Professional Documents
Culture Documents
LVTN281
LVTN281
LUN VN TT NGHIP
SVTH :
Li cm n!
Tm tt ti
Mc lc:
CHNG 1: TNG QUAN ......................................................................................................... 1
1.1 Gii thiu chung .................................................................................................................... 1
1.2 Xe hai bnh t cn bng hot ng nh th no? .................................................................. 2
1.3 Cc thnh phn ca xe hai bnh t cn bng ......................................................................... 3
CHNG 2: NHIM V LUN VN ....................................................................................... 6
CHNG 3: GII THIU V NG C BLDC.................................................................... 7
3.1 Gii thiu chung v ng c BLDC ...................................................................................... 7
3.1.1 u im .............................................................................................................................. 7
3.1.2 Nhc im ........................................................................................................................ 8
3.2 Cu trc ng c BLDC ........................................................................................................ 8
3.2.1 ng c nam chm dn ngoi b mt rotor .................................................................. 10
3.2.2 ng c c nam chm vnh cu t bn trong rotor .................................................... 11
3.3 Phng trnh m hnh ton ca ng c BLDC ................................................................. 13
3.3.1 Phng trnh in p tc thi ....................................................................................... 13
3.3.2 Sc in ng cm ng ................................................................................................ 14
3.3.3 Mmen in t.............................................................................................................. 15
3.3.4 Vn tc di ca rotor .................................................................................................... 15
3.3.5. Sc in ng v mmen ng c BLDC ................................................................... 16
3.3.6 c tnh mmen- vn tc ............................................................................................. 17
3.3.7 Tn hao dy qun ......................................................................................................... 18
3.3.8 Gn sng mmen .......................................................................................................... 19
3.4 Cc phng php iu khin ng c BLDC...................................................................... 22
3.4.1 c im b iu khin- B kha bn dn ba pha ....................................................... 22
3.4.2 Cm bin v tr rotor Cm bin Hall ........................................................................... 24
3.4.3 Cc phng php iu khin ng c BLDC............................................................... 27
CHNG 4: THIT K C KH ............................................................................................ 33
CHNG 5: TM HIU MT S VI IU KHIN CA FREESCALE .......................... 34
5.1 Gii thiu chung v h vi iu khin HCS12 ...................................................................... 34
5.2 Vi iu khin MC9S12DP512 ............................................................................................. 35
5.2.1 Gii thiu chung ........................................................................................................... 35
5.2.2 Cc ch hot ng.................................................................................................... 38
5.2.3 Khi to dao ng ......................................................................................................... 39
5.2.4 Khi chc nng Key-WakeUp (Chc nng nh thc bng phm nhn) .................... 41
5.2.5 Cc Port xut nhp a dng .......................................................................................... 42
5.2.6 Khi ATD (Analog To Digital) .................................................................................... 43
5.2.7 Khi chc nng thi gian (Timer) ................................................................................ 44
5.2.8 B m xung (Pulse Accumulator)............................................................................... 46
5.2.9 Khi iu rng xung (PWM: Pulse Width Modulation) .............................................. 47
5.3 Vi iu khin HCS08 ........................................................................................................... 49
5.3.1 Gii thiu chung ........................................................................................................... 49
5.3.2 Cc ch hot ng.................................................................................................... 51
5.3.3 Khi MCG (Multi-purpose Clock Generaror) .............................................................. 51
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Vi mc tiu ti l phn tch cc thnh phn, nghin cu v pht trin cng ngh
xe hai bnh t cn bng da trn c s l thuyt v thc t c nghin cu v ch to
trong v ngoi nc. ti pht trin cng ngh xe hai bnh t cn bng vi cng sut
ln hn, tnh n nh cao hn v c kh nng p dng vo thc t nc ta tt hn. Do
cc vn m ti cn gii quyt l:
Tm hiu v scooter hai bnh t cn bng, nguyn l hot ng.
Tm hiu v ng c BLDC, kh nng ng dng ca ng c BLDC vo
scooter hai bnh t cn bng.
Nghin cu cc phng php iu khin ng c BLDC.
Lp rp mt h c kh n nh cho xe.
