Sistematizacija oblika aktivnosti izvan mjesta stanovanja

Na osnovu vremenskog trajanja

- Poludnevni
- Jednodnevni
- Viednevni
Na osnovu broja uesnika
- Individualni
- Sa manjim i veim grupama
Ovi oblici izvan mjesta stanovanja sistematizovani su u dvijw grupe
-

Tranzitni (izlet, ture, pohodi, usmjeremo kretanje sa zadatcima, turno kretanje)

Stracionarni (aktivan odmor vikendom, aktivan odmor za vrijeme godinjih
odmora, kategorizacija programiranih aktivnih odmora)

Funkcije turizma
-

Ekonomske
Drutvene humanistike

Vrste aktivnog odmora u turistikoj ponudi

-tri nivao usluga:
1.
I kategorija A (materijalni preduvjeti za sadraje aktivnog odmora na otvorenim i u
natkrivenim prostorima,oprema,prostori i medicinski kadrovi za funkcionalnu dijagnostiku u
cilju utvrivanja stepena zdravlja,kojom se mogu razvrstati gosti u grupe za primjenu
adekvatnih vrsta i nivoa optereenja u skladu sa stanjem organizma aktivnog odmora ( to su
MPAO za hronino umorne osobe,ili osobe sa samnjenim ili poremeenim opim
funkcionalnim sposobnostima)

2.
II kategorija B (kada postoji materijalni preduvjeti za sadraje aktivnog odmora na
otvorenim i u natkrivenim prostorima,te struni kadar koji je u stanju:vriti inoformiranje i
animiranje gostiju,davati poduke poetnicima,voditi grupe,sparingovati s pojedincima,vriti
poslove organizacije takmienja,suenja,planirati i programirati,vriti ekonomske analize.
3.
III kategorija C (kada postoji ira ili ua materijalna baza otvorenih ili natkrivenih
objekata za sp.rekreaciju uz poslove prodaje koju obavljaju za to priuene osobe,ovo je
najnii nivo usluga.
-iz navedenih klasifikacija ponuda aktivnog odmora nuno proizilaze i mogunosti postizanja
razliitih efekata oporavka.
-u daljem razvoju ponuda za aktivni odmor javit e tzv. nova kategorija ciljani progamirani
aktivnosti odmora,u kojima e primjena sredstava sp.rekreacije i fizioprofilakse biti

usmjerena na podizanje funkcionalnih sposobnosti odreenog organskog sistema ugroenog

specefinim optereenjem pri radu ili usljed faktora radne sredine,u dosadanjem pristupu
izgradnji sportsko-rekreativnih objekata za aktivan odmor u turizmu nije postojao preduvjet
vezan uz nephodnost izrade programa,najee objekti su bili neadekvatno
locirani,nedovoljno dimenzionirani ili loe rasporeeni sadraji u prostoru to je oteavalo
mogunost ekonomske eksplotacije,kao i realiziranje adekvatnog programa aktivnog
odmora,najee su programe postavljali samo projektati kopirajui objekte postojeeg sporta
u speceifnim uvjetima turizma,to nije moglo dati odgovarajue rezultate usljed slabe
funkcionalnosti kao i pomanjkanja neophodnih prosotra i sadraja za davanje vieg nivoa
usluga,izuavanjem ove problematike u Hrvatskoj utvreno je da se progarmi izgradnje
moraju postavljati na osnovu brojinih faktora meu kojima su:
1)
broj gostiju i njihova struktura
2)
socijalnom sastavu,dobi spolu,
3)
prosjena duina boravka gostiju,namjene i vrste smjetenih kapaciteta i duine
godinjeg poslovanja,
4)
prostornih mogunosti i smjetaja hotela ili centra,t plae ili centralnog
resotrana,potrebe povezanosti pojedinih sadraja
5)
interesa gostiju
Sistematizacija turistikih jedinica za planiranje ponude
-

Odmaralita
Turistiki centri
Kampovi
Hoteli grijani
Hoteli kao negrijani
Moteli i prenoita
Specijalni centri MPAO programa

Mogui komercijalni programi

-

Savjetovanja, seminari, kursevi

Manifestacije i sportsko-rekreativna takmienja
Struni i studiski projekti
Turistiko agenciske djelatnosti
Satovi sportsko rekreativnog sadraja i drugi ciljani programi

Podsticajno-motivacione funkcije informasanja i propagande

-ove funkcije u informisanju i propagandi su tjesno vezani sa obrazovno-odgojnim
funkcijama,one imaju svoje zadatke:
a) formiranje osjeaja za potrebu,polazna karika u ciklusu motivacije vezana je za reaizaciju
obrazovno-odgojnih funkcija,
b) prerastanju osjeaja potrebe u elju za zadovoljenjem te potrebe,
c) klalitetno prerastanje elje u akcioni motiv koji je neposredni pokreta aktivnog ukljivanja
u odabrani i eljeni program sp.rekracije.

