BG Duong Loi CM Cua Dang CSVN

HC VIN CNG NGH BU CHNH VIN THNG
BI GING
NG LI CCH MNG CA NG
CNG SN VIT NAM
TS. Trn th Minh Tuyt
H ni - 2013
1
LI NI U
Vi mc ch gip sinh vin ch ng hc tp trong chng trnh o to theo tn ch
v qua nng cao cht lng o to, Hc vin quyt nh bin son v hiu chnh bi ging
tt c cc mn hc trong chng trnh. Cun bi ging ny ra i trong hon cnh v c
hiu chnh theo hng sau: V hnh thc, trong tng chng chng ti ra mc ch v ti
liu hc tp sinh vin c th t hc; v ni dung, chng ti b sung vn kin i hi ng
ln th XI (2011) vo phn ni dung tng thch v a cc s liu mi thi im trc
thm i hi XI vo phn kt qu thc hin ng li.
Tp bi ging ny gm c chng m u v 8 chng bm st theo chng trnh mn
hc m B gio dc v o to ban hnh. Chng 1: S ra i ca ng CSVN v Cng
lnh chnh tr u tin ca ng; chng 2: ng li u tranh ginh chnh quyn (19301945); chng 3: ng li khng chin chng thc dn Php v quc M xm lc (1945
1975); chng 4: ng li cng nghip ha; chng 5: ng li xy dng nn kinh t th
trng nh hng XHCN; chng 6: ng li xy dng h thng chnh tr; chng 7:
ng li xy dng vn ha v gii quyt cc vn x hi; chng 8: ng li i ngoi.
Mc d ht sc c gng song Bi ging ny chc chn khng trnh khi nhng thiu
st nn rt mong nhn c nhng gp ca ng nghip v bn c, s phn hi ca sinh
vin chng ti c th tip tc hon thin n trong tng lai.
Xin chn thnh cm n!
Ngi bin son.
MC LC
LI NI U ...................................................................................................................... 2
MC LC ............................................................................................................................ 3
CC T VIT TT ............................................................................................................ 6
CHNG M U: I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU
MN NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM ......................... 7
1. I TNG V NHIM V NGHIN CU ............................................................. 7
1.1. i tng nghin cu ............................................................................................. 7
1. 2.Nhim v nghin cu ............................................................................................. 8
2. PHNG PHP NGHIN CU V NGHA CA VIC HC TP MN HC ... 8
2.1. Phng php nghin cu: ....................................................................................... 8
2. 2. ngha ca vic hc tp mn hc ......................................................................... 9
CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH
CHNH TR U TIN CA NG ................................................................................. 11
1. HON CNH LCH S RA I NG CNG SN VIT NAM........................... 11
1.1. Hon cnh quc t cui th k XIX u th k XX.............................................. 11
1. 2. Hon cnh trong nc ......................................................................................... 13
2. HI NGH THNH LP NG V CNG LNH CHNH TR U TIN CA
NG............................................................................................................................. 22
2. 1. Hi ngh thnh lp ng...................................................................................... 22
2. 2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng ............................................................... 23
3. NGHA LCH S CA S RA I NG CNG SN VIT NAM .................. 24
CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945) ............. 27
1. CH TRNG U TRANH T NM 1930 N NM 1939 ............................... 27
1.1. Trong nhng nm 1930-1935 ............................................................................... 27
1. 2. Trong nhng nm 1936-1939 .............................................................................. 31
2. CH TRNG U TRANH GINH CHNH QUYN T NM 1939 N NM
1945 ................................................................................................................................ 33
2.1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng .................... 33
2. 2. Ch trng pht ng Tng khi ngha ginh chnh quyn .................................. 35
CHNG 3: NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP V QUC
M XM LC (1945-1975) ............................................................................................ 42
1. NG LI XY DNG, BO V CHNH QUYN V KHNG CHIN CHNG
THC DN PHP XM LC (1945-1954) ............................................................... 42
1.1. Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945-1946) .................. 42
1.2. ng li khng chin chng thc dn Php xm lc v xy dng ch dn ch
nhn dn (1946 - 1954) ............................................................................................... 46
1.3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v kinh nghim lch s ............... 49
2. NG LI KHNG CHIN CHNG M, CU NC, THNG NHT T
QUC (1954-1975)......................................................................................................... 51
3
2.1. ng li trong giai on 1954-1964 ................................................................... 51

2.2. ng li trong giai on 1965-1975 ................................................................... 55
2.3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc ................................... 57
CHNG 4: NG LI CNG NGHIP HA ............................................................. 61
1. CNG NGHIP HA THI K TRC I MI (1960 - 1986) ........................... 61
1.1. Ch trng ca ng v cng nghip ha ............................................................ 61
1.2. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ............................................................ 63
2. CNG NGHIP HA, HIN I HA THI K I MI.................................... 64
2.1. Qu trnh i mi t duy v cng nghip ha ....................................................... 64
2.2. Mc tiu, quan im cng nghip ha, hin i ha .............................................. 67
2. 3. Ni dung v nh hng cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t
tri thc ........................................................................................................................ 68
2. 4. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ........................................................... 69
CHNG 5: NG LI XY DNG NN KINH T TH TRNG NH HNG
X HI CH NGHA......................................................................................................... 73
1. QU TRNH I MI NHN THC V KINH T TH TRNG ........................ 73
1.1. C ch qun l kinh t Vit nam thi k trc i mi......................................... 73
1.2. S hnh thnh t duy ca ng v kinh t th trng thi k i mi ................... 76
2. TIP TC HON THIN TH CH KINH T TH TRNG NH HNG X
HI CH NGHA ............................................................................................................... 80
2.1. Mc tiu v quan im c bn .............................................................................. 80
2. 2. Mt s ch trng tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha .................................................................................................................... 82
2. 3. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ........................................................... 85
CHNG 6: UNG LI XY DNG H THNG CHNH TR .................................. 88
1. NG LI XY DNG H THNG CHNH TR THI K TRC I MI
(1945-1986)..................................................................................................................... 89
1.1. H thng chnh tr dn ch nhn dn (giai on 1945 - 1954) ............................... 89
1. 2. H thng chuyn chnh v sn (giai on 1955 - 1975 v 1975 - 1986)................ 90
1. 3. nh gi s thc hin ng li xy dng h thng chuyn chnh v sn ............ 91
2. NG LI XY DNG H THNG CHNH TR THI K I MI .............. 92
2. 1. i mi t duy v h thng chnh tr ................................................................... 92
2. 2. Mc tiu, quan im v ch trng xy dng h thng chnh tr thi k i mi . 93
2. 3. nh gi s thc hin ng li .......................................................................... 96
CHNG 7: NG LI XY DNG PHT TRIN NN VN HO V GII QUYT
CC VN X HI ....................................................................................................... 99
1. QU TRNH NHN THC V NI DUNG NG LI XY DNG, PHT
TRIN VN HA .......................................................................................................... 99
1. 1. Thi k trc i mi ......................................................................................... 99
1. 2. Trong thi k i mi ....................................................................................... 102
2. QU TRNH NHN THC V CH TRNG GII QUYT CC VN X
HI ............................................................................................................................... 110
2. 1. Thi k trc i mi ....................................................................................... 110
4
2.2. Trong thi k i mi ........................................................................................ 111

CHNG 8: NG LI I NGOI .......................................................................... 116
1. NG LI I NGOI THI K T NM 1975 N NM 1986 .................. 116
1. 1. Hon cnh lch s .............................................................................................. 116
1. 2. Ni dung ng li i ngoi ca ng ............................................................ 117
1. 3. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ......................................................... 119
2. NG LI I NGOI, HI NHP KINH T QUC T THI K I MI. 120
2.1. Hon cnh lch s v qu trnh hnh thnh ng li .......................................... 120
2. 2. Ni dung ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc t ..................................... 125
2. 3. Thnh tu, ngha, hn ch v bi hc kinh nghim.......................................... 128
CC T VIT TT
1. Quc t Cng sn - QTCS
2. Cch mng Thng 10 Nga - CMT 10 Nga
3. Hi Vit nam cch mng thanh nin - Hi VNCMTN
4. Ban chp hnh Trung ng - BCH TW
5. Vit Nam Dn ch Cng ha - Vit Nam DCCH
6. Cch mng dn tc dn ch nhn dn - Cch mng DTDCND
7. Ch ngha x hi - CNXH
8. X hi ch ngha - XHCN
9. Ch ngha t bn - CNTB
10. T bn ch ngha - TBCN
11. Cng nghip ha - CNH
12. Hin i ha - HH
13. Lc lng sn xut - LLSX
14. Quan h sn xut - QHSX
CHNG M U
I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU MN NG LI
CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM
CHNG M U
I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU MN
NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM
1. I TNG V NHIM V NGHIN CU
1.1. i tng nghin cu
1.1.1. Khi nim ng li cch mng ca ng Cng sn Vit nam
ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam l khi nim ch h thng quan
im, ch trng, chnh sch v mc tiu, phng hng, nhim v v gii php ca cch
mng Vit nam do ng Cng sn ra trong qu trnh lnh o cch mng Vit nam
- ng li cch mng c th hin qua cng lnh, ngh quyt ca ng.
- ng li cch mng ca ng rt ton din v phong ph, bao gm ng li i
ni v ng li i ngoi c ra k t khi ng ra i:
+ C ng li chnh tr chung, xuyn sut c qu trnh cch mng nh: ng li c
lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi, ng li kt hp sc mnh dn tc v sc mnh
thi i, ng li i on kt dn tc
+ C ng li cho tng thi k lch s nh: ng li cch mng dn tc dn ch
nhn dn; ng li cch mng x hi ch ngha, ng li khi ngha ginh chnh quyn
(1939-1945), ng li cch mng min Nam( 1954-1975), ng li i mi t 1986 n
nay
+ C ng li cch mng vch ra cho tng lnh vc hot ng nh: ng li cng
nghip ha, ng li xy dng nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, ng
li pht trin vn ha- vn ngh, ng li i ngoi, ng li hi nhp kinh t quc t
- S lnh o ca ng l nhn t hng u quyt nh mi thng li ca cch mng
Vit nam. S lnh o ca ng l thut ng hm cha vic ng ra ng li v t chc
qun chng thc hin ng li. Nh vy, trong hot ng lnh o ca ng, vic hach
nh ng li l cng vic quan trng hng u.
- ng li cch mng ca ng ch c gi tr ch o thc tin khi gii p ng yu
cu ca x hi. Ni mt cch khc th thc tin l hn th vng ng li. ng li
ng s tc ng tch cc n thc tin v ngc li, nu sai lm s dn n nhng tn tht,
thm ch tht bi. Qua , ng li quyt nh v tr, uy tn ca ng i vi quc gia dn
tc, tc ng n vic xc nhn vai tr lnh o ca ng vi ton dn tc. S ng, sai ca
ng li s dn n s thnh, bi ca cch mng, s sng cn ca ng. V vy, ng
li ca ng phi c hoch nh trn c s vn dng mt cch sng to l lun ca ch
ngha Mc- Lnin, t tng H Ch Minh vo iu kin c th ca Vit Nam, trn c s xc
nh r yu cu, nhim v ca cch mng Vit Nam v xu th pht trin ca th gii.
7
CHNG M U
1.1.2 . i tng nghin cu ca mn hc:

i tng ch yu ca mn hc l s ra i ca ng v h thng quan im, ch
trng, chnh sch ca ng trong tin trnh cch mng Vit Nam t cch mng dn tc
dn ch nhn dn n cch mng x hi ch ngha c th hin qua vn kin, cng
lnh, ngh quyt ca ng.
Mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam c mi lin h mt thit vi
mn Nhng nguyn l c bn ca ch ngha Mc - Lnin v mn T tng H Ch Minh.
1. 2.Nhim v nghin cu
- Mt l: Lm r s ra i mang tnh tt yu ca ng Cng sn Vit Nam ch th
hoch nh ng li cch mng Vit nam.
- Hai l: Lm r ni dung ng li, qu trnh hnh thnh, b sung v pht trin
ng li cch mng ca ng. Trong nhim v ny cn lu 3 nhim v c th nh sau:
+ Phi phn nh trung thc ni dung ng li. ng li c th hin qua cc vn
kin nhng phi hiu c thc cht mi phn nh ng ni dung ng li, t tng ch
o ca ng li.
+ Phi phn nh ng qu trnh hnh thnh, pht trin n hon thin ca ng li.
Phi bm st qu trnh y khng ri vo nhn thc sai lm v lc hu khi ng li c
nhng thay i nht nh. Ni dung c th thay i cc mc khc nhau nhng u phi
da trn nhng cn c hp l v phi c l gii mt cch r rng.
+ Trong h thng ng li cch mng ca ng c bit cn lm r ng li trong
thi k i mi v coi l ni dung trng tm.
- Ba l: Lm r kt qu thc hin ng li ca ng trn mt s lnh vc c bn
trong tin trnh cch mng Vit nam. Sau , ch ra ngha thc tin v ngha l lun;
ngha i vi dn tc v ngha quc t ca ng li qua v ng li ang hin hnh.
ng thi cng khng n trnh nhng hn ch, sai lm bc l r trong thc tin sa
cha v rt ra nhng bi hc kinh nghim.
2. PHNG PHP NGHIN CU V NGHA CA VIC HC TP MN HC
2.1. Phng php nghin cu:
- Phng php hiu theo ngha chung l con ng, cch thc v bin php t ti
mc ch.
- Phng php nghin cu ca mn hc ny c hiu l con ng, cch thc
nhn thc ng n nhng ni dung c bn ca ng li ca ng v hiu qu, tc ng ca
n trong thc tin cch mng Vit Nam.
CHNG M U
2.1.1. Phng php lun chung:

- Phi da trn th gii quan, phng php lun khoa hc ca ch ngha Mc- Lnin.
C th:
+ Nghin cu trn c s ca ch ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch
s thy c s pht trin khch quan trong qu trnh nhn thc cng nh trong qu trnh
ch o thc tin cch mng ca ng.
+ Nghin cu trn quan im lch s c th, t ng li cn nghin cu trong bi
cnh lch s ra i nh gi n mt cch khch quan. Trnh vic thot ly hon cnh,
hin i ha hon cnh lch s khng dn ti nhng sai lm trong nh gi, nhn nh.
+ Phi th hin tnh ng trong nghin cu lch s. Tnh ng l nhng quan im,
nhn thc, nh gi lch s theo quan im ca mt giai cp nht nh, th hin li ch ca
giai cp . V th, cng mt s kin lch s nhng cc giai cp khc nhau s c cch nhn
nhn, nh gi khc nhau. y l s khc bit gia khoa hc t nhin v khoa hc x hi.
- Phi da trn cc quan im c ngha phng php lun ca ch tch H Ch Minh
v cc quan im ca ng.
2.1.2. Phng php nghin cu c th khc ca khoa hc x hi:
- Phi vn dng nhiu phng php nghin cu nh phng php lch s v phng
php lgic, quy np v din dch, phn tch v tng hp, ng i v lch i, c th ha v
tru tng ha, so snhi vi mi ni dung c th cn phi vn dng phng php
nghin cu ph hp.
- Trong cc phng php k trn, phng php lch s v phng php logic l nhng
phng php ht sc quan trng trong nghin cu ng li cch mng ca ng.
+ Phng php lch s da trn vic bm st cc s kin lch s theo trnh t thi gian
s gip ta th hin c tnh c th, s phong ph, sinh ng ca lch s.
+ Phng php lgic l phng php nghin cu cc hin tng trong hnh thc tng
qut nhm vch ra bn cht, tnh tt yu, tnh quy lut, xu hng pht trin gia nhng thng
trm, b bn ca lch s.
V vy, trong nghin cu ta phi kt hp mt cch hi ha c 2 phng php , trnh
ri vo thi cc ny hay thi cc khc dn n trng hp thy cy m khng thy rng
hoc ngc li.
2. 2. ngha ca vic hc tp mn hc
- Trang b cho sinh vin nhng hiu bit c bn v s ra i ca ng, v ng li
ca ng trong cch mng dn tc dn ch nhn dn v cch mng x hi ch ngha, c bit
l ng li ca ng trong thi k i mi. Vic nm vng nhng ni dung s nng cao
CHNG M U
nng lc t duy c th t gii p, ng x v kin nh trc mt s vn thng gp

trong i sng chnh tr phc tp.
- Bi dng cho sinh vin nim tin vo s lnh o ca ng, cng c lp trng
chnh tr, trung thnh vi l tng ca ng, c nh hng phn u theo mc tiu, l tng
v ng li ca ng; nng cao thc trch nhim cng dn trc nhng nhim v trng
i ca t nc.
- Sinh vin c c s vn dng kin thc chuyn ngnh ch ng, tch cc gii quyt
nhng vn kinh t, chnh tr, x hi...theo ng li, chnh sch ca ng. l ngi
Vit Nam th ai cng phi thc hin php lut ca nh nc v ng li ca ng. Quyn li
v trch nhim ca tng ngi khng ra ngoi qu o . V vy, nghin cu v hc tp
ng li cch mng ca ng l vn thit thc vi tt c mi ngi.
10
CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

TIN CA NG
CHNG 1
S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V
CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG
A. MC TIU
Sinh vin cn nm c nhng ni dung ch yu sau:
- Bi cnh quc t v tc ng ca n i vi Vit nam.
- S chuyn bin v kinh t, chnh tr - x hi Vit nam di tc ng ca chnh sch
thng tr ca thc dn Php
- S b tc v ng li cu nc v giai cp lnh o trong phong tro gii phng
dn tc cui th k XIX, u th k XX.
- Qu trnh la chn con ng gii phng dn tc ca Nguyn i Quc.
- Vai tr ca Nguyn i Quc trong s ra i ca CSVN.
- Ni dung v ngha ca Chnh cng ng cng sn Vit nam do Nguyn i Quc
son tho.
- ngha lch s ca s ra i ca ng Cng sn Vit nam.
B. NI DUNG
ng Cng Sn Vit Nam ra i nm 1930 l sn phm tt yu ca lch s, l kt qu
chun b cng phu v mi mt ca lnh t Nguyn i Quc. S kin y to ra bc ngot
ln cho cch mng Vit nam. Ngay ti hi ngh thnh lp, ng thng qua Cng lnh
cch mng sng to do Nguyn i Quc son tho. Chng ny cung cp cho chng ta nhng
kin thc v mt s kin trng i - s ra i ca ng CSVN - ch th hoch nh ng li
cch mng Vit nam.
1. HON CNH LCH S RA I NG CNG SN VIT NAM
1.1. Hon cnh quc t cui th k XIX u th k XX
1.1.1. S chuyn bin ca ch ngha t bn v hu qu ca n
- T na sau th k XIX, CNTB phng Ty chuyn nhanh t giai on t do cnh
tranh sang giai on c quyn (giai on quc ch ngha).
- n u th k XX, ch ngha quc hon thnh vic phn chia th trng th
gii. S thng tr ca ch ngha quc dn n nhng thay i ln:
+ i sng ca cc nc thuc a b thay i mnh m c v kinh t, c cu x hi
v thc dn tc. S phn ng gy gt ca cc nc thuc a lm cho phong tro chng
11

TIN CA NG
ch ngha quc, ginh c lp cho cc dn tc thuc a tr thnh vn c tnh cht thi

i, thnh mt dng thc cch mng mi.
+ Xut hin 2 mu thun mi ca thi i l mu thun gia quc v quc v
thuc a v mu thun gia cc nc thuc a v quc. Nhng mu thun ny ngy
cng pht trin mnh m, i hi phi c gii quyt v chnh l tin cho cc cuc
chin tranh th gii v cch mng v sn.
1.1.2. nh hng ca ch ngha Mc-Lnin
- Vo gia th k XIX, phong tro u tranh ca giai cp cng nhn chng ch ngha
t bn pht trin mnh i hi phi c h thng l lun khoa hc vi t cch l v kh t
tng ca giai cp mnh. Ch ngha Mc-Lnin ra i nhm p ng yu cu .
- Vi khu hiu v sn cc nc lin hip li, ch ngha Mc- Lnin dn n s
hnh thnh cc t chc cng nhn quc t nh: Quc t I (1864-1876), Quc t II (18891923), Quc t III (1919-1943).
- Mun ginh c thng li trong cuc u tranh, giai cp cng nhn phi lp ra
chnh ng ca mnh1 v ch ngha Mc - Lnin tr thnh mt trong nhng yu t quan
trng dn ti s ra i v l nn tng t tng ca cc ng Cng sn nhiu nc trn th
gii, trong c ng Cng sn Vit Nam.
1.1.3. Tc ng ca cch mng Thng Mi Nga
- Sau khi cch mng Thng Mi Nga thnh cng (1917), Nh nc X Vit ra i
m ra mt thi i mi - thi i qu t ch ngha t bn ln ch ngha x hi. T , ch
ngha Mc-Lnin t l lun tr thnh hin thc.
- Cch mng Thng Mi Nga l mt s kin mang tm vc quc t v c ngha lch
s to ln:
+ CMT 10 Nga to ra m hnh cch mng mi do giai cp v sn lnh o cho rt
nhiu dn tc i theo.
+ CMT 10 Nga cn mang ngha ca cuc cch mng gii phng dn tc nn m
ra trc mt cc dn tc b p bc mt thi i cch mng chng quc, thi i gii
phng dn tc2.
1.1.4. S ra i ca quc t cng sn thng 3/1919:
- Thng 3/1919, Quc t Cng Sn c thnh lp v thc y mnh m phong tro
cng sn v cng nhn quc t theo con ng cch mng trit .
Xem li gio trnh Nhng nguyn l c bn ca ch ngha Mc-Lnin, chng VII, phn Vai tr ca
ng Cng sn trong qu trnh thc hin s mnh lch s ca giai cp cng nhn, H, 2009, tr 370.
2
H Ch Minh: Ton tp, Nxb CTQG, H, 2000, t 8, tr 562
12

TIN CA NG
- QTCS vi khu hiu V sn cc nc v cc dn tc b p bc on kt li l t

chc quc t duy nht lc quan tm, gip v ch o phong tro cch mng gii phng
dn tc thuc a nn t chc ny c nh hng ln ti phong tro cch mng .
- i vi Vit Nam, QTCS c vai tr quan trng trong vic truyn b ch ngha McLnin, trong vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam v c ch trng, ng li ca
ng ta trong mt thi gian nht nh. Nguyn i Quc nhn mnh vai tr ca t chc
ny i vi Vit nam nh sau: An nam mun cch mnh thnh cng th phi nh tam
quc t3.
Tnh hnh th gii y bin ng nh hng mnh m n Vit nam.
1. 2. Hon cnh trong nc
1.2.1. X hi Vit nam di s thng tr ca thc dn Php
Nm 1858, thc dn Php n sng xm lc Vit nam. Triu nh nh Nguyn u
hng tng bc v n ngy 6/6/1884 phi k hip nh Pactnt vi 19 iu khon chnh
thc tha nhn s cai tr ca thc dn Php trn t Vit nam.
* V chnh sch cai tr ca thc dn Php: Sau khi nh chim Vit nam, thc dn
Php thit lp b my thng tr thc dn v thi hnh y chnh sch cai tr nh sau:
- V chnh tr:
+ Thi hnh chnh sch chuyn ch vi b my n p nng n.
+ Tc b quyn lc i ni, i ngoi ca chnh quyn phong kin nh Nguyn, duy
tr ch cai tr trc tip t trung ng n c s, bin quan li phong kin tr thnh b
nhn, tay sai.( V d: Php cng nh Thanh k Cng c phn chia bin gii Vit Trung
vo nm 1887 ).
+ Thi hnh chnh sch chia tr.
Kt qu ca chnh sch cai tr v chnh tr bin nc ta thnh mt x thuc a,
dn ta l vong quc n, T quc ta b giy xo di gt st ca k th hung c4.
- V kinh t:
+ Tip tc duy tr phng thc sn xut phong kin cng vi vic thit lp mt cch
hn ch phng thc sn xut TBCN phc v cho chnh sch khai thc thuc a ca Php.
+ Thi hnh chnh sch kinh t c quyn bin Vit nam thnh th trng tiu th
hnh ha ca Php, dng hng ro thu quan ngn chn hng ha ca cc nc khc.
+ Tin hnh 2 cuc khai thc thuc a ( 1897-1914 v 1919-1929) Vit nam vi
trng tm l khai thc ti nguyn v cp rung t lp n in.
H Ch Minh: Ton tp , t 2, tr 287.
H Ch Minh: Ton tp, t 10, Tr 2
13

TIN CA NG
+ nh ra nhiu th thu v l nh vo ngi lao ng khin i sng ca nhn dn

v cng kh cc.
Kt qu ca chnh sch cai tr kinh t l kinh t Vit nam vn b km hm trong
vng lc hu v ph thuc nng n vo kinh t Php.
- V vn ha: thi hnh chnh sch ngu dn d b cai tr.
Kt qu ca chnh sch vn ha phn ng trn l trn 90% dn s Vit nam m ch.
* V tnh hnh giai cp: Di tc ng ca chnh sch cai tr ca thc dn Php, trong
x hi Vit nam din ra s phn ha ca cc giai cp c v s ra i ca cc giai cp,
tng lp mi. C th nh sau:
- Giai cp a ch, phong kin:
+ Xt di gc chnh tr th giai cp a ch phong kin c s phn ha nh sau:
Mt b phn a ch phong kin cam tm lm tay sai cho thc dn Php duy tr quyn li
ca mnh. Mt b phn khc nu cao truyn thng yu nc v tinh thn bt khut ca dn tc
ng v pha nhn dn chng Php.
+ Xt di gc kinh t th giai cp a ch phn ha thnh 3 b phn l tiu, trung
v i a ch, trong i a ch thng ng hn v phe quc cn trung v tiu a ch
vn c tinh thn dn tc.
- Giai cp nng dn: Cng vi giai cp a ch, nng dn l giai cp tn ti lu i
Vit nam. y l thnh phn chim tuyt i a s (90%) trong x hi Vit nam.
+ Giai cp nng dn b bn cng ha v ph sn hng lot do b quc v a ch
chim ot rung t, nn su cao thu nng, nn cho vay nng li v vic mt ma lin min
do thin tai
+ Giai cp nng dn cng c s phn tng thnh ph nng, trung nng, bn nng v c
nng.
Bn cnh cc tng lp, giai cp i din cho x hi Vit Nam truyn thng, nhng giai
cp mi cng c s pht trin v phn ho ngy cng r rt hn.
- Giai cp cng nhn:
+ Nguyn nhn hnh thnh: L sn phm trc tip ca 2 cuc khai thc thuc a ca
thc dn Php Vit nam.
+ V s lng: n ht cuc khai thc thuc a ln 2 (1929) giai cp cng nhn Vit
nam t con s 22 vn, chim 1,1% dn s Vit nam, trong ch yu l cng nhn m v
cng nhn n in.
14

TIN CA NG
+ V c im: Giai cp cng nhn Vit nam va c nhng c im chung ca giai

cp cng nhn quc t 5 va c nhng c im ring bit, c th. l:
1. Phi chu ba tng p bc bc lt ( quc, phong kin, t sn bn x) nn tinh thn
cch mng ca h rt cao, mi th dn tc gn lin vi mi th giai cp.
2. H u xut thn t nhng ngi nng dn b bn cng ho nn c mi quan h gn
gi, trc tip v mu tht vi nng dn. y l c s khch quan thun li hnh thnh khi
lin minh cng-nng.
3. Ra i trc giai cp t sn dn tc.
4. Ni b thun nht, khng c tng lp cng nhn qu tc nn khng chu nh hng
ca ch ngha cng on, ch ngha ci lng.
5. Giai cp cng nhn Vit Nam ra i v pht trin trong iu kin thun li khi giai
cp cng nhn Nga lm nn CMT 10, QTCS thnh lp v lnh t Nguyn i Quc
bt u truyn b ch ngha Mc-Lnin vo Vit Nam nn trng thnh nhanh chng v nhn
thc.
- Giai cp t sn:
+ Ngay t khi ra i, do chnh sch c quyn v chn p ca t bn Php v cc t
bn ngoi kiu nn t sn Vit nam khng th pht trin c. Do , th lc kinh t v a v
chnh tr ca giai cp ny rt nh b v yu t.
+ Trong qu trnh pht trin, giai cp t sn Vit nam phn thnh 2 b phn l t sn
mi bn v t sn dn tc. T sn mi bn l nhng nh t sn ln, hp tc kinh doanh vi
quc Php nh lm cai thu, lm i l cung cp nguyn vt liu hoc phn phi hng ha
ca PhpV c quyn li kinh t v chnh tr gn lin vi quc thc dn nn t sn mi
bn thng l tng lp i lp vi dn tc. Cn t sn dn tc bao gm nhng nh t sn va
v nh. H b t bn Php chn p nn h cng c tinh thn chng quc v phong kin v
l mt lc lng cch mng trong phong tro gii phng dn tc.
- Giai cp tiu t sn:
+ Giai cp tiu t sn ngy cng tr nn ng o, bao gm nhiu b phn khc nhau:
tiu thng, tiu ch, cng chc, hc sinh, sinh vin Trong , gii tr thc v hc sinh l
b phn quan trng ca tng lp tiu t sn.
+ Nhn chung a v kinh t ca h rt bp bnh, lun b e do ph sn, tht nghip.
+ H c tinh thn yu nc nng nn, li b quc v phong kin p bc, bc lt v
khinh r nn rt hng hi tham gia cch mng.
Xem li gio trnh Nhng nguyn l c bn ca ch ngha Mc-Lnin, chng VII, phn 2. Nhng iu
kin khch quan quy nh s mnh lch s ca giai cp cng nhn, tr 365.
15

TIN CA NG
+ c bit, tng lp tr thc vi c im u thi, mn th v c kh nng tuyn

truyn tt nn h l mt lc lng cch mng khng th thiu trong cuc u tranh v c lp,
t do ca dn tc.
* V mu thun x hi :
- Mu thun vn c trong lng x hi Vit nam phong kin l mu thun gia nng
dn v a ch phong kin khng mt i m vn tip tc tn ti v tr nn gay gt.
- Bn cnh , xut hin ln mt mu thun mi bao trm ln tt c l mu thun gia
ton th dn tc Vit nam vi quc Php xm lc.
- Hai mu thun c bn y phn nh bn cht ca ch thuc a na phong kin v
quy nh nhim v ca cch mng Vit Nam trong tng lai l chng quc ginh c lp
dn tc v chng phong kin ginh quyn dn ch cho nhn dn, ch yu l rung t cho
nng dn. Trong 2 nhim v th chng quc, ginh c lp dn tc l nhim v hng
u.
* Tm li: Chnh sch cai tr ca thc dn Php tc ng mnh m n x hi Vit
nam v lm cho:
- Tnh cht x hi thay i: X hi Vit nam t mt x hi phong kin c lp tr
thnh x hi thuc a - na phong kin.
- C cu giai cp trong x hi thay i. l s ra i ca cc giai cp, tng lp mi
nh cng nhn, t sn, tiu t sn. y l mt lc lng cch mng mi cho mt cuc cch
mng mi trong tng lai.
- Mu thun x hi thay i. Xut hin mu thun mi l mu thun dn tc vi
quc v mu thun tr thnh mu thun bao trm.
1.2.2. Phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin v t sn cui th k XIX- u
th k XX
Cui th k XIX, d triu nh nh Nguyn u hng thc dn Php nhng nhn dn
ta t th h ny n th h khc, di s lnh o ca giai cp ny hay giai cp khc lin tc
vng ln chng bn cp nc. Ni bt nht l phong tro yu nc theo khuynh hng
phong kin v t sn.
* Phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin:
- Phong tro Cn Vng (1885-1896):
- Khi ngha nng dn Yn Th (1884-1913)
* Phong tro yu nc theo khuynh hng dn ch t sn: Xt v phng php, trong
phong tro dn ch t sn di s lnh o ca cc s phu yu nc c 2 xu hng:
- Xu hng bo ng ca Phan Bi Chu v phong tro ng Du(1904-1908)
- Xu hng ci cch ca Phan Chu Trinh
16

TIN CA NG
- Ngoi ra, trong thi k ny Vit nam cn c nhiu phong tro u tranh khc nh:
Phong tro ng Kinh Ngha Thc (1907); phong tro ty chay t sn Hoa Kiu (1919)
i cc ci cch t do, dn ch.
- T trong phong tro u tranh, cc t chc ng phi ra i: ng Lp hin
(nm 1923); Vit nam ngha on (nm 1925), ng Thanh Nin cao vng (nm 1926); Tn
Vit cch mng ng (nm1927), Vit nam quc dn ng (nm 1927) Trong s cc ng
phi , Tn Vit cch mng ng v Vit nam quc dn ng c nh hng ln nht.
* Tm li:
- C th ni, cc phong tro cu nc di s lnh o ca cc giai cp, ng phi
khc nhau t lp trng phong kin n lp trng t sn, tiu t sn qua kho nghim ca
lch s u tht bi v thiu mt ng li ng n.
- Cch mng Vit nam ang ng trc cuc khng hong trm trng v con ng
cu nc, v giai cp lnh o. Lch s t ra nhim v phi tm ra con ng cch mng
mi, giai cp lnh o mi ph hp vi xu th pht trin ca thi i v ph hp vi c
im ca x hi Vit nam.
1.2.3. Phong tro yu nc theo khuynh hng v sn.
* Nguyn i Quc chun b cc iu kin v chnh tr, t tng v t chc cho s vic
thnh lp ng cng sn Vit nam.
- S lc qu trnh tm ti con ng cu nc mi ca Nguyn i Quc (19111920).
+ Ngy 5/6/1911 ngi thanh nin Nguyn Tt Thnh ri bn nh Rng (Si Gn) ra
i tm ng cu nc. Ngi khng dng li phng ng nh cc v tin bi m sang
phng Ty, n tn hang ca k th tm con ng cu nc khc .
+ Trn hnh trnh bn ba khp nm chu bn bin, Nguyn i Quc tm tm
hiu k cc cuc cch mng in hnh trn th gii nh cch mng M (4/7/1776) v cuc
cch mng Php (14/7/1789). Ngi nh gi cao t tng t do, bnh ng, bc i v quyn
con ngi ca cc cuc cch mng nhng cng nhn thc r hn ch ca n. Ngi cho
rng l nhng cuc cch mnh t bn, cch mnh khng n ni, ting l cng ha dn
ch nhng k thc trong th n tc lc nng dn, ngoi th p bc thuc a6. T ,
Nguyn i quc khng nh con ng cch mng t sn khng th a li c lp, hnh
phc cho nhn dn cc nc ni chung, cho nhn dn Vit nam ni ring.
H Ch Minh: ton tp, t 2, tr 270.
17

TIN CA NG
+ Nm 1917 khi tr li Php, Nguyn i Quc thnh lp t chc Hi nhng ngi

Vit nam yu nc ti Php. Khi cch mng thng 10 Nga bng n v thng li, Ngi
ng h CMT10 ch theo cm tnh t nhin cha hiu ht tm quan trng lch s ca n7.
+ u nm 1919, Nguyn i Quc gia nhp ng x hi Php. Thng 6/1919, thay
mt Hi nhng ngi Vit nam yu nc ti Php Nguyn i Quc gi ti hi ngh
Vcxay bn Yu sch ca nhn dn Vit nam gm 8 im, i chnh ph Php thc hin
cc quyn t do dn ch Vit nam. Nhng yu cu chnh ng v cp thit khng c
chp nhn v Ngi rt ra kt lun: Nhng li tuyn b ca ch ngha quc, ch ngha
Uynxn ch l tr bp bm, cc dn tc mun c gii phng ch c th da vo sc lc ca
chnh bn thn mnh8.
+ Thng 3/1919 Lnin thnh lp Quc t Cng sn (Quc t III). Nh vy, lc ny
trong phong tro cng nhn quc t cng tn ti Quc t II v quc t III. Cc ng X hi
ca giai cp cng nhn cc nc ng trc s la chn: tin v i theo quc t no, i theo
con ng no? ng X hi Php t chc m Nguyn i Quc ra nhp t u nm 1919
v bn thn Nguyn i Quc cng ng trc s la chn .
+ ng lc , ti i hi ln II ca QTCS (khai mc ngy 10/7/1920) Lnin c
bn S tho ln th nht v vn dn tc v thuc a(tc phm ny cn c gi l
Lun cng Lnin). Nguyn i Quc c c bn Lun cng Lnin trn t bo Nhn
o s ra ngy 16,17/7/1920. Lun cng p ng ng nguyn vng tha thit m
Nguyn i Quc ang p : t do cho ng bo, c lp cho t quc. T Ngi hon
ton tin theo Lnin, tin theo Quc t th III9. Ngi rt ra kt lun: "mun cu nc v gii
phng dn tc khng c con ng no khc ngoi con ng cch mng v sn"10.
+ Thng 12/1920 ti i hi ng X hi Php (cn gi l i hi Tua) ny ra cuc
tranh lun gay gt v vic ra nhp Quc t III hay li Quc t II. Nguyn i Quc b
phiu gii tn ng X hi sng lp ng cng sn Php v gia nhp Quc T th III.
Vi s kin ny, Nguyn i Quc t mt ngi yu nc tr thnh ngi cng sn u
tin ca dn tc Vit Nam, t mt chin s gii phng dn tc cha c khuynh hng r rng
thnh mt chin s gii phng dn tc theo ch ngha Cng sn.
Nh vy, tri qua cuc hnh trnh di y gian kh, Nguyn i Quc la chn con
ng cch mng v sn gii phng dn tc mnh, kp thi p ng nhu cu bc thit
ca dn tc mnh l tm ra mt con ng cch mng mi.
H Ch Minh : Ton tp , Sdd, t 10, tr126.

8
H Ch Minh : Ton tp , t 1, tr 416.
H Ch Minh: Ton tp, t 10, tr 127
10
H Ch Minh: Ton tp, t 9, tr 314.
18

TIN CA NG
- Nhng hot ng cch mng ca Nguyn i Quc t 1921 n 1929: y l giai

on Nguyn i Quc xc tin mnh m vic nghin cu l lun gii phng dn tc theo hc
thuyt Mc- Lnin truyn b vo Vit Nam v tng bc chun b t tng, chnh tr v t
chc cho vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam.
+ T 1921 n thng 6/1923, Nguyn i Quc hot ng trong ng Cng sn Php.
T nm 1921, trong cc bi bo v ng Dng ca mnh, Nguyn i quc t vn :
ch cng sn c p dng c chu ni chung v ng Dng ni ring khng? V
Ngi a ra mt lun im mi m, y sng to ch ngha cng sn thm nhp vo
Chu d dng hn vo chu u11 sau khi phn tch nhng iu kin lch s v x hi c
th . T , Ngi khng nh: Cch mng gii phng dn tc thuc a c tnh ch
ng, c lp v c th thnh cng trc cch mng chnh quc, gp phn thc y cch
mng chnh quc tin ln.
Trong nhng nm hot ng Php , Nguyn i Quc vit tc phm Bn n ch
thc dn Php sau ny c in Pari vo nm 1925. Bn n ch thc dn Php
khng ch l bn co trng n thun m ch ra con ng thc hin bn n l cuc u
tranh t gii phng. Tc phm t nhng vin u tin to nn tng cho ng li
cch mng gii phng dn tc ca ng ta12.
+ T thng 7/1923 n thng 10/1924 Nguyn i Quc hot ng Lin X - trung
tm ca phong tro cng sn quc t v tip tc b sung, pht trin l lun v cch mng
thuc a. Trong thi gian ny, Ngi cn vit nhiu bi cho bo S tht ca ng cng sn
Lin X v tp ch Th tn quc t ca Quc t Cng sn. Trong cc bi bo, bi pht biu
ca mnh trong giai on ny, Nguyn i Quc cp n 3 vn . Th nht: Tng cng
mi quan h gia phong tro cng nhn cc nc quc vi phong tro cch mng cc
nc thuc a. Th hai: Vai tr quan trng v s cn thit phi t chc, lnh o giai cp
nng dn cc nc thuc a. Th ba: Vai tr c bit quan trng ca ch ngha dn tc:
ch ngha dn tc l mt ng lc ln ca t nc13.
+ T 11/ 1924 n 2/1930 Nguyn i Quc hot ng Qung Chu (Trung Quc),
nhiu nc khc v tch cc chun b cc iu kin thnh lp ng Cng sn Vit Nam.
chun b v mt t chc cho s ra i ca ng Cng sn Vit Nam, thng 6/1925,
sau khi v n Qung Chu - Trung Quc, Ngi thnh lp Hi Vit Nam cch mng
thanh nin .
chun b v t tng - chnh tr cho vic thnh lp ng, lnh t Nguyn i
Quc vch ra nhng phng hng c bn v chin lc v sch lc ca cch mng gii
11
12
H Ch Minh: Ton tp, t1, tr36.
L Th Lng: ng li u tranh ginh chnh quyn(1930-1945), H, 2008, tr 27.

