You are on page 1of 147

Ngn hng Ngoi thng Vit Nam

cng cm nang qun l ri ro


D tho bo co do Ernst &Young son tho

Cm nang qun l ri ro - VCB

Mc lc
1
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
2.
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.

2.5.
3.
3.1.
3.2.
3.3.

3.4.

3.5.

Phn
Trang
Gii thiu chung
Mc ch ca cm nang
Cu trc ca cm nang
Thc hin
Quy tc o c
Truyn t cc nguyn tc qun l ri ro
Cp nht cm nang
Khi nim ri ro v Qun l ri ro
nh ngha ri ro
Cc loi ri ro
Chu trnh qun l ri ro
Cc thnh phn ca Khung qun l ri ro
1. Mi trng kim sot v gim st ca Ban lnh o
2. Xc nh v nh gi ri ro
3. Cc hot ng kim sot v phn tch nhim v
4. Thng tin lin lc
5. Kim sot hot ng v sa cha sai st
Tng quan v qun l ri ro i vi cc ri ro chnh ca ngn hng
Ri ro tn dng
Khung qun l ri ro tn dng
Trao i thng tin v chin lc, tn ch, cc hng dn v cc phng
php v tn dng
Xc nh cc ri ro hin c v ri ro tim tng trong cc sn phm v hot
ng tn dng ca Vietcombank
1. Cc khch hng khc nhau v ngnh ngh khc nhau th hin cc ri ro
khc nhau
2. Cc sn phm tn dng khc nhau th hin cc ri ro khc nhau
3. Ri ro thanh ton gn vi cc cng c ti chnh khc nhau
4. Kh nng cp tn dng v chuyn mn ca cn b tn dng
5. Mc tp trung ca danh mc tn dng
Xy dng v thc hin cc chnh sch tn dng c vch r
3.4.1. Cc tiu chun cp tn dng thng tin, h s v cc quy trnh tm
hiu khch hng, phn tch v nh gi tn dng ban u
3.4.2. Ph duyt cho vay- cc cp ph duyt tn dng
3.4.3. Hn mc tn dng tng hn mc cho vay cho mt khch hng, cho
mt nhm khch hng v ton b danh mc cho vay
3.4.4. Qun l tn dng cc chnh sch cho cc h s tn dng, hp ng,
ti sn th chp
K thut kim tra v gim st tn dng nhm h tr cho vic nhn bit ri

Cm nang qun l ri ro - VCB

3.6.
3.7.
3.8.

3.9.
3.10.
4
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4.8.
4.9.
4.10.
5.
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
5.6.
5.7.
5.8.
6.
6.1.
6.2.
6.3.
6.4.

ro tn dng
3.5.1. Gim st tng khon vay mt cch thng xuyn nhm pht hin
du hiu cnh bo sm c hnh ng khc phc kp thi
3.5.2. Gim st tng th danh mc tn dng phn tch tng th danh mc
tn dng nhm pht hin tp trung tn dng
3.5.3. B phn x l n
C cu t chc
Trch nhim i vi cht lng tn dng
H thng tnh im tn dng
3.8.1. M t phng php tnh im tn dng
3.8.2. ng dng thc tin ca h thng tnh im tn dng
3.8.3. Pht trin c s d liu v h thng tnh im tn dng
Chc nng kim tra tn dng c lp
Bo co ri ro tn dng
Ri ro thanh khon
Khung qun l ri ro thanh khon
Chin lc qun l thanh khon hng ngy
Xc nh ri ro thanh khon
C cu t chc qun l ri ro thanh khon
H thng thng tin cn t hit o lng, qun l, gim st v bo co ri
ro thanh khon
Quy trnh o lng v gim st cc yu cu ti tr thun
Kim sot ni b i vi qun l ri ro thanh khon
a dng ho cng n v duy tr kh nng bn ti sn
K hoch d phng i ph vi trng hp khng hong v kh nng
thanh khon
Bo co ri ro thanh khon
Ri ro hi oi
Khung qun l ri ro hi oi
Chin lc i vi hot ng ngoi hi
Xc nh ri ro hi oi
Kinh nghim v kin thc ca lnh o v nhn vin
Kim sot ni b vi phn cng trch nhim r rng
Hn thng hn mc giao dch r rng v bt buc
H thng thng tin cn thit bo co ri ro hi oi kp thi v chun
xc
Bo co ri ro hi oi
Ri ro li sut
Khung qun l ri ro li sut
Chin lc i vi ri ro li sut
Xc nh ri ro li sut
Kh nng o lng bin li sut cho cc khong thi gian o hn khc

Cm nang qun l ri ro - VCB

6.5.
6.6.
6.7.
7.
7.1.
7.2.
7.3.
7.4.
7.5.
7.6.
7.7.
8.
8.1.
8.2.
8.3.
8.4.
8.5.
8.6.
8.7.
8.8.
9.
9.1.
9.2.
9.3.
1
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
2.
2.1.
2.2.
2.3.
3.
3.1.
3.2.

nhau
H thng hn mc hot ng r rng v bt buc
H thng thng tin cn thit bo co ri ro li sut kp thi v chun xc
Bo co ri ro li sut
Ri ro th trng
Khung qun l ri ro th trng
Chin lc hot ng kinh doanh v u t
Xc nh ri ro th trng
Thc hin nh gi cn thit i vi cc khon u t tim nng v kim
sot cc khon u t hin c
m bo a dng ho cn thit i vi cc khon u t
H thng hn mc giao dch v u t
Bo co ri ro th trng
Ri ro hot ng
Khung qun l ri ro hot ng
Chin lc qun l ri ro hot ng
Xc nh ri ro hot ng
Cc th tc kim sot ni b gip gim thiu sai phm ca nhn vin
Cc quy trnh v kim sot ca h thng cng ngh thng tin gip m bo
an ton h thng v bo mt thng tin c s d liu
Cc quy trnh m bo an ton v bo him cn thit i vi ti sn c nh
Cc chnh sch nhn s nhm to lp v trch nhim ca nhn vin v mi
trng lm vic lnh mnh
Bo co ri ro hot ng
C cu t chc qun l ri ro
U ban qun l ri ro
U ban qun l ti sn v cng n (ALCO)
Phng Kim ton v kim sot ni b (ICAD)
Ph lc 1 - Ma trn chm im tn dng
Ma trn chm im tn dng i vi cc t chc ti chnh
Cc ch s ti chnh
Cc yu t phi ti chnh
Quan h vi Ngn hng Ngoi thng
Xp hng ca cc t chc xp hng quc t
Chm im tn dng i vi doanh nghip
Quy m doanh nghip
Ch s ti chnh
Cc tiu ch khc
Chm im tn dng i vi c nhn
Mc 1
Mc 2

Cm nang qun l ri ro - VCB

4.
5.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

1.
2.
3.
4.

nh gi ti sn th chp
Ma trn ra quyt nh tn dng da trn kt qu nh gi tn dng
Ph lc 2- Cc biu mu bo co v tp trung tn dng
V d v mu biu bo co nhm xc nh vn tp trung ca danh mc
tn dng
Danh mc tn dng phn theo chi nhnh v loi tin t
Danh mc tn dng phn theo mc ch cho vay v loi hnh doanh nghip
Xem xt 10 khch hng vay ln nht
Danh mc tn dng phn theo ngnh v loi hnh doanh nghip
Danh mc tn dng phn theo sn phm ca ngi i vay v lnh vc u t
Danh mc tn dng phn theo ti sn bo m
Danh mc tn dng theo thi gian o hn
Danh mc tn dng phn theo nh gi ni b ca Ngn hng Ngoi thng
Vit Nam
Ph lc 3 - Danh sch cc ti liu v thng tin trong qu trnh thm
nh tn dng
V d v danh sch cc ti liu v thng tin cn thit cho cn b tn dng
trong qu trnh thm nh tn dng
H s php l
Mc ch s dng vn vay
H s bo m tin vay
H s kinh t ti chnh ca khch hng
Ph lc 4 - Thang o hn
Ph lc 5 - Bo co khe h li sut

Cm nang qun l ri ro - VCB

1. Gii thiu chung


2. Khi nim ri ro v qun l ri ro
2.1.

nh ngha ri ro

Theo nh ngha truyn thng ri ro l nhng s kin xy ra c th lm cho mt


mt ti sn hay lm pht sinh mt khon n. nh nghi v ri ro hin i hn
bao hm ngha rng hn v khng ch tnh n ri ro ti chnh v cn bao gm
c nhng ri ro lin quan n nhng mc tiu hot ng v mc tiu chin lc.
Ri ro l kh nng nhng s kin cha chc chn trong tng lai s lm cho ch
th khng t c nhng mc tiu chin lc v mc tiu hot ng, cng nh
chi ph c hi ca vic lm mt nhng c hi th trng.
Chp nhn ri ro l trung tm ca hot ng ngn hng. Cc ngn hng cn phi
nh gi cc c hi kinh doanh da trn mi quan h ri ro-li ch nhm tm ra
nhng c hi t c nhng li ch xng ng vi mc ri ro chp nhn. Ngn
hng s hot ng tt nu mc ri ro m ngn hng gnh chu l hp l v kim
sot c v nm trong phm vi kh nng cc ngun lc ti chnh v nng lc
tn dng ca ngn hng. i vi Vietcobank, cc ti sn ch yu l cc khon
tin gi ti cc ngn hng nc ngoi v cc khon cho vay khch hng cn phi
c mc thanh khon cn thit bo m thanh ton cho cc khon tin gi
ca khch hng, chi ph hot ng, v cc khon l, ng thi vn to ra mt
khon li nhun ln c c t l li nhun trn vn ch s hu hp l.
2.2.

Cc loi ri ro

Ri ro rt a dng v c th c phn tch theo nhiu kha cnh khc nhau.


Trong phm vi cc hot ng ca Vietcombank, su loi ri ro sau y c coi
l nhng ri ro c bn:

Ri ro tn dng l ri ro b tn tht ti sn khi bn vay l nhng khch hng


hay cc ngn hng khng c kh nng thanh ton khon vay theo ng cc
iu khon trong hp ng tn dng k.

Ri ro thanh khon l ri ro khi Vietcombank khng th c tin p


ng cc khon phi tr n hn thanh ton bi v ti sn ca ngn hng
khng c kh nng thanh khon hay khng th huy ng vn.

Cm nang qun l ri ro - VCB

Ri ro th trng l loi ri ro tn tht ti sn, xy ra khi cc li sut, t gi


hay gi c th trng bin ng theo chiu hng xu, v d nh t gi hi
oi, t l li sut, gi c phiu. Ri ro th trng xy ra khi c s thay i
ca nhng iu kin th trng hay nhng bin ng ca th trng. Do ri
ro th trng bao trm mt phm vi rt rng, nn trong cun cm nang ny,
ri ro th trng s c chia ra lm hai loi ri ro c th nh hn l ri ro t
gi hi oi v ri ro li sut,

Ri ro t gi hi oi l loi ri ro tn tht ti sn khi t gi hi on thay i


theo chiu hng bt li i vi ngn hng.

Ri ro li sut l ri ro lm gim thu nhp rng t li khi li sut bin ng


theo chiu hng bt li.

Ri ro hot ng l loi ri ro tn tht ti sn xy ra do hot ng km hiu


qu v d nh h thng thng tin khng y , hot ng c vn , c vi
phm trong h thng kim sot ni b, c s gian ln hay nhng thm ho
khng lng trc c.

Mi loi ri ro trn li c th c nhn nhn theo nhiu kha cnh khc nhau v
cn c o lng v qun l ph hp vi cc c im ring bit ca tng loi
ri ro.
Ri ro th trng
Ngoi t

Li sut

C phn

Ri ro thanh khon
Cc khon cam
kt
Ri ro tp trung

2.3.

Ri ro tn dng
Bn i tc
- Tng d n
- Khng tr c
n vay
C cu ti sn v
- Cc bin php thu
cng n
hi

Thanh ton

Ri ro hot ng
Quy trnh hot
ng
Nng lc ca
cng ngh thng
tin
Qun l ngun
nhn lc

Chu trnh qun l ri ro

Hot ng qun l ri ro nhm mc ch xc nh, o lng v kim sot ri


ro mc c th chp nhn c. Hot ng qun l ri ro hiu qu c th cho
php Vietcombank t c tng quan hp l gia ri ro m Ngn hng mong
mun ( mc chi ph tng xng) vi ri ro m Ngn hng mun gim thiu.
Khi ri ro c kim sot hp l th ngn hng s c iu kin ti a ho li ch
thu c t nhng ri ro thng qua nhiu cch nh chp nhn, gim nh,
loi b, hay chuyn i ri ro.
Cm nang qun l ri ro - VCB

Mc ch chnh ca hot ng qun l ri ro l nhm bo m cc ti sn v


cng n ca Ngn hng, v tr trong kinh doanh, cc hot ng tn dng v cung
cp dch v ca ngn hng khng phi gnh chu nhng ri ro c th lm nh
hng n kh nng cnh tranh v tn ti ca Ngn hng. Qun l ri ro gip
bo m mc ri ro m ngn hng gnh chu khng vt qu kh nng v
vn v ti chnh ca ngn hng.
Hot ng qun l ri ro c th c xem nh l mt chu k gm 4 giai on
sau:
Xc nh ri ro

nh lng ri ro

Kim sot ri ro

Qun l ri ro

Xc nh ri ro

Cc ri ro m
VCB gp phi v
ngun gc ca
cc ri ro cn
phi c nhn
bit v nh r

Kh nng chp
nhn ri ro ca
Ngn hng cn
c xc nh
v m t da trn
cc mc tiu kinh
doanh ca Ngn
hng

nh lng ri
ro

Qun l ri ro

Kim sot ri ro

Quy trnh nh
lng ri ro phi
c thit k cht
ch sao cho c
th bao gm tt
c nhng ngun
ri ro trng yu.

Cc gii hn ri
ro phi thng
nht vi cc
chnh sch ca
Ngn hng v
cc gii hn
c ph duyt.

Quy trnh nh
lng ri ro cng
cn phi p ng
c nhu cu
ca ngi s
dng thng tin

Qun l ri ro
cng cn bo m
cc hot ng
kinh doanh ca
Ngn
hng
khng phi gnh
chu nhng ri
ro
lm
nh
hng nghim

Cm nang qun l ri ro - VCB

Cc bo co v
ri ro cn phi
cung cp nhng
thng tin thch
hp, chnh xc
v kp thi v
tnh trng ri ro
ca ngn hng
cho Ban lnh o.
Cc c nhn thc
hin hot ng
kim sot ri ro
cn phi c lp
vi nhng ngi
thc hin vic
chp nhn ri ro

trng n kh
nng cnh tranh
ca Ngn hng.

2.4.

(thc hin cc
hot ng lm
pht sinh ri ro)

Cc thnh phn ca Khung qun l ri ro

Phn sau y tm tt cc hng dn v chnh sch qun l ri ro c ban hnh


bi U ban Basel v gim st ngn hng:
Qun l ri ro l mt qu trnh lin tc cn c thc hin mi cp
ca mt t chc ti chnh v l yu cn bt buc cc t chc ti chnh
c th t c cc mc tiu ra v duy tr kh nng tn ti v s minh
bch v ti chnh.
t c mc tiu ra bi U ban Basel v gim st ngn hng, khung
qun l ri ro bao gm 5 thnh phn tng h. Cc thnh phn bao gm:
1. Mi trng kim sot v gim st ca Ban lnh o
2. Xc nh v nh gi ri ro
3. Cc hot ng kim sot v phn tch nhim v
4. Thng tin v lin lc
5. Kim sot hot ng qun l ri ro v sa cha sai st
Cc nguyn tc nu trn c iu chnh cho ph hp vi thc t ca Ngn
hng trong khi xy dng khung qun l ri ro i vi nhng ri ro trng yu
nh c m t nhng phn sau ca Cm nang

Ri ro tn dng

Ri ro thanh khon

Ri ro hi oi

Ri ro li sut

Ri ro th trng

Ri ro hot ng
1. Mi trng kim sot v gim st ca Ban lnh o

Nguyn tc ny quy nh trch nhim ca Hi ng qun tr v Ban gim


c ca Ngn hng lin quan n vic thit lp hot ng gim st qun l ri ro
Cm nang qun l ri ro - VCB

hiu qu v mi trng kim sot. Hi ng qun tr chu trch nhim v qun


l, hng dn v gim st i vi cp qun l cp cao. Ban Gim c chu trch
nhim v vic thc hin cc ch o ca Hi ng qun tr bao gm thc hin
cc chin lc v chnh sch v thit lp h thng kim sot ni b hiu qu.
Trch nhim chung ca Hi ng Qun tr v Ban gim c l khuyn khc nng
cao cc chun mc o c ngh nghip v thit lp mt mi trng trong ni
b Ngn hng trong nhn mnh tm quan trng ca kim sot ni b i vi
mi cp nhn vin.
Hi ng Qun tr s chu trch nhim cui cng v bo m thit lp v duy tr
h thng kim sot ni b hot ng tt v hiu qu. lm c iu ny, Hi
ng qun tr cn phi:

Ph duyt cc chin lc, cc chnh sch v nh k xem xt li vic thc


hin

Hiu r v xc nh gii hn cho tt c cc loi ri ro

Bo m Ban Gim c thc hin y cc bc cn thit xc nh,


nh lng, gim st v qun l ri ro;

Xy dng c cu t chc ph hp; v

Bo m Ban Gim c gim st c hiu qu ca h thng kim sot ni


b

m bo hon thnh tt nhim v ca minh, Hi ng qun tr c th phn


trch nhim cho mt b phn chuyn trch v d nh U ban Qun l ri ro
c iu hnh bi mt thnh vin Hi ng qun tr khng phi l gim c
iu hnh v c kin thc v qun l ri ro.
h tr cho Hi ng qun tr, Ban Gim c cn phi m nhim mt s
trch nhim sau:

Thc hin cc chin lc v cc chnh sch c Hi ng qun tr ph


duyt

Xy dng cc quy trnh nhm xc nh, o lng, gim st v kim sot


nhng ri ro pht sinh trong hot ng ca ngn hng.

Duy tr mt c cu t chc phn cng r chc nng, nhim v, v t rch


nhim bo co trnh nhng trng hp mu thun v quyn li;

Cm nang qun l ri ro - VCB

10

Bo m nhng chc nng nhim v c phn cng c thc hin mt


cch hiu qu

Xy dng nhng chnh sch kim sot ni b ph hp;

Gim st tnh hiu qu v y ca h thng kim sot ni b

Ban Gim c chu trch nhim trc Hi ng qun tr, thc hin cc chc
nng nhim v ca mnh bng vic phn cng cho cc c nhn c phm cht,
nng lc chu trch nhim v nhng loi ri ro khc nhau, vi mc trch nhim
ph hp. Gim st vic thc hin cng vic ca nhng ngi c phn nhim
l mt yu tt rt quan trng bo m cho hot ng qun l ri ro thnh cng.
Ban Gim c, thng qua c cu cc phng ban, bo m cc quyt nh quan
trng c thc hin bi t nht l hai cn b iu hnh.
Mt trong nhng yu t quan trng cu thnh nn khung qun l ri ro l s
nhn thc ca tt c cc nhn vin v s cn thit phi thc hin tt
cc chc nng, nhim v ca h v thng bo v nhng vi phm hay nhng
vn lin quan n cc chnh sch ca Ngn hng. Cc th tc c ghi
chp r rng, c phn pht y cho mi nhn vin l iu kin c bn cho
vic pht hin v thng bo v nhng vn lin quan n ri ro.
2. Xc nh v nh gi ri ro
Mt h thng kim sot ri ro hiu qu yu cu tt c nhng ri ro trng yu c
th nh hng n nhng mc tiu chin lc ca Ngn hng phi c xc
nh r rng v thng xuyn xem xt, nh gi. Nhng loi ri ro ny c
m t phn 2.2.
H thng ny cng cn phi rt linh ng c th cho php pht hin v xc
nh r nhng ri ro mi v nhng ri ro trc kia cha c pht hin.
iu ny c ngha rt quan trng c bit l trong iu kin kinh doanh, c bn
trong v bn ngoi, c nhiu bin i nh hin nay. Ngoi ra h thng ny cng
cn c kh nng xc nh c nhng ri ro c th c kim sot v nhng ri
ro khng th kim sot c v lm cch no gim thiu tc ng ca nhng
ri ro khng kim sot c.
3. Cc hot ng kim sot v phn tch nhim v
Cc hot ng kim sot phi c xem l cc hot ng khng th tch ri
trong hot ng thng ny ca ngn hng.
Cm nang qun l ri ro - VCB

11

a. Kim tra cp lnh o cao cp


Vic kim tra ny t c thng qua vic Hi ng qun tr v Ban Gim c
nhn c bn trnh by, bn bo co nh k v v th ri ro, s tun th v cc
ngoi l v ri ro v bo co thc trng ri ro.
b. Kim sot hot ng
Nhng kim tra ny c tin hnh thng xuyn hn kim tra cp lnh
o cao cp v mc chi tit hn. Chng c tin hnh cp phng ban
v bao gm vic kim tra cc hot ng ri ro, cc bo co v th ri ro, tnh
trng v cc ngoi l v ri ro. Tn s v ni dung bo co cn phi da trn yu
cu cng vic kinh doanh ca ngn hng.
c. Tun th cc gii hn ri ro
t ra cc gii hn v m bo chng c tun th l mt chc nng
kim sot ri ro quan trng. V d s tp trung v tn dng c th trnh c
thng qua vic p dng cc gii hn i vi danh mc tn dng.
d. Ph duyt v u quyn
Vic yu cu ph duyt v u quyn cho cc giao dch ln hn mt gii hn nht
nh no , cc gii hn c to ra lin quan n s phn quyn s m bo
rng vic chp nhn ri ro ca Ngn hng c ph duyt bi cc cp lnh o
ph hp. iu ny cng gp phn m bo vic quy trch nhim cho cc hnh vi
thc hin.
e. Thm tra v i chiu
Thm tra v i chiu l mt kim sot quan trng bi chng c thit k
nhm pht hin cc sai st v/hoc cc vn n cha trong cc hot ng. Kt
qu ca qu trnh thm tra v i chiu cn phi c chuyn n cp lnh o
ph hp v nh vy s m bo cho vic hn ch ri ro.
f. H thng kim sot ni b hiu qu
Mt h thng kim sot ni b hiu qu cn phi:

m bo tn ti s phn quyn ph hp

Cm nang qun l ri ro - VCB

12

m bo cn b ngn hng khng c giao nhng trch nhim mu thun


vi nhau

nhng tnh hung mu thun li ch c pht hin, gim thiu v xem xt


k lng; v

tn ti cc quy trnh v trnh t ph duyt c ghi chp y bng vn bn


v cc quy trnh ny c tit hnh thng nht cho ton b ngn hng.
4. Thng tin lin lc.

H thng thng tin tin cp l rt cn thit nhm cung cp cc thng tin y


v bao qut v ton b cc hot ng lin quan n cc ri ro trng yu,
chng hn nh:

thng tin ni b v tnh hnh ti chnh v hot ng ca ngn hng, v vic


tun th; v

cc thng tin bn ngoi v th trng lin quan n cc bin ng li sut v


gi c, cc s kin v iu kin lin quan n qu trnh ra quyt nh.

Vic to lp v duy tr h thng thng tin qun l bao qut ton b cc hot ng
ri ro l ht sc cn thit. Cc thng tin va phi ng tin cy, va cp nht, bi
nhng thng tin khng ng tin cy c th to nn nh hng tiu cc n cc
quyt nh. Trong cu trc qun l ri ro hot ng c hiu qu th thng tin v
h thng x l in t cn phi c qun l trnh vic nh tr v mt tnh
lin tc trong kinh doanh.
C cu t chc ca ngn hng cn to nn cc knh lin lc hiu qu m bo
rng cc thng tin c chuyn i theo cc chiu ln, chiu xung v gia cc
phng ban. Mt s lin lc chiu xung c hiu qu m bo rng tt c cc cn
b ngn hng u hiu r mc tiu, chin lc v trin vng ca ngn hng v
tn trg cc chnh sch v quy trnh nh hng n cng vic v trch nhim
ca h. S lin lc chiu ln l cn thit nhm gip cho Hi ng Qun tr v
Ban Gim c nhn thy c cc ri ro m cp hot ng ca ngn hng
ang i mt trong vic t c cc mc tiu ca ngn hng v tin hnh cc
hot ng hn ch ph hp. Lin lc gia cc phng ban l ti cn thit nhm
m bo rng cc thng tin cn c chia s v cc hot ng c phi hp
t c cc mc tiu chung ca ngn hng.
5. Kim sot hot ng v sa cha sai st
Cm nang qun l ri ro - VCB

13

Kim ton ni b l mt phn thit yu trong vic gim st chc nng qun l
ri ro ca mt th ch ti chnh. Vai trn ca b phn kim ton ni b l gim
st vic tun th vi cc chnh sch v quy trnh qun l ri ro c t
ra. t c hiu qu, kim ton ni b cn phi c lp vi cc chc nng
qun l ri ro hng ngy. Bng vic bo co trc tip ln Hi ng Qun tr
thng qua Ban Kim ton, Kim ton ni b c kh nng cung cp cc kin
khng thin lch vc hot ng ca chc nng qun l ri ro.
B phn qun l ri ro cn tin hnh cc cuc t kim tra nhm m bo rng
tnh hiu qu ton din trong qun l ri ro vn c duy tr khi t chc trong
ngn hng thay i. Vic cc chnh sch v quy trnh qun l ri ro c lin
tc kim tra v cp nhn l rt quan trng. Vic t kim tra cn xem xt n
cc mc tiu v chin lc, cng nh nhng thay i lin quan n sn phm,
con ngi, quy trnh v h thng.
Cc yu km trong h thng kim sot ni b, d c pht hin bng vic t
kim tra, bng kim ton ni b hay cc nhn s khc cng cn c bo co
kp thi cho b phn qun l ph hp v c gii quyt mt cch thch ng.
Bt c s yu km nghim trng no pht hin c cng cn c bo co ln
cho Ban Gim c. Vic bo co ri ro cn tun theo quy trnh bo co theo cp
c quy nh.
2.5.

Tng quan v qun l ri ro i vi cc ri ro chnh ca ngn hng.

Bng sau tng hp nhng ri ro m Vietcombank phi i mt (nhng ri ro ny


pht sinh t su ri ro c bn i vi ngn hng), cng nh tm tt cc quy trnh
qun l ri ro ch cht i vi nhng ri ro ny v cc ch s hot ng ch cht
(KPI) nhm nh gi mc thnh cng ca hot ng qun l ri ro.
Loi ri ro

Kh nng ri ro pht sinh

Ri ro tn
dng

Quy trnh qun l


ri ro chnh

Cc khon thua l tn
dng vt qu d tnh
do cc quyt nh v

tn dng sai lm t ban


u, thiu gim st
hoc thiu nhng hot
ng x l kp thi cc
khon vay qu hn

Danh mc tn dng th
hin s tp trung vo
nhng khch hng c

Cm nang qun l ri ro - VCB

Cc KPI s dng
nh gi qun l ri ro

Tiu chun cp
tn dng
H thng xp

hng tn dng
Hn mc tn
dng

Gim st cc
khon vay c
th v gim st
cc danh mc

T l % n qu
hn/tng d n theo
chi nhnh
T l d n trong
tng chng loi theo
xp hng tn dng
Xo s n thc t so
vi d ton ban u
T l d phng tn
tht tn dng trn

14

bit hoc nhng ngnh


ngh/khu vc c bit.

Kim tra tn

dng c lp

Ri
ro
thanh
khon

Thiu tnh thanh khon


lm ngn hng khng
th tip tc hot ng

Gii hn hot
ng theo loi
tin t

Chi ph c hi cc c
hi u t ti sn b mt
i

Qu tp trung hoc th
trng qu mng to

nn l khi bn ti sn

Chnh sch d
tr thanh khon

Gi c khng n nh
gy nn thua l hoc suy
gim gi tr hp l ca

chng khon u t

Cc chnh sch
u t

Li nhun trn danh


mc u t

Cc hn mc
hot ng theo
tng loi cng
c ti chnh

Thay i gi tr hp
l ca khon u t
gia cc thi k.

