Professional Documents
Culture Documents
Dề Cương on Thi Mon Sinh Thai Học 22222222
Dề Cương on Thi Mon Sinh Thai Học 22222222
Ta c th thy hin tng ny cc loi ch, ra: chng b ng bng vo ma ng, nhng
ngay khi xun n v bng tan, chng lp tc sng li v hot ng bnh thng.
Tuy nhin, phng php ny cng c gii hn ca n. Nu nhit lnh qu mc cho php v
khin qu 65% nc trong c th ch b ng bng, chng s cht.
2. ng kn
ng kn c th coi l thnh tu ni bt nht ca t nhin. l qu trnh m cc loi vi khun
v cn trng t to ra mt bc tng v cng chc chn, ngn cch vi cc tc ng th gii
bn ngoi nh k th, va p, nhit
ng kn c th l mt tm chn bo v v cng hu hiu cho cc loi vi khun, nhng li l
mt mi nguy hi tim n cho con ngi. l bi khi nhng loi vi khun t rt nhiu nm v
trc m c th ngi khng th chng li c vn cn c th tn ti n tn ngy nay.
3. T tn nhit
C ai tng thc mc ti sao tai ca cc loi voi thng to nh vy? y chnh l p n cho cu
hi . Hy th t ra cu hi, vi nhng loi ng vt qu to v chm chp nh voi, khi sng
ni c nhit cao, chng s tn ti th no?
C rt nhiu mch mu nh trn tai ca voi, y chnh l ni gip chng ta bt nhit ca c th
ra bn ngoi. Vi i tai cng to, th chc nng tn nhit ca voi cng ln. Tai loi th cng c
tc dng tng t.
4. Chuyn th th
vng nhit i v xch o, nhng thay i lun phin ca ma c th l tai ha cho nhiu loi
ng vt. Vo ma ma, l lt s khin nhiu loi ng vt mt t sng, trong khi ma kh
li khin cc loi thy sinh khn n.
chng li s khc nghit , c nhng loi tin ha, chnh l nhng loi c c phi v
lng ph. Chng t hnh thnh phi bn cnh chic mang sn c c th ht th trn cn m
khng gp kh khn g.
5. Chng ng lnh (AFP - antifreeze protein)
Vi cc loi ng vt bin nhit, c bit khi chng sng nhng ni lnh gi nh Bc Cc,
nhit thp l mi e da ln vi chng.
Phn t protein ny c kh nng pht hin, bm cht vo tinh th bng mi hnh thnh v ngn
chn s ln ln ca n. T , chng cho php cc t bo khc tip tc thc hin chc nng ca
mnh. Mt dng protein tng t cng c tm thy trong mt s loi b cnh cng sng
trn cao - ni c nhit rt thp
6. Thay i huyt tnh
Ging nh c Bc Cc to ra AFP, sng trong mi trng khc nghit, mt s loi cng
bin i huyt tnh cho ph hp. in hnh l c nh tng v ngng u sc chu .
C nh tng thng sng su 3km di mc nc bin. Di su ny, oxy trong nc
ngho nn, hn th na, vi mt c th di ti 20m, vic ngoi ln mt nc th l v cng xa
x. V vy, c nh tng t iu tit c th c th lu gi c nhiu oxy hn, gip c nh
tng tr lu di mt nc.
7. Nhit ha hc
Thay v t hp AFP hoc chu ng bng tn ti, loi cn trng c mt cch khc chng
chi vi thi tit gi rt, l s dng nhit ha hc.
Khng th ng nh cc loi khc, cn trng rt nng ng; chng di chuyn lin tc v khi qu
trnh vn ng c bp ny kt hp vi cc cht ha hc trong c th chng, s to ra mt lng
nhit ging nh mt ng c diesel. Nhit ny s dng si m qua ma ng gi lnh.
c) Nc:
- Nc cn thit cho qu trnh sinh sn. S kt hp ca cc giao t hu ht c thc hin trong
mi trng nc, nc cn thit cho qu trnh trao i cht. Nc cha trong c th sinh vt mt
hm lng rt cao
- Nc l nguyn liu cho cy trong qu trnh quang hp to ra cc cht hu c.