13
H Ch Minh: Ton tp, t 1, tr 466.
19

TIN CA NG
phng dn tc Vit Nam trong tc phm ng kch mnh( c in nm 1927). Ni dung

c bn ca tc phm ng Kch mnh nh sau:
Th nht: Khi phn tch tnh cht ca cc cuc cch mng in hnh nh cch mng
M (1776), cch mng Php (1789), Nguyn i Quc kt lun: cch mng Php, cch
mng M l cch mng khng n ni, ch c cch mng thng Mi Nga l thnh cng
trit v dn chng s nhiu c hng ci hnh phc, t do, bnh ng. V vy, cch
mng Vit nam cn i theo con ng cch mng trit - con ng cch mng v sn.
Tnh cht ca cch mng Vit nam s l cch mng gii phng dn tc - mt b phn ca cch
mng v sn, m ng tin ln CNXH.
Th hai: Bn v lc lng cch mng: "Cch mng l vic chung ca c dn chng
ch khng phi l vic ca mt hai ngi", vic gii phng dn tc ch yu l do nhn dn ta
t lm ly, trong cng nng l gc ca cch mng.
Th ba: Bn v on kt quc t: Cch mng Vit nam l mt b phn ca cch mng
th gii, v vy cn c s gip ca quc t.
Th t: Bn v phng php cch mng: Phi gic ng v t chc qun chng cch
mng, lm cho qun chng hiu r mc ch cch mng, on kt nh giai cp p bc
mnh.
Th nm: Bn v vai tr ca ng: cch mng mun thng li th trc ht phi c
ng cch mng trong th t chc lnh o dn chng, ngoi th lin lc vi giai cp v
sn v cc dn tc b p bc trn ton th gii. ng c vng th cch mng mi thnh cng.
ng mun vng phi c ch ngha lm nn tng. Ch ngha chn chnh nht l ch ngha
Lnin14.
Nh vy, tc phm ng Kch mnh trc tip chun b v t tng chnh tr cho
vic thnh lp ng v l c s hnh thnh nn Chnh cng vn tt sau ny.
* S pht trin ca phong tro yu nc theo hng v sn: Vic truyn b ch ngha
Mc- Lnin vo phong tro cng nhn v phong tro yu nc lm dy ln cc cuc u tranh
mnh m, c bit l cuc u tranh ca giai cp cng nhn.
- Trc nm 1919, phong tro cng nhn mang tnh cht t pht, ch yu di cc
hnh thc s khai nh: b trn tp th, ph giao ko, t ln tri, nh cai k sau pht trin
thnh nhng hnh thc: bi cng, biu tnh cc quy m nh. V d nh cuc bi cng ca
200 cng nhn vin chc ngnh Lin hip thng mi ng Dng (1907)
- T nm 1919-1925 giai cp cng nhn pht trin mnh m v s lng, cht lng.
Phong tro dn mang tnh t gic. Nhiu cuc bi cng ln n ra
14
H Ch Minh: Ton tp, t2, tr 257.
20

TIN CA NG
- T nm 1926-1929, phong tro cng nhn pht trin mnh m hn di s lnh o

v hot ng ca hi Vit nam cch mng thanh nin.
- Song song vi cc cuc u tranh ca giai cp cng nhn l phong tro u tranh ca
nng dn.
- iu cn ni y l phong tro cng nhn v phong tro nng dn c tc dng
h tr ln nhau. Nng dn quyn tin ng h cng nhn hoc che ch, m bc cng nhn
khi phi v thn qu tm lnh ch khng b
* S ra i ca cc t chc cng sn Vit nam.
Cui nm 1928-1929, phong tro cng nhn v phong tro yu nc pht trin mnh
m v mang tnh thng nht trong c nc i hi phi c s lnh o thng nht ca mt
ng cch mng. Vit nam cch mng thanh nin hon thnh nhim v lch s l chun b
cho s ra i ca ng Cng sn nc ta v gi y khng cn ph hp lnh o phong
tro. Xu th thnh lp mt ng cng sn chn mui.
- Phong tro V sn ha (1928) ca HVNCMTN din ra mnh m nht Bc K, lm
cho phong tro cch mng y pht trin si ni hn, yu cu thnh lp ng Cng sn v
th cng xut hin sm hn. Cui thng 3/1929, ti 5D - Hm Long- H Ni mt s hi vin
tin tin ca Hi VNCMTN k b Bc K lp ra chi b cng sn u tin Vit Nam gm
7 ngi do ng ch Trn Vn Cung lm b th chi b.
- Thng 5 nm 1929, ti i hi ln th nht Hi VNCMTN Hng Cng - Trung
Quc, on i biu k b Bc K ngh gii tn t chc Thanh Nin v thnh lp ng
Cng sn. Nhng ngh khng c chp nhn nn on i biu Bc K rt khi i
Hi v nc.
- Ngy 17/6/1929, ti 312 Khm Thin, H Ni, i biu cc t chc cng sn min
Bc hp i hi v quyt nh thnh lp ng Dng cng sn ng, thng qua Tuyn ngn,
iu l ng, xut bn bo Ba Lim, c ra BCH T lm thi ca ng. S ra i ca ng
Dng Cng sn ng l s kin t ph chnh thc kt thc vai tr ca Hi VNCMTN.
- Trc tnh hnh , mt s hi vin tin tin ca Vit Nam cch mng thanh nin
Trung K v Nam K cng vch ra k hoch thnh lp t chc cng sn.
+ An Nam cng sn ng: Trc s ra i ca ng Dng Cng sn ng v nhu
cu ca phong tro cch mng, cc ng ch trong VNCMTN hot ng Trung Quc v
Nam K thnh lp An Nam cng sn ng vo thng 8/1929.
+ ng Dng cng sn lin on: S ra i ca ng Dng cng sn ng v An
Nam cng sn ng tc ng mnh m n s phn ho ca Tn Vit cch mng ng.
Nhng ng vin tin tin ca t chc ny tch ra lp cc chi b cng sn, xc tin chun
b m i hi thnh lp ng. Thng 9/1929 h ra tuyn t v vic thnh lp ng Dng
cng sn lin on.
Nh vy, ch trong mt thi gian rt ngn, Vit nam ra i 3 t chc Cng sn.
21

TIN CA NG
2. HI NGH THNH LP NG V CNG LNH CHNH TR U TIN CA

NG
2. 1. Hi ngh thnh lp ng
- Bi cnh lch s ca Hi ngh thnh lp ng:
+ Yu cu bc thit ca thc tin phi hp nht 3 t chc Cng sn lm mt v s tn
ti cng lc 3 t chc Cng sn lm cho lc lng cch mng b phn tn, ng li khng
thng nht.
+ Ch th ca QTCS. Ngy 27/10/1929 Quc t Cng sn gi cho nhng ngi
cng sn ng Dng ti liu V vic thnh lp mt ng Cng sn ng Dng, trong
ch r: "Cc t chc cng sn phi chm dt s chia r cng kch ln nhau ng thi xc tin
vic hp nht thnh mt chnh ng duy nht ng Dng".15
+ Vai tr ca lnh t Nguyn i Quc. Trc tnh hnh , Nguyn i Quc vi t
cch l phi vin ca Quc t Cng sn t Xim v Trung Quc( ngy 23/12/1929) ch tr
hi ngh hp nht thnh lp ng ti Cu Long (Hng Cng -Trung Quc). Thnh phn hi
ngh hp nht gm c 1 i biu ca Quc t Cng sn l Nguyn i Quc, 2 i biu ca
ng Dng Cng sn ng (Trnh nh Cu, Nguyn c Cnh), 2 i biu ca An Nam
Cng sn ng (Chu Vn Lim, Nguyn Thiu) v 2 i biu ngoi nc (L Hng Sn v
H Tng Mu).
- Ni dung Hi ngh:
+ Hi ngh tho lun v nht tr vi nm im ln theo ngh ca Nguyn i Quc
v quyt nh hp nht cc t chc cng sn thnh mt ng v ly tn l ng Cng sn
Vit nam. S ng vin ca ng khi mi thng nht hai t chc cng sn c i biu d hi
ngh l 310 ngi16.
+ Hi ngh tho lun v thng qua cc vn kin: Chnh cng vn tt, sch lc vn
tt, iu l tm tt v chng trnh tm tt ca ng do Nguyn i Quc son tho. Nhng
vn kin ny hp thnh Cng lnh cch mng u tin ca ng ta - Cng lnh Nguyn i
Quc.
+ Hi ngh quyt nh ra bo, tp ch ca ng Cng sn Vit nam.
- Ngy 24/2/1930, ng Dng Cng sn lin on chnh thc gia nhp ng Cng
sn Vit nam. ng Cng sn Vit nam hon tt vic hp nht ba t chc cng sn Vit
Nam lm mt.
15
16
ng Cng sn Vit Nam: Vn kin ng ton tp, sdd, 1998, t 1, tr 614
ng CSVN: Bo co gi QTCS, vn kin ng ton tp, Nxb CTQG, H, 1998, t2, tr 21.
22

TIN CA NG
2. 2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng

* Ni dung Cng lnh: Tuy ch vn tt nhng cc vn kin do Nguyn i Quc
son tho xc nh mt cch c h thng cc vn c bn ca cch mng Vit nam:
- V phng hng chin lc ca cch mng Vit nam: Lm "t sn dn quyn cch
mng v th a cch mng i ti x hi cng sn".
- V nhim v ca cch mng t sn dn quyn v th a cch mng: trn 3 phng
din chnh:
+V chnh tr: nh quc ch ngha Php v bn phong kin, lm cho nc Vit
nam hon ton c lp; dng ra chnh ph cng nng binh; t chc ra qun i cng nng.
+ V kinh t: Th tiu ht quc tri, thu ht sn nghip ln ca quc Php t bn
giao cho chnh ph cng nng; tch thu ht rung t ca quc lm ca cng v chia cho
dn cy ngho; min thu cho dn ngho; thi hnh lut ngy lm 8 gi
+ V vn ho, x hi: Dn chng c t do t chc; nam n c bnh quyn; ph
thng gio dc theo hng cng nng ho.
Nhng nhim v trn y th hin y yu t dn tc v dn ch, chng quc v
chng phong kin trn tt c cc lnh vc chnh tr, kinh t, vn ha-x hiTrong , chng
quc, ginh c lp dn tc l nhim v hng u.
- V lc lng cch mng: cng lnh xc nh i vi tng giai cp:
+ Cng nhn: ng phi vn ng v thu phc c ng o cng nhn lm cho giai
cp cng nhn lnh o c dn chng.
+ Nng dn: ng phi thu phc c ng o nng dn, da vng vo nng dn
ngho lnh o h lm cch mng rung t.
+ ng phi li ko c tiu t sn, tr thc, trung nng i v pha giai cp v sn,
li dng hoc trung lp ph nng, trung, tiu a ch v t sn Vit nam. B phn no ra
mt phn cch mng th phi nh Trong khi lin lc vi cc giai cp phi thn trng,
khng i vo con ng tho hip.
Nh vy, lc lng cch mng theo quan im ca Nguyn i Quc l ht sc rng
ri.
- V lnh o cch mng: giai cp v sn l lc lng lnh o cch mng Vit nam.
ng l i tin phong ca giai cp v sn lnh o cch mng Vit nam u tranh nhm
gii phng ton th ng bo b p bc, bc lt.
- V quan h quc t: Cch mng Vit nam l b phn ca cch mng th gii. ng
phi lin kt vi nhng dn tc b p bc v qun chng v sn trn th gii, nht l vi qun
chng v sn Php.
* ngha ca Cng lnh:
- y l Cng lnh cch mng u tin ca ng Cng sn Vit nam.
23

TIN CA NG
- Cng lnh xc nh ng 2 nhim v chng quc v chng phong kin ca

cch mng Vit Nam trn c s thu hiu 2 mu thun c bn ca x hi thuc a na phong
kin nn gii quyt v p ng ng nhng nhu cu bc xc ca lch s lc .
- Cng lnh cng xc nh ng trong mi quan h gia 2 nhim v th chng
quc l nhim v hng u v thc hin nhim v nng n th lc lng cch mng
phi ht sc rng m. y l s sng to ln ca Nguyn i Quc xut pht t s thu hiu
yu cu v c im ca mt x hi thuc a- phong kin. Th tng Phm Vn ng sau
ny nhn xt: Vo thi im y (tc nhng nm 20-30), h thng lun im ca H Ch
Minh mi m n k l, kh lng tng tng v m ra mt hng pht trin mi cho
dn tc Vit nam.
- Tuy nhin, do iu kin lch s, Cng lnh ch dng vn tt nn nhiu vn
cha c gii thch c th. Nhng vn s c b sung, c th ha trong cng cuc
lnh o u tranh ginh chnh quyn ca ng giai on sau.
3. NGHA LCH S CA S RA I NG CNG SN VIT NAM
- S ra i ca ng cng vi cng lnh chnh tr ca ng nh du bc ngot v
i trong lch s cch mng nc ta, chm dt thi k khng hong v ng li v giai cp
lnh o ca phong tro yu nc Vit Nam sut 2/3 th k; m ra cho dn tc ta mt thi k
mi - thi k nhn dn Vit Nam tin hnh cuc u tranh cho c lp, t do v ch ngha x
hi di s lnh o ca ng Cng sn.
- S ra i ca ng cng sn Vit nam nm 1930 l kt qu tt yu ca lch s u
tranh dn tc v u tranh giai cp nc ta trong thi i mi. N chng t rng giai cp
v sn nc ta trng thnh v sc lnh o cch mng17.
- ng cng sn Vit nam l sn phm ca s kt hp ch ngha Mc-Lnin vi phong
tro cng nhn v phong tro yu nc Vit nam. y chnh l quy lut ra i ca ng
Cng sn Vit nam.
- ng Cng sn Vit Nam ra i l kt qu ca s vn ng, ca s chun b k
lng v cc mt chnh tr, t tng v ca t chc ca lnh t Nguyn i Quc, ca s on
kt nht tr ca nhng chin s tin phong v li ch giai cp v dn tc.
- S ra i ca ng lm cho cch mng Vit nam thc s tr thnh mt b phn
khng kht ca cch mng th gii .
- Hi ngh hp nht cc t chc cng sn Vit Nam quy t ba t chc cng sn
thnh mt ng Cng sn duy nht theo mt ng li chnh tr ng n to nn s thng
nht trong ng li lnh o cch mng c nc v truyn thng on kt ca ng ta.
17
H Ch Minh: Ton tp, Sdd, t10, tr 8
24

TIN CA NG
CU HI N TP
1. c im ni bt ca th gii v Vit nam cui th k XIX u th k XX nh
hng ti cch mng Vit nam?
2. Hu qu ca chnh sch cai tr ca thc dn Php Vit nam?
3. Cc phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin v dn ch t sn Vit
Nam cui th k XIX u th k XX v nguyn nhn tht bi?
4. Qu trnh tm ng cu nc ca lnh t Nguyn i Quc?
5. Nguyn i Quc chun b iu kin v t tng chnh tr v t chc cho s ra
i ca ng Cng sn Vit nam nh th no?
6. Qu trnh ra i ca cc t chc cng sn Vit nam?
7. Ni dung Cng lnh chnh tr u tin ca ng v ngha lch s ca n?
8. Cc yu t hnh thnh ng Cng sn Vit nam v ngha lch s ca vic thnh
lp ng?
VN THO LUN
1. Chng minh: ng Cng sn Vit nam ra i u nm 1930 l mt tt yu ca lch
s.
2. Nhng im sng to trong Cng lnh chnh tr u tin ca ng do Nguyn i
Quc son tho.
3. Vai tr ca lnh t Nguyn i Quc trong s kin thnh lp ng.
TI LIU HC TP
a. Ti liu bt buc:
1. B gio dc v o to: Gio trnh ng li cch mng ca ng Cng sn Vit
nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 17- 43.
2. B gio dc v o to: ng li cch mng ca ng Cng sn Vit nam ( ti
liu phc v dy v hc Chng trnh cc mn L lun chnh tr trong cc trng i hc,
cao ng). Nxb i hc kinh t quc dn, H, 2008, tr 7- 8.
3. cng theo tn ch ca mn hc ng li cch mng ca ng Cng sn Vit
nam do b mn Mc - Lnin - Hc vin cng ngh bu chnh vin thng bin son.
b. Ti liu tham kho:
1. Chnh cng ng Cng sn Vit nam. L Mu Hn: Cc cng lnh cch mng
ca ng cng sn vit nam, Nxb CTQG, H, 2001. tr 77- 81.
2. H Ch Minh ton tp (2000), Bn n ch thc dn Php, Tp 2, Nxb. Chnh tr
quc gia, H Ni, tr. 21-128.
25

TIN CA NG
3. H Ch Minh ton tp (2000), ng cch mnh, Tp 2, Nxb. Chnh tr quc gia,

H Ni, tr. 257-318.
4. L Mu Hn (1990), H Ch Minh vi ngn c c lp dn tc trong Cng lnh
u tin ca ng, Tp ch Lch s ng, s 5, tr. 18.
5. Trnh Nhu (2000), Nguyn i Quc vi s kin thnh lp CSVN, Tp ch Lch
s ng, s 3, thng 3, tr. 30-34.
26
CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)
CHNG 2
NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)
A. MC TIU
Sinh vin cn nm vng nhng ni dung ch yu sau:
- Nhng ch trng ln ca ng thng qua cc vn kin ni bt trong giai on
1930-1945:
+ Lun cng chnh tr ca ng Cng sn ng Dng thng 10/1930.
+ Ngh quyt Hi ngh Trung ng 6 ( thng 11/1939).
+ Ngh quyt Hi ngh Trung ng 8 ( thng 5/1941).
- Ni dung v ngha ca vic chuyn hng ch o chin lc ca ng giai on
1939- 1941.
- Qu trnh chun b u tranh ginh chnh quyn giai on 1941- 1945.
- Bi cnh lch s v qu trnh thc hin Cch mng thng Tm .
- Thng li, ngha v bi hc kinh nghim ca cch mng Thng Tm.
B. NI DUNG
Ngay sau khi ra i, ng Cng sn Vit Nam bt u s nghip lnh o nhn dn
ta u tranh nh ch thc dn v phong kin, ginh c lp dn tc m trc ht l
phi ginh chnh quyn v tay nhn dn t kin to nn mt x hi mi tt p hn cho
dn tc, hnh phc hn cho nhn dn. Cuc u tranh gian kh y din ra trong 15 nm v
kt thc bng thng li ca cch mng Thng Tm. Chng ny cho chng ta hiu: lm th
no m mt ng non tr c th lm nn k tch lch s .
1. CH TRNG U TRANH T NM 1930 N NM 1939
1.1. Trong nhng nm 1930-1935
1.1.1. Hi ngh BCH TW ln th nht thng 10/1930 v bn Lun cng chnh tr ca
ng
* Bi cnh lch s ca Hi ngh:
- Do hu qa ca cuc khng hong kinh t th gii 1929-1933, mu thun v kinh t
gia mt bn l nhn dn Vit nam v mt bn l thc dn Php, tay sai ngy cng tr nn su
sc
-. S n p d man ca thc dn Php sau tht bi ca cuc khi ngha Yn Bi do
Quc dn ng tin hnh ngy 9/2/1930 y mu thun v chnh tr gia dn tc Vit Nam
v quc Php ln cao.
- S pht trin mnh m ca phong tro cch mng sau khi ng CSVN ra i m
nh cao l phong tro X-Vit Ngh Tnh.
27
- Thng 4/1930, sau thi gian hc tp Lin X, ng ch Trn Ph c QTCS c v

nc hat ng v thng 7/1930 ng ch c b sung vo BCH TW lm thi v c phn
cng cng thng v Trung ng chun b ni dung cho k hp Trung ng ln th nht.
- T ngy 14 n ngy 30/10/1930, Hi ngh BCH TW ln th nht din ra ti Hng
Cng - Trung Quc do ng ch Trn Ph ch tr. Hi ngh thng qua mt s ni dung c
bn sau:
+ Phn tch tnh hnh hin ti v nhim v cn kp ca ng.
+ Thng qua Lun Cng chnh tr ca ng, iu l ca ng do ng ch Trn Ph
son tho sau khi nh gi li nhng ni dung c bn ca Hi ngh hp nht thng 2/1930 v
bn Cng lnh chnh tr u tin ca ng do Nguyn i Quc son tho.
+ Quyt nh i tn ng CSVN thnh ng Cng sn ng Dng.
+ C ra BCH TW chnh thc v c ng ch Trn Ph lm Tng b th.
Nh vy vic thng qua bn Lun cng Chnh tr do ng ch Trn Ph son tho l
mt trong nhng ni dung c bn ca Hi ngh ny.
* Ni dung ca Lun cng
- V mu thun x hi: l mu thun giai cp din ra gay gt ng Dng gia
mt bn l th thuyn, dn cy v cc phn t lao kh; mt bn l a ch phong kin, t bn
v quc.
- V phng hng chin lc ca cch mng ng Dng:
+ Lc u cch mng ng Dng l mt cuc cch mng t sn dn quyn, c tnh
cht th a v phn . T sn dn quyn cch mng l thi k d b lm x hi cch
mng.
+ Sau khi cch mng t sn dn quyn thng li s tip tc pht trin, b qua thi k
t bn m tranh u thng ln con ng x hi ch ngha.
- V nhim v ca cch mng t sn dn quyn: nh phong kin, thc hnh cch
mng rung t trit v nh quc ch ngha Php, lm cho ng Dng hon ton
c lp. Trong hai nhim v ny, Lun cng xc nh: Vn th a l ci ct ca cch
mng t sn dn quyn v l c s ng ginh quyn lnh o dn cy.
y l s cao vn u tranh giai cp.
- V lc lng cch mng:
+ Cng nhn v nng dn l 2 ng lc chnh ca cch mng, trong giai cp v sn
va l ng lc chnh, va l giai cp lnh o cch mng, dn cy (nng dn) l lc lng
ng o nht v l ng lc mnh ca cch mng.
+ T sn thng nghip th ng v phe quc v a ch chng li cch mng, cn
t sn cng nghip th ng v pha quc gia ci lng v khi cch mng pht trin cao th h
theo quc.
28
+ Trong giai cp tiu t sn, b phn th cng nghip th c thi do d; tiu t sn

thng gia th khng tn thnh cch mng; tiu t sn tr thc th c xu hng quc gia ch
ngha v ch c th hng hi tham gia chng quc trong thi k u.
+ Ch c cc phn t lao kh th mi i theo cch mng m thi.
- V phng php cch mng: Phi ra sc chun b cho qun chng v con ng v
trang bo ng. V trang bo ng ginh chnh quyn l mt ngh thut, phi tun theo
khun php nh binh.
- V quan h gia cch mng Vit Nam vi cch mng th gii: Cch mng ng
Dng l mt b phn ca cch mng v sn th gii, v th giai cp v sn ng Dng phi
on kt gn b vi giai cp v sn th gii, trc ht l giai cp v sn Php, v phi mt
thit lin lc vi phong tro cch mng cc nc thuc a v na thuc a nhm m rng
v tng cng lc lng cho cuc u tranh cch mng ng Dng.
- V vai tr lnh o ca ng: s lnh o ca ng Cng sn l iu kin ct yu
cho thng li ca cch mng. Mun vy:
+ ng phi c ng li chnh tr ng n, c k lut tp trung, lin h mt thit vi
qun chng.
+ ng l i tin phong ca giai cp v sn, ly ch ngha Mc-Lnin lm nn tng
t tng, i biu chung cho quyn li ca giai cp v sn ng Dng, u tranh t
c mc ch cui cng l ch ngha cng sn.
* ngha ca Lun cng
- Lun cng chnh tr khng nh li nhiu vn cn bn thuc v chin lc cch
mng m Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt nu ra.
- Lun cng c th ha mt s vn ca cch mng Vit nam nh phn chin
lc v phng php cch mng.
- Bn cnh mt thng nht c bn gia Lun cng chnh tr vi Chnh cng vn tt
v Sch lc vn tt c mt khc nhau:
+ Lun cng chnh tr khng nu ra c mu thun ch yu l mu thun gia dn
tc Vit nam vi quc Php, t khng t nhim v chng quc ln hng u.
+ Lun cng khng ra c mt chin lc lin minh dn tc v giai cp rng
ri trong cuc u tranh chng quc xm lc v tay sai.
- Nguyn nhn ch yu ca nhng mt khc nhau:
+ Lun cng chnh tr cha tm ra v nm vng nhng c im ca x hi thuc a,
na phong kin Vit nam l vn c lp dn tc bao trm ln ht thy .
+ Do nhn thc gio iu, my mc v vn dn tc v giai cp trong cch mng
thuc a v chu nh hng trc tip khuynh hng t ca Quc t Cng sn v mt s
ng cng sn khi cha coi trng vn dn tc, qu nhn mnh nhim v u tranh giai
cp.
y chnh l nhng im hn ch ca Lun cng so vi Chnh cng.
29
- T nhng im hn ch , Hi ngh Ban Chp hnh Trung ng thng 10/1930

khng chp nhn nhng quan im mi, sng to, c lp t ch ca Nguyn i Quc c
nu trong Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt v i n quyt nh th tiu Chnh
Cng vn tt. Thc tin cch mng Vit nam sau ny s khng nh tnh ng n ca Chnh
cng v dn dn khc phc nhng im hn ch ca Lun cng.
1.1.2. Ch trng khi phc t chc ng v phong tro cch mng
- Va mi ra i, ng pht ng c mt phong tro cch mng rng ln, m
nh cao l X vit Ngh Tnh.
- Khi cao tro pht trin mnh, ch th ra sc khng b, n p hng dp tt phong
tro cch mng Vit Nam v tiu dit ng Cng sn ng Dng. Lc lng cch mng b
tn tht nng n.
- Trc nhng kh khn, tn tht ca phong tro cch mng ng Dng, QTCS
c ng ch L Hng Phong lc ny ang hc tp, hot ng ti Lin X tr v phng ng
khi phc li phong tro cch mng. Theo Ch th ca Quc t Cng sn, ng ch L
Hng Phong cng mt s ng ch ch cht trong v ngoi nc t chc ra Ban lnh o
Trung ng ca ng. Thng 6/1932, Ban lnh o Trung ng cng b Chng trnh
hnh ng ca ng Cng sn ng Dng.
- Chng trnh hnh ng ca ng khng nh: kinh nghim 2 nm u tranh trong
cao tro cch mng 1930-1931 dy ta rng con ng gii phng c nht ch l con ng
v trang u tranh ca qun chng18. chun b cho cuc v trang bo ng sau ny,
ng phi ra v lnh o qun chng u tranh ginh nhng quyn li thit thc hng
ngy, ri dn a qun chng tin ln u tranh cho nhng yu cu chnh tr cao hn.
+
khi phc phong tro, ng ch trng t chc cc hi cng khai nh: Hi cy, hi cy,
hi bng, hi c sch bo - nhng hip hi m ci tn ca n hon ton khng mang mu
sc chnh tr nhng qua nhng t chc hp php ny, qun chng c tp hp v phong tro
dn nhen nhm tr li. .
+ tuyn truyn cho ch ngha Mc- Lnin v ng li ca ng mt cch kho
lo, cc cuc bt chin cng khai mang tn Duy vt hay duy tm, Ngh thut v ngh thut
hay ngh thut v nhn sinh din ra v thu ht c s quan tm ca ng o tng lp
tr thc.
- c s ch o ca QTCS, thng 3/1934, Ban lnh o hi ngoi ( hay cn gi l
Ban ch huy ngoi) ca ng Cng sn ng Dng c thnh lp do ng ch L Hng
Phong ng u, hot ng nh mt Ban chp hnh trung ng lm thi n cui nm
1934, h thng t chc ng c phc hi. Cc x y Nam K, Trung K, Bc K c
ti lp; X y Lo c thnh lp vo thng 9/1934. Ban lnh o hi ngoi lin lc c
v ch o c cc x y. Trc tnh hnh , Ban lnh o hi ngoi quyt nh triu tp
i hi ng ln th nht ng Cng sn ng Dng.
18
Vn kin ng ton tp, t 4, tr12
30
- Thng 3-1935, i hi i biu ln th nht ca ng hp Ma Cao (Trung Quc).

+ Ni dung i hi: i hi khng nh thng li ca cuc u tranh khi phc phong
tro cch mng; ra ba nhim v trc mt, trong nhim v quan trng nht l cng c,
pht trin ng; bu ra BCH TW ng do ng ch L Hng Phong lm Tng b th.
+ ngha ca i hi:
Th nht: i hi nh du thng li ca cuc u tranh khi phc t chc ng.
Th hai: i hi th hin bn lnh chnh tr ca ng. Trong iu kin b khng b c
lit nhng ng vn gi vng ch kin cng.
+ Hn ch ca i hi: Bn cnh ngha lch s trn th i hi ng I vn cn
nhng hn ch sau:
Th nht: i hi cha tng kt c nhng kinh nghim lnh o u tranh ca
ng t khi thnh lp, c bit cha rt ra c bi hc sau cao tro cch mng 1930-1931.
Th hai: i hi khng nhy cm vi thi cuc nn chnh sch ca i hi Ma Cao
vch ra khng st vi phong tro cch mng th gii v trong nc lc by gi 19.
Th ba: i hi cha khc phc c t tng t khuynh, vn ng trn lp trng
ca Lun cng ph phn Chnh cng.
1. 2. Trong nhng nm 1936-1939
1.2.1. Hon cnh lch s
* Tnh hnh th gii:
- T u thp k 30, mt s nc trn th gii nh c, , Ty ban Nha, Nht
ra i ch ngha pht xt - mt nn chuyn chnh c ti, tn bo.
- Cc th lc pht xt th gii lin kt thnh khi Trc( Trc Bclin- TokyoRm). Chng tuyn b chng QTCS, tiu dit Lin x v phong tro cch mng v sn th
gii.
- Trc tnh hnh , i hi VII ca Quc t Cng sn hp ti Mtxcva (25/
7/1935- 20/8/1935) di s ch tr ca G.imitrp. (on i biu ng Cng sn ng
Dng do L Hng Phong dn u). i hi nhn mnh cc vn sau y:
+ K th ch yu v nguy him trc mt ca nhn dn th gii cha phi l ch ngha
quc ni chung m l ch ngha phtxt.
+ Nhim v trc mt ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng th gii lc ny
cha phi l u tranh lt ch ngha t bn, xy dng ch ngha x hi, m l chng ch
ngha phtxt, chng chin tranh, bo v dn ch v ha bnh, bo v Lin X
+ V t chc: thc hin nhim v cp bch , giai cp cng nhn cc nc trn
th gii phi thng nht hng ng ca mnh, phi thnh lp mt trn nhn dn rng ri
chng phtxt v chin tranh.
19
H Ch Minh: Ton tp, Sdd, t 6, tr 155.
31
+ i vi cc nc thuc a v na thuc a, mt trn dn tc thng nht chng

quc c tm quan trng c bit.
Nhng quan im mi ca i hi VII QTCS ph hp vi yu cu cp bch ca
thi cuc l chng ch ngha pht xt, chng chin tranh v tc ng mnh m n ch
trng, chnh sch ca cc ng Cng sn trn th gii, trong c ng Cng sn ng
Dng.
- Sau i hi VII QTCS, cc ng Cng sn ra sc phn u thnh lp mt trn
nhn dn rng ri chng pht xt. c bit, ti Php mt trn Bnh dn Php c thnh lp
(bao gm ng Cng sn, ng x hi v ng Cp tin) v ginh thng li trong cuc
tng tuyn c v ng ra thnh lp chnh ph mi. Chnh ph ny thng qua mt s chnh
sch tin b i vi cc nc thuc a nh: th t chnh tr phm, ni rng mt s quyn dn
sinh dn chS kin chnh tr trn Php c tc ng trc tip n tnh hnh ng Dng.
* Tnh hnh trong nc:
- ng Cng sn ng Dng phc hi v bc vo thi k cch mng mi.
- Hu qu ca cuc khng hong kinh t th gii 1929-1933 tc ng xu n i sng
ca tt c cc giai tng trong x hi. Trong khi , bn cm quyn phn ng ng Dng
vn ra sc v vt v khng b nhn dn. V vy, mi giai tng trong x hi lc ny u mong
mun cuc sng c ci thin, dn ch c thc hin. y l c s ng ta pht ng
cao tro cch mng i cc quyn dn sinh, dn ch.
1.2.2. Ch trng v nhn thc mi ca ng
* Ch trng mi ca ng: Xut pht t c im tnh hnh ng Dng v th
gii, vn dng Ngh quyt i hi VII ca Quc t Cng sn, Ban chp hnh Trung ng
ng Cng sn ng Dng hp Hi ngh ln th 2 ( 7/1936), ln th 3 (3/1937), ln th
4( 9/1937) v ln th 5( 3/1938) v ra nhng ch trng mi, i quyn dn sinh, dn
ch .
* Nhn thc mi ca ng v mi quan h gia hai nhim v dn tc v dn ch, phn
v phn phong trong cch mng ng Dng: Nhn thc mi th hin trong vn kin
Chung quanh vn chin sch mi cng b thng 10-1936 .
- Ni dung ca nhn thc mi: Trong vn kin ny, ng nu mt quan im mi:
"Cuc dn tc gii phng khng nht thit phi kt cht vi cuc cch mng in a L
thuyt y c ch khng xc ng. Nu nhim v u tranh chng quc l cn kp cho lc
hin thi, cn vn in a tuy quan trng nhng cha phi trc tip bt buc th c th tp
trung nh quc ri sau mi gii quyt vn in a.20. l nhn thc mi
ph hp vi tinh thn trong Cng lnh cch mng u tin ca ng, bc u khc phc
hn ch ca Lun cng chnh tr thng 10-1930. Tuy nhin, nhn thc mi ng n cha
c khng nh mt cch chc chn v l lun, cha c thc hin trn thc tin. C th
20
ng Cng sn Vit nam: Vn kin ng ton tp, t6, tr 152.
32
ni: Chung quanh vn chin sch mi chm n, h m tng mi v s cp thit

ca cch mng gii phng dn tc21. V vy, c th coi y l bc m chun b cho s
chuyn hng chin lc quyt lit ca ng nm 1939.
- ngha ca nhn thc mi:
+ C th ni rng, cc Ngh quyt ca Ban Chp hnh Trung ng trong thi k ny
nh du bc trng thnh ca ng v chnh tr v t tng, th hin bn lnh v tinh thn
c lp t ch, sng to ca ng khi gii quyt ng n mi quan h gia mc tiu chin
lc v mc tiu trc mt, gia lin minh cng nng v mt trn dn tc rng ri, gia dn
tc v giai cp, phn v phn phong; khi ra cc hnh thc u tranh linh hot
chun b cho cuc u tranh cao hn v c lp, t do.
+ Nh nhn thc mi , cao tro cch mng 1936-1939 u tranh i cc quyn dn
sinh, dn ch c m ra.
Tm li: Nhn chung t 1930 n 1939, ng li cch mng ca ng c bc
pht trin ng k v chin lc v phng php cch mng trong iu kin vn chnh
quyn cha t ra mt cch trc tip.
2. CH TRNG U TRANH GINH CHNH QUYN T NM 1939 N NM
1945
2.1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng
2.1.1 . Tnh hnh th gii v trong nc
* Tnh hnh th gii:
- l s bng n ca chin tranh th gii ln 2 vi s kin ngy 1/9/1939 pht xt
c tn cng Ba Lan. y l kt qu tt yu ca nhng mu thun khng th iu ha ca
ch ngha quc. Khi chin tranh bng n, s tn vong ca mi quc gia l vn nng
bng ca tt c cc nc v cc ng phi chnh tr.
- bn Php, mt trn Bnh dn Php tan v, ng Cng sn Php b t ra ngoi
vng php lut. Chnh ph phn ng alaie ln thay. Chnh ph mi ph b ton b
chnh sch dn ch ca mt trn Bnh dn trc , thi hnh mt lot bin php n p lc
lng dn ch trong nc v phong tro cch mng thuc a.
* Tnh hnh trong nc:
- S tham chin ca Php lm cho tnh hnh ng Dng bin i su sc. Thc
dn Php thi hnh chnh sch Cai tr thi chincc k tn bo. C th:
+ V chnh tr: tng cng n p, ban b lnh thit qun lut, pht xt ha b my
nh nc.
+ V kinh t: tng cng bc lt, thc hin chnh sch kinh t ch huy phc v
cho chin tranh.
21
Trnh Nhu :V tc phm Chung quanh vn chin sch mi, Tp ch Lch s ng thng 8/2002:
tr 12.
33
+ V qun s: Tng cng bt lnh. Hn 7 vn ngi Vit nam c a sang

Php lm bia n.
Tt c nhng iu lm cho mu thun vn c ca x hi ng Dng l mu
thun gia quc Php v cc dn tc ng Dng cng thm gy gt v thc y nhanh
qu trnh cch mng. chnh l c s ng ta pht ng cao tro gii phng dn tc.
- Li dng lc Php thua c, ngy 22/9/1940, pht xt Nht nhy vo ng Dng.
Ngy 23/9/1940, ti H Ni, Php k hip nh u hng Nht, nhn dn ta ri vo cnh
mt c hai trng. iu lm cho kht vng c lp cng tr nn chy bng.
2.1.2. Ni dung ch trng chuyn hng ch o chin lc
S chuyn hng ch o chin lc ginh chnh quyn ca ng c hnh
thnh, pht trin qua Hi ngh Trung ng 6 (thng 11/1939), hi ngh Trung ng 7 (thng
11/1940 v c hon thin ti Hi ngh Trung ng 8 (thng 5/1941) vi nhng ni dung
chnh sau y:
- Mt l: t nhim v gii phng dn tc ln hng u.
+ ng ta xc nh c mu thun ch yu ng Dng ni chung v nc ta
ni ring l mu thun gia dn tc b p bc v quc Php- Nht. V th trong lc ny
nu khng gii quyt c vn dn tc gii phng, khng i c c lp, t do th chng
nhng ton th dn tc cn chu mi kip nga tru m quyn li ca b phn, giai cp n
vn nm cng khng i li c22.
+ tp trung cho nhim v hng u l gii phng dn tc th vn rung t li
xung v tr th hai v phi phc tng nhim v gii phng dn tc. ng nhn mnh: ng
trn lp trng gii phng dn tc, ly quyn li dn tc lm ti cao, tt c mi vn ca
cch mng, k c vn in a cng phi nhm vo mc ch y m gii quyt23.
+ Trong hon cnh c bit khi dn tc ta ri vo cnh mt c hai trng, ti hi
ngh Trung ng 8( thng 5/1941), ng ta xc nh Cuc cch mng ng Dng hin ti
khng phi l cuc cch mng gii quyt hai vn : phn v in a na, m l cuc
cch mng ch gii quyt mt vn gii phng dn tc. V vy, cch mng ng Dng lc
ny l cch mng dn tc gii phng24Vic xc nh nhim v duy nht - gii phng dn
tc y l s pht trin ln mt tm cao mi, trong mt hon cnh mi ca t tng chng
quc l nhim v hng u.
- Hai l: ng quyt nh thnh lp mi nc ng Dng mt mt trn dn tc
ring nhm khi dy tinh thn dn tc mnh m v pht huy tnh t lp, t cng ca cc dn
tc. Vit nam mt trn l Mt trn Vit minh. Cc t chc qun chng ca mt trn u
ly tn l Cu quc (Cng nhn cu quc, nng dn cu quc, ph n cu quc, thanh nin
24
22
ng cng sn Vit nam: Vn kin ng ton tp, t7, tr 113.
23
ng cng sn Vit nam: Vn kin ng ton tp, t6, tr 539.
ng Cng sn Vit Nam: Vn kin ng ton tp, t7, tr118-119.
34
cu quc, thiu nhi cu quc) thu ht tt c mi ngi dn yu nc tham gia cng

cuc gii phng dn tc.
- Ba l: Quyt nh xc tin chun b khi ngha v trang, coi vic chun b khi ngha
v trang l nhim v trng tm ca ng v nhn dn ta trong giai on hin ti.
+ chun b khi ngha v trang, u tin phi xy dng lc lng v trang v cn
c a cch mng. ng quyt nh duy tr lc lng v trang Bc Sn v thnh lp cc i
du kch hot ng v trang; xy dng cn c a Bc Sn - V Nhai, cn c a Cao bng
+ ng xc nh hnh thi khi ngha Vit nam l i t khi ngha tng phn
tin ti Tng khi ngha.
- Bn l: Khng nh vic sau khi cch mng thnh cng, Vit Nam s tch ra khi
lin bang ng Dng thnh lp mt nc ring v th ch chnh quyn trong tng lai ca
Vit Nam l th ch dn ch cng ha- mt chnh ph chung cho mi giai tng trong x
hi. Cn Lo v Campuchia c th lin kt thnh lin bang hay tch ring ty . Mi dn tc
u c quyn t quyt.
Bn cnh , Ban Chp hnh Trung ng cn c bit ch trng ti cng tc xy dng
ng nhm nng cao nng lc t chc v lnh o ca ng, ng thi ch trng gp rt
o to cn b, cn b lnh o, cn b cng vn, nng vn, binh vn, qun s v y mnh
cng tc vn ng qun chng.
2.1.3. ngha ca s chuyn hng ch o chin lc
- ng li cch mng gii phng dn tc, t nhim v gii phng dn tc ln hng
u pht huy cao tim nng, sc mnh ca ton dn tc v tr thnh ngn c tp
hp lc lng dn tc trong cuc u tranh ginh c lp.
- S chuyn hng ch o chin lc l s k tc v pht trin hon chnh t tng
gii phng dn tc c vch ra trong Cng lnh thng 2/1930 ca lnh t Nguyn i
Quc v chng t tnh ng n ca t tng .
- S chuyn hng chin lc nh du s trng thnh trong nhn thc ca ng
ta v mi quan h gia 2 nhim v dn tc v giai cp, phn v phn phong mt nc
phong kin - thuc a.
- S chuyn hng chin lc ng n vi phng chm ly quyn li dn tc lm
ti cao l mt trong nhng nguyn nhn c bn dn n thng li ca cch mng Thng
Tm.
2. 2. Ch trng pht ng Tng khi ngha ginh chnh quyn
2.2.1 . Pht ng Cao tro khng Nht, cu nc v y mnh khi ngha tng phn
a) Pht ng Cao tro khng Nht, cu nc
- Bi cnh lch s:
+ Vo cui 1944- u 1945, Chin tranh th gii ln th hai bc vo giai on kt
thc. Pht xt c ang ng trc s thm bi.
35
+ chu , Pht xt Nht lm vo tnh trng nguy khn. Trn mt trn Thi Bnh
Dng, Nht b Anh nh li khi Min in, qun M b ln Philippin.
+ Ti ng Dng, mu thun Nht-Php ngy cng din ra gay gt. Qun Php
ng Dng ang ch c hi qun ng minh b vo s ni dy c chim ng
Dng nh c.
+ m ngy 9/3/1945, Nht o chnh Php c chim ng Dng. Qun Php
nhanh chng u hng qun Nht. Chnh ph Nht tuyn b trao tr c lp cho Vit
Nam v dng ln chnh ph b nhn Trn Trng Kim.
- Ch trng ca ng: Ngy 12/3/1945, Ban Thng v Trung ng ng ra Ch th
Nht-Php bn nhau v hnh ng ca chng ta. Bn ch th th hin r ch trng ca
ng ta trong bi cnh lch s . Ni dung c th nh sau:
+ Ch th xc nh nguyn nhn cuc o chnh:
Th nht: Do mu thun gia 2 k th cng xm lc ng Dng.
Th hai: Nht phi h Php tr ci ha b Php nh sau lng khi qun ng minh
b.
+ Ch th xc nh k th ca cch mng ng Dng: Sau cuc o chnh, pht xt
Nht l k th chnh, k th c th, trc mt v duy nht ca nhn dn ng Dng. V
vy, phi thay khu hiu nh ui pht xt Nht-Php bng khu hiu nh ui pht xt
Nht.
+ Ch th nhn nh v tnh th cch mng: S bin vo m 9/3/1945 to ra mt
cuc khng hong chnh tr su sc, nhng iu kin khi ngha cha thc s chn mui. Tuy
vy, hin ang c nhng c hi tt lm cho nhng iu kin tng khi ngha nhanh chng
chn mui.
+ Ch th xc nh nhim v trc mt: pht ng mt cao tro khng Nht, cu nc
mnh m, lm tin cho cuc Tng khi ngha, thc y cc iu kin khi ngha nhanh
chng chn mui.
+ Ch th xc nh phng chm u tranh lc ny l: pht ng chin tranh du kch,
gii phng tng phn, m rng cn c a.
+ Ch th d kin nhng iu kin thun li thc hin tng khi ngh trong
ng c bit ch n trng hp qun ng minh vo ng Dng v s thc lch s
xy ra ng nh th.
Tm li: Ch th Nht- Php bn nhau v hnh ng ca chng ta l vn kin quan
trng c ngha ch o c th thc y tnh th cch mng chn mui nhanh chng v gp
phn vo thng li ca cch mng Thng Tm nm 1945.
b) y mnh khi ngha tng phn, ginh chnh quyn b phn
- T gia thng 3/1945 tr i, Cao tro khng Nht cu nc din ra rt si ni,
mnh m v phong ph c v ni dung v hnh thc.
- Ngy 16/4/1945, Tng b Vit Minh ra ch th v vic t chc y Ban gii phng
dn tc.
36
- Gia lc Cao tro khng Nht cu nc ang dng ln mnh m, ngy 15/5/1945,
Ban Thng v Trung ng ng triu tp Hi ngh qun s cch mng Bc K ti Hip Ho
(Bc Giang). Hi ngh nhn nh: tnh th t nhim v qun s ln trn tt c cc nhim
v quan trng v cn kp trong lc ny. Hi ngh quyt nh thng nht cc lc lng v
trang sn c thnh Vit Nam gii phng qun; quyt nh xy dng 7 chin khu trong c nc
v ch trng pht trin hn na lc lng v trang v na v trang
- Trong thng 5, 6/1945, cc cuc khi ngha tng phn lin tc n ra v nhiu chin
khu c thnh lp c ba min. khu gii phng v mt s a phng, chnh quyn nhn
dn hnh thnh, tn ti song song vi chnh quyn tay sai ca pht xt Nht.
- Thng 5/1945, H Ch Minh v Tn Tro (Tuyn quang) chun b i hi Quc
dn. Ngi ra ch th thnh lp Khu gii phng. Ngy 4/6/1945, khu gii phng chnh thc
c thnh lp.
- Gia lc phong tro qun chng trong c nc ang pht trin mnh m th nn i
din ra nghim trng cc tnh Bc B v Bc Trung B. Xut pht t li ch sng cn
trc mt ca qun chng, ng kp thi ra khu hiu Ph kho thc, gii quyt nn i.
Ch trng p ng ng nguyn vng cp bch ca nhn dn ta, v vy trong mt thi
gian ngn, ng ng vin c hng triu qun chng tin ln trn tuyn cch mng.
2.2.2. Ch trng pht ng Tng khi ngha
a) Bi cnh lch s: Chin tranh th gii ln th hai bc vo giai on kt thc:
- chu u, ngy 8/5/1945, pht xt c k hip c u hng khng iu kin vi
phe ng minh.
- Chu , pht xt Nht ang i gn n ch tht bi hon ton. Ngy 14/8/1945
chnh ph Nht ra tuyn b u hng ng minh.
- ng Dng, tuyn b u hng ca chnh ph Nht lm cho qun Nht
ng Dng hong s, chnh ph tay sai nh rn mt u. Trong lc , lc lng cch
mng c u th rng ln c nng thn v thnh th. Tnh th cch mng trc tip xut
hin.
- Tuy nhin, vn ginh chnh quyn phi ht sc gp rt nh mt cuc chy ua
nc rt vi qun ng minh.
* Ch trng ca ng:
- Hi ngh Tn tro ca BCH TW ng (13 - 15/8/1945): Hi ngh nhn nh: C
hi rt tt cho ta ginh chnh quyn c lp ti v quyt nh:
+ Pht ng ton dn tin hnh Tng khi ngha trong c nc, ginh chnh quyn t
tay pht xt Nht v tay sai trc khi qun ng minh vo ng Dng vi nguyn tc tp
trung- thng nht-kp thi.
+ Quyt nh thnh lp y ban khi ngha ton quc do ng ch Trng Chinh
lm trng ban. Ngay m 13/8/1945, y ban khi ngha ra qun lnh s 1, h lnh tng
khi ngha.
37
+ Phi nh chim ngay nhng ni chc thng. nhng ni ginh c chnh