Thua l ngoi t do s
bt cn bng ca ti
sn/cng n bng ngoi
t, hoc tin t mt gi

Ri ro t gi thanh ton
ngy s bt n nh
trong cc giao dch bng
tin

Hn mc kinh
doanh
theo
tng loi tin t

Trng
thi
th
trng/on rng ca
tng loi tin t so
vi hn mc

Ri ro th
trng

Ri
ro
hi oi

tng d n cho vay


theo chi nhnh

tn dng

Ri ro li
sut

Vi phm hp ng t
pha i tc, nh pht
hnh hoc do s tht bi
trong
vic
thanh
ton/chuyn giao

Ri ro t gi thanh ton
c k hn lin quan
n cc t l li sut
khc nhau tng quc
gi tng ng
Thu nhp tin li rng b
gim do thay i li sut

Chnh lch li sut m


do cho vay v huy ng
vi cc li sut bin i
khc nhau.

Hnh dng ng doanh


li (yield curve)- ri ro

Cm nang qun l ri ro - VCB

a dng ho
ngun vn

Mc tp trung
thc t trong danh
mc tn dng.

Thang o hn
xc
nh
nhng
khon thm ht rng
s xy ra
T sut thanh khon
Phn tch khe h

Cc hot ng
hn mc tn
dng khn cp

H thng cng
ngh thng tin
ch r trng thi
ngoi hi ca
tng loi tin t
mt cch kp
thi

Hn mc hot
ng th hin
nh hng ca
thay i li sut
trn li nhun
ca ngn hng

L t gi pht sinh

Phn tch khe h k


hn ca cc ti sn v
cng n nhy cm
vi li sut

15

do thay i li sut v
ri ro do o n/gia hn
n

Ri
hot
ng

ro

Cc s kin khng
lng trc c lm
ngn hng phi nh tr
cc hot ng mt cch
tm thi
Gian ln hoc cc sai st
ca cn b ngn hng

Cc quy trnh
cng
ngh
thng tin, kim

sot ni b, an
ninh v ngun
nhn lc

Thi gian cht ca h


thng thng tin
Nhng khon mt
mt khng c bo
him
Trch nhim gii
trnh ca cn b ngn
hng

3. Ri ro tn dng
3.1.

Khung qun l ri ro tn dng

Qun l ri ro tn dng hiu qu lin quan n vic qun l cht ch mi quan h


gia ri ro/li nhun v kim sot v gim thiu ri ro tn dng trong nhiu kha
cnh khc nhau, chng hn nh cht lng tn dng, mc tp trung, loi tin
t, thi gian o hn, cc hnh thc bo m v cc loi cng c tn dng.
Trch nhim pht hin v thc thi khung ri ro tn dng thuc v b phn qun
l ri ro tn dng.
Khung qun l ri ro tn dng bao gm 7 nguyn tc c bn sau:
Nguyn tc

Phn

Trao i thng tin v chin lc, tn ch, cc hng dn v cc


phng php v tn dng

3.2

Xc nh cc ri ro hin c v ri ro tim tng trong cc sn


phm v hot ng tn dng ca Vietcombank

3.3

Xy dng v thc hin chnh sch tn dng r rng, c th


hin mt cch chnh thc bng vn bn nhng chnh sch ny
th hin cc tn ch v tn dng ca Vietcombank v cc thng
s m theo , ri ro tn dng c qun l v kim sot.

3.4

K thut kim tra v gim st tn dng nhm h tr cho vic


nhn bit ri ro tn dng.

3.5

C cu t chc trong cc chc nng lin quan n tn dng


c tin hnh bao gm vai tr v trch nhim, cng nh cc

3.6

Cm nang qun l ri ro - VCB

16

knh bo co.
6

Trch nhim i vi cht lng tn dng, th hin qua c cu


thng pht v nh gi ph hp

Mt quy trnh nh gi ri ro tn dng cht ch, bao gm:

3.2.

3.7

H thng chm im ri ro tn dng

3.8

Chc nng kim tra tn dng c lp

3.9

Trao i thng tin v chin lc, tn ch, cc hng dn v cc phng


php v tn dng

Trao i thng tin v chin lc, tn ch, cc hng dn v cc phng php v


tn dng cn c tin hnh mt cch lin tc v c th hin qua nhiu hnh
thc, bao gm cc chnh sch bng vn bn, cc cm nang quy trnh, hnh ng
ca nh qun l, trao i thng tin ming v o to ti ch.
Mt trong nhng cng c trao i thng tin v cc vn chin lc v tn
ch l thng qua chin lc tn dng (hay tm nhn tn dng), chin lc ny
c th hin nh mt tuyn ngn v cc mc tiu v xc nh thi ca lnh
o ngn hng i vi ri ro ti sn v thi sn sng chp nhn cc ri ro .
Chin lc tn dng cn c truyn t ti ton th cn b ngn hng mi
cn b lin quan u hiu v phng php tip cn ca ngn hng trong qu
trnh cp tn dng. Do tnh phi tp trung trong hot ng ca Vietcombank, vic
cc gim c/trng phng ban v cn b c chi nhnh v hi s chnh nhn
bit c bn cht v mc ri ro tn dng m ngn hng sn sng chp nhn
trong chin lc ca mnh l rt quan trng.
[Vietcombank thm vo y chin lc tn dng ca mnh. Di y l mt v d v
chin lc tn dng. Cc dn gii v chin lc cn phi nht qun vi k hoch chin
lc tng th ca ngn hng. Ngun vn ca ngn hng phi cho ton b ri ro tn
dng v cc ri ro khc c chp nhn]

Cm nang qun l ri ro - VCB

17

Tm nhn tn dng
Phng php tip cn ca chng ta i vi ri ro tn dng phn nh mc tiu ca
chng ta nhm h tr v pht trin:
Cc doanh nghip nh nc tham gia vo nhng d n c s h tng ln v
nhng mi quan tm chnh yu ca quc gia
Cc doanh nghip va v nh
nht quan vi phng php tip cp ny, cu trc ca danh mc tn dng theo
[ngnh ngh. th trng xc nh] l [a vo mc tiu c th]
Vic thc hin cc hot ng cho vay ca chng ta i vi khu vc ny d tnh s
to nn [a vo mc tiu c th]
Kh nng sinh li (l), t sut li nhun trn vn v/ hoc trn ti sn; v
Mc tn tht tn dng, t l n xu hoc s phn b theo cc th hng ri ro
tn dng.

S sn sng ca ngn hng trong vic chp nhn cc ri ro tn dng c th thay


i trong tng lai, ph thuc vo:

Bn cht v phc tp ca cc hot ng ca ngn hng

Chnh sch ca Chnh ph

Mc m nhng ri ro khc (ri ro kinh doanh v ri ro hot ng) c


chp nhn, v

Kh nng ca Vietcombank trong vic ghi nhn cc khon l v mc li


nhun mong i ti thiu chp nhn c cho tng mc ri ro.

3.3.

Xc nh cc ri ro hin c v ri ro tim tng trong cc sn phm v


hot ng tn dng ca Vietcombank

C s cho vic qun l ri ro tn dng hiu qu l vic xc nh nhng ri ro


tim tng v ri ro hin c trong bt c sn phm hay hot ng no ca
ngn hng. Mt mc ri ro tn dng chp nhn c c th c thit lp
ch sau khi xc nh c nhng nhn t to nn ri ro tn dng. Vic
Cm nang qun l ri ro - VCB

18

ngn hng pht hin tt c cc ri ro tn dng trong cc sn phm v hot ng


ca mnh l rt quan trng. lm c nh vy ngn hng cn xem xt k
lng cc c th ri ro tn dng ca tng sn phm hay hot ng.
Ri ro tn dng c th c pht hin qua nhng yu t to nn ri ro tn dng.
Cc yu t to nn ri ro tn dng c trnh by di y:
1. Cc khch hng khc nhau v ngnh ngh khc nhau th hin cc
ri ro khc nhau
Vic la chn cc khch hng mc tiu v ngnh ngh mc tiu l rt thit yu
i vi cht lng ca ti sn. Kh nng tn ti ca bt c ngn hng no cng
u lin quan rt cht ch vi kh nng tn ti ca khch hng/ngnh ngh m
ngn hng cp tn dng.
Thng nht vi nhim v ca mnh, Vietcombank hin c ri ro tn dng ng
k vi cc khch hng l doanh nghip nh nc, trc thuc cp trung ng
hoc cp a phng, nhng doanh nghip ny tp trung vo cc hot ng sn
xut v thng mi. Khi ngn hng a dng ho cc hot ng tn dng i vi
khch hng mi, chng hn nh cc doanh nghip va v nh, nh hng i
vi ri ro tn dng cn phi c xem xt.
Trn c s nhng ti khon ring bit c ri ro tn dng cao, ri ro tn dng c
th c gim bt thng qua nhng bin php nh: yu cu tng thm ti sn
th chp v bo lnh, gim st cht ch hn v yu cu tng thm vn u t
ca ch s hu. Khi cc thng tin ti chnh khan him v /hoc khng tin cy
c (iu rt ph bin vi hu ht cc doanh nghip va v nh), vic p dng
cc bin php trn l ht sc cn thit.
2. Cc sn phm tn dng khc nhau th hin cc ri ro khc nhau
Vietcombank cung cp nhiu hnh thc tn dng, nh cho vay bng ng Vit
Nam v ngoi t, cho vay hp vn, ti tr d n, bo lnh v tn dng th cho ti
tr thng mi. Cc loi hnh tn dng khc nhau ny hm cha mc ri ro
khc nhau.
Loi hnh ti sn cn phi ph hp khng ch vi nhu cu ti sn m cn vi
mc tin cy v kh nng tr n ca ngi vay. iu ny cng tr nn c
ngha quan trng khi m Vietcombank tip tc m rng hot ng ca mnh. Ri
ro gn lin vi tng loi hnh tn dng cn phi c hiu r mc ca tng
Cm nang qun l ri ro - VCB

19

ngi khch hng vay. Ch nhng khch hng c mc tin cy v kh nng tr


n cao nht mi iu kin c cp cc loi hnh tn dng c ri ro
cao.
3. Ri ro thanh ton gn vi cc cng c ti chnh khc nhau
Ri ro tn dng cng pht sinh i vi cc loi cng c ti chnh khng phi l
cc khon cho vay, chng hn nh cc giao dch ngoi hi v cc giao dch lin
ngn hng. Ri ro ca i tc khng tr c n vo lc o hn ca mt hp
ng ngoi bng cn i k ton c hiu l ri ro thanh ton. Ri ro ny
pht sinh vo thi im cc khon thanh ton bng cc loi tin t khc nhau cn
phi c trao i gia cc bn ca hp ng. l ri ro m bn i tc
khng thanh ton cho ngn hng sau khi ngn hng thc hin thanh ton cho
bn i tc.
Vi s khc nhau v mi gi v gi lm vic, ri ro thanh ton thng ch tn
ti trong vi gi chnh lch thi gian gia cc khon tr i v thu v tng
ng. Tuy nhin, ln ca khon tn tht li c th l rt ln. Trong nhng tnh
hung c bit, ton b gi tr thanh ton c th b mt trng. Thng th s tht
bi trong vic hon tr ca pha i tc ch c tnh cht tm thi. Trong trng
hp ny, ngn hng thc hin, mt cch khng c ch , mt khon cho vay
ngn hn i vi pha i tc. Mc ri ro c quyt nh bi nhng dn xp
cho vic thanh ton, chng hn thi hn trao i, quyt ton thanh ton v vai
tr ca trung gian v n v thanh ton b tr.
4. Kh nng cp tn dng v chuyn mn ca cn b tn dng
Ri ro tn dng ph thuc vo nng lc ca b phn tn dng trong vic pht
hin v hn ch ri ro t lc xem xt quyt nh cho vay cng nh trong
sut thi hn vay. Nng lc cp tn dng ph thuc vo chuyn mn ca cn
b tn dng v nhn vin ca h v cc ngun lc ca ngn hng (v nhn s
cng nh v c s vt cht). Cc ngun lc ny lin quan n kh nng ca h
thng cng ngh thng tin ca ngn hng trong vic kim sot ton b danh
mc, phn tch v bo co ri ro mt cch kp thi, cng nh kh nng ca
ngun nhn lc trong vic x l cc nghip v thng qua cc cng on ca quy
trnh tn dng mt cch kp thi v hiu qu.
Vietcombank ch nn tin hnh cc hnh thc cho vay c ri ro cao hn khi ngn
hng sn sng tip nhn cc ri ro v c k nng, trnh , h thng v
nhn s cung cp, qun l v gim st nhng khon tn dng ny. Mt khung
Cm nang qun l ri ro - VCB

20

php l c tnh tng h s c li cho ngi s dng nhng sn phm c ri


ro cao hn v to iu kin cho vic thu hi trong trng hp xy ra vi phm
hp ng.
5. Mc tp trung ca danh mc tn dng.
Mc tp trung trong danh mc tn dng theo cc c th ring trc tip nh
hng n ri ro ca danh mc tn dng. Cc nhn t nh hng tiu cc n
cc khon vay c mt c im no trong danh mc tn dng c kh nng
gy nn tht thot trm trng hn nu ngn hng c mc tp trung cao vo
cc khon vay c cc c im ny.
Vietcombank c th hn ch ri ro do tp trung trong danh mc tn dng bng
cch thng xuyn nh gi ri ro trong tng th trng, trong tng ngnh,
tng v tr a l, sn phm v hnh thc th chp, loi tin t v hnh thc o
hn, t m bo duy tr mt danh mc tn dng a dng ho.
3.4.

Xy dng v thc hin cc chnh sch tn dng c vch r.

Mt iu ti quan trng trong qun l ri ro tn dng l vic thit k v thc


hin cc chnh sch v quy trnh bng vn bn lin quan n vic pht hin,
nh gi, gim st v kim sot ri ro tn dng. Cc chnh sch tn dng cn phi
c lp mt cch r rng, thng nht vi cc thng l thn trng trong kinh
doanh ngn hng v vi cc quy nh ca Nh nc, ng thi phi ph hp vi
bn cht v mc phc tp ca cc hot ng ca Vietcombank. Cc chnh
sch v quy trnh c xy dng v thc hin hp l s cho php ngn hng t
c nhng mc tiu sau:

Duy tr cc chun mc cp tn dng an ton

Gim st v kim sot ri ro tn dng

nh gi ng nhng c hi kinh doanh mi

Pht hin v qun l cc khon tn dng c vn

Cc vn bn nghip v tn dng ca Vietcombank s c s dng nh mt


cng c hng dn cn bn cho cc chnh sch v quy trnh lin quan n b
phn tn dng c Hi ng Qun tr ph duyt. Mc ch ca cun cm
nang qun l ri ro ny khng nhm ti to li nhng hng dn chi tit cho cc
cn b tn dng tin hnh cp tn dng v qun l cc khon vay. Cc chnh

Cm nang qun l ri ro - VCB

21

sch v quy trnh m t di y nu bt nhng nhn t t quy trnh ti sn ca


ngn hng c lin quan mt thit n vic qun l ri ro tn dng:
3.4.1 Cc tiu chun cp tn dng - thng tin, h s v cc quy trnh tm
hiu khch hng, phn tch v nh gi tn dng ban u.
Vic to lp cc tiu chun cp tn dng r rng l rt thit yu c th ph
duyt cc khon vay mt cch an ton v thn trng. Nhng tiu chun ny cn
bao gm yu cu v s thng hiu thu o khch hng vay cng nh mc ch
v cu trc ca khon tn dng v ngun tr n.
Tp hp thng tin v khch hng xin vay.
Ngn hng cn hiu r v ngi m mnh s cp tn dng. Trc khi tham d
vo bt c mi quan h tn dng mi no, ngn hng cng cn phi thng hiu
ngi i vay v tin tng rng mnh ang quan h vi mt c nhn/t chc c
uy tnv ng tin cy v kh nng tr n. Ngn hng khng nn cp tn dng n
thun ch v ngn hng quen thuc vi ngi i vay hoc ngi i vay c
xem l c uy tn.
Khi mt khch hng tn dng tim nng c xc nh, cn b tn dng thc
hin nhng bc u tin ca qu trnh ra quyt nh bng cch thu thp thng
tin v khch hng tn dng tim nng quyt nh xem ngh vay c ph hp
vi chnh sch tn dng hay khng. Ngn hng phi nhn c y thng tin
c th c c mt s nh gi ton din v c tnh ri ro thc t ca ngi
i vay. Ti thiu, nhng nhn t sau y cn phi c xt n v ghi thnh vn
bn trong qu trnh ph duyt tn dng:
a. Gi tr, thi hn v mc ch ca khon tn dng v ngun tr n
b. Tnh chnh trc v uy tn ca khch hng vay
c. c tnh ri ro hin ti ca khch hng vay v s nhy cm vi nhng bin
chuyn trong nn kinh t v trn th trng
d. Lch s hon tr n vay ca khch hng vay v kh nng kon tr hin ti,
da trn xu hng ti chnh qu kh v d bo lu chuyn tin t
e. Phn tch tng lai v kh nng hon tr n vay theo cc tnh hung khc
nhau
f. Nng lc php l ca ngi vay thc hin cc ngha v ti chnh
Cm nang qun l ri ro - VCB

22

g. i vi nhng khon tn dng thng mi, xem xt cc u vit trong kinh


doanh ca khch hng xin vay v thc trng ngnh ngh ca h, cng nh v
th hin ti ca h trong ngnh ngh
h. Cc iu khon ngh ca khon tn dng, bao gm c cc iu khon rng
buc tn dng c to lp hn ch cc thay i v cc ri ro trong tng
lai ca ngi i vay; v
i. (xem xt nu ph hp), tnh y v kh nng thc thi trc php lut ca
cc khon th chp, bo lnh trong tng tnh hung khc nhau
Nhng ti liu c th m cn b ti sn cn thu thp thc hin nhng yu cu
trn c tng hp di hnh thc mt danh mc kim tra (xem ph lc 3)
Cc thng tin trn c th h tr cn b tn dng trong vic xem xt liu nhng
khon di y ca Q 1627/2001/Q/NHNN ngy 31/12/2001 c c tun
th hay khng:

iu 9 khng c cp tn dng cho ngi s dng vn vay cho cc mc


ch bt hp php

iu 19 nhng c nhn hoc n v m ngn hng khng c php cho


vay (nh thnh vin Hi ng qun tr, Tng gim c, ph Tng gim c
v gia nh ca h)

iu 20 nhng c nhn hoc n v m ngn hng ch c th cho vay theo


nhng iu khon nht nh (chng hn nh k ton trng v k ton vin)

Vic ngn hng m bo cc thng tin nhn c c y ra cc quyt nh


cp tn dng hay khng l rt thit yu. Cc thng tin ny ng thi l c s
xp hng khon tn dng theo h thng chm im ri ro tn dng ca ngn
hng. H thng ny c tho lun k phn 3.8 l mt cng c nh lng cho
vic nh gi ri ro ca cc h s xin vay.
Ti thm cc khch hng tim nng
Mt bc quan trng trong vic to lp khon tn dng l cc chuyn thm cc
khch hng tim nng. Thng qua vic tham quan vn phng v thc a nh
my, cc cn b tn dng c th thu thp c nhng thng tin y hn
nh gi ng n kh nng qun l. Nhng cuc ving thm cng ng thi h
tr cho vic hiu r tnh hnh kinh doanh hin ti ca n v vay, tim nng
Cm nang qun l ri ro - VCB

23

tng lai v nhu cu ti chnh. Cc thng tin thu c t cc chuyn thm khch
hng cn c ghi li trong mt bn bo co theo mu chun.
Phn tch ngun tr n
Khi cn b tn dng c hiu bit v bn cht ca ngh vay vn, h cn tin
hnh phn tch ngun tr n. xc nh c kh nng tr n, cn b tn dng
cn phi kim tra nhng im mnh v im yu ca khch hng v nh gi
yu cu xin vay qua vic xem xt cc bo co ti chnh, lu chuyn tin t ca
khch hng vay cng nh chin lc kinh doanh, th trng, k nng qun l
thng tin v kinh nghim ca ban lnh o n v xin vay.
Vic phn tch ngun tr n vay s khc nhau ph thuc vo loi hnh tn dng.
Cc trng tm phn tch s rt khc nhau gia hnh thc vay ngn hn v di
hn. i vi cc khon vay di hn, kh nng sinh li di hn ca n v vay
quan trng hn, bi v tin thu c t hot ng u t thng l ngun tr
n vay. i vi cc khon vay ngn hn, cc phn tch chi tit v chu k kinh
doanh, hay chu k ti sn hng tn kho chuyn thnh khon phi thu v sau
chuyn thnh tin l cn thit xc nh kh nng nhng hng mc c th
trong bng tng kt ti sn c th chuyn ho thnh tin hon tr n vay.
Cu trc ca khon tn dng
Cn b tn dng cn phi xc nh cc iu khon vay m ngn hng yu cu,
nh: li sut, th chp, bo lnh v cc rng buc ca hp ng vay tng xng
vi ri ro ca khon tn dng. Cu trc ca khon vay cn c kt ni trc tip
n ngun tr n v thi hn tr n d tnh.
Theo iu 10 ca Q1627/2001/Q/NHNN ngy 31/12/2001, thi hn ca cc
khon vay cho cc php nhn Vit Nam v php nhn nc ngoi u khng
c vt qu thi hn hot ng cn li theo quyt nh thnh lp, iu l cng
ty v giy php u t ca n v vay.
Cc khon cho vay hp vn
Ngn hng c th tham gia vo cc khon cho vay hp vn. D tham gia vi t
cch l thnh vin hay ngn hng u mi th ngn hng cng u cn thc hin
phn tch ri ro tn dng mt cch c lp nh m t trn y v kim tra
nhng iu khon cho vay hp vn trc khi tham gia. Mt s th ch ti chnh
t s tin cy qu mc i vi ngn hng u mi ca khon vay hp v hoc
Cm nang qun l ri ro - VCB

24

i vi cc xp hng tn dng. Mi ngn hng trong t hp cho vay cn phn


tch ri ro v li nhun ca khon cho vay hp vn vi quy trnh nh cc khon
vay khc.
3.4.2. Ph duyt cho vay- cc cp ph duyt tn dng.
Vic xc nh r rng v hp l cc cp ph duyt tn dng m bo cho cc
quyt nh tn dng thn trng v c th chp nhn c. Cp ph duyt tn
dng cn c ghi r thnh vn bn v bao gm ti thiu nhng mc sau:

Cp ph duyt tn dng theo gi tr tuyt i v gi tr tng dn

Cp ph duyt d phng v xo s khon vay

Cn b tn dng v cc v tr hay u ban c cp quyn ph duyt

Kh nng ngi c u quyn tip tc u quyn ph duyt v ri ro v xo


s kho vay

Cc hn ch, nu c, p dng i vi vic s dng cc cp ph duyt

Vietcombank s dng qu trnh ph duyt tn dng lin tip. Qu trnh ny lin


quan n h thng ph duyt ca tng cn b tn dng vi cp ph duyt tn
dng tng dn. H s xin vay c chuyn dn ln cc cp cao hn cho n mt
cp nht nh tho mn cc yu cu ca chnh sch tn dng. Hi ng tn
dng ch tp trung xem xt nhng giao dch ln, ri ro cao, nhu cm hoc cc
giao dch khc nm ngoi phm vi hot ng tn dng thng thng ca ngn
hng, ph hp vi kinh nghim ca tng u vin.
Ban Gim c ngn hng ra Q s 408/Q/NHNT ngy 29/3/2002, quyt
nh nhng vn sau:

Gim c chi nhnh c th ph duyt cc khon vay ca khch hng, cc


khon bo lnh, th tn dng khng c k qu v cc giao dch chit khu
(gi tt l cc khon lin quan n tn dng) c gi tr ti 15 t ng, hoc 40
t ng cho S giao dch v Chi nhnh thnh ph H Ch Minh.

Hn mc ph duyt tn dng ca Hi ng tn dng chi nhnh quy nh theo


bng sau y. Nhng gii hn ny p dng cho vic cp cc khon lin quan
n tn dng:
Cc d n u t

Cm nang qun l ri ro - VCB

Cho vay i vi doanh

Gii hn
25

nghip

(Triu ng)

Cc chi nhnh mi

20.000

Hi Phng, Nng, Quy Nhn,


Nha Trang, Vng Tu, Vinh, Cn
Th, ng Nai, Qung Ninh, An
Giang, Hu, Tn Thun, C Mau,
clc, Bnh Ty, Bnh Dng, H
Tnh, Kin Giang, Thi Bnh,
Qung Ngi, Gia Lai

25.000

Chi nhnh H Ni

35.000
Cc chi nhnh mi

40.000

S Giao dch, chi nhnh Thnh ph H Tnh, Kin Giang, Thi Bnh, 60.000
H Ch Minh
Qung Ngi, Gia Lai
H Ni, Hi Phng, Nng, Quy 80.000
Nhn, Nha Trang, Vng Tu, Vinh,
Cn Th, ng Nai, Qung Ninh,
An giang, Hu, Tn Thun, C
Mau, Dclc, Bnh Ty, Bnh
Dng
S Giao dch, chi nhnh thnh ph 120.000
H Ch Minh

Vic nh gi v ph duyt yu cu xin vay vt qu nhng gii hn trn c


tin hnh bi Hi ng tn dng trung ng.
Cp ph duyt tn dng c th phi thay i khi s lng n xin vay vn ngn
hng tng ln. Cu trc ph duyt khon vay cn c thit k sao cho c th
m bo vic ph duyt cc khon vay ch c thc hin bi tng c nhn c
kinh nghim v kin thc, ng thi c lp vi cn b c quan h vi khch
hng. Tuy nhin cu trc ph duyt ny cng cn m bo cng vic c tin
hnh mt cch hiu qu trnh cch lm vic quan liu v tp trung qu nhiu
n xin vay ti cp trung ng, iu ny c th lm mt c hi cho vay do x l
chm. V phng din ny, vic p dng H thng chm im tn dng s h tr
khi cc n xin vay khng p ng cc tiu chun c bn ca chnh sch tn
dng ca ngn hng s b loi b ngay t vng u tin.
3.4.3. Hn mc tn dng - tng hn mc cho vay cho mt khch hng, cho
mt nhm khch hng v cho ton b danh mc cho vay.
Cm nang qun l ri ro - VCB

26

Hn mc tn dng cn c thit lp nhm:

Kim sot ri ro tn dng i vi tng khch hng v nhm cc khch hng


lin quan vi nhau.

m bo rng danh mc tn dng c a dng ho mt cch hp l xt v


kha cnh danh mc mc tiu theo tng ngnh ngh, tng khu vc kinh t, v
tr a l v tng loi sn phm.

m bo tun th vi cc yu cu gii hn cho vay ca Ngn hng Nh nc

Ban Gim c ca Ngn hng ra quyt nh s 408/Q/NHNT ngy


29/3/2002, xc nh quy trnh m cc Hi ng tn dng trung ng v c s
thit lp gii hn cho vay vi tng khch hng theo cc gii hn c t ra
phn 3.4.2.
Nhng hng dn sau y cn phi c xem xt trong qu trnh t ra cc gii
hn:

Cc gii hn cn bao gm ton b cc ri ro i vi tng khch hng c th


i vi ton b cc hot ng ca ngn hng, nh tn dng, ti tr thng
mi (ngoi bng tng kt ti sn), hot ng lin ngn hng v hot ng
ngun vn (t gi hi oi) v cc giao dch khc lin quan n ri ro tn
dng.

Nhng khon vt qu gii hn trn cn c Hi ng tn dng ph duyt


theo tng trng hp c th, c xem xt n cht lng ca khon th chp
b sung m n v vay vn c th cung cp cho ngn hng.

Phng php b tr s d c th c p dng hn ch ri ro tn dng,


chng hn nh cc giao dch lin ngn hng. c th thc s hn ch ri ro
nhng tho thun b tr nh vy cn phi c th thc hin c trong khun
kh php lut.

Gii hn cho tng khch hng c th c to lp ban u da trn xp hng


ri ro tnh t H thng tnh im ri ro tn dng. Gii hn cao hn c th
c p dng cho cc khch hng c im cao. Theo iu 18 ca Quyt nh
s 1627/2001/Q/NHNN ngy 31/12/2001, tng d n i vi mt khch
hng khng c vt qu 15% vn t c ca ngn hng.

Cm nang qun l ri ro - VCB

27

Gii hn i vi tng nhm khch hng vay c quan h vi nhau cn c


to lp song song vi gii hn cho vay cho tng khch hng n l. Gii hn
nhm l rt quan trng do mi tng quan tim nng ca cc nhn t lin
quan n ri ro tn dng ca cc n v thnh vin trong nhm, v s gia tng
mc tp t rung ri ro m mi tng quan ny to ra cho ngn hng. Nhm
n v vay vn c xem l c quan h vi nhau khi h c chung gim
c/lnh o, hoc c s ng s hu t nhn v c phiu, hoc nm gi c
phiu ln nhau. Mt v d v tp trung ri ro l khi cc hot ng ca n v
vay ny ph thuc vo quan h thng mi vi n v vay khc. Nguyn l
domino c th c p dng, pht sinh t vic s tht bi ca mt n v
ko theo s tht bi ca cc n v khc trong nhm.