- Nc l mi trng ho tan cht v c v phng tin vn chuyn cht v c v hu c trong
cy, vn chuyn mu v cc cht dinh dng ng vt. - Nc tham gia vo qu trnh trao i
nng lng v iu ha nhit c th. - Cui cng nc gi vai tr tch cc trong vic pht tn
ni ging ca cc sinh vt, nc cn l mi trng sng ca nhiu loi sinh vt.
Cc dng nc trong kh quyn v tc dng ca chng i vi sinh vt :
- M: c tc dng lm tng m khng kh, thun li cho s sinh trng ca thc vt v su
b.
- Sng: c tc ng tt v l ngun b sung m cho cy khi tri kh nng, cy thng b
ho. i vi nhng vng kh hn nh ni vi, sa mc, sng l ngun cung cp nc ch yu
cho sinh vt trong vng. - Sng mui: gy tn hi ln cho thc vt nht l cc loi cy trng.
- Ma. ng vai tr quan trng nht trong vic cung cp nc cho cc c th sngT nc
nh hng ln ln hot ng sng ca sinh vt
V d:ng vt ng nhit, ni chung c mu nng trn 37 0C, nn n mn cm vi nhit
bin ng nhiu.
d) t:
Mi trng t nh hng n kiu phn b ca sinh vt: phn b ca thc vt, vi sinh vt, nm,
ng vt t v ng vt ln trong hang. Cc sinh vt c nhng bin i thch nghi vi
tng loi mi trng .
nh hng ca mi trng t n thc vt:
Ch m, thng kh v nhit cng vi cu trc ca lp t mt nh hng n s
phn b cc loi cy v h r ca chng .
+ pH ca cc loi t khng ging nhau, nn hnh thnh nhng loi thc vt khc
nhau.
+ pH ca t nu thay i, s lm tnh thm ca v bc ng vt t thay i v t
s nh hng n s trao i nc, khong, h hp, h thn kinh ca chng.
V d: H r ca nhng cy g nhng vng b ng bng phn b nng v rng.
e) Khng kh:
m c ca khng kh thp, nn t c tc dng nng . Sinh vt sng trong khng
kh cn c h thng nng ring gi vng c th, l m c ca thc vt v b
xng ca ng vt. Do lc nng ca khng kh rt nh, nn khi lng v kch thc
ca cc sinh vt sng trn mt t b hn ch. Nhng ng vt ln nht trn cn khng
th so snh vi c voi di nc.
- L dng trung gian ca 2 dng trn. Kiu phn b ny gip sinh vt tn dng c ngun sng
tim tng ca mi trng.
IV. MT C TH TRONG QUN TH:
- L s lng sinh vt sng trn 1 n v din tch hay th tch ca qun th. Mt c th trong
qun th c nh hng n mc s dng ngun sng trong mi trng, n kh nng sinh sn
v t vong ca c th. Mt c th khng c nh m thay i theo ma, nm hay tu theo iu
kin sng.
Qun th l n v tn ti ca loi trong thin nhin bi v :
mi qun th khng phi l mt nhm c th cng loi c tp hp ngu nhin trong thi gian
ngn, m l mt t chc c s ca loi, c lch s pht sinh pht trin ca n.
Cc mi quan h gia cc c th trong qun th
1.Quan h h tr
- Quan h h tr trong QT: Cc c th cng loi h tr nhau trong cc hot ng : kim thc n,
ch , chng li k th, sinh sn
- ngha: gip cho cc c th thch nghi vi mi trng, khai thc tt ngun sng
- Biu hin: Hiu qu nhm
+ TV: Sng thnh nhm-> ngn cn gi bo, hn ch thot hi nc
+ V: Cng kim thc n c hiu qu hn
VD: Hin tng ni lin r gia cc cy thng, Ch rng thng qun t tng n.
2.Quan h i khng
- Cnh tranh cng loi : Khi kch thc qun th vt qu sc chu ng ca mi trng, cc c
th cnh tranh, lm tng mc t vong, gim sinh sn.
- Hin tng k sinh cng loi: Trong iu kin ngun thc n b gii han, qun th c kch
thc ln buc cc c th c phi sng k sinh vo con ci.