Drutveno-organizacione funkcije informasanja i propagande

- drutveno-organizacione funkcije informasanja i propagande u iji,oukuansistemrutvvenog
informisanja su bitapreduvjeet formiranja populacije o vrijednosimi socijal funkciama
sp.rekreacije,usmjerene su na:
-iru afirmaciju sp.rekreacije,
-objektivno informisanje javnossti o relevantnim aktuelnim pitanjima razvoja sp.rekreacije.,
Afirmacija ostvarenih rezultata u raz rekree u pojednim sredinama,uspjenim poslovnim
rezultatima u primjeni pojedinih programa.
Sredstva,oblici informisanja i propagande
-informisanje i propaganda u sp.rekreaciji treba da se baziraju na savremenim saznjanjima i
iskustvima nauke prakse u ovom podruju fizike kulture,u vezi s tim neophodno je da se
razvijaju i bre primjenjuje raznovrsna sredstva,oblici i motode inofrmisanja i propagande i
plasiraju savremeni modeli informativno-propagadnih akcija,kako bi se na efikasan i
racionalan nain ostvarile osnove funkcije informisanja i propagade,a koje se u sp.rekreaciji
mogu sistematizovati.
Usmeno-verbalno inforsmisanje i propagadna
-u okviru ovog djelovanja je sljedee:izlaganje na skupovima,sastancima,obavjetenja preko
razglasnih i radio stanica.
-u tom smislu podrazumjeva se viestruko koritenje ive argumentovane rijei struanjak za
sp. rekreaciju,ljekara,sociologa,psihologa itd..
-bitno je da se kroz ovaj vid informisanja paralelno koristi prejekcija kraih
filmova,prezentacija,grafofolija itd.
Vizuelna i pisana sredstva i oblici informisanja i propagande
-u vezi sa ovim oblicima i sredstvima,dominatno mjesto zauzimaju:oglasi,leci,naljepnice,
prospekti,broure itd..
-na ovaj nain se populariu,prezentuju,objanjavaju pojedini medole programa sp.rekreacije.
Audio-vizuelna sredstva informisanja i propagande
-ovaj nain aktivnosti podrazumjeva smiljeno kominovanje audio i vizuelnih sredstava u
koncipiranju propagadnih poruka u sp.rekaraciji.,dosta su efikasna i njime s postiu vei
obrazovno-odgojni i podsticajno-motivacioni ciljevi-efekti.
Multimedijalna sredstva informisanja i propagande
-u dananje vrijeme savremenog i veoma aktuelnog informacionog sistema koji vlada i
dominira u svim djelatnostima i u gotovo svim zemljama svijeta,komjuterski izuzetno
efiksanih propagadnih poruka uz kombinovano koritenje teksta,zvuka,crtea,fotografije itd..

Vrste propagadnih poruka u sp.rekreaciji

-racionalni apeli koji podstiu na korist,
-emocionalni apeli na strah,prijatnost,
-motiv apeli,
-racionalne apele karakterie:korisnost,vrijednost i mogui zdravstveni,psiholoki i drugi
pozitivni efekti odreenih programa sp.rekreacije.
-emocionalni apeli nastoje da pobude eke poziivne emocije koje podstiu na ukljiivanje u
raznovrsne programe sp.rekreacije.
Osnovni elementi propagadne poruke
-da naslovi privuku panju,zainteresuju pojedinca ili grupu,
-da sadraj poruke i apela tema formilura neku vrstu koristi,one se baziraju:
a)potrebi za programima sp.rekracije,
b)da istie korist i vrijednost ponuenih programa,
c)da ukazuje na prednost i njihove mogue efekte,
d)poziva na aktivnost-ukljuivanje u sistematsko upranajvanje ponuenog programa.
Vanost,uloga i zadaci strunjaka sp.rekracije na provoenju programiranih aktivnih
odmora u cjelini
-nezamisliva je organizacija i provoenje programa bez struanjaka (ekspereta iz sp.
rekracije.)
Programer:
1.formiranje tzv.organizacioni-homogenih grupa prema rezultatima funkcionalne dijagnostike,
2.izrada okvirnog plana i programa te krivulja optereenja za sve ogranizacione-intenzitetske
grupe,
3.definiranje elemenata svakodnevnog programa,koji sainjavaju:
-oblik i sadraj u strukturi dnevnog plana rada,
-lokacija aktivnosti,
-zadatak svakog segemta programa,
-min i max optereenje za sve grupe u toku trajanja dnevnih aktivnosti,
4.osiguranje uvjeta za izvoenje programa
5.priprema i realizacija s temama:
-namjenja i znaajk AO,
-znaenje rekreativnog tjelesnog vjebanjam,
-prehrana u funkciji kvaliteta ivljenja,tjelesna aktivnost i zdravlje,
6.reprogramiranje planiranih sadraja te optereenje nakon povratnih informacija od strane
voditelja programa.
Voditelj:
1.preuzima voenje jedne homogene grupe,
2.radi na izradi koncepta programa za svaki sat i svaki dan,
3.osigurava opremu i revizite za dnevni plna aktivnosti,
4.radi na voenju utvrenog programa,

