CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

CHNG NAM

HE THONG CAP NC TRONG NHA

He thong cap nc ben trong cong trnh (He thong cap nc
trong nha) la he thong cap nc c pho bien rong rai
nhat ben trong cong trnh. No co nhiem vu a nc t mang
ng li ong dch vu ngoai nha en moi thiet b, dung cu
ve sinh ben trong nha, ke ca thiet b v tr bat li nhat.
He thong cap nc gom co nhieu bo phan vi cac chc
nang lam viec khac nhau theo mot to hp thong nhat e
bao am bao yeu cau cap nc.
5.1

Cac bo phan cua HTCN trong nha:

Cac bo phan cua he thong cap nc trong nha gom co:
1. ng ong dan nc vao nha: dung e a nc t
ng ong dch vu ngoai nha en nut ong ho o nc.
2. Nut ong ho o nc: dung e o lng nc tieu dung
3. Cac ng ong chnh cap nc: noi t ong ho o nc
en cac ng ong ng cap nc. ng ong chnh
ong vai tro rat quan trong trong HTCN ben trong cong trnh.
Tuy theo yeu cau ve mc o an toan cap nc, ng
ong chnh co the la mang li cut hoac mang li vong,
co the at pha di san tang tret hay a len tren
ham mai.
4. Cac ng ong ng cap nc: dung e dan nc t
ng ong chnh cap nc a len cac tang nha.
5. Cac ng ong nhanh cap nc: dan nc t ng ong
ng en cac dung cu ve sinh trong nha.
6. Cac dung cu lay nc, van khoa, . . .
Ngoai ra, con co: Ket nc, be cha, may bm, . . . e ho
tr cho s lam viec cua HTCN khi lu lng va ap lc ng
ong ben ngoai nha khong bao am cap nc.

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

H 5.1 S o HTCN trong nha

Cac ky hieu cua HTCN trng nha:

5.2

Phan loai va s o HTCN trong nha:

HTCN co the phan loai theo cac yeu to sau:
1. Theo chc nang:
- HTCN sinh hoat
- HTCN San xuat
- HTCN cha chay
- HTCN ket hp cac HTCN tren
2. Theo cac bo tr ng ong:
- HTCN co ng ong chnh bo tr pha di. Thng c
s dung nhat chomoi ngoi nha.
2

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

HTCN co ng ong chnh bo tr pha tren

HTCN co ng ong chnh la mang li cut
HTCN co ng ong chnh la mang li vong thng dung
cho cac ngoi nha ac biet, quan trong, co yeu cau cap
nc lien tuc, an toan.

H 5.2 S o bo tr ng ong chnh

3. Theo ap lc ng ong cap nc ben ngoai:

Theo ap lc ng ong cap nc ben ngoai co the phan ra
cac loai s o sau:
- S. HTCN n gian:
He thong nay c s dung trong trng hp ap lc
ng ong ngoai nha (Hng) luon luon bao am cap nc
cho moi thiet b dung nc.
nha
H cth
H ng

voi

nha
H cth
: ap lc can thiet cua ngoi nha

H 5.3 S o HTCN n gian

S. HTCN co ket nc mai

He thong nay c s dung trong trng hp ap lc
ng ong ngoai nha (Hng) am bao nhng khong thng
xuyen. Trong cac gi dung nc t (vao ban em) ap lc
cao bao am cap nc en cac thiet b dung nc va d
tr nc vao ket nc mai. Trong nhng gi cao iem
dung nc (ban ngay) th Hng khong bao am cap nc,
3

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

luc nay ket nc se cung cap nc cho cac thiet b dung

nc.

S. HTCN co Tram bm
He thong nay c s dung trong trng hp ap lc
ng ong ngoai nha (Hng) thng xuyen khong bao am
hoac hoan toan khong bao am cap nc en cac thiet
b dung nc .
+ Trng hp Hng thng xuyen khong bao am cap nc
cho ngoi nha th may bm lam nhiem vu nh ket nc mai.
May bm co the theo chu ky bang tay hay t ong nh cac
rle ap lc, hut nc trc tiep t ng ong cap nc
min
(vi k. ng ong ben ngoai co H ng 6m
+ Trng hp Hng hoan toan khong bao am cap nc cho
ngoi nha th may bm se lam viec lien tuc. He thong nay
quan ly phc tap, trong thc te t dung.

S. HTCN co ket nc mai va Tram bm

He thong nay c s dung trong trng hp ap lc
ng ong ngoai nha (Hng) nh trng hp (c.) tren. e
khac phuc cac nhc iem cua s o c can bo tr them
ket nc mai e ieu hoa lai s van hanh cua may bm.
( chu y: v may bm lay nc trc tiep t ng ong cap
nc ben ngoai nen phai thoa k Hng >6m )

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

S. HTCN co ket nc mai, Tram bm, va be cha:

He thong nay c s dung trong trng hp ap lc
ng ong ngoai nha hoan toan khong bao am va qua
thap Hng < 6m, ong thi lu lng cung khong ay u
(ng knh ong ben ngoai nho D<100mm). Neu bm trc
tiep t ng ong ben ngoai se anh hng en viec
dung nc cua cac khu vc xung quanh
(Theo TCVN 4513 88 khi ap lc ng ong cap nc ben
ngoai Hng<6m th phai xay dng be cha nc.)

S. HTCN co tram kh ep:

He thong nay c s dung trong trng hp ap lc
ng ong ngoai nha (Hng) am bao khong thng xuyen,
nhung v ly do nao o khong the xay dng ket nc ( nh
ket nc qua ln, khong co li ve phng dien ket cau,
khong at ve my quan kien truc, . . .)
Tram kh ep co co 1 hoac nhieu thung. Tram nho ch can
mot thung cha nc pha di, khong kh pha tren.
May nen kh co nhiem vu tao ap lc ban au va bo sung
lng kh hao hut trong qua trnh tram bm lam viec. Tram kh
ep co the bo tr tang ham, tang 1, . . .
5

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

S. HTCN phan vung:

He thong nay c s dung trong trng hp ap lc
ng ong ngoai nha (Hng) am bao nhng khong thng
xuyen hoac ch bao am hoan toan cho mot so tang
cap nc cho cac thiet b dung nc.
Khi nc hoan toan khong len c cac tang tren cung th
ta dung s o co ket nc va tram bm.
Khi nc co the cap c cac tang tren cung nhng
khong thng xuyen th s dung s o co ket nc va
cac van mot chieu bien gii vung cap nc.
He thong nay co u iem la tan dung c ap lc cua
ng ong cap nc ben ngoai nhng phai xay dng
them he thong ng ong chnh cho cac tang pha tren.