Cc gii hn p dng cho s phi hp trong danh mc tn dng c xc


nh da vo chin lc tn dng ca ngn hng v da vo s phi hp danh
mc mc tiu c ph duyt trong chin lc tn dng .

Ri ro thc t i vi cc gii hn cn c gim st cp tng n v


vay ring l, tng nhm n v vay c quan h vi nhau v tng danh mc
tn dng.

3.4.4. Qun l tn dng - cc chnh sch cho cc h s tn dng, hp ng,


ti sn th chp.
Chc nng qun l tn dng l yu t ch cht bo m khon cho vay c duy
tr mt cch ng n sau khi vn c gii ngn. C th, chc nng qun l
tn dng bo m cho cc hot ng lin quan n vic lu gi h s tn dng,
hp ng tn dng, ti sn th chp c thc hin hiu qu.
H s tn dng.
H s phi bao gm nhng thng tin cn thit bo m nh gi c kh
nng ti chnh ca bn i vay cng nh nhng thng tin lin quan n lch s
ca khon cho vay . H s tn dng phi cung cp nhng ngun ti liu c
th gim st khon cho vay v cng ng thi l ngun thng tin cho hot ng
kim ton ni b, v kim ton bn ngoi hay cho hot ng thanh tra ca Ngn
hng Nh nc.
Nhng ti liu sau y cn c lu gi trong h s tn dng:

Tn cn b tn dng ph trch

Cm nang qun l ri ro - VCB

28

Cc bp cp ti chnh gn nht, bo co lu chuyn tin t v nhng phn


tch v tnh hnh ti chnh.

Nhng bo co v tnh hnh ca khch hng ca nhng ln i gp khch


hng.

Nhng giy t rt vn.

Nhng th t qua li gia ngn hng v khch hng lin quan n khon cho
vay v d nh thng bo tr n, li sut, v.v...

Hp ng tn dng v giy t cam kt ca ti sn th chp.

Bo co nh gi ti sn th chp

Nhng ti liu t H thng tnh im ri ro tn dng c lp khi nh gi


ri ro tn dng ca khon cho vay.

Bo co nh gi khon cho vay v t trnh c ph duyt bi cp cthm


quyn, v hn mc tn dng c duyt.

Cc ti liu v h s php l ca doanh nghip nh ti liu v vic thnh lp


doanh nghip, ng k kinh doanh, cc quy nh v nhng iu l quy nh
hot ng kinh doanh ca doanh nghip.

K hoch sn xut kinh doanh ca bn vay v nhng ti liu khc lin quan
n mc ch ca khon vay v kh nng tr n.

Cc thng tin khc cc bi bo, cc thng tin ngnh, phn tch cnh tranh,
xp hng tn dng, danh sch ch k c thm quyn, cc bn bo lnh, cc
bn lin quan, cc con n, ch n ln, bo co tui n, v.v...

Cm nang tn dng cn phi bao gm mt danh sch chun v cc ti liu cn


lu gi trong h s tn dng to iu kin cho vic chun b h s tn dng
ca khch hng. Danh sch ny s gip bo m s thng nht trong vic lu
gi h s khch hng gia cc cn b tn dng v cng c s dng nh l mt
danh sch kim tra bo m nhng ti liu cn thit v khch hng c thu
thp y . B phn thm nh tn dng c lp cn phi kim tra bo m
h s tn dng c hon thnh, nhng quyt nh cho vay v nhng ti liu
cn thit khc c thu thp y .

Cm nang qun l ri ro - VCB

29

Hp ng tn dng v nhng ti liu c lin quan


Hp ng tn dng l s tho thun gia ngn hng v khch hng v quyn li
v ngha v ca mi bn trong hp ng i vi khon tn dng. Hp ng tn
dng cng m t r ti sn m ngi vay em lm m bo cho khon vay.
Cc hp ng tn dng cho php ngn hng c y cn c php l khi bn
vay khng c kh nng tr n vay theo ng hp ng. Hp ng tn dng v
hp ng th chp cht ch s gip cho ngn hng c nhiu li th bo v
quyn li cho ngn hng khi khon tn dng c vn . Vic lu gi cc h s
ti liu v khon tn dng nh cc hp ng l mt trong nhng th tc kim
sot ni b thit yu.
Cm nang tn dng cn phi a ra nhng mu chun cho cc hp ng tn dng
v tho thun ti sn th chp trong nhng trng hp khc nhau, nhng mu
ny cn c xem xt v ph duyt bi Phng Php l ca ngn hng. Cc cn
b tn dng cn phi s dng nhng mu chun b cho h s khch hng
v phi tham vn kin ca phng php l trong nhng trng hp c th.
Ti sn bo m v bo lnh
Ti sn bo m phi l ti sn hu hnh m ngn hng c quyn v kh nng
kim sot. Bo lnh l cam kt ca mt bn th ba nhn trch nhim thanh ton
cho bn vay trong trng hp bn vay khng th tr c n vay.
Ti sn bo m v bo lnh s gip gim ri ro tn dng, nhng cc khon cho
vay cn phi c thc hin trn kh nng tr n thc s ca bn i vay. Ti sn
bo m khng th c coi l yu t quyt nh trong vic nh gi kh nng
tr n ca khch hng.
Cm nang tn dng cn bao gm nhng chnh sch sau, khi xem xt ti sn bo
m:

Danh sch nhng loi ti sn bo m c chp nhn;

T l ti a gia gi tr cho vay trn tng gi tr ca ti sn bo m;

Phng php nh gi cc ti sn bo m;

Cc th tc m bo cho cc ti sn bo m khng b rng buc khc;

Cm nang qun l ri ro - VCB

30

Vic thc hin ng k ti sn bo m c thc hin ng yu cu ca nh


nc, v d nh cc yu cu ca Ngh nh 08/2000/N-Chnh ph ban hnh
10/3/2000 ca Chnh ph v Thng t 01/2002/TT-BTP ban hnh 9/1/2002
ca B T php;

Cc ti liu lin quan n ti sn bo m v bo lnh c ct gi an ton;

Cc th tc nh gi li gi tr ti sn bo m;

Quy trnh m bo cc ti sn bo m vn s tip tc c hiu lc v c


gi tr.

Cc cn b tn dng cn phi nh gi cn thn tnh hnh th trng v gi tr


ca ti sn bo m, do cc chuyn gia nh gi c lp (ni b hoc bn ngoi)
xc nh, v phi duy tr vic nh gi ti sn bo m. Gi tr ca ti sn bo
m phi lun cao hn gi tr ca khon vay, v phn chnh lch phi ln
c th b p ri ro thanh l ti sn bo m ti gi tr thp hn gi tr xc
nh, v c khon li sut cha thanh ton tch lu khi khon vay c vn .
i vi cc khon bo lnh, cc cn b tn dng cn phi nh gi kh nng thu
hi t khon bo lnh trn c s cht lng tn dng v nng lc php l ca
ngi bo lnh.
3.5. K thut kim tra v gim st tn dng nhm h tr cho vic nhn bit ri
ro tn dng.
3.5.1. Gim st tng khon vay mt cch thng xuyn nhm pht hin
du hiu cnh bo sm c hnh ng khc phc kp thi.
Khi ngn hng tin hnh cho vay, khon cho vay cn phi c qun l mt
cch ch ng m bo s c hon tr. Theo di n l mt trong nhng
trch nhim quan trng nht ca cn b tn dng. Cc cn b tn dng theo di
hot ng ca khch hng vay ch yu nhm bo m rng khch hng vay
vn tip tc tun th cc iu khon ra trong kh c vay n v nhm
tm ra nhng c hi kinh doanh mi v m rng quan h kinh doanh.
Quan h trong nghip v ngn hng c ngha l nu ngn hng mong mun tr
thnh hoc tip tc l ngn hng ch cht ca mt khch hng, ngn hng cn
phi theo st cc k hoch kinh doanh v nm c nhng yu cu ti chnh ca
khch hng . Vic cho im tn dng khi thc hin cho vay l mt tiu ch m
cn b tn dng s dng nh gi hin trng ca khch hng vay.
Cm nang qun l ri ro - VCB

31

Qu trnh cn b tn dng lm vic vi nhng khon cho vay trong danh mc


ca h cn c xem xt v n c th nh hng ti tnh khch quan khi thc
hin gim st. c bit, khi cn b tn dng tin hnh phn tch v nh gi mt
khon cho vay, anh ta c th c xu hng che giu nhng thng tin bt li v
khch hng vay sau khon tn dng c chp thun nhm trnh vic cp trn
nh gi quyt nh cho vay ca anh ta l khng hp l. trnh tnh trng che
giu thng tin bt li, trng phng tn dng cn theo di cht ch hot ng
gim st ca cn b tn dng. S hin din ca b phn Kim tra tn dng c
lp cng s khuyn khch tnh khch quan ca cn b tn dng trong qu trnh
gim st.
Qu trnh gim st tn dng nhm mc ch:
1. m bo cho ngn hng hiu r hin trng ti chnh ca khch hng vay
2. m bo rng tt c cc khon cho vay u tun th cc hp ng tn dng
3. Gim st vic s dng vn vay ca khch hng
4. m bo rng khch hng tr n ng hn, v c bin php thch hp kp
thi trong trng hp khch hng khng tr n y v ng hn
5. m bo rng lu chuyn tin t ca cc khch hng vay p ng c yu
cu v tr n vay.
6. m bo rng ti sn bo m, nu c, l y vi tnh trng ti chnh hin
ti ca khch hng vay; v
7. Kp thi xc nh v phn loi cc khon tn dng c vn
Nhn vin tn dng c th s dng nm ngun thng tin sau gim st khch
hng vay:

Cc phng ban khc trong ngn hng c giao dch vi khch hng vay

Nhng nh cung cp chnh cho khch hng vay, nhng ngi ny c th cho
bit v kh nng thanh ton cc chi ph sn xut kinh doanh ca khch hng

Cc t chc ti chnh khc

Trung tm thng tin tn dng ca ngn hng nh nc

Bn thn khch hng vay

Cm nang qun l ri ro - VCB

32

H thng tnh im tn dng l mt cng c gim st v kim tra tn dng quan


trng. H thng ny cn theo di c nhng du hiu cho thy kh nng din
bin xu i ca khon tn dng. im nh gi i vi tng khch hng vay khi
tin hnh cho vay cn c xem xt li mt cch thng xuyn v cn c
thay i nu tnh trng ca khch hng vay din bin tt ln hoc xu i. im
nh gi nhn chung s c quyt nh thay i khi b phn Kim tra tn dng
c lp thc hin vic xem xt cc khon cho vay nh k su thng mt ln.
Tuy nhin, im nh gi i vi nhng khch hng vay quan trng cn c
xem xt li thng xuyn hn, ngoi nhng ln xem xt nh k nu thy cc
iu kin ca khch hng vay c du hiu xu i.
Phn tch thng tin ti chnh
Thng tin ti chnh do khch hng vay cung cp c th di hnh thc bo co
thng hoc qu ca Ban Gim c, bng k cc khon phi thu v danh
mc hng tn kho, bo co ti chnh c kim ton nm hoc bo co
quyt ton thu. Trc khi tin hnh cc phn tch su hn v ti chnh, nhn
vin t cn xem xt nhng tiu ch sau:

Hp l thng tin ti chnh phn nh hot ng ca php nhn, c s kinh


doanh hoc d n l i tng tr n?

Tnh tin cy thng tin ti chnh cha c kim ton c th cha ng


nhng sai st dn ti phn nh qu doanh thu v li nhun, t to ra
nhng nh gi sai lch v tnh hnh ti chnh hin ti ca khch hng vay.

Kp thi thng tin ti chnh c qu 3 thng cn c b sung thm bng


nhng d liu mi hn da vo nhn vin tn dng c th nh gi
chc chn liu kt qu hot ng trong thi gian tip theo c g bin ng ln
hay khng.

Thm thc a khch hng


Vic phn tch thng tin ti chnh t n ch c th a ra nhng nh gi s b
v tnh hnh ti chnh ca khch hng vay. Nhng cu hi t ra vi nhng con
s v phn tch ch c th c tr li thng qua vic tho lun. Hn na, bn
thn bng cn i k ton v bo co kt qu hot ng kinh doanh ch cho bit
rt t v k hoch hot ng ca Ban Gim c. c c mt bc tranh r
rng v t nh hnh hot ng v v Ban Gim c, nhn vin tn dng cn
thng xuyn i thc a khch hng, t c th xc nh c s tn ti v
Cm nang qun l ri ro - VCB

33

tnh trng thc t ca nh xng, my mc thit b cng nh nhng ti sn bo


m khc. Nhng thng tin mt thy tai nghe thu c t chuyn thc a c th
c s dng kim chng li cht lng v tnh chnh xc ca cc phn tch
ti chnh. Cm nang tn dng cn hng dn nhng vic cn lm khi nhn vin
tn dng i thc a khch hng.
H thng cnh bo sm
Cc nhn vin tn dng l hng ro u tin ca ngn hng trnh tn tht tn
dng. H phi sm nm bt c nhng du hiu suy thoi ca khch hng vay.
Khi gim st cc khon cho vay cn xem xt k lng khch hng vay nhm
pht hin ra nhng du hiu cho thy khch hng vay c th c vn v kh
nng tr n. Nhng cnh bo sm l rt cn thit ti a ho hiu qu khi tin
hnh cc bin php khc phc v gim thiu nhng khon n xu. Vic gim st
n l c bit quan trng khi khon cho vay n k tr hoc qu hn tr n,
hay khi cc iu khon trong kh c cho vay, nh iu kin ca ti sn bo
m v cc ch tiu ti chnh ti thiu b vi phm.
Nhng du hiu cnh bo
Nhn vin tn dng cn nhn bit c nhng du hiu cho thy nhng ri ro
c th xy ra i vi khon cho vay nh:

Chm nhn c bo co ti chnh, c bit l nu kh c vay n c quy


nh chnh xc thi hn np bo co.

C nhng thay i t ngt trong k hoch kinh doanh c bn ca khch


hng vay

C s thay i bt ng trong thnh phn Hi ng Qun tr

Xut hin nhng xu hng bt li trn th trng kinh doanh ca kinh doanh
vay

Khng thc hin ng cc iu khon cho vay, v d nh hp ng vay ngn


hn b ko di lin tc cho n khi tr thnh khng bao gi kt thc

Lin tc yu cu hon n c th l du hiu cho thy tnh trng bt thng


ca dng tin t.

Cm nang qun l ri ro - VCB

34

Chm tr trong thanh ton cho nh cung cp, cho cc ch n khc v cho
nhn vin

Bn cc ti sn mt cch bt thng

K hoch hnh ng
Vic pht hin sm s cho nhiu thi gian thu thp thng tin v xy dng chin
lc khc phc. V khng c mt quy lut chung cho mi trng hp, nhng
hnh ng nhm khc phc nhng khon tn dng c vn cn thch hp
vi tng trng hp. Khi mt cn b tn dng pht hin ra mt khon cho vay
gp vn , cn tin hnh nhng cng vic sau:

Phn tch thm v vn m khch hng vay gp phi

Tho lun vi B phn x l n v vi cp trn

Thu thp thng tin v ton b nhng nguy c c th xy ra i vi khch


hng vay

Tin hnh gim st hot ng ca khch hng vay hng ngy

Xem xt li h s vay n, cc khon m bo v bo lnh

Nghin cu kh nng yu cu thm ti sn bo m nu khon cho vay cha


c m bo

Xy dng mt k hoch khc phc

Vic thu thp thng tin l rt quan trng. Tt nht l c th ly thng tin t
chnh khch hng vay. Tuy nhin, thng l vn cn tham kho t nhng ngun
khc, nh cc ngn hng khc, cc nh cung cp v cc khch hng chnh ca
khch hng vay. Thu thp v nh gi thng tin cn cc nh c nhng vn
tim n v mc nghim trng. Khi hon thnh xong bc ny, c th
quyt nh thc hin bc hai v vch ra k hoch hnh ng
Nhng khon tn dng c H thng cnh bo sm pht hin l c vn cn
phi c gim st nhiu hn, chng hn, cn b tn dng c th tin hnh thc
a khch hng thng xuyn hn, ra mt danh sch gim st danh sch
ny cn thng xuyn c Hi ng Qun tr xem xt. T s a ra quyt
nh xem cn b tn dng c th tip tc lm vic vi khon cho vay khng
hay khon cho vay s c chuyn sang cho B phn x l n gii quyt.
Cm nang qun l ri ro - VCB

35

3.5.2. Gim st tng th danh mc tn dng - phn tch tng th danh mc


tn dng nhm pht hin tp trung tn dng
Bn cnh vic gim st ring r tng khch hng vay, ngn hng cng cn nh
k gim st tng th thnh phn v cht lng ca danh mc tn dng.
Nhc im sau cn c c bit ch :

Cn so snh thnh phn ca danh mc vi mc tiu cn t c

Xc nh v tm hiu v cc xu hng trong phm vi danh mc da trn


nhng bin ng gn nht v xp hng tn dng ca khch hng, hin tng
gia tng d phng n kh i hoc xo n

Tn ti hin tng tp trung trong danh mc tn dng

Nhng vn lin quan ti tn dng c th ny sinh do vic tp trung trong danh


mc tn dng. Tp trung tn dng c th c nhiu hnh thc v c th pht sinh
khi c mt s ln cc khon tn dng u c chung nhng c im ri ro tng
t nhau. Mc tp trung tn dng cao s khin cho ngn hng phi gnh chu
nhng bin ng bt li trong lnh vc m tn dng c tp trung. Tp trung tn
dng xy ra khi danh mc tn dng ca ngn hng c tp trung mc cao
hn:

Mt n v hoc mt nhm cc n vi lin kt nhau

Mt ngnh kinh t nht nh

Khu vc a l

Dng hp ng tn dng

Dng ti sn bo m

Cc khon cho vay vi cng thi gian n hn hoc bng cng mt loi
ngoi t.

Vic pht hin nhng tp trung tn dng nh lit k trn y tu thuc vo thng
tin cung cp t h thng thng tin ca ngn hng, v liu c th tp hp c
ton b d n tn dng cho ton b danh mc ca ngn hng mt cch kp thi
v chnh xc hay khng.

Cm nang qun l ri ro - VCB

36

Mt khi hin tng tp trung tn dng c xc nh, ngn hng cn tin


hnh mt s cc bin php lm gim bt s tp trung ny. C th p dng cc
bin php sau:

Thng qua tng li sut i vi nhng khch hng vay c tp trung tn dng;

Gim bt ri ro bng cch tng thm ti sn bo m i vi nhng khch


hng vay c tp trung tn dng;

S dng bin php cho vay ng ti tr hoc chng khon ho nhm gim
bt s ph thuc vo mt khu vc kinh t hoc mt nhm cc khch hng
vay lin kt nht nh;

Dn dn gim bt d n bng bin php khng tip tc cp tn dng, khng


gia hn hoc quay vng tn dng cho lnh vc cho n khi s tp trung
c gim bt.

3.5.3. B phn x l n
Mt b phn x l n hot ng c hiu qu l v cng quan trng. Khi nhng
nhn vin x l n c kinh nghim c tp hp li lm vic trong cng mt b
phn, nhng bin php khc phc c th c tin hnh mt cch khch quan,
s dng cc kin thc php l, nh gi, m phn v cc k nng khc c
p dng trong nhng tnh hung xy ra trc . Nhng khon cho vay c
chuyn sang cho B phn x l n gii quyt cng cho php cc cn b tn dng
tp trung vo mi quan h vi nhng khch hng vay ng tin cy hn v vi
nhng khon tn dng mi.
im quan trng nht trong i vi vic x l n hoc tch thu ti sn bo m
l vic pht hin v hnh ng kp thi. Hnh ng kp thi ch c th c thc
hin nu c c s cnh bo sm v nhng khon cho vay cn c gim
st cn thn hn. Cn c nhng tiu ch r rng chuyn cc khon nm trong
danh sch gim st ca H thng cnh bo sm t cn b tn dng sang cho
B phn x l n. Nhng tiu ch bao gm: s thng khon n nm trong
danh sch gim st; nhng khon cho vay gi nguyn gi tr v qu hn hn
90 ngy; v nhng khon cho vay trong cc ngnh kinh t gp kh khn.
Khi xc nh mt khon n nm trong danh sch gim st l c vn , cc
hnh ng c th tin hnh l:

Cm nang qun l ri ro - VCB

37

1. Chuyn trch nhim qun l n sang cho B phn x l n. Cn b tn dng


cn cung cp mi thng tin cn thit cho nhn vin B phn x l n v tr
li nhng cu hi v tnh trng ca khch hng vay.
2. B phn x l n xem xt h s tn dng ca khch hng vay v tt c cc ti
liu lin quan t i khon cho vay, nh gi li gi tr ti sn bo m v nh
gi nhng kh nng x l c th thc hin.
3. B phn x l n sau cn nh gi khon tn dng v ri ro ca khch
hng. Khi c th, B phn x l n cn tho lun vi b phn php l ca
ngn hng v nhng chuyn gia khc.
4. Quyt nh liu c cn hnh ng tc thi gim thiu nhng thit hi cho
ngn hng.
Nhng bin php m B phn x l n c th thc hin l:

Tin hnh m phn li/ti c cu cc iu khon cho vay bng cch thay i
hoc a ra li sut, thi hn thanh ton v yu cu th chp mi.

Yu cu tr n. iu ny thng s dn ti vic thng lng li v thi hn


v cc iu kin cho vay, hoc cn ti vic thng lng thanh ton thng
qua vic bn ti sn th chp.

Tch thu ti sn bo m hoc tin hnh cc th tc php l lin quan ti cc


ti sn khc.

Chuyn i khon n ca khch hng vay thnh vn c phn.

3.6.

C cu t chc

Xc nh r rng vai tr v trch nhim ca ban lnh o v nhn vin trong


hot ng tn dng v qun l ri ro tn dng l rt cn thit nhm m bo:

Nhng quyt nh quan trng lin quan ti cc chin lc tn dng, cho im


tn dng v qun l ri ro tn dng c a ra mt cch thch hp bi mt
tp th cc c nhn vi kinh nghim v kin thc ph hp.

Nhng trch nhim Ban Gim c giao ph c thc hin ng vi s u


nhim .

Cm nang qun l ri ro - VCB

38

Cc c nhn c giao nhng vai tr thch hp cho php m bo phn trch


nhim v mt cch ph hp to ra mi trng tn dng c kim sot. V d,
theo cc thng l tt nht th cc chc nng i) phn tch/nh gi tn dng, ii)
quan h tn dng v gim st, v iii) xem xt/kim tra tn dng cn c tch
ring nhm m bo s phn tch nhim v v trnh xung t quyn li c
th lm gim cht lng hot ng tn dng.

Di y l nhng trch nhim lin quan ti qun l ri ro tn dng c th phn


cng cho cc b phn ch cht ca ngn hng.

Hi ng qun tr

Ban gim c

U ban qun l ri ro tn dng

Hi ng tn dng

Ban Gim c chi nhnh

Khng c mt c cu t chc no c coi l tt nht- c cu t chc cn phi


c pht trin theo s pht trin ca ngn hng. Trong mt s nm va qua,
thng l quc t trong ngn hng l tp trung ho mi quy trnh x l v cc
hot ng h tr ti mt b phn h tr (back office). Vic i mi h thng
cng ngh thng tin ca Ngn hng Ngoi thng Vit Nam s lm tng kh
nng tin ti mt c cu tp trung ho, v em li nhng thay i to ln trong c
cu t chc ca ngn hng trong nhng nm sp ti.
Hi ng qun tr
Hi ng Qun tr chu trch nhim cui cng v tnh ng n ca hot ng
tn dng trong ngn hng bao gm vic ra chin lc, mc tiu v hnh ng
ca Ban Gim c. Nhng trch nhim tn dng c th bao gm:
a. Ph duyt v ph bin (v nh gi li thng xuyn) chin lc tn dng
nh l mt phn trong chin lc v mc tiu kinh doanh ca Ngn hng;
b. Ph duyt chnh sch tn dng trong c hng dn c bn cho vic cp tn
dng.
c. Ph duyt phng cch t chc hot ng tn dng ca ngn hng, bao gm
c cu cc u ban v phn cp thm quyn.
Cm nang qun l ri ro - VCB

39

d. Ph duyt cc loi hnh cho vay v cc sn phm tn dng


e. m bo la chn v c mt ban qun l trnh qun l hot ng
tn dng.
f. Xem xt nhng ri ro tn dng ch yu, cc xu hng din bin v cht
lng ca danh mc tn dng v tnh y ca cc khon d phng cc
khon n kh i.
g. Xem xt nhng bo co nh k ca Ban Gim c v thanh tra, nhng nh
lp chnh sch/gim st vin v kim ton vin ni b cng nh bn ngoi,
nhm m bo tnh tun th v hiu qu hot ng ca cc chnh sch cng
nh quy trnh tn dng ca ngn hng.
Ban gim c
Ban Gim c chu trch nhim thc hin chin lc tn dng c Hi ng
Qun tr ph duyt v chu trch nhim tin hnh cc hot ng tn dng, bao
gm:
a. m bo cho cc hot ng tn dng ca ngn hng tun th nhng chin
lc xc nh
b. Xy dng cc th tc tn dng bng vn bn v thc thi cc th tc .
Nhng th tc cn phi y , ton din v cn trng.
c. Gim st hot ng ca danh mc tn dng hin thi, kim sot bn cht v
thnh phn ca danh mc tn dng.
d. nh gi kh nng thu hi cc khon n v a ra cc mc d phng
e. m bo s pht trin nhn lc v cc chin lc o to khi cn thit
f. m bo rng b phn Kim tra tn dng c lp v b phn Kim ton ni
b c xem xt v nh gi danh mc tn dng, v theo di vic thc hin kp
thi cc bin php v khuyn ngh c chp nhn.
g. Bo cc mt cch ton din v nhng hot ng tn dng quan trng, thnh
phn v cht lng ca danh mc tn dng, v vn qun l ri ro tn dng
cho Hi ng qun tr t nht mt ln mt nm.
U ban Qun l Ri ro tn dng
Cm nang qun l ri ro - VCB

40

U ban Qun l Ri ro tn dng bao gm cc thnh vin ca Ban Gim c v


nhng cn b qun l tn dng cp cao. U ban ny chu trch nhim duy tr tnh
ng n ca khung qun l ri ro tn dng ca ngn hng, bao gm:
a. Xy dng v xut cc chnh sch v th tc qun l ri ro tn dng Ban
Gim c ph duyt.
b. Xem xt cc gii hn ca danh mc da theo chin lc v ri ro ca ngn
hng.
c. Xem xt cc k hoch lm vic v cc bo co lp bi b phn Kim tra tn
dng c lp v Kim ton ni b
d. nh gi kh nng thu hi, tnh chnh xc ca vic xp hng tn dng, v tnh
y ca vic lp d phng.
e. nh gi v gim st cht lng danh mc tn dng v phn b cc thnh
phn ca danh mc tn dng.
f. Duy tr v xem xt li m hnh h thng cho im tn dng nhm tun th
theo chnh sch v nhm phn nh ng cc iu kin th trng.
Hi ng tn dng
Hi ng tn dng hot ng c cp trung ng v cp chi nhnh, chu trch
nhim chnh v vic xem xt tng giao dch tn dng vt qu thm quyn ca
gim c chi nhnh. Hot ng chnh ca Hi ng tn dng bao gm:
a. Ph duyt cc khon cho vay ln hn 120.000 triu VND (Hi s), 40.000
triu VND (Chi nhnh TP HCM) hoc 15.000 triu VND (cc chi nhnh
khc)
b. Gim st vic bo co v xem xt ri ro tn dng, kim ton ni b v kim
ton bn ngoi, cc nh hoch nh chnh sch v cc c quan qun l khc.
Ban gim c chi nhnh
Ban Gim c chi nhnh chu trch nhim bo m cho chi nhnh c qun l
v hot ng nht qun vi Hi s trung tm. Cc gim c chi nhnh c thm
quyn ph duyt cc khon tn dng nu cc chi nhnh c hot ng tn dng.
Cc trch nhim chnh ca gim c chi nhnh i vi vn tn dng nh sau:

Cm nang qun l ri ro - VCB

41

a. Qun l vic thc thi cc phng php v quy trnh th tc ca Ngn hng ti
chi nhnh
b. Ph bin v iu phi vic thc hin v o to v sn phm, chnh sch, h
thng mi.
c. Ph duyt cc khon cho vay trong hn mc tn dng do Hi ng tn dng
ra
d. Xem xt vic bo co ca chi nhnh v cc giao dch bt thng v cc sai
st- gi l bo co bt thng hoc bo co kim tra; m bo s thng nht
v tun th cc chnh sch v th tc ca ngn hng.
e. m bo vic xy dng cc chin lc v i ng nhn vin v o to trong
phm vi chi nhnh.
3.7.

