https://www.facebook.

com/RamizAtabeyPage

Taksi
Bir baqa xobxt idik o gnlrd. ox ey qarlq olaraq azad idik. Kitab almaa pulumuz
olmasa da, ucuz ttn ksk d ox bahalyd dnclrimiz...
Ahmet Kaya

rb baharnn v iPhone 4S markasnn populyar olduu 2012 ci ilin sonu 2013 c ilin
vvli. Fevral ay. Qrbd q srt, rqd mlayim kemy balamd. Amerikada Barak Obama
yenidn prezident seilmi, Afrikada insanlar daha da yoxsullam, ind hali is artmd. Hr
shr hr zamanki kimi gn, geclr is ay xrd. Xzrinin Gilavara dndy, hrmtin pula
edildiyi v Nuhun gmisinin endiyi yer. Dyrlrin dymzliyini anladm bir zaman a.
Azrbaycan. Xritd (miqyasndan asl olmayaraq) Xzr glnn sol trfind yer alan lknin
imal hisssind bir shr a.

Zzzzzz....zzzzzz..... Yatamn iind n is titryirdi. Gzlrimi tam amadan telefonun yal

dymsin cld toxundum. Qrib ss vard.
-

Alo.

Alo ... Ramiz, hardasan? Tez gl. Meydanda sni gzlyirik.

( Meydan. Quba rayonu razisind mvcud olan bir mkan. Qurulma tarixi qdim hr meydan
anlamn verir. Bir zamanlar bazar, sonra parka evrilib. Zamannda Stalin, Lelin v Smd
Vuruna ucaldlm heykl mstqillikdn vvl ardlb. Qubaya gndrilmi hr icra basnn
ilk ii hmin park dadaraq yenidn qurmas olub).
-

Erot, dlisn?! Mn hl d yatram. N Meydan?! Saat nedir?!

09:46. Bu gn tez glcyini demidin. Uaqlar da glck. Tez ol, konturum azdr. Hr
zamanki kimi elm, tez gl.

Yax, bir azdan ordayam...

Szvermlri xolamram. Bir iki xstliyim var: he vaxt bir yer vaxtnda getmdim, amma
shbt qadnlar olunca nc glmyi stn tutdum... A yoran dkd uzanmaq. Hl d
telefon limddir v nlr edcyimi bilmdn yan st yxlr v yoran bama kirm.
Evimizd bir ss atmrd... Sakitlik... Ndns bu gn anam mni yataqdan zorla duruzmad.
Ndns qqrq eitmdim. Ndns tnqidlr mruz bir sabah amadm. Sevinimmi?! Yorann
altnda bunlar dnrdm... Altmda qalm, bdnimin trin qonaq olmu telefonun ekrann
liml silrk klitdn xardm. Gecdn qalan bir mesaj kli ekranda dururdu. Frqin varmadm.
Yen 8228 dir. Ona gr mn hr zaman bir ssl qalib olacaam. Amma n ss?! Kontur var?!
Facebook a dnisiz girmyi d sevirm... Facebook a girdim, sabahnz xeyir statusu
n bir iki klm yazdm. Dostlardan ( Facebook da yaxnlq limiti dostluqla balayr ) gln
bildirilri sildikdn sonra bam yorann altndan xardm. Bamn stndki pncr aq idi.
Qonunun bandan gln xoruz ssi qulam batrrd. Q vaxt da nec hvsl banlayr, - deyib
qalxdm yataqdan. Gec kynksiz olduuma gr durduumda hrktlrimi tez edirdim. Yerd
zik zk halda qalan cins alvarm v kynyim mni geyinmy clb etmirdi. Uaqlqdan n
ox danlandm mvzu bu olurdu sliq. Mnlik deyil. limdki taxta qolbaq gec qolumda bir
iki yuvarlaq iz qoymudu. Diqqtimi ondan kib alvarm geyindim. Telefondak zngli saat
saatn 10:00 olduunu xbr edir, amma onu gzlmy, daha dorusu, be dqiq sonra narahat
etmsi n qabaa kirm. Aha, kynyi d geyindim. Oyy... kafn parltl z mn bamda,
sanki, frtna olduunu sylyir. Off, salar. Onlar dznd saxlama bacarmram. Otaqdan l
xb divanda ylirm... Bir balaca kmkim var. Mhrrmdir ad. Doma qardamdr. Uaq
vaxt drd df beiyini yelldim dey skkiz yandan bri yalarm amaq, ymaq,
antasna yerldirmk kimi ilri v bir d byk fincanda isti bir aym hazr edir... Off, zngli

saat mni dli edir. Yen be dqiq irli kdim. Gec TV olan otaqda yuxuladma gr
eynyimi uzandm divann altna qoymudum. Onsuz da bir iki df altmda qaldna gr
yilib. Amma yen d onu qoruyurdum, grmy yardm edir. limi aa aparb eynyimi
xardm ordan. Toz rtm stn kynyimin balana silib gzlrim taxram... nsanlar mni
eynkl all biri bilir. Onlara gr eynk taxrsansa, sn oxuyan uaqsan. Bu mental dncdir
beyinlrd formalaan. slind mn tk insanlq sabahlara oyanan admdn bir nmunym. Sssiz
bina evinin otan bir iki klm pozur:
-

Mhrrm, ay gtir v kompteri antasna qoy.

yldiyim divanda aymdan bir iki qurtum alb TV baxmaq qrarna gldim. V belc TV
qarsnda oturdum. Pultu lim aldmda AzTV-dn v LDER TV dn baqa btn kanallar
gzdim. Dzd, o biri kanallarn da sadaladm iki kanaldan frqi yox idi, amma mn yen d bel
etdim...
Gndm xbrlri maram clb etmirdi. Sinsi byk ou xbrlr d mn gr deyildi.
Xyal larmn Qtb n ( Xyal v Qtb Quba rayon razisind faliyyt gstrn mstqil
telekanallardr. nsanlara msbt enerji saan bu iki kanal hr bir qubalnn hyatnda Ad gn
proqram il byk iz qoyub. smayil YK nn musiqilrin heyran vj nn zvqnn siri olan
tamaal bu kanallar iq enerjisini aparmaqdan baqa bir ey deyil ) yaxn durmaq istdim. Amma
yen alnmad v nhayt, peyk kanallarna daldm. Musiqi kanallardan birini seib bam
qayaraq ns dnrdm. Blk d mn Heran dnrdm. Dnn gec Herayla dananda
yatb qaldmdan ona gecen xeyr demmim dey zldm. Ona yazacam mesajla zm
baladacam dnrdm. Bu qrarla ayaa qalxb ayaqyoluna getdim.
Ayaqyolunda bzn hr ks kimi qeyri adi qrarlar alarq. Ayaqyolundan gmrah halda xaraq
l zyuyana yanadm v llrimi, zm yudum. Nzr alaq ki, fevral aydr v su soyuqdur. Bu
ii etmy csartli deyilm. Amma yene d siz gr zm yudum. Dsmala yaxnlab
saqqalmdan yer damclayan su damclarn v zm silmy baladm. Sfr zrind olan
rk, ya v pendir meyilli olmadan kaf zrindki qulaqcqlar gtrb qulama taxram.
Marka zlliyini sevmsm d telefonumun markasn sevirm. Telefondak playlist
khnldiyindn musiqilri axtarmaq maraqsz idi. Telefonu tlsik cibim qoyub kreslonun
zrindki kompterin antasn iynimdn asaraq gzg nn qadm. Salarm liml dadaraq
yaymaa baladm. Bir az kirli idi salar. Kaponu bama keirib arfm boynuma doladm. ki
ildir geyindiyim paltom bir az qsalmd, amma yen d geyinirm onu. Hr ey normal grnr.
Mn l xmaa hazram, amma bir shv v ya qsur var. Bu da ayaqqablarm idi. Onlar tmiz
saxlama v balarn balama bacarmram. Ayaqqab frasn

xarb ayaqqablarm

tmizldim. Lklr getms d tmizlnmsi hiss olunur. Belc mn qapn aaraq l xram.
Pillknlrl aa drm. Sni ox eyl tan edcm. Hyacanl ol, oxucum. Sninl aramdak
msafni daraldacaam. Getdiyim yerlr yanmda gedcksn, grdym insan mnl brabr
grcysn. Ona gr d hazr ol! Baladq !
Blokun qapsndan xdm zaman qara tutqun Quba smas bizi salamlayrd. Bam qaldraraq
smaya baxb gnn havasn tyin etdim. ynimin qaln olmas problem yaratmad. Qarmda
mrkz gedn yola xmaq n iki yol vard. Sa v sol yol. Sa trfl getsm, grcklrimiz
qat palql yollar v kskin baxl insan ktlsi olar. Sol trfl is yar palql, boz asfaltl
crlar v soyuq insan ktlsi... Mn hr dfsind sol trfl getmyi stn tuturam. Sbbsiz...
Yaadm bina iki mrtbdn blokdan ibartdir. Yeddinci mnzildn oxdan uzaqladm
n Mhrrm pncrdn mni ssldi:
-

Erot ev telefonuna zng edibmi ki, Ramiz xbm evdn?

Qardam pncrdn mn bu xbri verdi. Qulaqc qulama taxaraq palql yol il

addmlamaa baladm. Boz asfalta hl ox var, ona gr siz pala buraxdm izdn danm...
Bu yay 21-ci ilimi qeyd edcm. Bu 21 illik yamda Quban tsvir edck ox eylr oxudum,
yaadm v hiss etdim... ndi asfalt yola xana qdr siz linizd tutduunuz kitabn sas xttini
anlatm. Siz Qubadan danm.
Quba. Tarixi mnblrd Qbb, yni uzaqdan grnn bir mscidin minarsinin ba hisssi
anlamn verir. Dal, ayl, meli bir mkan... Qubal olmaq hr ks qismt olmaz. Ad
syanlarla qoa kilir Qubann. Qrmzyanaq bir almas vardr Qubann. Balar satldnda
almadan sr - lamt qalmad. Qrmzyanaq bir paxlavas var Qubann. Tk inci qalb turist
gstrilck material kimi. Yetim qalm xalas var Qubann xalalqdan asl yar kimi. ox
sayda bank bsi, drd bahal oteli, idman kompleksi v masir xstxanas il brabr
Latviya istehsal olan khn marrut raflar, dzlmk bilmyn yollar, tez tez dyin qurum
balar var Qubann. Sad sakinlrdn ibart neft lksinin inzibati rayon mrkzi. Eyni adl
hr...
Mhllmizin palql yollar mni asfalta xard. Ayamdak pal bir knc syrb yoluma
davam etdim. Qulaqc taxmama baxmayaraq hl d play etmmim. Cibimdc musiqi
semdn play etdim. Sslnn mahn atdm addmlarla eynilik tkil edirdi. Qsa glm sbb
oldu bu eynilik v bir ticart mrkzinin nndki dn zm baxmaa baladm. nki onsuz
da insan iin girdiyimd mn tulanan baxlar grcm. lkin z baxma rast glmk istdim.
Pncr arxasnda dayanm iki qz onlara baxdm sanb glmsnrdlr. Onlara inad gzm
kmdim. Glmsndlr. Bir insana gl gtirdim, sadc buna sevinirdim.