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

V du:

5.3

Chon s o HTCN trong nha:

Khi thiet ke HTCN trong nha co the co nhieu phng an,
nhieu s o khac nhau. Cac yeu to anh hng en viec
chon s o la:
- Chc nang ngoi nha
- Tr so ap lc bao am ng ong cap nc ben
ngoai.
- Ap lc yeu cau cua ngoi nha: la ap lc can thiet a
nc len cac dung cu ve sinh, may moc dung nc trong
nha.
- S phan bo cac thiet b, dung cu lay nc trong nha tap
trung hay phan tan nhieu khu vc, . . .
Tren ay la mot so s o HTCN trong nha. Khi thiet ke can
nghien cu ky, so sanh phng an (ve kinh te, ky thuat, tien
7

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

nghi, . . .) e chon c s o thch hp nhat, can am bao

cac ieu kien sau:
- S dung triet e ap lc ng ong cap nc ben ngoai
- Kinh te, quan ly de dang, thuan tien.
- Han che s dung may bm v ton ien
- Ket hp tot vi my quan kien truc cua ngoi nha, ong
thi chong on cho ngoi nha.
5.4

Ap lc trong HTCN trong nha:

Khi thiet mot HTCN trong nha can phai xac nh c ap lc
cua ng ong cap nc ben ngoai Hng va ap lc can thiet
nha
cua ngoi nha H cth
.
Ap lc cua ng ong cap nc ben ngoai H ng thng thay
oi theo gi trong ngay, theo mua, . . . do e am bao cap
nc cho ngoi nha mot cach an toan va lien tuc can phai
min
nha
thoa man ieu kien: H ng H cth .
min
nha
Trong trng hp H ng H cth tuy theo s chenh lech o t hay
nhieu ma co the them: ket nc, tram bm, be cha, . . .
Nh vay muon thiet ke mot HTCN trong nha trc het phai
nha
xac nh c H ng , H cth e chon s o thch hp.

5.4.1 Xac nh ap lc ng ong cap nc ben ngoai Hng :

e xac nh Hng co nhieu phng phap nh sau:
- Xac nh Hng bang ap ke hoac voi nc gan o (gan
ung) trong cac gi khac nhau ve mua he.
- Xay dng bieu o ap lc trong tng ngay bang ong thuy
tinh cong cha thuy ngan.
- Xac nh s bo qua ap lc cua nc cac thiet b dung
nc cac tang nha cua ngoi nha gan nhat.
- Tham khao cac so lieu cua c quan quan ly mang cap li
nc.
5.4.2 Xac nh ap lc ap lc can thiet cua ngoi nha:
Ap lc can thiet cua ngoi nha co the xac nh theo cong
thc sau:
nha
H cth
hhh hdh hcb hdd htd

Trong o:
hhh : chieu cao hnh hoc cua ngoi nha
hdh : ton that ap lc qua ong ho nc
hcb : Tong ton tat cuc bo :
+ Trong HTCN sinh hoat : hcb (20 30%) hdd
+ Trong HTCH cha chay : hcb 10% hdd
+ Trong HTCN sinh hoat ket hp vi cha chay :
8

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

cb

(15 20%) hdd

: Tong ton that doc ng theo tuyen bat li cua

mang li cap nc tron nha.
htd : ap lc t do cua thiet b dung nc, thng lay h td =
2 3m
dd

Khi thiet ke HTCN ben ngoai, co the tnh s bo theo TCXD 33-85
nh sau:
nha
H cth
10 4.( n 1)

5.5

Vi n : so tang cua ngoi nha bat li nhat

Cau tao mang li cap nc trong nha:
Mang lui cap nc ben trong nha la hp thanh cua ng
ong, cac bo phan ong noi ( phu tung ) va cac thiet b cap
nc.
Cac ky hieu quy c ve he thong cap nc trong
nha:

5.5.1 Ong cap nc:

Yeu cau c ban oi vi ng ong cap nc ben trong la:
- Co o ben cao ve mat hoa hoc, c hoc va nhiet.
- Trong lng rieng nho.
- De noi va kn nc, moi noi chac chan.
- Co u cac loai bo phan noi ong, e tao ieu kien a
dang cho viec bo tr va thiet ke .
Ve mat vat lieu, cac loai ong c s dung pho bien nhat
trong cac HTCN trong nha la:
- Ong nha PVC
- Ong thep trang kem (galvanised steel)
9

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

Cac loai ong ong hay nha phc hp (thanh ong lam
bang kim loai, co lp phu bang nha) thng c s
dung cho he thong cap nc nong.

Khi thiet ke, can phai chon la ng knh ong da theo quy
cach san xuat hien co tren th trng. Lu y rang ng
knh danh nh cua ong khong the hien kch thc hu hieu
(ng knh trong) cua ong. Do o can tham khao nha san
xuat ve be day thanh ong ng vi cac ap suat hoat ong
khac nhau e hieu chnh cho thch hp. Gan ung co the lay
ng knh hu hieu cua ong nha va ong thep lan lt la
0,9 va 0,8 cua ng knh danh nh. Chieu dai san xuat
thong thng cua ong nha la 4m, va cua ong thep trang
kem la 6m.
ng knh danh nh ND ( Nominal Diameter )
ng knh ngoai cua ong (theo he o lng
Bang 5.1
mm 21 27 34
42
49 60 75
90
(76)
inch

3/4

1.1/4

11/2

13/4

21/2

thng lay gan bang

My: inch hay he SI : m )
110
(114
)
4

140
5

160
(168
)
6

200
(220
)
8

5.5.2 Cac phu tung noi ong:

Cac bo phan noi ong hien co tren th trng rat a dang

ve chung loai. Nhng loai phu kien ong thong dung la:
Ong long (mang song): dung e noi hai oan ong thang.
Mang song nha PVC c dan bang keo chuyen dung. Mang
song thep trang kem c ket noi bang cach tao rang
trong. Hien nay tren thc te cung co loai ong nha c che
tao vi mot au loe san va co the c noi trc tiep vi
nhau khong can mang song.
Co thang goc (90o) va co li (135o): dung e chuyen hng
ong.
Ch T: dung e chia nhanh nga ba theo goc vuong. Noi ch
T co the co ba au ong bang nhau hay T giam (co au ong
chia nhanh nho hn, VD: T giam 60 - 21 cho phep noi cac ong
nhanh 21mm vao ng ong chnh 60mm).
Ch Y: dung e chia nhanh nga ba theo goc nhon.
Ch thap: dung e chia nhanh nga t.
Nut: dung e bt kn au ong. Co hai loai: nut dan va nut
rang (rang trong hoac rang ngoai)
Noi rang trong: dung e gan vi cac thiet b dung nc
co rang ngoai (voi nc, bec phun ma cu hoa) .
Noi rang ngoai: dung e gan vi cac thiet b ve sinh co
rang trong.
10

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

Noi giam: cho phep noi chuyen tiep hai au ong co ng

knh khac nhau.
Ong thep thng c tao rang ngoai e co the noi c
vi cac phu kien khac. Cho noi c lam kn nc bang
cach quan bang Teflon (keo lua) hay ch gai co tam sn chung
quanh rang trc khi gan vao phu kien. Ong va cac phu kien
nha PVC c noi bang keo ac biet co cha dung moi Xylen
co kha nang hoa tan nha e tao ra moi han chac chan.
Trong vai trng hp cung co the noi bang rang hay mat
bch.