Trch nhim i vi cht lng tn dng

Khng mt h thng qun l hay kim tra ni b no hot ng c hiu qu nu


khng c ch ti. H thng y s yu i nu khng c cc hnh thc k lut
cho nhng vi phm. Nhng nhn t chnh khuyn khch nhn vin lm vic tt,
chp nhn trch nhim v hnh ng c trch nhim chnh l c cu th lao v
h thng nh gi nhn s. Vn ny s c cp su hn trong phn 8.7.
3.8.

H thng Tnh im tn dng

Mt cng c quan trng trong qun l cht lng tn dng i vi tng khch
hng cng nh ton b danh mc tn dng l vic s dng h thng tnh im tn
dng. Da trn phng php nh gi bng thang im, h thng ny nh gi
ri ro tim tng trong tng khon khon tn dng. H thng nh gi bao gm
phng php lun, cc th tc qun l v cc h thng c s dng trong qu
trnh cho im.
H thng tnh im tn dng s dng cc thng tin nh tnh v nh lng lin
quan ti cc khch hng vay tim nng (hay hin ti) tnh ton im tng
hp. Vic cho im l da trn nh gi ca cn b tn dng v cc ch tiu khc
nhau lin quan n ri ro tn dng. im tng hp c s dng phn nhm
cc khon cho vay theo mc gim dn ca ri ro.
H thng tnh im tn dng l cng c quan trng trong qun l ri ro tn dng
v c s dng trong cc giai on ca quy trnh tn dng:
Cm nang qun l ri ro - VCB

42

Giai on nh gi tn dng - y l giai on xem xt nh gi ri ro tn


dng t cc n xin vay t xc nh li sut, yu cu ti sn bo m
v hn mc tn dng.

Cc n xin vay khng p ng cc yu cu s b t chi v cn b tn dng


khng cn thc hin thm mt th tc no na.

Qun l tng khon cho vay vic cho im mt khch hng khi cho vay l
c s cn b tn dng c th nh gi tnh trng hin ti ca khch hng
vay.

Qun l ton b danh mc cho vay khi h thng cho im tn dng c


thc hin mt cch y , y s l cng c cho php nh gi cht lng
ca ton b danh mc tn dng bng cch phn loi theo im tn dng.

B phn Kim tra tn dng c lp s kim tra tnh chnh xc ca vic cho
im tn dng v c th nh gi li v a ra mc d phng cn b sung cho
khon cho vay .

Phng php cho im tn dng s c qun l ca cc b phn khc nhau s


dng v l phng tin nh gi cc c hi kinh doanh vi mi khch hng.
3.8.1. M t phng php tnh im tn dng
Phng php tnh im tn dng c s dng ph thuc vo loi khch hng
c phn tch, nh gi. Phn sau y trnh by mt s im c bn trong
phng php tnh im tn dng i vi ba loi khch hng chnh, bao gm: a)
cc t chc ti chnh, b) cc doanh nghip, bao gm DNNN, doanh nghip c
vn u t nc ngoi v cc doanh nghip va v nh; v c) cc c nhn.
a) Cho vay cc t chc tn dng
Cho vay cc t chc tn dng c nh gi theo cc tiu ch sau y. Ma trn
tnh im tn dng p dng vi cc t chc tn dng (Xem thm Ph lc 1.1.)
phn b cc trng s khc nhau vi nhng tiu ch cho cc ngn hng Vit Nam
(ngn hng quc doanh, ngn hng c phn v cc ngn hng lin doanh) v cc
ngn hng nc ngoi:

Cc ch s ti chnh c tnh ton da trn s liu ca nhng bo co ti


chnh gn nht, tp trung vo mc y ca vn ch s hu, mc ca

Cm nang qun l ri ro - VCB

43

cc khon vay khng sinh li, d phng cc khon vay, mc thanh khon
v mc sinh li.

Cc yu t nh tnh c da trn cc c tnh hot ng v c cu ca ngn


hng.

Quan h trc y v qu trnh giao dch vi ngn hng

nh gi ca t chc xp hng quc t, v d nh Moodys hay Standard


&Poor

Cc ngn hng khng c xp hng bi cc t chc ny (v d ngn hng c


phn v ngn hng lin doanh) s khng c nh gi theo cc tiu ch ny.

Cc thng tin cn thit hon thnh vic tnh im tn dng c da trn bo


co thng nin gn nht, cc bo co ti chnh v cc thng tin trn mng
Internet.
b) Cho vay cho cc doanh nghip nh nc, cc doanh nghip c vn u t
nc ngi, cc doanh nghip va v nh v cc doanh nghip trong
nc khc.
i vi cc doanh nghip nh nc, doanh nghip u t nc ngoi, doanh
nghip va v nh, h thng tnh im tn dng da vo cc ch tiu c a ra
sau y. Ma trn cho im vi cc ch th l doanh nghip c trnh by trong
Ph lc 1.2. nhn bit c tnh ph hp v quan trng ca nhng tiu ch
ny ti cc ch th khc nhau, h thng ny p dng cc trng s khc nhau vi
tng tiu ch. V d, cc ch tiu ti chnh vi cc doanh nghip va v nh s t
quan trng hn v cc bo co ti chnh ca cc doanh nghip ny khng thc s
ng tin cy; ngc li, kinh nghim v uy tn ca Ban Gim c l nhng
thng tin quan trng hn do s c t trng ln hn.

Cc ch tiu ti chnh c tnh ton da trn s liu ca cc bo co ti


chnh gn nht, tp trung vo cc kha cnh nh kh nang thanh ton, hiu
qu hot ng, t l n v kh nng sinh li. Vin nhng bo co ti chnh
c kim ton, im s c tnh cao hn. Phng php cho im ny da
trn ma trn theo Quyt nh s 57/2002/Q-NHNN ca Ngn hng Nh
nc ban hnh ngy 24 thng 1 nm 2002. D n th im ny ca Trung tm
Thng tin tn dng s dng cc tiu ch v ngnh v quy m doanh nghip.

Cm nang qun l ri ro - VCB

44

Lu chuyn tin t bao gm li c trang tri bng li nhun, mc lu


chuyn tin t cc hot ng kinh doanh v s d tin v cc khon tng
ng tin.

Qun l kinh nghim kinh doanh v kinh nghim trong ngnh, tnh kh thi
ca phng n kinh doanh.

Tnh hnh giao dch tnh hnh giao dch hon tr n ca ngi i vay i
vi ngn hng v cc ngn hng khc.

Cc yu t bn ngoi trin vng chung ca ngnh, v th cnh tranh ca


doanh nghip i vay v hnh nh ca doanh nghip trn th trng.

Cc c im hot ng khc - c im, c cu ca doanh nghip trn


phng din a dng ho th trng, khch hng, nh cung cp v cc ngun
doanh thu.

c) Cho vay c nhn


H thng tnh im tn dng s dng cc c im c nhn trong vic nh gi
kh nng tr n ca ngi xin vay. Ma trn cho im tn dng i vi ngi i
vay l c nhn c trnh by trong ph lc 1.3. Cc tiu ch c xt ti 2
cp :

Cp 1. Nu im cp 1 l m th chc chn n xin vay s b t


chi. cp 1, vic nh gi dng li tnh hnh chung ca ngi i vay,
bao gm cc thng tin sau:

Tin tn tin s (nu c) ngoi nhng ln vi phm giao thng nh.

Tui tc

Trnh vn ho

Ngh nghip

Thi gian lm vic vi nh tuyn dng hin ti

Chi tit ni c tr hin ti.

C cu gia nh v s ngi ph thuc

Thu nhp hng nm: ca bn thn v gia nh

Cm nang qun l ri ro - VCB

45

Cp 2: nh gi mi quan h ca ngi i vay vi ngn hng, gnh nng


n hin ti v cc ti sn bo m.

3.8.2. ng dng thc tin ca h thng tnh im tn dng


Cc trng hp c th s h thng tnh im tn dng
Phng php tnh im tn dng tp trung vo cc tnh hung c ri ro tn dng.
Trong trng hp c ti sn bo m lm gim thiu ri ro tn dng, c th tin
tng vo ti sn m bo v gim bt cc th tc nu trn. Nhng tnh hung
ny ch c p dng khi ngn hng hon ton tin tng vo kh nng thu hi
gi tr ca ti sn bo m theo ng gi tr ca n. y c th l ti khon tin
gi b phong to vt qu gi tr khon cho vay v nhng th bo lnh ca ngn
hng c xem l c ri ro rt thp (xem thm phn nh gi ngn hng). Thng
thng, ch nn tnh n cht lng ca ti sn bo m nh mt bin php cui
cng thu hi n. Cc quyt nh tn dng cn da trn nh gi uy tn v kh
nng tr n ca ngi i vay.
Bng tnh im tn dng
Bng tnh im tn dng c lp trc ht bi cn b tn dng khi phn tch tn
dng. Vi mi loi khch hng c mt bng cho im ring. Bng ny c
dng lng ho cc tiu ch nh gi v ngi i vay v sau , s dng cc
nh gi nh tnh kt hp vi cc nh gi chuyn mn ca cn b tn dng
cho im tn dng cui cng.
Cc bo co ti chnh, cc bo co qun l v cc ti liu khc c s dng lm
ti liu cho cc cn b tn dng tham kho trong qu trnh hon thnh bng tnh
im tn dng. ng thi, cc ti liu ny cng cn c lu li phc v cho qu
trnh xem xt v sau ca trng phng tn dng. Cc ti liu ny cng c xem
l ti liu tham kho cho cn b tn dng theo di khon n sau khi cho vay.
Vic s dng cc bng cho im cng vi h thng tnh im tn dng trong
ngn hng c th c ci thin hn bng cch thc hin cc th nghim v tnh
chnh xc trc khi thc hin. Vic kim tra ny c th p dng cho nhng
khon cho vay thc hin, v d nh nhng khon cho vay t nhng nm
1997- 1999 v sau so snh thc t thc hin ca khon cho vay vi nhng g
h thng cho im tn dng d bo.

Cm nang qun l ri ro - VCB

46

S dng cc nh gi nh tnh ca cn b tn dng


Vic p dng h thng tnh im tn dng cho php p dng phng php nh
gi ni b, v sau , s dng cc nh gi chuyn mn ca cn b tn dng
trong qu trnh ra quyt nh v mc ri ro ca khon cho vay. Cc yu t
hnh thnh nn m hnh cho im ni b bao gm vic phn tch cc thng tin
ti chnh ni b v cc thng tin nh tnh v nh lng khc cho im. Cc
nh gi nh tnh (nh cht lng qun l) c gim xung thng qua mt s
cc cu hi vi cc tiu ch nh lng. Tuy nhin, tnh tin cy ca thng tin l
rt quan trng bi l nu cc thng tin khng ng tin cy, li ch ca vic tnh
im s b gim i mt cch ng k.
nh gi ti sn bo m
Ti sn bo m khng c bao gm cc tiu ch khi tnh im tn dng. H
thng tnh im tn dng nh gi ri ro tn dng trn c s cc hot ng kinh
doanh v kh nng tr n t cc hot ng . Cc ti sn bo m c th gim
mc ri ro nhng khng c xem nh ngun tr n. Ngi cn b tn
dng da trn im nh gi ny c th a ra khuyn ngh lin quan ti quy
trnh th chp ti sn. Mc m bo ca ti sn th chp cn t l thun vi
mc ri ro tn dng. Vic nh gi cc loi ti sn th chp c trnh by
trong Ph lc 1.4.
S dng tnh im tn dng v xp hng ti sn bo m trong qu trnh ra
quyt nh tn dng
Vic cho im tn dng v nh gi ti sn th chp c kt hp s dng
quyt nh:

Liu n xin vay c chp nhn hay t chi. Cc n xin vay c ri ro cao
m ti sn bo m li khng c tho ng hoc c tranh chp v quyn s
hu ti sn bo m hoc cc n xin vay khng thng tin cn thit s b
t chi.

Hn mc tn dng hay gi tr cho vay ti a. Bng cch tnh ton t s ti a


gia gi tr khon cho vay vi gi tr ti sn th chp, cn b tn dng c th
c on c ri ro ti a m Ngn hng phi chp nhn. Trong qu trnh
tip tc hon thin H thng tnh im tn dng, cn lu ti vic a vo
cc yu t khc ngoi t l ti sn bo m khi quyt nh gi tr khon cho

Cm nang qun l ri ro - VCB

47

vay v hn mc tn dng. V d, c th a vo yu t nh lu chuyn tin t


qu kh/d bo, hay h s bo m tr li.

Li sut. L mc gi hp l Ngn hng c n b do chp nhn ri ro.

Ma trn quyt nh tn dng s c trnh by c th Ph lc 1.5.

3.8.3. Pht trin c s d liu v h thng tnh im tn dng

H thng tnh im tn dng cn phi linh hot v c th kim sot c, c


th rt kinh nghim t nhng kt qu thu c cng nh t mi trng v m
nhm thay i cc gi tr ni b theo thi gian. H thng tnh im tn dng
s c hon thin theo thi gian nh c cc sa i v cc yu t trong
phng php phn nh ngy cng gn hn vi thc t hot ng da trn
kinh nghim ca Ngn hng v nhng ri ro tn dng xy ra.

Mt phn rt quan trng ca h thng tnh im tn dng l vic s dng c


s d liu bao gm cc thng tin v hot ng v c im ca cc khon
cho vay trong qu kh. C s d liu c s dng d bo ri ro ca cc
n xin vay da vo kinh nghim ca ngn hng v nhng khon cho vay
trc vi c im tng t. C s d liu s c vi tnh ho v bao
gm c cc n xin vay c chp nhn v b t chi.

C s d liu cn c thit k theo di cc c tnh lin quan n ri ro


tn dng quan trng v cn thit nht nhng phi hiu qu nht v mt chi ph
m Vietcombank c th qun l c. V d, bng cch theo di qu trnh tr
n trong c s d liu, h thng tnh im tn dng c th d on liu mt
khon cha cp vn c kh nng b qu hn n 90 ngy hay khng da trn
kinh nghim v nhng khon cho vay tng t trong qu kh.

3.9.

Chc nng Kim tra tn dng c lp

Vic Kim tra tn dng c lp a ra cch nh gi c lp v ri ro tn dng


ca Ngn hng v t s a ra cc quy trnh qun l ri ro cn thit.
Mc tiu
Mc tiu ca chc nng kim tra tn dng l:

Cm nang qun l ri ro - VCB

48

Thc hin nh gi tn dng nh k, nhm to iu kin c cc bin php


kp thi khc phc s gim st cht lng ca khon vay v gim thiu tn
tht tn dng trong tng lai;

Kim tra tnh chnh xc ca vic nh gi/xp hng tn dng v nu cn, c


th nh gi li v a ra mc d phng b sung;

nh gi hiu qu hot ng qun l ri ro tn dng c tun th theo nhng


hng dn ca Ngn hng hay khng.

B phn kim tra tn dng s phn tch mt cch c h thng v c lp v danh


mc tn dng, tnh y ca cc khon d phng v tnh chnh xc ca vic
cho im tn dng. Ngoi ra, b phn ny cng c yu cu nh gi cc chnh
sch, quy trnh qun l tn dng.
H thng kim tra tn dng ni b c hiu qu kt hp vic kim tra c lp vi
vic phn tch thng xuyn v vic nh gi li khon cho vay ca cc cn b
tn dng. Vic Kim tra tn dng cn m bo rng cc cn b tn dng qun l
c cht lng tn dng v cc ti sn bo m mt cch thng xuyn v lin
tc. V cn b tn dng l ngi thng xuyn lin h vi khch hng vay, do
h thng pht hin c cc vn tim n trc cc b phn khc, v d nh
B phn kim tra tn dng, pht hin ra. Tuy nhin, vic khng phi lc no
cng thc hin c. Chc nng Kim tra tn dng c lp c th m bo rng
cn b tn dng khng t tho mn vi khch hng ca h.
C cu nhn vin.
Vic tuyn chn v o to cn b kim tra tn dng l rt quan trng do qu
trnh kim tra tn dng yu cu s dng nhiu nh gi nh tnh. B phn kim
tra tn dng cn c nhng cn b c k nng v kinh nghim thc hin vic kim
tra v nh gi. Cng vic ny i hi kinh nghim ca ngi tng lm cn
b tn dng. Tuy nhin, c th m bo tnh khch quan trong vic a ra
nhn xt c lp v danh mc tn dng, h phi l nhng ngi khng c trch
nhim v nhng khon cho vay trong danh mc.
Do tnh cht nh k ca cc t kim tra, b phn Kim tra tn dng c lp s
khng cn phi l mt b phn chuyn trch. C th c s trng lp gia cc
chc nng ca b phn Kim tra tn dng vi phng Kim sot ni b, do vy,
c th s dng nhng nhn vin c kinh nghim v trnh thch hp ca Phng
Kim ton Ni b trong b phn Kim tra tn dng.
Cm nang qun l ri ro - VCB

49

S ln kim tra tn dng


S ln kim tra ca B phn Kim tra tn dng tu thuc vo mc c ri ro.
Thc t cho thy, tt nht l tt c cc khon cho vay cn c kim tra theo
chu k 6 thng 1 ln, tp trung vo nhng khon tn dng quy m ln ri ro cao
trong danh mc tn dng, ng thi chn mu ngu nhin mt s khon khc.
vi nhng khon cho vay c vn c bit hc trong nhng lnh vc c ri ro
coa, cn c s kim tra thng xuyn hn (c th theo qu)
Vic la chon cc khon cho vay xem xt.
Vic Kim tra tn dng thng c thc hin theo phng php la chn trn
c s ri ro - nh quy m tn dng trn mt mc ti thiu no , ri ro c
nh gi mc trung bnh hoc cao, nhng ngnh v khu vc gp kh khn
kinh t hay cc yu t khc nh hng ti danh mc tn dng hin ti ca Ngn
hng.
Thm vo , vic xem xt cc h s n xu ng cng c th c thc
hin c c thng tin v nguyn nhn khon tn dng tr thnh n xu
khng thu hi c, v cc bin php khc phc no c thc hin.
Mu kim tra tn dng
Vic ghi li cc thng tin v quan st c thc hin theo mt mu chun v
thm nh tn dng. Cc thng tin trn mu ny l c s ra quyt nh. Ngun
thng tin chnh in vo mu ny l:

H s tn dng;

Chi tit ti khon trch t c s d liu tn dng, k ton, ti chnh v h


thng tn dng; v

Hiu bit ca cn b tn dng v khch hng vay.

Cn b kim tra tn dng s thc hin cc bc kim tra sau y vi khon cho
vay c la chn trong qu trnh kim tra tn dng:

n xin vay v ph duyt ban u lu trong h s

Ph duyt ca cc cp c thm quyn v hn mc lin quan

Thm nh ti sn bo m c ph duyt v ghi li mt cch hp l

Cm nang qun l ri ro - VCB

50

Bo him y vi cc ti sn bo m, hin ang c hiu lc, ang lu


trong h s.

Cp pht vn theo ph duyt

Cc hp ng tn dng, kh c cho vay v cc ti liu v ti sn bo m.

Kim tra li sut p dng l ng.

Tt c cc iu khon v iu kin u c tun th

Mc ri ro tn dng c nh gi ng n

Kim tra mc ri ro liu c thay i

Kim tra cc bo co ti chnh hin thi (trong vng 12 thng) ca khch


hng vay c lu trong h s

Qu trnh tr n c c thc hin theo nh kh c hay khng

Bo co kim tra c vn vay ca cn b sau mi ln xung doanh nghip


(trong vng 12 thng) hoc cc bng chng chng t cn b theo di khch
hng vay thng xuyn c lu trong h s.

Kim tra h s tn dng c c lu ng nh theo Cm nang tn dng hay


khng?

Trong qu trnh xem xt, trng nhm Kim tra tn dng s tho lun vi trng
phng tn dng v cc vn pht sinh.
Hp tng kt.
Vo cui mi t xem xt tn dng, mt bui hp tng kt vi trng phng tn
dng s c t chc tho lun v cc pht hin, cc khuyn ngh v v bo
co d tho v nh gi tn dng. Cc pht hint qu trnh kim tra s c
tho lun vi trng phng tn dng xc nhn tnh ng n ca cc kin
nh gi. ng thi cuc hp tng kt s xc nhn kt lun ca cuc kim tra tn
dng v cho trng phng tn dng c hi tho lun v cc k hoch thc hin
cng vic khc phc cc yu km.
Kt qu bui hp s oc ghi li thnh bo co nh hng hnh ng trong
Trng phng tn dng c nhim v m bo rng cc hot ng s c hon
Cm nang qun l ri ro - VCB

51

thnh trong thi gian cho php. Mt bn bo co cui cng s c gi n U


ban qun l ri ro tn dng v Hi ng tn dng.
3.10. Bo co ri ro tn dng.
Danh sch cc bo co c khuyn ngh c lin quan n vic qun l ri ro tn
dng bao gm:
Tn bo co

M t

Mc tiu

nh k
bo co

Ngun

1. C cu danh mc
Phn tch ton b danh Phn tch s d danh
mc tn dng theo cc ch mc tn dng (cho
tiu sau:
cc khon trong v
ngoi bng cn i
Chi nhnh
k ton) theo cc
tiu ch chnh mt
Loi tin cho vay
cch thng xuyn.

Cho
thy Hng
bc
tranh thng/
tng th v hng qu
cc c tnh
ch yu ca
danh mc tn
dng.

Mc ch vay

Loi hnh khch hng Xem v d trong ph


lc 2.
vay

Ngnh hot ng ca
khch hng vay

Ch ra cc
khu vc c
th c tp
trung ri ro
trong danh
mc
tn
dng

Sn phm ca khch
hng vay

Loi ti sn th chp

Thi gian o hn ban


u

Li sut

Quy m khon vay

Xp hng bi h thng
tnh im tn dng

S ngy qu hn

D phng lp

Cc bn lin quan

Cm nang qun l ri ro - VCB

Sliverlak
/Th
cng

52

2. Ri ro tp trung tn
dng
10 khch hng ln nht

S d tn dng ca
10 khch hng hoc
nhm khch hng
ln nht

Phn tch kh nng xut Phn tch s d danh


hin ri ro tp trung tn mc tn dng (bao
dng, v d nh:
gm cc khon mc
trong v ngoi bng
Cho vay cc DNNN cn i k ton) theo
theo ngnh v sn cc c im c
trng c th pht
phm
hin c ri ro tp
Cho vay cc doanh trung tn dng.
nghip kinh doanh v
ch bin theo loi sn
phm

Pht hin ri ro Hng


tp trung vo thng
mt khch hng
hoc mt nhm
cc khch hng
c quan h vi
nhau.

Silverlak
e

Ch ra mc Hng qu
tp trung ri ro
nu thc s pht
hin c s tp
trung tn dng

Silverlak
e/Th
cng

3. nh gi ri ro
S d khon cho vay cn Tm tt v cc Lm ni bt Hng
tn ng do:
khon n qu hn
nhng thay i thng
v gi tr n qu
Cc khon cho vay
hn phn tch
su hn
phi gia hn

Silverlak
e

Cc khon n xu

S d thun chu ri ro = Ri ro tn dng Lm ni bt ri Hng


d n cn tn gi tr ti thun theo loi n ro tn dng do thng
sn bo m
qu hn
cc khon n
qu hn

Silverlak
e

Tm tt nh gi ca h
thng tnh im tn dng
v thay i gia cc xp
hng trong mt k.

Danh mc tn dng
theo phn loi ca h
thng tnh im tn
dng. Xem v d Ph
lc 2.

Silverlak
e

Bo co ngoi t

Tm tt cc trng Nu bt
hp vt hn mc
trng hp
dng vt
hn mc

Cm nang qun l ri ro - VCB

Cho thy s Hng


gim st v cht thng
lng ca danh
mc tn dng
qua thay i c
cu ca tng
loi ri ro
cc Hng
tn thng
qu
cho

Silverlak
e

53

mt khch hng
hay cc hn mc
khc bao gm
cc hn mc
phn quyt.
Kim tra tn dng c lp

Cc pht hin v cc
im cn thc hin
t ln xem xt tn
dng gn nht.

nh gi mc Na nm Th
sinh li ca 1 ln
cng
danh mc tn
dng da trn
kt qu ln xem
xt c lp.

4. Ti sn bo m
Gi tr ti sn bo m

Tm tt v gi tr Ri ro thua l Hng qu
ca cc ti sn th do ti sn th
chp theo nh gi chp gim gi tr
gn nht

Cm nang qun l ri ro - VCB

Silverlak
e

54

4. Ri ro thanh khon
4.1.

Khung qun l ri ro thanh khon

Mc tiu ca qun l thanh khon l bo v kh nng ti chnh ca Ngn hng


v duy tr kh nng vt qua mi kh khn trn th trng ti chnh.
Khung qun l ri ro thanh khon bao gm tm nguyn tc c bn sau:
Nguyn tc

Phn

Chin lc qun l thanh khon

4.2.

Xc nh ri ro thanh khon trong cc hot ng ca Vietcombank

4.3

C cu t chc qun l ri ro thanh khon

4.4

H thng thng tin cn thit o lng, qun l, gim st v bo


co ri ro thanh khon.

4.5

Quy trnh o lng v gim st cc yu cu ti tr thun

4.6

Kim sot ni b i vi qun l ri ro thanh khon

4.7

a dng ho cng n v duy tr kh nng bn ti sn

4.8

K hoch d phng i ph vi trng hp khng hong v kh


nng thanh khon

4.9

4.2.

Chin lc qun l thanh khon

Ngn hng s pht trin mt chin lc v qun l ri ro thanh khon trong


bao gm mc ri ro chp nhn c v t ra cc mc tiu nh tnh v nh
lng sau:

Thnh phn ca ti sn v cng n da trn tnh thanh khon tng i v


kh nng tiu th. V chin lc chung ca Ngn hng ch yu tp trung vo
cc hot ng ngn trung hn, chin lc qun l thanh khon cng cn
phn nh c im ny.

Vic s dng v s ph thuc vo mt s cng c ti chnh nht nh. Do cc


ti sn c kh nng thanh khon chim mt t l ln trong c cu ti sn ca
ngn hng, hin ti c l cha cn xem xt nhiu ti cc cng c ti chnh
(nh hn mc tn dng m vi ngn hng khc), tuy nhin, iu ny s cn
c xem xt nhiu hn trong tng lai.

Cm nang qun l ri ro - VCB

55

Duy tr tnh thanh khon trong nhiu loi tin t. Xc nhn cc loi ngoi t
m Ngn hng c giao dch nhiu v s cn thit phi kim sot tnh thanh
khon ca tng loi tin t.

Chin lc ny cng cn phi xem xt nhng nh hng khc nhau n hot


ng ca ngn hng do s khng hong v kh nng thanh khon tm thi v
trong di hn.
Mi phng ban v b phn trong ngn hng c thc hin nhng hot ng nh
hng ti kh nng thanh khon ca ton ngn hng cn nhn thc v
chin lc qun l ri ro thanh khon.
4.3.

Xc nh ri ro thanh khon

Ri ro thanh khon l loi ri ro m ngn hng khng th p ng nhu cu ti


tr ca mnh, ngha l ngn hng khng th p ng nhu cu v lu chuyn tin
t khi ti hn. C hai nguyn nhn ca vn ny:

L do thuc phn ti sn, do nhu cu ti tr cc khon cho vay cam kt


lm tng nhu cu thanh l ti sn khc ti tr khon cho vay; v

L do thuc phn ngun vn, do nhng ngi gi tin c nhu cu rt tin


vay.

V d v trng hp kh nng thanh khon ngn hng b e do:

Thiu a dng ho cc loi hnh ti tr, gia cc loi tin gi v cc loi


khch hng, v d tp trung vo nhn tin gi c k hn t nhn vin cc
doanh nghip nh nc.

Tp trung nhn tin gi t mt khch hng hoc mt ngn hng i tc

Mt cn i v thi gian o hn nhng ti sn di hn c ti tr bi


nhng cng n ngn hn.

