You are on page 1of 29

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

MAL USULLER 1
MAK 2982
YdD
Yrd.Do.Dr
Yrd.
Do.Dr.MuratKyak
D .MuratKyak
M tK k
MakineMalzemesivemalatTeknolojisiAnabilimDal

web:http://www.yildiz.edu.tr/~kiyak
email:
mail:kiyak
kiyak@
@yildiz.edu.tr
yildiz.edu.tr
YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MAL USULLER I

Busunumunhazrlanmasndaeitli
ulusalveuluslararasyaynlardan
faydalanlmtr.
www.yildiz.edu.tr/~kiyak
YRD.DO.DR.MURATKIYAK
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DERSNER
1. retim,malatveTeknolojiKavramlar
2. DkmclnTanmlanmasveEsaslar
3. DkmclkteKullanlanAraveDonatmlar
4. DkmYntemleri
5. Talasz(Plastik)ekillendirmeninTanmlanmasveEsaslar
6. Talaszekillendirme
7. TalaszekillendirmeYntemleri

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

http://www.bologna
http://www.
bologna..yildiz
yildiz.edu.tr/
.edu.tr/ects
ects//index
index..php?r=
php?r=course
course//view
view&
&id
id=3864&
=3864&aid
aid=97
=97

DersinAmac:
1.
2.

3.
4.
5.

malat Sektrnn ulusal ve uluslararas boyutlardaki


etkileri hakknda bilgi vermek.
vermek.
Teknoloji,retim
j,
ve imalat kavramlar,, dkm,, ve talasz

ekillendirme yntemleri ve esaslar, uygulamalar ve


gerekletirilen imalat trleri konusunda bilgi vermek
Kullanlabilir bir (kum)) kalp dizayn edebilme seviyesine
ulamak
ulamak..
Plastik ekil verme mekanii,
, teorileri ve p
prosesleri ile ilgili
g
bilgiler vermek.
vermek.
devler sayesinde rencilere aratrma ve uygulama
yetisi kazandrarak daha ayrntl bilgi edinmesini
salamak..
salamak
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

MALUSULLER1
http://www.bologna
http://www.
bologna..yildiz
yildiz.edu.tr/
.edu.tr/ects
ects//index
index..php?r=
php?r=course
course//view
view&
&id
id=3864&
=3864&aid
aid=97
=97

DersKitab/Malzemesi/nerilenKaynaklar::
DersKitab/Malzemesi/nerilenKaynaklar
malUsulleriDersNotlarTalaszekilVerme

(M.Saman
(M.
Saman,N.
,N.Gltekin
Gltekin)(Prof.M.E.YURC/Y.T..Yayn)
)(Prof.M.E.YURC/Y.T..Yayn)

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MALUSULLER1
Haftalkkonularveilgilinhazrlkalmalar
HAFTAKONULARNHAZIRLIK
malusullerinegiri,teknoloji,retimveimalatkavramlar
Dersnotlar34
Dkmyntemininesasvekatlamateknii
Dersnotlar58
3. Modeltekniivemodelmalzemeleri
Dersnotlar921
4
4.
Kalp ve i kalp (maa) malzemeleri
Kalpveikalp(maa)malzemeleri
Ders notlar 21 25
Dersnotlar2125
5. Kalpvemaamuayeneleri,kalplamateknii
Dersnotlar2537
6. Kalplamatekniiuygulamas,makinalar,kalplamaeitleri
Dersnotlar3750
7. Dkmyntemleri,ergitmeocaklar,zelyntemler
Dersnotlar5162
8. 1. Ylii snav
9. Talaszekillendirmeesaslaryntemlerinegiri,dvmevebasmaDerskitab3140
10. Dvmevebasmamakinalar
Derskitab3140
11. Kalptadvmevebasma
p
Derskitab5057
12. Ekstrzyon ,Haddeleme
Derskitab5770
13. 2. Ylii snav
1.
2.

14.

Borularnbiimlendirilmesi+soukbiimlendirmeyntemleri

Soukbiimlendirmeyntemleri
16. Final Snav
15.