Trong t nhin qun th sinh vt lun c xu hng phi duy tr v m bo trng thi cn bng
tn ti v:
Qun th cng nh bt k c th sinh vt no sng trong mi trng, khng phi ch thch nghi
mt cch b ng vi nhng thay i ca mi trng m cn ci to mi trng theo hng c
li cho mnh.
Qun th hay mc t chc cao hn (qun x, h sinh thi) sng trong mi trng vt l xc
nh u c c ch ring duy tr trng thi cn bng ca mnh vi sc chu ng ca mi
trng, trc ht l iu chnh kch thc ca chng. D tha dn s l iu rt bt li cho qun
th sng trong mi trng c gii hn. Do , iu chnh s lng ph hp vi dung tch sng
ca mi trng l mt chc nng rt quan trng i vi bt k qun th no.
Nguyn nhn iu chnh s lng c th:
Do hai nhm nguyn nhn: do s thy i ca cc nhm nhn t sinh thi v sinh v cc nhm
nhn t sinh thi hu sinh.
Nguyn nhn do nhm nhn t sinh thi v sinh
Cc nhn t v sinh l nhng nhn t khng phuk thuc vo mt , chng tc ng c lp v
tc ng ti mt qun th. Cc nhn t v sinh gm: kh hu a hnh, th nhng, nhit
trong kh hu l nhn t quan trng nht, c nh hng thng xuyn v r rt nht, c
nghin cu nhiu nht: gi rt ma ong, l lt thng lm gim s lng, d mt t hay
nhiu. vo ma h m p v c ma nhiu to
iu kin cho thc vt pht trin, nh ngun thc n, ni lm t, ni c tr thun li cho
ng vt gm nhm, chim, th pht trin cng t lm bin ng s lng.
S thay i ca cc nhn t sinh thi vo sinh nh hng ti trng thi sinh l ca cc c th. Sng
trong iu kin t nhin khng thun li, sc sinh sn ca cc c th gim, kh nng th tinh
km, sc sng ca con non thp, chng thng xuyn vo tnh trng ca vng chng chu
thp hay cao ca 1 hay 1 s nhn t sinh thi, trong gii hn sinh thi
Nguyn nhn do cc nhn t sinh thi hu sinh
Cc nhn t sinh thi hu sinh b chi phi bi cc c th ca qun th. l nhn t khi tc ng
ln sinh vt th nh hng tc ng ca n ph thuc vo mt qun th chu tc ng, chn
hn s dch bnh i vi ni tha d nh hng km hn so vi ni ng dn. Hiu sut bt mi
ca vt n tht km hiu qu khi mt con mi thp hoc qu ng. Cc nhn t hu sinh
thng ph thuc vo mt .
Nhn t ph thuc vo qun th th hin trong s cnh tranh gia cc c th khc, hay th hin
s ph thuc mt vo s lng vt n tht, chng tc ng n mc sinh sn, t l t vong, s
phn tn cc nh hng ny l do chnh mt qun th to ra.
V d: chim, s cnh tranh v ni lm t nh hng n kh nng sinh sn v n trng. kh
nng sng st ca con non nh c, hu, nai ph thuc vo s lng k n tht
Mi qun th u c s bin ng s lng, nhng ty t im loi khc nhau m nhu cu sng,
ni , ni lm t, nguonf thc n s khc nhau. V vy, s c mt nhn t v sinh hay hu sinh
ng vai tr quyt nh n s bin ng. ng vt bin nhit l nhn t v sinh. Cn ng vt
ng nhit l nhn t hu sinh.
V th trong t nhin qun th sinh vt lun c xu hng phi duy tr c th loi mt mc n
nh ph hp vi iu kin mi trng ca qun th v t c trng thi cn bng ca
qun th.
Sinh a qun x (sinh vt c tr trong sinh quyn): gm cc sinh vt sng trong cc tng
( tng nc, tng cy), sng trong hang, hc cy, hc
Qun x lc a, i dng, bin.
Qun x cnh quan vng a l (bim): gm cc loi ng vt sng trn mt qun h thc
vt.
Qun x sinh cnh: bao gm nhng loi sinh vt sng trn mt sinh cnh.
Qun x l mt cu trc ng h:
Phn bit qun th vi qun x sinh vt.