Nghin cu cc driver cng sut in p thp dng ln iu khin ng c
BLDC trong xe scooter hai bnh t cn bng.
Nghin cu, ch to b iu khin ng c bao gm driver, cc kha cng sut,
h thng bo v BLDC cng sut ln vi tin cy cao.
Thit k h thng ngun DC Flyback converter cho ton b h thng xe.
Thit k mch x l trung tm cho vi iu khin Freescale MC9S08DP512.
Lp trnh iu khin.
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Nam chm vnh cu dng kch t c th l loi nam chm in t hoc nam chm
him nh AlNiCo, NdFeB,SmCO Tuy nhin hin nay ngi ta thng s dng cc loi
nam chm him v chng c t d ln, t tnh t thay i khi nhit tng, kh b kh
t Vi cng ngh ch to nam chm ngy cng pht trin mnh, cc c tnh t ca
nam chm vnh cu ngy cng c ci thin cht lng nam chm ngy cng tt hn.
iu ny cho php ng c BLDC c ch to v ng dng nhiu hn.
Theo cch dn nam chm vo rotor ng c ta phn thnh hai kiu rotor: rotor c
nam chm dn trn b mt bn ngoi ( rotor-surface-mounted magnet) v dng rotor nam
chm nm bn trong ( interior magnets).
Hnh 3.1: Nam chm c t trn rotor ca ng c BLDC: (a,b,c) nam chm dn
b mt ngoi, (d,e,f,g) nam chm t bn trong rotor.
Trang 9
Trang 10
dng cung trong hay dng phng c dy vi milimet. Nam chm dng cung to mt t
thng trong khe h khng kh bng phng v mmen t dao ng. Cng c th gim dao
ng ca mmen bng cch thit k stator thch hp.
3.2.2 ng c c nam chm vnh cu t bn trong rotor
ng c loi ny, nam chm c t bn trong ca thn rotor, nam chm c th
c t vung gc nhau hay cho nhau My in c nam chm bn trong rotor cng
nh ng c ng b cc li ( LqLd). Do cc thanh nam chm c t bn trong rotor,
nh hng ca khe h khng kh nh hn nhiu so vi my in c cc thanh nam chm
t bn ngoi rotor. t tnh ny cho php c th d dng vn hnh trong vng t trng
yu m rt kh trong trng hp nam chm dn mt ngoi rotor. Do khe h khng kh l
khng ng dng nn iu khin phc tp hn nhiu so vi my in c nam chm dn
mt ngoi rotor, do mmen to ra gm c hai thnh phn: thnh phn c bn v thnh
phn cng bc.
Trang 11
Trang 12
v1 e f
trong :
R1ia Ls dia
dt
(3.1)
v1
trong :
e fA e fB
(3.2)
v1
e fA e fB
(3.3)
p.
Phng trnh c vit li cho ng c BLDC:
i vi in p dng bn sng
SVTH: NGUYN ANH CHNG
NGUYN NAM DNG
INH L DUY NGHA
Trang 13
Vdc e f
R1
ia (t)
(3.4)
Vdc e fL
ia (t )
2R1
(3.5)
Vdc E fL L
ia (t )
(1 e( R1/ Ls )t ) I a0e( R1/ Ls )t
2R1
trong :
(3.6)
3.3.2 Sc in ng cm ng
Sc in ng cm ng EMF ca cun dy c tnh theo cng thc ca tc
rotor n:
i vi in p bn sng
Ef
CEdc
fn
K Edcn
(3.7)
i vi in p ton sng.
E fL
Trong
CEdc
CEdc
fn
K Edcn
(3.8)
=const.
Trang 14
CEdc
vi:
8 pN1k w1
(3.9)
kw1 h s dy qun.
N1 s vng dy qun ca mt pha.
p s cp ca ng c.
3.3.3 Mmen in t
Mmen in t ca ng c BLDC c xc nh ging nh ca ng c DC c
chi than:
Td
trong :
CTdc
CTdc
f a
KTdc I a
(3.10)
CEdc
2
CTdc
(3.11)
3.3.4 Vn tc di ca rotor
Vn tc di m/s c tnh theo cng thc:
v
trong :
2
T
2 pn
(3.12)
bc cc.
p s cp cc.
n s vng quay ca rotor .
