Romanika u Francuskoj

Najbogatija

skupina arhitektonskih
romanikih spomenika sa najveom
raznovrsnou regionalnih tipova i
najsmjelijim idejama
Najznaajnije regionalne kole
romanike arhitekture u Francuskoj
su:burgundijska,normandijska,
provansanska, overnjaka,
perigotska i poatavanska

Burgundijska kola
CLUNY
Osniva kraljevske regije u Clunyiju je opat
Bernard
910. g. William III je osnovao benediktinski
samostan Cluny u Burgundiji
Crkva u Clunyiju je postala uvena po
svojim grandioznim arhitektonskim
formama i izvanrednoj plastinoj, slikarskoj
dekoraciji i mozaicima.
Naalost ovaj izuzetno znaajan
arhitektonski spomenik je uniten u periodu
francuske revolucije

Crkva je graena u tri faze: Cluny I( prva monaka

crkva iz perioda 915-927.g), Cluny II(crkva sv. Petra
sagraena izmeu 955 i 1000.g.) i Cluny III( crkva
sv. Huge sagraena izmeu 981 i 1045.g)
Cluny II je bila trobrodna graevina sa jednim
transeptom i apsidom sa paralelnim kapelama
Da bi se sagradio Cluny III sruena je starija
graevina Cluny II
Cluny III je bila petobrodna graevina sa dva
transepta i apsidom sa pet radijalnih kapela i
trobrodnim predvorjem sa dva tornja.Gavni brod je
imao visinu 29 m, 41 m, cijela graevina je bila
duga 196, 14 m

 Arhitekta

je bio svetenik Gunzo koji je bio

umirovljeni opat i muziar.Radio je sa
Hezelonom, matematiarem.Raspored
graevine i njeno modularno rjeenje
bazira se na matematikim odnosima.
Crkva Cluny je bila izuzetno znaajna za
razvoj romanike arhitekture ne samo u
Burgundiji ve i u drugim podrujima
Francuske i Evrope. Bila je uzor za
izgradnju mnogih romanikih spomenika.

 Od

velianstvenog manastirskog
kompleksa u Clunyiju sauvani su samo
juni dio transepta sa oktogonalnim
tornjem.
Sauvani kapiteli stubova Clunyija
predstavljaju izvanredno majstorstvo
skulptorske tehnike. Radi se o alegorijskim
kompozicijama sa prikazom:etiri rajske
rijeke, etiri godinja doba i osam tonova
gregorijanske ljestvice

SAINT LAZAR U AUTUNU

Crkvu je izgradio papa Inoccent II 1132.
g
To je trobrodna graevina sa
jednobrodnim transeptom i trolanom
apsidom. Trolana elevacija unutranjeg
prostora i krstasti svod pronalaze uzor u
Clunyiju.
Svoju slavu duguje izvanrednoj
plastinoj dekoraciji fasade.

 Timpanon

sa prikazom Posljednjeg suda je

jedno od najznaajnijih ostvarenja romanike
skulpture. Hrist je prikazan kao sudija u
sreditu kompozicije.Ispod njegovih nogu je
potpis umjetnika, skulptora Giselbertusa.Za
razliku od skulptura iz Vezlaya skulpture iz
Autuna pokazuju stilsko jedinstvo.
Strah, oaj prokletih sa tijelima deformisanim
od stranog muenja je u kontrastu sa
blaenim i mirnim pozama odabranih. U
unutranjoj arhivolti timpanona prikazani su
biljni ornamenti , a u vanjskoj znakovi
zodijaka i mjeseni radovi

 Tlocrt

St.Lazar u
Autunu

Timpanon s prikazom Posljedjeg

suda

 SAINT

MADELEiNE U VEZELAY
Trobrodna graevina sa transeptom,
polukrunom apsidom sa dvostrukim
deumblatorijumom(polukruni hodnik)
i radijalnim kapelama
Izgradnja je zapoeta 1096.g., a crkva
je posveena 1132.g. Dograivana je
u gotikom stilu 1180.g. Radovi na
izgradnji su zavreni 1215.g

 Vezelay

je postao znaajan u 11. st. Kada je

crkva tvrdila da posajeduje kosti Marije
Magdalene koje se danas uvaju u kripti
Naalost najvei dio manastira je uniten u
periodu francuske revolucije. Sauvani su
crkva i ulaz u kloster(unutranje dvorite)
Glavni brod je izgraen u periodu 1120 i
1132.g.Poznat je svojoj harmoniji postignutoj
proporcijama koje se baziraju na
matematikim odnosima.Duina glavnog
broda je 61 m, visina 18,3 i irina 12,2 m.
Elevacija unutranjeg prostora je
dvolana(zona arkada i prozora)