- Qun th l mt nhm c th cng loi cng sinh sng trong mt khong khng gian xc nh
vo mt thi im nht nh, c kh nng giao phi sinh ra con ci. Cn qun x l mt tp hp
cc qun th sinh vt c hnh thnh trong mt qu trnh lch s, cng sng trong mt khng
gian xc nh gi l sinh cnh, nh cc mi quan h sinh thi tng h m gn b vi nhau nh
mt th thng nht.
- Mi qun th c trng bi mt s ch tiu sau: t l c ci, t l nhm tui, sc sinh sn, t l
t vong, kiu tng trng, c im phn b, kh nng thch ng v chng chu vi cc nhn t
sinh thi ca mi trng. Cn qun x gm nhiu qun th, trong c mt vi qun th chim
u th, trong cc qun th chim u th c mt qun th tiu biu nht gi l qun th c trng.
Mi qun x c mt cu trc c trng lin quan ti s phn b c th ca qun th trong khng
gian.
- nh hng ca cc nhn t v sinh, hu sinh n qun th lm thay i s phn b, mt ,
sinh trng, sinh sn v cu trc qun th qua mi quan h dinh dng v ni . Cn nh hng
ca ngoi cnh s to nn s thay i c tnh chu k ca qun x. Nu thun li th qun x c
tnh a dng cao, nu iu kin sng khc nghit th qun x c tnh a dng thp.
- Qun th khi tn ti trong mt mi trng xc nh u c xu hng c iu chnh mt
trng thi s lng c th n nh gi l trng thi cn bng thng qua c ch iu ho mt .
Cn qun x sinh vt l mt cu trc ng l h qu tc ng qua li gia qun x v mi
trng sng, s khng ch sinh hc lm cho s lng c th ca mi qun th dao ng trong
mt th cn bng to nn trng thi cn bng sinh hc trong qun x. Mi quan h vi ngoi cnh
v cu trc thnh phn loi sinh vt gia qun th v qun x mang tnh cht ring, nhng li c
quan h cht ch vi nhau v qun x l mt tp hp gm nhiu qun th.
V d :
c trng v s phn b trong qun x. Mi qun th hp thnh c s phn b ring, thng
phn b theo chiu thng ng hay theo chiu ngang. Cc nhn t sinh thi ca mi trng thay
i, s phn b ca chng cng thay i v khng ging nhau, c th mt b phn, thm ch c
qun th phi di chuyn sang qun th khc Nh vy cu trc thnh phn loi ca qun x
b thay i. Qun th ch bao gm cc c th ca mt loi, cn qun x gm cc c th ca cc
qun th thuc nhiu loi.
Phn bit sinh thi v ni .
- Ni sng l a ch, ni c tr hay ni thng gp ca loi v c xc nh bi qun x thc
vt v mi trng v sinh, ni m loi thch nghi v mt sinh hc. V d, tn cy l ni sng ca
cc loi chim. Ngay tn cy cng cung cp nhng ni sng khc nhau v h tr khc nhau cho
cc loi trong i sng hoang d.
- sinh thi "l mt khng gian sinh thi (hay siu khng gian) c gii hn bi cc gii hn
sinh thi m trong cc nhn t sinh thi quyt nh n s tn ti v pht trin lu di ca c
th loi trong khng gian
h v t iu chnh:
H sinh thi lun l mt h ng lc h v t iu chnh, bi v trong qu trnh tn ti v pht
trin, h phi tip nhn c ngun vt cht v nng lng t mi trng. iu ny lm cho h sinh
thi hon ton khc bit vi cc h thng vt cht khc c trong t nhin.Do l mt h ng lc
cho nn hot ng ca h tun theo cc nh lut th nht v th hai ca nhit ng hc. nh
lut I cho rng: nng lng khng t sinh ra v cng khng t mt i m ch chuyn t dng ny
sang dng khc, cn nh lut th II c th pht biu di nhiu cch, song trong sinh thi hc
cho rng: nng lng ch c th truyn t dng m c sang dng khuch tn, v d, nhit ch
c th truyn t vt nng sang vt lnh, ch khng c qu trnh ngc li
Tr li:
Khi nim v s trao i cht v trao i nng lng
Trao i cht v trao i nng lng l bn cht ca hot ng sng ca mi c th sinh vt, l
biu hin tn ti s sng. S trao i cht ca c th lun gn lin vi s trao i v chuyn ha
nng lng. Chnh v vy, trao i cht v trao i nng lng l hai mt ca mt qu trnh lin
quan cht ch vi nhau.