Kinh doanh nhiu loi tin t, to nn ri ro thanh khon v yu cu ti tr


trong tng loi tin t.

Gim st trong xp hng tn dng/cc thng tin i chng bt li c th lm


tng nhu cu rt vn ca nhng khch hng gi tin.

Cm nang qun l ri ro - VCB

56

Khng hong ti chnh quc gia c th lm gim nim tinvo h thng ngn
hng

Yu cu ti tr cho cc khon mc ngoi bng khng d bo trc nh phi


tr cho ngi hng li theo th tn dng m khch hng mt kh nng thanh
ton.

trnh nhng ri ro ny, ngn hng d tr thanh khon di dng tin mt ti


cc chi nhnh, ti khon vng lai cc ngn hng khc, cc khon tin gi qua
m, ti khon d tr bt buc ti Ngn hng Nh nc v cc loi chng khon
c tnh thanh khon cao. Trong khi vic d tr nhiu hn cc ti sn c tnh
thanh khon cao c th gip ngn hng gim ri ro thanh khon, song cc ti sn
c tnh thanh khon cao cng thng l nhng ti sn em li t li nhun hn
so vi nhng ti sn di hn v km tnh thanh khon. y xut hin chi ph
c hi l thu nhp t li do vic gi cc ti sn c kh nng sinh li t hn.
4.4.

C cu t chc qun l ri ro thanh khon.

C cu t chc cn c thit lp thc hin chin lc qun l ri ro thanh


khon. Trch nhim qun l ri ro thanh khon c giao cho U ban qun l ti
sn/cng n. Gia cc c nhn chu trch nhim qun l ri ro thanh khon cn
phi c lin h cht ch vi nhng ngi chu trch nhim theo di cc iu kin
ca th trng. iu ny c th gip vic ra quyt nh v c cc hot ng kp
thi vi cc thay i trn th trng. Sau y l tm tt nhng khuyn ngh v
ngun vn lin quan ti vic qun l ri ro thanh khon ca mt s phng ban
quan trng trong ngn hng.
Hi ng Qun tr
Hi ng Qun tr:

Ph duyt chin lc v cc chnh sch quan trng lin quan n qun l ri


ro thanh khon;

Gim st tnh hnh thanh khon v c cu ri ro ca ngn hng mt cch nh


k hiu v nh gi ri ro thanh khon ca ngn hng.

U ban qun l ri ro
U ban qun l ri ro c nhim v:

Cm nang qun l ri ro - VCB

57

m bo rng hot ng ca ngn hng ph hp vi chin lc thanh khon


t ra;

m bo cc chnh sch v th tc cn thit cho qun l ri ro thanh khon


c thc hin;

Qun l tnh hnh thanh khon v c cu ri ro ca ngn hng mt cch nh


k hiu v nh gi ri ro thanh khon ca ngn hng;

Gim st hot ng ca U ban qun l ti sn/cng n v vic x l cc vn


quan trng ca U ban ny.

U ban qun l ti sn/cng n (ALCO)


ALCO c trch nhim qun l kh nng thanh khon ni chung, bao gm cc
cng vic c th nh sau:

Xy dng v thc hin cc th tc quy trnh qun l kh nng thanh khon,


m bo rng cc th tc qui trnh lun c cp nht m bo tnh y
, thn trng;

Xy dng v xem xt cc hn mc m bo kh nng thanh ton y , cc


trng hp vt hn mc c xem xt v ph duyt;

Quyt nh c cu bng cn i k ton cc ti sn v cng n theo tnh


thanh khon v theo thi gian o hn.

Lp cc bo co cho Ban Gim c, U ban qun l ri ro v cc hot ng


thanh khon v c cu ri ro ca ngn hng mt cch thng xuyn;

Lp k hoch d phng ch r cc hot ng qun l trong trng hp c


khng hong v kh nng thanh khon;

Ban Gim c chi nhnh


Mt s yu t ca qun l thanh khon cn c thc hin mt cch tp trung
trong khi mt s yu t khc c thc hin mt cch phi tp trung bng cch
giao trch nhim cho tng chi nhnh t qun l v kh nng thanh khon ca chi
nhnh . Mt c cu qun l tp trung l cn thit nhm bo m ngn hng c
kh nng kim sot c tnh thanh khon trn ton b h thng, v c chi
nhnh c th s dng ngun vn ca cc chi nhnh khc khi c th, hn l s
dng ngun vn bn ngoi.
Cm nang qun l ri ro - VCB

58

4.5.

H thng thng tin cn thit o lng, qun l, gim st v bo co


ri ro thanh khon.

Mt h thng thng tin mnh l h thng c th a ra cc quyt nh tt lin


quan ti kh nng thanh khon ca ngn hng. H thng thng tin c th tnh
ton c trng thi thanh khon v d on thanh khon ca ngn hng:

mt cch y , cho ton ngn hng trn c s tng hp, bao gm tt c cc


khon mc ni bng ca ti sn v ngun vn;

c thc hin hng ngy;

c thc hin theo cc mc thi gian trong ngn hn v di hn;

theo cc loi tin t chnh.

Khuyn ngh mt s bo co v qun l ri ro thanh khon c trnh by trong


phn 4.10. Vic bo co kp thi cho php so snh ri ro thanh khon hin ti
vi hn mc lp. tr gip cho qu trnh ra quyt nh, cc bo co ny cn
bao gm cc thng tin thch hp cho Ban Gim c v Hi ng Qun tr nhm
cho php phn tch, nh gi xu th ca ton ngn hng.
4.6.

Quy trnh o lng v gim st cc yu cu ti tr thun.

Phn tch lung tin d ton.


mc c bn nht, vic tnh ton kh nng thanh khon chnh l vic nh
gi lung tin vo so vi lung tin ra ca ngn hng da trn thi gian d tnh
ca lung tin. Thi gian o hn ca c ti sn v cng n c tnh cht tin t l
yu t quan trng nh gi thi gian cc lung tin trong tng lai. Thi gian
o hn chnh l thi gian cn li n khi tr n theo hp ng v iu khon
pht hnh. Trn thc t, thi gian o hn ca cc ti sn v cng n c tnh cht
tin t c th khc vi cc iu khon hp ng v da trn tho thun ming
gia cc bn v cc iu khon ph lc ngoi hp ng.
Yu cu ti tr thun c quyt nh bng cch phn tch lung tin vo (ch
yu l t cc ti sn o hn v cc khon tin gi nhn c) v cc lung tin
ra (ch yu do gii ngn cc khon cho vay v tr cho nhng ngi rt tin gi),
da trn gi nh v kh nng thanh khon ca ti sn v cng n.
Khi quyt nh ti sn tng lai, cn cn nhc nhng vn sau:
Cm nang qun l ri ro - VCB

59

T l ti sn o hn ngn hng sn sng v c th quay vng?

Khi lng rt vn d kin ca cc khon cho vay k?

Mc ca cc n xin vay s c ph duyt?

Khi quyt nh cng n tng lai, cn cn nhc nhng vn sau:

Mc quay vng bnh thng ca cc khon tin gi c k hn?

Thi gian o hn thc ca tin gi khng k hn?

Mc tng trng ca nhng khon tin gi mi?

Thang o hn
Thang o hn l mt cng c hu dng s dng cho mc ch phn tch cc
dng tin vo v ro tnh n mt thi im nht nh trong tng lai. Thng d
lu k thun v thiu ht lu k thun s c tnh ton trong mt khong thi
gian nht nh. Cng c ny cho php ngi qun l c th quyt nh mc ti
sn thanh khon cn d tr p ng c nhu cu dng tin ra trong mt
khong thi gian nht nh trong tng lai. Khong thi gian tnh ton thang
o hn thng ngn, thng thng bt u t ngy tip theo v cc khong 1-3
ngy, 3-5 ngy. Cc khong thi gian tip theo c th c ko di trong mt k
hoc hn mt nm. V d v mt mu thang o hn c trnh by trong Ph
lc 4.
Phn tch dng tin vo v ra s dng phng php gi nh tnh hung.
Mt phn tch c th hn v kh nng thanh khon tng lai s dng phng
php gi nh tnh hung d on thay i ca cc lung tin trong cc iu
kin khc. iu quan trng trong phng php ny l nm bt c xu hng
ca nn kinh t v th trng cng vi s dng kinh nghim qu kh v nhng
vn nh mc quay vng cc khon tin gi c k hn khi n hn. Nhng
gi nh m ngn hng cn t ra d on lung tin s bao gm:

Trong iu kin th trng bnh thng, gi nh cc khch hng ca ngn


hng s quay vng tin gi v cc khon cho vay mt cch bnh thng.
Trng hp ny gii nh Vietcombank ch thc hin nhng hot ng bnh
thng ti tr cho cc khon thiu ht hay u t cc khon tin thng d.

Cm nang qun l ri ro - VCB

60

iu kin suy thoi, chng hn lo ngi pht sinh t cuc khng hong quc
gia to ra nhu cu rt vn rt ln trong nhn dn. Cn c mt k hoch d
phng ch ra trong tnh hung khn cp ny, ngn hng c ngun tin no
b p.

4.7.

Kim sot ni b i vi qun l ri ro thanh khon

Vic thc hin cc quy trnh qun l thanh khon v cu trc hn mc (c


trnh by di y) l rt quan trng t c mc tiu ca chin lc qun
l ri ro thanh khon:
Quy trnh qun l ri ro thanh khon
Vic qun l ri ro thanh khon hiu qu ph thuc rt nhiu vo cc quy trnh
hot ng v quy trnh kim sot. Nhng quy trnh hot ng chnh bao gm:

Hng ngy theo di st sao cc chi nhnh m bo cc thiu ht hay thng


d v ngun vn c pht hin v gii quyt kp thi;

Tn dng mi lin h gia cc ngn hng c c s linh hot ti chnh v


qun l tin mt hiu qu.

Quy trnh qun l tin mt hng ngy i i vi c cu ca chc nng ti


chnh (v d: tp trung ho, a phng ho...)

Cc quy trnh lin quan n cc khon phi tr cho php ngn hng ti a gi
tr thi gian ca khon tin (v d: tn dng li th ca cc gim gi, chit
khu...)

Cc th tc thu hi hiu qu, bao gm c vic nhc nh v i tin bi


thng do tr chm

Kt ni cc khon vng lai v Swept hng ngy.

Hn mc khe h trong tng k hn ca thang o hn


Thang o hn c s dng pht hin ra khe h (chnh lch) v ngun vn
(trng hp lung tin ra vt qu lung tin vo) trong mt thi gian nht nh
trong tng lai. Khe h ngun vn pht hin c trong mt thigian cn c
xem xt mt cch tng th, c th l do s st gim ca cc ti sn c tnh thanh
khon cao. Khe h ngun vn trong thi gian ngn hn (t hn 3 thng) l vn
quan trng hn, do lung tin c d on chc chn hn so vi trong thi
Cm nang qun l ri ro - VCB

61

gian di hn, v c t c hi hn cho vic lp k hoch v nhng khon d tr


ca ngn hng. Hn mc v khe h c t ra trn c s tnh c trong ngn hn
v di hn theo t l % ca vn ch s hu v tng d tr thanh khon ca ngn
hng.
Ngn hng Nh nc cng c quy nh v hn mc ny. Quyt nh s
297/1999/Q-NHNN5 ban hnh ngy 25 thng 8 nm 1999 quy nh t l ti a
l 25% tng vn ngn hn c dng ti tr cho cc khon cho vay trung v
di hn.
Hn mc v tin t hn mc thanh khon cho tng loi tin t
Hn mc khe h c trnh by trn c thit lp cho mi loi tin t mnh
m Ngn hng c nhu cu vn.
Hn mc tp trung tin gi
Hn mc v tp trung (tnh theo % tng tin gi) c xc nh tnh mc
tp trung cho php ti a ca nhng khon tin gi nhn c t mt khch
hng hoc t mt ngn hng i tc.
T l d tr thanh khon
T l d tr thanh khon c xc nh theo quy nh ca Ngn hng Nh nc,
theo Ngn hng buc phi duy tr lng tin mt Ngn hng Nh nc
di dng d tr bt buc, t l ny c quy nh cc mc nh sau:
ng Vit Nam

Ngoi t

Tin gi khng k hn, tin gi c k hn di mt


nm ca khch hng

3%

8%

Tin gi c k hn trn mt nm ca khch hng

5%

12%

4.8.

a dng ho cng n v duy tr kh nng bn ti sn

a dng ho cng n
S tp trung v ngun vn s lm pht sinh ri ro thanh khon. Ban qun l cn
bit r v thnh phn, c im v s a dng v ngun vn ca ngn hng.
Ngn hng cn kim sot c tnh ph thuc vo mt hay mt s ngun vn
nht nh cc mc sau:

Cm nang qun l ri ro - VCB

62

mc tng i tc, s dng hn mc tp trung tin gi nh cp


trn.

Loi hnh hot ng. S ph thuc vo bt k mt loi hnh huy ng no


cng c th lm pht sinh ri ro thanh khon nu mt s kin no xy ra
trn th trng c tc ng lm gim lng khch hng ng h loi hnh .

Bn cht ca cc ngun cung v vn. S ph thuc vo bt k nhm ngi


gi tin no (v d nhm nhng nhn vin trong doanh nghip nh nc) c
th lm pht sinh ri ro thanh khon nu cc yu t kinh t gy cho h tm l
mun rt tin khi ngn hng.

V tr a l ca th trng. Tp trung ngun vn t mt khu vc a l nht


nh c th gy ra ri ro thanh khon trong trng hp suy thoi kinh t ca
khu vc khin nhu cu rt tin ca nhng ngi gi tin tng.

Duy tr kh nng bn ti sn
d on kh nng thanh khon, cn nh gi liu kh nng ca Ngn hng
trong vic bn ti sn trn th trng s b gim i nh th no trong iu kin
th trng khng thun li. V d, vic bn cc tri phiu c nim yt s ph
thuc vo tnh hnh ca th trng chng khon. xem xt kh nng bn/thanh
l ti sn, ti sn c th c lm bn loi theo tnh thanh khon nh sau:

Loi mt (kh nng thanh khon cao nht) bao gm tin gi ti cc chi
nhnh, cc ti khon tin gi thanh ton ti cc ngn hng khc v tin gi
Ngn hng Nh nc;

Loi hai, tin gi c k hn ti cc ngn hng khc, tri phiu Chnh ph v


chng khon u t;

Loi ba, cc ti sn c th bn thng qua thng lng nh u t vn v cc


khon cho vay trong danh mc tn dng;

Loi bn, (t c tnh thanh khon nht), cc loi ti sn gn nh khng th


bn c nh cc khon n xu hoc mt s ti sn c nh.

Ngn hng cn m bo kh nng bn ti sn bng cch a vo cc iu khon


c li trong hp ng khi c th. Vic s dng cc iu khon bn n trong hp
ng cho vay l mt v d v cch ngn hng c th bo v kh nng thanh l ti
sn.
Cm nang qun l ri ro - VCB

63

4.9.

K hoch d phng i ph vi trng hp khng hong v kh


nng thanh khon.

Ngn hng cn c k hoch d phng trong ghi r chin lc hot ng ca


ngn hng trong tnh hung c khng hong v kh nng thanh khon, ng thi
bao gm cc th tc b p lung tin trong cc trng hp khn cp. K hoch
d phng s ch r cc hot ng cn thit huy ng cc ngun vn thay th,
cng nh thc hin cc hnh ng nhm hn ch cc ng thi ca khch hng
c kh nng gy ra gim st thanh khon. Ni dung k hoch d phng bao
gm:

S phi hp trong qun l v phn cng trch nhim r rng trong tnh hung
khng hong. Cc ngun thng tin qun l cn c duy tr u n v kp
thi, mi nhn vin trong ngn hng cng u cn c bit h cn phi lm
g trong tnh hung .

Duy tr quan h tt vi nhng ngi gi tin v cho vay v cc hnh ng


thay i tm l ca h. Trong cc tnh hung xu, quan h vi nhng ngi
gi tin/cho vay l rt quan trng. Do , vic c mi quan h tt vi cc
ngn hng i tc ln cng nh nhng ngi gi tin trong iu kin n nh
l rt quan trng, c th gip ngn hng c c ngun m bo trong cc
tnh hung xu.

Cc bc cn lm b p cc khon thiu ht tin t thng qua cc hn


mc tn dng cha s dng. v ngn hng cn phi tr ph duy tr cc hn
mc tn dng , k hoch d phng cn ch r lng vn d kin cn c t
cc hn mc tn dng v trong trng hp no c php s dng.

4.10. B phn chu trch nhim xem xt k hoch d phng mt cch nh k


v bao lu mt ln. ALCO cn m bo rng k hoch ny c cp nht
mt cch nh k. Bo co ri ro thanh khon

Di y l khuyn ngh v mt s bo co v qun l ri ro thanh khon.


Tn bo co

M t

Mc tiu

nh k

Ngun

1. Trng thi thanh


khon
Bo co lu chuyn Phn tch lung tin Nu bt xu hng s Hng
Cm nang qun l ri ro - VCB

Phng

64

tin t
(trch t
nhanh)

bo

hng ngy i vi dng v huy ng ngy


nhng khon mc vn
co ln

Bo co thanh khon Tm tt v tnh hnh


hng ngy
ca ti sn v cng
n ca ngy v
ngy trc

Thng tin nhanh v Hng


nu bt nhng thay ngy
i ln v tnh hnh
thanh khon

T l d tr thanh
khon

% ca ti sn
thanh khon trn
tng ti sn

D tr bt buc
ca Ngn hng
Nh nc trn
tng tin gi
bng VND v
ngoi t

Phn tch c cu cng Phn tch cng n


n
theo loi hnh ngun
vn v i tng cp
ngun

So snh d tr Hng
thanh khon trn thng
tng ti sn vi t
l mc tiu ca
ngn hng

vn

Phng
vn

Th
cng

Tun th yu cu
thanh khon ca
Ngn hng Nh
nc

Nu bt cc ngun Hng
cng n v pht hin thng
s mt cn bng
hoc s tp trung
ngun c th c.

Th
cng

Pht hin cc ri ro Hng


tp trung vi mt thng
khch hng hay mt
nhm khch hng c
lin h

Th
cng

Pht hin khon vn Hng


thng d/thm ht thng
trong mt khong
thi gian v lu k

Th
cng

2. Tp trung ngun
vn
T l % tin gi ca 10 S d tin gi ca
khch hng ln nht
10 khch hng (hoc
nhm khch hng c
lin h) ln nht
3. D
khon

ton

Thang o hn

thanh
Phn tch lung tin
vo v ra bng ng
Vit Nam v ngoi t
trong cc khong
thi gian nht nh.

Cm nang qun l ri ro - VCB

65

5. Ri ro hi oi
5.1.

Khung qun l ri ro hi oi

Mc ch ca vic qun l ri ro hi oi l gim thiu cc khon l do t gi


bin ng bt li vi ngn hng.
Khung qun l ri ro hi oi bao gm su nguyn tc c bn sau:
Nguyn tc

Phn

Chin lc i vi hot ng ngoi hi

5.2

Xc nh ri ro hi oi trong cc hot ng ca 5.3


Vietcombank

Kinh nghim v kin thc ca lnh o v nhn vin

5.4

Kim sot ni b vi phn cng trch nhim r rng

5.5

H thng hn mc giao dch r rng v bt buc

5.6

H thng thng tin cn thit bo co ri ro hi oi kp 5.7


thi v chun xc

5.2.

Chin lc i vi hot ng ngoi hi

Ngn hng xy dng chin lc i vi ri ro hi oi trong phn nh mc


ri ro chp nhn c i vi cc ri ro khc nhau trong hot ng ngoi hi
v a ra cc ph duyt v:

Cc hot ng ngoi hi c php tham gia, v l do ngn hng tham gia


vo cc loi hot ng , chng hn vi mc ch cung cp dch v cho cc
khch hng trong v ngoi nc hoc cho Chnh ph, hoc vi mc ch kinh
doanh;

Cc loi tin t ngn hng tin hnh giao dch; v

Cc loi sn phm hi oi m ngn hng giao dch, v d nh giao dch tr


ngay hoc giao dch k hn.

Mi phng ban trong ngn hng thc hin cc hot ng lin quan n ngoi t
u cn nhn thc y v chin lc i vi hot ng ngoi hi.
5.3.

Xc nh ri ro hi oi.

Cm nang qun l ri ro - VCB

66

Ri ro hi oi l ri ro ngn hng c th b l do bin ng t gi khng thun


li khi m ngn hng ang c cc trng thi m, nh ti sn hoc cng n trn
bng cn i hoc cc khon mc ngoi bng di dng ngoi t. Kh nng thua
l c th pht sinh do qu trnh nh gi li trng thi ngoi t sang tin ng
Vit Nam. Nh qun l cn phi quan tm ti nh hng ca bin ng t gi ti
gi tr ng Vit Nam tng ng ca cc trng thi ngoi t.
Ri ro hi oi c th pht sinh do cc c im trong hot ng ca ngn hng:

S mt cn i v c cu gia ti sn v cng n bng ngoi t. Trng thi


m c to ra khi ti sn bng mt loi tin t no khng cn i vi
cng n bng loi tin t . Ti sn ln hn cng n to ra trng thi trng
thun, ngi li, cng n ln hn ti sn to ra trng thi on thun.

Hot ng phc v khch hng, trong mc ch c bn l cung cp cc


dch v v hp ng ngoi t tr ngay hoc k hn nhm phc v nhu cu
ca khch hng v thu li cho ngn hng t cc dch v . Ngn hng c
ngha v thc hin cc yu cu mua v bn ngoi t ca rt nhiu c quan
Chnh ph v cc doanh nghip nh nc trong vic xut/ nhp khu du th,
xng, du....

Cc chi ph bng ngoi t khc nh chi ph pht trin h thng Silverlake


cng cn c lp ngn sch trc gim thiu l do t gi.

Vic nh gi cc trng thi m cn tnh n c cc khon mc ni v ngoi


bng, bao gm cc ti khon sau:

Ti khon tin gi thanh ton ti cc ngn hng khc

Ti khon tin gi thanh ton ca cc ngn hng khc ti ngn hng

Tin gi khc v cho vay cc ngn hng khc

Tin gi ca khch hng bng ngoi t

Cc hp ng ngoi hi giao ngay

Cc hp ng ngoi hi k hn

5.4.

Kinh nghim v kin thc ca lnh o v nhn vin

Cm nang qun l ri ro - VCB

67

Kinh nghim v kin thc ca nhn vin trong cc giao dch l rt quan trng.
Ban lnh o cn m bo rng vic o to, k nng v kinh nghim ca cc
nhn vin tng xng vi ni dung cng vic m h thc hin trong ngn hng.
5.5.

Kim sot ni b vi phn cng trch nhim

Mt c im ti quan trng trong h thng kim sot ni b l khng cho php


nhng ngi chu trch nhim thc hin cc giao dch hi oi c ng thi
thc hin cc chc nng nh thc hin chi tr, i chiu xc nhn giao dch vo
v ra, i chiu cc khon tin gi bng ngoi t ca cc ngn hng khc, v lp
bo co qun l. Cn c s phn cng trch nhim r rng gia hai b phn:
Giao dch (Front Office) v H tr (Back Office)

B phn giao dch (Front Office) Mi giao dch hi oi cn c nhanh


chng ghi li trn phiu giao dch v chuyn cho B phn H tr (Back
Office). Hot ng giao dch cn c thc hin trong phng ring, tch khi
phng ca B phn H tr. Cc th tc quy trnh cn thit vi cc nhn vin
trc tip giao dch bng ngoi t cn c quy nh r m bo mi giao
dch c ghi li mt cch kp thi v chnh xc.
C cu ca B phn giao dch (Front Office)
Trng phng giao
dch
(Mdm Ngc Anh)

Ban doanh
nghip
(2 ngi)

Khch
hng
chi
nhnh
(2) (1
ngi

Ban ngoi
hi (1)

Lin
ngn
hng
(1
ngi)

Ban th
trng tin
t

Khch
hng
S
giao
dch
(3)

VND

USD

Ngoi
t
khc

(1) Mua v bn ngoi t cho mi khch hng l doanh nghip


Cm nang qun l ri ro - VCB

68

(2) Cc chi nhnh mua v bn ngoi t cho khch hng, to nn trng thi Trng hoc
on. Tuy nhin, ngoi thnh ph H Ch Minh v Vng Tu, cc chi nhnh khc khng
c php kinh doanh ngoi t vi cc ngn hng khc. Cc chi nhnh phi cn i
trng thi ngoi t ca h vi b phn ny, chng hn b phn ny s mua JPY nu chi
nhnh bn JPY.
(3) Phng thanh ton quc t c th bn ngoi t cho khch hng di 50.000 la M m
khng cn phi thng bo khi vn. Nhng nhn vin ca Ban ngoi hi s xem xt qua
cc ti khon kinh doanh ngoi t v cn i trng thi ngoi t to ra t cc giao dch
.

B phn H tr (Back Office) v K ton chu trch nhim x l giao


dch, thanh ton, i chiu xc nhn cc giao dch vo v ra. Cui ngy, B
phn H tr (Back Office) i chiu danh sch cc giao dch c x l vi
nhng phiu giao dch c nh s nhn t B phn giao dch (Front
Office)

5.6.

H thng hn mc giao dch r rng v bt buc

Mt phng php ph bin o lng v hn ch ri ro hi oi l lm gim


cc trng thi m ca mi loi tin t vo cui mi ngy giao dch. Trng thi
m thun c th c biu hin bng phn trm ca tng vn, tng ti sn hay
mt nh chn no .
Phng php ny nhm gim st ri ro hi oi bng cch s dng trng thi m
thun lm thc o v mt mt tim tng ca trng thi . Thng thng,
hn mc cho loi tin khng d chuyn i v khng n nh phi thp hn hn
mc cho loi tin d chuyn i v n nh.
Hn mc cho php cn c n nh cho cc trng thi m da trn cc tiu ch
sau:

Hn mc cho mi giao dch vin- da trn kinh nghim ca mi giao dch


vin. Trng phng giao dch c cp hn mc cao hn

Hn mc cho mi giao dch c th dao ng t 1 triu la M n 6


triu la M

Hn mc cho mi bn i tc, c quyt nh da trn xp hng tn dng


t H thng tnh im tn dng

Cm nang qun l ri ro - VCB

69

Hn mc cho tng loi tin, v cho tt c cc loi tin, theo quy nh ca


Ngn hng Nh nc Vit Nam. Quyt nh 18/1998/Q-NHNN7 ngy 10
thng 01 nm 1998 ca Ngn hng Nh nc Vit Nam quy nh Ngn hng
phi duy tr trng thi ngoi t nh sau:

1. Trng thi trng hay on ca la M vo cui ngy giao dch khng


c vt qu 15% vn php nh v qu ca ngn hng.
2. Tng trng thi trng (hay on) ca tt c cc loi tin vo cui ngy giao
dch khng c vt qu 30% vn php nh v qu ca ngn hng.

Hn mc quc gia, tng s d cho tt c cc i tc phn theo quc gia

Hn mc qua m, l hn mc cho cc trng thi vo cui ngy giao dch.


Hn mc ny nhm gim st ri ro hi oi ca ngn hng trong khong thi
gian ngn hng khng hot ng v do khng phn ng c i vi th
trng. Tng hn mc qua m ca phng giao dch l 6 triu USD. Trong
tng hn mc , hn mc i vi mi giao dch vin l 1 triu USD v hn
mc i vi Trng phng giao dch l 2 triu USD M.

Hn mc trong ngy. Hn mc ny c th p dng cho cc loi tin c


giao dch trong nhiu ngy.

t nht, ngn hng cn xy dng mt quy trnh m bo nhng trng hp


vt qu hn mc cn c bo co kp thi cho Ban lnh o ngoi Khi
Phng vn. Nhng trng hp vt hn mc cn c cp c thm quyn ca
khi phng Vn ph duyt trc.
5.7.

H thng thng tin cn thit bo co ri ro hi oi kp thi v


chun xc

H thng thng tin chnh xc v kp thi ng vai tr quan trng trong vic qun
l cc trng thi ngoi t v m bo tun th vicc hn mc ri ro lin quan.
H thng thng tin phi cung cp c cc bo co hng ngy cho ban qun l ,
cho thy nhng im ni bt v mc ri ro hi oi v cc trng hp vt
hn mc nu c. Cc thng tin bo co ny cn bao gm nh gi li trng thi
ngoi t theo t gi hi oi th trng. iu ny rt quan trng trong cng tc
qun l li l cha thc hin i vi trng thi ngoi t m ca ngn hng.
Cc bo co chun ho (bao gm cc bo co nu trong phn 5.8.) cn c lp
v trnh cho Ban lnh o mt cch r rng v chnh xc, bao gm:
Cm nang qun l ri ro - VCB

70

Trng thi ngoi t m

Trng thi thanh khon ngoi t

Tng s d i vi tng i tc v tng quc gia so snh vi hn mc.