Hrkt etdiyim yolun knar il tyn manlar mn ks hrkt edirdilr... Telefonun

titrmsi bildiriin gldiyini xbr edirdi. Mns playlistin qarma qoyduu soyuq ifalar dinlyib
zyuxar istiqamtd ktlnin soyuuna baxmadan irlilyirdim. Hey, dostum, bu insanlar ox
kasbdrlar, bizim kimi. Bu szm yolumun stnd duran yoxsul fhl ktlsin nzr yetirdiyim
anda dedim. ynimdki palto, cins v kirli d olsa ayaqqablarm o insanlarn iind duran ne
mn yadda insana hsrt gtirirdi. Utancl kild addmlayb onlar grmmi kimi cld hrkt
etdim. Addmlar palqda lngiyir, gzlrim o insanlara trf ynlirdi.
Bir ml yoldam vard. Qubann da kndlrindn birind yaayrd. Mnl mly
gldiyind kitab, dftri bel yox idi, amma ox insandan frqli olaraq mqsdi oxumaq idi. Onunla
shbtldiyimiz zaman hr df bu klmlri deyirdi:
Kndlrimizdki gnclrin Rusiyaya z tutmaqdan v fhl olmaqdan baqa mulluu

yox idi. kiln bostandak meyv - trvz yetidiyind bazara xsa da yenidn mal
qarann qarsna tklr. Pul qara qul olmaqdan glir limiz.
Avropa musiqisi qulamda sslndikc azrbaycanl bir gncin palqda ylib mtri
gzlmsi iimi sxd an dbdbli bir mann signalnn mn nvanlandn anladm. Bir iki
addm geri kilib mana yol verdiyimd yekqarn birinin baxlarn kskin baxla zn
qaytardm. Qsa zamanda ona baxlarmla insanlq yekqarnlqla yox, gz - gz gldiyind
baxlarn itiliyinddir mesajn verdim. Blk d mann n gzglrindn mni izldi, amma
mn yoluma davam etdim.
Marketlr yol boyu yan yana durublar. Qubaya istiraht glmi insanlar ( sasn bakllar ) bu
marketlrdn daha ox istifad edir. Tan bir iki marketin nndn kediyimd onlara l elyib
hrmtimi atdrram. Onsuzda bu qn gn alver yox, bir salama sevinsin qlblri. iynimdki
antann uzun iplri olduu n insanlarn sx olduu yerlrdn kediyimd kimsy dymsin
dey ziyyt kirm. Hrkt etdikc bemrtbli binann nn irlilyirm. Uzun crg
klind duran insanlar bankomatdan pensiya kartlar il ildiyi mssisdn mk kitabasna
yazdrd illrinin qarln alr. Crgd durmu hr ks tlsir o mvacibi ilk alsn dey.
nnd addmladm bu bemrtb Qubann meydan razisindn sonra ikinci mhur mkandr.
Bemrtbnin birinci mrtbsind yer alan kiik dkanlar tlabatl insanlarn tlblrini dmy
ynlib.
Ltfzadnin hmyerlilri olduumuz n biz bu qdr telefon hvsindyik, - dey bir birin
syknn telefon dkanlarn arxada qoydum. Marurutlarn arasndan kediyimd Bak... Bak ,
- dey qqran taksi oferlrini duymamaq, grmmk yalan olar. H, Qubann khn

avtovazalndasansa, demk sn iki istiqamt yol ala bilrsn. Dz yolla getsn, hrin yuxar
hisssin, sola dnsn, Qrmz qsby yol alarsan. Biz seimimizi Erotun arna gr etmiik.
Maruruta minmyi sevmirm. yirmi qpiy gr yox, iyirmi dqiqy gr - tlsmdiyim n
sevmirm... Rngli li bank filiallar, nnd duran gnc insanlar. Bzkli bu binalar Qubaya
bzk vurur. Bzk demikn n bzk ?! Alt tsk, st bzk. Bu misal bouna kmdim.
Yolumuza davam etdikd - hrin iin daxil olduumuzda yol boyu divarlara dalar, yonulmu
keramitlr hrlr, khn divar yenildirmk mqsdi il tmir edilir. Bamzn stn aq sma
alsa da addmladmz yolda bayraqlar var ki, yol boyu nc izlyicimizdir. Bak klklr,
fantanlar hri adn ald. Belc d tezlikl Qubaya bayraqlar hri deyilck. q dirklri sra
il zbz. Amma saat on bir olmasna baxmayaraq iqlar yanr.... Cibimdn siqareti xarb
klkdn knara kilrk yandrdm. Tst arxamca yaylr. Aldm tst mni isindirirdi. Ara
sra yol boyu grdym insanlara salam vermk mcburiyytindn arxa yolla mrkz xmaq
tklifin gtr qoy etdikdn sonra yoluma davam etdim. Dnrxanann yanndan kediyimd shr
yemyi yemmyim peiman oldum. Qrurlu kild nm baxdm. Az qalb, artq mktbimin
qarsndayam. Mktbim.... Ehh, nlr yaadm o mktb illrind. Sevgi deyrdik biz
mktublamaa... Silgi v mel ahid idi lvhd yazdqlarma. Drsdn qamaqla fxr edir,
mlliml mzlnmyi byklk sayrdq...
Ayaq sslrim artq Quba meydanna doru yaylmaa balayr. zbz tikiln iki qdimi evin
eyvan, uca abald v syd aaclarnn klgsi meydan razisini haty almd. Gnn axam
ana qdr havann nec olmasndan asl olmayaraq parkn sakinlri qoca kiilr olur. Yerini
gnclr vern qoca kiilr bu parkn hr dana ahid olmudular.
Meydann quru dmsi il irlilyib Erotun dvt etdiyi Kaybednlr kulubu na glirm.
Kaybednlr kulubu ... Bir film adndan gtrlm bu ad Erotun iltdiyi CD maazasna
verilmi addr. Plagiat olsun dey qoyulmayb bu ad. Nvbti qara rngli hrflrin siz pldad
hqiqtlri dinldikd hadisllrin uyunluunu anlayacaqsnz. Bu mkana gln hr bir insan
bizl - Kaybednlr kulubu nun zvlri il shbtdn doymur, htta knardan arxamzca
dansalar da daxili almlrind biziml hmfikir olurlar. Bellri oxdur. Htta biz Quba iind
ayr respublika da deyirlr.
Gec partilr, musiqilr qrq olan bir mkan. Amma qaps baldr. Meydana geri qaytmaq
n yolu keir v parka daxil oluram. ndki oturacaa ylirm. lk hrktim siqaretimi
xarmaq olur. tin d olsa yandrdqdan sonra yava yava ritmy balayram. Yqin, Erot
gec gldiyim gr balayb v ev gedib. Kompterin antasndan dnn kitabxanadan aldm,
amma hl d oxumadm kitab xardm. Dostayevskinin Alaldlm v thqir olunmu

insanlar sri llrimd vrqlndi. n sz keib birinci hissy baladm. Parkn knarnda
yldiyimdn trafdak insanlar mn qrib baxlarla baxr. ksri tanyr mni, hm d ox
insan tanyr. Bunu, yaxnlab salam vernlrdn v yanmdan tdklrind ilk shbtin ssindn
bilirm. Amma yen d pis baxlarla yanarlar mn. Sakit kly tu glir oxuduum kitabn
vrqlri. Kitabn auuna ddymdn siqaterimin klnn alvarma tkldyn hiss etmdim.
Qulaqcmn hl d qulamda olmas telefonuma gln zngi duymamama sbb olmudu.
limi qfildn cibim salr, telefonu xardram. Zng glirdi. Afrodita idi mni kitabdan ayran.
Telefonu amalydm, nki Erota zng edck konturum yox idi. Afrodita il mtlq
danmalydm. Zng bitmmi cavab verdim:
-

Alo...

Alo... Ramiz, salam. Bayaxdan iki df zng etdim amadn telefonu. Hardasan?

Salam, Afrodita. Eidmmim ssini. Niy soruursan ki?

Bu gn Kaybednlr yacaqdq. Glmirsn?

Mn artq Meydandayam. Shr Erot mn xbr etdi. Hllik dkan bald. Yqin,
indilrd glr...

Be dqiqy ordayam.

Gl...

Afroditan gzlmk... Meydan getdikc daha da soyuyur... Sn soyuq, oturacaq da daha soyuq...
Siqaret dd yadma... Yandrdmda ilk tst n tlsmirdim. Amma ilk tst n olan hvs
sona doru getdikc siqareti sndrm hvsimin qarsnda mlub oldu... Kz Sar filtir
yaxnladqca siqareti oturacan knarnda sndrdm. Afrodita artq mn yaxnlard. Sakit
parkda addm sslri... Tik... tak... tak...
-

Salam, Afrodit.

Salam... Dur gedk kafey. Erot da glck.

Bu klmni eidib oturacaqdan qalxdm. Bu gn gzl grnrd Afrodit. Makyajnda qriblik

vard, amma n qriblik anlamadm. Kafey daxil olduq. ki ac kofe, iki telefon, masa zrindki
yalarmz... Qsa qsa shbtlir, deyib glrdk. trafdaklarn nzrini clb etsk d, o
baxlar dnck vziyytd deyildik. Bir film tapdq You Tube dan. Dnyada qadaan
edilmi bu film eytann yeddi lntlnmi mkanndan bhs edirdi. Filmin kimindn khn
olduu hiss olunur. Qorxunc film olduundan Afrodita qqr bar salaraq emosional kild
filmi izlyir, mns Herayla mesajlardm. Geclrin yorunluu mni yuxuya aparrd.
Afroditann film ynlmi diqqti hmin anda gz nm gtir bilcyim xatir idi. Qaranlqlar
iind yatmkn yldiyim stul narahatlq yaratsa da yuxunun irinliyi mni drinliy aparrd.

Yuxu eyni ritmin dflrl tkrarland bir ss kimi qaranl bzyir. Gzlrimiz yumulu olmas
grdklrimizi qaraldr, grntn ciddildirirdi. Zaman itkisini yaadm bir anda qolumun
trpdildiyini hiss etmy balayram. Eynyimi yatdm zaman knara qoyduumdan mnim
qolumu sirklyn xsin kim olduunu anlamadan baxlarm ondan kdim v yenidn gzlrimi
baladm. Gl ssi heyrtim sbb oldu. Cld eynyimi geyinib Demetraya ac ssl:
-

Salam...

Salam, Ataby, - deyib glmsnd v szn davam etdi. Sn zng etdim. Bu gn

Taksi ni redakt edckdik, amma telefonu Afrodita ad, kafed olduunuzu v snin
yatdn syldi. Mn glcyimi dedim ona. Gldiyimd Afrodita getdi. N is ii varm.
Anlamadm. ox sbiydi. Sni oyatmaq qrarna gldim, bala. Yazdn lyazman
mn vermidin. Yen caib cmllr yazmsan, ay Ataby. Anlamram. Bu gzl cmllri
qtl yetirmisn. Fikirlrin maraqldr, amma ox qlizdir. Sn niy bu qdr belsn dediyi
anda szn ksrk dinlndim:

Demetra, n yemisn ki, bu qdr enerjilisn. He susmadn. Yuxudan indi oyanmam,

insafn olsun...

Hey, Ataby, kimdir sizi bu qdr yuxusuz saxlayan geclr? Hera, yoxsa yeni biri var?

Demetra, blk zarafat bitirk?! Taksi dn ns deyirdin. Nec gedir? Ns ed

bilmisn?

Bu sual dialoqun sonunu gtirdi v yar yuxulu gzlrim Demetrann bu oxuduunuz cmllr
etdiyi dzlilri seyr edirdi.
Demetra bu hyatda mn dyr vern drd insandan biridir. Ona gr bir gn mn he ks
d olmasam bir admdn nmun olaraq xatrlanacaq biri olacaam. Mn verdiyi sonsuz dstk
saysind zm ns hiss etmy balamdm. Demetra. Czdm bu qara hrflri oxunaq bir
hala salb siz tqdim edn xsdir. nann, onun kdiyi ziyyti, blk d, anam dou masasnda
kmyib. Bzn zng edr: Hey, bu fikirlr hardand snd filan , - deyib acya dnm adi bir
gnmd yazdm stirlrl trif edr mni. Bzn ox hirslndirr. oxlar bizi sevgili sanar.
Amma mn ona o is mn ox dyr verir. Ona gr sevgi xyaldr, mn gr is irin yuxu (
nki sevdiyim qadnla yalnz geclr grrdk ). Ona bir szm var. Bu sz qbiristanlqda
vermidim ona. kimiz d gz ya dolu gl dodaqlarmzdan xan klmlrl susdururduq. Ona
verdiyim sz Bir gn mavi gzl qzn naln yazacam idi. O nal Demetrayla keirdiyim
hr saniyd yazld. Amma bir naltk oxunmad. Bilirsiz niy?! nki biri var idi, biri yox idi
klmsin sslni olmadndan bu nal ba tutmad.
Mnim yazlarma gr drslrindn ox yaynsa da msuliyytli olduundan hr i yetiir
Demetra. Yunan mifologiyasnda Demetra brkt ilahsidir. Mnc mn gstrdiyi yardmla