Khi nim chung v s trao i cht
C th sng tn ti, pht trin trong mi trng v khng ngng lin h mt thit vi mi trng
. N hp th cc cht khc nhau t mi trng ngoi, lm bin i cc cht v mt mt to
nn cc yu t cu to ca bn thn c th sng, mt khc li thi vo mi trng ngoi cc sn
phm phn gii ca chnh c th cng nh cc sn phm hnh thnh trong qu trnh sng ca c
th
S trao i cht bao gm nhiu khu chuyn ha trung gian , bao gm 2 qu trnh c bn l ng
ha (tng hp) v d ha (phn gii) to nn chu k trao i cht lin tc gia cht nguyn sinh
v cht nhn vo.bin i cc cht n gin thnh cht phc tp hn, s tch ly nng lng cao
hn. y
Qu trnh d ha l qu trnh ngc li ca qu trnh ng ha, l s bin i cc cht phc tp
thnh cc cht n gin v gii phng nng lng cn thit cho hot ng sng.
Hai qu trnh ng ha v d ha xy ra lin tc lin quan vi nhau v khng tch ri nhau. Qu
trnh ng ha l qu trnh i hi nng lng cho nn ng thi phi xy ra qu trnh d ha
cung cp nng lng cho qu trnh ng ha. Do s trao i cht v trao i nng lng l
hai mt ca mt vn .
Nhm sinh vt t dng bao gm tt c cc sinh vt t tng hp cht dinh dng cn thit cho
chng. tn ti v pht trin, nhm ny ch cn H2O, CO2, mui v c v ngun nng lng.
C hai hnh thc t dng. l hnh thc t dng quang hp v hnh thc t dng ha hp.
Hnh thc u th hin cy xanh v vi khun ta, vi khun lu hunh vn dng quang nng
tng hp cht hu c. Hnh thc sau c th hin mt s vi khun nhn nng lng trong qu
trnh oxy ha cc cht v c.
Khi nim chung v trao i nng lng
tn ti v pht trin, c th cn phi c cung cp lin tc nng lng. Trong hot ng
sng ca mnh, c th bin i nng lng t dng ny sang dng khc v s bin i nng
lng trong c th sng cng tun theo cc quy lut vt l nh s bin i nng lng gii v
c.
Gm 2 loi th nng v ng nng
* ng nng la nng lng sn sang sinh ra cng
* Th nng l nng lng d tr c tim nng sinh ra cng
> Nng lng v vt cht c chuyn ha thng qua chui thc n nn chu trnh chuyn ha
cng nhanh th thi gian cng ngn v hiu xut cng cao ,cc bc nng lng v vt cht t b
tht thot qua cc chui thc n
Qu trnh t lm sch ca nc
Qu trnh t lm sch ca ngun nc mt:
Sng h l nhng cng trnh thin nhin hoc nhn to, l nhng ngun cung cp nc mt,
ng thi l ni tip nhn nc ma, nc thi sinh hot, cng nghip Tt c cc dng nc
chy v sng h u mang theo cc cht bn hu c, v c. nhng iu kin bnh thng thch
hp th nhng cht kch thch s pht trin ca sinh vt. nhng vng sng, sui vng ni
cao th s sng ca sinh vt n iu, ngho nn hn, v t cht dinh dng hn. Nhng nhng
con sng chy qua nhng vng ng bng ph nhiu mu m, dn c ng c, tr ph th hot
ng sng ca sinh vt rt phong ph v y cht hu c, cht dinh dng. Nu cc cht bn
(theo lng tng cht v s loi cht) va ph hp vi kh nng ng ha ca sinh vt th cc
qu trnh sinh ha s din ra trong iu kin hiu kh v c li cho con ngi. Nu cc cht bn
qu nhiu, vt qu kh nng ng ha ca sinh vt th cc dng sinh vt thng ng s phi b
i, ch cn li vi khun pht trin, to iu kin ym kh, gy tn tht cho con ngi. Khi ,
ngun nc sng h b nhim bn. Ngy nay, do s pht trin th, cng nghip v nn kinh t
x hi ni chung, cc dng sng s b nhim bn qu mc, v l mi lo ngi ln cho con ngi.