quyn phi thnh lp y ban nhn dn v ly 10 chnh sch ln ca Vit Minh lm c s cho
chnh sch i ni.
+ V i ngoi, thc hin chnh sch thm bn, bt th, trit li dng mu thun
gia Anh - Php v M - Tng; cn trnh th cng mt lc phi i u vi nhiu k th,
phi tranh th s ng h ca nhn dn cc nc Lin X, Trung Quc, Php
- Tip theo, i hi Quc Dn cng c triu tp vo ngy 16/8/1945. i hi quyt
nh:
+ Nht tr tn thnh quyt nh Tng khi ngha ca ng Cng sn ng Dng.
+ Thng qua 10 chnh sch ln ca Mt trn Vit Minh.
+ Lp chnh ph lm thi do H Ch Minh lm ch tch
+ Quyt nh Quc ca, Quc k ca Vit nam.
Tm li: Nhng ch trng v quyt nh trn ca ng hon ton ph hp vi hon
cnh lch s quc t v trong nc. V vy, ch trng nhn c s ng h mnh m
v nhanh chng ca nhn dn c nc em sc ta m gii phng cho ta25.
b) Din bin ca cch mng Thng Tm::
- Vi tinh thn d c phi t chy c dy Trng Sn cng kin quyt ginh cho
c c lp, trong vng na cui 8/1945 cuc khi ngha v c bn thnh cng trong
phm vi c nc, chnh quyn thuc v tay nhn dn. Tiu biu nht l:
+ Khi ngha H Ni din ra vo ngy 19/8/1945
+ Khi ngha Hu din ra vo ngy 23/8/1945
+ Khi ngha Si Gn din ra vo ngy 25/8/1945
y l nhng thng li c tnh cht quyt nh lm tan r lc lng v c quan u
no ca k th.
- Ngy 25/8/1945, H Ch Minh cng Trung ng ng v y ban gii phng dn tc
v n H Ni.
- Ngy 30/8/1945, ti Hu, Bo i lm l thoi v v giao np n, kim cho i din
chnh ph lm thi nc Vit Nam Dn ch Cng ha
- Ngy 2/9/1945, ti cuc mt tinh ln Qung trng Ba nh, H Ni, thay mt
Chnh ph lm thi, Ch tch H Ch Minh trnh trng c bn Tuyn ngn c lp, tuyn b
vi quc dn ng bo, vi ton th th gii: Nc Vit Nam Dn ch Cng ho ra i.
2.2.3. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc ca cuc Cch mng Thng Tm
a) Kt qu v ngha
- i vi dn tc:
25
H Ch Minh: Ton tp, t3, tr554.
38
+ Vi thng li ca Cch mng Thng Tm, nhn dn Vit Nam p tan xing xch
n l ca ch ngha quc trong gn mt th k trn t nc ta, chm dt s tn ti ca ch
qun ch chuyn ch ngt nghn nm, lp nn nc Vit nam Dn ch Cng ha - nh
nc do nhn dn lao ng lm ch.
+ Cch mng Thng Tm nh du s i i ca mt dn tc. Nhn dn Vit nam t
thn phn n l tr thnh ngi dn nc c lp, lm ch vn mnh ca mnh. Nc ta t
mt nc thuc a tr thnh mt nc c lp v t do. ng Cng sn Vit nam t ch phi
hot ng b mt, khng hp php tr thnh mt ng cm quyn v hot ng cng khai.
+ Thng li ca Cch mng Thng Tm nh du bc pht trin nhy vt trong lch
s ca dn tc Vit nam, m ra k nguyn mi - k nguyn c lp dn tc gn lin vi ch
ngha x hi.
+ Cch mng Thng Tm l minh chng hng hn cho vai tr lnh o ca giai cp
cng nhn Vit nam vi i qun tin phong l ng Cng sn. y l mt cuc cch mng
gii phng dn tc in hnh do ng Cng sn lnh o, l thng li u tin ca ch ngha
Mc- Lnin mt nc thuc a.
- V mt quc t:
+ Cch mng Thng Tm nng cao v th quc t ca dn tc Vit nam. Ln u tin
mt dn tc nhc tiu t gii phng khi ch quc, thc dn.
+ Cch mng Thng Tm thng li chc thng mt khu quan trng trong h thng
thuc a ca ch ngha quc, m u thi k suy sp v tan r khng g cu vn ni ca
ch ngha thc dn c26 trn th gii.
+ Thng li ca Cch mng Thng Tm c v mnh m phong tro gii phng dn
tc trn th gii
+ Vi thng li ca Cch mng Thng Tm, ng v nhn dn gp phn pht trin
l lun ca ch ngha Mc- Lnin v cch mng gii phng dn tc cc thuc a, v cch
kt hp ng n quyn li ca dn tc vi quyn li ca giai cp.
b) Nguyn nhn thng li
- Nguyn nhn khch quan: cch mng Thng Tm n ra trong hon cnh quc t
thun li khi k th trc tip ca nhn dn ta l pht xt Nht u hng, bn Nht ng
Dng v chnh ph tay sai hoang mng cc .
- Nguyn nhn ch quan:
+ l s lnh o ng n, ti tnh ca ng Cng sn ng Dng.
+ l kht vng c lp, t do; ch u tranh ca c dn tc Vit Nam, l kt qu
ca 15 nm u tranh gian kh ca ton dn tc di s lnh o ca ng.
26
Ch ngha thc dn c l khi nim ch vic cc nc t bn en qun i trc tip i xm lc nc khc,

sau xa b nn c lp ca nc , dng ln b my cai tr trc tip ca mnh, c th dng giai cp thng
tr c lm tay sai.
39
c) Bi hc kinh nghim: Cch mng thng Tm li cho ng ta v nhn dn Vit nam

nhiu bi hc qu bu, gp phn lm phong ph thm kho tng l lun v cch mng gii
phng dn tc v khi ngha dn tc. C th l nhng bi hc chnh sau y:
- Mt l: Ging cao ngn c c lp dn tc, kt hp ng n hai nhim v chng
quc v chng phong kin.
- Hai l: Ton dn ni dy trn nn tng khi lin minh cng nng.
- Ba l: Li dng mu thun trong hng ng k th.
- Bn l: Kin quyt dng bo lc cch mng v bit s dng bo lc cch mng mt
cch thch hp p tan b my nh nc c, lp ra b my nh nc ca nhn dn.
- Nm l: Nm vng ngh thut khi ngha, ngh thut chn ng thi c.
- Su l: Xy dng mt ng Mc - Lnin sc lnh o tng khi ngha ginh
chnh quyn.
CU HI N TP
1. Qu trnh nhn thc v pht trin ng li cch mng ca ng ta trong giai on
1930-1939?
2. Nhn thc mi ca ng ta v ng li cch mng Vit nam trong giai on 19361939?
3. Hon cnh lch s v ch trng chuyn hng ch o chin lc cch mng ca
ng trong giai on 1939-1945?
4. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc cch
mng Thng Tm nm 1945?
VN THO LUN
1. Hy chng minh: Trong giai on cch mng 1939-1945, ng ta nhn thc v
gii quyt ng n mi quan h gia hai nhim v dn tc v giai cp, phn v phn
phong.
2. Bi hc v ngh thut chp thi c trong cch mng Thng Tm.
TI LIU HC TP
A. Ti liu bt buc:
nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 44 -76.
2. B gio dc v o to: ng li cch mng ca ng Cng sn Vit nam ( ti liu
phc v dy v hc Chng trnh cc mn L lun chnh tr trong cc trng i hc, cao
ng). Nxb i hc kinh t quc dn, H, 2008, tr 8- 17.
B. Ti liu tham kho:
40
1. Lun cng chnh tr ca ng cng sn ng dng. L Mu Hn: Cc cng

lnh cch mng ca ng cng sn vit nam, Nxb CTQG, H, 2001, tr 82 -100.
2. L Mu Hn (2002), Tr tu v sc mnh ca ng, ca dn tc- ci ngun thng
li ca Cch mng thng Tm, Tp ch Cng sn, s 23, thng 8, tr. 18-24.
3.V Quang Hin (2002), Bn thm v tnh cht ca Cch mng thng Tm, Tp
ch Lch s qun s, s 4, thng 7- 8, tr. 60-62.
4. Vn To (2005), Cch mng thng Tm - Thng li ca ng li chin lc,
sch lc ch ng v sng to ca ng, Tp ch Cng sn, s 16, tr. 13-17.
5. Hong Minh Tho (2000), Ngh thut th v thi trong Tng khi ngha Cch
mng thng Tm nm 1954 ca H Ch Minh, Tp ch Ngh thut qun s, s 4, tr. 1-3.
41
CHNG 3: NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP V QUC M XM

LC (1945-1975)
CHNG 3
NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP
V QUC M XM LC (1945-1975)
A. MC TIU
Sinh vin cn nm c nhng ni dung ch yu sau y:
* V giai on khng chin chng Php
- Bi cnh t nc sau khi Cch mng thng Tm.
- Ch trng khng chin kin quc trong giai on 1945 -1946.
- Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin chng Php (1946- 1954).
- Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng
chin chng Php.
* V giai on khng chin chng M, cu nc
- Bi cnh t nc sau nm 1954.
- Qu trnh hnh thnh ng li khng chin chng M.
- Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng
chin chng M cu nc.
B. NI DUNG
Sau cch mng Thng Tm, dn tc Vit Nam phi bc vo 2 cuc khng chin thn
thnh l khng chin chng Php v khng chin chng M ginh v bo v nn c lp
dn tc. ginh c thng li trong cuc i u vi k th mnh, iu kin tin quyt l
ng ta phi c mt ng li khng chin ng n, ph hp vi bi cnh lch s. Chng
ny gip chng ta nhn thc c vn ht sc quan trng .
1. NG LI XY DNG, BO V CHNH QUYN V KHNG CHIN CHNG
THC DN PHP XM LC (1945-1954)
1.1. Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945-1946)
1.1.1. Hon cnh lch s nc ta sau Cch mng Thng Tm
Sau khi cch mng Thng Tm thnh cng, nc Vit Nam dn ch cng ha non tr
ng trc bi cnh va c nhng thun li c bn, va c nhng kh khn chng cht.
a) Nhng thun li ca cch mng Vit nam:
42

LC (1945-1975)
- Trn th gii, h thng x hi ch ngha do Lin X ng u hnh thnh, phong

tro gii phng dn tc ang dng cao mnh m.
- trong nc, chnh quyn cch mng cng c mt s thun li nht nh:
+ H thng chnh quyn cch mng c thit lp t trung ng n a phng.
+ Lng tin v s ng h rt ln ca nhn dn dnh cho ng, mt trn Vit Minh v
H Ch Tch.
+ S pht trin mnh m ca lc lng v trang nhn dn.
+ S lnh o sng sut, ti tnh ca ng v H Ch Tch.
b) Nhng kh khn ca cch mng Vit Nam:
Chnh quyn non tr phi i u vi nguy c gic ngoi xm, gic i, gic dt
- Kh khn u tin v cng l ln nht ca cch mng Vit nam lc ny l s hin
din ca cc qun i nc ngoi trn t Vit nam. Cc qun i nc ngoi d khc nhau
v mu da, ting ni nhng ging nhau d tm mun thn tnh nc ta, mun y chng ta
tr v cuc sng n l27.
- Kh khn th hai l cc t chc phn ng ngi Vit nh "Vit quc", "Vit cch",
i Vit da vo cc th lc bn ngoi chng ph cch mng. Chng i ci t chnh
ph thnh chnh ph lin hip, lp ra chnh quyn phn ng mt s ni nh Mng Ci, Yn
Bi, Vnh Yn
- Kh khn th ba l kh khn v mt kinh t. Ch mi tip qun mt di sn kinh t
ngho nn, lc hu, li b chin tranh tn ph nng n.
- Kh khn th t l kh khn v mt vn ha- x hi. Hu qu ca chnh sch ngu dn
ca thc dn Php l 95% dn s khng bit ch. Cc t nn x hi ht sc nng n.
- Kh khn th nm thuc lnh vc ngoi giao. Lc ny, cha c mt nc no trn th
gii cng nhn v t quan h ngoi giao vi Vit nam dn ch Cng ha.
C th ni rng, vn mnh dn tc lc ny nh ngn cn treo si tc. T quc lm
nguy!
1.1.2. Ch trng khng chin kin quc ca ng
Trong hon cnh ht sc kh khn , nhm thc hin 3 nhim v dit gic i, gic
dt v gic ngoi xm, ngy 25/11/1945 Ban Chp hnh Trung ng ra Ch th Khng chin
kin quc. Ni dung bn ch th nh sau:
- Nhn nh tnh hnh th gii v trong nc, ch r nhng thun li v kh khn ca
cch mng Vit nam.
27
V Nguyn Gip: Nhng nm thng khng th no qun, Nxb CTQG, H, 2001, tr 35.
43

LC (1945-1975)
- Xc nh tnh cht ca cch mng ng Dng lc ny vn l cuc cch mng dn

tc gii phng. Khu hiu ca ta lc ny vn l "Dn tc trn ht, T quc trn ht".
- Xc nh k th chnh ca ta lc ny l thc dn Php xm lc, phi tp trung ngn
la u tranh vo chng.
- Xc nh nhng nhim v cp bch ca nhn dn ta lc nay l "cng c chnh quyn,
chng thc dn Php xm lc, bi tr ni phn, ci thin i sng cho nhn dn".
- Xc nh cc bin php c th thc hin cc nhim v .
Ch th Khng chin kin quc gii quyt kp thi nhng vn cp bch ca cch
mng Vit nam v ra chin lc, sch lc cch mng khn kho trong tnh th v cng
him ngho ca nc nh.
1.1.3. Kt qu, ngha v bi hc lch s
a) Kt qu thc hin
Cuc u tranh thc hin ch trng khng chin kin quc ca ng ta giai on
1945-1946 din ra rt quyt lit v chnh quyn cch mng ginh c nhng kt qu
ht sc to ln trn mi lnh vc:
- V chnh tr - x hi:
+ Ngy 6/1/1946, t chc cuc tng tuyn c bu ra Quc hi - c quan quyn lc nh
nc cao nht ca nc Vit Nam Dn ch Cng ho.
+ Ngy 2/3/1946, Quc hi hp k th nht bu H Ch Minh gi chc Ch tch
Chnh ph v trao quyn cho Ngi lp chnh ph chnh thc.
+ Ti k hp th hai (thng 11/1946), Quc hi thng qua Hin php ca nc Vit
nam Dn ch Cng ho v khn trng bu Hi ng nhn dn v U ban hnh chnh cc
cp.
+ Cng trong thi gian ny, Mt trn dn tc thng nht c m rng, a n s ra
i ca cc on th yu nc nh: Hi Lin hip quc dn Vit Nam (thng 5/1946), Tng
Lin on Lao ng Vit Nam, Hi Lin hip Ph n Vit Nam.... ng Dn ch Vit nam,
ng X hi Vit nam c thnh lp nhm on kt nhng ngi yu nc Vit nam.
+ Xy dng v pht trin cng c bo v chnh quyn cch mng nh qun i, cng
an, ta n. Cui nm 1946, lc lng qun i thng trc mang tn Qun i quc gia Vit
nam c 8 vn ngi. Ngy 22/2/1946 Cng an v c thnh lp. Vic v trang qun chng
cch mng, qun s ho ton dn c thc hin rng khp.
- V kinh t, vn ho:
+ Thc hin bi b thu thn v cc th thu v l khc ca ch thc dn c; tin
hnh tch thu rung t ca quc, Vit gian chia cho nng dn ngho; chia li rung t
cng mt cch cng bng, hp l; gim t 25%; gim thu, min thu cho nng dn vng b
thin tai; ch trng cho m li cc nh my do Nht li, tin hnh khai thc m, khuyn
khch kinh doanh..ng v chnh ph ku gi nhn dn tch cc tng gia sn xut y li
44

LC (1945-1975)
nn i. ng ng vin nhn dn t nguyn ng gp cho cng qu hng chc triu ng

v hng trm kilgam vng. Nn ti chnh c lp tng bc c xy dng.
+ ng vn ng ton dn xy dng nn vn ha mi, xa b mi t nn vn ha n
dch ca thc dn, xa b cc h tc lc hu, pht trin phong tro bnh dn hc v chng
nn m ch, dit "gic dt". Mt nm sau Cch mng Thng Tm c 2,5 triu ngi bit
c, bit vit.
- V bo v chnh quyn cch mng:
+ Ngay t khi thc dn Php n sng nh chim Nam B, thng v Trung ng
ng nht tr vi quyt tm khng chin ca X u Nam B v kp thi lnh o nhn dn
min Nam ng ln khng chin. Sc mnh ca c dn tc lm tht bi m mu nh
nhanh thng nhanh ca thc dn Php.
+ Cng vi vic t chc khng chin min Nam, ng ta thc hin sch lc li
dng mu thun trong ni b k th phn ho chng, trnh tnh th ng u cng mt
lc vi nhiu k th.
b) ngha ca nhng thnh qu u tranh ni trn l:
- Lm tht bi m mu xm lc ca cc th lc quc, a cch mng vt qua tnh
trng th trong, gic ngoi.
- bo v c nn c lp ca t nc, gi vng chnh quyn cch mng.
- xy dng c nhng nn mng u tin v c bn cho mt ch mi- ch
Vit Nam Dn ch Cng ho.
- chun b c nhng iu kin cn thit, trc tip cho cuc khng chin ton quc
trong tng lai.
c) Nguyn nhn thng li:
- C c nhng thng li to ln , trc ht l do ng ta c ng li ng
n. C th l ng lm c nhng vic sau:
+ nh gi ng tnh hnh nc ta sau Cch mng Thng Tm.
+ kp thi ra ch trng khng chin, kin quc ng n.
+ xy dng v pht huy c sc mnh ca khi i on kt ton dn tc
+ li dng c mu thun trong hng ng k th tp trung mi nhn vo k
th nguy him nht.
- l nh s ng h to ln v lng tin mnh m ca nhn dn ginh cho ng, chnh
ph v H Ch Tch.
d) Bi hc kinh nghim trong hoch nh v ch o thc hin ch trng khng chin kin
quc giai on 1945-1946 l:
- Phi pht huy sc mnh i on kt dn tc, da vo dn xy dng v bo v
chnh quyn cch mng.
45

LC (1945-1975)
- Phi trit li dng mu thun trong ni b k th, cha mi nhn vo k th chnh,

coi s nhn nhng c nguyn tc vi k ch cng l mt bin php u tranh cch mng cn
thit trong hon cnh c th.
- Phi tn dng kh nng ho hon xy dng lc lng, cng c chnh quyn nhn
dn, ng thi cao cnh gic, sn sng ng ph vi kh nng chin tranh lan ra c nc khi
k ch bi c.
1.2. ng li khng chin chng thc dn Php xm lc v xy dng ch dn ch
nhn dn (1946 - 1954)
- ng v Chnh ph nc Vit nam Dn ch Cng ho t r thin ch, c gng lm
nhng vic c th nhm y li chin tranh, nhng vi d tm cp nc ta mt ln na, thc
dn Php thi hnh chnh sch vic ri, tng cng khiu khch v ln chim.
Ngy 18/12/1946 chng gi Ti hu th cho ta vi nhng i hi ngang ngc v n
nh thi gian o chnh l ngy 20/12/1946 nu chnh ph ta khc t nhng iu kin do
chng t ra.
- Trong thi im lch s , Trung ng ng v H Ch Tch quyt nh pht
ng ton dn khng chin v m cuc tng giao chin lch s trc khi thc dn Php thc
hin mn kch o chnh qun s H Ni ginh th ch ng. Vo lc 20 gi ngy
19/12/1946, mnh lnh khng chin c pht i, tt c cc chin trng trong c nc
ng lot n sng. Cuc khng chin chng thc dn Php trn phm vi ton quc bt u.
Nhn dn c nc ng ln theo Li ku gi ton quc khng chin ca H Ch Tch.
- Nhn dn Vit nam bc vo cuc khng chin chng Php vi nhng thun li v
kh khn sau y:
+ Thun li:
Th nht: Ta c sc mnh ca cuc chin tranh chnh ngha khi tin hnh cuc chin
tranh ginh v bo v c lp dn tc.
Th hai: ta cng c s chun b nht nh v mi mt nn ta tin hnh chin tranh
vi s ch ng.
+ Kh khn:
Th nht: Nn kinh t ca ta lc cn rt lc hu v km pht trin, cha th p ng
ni nhu cu ca cuc chin tranh quy m, hin i.
Th hai: Lc lng qun s ca ta yu hn ca ch vi v kh th s; qun i cha
c hun luyn, o to k cng, bi bn trong khi qun i Php l qun i chnh quy,
qun i nh ngh li c trang b v kh ti tn, hin i.
Th ba: Cuc chin tranh bt u khi ta b bao vy bn pha, cha c nc no cng
nhn v gip .
46

LC (1945-1975)
Nhng c im ca s khi u v cc thun li, kh khn ni trn l c s ng ta

xc nh ng li cho cuc khng chin.
1.2.2. Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin
ng li khng chin ca ng c hnh thnh tng bc qua thc tin i ph vi
m mu, th on xm lc ca thc dn Php.
* ng li khng chin trong giai on 1946-1950 :
- Cc tc phm th hin ng li:
+ Li ku gi ton quc khng chin ca H Ch Tch (19/12/1946)
+ Ch th Ton dn khng chin ca BCH TW ng( 12/12/1946)
+ Tc phm Khng chin nht nh thng li ca Tng b th Trng Chinh.
- Ni dung ng li:
+ Mc ch khng chin l: "nh bn thc dn phn ng Php xm lc nhm ginh
c lp v thng nht.
+ Tnh cht ca cuc khng chin:Tnh dn tc gii phng v tnh dn ch mi.
+ Chnh sch khng chin: on kt ton dn, xy dng thc lc v mi mt, on kt
quc t (c vi nhn dn Php) chng bn thc dn Php phn ng.
+ Phng chm tin hnh khng chin: ton dn, ton din, trng k v t lc cnh
sinh
Ton dn khng chin c ngha l thc hin m hnh cuc chin tranh nhn dn,
mi ngi dn l mt chin s, mi lng xm l mt pho i pht huy sc mnh ca c
dn tc trong cuc chin tranh ginh c lp.
Ton din khng chin c ngha l nh ch trn tt c cc phng din: qun s,
chnh tr, kinh t, vn ha, ngoi giao trong qun s l hng u bi chin tranh l mt
cuc sc v mi mt nn phi tin hnh cuc chin tranh ton din l mt l ng nhin.
Hn na, cuc chin tranh ton din c kh nng pht huy sc mnh tng hp ca c dn tc.
Trng k khng chin c ngha l nh lu di. Ta tin hnh cuc chin tranh trng
k chng li m mu nh nhanh, thng nhanh ca ch v c thi gian xoay chuyn
tng quan lc lng t ch ta yu hn ch n ch ta mnh hn ch v nh thng ch.
c th xoay chuyn tng quan lc lng t yu thnh mnh y i hi phi c thi gian
di.
T lc cnh sinh c ngha l ta phi da vo sc mnh l chnh bi ta bt u cuc
chin tranh khi b bao vy t pha, khng nhn c s gip ca cc nc khc.
+ Trin vng khng chin: Mc d lu di, gian kh kh khn song nht nh thng li.
- ngha ca ng li:
+ ng li trn trong giai on u ca cuc khng chin chng Php l sng to v
ng n, ph hp vi thc tin ca t nc lc by gi.
47

LC (1945-1975)
+ ng li trn l s k tha v pht huy truyn thng nh gic ngoi xm ca dn

tc ta, l s vn dng l lun chin tranh cch mng ca ch ngha Mc- Lnin vo iu kin
c th ca Vit nam.
+ ng li khng chin ca ng c cng b sm c tc dng a cuc khng
chin nhanh chng i vo n nh v pht trin ng hng ngay t lc u tng bc i
n thng li.
+ ng li khng chin chng Php ra i ngay khi cuc khng chin trn phm vi c
nc bng n chng t s kp thi, nhy bn v ch ng ca ng ta trong hon cnh lch s
khc nghit.
* S b sung ng li khng chin ca i hi ng II (thng 2/1951):
- Bi cnh lch s: n u nm 1951, tnh hnh th gii v ng Dng c nhiu
chuyn bin mi.
+ Nc ta c cc nc x hi ch ngha cng nhn v t quan h ngoi giao.
+ Cuc khng chin ca chng ta ginh c nhng thng li quan trng, c bit l
thng li ca chin dch Bin Gii thu ng 1950.
+ Song li dng tnh th kh khn ca thc dn Php, quc M can thip vo
cuc chin tranh ng Dng. Nhng ni dung mi t ra yu cu phi b sung v
hon chnh ng li cch mng a khng chin n thng li hon ton.
+ Thng 2/1951, ng ta triu tp i hi ng II vi 3 mc ch. Th nht: i hi
tuyn b chia tch ng CS ng dng thnh 3 ng cch mng ring ch trng ca
tng ng ph hp vi tng dn tc v mi dn tc u c c hi thc hin quyn t quyt.
Th hai: Vit nam, tuyn b ng ra hot ng cng khai v ly tn l ng Lao ng
Vit nam. Th 3: ra ng li a khng chin ti thng li hon ton.
i hi ng thng qua ni dung c bn ca Chnh cng ng Lao ng Vit nam.
- Ni dung: Chnh cng ng Lao ng Vit nam c nhng ni dung c bn sau:
+ Tnh cht x hi: X hi Vit nam hin nay gm c ba tnh cht: dn ch nhn dn,
mt phn thuc a v na phong kin". Ba tnh cht ang u tranh ln nhau nhng mu
thun ch yu lc ny l mu thun gia tnh dn ch nhn dn v tnh cht thuc a.
+ i tng ca cch mng Vit nam: c hai i tng. i tng chnh hin nay l
quc Php v bn can thip M. i tng ph hin nay l phong kin phn ng.
+ Nhim v cch mng: Nhim v c bn hin nay ca cch mng Vit Nam l: 1.
nh ui bn quc xm lc, ginh c lp v thng nht tht s cho dn tc; 2. xa b
nhng di tch phong kin v na phong kin, lm cho ngi cy c rung; 3. pht trin ch
dn ch nhn dn, gy c s cho ch ngha x hi". Ba nhim v khng kht vi nhau.
Nhim v chnh lc ny l hon thnh chin tranh gii phng dn tc.
+ Lc lng ca cch mng Vit nam gm c: cng nhn, nng dn, tiu t sn v t
sn dn tc. Ngoi ra, cn c nhng thn s (a ch) yu nc v tin b. Nhng giai cp,
48

LC (1945-1975)
tng lp v phn t hp li thnh nhn dn m nn tng l cng, nng v lao ng tr thc.

Giai cp cng nhn l giai cp lnh o cch mng.
+ Xc nh tn gi mi ca cuc cch mng (m qua x nh tnh cht ca cch
mng Vit nam) l: cch mng dn tc dn ch nhn dn.
+ Chnh cng cng nu r 15 chnh sch ln ca ng y mnh khng chin n
thng li v t c s kin thit quc gia.
+ Quan h quc t: Vit Nam ng v phe ho bnh v dn ch, phi tranh th s gip
ca cc nc x hi ch ngha v nhn dn th gii, ca Trung Quc, Lin X; thc hin
on kt Vit - Trung - X v on kt Vit - Min - Lo.
- ngha:
+ ng li ca i hi nh du s trng thnh ca ng ta v mi mt.
+ ng li do i hi ng II thng qua p ng nhng yu cu cp bch ca
thc t v gp phn a khng chin n thng li hon ton.
T ng li khng chin chng Php ra trong nhng ngy thng u ca cuc
khng chin cho n khi cuc khng chin kt thc thng li th ng li ca ng c
b sung v hon thin ph hp vi nhng thay i ca hon cnh lch s. S b sung v
hon thin chng t s linh hot, nhy bn ca ng ta trong vic hoch nh ng li
cch mng.
1.3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v kinh nghim lch s
1.3.1. Kt qu v ngha lch s
* Kt qu ca vic thc hin ng li
- V chnh tr:
+ ng ra hot ng cng khai c iu kin kin ton t chc, tng cng s lnh
o i vi cuc khng chin.
+ B my chnh quyn c cng c
+ Mt trn Lin hip quc dn Vit nam (Lin Vit) c thnh lp. Khi i on kt
ton dn pht trin ln mt bc mi.
+ Chnh sch rung t c trin khai, tng bc thc hin khu hiu ngi cy c
rung.
- V qun s:
+ n cui nm 1952, lc lng ch lc ca ta c 6 i on b binh, 1 i on
cng binh pho binh. B i ch lc ca ta nm 1953 c n 33 vn.
+ Ta ginh c nhng thng li quan trng trong cc chin dch qun s nh
chin dch Bin gii (thu ng 1950), chin dch Ha Bnh (12/1951-2/1952), chin dch Ty
Bc (4/10/1952 n 30/12/1952), chin dch Thng Lo (thng 4/1953) v nh cao l chin
49

LC (1945-1975)
dch in Bin Ph (13/3/1954 n 7/5/1954) kt thc mt cch thng li cuc khng

chin thn thnh ca dn tc.
- V ngoi giao:. Ngy 20/7/1954, cc vn bn ca Hip ngh Ginev v chm dt
chin tranh, lp li ho bnh ng Dng c k kt, cuc khng chin chng thc dn
Php xm lc ca nhn dn ta kt thc thng li.
* ngha lch s:
- i vi Vit nam:
+ Chng ta bo v c chnh quyn cch mng, nh bi cuc chin tranh xm
lc ca quc Php c quc M gip sc mc cao, buc Php phi rt khi
ng Dng v tha nhn nn c lp ch quyn v ton vn lnh th ca 3 nc ng
Dng.
+ Ta gii phng hon ton min Bc, to iu kin tin ln hon thnh cch mng
dn tc dn ch trn phm vi c nc.
- i vi quc t:
+ Nng cao uy tn ca Vit Nam Dn ch Cng ha trn th gii. Ln u tin trong
lch s, mt nc thuc a nh yu nh thng mt nc thc dn hng mnh28.
+ Gp phn quan trng lm sp ch ngha thc dn c, trc ht l h thng thuc
a ca Php
+ C v mnh m phong tro gii phng dn tc trn th gii, lm sng t chn l ca
thi i: thng li cui cng s thuc v dn tc chnh ngha.
1.3.2. Nguyn nhn thng li v kinh nghim lch s
* Nguyn nhn thng li: Thng li trn l kt qu ca nhng nhn t sau y:
- l s lnh o sng sut ca ng, ng u l Ch tch H Ch Minh. ng
ra ng li khng chin ng n v t chc, lnh o nhn dn ta thc hin ng li
. y l nguyn nhn quan trng nht, tc ng n cc nguyn nhn khc.
- l sc mnh ca khi i on kt dn tc c tp hp trong mt trn dn tc
rng ri - Mt trn Lin Vit - c xy dng trn nn tng khi lin minh cng nng v tr
thc vng chc.
- l sc chin u ca lc lng v trang gm ba th qun do ng ta trc tip
lnh o
- l s hiu qu ca chnh quyn dn ch nhn dn - mt cng c sc bn t chc
ton dn khng chin v xy dng ch mi.
28
H Ch Minh : Ton tp, t 10, tr 12.
50

LC (1945-1975)
- l sc mnh ca s on kt quc t m c th y l lin minh cht ch gia

ba dn tc Vit Nam- Lo- Campuchia cng chng mt k th chung v c s ng tnh, gip
to ln ca cc nc x hi ch ngha nh Lin X, Trung Quc; s ng h ca cc dn
tc yu chung ha bnh trn th gii, k c nhn dn tin b Php.
* Bi hc kinh nghim: Tri qua qa trnh lnh o khng chin, ng ta tch ly
c nhiu kinh nghim qu bu v lnh o cch mng v chin tranh c gi tr l lun v
thc tin su sc. C th l nhng bi hc kinh nghim sau y:
- Mt l: Xc nh ng v qun trit ng li khng chin ton dn, ton din, lu
di, da vo sc mnh l chnh trong ton ng, ton dn, ton qun.
- Hai l: Kt hp cht ch v ng n nhim v chng quc vi nhim v chng
phong kin, trong ch yu l nhim v chng quc.
- Ba l: Va khng chin va xy dng ch mi, xy dng hu phng ngy cng
vng mnh p ng yu cu ngy cng cao ca cuc khng chin.
- Bn l: Qun trit t tng chin lc khng chin gian kh v lu di, ch ng
ra v thc hin phng thc tin hnh chin tranh v ngh thut qun s sng to.
- Nm l: Tng cng cng tc xy dng ng, nng cao sc chin u v nng lc
lnh o ca ng trong chin tranh.
2. NG LI KHNG CHIN CHNG M, CU NC, THNG NHT T
QUC (1954-1975)
2.1. ng li trong giai on 1954-1964
2.1.1. Bi cnh lch s ca cch mng Vit nam sau thng 7/1954
- Theo hip nh Ginev k kt th t nc tm thi chia ct lm 2 min, ly v
tuyn 17 lm gii tuyn qun s tm thi.
+ min Bc: Ngy 16/5/1954 ton b qun vin chinh Php rt khi min Bc. Min
Bc c hon ton gii phng v bc vo cng cuc khi phc kinh t, thc hin cc
nhim v cn li ca cch mng dn tc dn ch nhn dn nhm to tin a min Bc
tng bc qu ln CNXH.
+ min Nam: quc M ht cng Php c chim min Nam Vit Nam hng
bin ni y thnh thuc a kiu mi v cn c qun s ca M. V vy, chng quc M
vi ch ngha thc dn mi 29 l nhim v ca cch mng min Nam.
29
Ch ngha thc dn mi l khi nim ch vic cc nc quc chuyn t s trc tip mang qun xm lc,
trc tip chim ng v cai tr sang vic s dng qun i bn x, chnh quyn bn x lm tay sai vi s vin
tr v kinh t, qun s ca cc nc quc v hon ton ph thuc vo chng vi danh ngha c lp gi
hiu. V vy, so vi ch ngha thc dn c th ch ngha thc dn mi tinh vi v him c hn, d che y bn
cht xm lc ca mnh hn.
51

LC (1945-1975)
- t nc bc sang mt trang s mi khi c nhng thun li mi nhng cng ng

trc rt nhiu kh khn, phc tp.
+ Thun li:
Th nht: H thng x hi ch ngha th gii ang thi k pht trin mnh m l ch
da vng chc cho cch mng Vit nam.
Th hai: Min Bc c hon ton gii phng v tr thnh cn c a chung cho c
nc.
Th ba: Th v lc ca cch mng Vit Nam ln mnh ln nhiu sau chn nm khng
chin; nhn dn c nc c kht vng mnh m v c lp v thng nht t nc.
+ Kh khn:
Th nht: Trong cc nc XHCN xut hin s bt ng m ni bt ln l mu thun X
- Trung. Mu thun lm tn hi n phong tro cng sn th gii ni chung v cch
mng Vit nam ni ring.
Th hai: Vit nam bc sang trang s mi khi t nc b chia ct, kinh t min Bc rt
ngho nn, lc hu; nhng hu qu sau ci cch rung t kh nng n.
Th ba: M- k th trc tip ca chng ta by gi l mt siu cng v kinh t, qun s
v k th che y vic xm lc min Nam Vit Nam bng cch thi hnh ch ngha
thc dn mi - mt hin tng mi m m hiu c n khng phi mt sm, mt chiu.
Th t: Trong giai on u ca cuc khng chin, xut pht t tm l s cc cuc
chin tranh th gii, s sc mnh qun s ca M, d lun th gii v cc nc XHCN cha
dm ng h chin tranh cch mng min Nam trn quy m ln.
- Trong hon cnh t nc b chia ct , ng ta phi lnh o 2 cuc cch mng
khc nhau hai min c ch chnh tr khc nhau. l mt iu rt c bit cha c
trong tin l lch s v l c im ln nht ca cch mng Vit nam sau nm 1954.
c im bao trm v cc thun li, kh khn ni trn l c s ng ta phn tch v
hoch nh ng li cho cch mng Vit nam trong giai on mi .
2.1.2. Qu trnh hnh thnh, ni dung v ngha ca ng li
* Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li: Yu cu bc thit t ra cho ng ta sau
thng 7/1954 l phi vch ra c ng li ng n va ph hp vi tnh hnh mi min,
tnh hnh c nc va ph hp vi xu th chung ca thi i.
- Thng 9/1954, B Chnh tr ra ngh quyt v tnh hnh mi, nhim v mi v chnh
sch mi ca ng. Ngh quyt ra nhim v ch yu trc mt cho cch mng hai min
l:
52

LC (1945-1975)
+ Cch mng min Bc: hn gn vt thng chin tranh, khi phc kinh t sm a
min Bc tr li bnh thng sau chn nm chin tranh.
+ Cch mng min Nam: chuyn t u tranh v trang sang u tranh chnh tr i thi
hnh hip nh Ginev.
- Thng 12/1957, Hi ngh ln th mi ba Ban Chp hnh Trung ng ng nh
gi thng li v khi phc kinh t v ra nhim v son tho ng li cch mng trong
giai on mi.
- T thc tin au thng ca cch mng min Nam, ng ch L Dun - b th x y
Nam B vit ra bn d tho ng li cch mng min Nam vo thng 8/1956 vi ni
dung c bn: M Dim ph hoi hip nh. chng li ch c ti, pht xt , nhn
dn min Nam ch c mt con ng duy nht l con ng cch mng. Mc ch trc mt
ca cch mng min Nam l phi nh ch c ti Ng nh Dim. ng li cch
mng min Nam l mt trong nhng vn kin quan trng, gp phn vo s hnh thnh ng
li cch mng Vit nam min Nam ca ng ta.
- Trn c s ng li cch mng min Nam, thng 1/1959, hi ngh Trung ng
ln th 15 hp bn v cch mng min Nam v ra ngh quyt v cch mng min Nam vi
nhng ni dung nh sau:
+ V nhim v ca cch mng Vit nam: Trung ng ng nhn nh: Hin nay cch
mng Vit nam do ng ta lnh o bao gm hai nhim v chin lc: cch mng XHCN
min Bc v cch mng DTDCND min Nam.
+ Nhim v c bn ca cch mng min Nam: l gii phng min Nam khi ch thng
tr ca quc v phong kin, hon thnh cch mng dn tc dn ch min Nam.
+ Nhim v trc mt ca cch mng min Nam: nh tp on thng tr c ti
Ng nh Dim, thnh lp chnh ph lin hip dn tc.
+ V phng php cch mng: Con ng pht trin c bn ca cch mng Vit nam
min Nam l khi ngha ginh chnh quyn v tay nhn dn. Dng bo lc cch mng
nh bo lc phn cch mng, kt hp u tranh chnh tr vi u tranh v trang. Tuy
nhin, cuc khi ngha ca nhn dn min Nam cng c kh nng chuyn thnh cuc u
tranh v trang lu di ginh thng li cui cng.
+V vn mt trn: Hi ngh ch trng cn phi thnh lp mt mt trn dn tc
thng nht ring min Nam tp hp lc lng chng quc v tay sai.
+ V cng tc xy dng ng min Nam: Phi xy dng ng b min Nam tht
vng mnh sc lnh o trc tip cch mng min Nam.
ng li ca hi ngh TW ln th 15 c ngha lch s to ln. ng li xoay
chuyn cc din cch mng min Nam theo chiu hng tch cc, m ng cho cch mng
min Nam tin ln. ng li th hin r bn lnh cch mng c lp, t ch, sng to ca
53