Trang 15
nh ng c DC:
Vdc E fL
2R1I a
(3.13)
ta c t thng cm ng t:
Li Bmg dx
Li Bmg
(3.14)
bp Li Bmg
L1Bmg
(3.15)
ef 0 2Bmg Lv
4 pnBmg Li
i
Nu tnh ti chiu rng cc bp
(3.16)
ta c sc in ng cm ng c tnh:
ef 4 pnN1kw1 i Bmg Li
4 pnN1kw1
(3.17)
E fL
2e f
8 pN1kw1
Li Bmg n cEdc
n kEdc n
(3.18)
Trang 16
8 pN1kw1 ,
Li Bmg v kEdc
cEdc
Td
Td
Pg
E fL L I a
2 n
2 n
pN1kw1
Ia
pN1kw1
cTdc
Ia
Li Bmg I a
(3.19)
kTdc I a
(3.20)
Vdc
kE
Vdc
R
Ta c :
n
n0
Ia
I ash
Td
Tdst
(3.21)
Trang 17
Hnh 3.4: c tnh mmen- tc l thuyt v thc t: (a) l thuyt, (b) thc t
3.3.7 Tn hao dy qun
Gi tr hiu dng dng phn ng ca ng c BLDC tnh theo cng thc:
i vi ngun DC 120 in:
Ia
Ia
2
T
T /2 2
a
5
6
Ia
5 /(6 )
i (t )dt
/(6 )
1
6
[Ia ]2dt
(3.22)
2
3
Ia
(3.23)
Ia
trong :
/
0
[Ia ]2dt
Ia
Ia
(3.24)
Trang 18
Mch ni Y:
Mch ni
trong :
Pa
2R1dc I a2
(3.25)
Pa
2
R1dc I a2
3
(3.26)
Pa
m1
R1dc k1Rn
n 1,5,7
trong :
I amn
2
1
m1 R1dc
2
n
2
k1Rn I amn
(3.27)
1,5,7
k1Rn l h s hiu ng b mt ca hi bc n.
Iamn bin dng hi ca pha.
B qua hiu ng b mt ta c:
Pa
1
2
m1 R1dc
I amn
2
n 1,5,7
m1R1dc I a2
(3.28)
T ( ) T0
trong d:
Tr ( )
(3.29)
Trang 19
Tr
Tmax Tmin
Tmax Tmin
(3.30)
Tr
Tmax Tmin
Tav
(3.31)
Tr
Tmax Tmin
Trms
(3.32)
Tr
torque _ ripper
Tav
rms
Trrms
Tav
(3.33)
Tav
1
Tp
Tp
T ( )d
1
Tp
Tp
0
T ( )d
(3.34)
Trang 20
Trms
1
Tp
Tp
0
T 2 ( )d
(3.35)
Tr hiu dng ca mmen gn sng cng c tnh nh cng thc tnh tr hiu dng
mmen tuy nhin thay T ( ) bng Tr ( ) .
Vi Tp l chu k ca dng sng mmen.
Nu hi mmen nhiu bc th tr hiu dng mmen gn sng:
Trrm
2
2
2
Trrms
Trrms
... Trrmsn
1
2
(3.36)
Trang 21
Hnh 3.6: Gin so snh dng sng sin ba pha v DC ba pha: (a) sng sin, (b) sng
DC
ng c BLDC hot ng trn nguyn tc xc nh v tr rotor v iu khin dng
in phn ng cho ph hp vi v tr . Do ng c BLDC hot ng phi c thit b
SVTH: NGUYN ANH CHNG
NGUYN NAM DNG
INH L DUY NGHA
Trang 22
Trang 23
trong :
kH
I C B sin
(V)
(3.37)
Trang 24
l dy ca cht bn dn.
IC dng in cp vo.
B mt t thng.
gc lch gia mt t thng v b mt cm bin.