Qu trnh t lm sch:
Qu trnh t lm sch ca ngun nc c th chia lm 2 giai on:
- Qu trnh xo trn, pha long gia cc dng cht bn vi khi lng nc ngun. l qu
trnh vt l thun ty.
- Qu trnh t lm sch vi ngha ring ca n. l qu trnh khong ha cc cht bn hu c
hay rng hn, l qu trnh chuyn ha, phn hy cc cht bn hu c nh cc thy sinh vt, vi
sinh vt. mc nht nh, d t d nhiu, tt c nhng c th sng u tham gia vo qu
trnh, ng thi chng sinh trng, sinh sn (k c cht) v pht trin. Sinh khi ca chng tng
ln.
Qu trnh t lm sch ca khng kh
Kh nng t phc hi ca khng kh ph thuc nhiu vo cc thnh phn t nhin khc v cc
sinh vt trn t lin v i dng. Qu trnh sa lng Sa lng kh l s lng xung mt t, tn l
v nhng b mt cng trnh ca cc cht kh hoc cht l lng theo trng lc. Qu trnh ny ph
thuc nhiu vo cc yu t bn ngoi. Nu kch thc ca ht > m (dm1 > m), tc sa lng kh
s nhanh hn.m1 Sa lng t: cc cht kh l lng trong khng kh b cun theo nc ma ri
xung, hoc kt dnh vi hi nc tch t trong nhng m my. V vy, sau cn ma khng kh
c trong sch hn. Qu trnh pht tn L s lan rng cc cht nhim trong khng kh t
ngun thi di tc ng ca cc iu kin kh tng (c bit l gi), a hnh v chiu cao ca
ngun thi. Lm tng th tch khng kh b nhim, nhng khi lng cc cht nhim khng
i, nn nng nhim gim so vi ngun thi. Nu phm vi pht tn cng rng v xa th nng
nhim cng gim.
Qu trnh t lm sch ca t
Kh nng phc hi ca ti nguyn t ph thuc vo qu trnh hnh thnh t. Qu trnh hnh
thnh t ph thuc vo nhiu yu t t nhin nh m ( to thnh t), thc vt, kh hu,
nc, a hnh, trong , vi sinh vt, thm thc vt c vai tr quan trng trong vic to v gi
t. Nu mt thm thc vt, t khng gi c v qu trnh phc hi t cn ko di. Cht
lng ca ti nguyn t cn ty thuc vo cch thc s dng t ca con ngi. Tc to t
cc vng nhit i t 2,5-12,5 tn/ha/nm. Nu tc xi mn t cao hn mc trn, cng vi
tc mt rng tng nhanh, ti nguyn t rt kh phc hi.
Tr li:
Ch th sinh thi mi trng : nghin cu v cc khoa hc lm ch th cho tnh trng, mc
trong lnh hay nhim,thch hp hay khng i vi sinh vt ca mi trng sinh thi
Ch th sinh hc:nghin cu mt loi hoc mt sinh vt dng nh mc cht lng hoc s
bin di ca mi trng
Khi nim: Nhng i tng sinh vt c yu cu nht nh v iu kin sinh thi lin quan n
nhu cu dinh dng, DO, cng nh kh nng chng chu mt hm lng nht nh no ca
yu t tc ng.
S hin din ca chng biu th mt tnh trng nht nh ca iu kin sinh thi nm trong gii
hn nhu cu v kh nng chng chu ca sinh vt
ngha:
-nh gi sinh thi :c bit l cc khu vc cn bo tn
-nh gi mi trng :ch th s nhim,cung cp cc thng s mi trng,phc v cho cng tc
qun l mi trng.