LC (1945-1975)
ng ta trong thi im kh khn ca t nc. ng li tip tc c hon chnh ti

i hi III ca ng.
- Thng 9/1960, i hi III ca ng thng qua ng li chin lc cch mng Vit
nam trong giai on mi. l ng li tin hnh ng thi 2 nhim v chin lc 2
min: Mt l, y mnh cch mng XHCN min Bc. Hai l, tin hnh cch mng
DTDCND min Nam gii phng min Nam khi ch thng tr ca quc M v tay sai,
thc hin thng nht nc nh.
+ Mc tiu chin lc v c im ca ng li: 2 min c 2 nhim v chin lc
khc nhau, mi nhim v nhm gii quyt yu cu c th ca mi min trong hon cnh nc
nh tm thi b chia ct nhng nhng u phc v mt mc ch chung l gii quyt mu
thun chung ca c nc gia nhn dn ta vi quc M v bn tay sai, thc hin mc tiu
chung trc mt l thng nht t nc v u do mt ng lnh o.
+ Mi quan h gia cch mng hai min: Do cng phc v cho mc ch chung v u
do mt ng lnh o nn gia 2 nhim v chin lc c mi quan h mt thit vi nhau
v c tc dng thc y ln nhau.
+ V tr, vai tr, nhim v c th ca tng chin lc cch mng mi min: Cch
mng x hi ch ngha min Bc gi vai tr quyt nh nht i vi s pht trin ca ton
b cch mng Vit nam v i vi s nghip thng nht nc nh. Cch mng dn tc dn
ch nhn dn min Nam gi vai tr quyt nh trc tip i vi s nghip gii phng min
Nam, thc hin ha bnh thng nht nc nh.
+ Trin vng ca cch mng: cuc u tranh thng nht t nc ca nhn dn ta l
cuc u tranh gay go, gian kh, phc tp, lu di nhng thng li cui cng nht nh thuc
v ta, Nam Bc sum hp mt nh, c nc s i ln CNXH.
* ngha ca ng li:
- ng li th hin t tng chin lc ca ng: ging cao ngn c c lp dn
tc v ch ngha x hi, va ph hp vi Min Bc va ph hp vi Min Nam, va ph hp
vi c nc Vit Nam va ph hp vi tnh hnh quc t nn to ra c sc mnh tng
hp dn tc ta sc nh thng quc M xm lc, gii phng Min Nam, thng nht
t nc.
- t trong bi cnh Vit nam v quc t lc by gi, ng li chung ca cch mng
Vit nam th hin tinh thn c lp, t ch v sng to ca ng ta trong vic gii quyt
nhng vn khng c tin l lch s. C th ni, ng li l li gii duy nht ng cho
bi ton hc ba ca cch mng Vit nam lc by gi.
- ng li chin lc chung cho c nc v ng li cch mng mi min l c s
ng ch o qun dn ta phn u ginh c nhng thnh tu to ln trong xy dng ch
ngha x hi min Bc v u tranh thng li chng cc chin lc chin tranh ca quc
M v tay sai min Nam.
54

LC (1945-1975)
2.2. ng li trong giai on 1965-1975

2.2.1. Bi cnh lch s
- Thc hin ng li tin hnh ng thi 2 nhim v chin lc 2 min, cch mng
Vit Nam c nhng bc tin rt mnh m. min Nam, chin tranh c bit (19601964) b ph sn. cu nguy cho chnh quyn Si Gn, M quyt nh thi hnh Chin
lc chin tranh cc b vi mc tiu l bnh nh min Nam, hy dit min Bc, buc
pha Vit Nam DCCH phi ngi vo bn m phn theo nhng iu kin ca M bng cch
qun M v cc nc ch hu vo tham chin trc tip min Nam v dng chin tranh
ph hoi min Bc. Trc tnh hnh , ng ta quyt nh pht ng cuc khng chin
chng M cu nc trn phm vi c nc.
- Chng ta bc vo giai on chin tranh trn quy m c nc vi nhng thun li v
kh khn sau y:
+ Thun li:
Th nht: Khi bc vo cuc khng chin chng M, cu nc, cch mng th gii
ang th tin cng.
Th hai: K hoch 5 nm ln th nht min Bc t v vt cc mc tiu v kinh
t, vn ho. Nh , s chi vin sc ngi, sc ca ca min Bc cho cch mng min Nam
c y mnh c theo ng b v ng bin.
Th ba: Vic M qun vo trc tip tham chin min Nam v dng chin tranh
ph hoi hy dit min Bc lm bc l tnh phi ngha ca M v tnh chnh ngha ca nhn
dn Vit nam.
Th t: Chin tranh cch mng Min Nam pht trin rt cao. B i ch lc ca
ta c kinh nghim sau nhiu nm nh M.
+ Kh khn:
Th nht: S bt ng gia Lin X v Trung Quc cng tr nn gay gt v khng c
li cho cch mng Vit nam.
Th hai: Vic quc M m cuc Chin tranh cc b t a qun i vin
chinh v cc nc ch hu vo trc tip xm lc min Nam lm cho tng quan lc
lng phn no tr nn bt li cho ta.
Tnh hnh t ra yu cu mi cho ng ta trong vic xc nh quyt tm v ra
ng li khng chin chng M trn phm vi c nc nh thng gic M xm lc.
2.2.2. Qu trnh hnh thnh, ni dung v ngha ca ng li
* Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li: Trc hnh ng gy Chin tranh cc
b min Nam, tin hnh chin tranh ph hoi min Bc ca quc M, Hi ngh Trung
ng ln th 11 (thng 3-1965) v ln th 12 (thng 12-1965) tp trung nh gi tnh hnh
v ra ng li khng chin chng M, cu nc trn c nc:
55

LC (1945-1975)
- V nhn nh tnh hnh: Trung ng ng nhn nh d M a vo min Nam

hng chc vn qun vin chinh nhng so snh lc lng ta v ch khng thay i ln, ta c
iu kin v sc mnh nh M v thng M.
- V ch trng ca ng: T s phn tch v nhn nh trn, Trung ng ng quyt
nh pht ng cuc khng chin chng M cu nc trong ton quc, coi l nhim v
thing ling ca c dn tc t Nam ch Bc.
- Quyt tm v mc tiu chin lc: nu cao khu hiu Quyt tm nh thng gic
M xm lc, kin quyt nh bi cuc chin tranh xm lc ca M trong bt k tnh
hung no bo v min Bc, gii phng min Nam, tin ti thc hin ho bnh thng nht
nc nh.
- Phng chm ch o chin lc: tip tc v y mnh cuc chin tranh nhn dn
c 2 min Nam Bc; thc hin khng chin lu di, da vo sc mnh l chnh, cng nh
cng mnh v c gng n mc cao, tp trung lc lng ca c hai min m nhng
cuc tin cng ln, tranh th thi c ginh thng li quyt nh trong thi gian tng i
ngn trn chin trng min Nam.
- T tng ch o v phng chm u tranh min Nam: gi vng v pht trin th
tin cng, kin quyt tin cng v lin tc tin cng.
- T tng ch o i vi min Bc: chuyn ton b hot ng ca min Bc sang
hot ng thi chin; tin hnh cuc chin tranh nhn dn chng chin tranh ph hoi ca
quc M bo v vng chc min Bc x hi ch ngha; ng vin sc ngi, sc ca
mc cao nht chi vin cho cuc chin tranh gii phng min Nam, ng thi tch cc
chun b phng nh bi ch trong trng hp chng liu lnh m rng Chin tranh
cc b ra c nc, pht ng phong tro thi ua yu nc vi khu hiu Tt c nh
thng gic M xm lc.
- Nhim v v mi quan h gia cuc chin u hai min: Trong cuc chin tranh
chng M ca nhn dn c nc, min Nam l tin tuyn ln, min Bc l hu phng ln.
Hai nhim v trn y khng tch ri nhau m mt thit gn b vi nhau.
* ngha ca ng li: ng li khng chin chng M trn phm vi c nc c
ra trong hi ngh Trung ng ln th 11 v ln th 12 c ngha ht sc quan trng:
- ng li th hin r quyt tm nh M v thng M, tinh thn cch mng tin
cng, tinh thn c lp t ch, s kin tr mc tiu gii phng min Nam, thng nht T quc
trong iu kin c lit, gian kh ca ng ta. ng li cng phn nh ng n ch,
nguyn vng chung ca ton ng, ton qun, ton dn ta.
- ng li th hin t tng nm vng, ging cao ngn c c lp dn tc v
ch ngha x hi, tip tc tin hnh ng thi v kt hp cht ch hai nhim v chin lc 2
min trong hon cnh c nc c chin tranh mc khc nhau. iu ph hp vi thc
t t nc v bi cnh quc t.
56

LC (1945-1975)
- l ng li chin tranh nhn dn, ton dn, ton din, lu di, da vo sc

mnh l chnh c pht trin trong hon cnh mi, to nn sc mnh mi dn tc ta
sc nh thng gic M xm lc.
- S ra i ca ng li khng chin chng M trn phm vi c nc th hin s linh
hot, kp thi ca ng ta khi nhanh chng ra c ng li mi sn sng ng ph vi
nhng bin i ca hon cnh lch s.
* S b sung ng li khng chin chng M sau nm 1965: ng li c tip
tc b sung, pht trin da trn nhng thay i ca tnh hnh thc tin :
- Hi ngh TW ln th 13(1967) a ra ch trng m mt trn ngoi giao.
- Hi ngh TW ln th 14(1968) quyt nh m chin dch Mu Thn 1968.
- Hi ngh TW ln th 21(1973) a ra ch trng gi vng th tn cng, sn sng
nh tr cc hnh ng xm ln, ph hoi hip nh Pa-ri ca k th.
- Hi ngh B Chnh tr (ngy 18/12/1974 - 8/1/1975) bn k hoch gii phng min
Nam, thng nht t quc .
2.3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc
2.3.1. Kt qu v ngha lch s
* Kt qa: ng li khng chin chng M, cu nc ca ng c qun v
dn ta c 2 min Nam - Bc hng ng, thc hin v a cuc khng chin v i ca dn
tc n thng li v vang.
- min Bc, thc hin ng li ch trng ca ng, sau 21 nm phn u, mt
ch x hi mi - ch x hi ch ngha bc u c hnh thnh trn min Bc nc ta.
Cng cuc xy dng ch ngha x hi min Bc t c nhng thnh tu to ln.
+ Nhn dn min Bc bo v vng chc min Bc XHCN v tin hnh xy dng
CNXH trong iu kin chin tranh c lit, xy dng c mt s c s vt cht- k thut
bc u rt quan trng ca nn kinh t quc dn; s nghip y t, gio dc c m rng; to
dng c mt x hi t t nn.
+ Min Bc ng vng v ging tr mt cch thng li 2 cuc chin tranh ph
hoi ca quc M, bn ri 4181 my bay cc loi ca M m in hnh l chin thng
lch s ca trn in Bin Ph trn khng trn bu tri H Ni cui nm 1972.
+ Min Bc khng ch chia la vi cc chin trng m cn hon thnh xut sc vai
tr cn c a ca cch mng c nc v nhim v hu phng ln i vi chin trng min
Nam. Khng th no c thng li ca cuc khng chin chng M cu nc nu khng c
min Bc XHCNMin Bc xng ng l pho i v ch ca ch ngha x hi 30.
30
Vn kin i hi ng IV, tr 283.
57

LC (1945-1975)
Mc d trong cng cuc ci to v xy dng CNXH min Bc cn nhiu vn cn

tip tc xem xt, nh gi rt kinh nghim nhng nhng thnh tu v kt qu ca n l iu
khng th ph nhn.
- min Nam, vi s lnh o, ch o ng n ca ng, qun dn ta vt ln
mi gian kh hy sinh, bn b v anh dng chin u, ln lt nh bi cc chin lc chin
tranh xm lc ca quc M.
+ Trong giai on 1954 -1960 nh bi Chin tranh n phng ca M - ngu,
a cch mng t th gi gn lc lng sang th tin cng;
+ Giai on 1961-1964 gi vng v pht trin th tin cng, nh bi chin lc
Chin tranh c bit ca M- ngy.
+ Giai on 1965-1968 nh bi chin lc Chin tranh cc b ca M v ch
hu, buc M phi xung thang chin tranh, chp nhn ngi vo bn m phn vi ta ti hi
ngh Pari.
+ Giai on 1969-1975 nh bi chin lc Vit nam ho chin tranh ca M.
* ngha lch s: nh gi thng li ca cuc khng chin chng M cu nc, i
hi ng ln IV thng 12/1976 nhn nh: Nm thng s tri qua nhng thng li ca nhn
dn ta trong s nghip khng chin chng M cu nc mi mi c ghi vo lch s dn tc
ta nh mt trong nhng trang chi li nht, mt biu tng sng ngi v s ton thng ca
ch ngha anh hng cch mng v tr tu con ngi v i vo lch s th gii nh mt chin
cng v i ca th k 20. Thng li ny c ngha to ln vi c trong nc v quc t.
- i vi Vit nam:
+ Thng li ny kt thc 30 nm chin tranh gii phng dn tc, chm dt ch
thng tr tn bo hn mt th k ca ch ngha thc dn c v mi trn t nc ta, hon
thnh cuc cch mng dn tc dn ch nhn dn trn phm vi c nc.
+ Thng li ny m ra k nguyn mi cho dn tc Vit Nam - k nguyn c nc
ha bnh, c lp, thng nht v i ln ch ngha x hi.
+ Thng li ny nng cao v th, uy tn ca dn tc Vit Nam trn trng quc t mt dn tc cha cho nhn loi mt cn bnh kinh nin l nghe theo M v s M 31.
- i vi quc t:
+ Bng thng li v i ca mnh, nhn dn ta nh bi cuc chin tranh xm lc
quy m ln nht, di ngy nht ca ch ngha quc k t sau Chin tranh th gii th hai.
+ Thng li ny chng minh trc ton nhn loi s ph sn ca ch ngha thc dn
mi.
31
Richc-shultz:Cuc chin tranh b mt chng H Ni, tr510.
58

LC (1945-1975)
+ Thng li ny gp phn tng cng lc lng ca cc nc x hi ch ngha, c v

phong tro gii phng dn tc trn th gii.
+ Thng li ny chng minh chn l ca thi i: thng li cui cng s thuc v
dn tc chnh ngha nu dn tc y bit on kt cht ch, c ng li v phng php cch
mng ng n .
2.3.2. Nguyn nhn thng li v bi hc
* Nguyn nhn:
- Thng li ca s nghip chng M, cu nc trc ht bt ngun t s lnh o
ng n ca ng Cng sn Vit nam.
- l kt qu ca ch ngha anh hng cch mng
- l kt qu ca s nghip cch mng x hi ch ngha min Bc.
- l kt qu ca tnh on kt chin u ca nhn dn Vit Nam, Lo, Campuchia
v kt qu ca s ng h ht lng, s gip to ln ca cc nc x hi ch ngha anh em,
ca phong tro cng nhn v nhn dn tin b trn ton th gii cng nh nhn dn tin b
M.
Mi nguyn nhn k trn c v tr v tc dng khc nhau, trong s lnh o ng
n ca ng l nguyn nhn chi phi cc nguyn nhn khc.
* Bi hc: Cuc khng chin chng M, cu nc ko di 21 nm li nhiu bi
hc kinh nghim c gi tr l lun v thc tin su sc.
- Mt l: Ging cao ngn c c lp dn tc v ch ngha x hi nhm huy ng sc
mnh ton dn nh M, c nc nh M.
- Hai l:Tin tng vo sc mnh ca dn tc, sc mnh ca chnh ngha; kin nh t
th tin cng; dm nh, quyt nh v quyt thng quc M - mt siu cng trn th
gii. T tng l mt nhn t ht sc quan trng a dn tc ta n ch ton thng.
- Ba l: ng tm ra c phng php u tranh cch mng ng n, sng to,
linh hot. l phng php s dng bo lc cch mng tng hp, thc hin m hnh ca
cuc chin tranh nhn dn chng li k th xm lc hng mnh.
- Bn l: Kt hp s ch o chin lc ng n ca Trung ng vi cng tc t
chc thc hin ti tnh ca cn b cc cp.
- Nm l, ng ta ht sc coi trng cng tc xy dng ng, xy dng lc lng cch
mng c nc.
- Su l: Phi kt hp sc mnh trong nc v sc mnh quc t. Phi thc hin lin
minh ba nc ng Dng v tranh th ti a s gip ca cc nc XHCN, s ng h ca
nhn dn yu chung ha bnh th gii.
CU HI N TP
59

LC (1945-1975)
1. ng li xy dng v bo v chnh quyn cch mng ca ng ta trong giai on

cch mng 1945-1946?
2. ng li khng chin chng thc dn Php xm lc ca ng ta trong giai on
cch mng 1946-1954?
3. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng
chin chng thc dn Php xm lc?
4. Ni dung ng li cch mng Vit Nam ca ng trong giai on mi (19541964)?
5. Qu trnh nhn thc v pht trin ng li cch mng gii phng dn tc ca ng
ta trong giai on 1965-1975?
6. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng
chin chng M cu nc?
VN THO LUN
1. Tnh ng n v sng to trong ng li khng chin chng Php ca ng ta.
2. Tnh ng n v sng to trong ng li khng chin chng M ca ng ta.
TI LIU HC TP
a. Ti liu bt buc:
nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 77 -117
b. Ti liu tham kho:
1. Ban ch o tng kt chin tranh trc thuc B Chnh tr (1996), Tng kt cuc
khng chin chng thc dn Php: thng li v bi hc, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni
2. Trng Chinh (1947), Khng chin nht nh thng li, Nxb. S tht, H Ni.
3. Phan Huy L (2004), Chin thng in Bin Ph trong lch s v bn sc vn ho
ca dn tc Vit Nam, Tp ch Lch s qun s, s 2 (146), thng 2, tr. 7-11.
4. Ban Ch o tng kt chin tranh trc thuc B Chnh tr (1996), Tng kt cuc
khng chin chng M, cu nc: Thng li v bi hc, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni.
5. Nguyn nh L (2005), Tm hiu v ng li chng M, cu nc ca ng
trong cch mng min Nam, Tp ch Lch s ng, s 6, tr. 33-35.
60
CHNG 4: NG LI CNG NGHIP HA
CHNG 4
NG LI CNG NGHIP HA
A. MC TIU
Sinh vin cn nm vng nhng vn sau:
- Tnh tt yu ca s nghip CNH i vi cc quc gia ang pht trin.
- ng li CNH XHCN trc nm 1986 v nhng hn ch ca n.
- Qu trnh nhn thc ca ng v CNH t nm 1986 n nay.
- ngha ca s nghip CNH thi k i mi.
B. NI DUNG
Cng nghip ho l quy lut mang tnh khch quan v ph bin chuyn t mt nn
sn xut nh thnh mt nn sn xut ln. T cui th k th XVIII n nay, cc nc trn
th gii din ra cc loi cng nghip ho vo nhng thi im lch s khc nhau, trong
nhng iu kin kinh t x hi khc nhau v vi cc quan im khc nhau.
Ngay t i hi ng ton quc ln th III (thng 9/1960) ng Cng sn Vit nam
xc nh phi tin hnh qu trnh cng nghip ho. T n nay na th k tri qua v
ng li ca ng v vn CNH c s thay i v pht trin ph hp vi nhng thay
i ca lch s. ng ta t ra mc tiu: n nm 2020 nc ta c bn tr thnh nc
cng nghip. thc hin mc tiu , trc ht ng ta phi c mt ng li CNH ng
n, ph hp vi iu kin ca Vit nam. Chng ny gip chng ta nhn thc c vn
ht sc quan trng .
1. CNG NGHIP HA THI K TRC I MI (1960 - 1986)
1.1. Ch trng ca ng v cng nghip ha
1.1.1. Mc tiu v phng hng ca cng nghip ha x hi ch ngha
Trc thi k i mi, cng nghip ha c chia thnh 2 giai on: t 1960 n 1975
cng nghip ha min Bc v t 1975 1986 cng nghip ha trn phm vi c nc vi
nhng mc tiu, phng hng nh sau:
* Cng nghip ha min Bc giai on 1960 -1975:
- Nhng hon cnh chi phi ng li CNH ca ng trong giai on :
+ Tin hnh CNH t nn kinh t lc hu, cha tri qua giai on pht trin TBCN nn
CNH Vit nam phi lm nhim v kp.
+ CNH khi t nc b chia ct, MB phi chu 2 cuc chin tranh ph hoi v phi chi
vin ti a sc ngi, sc ca cho min Nam.
+ Cc nc XHCN thc hin CNH theo kiu u tin pht trin CNN.
61
+ Lc LLSX cn trnh thp nhng QHSX c y ln mc cao vi 2 thnh

phn kinh t l quc doanh v tp th.
- Ch trng ca ng v cch mng XHCN ni chung v CNH ni ring min Bc
c thng qua ti i hi ng III (thng 9/1960). i hi xc nh:
+ Tnh tt yu ca CNH i vi cng cuc xy dng CNXH min Bc nc ta.
+ Mc tiu c bn ca CNH: bc u xy dng c s vt cht v k thut cho CNXH.
+ C cu kinh t: u tin pht trin CNN.
- n nm 1964, HN TW 10 a ra khi nim: Thc hin CNH trn c s 3 cuc cch
mng: QHSX, vn ha t tng v cch mng k thut.
- Sau , Min Bc phi ng u vi 2 cuc chin tranh ph hoi nng n v mc tiu
ln nht ca dn tc l gii phng Min Nam nn vn CNH khng c cp nhiu
trong nhng nm tip theo .
- Kt qu ca s nghip CNH min Bc:
+ sn xut c mt s cng c lao ng c kh v na c kh v 90% nhu cu hng
thit yu ti thiu cho nhn dn.
+ Tuy nhin, CNH khng thay i c tnh sn xut nh ca MB, c s vt cht - k
thut rt ngho nn.
- Nguyn nhn:
+ Nguyn nhn khch quan: Tin CNH qu thp v iu kin chin tranh ko di
+ Nguyn nhn ch quan: ng li CNH ca ng cha st vi thc tin khi khng tnh
n th mnh ca t nc l nng nghip v iu kin chin tranh c lit; ng li cn
chung chung, cha c c th ha thnh l trnh vi nhng bc i ngn hn.
* Cng nghip ha trn phm vi c nc giai on 1976-1986: Sau i thng ma xun
nm 1975, c nc c lp thng nht v qu ln CNXH.
- i hi ng IV(thng 12//1976) v ng li CNH:
+ Vn CNH trn c s u tin pht trin CNN d chnh sch th c thay i cht t:
u tin pht trin cng nghip nng mt cch hp l trn c s pht trin nng nghip v
cng nghip nh, kt hp xy dng cng nghip v nng nghip c nc thnh mt c cu
kinh t cng nng nghip; va xy dng kinh t trung ng va pht trin kinh t a
phng, kt hp kinh t trung ng vi kinh t a phng trong mt c cu kinh t quc dn
thng nht. 32
+ Tc CNH c y nhanh trong vng 20 nm, quy m CNH ln hn.
+ Xc nh CNH c thc hin trn c s cch mng khoa hc - k thut l then cht
nhng cha c thc hin.
32
ng cng sn Vit Nam: Vn kin ng ton tp, NXB. CTQG, H, t37, tr 653.
62
+ Kt qu l thi k 1976 1980 nn kinh t lm vo khng hong, suy thoi, c cu

kinh t mt cn i nghim trng. t nc bt u ri vo khng hong.
- i hi ln th V ca ng (3/1982) v ng li CNH: T thc tin ch o CNH 5
nm (1976-1981), ng ta rt ra kt lun: T mt nn sn xut nh i ln, iu quan trng l
phi xc nh ng bc i ca CNH cho ph hp vi mc tiu v kh nng ca mi chng
ng. V vy, i hi a ra cc quan im sau:
+ i hi xc nh trong chng ng u tin ca thi k qu nc ta phi ly
nng nghip lm mt trn hng u, ra sc pht trin cng nghip sn xut hng tiu dng.
+ Vic xy dng v pht trin cng nghip nng trong giai on ny cn lm c mc ,
va sc, nhm phc v thit thc, c hiu qu cho nng nghip v cng nghip nh. i hi
V coi l ni dung chnh ca cng nghip ha trong chng ng trc mt.
y l bc iu chnh rt ng n, ph hp vi thc tin Vit nam. Tic rng, trn
thc t chng ta khng lm ng s iu chnh chin lc quan trng ny nn khin cho
nn kinh t Vit Nam khng tin xa c bao nhiu, tri li cn gp nhiu kh khn v khuyt
im mi, tnh hnh kinh t - x hi v i sng nhn dn sau 5 nm khng nhng khng n
nh c m cn lm vo khng hong trm trng.
1.1.2. c trng ch yu ca cng nghip ha thi k trc i mi
Nhn chung trong thi k 1960-1985 chng ta nhn thc v tin hnh cng nghip
ha theo kiu c vi cc c trng c bn sau y:
- Cng nghip ha theo m hnh nn kinh t khp kn, hng ni v thin v pht trin
cng nghip nng.
- Ch yu da vo li th v lao ng, ti nguyn t ai v ngun vin tr ca cc nc
x hi ch ngha.
- Ch lc thc hin cng nghip ha l Nh nc v doanh nghip nh nc.
- Vic phn b ngun lc cng nghip ha ch yu bng c ch k hoch ha tp
trung quan liu trong nn kinh t phi th trng.
- Nng vi, gin n, ch quan duy ch, ham lm nhanh, lm ln, khng quan tm n
hiu qu kinh t x hi33.
1.2. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn
1.2.1. Kt qu thc hin ch trng v ngha
* Kt qu: Cng nghip ha thi k trc i mi din ra trong c ch k hoch ha
tp trung, nhng tin vt cht cn thit cho cng nghip ha cn ht sc hn ch v trong
33
Xem: ng CSVN, BCH T, Ban ch o tng kt l lun: Bo co tng kt mt s vn l lun- thc tin
qua 20 nm i mi( 1986-2006), NXB CTQG, H, 2005, tr 67.
63
iu kin c chin tranh ph hoi. Mc d vy, qu trnh cng nghip ha vn t c nhng

kt qu quan trng.
- n nm 1986, so vi nm 1955, s x nghip tng ln 16,5 ln. Nhiu khu cng
nghip ln hnh thnh, c nhiu c s u tin ca cc ngnh cng nghip nng quan
trng nh in, than, c kh, luyn kim, ha cht c xy dng.
- n nm 1986, c hng chc trng i hc, cao ng, trung hc chuyn nghip,
dy ngh o to c i ng cn b khoa hc - k thut xp x 43 vn ngi, tng 19 ln
so vi 1960 l thi im bt u cng nghip ha.
* ngha: Trong iu kin i ln t im xut pht thp, li b chin tranh tn ph
nng n, th nhng kt qu t c trn y c ngha ht sc quan trng - to c s ban u
nc ta pht trin nhanh hn trong cc giai on tip theo.
1.2.2. Hn ch v nguyn nhn
* Hn ch:
- C s vt cht k thut cn ht sc lc hu. Nhng ngnh cng nghip then cht cn
nh b v cha c xy dng ng b, cha sc lm nn tng vng chc cho nn kinh t
quc dn.
- Lc lng sn xut trong nng nghip mi ch bc u pht trin, nng nghip cha
p ng c nhu cu v lng thc, thc phm cho x hi. t nc vn trong tnh trng
ngho nn lc hu, km pht trin, ri vo khng hong kinh t - x hi.
* Nguyn nhn ca hn ch:
- V khch quan, chng ta tin hnh cng nghip ha t mt nn kinh t lc hu, ngho
nn v trong iu kin chin tranh ko di, va b tn ph nng n, va khng th tp trung
sc ngi, sc ca cho cng nghip ha.
- V ch quan, chng ta mc nhng sai lm nghim trng trong vic xc nh mc tiu,
bc i v c s vt cht k thut, b tr c cu sn xut, c cu u t l nhng sai lm
xut pht t ch quan duy tr trong nhn thc v ch trng cng nghip ha.
2. CNG NGHIP HA, HIN I HA THI K I MI
2.1. Qu trnh i mi t duy v cng nghip ha
2.1.1. i hi VI ca ng ph phn sai lm trong nhn thc v ch trng cng nghip
ha thi k 1960-1986
i hi i biu ton quc ln th VI ca ng (12-1986) vi tinh thn nhn thng
vo s tht, nh gi ng s tht, ni r s tht nghim khc ch ra nhng sai lm trong
nhn thc v ch trng cng nghip ha thi k 1960-1985, m trc tip l mi nm t
1975 n 1985 nh sau:
- Mt l, sai lm trong vic xc nh mc tiu v bc i v xy dng c s vt cht,
k thut, ci to x hi ch ngha v qun l kinh tDo t tng ch o ch quan, nng
64
vi, mun b qua nhng bc i cn thit nn chng ta ch trng y mnh cng nghip
ha trong khi cha c cc tin cn thit, mt khc chm i mi c ch qun l kinh t.
- Hai l, sai lm trong vic b tr c cu kinh t, trc ht l c cu sn xut v u t,
thng ch xut pht t lng mong mun i nhanh, khng kt hp cht ch ngay t u cng
nghip vi nng nghip thnh mt c cu hp l, thin v xy dng cng nghip nng v
nhng cng trnh quy m ln, khng tp trung sc gii quyt v cn bn vn lng thc,
thc phm, hng tiu dng v hng xut khu.
- Ba l, sai lm trong vic xc nh lnh vc cn tp trung u tin. Khng thc hin
nghim tc ngh quyt ca i hi ng V, nng nghip vn cha tht s coi l mt trn hng
u, cng nghip nng khng phc v kp thi nng nghip v cng nghip nh.
2.1.2. Qu trnh i mi t duy v cng nghip ha t i hi VI n i hi X
- i hi ng VI (thng 12/1986) v quan im v cng nghip ha: T vic ch ra
nhng sai lm, khuyt im, i hi VI ca ng c th ha ni dung chnh ca cng
nghip ha x hi ch ngha trong chng ng u tin l chuyn trng tm t pht trin
cng nghip nng sang thc hin cho bng c 3 chng trnh lng thc, thc phm; hng
tiu dng v hng xut khu trong nhng nm cn li ca chng ng u tin ca thi k
qu . Ba chng trnh ny lin quan cht ch vi nhau. y l im khi u ht sc quan
trng cho qu trnh i mi t duy v cng nghip ha Vit nam.
- Tip theo, i hi VII ca ng (nm 1991) tip tc c nhng nhn thc mi, ngy
cng ton din v su sc hn v cng nghip ha gn vi hin i ha.
+ i hi xc nh r vai tr mt trn hng u ca nng nghip v trn thc t,
vic u t cho nng nghip t ngn sch tng ln.
+ i hi cp n vic cn thit phi pht trin kinh t dch v v a ra chin lc
pht trin kinh t vng ph hp vi chin lc chung c nc.
Thc hin ng li cng nghip ha ca i hi VII, nn kinh t c nhng bc
pht trin cao hn, c cht lng hn, i vo thc cht hn so vi nhiu nm trc.
- Hi ngh TW7 kha VII(thng 1/1994) a ra quan nim v cng nghip ha, hin i
ha nh sau: Cng nghip ha, hin i ha l qu trnh chuyn i cn bn ton din cc
hot ng sn xut kinh doanh, dch v v qun l kinh t, x hi, t s dng sc lao ng
th cng l chnh sang s dng mt cch ph bin sc lao ng vi cng ngh, phng tin
v phng php tin tin hin i, da trn s pht trin cng nghip v tin b khoa hc,
cng ngh, to ra nng sut lao ng x hi cao. Nh vy, trong nh ngha v CNH ca
ng ta c nhng im mi nh sau:
+ Phm vi CNH khng ch lnh vc sn xut m m rng sang cc lnh vc khc rt
quan trng ca nn kinh t nh dch v v qun l .
+ CNH phi gn vi HH. Qu trnh CNH, HH khng nht thit phi tri qua tun t
cc bc c gii ha, t ng ha, tin hc ha nh cc nc khc tri qua m chng ta c
th i tt, n u, b qua mt s bc trung gian i vo khu hin i nht.
65
- i hi VIII ca ng (nm 1996) v quan im v cng nghip ha:

+ Nhn li t nc sau 10 nm i mi, i hi nhn nh: nc ta thot khi
khng hong kinh t - x hi, nhim v ra cho chng ng u ca thi k qu l
chun b tin cho cng nghip ha c bn hon thnh cho php chuyn sang thi k y
mnh cng nghip ha, hin i ha t nc.
+ i hi VIII nu ra 6 quan im v CNH, HH nh sau:
Th nht: Gi vng c lp t ch i i vi m rng hp tc quc t, xy dng nn
kinh t m, hng mnh v xut khu, ng thi thay th nhp khu bng nhng sn phm
trong nc sn xut c.
Th hai: CNH, HH l s nghip ca mi thnh phn kinh t, trong kinh t nh nc
gi vai tr ch o.
Th ba: Ly pht huy ngun lc con ngi lm yu t c bn cho s pht trin nhanh
v bn vng. Tng trng kinh t gn vi ci thin i sng nhn dn, thc hin tin b v
cng bng x hi.
Th t: Coi khoa hc v cng ngh l ng lc ca CNH, HH. Kt hp cng ngh
truyn thng vi cng ngh hin i, tranh th i nhanh vo hin i nhng khu quyt
nh.
Th nm: Ly hiu qu kinh t - x hi lm tiu chun c bn xc nh phng n
pht trin, la chn d n, cng ngh.
Th su: Kt hp kinh t vi quc phng-an ninh.
Nh vy, quan im CNH ca i hi ng VIII c bc chuyn t CNH thay th
nhp khu sang CNH hng v xut khu, coi th trng bn ngoi tr thnh mt ng lc
c bit quan trng cho s pht trin, ng thi thay th nhp khu.
+ i hi t ra ni dung c th ca cng nghip ha, hin i ha trong nhng nm
trc mt (1996-2000) l c bit coi trng CNH, HH nng nghip nng thn.
- i hi IX ca ng (nm 2001) tip tc b sung v nhn mnh mt s im mi
trong t duy v cng nghip ha:
+ Con ng cng nghip ha nc ta cn v c th rt ngn thi gian so vi cc
nc i trc. V sao cn rt ngn? y l yu cu cp thit ca nc ta nhm sm thu hp
khong cch v trnh pht trin so vi nhiu nc trong khu vc v trn th gii.
+ V sao c th rt ngn? Mt nc i sau c iu kin tn dng nhng kinh nghim k
thut, cng ngh v thnh qu ca cc nc i trc v c th tn dng mt tch cc ca xu
th ton cu ha rt ngn thi gian pht trin.
Tuy nhin, tin hnh cng nghip ha theo li rt ngn so vi cc nc i trc, chng
ta cn thc hin cc yu cu nh: Pht trin kinh t v cng ngh phi va c nhng bc
tun t, va c bc nhy vt; pht huy nhng li th ca t nc, gn cng nghip ha vi
hin i ha, tng bc pht trin kinh t tri thc; pht huy ngun lc tr tu v tinh thn ca
66
con ngi Vit nam, c bit coi trng pht trin gio dc v o to, khoa hc v cng ngh,
xem y l nn tng v ng lc cho CNH, HH.
+ Hng cng nghip ha, hin i ha nc ta l phi pht trin nhanh v c hiu
qu cc sn phm, cc ngnh, cc lnh vc c li th, p ng nhu cu trong nc v xut
khu. V thc cht l CNH hng v th trng c trong v ngoi nc, da trn hiu qu
cnh tranh v li th so snh.
+ Cng nghip ha, hin i ha t nc phi bo m xy dng nn kinh t c lp t
ch, ch ng hi nhp kinh t quc t, tc l phi tin hnh cng nghip ha trong mt nn
kinh t m, hng ngoi.
+ y nhanh CNH, HH nng nghip nng thn vi vic nng cao nng sut, cht
lng sn phm nng nghip.
+ y mnh CNH, HH phi tnh n yu cu pht trin bn vng trong tng lai. Tc
l phi s dng hp l v tit kim ti nguyn, bo v v ci thin mi trng...
- i hi ng X (nm 2006) xc nh: Do nc ta thc hin CNH, HH khi trn th
gii nn kinh t tri thc pht trin mnh v s tip tc c nhng bc nhy vt nn y
mnh CNH, HDH gn vi pht trin kinh t tri thc, coi kinh t tri thc l yu t quan trng
cu nn kinh t v CNH, HH 34.
- i hi XI (2011) b sung nhng ni dung sau v CNH:
+ t nhim v n gia th k XXI nc ta tr thnh mt nc cng nghip hin i
theo nh hng XHCN35.
+ Nhn mnh phi thc hin CNH HDH t nc gn vi pht trin kinh t tri thc v
bo v ti nguyn,mi trng; xy dng c cu kinh t hp l, gn cht ch cng nghip,
nng nghip v dch v36.
2.2. Mc tiu, quan im cng nghip ha, hin i ha
2.2.1. Mc tiu cng nghip ha, hin i ha
- Mc tiu lu di, c bn ca cng nghip ha, hin i ha l:
+ Xy dng nc ta tr thnh nc cng nghip c c s vt cht k thut hin i.
+ CNH, HH nhm xy dng nn kinh t c lp, t ch.
+ CNH sc lc hi nhp kinh t th gii khi l xu hng tt yu.
- Mc tiu trc mt: V c bn, n nm 2020 nc ta tr thnh nc cng nghip.
2.2.2. Quan im cng nghip ha, hin i ha
34
ng Cng sn Vit nam: Vn kin i hi ng X, Nxb CTQG, H, 2006, tr 145 - 146,
35
ng Cng sn Vit nam: Vn kin i hi ng ln th XI, Nxb CTQG, H, 2011, tr 71.