 Brodovi

su odijeljeni sa tekim
poluobliastim lukovima oblikovanim od
svijetlog i tamnog kamenja-klinastog
oblika.Kamenje nije iste veliine tako da se
dobija motiv nepravilnih zebra linija.
Fasada je kombinacija romanikih i
gotikih elemenata te restauracije iz
19.st.bila su planirana dva zvonika na
zapadnom proelju ali je izgraen samo
juni.

Timpanon centralnog portala je najznaajniji

primjer monumentalne romanike skulpture u
Burgundiji. Raen je izmeu 1120 i 1132.g., a
nalazi se u narteksu.
Tema je Odailjanje apostola tj. Sputanje duhova
ili Pentekos
Centralna figura u kompoziciji izduena ukoena
figura Hrista iz ijih ruku se sputaju zrake svjetlosi
na apostole u misiji irenja hrianstva. U
unutranjoj arhivolti na linteli su prikazani narodi
iz najudaljenijih podruja( ljudi pseih glava iz
Indije, Pigmeji,ljudi da praseom njukom iz
Etijopije).

 Zapadno

proelje St.
Madeleine u
Vezelay

Tlocrt st. Madeleine u Vezelay

 Unutranjost

glavnog broda
st. Madeleine
u Vezelay

St. Madeleine u Vezelay

Tmpanon-Odailjanje
apostola

Timopanon-Odailjanje
apostola

Normandijska kola
ST.

ETIENNE U CAENU
Izgraenaje izmeu 1064 i 1087.g kao
grobna crkva Williama osvajaa(sahranjen
je 1087.g u koru crkve).
Ovo je najznaajnija graevina zlatnog
doba normandijske arhitekture
Trobrodna graevina sa dvostrukim
transeptom sa apsidiolama na krakovima i
polukrunom apsidom. U gotikom periodu
su dograeni kor i polukruna apsida sa
deumblatorijumom i radijalnim kapelama.

 Fasada

je jednostavna, stroga i otra.

Zapadno proelje sa dva tornja ima tri
portala i deset prozora.Timpanon iznad
glavnog portala je iz 19.st. Lijevi toranj
je stariji i ima visinu 82 m i istije
forme, dok je desni toranj visok 80 m.
Strijele tornjeva su zavrene u ranom
gotikom periodu-romaniki i gotiki
elementi su harmonino kombinovani.

 Spoljanji

izgled graevine odraava

unutranju podjelu na tri broda. Unutranja
elevacija se razvija u tri zone(zona arkada,
galerija i prozora). Zona arkada i galerija je iste
visine to je karakteristika normandijske
kole.Graevina je natkrivena krstastim
svodom.
Originalno crkva je imala drvenu tavanicu koja
je u 12. st. zamijenjena estolanim krstastim
svodom.
Ornamentike ima vrlo malo. Duina
unutranjeg prostora je 107 m.

 Zapadno

proelje st.
Etienne u
Caenu

STE. TRINITE U CAENU

Trobrodna graevina sa jednobrodnim
transeptom polukrunom apsidom i
dvije apsidiole na krakovima
transepta.Na zapadnom proelju ima
dva zvonika bez strijela.Elevacija
unutranjeg prostora je trodijelna, a
svod je krstasti.

 KATEDRALA

U BAYEU
Donji dio graevine je romaniki a
gornji gotiki.Apsida je raena u
gotikom periodu, a zvonik je iz 15.
st.
U njoj se uva tapiserija Williama
Osvajaa

 ST.

GEORGE SAINT MARTIN U

BOSERVILU
Trobrodna graevina sa transeptom,
korskim prostorom i visokim
proeljem koje je flankirano sa dva
vitka tornja.Ima jedan portal na
zapadnom proelju.Nad kriitem se
uzdie kula.

Overnjaka kola
NOTRE

DAME DI PORT U CLERMON

FERANU
Trobrodna graevina sa pet traveja,
jednobrodnim transeptom sa dvije
apsidiole i apsidom sa
deumblatorijem i pet radijalnih
apsidiola.Na kriitu je kupola a na
zapadnom proelju tornjevi.