Cc trng thi v s d cn c bo co trn c s tng hp. Cc bo co ny


cn c lp v ph duyt bi nhn vin khng trc tip tham gia v giao dch
ngoi t.
5.8.

Bo co ri ro hi oi.

Khuyn ngh mt s bo co lin quan n qun l ri ro hi oi.


Bo co
1. Trng
ngoi t

M t

Mc ch

nh k

Ngun

thi

Bo co Trng thi Bo co trng thi Bo co nhanh v


ngoi t:
ngoi t cho:
trng thi ngoi t
ca tt c cc loi
Trong
Bng Ti sn v cng tin ch yu, nu bt
cn i k ton
n
v th trng/ on
thun c k hoch
Ngoi bng cn Ti sn v cng
theo di
i k ton
n ngoi bng
Bo co vt hn Tm tt nhng
mc
trng hp vt
hn mc trong
thng

t nht hng Th cng


tun
(Ph thuc
vo mc
hot
ng
ngoi hi ca
ngn hng)

Pht hin hn mc b Hng thng


vt v xem xt cc
trng hp vt hn
mc c c ph
duyt trc hay
khng v a ra k
hoch m bo tun
th hn mc trong
tng lai

Th cng

Pht hin thng d/ Hng thng


thm ht ca tng
loi ngoi t trong
tng giai on tng

Th cng

2. D on kh
nng thanh khon
ngoi t
Thang o hn Phn
theo loi ngoi t
chuyn
vo/ ra
khong

tch
lu
ngoi t
trong cc
thi gian

Cm nang qun l ri ro - VCB

71

tng lai theo tng lai v c s lu k


loi tin

6. Ri ro li sut
6.1.

Khung qun l ri ro li sut

Mc ch qun l ri ro li sut l m bo bin li sut thch hp c t h b


p chi ph vn ca tt c cc b phn hot ng, ng thi m bo khong
giao ng ny nm trong hn mc cho php v ph hp vi chin lc ca ngn
hng.
Khung qun l ri ro li sut da trn 5 nguyn tc c bn sau:
Nguyn tc

Phn

Chin lc i vi ri ro li sut

6.2

Xc nh ri ro li sut trong cc hot ng Vietcombank

6.3

Kh nng o lng bin li sut cho cc khong thi gian o hn


khc nhau

6.4

H thng hn mc hot ng r rng v bt buc

6.5

H thng thng tin cn thit bo co ri ro li sut kp thi v chun


xc

6.6

6.2.

Chin lc i vi ri ro li sut

Chin lc i vi ri ro li sut cn bao gm nhng hng dn c th v:

Cc chin lc hot ng ca ngn hng c nh hng ti ri ro li sut nh


th no. V hot ng ca ngn hng tp trung ch yu vo cho vay v nhn
tin gi, li sut l yu t quan trng to ra nhng thay i ln trong thu
nhp li rng ca ngn hng.

Mc ri ro li sut ngn hng c th chp nhn, th hin bng mc thay i


ca thu nhp li rng

Ghi nhn rng ri ro li sut pht sinh mt cch ring r i vi tng loi
ngoi t m ngn hng giao dch.

Cm nang qun l ri ro - VCB

72

Vic Ngn hng Nh nc gim dn mc kim sot li sut to nn th ch


ng cho ngn hng trong vic c cu li sut cho vay v tin gi. Ngn hng
ngy cng c trch nhim ln hn trong vic qun l li sut ca ti sn, cng
n v cc ri ro v li sut c lin quan.
Tt c cc phng ban trong Ngn hng thc hin nhng hot ng c nh hng
ti thu nhp li thun cn nhn thc y v chin lc ri ro li sut.
6.3.

Xc nh ri ro li sut

Ri ro li sut l ri ro i vi thu nhp li thun do nhng thay i bt li ca


li sut. Ri ro li sut c th c phn loi thnh:
Ri ro ti nh gi (Repricing Risk)
Mc nhy cm ca ti sn v cng n i vi li sut ph thuc vo k hn
cho ti ngy ti nh gi gn nht (tc l khi li sut thay i). Thi hn ti nh
gi l khong thi gian cn li tnh n khi li sut c sa i theo hp ng
vay hay tho thun tin gi. Trong qun l ri ro li sut, cn phn bit thi hn
ti nh gi v thi gian o hn. i vi cc ti sn v cng n c li sut th
ni, thi gian hp l nht nh gi ri ro li sut l thi hn ti nh gi, ch
khng phi l thi gian cn li n khi o hn.
Ri ro mt cn i (Mismatch or Gap Risk)
S mt cn i gia ngy o hn theo hp ng ca ti sn vi li sut c nh,
v cng n dng ti tr cc ti sn , s to ra ri ro li sut. V d, mt ti
sn vi thi gian o hn l 4 nm c ti tr bi cng n o hn trong 2 nm
s to ra ri ro li sut sau 2 nm, khi cn phi thng tho li ngun ti tr thay
th (vi li sut mi).
Ri ro c bn (Basic Risk)
Ri ro ny pht sinh khi li sut ca cc ti sn v cng n khc nhau c biu
hin khc nhau cho d chng c cng thi hn ti nh gi. V d, mt khon
tin gi bng la M ti ngn hng nc ngoi c hnh thnh t khon tin
gi ca khch hng bng la M c th gy ra ri ro cho ngn hng khi bin
chnh lch li sut ca hai khon tin thay i khng d on trc c
do kt qu ca mt thay i li sut bi Cc d tr Lin bang M.
Ri ro quyn la chn (Option Risk)
Cm nang qun l ri ro - VCB

73

Ri ro khi khch hng c th s dng quyn tham gia hay chm dt hp ng


vi li sut c nh. iu ny c th do vic thc hin quyn la chn trong hp
ng hay do khch hng chm dt hp ng bi li sut u i hn trn th
trng. V d:

Khon vay vi li sut c nh cho php khch hng thanh ton ton b cng
n bt k lc no, v d nh khi li sut ang c xu hng gim. Ngn hng
cn a vo hp ng iu khon v ph pht trong trng hp khch hng
thc hin quyn thanh ton sm ny. Khon ph pht ny s b p mt phn
thu nhp li mt i do Ngn hng phi u t vn nhn c trc thi hn
vi li sut thp hn.

Khon tin gi vi li sut c nh cho php khch hng rt tin bt c lc


no, v d nh khi li sut ang c xu hng tng. Ngn hng nn c iu
khon cho php thanh ton mt lng li thp hn cho khch hng trong
trng hp ny, b p mt phn khon li ngn hng b mt do ngn
hng phi thu ht ngun vn thay th vi li sut cao hn.

6.4.

Kh nng o lng bin li sut cho cc khong thi gian o hn.

Qun l ri ro li sut yu cu phi o lng c bin li sut cho cc


khong thi gian o hn khc nhau ca ti sn v cng n ca Ngn hng. Khi
ALCO v Khi phng vn xc nh c bin li sut, cc phng ban ny
s c th tin hnh cc bc cn thit m bo c mt bin li sut
thun hp l trong li nhun rng ca ngn hng. Ngn hng cn c h thng
cn thit o lng c li sut cho vay trong cc khong thi gian o hn
nh sn, cng nh chi ph ngun vn trong cc khong thi gian . Nhng
thng tin v bin li thun ny c th c s dng xc nh chi ph c
hi lin quan n cc khon cho vay vi li sut u i theo ch nh ca Chnh
ph.
Mt yu t quan trng m bo bin li sut dng l Ngn hng phi xy
dng c nhng quy trnh xc nh li sut trung bnh ca cc loi ti sn
vi thi gian o hn khc nhau v chi ph ngun vn ng vi cc thi gian o
hn . Bng cch nh gi ti sn vi thi gian o hn khc nhau da trn mt
bin hp l trn chi ph ngun vn trong cc thi gian o hn tng t.
Ngn hng c th m bo ti sn c nh gi theo cch lm gim thiu nh
hng ca ri ro mt cn i (mt trong nhng yu t ca ri ro li sut nh

Cm nang qun l ri ro - VCB

74

c trnh by trn). Ba yu t cn cn nhc bao gm: 1)gi tn dng ca ti


sn; 2) chi ph ngun vn; 3) th li sut (yield curve)
Gi tn dng ca ti sn
Ngn hng cn xem xt mi quan h gia ri ro/li nhun trong tt c cc khon
tn dng cng nh kh nng sinh li ca ton b ti khon. Cc khon tn dng
phi c nh gi sao cho chng c th trang tri c chi ph lin quan v b
p c ri ro ca Ngn hng. Mt c ch nh gi khng da trn c s chi
ph ngun vn, chi ph c nh v ri ro tn dng khng th gip ngn hng duy
tr c mt t l li rng hp l trn c s lu di. Khi nim nh gi tn dng
s c cp trong phn chm im tn dng trong phn 3.8.
Chi ph ngun vn
Chi ph ngun vn c th c tnh da trn cc phng php sau (lit k theo
mc phc tp tng dn)
Chi ph ngun vn c th c tnh da trn cc phng php sau (lit k theo
mc phng php tng dn):

Phng php mt ngun vn, trong mt mc chi ph li sut c p


dng cho ton b ngun vn ca ngn hng;

Phng php a ngun vn, trong mi loi ngun vn c p dng mt


mc chi ph li sut da trn nhng tiu ch nh hng ti chi ph ngun vn
, v d li sut c nh hay th ni, c k hn hay khng k hn, tin ng
hay la;

Phng php i ng o hn, trong chi ph li sut s c p dng cho


tng ngun vn c thi gian o hn khc nhau.

Trong mi phng php trn, c th s dng mt trong hai cch tnh sau:

Chi ph ngun vn trung bnh, l li sut bnh qun gia quyn ca tt c cc


li sut ca cc cng n chu li; hay

Chi ph ngun vn cn bin, l chi ph c thm mt n v vn nhm ti


tr cho tng ti sn. Phng php tnh ny c coi l hp l hn, v ngun
vn nm trong bng cn i k ton c dng ti tr cho cc ti sn

Cm nang qun l ri ro - VCB

75

hin c, do chi ph ca cc ngun ny s khng nn c a vo quyt


nh nh gi cho cc ti sn mi.
Nh vy, phng php tnh chi ph ngun vn n gin nht i vi ngn hng
l phng php mt ngun vn, s dng chi ph cn bin, vi gi nh rng
ngun vn chnh ca ngn hng l tin gi c nh.
th li sut
th li sut l mt cng c quan trng gip xc nh li sut cho mi loi
cng c ti chnh vi thi gian o hn khc nhau. th ny cho thy quan h
gia li sut ca mt cng c ti chnh v thi hn ca cng c . th li
sut m t li sut thu c trn trc tung v thi hn trn trc honh.
Trong iu kin thng thng, hu ht cc cng c ti chnh c ng th li
sut c dc dng. iu ny phn nh thc t rng cc cng c c thi hn
di hn thng c mc ri ro tn dng v ri ro thanh khon cao hn so vicc
cng c c thi gian ngn hn. Do , quan h ri ro/ li nhun chothy th
trng phi p dng li sut cao hn i vi cc cng c c thi hn di hn.
ALCO v Khi vn phng vn cn tham kho th li sut m bo vic
nh gi ti sn v cng n nht qun vi xu hng nh gi ca th trng cho
tng giai on c th.
6.5.

H thng hn mc hot ng r rng v bt buc

Hn mc c th c thit lp trn c s tng hp cng nh theo tng loi danh


mc hoc tng loi cng c. Cc hn mc cn c thit lp ph hp vi quy
m, mc phc tp v mc vn ca ngn hng, ng thi phi nht qun trong
vic xem xt cc nh hng ca thay i li sut i vi thu nhp li sut thun
ca ngn hng.
Phng php tip cn ph bin nht nh gi nh hng ca ri ro li sut
i vi thu nhp hin ti l phn tch khe h, bao gm lp bng v thi gian
o hn/ti nh gi trong phn loi ti sn v cng n nhy cm vi li sut
theo tng nhm theo thi gian o hn (nu l li sut c nh) hay thi gian cn
li n khi ti nh gi (nu l li sut th ni)
Khong chnh lch, hay cn gi l khe h gia ti sn v cng n trong mt
khong thi gian c th c nhn vi thay i li sut d kin c tnh thay
i ca thu nhp li thun do thay i li sut. V d:
Cm nang qun l ri ro - VCB

76

Khe h m (cng n nhy cm) cho thy c nhiu cng n c ti nh gi


trong mt khong thi gian c nh hn l ti sn. Trong giai on li sut
ang c xu hng tng, thu nhp li sut thun c th b nh hng bt li v
chi ph li trong giai on tng nhanh hn li thu c t ti sn. Nu li
sut ang gim, vi khe h m, Ngn hng s thu c nhiu li nhun hn
do nhiu cng n c ti nh gi vi li sut thp hn.

Khe h dng (ti sn nhy cm) cho thy nhiu ti sn hn cng n s c


ti nh gi trong mt khong thi gian. Trong trng hp ny, thu nhp c
xu hng tng khi li sut tng v nhiu ti sn hn cng n c ti nh gi
ti li sut cao hn.

Da trn mc chp nhn ca ngn hng i vi ri ro li sut, v vi gi nh


v thay i tim tng trong tng lai ca li sut, ALCO c th xy dng hn
mc khe h cho php cho tng giai on thi gian.
6.6.

H thng thng tin cn thit bo co ri ro li sut kp thi v chun


xc

Cc yu cu c bn i vi h thng thng tin qun l ca ngn hng trong vic


bo co ri ro li sut cng tng t nh cc yu cu v bo co ri ro thanh
khon, nh cp trong phn 4.5. Phn tch thi gian o hn ca ti sn v
cng n vi li sut c nh dng trong qun l ri ro thanh khon cng c th
c dng phn tch v mc nhy cm i vi li sut ca cc ti sn v
cng n . Mt yu cu b sung c bit i vi ri ro li sut l cn phi thu
thp thng tin v thi gian ti nh gi ca cc ti sn v cng n vi li sut th
ni.
Cc bo co cn da trn d liu ca Ngn hng v ri ro li sut, bao gm cc
thng tin v:

Mc ri ro li sut ca ngn hng

Hnh vi ca ngi i vay trong vic tr n vay trc hn, v hnh vi ca


ngi gi tin v vic rt tin trc hn, nhm gip ngn hng c th thit
lp c nhng gi thit v ri ro quyn la chn nh m t trn;

Thng tin v tnh tun th ca ngn hng i vi cc c ch hn mc

V d v cc bo co ny c trnh by trong Phn 6.7.


Cm nang qun l ri ro - VCB

77

6.7.

Bo co ri ro li sut

Mt s v d v cc bo co lin quan n qun l ri ro li sut:


Bo co

M t

Mc ch

nh k

Ngun

Bo co li Phn tch cc mc li
sut p dng cho cc ti
sut
sn v cng n trong
bng cn i k ton

Thng tin nhanh v Hng thng


cc mc li sut
lm c s thy
c xu hng
bin li sut
tng th

Th cng

Bo co khe Bng phn tch v thi Phn tch khe h Hng thng
gian o hn/ti nh gi i vi mi giai
h li sut
trong phn b ti sn on v lu k
v cng n nhy cm vi
li sut theo nhng
khong thi gian o
hn (i vi li sut c
nh) hay thi gian cn
li n khi ti nh gi
(i vi li sut th ni)
tnh khe h li sut.

Th cng

Bo co Bo co v nhy cm
nhy
cm ca bin li sut cho
bin li thy nh hng khi li
sut thay i
sut

Th cng

nh
gi
nh Hng thng
hng i vi thu
nhp li thun khi
li sut thay i
trong cc tnh
hung khc nhau

7. Ri ro th trng
7.1.

Khung qun l ri ro th trng

Mc ch ca qun l ri ro th trng l gim thiu l ca ngn hng do nhng


bin ng v gi ca cc ti sn m ngn hng hin c.
Khung qun l ri ro th trng bao gm nm nguyn tc c bn sau:
Nguyn tc

Phn

Chin lc hot ng kinh doanh v u t

7.2

Xc nh ri ro th trng trong cc hot ng ca Vietcombank

7.3

Cm nang qun l ri ro - VCB

78

Thc hin cc nh gi cn thit i vi cc khon u t tim nng


v kim sot cc khon u t hin c

7.4

m bo a dng ho cn thit i vi cc khon u t

7.5

H thng hn mc giao dch v u t r rng v bt buc

7.6

Khung qun l ny ch ra nhng ni dung c bn i vi ri ro th trng lin


quan n nhng bin ng v gi ca chng khon u t. Ni dung qun l ri
ro lin quan n ri ro hi oi v ri ro li sut c cp trong cc phn
ring ca Cm nang ny.
7.2.

Chin lc hot ng kinh doanh v u t

Chin lc i vi hot ng kinh doanh v u t cn bao gm nhng hng


dn c th v:

Mc m hot ng kinh doanh v u t c coi l ch cht (hay khng


ch cht) i vi hot ng ca ngn hng, nht qun vi chin lc hot
ng ca ngn hng

Chnh sch lin quan n cc loi cng c ti chnh m ngn hng c php
kinh doanh hay u t v phng ban c trch nhim i vi cc hot ng
ny.

Mc tiu ca ngn hng khi tham gia v mt giao dch kinh doanh hay u t
no . L do m Ngn hng tham gia vo mt hot ng c th c th la f:

a) L do chin lc, nh u t vo Cng ty chng khon hay Cng ty cho thu


ti chnh Vietcombank, y l mt phn chin lc ca ngn hng nhm cung
cp dch v trong cc hot ng ny.
b) L do u c, nh u t ngn hn vo chng khon nim yt thu li
nhun ngn hn.
c) thu c tc hay li do c phn tng gi trong trung/di hn.
d) duy tr kh nng thanh khon ca cc chng khon c th giao dch trn
th trng thu c mc li nhun hp l.
e) Cho mc ch x hi, nh mua c phn trong cc t chc ti chnh nh hn
theo ch nh ca Ngn hng Nh nc hay B ti chnh truyn kinh
nghim qun l ca Vietcombank cho cc t chc ny.
Cm nang qun l ri ro - VCB

79

7.3.

Xc nh ri ro th trng

Ri ro th trng l ri ro do thay i bt li trong gi th trng, v d nh t


gi hi oi, li sut hay gi vn. Ri ro th trng pht sinh do thay i trong
cc iu kin th trng v bin ng th trng. Phn ny s ch cp n ri
ro th trng lin quan n gi u t vn v u t chng khon, gi chung l
ri ro gi u t
Ri ro gi u t l mt mt tim tng do nhng thay i bt li trong gi tr cc
khon u t m ngn hng nm gi. Ri ro u t c th c phn loi thnh:

Ri ro gi u t chung, lin quan n mc nhy cm ca gi tr danh


mc u t i vi thay i chung trong gi ti sn ca mt nhm ti sn.
Nh vy, ri ro chung ny khng th gim i khi a dng ho u t trong
mt nhm ti sn. Nhng ch s ln, nh ch s VN-Index, ch s Dow Jones
v FTSE-100, bao gm ri ro th trng chung v cho thy mc bin ng
ca th trng vn trn c s tng th.

Ri ro gi u t c th, th hin phn bin ng gi ca mt khon u t c


th c quyt nh bi nhng c im c th ca ngi pht hnh. Ri ro
ny khc vi nhng dao ng trong gi chung ca th trng v c th gim
khi a dng ho u t. Bng cch thit lp mt danh mc vi s lng ln
cc khon u t, ri ro c th ny c th gim i rt nhiu v nhng dao
ng c th trong gi c ca mt loi chng khon s b loi b giao ng
ngc chiu trong gi ca mt loi chng khon khc v ch cn li ri ro gi
u t chung.

Cc yu t khc nh hng ti ri ro gi u t bao gm:

Tnh thanh khon ca th trng s tn ti ca mt th trng chng khon


chnh thc v pht trin vi lng giao dch ln c ngha l gi a ra ca
chng khon ng tin cy hn l trong trng hp chng khon c giao
dch trn th trng khng chnh thc v khng thng xuyn nh trong
trng hp giao dch cc chng khon khng nim yt.

Ri ro hi oi s bin ng ca mt loi tin t c nh hng trc tip ti


bin ng ca gi u t chng khon bng loi tin t

Cm nang qun l ri ro - VCB

80

Ri ro quc gia ri ro lin quan n quc gia ca ngi pht hnh s nh


hng ti bin ng gi u t chng khon. V d khng hong kinh t khu
vc v chnh sch ca Chnh ph hn ch chuyn vn u t.

7.4.

Thc hin nh gi cn thit i vi cc khon u t tim nng v


kim sot cc khon u t hin c

Trc khi u t vo mt chng khon no , ngn hng cn phn tch, nh


gi mi mt v khon u t . Mc ch ca vic nh gi ny cng tng t
nh phn tch tn dng qua phn tch k lng cc thng tin cn thit, ngn
hng s nhn bit c r rng hn nhng nhn t nh hng ti s gim gi ti
sn trong tng lai. Mc chi tit ca phn tch ny tu thuc vo lng tin
u t v nh cp trong phn sau y, bn cht ca khon u t.
Chng khon u t ngn v trung hn
Nhng chng khon trong nhm ny thng bao gm cng tri, tri phiu kho
bc, tri phiu do ngn hng thng mi quc doanh pht hnh cng nh tri
phiu ca cc qu qun l ngoi t (nh Citibank, New York) v cc qu u thc
u t khc. Cc chng khon u t ny cn c nh gi da trn cc tiu
ch sau:

Ri ro tn dng lin quan n bn pht hnh tri phiu l g? Nu bn pht


hnh tri phiu l mt t chc ti chnh hay mt cng ty, ri ro tn dng c
th c nh gi s dng H thng chm im tn dng. Nu bn pht hnh
l c quan Chnh ph th vic chi tr c c Chnh ph bo m hay khng?
Nu ri ro tn dng mc khng th chp nhn c, bn pht hnh c th
chp ti sn hay khng?

C th trng th cp cho chng khon ny khi Ngn hng mun bn chng


khon trc hn hay khng?

Ngn hng c nm gi chng khon no ca bn pht hnh ny trc hay


khng v ngn hng gp phi kh khn no khng lng trc c?

Nu cc chng khon l do qu u thc u t pht hnh th bn cht ca cc


khon u t trong qu l g v chng c bao gm cc cng c phi sinh
hay khng?

Cc yu t ri ro khc c tn ti hay khng, v d nh ri ro hi oi hay ri


ro quc gia?

Cm nang qun l ri ro - VCB

81

Li t khon u t ny c tnh cnh tranh so vi cc khon u t khc vi


cc iu khon tng t hay khng?

Nhn vin khi phng Vn l nhng ngi ph hp nht thu thp cc thng
tin cn thit phc v cho vic phn tch trn. Do cc chng khon ny thng c
li sut c nh v thi gian c nh, Ngn hng thng khng th thanh ton
chng khon trc hn. Do , vic gim st lin tc cc khon u t s ch
ch trng vo vic nhn bit cc yu t quan trng c th gy nh hng ti kh
nng thanh ton chng khon khi o hn v thu li ng hn.
C phiu nim yt v cc khon u t di hn.
Cc khon u t trong mc ny bao gm c phiu giao dch trn Trung tm
giao dch chng khon Vit Nam, tham gia vn vo cc cng ty c phn v u
t vn vo cc cng ty khng nim yt. C phiu v u t vn cn c nh
gi da trn cc ch tiu sau:

Bn cht ngnh m doanh nghip hot ng l g, trin vng ca ngnh nh


th no v v tr ca doanh nghip so snhim vi cc i th cnh tranh ra
sao?

Tnh hnh ti chnh gn y ca doanh nghip nh th no v kh nng hot


ng trong 2 n 3 nm ti ra sao?

Doanh nghip c k hoch hot ng chi tit hay cha v chin lc hot
ng c gn lin vi d ton ti chnh hay khng?

Nu doanh nghip c d ton ti chnh th nhng gi thit lin quan c


hp l hay khng?

Kinh nghim ca Ban lnh o nh th no v kinh nghim, uy tn ca h ra


sao?

T l gi/li nhun (t l PE) ca c phiu nh th no v t l ny so vi


cc doanh nghip cng ngnh ra sao?

Nu doanh nghip l mt ngn hng hay t chc ti chnh, vic mua c phn
c mang li li ch chin lc nh kh nng cung cp dch v an cho vi
Vietcombank, hay gim cnh tranh trc tip trong mt s khu vc hay sn
phm hay khng.

Cm nang qun l ri ro - VCB

82

Phng u t c trch nhim nh gi cc khon u t mi v trnh Ban lnh


o Ngn hng ph duyt. Phng ny cng c trch nhim gim st cc khon
u t hin c da trn bo co phn tch hng qu, bo co na nm hay bo
co thng nin ca nh u t.
7.5.

m bo a dng ho cn thit i vi cc khon u t.

Ngn hng cn hn ch ri ro gi u t bng cch m bo a dng ho cc


chng khon m ngn hng nm gi. Gi nh rng ngn hng duy tr mt danh
mc u t a dng, cc yu t gy nn gim gi ca mt chng khon s khng
gy nh hng n tt c cc chng khon trong danh mc v l tim tng c
th hn ch c. a dng ho u t cn c tin hnh bng cch gim mc
tp trung trong danh mc, da trn nhng tiu ch v d sau:

C phiu hay chng khon;

i tc hay bn pht hnh

Ngnh cng nghip

Loi u t hay nhm ti sn

Loi tin

Thi gian o hn

Quc gia

duy tr a dng ho u t cn c c ch gim st ton b danh mc thng


xuyn pht hin nhng tp trung c th c. Ngn hng c th pht trin nh
hng danh mc u t mong mun theo t l u t nh trc. iu ny cn
c thc hin trn c s chin lc giao dch v u t.
7.6.

H thng hn mc giao dch v u t

Vic thit lp mt c ch hn mc giao dch v u t, nh m t di y, ng


vai tr quan trng trong vic qun l ri ro gi u t. Hn mc c th cc
dng sau:

Hn mc ph duyt u t chng khon. Ban Gim c c th giao hn mc


ph duyt mt s khon u t cho cc trng phng. V d, Trng phng
vn c th ph duyt mua tri phiu kho bc.

Cm nang qun l ri ro - VCB

83

Hn mc dng khi l (stop loss), th hin mc l cha thc hin cao nht
ngn hng ngn hng c th chp nhn i vi mt danh mc u t trc
khi tm cch bn hay gim khon u t nm gi.

Hn mc tp trung, da trn cc tiu ch a dng ho u t nh m t trn


y, hn mc cn c thit lp mt cch nht qun vi mc tiu kinh doanh
v u t ca ngn hng. Cc hn mc ny c th da trn phn trm danh
mc u t hay tng ti sn ca ngn hng.

Hn mc s hu, hn ch %tng vn iu l ca bn nhn u t m ngn


hng c th nm gi. Ngn hng c th hn ch % nm gi c phn ca mt
n v c u t no v nu vt qu mc nht nh th ngn hng s
phi chu thm trch nhim v c th dn ti tnh trng Vietcombank tr
thnh ngi to th trng i vi c phiu ca doanh nghip .

Hn mc lut nh. Quyt nh 492/2000/Q-NHNN5 ngy 28/11/2000 ca


Ngn hng Nh nc quy nh cc khon u t vo mt doanh nghip
khng c vt qu 11% vn iu l ca doanh nghip . Tnh trn tng
s, khng k cc khon u t vo cc t chc tn dng khc, danh mc u
t ca ngn hng khng c vt qu 30% tng vn iu l.

7.7.