36
Vn kin i hi ng ln th XI, nxb CTQG, H, 2011, tr75.
67
Quan im v CNH, HH c ng ta nu ra t Hi nghi TW ln th 7 (kha VII)

v c b sung, pht trin qua cc i hi VIII, IX, X, XI ca ng nh sau:
- Mt l, cng nghip ha gn vi hin i ha v cng nghip ha, hin i ha gn
vi pht trin kinh t tri thc 37.
- Hai l, cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t th trng nh
hng x hi ch ngha v hi nhp kinh t quc t.
- Ba l, ly pht huy ngun lc con ngi l yu t c bn cho s pht trin nhanh v
bn vng.
- Bn l, coi pht trin khoa hc v cng ngh l nn tng, l ng lc cng nghip
ha, hin i ha.
- Nm l, pht trin nhanh, hiu qu v bn vng; tng trng kinh t i i vi thc
hin tin b v cng bng x hi, bo v mi trng t nhin, bo tn a dng sinh hc.
2. 3. Ni dung v nh hng cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t tri
thc
2.3.1. Ni dung
i hi X ca ng ch r: Chng ta cn tranh th cc c hi thun li do bi cnh
quc t to ra v tim nng, li th ca nc ta rt ngn qu trnh cng nghip ha, hin
i ha t nc theo nh hng x hi ch ngha gn vi pht trin kinh t tri thc. Phi
coi kinh t tri thc l yu t quan trng ca nn kinh t v cng nghip ha, hin i ha38.
Ni dung c bn ca qu trnh ny l:
- Pht trin mnh cc ngnh v sn phm kinh t c gi tr gia tng cao da nhiu vo tri
thc, kt hp s dng ngun vn tri thc ca con ngi Vit nam vi tri thc mi nht ca
nhn loi.
- Coi trng c s lng v cht lng tng trng kinh t trong mi bc pht trin ca
t nc, tng vng, tng a phng, tng d n kinh t x hi.
- Xy dng c cu kinh t hin i v hp l theo ngnh, lnh vc v lnh th.
- Gim chi ph trung gian, nng cao nng sut lao ng ca tt c cc ngnh lnh vc,
nht l cc ngnh, lnh vc c sc cnh tranh cao.
2.3.2. nh hng pht trin cc ngnh v lnh vc kinh t trong qu trnh y mnh cng
nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t tri thc
37
Gio trnh mn ng li cch mng ca ng CSVN do B gio dc v o to bin son, H, 2011, tr 126
nh ngha: Kinh t tri thc l nn kinh t trong sn sinh ra , ph cp v s dng tri thc gi vai tr quyt nh
nht i vi s pht trin kinh t, to ra ca ci, nng cao cht lng cuc sng. l nn kinh t c nhiu
ngnh da vo tri thc v cc thnh tu mi ca khoa hc, cng ngh nh CNTT, CNSH v nhng nghnh kinh
t truyn thng nh nng nghip, cng nghip, dch v nhng c ng dng khoa hc- cng ngh cao. ..
38
ng CSVN: Vn kin Di hi i biu ton quc ln th X, H, 2006, tr 28-29.
68
T nhng quan im v ni dung CNH, HH c nu trn, i hi X xc nh r

6 nh hng y mnh CNH, HH gn vi pht trin kinh t tri thc Vit Nam trong thi
gian ti nh sau:
- Mt l, y mnh cng nghip ha, hin i ha nng nghip nng thn gii quyt
ng b cc vn nng nghip, nng thn, nng dn.
- Hai l, pht trin nhanh hn cng nghip, xy dng v dch v.
- Ba l, pht trin kinh t vng. Xc nh ng c cu kinh t vng cho php khai thc
c hiu qu cc li th so snh ca tng vng, to ra s pht trin ng u gia cc vng
trong c nc.
- Bn l, pht trin kinh t bin.
- Nm l, dch chuyn c cu lao ng, c cu cng ngh m bo n nm 2010
c ngun nhn lc vi c cu ng b v cht lng cao, t l lao ng trong khu vc nng
nghip cn di 50% lc lng lao ng x hi.
- Su l, bo v, s dng hiu qu ti nguyn quc gia, ci thin mi trng t nhin.
2. 4. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn
2.4.1. Kt qu thc hin ng li v ngha
* Kt qu: Sau 25 nm i mi, t nc ta thu c nhng thnh tu to ln, trong
c nhng thnh tu ni bt ca cng nghip ha, hin i ha.
- Mt l, c s vt cht - k thut ca t nc c tng cng ng k, kh nng
c lp t ch ca nn kinh t c nng cao.
+ T mt nn kinh t ch yu l nng nghip lc hu, c s vt cht yu km i ln,
n nay c nc c hn 100 khu cng nghip, khu ch xut tp trung, nhiu khu hot ng
c hiu qu, t l ngnh cng nghip ch tc, c kh ch to v ni a ha sn phm ngy
cng tng.
+ Ngnh cng nghip sn xut t liu nh luyn kim, c kh, vt liu xy dng, ha
cht c bn, khai thc v ha du v ang c nhng bc pht trin mnh m.
+ Mt s sn phm cng nghip cnh tranh c trn th trng trong v ngoi
nc.
+ Ngnh xy dng tng trng nhanh, bnh qun thi k 2001 - 2005 t 16,7%/nm,
nng lc xy dng tng nhanh v c bc tin ng k theo hng hin i. Vic xy dng
th, nh t nhiu hiu qu.
+ Cng nghip nng thn v min ni c bc tng trng cao hn tc trung bnh
ca c nc.
+ Nhiu cng trnh quan trng thuc kt cu h tng c xy dng, sn bay, cng
bin, ng b, cu, nh my in, bu chnh - vin thng. theo hng hin i.
- Hai l, c cu kinh t chuyn dch theo hng cng nghip ha, hin i ha t
c nhng kt qu quan trng: t trng cng nghip v xy dng tng, t trng nng, lm
69
nghip v thy sn gim. Trong tng ngnh kinh t u c s chuyn dch tch cc v c cu
sn xut, c cu cng ngh theo hng tin b, hiu qu, gn vi sn xut, vi th trng.
+ C cu kinh t vng c iu chnh theo hng pht huy li th so snh ca tng
vng. Cc vng kinh t trng im pht trin kh nhanh ng gp quan trng vo s tng
trng v l u tu ca nn kinh t.
+ C cu thnh phn kinh t tip tc dch chuyn theo hng pht huy tim nng ca
cc thnh phn kinh t v an xen nhiu hnh thc s hu.
+ C cu lao ng c s chuyn i tch cc gn lin vi qu trnh chuyn dch c
cu kinh t. T nm 2000 - 2010, t trng lao ng trong cng nghip v xy dng tng t
13,1% ln 22,4%; dch v tng t 19,7% ln 29,4%, nng lm nghip v thy sn gim t
65,1% xung cn 48,2%; lao ng qua o to tng t 20% ln 40%.
- Ba l, nhng thnh tu ca cng nghip ha, hin i ha gp phn quan trng
a nn kinh t t tc tng trng kh cao, bnh qun t nm 2000 n nay t trn
7,5%/nm. iu gp phn quan trng vo cng tc xa i gim ngho. Thu nhp u
ngi bnh qun hng nm tng ln ng k. Nm 2005, t 640 USD/ngi th nm 2010 t
1168$/ ngi. V vy, i sng vt cht, tinh thn ca nhn dn tip tc c ci thin.
* ngha: Nhng thnh tu trn c ngha rt quan trng; l c s phn u t
mc tiu: n gia th k XXI a nc ta ra khi tnh trng km pht trin v tr thnh
nc cng nghip hin i theo nh hng XHCN nh i hi ng XI t ra39.
* Hn ch: Bn cnh nhng thnh tu to ln t c, cng nghip ha, hin i
ha thi gian qua nc ta vn cn nhiu hn ch, ni bt l:
- Tc tng trng kinh t vn thp so vi kh nng v thp hn nhiu nc trong
khu vc thi k u cng nghip ha. Tng trng kinh t ch yu theo chiu rng, vo cc
ngnh cng ngh thp, tiu hao vt cht cao, s dng nhiu ti nguyn, vn v lao ng. Nng
sut lao ng cn thp.
- Ngun lc ca t nc cha c s dng c hiu qu cao, ti nguyn, t ai v
cc ngun vn ca Nh nc cn b lng ph, tht thot nghim trng. Nhiu ngun lc trong
dn cha c pht huy.
- C cu kinh t chuyn dch cn chm. Trong cng nghip cc sn phm c hm
lng tri thc cao cn t. Trong nng nghip sn xut cha gn kt cht ch vi th trng.
Ni dung cng nghip ha, hin i ha nng nghip, nng thn cn thiu c th. Cht lng
ngun nhn lc ca t nc cn thp. T trng lao ng qua o to cn thp, lao ng thiu
vic lm v khng vic lm cn nhiu.
39
ng Cng sn Vit nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb CTQG, H, 2011, tr 71
70
- Cc vng kinh t trng im cha pht huy c th mnh i nhanh vo c cu

kinh t hin i. Kinh t vng cha c s lin kt cht ch, hiu qu thp v cha c quan
tm ng mc.
- C cu thnh phn kinh t pht trin cha tng xng vi tim nng, cha to c
y mi trng hp tc, cnh tranh bnh ng v kh nng pht trin ca cc thnh phn
kinh t.
- C cu u t cha hp l. Cng tc quy hoch cht lng thp, qun l km, cha
ph hp vi c ch th trng.
- Kt cu h tng kinh t, x hi cha p ng yu cu pht trin. Nhn chung, mc d
c gng u t, nhng kt cu h tng kinh t x hi vn cn lc hu, thiu ng b cha
p ng c yu cu, lm hn ch s pht trin kinh t x hi.
* Nguyn nhn ca hn ch: Nhng hn ch trn do nhiu nguyn nhn, nhng ch
yu l nguyn nhn ch quan nh:
- ng v nh nc cn lng tng trong vic gii bi ton gia tng trng kinh t v
tin b x hi, bo v mi trng
- Nhiu chnh sch v gii php cha mnh huy ng v s dng c tt nht
cc ngun lc, c ni lc v ngoi lc vo cng cuc pht trin kinh t - x hi.
- Ci cch hnh chnh cn chm v km hiu qu, cng tc t chc, cn b chm i
mi, cha p ng c yu cu.
- Ch o v t chc thc hin yu km.
- Ngoi cc nguyn nhn chung ni trn, cn c cc nguyn nhn c th, trc tip nh:
+ Cng tc quy hoch cht lng km, nhiu bt hp l dn n quy hoch treo kh
ph bin gy lng ph nghim trng.
+ C cu u t bt hp l lm cho u t km hiu qu, cng tc qun l yu km
gy lng ph, tht thot, t tham nhng nghim trng.
Tm li: T nm 1960 n nay, ng li CNH ca ng ta cc thi k khc nhau c
nhng quan im, ni dung khc nhau. Thc cht l qu trnh th nghim, trn tr tm
ra hng i CNH ph hp vi t nc v thi i. c bit, vi trn 25 nm i mi, quan
nim, m hnh CNH nc ta c xc nh ngy cng r hn.
CU HI N TP
1. ng li cng nghip ho thi k trc i mi 1960 1986?
2. Qu trnh i mi t duy ca ng v cng nghip ha t i hi VI n i hi X?
3. Mc tiu, quan im cng nghip ha, hin i ha?
4. Ni dung v nh hng cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t tri
thc?
71
5. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn qu trnh cng nghip ho, hin i ha

thi k i mi?
VN THO LUN
1. Nt c trng ca ng li cng nghip ho trong giai on cch mng 1960
1986.
2. Vn cng nghip ho, hin i ho Vit nam trong giai on ton cu ha.
TI LIU HC TP
a. Ti liu bt buc:
nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 118 -141.
2. B gio dc v o to: ng li cch mng ca ng Cng sn Vit nam (ti
cao ng). Nxb i hc kinh t quc dn, H, 2008, tr 127-159.
b. Ti liu tham kho:
1. i hc quc gia H Ni (2008), Mt s chuyn ng li cch mng ca ng
Cng sn Vit Nam, Nxb. L lun chnh tr, H Ni, tr. 165-209.
2. Hc vin chnh tr - hnh chnh quc gia H Ch Minh (2009), Qu trnh i mi t
duy l lun ca ng t nm 1986 n nay, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, tr. 308- 325.
3. Nguyn Duy Qu (2008), i mi t duy v cng cuc i mi Vit Nam, Nxb.
Khoa hc x hi, H Ni, tr. 97-113.
4. Hi ng l lun trung ng: Nhng nhn thc mi v CNXH v xy dng ch
ngha x hi Vit nam, Nxb CTQG, H, 2012, tr 136 -139.
5. Hong Ch Bo: T thc tin i mi n nhn thc l lun mi v ch ngha x hi
Vit nam (1986 2011), nxb CTQG, H, 2012, tr 106- 1125.
72
CHNG 5: NG LI XY DNG NN KINH T TH TRNG NH HNG X HI CH

NGHA
CHNG 5
NG LI XY DNG NN KINH T TH TRNG
NH HNG X HI CH NGHA
A.MC TIU
- c im ca c ch quan liu bao cp v tnh tt yu ca i mi c ch qun l
kinh t Vit nam.
- Nhng bc t ph trong i mi t duy ca ng v c ch qun l kinh t thi k
i mi.
- Khi nim kinh t th trng nh hng XHCN
- Qu trnh hon thin th ch kinh t th trng nh hng XHCN.
- ngha ca vic chuyn i m hnh kinh t Vit nam.
B. NI DUNG
i hi ng ton quc ln th VI (12/1986) bn cnh vic nh gi u, khuyt im
ca c ch quan liu bao cp, tp trung vo vic xc nh mt m hnh kinh t mi nc
ta. Vi nhn thc: kinh t th trng khng phi l ci ring c ca ch ngha t bn m l
thnh tu pht trin chung ca nhn loi, vic pht trin kinh t th trng khng i lp vi
ch ngha x hi v vic s dng kinh t th trng xy dng ch ngha x hi nc ta l
ht sc cn thit, t i hi ng VI cho n nay, ng li xy dng nn kinh t th trng
lun chim mt v tr quan trng trong h thng ng li cch mng ca ng Cng sn Vit
Nam. Chng ny gip chng ta nhn thc c vn ny.
1. QU TRNH I MI NHN THC V KINH T TH TRNG
1.1. C ch qun l kinh t Vit nam thi k trc i mi
1.1.1. C ch k hoch ha tp trung quan liu, bao cp
* c im ca c ch qun l kinh t quan liu, bao cp: Trc i mi, c ch qun
l kinh t nc ta l c ch k hoch ha tp trung bao cp vi nhng c im ch yu l:
- Th nht: Cc t liu sn xut c cng hu ha, di 2 hnh thc s hu l ton
dn v tp th v tng ng vi 2 hnh thc s hu l 2 thnh phn kinh t quc doanh v
tp th.
- Th hai: S k hoch ha ton b nn kinh t quc dn v pha nh nc. Nh nc
qun l nn kinh t ch yu bng mnh lnh hnh chnh da trn h thng ch tiu php lnh
chi tit t trn xung di.
73

NGHA
- Th ba: cc c quan hnh chnh can thip qu su vo hot ng sn xut, kinh

doanh ca cc doanh nghip nhng li khng chu trch nhim g v vt cht i vi cc
quyt nh ca mnh. Nhng thit hi vt cht do cc quyt nh khng ng gy ra th ngn
sch Nh nc phi gnh chu.
- Th t: Khng tha nhn quan h th trng, quan h hng ha - tin t ch tn ti v
mt danh ngha, hnh thc. Thc cht l nn kinh t hin vt l c trao i thng qua cc
ch tiu cp pht giao np ca nh nc. Hch ton kinh t ch l hnh thc.
- Th nm: B my qun l cng knh, nhiu cp trung gian va km nng ng va
sinh ra i ng qun l km nng lc, phong cch ca quyn, quan liu.
* Cc hnh thc ch yu ca ch bao cp l: Vi m hnh kinh t , nh nc
nm trc tip mi khu t sn xut, lu thng n phn phi, m bao cp l mt c trng ni
bt.
- Bao cp qua gi i vi cc yu t u vo sn xut: Nh nc quyt nh gi tr ti
sn, thit b, vt t, hng ha thp hn gi tr thc ca chng nhiu ln so vi gi tr th
trng. Vi gi thp nh vy, coi nh mt phn nhng th c cho khng. Do , hch
ton kinh t ch l hnh thc. Nh nc giao ch tiu k hoch, cp pht vn, vt t cho doanh
nghip cn doanh nghip hot ng trn c s cc quyt nh ca c quan Nh nc c thm
quyn v giao np sn phm cho Nh nc. L th Nh nc b, li th Nh nc thu.
- Bao cp gi i vi hng tiu dng cho nhn dn qua ch tem phiu (tin lng
hin vt): Nh nc quy nh ch phn phi vt phm tiu dng cho cn b, cng nhn
vin, cng nhn theo nh mc qua hnh thc tem phiu. Ch tem phiu vi mc gi khc
xa so vi gi th trng bin ch tin lng thnh lng hin vt, th tiu ng lc kch
thch ngi lao ng v ph v nguyn tc phn phi theo lao ng.
- Bao cp qua ch cp pht vn ca ngn sch vi cc n v kinh t c s , nhng
khng c ch ti rng buc trch nhim vt cht i vi cc n v c cp vn. iu va
lm tng gnh nng i vi ngn sch va lm cho s dng vn km hiu qu, ny sinh c
ch xin cho.
* nh gi u, khuyt im ca c ch quan liu bao cp:
- Trong thi k kinh t cn tng trng ch yu theo chiu rng th c ch ny c tc
dng nht nh, n cho php tp trung ti a cc ngun lc kinh t vo mc ch ch yu
trong tng giai on v iu kin c th, c bit trong qu trnh cng nghip ha theo xu
hng u tin pht trin cng nghip nng.
- Nhng c ch kinh t bao cp li th tiu cnh tranh, km hm tin b khoa hc
cng ngh, trit tiu ng lc kinh t i vi ngi lao ng, khng kch thch tnh nng
ng, sng to ca cc n v sn xut, kinh doanh.
- Khi nn kinh t th gii chuyn sang giai on pht trin theo chiu su da trn c
s p dng cc thnh tu ca cuc cch mng khoa hc - cng ngh hin i th c ch qun
74

NGHA
l ny cng bc l nhng khim khuyt ca n, lm cho kinh t cc nc x hi ch ngha

trc y, trong c nc ta, lm vo tnh trng tr tr, khng hong.
* Nguyn nhn tn ti ca c ch :
- Trc i mi, do cha tha nhn sn xut hng ha v c ch th trng, chng ta
xem k hoch ha l c trng quan trng nht ca kinh t x hi ch ngha, phn b mi
ngun lc theo k hoch l ch yu; coi th trng ch l mt cng c th yu b sung cho k
hoch.
- Khng tha nhn trn thc t s tn ti ca nn kinh t nhiu thnh phn trong thi
k qu , ly kinh t quc doanh v tp th l ch yu, mun nhanh chng xa s hu t
nhn v kinh t c th t nhn; xy dng nn kinh t khp kn.
V nhng l do trn, nn kinh t ri vo tnh trng tr tr, khng hong.
1.1.2. Nhu cu i mi c ch qun l kinh t
- Th nht: Do nhng thnh cng ban u v nhng hn ch ca qu trnh i mi
tng phn
+ Di p lc ca tnh th khch quan, nhm thot khi khng hong kinh t - x hi,
ng v chnh ph c mt s i mi v chnh sch qun l kinh t ci tin v nn kinh
t theo hng th trng. l chnh sch khon sn phm trong nng nghip theo ch th 100
CT/TW ca Ban B th Trung ng kha IV (nm 1981); ngh nh 25 v Ngh nh 26 CP ca Chnh ph v qun l cng nghip (nm 1981); b gi vo lng Long An; ngh
quyt TW8 kha V (1985) v cuc tng iu chnh gi - lng - tin Nhng chnh sch
mi bc u mang li nhng tn hiu tch cc trn thc t, sn xut sau c tng
trng v l nhng cn c ng nhn thy rng i mi c ch qun l kinh t l ng
hng, l cn thit.
+ Tuy nhin, mi ch l nhng i mi tng phn c tnh cht chp v trong phm
vi ca c ch c, s i mi cha ton din, trit nn nn kinh t ca chng ta vn cn rt
nhiu kh khn. T , ng thy rng i mi tng phn l cha , cn phi i mi mt
cch quyt lit, trit hn bng vic thay i hon ton c ch qun l kinh t.
- Th hai: Do ng nhn thc c s cn thit phi i mi c ch qun l kinh
t. cp n iu ny, i hi VI (12/1986) khng nh: Vic b tr li c cu kinh t phi
i i vi i mi c ch qun l kinh t. C ch qun l tp trung quan liu, bao cp t nhiu
nm nay khng to c ng lc pht trin, lm suy yu kinh t x hi ch ngha, hn ch
vic s dng v ci to cc thnh phn kinh t khc, km hm sn xut, lm gim nng sut,
cht lng, hiu qu, gy ri lon trong phn phi lu thng v ra nhiu hin tng tiu
cc trong x hi40. Chnh v vy, vic i mi c ch qun l kinh t tr thnh nhu cu cn
thit v cp bch.
40
ng CSVN: Vn kin i hi i biu ton quc ln th VI, NXB. S tht, H, 1987, tr62.
75

NGHA
1.2. S hnh thnh t duy ca ng v kinh t th trng thi k i mi

Th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha vi nhng g t c hm
nay l kt qu ca mt qu trnh tm ti, pht trin t duy l lun kinh t ca ng.
1.2.1. T duy ca ng v kinh t th trng t i hi VI n i hi VIII
y l giai on hnh thnh v pht trin t duy ca ng v kinh t th trng. So vi
thi k trc i mi, nhn thc v kinh t th trng c s thay i cn bn v su sc:
- Th nht: Trong tng k i hi, ng xc nh r c ch qun l kinh t mi
Vit Nam khng ging vi c ch kinh t c trc 1986 mc d gi tn n bng nhng
cm t khc nhau:
+ i hi ng VI khi bn v i mi kinh t quyt nh chuyn c ch quan liu
bao cp sang c ch hch ton kinh doanh x hi ch ngha. i hi xc nh 2 c trng c
bn ca c ch qun l mi, trong d tnh k hoch l c trng s 1, s dng ng n quan
h tin - hng( quan h th trng) l c trng s 2. Nh vy, yu t th trng mt thi gian
di hon ton b b qun nay c tnh n, d vn cn khim tn ng v tr s 2. i
hi VI xc nh nh vy cng l d hiu v ci kh nht khi vit li vn kin i hi ng
VI l vic cn nhc cu ch s ng c th chp nhn, khng b quy chp i theo con
ng TBCN. V vy, vn kin cha dm ni kinh t th trng m phi lch l hch ton
kinh doanh XHCN. Ci mi mc d c thc t chng minh nhng khng t ngi c
quyn vn khng chu tha nhn ch v n khc vi nhng g mnh hc, ngh. Thc t
i mi r nh ban ngy nhng vn kh khn, try trt khi i vo ngh quyt. Nhng cuc
sng sang trang. C ch qun l kinh t c b ph b41.
+ i hi VII ca ng (6-1991 xc nh c ch vn hnh ca nn kinh t hng ha
nhiu thnh phn c s qun l ca Nh nc theo nh hng XHCN.
+ Tip tc ng li trn, i hi VIII ca ng (6-1996) ra nhim v y mnh
cng cuc i mi ton din v ng b, tip tc pht trin nn kinh t nhiu thnh phn vn
hnh theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc theo nh hng x hi ch ngha.
Nh vy, i hi VII v i hi VIII vn cha s dng cm t nn kinh t th trng
nh hng XHCN gi m hnh, th ch kinh t ca ta lc . iu th hin s e ngi
v t trc dn nay nn kinh t th trng vn c gn vi CNTB nhng thc cht chnh
l nn kinh t th trng theo nh hng XHCN.
- Hai l: Kinh t th trng khng phi l ci ring c ca Ch ngha t bn m l
thnh tu pht trin chung ca nhn loi.
41
m trc i mi NXB Tr, tr 120.
76

NGHA
+ Lch s cho thy sn xut v trao i hng ha l tin quan trng dn n s ra

i v pht trin ca nn kinh t th trng. Trong mt nn kinh t khi cc ngun lc kinh t
c phn b bng nguyn tc th trng th ngi ta gi l nn kinh t th trng.
+ Kinh t th trng c mm mng t trong x hi n l, x hi phong kin v pht
trin cao nht trong ch ngha t bn. Nu trc ch ngha t bn, kinh t th trng cn
thi k manh nha, trnh thp th trong ch ngha t bn n t n trnh cao n mc
chi phi ton b cuc sng ca con ngi trong x hi . iu khin cho ngi ta ngh
rng kinh t th trng l sn phm ring ca ch ngha t bn.
+ Ch ngha t bn khng sn sinh ra kinh t hng ha, do , kinh t th trng vi t
cch l kinh t hng ha trnh cao khng phi l sn phm ring ca ch ngha t bn m
l thnh tu pht trin chung ca nhn loi. Ch c th ch kinh t th trng t bn ch ngha
hay cch s dng kinh t th trng theo li nhun ti a ca ch ngha t bn mi l sn
phm ca ch ngha t bn.
- Ba l, kinh t th trng cn tn ti khch quan trong thi k qu ln ch ngha
x hi.
+ Kinh t th trng xt di gc mt kiu t chc kinh t l phng thc t
chc vn hnh nn kinh t, l phng tin iu tit kinh t ly c ch th trng lm c s
phn b cc ngun lc kinh t v iu tit mi quan h gia ngi vi ngi. Kinh t th
trng ch i lp vi kinh t t nhin, t cp, t tc, ch khng i lp vi cc ch x hi.
+ Bn thn kinh t th trng khng phi l c trng bn cht cho ch kinh t c
bn ca x hi. L thnh tu chung ca vn minh nhn loi, kinh t th trng tn ti v pht
trin nhiu phng thc sn xut khc nhau. Kinh t th trng va c th lin h vi ch
t hu, va c th lin h vi ch cng hu v phc v cho chng. V vy, kinh t th
trng khng i lp vi ch ngha x hi, n tn ti khch quan trong thi k qu ln ch
ngha x hi v c trong ch ngha x hi. Xy dng v pht trin kinh t th trng khng
phi l pht trin t bn ch ngha hoc i theo con ng t bn ch ngha v tt nhin, xy
dng kinh t x hi ch ngha cng khng dn n ph nh kinh t th trng.
+ i hi VII ca ng (6-1991 a ra kt lun quan trng rng: sn xut hng
ha khng i lp vi ch ngha x hi, n tn ti khch quan v cn thit cho xy dng x
hi ch ngha.
+ Tip tc ng li trn, i hi VIII ca ng (6-1996) ra nhim v y mnh
cng cuc i mi ton din v ng b, tip tc pht trin nn kinh t nhiu thnh phn vn
hnh theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc theo nh hng x hi ch ngha.
- Bn l, c th v cn thit s dng kinh t th trng xy dng ch ngha x hi
nc ta.
+ Kinh t th trng khng i lp vi ch ngha x hi, n cn tn ti khch quan
trong thi k qu ln CNXH. V vy, c th v cn thit s dng kinh t th trng xy
dng CNXH nc ta.
77

NGHA
+ Kinh t th trng c nhng c im ch yu sau:

Th nht l: Ch th kinh t c tnh c lp, c quyn t ch trong sn xut, kinh
doanh, l, li t chu.
Th hai l: Gi c c bn do cung cu iu tit, h thng th trng pht trin ng b
v hon ho.
Th ba l: Nn kinh t c tnh m cao v vn hnh theo quy lut vn c ca kinh t th
trng nh quy lut gi tr, quy lut cung cu, quy lut cnh tranh.
Th t l: C h thng php quy kin ton v s qun l v m ca Nh nc.
+ Trc i mi, do cha tha nhn trong thi k qu ln ch ngha x hi cn tn
ti sn xut hng ha v c ch th trng nn chng ta xem k hoch l c trng quan
trng nht ca kinh t x hi ch ngha, thc hin phn b mi ngun lc theo k hoch l
ch yu, cn th trng ch c coi l mt cng c th yu b sung cho k hoch do
khng cn thit s dng kinh t th trng xy dng ch ngha x hi.
+ Vo thi k i mi, chng ta ngy cng nhn r kinh t th trng, nu bit vn
dng ng, th c vai tr rt ln i vi s pht trin kinh t x hi. C th dng c ch th
trng lm c s phn b cc ngun lc kinh t; dng tn hiu gi c iu tit chng loi
v s lng hng ha, iu ha quan h cung cu; iu tit t l sn xut thng qua c ch
cnh tranh; thc y ci tin b, o thi ci lc hu, yu km.
2.2.2. T duy ca ng v kinh t th trng t i hi IX n i hi XI
- i hi IX ca ng (4-2001) xc nh nn kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha l m hnh kinh t tng qut ca nc ta trong thi k qu i ln ch ngha x
hi.
+ Ni hm ca khi nim ny thc cht vn l nn kinh t hng ha nhiu thnh phn
vn hnh theo c ch th trng, c s qun l ca Nh nc theo nh hng x hi ch
ngha nhng c din t gn hn, ni r c tm quan trng ca th trng trong m hnh
kinh t, ni r c thc cht ca nn kinh t.
+ Vy th no l kinh t th trng nh hng x hi ch ngha? i hi IX xc nh
KTTT XHCN l Mt kiu t chc kinh t va tun theo quy lut ca kinh t th trng va
da trn c s v chu s chi phi bi cc nguyn tc v bn cht ca ch ngha x hi42.
Trong nn kinh t , cc th mnh ca th trng c s dng pht trin c s vt cht
k thut ca ch ngha x hi, nng cao i sng nhn dn; cn tnh nh hng x hi ch
ngha c th hin trn c ba mt ca quan h sn xut: s hu, t chc qun l v phn
phi, nhm mc ch cui cng l dn giu, nc mnh.
42
ng CSVN: Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX, NXB. CTQG, H, 2001, tr 86.
78

NGHA
+ Ni kinh t th trng nh hng XHCN th trc ht khng phi kinh t k

hoch ha tp trung, cng khng phi l kinh t th trng TBCN, cng cha phi hon ton
l kinh t th trng XHCN v cha c y cc yu t XHCN. Tnh nh hng XHCN
lm cho m hnh kinh t th trng nc ta khc vi kinh t th trng TBCN cc ni dung
sau:
Th nht: V mc ch ca nn kinh t: Mc ch ca nn kinh t th trng nh
hng XHCN l pht trin lc lng sn xut, xy dng c s vt cht cho CNXH, tng bc
nng cao i sng ca nhn dn. N khc vi mc ch ca nn kinh t th trng TBCN l
to ra li nhun ngy cng ln cho s t cc nh t sn ti phit.
Th hai: V ch s hu v ch th ca kinh t: Nn kinh t th trng nh hng
XHCN ly ch cng hu nhng t liu sn xut ng vai tr ch o v ngy cng chim
u th tuyt i khi CNXH c xy dng xong v c bn . Tng ng vi hnh thc s hu
cng thi v lu di thnh phn kinh t nh nc s gi vai tr ch o. Cn KTTT TBCN
da trn s hu t nhn, gn lin vi n l ch ngi bc lt ngi v vai tr quan trng
ca thnh phn kinh t t nhn.
Th ba: V ch qun l: Nn KTTT nh hng XHCN l nn kinh t c s qun l
ca nh nc XHCN bng h thng lut php, chin lc, chnh sch ph hp vi nn kinh t
th trng nhm pht huy mt tch cc, hn ch mt tiu cc ca nn KTTT, bo v quyn li
ca ton th nhn dn. N khc vi nn KTTT TBCN do cc nh t sn, cc tp on t bn
qun l .
Th t: V ch phn phi: KTTT nh hng XHCN thc hin ch phn phi
ch yu da vo kt qu lao ng, hiu qu kinh t v thng qua phc li x hi. Cn KTTT
TBCN th phn phi ch yu da vo vn.
Nh vy, y l ln u tin sau 15 nm i mi, ng trnh by mt cch sng r
m hnh kinh t nc ta l nn KTTT nh hng XHCN vi nhng ni dung khc bit, c
th ca n so vi cc nn kinh t khc c trong lch s.
- K tha t duy ca i hi IX, i hi X ch trng hon thin th ch kinh t th
trng nh hng XHCN.
+ Xc nh cc khi nim: th ch kinh t, th ch KTTT v th ch KTTT nh hng
XHCN.
+ Xc nh mc tiu tng qut v mc tiu trc mt ca vic hon thin th ch.
+ a ra h thng quan im khi tin hnh hon thin th ch.
+ ra mt s phng hng hon thin th ch KTTT nh hng XCHCN.
Ngoi ra, i hi ng X tip tc hon thin nhn thc v nn kinh t nhiu thnh phn:
Trn c s ba ch s hu (ton dn, tp th, t nhn), hnh thnh nhiu hnh thc s hu
v nhiu thnh phn kinh t: kinh t nh nc, kinh t tp th, kinh t t nhn (c th, tiu
ch, t bn t nhn), kinh t t bn nh nc, kinh t c vn u t nc ngoi...Kinh t nh
nc gi vai tr ch o...Kinh t nh nc cng vi kinh t tp th ngy cng tr thnh nn
79

NGHA
tng vng chc ca nn kinh t quc dn. Kinh t t nhn c vai tr quan trng, l mt trong
nhng ng lc ca nn kinh t 43.
- i hi ng ln th XI nhn mnh vic tip tc hon thin th ch KTTT nh
hng XHCN v c th cn lm nhng vic sau:
+ Pht trin mnh cc hnh thc s hu, cc thnh phn kinh t, cc loi hnh doanh
nghip. i hi xc nh: Kinh t nh nc gi vai tr ch o, kinh t tp th khng ngng
c cng c v pht trin. V lu di. kinh t nh nc cng vi kinh t tp th ngy cng
tr thnh nn tng vng chc ca nn kinh t quc dn. Trong 5, 10 nm ti khng xc nh
thnh phn kinh t no ng vai tr nn tng. Kinh t t nhn ang l mt trong nhng ng
lc ca nn kinh t; kinh t c vn u t nc ngoi c khuyn khch pht trin ...Cc
hnh thc s hu hn hp v an kt vi nhau hnh thnh cc t chc kinh t a dng ngy
cng pht trin.
+ Pht trin ng b cc yu t th trng44 v cc loi th trng,
+ Nng cao vai tr lnh o ca ng, hiu lc qun l ca nh nc i vi nn
KTTT nh hng XHCN.
Tm li: Nn kinh t th trng, nh hng x hi ch ngha c s qun l ca Nh
nc l m hnh kinh t tng qut ca nc ta trong thi k qu ln ch ngha x hi.
2. TIP TC HON THIN TH CH KINH T TH TRNG NH HNG X
HI CH NGHA
Trn c s nghin cu l lun v tng kt thc tin, hi ngh Trung ng ln th 6
kha X (1/2008) ra mc tiu, quan im, ch trng v gii php tip tc hon thin th
ch kinh t th trng nh hng XHCN nc ta. Ni dung c th nh sau:
2.1. Mc tiu v quan im c bn
2.1.1. Th ch kinh t v th ch kinh t th trng
- Th ch kinh t l mt b phn cu thnh ca h thng th ch x hi, tn ti bn
cnh cc b phn khc nh th ch chnh tr, th ch gio dcN bao gm cc yu t ch
yu l cc o lut kinh t gn vi cc ch ti v x l vi phm; cc t chc kinh t; cc c
quan qun l nh nc v kinh t.
- Th ch kinh t th trng l mt tng th bao gm cc b quy tc, lut l v h
thng t chc kinh t c to lp nhm iu chnh hot ng giao dch, trao i trn th
trng. Th ch kinh t th trng bao gm:
43
44
ng CSVN: Vn kin i hi i biu ton quc ln th X, NXB. CTQG, H, 2006, tr 83.
Cc yu t th trng bao gm :1 cc quy tc, lut l KTTT c th hot ng; 2. cc t chc kinh t to lp
th trng; 3. cc c quan qun l nh nc v kinh t.
80

NGHA
+ Cc quy tc v hnh vi kinh t din ra trn th trng cc bn tham gia th trng

vi t cch l cc ch th th trng.
+ Cch thc thc hin cc quy tc nhm t c mc tiu hay kt qu m cc bn
tham gia th trng mong mun.
+ Cc th trng ni hng ha c giao dch, trao i trn c s cc yu cu, quy
nh ca lut l (cc th trng quan trng nh hng ha v dch v, vn, lao ng, cng ngh,
bt ng sn..)
- Kinh t th trng nh hng x hi ch ngha l nn kinh t va tun theo cc quy
lut ca kinh t th trng va chu s chi phi ca cc yu t m bo tnh nh hng x hi
ch ngha. Do , th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha c hiu l th ch
kinh t th trng, trong cc thit ch, cng c v nguyn tc vn hnh c to lp v s
dng pht trin lc lng sn xut, ci thin i sng nhn dn, v mc tiu dn giu nc
mnh, x hi cng bng dn ch vn minh. Ni cch khc, th ch kinh t th trng nh
hng x h ch ngha l cng c hng dn cho cc ch th trong nn kinh t vn ng theo
ui mc tiu kinh t - x hi ti a, ch khng n thun l mc tiu li nhun ti a.
- Xy dng th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha nc ta l vn
mi v phc tp, l mt qu trnh, c nhiu giai on. Trong hn 20 nm i mi, th ch
kinh t th trng nh hng x hi ch ngha nc ta c hnh thnh trn nhng nt
c bn.
2.1.2. Mc tiu hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha
* Mc tiu tng qut:
Mc tiu c bn ca hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch
ngha nc ta lm cho n ph hp vi nhng nguyn tc c bn ca kinh t th trng, thc
y kinh t th trng nh hng x hi ch ngha pht trin nhanh, hiu qu, bn vng, hi
nhp kinh t quc t thnh cng, gi vng nh hng x hi ch ngha, thc hin thng li
mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng dn ch vn minh, xy dng v bo v
vng chc T quc Vit Nam x hi ch ngha. Mc tiu ny yu cu phi hon thnh c bn
vo nm 2020. i hi XI ca ng nhn mnh: Tip tc hon thin th ch kinh t th
trng nh hng XHCN l tin quan trng thc y qu trnhcow cu li nn kinh ttes,
i mi m hnh tng trng n nh kinh t v m, l mt trong ba t ph chin lc trong
10 nm ti45.
* Mc tiu c th trc mt( n nm 2010)
- Mt l, tng bc xy dng ng b h thng php lut, m bo cho nn kinh t th
trng nh hng x hi ch ngha pht trin thun li. Pht huy vai tr ch o ca kinh t
nh nc i i vi pht trin mnh m cc thnh phn kinh t v cc loi hnh doanh nghip.
45
ng CSVN: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb CTQG, H, 2011, tr 34
81

NGHA
- Hai l, i mi c bn m hnh t chc v phng thc hot ng ca cc n v s

nghip cng.
- Ba l, pht trin ng b, a dng cc loi th trng c bn thng nht trong c
nc, tng bc lin thng vi th trng khu vc v th gii.
- Bn l, gii quyt tt mi quan h gia pht trin kinh t vi pht trin vn ha, m
bo tin b, cng bng x hi, bo v mi trng.
- Nm l, nng cao hiu lc, hiu qu qun l ca Nh nc v pht huy vai tr ca
Mt trn T quc, cc on th chnh tr - x hi v nhn dn trong qun l, pht trin kinh t
- x hi.
2.1.3. Quan im v hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha
- Nhn thc y , tn trng v vn dng ng n cc quy lut khch quan ca kinh t
th trng, thng l quc t, ph hp vi iu kin ca Vit Nam, m bo nh hng x hi
ch ngha ca nn kinh t.
- m bo tnh ng b gia cc b phn cu thnh ca th ch kinh t, gia cc yu t
th trng v cc loi th trng, gia th ch kinh t vi th ch chnh tr, x hi, gia nh
nc, th trng v x hi. Gn kt hi ha gia tng trng kinh t vi tin b v cng bng
x hi, pht trin vn ha v bo v mi trng.
- K tha c chn lc thnh tu pht trin kinh t th trng ca nhn loi v kinh
nghip tng kt t thc tin i mi nc ta, ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t,
ng thi gi vng c lp, ch quyn quc gia, gi vng an ninh chnh tr, trt t an ton x
hi.
- Ch ng, tch cc gii quyt cc vn l lun v thc tin quan trng, bc xc,
ng thi phi c bc i vng chc, va lm va tng kt rt kinh nghim.
- Nng cao nng lc lnh o ca ng, hiu lc v hiu qu qun l ca Nh nc,
pht huy sc mnh ca c h thng chnh tr trong qu trnh hon thin th ch kinh t th
trng nh hng x hi ch ngha.
2. 2. Mt s ch trng tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha
2.2.1. Thng nht nhn thc v nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha
- Hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha l lm cho n ph
hp vi cc yu cu v nguyn tc ca kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, lm
cho n vn hnh thng sut v c hiu qu. Do , mun hon thin th ch kinh t th trng
nh hng x hi ch ngha th trc ht phi c s thng nht nhn thc v kinh t th
trng nh hng x hi ch ngha.
- Mt s im cn thng nht l:
82

NGHA
+ Chng ta cn thit s dng kinh t th trng lm phng tin xy dng ch ngha x

hi.
+ Kinh t th trng nh hng x hi ch ngha l nn kinh t va tun theo quy lut
ca kinh t th trng, va chu s chi phi bi cc quy lut kinh t ca ch ngha x hi v
cc yu t m bo tnh nh hng x hi ch ngha.
2.2.2. Hon thin th ch v s hu v cc thnh phn kinh t, loi hnh doanh nghip v
cc t chc sn xut kinh doanh
* Hon thin th ch v s hu:
- Kinh t th trng nh hng x hi ch ngha da trn s tn ti khch quan nhiu
hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t, nhiu loi hnh doanh nghip. l yu cu
khch quan. Do cc yu cu ny cn c khng nh trong cc quy nh ca php lut,
m bo cc quyn v li ch ca cc ch th s hu. Php lut cn quy nh v s hu i
vi cc ti sn mi nh tr tu, c phiu, ti nguyn nc
- Phng hng c bn ca hon thin th ch s hu l:
+ Khng nh t ai thuc s hu ton dn m i din l Nh nc, ng thi m
bo v tn trng cc quyn ca ngi s dng t.
+ Tch bit vai tr ca Nh nc vi t cch l b my cng quyn qun l ton b nn
kinh t - x hi vi vai tr ch s hu ti sn, vn ca Nh nc; tch chc nng ch s hu
ti sn, vn ca Nh nc vi chc nng qun tr kinh doanh ca doanh nghip Nh nc.
+ Quy nh r, c th v quyn ca ch s hu v nhng ngi lin quan i vi cc
loi ti sn. ng thi quy nh r trch nhim, ngha v ca h i vi x hi.
+ Ban hnh cc quy nh php l v quyn s hu ca doanh nghip, t chc, c nhn
nc ngoi ti Vit nam.
*Hon thin th ch v phn phi.
- Hon thin lut php, c ch, chnh sch v phn b ngun lc, phn phi v phn
phi li theo hng m bo tng trng kinh t vi tin b v cng bng x hi trong tng
bc, tng chnh sch pht trin. Cc ngun lc x hi c phn b theo c ch th trng
v chin lc, quy hoch, k hoch pht trin kinh t ca nh nc, m bo hiu qu kinh t
- x hi. Chnh sch phn phi v phn phi li phi m bo hi ha li ch ca Nh nc,
ca ngi lao ng v ca doanh nghip, to ng lc cho ngi lao ng.
- i mi, pht trin, nng cao hiu qu hot ng ca cc ch th trong nn kinh t.
i mi, sp xp li, pht trin, nng cao hiu qu hot ng kinh doanh ca cc doanh
nghip nh nc pht huy vi tr ch o ca kinh t Nh nc trong nn kinh t th
trng nh hng x hi ch ngha. Thu hp cc lnh vc c quyn nh nc.
- i mi, pht trin cc hp tc x, t hp tc theo c ch th trng, theo nguyn tc:
t nguyn, dn ch, bnh ng, cng c li v pht trin cng ng. Thc hin nghim tc,
83

NGHA
nht qun mt mt bng php l kinh doanh khng phn bit hnh thc s hu, thnh phn
kinh t
- i mi c ch qun l ca Nh nc cc n v s nghip cng lp pht trin
mnh m, c hiu qu.
2.2.3. Hon thin th ch m bo ng b cc yu t th trng v pht trin ng b cc
loi th trng
- Hon thin th ch v gi, cnh tranh v kim sot c quyn trong kinh doanh. Hon
thin khung php l cho vic k kt v thc hin hp ng. ng thi hon thin c ch gim
st, iu tit th trng v xc tin thng mi, u t v gii quyt tranh chp ph hp vi
kinh t th trng v cam kt quc t.
- Hon thin h thng php lut, c ch, chnh sch cho hot ng v pht trin lnh
mnh ca th trng chng khon, tng tnh minh bch, chng cc giao dch phi php, cc
hnh vi ra tin, nhiu lon th trng. To iu kin pht trin cc doanh nghip bo him
thuc cc thnh phn kinh t.
- Xy dng ng b lut php, c ch, chnh sch qun l, h tr cc t chc nghin
cu, ng dng, chuyn giao cng ngh. i mi c ch qun l khoa hc v cng ngh ph
hp vi c ch th trng, nng cao hiu qu hot ng ca c quan qun l th trng cng
ngh. Nh nc tng u t v ng thi y mnh x hi ha cho cc ngnh gio dc, y t,
vn ha, th dc, th thao. Nh nc ban hnh tiu chun, tiu ch v cc hot ng dch v
ny, tng cng qun l nh nc hn ch cc mt tri ca c ch th trng i vi cc
hot ng dch v.
2.2.4. Hon thin th ch gn tng trng kinh t vi tin b, cng bng x hi trong tng
bc, tng chnh sch pht trin v bo v mi trng
- Thc hin chnh sch khuyn khch lm giu i i vi tch cc thc hin gim ngho,
c bit cc vng nng thn, min ni, vng dn tc v cc cn c cch mng trc y.
- Xy dng h thng bo him x hi a dng v linh hot ph hp vi yu cu ca kinh
t th trng nh hng x hi ch ngha.
- Hon thin lut php, chnh sch v bo v mi trng, c ch ti mnh i vi cc
trng hp vi phm, x l trit nhng im nhim mi trng nghim trng v ngn
chn khng pht sinh thm.
2.2.5. Hon thin th ch v vai tr lnh o ca ng, qun l ca Nh nc v s tham
gia ca cc t chc qun chng vo qu trnh pht trin kinh t - x hi
- Vai tr lnh o ca ng th hin r ch ch o nghin cu l lun v tng kt
thc tin xc nh r, c th v y hn m hnh kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha.
84

NGHA
- i mi v nng cao vai tr, hiu lc qun l kinh t ca Nh nc trong vic pht
huy mt tch v hn ch, ngn nga pht trin theo nh hng x hi ch ngha v hi nhp
kinh t quc t c hiu qu.
- Cc t chc dn c, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi, ngh nghip v nhn dn
c vai tr quan trng trong pht trin kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. pht
huy vai tr ca h, Nh nc phi tip tc hon thin lut php, c ch, chnh sch, to iu
kin cc hnh thc t chc v nhn dn tham gia tch cc v c hiu qu vo qu trnh
hoch nh, thc thi, gim st thc hin lut php, cc ch trng pht trin kinh t - x hi.
2.3.1. Kt qu v ngha
* Kt qu:
- Mt l, sau hn 25 nm i mi, nc ta chuyn i thnh cng t th ch kinh t
k hoch ha tp trung quan liu bao cp sang th ch kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha. ng li i mi ca ng c th ch ha thnh php lut, to hnh lang
php l cho nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha hnh thnh v pht trin.
- Hai l, ch s hu vi nhiu hnh thc v c cu kinh t nhiu thnh phn c
hnh thnh: t s hu ton dn v tp th, t kinh t quc doanh v hp tc x l ch yu
chuyn sang nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t an xen, hn hp, trong s
hu ton dn nhng t liu sn xut ch yu v kinh t nh nc gi vai tr ch o. y
chnh l qu trnh dn ch ha kinh t, to iu kin cho dn ch ha x hi v khai thc ng
lc ca ton dn pht trin t nc.
- Ba l, cc loi th trng c bn ra i v tng bc pht trin thng nht trong
c nc, gn vi th trng khu vc v th gii.
- Bn l, vic gn pht trin kinh t vi gii quyt cc vn x hi, xa i, gim
ngho t nhiu kt qu tch cc.
* ngha: Sau hn 25 nm i mi, th ch kinh t th trng nh hng x hi ch
ngha hnh thnh v tng bc hon thin, thay cho th ch k hoch ha tp trung quan
liu, bao cp.
- Th ch kinh t mi i vo cuc sng v pht huy hiu qu tch cc, thc y tng
trng kinh t nhanh v bn vng, khc phc c khng hong kinh t - x hi.
- Th ch kinh t mi to ra nhng tin cn thit y nhanh qu trnh cng nghip
ha, hin i ha v sm a nc ta ra khi tnh trng km pht trin.
* Hn ch: Bn cnh nhng kt qu, vn cn mt s hn ch nh:
- Qu trnh xy dng, hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha
cn chm. H thng php lut, c ch, chnh sch cha y cha ng b v thng nht.
85

