Klasik Dnem Sanat

M. 500-330

Kronoloji
Klasik Dnem M. 500-330
Erken Klasik M. 500-450
Gei slubu M. 500-480
(Arkaik-Erken Klasik)
Sert slup M. 480-450
Olgun Klasik M. 450-400
Parthenon slubu M. 450430/420
Zengin slup M. 430/420-400
Ge Klasik M. 400/390-330

 Klasik (classici):Bu kelimeyi ilk kez Sevius Tullius, en

st dzey insanlar iin kullanmtr. Daha sonra cicero
bunu en iyi ve st dzey sanat, mzik ve eserler iinde
sylemitir.
Klasizm: Burada klasik dnemindeki eserleri taklit
eden onlar ann akna uyarlayarak yeniden
yaratyorlar. Buna klasizm denir.
Klasik dnem neden nemlidir?
Abusit mezarlarnda bulunan bir papirusta dnyann en
iyilerinin yer ald bir metin var. Buna skenderiye
Kaytlar ad verilir. Burada dnyann en iyi sanatsnn
ismi var. Bunlarn 5i klasik dnem sanatsdr.
Klasik dnem sanatlar:
Myron, Pheidias, Skopas, Praksiteles, Lysippos
Arkaik dnem sanatlar:
Prymokhas

1. Klasik Dnem Heykeltral

Bu dnemin sanatlar hem heykeltralkta hem
de mimaride ok byk farkllama ve ilerleme
kaydediyorlar. Bu dnemde soyut kavramlar
somutlatrlr. Bu heykellerde durua bal
haraketlilik var. Birde bunlarda slp (ileme tarz)
ok nemlidir. Burada oranlama ok nemlidir.
rnein ban vcuda oran gibi oran ve orant ok
nemlidir. Heykellerin yz ifadesi tam olarak
ayarlanyor. Klasik dneme gei tam 5yyda
oluyor. Erkek heykellerin genleri sakalsz, yallar
sakall oluyor. Bazen istisna olabiliyor. Kadn
heykelleri istisnasz giysili. Anne daima hacimli kz
daha narin olabiliyor.
. Heykel ( Yontu):Bu szcn arkeolojideki
karl plasik-plasso olarak kullanlyor.

 Plastik kendi arasnda e ayrlyor.

a)Tam plastik Tam olarak ilenen
b)Yar plastik Yars ilenmi olan
c)Mimariye bal plastik Friz,metoplar,alnlk
heykeltral
Orijinal:Tek bir sanat tarafndan ilk kez yaplan
esere denir.
Kopya:Yine o dnemdeki bir sanat tarafndan
orijinal eserin aynsnn yaplmasna denir.
Orjinali birebir vermeye bilir.
Replik:Orjinale gre farkl yaplm kopyalara replik
denir. Bunlarn eitli blgelerde farkl boyutlarda
yaplabilir.
Antribs:Heykeli tanmamza yardmc olan d
zellikleri
Kabartma (Rlyef):Bir zeminden ykseltilmi
anlamna geliyor.

 Giysiler:
Peplos:Kadn giysisi,uzun,klk giysi.
Khiton:Kar giysisi, hem kadn hem erkek giyiyor.
nce bir kumatan dar ve geni trleri var. Dikiliyor.
Khlaina:Kaln manto
Khlamys:Pelerin gibi manto, biraz daha
trensel,yazlk
Stephane:Ta anlamnda
Anadesme:Aln band, kadnlarla ilgili
Portai:Fibula, omuzlarda tutturulan bir eit ine
Pilos:Balk,ynden
Petasos:ok geni kenarl apka,deriden
Pedilon:Sandalet
Endromis:izme, dize kadar
Krepis:izme, ayak bileine kadar

 Bir heykeli incelerken bakmamz gereken;

Duruuna bakarz, slubu ilenii, Oranlar sistemi
Arkaikten Klasike Geite Grlen Farklar
(6yy-5yy):
Simetri deiir. Ana eksenden itibaren S profili
oluur.
Duru deiir. Vcut arln tek bacak tamaya
balar.
Ba saa sola evrilmeye balar.
5.yy.da uzun sa yok. Ksadr. Uzunsa rtl ve
baldr.
Kanon oran sistemi kullanlr. (1/7 Polykietos)
Arkaikte salarda ve giysi kvrmlarnda grlen
spiral kvrm, bukle vb. ematize betimler yerini
daha realist natralist betimlere brakr, ancak
tamamen yok olmaz. Etkileri zaman zaman grlr.

 Kuroslar:plak erkek heykelidir.

Bunlar simetriktir. Vcut arl iki
bacak arasnda oranl olarak
dalmtr. Bu heykeller cepheseldir.
Kardan grlmek iindir. Sadece bir
ayak nde ama dizde krlma yok,
kolay yanda, eller yumruk sklm ve
biraz ne dorudan.

Kritos Genci
Kritios Genci M. 480 ylna
tarihlenir. Klasik dnemin
balang eseridir. Yapldktan
ksa bir sre sonra gmlm.
ehrede sert slup vardr.
Burada vcut arl tek bir
bacak zerindedir. Bu heykel
Atina Akropolisinde pers
istilasndan sonra bulunuyor.
Bilinen ilk tek baca serbest, tek
baca tayc olan eserdir.
Klasik dnemini yanstan ilk
eserdir. Bu eserde simetri yok
durutan dolay kala hatlarnda
biri yukarda dieri aadadr.
Salar ksadr. Gzler
encrustedir. Doal bir eserdir.
Kalarn ilenii yumuaktr.
Vcutta yumuak geiler vardr.
Heykel haraketlilik kazanyor, sa
ksa, kaln dudaklar, dolgun
yanaklar, dar aln, sa biimi
benzersiz. Yk: 1,17m

Sarn Ba
Bu isim zerindeki
boyadandr.
M. 490-480 Yk:0,25m
Sol gzde boya var.
st dudak ince alt dudak
kalndr.
Aln dar, burun kelidir.
st ve alt gz kapaklar
dadnk.
Ksa sa. Sa toplanyor ve
ban etrafnda band
dolanm gibi dolatrlm.
Sa tepe noktada taranm
radyal biimde.

