pristap do sredstva, uslugi i mo`nosti
potrebni za nadminuvawe na siroma{tijata
3) testirawe na novi i inovativni pristapi za namaluvawe na siroma{tijata
Osnovni celi:
So cel da se obezbedi deka siroma{nite imaat podobar pristap, ve{tini i
organizacija za ostvaruvawe na podobar `ivot, tie mora da gi iskoristat:
1) prirodnite resursi (zemja, voda, ve{tini za upravuvawe so prirodnite resursi)
2) podobreni zemjodelski tehnologii
3) {irok spektar na finansiski uslugi
4) transparentni i konkurentni pazari za zemjodelski inputi i proizvodi
5) mo`nosti za ruralno vrabotuvawe (nadvor od farmite) i za razvoj na pretprijatija
6) lokalni i nacioanalni politiki i procesi na programirawe

09/04/15

3. WTO
-

Osnovana na 01.01.1996, kako naslednik na Op{tata spogodba za

trgovija i carini (General Agreement of Tariffs and Trade-GATT)
STO, kako praven subjekt, raboti kako specijalizirana agencija na ON,
koja se finansira od pridonesite na svoite ~lenki. Sekoja zemja ~lenka
ima eden glas vo re{avaweto.
Osnovna cel na STO e da obezbedi lesna, fer i slobodna trgovija
pome|e zemjite, preku :
1) pomo{ na zemjite vo razvoj za pra{awa povbrzani so nivnata
trgovska politika, preku tehni~ka pomo{ i programi za obuka
2) sorabotka so ostanatite me|unarodni organizacii
3) administrirawe na trgovskite dogovori
4) slu`i kako forum za trgovski pregovori
5) razre{uvawe na trgovski sporovi
6) revizija na nacionalnite trgovski politiki
Osnovni principi na STO :
1) obezbeduvawe otvoreni granizi za me|unarodnata trgovija
2) garantirawe na principot na najpovlastena nacija
3) garantirawe na principot na nediskriminacija pome|u zemjite ~lenki
4) transparentnost vo izvr{uvaweto na svoite aktivnosti
09/04/15

3. WTO (prodol`uva)
-

Organi na upravuvawe:
1) Konferencija na Ministri - se odr`uva edna{ na dve godini
2) Generalen sovet - sostaven od pretstavnici na zemjite-~lenki, se
sostanuva po potreba (Sovet za trgovija so stoki, Sovet za trgovija so
uslugi i Sovet za pra{awa povrzani za intelektualnata sopstvenost)
3) {irok spektar na finansiski uslugi
4) transparentni i konkurentni pazari za zemjodelski inputi i proizvodi
5) mo`nosti za ruralno vrabotuvawe (nadvor od farmite) i za razvoj na
pretprijatija
6) lokalni i nacioanalni politiki i procesi na programirawe
Dogovor za slobiodna trgovija vo oblasta na zemjodelstvoto
1) Zna~itelno podobruvawe na pristapot kon pazarite
2) Fazno namaluvawe na site vidovi na izvozni subvencii
3) Zna~itelno namaluvawe na doma{nite politiki koi negativno vlijaat
vrz nadvore{nata i me|unarodnata trgovija
4) Specijaleniot i diferenciran tretman na zemjite vo razvoj e sostaven
del na site fazi na pregovorite za slobodna trgovija vo oblasta na
zemjodelstvoto
5) Ovozmo`uvawe zemjite vo razvoj polesno da gi ostvarat svoite
razvojni potrebi, vklu~uvaj}i gi pra{awata povrzani so bezbednosta na
hranata i ruralniot razvoj

09/04/15