5.kontrolira optereenje u toku trajanja aktivnosti,

6.upoznaje programera o realizaciji svakodnevnog programa i preuzimanja plana za naredni
dan,
7.po dogovoru sa programerom i ostalim voditeljima,ralizira raspored deurstva za veernji
program u koje uestvuju svi sudionici odmora itd..
Razlikujemo vie vrsta HIPOKINEZIJE :
1.Prinudna hipokinezija
2.Subjektivno-motivaciona
3.Statonika hipokinezija
4.Lokomotorna hipokinezija
Nauno-teorijske osnove savremenih programa sportske rekreacije
Baziraju se na :
-Biomedicinskim
-kineziolokim
-socio-psiholokim
-ergonomskim,
saznanjima i zakonitostima o pozitivnom uticaju sportskorekreacijskih aktivnosti .

Sa aspekta kibernetike ,ovjekov organizam se posmatra kao sloen , dinamiki

,samoregulirajui sistem. Sloen je jer se sastroji iz niza
meusobno povezanih
funkcionalnih sistema (nervno-miini; kardio-vaskularni,respiratorni...) . Dinamian jer je
sposoban da mijenja svoje stanje pod uticajem niza spoljanjih faktora.Samoregulirajui jer
moe da samostalno nalazi najoptimalniji reim ivotne aktivnosti pri promjeni spoljanjih
ili unutranjih uvjeta .
Sloenost ovjekovog organizma kao samoregulirajueg sistema ima odlike :
-Periferni dio lokomotornog sistema ovjeka ukljuuje vie od 200 kostiju ,koje su spojene
zglobovima , i ukljuuje pokrete u kojima uestvuje 600 miia
-Centralnu komponentu ovog sistema sainjavaju neuromuskularne veze
-U motorikim aktivnostima uestvuju i ostali sistemi koji daju doprinos u radu
( kardiovaskularni , respiratorni ,..)
-CNS kontrolira sve procese u organizmu , te regulira sve funkcije organizma
adaptaciju organizma na spoljanje uvjete .
Rezultati adaptacije su :

kao i

-Sposobnost da se ivi i djeluje u novim uvjetima

-Da se podnese ranije nepodnosiva ili teko podnosiva optereenja
U toku razvoja adaptacionog mehanizma uoavaju se 2 faze :
1. brza adaptacija ( nesavrena)
2.dugorona adaptacija (stabilna)
1. Brza adaptacija se javlja neposredno nakon poetka stresa.U ovoj fazi aktivnost
organizma je na granci njegovih mogunosti , pri skro punoj mobilizacije rezervi , no i pored
toga organizam ne moe u punoj mjeri da obezbjedi adaptacioni mehanizam.
2.Dugorona adaptacija se javlja kao rezultat dugotrajnog djelovanja na organizam
odreenim stesovima ( optereenjima)
tj. Programom vjebanja.Ona se bazira na
konstantnom i dugoronom ponavljanju brze adaptacije . Te organizam se adaptira na vea
optereenja ( stresove) od prijanjih.
Sistemsko-strukturni zapis predstavlja kompleks promjena koje se odvijaju u sistemu
odgovornom za adaptaciju.
PRIMJENA PROGRAMA
REKREACIJE :

FIZIOPROFILAKSE

PROGRAMIMA

SPORTSKE

-ELEKTROTERAPIJA ( galvanska struja, biofizicke osnove dejstva, fiziolosko i terapijsko

dejstvo i primjena)
-HIDRO-GALVANO TERAPIJA ( cetverocelijska kupka , galvanska kada )
-FOTOTERAPIJA
-TERMOTERAPIJA (parafino terapija, peloido terapija ,parafango, zagrijani vazduh ,sauna ,
-HIDROTERAPIJA ( bazeni,tusevi,sarkov tus, kotski tu, podvodna tu masaa, polivanje ,
trljanje , vlano umotavanje , Krioterapija )
-Pasivne kineziterapijske metode (manuelna masaa, Sportska masaa , Higijenska masaa)
-Metode manipulacije ( pokreti rukama) (glaenje , trljanje ,gnjeenje.lupkanje,vibracije )