S phn cc xut hin khi cm bin qut qua cc nam chm ca ng c. Theo
cng thc trn th in p VH sinh ra c dng tuyn tnh thay i theo gc lch gia cm
bin v t trng. Chng ta cn tn hiu k thut s iu khin c dng nh phn 1/0 do
c cm bin u c ch to tch hp trong mt IC dng in p ra l dng xung
vung. Cc cm bin Hall t trong ng c lch nhau mt gc 120 in hay 60
in xc nh chnh xc v tr rotor iu khin tng ng cc pha ca dng in
phn ng stator.
Trang 25
Trang 26
Trang 27
pha
T6
T3
T4
T1
T2
Trang 28
Trang 29
Trang 30
Trang 31
Trang 32
CHNG 4: THIT K C KH
CHNG 4: THIT K C KH
Trang 33
Trang 34
Trang 35
Trang 36
Trang 37
MODC
MODB
MODA
Ch hot ng
n chip c bit
M phng ch m rng mc nh
M phng ch m rng mc ln
M rng mc nh
M rng, mc ln
Trang 38
Trang 39
PLLSEL or SCM
Phase
lock
loop
PLLCLK
1
0
wait (CWAI,SYSWAI)
stop
SYSCLK
Core
clock
WAIT,
STOP
2
SCM
wait(RTIWAI),
stop(PSTP,PRE)
RTI enable
clock
phase
generator
Bus
clock
extal
Oscillator
RTI
OSCCLK
0
xtal
wait (COPWAI),
stop(PSTP, PCE)
COP enable
Clock
monitor
COP
wait (SYSWAI),
stop
oscillator
clock
gating
condition
stop (PSTP)
= clock gate
oscillator
clock (
pseudo stop
mode)
Trang 40
PLLCTL = 0xD1;
//
while((CRGFLG&0x08) == 0){}
CLKSEL_PLLSEL = 1;
}
5.2.4
Khi chc nng Key-WakeUp (Chc nng nh thc bng phm nhn)
Vic tit kim nng lng l rt quan trng, nn khi trng thi vi iu khin khng
Trang 41
Trang 42
// Port A vi PT
Cc thanh ghi cha d liu cho cc port khi c chc nng xut nhp s c tn l:
PT vi tn vit tt ca port .
V d nh: PTA (PortA), PTH (Port H), PTK (Port K), PTP (Port P)
5.2.6 Khi ATD (Analog To Digital)
Khi ATD gm 2 b 8 knh, 10 bit kt qu, tn s hot ng khi ATD t 500KHz
n 2MHz. Xung nhp hot ng ca khi c ly t xung nhp bus qua b chia t l.
in p tham kho ca khi ly t 2 chn VRH v VRL. Mi b ATD c cc thanh ghi
iu khin (vi x l 0 hoc 1):
Su thanh ghi iu khin: ATDxCTL0 ATDxCTL5. (ATDxCTL0 v
ATDxCTL1 ch s dng cho vic kim tra ca nh sn xut).
Hai thanh ghi trng thi: ATDxSTAT0 v ATDxSTAT1
Hai thanh ghi kim tra: ATDxTEST0 and ATDxTEST1
Thanh ghi cho php: ATDxDIEN
Thanh ghi d liu port: PTADx
Tm thanh ghi kt qu chuyn i: ATDxDR0ATDxDR7
SVTH: NGUYN ANH CHNG
NGUYN NAM DNG
INH L DUY NGHA
Trang 43
// lu kt qu
}
5.2.7 Khi chc nng thi gian (Timer)
H thng chc nng thi gian ca vi iu khin MC9S12DP512 l s tng hp y
cc chc nng v thi gian ca h vi iu khin HCS12, gm cc chc nng chnh nh
sau:
Kt ni vi 8 chn ca Port T, mi chn ca Port T l 1 knh trong b Timer.
8 knh chung cho 2 chc nng: bt gi ng vo (Input Capture), so snh ng ra
(Output Compare). Gia cc knh chc nng bt gi ng vo vi nhau s c 1
thanh ghi m 16-bit.