Nrmin el z dnyasnda bu srin Demetrasdr. Bu dnclri onun mavi gzlrin v l qol

jestlrin baxa baxa tsvir etdim siz. Shbtimiz vaxt ldrdyndn Demetra yava yava
iini tamamlayb masadan qalxd. Taprqlarn alb olduumuz kafedn ayrldnda Heradan
gln zng mni yalnz qoymad. Bu zng videozngl vz edildi. Simas n darxdm bir
xsdir Hera. Geclrimin tk sahibi, musiqilrimin ( ifa etdiyim ) nvan, ox qsqandm bir
qadndr Hera. Hera. Hr ksin z dnyas var. Bu dnya baqalarndan daha frqli, daha ideal, daha
qlb yaxn olur. Hera is mnim bhs etdiyim daxili dnyamdr. O, tk xyalm, yaxud etdiyim
arzumdur. Onunla mn, Mars v Yer kimiyik. Yolumuz ox uzaq, amma baxmaq, bir birimizi
grmk istsk, bir gzg qdr yaxnq. Hera ox dcl v elc d dncli bir qadndr.
Aramzda 5 ya frq olsa da, bzn bir klm il mni Mat ets d, ox hallarda mvzu v
shbtlr Pat olurdu. Herayla uzun bir mbahismiz kitab oxumaqdr. O, uzun cmllr
oxuma sevmdiyindn, htta uzun mesajlarm bel oxumur, qald ki kitablar. Amma o da yazr.
Blk d onu yazdran tk mnm. Blk d geclrdi. Onunla tanlmz qarq idi. Bir gn bel
bir mesaj almdm Facebook da: Salam. Blk d sa ol... . Cavabnda Niy salam, niy sa
ol? demidim. Gec olmayan bir cavab gldi: Sn azrbaycanlsan? Mn sni trk sanmam.
Salam, mn Arzu . Bax belc o ilk mni kf etmi, mn is onu icad etmim. Virtual alnd
bizd hr ey, pdn tutmu baxmayadk. Artq iki il olacaq ki, toxunmadm hiss
etdiklrimdn ox sevirm. Bu tabunu qra bilmynlrdn frqli olaraq biz belc ox rahatdq.
Yunan mifologiyasnda Hera Zevsin ( Ba Allahn ) xanm olduundan Arzu is hyatmn
Herasd. ox maraql shbtimiz uzandqca dnyvi ilr bizi sonlua gtirirdi. Gec znglmk
qraryla Herayla saolladm. Saat yldiyim mkanda ox qaldm gstrdi. Herayla
shbtimizin xyal almda qaldndan sakit kild hesab dyib mkandan ayrldm.
Kaybednlr dn uzaq olmadmdan yol boyu tlsmirdim. Qulaqcq boynumda, amma oxumur.
Ayaqqablardan srayan palq ssi. Meydann duman basm dirklri kzrmi iq sar.
Bayraqlar hri v ya yox olmu alma balarnn bo sahlri qaranla brnmd. Arxamca
kims sslndi. nb baxdmda Totu grdm. O idi mni sslyn. Salamladmzda ox isti
smimiyytl shbt etdik. Oturacaqlar ya olduundan ayaq st dayanmdq. Tot. Grkmli
duruu, slis dan, hr zaman dorunun yannda olan, bzn ox sarslan v lmn qoxusunu
hr sabah duya biln bir insan. Onu bir ay masasnda tanmam ilk. El ordaca mnasibtimiz
meydana glib. Mnl bzn ox paralel dr Tot. Onda n ox sevdiyim bir xasiyyt var: olduu
yer iq sar. V bzn bir mesaj yazr: Snin n darxmam . Bax bu ox ey ifad edir.
Totda ndrlik, rhbrlik abu havas var. O bunu ox gzl bacarr. Onunla ortaq bir mvzumuz
CMYLMZ dr. Glmyi v dncsiyl, xlaqyla v hyatda duruuyla Faiq, Misir
mifologiyasnda Tot mdriklik tanrs adna hyatmda tk namizddir. Dialoqumuzun davam
addmladqca davam edirdi. Mnl Kaybednlr glmk qrarna gln Tot ordak insanlarn n

sevimlisi, bzn d ordak mbahisli mvzularn bitrf mvqe sahibidir. lindki zklrin
parlts il birg Tot Kaybednlr klubunun qapsn ad. Qarmza ii dolu, amma havann
soyuqqanl qdr soyuq bir CD dkan ald. rid Erot v Ra var idi. Salamlab yldik.
Smimiyytimiz cmllr kimi soyuq deyildi. Deyib glr, zarafatlardq. Erotun ildiyi bu CD
dkan bir otaql bir mkan idi. Otan 4 trfi CD lrl hatlnib v bir kncd bir odun
yandrmaq n pe v zbz kncd bir masa, zrind kompter var idi. Cmi drd stulu var idi
o masann. trafdaklar bu CD dkann ox ikayt edirdilr. Sbb gl v gitar drslri idi.
Gitar demikn, biz gitar, sanki, zorlarm kimi istifad edir, hr tip musiqini alt simli alt
yerldirirdik. Qald ki gl bax, buna qara bilmrm v bilmrik. Harda ki cmiyyt var, harda
ki gnc var v harda ki mn varam, bax orda glmsnlmlidir. Erota Shr gldiyimd yox idin
klmsini ka demzdim. Danlarm kimi baxlarla susdu v Appollonun bu gec Kaybednlr
klubuna glcyini, gec parti olacan iar etdi. Hava qaraldndan Tot qalxmaq istdiyini dil
gtirib vidalad bizl. Sakitlik vard Kaybednlr d. Bu sakitlikdn istifad edib siz
Kaybednlr klubunun drd sas zvndn lav bu birliy yeni glmi v bir gn kimi domu
Dnizi Mia erifi Misir mifologiyasna istinad edib, Ra adlandrb siz tqdim edim. Ra
Erotun qohumuydu. Yaca drd zvn arasnda mn byk olsam da, o da mndn iki ya byk
idi. Onunla n sevdiyimiz muliyyt alaglmz bir sual tapb mzakir etmk, qadnlarn bizd
qoyduqlar izlri silm yollar v gitarda Azrbaycan xalq mahnlarn bir azdan, bir ritm zrind
ifa etmk idi. Onu Ra adlandrdm. Ra Gn Allahdr. O da Kaybednlr doan bir gn idi.
Drd zv tk - tk dyrlndirib biz heyran olan biz d bo qarlamadq. Onun fikrinc bizi biz
edn sadliyimizdir. imizd sxlmadn v Kaybednlr dn l xdnda bura n
darxdn dflrl dil gtirirdi. Amma bizim ( drd zvn ) sas sirrimizi anlaya bilmir. Bu
bard ox sual verirdi. Amma adnn n olduu bir mkanda kimlr ola bilr? Bax bu onun
dncsin glmirdi. Kaybednlr klubunda yalnz itirmilr ola bilr, dostum... Ucuz ttn
qonaq olmu Kaybednlr . Valideynlrindn gln znglr Ran da bizdn ayrd. Erotla CD
lrl dolu maazada darxmaa baladq. Apollon gecikirdi Kaybednlr . Days yen icaz
vermyib idn xmaa. Onsuz parti olmazd. Cavab ox sadydi. Ucuz da olsa ttnl ampanlar (
bir iki dd ) onluq idi. nki biz isiz idik. Niy ampan ? dey sorusanz, qsa bir xatiry
dalb cavab vercm. 2012 - dn 2013 - ken gec. Apollon, mn, Ares v Erot. Erotun
valideynlri evd yox idi. ki otaql mnzil. Qaz peinin trafnda drd xs ylmiik. ABBA
dan Happy New Years musiqisini dinlmk yerin Cem Adriandan Her kes gidermi?
dinlyirdik. Qribdir, el deyilmi?! V bu vaxt imk istdik. Amma Apollon bu ana qdr he
immidi. Onu imy mcbur etdim. ampan, blk, irm , - dediyind arsiz razladq.
okolad piletkas v isti ampan. mk istmyib d, baqa arn yoxdu deyib plasmas stkan
bana kirsn v frqind bel olmadan hamnn siftindki ruhsuzluu gtrmk n: Bu mal

bir harika, dostum , - deyib zn sy - sy yenidn iirsn. Biz Appolona yrd bilmdik ki,
hyat ampan butulkasndan, Pttt dey aldan lav piv v rabla da gzl v maraql
grnr. Yox, ay atam , - dey aldmz cavablar bu lnt eyi imy vadar edirdi. Saat nvbti
gn kediyimizi bildirdi. Bir azdan Erotun valideyni v mnim Heram zng edck parti lv
olunacaqd. Az az shbt edib Halil Sezaidn Frtna musiqisini gitarada snaqdan keirirdik.
Hmiki kimi mn szlrd tlsir, Erot musiqid yavayrd. Bizd ifalar alnmrd. Appolonun
glii qap dym trzindn bilinirdi. Amma Ares yannda olduundan glrk qapn dyrdlr.
Qapn mn adm. Qucaqlab grdk. ki ampan v iki paka ucuz ttn masa zrind.
Bamzn stnd neon iq v ped kzrn odunlar. Erot, Ares, Appollon v mn. tanr
trafnda olmaq, mifin snl brabr drd bucaq masann bir kncnd ylmsi. zlrin
baxmaq kifaytdir onlarn. Kaybednlr yerlrind. Drd xsin bir anda siqaret kmsi v bir
qabda onu sndrmsi, drd xsin bir kalonkadan xan musiqini eyni anda dinlmsi v drd
azdan hmin anda oxumas. Dumanda azm Allahn bir d mnim partimiz balam saylr.
allah tanmaq haqqnzdr, amma bir az sonra. Appollonun kf etdiyi hr hans bir mhur
olmayan musiqii v ya musiqilr gecmizin ssi olur. Onun etdiyi bu kflr gndmimiz glir v
mzakirsiz sevilirdi. Ares ampan sini alxalamadan qapan ar v qdhlr ( plasmas
stkanlara ) szr. Ares butulkan yerin qoymam Appollon bir qdhi bana ckir. O, imy
ox yanldr. Erot da imyi sevir, amma o da mnim kimi piv hvskardr. ampan arsizliyin
ikisiydi. Hl syl iildiyind lap arsiz olursan. Musiqi seilmi, qdhlr boalb dolur.
Bizim partilrimizin qz olmaz. Yalnz hrnin alndak qadnla axda bilck gz ya v adn
kib i bilcyi ikisi vard. Bizim partilrd rqs olmazd. Yalnz Appollonun ayaq std durub
etdiyi l qol hrktlri v Aresin headbang lri olard. Bizim partilrd flsf vard.
allahn v mnim dncm vard. Xyal yox idi, atmaq istdiyimiz arzular vard. Mnim
yazacam kitablar, Erotun alaca gitarlar, Aresin qadnlar v oxuyaca kitablar, Appollonu
yalnzlqdan xilas edck bir cin vard. Mqsdlr ayryd, amma lntli suyun ( ampan ) qolduu
qdhlr toqquduunda biz bir olurduq. Bizi bir birimiz yaxn tutan o qdr sbb, bizi ayracaq
o qdr chtlr vard. Bizi mhv edck aylr vard. Amma biz... Bizim n sadc zmz
vardq. Kaybetmilr mkannda drd gndn bir toplanardq. Erot yaca balacamz (15 ya),
Appollon sgr hazrlaan bir gnc ( 18 ya ), Ares azadlq eqi il yanan bir at ( 19-20 ya ) v
mn... kinin ilk vvlki qurtumlarnda n var n yoxlar danlard. Gec gz arpan Appollon ilk
danmaa balad. nki onu ancaq partidn partiy grrdk. Appallon. nsan yalnz doulur.
Bunu bilirik, amma bir insan 18 yana qdr yalnz yaamaz. Bu insan shri zngli saatn ssindn
tanyrsa, geclr ona tannmaz olmudur. Qadna hsrt qol v ya irin ss qfll qulaq. Ailsini
gznd hl balacasan klmsi nzartind qalan bir xs el bu klmy gr nlri itirmyib.
O, ox yalnzdr. Bunu bzn zarafata salb glrm. Amma

bu yalnzln nlr yaratd

hrktlri v jestlri biz gstrir. Bir gn telefon kitabasndak nmrlrin say nzrimi clb
etdi. adam vard orda. Bir mn, iki atas, - sgrlikdki qarda. He sosial bkdki
profilindki dostluq sayn demirm. Dinldiyi musiqilr ox frqlidir. Ktl il dinlmz. Yni
oxlarnn arxasnca getdiyi ulduzlar deyil, sad, kf olunmam istedadllar axtarard. Onun
tapd ifalar v ya musiqilr inann mhtmdir. O, bizim bir paramzdr. Onsuz drd xs
mmkn olmaz. Onun kflri bizi dndrdy qdr d gldrrd. Appollonun CMYLMZ
heyranl hr dialoqda z yerini tutur. ox zarafatcl v duyusal olan Zeynalov Nurlan yunan
mifalogiyasndak iq, kainat, eir, musiqi tanrs olan Appollonun adn dayacaq tkdir. Hal hval shbti dyin v getdikc sakitln musiqilrin ahngi v srxo beyinlrl daha ciddiliy
yn alr. n maraql vaxt partinin sona yaxnlamasdr. Srxo hrktlrin n davamls bo
ampan butulkasna baxlb dncy dalnmasdr. Bunu ilk Appollon balatrd. Qsa reqlament
edcm. vvlcdn bir sra szlr gr zrl sayn. lk sz Appollon demkl ardcllqsz hr
bir sz deyirdi:
Bak ampan ardr qutu sar - nnm frq etmz maksim - jdaha srtk ah ... ah
- llmk mn gicm sn?...
Belc szlr davam edr v n maraqls odur ki hr allah z dnyasna gr bir klm
sslndirrdi. Erot lind siqaret biz o ekcaskar dncsindn xan klmni dediyi an onu badan
aaya ssdm. Erot. vvld qeyd etdiyim kimi, yaca n balacamzdr. 9 illik thsillidir. Dnya
gr is zngindir. Rusdilli olduundan Azrbaycanca terminlrd v szlrd tinlik kir.
trafnda daim zndn byklr olan Erot, sasn, hyatn qmgin notlarla qurub. styrkdn
deyil blk d. Onunla mni birldirn drd chtdn biri eyni yada atalarmz iritmyimiz
v atasz problemlrdn zab kmyimizdir. Gitar alma v magiya il maraqlanma ox sevn
Erot talismanlarn bir anlq olsa da stndn ayrmr. Bu zlliklr sahib olan insan niy Erot ad
il ifrlnib desz, onu dey bilrm ki, Bayramov Nurlan xaricdki zllilri il yox, daxili
zlliklri il yunan mifalogiyasndak hvt, eq tanrs olan Erotla kilidlnib. Amma bu
klmlrin n arlarn v tsirlisini Ares deyrdi. Srxo tanrdan sslnn klmlr nec tsirli ola
bilr?! Ares. Azadlq eqini qlbind saxlayb prsiz dnyasnda bslyn Ares trafndk insanlar
trfindn ox qnanrd. Steriotiplrini qrb zn relax hiss edn Ares olduu hr mkanda ss
ky qoparrd. Kitab oxumaq onun n sehirli alm idi. Geclri gndzlr qatar bir kitab
oxumaqdan tr. Sonra da gnlrl yatard. Ares ox insandan frqli olaraq o beynind yalnzln
kf etmidir. Ama prosesi ox tez olmudu Aresd. Bzn shbtldiyimizd qqraraq : nsanlara stop demk istyirm, - kimi klmlr sslndirr. O, aq cbhd tk dyn idi. ox
vaxt yanl qrarlar alr, yanl insanlarla zlirdi. nsanlara kitab oxu ttbiqind hr yola l atrd.
Ares toy mclislrinin birind sfrdki yoldalarna badni qaldraraq ox qeyri adi salq deyir:
- ox kitab oxuyaq ki, idiyimizd srxo olmayaq. Yqin, hr yola l atr dediyim inandz. Bu