5.5.3 Cac loai thiet b tren ng ong

- Voi m nhanh: ch dung cho ap suat nho hn 10 m. C voi
thong dung co ng knh co rang la 21 mm, ng knh
mieng voi 15mm, thng c dung cho cac thiet b ve sinh
loai nho.
- Voi m cham: khong tien dung bang loai m nhanh, tuy
nhien lai an toan hn oi vi van e giam ap lc nc va
trong he thong.
- Van khoa (shutoff valve): dung e co lap hoan toan hay
mot phan he thong cap nc khi can bao tr hay sa cha.
Cac loai van khoa co the c m hoan toan hay mot
phan. Cac loai van khoa c che tao theo nguyen tac m
11

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

nhanh nh van cau (ball valve) hay m cham nh van cong (gate
valve). Van m cham co lc ong m nho, thng c s
dung tren ng ong chnh hay ong nhanh quan trong, trong khi
o van m nhanh thng c s dung tren cac ong nhanh
nho, t quan trong. Van bm (butterfly valve) la loai van m
nhanh c lap at tren ng ong ln do co lc ong m
nho.
Van mot chieu (check valve): Van mot chieu thng c
at tai au di cua ong hut may bm hay tai nhng v tr
thch hp theo thiet ke nham duy tr dong chay theo mot
chieu duy nhat nh trc. Van mot chieu nen c bo tr han
che e tranh gay ra ton that nang lng cuc bo khong can
thiet.
Van an toan (relief valve): dung e bao ve cac oan xung
yeu trong ng ong. Khi ap lc tang cao, van se t ong
m ra e xa bt nc b don nen. Co loai van an toan hoat
ong theo nguyen tac ngat mach ien (Pressure breaker) may
bm khi ap suat tai v tr bo tr van vt qua hay thap hn mot
gia tr nh trc.
Van giam ap (pressure reducing valve): thng c dung
trong cac he thong cap nc nha cao tang e giam bt ap
suat d cho cac tang ben di. Van giam ap cung co the
c bo tr tren cac au ong nhanh khi ap suat yeu cau
tren cac nhanh nay khac biet nhau ang ke, nham phan
phoi lu lng tren cac ng ong nhanh mot cach hp ly
hn. e bao ve ng ong va thiet b, ap suat toi a cho
phep tai trc van chnh khong c vt qua 50 m.
Van phao: dung e ong m t ong moi khi mc nc trong
be cha vt ra ngoai mot gii han nh trc.
Van cao o (altitude valve): c dung e khong che t
ong dong chay vao va ra cua be cha tren mai hay san
thng. Khi mc nc dang cao hn gii han cho phep, van se
ngat ien may bm, ngc lai khi mc nc trong be ha thap
hn mot gia tr nh trc, van se ong ien e may bm
hoat ong tr lai.
Van t (solenoid valve): la loai van ong m theo nguyen ly
t tnh. Van t hoat ong theo hai nguyen tac khac nhau:
thng m (van trang thai m khi khong co ien) hay
thng ong (van trang thai ong tr khi co dong ien
chay qua). Van t thng c che tao e hoat ong bang
ien xoay chieu 220 V AC hay 24 VAC. Khi dong ien chay qua,
cuon day se tao ra t trng hut loi thep e kch hoat viec
ong m cua van t. Van t la mot thiet b rat pho bien
va tin cay, thng c s dung trong cac he thong cap
nc t ong hoa tng phan hay toan bo.
Van xa kh (air release valve): khong kh co the lot vao
ng ong theo ngo ong hut cua bm, theo cac cho noi
khong kn hay do khong kh hoa tan trong nc. Viec tch tu cac
12

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

tui kh thng xay ra tai cac v tr cao cua he thong ng

ong va lam giam tiet dien thc te cua ong dan va tang
sc can oi vi dong chay. Van xa kh, do o, thng c
bo tr tai cac v tr noi tren nham loai bo cac tui kh. Van
xa kh loai n gian hoat ong theo nguyen ly qua cau noi.
Khi tui kh xuat hien, qua cau khong c nang bi sc
ay cua nc se ri xuong va m ng cho khong kh
thoat ra ben tren. Khi tui kh giam dan, mc nc trong ong
dang cao len tr lai lam cho qua cau ong dan lai, ngan
khong cho nc thoat ra ben ngoai.
Thuy lng ke (flowmeter): dung e theo doi lng nc
s dung trong he thong cap nc. Thuy lng ke c thiet
ke theo nguyen tac c hoc hay t tnh, co ng knh au noi
t 21 mm tr len. Thuy lng ke thng c bo tr nam
ngang e giam sai so.
Thuy lng ke c hoc c che tao theo hai nguyen ly:
+ Loai canh quat: co kch thc mieng vao di 50 mm va
lu lng danh ngha t 1 10 m3/gi.
+ Loai turbine: co kch thc mieng vao t 50 mm tr len va
lu lng danh ngha t 15 m3/gi tr len.
Ton that ap lc qua thuy lng ke c hoc c xac nh theo
cong thc sau ay:
HL=S.q2
(m)
Trong o:
HL la ton that ap lc (m)
q la lu lng tnh toan (l/s)
S la he so can cho trong bang sau:
Bang 5.2: He so sc can cua thuy lng ke (mm)
ng
knh
mieng
vao
(mm)
He so
sc can

15

20

32

40

50

80

100

150

200

14,
4

5,
1

1,
3

0,3
2

0,26
5

0,020
7

0,0067
5

0,0001
3

0,000045
3

Ngan dong chay ngc (Backflow preventer): Nc trong

HTCNTN phai c bao ve chong lai s o nhiem do dong
chay ngc thong qua ng ong va cac thiet b dung
nc. Hien tng chay ngc gay ra bi hai nguyen nhan
chnh: s giam ap suat trong ng ong chnh hay khi ng
ong chnh b v va s tang ap lc tren cac thiet b dung
nc. Tai cac thiet b ve sinh, viec lap at cao o voi qua
thap so vi bon cung co the gay ra s chay ngc. oi vi
cac thiet b ve sinh nh bon tam, chau ra mat dong
chay ngc co the tranh c bang cach tao khoang lu
13

