Professional Documents
Culture Documents
Mch to dao ng
Bi:
L Sc
KHI NIM
Mch to dao ng l mch khi c ngun cung cp n t lm vic cho ra tn hiu dao
ng. S tng qut mt mch to dao ng nh hnh 4-1.
1/29
Mch to dao ng
l tng gc dch pha ca b khuch i v mch hi tip, biu th s dch pha gia U ht
v tn hiu vo ban u U v.
Quan h K. = 1c gi l iu kin cn bng bin . N cho thy mch ch c th
dao ng khi h s khuch i ca b khuch i c th b c tn hao do mhc hi
tip gy ra. Cn iu kin cn bng pha = k + = 2.n cho thy dao ng ch c th
pht sinh khi tn hiu hi tip v ng pha vi tn hiu ban u tc l hi tip dng.
2/29
Mch to dao ng
mch l: K. 1.
3/29
Mch to dao ng
4/29
Mch to dao ng
R
R+
1
j..C
= arctg
1
.C.R
5/29
Mch to dao ng
Uht
Ura
t =
j.3.R3.C3
2 2 2
1 6. .R .C + j.(5..R.C 3.R3.C3)
1 52) + j(6 2)
(
=
ta c: =
1 52 j(6 2)
(1 52) + 2(6 2)
1
RC
Hai s trn u l mch khuch i o pha, nn tn hiu Uhtv phi ngc pha vi
( )
Re( ) < 0
Im = 0
Thay vo ta tm c: 2 = 6 v =
Do =
6=
1
RC
1
ddRC
1
29
m tn s dao ng ng vi trng hp 2 = 6 do :
dd
6RC
K.
1
29
)=1K=
29
6/29
Mch to dao ng
R3
R2
= 29. Vi
.RC
rvt
29
T mch in ta c:
H s hi tip =
Uht
Ura
Z1
Z1 + Z2
Thay vo:
j..R1.C2
2
Khi R1 = R2 = R, C1 = C2 = C th :
7/29
Mch to dao ng
j..R.C
2 2 2
1 .R .C + j3..R.C
mch dao ng c: K = 1 =
j.K..R.C
1 2.R2.C2 + j3.R.C.
Hay: 1 2.R2.C2 = 0
dd =
1
R.C
v 3.R.C = K..R.C
nn K = 3
Thay d c : =
1
3
8/29
Mch to dao ng
Qu trnh np in
Gi s khi t < 0 t C khng cha in UC = 0. Ti t = 0 kho K ng vo 1, t C np
in t ngun E qua in tr R.
in p trn t tnh bng:
U
Dng np i =
n
E
R
Qu trnh phng in
Gi thit trc thi im phng in t C c np y uc = E. Ti thi im t = 0
kho K chuyn v 2, t C phng in qua R (t +C qua R n -C).
Cc gi tr in p tnh c nh sau:
9/29
Mch to dao ng
e ;i
= E.
E
R
Khi c ngun hai t C1, C2 thay nhau np in v phng in, hai tranzito thay nhau
thng (bo ho), tt to cho mch c hai trng thi cn bng khng n nh: T1 tt, T2
10/29
Mch to dao ng
thng (bo ho) v T1 thng (bo ho), T2 tt v t chuyn i trng thi cho nhau, u
ra nhn c dy xung vung.
Xem nh mch bnh thng, xung ra c bin n nh, xt ti thi im mch ang
trng thi T1 tt, T2 thng (bo ho). Lc ny t C2 (trc np in) ang phng
in t +C2 qua T2, ngun E, qua in tr R3 n -C2 t in p m ln cc gc T1
lm cho UB1 < 0 gi T1 tt trong mt khong thi gian.
ng thi vi qu trnh , t C1 np in t +E qua R1 n +C1, -C1 qua rBET2 n
-E nhanh chng n in p bng E (do trong mch c R1<<R3) lm cho ura1 nhanh
chng tng ln E, ura = E.
Do C2 phng lm cho uB1 tng dn, khi uB1 > 0 T1 thng xut hin dng iB1, iB1 v
tng ln lm cho ura1 gim, qua t C1 dn n uB2gim, dng T2 gim v ura2 tng.
Qua C2 lng tng a vo cc gc T1 lm cho uB1 tip tc tng, dng n T1 tip tc
tng. Hi tip dng xy ra nhanh chng (xem nh tc thi) lm cho T1 thng (bo ho)
, T2 tt.
Tip theo t C1 li phng in qua T1, ngun E v in tr R2 gi cho T2 tt trong mt
khong thi gian. T C2 np in t ngun E qua R4 v in tr rBET1 nhanh chng
n in p bng E do c R4<<R2 lm cho ura2 tng nhanh n mc ura2 = E.
Dng phng gim lm cho uB2 tng ln . Khi uB2 > 0 T2 thng tr li, T1 tt mch
chuyn sang trng thi ban u.
iu kin lm vic ca mch:
xung ra vung, t C np in nhanh hn khi t phng phi c: R1,4<<R3,2 v
tranzito khi thng ch bo ho cn R3 1.R1 v R22.R4, trong 1, 2 l h
s khuch i dng ca tranzito T1, T2. Khi cn tn s xung ra ln, tranzito thng lm
vic ch khuch i, khng p dng iu kin ny. Bin xung ra trong trng
hp b hn E.
Cc tham s xung ra.
Bin xung ra:
Ur E
rng xung tx1 l thi gian T1tt, t C2 phng in qua R3 nn tx1 c tnh:
tx1 = R3.C2ln2 0,7 R3.C2.