chtlri il hr zaman fikrini v drdini mnl bln mslhtlr alan Kainat by Yunan
mifalogiyasndak mharib tanrs Aresi xatrladr.
Telefonlara gln znglr tanrlar ayrd. Kaybednlr i balayb evlrimiz doru
addmlamaa baladq. Erot meydandan st mhld qalrd. Ares, Appollon v mn yol boyu bizi
tqib edn polis manndan v bir iki bo taksidn baqa he ksl qarlamrdq. Bu hrin
yollar, Qubann geclri sakit ker, yalnz khn avtovazal qdr. nki magistral stnd
yerln prospekti var. Yalnz bir iki mhllsind iq diryin rast glrsn. Qubann k itlri,
zibil qablar v bir d biz idik yol knarnda gz arpan.
Quba v ya qubal. Sni danndan asanlqla qubal olduunu bilrlr. Quballarn, yni bizim
[] v [x] ssinin qarndan alnma ssi mvcuddur ki, bu ss srf biz mxsusdur. Qubal qan
dayan hr ks bu ssin sahibidir. Quba Respublikann oxmilltli rayonudur. Ta Albanlardan
(xnalql, buduqlu) tutmu lzgilr, htta qpaq trklrin qdr ksr milltlr Quba
torpaqlarnda mskunlamdrlar. Drd mscid bir tarixi qovuacaq olan ( sklb dalmaqda
olan) uxur hamam v Soyqrm mzarl il Quba Bakdan 169 172 km msafd
yerlir. Bak demikn, n ox sxnt kdiyim v mvzu zm danmadan tqdim etdiyimd
Qubalsan?! sualndan sonra lzgisn nidasna glmsidir. zah etsm ki, by Qubada milltlr
oxdur v mn zm bu milliytlrdn deyilm. Qubalyam, azri trkym. Yen d sn lzgi
deyck. Qoy desinlr.
Yol boyu addm sslrini eitdikc shbtimiz daha da qzrd. Biz bir tipik. Biz kimlrins
xyalyq. Biz blk d mqsdik. Biz son hddik. Biz ancaq nfs alan varlq. Biz aylarca
geyindiyimiz bir alvarda onlarca xyal qurub ld etdiklrimiz sevindiyimizd onlar onlarca
alvar geyinib biz hsd aparar. Biz latmazq onlara gr. Biz barmaqla gstriln hdfik. Biz
onlarn olmaq istdiyi, amma olmadqlarnda onlar trfindn qnananq. Biz srhdik. Biz amayq.
Biz eytanq ( onlara gr ). Biz olan deyilik ( lap oxlarna gr ). Biz qadaayq. Biz mossonuq.
Bu sadaladqlarm knardan grnn grntlrdir. Amma biz ( allah v mn ) slind sfrq.
Kims ns etdiyind biz istinad ed bilcyi sfrq. Biz etdiks, onlar da zamanla edck, - deyib
sssiz durarq. Biz mqsd tyin edib biz barmaq gstrnlr xeyirli olman yollarndan
danarq. Biz frqli he n etmirik. Sn d ( yni onlar ) musiqi dinlyirsn, mn d. Dinldiyimiz
frqlidir. Bu dinldiyimiz bizi iin kir sizi kdiyi kimi. Sn d paltar ( alvar, kynk, don v
s.) geyinirsn, mn d. Snin geyindiyin snin seimindirs, mnim d geyimim mnim seimimdir.
Sn daha qapal, daha ciddi geyim geyin bilrsn. Mn d snin kimi d geyin bilrm, sndn d
frqli alna bilr bu geyimim. Mni sa dzmm danq olsa bel bunu mn istdim v sn d z
istdiyini seib uyulaya bilrsn. Sndn frqli geyinib, bznib v grnrs, sn d ona bel
grnrsn. Sn yldiyin oturacaqda, sn istiraht etdiyin parkda v ya olduun mkanda frqli
insanlar ola bilr. Unutma, sn d onun n frqlisn. Rahat ol, dostum. Bizim bir iki

frqliliyimiz daha var ki, onlar da zamanla sizd d olacaq. Biz kitabxanadan kitab tlb edirik. Biz
musiqidn anlam alrq. Biz filimlri anlamna gr seirik. Biz sxlmayaq dey glb
dnclrdn qarq. Biz seirik, dostum. Biz vaxt qoyuruq qarmza. Biz pulu dyr saymrq.
Biz hssas yanarq insanlara. Kasb varl seimind, qadn kii frqind, lil salam
qardurmasnda hr eyi zn, z kisin v mvqeyin gr yerbeyer edirik. Amma bizim d
mnfilrimiz var. oxdu hm d. Yalnzq biz. Hm d ox yanmq biz. tirmy almq biz.
Hr zaman ldn tutarq. ox vaxt o tutulan l biz qar Get , - dey iar edr. Oxuduqlarmz,
yrndiklrimiz, htta grdklrimiz biz zab verr. Biz d ox istrdik sizin kimi olaq. Amma biz
seilmilrdnik etdiyimiz hr ey qnansa da, baxdmz hr yer qaralsa da. Bir gn by
deyilib d sz verildiyind sizinl fxr etdiyimi sylycm, dostlar.
Mn yaz yazar, Ares kitab oxuyar, Erot misiqi ifa edr, Appollon is musiqi oxuyard.
Biz Quba klrini addmlayaraq mnzillrimiz doru gedirik. Avtovazal dairsind hr z
yoluna ayrld. Boynumdak qulaqc telefona qoaraq Sndn daha gzl ifas il addmlarm
eynildirdim.
Soyuq q klyi. Quba qda daha soyuq olur. Quba hr fsild daha kontinentaldr. Yay qsa,
q uzundur Qubann. Bir gn yolun Qubadan drs, dostum, bunlar etm v daha diqqtli ol.
Bir Quba bazarna diqqt yetir. Hr an aldn mal sbt girdiyind bahalaa bilr. ki getdiyin
istiraht mrkzind daha diqqtcil ol. Tbit ziyan verm. qadnsansa, man srm. Mn
zm bel sn baxa bilrm. Drd iqfor olmadndan ehtiyyatl ol man srdynd.
Gnm enerjili kediyindn tlsirm yeni bir gn balamaq n, Heraya glmk n, anamn
biirdiyi yemklr n, dinclmk, blk d dnmk n. Mhllmizd he ks evinin l
lapmas yandrmaz. Bunun n d mhll qaranla boyanar. Sni glib qarsalar, he ksin
xbri olmaz anlamnda qapqaranlqdr hr yer. Ev daxil olduumda ilk qarma xan piik
(mnm onun tk sahibi) oldu. Paltomu, arfm soyunduqdan sonra alvarmn balaqlar nm
olduuna gr qatladm. Anama, babama salam verib pein yannda qznmaa baladm. Saat gec
olduundan anam da, babam da mnd bir shv hrkt v ya cml gzlyirdilr ki, ilrindkilri
zm desinlr. Amma ikili - srxo olsam da zm idar edck qvvm var. Mtbx glib
TV-ni yandrb divanda yldim. Mhrrm yatdndan aym anam szckdi mn. Anam
mtbxtd yemyi qzdrr, mni yar sbi, yar msuliyyt dolu szlrl inkar edirdi. Bam aa
salb sakit durar, ya da yemk filan yemdn Heraya glrdim. Amma bu gn durdum ba aa o
cmllr nnd. Oturduum yerd bamn stnd saat 00:22 ni gstrirdi. Sol trfd pncr,
pncr kndarnda dipklr. Anamn balasndan sonra n ox sevdiyi varlqlardr onlar.
15 yamda balad bizim ana bala sevgimizin n st hisssi. vladq, qardaq biz.
kimizin snnti bir olmudur. kimiz evin ss ky, trafn, qohum qonunun v nhayt,
xalqn uaqlarnn is gz da idik. Velosipet idi tk ortaq malmz. Amma bir gn biz iki stgl

bir olduq. Bir 31 Dekabr axamyd. Nnmin qucanda glmidi ncmz. Atam hr biz
doduumuzda rk sevinciyl almamd qucana. nki qz istyirdi. Amma biz onu z
iynimizd dadq. Hr ey mnd 15, Eladda 12, Mhrrmd 5 yanda balad. Ata csdini
iynimiz aldmzdan sonra bax hr birimiz alndaklar, xyalndaklar, sasn d, arzularmz
o mafni limiz, sonrasa iynimiz aldmzda yer qoyduq. nki 40 yal atamzn gerid
qoyduqlarn dfn olduu gn biz davam etdirckdik. O gn hr ks vard trafmda, dayaq
duracaqlarn syldilr. Yanmda olacaqlarn... Amma dzmyib gednlr d oldu aralarnda. 15
yanda ilk sevgim, blk d yeddi ay pncrsin baxb xyal qurduum, blk d midlr
baladm biri, ilk aiq olub dilim tutulan qz mni trk etdi. Anam: - o yetimdir, - dedi . son
sz bel idi. Bu balanc idi. Mni nlr gzlyir bilirdim. Onun n mni gzlynlr
getmdim. lk qazancm anam: yasin duas oxutmaa ver , - demidi. Mns mni atb getmi
sevdamdan sonra baqalarn zm xst edib atmaq n kontur aldm. oxu bu hrktim gr
mni qnayr. Amma mnim d hisslrim, uaq olsam da arzularm vard. Hr atdm mnd
qalard. Bzn yuxularma girrlr. He bu hissi hvs satmadm v bir gn durdum bu hrkti
etmkdn. lk dflrd alayrdm. Amma gz yalarm durmudu, axmrd daha. Hmin gnlrd
tanryla mbahism vard. Niy aldn sevdiklrimi, niy?! Amma cavabsz kerdi sbim.
mtahanlara girdim ilbil. ilimi d anamn tlb oul sevgisin hsr etdim. Pul, zaman
xrclndi mni dnyaya gtirn qadnn istyin v nhayt, qbul oldum. O da camaatn balalar il
rqabt girck balasnn bu ad xbrin sevindi. Bu alt ild ilimi anama, bir ilimi mktb,
bir ilimi sgr getmmk n ilmy, bir ilimi d tinlikl olsa, ox ey itirsm d zm, bu
czdm yazlara hsr etdim. Anam ox zaman: Evin kiisi snsn, atas snsn, bu ev snsn, bu
evdkilr snindir. Onlardan sn cavabdehsn, onlara yolu sn gstrmlisn, sn dayaq
durmalsan. Sn trbiylndirmlisn . Sn... sn ... sn. Bu snlr bitmir. ldn il artr. Daha da
artacaq. Amma illrdir Leylan sevn, ona alan sabahlara duran, Leylaya uzaqdan baxb ona
balaca vrqlrd balaca eirlr yazan, ona qzlarla gzl szlr, xbrlr yollayan Ramiz n olacaq,
ana?! O hr df mhl banda durub o pncry baxr klind gzm grnr. O, hr df ac
da olsa atas trfindn dyldy xatirlri anr, ana. nki atamla bal baqa n xatirm var ki?!
Yalnz dyldymd mn bu qdr yaxn olurdu, ana. Bzn uaqlq mqsdim alma glir.
Atam icaz vermmidi, ana, rssam olmama. Grn indi yazar oluna nlr demk istrdi, ana.
Atam ldy gn xbrsizdim. Mldn gldiyimd uaqlarla futbol oynayacaqdq. Ev
tlsik glmidim. O meydanaya gedckdim. Amma ev gldiyimd babam icaz vermyib, mni
qucaqlayb alad, ana. Mns he n bilmdn o meydanan, futbolu, topu, uaqlar dnrdm,
ana. Blk d Ramiz o meydanada yarm qalb. El hey olum bel ol, el ol deyirsn, ana.
Mn he n ola bilmycm. Bunu mktbi bitirib son zng gnm qeyd etdiyimd anladm. O
gn he yadmdan xmaz. O gn bu gnlrimin filmini seyr etmidim, ana. Nec film idi?! O

filmin reklam fragmannda bel bir xo an grmdim, ana! Ancaq yalnzlq, ancaq kdr, ancaq gz
ya. Niy bel pis ssenari deycksn, ana. O iimdki snb qalmlardr bu gn kdiyim aclar, o
atdqlarmdr mni szladan, o trk edib gednlrdir mni aladana, ana!
Bu aralar n geyimim, n rftarma, n d glcyim fikir verirm. Bir az siqaret, bir az piv...
Atam da irdi. Amma ata olmadan atasz iirm. Anam mnim yazar olmama he raz deyil. O,
mn: Ciddi ilrdn qorxursan, snlik deyil. Gcn atmaz dey bel asan ilrl mulsan , deyir. Yox, ana ... He d bildiyin, grndy kimi deyil , - demk istyirm, dey bilmirm.
Ona gr indi mtbxtd baaa susmu halda durub o klmlri pr olmuam. Blk d anam
bu cmllri hamnn qatili olan camaatn uaqlarna istinadn deyir, qonum qonunun n
deycyin gr bu qdr hirsliydi. Amma n deyim. ox mhkm anam var. Anamn cmllri il
birg nahar yemyimi gec saatlarnda yedikdn sonra Hera zng edndk bir az bax el bu
cmllri yazm istdim. Amma anam susmurdu. zbz ylib danlayrd mni. Bam qaldrb
son cmllrini zn baxb dinldim.
-