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

Derskitab7080

Derskitab8089

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

MALAT

z
z
z

TANIMI

.
.
.
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MALUSULLER
MALAT
YNTEMLER

DKM
YNTEM

TALASIZ
EKLLENDRME
YNTEM

BRLETRME

(KAYNAK)
YNTEM

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

TALALI
EKLLENDRME
YNTEM

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DERSNER
1.
2.
3.
4.
5
5.
6.
7.

retim,malatveTeknolojiKavramlar
DkmclnTanmlanmasveEsaslar
DkmclkteKullanlanAraveDonatmlar
DkmYntemleri
T l
Talasz(Plastik)ekillendirmeninTanmlanmasveEsaslar
(Pl ik) kill di
i T
l
E l
Talaszekillendirme
TalaszekillendirmeYntemleri
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

retim/ malat/ Teknoloji


Kavramlar

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

MALAT
MALAT
RETM???
MALAT MANUFACTURING
RETM PRODUCTION

MAL USULLER II

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

11

Doada

mevcut maddeler ggenellikle elde


edildii gibi kullanlmamaktadr
kullanlmamaktadr.. Birok
ilemden sonra kullanlabilir hale
gelmektedir..
gelmektedir
Doadaki maddelerin mamul hale
getirilmesinde baz ilemler gerekir
gerekir..
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MALAT/RETM???

MAL USULLER II

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

14

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

retim (STHSAL)
Mallarn biim ve bileiminde deiiklik yaparak
ekonomik anlam ve alanda yararl sonulara
varma.
nsann topraktan, doann her trl kaynak ve
glerinden kendine yararl rnler elde etmesi,
bunlar ileyerek gereksinim duyduu nesneler
durumuna koymas.
MAL USULLER II

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

15

RETM
ti ; (STHSAL)
retim;
retim
Makine malat alannda, birincil retim olarak
doadan elde edilen Demir madeninin Yksek
Frnlarda ilenerek DKME DEMR elde
edilmesidir.

MAL USULLER II

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

16

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

RETM ( s t i h s a l )
Yksek frnlar, demir cevherini ilemekte kullanlan dikey
izabe frnlardr
frnlardr.. Cevher ve yakt, frnn st blmnden
kesintisiz bir ekilde eklenirken, frnn alt ksmndan hava
flenir..
flenir
Bu sayede maden cevherinin frnn tavanndan tabanna
doru hareket ettii btn sre boyunca ergime
gerekleir.
gerekleir. lemler sonucunda frnn alt ksmndan
ergimi metal elde edilmektedir.
edilmektedir.
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

RETM
M 5. yzyldan itibaren in'de kullanlan yksek
f l
frnlarn
A
Avrupa'da
'd
ilk olarak
l k 1491 ylnda
l d
ngiltere'de kullanlmtr
kullanlmtr.. lk dnemlerde tm
yksek frnlarda yakt olarak odun kmr
kullanlmakla birlikte 1709 ylndan itibaren daha
verimli bir yakt olan kok kmr kullanlmaya
balanmtr
balanmtr.. Ayrca, 1828 ylnda gelitirilen
basnl hava flemesi yntemi yksek frnlarn
verimi artrmtr.
artrmtr.
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

RETM
Trkiyede 9 adet yksek frn bulunmaktadr
bulunmaktadr..
skenderun Demir
Demirelik Fabrikas'nda Cemile, Ayfer,
Gnl, Dilek isimlerinde 4 adet, Ereli Demir
Demirelik
Fabrikas'nda Aye ve Zbeyde olmak zere iki
adet, Karabk Demir
Demirelik Fabrikas'nda ise Fatma
(1939
1939Trkiye
Trkiye'nin
nin ilk Yksek Frn),
Frn) Zeynep ve lk
olmak zere 3 adettir.
adettir.

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

RETM
z

z
z

Bloomkare yada dikdrtgen kesitli, kalnl


Bloom
150mmden
150
mmden daha fazla olan ve genilii kalnlnn
iki katndan fazla olmayan yar mamllerdir
mamllerdir..
Billetkare veya dairesel kesitlidir ve bloomdan
Billet
daha kktr
kktr..
Slabdikdrtgen kesitlidir, genilii kalnlnn iki
Slab
katndan fazladr
fazladr.. Slablardan platina
platina,, sac veya erit
retilir..
retilir
RETM YNTEMLER - TALASIZ - YRD.DO.DR.MURAT KIYAK