NGHA
- Vn s hu, qun l v phn phi trong doanh nghip nh nc cha gii quyt tt,
gy kh khn cho s pht trin v lm tht thot ti sn nh nc nht l khi c phn ha.
Doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t khc cn b phn bit i x. Vic x l cc vn
lin quan n t ai cn nhiu vng mc. Cc yu t th trng v cc loi th trng
hnh thnh, pht trin chm, thiu ng b, vn hnh cha thng sut. Phn b ngun lc
quc gia cha hp l. C ch xin - cho cha c xa b trit . Chnh sch tin lng
cn mang tnh bnh qun.
- C cu t chc, c ch vn hnh ca b my Nh nc cn nhiu bt cp; hiu qu,
hiu lc qun l cn thp. Ci cch hnh chnh chm, cha t yu cu mc tiu t ra. T
tham nhng, lng ph, quan liu vn nghim trng.
- C ch, chnh sch pht trin cc lnh vc vn ha, x hi i mi chm, cht lng
dch v y t, gio dc, o to cn thp. Khong cch giu ngho gia cc tng lp dn c v
cc vng ngy cng ln. Nhiu vn bc xc trong x hi v bo v mi trng cha c
gii quyt tt.
* Nguyn nhn ca hn ch: Nhng hn ch trn xut pht t cc nguyn nhn sau
y:
- Vic xy dng th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha l vn hon
ton mi cha c tin l trong lch s. Nhn thc v kinh t th trng nh hng x hi ch
ngha cn nhiu hn ch do cng tc l lun cha theo kp i hi ca thc tin.
- Nng lc th ch ha v qun l, t chc thc hin ca Nh nc cn chm, nht l
trong vic gii quyt cc vn x hi bc xc.
- Vai tr tham gia hoch nh chnh sch thc hin v gim st ca cc c quan dn
c, Mt trn t quc, cc on th hnh, cc t chc x hi ngh nghip cn yu.
CU HI N TP
1. C ch k hoch ha tp trung quan liu, bao cp v nhu cu v i mi c ch qun
l kinh t?
2. S hnh thnh t duy ca ng v kinh t th trng thi k i mi?
3. Mc tiu v quan im ca ng hon thin th ch kinh t th trng nh hng
x hi ch ngha?
4. Nhng ch trng tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha?
5. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ca vic pht trin kinh t th trng Vit
Nam trong thi k i mi ?
VN THO LUN
1. Tnh tt yu khch quan ca vic pht trin kinh t th trng Vit nam.
86

NGHA
2. Phn bit cc khi nim: Kinh t th trng v kinh t th trng nh hng XHCN.
TI LIU HC TP
a. Ti liu bt buc:
nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 142 -168
b. Ti liu tham kho:
duy l lun ca ng t nm 1986 n nay, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, tr. 243 446..
Khoa hc x hi, H Ni, tr. 52- 83.
ngha x hi Vit nam, Nxb CTQG, H, 2012, tr 139- 142.
4. Trn Nhm: T duy l lun vi s nghip i mi, Nxb CTQG., H, 2004, tr 214232; 367- 423.
5. ng Phong: T duy kinh t Vit nam 1975 1989, Nxb Tri thc, H, 2009.
87
CHNG 6: NG LI XY DNG H THNG CHNH TR
CHNG 6
UNG LI XY DNG H THNG CHNH TR
A. MC TIU
- H thng chnh tr v cu trc ca h thng chnh tr Vit nam vi nhng thit ch
chnh tr ch yu.
- C s hnh thnh h thng chnh tr chuyn chnh v sn trc i mi (1975-1985).
c im c bn, thnh tu, hn ch v nguyn nhn ca qu trnh .
- Qu trnh i mi nhn thc ca ng v xy dng h thng chnh tr t sau nm
1986 n nay; nhng ni dung c bn trong cng tc xy dng h thng chnh tr thi k i
mi.
- Thnh tu, hn ch v nguyn nhn ca qu trnh xy dng h thng chnh tr t nm
1986 - nay.
B. NI DUNG
Cch mng thng Tm (1945) thnh cng m ra mt k nguyn mi cho cch mng Vit
nam v cng nh du s hnh thnh nc ta mt h thng chnh tr cch mng. Vic lnh
o xy dng, cng c h thng chnh tr l mt trong nhng ni dung trng yu ca ng
cm quyn, khng ch t chc x hi mi, m cn xut pht t nhu hon thin nn dn ch
x hi ch ngha, bo m quyn lc thuc v nhn dn, pht huy y quyn lm ch ca
nhn dn.
V khi nim h thng chnh tr:
- Lch s khi nim: H thng chnh tr nc ta c thit lp t nm 1945 v khng
ngng c b sung, pht trin theo tin trnh ca cch mng. Tuy nhin, lc ng cha
dng khi nim h thng chnh tr m dng khi nim nn dn ch nhn dn (trong giai
on 1945-1954) v khi nim h thng chuyn chnh v sn (trong giai on 1954 - n
thng 3/1989). Khi nim h thng chnh tr c ng ta chnh thc s dng t Hi ngh
TW 6 kha VI (thng 3/1989). V php l, khi nim h thng chnh tr ln u tin c ghi
nhn trong hin php nm 1992 nc ta. Vic thay i s dng khi nim khc nhau khng
phi l s thay i bn cht ca th ch chnh tr m l cch din dt di hnh thc khc,
ng thi cng b sung, pht trin nhng nhn thc mi v n.
- Khi nim: H thng chnh tr l mt phm tr dng ch mt chnh th t chc
bao gm nh nc, cc ng phi chnh tr hp php, cc t chc chnh tr - x hi hp php,
88
trong vai tr ch o thuc v giai cp cm quyn cng c, duy tr v pht trin x

hi46.
- Cc thnh t ca h thng chnh tr nc ta hin nay gm ng CSVN, nh nc Cng
ha XHCN Vit Nam, mt trn t quc v 5 on th chnh tr x hi gm: Tng Lin on
lao ng, on Thanh nin, Hi lin hip ph n, Hi cu chin binh, Hi Nng dn M
hnh nu trn c thnh lp ging nhau 4 cp tng ng vi 4 cp hnh chnh. Tnh h
thng c m bo bi trt t theo chiu dc v quan h theo chiu ngang.
1. NG LI XY DNG H THNG CHNH TR THI K TRC I MI
(1945-1986)
1.1. H thng chnh tr dn ch nhn dn (giai on 1945 - 1954)
Cch mng Thng Tm nm 1945 thng li, Nh nc Vit Nam Dn ch Cng ho ra
i nh du s hnh thnh nc ta mt h thng chnh tr cch mng vi cc c trng sau
y:
- C nhim v thc hin ng li cch mng nh ui bn quc xm lc,
ginh c lp v thng nht tht s cho dn tc, xo b nhng di tch phong kin v na
phong kin lm cho ngi cy c rung, pht trin ch dn ch nhn. Khu hiu Dn
tc trn ht, T quc trn ht l c s t tng cho h thng chnh tr giai on ny.
- Da trn nn tng ca khi i on kt dn tc ht sc rng ri: khng phn bit
ging ni, giai cp, tn gio, thc h, ch thuyt; khng ch trng u tranh giai cp. t
li ch ca dn tc l cao nht.
- C mt chnh quyn t xc nh l cng bc ca dn, coi dn l ch v dn lm ch,
cn b sng v lm vic gin d, cn, kim, lim, chnh, ch cng v t.
- Vai tr lnh o ca ng (t thng 11 nm 1945 n thng 2 nm 1951) c n
trong vai tr ca Quc hi v Chnh ph, trong vai tr ca c nhn H Ch Minh v cc ng
vin trong Chnh ph.
- C mt Mt trn (Lin Vit) v nhiu t chc qun chng rng ri, lm vic t
nguyn, khng hng lng v khng nhn kinh ph hot ng t ngun ngn sch Nh nc,
do khng c iu kin cng chc ha, quan liu ho.
- C s kinh t ch yu ca h thng chnh tr dn ch nhn dn l nn sn xut t
nhn hng ho nh, phn tn, t cp, t tc; b kinh t thc dn v chin tranh km hm, cha
c vin tr.
- xut hin ( mt mc nht nh) s gim st ca x hi dn s i vi Nh
nc v ng; s phn bin gia hai ng khc (ng Dn ch v ng x hi) i vi ng
Cng sn Vit Nam. Nh gim thiu r rt cc t nn thng thy pht sinh trong b
my cng quyn.
46
i mi v tng cng h thng chnh tr nc ta trong giai on mi, H, 1999, tr 47.
89
1. 2. H thng chuyn chnh v sn (giai on 1955 - 1975 v 1975 - 1986)

* Cc giai oan tn ti ca h thng chuyn chnh v sn:
- Giai on 1954-1975: Giai on thc hin chuyn chnh v sn trn phm vi min
Bc.
- Giai on 1975-1986: Giai on thc hin chuyn chnh v sn trn phm vi c
nc
* C s hnh thnh h thng chuyn chnh v sn nc ta
- Mt l: tun theo l lun Mc - Lnin v thi k qu v v chuyn chnh v sn.
C.Mc v Lnin ch ra rng: gia x hi t bn ch ngha v x hi cng sn ch ngha l
mt thi k ci bin cch mng t x hi n n x hi kia. Thch ng vi thi k y l mt
thi k qu chnh tr, nh nc ca thi k y khng th l ci g khc hn l nn chuyn
chnh v sn thc hin 2 chc nng ca mnh l trn p cc lc lng chng i v t chc
x hi mi.
- Hai l: thc hin ng li xy dng CNXH ca ng. ng ta cho rng: Mun
t mc tiu y th phi s dng chnh quyn nhn dn lm nhim v ca chuyn chnh v
sn ci to XHCN, thc hin CNH XHCN
- Ba l, c s chnh tr ca h thng chuyn chnh v sn nc ta c hnh thnh
t nm 1930 v bt r vng chc trong lng dn tc v x hi. im ct li ca c s chnh tr
l s lnh o ton din v tuyt i ca ng.
- Bn l, c s kinh t ca h thng chuyn chnh v sn l nn kinh t k hoch ho
tp trung quan liu, bao cp.
- Nm l, c s x hi ca h thng chuyn chnh v sn l lin minh gia giai cp
cng nhn vi giai cp nng dn v tng lp tr thc.
* Ch trng xy dng h thng chuyn chnh v sn mang c im Vit nam
Trong giai on ny vic xy dng h thng chuyn chnh v sn c quan nim l xy
dng ch lm ch tp th x hi ch ngha; tc l xy dng mt h thng hon chnh cc
quan h x hi th hin ngy cng y s lm ch ca nhn dn lao ng trn tt c cc
mt chnh tr, kinh t, vn ho, x hi, lm ch x hi, lm ch thin nhin, lm ch bn thn.
Do , ch trng xy dng h thng chuyn chnh v sn gm nhng ni dung sau y:
- Mt l, xc nh quyn lm ch ca nhn dn c th ch ho bng php lut v t
chc.
- Hai l, xc nh Nh nc trong thi k qu l Nh nc chuyn chnh v sn
thc hin ch dn ch x hi ch ngha, l mt t chc thc hin quyn lm ch tp th
ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng, mt t chc thng qua ng thc hin s
lnh o ca mnh i vi tin trnh pht trin ca x hi.
- Ba l, xc nh ng l ngi lnh o ton b hot ng x hi trong iu kin
chuyn chnh v sn.
90
- Bn l, xc nh nhim v chung ca Mt trn v cc on th l m bo cho qun

chng tham gia v kim tra cng vic ca Nh nc, ng thi l trng hc v ch ngha x
hi. Vai tr v sc mnh ca cc on th chnh l kh nng tp hp ca qun chng. Mun
vy, cc on th phi i mi hnh thc t chc, ni dung v phng thc hot ng cho ph
hp vi iu kin mi.
- Nm l, xc nh mi quan h ng lnh o, nhn dn lm ch, Nh nc qun l
l c ch chung trong qun l ton b x hi.
1. 3. nh gi s thc hin ng li xy dng h thng chuyn chnh v sn
* Thnh tu: Hot ng ca h thng chuyn chnh v sn giai on 1975-1986 c
ch o bi cc ng li ca cc i hi IV v V ca ng gp phn mang li nhng
thnh tu m nhn dn ta t c trong hn 10 nm (1975-1986) y kh khn, th thch.
- im tm ti sng to trong giai on ny ca ng l coi lm ch tp th x hi
ch ngha l bn cht ca h thng chuyn chnh v sn nc ta,
- xy dng mi quan h ng lnh o, nhn dn lm ch, Nh nc qun l thnh
c ch chung trong hot ng ca h thng chnh tr tt c cc cp, cc a phng.
* Hn ch:
- Trong h thng chuyn chnh v sn giai on ny, mi quan h gia ng, Nh
nc v nhn dn tng n v cha c xc nh tht r. Ch trch nhim khng
nghim, php ch x hi ch ngha cn nhiu thiu st.
- B my nh nc cng knh v km hiu qu, ch quen dng cc bin php mnh
lnh hnh chnh.
- S lnh o ca ng cha ngang tm nhng nhim v ca giai on mi, cha p
ng c yu cu gii quyt nhiu vn kinh t -x hi c bn v cp bch. ng cha pht
huy tt vai tr v chc nng ca cc on th trong vic gio dc, ng vin qun chng tham
gia qun l kinh t - x hi. Cc on th cha tch cc i mi phng thc hot ng
- Duy tr qu lu c ch qun l kinh t tp trung quan liu, bao cp.
- H thng chuyn chnh v sn c biu hn bo th, tr tr, chm i mi so vi
nhng t ph trong c ch kinh t ang din ra cc a phng, cc c s trong ton quc.
Do cn tr qu trnh i mi c ch kinh t.
- Bnh ch quan, duy ch; t tng tiu t sn va t khuynh, va hu khuynh
trong vai tr lnh o ca ng.
Nhng hn ch, sai lm trn y cng nhng yu cu ca cng cuc i mi, thc y
chng ta phi i mi h thng chuyn chnh v sn thnh h thng chnh tr trong thi k
mi.
91
2. NG LI XY DNG H THNG CHNH TR THI K I MI

2. 1. i mi t duy v h thng chnh tr
* Nhn thc mi v mi quan h gia i mi kinh t vi i mi h thng chnh tr
- ng ta khng nh i mi l mt qu trnh, bt u t i mi kinh t, trc ht
l i mi t duy kinh t, ng thi tng bc i mi h thng chnh tr.
- i mi phi n nh v n nh i mi.
* Nhn thc mi v u tranh giai cp v v ng lc ch yu pht trin t nc
trong giai on mi. V vn ny i hi IX xc nh:
- Vn tn ti cuc u tranh giai cp nhng l cuc u tranh trong ni b nhn
dn v mc tiu pht trin ca c dn tc di s lnh o ca ng ch khng phi l cuc
u tranh loi tr, tiu dit ln nhau.
- Li ch giai cp cng nhn thng nht vi li ch ton dn tc trong mc tiu
chung l: c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi, dn giu, nc mnh, x hi cng
bng, dn ch, vn minh.
- Ni dung ch yu ca u tranh giai cp trong giai on hin nay l:
+ Thc hin thng li s nghip cng nghip ho, hin i ho theo nh hng x
hi ch ngha.
+ Khc phc tnh trng nc ngho, km pht trin
+ Thc hin cng bng x hi, chng p bc, bt cng.
+ u tranh lm tht bi mi m mu v hnh ng chng ph ca cc th lc th
ch; bo v c lp dn tc, xy dng nc ta thnh mt nc x hi ch ngha phn vinh,
nhn dn hnh phc.
- ng lc ch yu pht trin t nc l
+ Pht huy sc mnh ca khi i on kt ton dn trn c s lin minh gia cng
nhn vi nng dn v tr thc do ng lnh o.
+ Kt hp hi ho cc li ch c nhn, tp th v x hi.
+ Pht huy mi tim nng v ngun lc ca cc thnh phn kinh t, ca ton x hi.
* Nhn thc mi v xy dng Nh nc php quyn trong h thng chnh tr
Trong t duy v h thng chnh tr, vn i mi t duy v Nh nc c tm quan
trng c bit.
- Thut ng xy dng nh nc php quyn ln u tin c cp ti Hi ngh
Trung ng 2 kho VII (1991).
- n Hi ngh i biu ton quc gia nhim k kho VII (1991) v cc i hi
VIII, IX v X, ng tip tc khng nh nhim v xy dng Nh nc php quyn XHCN v
lm r thm ni dung ca n.
+ l: Nh nc qun l x hi bng Hin php v php lut.
92
+ Php lut gi v tr ti thng trong vic iu chnh cc quan h x hi.

+ Ngi dn c hng mi quyn dn ch, c quyn t do sng v lm vic theo kh nng
v s thch ca mnh trong phm vi php lut cho php.
2. 2. Mc tiu, quan im v ch trng xy dng h thng chnh tr thi k i mi
2.2.1. Mc tiu v quan im xy dng h thng chnh tr
- Mc tiu: Mc tiu ch yu ca i mi h thng chnh tr l nhm xy dng v
hon thin nn dn ch x hi ch ngha, bo m quyn lc thuc v nhn dn, pht huy y
quyn lm ch ca nhn dn. Vn kin ca cc k i hi sau ny u khng nh: Thc
hin dn ch XHCN l thc cht ca vic i mi v kin ton h thng chnh tr.
- Quan im xy dng h thng chnh tr:
+ Mt l, kt hp cht ch ngay t u i mi kinh t vi i mi chnh tr, ly i
mi kinh t lm trng tm, ng thi tng bc i mi v chnh tr
+ Hai l, i mi t chc v phng thc hot ng ca h thng chnh tr khng phi
l h thp hoc thay i bn cht ca n, m l nhm tng cng vai tr lnh o ca ng,
hiu lc qun l ca Nh nc, pht huy quyn lm ch ca nhn dn, lm cho h thng chnh
tr hot ng nng ng hn, c hiu qu hn, ph hp vi ng li i mi ton din, ng
b t nc.
+ Ba l, i mi h thng chnh tr mt cch ton din, ng b, c k tha, c bc
i, hnh thc v cch lm ph hp.
+ Bn l, i mi mi quan h gia cc b phn cu thnh ca h thng chnh tr vi
nhau v vi x hi, to ra s vn ng cng chiu theo hng tc ng, thc y x hi pht
trin; pht huy quyn lm ch ca nhn dn.
2.2.2. Ch trng xy dng h thng chnh tr
Trng tm ca i mi h thng chnh tr l i mi t chc v phng thc lnh o
ca cc b phn cu thnh h thng.
* Xy dng ng trong h thng chnh tr.
- V vai tr ca ng:
+ Trc i hi X, ng ta xc nh: ng Cng sn Vit Nam l i tin phong ca
giai cp cng nhn, i biu trung thnh ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ca c
dn tc.
+ i hi X v XI b sung mt s ni dung quan trng: ng Cng sn Vit Nam
l i tin phong ca giai cp cng nhn, ng thi l i tin phong ca nhn dn lao ng
v ca c dn tc Vit Nam, i biu trung thnh li ch ca giai cp cng nhn, nhn dn lao
ng v ca dn tc.
- V phng thc lnh o, Cng lnh xy dng t nc nm 2011 xc nh: ng
lnh o x hi bng vic ra chin lc pht trin, ra cc chnh sch v ch trng
ln; bng cng tc tuyn truyn, thuyt phc, vn ng, t chc, kim tra vic thc hin cc
93
ch trng v bng hnh ng gng mu ca ng vin...ng thng xuyn nng cao

nng lc cm quyn v hiu qu lnh o, ng thi pht huy mnh m vai tr, tnh ch ng,
sng to v trch nhim ca cc t chc khc trong h thng chnh tr 47. ng khng lm
thay cng vic ca cc t chc khc trong h thng chnh tr. Nh vy, i mi phng thc
hot ng ca ng cn phi khc phc c 2 khuynh hng: hoc l ng bao bin, lm thay
phn vic ca cc b phn khc hoc bung lng s lnh o ca ng.
- V v tr ca ng trong h thng chnh tr, Cng lnh nm 2011 xc nh: ng
lnh o h thng chnh tr, ng thi l mt b phn ca h thng y. ng lin h mt thit
vi nhn dn, chu s gim st ca nhn dn, hnh ng trong khun kh Hin php v php
lut48.
- V i mi phng thc lnh o ca ng i vi h thng chnh tr: y l ni
dung rt quan trng ca vic i mi h thng chnh tr. Ngh quyt trung ng 5 kho X
ch r cc mc tiu gi vng v tng cng vai tr lnh o ca ng.
+ i mi phng thc lnh o ca ng i vi hot ng ca h thng chnh tr
phi c t trong tng th nhim v i mi v chnh n ng. Hi ngh T W 4 kha XI
bn rt k v vic chnh n ng, khc phc cc hin tng tham nhng, chy chc chy
quyn ca mt s ng vin dn dn vic xi mn lng tin ca nhn dn vo ng.
phi trn c s kin nh cc nguyn tc t chc v hot ng ca ng, thc hin ng
nguyn tc tp trung dn ch; thc hin dn ch rng ri trong ng v trong x hi, y
nhanh phn cp, tng cng ch trch nhim c nhn, nht l c nhn ngi ng u.
+ i mi phng thc lnh o ca ng i vi hot ng ca h thng chnh tr l
cng vic h trng, i hi phi ch ng, tch cc, c quyt tm chnh tr cao, ng thi cn
thn trng, c bc i vng chc, va lm va tng kt, va rt kinh nghim.
mi cp, mi ngnh va phi qun trit cc nguyn tc chung, va phi ph hp vi c im,
yu cu, nhim v ca tng cp, tng ngnh.
* Xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha.
- Ch trng xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha l s khng nh v
tha nhn nh nc php quyn l mt tt yu lch s. N khng phi l sn phm ring ca
x hi TBCN m l tinh hoa, sn phm tr tu ca c loi ngi nn Vit Nam cn tip thu.
- Trong lch s loi ngi ch c 4 kiu nh nc. Nh nc php quyn l cch thc
t chc phn cng quyn lc nh nc trn c s coi trng php lut. Cng lnh i hi XI
47
48
94
khng nh: Nh nc ta l Nh nc php quyn x hi ch ngha49. l nh nc c 5

c im sau y:
+ l nh nc ca dn, do dn v v dn, tt c quyn lc nh nc thuc v nhn
dn.
+ Quyn lc Nh nc l thng nht, c s phn cng rnh mch v phi hp cht ch
gia cc c quan nh nc trong thc hin cc quyn lc lp php, hnh php v t php.
+ Nh nc t chc v hot ng trn c s Hin php, php lut v bo m cho Hin
php v cc o lut gi v tr ti thng trong iu chnh cc quan h thuc tt c cc lnh
vc ca i sng x hi.
+ Nh nc tn trng v bo m quyn con ngi, quyn cng dn; nng cao trch
nhim php l gia Nh nc v cng dn, thc hnh dn ch, ng thi tng cng k
cng, k lut.
+ Nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam do mt ng duy nht lnh o, c
s gim st ca nhn dn, s phn bin x hi ca Mt trn T quc Vit Nam v t chc
thnh vin ca Mt trn.
- vic xy dng Nh nc php quyn cn thc hin tt mt s bin php ln sau
y:
+ Hon thin h thng php lut
+ Tip tc i mi t chc v hot ng ca Quc hi.
+ y mnh ci cch hnh chnh, i mi t chc v hot ng ca Chnh ph theo
hng xy dng c quan hnh php thng nht, thng sut, hin i.
+ Xy dng h thng c quan t php trong sch, vng mnh, dn ch, nghim minh,
bo v cng l, quyn con ngi
+ Nng cao cht lng hot ng ca Hi ng nhn dn v U ban nhn dn, bo
m quyn t ch v t chu trch nhim ca chnh quyn a phng trong phm vi c
phn cp.
* Xy dng Mt trn T quc v cc t chc chnh tr - x hi trong h thng chnh tr.
- Mt trn T quc Vit Nam v cc t chc chnh tr - x hi c vai tr rt quan trng
trong vic tp hp, vn ng, on kt rng ri cc tng lp nhn dn; i din cho quyn li
v li ch hp php ca nhn dn
- Nh nc ban hnh c ch Mt trn v cc t chc chnh tr - x hi thc hin tt
vai tr gim st v phn bin x hi.
- i mi hot ng ca Mt trn T quc phi lm tt cng tc dn vn theo phong
cch trng dn, gn dn, hiu dn, hc dn v c trch nhim vi dn, nghe dn ni, ni dn
hiu, lm dn tin.
49
95
2. 3. nh gi s thc hin ng li
* Kt qu:
- T chc v hot ng ca h thng chnh tr nc ta c nhiu i mi gp phn
xy dng v tng bc hon thin nn dn ch x hi ch ngha, bo m quyn lc thuc v
nhn dn. T chc b my ca h thng chnh tr c sp xp theo hng tinh gn, hiu qu.
Dn ch trong x hi c bc pht trin. Trnh v nng lc lm ch ca nhn dn tng
bc c nng ln.
- Nhim v, quyn hn ca cc c quan Nh nc c phn nh r hn, phn bit
qun l nh nc vi qun l sn xut kinh doanh. Nh nc c tng bc kin ton, t c
cu t chc n c ch hot ng trn cc lnh vc lp php, hnh php v t php.
- Mt trn, cc t chc chnh tr - x hi c nhiu i mi v t chc, b my, ni
dung v phng thc hot ng pht huy dn ch; chm lo v bo v li ch chnh ng
ca nhn dn, bc u thc hin nhim v gim st v phn bin x hi.
- ng thng xuyn coi trng vic i mi v t chnh n, gi vng v nng cao
vai tr lnh o ca ng i vi s nghip cch mng ca nhn dn ta trong iu kin mi.
Phng thc lnh o ca ng i vi h thng chnh tr, phong cch cng tc c nhiu i
mi v tin b; dn ch trong ng c pht huy, quan h mt thit gia ng vi nhn dn
c cng c.
* ngha:
- H thng chnh tr thc hin c kt qu mt s i mi quan trng, c bit l
quyn lm ch ca nhn dn trn cc lnh vc kinh t, x hi, chnh tr, t tng, vn ho
c pht huy.
- Cc kt qu t c khng nh ng li i mi ni chung, ng li i mi
h thng chnh tr ni ring l ng n sng to, ph hp thc tin, bc u p ng yu
cu ca tnh hnh mi, khc phc dn nhng khuyt, nhc im ca h thng chuyn chnh
v sn trc y.
- Kt qu i mi h thng chnh tr gp phn lm nn nhng thnh tu to ln v c
ngha lch s ca cng cuc i mi nc ta.
* Hn ch: Tuy nhin trong thc t vn hnh h thng chnh tr nc ta cn nhiu
nhc im.
- Nng lc v hiu qu lnh o ca ng, hiu lc qun l, iu hnh ca Nh nc,
hiu qu hot ng ca Mt trn T quc v cc t chc chnh tr - x hi cha ngang tm vi
i hi ca tnh hnh nhim v mi.
- Vic xy dng nh nc php quyn XHCN cha theo kp yu cu pht trin ca
t nc. Vic ci cch nn hnh chnh quc gia cn chm. Tnh trng quan liu, hch dch,
nhng nhiu ca mt b phn cng chc nh nc cha c khc phc; k cng, php
nc b xem thng nhiu ni.
96
- Phng thc t chc, phong cch hot ng ca Mt trn v cc t chc chnh tr x hi vn cha thot khi tnh trng hnh chnh, x cng; mt s cn b b vin chc ho,
cha tht gn b vi qun chng.
- Nn tham nhng trong h thng chnh tr cn trm trng, bnh cc b, bn v, a
phng cn kh ph bin. Quyn lm ch ca nhn dn cn b vi phm.
- Vai tr gim st, phn bin ca Mt trn T quc v cc t chc chnh tr - x hi
cn yu, cha c c ch tht hp l pht huy vai tr ny.
- Phng thc lnh o ca ng i vi hot ng ca h thng chnh tr cn chm
i mi, c mt lng tng.
* Nguyn nhn ca hn ch: Nhng hn ch nu trn xut pht t nguyn nhn ch
yu l:
- Nhn thc v i mi h thng chnh tr cha c s thng nht cao, trong hoch nh
v thc hin mt s ch trng, gii php cn c s ngp ngng, lng tng, thiu dt khot,
khng trit .
- Vic i mi h thng chnh tr cha c quan tm ng mc, cn chm tr so vi
i mi kinh t.
- L lun v h thng chnh tr v v i mi h thng chnh tr nc ta cn nhiu
im cha sng t.
CU HI N TP
1. C s hnh thnh v ch trng xy dng h thng chuyn chnh v sn mang c
im Vit Nam thi k trc i mi (1945 1986)?
2. Thnh tu, hn ch v nguyn nhn khi thc hin xy dng h thng chuyn chnh v
sn thi k trc i mi (1945 1986)?
3. Qu trnh hnh thnh ng li i mi h thng chnh tr thi k i mi (1986
nay)?
4. Mc tiu, quan im v ch trng xy dng h thng chnh tr thi k i mi
(1986 nay)?
5. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ca vic xy dng h thng chnh tr thi
k i mi Vit Nam?
VN THO LUN
1. c im ca h thng chnh tr nc ta trong giai on cch mng 1945-1986.
2. c im ca h thng chnh tr ca nc ta trong giai on hin nay.
TI LIU HC TP
a. Ti liu bt buc:
97

nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 169 190.
b. Ti liu tham kho:
1. Don Hng, Nguyn Ngc H, on Minh Hun (Ch bin, 2006), ng Cng sn
Vit nam nhng tm ti v i mi trn con ng i ln ch ngha x hi (1986- 2006),
Nxb. L lun chnh tr, H Ni, tr. 305-332
duy l lun ca ng t nm 1986 n nay, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, tr. 347- 376
Khoa hc x hi, H Ni, tr. 114- 222
ngha x hi Vit nam, Nxb CTQG, H, 2012, tr 118- 127; 166 -172.
5. Trn Nhm: T duy l lun vi s nghip i mi, Nxb CTQG., H, 2004, tr 423452.
98
CHNG 7: NG LI XY DNG PHT TRIN NN VN HO V GII QUYT CC VN

X HI
CHNG 7
NG LI XY DNG PHT TRIN NN VN HO V
GII QUYT CC VN X HI
A. MC TIU
- ng li xy dng vn ha thi k trc i mi. Thnh tu, hn ch v nguyn
nhn ca hn ch.
- Qu trnh i mi t duy ca ng v ng li pht trin vn ha t nm 1986 n
nay. Lu khi nim nn vn ha m bn sc dn tc.
- Thnh tu, hn ch, nguyn nhn hn ch ca nn vn ha Vit nam hin nay.
- Nhn thc ca ng v cc vn x hi thi k trc i mi.
- Nhn thc ca ng v chnh sch x hi trong thi k i mi.
B. NI DUNG
Ngoi nhng vn v kinh t, chnh tr vn vn ho v x hi cng c ng
ta xc nh l nhng ni dung quan trng trong h thng ng li cch mng Vit Nam, c
tc ng ln n qu trnh pht trin ca cch mng Vit Nam. Trong nhng giai on lch s
khc nhau, ng li xy dng pht trin vn ho v gii quyt cc vn x hi ca ng ta
c nhng ni dung khc nhau ph hp vi hon cnh lch s c th ca giai on .
Chng ny s gip chng ta hiu r hn ng li ca ng v vn vn ha v x hi.
1. QU TRNH NHN THC V NI DUNG NG LI XY DNG, PHT
TRIN VN HA
Khi nim vn ha Vit nam: :
- Theo ngha rng: Vn ha Vit nam l tng th nhng gi tr vt cht v tinh thn do
cng ng cc dn tc Vit nam sng to ra trong qu trnh dng nc v gi nc.
- Theo ngha hp: Vn ha l i sng tinh thn ca x hi Vit nam, l bn sc ca
mt dn tc Vit nam, l ci phn bit dn tc Vit nam vi dn tc khc.
1. 1. Thi k trc i mi
1.1.1. Quan im, ch trng v xy dng nn vn ho mi
* Trong nhng nm 1943-1954:
- Trong qu trnh vn ng cch mng ginh chnh quyn, nm 1943 Ban thng v Trung
ng ng thng qua bn cng vn ho Vit Nam do ng ch Trng Chinh trc tip d
tho.
99

X HI
+ cng xc nh vn ho l mt trong ba mt trn: kinh t, chnh tr, vn ho ca

cch mng Vit Nam.
+ Bn cng ra 3 nguyn tc ca nn vn ho mi l Dn tc - Khoa hc - i
chng. Dn tc ha l chng li mi nh hng ca vn ha n dch, thuc a, lai cng...i
chng ha l lm cho vn ha gn gi qun chng, qun chng c th tip nhn v trc tip
sng to vn ha. Khoa hc ha l chng li nhng g lm vn ha phn tin b, tri khoa hc.
+ Bn cng xc nh khi nim vn ho bao gm c t tng, hc thut v
ngh thut, nhng vn c bn ca i sng tinh thn x hi.
+ Bn cng khng nh vn ho mi Vit Nam c tnh cht dn tc v hnh thc
v tn dn ch v ni dung.
C th coi cng vn ha Vit Nam chnh l cng lnh vn ho ca ng trong
cch mng gii phng dn tc, l phng hng ch o hot ng vn ho, ngh thut trong
qu trnh u tranh ginh v bo v chnh quyn, khng chin chng thc dn Php v c
nhng nm sau , khi va xy dng ch ngha x hi trn min Bc, va khng chin chng
quc M xm lc.
- Ngy 3/9/1945, trong phin hp u tin ca Hi ng chnh ph, ch tch H Ch
Minh nu ln 6 nhim v cp bch ca Nh nc Vit Nam dn ch cng ho, trong c
2 nhim v cp bch thuc v vn ho.
+ Mt l, cng vi dit gic i phi dit gic dt.
+ Hai l, phi gio dc li tinh thn nhn dn; lm cho dn tc ta tr nn mt dn tc
dng cm, yu nc, yu lao ng, mt dn tc xng ng vi nc Vit Nam c lp.
y l hai nhim v ht sc khim tn nhng li v i tm nhn, chnh xc v
tnh thi s ca n.
- u nm 1946, cuc vn ng thc hin i sng vn ho mi din ra. Thng
3/1947 H Ch Minh vit ti liu i sng mi gii thch rt d hiu nhng vn thit thc
trong ch trng vn ho quan trng ny.
- ng li vn ho khng chin dn hnh thnh trong ch th "Khng chin kin quc"
ra ngy 25/11/1945 ca Ban thng v trung ng ng, trong bc th v "Nhim v vn
ho Vit Nam trong cng cuc cu nc v xy dng nc hin nay" ca ng ch Trng
Chinh gi Ch tch H Ch Minh ngy 16/11/1946 v trong bo co "Ch ngha Mc v vn
ho Vit Nam" trnh by ti Hi ngh vn ho ton quc ln th hai thng 7/1948.
ng li gm cc ni dung:
+ Xc nh mi quan h gia vn ho v cch mng gii phng dn tc, c ng vn
ho cu quc.
+ Xy dng nn vn ho dn ch mi Vit Nam c tnh cht dn tc, khoa hc, i
chng m khu hiu thit thc lc ny l Dn tc, Dn ch.
100

X HI
+ Tch cc bi tr nn m ch, m i hc, trung hc, ci cch vic hc theo tinh thn
mi, bi tr cch dy hc nhi s.
+ Gio dc li nhn dn, c ng thc hnh i sng mi.
+ Pht trin ci hay trong vn ho dn tc, ng thi bi tr ci xu xa h bi, ngn
nga sc thm nhp ca vn ho thc dn, phn ng, hc ci hay, ci tt ca vn ho th
gii.
+ Hnh thnh i ng tr thc mi ng gp tch cc cho cng cuc khng chin kin
quc v cho cch mng Vit Nam.
* Trong nhng nm 1955-1986:
- i hi III ca ng (9/1960) nu r 2 nhim v trong ng li xy dng nn vn
ho :
+ Phi tin hnh cuc cch mng t tng v vn ha ng thi vi cch mng v
quan h sn xut v cch mng khoa hc k thut
+ Phi xy dng v pht trin nn vn ha mi, con ngi mi. Vn hc ngh thut
giai on ny bn nhiu v hnh tng con ngi mi.
- i hi ng IV, V tip tc xc nh :
+ Nn vn ha mi l nn vn ha c ni dung XHCN v c tnh dn tc, tnh ng v
tnh nhn dn.
+ Nhim v vn ha quan trng giai on ny l tin hnh ci cch gio dc trong c
nc.
+ t nhim v gio dc tinh thn lm ch tp th, xa b nh hng ca t tng,
vn ha thc dn min Nam.
1.1.2. nh gi kt qu thc hin ng li
Nh vy, trc i mi, ng li vn ho ca ng hnh thnh v pht trin trn
nhng nt c bn nht: nu ra quan nim v vn ho, c theo ngha rng v theo ngha hp,
xc nh mc tiu ca vn ho l phc v cch mng, phc v nhn dn; lm r v tr ca vn
ho l ng lc v l mc tiu ca s nghip cch mng; a ra nhng c trng ca nn vn
ho mi l dn tc, khoa hc v i chng; ch ra s cn thit ca cng tc lnh o vn ho
v cc hnh thc lnh o vn ho ca ng; xc nh xy dng nn vn ho mi l mt mt
trn...
* Thnh tu t c: Nh c soi sng bi ng li lnh o pht trin vn ho
ng n, vn ho cch mng Vit Nam t c nhng thnh tu v cng to ln:
- Khi dy c nhng gi tr truyn thng tt p ca vn ho dn tc, kt hp vi
nhng gi tr tin b v ph hp ca nhn loi v thi i, to nn sc mnh vt cht v tinh
thn p ng yu cu u tranh bo v nn c lp dn tc.
- nh hnh c nhng c trng ca nn vn ha mi.
101

X HI
- Tng bc xa b nn m ch, trnh vn ha chung ca c x hi c nng cao .

- Hnh thnh nn mt i ng vn ngh s mi gn b vi 2 cuc khng chin ca dn
tc. l i ng vn ngh s- chin s.
Thng li v i ca dn tc ta trong cuc khng chin chng M khng ch l thng li ca
ng li chnh tr, qun s ng n m cn l thng li ca ch ngha yu nc v nhng gi tr
tinh thn cao p ca con ngi Vit Nam.
* Hn ch:
- i sng vn ho ngh thut cn nhiu bt cp. Rt t tc phm t nh cao tng
xng vi s nghip cch mng v khng chin v i ca dn tc. Mt s cng trnh vn ho
vt th v phi vt th truyn thng c gi tr khng c quan tm bo tn, lu gi, thm ch
b ph hu, mai mt.
- ng li vn ha b chi phi bi vn thc h, c v mt cch thi qu cho
ch trng ca ng m nhiu khi khng ch tha ng n nhng gi tr khc.
- Ni dung ca cuc cch mng vn ha - t tng giai on ny chi phi cch nh
gi cc tc phm vn ha ch yu gc t tng xa b t hu, y nhanh qua trnh lm
n tp th m cha ch tha ng ti gi tr ngh thut.
- Nhng cuc chin tranh ko di, lon lac, ly tn lm hn ch cng cuc pht trin
vn ha.
- C ch qun l k hoch ho tp trung, quan liu, bao cp v tm l bnh qun ch
ngha lm gim ng lc pht trin vn ho, gio dc; km hm nng lc t do sng to
ca cc vn ngh s.
1. 2. Trong thi k i mi
1.2.1. Qu trnh i mi t duy v xy dng v pht trin nn vn ho
Cng vi qu trnh i mi ton din t nc c khi xng ti i hi i biu
ton quc ln th VI ca ng (12/1986), t i hi VI n i hi X, ng ta hnh thnh
tng bc nhng nhn thc mi, quan im mi v vn ho. Vic coi trng cc chnh sch
i vi vn ho, i vi con ngi thc cht l tr v t tng ca Ch tch H Ch Minh v
vn ha..
- i hi ng VI v quan im ca ng v vn ha:
+ V vai tr ca vn ho, i hi VI nh gi "khng hnh thi t tng no c th
thay th c vn hc v ngh thut trong vic xy dng tnh cm lnh mnh, tc ng su
sc vo vic i mi np ngh, np sng ca con ngi".
+ i hi xc nh khoa hc-k thut l mt ng lc to ln y mnh qu trnh pht
trin kinh t- x hi; c v tr then cht trong s nghip xy dng CNXH.
102

X HI
+ i i hi VI cng cao vai tr ca vn ho trong i mi t duy, thng nht v

t tng, dt b c ch c khng cn ph hp, thit lp c ch mi; khng nh ng thi
vi xy dng kinh t, phi coi trng cc vn vn ho, to ra mi trng vn ho thch hp
cho s pht trin.
- i hi ng VII ( Thng 6/1991) thng qua Cng lnh xy dng t nc
trong thi k qua . Cng lnh nm 1991 ln u tin a ra quan nim nn vn ho Vit
Nam c c trng tin tin, m bn sc dn tc, thay cho quan nim nn vn ha c ni
dung XHCN, c tnh dn tc, tnh ng v tnh nhn dn c nu ra trc y.
- T i hi VII n i hi X v nhiu Ngh quyt Trung ng tip theo xc nh
vn ho va l mc tiu, va l ng lc ca s pht trin. Trong :
+ i hi VII (6/1991) v i hi VIII (6/1996) ca ng khng nh: khoa hc v
gio dc ng vai tr then cht trong ton b s nghip xy dng ch ngha x hi v bo v
t quc, l mt ng lc a t nc thot ra khi ngho nn, lc hu, vn ln trnh tin
tin ca th gii. Do phi coi s nghip gio dc - o to cng vi khoa hc v cng ngh
l quc sch hng u pht huy nhn t con ngi, ng lc trc tip ca s pht trin x
hi.
+ NQT 5 kho VIII (7/1998) nu ra 5 quan im c bn ch o, 10 nhim v c th
v 4 gii php ln xy dng v pht trin nn vn ho trong thi k mi.
Nm quan im ch o l
1. Vn ho l nn tng tinh thn x hi, va l mc tiu, va l ng lc thc y pht
trin kinh t - x hi. Thiu nn tng tinh thn lnh mnh v tin b th khng c s pht trin
kinh t - x hi bn vng. Xy dng v pht trin kinh t phi nhm mc tiu vn ho, v x
hi cng bng, vn minh, con ngi pht trin ton din.
2. Nn vn ho Vit Nam l nn vn ho tin tin, m bn sc dn tc.
3. Nn vn ho Vit Nam l nn vn ho thng nht m a dng trong cng ng cc
dn tc Vit Nam.
4. Xy dng v pht trin nn vn ho l s nghip ca ton dn, do ng lnh o,
trong i ng tr thc gi vai tr quan trng.
5. Vn ho l mt mt trn, xy dng v pht trin vn ho l s nghip cch mng lu
di, i hi phi c ch cch mng v s kin tr, thn trng.
Mi nhim v c th l:
1. Xy dng con ngi Vit Nam trong giai on cch mng mi vi nhng c tnh:
tinh thn yu nc, c thc tp th, c li sng lnh mnh...
2. Xy dng mi trng vn ho.
3. Pht trin s nghip vn hc - ngh thut.
4. Bo tn v pht huy cc di sn vn ho.
5. Pht trin s nghip gio dc - o to v khoa hc cng ngh.
103

X HI
6. Pht trin i i vi qun l tt h thng thng tin i chng.