SVTH: NGUYN ANH CHNG
NGUYN NAM DNG
INH L DUY NGHA
Trang 44
Trang 45
Trang 46
Trang 47
// s dng PWMSCLA
// bt u ca xung l mc cao
Trang 48
PWMSCLA = 6;
// 10KHz of Square_Wave
PWMPER0 = 200;
// period =200
PWMDTY0 = 100;
5.3
Vi iu khin HCS08
Trang 49
Trang 50
Trang 51
Trang 52
Trang 53
Trang 54
Trang 55
Trang 56
Trang 57
Trang 58
Trang 59
Trang 60
Trang 61
LCD
MC33035
1
MC33035
2
MCU
HALL
SENSOR
1
HALL
SENSOR
2
GYRO
ACCELEROMETER
LEFT-RIGHT
Hnh 6.1: S khi mch iu khin trung tm giao tip ngoi vi
Trang 62
START
THIT LP PORT
NGT TIMER1
KHI NG CC MODULE:
PLL, ADC, LCD, TIMER, PWM...
CP NHT CC GI TR
CM BIN
T VN TC
U BNG 0
C ENCODER
TO TR 2s
TNH GI TR
DUTY 2 BNH XE
BT RELAY
O CHIU
C?
K NGT TIMER1
O CHIU
GII HN DUTY
TO TR 1s
PJ1 BT?
PJ1 BT?
XUT DUTY=0
XUT DUTY
Y
ENABLE 2 DRIVER
RETURN
HIN TH LCD
Trang 63
TNH GI TR
DUTY 2 BNH XE
X L KALMAN
TNH GC QUO
O CHIU C
TT MCH
DRIVER
TO TR 1MS
THNG 1MS
RETURN
RETURN
Trang 64
Driver
MOSFET
Hall sensors
BLDC
Controller
Accelometer
Gyro
Left/Right
MCU
HCS12
Human Interface
Hall sensors
BLDC
Controller
Driver
BLDC
MOSFET
BLDC
Trang 65
Trang 66
Trang 67
Trang 68
(7.1)
(7.2)
(7.3)
(7.4)
Dng sng ca vL(t), iC(t) v ig(t) c v trong hnh 7.5. Trong D l thi gian Q1
dn, v D l thi gian D1 dn trong mt chu k ng ngt.
Trang 69
(7.5)
Hay
(7.6)
Vi V l in p ti.
Trang 70
(7.7)
Hay I = nV/D'R=nV/(1-D)R
(7.8)
Vi I l thnh phn dng DC qua cun dy pha s cp. Cn dng in qua ngun
nh sau:
Ig = D (I) + D' (0)
(7.9)
Trang 71
Trang 72
Trang 73
Trang 74
Trang 75
Trang 76
Trang 77
Trang 78
Trang 79
Trang 80
Trang 81
Trang 82
Trang 83
Hnh 7.22: S lin quan gia cc thng s trong qu trnh kch ng.
Trang 84
dq
dy
d (C.v)
dt
(7.10)
Trang 85
Trang 86
Trang 87
LS
CISS
(7.11)
Trang 88
RG = RDR + Rg
(7.12)
(7.13)
RTH
(7.14)
(7.15)
Trang 89
I AV
VCC VP
RG
(7.16)
(7.17)
VCC VP
RG
t sw
(7.18)
Suy ra:
Trang 90
RG
(VCC VP )t sw
Qg
(7.19)
Nhc li:
RG = Rg + RDR
RDR
(7.20)
VCC
I OUT ,DR
(7.21)
(7.22)
Trang 91
dV
dt
(7.23)
( R goff
R DR ) C RESoff
dV
dt
(7.24)
VT
dV
C RESoff .
dt
RDR
(7.25)
Trang 92
Trang 93
Trang 94
(7.26)
Tsw
1
f sw
(7.27)
Trang 95
(7.28)
(7.29)
2QBS min
VBS
2[Qls
VCC
I qbs .t Hon
VF
2Q g ]
Vmin VCE
(7.30)
on
(7.31)
Ngun cp cho driver tng trn theo phng php bootstrap c u im l d thit
k v s dng rt t linh kin. Ton b mch iu khin ng c bao gm BLDC Driver,
Opto cch ly v MOSFET Driver c thit k trong mt board nh gn nh trong hnh
7.31 bn di.