 SAINT

PAUL U ISSOIREU
Trobrodna graevina sa transeptom
koji ima dvije apsidiole, apsidom sa
pet radijalnih apsidiole i dva zvonika
na zapadnom proelju te zvonikom
na kriitu. Graevina slijedi uzor
crkve Notre Dame u Clermon Feranu.

Provansanska kola
SAINT

TROPHINE U ARLESU
Trobrodna graevina sa transeptom i
trodijelnom apsidom.Portal je
skulptoralno i arhitektonski naglaen.
SAINT GILLES DU GARD
Slino rjeenje kao kod Saint
Trophine.Tri portala su uokvirena
bogatom plastinom dekoracijom.

Poatavanska kola
NOTRE

DAME LA GRANDE U
POITIRESU
Trobrodna graevina sa
nekarakteristinim transeptom i
bonim kapelama sa zapadne
strane.Unutranji prostor ima
jednolanu elevaciju.Fasada je
flankirana sa dva tornja i ima bogatu
plastinu dekoraciju.

Tlocrt Notre Dame u Poitiresu

Glavni brod

 SAINT

SAVIN SUR GARTEMPE

Trobrodna graevina sa transeptom
sa apsidiolama i apsidom sa pet
radijalnih apsidiola. Crkva je
natkrivena poluobliastim svodom.
Ukraena je freskama -30 zidnih slika
u pet nizova sa temom Geneze od
Stvaranja svijeta do Mojsije.

CRKVA U CHAROUX
Sastoji se od dva dijela, centralnog
krunog sa tri broda i srednjeg
istonog dijela sa tri broda i apsidom
sa pet radijalnih apsidiola.

Perigotska kola
SAINT

FRONT U PERIGUEUX
Osnova graevine ima za uzor crkvu
Sv. Marka u Veneciji-uticaj bizantske
umjetnosti.Tlocrt je grki kri sa
petokupolnim rjeenjem. U istonom
dijelu je polukruna apsida i dvije
apsidiole na krakovima kria. Crkva je
izgraena 1120.g. sa bone strane
ima zvonik

SAINT PIERE U MOASACU

Jednobrodna graevina sa transeptom i
apsidom.Brod ima sedam traveja.
Klaustar ima stubove sa bogato ukraenim
kapitelima koji odraavaju uticaj islamske
umjetnosti. Trideset kapitela je ukraeno
ornamentikom, a pedeset figuralnim
kompozicijama.
U timpanonu junog portala iz 1125-1130.g. je
prikaz Hrista u apokalipsi. U sreditu kompozicije je
figura Hrista koji je okruen anelima i figurama 24
starca iz apokalipse predstavljenih u sjedeem
stavu u nizu.

SAINT FOY U CONQUESU

Izgradnja je zapoeta 1050.g. pod opatom
Odolrikom.
Graevina ima odlike hodoasnike crkve.To je
trobrodna bazilika sa deumblatorijumom radijalnim
kapelama, transeptom i oktogonalnim tornjem na
kriittu sa spiralnim stepenitem.Transept je
trobrodan sa apsidiolama-rjeenje podsjea na
crkvu Saint Sernin u Tolouseu.
Timpanon na fasadi ima sauvanu plastinu
dekoraciju sa ostacima boje. Tema je Posljedni sud

Timpanon sa prikazom
Posljednjeg suda

St Foy u Conquesu

Tlocrt st. Foy u Conquesu

SAINT SERNIN U TOLOUSEU

Konstrukcija crkve zapoeta je 1070/72.g.
Crkva je petobrodna graevina sa
trobrodnim transeptom i apsidom sa pet
radijalnih kapela i dvije apsidiole na
krakovima transepta. Na kriitu je toranj
visine 123 m.
Glavni brod ima bavasti svod, a boni
brodovi krstasti. Elevacija unutranjeg
prostora je dvolana.
U koru je plitki reljef sa prikazom Hrista u
mandorli meu simbolima evanelista.

 Tlocrt

st.
Sernin u
Tolouseu

Crkva st. Sernin u Tolouseu

 Toranj

st.
Sernin u
Tolouseu

SAINT PIERE U ANGULIEMU

Jednobrodna graevina iz 1110.g. sa
transeptom koji ima na krakovima
ima apsidiole i polukrunom apsidom
sa etiri apsidiole.Glavni brod je
natkriven sa tri kupole i jednom na
kriitu.Na zapadnom proelju su dva
zvonika.