7. Bo tn, pht huy v pht trin vn ho cc dn tc thiu s.
8. Chnh sch vn ho i vi tn gio.
9. M rng hp tc quc t v vn ho.
10. Cng c, xy dng v hon thin th ch vn ho.
Bn gii php ln l:
1. M cuc vn ng gio dc ch ngha yu nc vi thi ua yu nc v phong tro:
"Ton dn on kt xy dng i sng vn ho".
2. Tng cng xy dng, ban hnh lut php v cc chnh sch v vn ho.
3. Tng cng ngun lc v phng tin cho hot ng vn ho.
4. Nng cao hiu qu lnh o ca ng trn lnh vc vn ho.
+ n HNT 9 kho IX (1/2004) xc nh thm "pht trin vn ho ng b vi pht
trin kinh t".
+ HNT 10 kho IX (7/2004) t vn m bo s gn kt gia nhim v pht trin
kinh t l trung tm; xy dng chnh n ng l then cht vi nhim v khng ngng nng
cao vn ho - nn tng tinh thn ca x hi. ng thi cng nhn nh v s bin i ca vn
ha trong giai on hin nay. C ch th trng lm thay i mi quan h gia c nhn vi
cng ng, thc y dn ch i sng x hi, a dng ho th hiu v phng thc sinh hot
vn ho. Do phm vi, vai tr ca dn ch ho - x hi ho vn ho v ca c nhn ngy
cng tng ln v m rng l nhng thch thc mi i vi s lnh o v qun l cng tc
vn ho ca ng v Nh nc ta.
+ i hi ng X trong Chin lc pht trin kinh t - x hi 10 nm 2001 -2010 l
lm cho vn ha thm su vo mi con ngi Vit nam, nng cao tnh vn ha trong mi
hot ng kinh t, chnh tr, x hi vfa sinh hot ca nhn dn50 .
+ i hi ng XI khng nh ch trng xy dng nn vn ha tin tin, m
bn sc dn tc, pht trin ton din, thng nht trong a dng, thm nhun su sc tinh thn
nhn vn, dn ch, tin b; lm cho vn ha gn kt cht ch v thm su vo ton b i
sng x hi, tr thnh nn tng tinh thn vng chc, sc mnh ni sinh quan trng ca pht
trin 51.
1.2.2. Quan im ch o v ch trng v xy dng v pht trin nn vn ho
* Mt l, vn ho l nn tng tinh thn x hi, va l mc tiu va l ng lc thc
y s pht trin kinh t - x hi. Quan im ny ch r chc nng, v tr, vai tr c bit quan
trng ca vn ha i vi s pht trin x hi.
50
ng CSVN: Vn kin i hi i biu ton quc ln th X, Nxb CTQG, H, 2006, tr 213
51
104

X HI
- Vn ho l nn tng tinh thn ca x hi.

+ Theo UNESCO: Vn ho phn nh v th hin mt cch tng qut, sng ng mi
mt ca cuc sng din ra trong qu kh cng nh ang din ra trong hin ti; qua hng bao
th k n cu thnh nn mt h thng cc gi tr, truyn thng v li sng m trn tng dn
tc t khng nh bn sc ring ca mnh.
+ Cc gi tr ni trn to thnh nn tng tinh thn ca x hi v n c thm nhun
trong mi con ngi v trong c cng ng dn tc. N c truyn li, tip ni v pht huy
qua cc th h ngi Vit Nam.
+ V vy, chng ta ch trng lm cho vn ho thm su vo mi lnh vc ca i
sng x hi cc gi tr vn ho tr thnh nn tng tinh thn vng bn ca x hi, tr thnh
ng lc pht trin kinh t x hi.
- Vn ho l ng lc thc y s pht trin.
+ Ngun lc ni sinh ca s pht trin ca mt dn tc thm su trong vn ho. S
pht trin ca mt dn tc phi vn ti ci mi nhng li khng th tch khi ci ngun,
pht trin phi da trn ci ngun. Ci ngun ca mi quc gia dn tc l vn ho.
+ Kinh nghim i mi nc ta cng chng t rng, ngay bn thn s pht trin kinh
t cng khng ch do cc nhn t thun tu kinh t to ra, m ng lc ca s i mi kinh t
mt phn quan trng nm trong nhng gi tr vn ho ang c pht huy.
+ Trong nn kinh t th trng, mt mt vn ho da vo tiu chun ci ng, ci tt,
ci p, hng dn v thc y ngi lao ng khng ngng pht huy sng kin, ci tin
k thut, nng cao tay ngh, sn xut ra hng ho vi s lng v cht lng cao p ng yu
cu x hi. Mt khc, vn ho s dng sc mnh ca cc gi tr truyn thng hn ch xu
hng sng bi li ch vt cht dn ti suy thoi x hi.
+ Trong vn bo v mi trng v s pht trin bn vng, vn ho gip hn ch li
sng chy theo ham mun qu mc ca "x hi tiu th" dn n ch lm cn kit ti nguyn,
nhim mi trng sinh thi.
- Vn ho l mt mc tiu ca pht trin
+ Mc tiu xy dng mt nc Vit nam dn giu, nc mnh, x hi cng bng dn
ch, vn minh chnh l mc tiu ca vn ho. Chin lc pht trin kinh t - x hi 2011
2020 xc nh: Pht huy ti a nhn t con ngi; coi con ngi l ch th, ngun lc ch
yu v l mc tiu ca s pht trin52.
+ Thc t nhiu nc cho thy mi quan h gia vn ho v pht trin l vn bc
xc. Sau khi thot khi ch thng tr ca ch ngha thc dn, cc nc c lp ang tm ti
con ng dn ti m no hnh phc, th vic gii quyt ng n mi quan h gia vn ho
v pht trin kinh t x hi cng c ngha quan trng i vi mi quc gia.
52
Nh trn, tr 202
105

X HI
Tuy nhin, trong nhn thc v hnh ng, mc tiu kinh t vn thng ln t mc tiu
vn ha v thng c t vo v tr u tin trong cc k hoch, chnh sch pht trin ca
nhiu quc gia, nht l cc nc ngho ang pht trin theo con ng cng nghip ho.
+ lm cho vn ho tr thnh ng lc v mc tiu ca s pht trin chng ta ch
trng pht trin vn ho gn kt cht ch v ng b hn vi pht trin kinh t - x hi. i
hi khng nh: Tng trng kinh t phi kt hp hi ha vi pht trin vn ha, thc hin
tin b v cng bng x hi, khng ngng nmg cao cht lng cuc sng ca nhn dn53.
Ch trn tinh thn hng ti cc mc tiu vn ha - x hi, s pht trin ca t nc mi bn
vng v trng tn.
- Vn ho c vai tr c bit quan trng trong vic bi dng, pht huy nhn t con
ngi v xy dng x hi mi.
+ Vic pht trin kinh t - x hi cn n nhiu ngun lc khc nhau nh ti nguyn,
vn, con ngi Nhng ngun lc ny u c hn v c th b khai thc cn kit. Ch c tri
thc con ngi mi l ngun lc v hn, c kh nng ti sinh v t sinh khng bao gi cn
kit. Cc ngun lc khc s khng c s dng c hiu qu nu khng c nhng con ngi
tr tu v nng lc khai thc chng.
+ Nm 1990, chng trnh pht trin ca lin hp quc (UNDP) a ra nhng tiu ch
mi nh gi mc pht trin ca cc quc gia. l ch s pht trin con ngi, mt
trong ba ch tiu ca cch tnh ton mi ny l thnh tu gio dc (hai ch tiu khc l tui th
bnh qun v mc thu nhp). Ch tiu gio dc li c tng hp t hai tiu ch: Tnh trng
hc vn ca nhn dn v s nm c gio dc tnh bnh qun cho mi ngi. Theo , quc
gia no t thnh tu gio dc cao, tc l c vn tr tu ton dn nhiu hn th chng t x hi
pht trin hn, c kh nng tng trng di do. Nh vy vn ho trc tip to dng v nng cao
vn "ti nguyn ngi".
+ Vit Nam t mt nc nng nghip lc hu, i vo cng nghip ho, hin i ho,
nn cha c li th v ch s pht trin con ngi nh mong mun. T l ngi bit c, bit
vit c xp vo th hng cao trong khu vc nhng nguy c ti m ch li ang tng, c
bit l m ngoi ng, tin hc.
* Hai l, nn vn ho m chng ta xy dng l nn vn ha tin tin, m bn sc
dn tc.
- Tin tin c ngha l yu nc v tin b m ni dung ct li l l tng c lp dn
tc v ch ngha x hi theo ch ngha Mc - L nin v t tng H Ch Minh nhm mc tiu
tt c v con ngi.
- Bn sc vn ha dn tc l tnh cht ring to thnh c im chnh ca vn ha dn tc
.
53
106

X HI
+ l nhng gi tr vn ha truyn thng Vit Nam c xy dng, vun p qua

hng nghn nm dng nc v gi nc nh lng yu nc, tinh thn on kt, lng nhn i khoan dung, c tnh cn c lao ng
+ l h gi tr dn tc Vit nam. H gi tr l nhng g dn tc ta qu gi, coi trng,
kht khao nh s t ch, lng nhn i, c hy sinh, s gn b gia nh, tnh cng ng H
gi tr s c chuyn thnh cc chun mc x hi nh hng cho hnh ng ca con
ngi v nh gi con ngi. iu ny c tc dng gi cho x hi c n nh.
+ Bn sc dn tc cn th hin cch t duy c lp, cch lm mang bn sc Vit
nam.
- xy dng nn van ha m bn sc dn tc chng ta phi:
+ M rng giao lu quc t bt kp s pht trin ca nhn loi v xy dng
nhng gi tr mi ca nn vn ha Vit nam ng i.
+ Phi gi g nhng gi tr tinh hoa vn ha dn tc, ng thi phi chng nhng ci
lc hu, li thi trong phong tc tp qun v l thi c.
* Ba l, nn vn ho Vit Nam l nn vn ho thng nht m a dng trong cng ng
cc dn tc Vit Nam.
- Nt c trng ni bt ca vn ho Vit Nam l s thng nht m a dng, l s ho
quyn bnh ng, s pht trin c lp ca vn ho cc dn tc anh em cng sng trn lnh
th Vit Nam. Mi thnh phn dn tc c truyn thng v bn sc ca mnh, c cng ng
dn tc Vit Nam c nn vn ho chung nht. S thng nht bao hm c tnh a dng, a dng
trong s thng nht khng c s ng ho hoc thn tnh, k th bn sc vn ho ca cc dn
tc.
- 54 dn tc trn t nc Vit Nam u c nhng gi tr v bn sc vn ho ring.
Cc gi tr v bn sc vn ho b sung cho nhau, lm phong ph nn vn ho Vit Nam v
cng c s thng nht dn tc.
* Bn l, xy dng v pht trin vn ho l s nghip chung ca ton dn do ng
lnh o, trong i ng tr thc gi vai tr quan trng.
- Mi ngi Vit Nam phn u v mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng
dn ch, vn minh u tham gia s nghip xy dng v pht trin nn vn ho ca t nc,
trong i ng tri thc gi vai tr quan trng trong s nghip ny. S nghip xy dng v
pht trin vn ho do ng ta lnh o v Nh nc qun l.
- xy dng i ng tr thc, ng ta khng nh: gio dc v o to, cng vi
khoa hc v cng ngh c coi l quc sch hng u. Pht trin nhn thc ny c nu
ra t i hi VI ca ng, n Hi ngh Trung ng 2, kho VIII (12/1996) khng nh:
+ Cng vi gio dc v o to, khoa hc v cng ngh l quc sch hng u, l ng
lc pht trin kinh t - x hi, l iu kin cn thit gi vng c lp dn tc v xy dng
thnh cng ch ngha x hi.
107

X HI
+ Khoa hc v cng ngh l ni dung then cht trong mi hot ng ca tt c cc

ngnh, cc cp, l nhn t ch yu thc y tng trng kinh t v cng c quc phng - an
ninh.
- Thc hin quc sch ny chng ta ch trng:
+ Nng cao cht lng gio dc ton din.
+ Chuyn dn m hnh gio dc hin nay sang m hnh gio dc m - m hnh x hi
hc tp vi h thng hc tp sut i, o to lin tc, lin thng gia cc bc hc, ngnh
hc.
+ i mi mnh m gio dc mm non v gio dc ph thng.
+ Pht trin mnh h thng gio dc ngh nghip, tng nhanh quy m o to cao ng
ngh, trung cp ngh cho cc khu cng nghip, cc vng kinh t trng im v cho vic xut
khu lao ng.
+ i mi h thng gio dc i hc v sau i hc, gn o to vi s dng, trc tip
phc v chuyn i c cu lao ng, pht trin nhanh ngun nhn lc cht lng cao.
+ Bo m s lng, nng cao cht lng i ng gio vin tt c cc cp hc,
bc hc.
+ Thc hin x hi ho gio dc.
+ Tng cng hp tc quc t v gio dc v o to.
+ Pht trin khoa hc x hi, tip tc gp phn lm sng t nhng vn l lun v
con ng i ln ch ngha x hi nc ta.
+ Pht trin khoa hc t nhin v khoa hc cng ngh.
+ i mi c ch qun l khoa hc v cng ngh.
* Nm l, vn ho l mt mt trn, xy dng v pht trin vn ho l mt s nghip cch
mng lu di, i hi phi c ch cch mng v s kin tr, thn trng.
- Bo tn v pht huy nhng di sn vn ha tt p ca dn tc, sng to nn nhng
gi tr vn ha mi, lm cho nhng gi tr y thm su vo cuc sng ton x hi v mi con
ngi, tr thnh tm l v tp qun tin b, vn minh l mt qu trnh cch mng y kh
khn, phc tp, i hi nhiu thi gian. Trong cng cuc , "xy" i i vi "chng", ly
xy" lm chnh.
- Cng vi vic gi gn v pht trin nhng di sn vn ha qu bu ca dn tc, tip
thu nhng tinh hoa vn ho th gii, sng to, vun p nn nhng gi tr mi, phi tin hnh
kin tr cuc u tranh bi tr cc h tc, cc thi h tt xu, nng cao tnh chin u, chng
mi mu toan li dng vn ho thc hin "din bin ho bnh".
1.2.3. nh gi vic thc hin ng li
* Thnh tu t c:
108

X HI
- Trong nhng nm qua, c s vt cht, k thut ca nn vn ho mi bc u

c to dng; qu trnh i mi t duy v vn ho, v xy dng con ngi v ngun nhn
lc c bc pht trin r rt, mi trng vn ho c nhng chuyn bin theo hng tch cc;
hp tc quc t v vn ho c m rng.
- Gio dc v o to c bc pht trin mi. Quy m gio dc v o to tng tt c
cc cp, cc bc hc. Cht lng i ng gio vin ph thng c chuyn bin, c s vt cht k thut cho trng hc trn c nc c tng cng ng k. Dn tr tip tc c nng
cao.
- Khoa hc v cng ngh c bc pht trin, phc v thit thc hn nhim v pht
trin kinh t - x hi.
- Vn ho pht trin, vic xy dng i sng vn ho v np sng vn minh c tin b
tt c cc tnh, thnh trong c nc.
Nhng thnh tu trong s nghip xy dng vn ho chng t ng li v cc chnh
sch vn ho ca ng v Nh nc ta v ang pht huy tc dng tch cc, nh hng
ng n cho s pht trin i sng vn ho.
* Hn ch:
- So vi yu cu ca thi k i mi, trc nhng bin i ngy cng phong ph trong
i sng x hi nhng nm gn y, nhng thnh tu v tin b t c trong lnh vc vn
ho cn cha tng xng v cha vng chc. o c, li sng tip tc din bin phc tp,
c mt s mt nghim trng hn trc.
- S pht trin ca vn ho cha ng b v tng xng vi tng trng kinh t, thiu
gn b vi nhim v xy dng v chnh n ng l mt trong nhng nguyn nhn nh
hng n qu trnh pht trin kinh t v nhim v xy dng ng. Nhim v, xy dng con
ngi Vit Nam trong thi k cng nghip ho, hin di ho cha to c chuyn bin r
rt. Mi trng vn ho cn b nhim bi cc t nn x hi, s lan trn ca cc sn phm v
dch v vn ho m tn, lai cng...Sn phm vn ho v cc dch v vn ho ngy cng phong
ph nhng cn rt thiu nhng tc phm vn hc, ngh thut c gi tr cao v t tng v
ngh thut, c nh hng tch cc v su sc trong i sng.
- Vic xy dng th ch vn ho cn chm, cha i mi thiu ng b, lm hn ch
tc dng ca vn ho i vi cc lnh vc quan trng ca i sng t nc.
- Tnh trng ngho nn, thiu thn, lc hu v i sng vn ho - tinh thn nhiu
vng nng thn, min ni, vng su... vn cha c khc phc c hiu qu. Khong cch
chnh lch v hng th vn ho gia cc vng min, khu vc, tng lp x hi tip tc m
rng.
* Nguyn nhn ca hn ch: Nhng khuyt im, yu km ni trn do nhiu nguyn
nhn khch quan v ch quan song cn nhn mnh cc nguyn nhn ch quan l:
- Cc quan im ch o v pht trin vn ho cha c qun trit y cng cha
c thc hin nghim tc.
109

X HI
- Bnh ch quan, duy ch trong qun l kinh t - x hi cng vi cuc khng hong
kinh t - x hi ko di 20 nm tc ng tiu cc n vic trin khai ng li pht trin
vn ha.
- Cha xy dng c c ch chnh sch v gii php ph hp pht trin vn ho
trong c ch th trng nh hng x hi ch ngha v hi nhp quc t.
- Mt b phn nhng ngi hot ng trn lnh vc vn ho c biu hin xa ri i
sng, chy theo ch ngha thc dng, th hiu thp km.
2. QU TRNH NHN THC V CH TRNG GII QUYT CC VN X
HI
2. 1. Thi k trc i mi
2.1.1. Ch trng cu ng v gii quyt cc vn x hi
* Giai on 1945 - 1954:
- Ngay sau cch mng thng Tm v trong nhng nm thc hin nhim v "khng
chin kin quc" chnh sch x hi cp bch l lm cho dn c n, c mc, c ch v c
hc hnh. Tip sau l lm cho ngi ngho th n, ngi n th kh giu, ngi kh
giu th giu thm. Ch trng ny nhanh chng i vo cuc sng v t c nhng hiu
qu thit thc.
- Cc vn x hi c gii quyt trong m hnh Dn ch nhn dn:
+ Chnh ph c ch trng v hng dn cc tng lp nhn dn ch ng v t t
chc gii quyt cc vn x hi ca chnh mnh.
+ Chnh sch tng gia sn xut nhm t cp t tc, ch trng tit kim, ng cam
cng kh tr thnh phong tro rng ri, t c quan chnh ph n b i, dn chng, c coi
trng nh nh gic.
* Giai on 1955 - 1975:
- Cc vn x hi c gii quyt trong m hnh ch ngha x hi kiu c, trong
hon cnh chin tranh.
- Ch phn phi v thc cht l theo ch ngha bnh qun. Nh nc v tp th p
ng cc nhu cu x hi thit yu bng ch bao cp trn lan da vo vin tr.
* Giai on 1975 - 1985:
Cc vn x hi c gii quyt theo c ch k hoch ho tp trung, quan liu bao cp,
trong hon cnh t nc lm vo tnh trng khng hong kinh t x hi nghim trng, ngun vin
tr gim dn, b bao vy, c lp, cm vn.
2.1.2. nh gi vic thc hin ng li
* Thnh tu: Chnh sch x hi trong giai on ny tuy c nhiu im hn ch nhng
t c nhng thnh tu sau y:
110

X HI
- Bo m c s n nh ca x hi
- t c thnh tu pht trin ng t ho trn mt s lnh vc nh vn ho, gio
dc, y t, li sng, o c, k cng v an sinh x hi.
- Hon thnh ngha v ca hu phng ln i vi tin tuyn ln.
Nhng thnh tu ni ln bn cht tt p ca ch mi v s lnh o ng n
ca ng trong gii quyt cc vn x hi trong iu kin chin tranh ko di, kinh t chm
pht trin.
* Hn ch:
- Trong x hi hnh thnh tm l th ng, li vo Nh nc v tp th trong
cch gii quyt cc vn x hi.
- Ch phn phi trn thc t l bnh qun co bng nn khng khuyn khch nhng
n v c nhn lm tt, lm gii...
- hnh thnh mt x hi ng, n nh nhng km nng ng, chm pht trin v
nhiu mt.
- Nguyn nhn c bn ca cc hn ch trn l chng ta t cha ng tm chnh sch
x hi trong quan h vi chnh sch kinh t, chnh tr.
- p dng v duy tr qu lu c ch qun l kinh t k hoch ho tp trung quan liu
bao cp.
2.2. Trong thi k i mi
2.2.1. Qu trnh i mi nhn thc v gii quyt cc vn x hi
- i hi i biu ton quc ln th VI ca ng (12/1986) a ra cc quan im sau
v vn x hi:
+ Ln u tin nu ln khi nim "Chnh sch x hi". y l s i mi t duy v
gii quyt cc vn x hi c t trong tng th ng li pht trin ca t nc, c
bit l gii quyt mi quan h gia chnh sch kinh t vi chnh sch x hi.
+ i hi cho rng trnh pht trin kinh t l iu kin vt cht thc hin chnh
sch x hi, nhng nhng mc tiu x hi li l mc ch ca cc hot ng kinh t. Mc tiu
ca chnh sch x hi thng nht vi mc tiu pht trin kinh t ch u nhm pht huy sc
mnh ca nhn t con ngi. Pht trin kinh t l c s v tin thc hin cc chnh sch
x hi, ng thi thc hin tt cc chnh sch x hi l ng lc thc y pht trin kinh t.
- i hi i biu ton quc ln th VIII ca ng (6/1996) khng nh: ch trng h
thng chnh sch x hi phi c hoch nh theo nhng quan im sau:
+ Tng trng kinh t phi gn lin vi tin b v cng bng x hi ngay trong tng
bc v trong sut qu trnh pht trin.
+ Thc hin nhiu hnh thc phn phi.
111

X HI
+ Khuyn khch lm giu hp php i i vi tch cc xo i gim ngho.

+ Cc vn chnh sch x hi u gii quyt theo tinh thn x hi ho.
- i hi i biu ton quc ln th IX ca ng (4/2001) ch trng cc chnh sch
x hi phi hng vo pht trin v lm lnh mnh ho x hi, thc hin cng bng trong
phn phi, to ng lc mnh m pht trin sn xut, tng nng sut lao ng x hi, thc
hin bnh ng trong cc quan h x hi, khuyn khch nhn dn lm giu hp php.
- i hi i biu ton quc ln th X ca ng (4/2006) ch trng phi kt hp cc
mc tiu kinh t vi cc mc tiu x hi trong phm vi c nc, tng lnh vc, a phng.
- Hi ngh Trung ng 4, kho X (1/2007) nhn mnh phi gii quyt tt cc vn x
hi ny sinh trong qu trnh thc thi cc cam kt vi WTO. Xy dng c ch nh gi v cnh
bo nh k v tc ng ca vic gia nhp WTO i vi lnh vc x hi c bin php x l
ng n, kp thi.
- i hi ng ln th XI xc nh: Chnh sch x hi ng n, cng bng v con
ngi l ng lc mnh m pht huy mi nng lc sng tao ca nhn dn trong s nghip xy
dng v bo v T quc54. T , ng xc nh trong chnh sch x hi phi thc hin
nhng vn ch yu sau y:
+ m bo cng bng, bnh ng v quyn li v ngha v cng dn; pht trin hi ha
i sng vt cht v i sng tinh thn cho nhn dn.
+ To iu kin mi ngi lao ng c vic lm v thu nhp tt hn. C chnh sch
tin lng v ch i ng to ng lc pht trin.
+ Khuyn khch lm giu hp php i i vi xa i gim ngho bn vng.
+ Hon thin h thng an sinh x hi.
+ Thc hin tt chnh sch i vi ngi v gia nh c cng vi nc.
+ y li ti phm v gim dn cc t nn x hi.
+ m bo quy m hp l, cn bng v dn s.
2.2.2. Quan im v gii quyt cc vn x hi
- Mt l, kt hp cc mc tiu kinh t vi cc mc tiu x hi.
- Hai l, xy dng v hon thin th ch gn kt tng trng kinh t vi tin b, cng
bng x hi trong tng bc v tng chnh sch pht trin.
- Ba l, chnh sch x hi c thc hin trn c s pht trin kinh t, gn b hu c
gia quyn li v ngha v, gia cng hin v hng th.
- Bn l, coi trng ch tiu GDP bnh qun u ngi gn vi ch tiu pht trin con
ngi HDI v ch tiu pht trin cc lnh vc x hi.
54
112

X HI
(HDI l mt thc o tng qut v pht trin con ngi. N o thnh tu trung bnh
ca mt quc gia theo ba tiu ch sau:
1. Sc khe: Mt cuc sng di lu v khe mnh, o bng tui th trung bnh.
2. Tri thc: c o bng t l s ngi ln bit ch v t l nhp hc cc cp gio dc (tiu
hc, trung hc, i hc).
3. Thu nhp: Mc sng o bng GDP bnh qun u ngi.
HDI l s trung bnh cng ca cc s ).
2.2.3. Ch trng gii quyt cc vn x hi

- Mt l, khuyn khch mi ngi dn lm giu theo php lut, thc hin c hiu qu
mc tiu xo i gim ngho.
- Hai l, bo m cung ng dch v cng thit yu, bnh ng cho mi ngi dn, to
vic lm v thu nhp, chm sc sc kho cng ng.
- Ba l, pht trin h thng y t cng bng, hiu qu.
- Bn l, xy dng chin lc quc gia v nng cao sc kho v ci thin ging ni.
- Nm l, thc hin tt cc chnh sch dn s v k hoch ho gia nh.
- Su l, ch trng cc chnh sch u i x hi.
- By l, i mi c ch qun l v phng thc cung ng cc dch v cng cng.
2.2.4. nh gi s thc hin ng li
* Thnh tu:
- Sau 25 nm i mi chnh sch x hi, nhn thc v vn pht trin x hi ca
ng v nhn dn ta c nhng thay i quan trng:
+ T tm l th ng, li vo Nh nc v tp th, trng ch vin tr chuyn
sang tnh nng ng, ch ng v tnh tch cc x hi ca tt c cc tng lp dn c.
+ T ch cao qu mc li ch ca tp th mt cch chung chung, tru tng; thi
hnh ch phn phi theo lao ng trn danh ngha nhng thc t l bnh qun - co bng
tng bc chuyn sang thc hin phn phi ch yu theo kt qu lao ng v hiu qu kinh
t, ng thi phn phi theo mc ng gp cc ngun lc khc vo sn xut - kinh doanh v
thng qua phc li x hi. Nh vy, cng bng x hi c th hin ngy mt r hn.
+ T ch khng t ng tm quan trng ca chnh sch x hi trong mi quan h
tng tc vi chnh sch kinh t dn dn i n thng nht chnh sch kinh t vi chnh
sch x hi.
+ T ch Nh nc bao cp ton b trong vic gii quyt vic lm dn dn chuyn
trng tm sang thit lp c ch, chnh sch cc thnh phn kinh t v ngi lao ng u
tham gia t to ra vic lm.
113

X HI
+ T ch khng chp nhn c s phn ho giu - ngho i n khuyn khch mi

ngi lm giu hp php i i vi tch cc xo i gim ngho, coi vic c mt b phn dn
c giu trc l cn thit cho s pht trin.
+ T ch mun nhanh chng xy dng mt c cu x hi "thun nht" ch cn c giai
cp cng nhn, giai cp nng dn tp th v tng lp tr thc i n quan nim cn thit
xy dng mt cng ng x hi a dng, trong cc giai cp, cc tng lp dn c u c
ngha v, quyn li chnh ng, on kt cht ch, gp phn xy dng nc Vit Nam giu
mnh.
- Qua hn 25 nm i mi, lnh vc pht trin x hi t nhiu thnh tu. Mt x
hi m ang dn dn hnh thnh vi nhng con ngi, dm ngh dm chu trch nhim,
khng chp nhn i ngho, lc hu, bit lm giu, bit cnh tranh v hnh ng v cng
ng, v T quc.
- Cch thc qun l x hi dn ch, ci m hn, cao php lut hn.
- Bn cnh giai cp cng nhn, giai cp nng dn v i ng tr thc, xut hin ngy
cng ng o cc doanh nhn, tiu ch, ch trang tri v cc nhm x hi khc phn u v
s nghip "dn giu, nc mnh" to thnh mt cng ng nhn dn Vit Nam vi c cu
x hi phong ph, a dng.
- coi pht trin gio dc v o to cng vi khoa hc v cng ngh l quc sch hng
u pht trin x hi, tng trng kinh t nhanh v bn vng.
* Hn ch:
+ Cng tc gio dc o to cn nhiu hn ch, i hi phi c cuc ci cch ln.
- p lc gia tng dn s vn cn ln. Cht lng dn s cn thp ang l cn tr ln
i vi mc tiu pht trin kinh t - x hi v hi nhp kinh t quc t. Vn vic lm rt
bc xc v nan gii.
- S phn ho giu - ngho v bt cng x hi tip tc gia tng ng lo ngi.
- T nn x hi gia tng v din bin rt phc tp, gy thit hi ln v kinh t v an
sinh x hi.
- Mi trng sinh thi b nhim tip tc tng thm; ti nguyn b khai thc ba bi v
tn ph.
- H thng gio dc, y t lc hu, xung cp, c nhiu bt cp; an sinh x hi cha
c bo m.
* Nguyn nhn ca nhng hn ch :
- Tng trng kinh t vn tch ri mc tiu v chnh sch x hi, chy theo s lng
nh hng tiu cc n s pht trin bn vng x hi.
- Qun l x hi cn nhiu bt cp, khng theo kp s pht trin kinh t - x hi.
114

X HI
CU HI N TP
1. Qu trnh nhn thc ca ng v ni dung ca ng li pht trin vn ha thi k
trc i mi (1943 1986)?
2. Qu trnh nhn thc v ni dung ca ng li pht trin vn ha thi k trc i
mi (1986 n nay)?
3. Qu trnh nhn thc v ch trng gii quyt cc vn x hi ca ng thi k
1945 - 1986 ?
4. Qu trnh nhn thc v ch trng gii quyt cc vn x hi ca ng thi k
1986 n nay ?
VN THO LUN
1. ng li xy dng pht trin nn vn ha v gii quyt cc vn x hi trong giai
on cch mng 1945-1986.
2. ng li xy dng pht trin nn vn ha v gii quyt cc vn x hi trong giai
on cch mng 1986 n nay.
TI LIU HC TP
a. Ti liu bt buc:
nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 191 225
b. Ti liu tham kho:
duy l lun ca ng t nm 1986 n nay, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, tr. 418 442.
ngha x hi Vit nam, Nxb CTQG, H, 2012, tr 141- 149; 149 -154.
3. Trn Nhm: T duy l lun vi s nghip i mi, Nxb CTQG., H, 2004, tr 325367.
4. Trng Minh c: Gp phn nghin cu lch s ng CSVN, Nxb CTQG, H,
2009, tr 535-548.
5. i hc quc gia H Ni (2008), Mt s chuyn ng li cch mng ca ng
Cng sn Vit Nam, Nxb. L lun chnh tr, H Ni, tr 321- 365.
115
CHNG 8: NG LI I NGOI
CHNG 8
NG LI I NGOI
A. MC TIU
- Nhng ni dung ln trong ng li i ngoi Vit nam thi k trc i mi.
Thnh tu, hn ch v nguyn nhn.
- Bi cnh mi ca th gii v nhim v ca cch mng vit nam nhng nhn t tc
ng n s thay i t duy ngoi giao ca ng ta.
- Qu trnh i mi t duy ca ng v chnh sch i ngoi t1986 - nay.
- Thnh tu, hn ch v bi hc kinh nghim v cng tc ngoi giao trong thi k i
mi.
B. NI DUNG
K t khi nc Vit Nam Dn ch Cng ha ra i nm 1945 n nay, ng ta lun
xc nh c vai tr quan trng ca cng tc i ngoi. ng li i ngoi ng n gp
phn to dng nn mi trng quc t thun li cho s pht trin ca t nc, gp phn nng
cao v th t nc trn trng quc t. V vy, ng li i ngoi ca ng l mt trong
nhng ni dung quan trng trong h thng ch trng, chnh sch m ng ta hoch nh
lnh o nhn dn ta xy dng mt nc Vit Nam dn giu, nc mnh, x hi cng
bng, dn ch, vn minh.
1. NG LI I NGOI THI K T NM 1975 N NM 1986
1. 1. Hon cnh lch s
1.1.1. Tnh hnh th gii v khu vc
- S pht trin mnh m ca khoa hc v cng ngh thc y lc lng sn xut th
gii pht trin mnh. Bn cnh M th Nht Bn v Ty u tr thnh hai trung tm kinh t
ln ca th gii. Xu hng chy ua kinh t gia cc nc v cc trung tm ln dn n cc
din ha hon gia cc nc ln.
- Vi thng li ca cch mng Vit Nam, h thng x hi ch ngha m rng phm vi;
phong tro cch mng th gii pht trin mnh. Tuy nhin, t gia thp k 70 ca th k XX,
cc nc x hi ch ngha xut hin s tr tr v mt n nh.
- Tnh hnh khu vc ng Nam cng c nhng chuyn bin mi.
+ Sau nm 1975, M rt qun khi ng Nam ; khi qun s SEATO tan r.
+ Thng 2/1976, cc nc ng Nam k Hip c thn thin v hp tc ng
Nam (Hip c Bali). Hip c ny m ra cc din ha bnh v hp tc trong khu vc.
116
1.1.2. Tnh hnh trong nc

Chin thng ma xun nm 1975 hon thnh s nghip u tranh gii phng min
Nam, thng nht t nc v c nc cng i ln CNXH. Mt trang s mi c m ra vi
nhng thun li v kh khn nh sau:
- Thun li:
+ T quc hon ton thng nht l iu kin quan trng huy ng sc ngi, sc
ca xy dng t nc.
+ Kh th lc quan ca c dn tc sau thng li v i.
+ Nhng kinh nghim v thnh qu ca nhng nm xy dng CNXH min Bc l
vn ling quan trng ng ta ra ng li xy dng CNXH trn phm vi c nc.
+ Sau thng li ca cuc khng chin chng M, uy tn ca Vit Nam c nng cao
trn trng quc t.
+ Cch mng Vit Nam ang trong giai on nhn c s gip tch cc ca cc
nc XHCN, c bit l Lin X vi hip c hp tc ton din c k kt vo thng
11/1978.
- Kh khn:
+ Chng ta i ln CNXH t mt nn sn xut nh, ngho nn, lc hu li b 30 nm
chin tranh tn ph nng n.
+ C ch qun l kinh t quan liu, bao cp ang thi hnh trong thi gian bc
l nhng mt bt cp cho nn kinh t thi bnh. Hn na, t tng ch quan, nng vi, mun
tin nhanh ln CNXH dn n nhng sai lm trong ch trng, chnh sch ca ng, nh
nc v lm trm trng hn nhng kh khn v kinh t- x hi.
+ Trong khi , tnh hnh chnh tr x hi min Nam ht sc phc tp. Nhiu ngi
vt bin, di tn tri php v ch ngha quc dng nn con bi t nn hng ni xu
Vit nam vi phm nhn quyn.
+ Chin tranh bin gii Ty nam v chin tranh bin gii pha Bc lm cch mng
Vit Nam thm rt nhiu kh khn. Nn ha bnh va c vn hi lun b e da bi cc
cuc chin tranh bin gii.
+ M tuyn b cm vn Vit Nam v ngn cn Vit Nam ra nhp Lin hp quc.
+ Nn ngoi giao Vit Nam b c lp v vn Campuchia.
Nhng thun li, kh khn t tnh hnh th gii v trong nc giai on ny nh
hng to ln n cng cuc xy dng, pht trin t nc v tc ng ti vic hoch nh
ng li i ngoi ca ng ta.
1. 2. Ni dung ng li i ngoi ca ng
- ng li i ngoi ca i hi ng IV ( thng 12/1976):
117
+ i hi ln th IV xc nh nhim v i ngoi l: Ra sc tranh th nhng iu

kin quc t thun li nhanh chng hn gn nhng vt thng chin tranh, xy dng c s
vt cht k thut ca ch ngha x hi nc ta55.
+ Cng vi vic xc nh nhim v, i hi ng IV ra nhng nh hng ln
cho cng tc i ngoi nh sau:
Th nht: Cng c v tng cng hp tc vi tt c cc nc XHCN.
Th hai: Pht trin mi quan h c bit vi Lo v Campuchia.
Th ba: Thit lp v m rng quan h vi tt c cc nc trn c s tn trng c lp,
ch quyn , bnh ng v cng c li.
Trong 3 phng hng ngoi giao trn th cng c quan h vi tt c cc nc XHCN
c coi l hn tng ca nn ngoi giao Vit Nam.
- Tuy nhin, quan h ngoi giao ca Vit Nam sau nm 1975 rt phc tp.
+ Song song vi vic tng cng v cng c mi quan h vi Lin X th quan h vi
Trung Quc ngy cng xu i nhanh chng. Vn Ngi Hoa Vit Nam ht sc cng
thng.
+ Khng ch nh vy, quan h Vit Nam- Campuchia cng ri vo khng hong.
Thng 12/1977, Campuchia ct quan h ngoi giao vi Vit Nam, chnh thc tuyn b coi
Vit Nam l k th s mt.
- Nhng thay i kh ln trong quan h vi cc nc lng ging lm ng ta c
mt s iu chnh v chnh sch i ngoi t gia nm 1978. C th nh sau:
+Th nht: Trong quan h vi cc nc XHCN, ng ta nhn mnh vic cng c v
tng cng hp tc mi mt vi Lin X, coi quan h vi Lin X l hn tng trong chnh
sch i ngoi ca Vit Nam.
+ Th hai: Trong quan h vi cc nc ng Dng, ng ta nhn mnh yu cu ra
sc bo v v pht trin mi quan h Vi t- Lo trong bi cnh vn Campuchia ang din
bin phc tp.
- Sau , quan h Vit nam - Campuchia ngy cng tr nn xu hn. Ngy
23/11/1978, Khme gy chin tranh vi Vit Nam bin gii Ty Nam. Vit Nam buc
phi nh tr v theo yu cu ca mt trn dn tc cu nc Campuchia, Vit Nam a
qun tnh nguyn vo Campuchia gip nhn dn nc ny thot khi ch dit chng v
cng l phng v cho mnh t xa. Nhng cng v th m nn ngoi giao Vit Nam b ri
vo th bao vy, c lp.
- Trong hon cnh , i hi V (thng 3/1981) ca ng tip tc xc nh: ngoi
giao phi tr thnh mt trn ch ng, tch cc trong cuc u tranh bo v v pht trin t
nc. ng hng ngoi giao lc ny c ng xc nh nh sau:
55
ng Cng sn Vit nam: Ngh quyt i hi i biu ln th IV, H nm 1977, tr 80.
118
+ on kt hp tc ton din vi Lin X l nguyn tc, l chin lc v lun lun l

hn tng trong chnh sch i ngoi ca Vit Nam.
+ Quan h Vit Nam Lo Campuchia c ngha sng cn i vi vn mnh ca ba
dn tc.
+ Ku gi cc nc ASEAN hy cng cc nc ng Dng i thoi v thng
lng gii quyt cc tr ngi, nhm xy dng ng Nam thnh khu vc ha bnh v n
nh.
+ Ch trng khi phc quan h bnh thng vi Trung Quc trn nguyn tc cng
tn ti ha bnh.
+ Ch trng thit lp v m rng quan h bnh thng v mt nh nc, v kinh t,
vn ha, khoa hc, k thut vi tt c cc nc khng phn bit ch chnh tr.
Tm li: Chnh sch i ngoi ca Vit Nam giai on 1975-1986 l xy dng quan
h hp tc ton din vi Lin X; cng c v tng cng on kt vi Lo v Campuchia; m
rng quan h vi cc nc khng lin kt v cc nc ang pht trin; u tranh vi s bao
vy, cm vn ca cc th lc th ch.
1.3.1. Kt qu v ngha
* Kt qu:
- Quan h i ngoi ca Vit Nam vi cc nc x hi ch ngha c tng cng
trong c bit i vi Lin X. C th:
+ Ngy 29/6/1978, Vit Nam gia nhp Hi ng tng tr kinh t (khi SEV). Vin tr
v kim ngch bun bn vi cc nc khi SEV tng mnh.
+ Ngy 31/11/1978, Vit Nam k Hip c hu ngh v hp tc ton din vi Lin X.
- T 1975 n 1977, nc ta thit lp thm quan h ngoi giao vi 23 nc, trong
c mt s nc t bn v cc t chc kinh t th gii. C th:
+ Ngy 15/9/1976, l thnh vin Qu tin t quc t (IMF), ngy 21/9/1976 l thnh
vin Ngn hng Th gii (WB), ngy 23/9/1976 gia nhp Ngn hng pht trin chu
(ADB), ngy 20/9/1977 l thnh vin ca Lin hp quc.
+ Tham gia tch cc vo phong tro khng lin kt
- Vi cc nc thuc khu vc ng Nam : Cui nm 1976, Philippin v Thi Lan l
nc cui cng trong ASEAN thit lp quan h ngoi giao vi Vit Nam.
* ngha:
- S tng cng hp tc ton din trong c hp tc kinh t vi cc nc XHCN
tranh th c ngun vin tr ng k, gp phn khi phc t nc sau chin tranh.
- Vic tr thnh thnh vin ca cc t chc kinh t v chnh tr th gii gip ta tranh
th c s ng h, hp tc ca cc nc, cc t chc quc t, ng thi pht huy c vai
tr ca nc ta trn trng quc t.
119
- Vic thit lp quan h ngoi giao vi cc nc cn li trong t chc ASEAN to