N etmisn d bu gn, n? Get pul qazan! Kii ol, kii! Bax ona buna. Altlarnda man
Baklarda gzir, dolanrlar. Sn n edirsn?! Yadlarn evlnir. Yadlarn pula pul demir,
ev tikirlr. Sn n edirsn?! H, Ramiz?! Gndzlr gz, geclr telefonla dan, bo
vaxtnda yaz, ya da kitab oxu. N verck bunlar sn?! N qazandracaq tkilatlar, n
qazandracaq flamoblar?! N qazandracaq o qzlar sn ?! N?!

Anama baxlarmda cavablar hazrlamdm, amma hiss etmdi. Cavablarsa bel idi: Bu gn
Ahmet Kayadan iki mhtm ifa eitmim v zmzm edib durmuam gn boyu. O musiqilr
iimi oynadb. Ares ne vaxtdr oxumaq istdiyim Buxovskidn kitab verib mn, amma
qaytaracaam. Demetra yazlarmn hamsn kompter krb. Ona yeni yazlar vermliym.
Erotla gitarda yeni musiqilr oxuduq. Bir paka siqretim var sabaha. Bir az da piv imim bu gn.
Bu gn Quba xbrlrindn ox ey eitmmim. Bloguma qonaq olmularn say artb bir az. Hr
gn eyni simalardan bezmim. TV y baxmamam. Baxsam da sadc seyr etmim. ki film
ad not almam, onlar izlycm. Sabah he ks sz vermmim harasa getmy v ya ns
etmy. Bir iki mlumat almam. O, hr ksin dodaqlarna heyran olduu Ancelina Coli vvllr
lezbian olub. Qlyann insanda QS yarada bilcyin v Albert Enteynin beyninin hl d
basdrlmadn, on hissy blnb insanlarda gizldildiyini yrndim. Bu gn sabah n
xyal qurmadm. Bu gn yalan dandm. Necsn? deynlr yaxyam yalann. Niy tkilat,
niy flamob filan deyirsn, ana. Ax dnya frlanr. Kims fadai seilmli, kims bunlar
etmlidir. Mn insanlara liberal olun deyirm. Yalan danma, dz ol, n edirsns et, zn ol
deyirm. Gl birg rqs edk tklifini edirm, rahatlayarsan, stress atarsan, kinm, rahat ol
deyirm. Azad ol. Dncni trtib et deyirm. Oxu deyirm. Oxuduunu anlamrsansa, baqasn
oxu deyirm. Bzn ks gedib oxuma yazlm vrqlr paylayram. Yaz deyirm. rgn deslr d

o qza alndaklar hsr et deyirm. Dnm n olacan. Polad olma deyirm. Bir vaxt da
Rembo vard. Amma mn Ramiz oldum. Sn d li, rf, Vqar ol. N edirsns sn zn ol. N
sn zab verirs, qa, n sni zrs, at, n sn sni xatrladrsa, sndr. Shv et, yenilmkdn
qorxma, qalxcaqsan, ayaqlarn st duracaqsan, yetr ki, zn ol. Sn bir d inkar et deyirm.
Onlarn anlatacaqlarn inkar et deyirm. Mn eytan deslr d sn inkar et deyirm. zn axtar.
Onlar istdiyi dey arxalarnca getm. ld ran zn z xttini cz. Mn sn yol gstrmirm,
yolu zn tap deyirm. Bax bunlardr, ana, sn dey bilmdiklrim v gn boyu etdiklrim.
Mnim sem haqqm yoxdu, mn seilmim. Sanki mn sual veriblr. Bir zaman reklamdak
kimi : Netldirbildiklrimizdnsinizmi? . Mn d onlara Seilmilrdnmim cavabn
vermim
Yemyimi yedim, aym idim, anamn cmllrini hzm edib otama shr oyandm
mkana yollandm. Babam TV y baxrd. Onun da mn n is deycklri var, bilirm. Amma
babamn adn dadmdan o mn hr zaman sakit yanar. Yalnz All ol klmsini deyir.
Qulaqc telefona qoub yataa uzanram. Saat gec yarsna atr Amma Hera mn zng
etmirdi. Yqin drs edir. Ax o, abituriyentdir. Playlistd dolamaa baladm. Bir iki ifan
etiketldim ki, gec boyu mn yolda olsun. Oqtay Aayevdn Sn, ey uaqlq ilk sslnn
oldu Azrbaycan filmlri arasnda rikli rk i bu musiqiy gr sevirm. Bir filmin sjet
xtti bir musiqid gizldilib. Blk d o filmin ssenarisi bu ifaya istinadn yazlb.
Sovetlr 1991 ci ildn mstqil olsaq da, biz hl d sovet dncsi altndayq. Sosialistlr
ox olduu halda biz liberalizm trfdarlar mktbd, aild, yolda, ictimaiyytd nec zab
kirik. lk mstqil olanlardan olsaq da, dnc mstqilliyin qovua bilmirik. Srhdlri adq,
Trkiyy, rana, bs beyin srhdlrimiz? Bax srhdimiz? Onlar n zaman olacaq? ndi biz d
mi 70 il gzlyk? Ax yamzdan, canmzdan gedir. Sovetlrdn qalanlar hyat hind
filmlrindki kimi grrlr. Onlar Moskvann gz yalarna inanmr. Onlar: ruslarn bir yax sz
var , - deyirlr. Onlar onlara sz verildiyind Urrraa!!! qqrrlar. Hr dvrn bir mddt zab
olur. Biz dyn dmk, dostum. Ancaq biz amalyq bunu. Aillrimizi, mllimlrimizi,
cmiyytimizi dinlmli v onlardan bizi d dinlmlrini istmliyik Biz onlara hind filmlrinin
bitdiyini, Moskvann daha gz yalarna bel inana bildiyini, artq Apai v in atalar szlrinin d
deyim kimi ssln bilmsini v biz sz verildiyind Ura ! Ura ! qqrmaq mcburiyytind
qalmadmz demliyik Anlatmalyq Sosializm prdsini qaldrmalyq. Bsdi artq
vvllr belydi klmsini dinldik. Ata babadan bel olub lar bizi mhv aparb. 91 dn
bu yana ancaq geyimi dyidik biz. Bir d bina fasadlarn. Balardan papaq gtrld, uzun
kmlr lv edildi, enli balaqlar darladrld. Demk biz ancaq moda rejimini qabartdq
yaammzda. O da ki, yar yarmq.

Bu zaman telefondak musiqi dayand. Gizli nmrdn zng glirdi.

-

Bli.

Salam.

Salam, Tamerlan. Necsn? Lap darxmdm, qardam. Nec gedir sgrlik?

Normal. 62 gnm qalb. Sayram bitmir.

Tamerlan Zeynalov Apollonun byk qardadr. sgr yola salmdq onu. Bzn zng edr,
drdlrik. Dnyagr zngin olan insandr. Debatdr. Onunla dialoqumuz ox da uzun
kmdi. Saollab sa salamat ev dnmsini arzuladm.
sgrlik nsanlar bir zaman orduya yazldnda mhariby, mbarizy gr yazlard. ndi
niy orduya yazlrlar?
1) Universiteti bitirdikdn sonra, blk d qismt olsa, dvlt iin gir bilsn dey.
2) Sevdiyi qzn ailsi qarsna xdnda Yararl yazlm qrmz zlkl bir sndin
olsun dey.
3) 18 illik yaamndan, trafndan bezmi v 1 il 6 ay sakitlik tapb buralardan uzaqlaasan
dey.
4) Ya da sgr getmk bir adt - nny evrilib dey.
sgr getmycm desm, insanlar mn bu sual verir: Bs universitet niy oxuyursan?!
Dnclr dyiib. Vtnprvrlik Bu sz yalnz 6 c, 7 ci siniflrd oxuduumuzda ina yaz
mvzusu idi. ndi tk vtnprvrlik daycs qalb, o da ki, Cnab leytenant musiqisidir. Onu
da gitar yrnn tlb tez mnimsniln ifa olduundan qz tutmaq n oxuyur. Qz tutmaq
demikn, playlistdki musiqi Can Gox My woman . Qz tutmaq cryanna bizi srklyn
cinsl aznlmzd. Msln: filmd porno axtarrqsa, parkda sevinlr diqqtl baxrqsa,
jurnal qz rsmin gr alrqsa, internetdn yalnz erotika daycs kimi istifad ediriks biz nec
qz tutanlardan olmayaq. oxlar azad seks arxasnca qar. ntim hekaysi grnc not alr.
Bildiyimiz ltiflrin 100 d 92 si pornoqrafikdir. Sonra da deyirik ki, niy qz tuturuq. Bs n
edk? Nnm hr zaman bir sz deyirdi : Btn bunlarn altnda isizlik yatr. Sovet dvr heyf
deyildi. Tinlrdki avaralar basrdlar zavoda, fabrik .
Gnclrin indiki zaman andak mulluqlarndan danaq bir az. Gitaran bildik. Qzlar durur
bu muliyytin arxasnda. Bs fotoqraflq? Bu n tutqudur bel? N durur bu sevdann
arxasnda? Bir zamanlar dkan daxilind faliyyt gstrs d indi klrd gzinir bu pe. gr
bu peni gznlrin mqsdlri fotoqrafiyadrsa... Yoxsa yen qzlar? nanmasam da yen qzlar.

Amma tkc qzlar yox, bu sraya toylar da daxil olmaldr. Uaq vaxt N olacaqsan ? sualna
hkim, polis, prokuror v vkil cavab vernlr, siz hardasz? Tezlikl llrind durbin astronomlar
klrd gzck. Ax Ayda torpaqlar filan satlr, evlr tikilir. Bs ordak qzlara kim baxacaq?
Tbii ki biz.
Playlistd musiqi Ahmet Kaya imde len biri var . Rok dinlmyi son iki ild sevmim.
nsan grk he vaxt etmrm demsin. vvllr pop dinlyirdim, caz, bluse, rok mn sxc
glirdi. Amma onlarsz gnm kemsin. Roka Evanescencenin solisti Amy Leey gr aiq
oldum. My immortal la tandm o qz. Likinpark filan, bam qaldrdm ki, hmn musiqinin
iindym. Bzn dht ss kyl bir ey, bzn d sakit, ruhumu uuracaq bir ey dinlyirm.
Musiqi qidas gnd imli olduumuz 3 litr su qdr vacibdir. Musiqi qidas da da tanmr. O,
insann vzedilmz hissiyyat oyadcsdr. Qatili bel aladacaq musiqi var. Musiqi qidamz
qap arasndan alrq: rus musiqisi, trk musiqisi, cnbi musiqi. Elit tbq rus musiqisin daha
yaxndr. Onlar rus rivsini amayanlardr. Cmhuriyytdn vvl zn ziyal gstrmk
istynlr n edrdilr?! Rus dilini tcili yrnib, bana lyapa taxb rus musiqisini dinlyrdilr. O
insanlardan qalq qalb indilr. Trk musiqisi dinlynlr daha ox hissni tutur. nki trk
musiqisi bizim sas qida mnblrimizin nd gednidir. vvlr d el deyilmiydi?! Srhdlr
almaa balandnda Orhan Gencebay, Sezen Aksu, brahim Tatlsesin kasetlri ldn - l
dolar, ox maqnitofon Belalm sslyirdi. Bu gn biz trk musiqisindn bhrlniriks v
ayaqda qala biliriks, Atatrkn myini unutmamalyq. Deycksiz n Atatrk? O Atatrk ki,
Trkiy Cmhuriyytind kkl dyiikliklr imza ataraq masirlik qaplarnn rq ab. ox
vaxt dnrm, onsuz da rus, ingilis dilini kifayt qdr bilmirm ( ik ).Bu trk musiqilri
olmasayd, biz n edckdik? ox eyimiz Trkiy srhdindn ab biz glir. Trk klassikas,
bzn trks, roku, popu biz tam qidadr. Dnn, Dumanlar, Gkhan Trkmenlr, Slalar, Bar
Manolar olmasayd, n edrdik? Dnmk bel istmirm. cnbi musiqilrs, Toto Ktunyos v
ABBA fanatlarndan lav, gnclrin 70 ci, 90 c illr musiqilrin olan marandan daha ox
sevilir. Hminin musiqinin yeni modellri olan texno v s lr artq db haln alr v klublarda,
barlarda, diskolarda sslnir. Klub dedim yadma bir hadis dd. Bakda Nizami ksind
idim. Piv istdi ryim. Qardak klublarn birin endim. Bir piv deyib gur musiqini dinlmy,
siqaret kmy baladm. Bar, klub dediyimizd Bukowskinin canlandrd barlardan ox
frqliydi buras. Bir pivmi aldm v divanda yldim. Telefonla Facebook da idim. Onu
da deyim ki, yay ay deyildi. Oktyabr noyabr olard. Bir pivni idikdn sonra bitmkd olan
pulumu sayb, bir stkan kola istdim v rqs etmk n gzg nn kedim. qlar, ss ky,
gzgd ksik ksik grnn grntm. Masama yaxnlab kolam bama kdim. Barmen
yen eynisindn gstrib, siqareti yandraraq gzg nnd lncasna hrkt edirdim. Barda tk
deyildim. Stress atrdm desm, yanlmaram. Siqaretindn bir dn olar? Olar ?, - deyib bir- bir