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

khong can thiet (air gap). Khoang lu khong nay thng c

quy nh khong nho hn 2 lan ng knh ong cap nc vao
thiet b va khong nho hn 25 mm. Viec ngan cach gia
HTCNTN va he thong cap nc cong cong co the c thc
hien thong qua be cha trung gian bo tr ngam hay tren mai
nha. Tuy nhien giai phap nay co nhc iem la lam triet
tieu ap suat d cua he thong ben ngoai khi chay vao be
va do o can phai co bm tang ap cho HTCNTN. Bang 2 cung
cap cac so lieu tham khao ve khoang lu khong can thiet.
Cam bien ap suat hay mc nc (pressure transducer):
Trong cac he thong cap nc t ong hoa, cac bo cam
bien thng c lap at e theo doi ap suat trong he
thong hay mc nc trong be cha. Cac tn hieu nay se c
chuyen oi ra tn hieu dang ien ap. Cac tn hieu nay co
the c phat hien va ghi nhan e ieu khien thc hien
cac hoat ong cua may bm, van t, van khoa hay nhng
thiet b khac tren he thong cap nc.

Bang 5.3: Khoang lu khong toi thieu dung cho thiet b phan phoi
nc (mm)

Cac thiet b dung nc

Cach xa tng
co ng knh hu hieu D
Gan tng
*
cua voi
D <15mm
25
38
D <20mm
38
60
D <25mm
50
76
D >25mm
2D
3D
* Ap dung khi khoang cach t mep trong cua voi en tng
ben ln hn 3D (trng hp tng n) hay 4D (trng hp
tng giao nhau).
-

Thiet b loc tren ng ong (in-line filter): Neu nhng

thiet b dung nc co lo thoat nc nho hn 1mm, can
phai bo tr thiet b loc tren ng ong e chong hien
tng tac nghen gay ra bi cac can tho. Cac thiet b loc
nay ap dung nguyen tac loc bang li (screen filter) co lu
lng nho hay loc bang a (disk filter) co lu lng t nho
en trung bnh. Cac bo loc nay can c suc ra nh ky
e chong tat nghen.

14

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

15

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

5.6

ThS. ANG

Bo tr ng ong cap nc ben trong:

5.6.1 Yeu cau ky thuat:

16

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

ng ong cap nc ben trong phai c bo tr sao cho

en c moi thiet b ve sinh ben trong vi tong chieu dai
la ngan nhat.
Cach bo tr va lap at phai tao ieu kien de dang cho
viec kiem tra, sa cha, thay the.
He thong ng ong phai c neo gi mot cach chac
chan vao cac bo phan ket cau cua nha.
Ve mat my quan, ong cap nc nong va lanh co the
c bo tr chung trong hop ng at goc tng, oc
lap vi tuyen cap ien, ien thoai, TV, gas. Hop nay co
nap e co the m ra khi can thiet. e phan biet, can
phai anh dau ong bang ky hieu mau theo quy nh.

Tuy nhien nen tuan thu cac quy nh sau ay:

- Khong c bo tr xuyen ngang qua phong , ma nen bo tr
doc theo tng.
- Khong nen chon kn di nen hay trong tng, giai phap
thng c ap dung la treo va dau ong ben tren tran
gia.
- Cac ong ng xuyen tang khong nen bo tr chung vi
ng ong thoat nc, he thong ien hay ien thoai,
ng cap TV Cac hop ky thuat oc lap nam canh nhau
la giai phap ly tng.
- Moi ong nhanh khong nen phu trach qua 5 thiet b (moi
thiet b la co lu lng chuan 0.2 l/s) va khong nen dai
qua 5 m.
S o cap nc ben trong va cong trnh thng c phan ra
thanh 2 loai: cap t di (up-feed) va cap t tren xuong
(down-feed).
1. S o cap nc t di len:
Trong cac khu nha hay cong trnh thap, he thong nc lanh
t di co the c cap trc tiep nh vao ap suat cua
he thong ng ong cap nc cong cong (hnh 11) hay
thong qua he thong bm tang ap (booster pump) va bon ap
lc (pressure tank). He thong phan phoi loai nay thng
c ap dung cho nha co chieu cao toi a khong qua 8-10
tang. Trong trng hp chieu cao nha vt qua 10 tang, can
phai phan vung ap lc va s dung cac van giam ap thch
hp cho tng vung. S o tieu bieu cho trong hnh 11.

17

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

S o cap nc t di len
2. S o cap nc t tren xuong:
oi vi cac toa nha co chieu cao tren 8-10 tang, giai
phap co the c chon la la bm nc len cac be cha
tren mai (roof storage tank), t o ng ong se dan nc
xuong cap cho cac thiet b ve sinh. Mot lng nc ay
be phai luon luon c d tr e phuc vu cho muc ch
cu hoa. Nhieu he thong be cha va ng ong cap
xuong co the c bo tr canh nhau, hoat ong song song
nhng co the ho tr qua lai khi can thiet. Trong gi t dung
nc, mot be co the ngng hoat ong e suc ra hay
sa cha neu can. Viec kiem soat hoat ong cua bm
cap nc vao be c t ong hoa nh cong tac ien
ong m bang phao (float-operated electric valve). Thong
thng nen bo tr bm d tr e am bao he thong cap
nc khong bao gi b gian oan. Cac tang di cung
cung co the ap dung s o cap nc t di len, trong
khi cac tang tren nhan nc t tren xuong.