thun li trin khai cc hot ng i ngoi trong giai on sau, nhm xy dng ng
Nam tr thnh khu vc ha bnh, hu ngh v hp tc.
1.3.2 . Hn ch v nguyn nhn
* Hn ch: Bn cnh nhng kt qu nu trn, t nm 1975 n nm 1986, quan h
quc t ca Vit Nam gp nhng kh khn, tr ngi ln.
- Xy ra cuc chin tranh bin gii pha Ty Nam v pha Bc.
- Vit Nam b bao vy, cm vn v kinh t; c lp v chnh tr v vn Campuchia
- Cha tn dng c y nhng c hi thun li do iu kin trong nc v quc
t phc v cho vic pht trin t nc.
- Khng kp thi i mi quan h i ngoi cho ph hp vi tnh hnh th gii.
* Nguyn nhn:
- Th nht: Trong giai on ny ta cha nm bt c xu th ca th gii l chuyn t
i u sang ha hon v chy ua kinh t, cha nh gi ng nhng thay i trong chin
lc ngoi giao ca cc nc ln cng nh v tr ca nc ta trong chin lc ca h.
- Th hai: i vi ASEAN, ta cha nhn thc ht vai tr ca t chc ny khu vc.
- Th ba: Trong quan h vi Lo v Campuchia, ta cha kp i t duy v cch lm
ngha v quc t.
Nhng hn ch v i ngoi ca Vit Nam giai on ny suy cho cng u xut pht
t nguyn nhn c bn c i hi ln th VI ca ng ch ra l bnh ch quan, duy
ch, li suy ngh v hnh ng gin n, nng vi chy theo nguyn vng ch quan.
Nhng hn ch trn ca ng li ngoi giao giai on 1975 - 1986 cng gp phn
lm Vit Nam ri vo cuc khng hong kinh t - x hi nghim trng.
2. NG LI I NGOI, HI NHP KINH T QUC T THI K I MI
2.1. Hon cnh lch s v qu trnh hnh thnh ng li
*Tnh hnh th gii v khu vc t gia thp k 80 th k XX:
- Cch mng khoa hc cng ngh (c bit l cng ngh thng tin) tip tc pht trin
mnh m, tc ng su sc n mi mt i sng ca cc quc gia, dn tc. Mng Internet ra
i ko cc quc gia xch li gn nhau, xut hin phng thc mi giao lu, hp tc.
cng l iu kin tt pht trin mt th gii hp tc v thn thin.
- S sp ca CNXH Lin X v ng u dn n nhng bin i to ln trong
quan h quc t. Th gii bc vo thi k hnh thnh mt trt t th gii mi.
- Xut hin xu th chy ua kinh t khi giai on chin tranh lnh kt thc. Xu th
ny khin cc nc phi i mi t duy ngoi giao:
120
+ Cc nc, nht l cc nc ang pht trin phi a dng ha, a phng ha quan
h quc t, tng cng hp tc vi cc nc pht trin tranh th vn, k thut, cng ngh
v kinh nghim qun l kinh t.
+ Vic chy ua v kinh t cng dn n nhng thay i nguyn tc trong vic tp hp
lc lng, vic lin kt ca cc quc gia trn th gii. Nu trong thi k chin tranh lnh, cc
quc gia tp hp lc lng vi nhau trn c s thc h v ch chnh tr- x hi th gi
y lin kt vi nhau trn c s tng ng v li ch, c bit l li ch v kinh t.
+ Xu th chy ua v kinh t cng lm cc nc thay i cch nh gi sc mnh, v
th quc gia t ch ch da trn sc mnh qun s, thm ch bng s lng v kh ht nhn
gi c thay bng cc tiu ch tng hp, trong sc mnh v kinh t, khoa hc - cng ngh
c t vo v tr quan trng hng u.
Trong mt tm th nh th th quan h quc t c chuyn t i u sang i thoi
v hp tc.
- Xu th ton cu ha v tc ng ca n:
+ nh ngha: Di gc kinh t, ton cu ha l qu trnh lc lng sn xut v
quan h kinh t quc t pht trin vt qua cc ro cn bi bin gii quc gia v khu vc, lan
ta ra phm vi ton cu. Hng ha, vn, tin t, thng tin, lao ng. vn ng thng thong;
s phn cng lao ng mang tnh quc t; quan h kinh t gia cc quc gia, khu vc an xen
nhau, hnh thnh mng li quan h a chiu.
+ Nhng tc ng tch cc ca ton cu ha:
Th nht: Th trng m rng, trao i hng ha tng mnh thc y sn xut hng
ha ca cc nc.
Th hai: Ngun vn, khoa hc cng ngh, kinh nghim qun l... mang li li ch cho
cc bn tham gia hp tc, gp phn dn cc nc cng ti s phn vinh.
Th ba: Ton cu ha lm gia tng tnh ty thuc ln nhau, nng cao s hiu bit gia
cc quc gia, thun li cho vic xy dng mi trng ha bnh, hu ngh.
+ Nhng tc ng tiu cu ca ton cu ha: cc nc cng nghip pht trin thao
tng, chi phi qu trnh ton cu ha to nn s bt bnh ng trong quan h quc t v lm
gia tng s phn cc gia nc giu v ngho.
Thc t cho thy rng, cc nc mun trnh khi nguy c b bit lp, tt hu, km
pht trin th phi tch cc, ch ng tham gia vo qu trnh ton cu ha, ng thi phi cn
nhc mt cch cn trng cc yu t bt li vt qua. i hi ng XI nhn nh: Ton
cu ha kinh t tip tc pht trin v quy m, mc v hnh thc biu hin vi nhng tc
ng tch cc v tiu cc, c hi v thch thc an xen rt phc tp56.
- Tnh hnh khu vc chu Thi Bnh Dng
+ Trong khu vc tuy vn cn tn ti mt s bt n nh vn ht nhn, vn tranh
chp lnh hi, tng cng v trang ca cc ncnhng v c bn vn l khu vc n nh.
56
ng CSVN: V kin ng i hi i biu ton quc ln th Xi, Nxb CYQG, H, 2011, tr 96
121
+ Chu - Thi Bnh Dng l khu vc c tim lc ln v nng ng v pht trin

kinh t.
V th, xu th ha bnh v hp tc trong khu vc l xu th ch o
* Yu cu nhim v ca cch mng Vit Nam: Nn ngoi giao Vit Nam lc ny phi
gii quyt 2 nhim v:
- Th nht: Gii ta tnh trng i u, th ch; ph th b bao vy, cm vn. S bao
vy, c lp ca cc th lc th ch l mt trong nhng nguyn nhn c bn chng ta ri
vo cuc khng hong kinh t - x hi trm trng. V vy, ph th bao vay, cm vn; tin ti
bnh thng ha v m rng quan h hp tc vi cc nc, to mi trng quc t thun li
tp trung xy dng kinh t l nhu cu cp thit v cp bch i vi nc ta.
- Th hai: Chng tt hu v kinh t, thu hp khong cch pht trin gia nc ta vi
cc quc gia khc. ng ta xc nh tt hu v kinh t l 1 trong 4 nguy c ln ca cch
mng Vit Nam m mun trnh tt hu v kinh t th song song vi vic pht huy ni lc ta
phi tranh th ngun lc bn ngoi, trong vic m rng v tng cng hp tc kinh t vi
cc nc .
Nh vy, nhng thay i trong xu th pht trin ca th gii v khu vc, nhng yu
cu cp bch ca cch mng Vit Nam l nhng c s khch quan ng ta hoch nh
ng li ngoi giao thi k i mi.
2.1.2. Cc giai on hnh thnh, pht trin ng li
C th chia qa trnh hnh thnh ng li i ngoi thi k i mi lm 2 giai on:
1986-1996 v 1996 n nay.
* Giai on 1986 1996: l giai on nh hnh v xc lp ng li i ngoi
c lp t ch; rng m, a dng ha, a phng ha cc quan h quc t.
- i hi i biu ton quc ln th VI ca ng (12/1986) v quan im ca ng v
ng li i ngoi:
+ Trn c s nhn thc c nhng thay i ca th gii ngy nay nn ng ta xc
nh: Cuc u tranh trn lnh vc kinh t c ngha chnh tr ngy cng quan trng i vi
kt cc ca cuc u tranh gia 2 h thng. ..Gia cc nc c ch x hi khc nhau, s
la chn duy nht ng n l thi ua v kinh t, li sng57.
+ T ng ta ra yu cu m rng quan h hp tc kinh t vi cc nc ngoi
h thng x hi ch ngha, vi cc nc cng nghip pht trin, cc t chc quc t v t
nhn nc ngoi trn nguyn tc bnh ng, cng c li.
- Trin khai ch trng ca ng, thng 12/1987, Lut u t nc ngoi ti Vit
Nam c ban hnh to c s php l cho cc hot ng u t trc tip nc ngoi vo
Vit Nam, gp phn m ca thu ht ngun vn, thit b v kinh nghim qun l sn xut
ca nc ngoi pht trin t nc.
57
ng CSVN: Vn kin i hi ng VI, H, 1`987, tr 29.
122
- Thng 5/1988, B Chnh tr ra ngh quyt s 13 v nhim v v chnh sch i

ngoi trong tnh hnh mi. Ngh quyt ny th hin mt t duy mi v i ngoi ca ng ta.
+ Ni dung ca ngh quyt: Trong ngh quyt ny , B Chnh tr khng nh mc
tiu chin lc v li ch cao nht ca ng v nhn dn ta l phi cng c v gi vng ha
bnh tp trung xy dng pht trin kinh t. phc v cho mc tiu , B Chnh tr ra
ch trng kin quyt ch ng chuyn cuc u tranh t tnh trng i u sang u tranh
v hp tc trong tm th cng tn ti ha bnh; tranh th s pht trin ca cch mng khoa
hc-k thut v xu th ton cu ha nn kinh t c v tr c li trong phn cng lao ng
quc t; kin quyt m rng, a dng ha quan h hp tc quc t.
+ ngha ca ngh quyt: Ngh quyt s 13 ca B Chnh tr nh du s i mi
t duy i ngoi v s chuyn hng chin lc i ngoi ca ng ta. Ngh quyt t
nn mng hnh thnh ng li i ngoi c lp t ch, rng m, a dng ha, a phng
ha quan h quc t.
- Trn lnh vc kinh t i ngoi, t nm 1989, ng ch trng xa b vic nh
nc c quyn trong sn xut v kinh doanh xut nhp khu. So vi ch trng i hi V
Nh nc c quyn ngoi thng v Trung ng thng nht qun l cng tc ngoi
thng th y l bc i mi u tin trn lnh vc kinh t i ngoi ca Vit Nam..
- i hi i biu ton quc ln th VII (6-1991) v ng li i ngoi ca ng:
+ i hi VII ra ch trng hp tc bnh ng v cng c li vi tt c cc nc,
khng phn bit ch chnh tr- x hi khc nhau, trn c s cc nguyn tc cng tn ti ha
bnh. Phng chm ngoi giao ca ng l: Vit Nam mun l bn vi tt c cc nc
trong cng ng th gii, phn u v ha bnh, c lp v pht trin.
+ i hi VII i mi chnh sch i ngoi vi cc i tc c th.
Vi Lo v Campuchia: thc hin i mi phng thc hp tc, ch trng hiu qu
trn tinh thn bnh ng v bn pht huy s t ch.
Vi Trung Quc: ng ch trng thc y bnh thng ha quan h, tng bc m
rng hp tc Vit Trung.
Trong quan h vi khu vc: ng ch trng pht trin quan h hu ngh vi cc
nc ng Nam v chu Thi Bnh Dng; phn u cho mt ng Nam ha bnh,
hu ngh v hp tc.
i vi Hoa K: ng yu cu thc y qu trnh bnh thng ha quan h Vit Nam
Hoa K.
+ i hi VII thng qua Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu i ln
ch ngha x hi. Cng lnh xc nh: quan h hp tc vi nhn dn tt c cc nc trn
th gii l mt c trng c bn ca x hi ch ngha m nhn dn ta xy dng.
- Hi ngh i biu ton quc gia nhim k kha VII (1-1994) ch trng trin khai
mnh m v ng b ng li i ngoi c lp t ch, rng m, a dng ha v a phng
ha quan h i ngoi.
123
Tm li: ng li i ngoi rng m c ra t i hi ng VI c cc

ngh quyt Trung ng kha VI, kha VII pht trin thnh ng li i ngoi c lp t ch,
rng m, a dng ha, a phng ha quan h quc t.
* Giai on 1996- n nay: Giai on b sung, pht trin ng li i ngoi rng
m v ch ng, tch cc hi nhp quc t.
- i hi ln th VIII (thng 6/1996) v ng li i ngoi ca ng:
+ i hi VIII khng nh tip tc m rng quan h quc t, hp tc nhiu mt vi
cc nc, cc trung tm kinh t, chnh tr khu vc v quc t. ng thi ch trng xy
dng nn kinh t m v y nhanh qu trnh hi nhp kinh t khu vc v th gii.
+ i hi ng VIII xc nh r hn quan im i ngoi vi cc nhm i tc nh
sau:
Th nht: Ra sc tng cng quan h vi cc nc lng ging v cc nc trong t
chc ASEAN.
Th hai: Khng ngng cng c quan h vi cc nc bn b truyn thng.
Th ba: Coi trng quan h vi cc nc pht trin v cc trung tm kinh t - chnh tr
th gii.
Th t: on kt vi cc nc ang pht trin, vi phong tro khng lin kt.
Th nm: Tham gia tch cc v ng gp cho hot ng ca cc t chc quc t, cc
din n quc t.
+ So vi i hi VII, ch trng i ngoi ca i hi VIII c c cc im mi:
Mt l: ch trng m rng quan h vi cc ng cm quyn v cc ng khc.
Hai l: qun trit yu cu m rng quan h i ngoi nhn dn, quan h vi cc t
chc phi chnh ph.
Ba l: trn lnh vc kinh t i ngoi, ng a ra ch trng th nghim tin ti
thc hin u t ra nc ngoi.
- C th ha quan im ca i hi ng VIII, ngh quyt Hi ngh ln th t Ban
chp hnh Trung ng kha VIII (12/1997) ch r: thc hin nht qun, lu di chnh sch thu
ht cc ngun lc bn ngoi. Ch trng tin hnh khn trng, vng chc vic m phn
Hip nh Thng mi vi M, gia nhp APEC v WTO.
- i hi ln th IX (4/2001) v ng li i ngoi ca ng:
+ i hi ng ln th IX nhn mnh ch trng ch ng hi nhp kinh t quc
t v khu vc. Ln u tin ng nu r quan im v xy dng nn kinh t c lp t ch:
Xy dng nn kinh t c lp, t ch, trc ht l c lp, t ch v ng li, chnh sch,
ng thi c tim lc kinh t mnh. Xy dng nn kinh t c lp t ch phi i i vi
ch ng hi nhp kinh t quc t, m rng v nng cao hiu qu kinh t i ngoi, kt hp
ni lc vi ngoi lc thnh ngun lc tng hp pht trin t nc58.
58
ng CSVN: Vn kin i hi ng IX, H, 2001, tr 25-26.
124
+ Cm nhn y lc v th ca t nc sau 15 nm i mi, i hi IX

pht trin phng chm ca i hi VII l: Vit Nam mun l bn vi cc nc trong cng
ng th gii thnh Vit Nam sn sng l bn, l i tc tin cy ca cc nc trong cng
ng quc t, phn u v ha bnh, c lp v pht trin. Ch trng xy dng quan h i
tc c ra ti i hi ng IX nh du bc pht trin v cht tin trnh quan h quc t
ca Vit Nam thi k i mi.
- i hi ln th X (4/2006) v ng li ngoi giao ca ng:
+ ng nu quan im: thc hin nht qun ng li i ngoi c lp t ch, ha
bnh, hp tc v pht trin; chnh sch i ngoi rng m, a phng ha, a dng ha cc
quan h quc t.
+ ng thi ng ra ch trng ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t.
Ch ng hi nhp kinh t quc t l ch ng la chn chnh sch hi nhp; la chn
phng hng hi nhp ng; d bo c nhng kh khn v thun li khi tham gia hi
nhp.
Tch cc hi nhp kinh t quc t l khn trng i mi trong nc v mi mt
nng cao nng lc cnh tranh ca tng doanh nghip v c nn kinh t.
- i hi ln th XI(2011) v ng li i ngoi: i hi XI ch trng
+ Trin khai ng b, ton din, hiu qu cc hot ng i ngoi
+ Ch ng hi nhp quc t - ngha l khng ch hi nhp kinh t nh cc k i hi
trc xc nh m l hi nhp ton din t kinh t n chnh tr, vn ha, gio dc, an ninh
,quc phng...iu chng t t tng hi nhp mnh m ca ng ta.
Tm li: ng li i ngoi c lp t ch, rng m, a dng ha, a phng ha
quan h quc t c xc lp trong giai on 1986-1996 n i hi ng XI (nm 2011)
c b sung, pht trin thnh ng li i ngoi c lp t ch, a dng ha, a phng
ha quan h quc t v tch cc, ch ng hi nhp quc t.
2. 2. Ni dung ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc t
Xut pht t nhng nhn thc mi v xu th ch yu ca th gii ngy nay, thu hiu
nhng yu cu cp bch ca cch mng Vit Nam, ng li i ngoi ca ng ta t 1986
n nay c nhng ni dung i mi ht sc su sc.
2.2.1. Mc tiu, nhim v, t tng ch o v nguyn tc i ngoi
* C hi v thch thc: xc nh c mc tiu, nhim v v t tng ch o
cng tc i ngoi, trc ht ng phi xc nh c nhng g ang ch i chng ta khi
chng ta m rng quan h quc t. Ni mt cch khc, phi xc nh c c hi v thch
thc ca nn ngoi giao Vit Nam.
- V c hi:
+ Xu th ha bnh, hp tc pht trin v xu th ton cu ha kinh t to thun li cho
nc ta m rng quan h i ngoi, hp tc pht trin kinh t.
125
+ Thng li ca s nghip i mi nng cao th v lc ca nc ta trn trng

quc t, to tin mi cho quan h i ngoi, hi nhp kinh t quc t.
- V thch thc:
+ Nhng vn ton cu nh phn ha giu ngho, dch bnh, ti phm xuyn quc
gia gy tc ng bt li vi nc ta.
+ Nn kinh t Vit Nam phi chu sc p cnh tranh gay gt trn c ba cp : sn
phm, doanh nghip v quc gia.
+ Nhng bin ng trn th trng quc t s tc ng nhanh v mnh hn n th
trng trong nc, tim n nguy c gy ri lon, thm ch khng hong kinh t - ti chnh.
+ Li dng ton cu ha, cc th lc th ch s dng chiu bi dn ch, nhn
quyn chng ph ch chnh tr v s n nh, pht trin ca nc ta.
Nhng c hi v thch thc nu trn c mi quan h tc ng qua li ln nhau, c th
chuyn ha ln nhau.
* Mc tiu, nhim v ca i ngoi:
- Mc tiu ca i ngoi: Vic xc nh chun xc mc tiu ca cng tc i ngoi ht
sc quan trng. i vi nc no cng vy, hot ng i ngoi khng theo ui mc ch t
thn m l s ni tip ca chnh sch i ni, phc v 3 yu cu gn b mt thit, tc ng
qua li ln nhau l an ninh, pht trin v v th quc t ca t nc. i vi nc ta
sau nm 1975, mc tiu ca ng li i ngoi lun c xc nh l phc v hai nhim v
chin lc l xy dng v bo v T quc, ng thi gp phn vo cuc u tranh chung ca
nhn dn th gii v ha bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi. Ni mt cch khc,
mc tiu ca ng li i ngoi giai on 1975-1986 bao gm 2 v: ngha v dn tc v
ngha v quc t. T nm 1986 n nay, ng ta c s i mi khi xc nh mc tiu ca
i ngoi: l vic nhn mnh li ch dn tc, t li ch dn tc ln hng u. i hi
ng XI xc nh nhim v ca cng tc i ngoi nh sau: gi vng mi trng ha
bnh, thun li cho y mnh cng nghip ha, hin i ha, bo v vng chc c lp, ch
quyn, thng nht v ton vn lnh th, nng cao v th ca t nc; gp phn tch cc vo
cuc u tranh v ha bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi trn th gii59.
- Nhim v ca i ngoi: phc v cho mc tiu trn, i ngoi phi thc hin 3
nhim v c th sau y:
+ Gi vng mi trng ha bnh, n nh pht trin kinh t - x hi.
+ M rng i ngoi v hi nhp kinh t th gii to thm ngun lc p ng yu
cu pht trin ca t nc.
+ Pht huy vai tr v nng cao v th ca Vit Nam trong quan h quc t, gp phn
vo cuc u tranh chung ca nhn dn th gii v ha bnh, c lp dn tc, dn ch v tin
b x hi.
* T tng ch o:
59
ng CSVN: Vn kin i hi ng XI, Nxb CTQG, H, 2011, tr 236.
126
- Thc hin nht qun ng li i ngoi c lp, t ch; a dng ha, a phng
ha cc quan h quc t; ch ng v tch cc hi nhp kinh t th gii; a cc mi quan h
c thit lp i vo chiu su.
- Trong quan h i ngoi phi qun trit y , su sc cc quan im sau:
+ Th nht: t li ch dn tc ln hng u. Li ch dn tc chn chnh ca Vit
Nam l xy dng thnh cng v bo v vng chc T quc x hi ch ngha, ng thi thc
hin ngha v quc t theo kh nng ca Vit Nam
+ Th hai: Qun trit nguyn tc gii quyt bt ng thng qua thng lng ha
bnh. iu c ngha l trong quan h quc t lun c 2 mt hp tc v u tranh nhng
u tranh lm sao vn khng ph v s hp tc; khi gii quyt mu thun phi ly li ch
ton cc ca dn tc lm thc o.
+ Th ba: Thc hin nguyn tc gi vng c lp, thng nht v CNXH nhng phi
rt sng to, mm do, linh hot trong sch lc ngoi giao trong bt k tnh hung no
cng khng b ri vo th i u, c lp hay l thuc. Nguyn tc ny l s k tha v pht
trin phng chm ngoi giao ca H Ch Tch d bt bin, ng vn bin.
+ Th t: Gi vng v tng cng s lnh o ca ng, s qun l ca nh nc
i vi cc hot ng ngoi giao.
* Mt s phng hng ngoi giao ch yu: c th ha ng li ng ta
xc nh nhng phng hng ngoi giao ch yu nh sau vi th t u tin t trn xung
di:
- Th nht: Xy dng v cng c quan h hu ngh vi cc nc lng ging trn c 3
tng nc theo th t u tin: cc nc c chung ng bin gii, cc nc trong khi ASEAN
v cc nc trong khu vc Chu - Thi Bnh Dng vi quan im mua lng ging gn.
Mc ch ca quan im l to dng mi trng quc t hu ho lin quan trc tip
ti s n nh ca t nc, bin ng Dng t chin trng thnh th trng.
- Th hai: Coi trng quan h vi cc nc ln v cc trung tm ln nh M, Trung
Quc, Nga, EU, Nht Bn...Mc d chng ta lun phn u cho s bnh ng gia cc quc
gia nhng khng th ph nhn vai tr ca cc nc ln, cc trung tm ln i vi s pht
trin ca th gii ni chung v nc ta ni ring. V vy, ta khng th khng dnh mi quan
tm tha ng ti vic xy dng quan h vi h.
- Th ba: Tip tc m rng quan h vi cc bn b truyn thng tng st cnh vi
Vit Nam trong nhng nm thng chin tranh nh Trung Quc, Nga, CuBa...
- Th t: Cng c quan h vi cc ng cm quyn, cc ng Cng sn cnh t.
- Th nm: M rng v pht trin cng tc i ngoi nhn dn theo phng chm
ch ng, linh hot, sng to v hiu qu.
- Th su: Ch ng tham gia cuc u tranh chung v quyn con ngi, sn sng i
thoi vi cc t chc quc t v vn nhn quyn. ng thi kin quyt lm tht bi m
mu, hnh ng xuyn tc v li dng cc vn dn ch, nhn quyn, dn tc v tn gio
hng can thip vo cng vic ni b, xm phm c lp, ch quyn, an ninh v n nh chnh
tr ca Vit Nam.
127
- Th by: Tch cc tham gia gii quyt cc vn ton cu.

2.2.2. Mt s ch trng, chnh sch ln m rng quan h i ngoi, hi nhp quc t
Cc vn kin ca ng v chnh sch i ngoi, c bit l ngh quyt ca hi ngh
Trung ng 4 kha X (4-2007) nu ra mt s ch trng chnh sch ln v vn hi nhp
kinh t th gii nh sau:
- a cc quan h quc t c thit lp i vo chiu su, n nh, bn vng.
- Ch ng v tch cc hi nhp kinh t quc t theo l trnh ph hp.
- B sung v hon thin h thng php lut v th ch kinh t ph hp vi cc nguyn
tc, quy nh ca WTO.
- y mnh ci cch hnh chnh, nng cao hiu qu, hiu lc ca b my nh nc
to iu kin tt cho sn xut kinh doanh.
- Nng cao nng lc cnh tranh quc gia, doanh nghip v sn phm trong hi nhp
kinh t quc t.
- Gii quyt tt cc vn vn ha, x hi v mi trng trong qu trnh hi nhp.
- Xy dng v vn hnh c hiu qu mng li an sinh x hi nh gio dc, bo him,
y t; y mnh cng tc xa i gim ngho; c cc bin php cm, hn ch nhp khu nhng
mt hng c hi cho mi trng; tng cng hp tc quc t trn lnh vc bo v mi trng.
- Gi vng v tng cng quc phng, an ninh trong qu trnh hi nhp.
- i mi v tng cng s lnh o ca ng, s qun l ca Nh nc i vi cc
hot ng i ngoi.
2. 3. Thnh tu, ngha, hn ch v bi hc kinh nghim
2.3.1. Thnh tu v ngha
* Thnh tu: Hn 25 nm thc hin ng li quan h i ngoi rng m, hi nhp
kinh t quc t, ngoi giao nc ta t c nhng thnh tu sau y:
- Mt l: ph th bao vy, cm vn ca cc th lc th ch to dng mi trng
quc t thun li cho s nghip xy dng v bo v T quc. t c iu , trc ht,
ngoi giao Vit Nam phi gii quyt c vn Campuchia. T nm 1979, M, ASEAN v
nhiu nc khc t vic Vit Nam rt qun khi Campuchia l iu kin tin quyt chm
dt bao vy, cm vn. V vy, t nm 1987 B Chnh tr thng qua ngh quyt s 2 nhm
xem xt li chnh sch an ninh quc gia, thay i cch gip nhn dn Campuchia nhanh
chng t gnh vc ly trch nhim ca h v sau Vit Nam s rt ht qun i ca mnh v
nc. Ngh quyt Trung ng ln th 13 nm 1988 khng nh li quyt tm . Thc hin
ng cam kt, ngy 26/9/1989 Vit Nam rt ton b qun tnh nguyn khi lnh th
Campuchia. Ngy 23/11/1991, sau nhiu n lc ca cc bn, Hip nh Pari v mt gii php
ton din cho vn Campuchia c k kt. Hip nh m ra tin Vit Nam
thc y quan h vi khu vc v cng ng quc t; chm dt tnh trng b bao vy, cm vn.
- Hai l: Vit Nam bnh thng ha c quan h vi cc nc ln m trc c
xung t nh Trung Quc, Hoa K v bt u tham gia qu trnh hi nhp quc t.
128
+ Ngy 5/11/1991, Vit Nam v Trung Quc k tuyn b bnh thng ha quan h
gia 2 nc
+ Ngy 11/7/1995 Vit Nam v Hoa K k tuyn b bnh thng ha quan h gia 2
nc.
+ Ngy 28/7/1995, Vit Nam ra nhp ASEAN. S kin ny nh du s hi nhp ca
nc ta vi khu vc ng Nam .
- Ba l: gii quyt mt cch ha bnh cc vn bin gii, lnh th, bin o vi
cc nc lin quan.
+ m phn thnh cng vi Malaixia v gii php gc tranh chp, cng khai thc
vng bin chng ln gia hai nc.
+ Thu hp din tranh chp vng bin vi cc nc ASEAN.
+ K vi Trung Quc Hip c v phn nh bin gii trn b, Hip nh phn Vnh
Bc B v Hip nh v hp tc ngh c.
- Bn l: M rng quan h i ngoi theo hng a phng ha, a dng ha.
+ Ln u tin trong lch s, Vit Nam c quan h chnh thc vi tt c cc nc ln,
k c 5 nc y vin thng trc Hi ng Bo an Lin hip quc. Tt c cc nc ln u
coi trng vai tr ca Vit Nam ng Nam .
+ Ngy 17/7/1995, Vit Nam k Hip nh khung vi lin minh chu u(EU)
+ K tha thun vi Trung Quc hip nh quan h Lng ging hu ngh, hp tc
ton din, n nh lu di, hng ti tng lai (nm 1999).
+ Thit lp quan h i tc hp tc chin lc ton din Vit Nam Trung Quc (52008).
+ K hip nh thng mi song phng Vit Nam Hoa K (13/7/2001).
+ K Tuyn b v quan h i tc chin lc vi Nga (2001).
+ K hip nh quan h i tc tin cy v n nh lu di vi Nht Bn (2002).
+ Tng cng, Vit Nam thit lp quan h ngoi giao vi 171 nc trong tng s
hn 200 nc trn th gii.
+ Thng 10/2007, i hi ng Lin hp quc bu Vit Nam lm y vin khng
thng trc Hi ng Bo an nhim k 2008-2009 vi 183/190 s phiu ng h.
- Nm l: tham gia tch cc vo cc t chc kinh t quc t.
+ Nm 1993, Vit Nam khai thng quan h vi cc t chc ti chnh tin t quc t
nh: Qu Tin t quc t (IMF), Ngn hng Th gii (WB), Ngn hng Pht trin chu
(ADB);
+ Thng 7/1995, Vit Nam tham gia khu vc mu dch t do ASEAN (AFTA).
+ Thng 3/1996, tham gia din n hp tc u (ASEM) vi t cch l thnh vin
sng lp.
+ Thng 11/1998, gia nhp t chc Din n hp tc kinh t chu Thi Bnh
Dng (APEC).
129
+ Ngy 11/1/2007, Vit Nam c kt np lm thnh vin th 150 ca T chc

Thng mi th gii (WTO). S kin ny to ra hnh lang php l cho Vit Nam hi nhp
th gii, khin Vit Nam tr nn hp dn hn trong mt cc nh u t, tng nim tin ca cc
nh u t nc ngoi vo Vit Nam.
- Su l: thu ht u t nc ngoi, m rng th trng, tip thu khoa hc cng ngh
v k nng qun l.
+ n nm 2010, Vit nam c quan h kinh t thng mi vi 230 quc gia v
vng lnh th, trong c 74 nc p dng quy ch ti hu quc; thit lp v k kt hip nh
thng mi hai chiu vi gn 90 nc v vng lnh th.
+ thu ht c khi lng ln u t nc ngoi. Nm 2007, thu ht u t nc
ngoi ca Vit Nam t 20,3 t USD; nm 2008 t khong 65 t USD. Kim ngch xut khu
nm 1986 ch t 789 triu USD th, nm 2008 t 62,9 t USD, nm 2010 c t 71,6 t $
+ Vit Nam bc u tip cn nhng thnh tu khoa hc, cng ngh v kinh
nghim qun l sn xut hin i.
- By l: Tng bc a hot ng ca cc doanh nghip v c nn kinh t vo mi
trng cnh tranh. T duy lm n mi, ly hiu qu sn xut kinh doanh lm thc o v i
ng cc nh doanh nghip mi nng ng, sng to c kin thc qun l ang hnh thnh.
* ngha: Nhng thnh tu i ngoi trn c ngha rt quan trng i vi s pht
trin v v th t nc.
- Nhng thnh tu ngoi giao trn chng t s ng n ca ng khi i mi t
duy ngoi giao khi ly li ch dn tc chn chnh l mc tiu cao c nht. S thay i t duy
lun l vn khng d dng nhng ch trn c s nhn thc mi th ng li i mi
mi c hnh thnh.
- Trn c s nhng thnh tu t c, ta tranh th c cc ngun lc bn
ngoi kt hp vi cc ngun lc trong nc hnh thnh ln sc mnh tng hp gp phn a
n nhng thnh tu kinh t to ln.
- Gp phn gi vng v cng c t nc v mi phng din, to ra th v lc mi
cho t nc i ln.
- Gp phn nng cao v th v pht huy vai tr nc ta trn trng quc t. Cng lnh
(b sung, pht trin nm 2011) nhn nh: nc ta c quan h quc t rng ri, c v th ngy
cng quan trng trong khu vc v trn th gii. 60
2.3.2. Hn ch
Bn cnh nhng thnh tu t c th trong qu trnh thc hin ng li i
ngoi i mi vn cn tn ti nhng hn ch sau y:
60
Vn kin i hi ng ln th XI, tr 64
130
- Th nht: Trong quan h vi cc nc, nht l cc nc ln, chng ta cn b lng

tng, b ng. Cha xy dng c quan h li ch an xen, ty thuc ln nhau gia cc
nc.
- Th hai: Mt s ch trng, c ch, chnh sch chm c i mi so vi yu cu
m rng quan h i ngoi, hi nhp kinh t quc t. H thng lut php cha hon chnh,
khng ng b, gy kh khn trong vic thc hin cc cam kt ca cc t chc kinh t quc
t. C ch phi hp gia cc ngnh, nht l kinh t, quc phng, an ninh, i ngoi cn cha
ng b.
- Th ba: Cha hnh thnh c mt k hoch tng th v di hn v hi nhp kinh t
quc t v mt l trnh hp l cho vic thc hin cc cam kt.
- Th t: Doanh nghip trong nc quy m nh, yu km v qun l v cng ngh, v
vn nn sc cnh tranh cn km.
-Th nm: i ng cn b lnh vc i ngoi nhn chung cha p ng c nhu cu
c v s lng v cht lng; cn b doanh nghip t hiu bit v lut php quc t nn gp
nhiu kh khn trong hp tc. y l l hng v nhn s cn c b sung cho cc doanh
nghip trong tng lai.
- Th su: Cng tc nghin cu, d on chin lc v i ngoi cn hn ch. S
phi hp gia cc c quan i ngoi ca ng, nh nc , nhn dn v gia cc lnh vc
chnh tr, kinh t , vn ha i ngoi cha ng b.61
2.3.3. Cc bi hc kinh nghim
Qua vic nhn li nhng thnh tu v hn ch ca cng tc i ngoi Vit Nam thi
k i mi, ta c th rt ra mt s bi hc nh sau:
- Bi hc th nht: Lun phi i mi t duy cho kp vi s pht trin ca thi i,
phi nhn thc c nhng bin i nhanh chng ca th gii. Vic i mi t duy phi
thng xuyn trong thi i tin hc v kinh t tri thc.
- Bi hc th hai: Trong thi i m ha bnh v hp tc l dng chy chnh ca lch
s th ng li ngoi giao i thoi phi thay cho i u. T duy mi s dn n vic
xc nh bn, th khng trn c s thc h nh trc. Trn mt th gii vi gn 200 nc
v vng lnh th th khng th khng c mu thun nhng phi gii quyt mu thun ch yu
bng con ng thng lng, khng chin tranh, xung t v trang xy ra. V hp tc
khng c ngha l khng c cnh tranh nhng cnh tranh dn n tng cng hp tc trn
c s hai bn cng c li ch khng phi ph v hp tc
- Bi hc th ba: Phi t li ch dn tc ln trn ht v nm vng nhng nguyn tc
c lp, t ch trong mi hot ng i ngoi. Li ch cao nht ca nhn dn ta l c lp,
thng nht, ch quyn v ton vn lnh th m H Ch Tch tng kt l Khng c g qu
hn c lp, t do. Chng ta khng bao gi v li ch trc mt,cc b no lm tn hi
n li ch ln nht .
61
Vn kin i hi ng XI, tr170.
131
- Bi hc th t: Trong khi ch trng tr thnh bn v i tc tin cy ca tt c cc

nc th chng ta vn phi u tin hng u cho quan h vi cc nc lng ging v c quan
h cn bng vi tt c cc nc ln. Thc t cho thy, gia cc nc lng ging lun c
nhng vn tranh chp, c bit l tranh chp v lnh th do nhng yu t lch s li.
gii quyt nhng mu thun i hi n lc v thin ch ca tt c cc bn lin quan m
iu u tin l phi c chnh sch lng ging thn thin, ha hiu, cng nhau xy dng mi
trng ha bnh cng n nh pht trin.
Do v tr a l v lch s, chng ta c quan h vi hu ht vi cc nc ln trn th
gii. Do , nu chng ta khng c chnh sch ngoi giao c lp, t ch th rt d tr thnh
sn chi cc nc ln tranh ginh nh hng. Do , xut pht t li ch cao nht ca
dn tc, chng ta cn thc hin chnh sch ngoi giao cn bng, to th an xen li ch
- Bi hc th nm: Phi c s phi hp cht ch gia mt trn ngoi giao v mt trn
kinh t i ngoi. Trc y trong chin tranh chng ta to c sc mnh tng hp bng
s phi hp gia 3 mt trn qun s, chnh tr v ngoi giao th ngy nay khi ta coi kinh t l
mt trn hng u th phi c s phi hp ngoi giao v kinh t, ngoi giao phi phc v kinh
t, l cu ni a doanh nghip cc nc xch li gn nhau. Do , vic nh gi mt c quan
i din ngoi giao c nng lc hay khng phn ln phi xem xt s ng gp ca c quan
vo cng cuc xy dng quan h kinh t - thng mi gia cc nc .
- Bi hc th su: Phi tuyt i trung thnh v chp hnh nghim chnh s lnh o
ca ng trong hot ng ngoi giao. Ngoi giao khc vi cc nghnh khc l ch n ng
n quan h vi th gii, rt d xy mt ly, i mt dm. Vic chp hnh nghim chnh s
lnh o ca ng phi din ra hng ngy, th hin trong ch thnh th bo co v pht
ngn.
Trn y l mt s ni dung c bn v ng li i ngoi ca ng ta thi k i
mi . Tuy nhin, tnh hnh th gii din bin rt nhanh chng v phc tp nn khng th c
mt ng li ngoi giao bt bin, an bi. Nhng nhn thc v ch trng c khng th
coi l chn l cui cng, bt di bt dch. Tri li, hot ng ngoi giao phi bm st nhng
thay i khng ngng ca c th gii gp phn thc y Vit Nam ha nhp mt cch ch
ng, gp phn xy dng mt nc Vit Nam dn giu, nc mnh, x hi dn ch, cng
bng, vn minh nh mc tiu m ng ta ra. V vy, nhn thc ca chng ta v vn
ny cng phi khng ngng c b sung.
CU HI N TP
1. Bi cnh lch s th gii v Vit nam trong thi gian 1975-1986?
2. ng li i ngoi ca ng thi k 1975-1986 v kt qu, ngha, hn ch, nguyn
nhn ca n?
3. Hon cnh lch s v qu trnh hnh thnh ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc
t thi k i mi?
4. Ni dung ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc t thi k i mi ca ng?
132
5. Thnh tu, ngha, hn ch v nguyn nhn ca ng li i ngoi, hi nhp kinh t

quc t thi k i mi?
VN THO LUN
1. Tm hiu quan h Vit nam vi cc nc lng ging, khu vc.
2. Tm hiu quan h Vit nam vi cc nc ln trn th gii.
3. Tm hiu quan h Vit nam vi cc nc c bn b truyn thng.
4. Qu trnh hnh thnh v pht trin t duy i ngoi ca ng t 1986 n nay.
TI LIU HC TP
a. Ti liu bt buc:
nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 225- 256
b. Ti liu tham kho:
1. . Hc vin chnh tr - hnh chnh quc gia H Ch Minh (2009), Qu trnh i mi
t duy l lun ca ng t nm 1986 n nay, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, tr. 442 -449.
2. Nguyn Khc Hunh: Ngoi giao Vit nam gc nhn v suy ngm. Nxb CTQG, H,
2011, tr 267- 287.
3. B ngoi giao: Vn dng t tng i ngoi H Ch Minh thi k hi nhp quc t,
Nxb CTQG, H, 2009,
4. Ban t tng - vn ha Trung ng: i ngoi Vit nam thi k i mi, Nxb
CTQG, H, 2005.
5. Hc vin ngoi giao: ng li chnh sch i ngoi Vit nam trong giai on mi,
Nxb CTQG, H, 2011.
133

BG Duong Loi CM Cua Dang CSVN

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BG Duong Loi CM Cua Dang CSVN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HC VIN CNG NGH BU CHNH VIN THNG

TS. Trn th Minh Tuyt

2.1. ng li trong giai on 1954-1964 ................................................................... 51

2.2. Trong thi k i mi ........................................................................................ 111

1.1.2 . i tng nghin cu ca mn hc:

2.1.1. Phng php lun chung:

nng lc t duy c th t gii p, ng x v kin nh trc mt s vn thng gp

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

ch ngha quc, ginh c lp cho cc dn tc thuc a tr thnh vn c tnh cht thi

H Ch Minh: Ton tp, Nxb CTQG, H, 2000, t 8, tr 562

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

- QTCS vi khu hiu V sn cc nc v cc dn tc b p bc on kt li l t

H Ch Minh: Ton tp , t 2, tr 287.

H Ch Minh: Ton tp, t 10, Tr 2

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

+ nh ra nhiu th thu v l nh vo ngi lao ng khin i sng ca nhn dn

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

+ V c im: Giai cp cng nhn Vit nam va c nhng c im chung ca giai

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

+ c bit, tng lp tr thc vi c im u thi, mn th v c kh nng tuyn

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

H Ch Minh: ton tp, t 2, tr 270.

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

+ Nm 1917 khi tr li Php, Nguyn i Quc thnh lp t chc Hi nhng ngi

H Ch Minh : Ton tp , Sdd, t 10, tr126.

H Ch Minh : Ton tp , t 1, tr 416.

H Ch Minh: Ton tp, t 10, tr 127

H Ch Minh: Ton tp, t 9, tr 314.

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

- Nhng hot ng cch mng ca Nguyn i Quc t 1921 n 1929: y l giai

H Ch Minh: Ton tp, t1, tr36.

L Th Lng: ng li u tranh ginh chnh quyn(1930-1945), H, 2008, tr 27.

H Ch Minh: Ton tp, t 1, tr 466.

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

phng dn tc Vit Nam trong tc phm ng kch mnh( c in nm 1927). Ni dung

H Ch Minh: Ton tp, t2, tr 257.

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

- T nm 1926-1929, phong tro cng nhn pht trin mnh m hn di s lnh o

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

2. HI NGH THNH LP NG V CNG LNH CHNH TR U TIN CA

ng Cng sn Vit Nam: Vn kin ng ton tp, sdd, 1998, t 1, tr 614

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

2. 2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

- Cng lnh xc nh ng 2 nhim v chng quc v chng phong kin ca

H Ch Minh: Ton tp, Sdd, t10, tr 8

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U

3. H Ch Minh ton tp (2000), ng cch mnh, Tp 2, Nxb. Chnh tr quc gia,

CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)

CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)

- Thng 4/1930, sau thi gian hc tp Lin X, ng ch Trn Ph c QTCS c v

CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)

+ Trong giai cp tiu t sn, b phn th cng nghip th c thi do d; tiu t sn

CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)

- T nhng im hn ch , Hi ngh Ban Chp hnh Trung ng thng 10/1930

Vn kin ng ton tp, t 4, tr12

CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)

- Thng 3-1935, i hi i biu ln th nht ca ng hp Ma Cao (Trung Quc).

H Ch Minh: Ton tp, Sdd, t 6, tr 155.

CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)

+ i vi cc nc thuc a v na thuc a, mt trn dn tc thng nht chng

ng Cng sn Vit nam: Vn kin ng ton tp, t6, tr 152.