Bo co ri ro th trng

Mt s v d v cc bo co lin quan n qun l ri ro th trng:


Bo co
M t
C cu Phn tch cc khon u t
danh mc ang nm gi theo gi tr
ghi s, i chiu vi s ci,
u t
theo cc tiu ch:
C phiu hay chng
khon
i tc hay bn pht
hnh
Ngnh cng nghip
Loi u t hay nhm
ti sn
Loi tin
Thi gian o hn
Quc gia
Bo co Phn tch cc khon u t
ang nm gi theo gi th
iu
trng c tnh. i vi cc
chnh
theo th chng khon khng c
giao dch rng ri, (v d
trng
Cm nang qun l ri ro - VCB

Mc ch
Tng quan v danh
mc gip ban lnh
o c th nh gi
c cu trc ca
danh mc hin ti
so vi c cu d
kin, v pht hin
mc tp
trung
trong danh mc.

nh k
Ngun
Ngn hn: Th cng
Hng thng
Di
hn:
Hng qu

nh gi hot ng Hng thng


ca danh mc v
ca tng loi chng
khon da trn
nhng thay i th

Th cng

84

nh cc chng khon khng


c nim yt) gi c tnh
c th l mt khong gi tr.
Bo co Phn tch thm v u t
nh gi vn, bao gm:
kin
th
u
t iu
vn
trng/ngnh
Thu nhp c tc cho
ton b danh mc v
cho cc khon u t
vo mi doanh nghip
Quy m, bn cht, mc
phc tp v ri ro ca
mi doanh nghip
Tnh hnh ti chnh gn
y ca cc doanh
nghip, bao gm s liu
lch s v d on

trng trong cc
giai on
Cc thng tin qun Na nm
l b sung gip
ra quyt nh v
vic mua hay bn
cc khon u t

Th cng

8. Ri ro hot ng
8.1.

Khung qun l ri ro hot ng

Ri ro hot ng pht sinh do h thng thng tin khng hiu qu, do sai st k
thut, nhng sai phm trong kim sot ni b, nhng tai bin khng nh trc
hay nhng vn v hot ng khc c th dn n mt mt khng nh trc
hay nhng vn v danh ting. Phm vi v thi gian xy ra nhng ri ro hot
ng rt rng ln. Ri ro hot ng l ri ro gy ra nhng khon l ln nht
trong th trng quc t. Cc thng l tt nht ngy cng ch trng ti vic nh
lng ri ro hot ng kh nng xy ra mt s kin v tc ng ti chnh ca
s kin . Do ri ro hot ng c th tng ln cng vi mc phc tp trong
hot ng ca ngn hng, vic p dng khung qun l ri ro nhm qun l cc
ri ro ny l rt quan trng.
Khung qun l ri ro hot ng bao gm 5 nguyn tc c bn sau:
Nguyn tc

Phn

Chin lc qun l ri ro hot ng

8.2

Xc nh ri ro hot ng trong cc hot ng ca Vietcombank

8.3

Cc th tc kim sot ni b gip gim thiu sai phm ca nhn

8.4

Cm nang qun l ri ro - VCB

85

vin
4

Cc quy trnh v kim sot ca h thng cng ngh thng tin gip
m bo an ton h thng v bo mt thng tin c s d liu

8.5

Cc quy trnh m bo an ton v bo him cn thit i vi ti sn


c nh

8.6

Cc chnh sch nhn s nhm to lp v trch nhim ca nhn vin


v mi trng lm vic lnh mnh

8.7

8.2.

Chin lc qun l ri ro hot ng

Chin lc qun l ri ro hot ng cn a ra nhng hng dn r rng v:

Nhn dng cc loi ri ro hot ng ch yu ca ngn hng. Trong giai on


pht trin v ti c cu, mt s ri ro hot ng nht nh s c tm quan
trng hn cc ri ro khc. V d, ti c cu t chc v nhn s d gy ra
nhng sai st ca nhn vin hn trong giai on thay i ban u. Tng t,
nhng sai st trong k thut ca mt phn mm c th nhiu hn trong giai
on th nghim.

Mc ri ro hot ng th trng Ngn hng c th chp nhn i vi tng


loi ri ro trng yu. Ri ro hot ng c th c o lng bng cch s
dng phng php nh gi nh tnh nh xp hng ca kim ton ni b, d
liu v khi lng hot ng, mc quay vng v t l sai st quyt nh
mc ri ro c th chp nhn. Nhng tn tht nh trong hot ng, nh nhng
tn tht do li thng thng, khng thng xuyn ca con ngi l rt ph
bin i vi nhiu doanh nghip, v chi ph gim st v gim thiu cc li
c th ln hn so vi khon tn tht m cc li gy ra. Ngc li,
nhng ri ro hot ng ln vi xc sut nh nhng nh hng nghim trng
cn c ch hn.

8.3.

Xc nh ri ro hot ng

Ri ro hot ng l ri ro c th dn n tn tht cho Ngn hng do nhiu dng


sai st khc nhau c v con ngi v k thut, bao gm:

H thng thng tin, h thng kim sot ni b, h thng bo co khng hiu


qu hay c li;

Cm nang qun l ri ro - VCB

86

Sai phm ca nhn vin

Cc yu t bn ngoi khc c th gy nh hng ti cc ti sn hu hnh ca


Ngn hng, nh hng ti danh ting hay kh nng hot ng bnh thng
ca ngn hng.

Tnh trng hin ti ca Vietcombank c th lm tng ri ro hot ng ca Ngn


hng, v d nh nhng ri ro do cc yu t sau y:

Do t chc hot ng phn tn ca Ngn hng v kh nng cc quy trnh


khng thng nht gia cc chi nhnh, c th dn n li ca nhn vin khng
c pht hin;

Chc nng kim ton ni b vn ang trong giai on bt u hnh thnh v


cn c nhiu ngun lc hn;

H thng Silverlake ang bc u c thit lp v nh hng ca n i


vi cc quy trnh hot ng ca ngn hng

L mt ngn hng tng i tr, Vietcombank cn t kinh nghim thc t v


hot ng hn nhiu cc ngn hng quc t khc. i vi nhiu ngn hng,
hc hi t nhng tht bi trong qu kh l cch tt nht xy dng mt quy
trnh qun l ri ro hiu qu.

8.4.

Cc th tc kim sot ni b gip gim thiu sai phm ca nhn vin

Mt h thng kim sot ni b ng vai tr quan trng m bo hot ng


hiu qu, m bo mc tin cy ca bo co ti chnh v tun th theo php
lut v cc quy nh. Chnh sch kim sot ni b ca ngn hng cn tnh nc
cc chc nng chnh nh x l d liu, hch ton k ton (chun b bo co ti
chnh v cc bo co qun l), h thng lng bng, hot ng cho vay, chng
khon u t, hot ng kinh doanh, tin gi, tin vay v tin mt. Thit lp mi
trng kim sot lnh mnh s gim bt ri ro, sai phm v nhng mt mt
khng nh trc lm nh hng ti uy tn ca ngn hng.
Mi trng kim sot ni b
Mi trng kim sot ni b l c ch trong chc nng kim sot ni b
c thit lp, thc hin v gim st. C ch ny phn nh quan im, nhn thc
v hnh ng ca ban lnh o v tt c cc nhn vin i vi tm quan trng
ca kim sot v cc chnh sch, quy trnh, phng php v c cu t chc ca
Cm nang qun l ri ro - VCB

87

ngn hng. Khng c mt h thng kim sot ni b no c th ngn chn ton


b cc sai st, vi phm. Tuy nhin, vic ngn hng nhn bit c nhng lnh
vc ri ro v m bo c ch kim sot hot ng mt cch hiu qu l rt quan
trng.
U ban Basle v gim st ngn hng khuyn ngh mi trng kim sot ni b
cn bao gm 5 thnh phn c tnh tng h sau:

Mi trng kim sot v gim st ca Ban lnh o. Ban lnh o ng vai


tr quan trng trong vic nh hng, ch o v gim st ngn hng, thit
lp cc quy nh v c cu phn nh quan im chung v tm quan trng ca
kim sot.

Xc nh v nh gi ri ro. Mt lnh vc quan trng trong c ch kim sot


l kh nng pht hin v nh gi tt c cc yu t bn trong v bn ngoi c
nh hng bt li n hot ng, thng tin v ngha v tun th ca ngn
hng. Vic nh gi ri ro ca ngn hng bao gm pht hin, phn tch v
qun l nhng ri ro c lin quan n vic thc hin cc mc tiu ca ngn
hng.

Cc hot ng kim sot v phn tch nhim v. Cng vic ny bao gm


thit lp cc chnh sch v quy trnh v thng qua vic p dng cc chnh
sch v quy trnh o xc minh c chi tit cc giao dch v hot ng, ng
thi m bo cc kim tra cn thit i vi vic thc thi cc nhim v ca
nhn vin, m bo vic phn tch nhim v mt cch c hiu qu. Phn tch
nhim v, kim tra cp lnh o cao cp, kim tra thc t ti sn, i
chiu v nh gi kh nng hot ng l nhng hot ng kim sot thng
gp nht.

Thng tin lin lc. Vic ny lin quan n c cu t chc nhm lu chuyn
thng tin mt cch tin cy v kp thi trong tt c cc hot ng ca ngn
hng. Thng tin v lin lc l qu trnh thu thp v trao i thng tin cn thit
thc hin, qun l v kim sot hot ng ca ngn hng.

Kim sot hot ng v sa cha sai st. Vic ny lin quan n cng tc
kim sot hng ngy v nh k i vi kh nng hot ng hiu qu v sa
cha li mt cch nhanh nhy ca h thng kim sot ni b ca ton b
ngn hng, bo co n cc cp c thm quyn.

Cm nang qun l ri ro - VCB

88

Cc k thut kim sot ni b


Nhng k thut c bn trong kim sot ni b bao gm tch bit cc chc nng,
kim tra cc giao dch, duy tr h s giao dch, o to v cung cp cc cng c
phng nga v cc cng c hnh chnh khc.

Tch bit cc chc nng l cng c c bn nht thit lp h thng kim


sot ni b. N thit lp cc thang bc thm quyn, trch nhim c phn
cng hp l v c nh.

Cc giao dch c th c kim tra trc hoc sau khi thc hin. Vic kim
tra trc gip ngn nga nhng giao dch khng hp l hay khng c ph
duyt chng no ngi kim sot nhn c cc giao dch . Vic kim tra
sau khng th ngn nga c nhng giao dch khng c ph duyt nhng
c th pht hin c chng. V d, vic kim tra i chiu s d ngn hng
c th gip pht hin vic s dng ti khon khng theo ph duyt. Tuy
nhin, vic kim tra ch c th c hiu qu khi c tin hnh mt cch cn
trng v ton din pht hin c nhng sai st v ngi tin hnh kim
tra phi c lp vi ngi thc hin cc hot ng c kim tra.

Duy tr h s giao dch ng vai tr quan trng c h thng kim sot ni


b tt. Cc h s ny gip cho vic xem xt kim tra cc giao dch, h tr
cng vic ca kim ton ni b v kim ton c lp v l c s cho cc
thng tin bo co ca ngn hng.

Cung cp cc cng c bo v nh kt gi tin, kho lu tr an ton, ca c


kho v my camera. Nhng cng c ny ngn nga cc hot ng v giao
dch khng c php v nn c s dng mi lc v ni c th.

Cung cp cc cng c kim sot hnh chnh ni b bng cch gim bt


nhng li do v khi ghi chp cc giao dch. Cc cng c kim sot ny bao
gm cc cng c my mc, nh my tnh, my m tin cng nh nhng
cng c khng dng my nh h thng s sch ghi chp kp v tnh tng c
lp.

8.5.

Cc quy trnh v kim sot ca h thng cng ngh thng tin gip m
bo an ton h thng v bo mt thng tin c s d liu.

Tnh tin cy, ton vn v sn c ca d liu t my gi vai tr quan trng trong


hot ng thng nht ca ngn hng. Ngn hng hot ng trong mt mi
Cm nang qun l ri ro - VCB

89

trng cng ngh thng tin phc tp. Mi trng ny, cng vi nhng mc tiu
pht trin hin ti v tng lai, lm tng thm tnh phc tp trong h thng qun
l thng tin ca ngn hng. Trn quan im , ngn hng nhn thy cn xy
dng cc mc tiu v chin lc c th v chc nng ca h thng cng ngh
thng tin.
Trong chin lc cng ngh thng tin ny, nhng vn sau cn c ch trng
do nh hng quan trng ca chng i vi vic qun l ri ro hot ng.

Phng php tip cn c t chc i vi vic trin khai cc h thng mi


nhm gim bt ri ro v sai st c th c nhng phn mm mi hay do h
thng mi khng p ng c yu cu s dng. Cm nang hng dn s
dng v cc ti liu o to l rt quan trng m bo ngi s dng hiu
ng h thng mnh ang s dng nhm gim ri ro sai st.

Vn bn v cc chnh sch v quy trnh v bo m an ton v qun l h


thng thng tin bao gm cc yu cu c bn nh: Nhn dng, xc thc, kim
sot quyn truy cp, bo mt, m ho, qun l bo mt v kim sot viruts.
Vic ny lin quan n c an ton vt l ca h thng thng tin ti Trung tm
d liu v cc chi nhnh v an ton v mt logic nh s dng mt khu,
tng la cho nghip v ngn hng in t.

K hoch phc hi thm ho (DRP) cn c thit lp vi cc chnh sch v


quy trnh chi tit phc hi trong trng hp thm ho c th gy nh
hng ti hot ng ca Trung tm d liu hay nh hng ti ton b h
thng ngn hng. DRP cn bao gm tt c nhng bc cn thit phc hi
hot ng v kh nng truy cp vo h thng hot ng mt cch kp thi. K
hoch ny cn c th nghim 6 thng mt ln m bo tnh hiu qu v
thc thi v c th cp nht khi mi trng thay i. Bn sao ca k hoch
ny cn c lu tr ni ring bit v phn pht cho cc nhn vin ch
cht trong tt c cc phng ban lin quan.

8.6.

Cc quy trnh m bo an ton v bo him cn thit i vi ti sn c


nh.

Cc tn tht v ti chnh c th xy ra do hng hc, mt trm hay mt mt khc


v ti sn hu hnh c gi tr ln thuc s hu ca ngn hng (hay ngn hng
gi h khch hng). Cc tn tht ny cn c gim thiu qua cc quy trnh nh
m t di y:
Cm nang qun l ri ro - VCB

90

Bo qun v vt cht i vi cc ti sn c gi tr ln nh tin mt v vng


ti Ngn hng v trong qu trnh vn chuyn gia cc a im.

Nh ca, thit b cn c bo him chy n, mt cp,...

Quy trnh mua hng ho v dch v cho mc ch s dng ca ngn hng cn


m bo hng ho v dch v t cht lng yu cu v vic mua bn c
tin hnh trn vi cc iu khon thng mi thng thng. u thu cnh
tranh gip ngn hng m bo nhn c hng ho v dch v trong trao i
ngang gi. Hng gi ch s dng cn c bo qun hp l.

8.7.

Cc chnh sch nhn s nhm to lp trch nhim ca nhn vin v


mi trng lm vic lnh mnh.

khuyn khch nhn vin lm vic phc v cho li ch ngn hng, cc chnh
sch nhn s sau y cn c cn nhc:

C ch tin lng cn phi nht qun vi mc ch ca ngn hng. Khng


nn c chnh sch tin lng chp nhn cc hnh vi sai tri, nh to thu nhp
ngn hn i ngc li chnh sch hay vt qu hn mc cho php, v cc
chnh sch nh vy c th lm gim tnh chnh trc ca hot ng kinh doanh
ngn hng.

Mc tiu hot ng r rng v nh gi hiu qu cng vic (nh trnh by sau


y)

C ch b nhim, thng pht hiu qu.

Cc chnh sch v ngh nghip, phc li, o to cho nhn vin

Quan h lm vic chuyn nghip v lnh mnh trn c s tn trng ln nhau


gia cc nhn vin.

Trao i c hiu qu gia ngn hng v nhn vin

X l cc vn ca nhn vin mt cch c h thng v hp l trn c s


quy nh.

nh gi v pht trin nhn lc


Mt h thng pht trin v nh gi nhn lc l cng c quan trng i) hng
mc tiu ca nhn vic theo mc ch v chin lc ca ngn hng, v ii)pht
trin nhn lc thng xuyn da trn phn hi t cng tc ca nhn vin. H
thng ny bao gm hai yu t:
Cm nang qun l ri ro - VCB

91

1. t mc tiu ca mi c nhn kt hp cht ch vi cc yu t chin lc ca


ngn hng vo u mi giai on nh gi; v
2. Tin hnh nh gi v phn hi v cng tc ca cc nhn vin vo cui mi
k.
Cc mc tiu ca c nhn phi SMART, t vit tt cho Specific c th,
Measurale c th o lng, Achivable c th t c, Relevant Hp l v
Time-frame- nh mc thi gian. Khi ra cc mc tiu ny, chng cn c
thng nht gia nhn vin v ngi ph trch. Vic nh gi nh k v cng tc
ca nhn vin cn c trao i vi nhn vin, bao gm c quan h gia vic
nh gi vi lng bng ca nhn vin . H thng nh gi v pht trin nhn
s cn c ngh khen thng cho nhn vin cng tc tt. nht qun vi c
cu v hot ng ca ngn hng, chi tit ca h thng ny cn c thit lp v
theo di bi Phng T chc cn b.
8.8.

Bo co ri ro hot ng

Bo co ri ro hot ng nhm cung cp cho Ban lnh o nhng phn hi v


mc hiu qu ca cc quy trnh thc hin v m bo c th so snh vi
nhng tiu chun v hot ng, bao gm:

Cc bo co pht hin ca kim sot ni b, do kim ton ni b v kim


ton c lp hay thanh tra NHNN tin hnh

D liu v t l li trong x l thng tin da trn khi lng giao dch;

S ln h thng thng tin (hay b phn ca h thng) b ngng hot ng


trong thng

Cc bo co v kim tra, cp nht k hoch phc hi thm ho

Nhng tn tht khng c bo him v mt mt hay hng hc ti sn

9. C cu t chc qun l ri ro
Theo U ban Basle v gim st ngn hng Qun l ri ro phi l mt qu trnh
lin tc ti tt c cc cp ca t chc tn dng v ng vai tr quan trng i vi
kh nng thc hin cc mc tiu, duy tr kh nng ti chnh v tr n ca t chc
.
S di y l khuyn ngh v c cu t chc qun l ri ro ca ngn hng
Cm nang qun l ri ro - VCB

92

Hi ng qun
tr
U ban Qun l
ri ro
Ban Tng
gim c

U ban qun
l ri ro tn
dng

U ban qun
l ti sn v
cng n
Ri ro thanh khon
Ri ro hi oi
Ri ro li sut

Phng
k ton

Phng kim ton


v kim sot ni
b

Phng
tin hc

Khi
phng
vn

Phng
cng n

Ri ro
tn
dng

Phng
Qun l tn
dng

Nm phng ban thuc phn di cng ca s l ni cung cp thng tin u


tin cho cc U ban qun l ri ro, v cc phng ban ny c lin quan n cc
hot ng c ri ro (Phng tn dng, Phng Kinh doanh ngoi t) hay c kh
nng thu thp thng tin o lng ri ro (Phng K ton, Phng tin hc)
Di y l vai tr v trch nhim ca cc u ban gp phn vo qun l ri ro.
c bit, cc u ban ny l yu t quan trng trong ni dung th nm ca khung
qun l ri ro Kim sot hot ng v sa cha sai st nh cp trong Mc
2.4.
9.1.

U ban Qun l ri ro

Cm nang qun l ri ro - VCB

93

Mc tiu
Mc tiu ca U ban Qun l ri ro l m bo Vietcombank lun lun duy tr
khung qun l ri ro mt cch thn trng v hiu qu. U ban ny hot ng
di quyn ca Hi ng Qun tr. U ban ny cng kim sot vic phn quyn
v thc hin cc chc nng qun l ri ro i vi ba u ban lin quan n ri ro
cn li.
Trch nhim
U ban Qun l ri ro c cc trch nhim sau:

Duy tr khung qun l ri ro thn trng v y , v nht qun vi chin


lc chung ca ngn hng;

m bo cc ri ro ca ngn hng c nhn thc r.

m bo bn cht v quy m cc ri ro ca ngn hng nht qun vi phng


hng ca Hi ng Qun tr

Xem xt bo co qun l ri ro v c k hoch hot ng khi ri ro c pht


hin khng nht qun vi phng hng ca Hi ng qun tr;

Ph duyt cc chnh sch qun l ri ro v hn mc cho cc ri ro chnh v


tn dng, th trng (bao gm c ri ro hi oi v li sut), thanh khon v
hot ng.

U ban Qun l ri ro cn xem xt v khi cn khuyn ngh vi Hi ng Qun


tr, ph duyt nhm m bo vi mii ri ro ch yu:

C cc chnh sch v quy trnh qun l ri ro cn thit;

Duy tr danh sch cc sn phm c ph duyt

Bo m kim sot y i vi cc sn phm v quy trnh mi

Cc th tc c ph duyt v phn cng trch nhim v bo co

Vic bo co c thc hin kp thi v chnh xc, m bo yu cu ca Hi


ng qun tr

C ch kim sot hp l qun l ri ro

Cc hn mc hp l v hiu qu c thit lp v qun l

Cm nang qun l ri ro - VCB

94

Vic phn cng trch nhim c ghi chp r rng v m bo tnh n cc


ri ro; v

C cc quy trnh xem xt ri ro

Mc tiu quan trng ca U ban Qun l ri ro l ng vai tr thc y qu trnh


pht trin v duy tr mt m hnh qun l ri ro tin tin v ph duyt cch thc
v phng php o lng nh lng ri ro.
9.2.

U ban qun l ti sn v cng n (ALCO)

Mc tiu
Mc tiu ca ALCO bao gm:

Qun l bng cn i k ton trong hn mc ri ro v thu nhp c ph


duyt ca ngn hng;

m bo c cu ri ro nht quan vi chin lc v ri ro ca Hi ng Qun


tr

Xem xt sn phm mi v sn phm hin c v cc mt ri ro, ti chnh v


mc vn; v

m bo cn nhc n cc yu t nh hng tim nng i vi cc quyt


nh v ri ro ca ngn hng.

Trch nhim
Nhng trch nhim ch yu ca ALCO bao gm:

m bo xc nh y cc ri ro trn bng cn i ti sn ca ngn hng

Kim sot cc ri ro v m bo tun th vi chin lc ca ngn hng

m bo o lng v bo cc cc ri ro trong bng mt cch thch hp

m bo hn mc v kim sot thch hp i vi ri ro

Ph duyt cc chin lc v chnh sch v lin quan v kim sot cc ri ro


ch yu v li sut, thanh khon v hi oi

m bo duy tr ngun vn cn thit cho ngn hng

Cm nang qun l ri ro - VCB

95

m bo duy tr tnh thanh khon y

m bo c k hoch i ph vi trng hp khng hong thanh khon v


c phng n i ph khi cn thit.

Kim sot cc din bin ca th trng cng nh vic thay i cc quy nh


m bo ngn hng c th phn ng kp thi.

m bo vic nh gi sn phm trong ngn hng c tnh n yu t ri ro v


yu cu v vn.

Trong giai on u, ALCO c th ch trng vo vic xem xt cc quyt nh v


danh mc u t chng khon (cc quyt nh v ti sn). Sau , ALCO c th
m rng ra xem xt cc quyt nh v ngun vn (cng n). Kh nng ra quyt
nh ca ALCO s tng dn ln vi vic tng dn kh nng tip cn cc thng tin
v ri ro. Vic phn tch cc thng tin mt cch hiu qu yu cu c mt tp hp
cc thng tin bo co ca ALCO lm c s cho tho lun trong cc bui hp ca
ALCO. Tp hp bo co ny c th bao gm cc bo co nh nu trong cc mc
v bo co ca ri ro thanh khon, ri ro hi oi, ri ro li sut v ri ro th
trng.
9.3.

Phng Kim ton v kim sot ni b (ICAD)

Mc tiu
Phng Kim ton v kim sot ni b (ICAD), bo co Tng gim c, c vai
tr quan trng trong vic xc nh liu vic thc thi chin lc qun l ri ro c
tun th theo cc chnh sch qun l ri ro c thit lp, v liu cc kim
sot ni b hin ti c y v ph hp. Vic ICAD l b phn c lp vi cc
hot ng hng ngy v c nhim v xem xt hot ng ca tt c cc b phn
l mt vn rt quan trng.
Trch nhim
ICAD c trch nhim thc hin cc hot ng nh cp sau y. Cc hot
ng ny cn c Ban gim c ph duyt trong k hoch kim ton thng
nin, trong nu r cc hot ng qun l ri ro, hot ng kim ton do
ICAD thc hin, nu r thi gian v mc thng xuyn tin hnh kim ton:

Xem xt tnh hp l, y , hiu qu ca h thng kim sot ni b v mi


trng kim sot ni b;

Cm nang qun l ri ro - VCB

96

m bo phn tch quyn hn thch hp gia qun l, kim sot, bo co v


thanh ton;

Kim tra kim sot nh k v kim tra bt thng v vic tun th theo cc
chnh sch qun l ri ro ca Ngn hng v quy nh ca Ngn hng Nh
nc

Xem xt vic thc hin cc chnh sch qun l ri ro

Xem xt chc nng k ton v kim tra h s khc

Xem xt quyt nh ca Tng gim c i vi hot ng ca Ngn hng

Theo c cu t chc, hot ng ca ICAD ch trng vo cc ri ro hot ng.


Do phm vi bao trm ca loi ri ro ny, phn trch nhim qun l ca chc
nng ICAD ti S giao dhc v cc chi nhnh cng rt rng. Do , mt cng tc
rt quan trng i vi ICAD l cn phi nu r trong k hoch kim ton thng
nin cc vn u tin ca hot ng kim ton, l cc vn lin quan n
cc lnh vc c nhiu ri ro hot ng nht trong ngn hng.
ICAD cn c tip cn khng hn ch vi tt c cc hot ng, cc ti sn v
nhn s ca ngn hng trong chng mc cn thit thc hin chc nng ca
mnh mt cch hiu qu. hot ng hiu qu, ICAD cn phi theo di cc
hot ng c bo co, m bo lnh o nhn trch nhim khc phc cc
s c v c hnh ng x l kp thi.
Quyn hn v chc nng c lp ca ICAD c th tng ln vi vic thnh lp
U ban Kim ton c lp kim sot v h tr cc hot ng. Hoc trch
nhim ca Ban Kim sot hin ti ca Ngn hng c th c m rng tham
gia su hn vo cc hot ng ca ICAD.
9.4.

U ban Qun l ri ro tn dng

Hot ng ca U ban ny c cp trong Phn 3.6.


1. Ma trn chm im tn dng i vi cc t chc ti chnh
Ma trn chm im tn dng i vi cc t chc ti chnh c thit lp trn cc
tiu ch sau:
Tiu ch
Cm nang qun l ri ro - VCB

Tham chiu
97

Cc ch s ti chnh

1.1

Cc yu t phi ti chnh

1.2

Quan h vi Ngn hng Ngoi thng Vit Nam

1.3

Xp hng ca cc T chc xp hng quc t

1.4

T trng ca cc tiu ch
im tng hp cho cc phn nhm t chc ti chnh khc nhau c tnh ton
da trn t trng cho tng tiu ch nh sau:
Cc ngn hng Vit Nam
Quc
doanh

C phn

Lin
doanh

Cc
ngn
hng
nc
ngoi*

Cc ch s ti chnh

20%

30%

30%

25%

Cc yu t phi ti chnh

40%

40%

40%

10%

Quan h vi Ngn hng Ngoi 30%


thng Vit Nam

30%

30%

20%

Xp hng ca cc T chc xp hng 10%


quc t

45%

* Bao gm c chi nhnh ngn hng nc ngoi Vit Nam.


Xp hng im
C mi mc nh gi ri ro, theo thang im cao nht l 100 v thp nht l
10:

im

Xp hng

nh gi

92 - 100

Thng hng

Thp

83 - 91

Xut sc

Thp

74 - 82

Rt tt

Thp

65 - 73

Tt

Thp

Cm nang qun l ri ro - VCB

Nhm ri ro

98

56 - 64

Trung bnh

Trung bnh

47 - 55

Tho ng

Trung bnh

38 - 46

Di trung bnh

Trung bnh

29 - 37

Di chun

Cao

20 - 28

Kh nng khng thu hi cao

Cao

10 - 19

10

Kh nng khng thu hi rt cao

Cao

Cm nang qun l ri ro - VCB

99

Ph lc 1 - Ma trn Chm im tn dng


1.1.