S o cap nc t tren xuong

Khi may bm hoat ong hut nc t ng ong cong cong
e cap nc len be, ap lc ng ong nay co the b giam
18

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

ang ke lam anh hng en cac khu vc lan can. e tranh

tnh trang nay, phai bo tr be thu nc pha di cua nha.
Be cha nay c bo sung t ong nh ng ong cap
nc ben ngoai. T o may bm se hut nc t be thu e
cap len be cha tren mai.
Theo quy pham, oi vi cac loai nha co he thong cha chay
bat buoc (xem phan di), nc cap cho cha chay phai
c tr tren be mai e co the hoat ong trong ieu kien
mat ien. Khi o he thong cap nc t tren xuong co the
ap ng cho ca hai muc ch.
Neu ap suat d cua ng ong cap nc cong cong ben
ngoai < 6m hay khong on nh trong ngay, nhat thiet phai bo
tr be thu nc at noi hay ngam.
oi vi nha cao tang, he thong phan phoi nc c chia ra
thanh nhieu vung ap suat, moi vung c phuc vu bi mot
he thong cap nc t tren oc lap vi nhau. Rieng cac
tang di cung, co the ap dung he thong cap nc t
di len, c cung cap bi ap lc trong mang cong cong.
5.7

Thiet ke he thong cap nc ben trong

5.7.1 Tai lieu thiet ke:

Tai lieu dung e thiet ke he thong cap nc ben trong bao
gom:
- Ban ve mat bang va chi tiet chung quanh khu vc, chu y
nhng chi tiet can thiet nh cao o mat at, v tr, ng
knh va chieu sau at ong cua tuyen ong cap nc ben
ngoai.
- Ban ve mat bang cac tang nha va mat cat cua nha
trong o co mo ta v tr lap at cua cac thiet b ve sinh.
- So lieu ve ap lc am bao cua ng ong nc cong
cong ben ngoai.
- ac tnh ky thuat cua ong va phu kien.
- ac tnh ky thuat cua may bm.
5.7.2 Noi dung thiet ke:
Noi dung thiet ke bao gom thiet ke ky thuat va lap d
toan. oi vi nhng cong trnh ln, can phai co them phan
thiet ke thi cong. Phan ban ve thiet ke bao gom:
- Ban ve mat bang khu nha t le 1/500, trong o chu y ghi
ro v tr, cao o, chieu dai va ng knh cua cac tuyen
ong cap vao nha.
- Ban ve bo tr mat bang he thong cap nc cho cac tang
nha t le 1/100 1/200. Chu y mo ta ky cac chi tiet sau
ay: v tr va chung loai thiet b ve sinh va thiet b dung
19

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

nc khac, chieu dai, ng knh va ky hieu cua cac

oan ong trong he thong.
Ban ve hnh chieu truc o (3D) cua he thong vi t le
ng 1/50 - 1/100 va t le ngang 1/100 1/200. Can the hien
ro cac thiet b lay nc bang ky hieu theo quy nh, ghi
so hieu, chieu dai va ng knh cac oan ong nam
ngang va ng, chieu cao lap at thiet b ve sinh.
Cac chi tiet phc tap cua he thong can c giai thch ro
bang ban ve thi cong nh: chi tiet cum may bm, bon tang
ap, ket nc mai, be cha nc, chi tiet cum ong ho
nc, chi tiet ve cac lo cha san khi thi cong cong trnh
va chi tiet ve hop gen ky thuat.
Lap bang thuyet minh ve phng phap tnh toan, trong o
co neu ro ve cac yeu cau thiet ke, tieu chuan ky
thuat, nh mc n gia a s dung, phng phap va so
lieu tnh thuy lc ng ong va cac hang muc cong trnh
lien quan. Chu y phan tch so sanh va la chon phng an
ky thuat.
Lap bang thong ke vat t va thiet b cua d an. Cac loai
phu kien ng ong va nhng vat t phu thng c tnh
theo so lng ong da tren nh mc hien hanh. Nhng
loai vat t va thiet b ac biet c thong ke theo thc te
s dung. Chu y mo ta chnh xac cac thong so ky thuat
yeu cau oi vi ng ong va thiet b chang han nh
ng knh danh nh, ap suat lam viec, cong suat va
cac quy cach ky thuat khac.
Lap bang d toan cho he thong theo n gia va cac he
so c quy nh.

5.7.3 Tnh toan ng ong:

1. Thu thap thong tin:
- Ap suat toi thieu cua ng cap nc ben ngoai.
- Ap suat lam viec yeu cau cua cac loai thiet b dung
nc se c lap at.
- Chieu cao lap at cua voi.
- Van toc gii han cua ng ong e tranh tieng on va
an mon ng ong thng c lay khong qua 3 m/s.
2. Xac nh lu lng tnh toan:
Viec xac nh lu lng tnh toan cho tng oan ong, cung
nh cho toan bo ngoi nha vi muc ch e chon ng knh
ong, ong ho o nc, may bm. e viec tnh toan xac
vi thc te va bao am cung cap ay u th lu lng tnh
toan phai xac nh theo so lng, chung loai thiet b ve
sinh bo tr trong ngoi nha.
Moi thiet b ve sinh tieu thu mot lng nc khac nhau, do
o e de dang tnh toan ngi ta a tat ca lu lng cua
20

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

cac thiet b ve sinh ve dang lu lng n v va goi tat la

ng lng n v
Mot ng lng n v tng ng vi lu lng nc la 0.2
l/s cua 1 voi nc chau ra co ng knh 15mm, ap lc
t do la 2m .
Lu lng nc tnh toan, tr so ng lng va ng knh
ong noi vi cac thiet b ve sinh co the tham khao
bang 5,4

Trong thc te cac loai nha co chc nang khac nhau se co

ac iem dung nc khac nhau. V vay q tt ngoi nha se phu
thuoc vao so lng, chung loai thiet b ve sinh va loai nha.
Mot so cong thc thc nghiem sau se cho phep xac nh q tt
cua mot so loai nha thong dung.
oi vi nha gia nh :
q tt 0,2.a N K .N (l/s)
Trong o:
qtt : lu lng nc tnh toan cho tng oan ong (l/s)
a : ai lng phu thuoc vao tieu chuan dung nc, lay
theo
Bang 5.5
21

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

Tieu chuan
dung nc
Tri so a

100

ThS. ANG

125

150

200

250

300

350

400

2.2
2.16
2.15
2.14
2.05
2
1.9
1.85
K : he so ieu chnh phu thuoc vao tong so ng lng
N lay theo bang 5.6

N : tong so ng lng cua cac thiet b ve sinh trong

oan ong tnh toan
Cung co the xac nh lu lng tnh toan cho cac nha gia
nh, biet th theo bang 5.7 sau:

22

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

23

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

/v Nha cong cong:

Gom : benh vien, nha tap the , nha an dng, nha gi
tre, c
q tt 0,2. . N

Trong o:
24

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

qtt : lu lng tnh toan (l/s)

: he so phu thuoc vao chc nang ngoi nha

Lu lng nc tnh toan cho nha cong cong con co the tra
bang tnh nh sau:

25

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

26

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

5.8

ThS. ANG

Tnh toan be cha nc

Be cha nc c bo tr ngam ben trong cong trnh hoac
trong khuon vien lan can. Cac trng hp bat buoc phai bo
tr be thu nc la:
Ap dung s o cap nc t tren oi vi nha cao tang, co
bm cap nc len be cha mai. Tac dung cua be chu yeu
la e tach ri hoat ong cua bm ra khoi mang li cap
nc ben ngoai cong trnh.
Ap lc nc trong mang li ng ong cong cong khong on
nh, khong u kha nang cap nc thng xuyen. Trong
trng hp nay be thu nc co tac dung ieu tiet lu lng
ngay.
Ngoai ra be cha nc con co the c s dung e d tr
nc sinh hoat hay cha chay cho cong trnh trong trng hp
co s co ve ng ong ben ngoai.
Tuy theo cong dung, dung tch be nc co the c tnh toan
theo nguyen ly ieu tiet tren c s lng nc chay en va
che o lam viec cua may bm. (xem phan tnh toan ieu
tiet dung tch ai nc) hay chon theo cau tao:
Wb = (0.5 2) Qn
Trong o:
Qn la lng nc s dung toi a hang ngay cua cong
trnh (m3).