kib bitirdilr. kinci kolan da bama kib bardan xacaqdm. El d etdim. Barmen yaxnlab
hesab istdim. 65 manatlq bingoyla qarladm. Mgr o dki likr imi, mn d imim. O
bayaqdan qarsnda rqs etdiyim gzgdn zm baxdm v tanlardan birindn borc pul istdim,
ddim v xdm. Bu halla qarlaan yz minlrl insandan biri olaraq Heradan gln zng niy
gecikir? sualyla sbilrk yataqda soyuq yer axtarram. Playlist durunluq yaranr. Qulaqcq
xbm telefondan dey yoxlayram. Yox hr ey yerinddir v birdn Qaraqann llr treki
sslnir. HOST v ya 2007, 2009 cu illrin HOST - u lqbli insan. Ramiz Ataby. Hl d
divarlarda, oturacaqlarda, partalarda qoyduum bir iz var: HOST_u Ramiz . Kapon, enli alvar
geyinirdim. HOSTun pentoqrammasn, flsfsini mdafi edirdim. Konsertlrini video
arxlardan, treklrini saytlardan yrdm. 8 nfrdn kumir semmidim. Zamanla sevdiklrim
oldu. Meteni daha ox bynirdim. Belc HOST yaam trzim evrilmidi. Buna qar anam
xrd tk. Qorxuram deyirdi, onlar sni azdrar deyirdi v azdrdlar. nki mn Ataby olaraq
kimsyms, onlara gr varam. Bu nec oldu? Nec oldu yazdm? 9 cu sinifd oxuyurdum.
Mktb ox gzl bir mllim glmidi. H, onu da deyim ki, playlistimd sslnn musiqi
Low Lullaby ... Adn demiycm ( mllimnin ). Mktbin dhlizind bu mllimy el hey
baxrdq. Zng ssi sslndi. Pncr nndn kiln bu xanm qz mllimlr otana girdi. Ordan
bir iki dqiqy lind jurnalla xaraq bizim sinif daxil oldu. Ajiotac yaranmd. Hr ks drhal
sinif daxil oldu. Blk d ilk df idi ki, birinci partada oturmamn xeyrini grrdm: mllim
ilk df idi bu qdr yaxn otururmudum dey sevinir, arxaya nb uaqlara acq verirdim. Hmin
gndn etibarn he ks dbiyyat drsini boa keirmirdi. Qzlardan drsdn qaan olurdu, amma
olanlar buna chd etmir, sadc seyr edirdilr. Bir szl, sinifd lakt vard. Hmin vaxtlar qz
dostuma daha xo grnmk n Fzulinin, Nsiminin qzllrin bnzr qzllr yazrdm. Qz
dostuma yollamamdan vvl dbiyyat mllimmin o inc llrindn kerdi yaz. Bir az
dzlilr edib yeni vrq krrdim. Bir gn mn: Aiq olduum qza niy qzl yazdm v
Nsimi slubunun mnim n ar olduunu , - deyib Molla Pnah Vaqifin qzllr kitabn
hdiyy etdi. in gzl bir not atmd. V slubumu dyiib Vaqifin o gzl cananna yazd
qzllrdn yazmaa baladm ta HOST la tanana qdr.
Bakdan biz ( Qubaya ) qonaq glmi mim olunun telefonunda dinlmidim HOST u ilk
df. Qara qaralardan, mikrafonadk hvsdn, qandan, eytandan danrdlar. Esmiralda
deyib qqrrdlar. Clb etdi mni, amma mim olu: Bel musiqilri dinlmk tezdi sn , - dedi
mn krmdi musiqilri. Amma mn gizlinc hamsn krdm v el ilk gecdn btn
yaadqlarm unudub: Gl gedk , - dedim mn d. Shri gn mktb gldim, parta yoldama,
qz dostuma dinlmyi, bu almin dadn dadma tvsiyy etdim. Amma qarlq vermdilr. Mn
d iz qoymaa baladm. Hr yer yazdm HOST_u Ramiz . ndi onu oxuyanlar mn glslr
d mn d zamanla onlara mn dinlyni dinlmirlr dey glrdm. Sonra n ba verdi, deyim

dostum?! Onlar ki vard ha, dinl deyirdim dinlmirdi qsa zamandan sonra mn HOST dan daha
istdiyim bhrni alb da uzaqlaanda hmin insanlar Qaraqan deyib bir yumruq qaldrrdlar.
Azrbaycan repi HOST la sevdi. Kim n deyir desin, HOST inqilab etdi. Tk repd deyil, ox
eyd. Onun spdiyi toxumlardan biri d mnm. Qzldn, qsa eirdn sonra, rep yazmaa, canl
sz dalbadal demk bacarna yiylndim. Yazdm replr Sanki, hekaydir yazmsan
deynlr mni yazar olmaa aparan yolda raqlarm oldu.
Bluse musiqilr gecni daha da qaraldrd. Playlistd Soley Pretty Face musiqisi. Bir siqaret
yerin dr deyib eyvana xdm. Eyvandan trafa boylandm. He ks yox idi. Hr evin
eyvanndan xan peyk antenadan baqa he n yox idi. 2013 c il peykl qatldq. ANTANTA
da mstqilliyimiz tsdiqlnni 93 il olmu. Bizi Bacanaqlarn lindn, n baxml nn
ssindn v Sni axtarram n izindn xilas edn peyk antenalar. Trksat peykin ynlib o
antenalarn oxu. Blk d insanlar dz edirlr. z xbrlrimizdns, mid var mzdansa
Fatmagln suu n v Suskunlar maraqldr. nki bizim xbrlrin ssenarisi v aktyorlar
clbedici deyil. Qulamda Cavid Novruzovun Hardasan oxuyur. AZ TV nin sirklrindn v
fantanl Baksndan bezmi insanlar n hr evdn smaya tulanm bir ldir o peyk antenalar.
dn glmi yorun xalq lindki pultla z xbrindn, z musiqisindn qar. Amma peyk
musiqini dinlmz bazardan yorun gln insan.
Off, sxlram. Blk kitab oxuyum. Dostayevskinin srini antamdan xarb i yandrram.
Yataqda ylib kitab oxumaa balayram. Amma fikrim, beynimdki klmlr a kaz zrin
qamaa alr. Yox, onlar bu gec beynimd hbs edcm. Bir az daha mlumat ylsn onda
balayacaam yazmaa. Kitabn qatlanm vrqlrini ab oxumaa davam edirm. Nec? ndi
nec bhrlnirik kitablardan, hardan taprq? Tbii ki, siz desm ki, ay el kitab oxuyanam filan
inanmazsnz. Kitabla tanlq hvalatm danm. 1998 ci ild mktb baladm. O zaman rus
dili fnni kediyimizdn kril lifbasn oxuma bacarrdm. Anam mn kitablarala bymy
yardm oldu. Daha dorusu, yay ttillrind mn Sovet dvr ap olunmu Dnya uaq
dbiyyat kitabxana s seriyasndan olan kitablar oxutdururdu. Gn 10 vrq oxumasaydm,
hyt dmk olmazd. V mn belc N. V. Qoqol, Conatan Svift, A. S. Pukin, M. Y.
Lermantov, C. Mmmdquluzad v . Haqverdiyevl tan oldum. Niy bu yazaralarn adlarn
kdim. nki hmin gnlrd bunlara gr zab kmim. ndi is fxrl sadalayram v kitab
rfimd z yerlrini hl d qoruyurlar. He d bunlar deyil mni yetidirn. Sinifdnxaric oxu n
mktb kitabxanasn ox gzirdim. Dd Qorqud dan Korolu yadk dastanlar oxuyurdum.
Mn bydkc oxuduqlarm ciddilirdi v zamanla rayon kitabxanasna yolum drd. Amma
ordak kitabxanalar mni v mn kimilri he d istmzdilr: N ox sual verirsn? Yox,
yoxdu. Olmaz kitabxanan gzmk. Sn adn de, mn gtirim kimi szlr eidirik. Amma

rhbrliy ikaytl rflri gzmy icaz alrdm. Kitabxanalarn n byk problemi insan yanl
yola kmkdir. Dzd, pis v ya yanl kitab yoxdu, hr kitab insanda bir iz qoyur. Amma
kitabxanalarmz oxumaa yeni hvsl glmi birin mn filan yazdan filan sri verin
klmsin el qarlq verilir ki v el kitablar tklif olunur ki, ikinci df o qap almr.
Oxuduum kitablarn bir qismini borc aldm kitablar tutur. Aresdn v digr dostlardan
aldqlarm v qaytarmaq mcburiyytind olduqlarm... Hl d lim atmayan kitablar var. ki
gndn bir siyahya yeni adlar lav edirm. N zaman oxuyacam bilmirm. Amma qulamda
Halil Sezai v Cem Adrian Olsun oxuyur. Halil Sezaini ncir reeli filmindn tanyram,
amma Cem Adrian Appollon kf edib. Bu aralar musiqilrin ox istinad edirm onlarn. Yox,
kitab oxuya bilmirm. Dostayevskinin ar v uzun cmllrini sabaha saxlayr v bam
balncmn stn qoyub uzanram. Saat 04:15. Heradan xbr yoxdu. Narahatam. nki sz
veribs, zng edck. Yqin yorun olub, drs edrk yatb qalb. Gec kemir, yuxusa glmir. Bir
zamanlar vrdi idim ay iql geclr. Amma Hera o geclri unutdurmudu mn. ndi o
geclrdki kimi n edcyimi bilmmk, qzm yataqda soyuq, srin hiss axtarmaq, oyana
buyana nmk... Qulamda cingildyn Miri Yusif Mn he kimm musiqisini oxumaa
baladm. Ssim az tonda ev yaylr. Gzmn nn bu misiqinin klipi glir: Ya ar qonan
ik, ya da cismini axtaran ruham mn . Bu klmlri sevirm. Miri Yusif sem insanlardandr
ki, biz gnclrin zvqn oxayr. Azrbaycan klassiklrindn v bir d Miri Yusif kimi ktl n
yox, keyfiyyt n oxuyan tk tk ifalardan baqa he ksi dinlmirm. Azrbaycanda albom
satlmr. Azrbaycanda konsert verilmir. ki klip kilir, o da kliplr verilii bo qalmasn dey.
Niy satlmr albomlarmz deyim?! Baladq. Bizim musiqi dnyamz, sasn, Trkiy musiqisiyl
rqabt girdiyindn el misallar da ordan vercm. Trkiyd bir ifa xalq iindn xr, ilk
addmlarn balaca mkanlarda konsertlr ver - ver, z musiqisini sevdir - sevdir byk
shnlr addmlayr, zn fanat ordusu yr v belc albom xarr. Blg - blg gzir,
albomlarn tandr, musiqisini ifa edir, nticd pul qazanr v daha keyfiyytli i alnr. Bs
bizd?! Toyda ba qulaq aparan bir mansn albomuna pul tbii ki, verilmz. Bizd sistem dzgn
deyil. Yen deyirm, yax ki, baqalar, sasn d, trklr var, yoxsa Primadonnalarla ,
Prenseslrl dolu jdahal adamlarn lind qalardq.
ld q klyi smy balad. Pnclrlri kims dyr el bil. Azan ssi glir. Evimiz
msciddn uzaq olsa da klk azan ssini ta biz qdr gtirib xarb. Sbh azan verilir. Ne
mslman ibadt edck. Sbh alacaq indi, mn hl d yatmamam. Bir bstkar musiqisin
qonaq oluram. Getm, getm gl deyir musiqi sakit notlarda cm olub. Yuxuma getm gl
deyir. Herasz gzm yuxu getmir. Onun ssini eidmdn yata bilmirm. Blk bana i glib.
Yataqdan qalxaraq otururam. Nec olacaq axrmz sualn Aresl hmi mzakir edirm.

