EKSTRAKCIJA

Ekstrakcija je tehnoloka operacija

potpunog ili djelominog odjeljivanja
smjese tvari koje imaju nejednaku
topivost u razliitim otapalima

Smjesa koja se odjeljuje obrauje se
otapalom da bi se iz nje izdvojila lake
topiva komponenta kao otopina

Ekstrakcija tvari iz vrstog materijala
vodom zove se IZLUIVANJE (nove i
za barrique hrastove bave, macerati ili
ekstrakt suhih groica i hrastovine,
itd.)

Tvar, koja se iz smjese tvari odjeljuje

ekstrakcijom, prelazi u otopinu

za njezino izdvajanje u istom obliku,
dobivenu otopinu treba otpariti ili
kristalizirati ili oboje istovremeno

Nakon toga vri se filtracija,
centrifugiranje i suenje

Smjesa koja se ekstrahira i otapalo
dovode se u uski kontakt u
EKSTRAKTORIMA

Odjeljivanje faza vri se:

Ekstrakcija se osniva na svojstvu tvari koje

imaju razliite koncentracije da kod
dodira uzajamno difundiraju
Openito za ekstrakciju vrijedi slijedee:

Ekstrakcija se sastoji od 3 stadija:

1. Kod ekstrakcije vrstih tvari treba poveati

povrinu uzajamnog djelovanja meu fazama
(usitnjavanjem)
2. Kod ekstrakcije u sredini treba poveati brzinu
gibanja faza
3. Za poveanje koliine tvari, treba produljiti
vrijeme trajanja ekstrakcije

Taloenjem

Dekantiranjem (bistrenjem)

Filtracijom

Centifugiranjem

Dodavanjem specijalnih tvari koje izazivaju
raslojavanje dvije tekue faze ili

Dodavanje tvari koje izazivaju kristalizaciju
(centri kristala)

Uklanjanje i regulacija otapalai vri se:

Grijanjem

Destilacijom i

Otparavanjem

Smjesa koja podlijee ekstrakciji dovodi se u

tijesni kontakt sa otapalom

Odjeljivanje nastalih faza

Uklanjanje i regeneracija otapala iz svake faze

Postoje ekstrakcije vrstih tvari sa

tekuinom i ekstrakcija tekuine sa
tekuinom

Postupak ekstrakcije:

Smjesa se uvodi u ekstraktor uz dodatak

istog otapala

Dolazi do difundiranja meu fazama tvari i
otopine do odreene koncentracije

Odvodi se otopina u destilator i izdvaja
otapalo

Pare otapala odvode se u kondenzator i
kondenziraju

Prihvat kondenzata u spremniku odakle ulazi
ponovo u ekstraktor

Ponavljamo sve dok se iz smjese ne ekstrahira
zadana koliina tvari

Osnovni tipovi ureaja i principa

ekstrakcije

Ureaji:

Ekstrakcija po ovom principu nije

ekonomina i zahtjeva velike ureaje, zato
se ekstrakcija vri u nizu ekstraktora koji
se serijski spajaju u viestepeni ureaj

U viestepenim ureajima otapalo prelazi
iz jednog ekstraktora u drugi i izvlai iz
poetne smjese komponentu koja se
ekstrahira

Na taj nain se znatno utedi koliina
otapala nego u jednostepenom ureaju po
jedinici vremena

Rotacioni ekstraktor

1. Ekstraktor s mjealicom
2. Ekstraktor difuzor (preklopno dno i stoasto
sito)
3. Ekstraktor s korpama
4. Rotacioni ekstraktori

Ekstraktor s korpama

Pricipi ekstrakcije:
1. Kontinuirana i diskontinuirana
2. Jednostepena
3. Viestepena
4. Viestepena protustrujna
5. Ekstrakcija unakrsnim strujanjem s jednim
otapalom

Industrijske metode ekstrakcije:

Ekstrakcija unakrsnim strujanjem s jednim

otapalom (viestepena)

Protusmjerna ekstrakcija s jednim otapalom
(kontinuirana i u kolonama)

Ekstrakcija sa dva otapala (kontinuirana i
dikontinuirana)

EKSTRAKTORI
Rafinada

Polazna smjesa

Otapalo

Ureaj za ekstrakciju

Ekstrakt

Ope shema ekstrakcije tekuina

Gravitacioni diferencijalno
-kontaktni ekstraktori
(podne kolone)

Gravitacioni diferencijalno-kontaktni ekstraktori

1.
2.
3.

Podne kolone (gravitacione)

Kolone sa rasprivanjem i
Kolone s umecima

Ad 1) Podne kolone imaju prstenaste ili segmentne

podove ukupne
povrine 70% od ukupnog
presjeka kolone

Rastojanje izmeu podova
75-100 mm, a broj podova moe
biti do 100

Ad 2) Cilindrine posude, imaju ureaj za

dispergiranje tekuine u obliku sitnih
kapljica
Ad 3) Kolone s umecima su jedan od
najefikasnijih ekstraktora, umeci slue za
turbulentno strujanje tekuine

Najrasprostranjeniji su Raig-ovi
prestenovi

Postoje i Berlova sedla i pravokutne
spirale

Gravitacioni diferencijalno-kontaktni ekstraktori

(kolone s umecima)
Gravitacioni diferencijalno
-kontaktni ekstraktori
(cilindrine posude)

Mehaniko-diferencijalno-kontaktni
ekstraktori

Kolone s mjealicama

Imaju prstenaste podove i mehanike
mjealice

2-3 puta vei uin od kolona s
rasprivanjem ili umecima

Stepenasti ekstraktori bez dodatnog dovoeja

energije strujama

U sitastim kolonama disperzna faza
povremeno se dispergira, skuplja i prolazi
kroz sitaste podove

Disperzno sredstvo se preljeva sa poda na
pod

Veliina otvora u podovima je od
1,6 do 9,66 mm

Ukupna povrina presjeka otvora
je 10% od presjeka kolone

Rastojanje meu podovima je
0,15 do 0,6 m

Stepenasti ekstraktori sa mijeanjem i

taloenjem

enebernove kolone vertikalni
gravitacioni ekstraktori sa istostrujnim
taloenjem

Podijeljena je u sekcije po horizontali sa
mjealicama turbinskog tipa s pogonom od
zajednikog vratila

Povezan je sa vertikalnim ekstraktorom u
kome su komore za mijeanje smjetene
unutar talonih komora

Mehaniko-diferencijalnokontaktni ekstraktori

Stepenasti ekstraktori bez dodatnog dovoeja

energije strujama

Centrifugalni ekstraktor s mjeanjem i

taloenjem LUVESTA
Ima tri stepena (stupnja) i u svakom se
nalazi disk za rasprivanje i centrifugalnim
talonim komorama
Max. Uin: 5000 L/h za 3800 o/min.
Volumen bubnja: 84,1 L
Volumen komore za taloenje: 34,2 L

Horizontalni ekstraktor s mjealicom

Ima vanjske talone komore sa odjeljcima za
mijeanje

Laka i tea faza prebacuju se iz talone
komore u sekcije za mijeanje sa
properelnim mjealicama

Imaju i recirkulacijsku cijev za djelomino
odjeljivanje emulzije

Horizontalni ekstraktor s mjealicom