Dung tch be cha nc phuc vu cho may bm c xac nh

nh sau:
1,5Q nd
Wb
n
27

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

Trong o:
n la so lan ong m may bm bang tay trong ngay.
Trong trng hp co he thong cha chay ben trong, can phai
d tr them vao dung tch be mot lng nc cha
chay( xem muc tnh toan be cha tren mai). Trong trng hp
nay can bo tr cao trnh cua ong hut sao cho lng d tr
cha chay khong c dung vao cac muc ch khac.
5.8.1 Tnh toan ket nc mai :
Dung tch be cha tren mai:
Wm = k.(Wh + Wcc)
(m3)
(4.2)
Trong o:
k : He so dung tch d tr, lay k = 1.2 1.3
Wh la dung tch ieu hoa cua be, xac nh nh sau:
Khi
khong dung may bm th lay bang tong lng nc
dung trong thi gian thieu nc trong ngay.
Khi co dung may bm van hanh t ong: lay khong nho
hn 5% cua lng nc dung Qn.
Khi van hanh may bm bang van hanh bang cach ong
m nhieu lan trong ngay:
Q
W b
4.n
Trong o:
Qb la lu lng thiet ke cua may bm (m3/gi);
n la so lan m may bm moi ngay,
n = 2 - 4 oi vi may bm ket nc h,
n = 6 - 10 oi vi may bm dung vi bon ap lc
(pressure tank).
Wcc la dung tch phong chay lay bang lng nc cha
chay trong thi gian bang 10 phut oi vi he thong
cha chay van hanh bang tay va bang 5 phut oi vi
he thong cha chay t ong.

28

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

Chu y
Khong nen lay dung tch mot ket nc qua 25 m 3. Neu can
dung tch ln hn, co the chia ra thanh nhieu ket nc hoat
ong song song. Chieu cao at ket nc mai phai am bao
ap lc can thiet cho tat ca cac thiet b dung nc va hong
cha chay ket hp neu co.
Ket nc mai phai co ay u cac thiet b kem theo:
- Ong dan nc vao: co van khoa va phao mc nc, mep
tren cua ong cach mat di cua nap 100 150 mm.
- Ong dan nc ra (ong phan phoi): noi thanh be pha
tren lp nc d tr cha chay, co van khoa va cach
thanh be toi thieu 50 mm.
- Ong tran: co ng knh ln hn hoac bang ong dan
nc vao.
- Ong xa can: co van khoa at pha trc cho nhap vao
ong xa tran.
- Trng hp ong dan nc c ket hp vi ong phan
phoi phai co van mot chieu va van khoa tren oan ong
phan phoi nc.
5.8.2 Tnh toan bon ap lc (pressure tank)
Bon ap lc la mot giai phap thay the cho be cha tren mai
hay ai nc loai nho. Bon ap lc co the c ap dung oi
vi nhng cong trnh can lu y en van e my quan trong
kien truc hoac khong u cho e bo tr be cha tren mai.
Tuy nhien the tch cua bon ap lc thng khong xet en
lng nc d tr cha chay e giam gia thanh.
Bon ap lc hoat ong da theo nh luat Boyle-Mariotte (P.V =
const) la thiet b e d tr ap nang thay v the nang nh
trong trng hp be cha tren mai. Cau tao va hoat ong
29

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

cua bon ap lc c mo ta nh sau:

Bon ap lc c lam bang thep, co dang hnh tru, pha trong
c chia ra lam hai ngan bi mot mang an hoi. Ngan cha
pha tren c nap vao mot lng kh nen e tao ra mot ap
lc ban au. Bon ap lc c bo tr au mang ngay sau van
khoa chnh. Khi bm hoat ong, neu lng nc dung trong he
thong nho hn lu lng cap cua bm, ap lc tang len lam
cho tui kh b nen lai. Khi lu lng dung trong he thong tang
len ot ngot, ap lc hoat ong cua bm giam xuong, ngan
kh nen se dan ra e bu vao he thong bang ap lc d tr
trong bon.
The tch cua bon ap lc c xac nh da theo lu lng cap
nc, va c cung cap bi nha san xuat. Co the xac nh
s bo dung tch bon Wp theo cong thc sau:
Wp

k
Wdh
1

(m3)

Trong o:
k va Wdh xac nh nh cua ket nc tren mai;
: t le gia ap suat nho nhat va ap suat ln nhat
cua bon,
0.7 0.8

5.9 He thong cap nc cha chay

Theo QPVN 4513:88, he thong cap nc cha chay phai c
bo tr trong nhng ngoi nha sau ay:
- Nha cao t 4 tang tr len;
- Nha tap the, khach san, ca hang cao t 5 tang tr len;
- C quan hanh chnh, trng hoc cao t 3 tang tr len;
- Nha ga, kho bai, benh vien, nha tre co khoi tch t 5000
m3 tr len ;
- Rap hat, chieu bong, cau lac bo, nha van hoa co t 300
cho ngoi tr len;
- Khan ai san van ong co t 5000 cho ngoi tr len;
- Nha may, x nghiep tr nhng trng hp c quy nh
di ay:
Cac loai cong trnh khong can thiet ke he thong chua chay
ben trong bao gom:
- Trong cac khu vc san xuat co bao quan hay s dung
nhng chat co the phat chay, no khi gap nc;
Trong cac khu vc san xuat co bac chu la I va II, co
thiet b va vat t la loai khong chay;
- Trong cac nha kho lam bang vat lieu khong chay, cha
hang hoa khong chay;
- Trong cac khu vc san xuat hang D, E bac chu la III, IV, V
30