Tiran Katilleri
Demokrasiyi getiren tiran katilleri
M. 478/477, Napoli, ykseklik:
1,95m
Bunlar iki kiiler. Antenor
tarafndan yaplmtr.
Biri Aristogetion dieri
Harmodiostur. Bunlardan biri
gen dieri yaldr. Bunlar
tiranlar ldrr gibi dururlar. Bir
hareket farkll var. Anlk bir
hareket var. Tek tek ayr kaideler
zerinde ve ne hamle
edercesine eik haldedir.
Bunlar ne kadar simetrik grnse
de arka ayak tam olarak basmaz,
arlk n bacan zerindedir.
Bu arkaik etkili, natralist bir
eserdir.

Delphoi Arabacs
M. 478, yk:1,80m,
bronzdan,grup heykeli
Delphoide bulunmutur.
Arabann iinde haraket ann
bekleyen bir arabacdr. Gzler
encruste, kirpikler yaplmtr. Bu
bronz heykellerden 5yyda ok
rastlanr.
Yz; dolgun ehre, kuvvetli bir
ene,kk az, kk kulaklar,
dar bir aln, gz baka bir
maddeyle ilenmi. Salar bata
ortadan taranyor ve baa
yapyor kabark deil, favoriler
kabank, gzler kahverengi.
Gvde uzun, optik yanlmay
nlemek iin.

Kap Artemision Tanrs

M. 460-450 yllar arasnda

tarihleniyor. Poseidon veya Zeus
olduu dnlyor.
Ykseklik=2,09m. Ykseklii ile
kollarnn al eittir. Bir aya
tam dieri ise parmak ularna
basyor. Kollarn am triendi
frlatacak pozisyonundadr. Gvde
cepheden sol bacak ise profilden
grnyor. Vcutta bir dnme
var. Gzler encrustedir. Salar bu
dnemde tepe noktasndan her
yne doru taranyor.
Atina mzesi giriindedir. Her iki
ayak tabanyla basmyor. Anlk bir
haraket vermekte.Sakalnn
ilenii yandan arkaik (uzun ve
kntl) ancak cepheden yle
alglanmyor.

Riace Bronzlar

M. 460-450, Erken klasik

eserlerinden.
Bunlar Riacede bulunuyorlar.
Bunlar ok iyi koruna gelmi ve
natralist ilenmitir.
Bunlar sakall ama ok yal
deiller.
Sakal komutanln rtbesini
belirliyor.
Gzler encruste, diler gm,
az ve gsler bronzdan.
Damarlarn ilenii, el
damarlar ok iyi ilenmi.
2 farkl nemli sanatkarn
elinden km. Sanaatkarlar
bilmiyoruz.

Olympia Zeus ile Ganymedes

M. 480 Yk: 1,10m
Zeus kutsal alannda
bulunmu. Bir ocuu
karan yal adam. Zeus ve
Ganymedes olduu
dnlyor.
Kk paralar halinde bir
araya geliyor. Boyanlyor ve
frnlanlyor. Elbise; birbirine
paralel zikzaklar biiminde.
Sakalda sivrilik var ( Arkaik
etkili gei dnemi eseri).
Hzl hareket var. Hzl
haraket detaylar ocua
verilmi.

Omphalos Apollonu
M. 470,
Apollon Aleksikakos
Burada uzun salar
tepeden her
noktadan taranyor.
Bandn altnda
spiral uzun
peremli Bakler
kyor ve bakl
ortadan ikiye
ayrlyor.

Porticello ba
M. 430, Yk:
0,40m, Bronz, skit
Prensi Anakharsise
aittir (barbar).
Yal, sakal gr,
sa az, bann
ekli yal,
krklklar var.
Az hi
grnmyor.
Gzler kk
yerinde. Burun ok
farkl

Myron Diskobolos
M. 460-450 Yk:1,53 Roma mermer
kopyasdr, asl bronz.
Anatomi bilgisi artyor. Burda kendi
etrafnda dnerek disk atan bir atlet.
Bir anlk haraket. Sa bacak bkk
ve tayc bacak grevinde. Sol
bacak bkk yere srtnyor gibi
sadece ucu demekte parmann.
Yk vcudun sada. Ana eksen
birbirinin iine gemi. 2 ana eksen.
Ba cepheden bakldnda profilden
ilenmi, gvde yandan. Kollar ve sol
bacak bir yay olutururken, dier
yandan ba ve sa bacak dier bir
yay oluturmakta ve bylelikle zt
istikametlerde i ie 2 yay durmakta.
Harakette bir yeniliktir. 2 bacan
taayc olmamas. Uan haraketler.
Bunu yaparken natralizm nplanda.
Vcudun ana ekseni 2 yayn iinde
yerletirilmi bir haraket. Bir dn
var. Anlk haraket dn yanstyor.

Myron olabilir ? Athena ve Marsyas

grubu
M. 450, Ayakta asil
duran sakin, giyimli bir
tanra Athena
Tamamen haraketli,
vahi, plak bir erkek.
Biri asil bir tanra
dieri vahi bir yaratk.
Burada aslnda skunet
ve haraketlilii, kadn
erkek, ztlklar bir ara
getirmi. Myrona ait
olabilir.