Boluqlar nec doldura bilrik? sualna cavab tapa bilmirm. Hyatn qarmza xard o qdr
variant var. Hansn sek?! Nzrim abituriyent olduum vaxtlar divardan asdm dnyann siyasi
xritsi dydi. Otan i bayaqdan yandna gr xritni gr bilirdim. Xrit. Bir toxunua hr
lk linin altndadr. Mxtlif rng boyanb lklr. ox qribdir. Rusiyaya da lk deyilir
Andoraya da. Xritni kimin qarsna qoysan, ilk secyi lk Amerika olacaq. Demokratiya
oca, haqqn, daltin vtni. Prezidentlri xsiyyt . Off, nifrt edirm Amerikaya,
nallarna, detentistlrin d. Hr eyin sbbkar onlardr. 50 ulduzlu bir lk. New Yorklu, Los
Angelsli Amerika. Ka olmayayad kinci dnya mharibsi. Gclnmzdi AB. He kim sayardq
Linkolnu, Ata Buu, bala Buu, saksofon alan Klintonu, ya Ruzvelti. A evdn gln a yalan.
Pentaqondan yrdln siyast. Bu tip dvltltin ox gcl tbliat manlar, mqsdlri v
hdflri olur. Onlar istdilrs, hmin i olmaldr. Aylar q yuxusuna gedibs, dnya
Amerikann irin yuxusundan aylmayacaq. Mn siyasti deyilm, amma dinmdn d dura
bilmirm. 13 rqmind simvollam bir qartall gerbi var Amerikann. n byk silah
Hollivuddur. nanmrsnz?! Mn bir film gstrin ki, orda Amerika mlub olacaq bir grntd
olsun. Mqsd o qzl insan ( Oskar mkafat ) qazanmaq deyil. Mqsd insanl mhv
etmkdir. Qrmz xal zrind yeriyn a qara drili insanlar. 1946 c ild BMT yaradb. Gya
milltlri birlik altnda tutacaqdlar. stklri is bu gn icra etdiklri siyasti yrtmkdir.
Filmlr. Onlardr bizi yaanmaz edn. Amerikaya gedib glmi bir dostum orda he d yaamn
filmlrdki kimi olmadn misallarla deyirdi. Biz hr eyin maraql olacan gzlyirdik. Qzlar,
kazino, Amerikan k hyat. Amma grdymz uzun yollar, danmayan, hr z ii il mul
olan milltlr yn v pul dilnn bir iki avara. Sovetlr Bollivud gstrirdi, Amerika Hollivud
gstrir. Seimimiz var, baxmamaq. Amma baxmadan da dayanlmaz ax. Bu gnlrd American
Pice filmini izldim. Yeddi seriyadan ibart idi. N yalan deyim, mn d istrdim onlar tk
yaaym. N var o filmlrd bizd olmayan?! ylnc var - n ox ehtiyacmz olan ey. Partilr
var. Amerikan piroqu adlanan filmin sas sujet xtti bu partilr zrind qurulub. Kim yox
deyir bu partilr? Var Aranzda? Inanmram. lnlq v 18+ grntlr var. Pornoqrafiyasz dz
bilmynlrdniks, bu tam bizim filmdir. Qz tutma bacarqlar. Bax, dostum, Amerikansaya ox
hrkt yrn bilrsn.
Universititet. Filmlrd grdymz v tsvvr etdiyimiz bir mkan. Biz d bu filmlrdn sonra
universititet qbul olmaq istyirik. Qbul olduq. Bs han o filmlrdki yaam?! Boooom! Partlad.
Valideyn mnasibti. Bizd olmayan, zd he olmayan bir yaam. Sevgi var. O filmlrdki
sevgilr bizi uurumlara aparan ikinci sas qvvdir. Sevgi baxma yaxnlama dostluq (
sevgi dostluu ) valideynlrin bilmsi v grmlri yataqda ortaq mxrc dostcasna ayrlq
v The End .

N Heradan zng gldi, n alma sz. Gec zaman shr thvil verdiyi an beynimd
oxuduqlarm, izldiklrim, demek istdiklrim qsa tweet lr klind yaranr v huum itirdi.
He bir dil hissiyyat dayacaq qdr gcl deyil. Buna gr insanlar darxdqlarnda
sssizlir.
midlr qatildir hr zaman. Zaman qsa, mn yorun, yol uzun.
Balq balqn sev bilrmi ?!
Yaamaq lmlr lnt oxumaqdr.
Bu hyatda n byk itirmilr gzlynlrdir.
Alm idar ed bilmirm bu gnlrd. Necym?! Yaxyamm?! Yox, mnc he d yax
deyilm. zraill sevimk v eytana qsa don geyindirib qarmda oynatmaq istyirm.
Dostlarm torpaqda basdrb mnim n ldz demk istyirm. Sevmdiyim insanlara:
Sizi sevirm , -

deyib sevdiklrims mn arxalarn ndklrind: N qdr

iyrncsiz , - demk istyirm. Gnl ay sevidirib ulduzlar n kainat adl fahixana

ama dnrm. Bs bu gnlrd necym, yaxyamm? Yox, mnc deyilm.
Ciyrlrimi dumanla doldurub bam uurdacaq nlrs axtarb imk istyirm. Azm n
dbsiz sylrl doldurub iki ayaql yaranmlarn sx olduu yerlrd zlrin demk v
ya orta barmam gstrmk istyirm. Parkda lpaq vziyytd sevimk istyirm.
Gzlr mni izly - izly v qqraraq: Ayb edirms, sizin nyiniz qalb mn
baxmaq , - demk istyirm. Cinayt etmk istyirm. Hakim qarsna xb mn verdiyi
cza mddtinin zamann mhkm kalidorlarnda qqrmaq istyirm. Musiqilri
notlarndan ayrmaq istyirm. Heyran olduum gzlri baqla yer tkmk v nhayt
sevgimi q arasna boalmaq istyirm.
H, bu arada bu Bob Marleyin marexuanasz bir rsmini grmdim. Kii qzl qiymtli
szlr deyib. Bizim d atalar szlrimiz var. Bir dn, atalar szlrimizi d Bob Marley
kimilr deyibs...
Hr zaman xsiyyt vsiqsini evd qoyuram. nki vsiq saxtadr, mniml he laqsi
yoxdur. Tk mniml yox hr bir azrbaycanl il. Bir z xsiyyt vsiqnizdki rsmin
bir d zn bax. Bli, bli bingoooo!!!
Biz evd tk olduumuzda tualetin qapsn aq qoyub da rahatlanmamz azadlq bilrik.
Kim olursan ol v ya hr kim olursan ol on be dqiqlik seksdn sonra arxasn sn evirib
yatacaq.
Niy sevmim sni? nki baqa ehtimal yox idi.
Snin n lklrini qopardm obanyastndan balanmaq istdim v dedim:
- Haqlsnz. Onun sevib- sevmdiyini siz niy bilsiniz ki.
Onu da bir alma aacnn altnda grdm. O da meyl edirdi baqa admlr.

 Sevgiliml ox baqa mnasibtim var: mn onu sevirm, o da mni.

- Bu da sn qapaq olsun, - dedi son cmlsind. Mn d cld hrkt etdim, qapaqlar
gtrdm. Amma o butulkalar n etdi bilmdim.
Onsuz yata bilmirm dediyiniz baqasnz yatanda donsuz yatar.
Bel kdrli nlrs yazdma ox baxma. Mn d glrm, z d ox glrm. Amma
he ks anlaya bilmz glrkn yalandan gldym. Bir fahinin 5 manat qarlnda
dilin gtirdiyi sevgi yalanndan bel inandrcd mnim yalanlarm.
Bayax diqqtl dndm, khn sevgilim. lindn tutduun uaq niy bu qdr ox mn
oxayr. Yqin, mnsizlikl ox yatmsan.
N vaxt sni dnsm, limd qutusundan cld xarlm siqaret tapram.
nsan olma ehtimalmz he xouma glmir. Ka bir yz illik d meymun olub banan
yeyrdik.
On be dqiqdir zm dnyann dndyn izah etmy alram. - zm dnmsm,
inanmaram, - deyir dnclrim.
Tanrm, hyat gzl. Yaaman drcsini dyi.
trafmda tdn divarlar, sonsuz sayda bdbxtlik dolu sevgilr, ehtiyacdan satlm dostlar,
v dnlmz xyallar var.
Semk n tinlik kirsns, sn yalnzl sersn.
Bilnlr bilmynlr, eidnlr eitmynlr desin. Insanlar saymaa baladnzda
znz ksik sayn.
Bzn sadc sevrsn.
Onun dodaqlar bir silah idi sanki. Hr shbtimizd cmllrini gll kimi boaldrd
zrim.
Qadnlar v musiqilr arasnda bir laq mtlq var.
rab gzl qadn qdr seicidir. irtmz hr ks zn.
He ks olmamamn sbutudur bu zgnlym.
Tanmadn bir xsin snin hyatn nec dyidiyini hiss etmisnmi?! Msln, lin
tsadfn onun lin dydiyind sevincindn gyn yeddinci qatna xmasayan dey
ayaqlarn yer brk brk basdnm?! Bzn ona onu nec sevdiyini gstrmk istyib
getmsindn qorxub bir az grmmzlikdn gldinmi?! Hr klmsind Demk bunu
demk istyib dncsin ddnm?! Gec yuxunda grmk n onu daha ox, lap
daha ox dndnm?! Shr yuxudan qalxdnda Yax ki, grdklrim yuxuymu
dedinmi?! Hr yazd klmni izlyib d Bunlar mn yazb? kimi bhlrl midlr
verdinmi?! Geyindiyi alt paltarlarndan tutmu baxd filmlrki qhrmanlar haqqndak
fikirlri bard mlumat ydnm?! Televizorda seriala baxb Grn o da m buna baxr

dedinmi?! Taksi srcsn he ikinizdn danmsanm?! Onun llrinin gzl olduunu

demk n llrini buraxmamaq istdinmi?! Bzn geclr mbahisnin ortasnda zn
verilmi adboydan sonra qrurunu tapdalayb geri zng etdinmi?! Blk bir ans daha
versn deyib d btn anslarndan istifad etdinmi?! Hr ks ondan danmaq n
darxdnm?! Onunla fxr etmk n hl d istklisnmi?! Yax, pmycm, amma
yanmda qal dedinmi?! Bu yazn oxuduunda alna o gldimi?! Sn he getmycm
dediyi gn gldimi alna, ya da sni ilk grdy o yer. Bs indi niy ammalarla balayan
cmllrdn istifad edirsn?!
V, nhayt, xobxtlikdn danan cmllr sadc dodaq boyasn qrmz etmi qadnn
dodaqlarna yax yaraar.
ki iin, srxo olun, sy syn, sevirkn ss saln, qqrn, geclr yatmayn, sbbsiz
pn, alayn, aldatmayn, drst olun, syan edin, am yandrn, rab sindn iin ,
siqareti filtirsiz kin, piiklri sallayn, dnyaya uaq gtirin, birlikd yuyunun, evd
lpaq gzin, insanlar dnmyin, hyatn lzztini xarn.
Getmk. Getmk sadc getmkdir mn gr. Kim getdis onu saxlamaq mn gr
axmaqlqdr. He bir gedn hirslnmdim. Onlar gzlmdim. Niy gzlyckdim ki?!
Mn getdiyim he bir yerdn geri dnmdim. Baqa yol tapdm zm. Daha sonsuz bir yol,
daha sakit. Bzn d qorxulu yolda yolu oldum. Sevgililrim oldu. Hamsn da sevdim.
Hamsn nn atlb onlara atlan glly sinmi ver bilrdim. Gll mn dy bilrdi,
amma dymdi.
Bu gn minlrc insan avtobusun v ya manlarn pncrsindn l baxb tk bir insann
xyaln qurdu. N edcklrini dnd. Bu gn hbsxanadak insanlar tqvimd bu gnn
stn qaralad. Bu gn yz minlrl insan unutmaq n baqalarn pd. Nesi zndn
utand, nesi zvq ald bu hrktlrdn. Bu gn bzilri dkanlarnda mtrilrini
gzldilr. Bzilri pul n ne hr qt etdi. Bzilri mhtm holdinqlr ox vacib
imzan atdlar. Htta bu gn bzi adamlar aiq olduu insan alaya alaya aldatdlar.
Bzilris dflrl z qadnn aldatd. Bu gn bzilri aiq oldu. Bu gn bzilri
bakirliyini itirdi. Bzilri bu gn sevgilisi il idi v doya doya onunla seviirdi. Ev
gldiyind is msumcasna rolunu oynad v htta bir iki saniy zndn utand. Bu gn
bzilri evlrind qonaq qarlad. Onlara tort, irniyyat biirdi. Bu gn mns sni he
dnmdim. Bu gn sni soruanlara xahi edirm sual verm dedim. Tkrar sorudular
sni. Mns sbilrim hakim ola bilmdim, dydm onlarla. Bu gn taksi srcsyl
srf sni xatrladacaq bir musiqinin ssini oxaltd n pulunu vermdn mbahis edib
mandan ddm. Sn n etdin bilmirm. Hyat ox tin. Sni d grmrm he. N
olacaq axrmz bax bunu da bilmirm.