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

nhng co khoi tch khong qua 1000 m3

Tham khao them chi tiet trong TCVN 4513:1988 ve cac quy nh
khac.
5.9.1 He thong cha chay thong thng
Lu lng tieu chuan cua 1 voi phun khong nho hn 2,5 l/s. So
cot nc cha chay s dung ong thi la 1 cho nhng cong
trnh nha co khoi tch < 25.000 m 3 va 2 cho trng hp khoi
tch > 25.000m3 hay co chieu cao t 12 en 16 tang. Cac quy
nh chi tiet c cho trong muc 3.7, bang 3 TCVN 4513:1988.
He thong ng ong cha chay co the s dung ket hp
vi he thong cap nc sinh hoat ben trong. Tren moi tang
phai bo tr t nhat 1 hop cha chay at nhng v tr de
thay va de tiep can. Khoang cach gia cac hop cha chay
c chon sao cho 2 voi phun co the hoat ong phu len nhau.
Voi phun cha chay thng co dang non cut co ng knh
lo thoat nc t 10 20 mm. Voi c noi vi hop cha
chay thong qua ong cuon mem lam bang vai gai. Nhng
khp noi eu la loai noi nhanh (quick coupling).
Ap lc can thiet hop cha chay c xac nh nh sau:
Hcc = Hv + HL
(4.3)
Trong o
Hv la ap lc hoat ong can thiet tai au voi:
Ld
Hv
1 ..L d
(4.4)
Ld la chieu dai phan ac cua cot nc phun, t sau
chieu dai nay, nc b phan tan ra thanh ma bui. Theo
TCVN 4513:1988, Ld c lay t nhat bang 6 m va co the
phun en iem cao va xa nhat cua khu vc do voi phu
trach.
la he so voi phun c lay tuy theo ng knh mieng
voi phun dv nh sau:
0,25

d v 0,001d 3v
(4.5)
Trong o:
dv : ng knh mieng voi phun, tnh bang mm.
: he so co gia tr trung bnh bang 1,2.
o th sau ay c thiet lap t cong thc (4), cung cap gia
tr ap lc yeu cau tai voi phun Hv cho cac trng hp ng
knh voi dv va chieu dai cot nc ac Ld.
Lu lng cha chay Qv tuy thuoc vao ap lc au voi phun H v
(m) va ng knh mieng voi. Co the xac nh Q v theo cong
thc sau:
Qv 0,0025H v1,989 (l/s)
(4.6)
31

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

Ton that ap lc HL cua ong vai gai co the c xac nh

bang cong thc sau ay:
H L C.Qv2 .L0 (m)
(4.7)
Trong o:
C : he so sc can cua ong, cho trong bang sau
Lo : chieu dai ong (m).
ng knh ong
Ong vai gai co
Ong vai gai thng
(mm)
trang cao su
50
0,012
0,0075
66
0,00385
0,00177
5.9.2 He thong cha chay t ong
He thong cap nc cha chay t ong c s dung trong
nhng ni co nguy c chay rat cao nh kho cha hang de
chay, sieu th hay trong nhng ni thng xuyen co ong
ngi nh cao oc van phong, rap hat. He thong cap nc
cha chay t ong c ieu khien bi cam bien khoi va
nhiet o se t khi ong cac voi phun nc.
Mang li ng ong c bo tr tach ri vi trng hp cap
nc sinh hoat va he thong cha chay thong thng. Toan
bo ng ong c lam bang thep, lien ket vi nhau theo
dang nhanh cut. Khoang cach cac voi phun c bo tr cach
eu tren ong nhanh sao cho co the bao phu c toan bo
dien tch can bao ve. Voi phun cung c lam bang kim loai,
hoat ong vi ap lc nc t 0,5 kG/cm2 tr len.

1. Thiet ke he thong cap nc cha chay t

ong
-

Chon la loai voi phun: ng knh cua lo phun c chon

la sao cho thoa ieu kien ve lu lng can thiet. Tam phun
cua tng loai voi do cau tao cua voi va ap lc nc quy
nh. Can tham khao bang ac tnh ky thuat cua voi phun
e biet c quan he gia ng knh lo phun, ap lc nc
va lu lng tng ng cua tng loai voi.
Bo tr voi phun va ong nhanh: khoang cach cua cac voi
phun tren nhanh thng c lay vao khoang 1,2 1,4 lan
ban knh phun ng vi ap lc thiet ke cua voi.
Tnh toan ng knh ong nhanh va ong chnh: ng knh
ong c xac nh da theo tong lu lng do ong phu
trach. Lu y rang lu lng nay phu thuoc vao gia tr ap
lc cu the tai cac v tr voi. Ngc lai, cac gia tr ap lc
nay lai thay oi theo ton that tren tuyen ong, ngha la
theo lu lng dan tren ng ong. Do o, bai toan thuy
lc cua voi phun co the c giai quyet theo phng phap
tnh lap. Thuat toan lap co the c tien hanh nh sau.
32

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

2. Tnh toan xac nh ng knh ong cua he

thong cap nc cha chay t ong
-

Chon s bo ng knh ong cac cap.

Gia nh mot quy luat phan bo ap lc tuy y tren mang
(co the chon phan bo giam eu hay phan bo eu.
- Tnh lu lng cua moi voi theo cong thc (6) hay da theo
ac tnh ky thuat cua voi phun do nha san xuat cung cap.
- Tnh lai ton that thuy lc (theo cong thc Hazen-William) cua
tng oan ong theo nguyen tac cong don lu lng.
- Xac nh lai gia tr cua ap lc ng ong tai cac v tr
voi.
Lap lai 3 bc sau cung cho en khi li giai hoi tu (sai biet
ve gia tr lu lng gia 2 lan tnh lien tiep nho hn gia tr sai
so cho phep).
Bai toan tnh lap cho he thong voi phun cha chay co the
c tien hanh kha n gian tren EXCEL.
Ngoai ra cung co the s dung phan mem EPANET V.2 e thiet
ke he thong cha chay t ong co o phc tap bat ky
mot cach de dang.
V du 1 :
Chung c cao 10 tang, co 200 can ho vi so nhan khau trung bnh
la 4 ngi/ho. Chieu cao moi can ho la 3,8 m, chieu dai 16 m va
be rong la 4 m. Chieu dai toi a cua tuyen nhanh moi tang
c c lng la 100 m, chieu dai toi a cua tuyen nhanh moi
can ho la 30 m, tong chieu dai quy oi tng ng cua cac phu
kien tren tuyen c c lng bang 45% cua chieu dai thc.
Chung c c trang b thiet b ve sinh hoan chnh cho moi can ho
bao gom: 1 bon tam, 1 voi sen, 4 lavabo ra mat, 1 bon cau t
ong va 2 v tr voi nc ra trong bep. Bm c van hanh t
ong e a nc len be cha tren mai va ap dung s o cap
nc t tren.
Yeu cau:
1/ Xac nh lu lng tnh toan cho tng can ho, cho tng tang va
cho ca chung c.
2/ Xac nh ng knh ong cho tng can ho, cho tng tang va
cho ca chung c.
Giai:
Tong so ng lng dung nc trong 1 can ho:
Nh = 3.5 + 2 + 4 x 1 + 3 + 2 x 1 = 14,5
Tong so ng lng cua mot tang:
Nt = 20 x 14,5 = 290
Tong so ng lng cua chung c:
N = 290 x 10 = 2900
Tra bieu o trong hnh 4.8:
33