-xc nh yu t chnh:gy nh hng n mi trng nhm xy dng chin lc u tin qun l
v x l mi trng
-nh gi hiu qu chnh sch mi trng
-lm bn v s mn cm mi trng
V d:
-s hin din cy c:vng by ly,thp,nhim mn trung bnh n cao
-s hin din cy bn:vng ven sng, nhim mn nh
-s hin din cy da nc:vng thp, ngp triu,nc b nhim mn 1 khong thi gian trong
nm
Thnh phn thm ti: Bao gm nhng loi thc vt thn tho (khng c cu to g), chng
thng sng di tn rng. Cng nh cy bi, nhiu loi cy tho em li li ch kinh t kh cao.
ng trn quan im sinh thi, lp cy bi v lp thm ti c ngha quan trng, chng gp
phn bo v t, chng xi mn, gi m cho t, tham gia vo qu trnh hnh thnh, ci to
t. Tuy nhin, chng cng c th l tc nhn cn tr ti sinh gy nhng kh khn trong cng tc
trng rng, phc hi rng.
Thc vt ngoi tng: Bao gm cc loi dy leo, thc vt ph sinh chng mc khng tun theo
mt trt t no v khng gian, chng khng phn b nhng tng c th no. Mt s loi thc
vt ngoi tng c th c gi tr kinh t, lm dc liu.
Thnh phn ng vt rng :H ng vt rng rt a dng v phong ph,gp phn vo mi trng
sng chung ca cc sinh vt trn tri t
Dng nng lng trong h sinh thi rng:
Ngun gc ngun nng lng trong h sinh thi rng
1. Trong s cc ngun nng lng cung cp cho chui thc n, nng lng mt tri ng vai tr
ch o. 2. Hn 50% nng lng lin kt to t phn ng quang hp c s dng h hp,
phn cn li to thnh c th v tr thnh thc n cho cc sinh vt tiu th khc.
3. Nng lng c truyn qua cc sinh vt thuc cc bc khc nhau. Mi mt sinh vt nh vy
c gi l mt mt xch thc n. Tp hp cc mt xch thc n to nn cc chui thc n (chui
dinh dng, chui thc phm). Tp hp nhiu chui thc n c chung mt hoc mt s mt xch
thc n s to ra li thc n.
4. Trong mt chui thc n, c sau mi bc dinh dng nng lng li b ht i khong 80-90%
ch yu do ta nhit ra mi trg, ch c t 10-20% nng lng c truyn cho bc k tip.
Mi quan h ca dng nng lng trong h sinh thi rng
1. u vo ca mt dng nng lng c bt u bng nng lng th u ra cng l dng nng
lng.
2. Chui dinh dng cng ngn hoc sinh vt cng gn vi vi im khi u th nng lng thu
nhn c cng ln.
3. Trong li thc n, nu c nhiu chui thc n lin h qua li cng cht ch, phc tp th qun
x sinh vt cng phong ph v loi, trong c nhiu loi a thc
4. Nu thay th mt xch thc n ny bng mt xch thc n khc c h hng gn nhau th cu
trc ca chui thc n khng hoc rt t thay i
5. Cc chui thc n thng khng n nh m thay i ty thuc vo nhu cu thc n ca cc
loi cc giai on sng khc nhau.
6. di ca chui thc n t khi ln hn 5-6 mt xch,
Chu trnh sinh a ha trong h sinh thi rng
Chu trnh a ha L chu trnh vn ng ca cc nguyn t ha hc gia cc h sinh thi. V d:
Cc cht khong theo nc ma i t h sinh thi rng trn ni cao xung h sinh thi nng
nghip thp hn.
Chu trnh sinh a haL chu trnh vn ng ca cc cht xy ra gia cc sinh vt v mi trng
bn trong phm vi ca mt h sinh thi.Cc cht v c trong t nhin vn ng theo hai chu
trnh: Chu trnh i tun hon nc v khng kh ca sinh quyn v chu trnh tun hon vt cht
sinh vt trong h sinh thi. * Chu trnh i tun hon nc v khng kh: Hi nc bc ln t i
dng (bin) di tc dng t nng ca nh sng mt tri c vn chuyn vo trong lc a
(do gi, hnh thnh nh s chnh lnh gradien nhit ), ti y hi nc gp khi khng kh
lnh s ngng kt v bin thnh ma. Ma to thnh dng chy mt v dng chy ngm theo cc
dng sng li ra bin hon thnh mt chu k khp kn.
