Hat

Dengeleme

Hat Dengeleme : Hedefler

Dzenli bir malzeme akn salamak

nsangc ve kapasitelerinin en yksek
oranda kullanlmasn salamak
lemleri en ksa srede tamamlamak
Hat zerindeki i istasyonu saysn
enazlamak.
Bo (idle) sreleri enazlamak
Bo sreleri i istasyonlar arasnda
dzgn bir ekilde datmak
retim maliyetlerini enkklemek.

Hat Dengeleme : Hedefler

Bu hedeflerin bazlar birbirleri ile

eliecek ve btn hedeflerin en
st dzeyde gerekletirilmesi
mmkn olmayacaktr. Bu durumda
ama, gerekletirilebilecek en
uygun zme ulalmas ve bunu
yaparken maliyetin en dk
seviyede tutulmasdr.

Hat Dengeleme : Kstlar

evrim sresi
ncelik ilikileri
Konum kst
Sabit Donanm kst
stasyon yk
Ayn istasyona atanmas istenen i eleri
Ayn istasyona atanmamas gereken i
eleri

Hat Dengeleme - Tanmlar

esi (task): Toplam iin, uygun ve pratik en

kk alt paralardr
istasyonu (work-station): Bir veya birden
fazla i esinin, bir veya birden fazla igc
tarafndan yapld hat zerindeki bir i
merkezi.
Toplam i sresi T: Montaj hatt zerinde
retilecek rnn montaj iin gerekli olan sre
veya ii oluturan i elerinin standart
sreleri toplamdr. N: i resi says ve t i: i
nolu i esinin ilem sresi olmak zere
N

T ti
i 1

Hat Dengeleme: Tanmlar

istasyonu sresi: Bir i istasyonunda

yaplmas gerekli olan i elerinin standart
sreleri toplamdr
evrim sresi (Cycle time) C: retim hzna
gre, biten rnleri biti zamanlar arasndaki
fark. retim hz saatte 10 adet ise
evrimSresi 6 dakidadr.
C=(Kullanlabilir retim sresi) / (rn Says)

Hat Dengeleme: Tanmlar

Gerekli en az i istasyonu says:

N

nenk [ ti / C ]
i 1

evrim sresinin yarsndan byk

sreye sahip i eleri says nolas ise
nenaz=Enbyk(nenk;nolas)

Ortalama i istasyonu sresi:

N

C ti / n
*

i 1

n nenaz , C C

Hat Dengeleme: Tanmlar

Esneklik oran: Bir montaj srecinin ncelik

yapsnn belirlenmesinde kullanlan bir
lt. Y: ncelik matrisinde 0 deere sahip
gz says, N i esi says olmak zere
E=(2Y) / [N (N-1)]
Denge Kayb (balance loss): lerin
ilemciler veya istasyonlara datmnn ne
lde dengeli olduunu gsteren lttr.
N

D (%) [(C C ) / C ]100 [(nC ti ) /( nC )]100

*

i 1

Hat Dengeleme: Tanmlar

Dzgnlk indeksi: Montaj hattndaki i

istasyonlarnn ilem srelerinin
dzgln gsterir:
Di : Dzgnlk indeksi
Tenb: istasyonu srelerinin en by
Ti : i. i istasyonu sresi

olmak zere:

D (%) [

(T

enb

Ti ) /(nC )]100
2

Hat Dengeleme: Tanmlar

Hat Etkinlii:
N

HE % [ ti / nC ]100
i 1

Kuramsal Etkinlik:
N

KE % [ ti / nenaz C ]100
i 1

Montaj Hatlar

Tek modelli hatlar: Tek bir model veya

rnn retimine ayrlm hatlar
ok modelli hatlar: Farkl rnler veya ayn
rnn iki ya da daha ok benzer tipinin,
ayr ynlar halinde retildii hatlar
Kark modelli hatlar: ki veya daha ok
benzer rnn veya bir rnn farkl
modellerinin ayn anda ve kark olarak
retildii montaj hatlar

Hat Dengeleme
Problemlerinin tanmlanmas
Genel Hat Dengeleme Problemi:
Bir montajn gerekletirilebilmesi iin gereken i elerinin,
ilgili sre, ncelik yaps ve konum kstlar ile bilinmesi
durumunda, belirli bir evrim sresini gerekletirebilmek iin
gerekli igc/i esi dalmnn yaplmas.
Bu problem genellikle aadaki iki durumun iteratif olarak
zlmesi ile gerekletirilir:
Her i esinin sre, ncelik ve konum kst belli iken
1.) Belirli bir evrim sresine gre, ve ilerin gerekletirilmesi
iin gereken en az igc(veya i istasyonu) saysnn
hesaplanmas
2.) Belirli igc/i istasyonu saysna gre en dk evrim
sresinin hesaplanmas

rnek

esi sreleri: a1=3, a2=1, a3=2, a4=5, a5=4, a6=4, a7=7, a8=1

C=9

Hat Etkinlikleri: HEa=100x(9+9+9)/(9x3)=%100, HEb=100x(8+7+7+5)/(9x4)=

%75
Station1 stasyon etkinlii= 8x100/9=% 88,9

Hat Dengeleme Yntemlerinin

Snflandrlmas:
Probleme
gre snflandrma:
Hattn durumu
Ama Says
lem sreleri
stasyon durumu
rn/Model Says
Kaynak kst
Paralel Tezgah
Malzeme ikamesi
durumu
Kusur oranlarnn
stasyondaki ii
verilmesi durumu
says
zel Problemler

Hat Dengeleme Yntemlerinin

Snflandrlmas:
zm
yaklamna
gre
snflandrma:
Sezgisel
(Heuristic)
Yntemler

Analitik yntemler

Helgeson-Birnie
Kilbridge-Wester
..
Bowman: Dorusal tamsayl
progr.
0-1 tamsayl programlama

Simlasyon Teknikleri

Hat Dengeleme Yntemlerinin

Snflandrlmas:
lem
srelerinin deterministik olup
Tek modelli Hatlar
olmamasna
gre snflandrma:

Deterministik
Deterministik olmayan

ok modelli Hatlar

Deterministik
Deterministik olmayan

rnek Sezgisel zm Yntemi:

Konum Arlkl Dengeleme Yntemi
(Helgeson-Bernie)
Her i esi iin konum arl belirlenir (=i

esinin kendi sresi + o i esinden etkilenen

tm i elerinin sreleri toplam)
eleri konum arlklarna gre sralanr
eleri istasyonlara, konum arlk sralarna
gre, ncelikler de gz nne alnarak atanmaya
balanr
stenilen evrim sresine eriilene kadar atamaya
devam edilir. evrim sresine eriince dier
istasyona geilir
Atama ilemi, tm i eleri bir istasyona atanana
dek srdrlr

rnek Problem

rnek Problem

zm

rnek 6.2 (TanyaBaskak)

rnek 6.2 (Tanya esi

lem Sresi (dk.)
Baskak)

ncl e(ler)

3-4-5

7-8

10

11

10

12

10

13

11

14

12-13

rnek 6.2 (TanyaBaskak)

rnek 6.2 (TanyaBaskak)