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

Qho = 60 l/phut = 0.001 m3/s

Qtang = 380 l/phut = 0.0063 m3/s
Qchung = 2900 l/phut = 0,0483 m3/s
oi vi tng can ho co ng lng tong cong la 14,5 co the
chon ong 34 mm (Dtt = 25mm) e lap at cho ng ong ben trong.
Cac ng ong nhanh dan en tng thiet b ve sinh se c xac
nh theo yeu cau ng knh ong toi thieu cho trong trong bang 2.
e xac nh ng knh ong phu trach cho moi tang ta kiem tra
cho can ho xa nhat cua tang. Chon trng hp kiem tra la voi sen
lap at o cao 2 m so vi cao trnh mat san cua tng ho, gia
tr ap suat hoat ong can thiet cua thiet b la 8,7 m. Nh vay cot
ap can thiet la 2 + 8,7 = 10,7 m.
Gia nh ap suat d sau van giam ap moi tang khong nho hn
20 m . o doc ton that nang lng trung bnh cua tuyen kiem tra
la:
S = (20 10,7)/145 = 0,064
Ap dung cong thc Hazen-William e xac nh ra ng knh ong
can thiet:

0 , 205

10,666 Q1,85
D
S C1,85

10,666 x 0,00631,85

0,064 x 1301,85

0 , 205

0,066 m

=
Phng an 1: chon ong 76 mm lam ong nhanh cho moi tang.
Kiem tra van toc: V = Q/A = 0.0063/(3,14 x 0.066 2 / 4) = 1,84 m/s < 2,5
m/s

Phng an 2: chon 2 ong nhanh cho moi tang

Ap dung cong thc Hazen-William e xac nh ra ng knh ong
can thiet:
10,666 Q1,85
D
S C1,85

0 , 205

10,666 x 0,003151,85

0,064 x 1301,85

0 , 205

0,05 m

Nh vay co the chon bo tr 2 ong co ng knh danh nh 60 mm

lam ong nhanh cho moi tang.
e xac nh ng knh ong ng dan nc t be cha tren
mai xuong en tng tang (bo tr thang ng xuyen qua cac
tang), ta chon s bo ng knh ong theo nguyen tac gii han van
toc Vmax = 3 m/s.
D

4(Q V )

3,14

4 x 0,0483
0,156 m
3,14 x 2,5

ng knh ong ng c chon la 168 mm theo quy cach san xuat,

co ng knh hu hieu la 158 mm.
Viec bo tr be cha tren mai phai c xac nh sao cho am bao
ap lc tren ng ong ng tai moi v tr khong nho hn gia tr
34

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

20 m a gia nh tren.Trong trng hp kho khan, co the xem

xet e giam nho gia tr nay.
Ta tien hanh kiem tra lai ton that ap suat tren ng ong ng.
Ap dung cong thc Hazen-William, tnh ra c S = 0,038 m/m. Nh vay
o giam ap suat tren ng ong chnh (vao khoang 0,15 m/tang)
khong ang ke so vi s tang ap suat do giam cao o cua moi
tang (3,8 m/tang). ieu nay cho phep ket luan neu am bao ap
lc tren ong ng tai v tr trc van giam ap cua tang tren cung
ln hn 2 kG/cm2 th se gia thiet ve ap lc sau van se ung oi
vi cac tang ben di.
Trong trng hp he thong nho, co the chon ng knh ong cap
nc ben trong theo bang 5.6 (xem v du 2).
V du 2:
S dung so lieu cua v du tren, phng an dung hai tuyen nhanh
cho moi tang:
Ap suat lam viec sau van giam ap:
2 kG/cm2
Chieu dai tuyen dai nhat cua tang:
100 m
Chieu dai tuyen dai nhat cua can ho: 30 m
ng lng cho 1 can ho:
14,5
ng lng cho 1/2 tang:
145
Tra bang 5.6 ta co:
ng knh hu hieu cua tuyen nhanh chnh trong can ho la 25
mm, ta chon ong 34 mm.
ng knh hu hieu cua tuyen nhanh trong moi tang la 50 mm, ta
chon 2 ong 60 mm.
Bai tap:
Bai 1. Mot can ho co 6 nhan khau. Chieu cao can ho la 3,8m,
chieu dai 20m va be rong la 4m. Thiet b ve sinh hoan chnh
trong can ho bao gom: 1 bon tam, 2 voi sen, 4 lavabo ra mat, 2
bon cau t ong va 2 v tr voi nc ra trong bep. Bm c
van hanh t ong e a nc len be cha tren mai va ap
dung s o cap nc t tren.
a. Xac nh ng knh thuy lng ke (ong ho nc) va ng
knh ong chnh can thiet.
b. Hay xac nh dung tch be cha va ket nc mai cap bang
bm t ong. Biet rang tieu chuan dung nc la 200 L/ngingay.
c. Xac nh cao trnh bo tr cua ket nc tren mai sao cho am
bao ap lc d toi thieu tai cac thiet b la 8m. Nhan xet g
ve ket qua nay?
d. Hay xem xet va e ngh cac giai phap thay the cho ket nc
mai.
e. Hay thiet ke lai he thong cap nc trong nha vi s o cap
nc t di va khong dung ket nc mai.
35

CHNG 5 : HTCN TRONG NHA

QUOC DUNG

ThS. ANG

Bai 2. Hay thiet ke he thong cap nc va cha chay van

hanh bang tay cho mot ngoi nha co 8 nhan khau. Chieu cao
nha la 5 x 3,8 m, chieu dai 20 m va be rong la 4 m. Thiet b ve
sinh hoan chnh trong nha bao gom: 1 bon tam, 2 voi sen, 4
lavabo ra mat, 2 bon cau t ong cho moi tang va 4 v tr voi
nc ra trong bep. Bm c van hanh t ong e a nc
len ket nc mai va ap dung s o cap nc t tren.

36