Chu trnh tun hon vt cht-sinh vt: y l chu trnh ca nhiu cht v c. Trong chu trnh ny,
nhn chung phn ln cc cht kh c chu trnh khp kn (O2, CO2), nhiu cht v c b loi b
mt phn khi chu trnh tn ti trong mi trng bin thnh cc dng trm tch. Nhng chu
trnh nh vy c gi l nhng chu trnh khng hon ton. Chu trnh pht pht l mt chu trnh.
Chu trnh sinh ha L chu trnh cc cht xy ra bn trong cc b phn ca sinh vt.
Qun lc sinh a rng
Qun lc sinh a rng l mt khonh t bt k c s ng nht v thnh phn, cu trc v cc
c im ca cc thnh phn to nn n v v mi quan h gia chng vi nhau, c ngha l
ng nht v thc vt che ph,
v th gii ng vt v vi sinh vt c tr ti , v cc iu kin tiu kh hu, thy vn v t ai,
v cc kiu trao i vt cht v nng lng gia cc thnh phn ca n vi cc hin tng t
nhin khc Qun lc sinh a rng khc bit hon ton vi cc qun lc sinh a khc nh: Qun
lc sinh a sa mc, qun lc sinh a tho nguyn,...nh ngha qun lc sinh a rng l rt
quan trng khi xt ti cc qun lc thc vt, qun lc ng vt,...v cc yu t v sinh lin quan
khc tn ti trong rng
TM QUAN TRNG
Rng l mt trong nhng thnh phn ch yu nht ca sinh quyn.
VAI TR HNH THNH KH HU CA RNG
* Rng l ni to ra mi trng khng kh c li cho s sng trn hnh tinh.
* Gim din tch rng c nh hng n s thay i albedo ca b mt t.
* Rng lm thay i tc gi, phng hng v cu trc ca khi
* khng kh.Ph hy rng cn dn n s bin i thi tit trn khng gian rng ln.
* Rng lm tng lng ma ca kh quyn nh vo qu trnh thot hi nc ca rng.
* Rng lm thay i ch nhit khng ch di tn rng, m cn c trong tn rng.
* Rng lm tng m khng kh.
VAI TR THU VN CA RNG
Vai tr iu ha nc ca rng
* nh hng n cn bng nc
* Vai tr iu ha nc ca rng biu hin vic lm gim dng chy b mt v chuyn n
thnh dng chy ngm.
* Vai tr bo v nc ca rng mang li ngha ln v kinh t. Chng ta c th s dng vai tr
ny trong vic gii quyt nhng vn v ngun nc v phng chng xi mn t.
* Rng bo v nc biu hin r vic lm gim dng chy b mt, hn ch l lt,. Kh nng
ny c c l do t rng c tnh thm nc v dn nc cao.
* Tnh cht iu ha nc biu hin rt r rng min ni v trn t c thnh phn c gii
nh..
* nh gi nh lng vai tr gi nc v iu ha nc ca rng l vic lm rt cn thit.
Vai tr bo v sng, h ca rng
* Nhng khu rng phn b ven sui, sng, h v bin c kh nng chng li s ph hy t ven
b.
* Vai tr bo v b ca rng biu th kh nng ngn chn v lm gim s pht trin xi mn
theo chiu thng ng.
* Kh nng bo v b ca rng ph thuc vo kiu rng, kt cu v cu trc rng, loi cy trng
thnh rng, tui rng v loi t.
VAI TR BO V T CA RNG
* Vai tr bo v t ca rng biu th thng qua kh nng gn gi n nh v nng cao ph t
* Rng nh hng n t c th biu hin nhiu kha cnh khc nhau. Cc chc nng bo v
t, iu ha v bo v ngun nc ca rng c quan h cht ch vi nhau
NGHA BO V RNG U NGUN
Rng phng h (u ngun) c s dng cho mc ch bo v ngun nc, bo v t, chng
xi mn, hn ch thin tai, iu ha kh hu, bo v mi trng. Rng phng h li c chia
thnh 3 loi l rng phng h u ngun, rng phng h chng ct bay, rng phng h chn
sng ven bin.