Trang 96
Trang 97
Trang 98
nng cao cng sut. Ta ghp song song 2 MOSFET thnh 1 kha, cho php dng
ti a qua kha ln n 150A. Vi in p cc D v cc S chu c 75V nn c th dng
acquy 48V cho ng c. Hnh nh thc t ging nh trong hnh 7.34
Trang 99
Kt qu thc nghim cho thy mch cng sut mi lm vic rt tt. ng c khi
ng bnh thng, ch o chiu t ngt cng hot ng tt. Tuy nhin vic ghp ni
song song cc MOSFET i hi mt s phi hp tng tr Rgs uc tnh tan k lng
trnh hin tng dng in tp trung dn trn mt MOSFET
Opto driver HCPL 3120 c thi gian lan truyn thp, khong 425ns nh hnh 7.35.
Trong , Channel 1 l xung kch u vo opto driver, channel 2 l dng tn hiu ng ra
ca opto driver.
Trang 100
Trang 101
Trang 102
Trang 103
CHNG 8: KT QU V NH GI
ti c nh du hon thnh bng vic lp rp v hon thin xe hai bnh t cn
bng. Xe hot ng kh n nh, d dng iu khin vi c nhng ngi ln u tin s
dng.
Hnh nh thc t:
8.1 Cc im t c
Ch to c kh hon thin, c cu b li hot ng n nh.
Mch MOSFET Driver v b kha bn dn MOSFET t c cng sut
mong mun, iu khin n nh khng s c.
Trang 104
8.2 Cc im cha t c
C cu b li hot ng cha m, cn ci tin thm v kt cu v k thut
ch to.
Cha c c ch bo v an ton khi xe b s c.
Tnh thm m ca ti cha cao v s dng cc cht liu hin c n
gin ch to.
Cc mch cng sut chy cha ht cng sut v s dng linh kin t cht
lng khng cao, n nh km.
Trang 105
[1] Juha Pyrho nen, Tapani Jokinen and Valeria Hrabovcova (2008). DESIGN OF
ROTATING ELECTRICAL MACHINES. John Wiley & Sons, Ltd. ISBN: 978-0470-69516-6.
[2] Jacek F. Gieras, Mitchell Wing. Permanent Magnet Motor Technology.
[3] (2004).Electrical Motor Handbook . The McGraw-Hill Companies.
[4] SENSORLESS BLDC MOTOR CONTROL AND BEMF SAMPLING METHODS
WITH ST7MC. STMicroelectronics group of companies.
[5] (2006). 301 MCW dsPIC Motor Control Workshop. Microchip Technology
Incorporated.
[6] Nguyn Trng Duy (2006). M phng v iu khin ng c mt chiu khng chi
than. Lun vn thc s, i Hc Bch Khoa Tp. HCM.
[7] Trn Khnh H. Thit k my in.
[8] Phan V Thng (2009). iu khin vector ng c ng b ba phnm chm vnh cu
vi ng dng Fuzzy logic trong iu khin vn tc. Lun vn i hc. i hc Bch
Khoa Tp.HCM.
[9] Mai Tun t (2005). Xe hai bnh t cn bng di chuyn trn a hnh phng. Lun
vn i hc, i Hc Bch Khoa Tp.HCM.
[10] Nguyn Gia Minh Tho (2009). iu khin m v giao thc CAN trong ng b tc
ng c DC. Lun vn i hc, i Hc Bch Khoa Tp.HCM.
Trang 106
[11] Han-Way Huang (2006). The HCS12/ 9S12 : An Introduction. Thomson Delmar
Learning.
[12 ] Martyn Gallop, etal (2004). Designing Hardware for the HCS12 D-Family.
FreeScale Semiconductor.
[13] Website ca thy Nguyn Quang Nam.
http://www4.hcmut.edu.vn/~nqnam/PE.php#dcdc
[14] ECEN4517, The Flyback Converte, Lecturer note.
[15] Application note AN4137. Design Guidelines for Off-line Flyback Converters Using
Fairchild Power Switch (FPS)
[16] DT 04-4. Using monolithic high voltage gate drivers. By A.Merello, A. Rugginenti,
M. Grasso
[17] Slup 169. Design And Application Guide For High Speed MOSFET Gate Drive
Circuits. By Laszlo Balogh
Trang 107