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

20

10

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

RETM

RETM YNTEMLER - TALASIZ - YRD.DO.DR.MURAT KIYAK

21

TEKNOLOJ
TEKNOLOJ
TEKNOLOJ,

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

11

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

TEKNOLOJ
GENEL TEKNOLOJ ;

MAL USULLER I

ZEL TEKNOLOJ;
TEKNOLOJ;

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

TEKNOLOJ

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

12

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

TEKNOLOJ

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

TEKNOLOJ
MEKANK TEKNOLOJ:
TEKNOLOJ:

KMYASAL TEKNOLOJ:
TEKNOLOJ:

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

13

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DKMYNTEM
METAL DKM
METALDKM
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

YnteminTanm

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

14

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

YnteminTarihesi
YIL
DKM
M..4000
M..
4000 Kilkalp
M..2500
M..
2500 Balmumukalp (bronz)
bronz)

MAL USULLER II

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

29

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

YnteminTarihesi
YIL
DKM
1400
Kumdkm
1600
SrekliKalp
1800
Potakullanm
1850 SantrifjDkmMakinesi

MAL USULLER II

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

30

15

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

YnteminTarihesi
YIL

DKM

1920 MetalKalbaDkm
1940 Kaybolanmummodeller,

y
ReineBalayclkum
1950 SeramikKalplar

MAL USULLER II

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

31

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKM LEMNDE BAZI


DKMLEMNDEBAZI
TANIMLAR
CEVHER
CEVHER/GANK/HEMATT/TENR
/ GANK / HEMATT / TENR

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

16

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
CEVHER
1.

2
2.

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
CEVHER

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

17

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
GANK

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
TENR

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

18

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
HEMATT

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
Demir ihtiva eden minerallerin says ok fazla
olduu gibi, yeryznn hemen her blmnde
az veya ok demir bulunur
bulunur..
Demir

ihtiva

eden

mineraller;
mineraller;

oksitler,

karbonatlar, silikatlar ve slfrler halinde


bulunur..
bulunur
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

19

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
Manyetit

Limonit

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
Siderit

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

20

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
Pirit

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
Hematit

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

21

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
Hematitler;;
Hematitler

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMLEMNDEBAZITANIMLAR
Trkiyede 500 kadar Hematit madeni vardr.
vardr.
Kullanlabilecek zellikteki demir cevheri
rezervleri;;
rezervleri
Sivas
SivasErzincan,
Kayseri
KayseriAdana,
Malatya,
Krehir
KrehirAnkara
ve
Balkesir
blgelerinde yer almaktadr.
almaktadr.
Kullanlabilir demir tenr % 55 civarnda olan
yataklardan ylda yaklak 5 milyon ton retim
gerekletirilmektedir.
gerekletirilmektedir.
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

22

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

PKDEMRELDES

+
SICAKHAVA

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK

dkme demir denir


denir..
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

23

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK
Grafitlerin ekli ve miktar,
miktar dkme demirlerin
mukavemet ve snekliini etkiler.
etkiler. Buna gre
de dkme demirler, grafit karakteristiine
gre snflandrlabilir
snflandrlabilir..

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

24

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

25

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DemirKarbon(
Demir
Karbon(Fe
FeC)DengeDiyagram
YAYGIN
KULLANILAN
DKME
DEMR
DEM
BLGES
BLGES
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

26

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK

750XX500

100X100X

Gridkmedemirlerin
mikroyaps
a)Ferrityapl,b)Perlit
yapldr

Kresel Dkme
demirlerinmikroyaps
a)Ferrit Yapl,b)Perlit
yapldr.

Temper dkmedemirlerin
mikroyaps 100X
MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK
(%C)

(%Si)

(%Mn)

(%S)

(%P)

0,41,0

0,050,25

0,051,0

0,060,20

0,060,18

GriDkmeDemir/Krd.d.

2,5 4,0 1,03,0

Temper DkmeDemir
k
i
(Beyazd.d.)

1,8 3,6 0,51,9 0,250,80

KreselGrafitliDkmeDemir

3,0 4,0 1,82,8 0,150,90 0,03(max.) 0,10(max.)

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

27

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK
DKME ELK

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

28

MAL USULLER 1 DERS NOTLARI

26.02.2014

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

DkmclnTanmlanmasveEsaslar

DKMEDEMR/DKMEELK

MAL USULLER I

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK YT


MAK.MH.BL.

YRD.DO.DR. MURAT KIYAK

29

You might also like