11/29
Mch to dao ng
1
T
1
0,7(R3.C2 + R2.C1)
Vi mch i xng ta c:
R1 = R4 = RC; R2 = R3 = RB; C1= C2 = C, cc tranzito T1, T2 cng loi, cng tham
s th: tx1 = tx2
tx 1 = tx 2 = 0,7RB.C.
T=2tx = 1,4RB.C.
12/29
Mch to dao ng
Phn tch nguyn l lm vic ca mch bt u ti thi im mch ang trng thi bo
ho dng Ura= +Umax. Lp tc qua mch phn p R1R2 cho in p hi tip:
U1( + ) =
Umax
R1 + R2 .R1
= .Umax
Umax
R1 + R2 .R1
= Umax
2R1
R2 )
13/29
Mch to dao ng
1
T
1
2,2R.C
Mch a hi i
Mch a hi i c hai trng thi, trong c mt trng thi n nh v mt trng
thi khng n nh. Khi c ngun mch trng thi n nh. C xung kch thch mch
chuyn sang trng thi khng n nh mt thi gian ri t tr v trng thi n nh ban
u ch xung kch thch tip. Nh vy c mt xung vo mch chuyn i trng thi hai
ln cho mt xung vung ra. Mch c th dng tranzito hay IC thut ton.
Mch a hi i dng IC thut ton hnh 6-22a v dng in p cc cc nh hnh
6-22b.
Ban u mch trng thi n nh, u ra bo ho m, Ura= -Umax. Qua mch phn p
a v ca thun in p U1( ) =
Umax.R1
R1 + R2
14/29
Mch to dao ng
Umax
R1 + R2 .R1,
R1
R2 )
Thi gian phc hi tph l thi gian mch tr v trng thi n nh ban u, xc nh theo
biu thc:
tph = R.C.ln(1 +
R1
R1 + R2 )
+Umax
R1 + R2 .R1.
Umax
R1 + R2 .R1.
15/29
Mch to dao ng
1 (6-50)
MCH HN CH BIN
Mch hn ch bin cn gi l mch xn bin, trong tn hiu ra Ur lun t l vi
tn hiu vo UV nu UV cha vt qu mt mc ngng cho trc, cn khi UV vt
qu mc ngng th tn hiu ra Ur lun gi mt gi tr khng i. Cc linh kin tch
cc c s dng trong mch hn ch thng l it, tranzito hay IC. Di y ta l cc
mch hn ch dng it l tng (tc l cc it m trng thi ngt in tr bng v
cng).
Tu theo cch mc it l ni tip hay song song vi ti, ngi ta phn bit thnh mch
hn ch ni tip hay hn ch song song. Cng c th phn loi theo chc nng hn ch
mc trn, hn ch mc di (mt pha) hoc hn ch hai mc (hai pha).
16/29
Mch to dao ng
17/29
Mch to dao ng
Trong thc t, phn qut thun ca xung rng ca khng hon ton tuyn tnh.
Cc mch to xung rng ca u da theo mt trong ba nguyn l c bn sau:
- Np, phng cho t bng mch RC n gin.
- Np hoc phng cho t qua ngun dng n nh.
- Dng hi tip n nh dng np cho t.
Mch to xung rng ca dng mch RC n gin
Hnh 5-21 l s nguyn l to xung rng ca dng mch RC n gin. Trong mch
tranzito hot ng ch kho. Bnh thng, khi khng c xung kch thch, tranzito
thng bo ho do c cung cp dng IB kh ln hn in tr R1, v Ur = Uq 0. Khi
mch c kch thch xung m, tranzito ngt, t C np in t ngun EC qua R. in p
trn t tng dn theo cng thc:
18/29
Mch to dao ng
Mch hnh 5-22 tranzito T1 hot ng nh mt kho in t. Bnh thng khi cha c
xung vo do c cp dng IB1 ln nn T1 bo ho, do in p ra gn nh bng
khng. Tranzito T2 ng vai tr ngun dng. Nh c it n p DZ nn in p cc gc
T2 lun n nh. V vy dng qua T2, IE2 cng nh IC2 c gi tr n nh.
Trong khi T1 bo ho, dng IC2 ny bng dng IC1. Khi c xung m vo T1 ngt, t C
np in bi dng IC2 v in p trn t tng tuyn tnh theo thi gian:
Khi ht xung kch thch T1 li thng v bo ho, t C phng in nhanh qua T1 lm cho
Ur gim xung nhanh chng v in p gn bng khng.
19/29
Mch to dao ng
Do uC ur nn:
20/29
Mch to dao ng
Sau khi xung vo kt thc, T1 thng v bo ho tr li, t C phng in qua T1. Khi t
C phng in gim xung xp x bng khng it D thng v t C0 li np b sung n
gi tr UC0=EC ban u.
Trong mch ny thi gian qut thun cng bng rng xung vo.
Cng c th dng mch tch phn c IC khuch i thut ton to xung rng ca.
BI TP
Cho mch in hnh 5-27.
E = 15V
a) Gii thch mch in, v dng tn hiu ra theo t.
b) Cho fdd = 1kHz ; R= 1k, tnh cc gi tr linh kin cn li.
Tm khong fdd khi cc t C cng bin i Cmin ? Cmax.
Gii
21/29
Mch to dao ng
22/29
Mch to dao ng
Gii
23/29
Mch to dao ng
Gii
Mch to dao ng
d) Xc nh in p hi tip.
Gii
25/29
Mch to dao ng
Gii
26/29
Mch to dao ng
27/29
Mch to dao ng
Gii
y l s ca mt trigger Schmit, dng in p vo v in p ra nh hnh v.
28/29
Mch to dao ng
Gii
29/29