Sbh andan ox kemi, xoruzlar banlam, Heradan xbr glmmi, anam df mni
yuxudan qaldrmaa chd etmi, feysbukda iki bildiri glmi v mn hl d yatmam. Yatan
soyuq hisslrini gzib ac, ya da turmz az suyumu udub bam bal altna saldm. Qara
klglr grrm. ox az ehtimal olunan bir ey yaayram. Yuxu grmk hyatmda bayrama
brabrdir. Yuxumdan qorxmayn. ox caib bir ey alnb.
1983 c il. Payz q. Belorusiya. Minsk hri. N sayli Sovet Hrbi Birlmsi... Kazarma.
Btn blk shr fitin oyanmaa hazr kild yatr. Ne yastq altnda qadn rsmi gizlnir.
Ne sgr hl d yatmam xyalndaklar dnr. 15 lkdn glmi sgrlr Sovet birliyinin
mdafisi urunda tlim keilirdi . Minsk q tez glmidi. Bel qdr qar vard. am aaclarndan
yer tklm qozalar qar zrindki tk qaralt idi. Hndr hrbi hiss divarlar Belorusiya
paytaxtn bu sgrlrdn ayrrd.ki il. Bli, bli iki il z lkndn ne kilometrlrl uzaq
diyarda hrbi xidmtd olmaq. Yalnz istiraht gnlri Minskin arxa klrindki Pullu
sgrlrl grb iindki ylm nifrti ata bilrsn. A vrqlr yazdqlarn bir hfty gedib
nvanna atrsa, sn sadc yazmamaa alrsan v valideynin hrbi hissn lind bir qutu
okalad v bir iki Ermni konyakyla glirdis, sn hmin gn komandirin n sevimlisi
olurdun. Mslman idins, namaz qla bilmzdin, xristian idins bir am yandrb saya dua oxuya
bilrdin. Tk ortaq diliniz var Rus dili.
Bandak papaqda begli qrmz ulduz. lind uzun qundaql tk llli silah, ayanda
uzunboaz dri km v hrbi geyim geyinmi tan sima. Yaxalnda Zeynalov yazlm bir
sgr. Qara olsa da azca sarya alan salar, gldynd dodaqlarnn valehedici kild yana
sramas v Makedoniya sbh rngind drisi. Hrbi hissnin postunda duran sgr Zeynalov
shrin tez almasn istyir v trxis olunaca sonuncu hfty girmk n tlsirdi. iynind
silah. Gzn tk bir nqty zillyib durmudu. Dndy hftlrdir, mktubuna glmyn
cavabdr. nki onun Bahar yazma oxuma bilmir. Bahara gedn mktublar hmi cavabsz
qalrd. Amma Tamerlann ryind arxaynlq vard. O, sanki, kaza tkdklrinin Bahara
yaxnlar trfindn oxunduu hissini duyurdu. Tez- tez lini cibin salaraq mrkkbi axtadan
donmu qlmini v sar karton parasna qlm v vrqin orda olub olmadn yoxlayrd.
Bakdan qatarla ayrlmdm. 28 Mayda grmdm siman sonuncu df. Mehinl glmidin,
Baharm. ki il ... Blk hl d glir, son olduumuz vazalda mn l eldiyin yerd durursan,
Baharm. Anan, qardan sni yen d mi incidir, Baharm?! Universtitet istyirdin, Baharm.
Amma oxuma yazman yox idi, Baharm. Drd q saymam hyatmda olduun mddt. ki q
sgrlikdym, iki q snlydim. Nec tandq yadndadm?! Vsiqlik kil n fotoqraf
dkanna girdim. Qara paran bana salm fotoaparat arxasnda duran qoca kiinin qarsnda
stolda ylmi, obyektiv baxmaq vzin mn baxan qara sal, a paltarl bir qz. O, sn idin,

Baharm. Fotoqraf sn sifariini verdikdn sonra Olum, gl yl , dedi. Yox, mi daha

vacib iim var deyib snin arxanca ddm. Bamda papaq vard. Ayaqqablarm o qdr d
tmiz deyildi. Qsaqol kynyim byk qardamn olduundan ynimd bo qalrd. lk df idi,
bir qadna: Yava get, daha yava get, sn ata bilim , - dey iimd sslnirdim. V nhayt,
sn yaxnlasam da n deycyimi bilmdim. Sadc Hey, Vaqifin qzllrindki qzcaz!
klmsi azmdan xd. Glmsnb: Mn Bahar , - demidin. Arxamca glmyimi grrlr,
bilrlr , - demidin. Sn nec yaza bilrm? , - dediyimd, Mnim yazb oxumam yoxdu,
amma nvanm Lelin prospekti 33A, ev 3 , - demidin. Qsa bir iki sual daha verib yanndan
ayrldm. Ara sra verdiyin nvana gedib glirdim. Pncrniz nndn hey kerdim. Blk d
o nvanda qalmrsan, amma sndn aldm tk hqiqt bnzr cavab bu idi. Amma sni bir iki
df pncrdn baxan grdm v min oldum bu nvanda qaldndan. Sizin pncrdn
baxdmzda polis dayanaca grnr. Bax o dayanacaqda hey sizin pncry baxrdm, Baharm.
ndi ox uzaam oralardan. Sizd gn artq smadadr. Burda hl d gecdir. Mn postda, sn
blk d mni dnrsn v ya irin yuxuda bizi xyal edib yatrsan. Yat, Baharm. Dincl, zizim.
Shr olduunda kozarmaya geri dnn sgr Zeynalov yuxu n dnyalar vers d Baharna
Glirm. mktubunu yazb pot qutusuna atdqdan sonra yatacaqd.
Salam. Hr cavabsz mktubum mni daha da hvs gtirir. Sndn vvlki mktubda icaz
istmidim. Sn Baharm dey bilrmmi? icazsini. Yqin bu q sn toxunmayb, Baharm!
Son hftm girdim. Ya mktubum tez atacaq, ya mn. Blk d potalyondan vvl mn bu
yazdqlarm sn deycm, Baharm. ki il vvl yanama qondurduun p. Bax o hl d
szlayr, Baharm. Snsiz iki il keirdim. Tk gz nmd qalan qrmz dodaq boyas v qara
gzlrin idi. Baharm, sn dyimmisn yqin. El o vazalda mn l edr kild durmusan, el
deyilmi? Hr gec qulamda ilk df Tamerlan deyib mni arman cingildyir, Baharm.
limdki vrq bitir, yoxsa he szm bitirmzdim. Sn glcm, mavi dnizim.
Mktub yazld, qatland, aqaya qoyuldu. Pot qutusuna atldnda hr ey bitdi. ndi sgr
Zeynalov son bir hftsini yaayacaq v gnlrl qatarla yol gedrk Bakya atacaq v ilk Baharna
glck. sgr yoldalar il son gnlrin xatirin kiln rsmlr, yemk masasnda bir daha bel
olmayacaq kimi shbtlr v nhayt, geclr kazarmada tavana dikilmi gzlrin ahngiyl
pltl, hsrtli danlan hekaylr. ki ilin son xatrlanacaq anlar bunlar idi...
Azrbaycandan uzaqlarda olan, yoldalarna Azrbaycandan (Bakdan ) danan Zeynalov
Tamerlan khn pul kolleksiyoncusu v a qara klmlr yazan bir xs idi.
Alan bir sabah Hrbi Hiss komandirindn hrbi biletlr trxis olunmu sgrlr paylanld.
Hrbi geyimini dyimdn vazala, onlar evlrin aparacaq qatara tlsdi. Hr ks hr ey n

ox darxmd. Amma ilk gedcyi yer Lelin prospekti 33A, ev 3 olacaqd. Bdnind yorunluq,
gzlrind sevinc, dilind hsrt.
Minskdn ayrlan qatar 8 gndn sonra Bilcri stansiyasna, ordan da 28 May vazalna daxil
oldu. Pncrdn Baharla sonuncu grdklri yerdn uzaqda olduunu grb antasn yer
qoyub qatardan cld dd. Addmlayb vazaladan l xd. Dyiiklikmi var, yoxsa Bakm
dyiib? . Tamerlan he bu bard dnmrd. Smd Vurun parknn nndn bir taksiy
yaxnlab yldi. Hrbi geyimd olmas taksi srcsnn ona suallar vermsin sbb oldu.
Shbt uzandqca Tamerlan nvan sylyrk srcy yola xmal olduunu xatrlatd. Onu
sevdiyi qz gzldiyini v tez zamanda ona qovumal olduunu hiss eltdi cmllrind. Man
yola dd.
Bak payz yaayr. Bahargil gedck yol qsaldqca Tamerlan hycanlanr, hycann itirmk
n yal srcyl shbtlir, radiodak musiqini dizlri s - s zmzm edirdi. Nhayt
man durdu. Bahargilin ( Lelin prospekti 32A ev 3 ) pncrsi he dyimyib. Ka gldiyimi
bils d, ilk pncry, sonra qapya xsa, mni o zrif llriyl qucaqlasa, payzda mni bahara
dndrs. Bina evin qalxmaq n ar antasn da arxasna ataraq kin - kin mnzil 3 -
atd. zrind Aayevlr ailsi yazlm, 3 rqmiyl nmrlnmi bir qap qarsnda durdu
Tamerlan. ki illik hsrtinin astanasndayd. Gzlrini, salarn v trini xyal etdiyi iki addm
ondan uzaqdadr. V nhayt, qapn dyr. lk tk tkdan cavab glmir. Yen qapn dyr. Bu
df qap gzlyndn kims baxdn hiss edir v nhayt qap alr :
-

Salam, olum.

Salam. Balayn narahat edirm. Bahar evd?

Xeyirdimi, olum? Hl bir dur. Yoxsa, sn o mhur sgr Zeynalov Tamerlansan.

Bu sz Tamerlana rahatlq gtirdi, znd gl yaratd.

-

Bli, bli. El o xs zmm. Bahar evdmi?

Bunu deyrk Tamerlan ev trf boyland. nki hl d onu grmmi sakitl bilmirdi.
-

Bahar ?! Bax, olum. Hr mktubunu xsn zm maraqla oxuyurdum. Sni, demk olar ki,
ox yax tanyrq. Bli, sn bizim ailnin, pot qutusuna mktub atan potalyonun da
sevimlisisn. Amma Bahara yazlan o mktublar tkc Baharn yazma oxuma
bilmmsindn cavabsz qalmrd. Bahar ox mktubdan xbrsizdir hl d. nki o evlidir.
Sn sgr gedni, shv etmirms 4 c, 5 ci mktubunu yazmdn evlndiyind. Snin
hr bir mktubunu nmrlmim. Bahar mnim bacmqzd. Yni Mehinin xalas qz. Sn
onu burda grmsn. Amma o amaxnn kndind yaayr. O hr yay biz glr. Snl d

el o zaman rastlab. Snin ondan nvan soruduunda bizim ona n vaxtsa its filan
nvanda qalrq deyib zbrltdiyimiz nvan deyib. Snl vazala gldiyind o nianlyd.
Sni grmk n xsn mndn yardm istyib. Mn d onu kndlrindn gtizdirib
Mehinl vazala yola salmam v o evlndi. Biz snin mktublarn ondan gizldirdik,
olum, ailsind sz shbt yaranmasn dey. Hr mktubunu oxuduumda sn Baharn
artq olmadn yazmaq istdim, ancaq lim glmdi, olum. V Bahar sn bir yaz qoyub.
Bilirdi ki, bir gn glcksn arxasnca. Bax bu aqcadadr.
Tamerlan yazma - oxuma bilmdiyi sevdiyindn son xatir olaraq bir aqca ald. ind
hr zaman hr mktubunun son klmsi yazlm bir yaz grd. MAV DNZM
Bitdi... Sizl oyandm bir shr grdym bu yuxuyla yeni bir shr ayaq basdq.
Bir gnm, stgl 21 ilim, stgl trafm siz dandm. Sizinl hyatmn
taksisindydik. Mn src idim. Sizs mtrim. Mnc, yorulmadnz yol boyu.
Taksi haqq pulsuz idi. Sizinl keirdiyim qsa zaman tunelin gr ox adam...
Ramiz Ataby