Cc ch s ti chnh
Tiu ch
im

Phn loi cc ch s ti chnh i vi cc t chc ti chnh


10

Ch s m bo an ton vn
1. Tng vn/Tng ti sn chu ri ro (BIS) (%)

> 8%

7%- 8%

6%-7%

5%-6%

4%-5%

3%-4%

2%-3%

1%-2%

0%-1%

< 0%

2. Vn t c/Tng ti sn

> 14%

12%-14%

10%-12%

8%-10%

6%-8%

4%-6%

3%-4%

2%-3%

1%-2%

< 1%

3. N qu hn/Tng d n tn dng

0%-1%

1%-2%

2%-3%

3%-4%

4%-5%

5%-6%

6%-7%

7%-9%

9%-10%

> 10%

4. D phng ri ro tn dng/ N qu hn

> 90%

80%-90%

70%-80%

60%-70%

50%-60%

40%-50%

30%-40%

20%-30%

10%-20%

< 10%

5. Tng d n tn dng thun/Tng ti sn

> 90%

80%-90%

70%-80%

60%-70%

50%-60%

40%-50%

30%-40%

20%-30%

10%-20%

< 10%

6. Ti sn thanh khon/Tng ti sn

80% -90%

70%-80%

60%-70%

50%-60%

40%-50%

30%-40%

20%-30%

10%-20%

5%-10%

< 5%

7. Ti sn thanh khon/Tng tin gi

80% -90%

70%-80%

60%-70%

50%-60%

40%-50%

30%-40%

20%-30%

10%-20%

5%-10%

< 5%

8. Li nhun trn tng ti sn (ROA)

> 2,5%

2,2%-2,5%

1,9%-2,2%

1,6%-1,9%

1,3%-1,6%

1,0%-1,3%

0,7%-1,0%

0,4%-0,7%

0,2%-0,4%

<0,2%

9. Li nhun trn vn ch s hu (ROE)

> 20%

18%-20%

16%-18%

14%-16%

12%-14%

10%-12%

8%-10%

6%-8%

4%-6%

< 4%

10. Thu nhp li cn bin (Thu nhp li thun/Tng ti


sn sinh li)

> 4,8

4,7 4,8

4,6-4,7

4,5-4,6

4,4-4,5

4,0-4,4

3,8-4,0

3,7-3,8

3,5-3,7

< 3,5

Ch s n qu hn v D phng ri ro tn dng

Ch s thanh khon

Ch s sinh li

Tng cng

1.2.

Cc yu t phi ti chnh
100

STT

im

10

Mi trng kinh doanh quc gia

Thun li

Bnh thng

Cnh tranh cao

Suy thoi

Khng c trin vng

Trnh ca nn ti chnh quc gia

Pht trin cao

Trung bnh, ang pht


trin

Trung bnh, n nh

Trung bnh, gim st

Mc thp

Chin lc kinh doanh v qun l ri ro


ca t chc ti chnh

Ton din v c thc


hin c hiu qu

c thit lp v c
thc hin, t chi tit

c thit lp v
c thc hin, t chi
tit

Khng c thit lp
y

Khng c thit
lp

Nng lc v kinh nghim iu hnh ca


Ban Lnh o

Nhn thc y v phn


ng c hiu qu cc vn
ri ro, cc thnh vin c
trn 10 nm kinh nghim

Nhn thc c vn
v c kh nng gii
quyt nhng vn
nht nh, cc thnh
vin c trn 5 nm kinh
nghim

t nhn thc c vn
v kh nng thc
hin hn ch, cc
thnh vin c trn 2
nm kinh nghim

Gp nhiu kh khn
trong qu trnh qun
l, cc thnh vin c
trn 1 nm kinh
nghim

Mi c b nhim

C cu qun l ri ro t chc ti chnh

c xy dng bng vn
bn v c kim tra thng
xuyn

c thit lp

Tn ti nhng khng
c chnh thc ho
hay c vn bn ho

Qun l ri ro hn ch

Qun l ri ro khng
c thc hin ng
n

C ng

100% s hu nh nc

>50% s hu nh nc

> 20% s hu nh
nc

100% s hu t nhn
vi cc c ng ln
c tn tui

100% s hu t
nhn vi nhiu c
ng nh

V th cnh tranh

Cao, chim u th

Bnh thng, ang pht


trin

Bnh thng, ang


st gim

Thp, ang st gim

Rt thp

a dng ho: 1) cc dch v ngn hng,


2)th trng, v 3) v tr a l

a dng ho cao

Ch 2 trong 3

Ch 1 trong 3

Khng, ang m rng

Khng,
cao

c bit n trong ngnh ngn hng

C, trn ton th gii

C, trong khu vc

C, trong quc gia

C, trong a phng

Mi thnh lp

10

H tr ti chnh t Chnh ph

Thng xuyn, gi tr ln

Thng xuyn, gi tr
trung bnh

Trung bnh so vi cc
t chc cng loi

t c h tr

Khng nhn c
h tr

1.3.

tp

trung

Quan h vi Ngn hng Ngoi thng


101

STT

im

10

Quan h vn/Lin ngn hng


1

Cc ti khon Nostro&Vostro v
tin gi c k hn vi NHNT

Giao dch thng


xuyn, s d trung
bnh hn 500 t ng

Giao dch thng


xuyn, s d trung
bnh hn 100 t ng

Giao dch khng


thng xuyn, s d
trung bnh hn 100
t ng

Giao dch khng


thng xuyn, ang
pht trin

Giao dch khng


thng xuyn, ang
st gim

Quan h vi NHNT trn th trng


lin ngn hng

S lng giao dch


hn 50 giao
dch/ngy, gi tr
giao dch hn 30 t
ng

S lng giao dch


hn 30 giao
dch/ngy, gi tr
giao dch hn 10 t
ng

S lng giao dch


hn 10 giao
dch/ngy, gi tr
giao dch hn 1 t
ng

S lng giao dch


hn 5 giao
dch/ngy, gi tr
giao dch hn 500
triu ng

S lng giao dch


di 5 giao
dch/ngy, gi tr
giao dch di 500
triu ng

Thu nhp li t cc giao dch vi


cc t chc ti chnh trn tng thu
nhp ca NHNT t cc giao dch
lin ngn hng

Hn 5% thu nhp li
trn th trng lin
ngn hng

Hn 3% thu nhp li
trn th trng lin
ngn hng

Hn 1% thu nhp li
trn th trng lin
ngn hng

Hn 0,5% thu nhp


li trn th trng
lin ngn hng

t hn 0,5% thu nhp


li trn th trng
lin ngn hng

Quan h Thanh ton


4

Tng gi tr thanh ton vi t chc


ti chnh trn tng gi tr thanh
ton vi th trng m t chc
hot ng

Hn 50%

Hn 20%

Hn 10%

Hn 5%

t hn 5%

Biu ph p dng cho NHNT

Thun li

Cnh tranh

Trung bnh

Cao

Rt cao

Hn 3 hp ng

Hn 3 hp ng

t hn 3 hp ng

Ch c 1 hp ng

Khng c hp ng

Hot ng tn dng
6

Cho vay hp vn di hnh thc

102

ng ti tr vi NHNT

trong 1 nm qua

trong 5 nm qua

trong 5 nm qua

trong 5 nm qua

no trong qu kh

Cc hot ng tn dng khc, gii


hn tn dng cp cho nhau (*)

Gii hn tn dng
hn 500 t ng

Gii hn tn dng
hn 300 t ng

Gii hn tn dng
hn 50 t ng

Gii hn tn dng
hn 10 t ng

Gii hn tn dng
nh hn 10 t ng

Khng thu hi c n/Gia hn

Khng c trong 10
nm qua

Khng c trong 5
nm qua

t hn 3 ln trong 5
nm qua

t hn 3 ln trong 2
nm qua

Hn 3 ln trong 2
nm qua

Li sut p dng i vi nhau (**)

Thun li

Cnh tranh

Trung bnh

Cao

Rt cao

Thun li

Cnh tranh

Trung bnh

Khng

Chnh sch u i dnh cho


NHNT
10

NHNT c nhn c chnh sch u


i no khng t t chc ti chnh
v ph, gim gi, hoa hng?

(*) Trong trng hp mc p dng khc nhau (NHNT cho TCTC v TCTC cho NHNT) th ly mc trung bnh
(**) Giao dch thanh ton bao gm c chuyn tin v thanh ton ph thuc chng t (L/C, nh thu...)

103

1.4.

Xp hng ca cc T chc xp hng quc t


im

Moodys

Standards&Poors

Fitch IBCA

Capital Intelligence

10@

Di hn

Ngn hn

Di hn

Ngn hn

Di hn

Ngn hn

Di hn

Ngn hn

10

Aaa

Prime-1

AAA

A1

AAA

F1

AAA

A1

Aa1

AA+

F1-

AA+

Aa2

Aa3

AA-

AA-

A1

A+

A+

A2

6
5
4

A3
Baa1

AA+
Prime-2

Prime-3

AA

ABBB+

A2

A3

AA

ABBB+

F2

AA
A+
A

F3

BBB+
BBB

Baa2

BBB

BBB

BB+

Baa3

BBB-

BBB-

BB

Ba1

BB+

BB+

B+

Ba2

BB

Ba3

BB-

BB-

B1

B+

B+

B2

Not - Prime

BB

B3

B-

B-

Caa

CCC

CCC

Ca

CC

CC

A2

A3

CCC

DDD

104

2. Chm im tn dng i vi doanh nghip


Ma trn chm im tn dng i vi doanh nghip da trn nhng tiu ch sau:
Tiu ch
Quy m doanh nghip
Cc ch tiu ti chnh
Cc tiu ch khc

Tham chiu
2.1
2.1
2.1

Khi nim doanh nghip y bao gm:

Doanh nghip Nh nc(DNNN);

Doanh nghip va v nh (DNVVN) v cc doanh nghip t nhn ca Vit


Nam;

Doanh nghip c vn u t nc ngoi (DNTNN).


Quy m doanh nghip c dng quyt nh phng php cho im trong
phn cc ch s ti chnh m khng tham gia vo tng s im cui cng.
T trng tiu ch
C th, t trng ca cc tiu ch khi cho im nh sau:
Thng tin ti chnh khng
c kim ton
DNNN DNVVN
DNT
& DN
NN
khc
25%
35%
45%
75%
65%
55%

Ch s ti chnh
Cc tiu ch khc

Thng tin ti chnh khng


c kim ton
DNNN DNVVN
DNT
& DN
NN
khc
35%
45%
55%
65%
55%
45%

Xp hng im
C 6 mc nh gi ri ro, theo thang im cao nht l 100 v thp nht l 24:
im

Xp loi

nh gi

Nhm ri ro

87-100

AA

Xut sc

Thp

74-86

Tt

Thp

61-73

BB

Trung bnh

Trung bnh

48-60

Di trung bnh

Trung bnh

35-47

CC

Di chun

Cao

t hn 35

Ri ro khng thu hi

Cao

2.1 Quy m doanh nghip

STT

Tiu ch

Ni dung

im

Vn

Hn 35 t ng

T 30 t ng n 35 t ng

T 25 t ng n 30 t ng

T 20 t ng n 25 t ng

T 15 t ng n 20 t ng

T 10 t ng n 15 t ng

T 5 t ng n 10 t ng

Di 5 t ng

Hn 2.000 ngi

T 1.500 n 2000 ngi

T 1.000 n 1500 ngi

T 500 n 1000 ngi

T 100 n 500 ngi

T 50 n 100 ngi

t hn 50

Hn 1.400 t ng

T 1.050 t ng n 1.400 t ng

T 750 t ng n 1.050 t ng

T 500 t ng n 750 t ng

T 300 t ng n 500 t ng

T 150 t ng n 300 t ng

T 50 t ng n 150 t ng

Di 5 t ng

Hn 28 t ng

T 21 t ng n 28 t ng

T 15 t ng n 21 t ng

T 10 t ng n 15 t ng

T 6 t ng n 10 t ng

T 3 t ng n 6 t ng

T 1 t ng n 3 t ng

Di 1 t ng

Lao ng

Doanh thu
thun

Ngha v i
vi ngn sch

Xc nh quy m doanh nghip


Quy m doanh nghip

Ln

Va

Nh

106

im

22-31

12-21

t hn 12

2.2 Ch s ti chnh
Doanh nghip i vay c cho im da trn cc ch s ti chnh theo cc tiu
ch sau:
Cch cho im khc nhau tu thuc vo:
(i)
Quy m doanh nghip (ln, trung bnh, nh) v
(ii) Lnh vc:

Nng nghip, lm nghip v ng nghip.

Thng mi v dch v.

Xy dng.

Sn xut.
1. i vi doanh nghip trong lnh vc nng nghip, lm nghip v ng nghip
Phn loi cc ch s ti chnh cc doanh nghip
im

T
trng

Quy m ln
100 80 60 40

Quy m trung bnh


20 100 80 60 40

Quy m nh

20 100 80 60 40

20

Cc ch tiu thanh khon


1. Kh nng thanh khon

8%

2.1 1.5

0.7 <0.7 2.3 1.6 1.2 0.9 <0.9 2.5

2. Kh nng thanh ton nhanh

8%

1.1 0.8 0.6 0.2 <0.2 1.3

0.7 0.4 <0.4 1.5 1.2

3.5

1.5
1

<1

0.7 <0.7

Ch tiu hot ng
3. Vng quay hng tn kho

10%

3.5

<2 4.5

<3

2.5

4. K thu tin bnh qun

10%

40 50 60 70 >70 39 145 55 60 >60 34 38 44 55 >55

5. doanh thu trn tng ti sn

10%

3.5 2.9 2.3 1.7 <1.7 4.5 3.9 3.3 2.7 <2.7 5.5 4.9 43 3.7 <3.7

107

<2

Ch tiu cn n
6. N phi tr/tng ti sn

10%

39 48 59 70 >70 30 40 52 60 >60 30 35 45 55 >55

7. N phi tr/ vn ch s hu

10%

64 92 143 233 >233 42 66 108 185 >185 42 53 81 122 >122

8. N qu hn/tng d n
ngn hng

10%

9. Tng thu nhp trc


thu/doanh thu

8%

2.5

10. Tng thu nhp trc


thu/Tng ti sn

8%

4.5

3.5

11. Tng thu nhp trc


thu/vn ch s hu

8%

10 8.5 7.6 7.5 <7.5 10

>3

3.5

4.5

7.5

>3

>3

2.5 <2.5 5

4.5

3.5 <3.5

3.5 <3.5 6

5.5

4.5 <4.5

Ch tiu thu nhp

Tng cng

1.5 <1.5 4
3

<3

<7 10

8.3 7.4 <7.4

100%

Ghi ch: Cc ch s thc t gn vi tr s no nht th p dng cho xp hng ,


nu nm gia hai tr s th u tin nghing v pha loi tt hn.
2. i vi doanh nghip trong lnh vc thng mi v dch v
Phn loi cc ch s ti chnh cc doanh nghip
im

T
trng

Quy m ln

Quy m trung bnh

Quy m nh

100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20


Cc ch tiu thanh
khon
1. Kh nng thanh
khon

8%

2.1 1.6 1.1 0.8 <0.7 2.3 1.7 1.2

<1 2.95 2.3 1.7 1.4 <1.4

2. Kh nng thanh
ton nhanh

8%

1.4 0.9 0.6 0.4 <0.4 1.7 1.1 0.7 0.6 <0.6 2.2 1.8 1.2 0.9 <0.9

Ch tiu hot ng
3. Vng quay hng
tn kho

10%

4. K thu tin bnh


qun

10%

39 45 55 60 >60 34 38 44 55 >55 32 37 43 50 >50

5. doanh thu trn tng 10%


ti sn

4.5

2.5

3.5 <3.5 6

1.5 <1.5 3.5

5.5

2.5

4.5 <4.5 7

<2

6.5

3.5

5.5 <5.5

2.5 <2.5

108

Ch tiu cn n
6. N phi tr/tng ti 10%
sn

35 45 55 65 >65 30 40 50 60 >60 25 35 45 55 >55

7. N phi tr/ vn
ch s hu

53 69 122 185 >18 42 66 100 150 >15 33 54 81 122 >122


5
0

10%

8. N qu hn/tng d 10%
n ngn hng

1.5

>2

1.6 1.8

>2

1.6 1.8

<6

7.5

6.5

>2

Ch tiu thu nhp


9. Tng thu nhp
trc thu/doanh thu

8%

10. Tng thu nhp


trc thu/Tng ti
sn

8%

6.5

11. Tng thu nhp


trc thu/vn ch s
hu

8%

14.2 12.2 10.6 9.8 <9.813.7 12 10.8 9.8 <9.8 13.3 11.8 10.9 10 <10

Tng cng

6.5 6. 5.5 <5.5 7.5


6

5.5

<5

6.5

6.5 6. 5.5 <5.5 7.5

6.5 <6.5
6

<6

100%

109

3. i vi doanh nghip trong lnh vc xy dng


Phn loi cc ch s ti chnh cc doanh nghip
im

T
trng

Quy m ln
100 80 60 40

Quy m trung bnh


20 100 80 60 40

Quy m nh

20 100 80 60 40

20

Cc ch tiu thanh khon


1. Kh nng thanh khon

8%

1.9

0.8 0.5 <0.5 2.1 1.1 0.9 0.6 <0.6 2.3 1.2

0.9 <0.9

2. Kh nng thanh ton


nhanh

8%

0.9 0.7 0.4 0.1 <0.1 1

0.7 0.5 0.3 <0.3 1.2

3. Vng quay hng tn kho

10%

3.5

35

<1

4. K thu tin bnh qun

10%

60 90 120 150 >150 45 55 60 65 >65 40 50 55 60

>60

0.8 0.4 <0.4

Ch tiu hot ng

5. doanh thu trn tng ti sn 10%

2.5 2.3

2.5

<2

1.7 <1.7 4

2.5 <2.5 3.5

3.5 2.8 2.2 <2.2 5

4.2 3.5 2.5 <2.5

Ch tiu cn n
6. N phi tr/tng ti sn

10%

55 60 65 70 <70 50 55 60 65 >65 45 50 55 60

7. N phi tr/ vn ch s
hu

10%

69 100 150 233 >233 69 100 122 150 >150 66 69 100 122 >122

8. N qu hn/tng d n
ngn hng

10%

1.5

>2

9. Tng thu nhp trc


thu/doanh thu

8%

<5

10. Tng thu nhp trc


thu/Tng ti sn

8%

11. Tng thu nhp trc


thu/vn ch s hu

8%

9.2

Tng cng

100%

1.6 1.8

>60

>2

1.5

>2

<6 10

<7

Ch tiu thu nhp


8

4.5 3.5 2.5 <2.5 6.5 5.5 4.5 3.5 3<.5 7.5 6.5 5.5 4.5 <4.5
9

8.7 8.3 <8.3 11.5 11 10 8.7 <8.7 11.3 11 10 9.5 <9.5

110

4. i vi doanh nghip trong lnh vc sn xut


Phn loi cc ch s ti chnh cc doanh nghip
im

T
trng

Quy m ln
100 80 60 40

Quy m trung bnh


20 100 80 60 40

20

Quy m nh
100 80 60 40

20

Cc ch tiu thanh
khon
1. Kh nng thanh
khon

8%

2. Kh nng thanh
ton nhanh

8%

1.4

0.5 <0.5 2.2 1.6 1.1 0.8 <0.8 2.5 1.8 1.3

1.1 0.8 0.4 0.2 <0.2 1.2 0.9 0.7 0.3 <0.3 1.3

<1

0.8 0.6 <0.6

3.7 3.4 <3.4

Ch tiu hot ng
3. Vng quay hng
tn kho

10%

<3

4.3

4. K thu tin bnh


qun

10%

45 55 60 65 >65 35 45 55 60

>60

30 40 50 55

5. doanh thu trn tng 10%


ti sn

2.3

2.5 <2.5 6

>55

1.7 1.5 <1.5 3.5 2.8 2.2 1.5 <1.5 4.2 3.5 2.5 1.5 <1.5

111

Ch tiu cn n
6. N phi tr/tng
ti sn

10%

45 50 60 70 >70 45 50 55 65

7. N phi tr/ vn
ch s hu

10% 122 150 185 233 >233 100 122 150 185 >185 82 100 122 150 >150

8. N qu hn/tng
d n ngn
hng

10%

1.5

>2

1.6 1.8

9. Tng thu nhp


trc
thu/doanh thu

8%

5.5

<3

5.5

10. Tng thu nhp


trc thu/Tng
ti sn

8%

5.5

<4 6.5

5.5

11. Tng thu nhp


trc thu/vn
ch s hu

8%

Tng cng

100%

>65

>2

40 45 50 55

>55

1.4 1.8 >1.8

Ch tiu thu nhp


2.5 <2.5 6.5

<5

<4

6.5

<5

14.2 13.7 13.3 13 <13 14.2 13.3 13 12.2 <12.2 13.3 13 12.9 12.5 <12.5

112

2.3 Cc tiu ch khc


T trng p dng cho cc tiu ch khc:
DNNN

DNVVN &

DNT NN
27%

Lu chuyn tin t

20%

DN khc
20%

ii

Trnh qun l

27%

33%

27%

iii

Tnh hnh giao dch

33%

33%

31%

iv

Cc yu t bn ngoi

7%

7%

7%

Cc c im hot ng khc

13%

7%

9%

i Lu chuyn tin t
im chun

20

16

12

H s kh nng tr li
(t thu nhp thun)

> 4 ln

> 3 ln

> 2 ln

> 1 ln

< 1 ln
hoc m

H s kh nng tr n
gc (t thu nhp thun)

> 2 ln

> 1.5 ln

> 1 ln

< 1 ln

Xu hng ca lu
chuyn tin t thun
trong qu kh

Tng
nhanh

Tng

n nh

Gim

Trng thi lu chuyn


tin thun t hot ng

> Li
nhun
thun

Bng Li
nhun
thun

< Li
nhun
thun

Gn im
ho vn

Tin v cc khon
tng ng tin/ vn
ch s hu

>2.0

>1.5

>1.0

>0.5

Gn bng
0

113

ii. Trnh qun l


im chun

20

16

12

Kinh nghim trong


ngnh ca Ban qun l
lin quan trc tip n
d n

> 20 nm

>10 nm

>5 nm

> 1 nm

Mi thnh
lp

Kinh nghim ca Ban


qun l

> 10 nm

> 5 nm

> 2 nm

> 1 nm

Mi c
b nhim

Mi trng kim sot


ni b

c xy
dng ghi
chp v
kim tra
thng
xuyn

c thit
lp

Tn ti
nhng
khng
c
chnh thc
ho hay
c ghi
chp

Kim sot
ni b hn
ch

Kim sot
ni b tht
bi

Cc thnh tu t c
v cc bng chng v
nhng ln tht bi trc
ca Ban qun l

c uy
tn/thnh
tu c th
trong lnh
vc lin
quan n
d n

ang xy
dng uy
tn/thnh
tu c th
trong lnh
vc lin
quan n
d n hoc
ngnh lin
quan

Rt t hoc
khng c
kinh
nghim/th
nh tu

R rng c
tht bi
trong lnh
vc lin
quan n
d n
trong qu
kh

R rng
ban qun
l c tht
bi trong
cng tc
qun l

Tnh kh thi ca
phng n kinh doanh
v d on ti chnh

Rt c th
v r rng
vi cc d
ton ti
chnh cn
trng

Phng n
kinh
doanh v
d ton ti
chnh
tng i
c th v
r rng

C
phng n
kinh
doanh v
d ton ti
chnh
nhng
khng c
th, r
rng

Ch c 1
trong 2:
phng n
kinh
doanh
hoc d
ton ti
chnh

Khng c
c phng
n kinh
doanh v
d ton ti
chnh

114

iii. Tnh hnh giao dch (NHNT hoc cc ngn hng khc)
im chun

20

16

12

Tr n ng hn

Lun tr
ng hn
trong hn
36 thng
va qua

Lun tr
ng hn
trong
khon t
12 36
thng va
qua

Lun tr
ng hn
trong
khon 12
thng va
qua

Khng c
thng tin
(khch
hng mi)

Khng tr
ng hn

S ln gin n hoc gia


hn n

Khng c

1 ln trong
36 thng
va qua

1 ln trong
12 thng
va qua

2 ln trong
12 thng
va qua

3 ln tr
ln trong
12 thng
va qua

N qu hn trong qu
kh

Khng c

1*30 ngy
qu hn
trong vng
36 thng
va qua

1*30
ngy qu
hn trong
vng 12
thng
va qua
hoc
2*30
ngy qu
hn trong
vng 36

2*30
ngy qu
hn trong
vng 12
thng
va qua
hoc
1*90
ngy qu
hn trong
vng 36

3*30
ngy qu
hn trong
vng 12
thng
va qua
hoc
2*90
ngy qu
hn trong
vng 36

thng va
qua

thng va
qua

thng va
qua

S ln cam kt mt kh
nng thanh ton (th tn
dng, bo lnh, cc cam
kt khc...)

Cha tng
c

S ln chm tr li

Khng

Khng
Khng
tng
tng b
mt kh
mt kh
mt kh
mt kh
nng thanh nng thanh nng thanh nng thanh
ton trong ton trong ton trong ton trong
vng 36
vng 12
vng 24
vng 12
thng qua thng qua thng qua thng qua
1 ln trong
12 thng
qua

2 ln trong
12 thng
qua

2 ln tr
ln trong
12 thng
qua

Khng
phi tr li

iv Cc yu t bn ngoi
115

im chun

20

16

12

Trin vng ngnh

Thun li

n nh

Pht trin
km hoc
khong
pht trin

Bo ho

Suy thoi

c bit n

C, trn
ton cu

C, trong
c nc

C, a
phng

t c
bit n

Khng
c bit
n

V th cnh tranh

Cao,
chim u
th

Bnh
thng,
ang pht
trin

Bnh
thng,
ang st
gim

Thp,
ang st
gim

Rt thp

Khng c,
c quyn

t, s
lng
ang tng

Nhiu

Nhiu, s
lng
ang tng

Khng

Nhiu, thu
nhp s n
nh

Nhiu, thu
nhp s
gim
xung

Nhiu, s
l

20

16

12

a dng ho cc hot
ng 1) ngnh, 2) th
trng, 3) v tr

a dng
ho cao

Ch 2
trong 3

Ch 1
trong 3

Khng,
ang pht
trin

Khng a
dng ho

thu nhp t hot ng


xut khu

C, chim
hn 70%
thu nhp

C, chim
hn 50%
thu nhp

C, chim
hn 20%
thu nhp

C, chim
di 20%
thu nhp

Khng

S ph thuc vo cc
i tc

Khng

Ph thuc
nhiu vo
cc i tc
ang pht
trin

Ph thuc
nhiu vo
cc i tc
n nh

Ph thuc
nhiu vo
cc i tc
chun b
suy thoi

Li nhun (sau thu)


ca cng ty trong nhng
nm gn y

Tng
trng
mnh

C tng
trng

n nh

Suy thoi

S lng i th cnh
tranh
thu nhp ca ngi i
vay chu nh hng ca
qu trnh i mi, ci
cch doanh nghip Nh
nc

v. Cc c im hot ng khc
im chun

V th ca cng ty

116

i vi doanh
nghip Nh nc

c quyn
quc gia
ln

c quyn
quc gia
nh

Trc thuc Trc thuc


U ban
U ban
nhn dn
nhn dn
a
a
phng
phng
ln
trung bnh

Trc thuc
U ban
nhn dn
a
phng
nh

Cc ch th khc

Cng ty
ln, nim
yt

Cng ty
trung bnh
nim yt,
hoc cng
ty ln
khng
nim yt

Cng ty
ln hoc
trung bnh,
khng
nim yt

Cng ty
nh, khng
nim yt

Cng ty
nh, nim
yt

3. Chm im tn dng i vi c nhn


Ma trn chm im tn dng c da trn nhng tiu ch sau:
Tiu ch

Tham chiu

Mc 1

3.1

Mc 2

3.2

Qu trnh cho im
Sau khi hon thnh nh gi mc 1, nu tng s im nh hn 0, nn dng
li v t chi n xin vay. Nu tng s im ln hn 0, tip tc nh gi mc
2. im nh gi l im sau khi hon thnh vic nh gi Mc 2.
Xp hng im
C 10 mc nh gi ri ro, theo thang im cao nht l 400 v thp nht l
44: im m s c nh gi l loi D khng th thu hi
im

Xp loi

nh gi

Nhm ri ro

392-440

A+

Thng hng

Thp

343-391

Xut sc

Thp

294-342

A-

Rt tt

Thp

245-293

B+

Tt

Thp

196-244

Trung bnh

Trung bnh

147-195

B-

Tho ng

Trung bnh

98-145

C+

Di trung bnh

Trung bnh

49-97

Di chun

Cao

0-48

C-

Kh nng khng thu hi cao

Cao

117

<0

Kh nng khng thu hi rt cao

Cao

3.1 Mc 1
Cc ch tiu mc 1
1.

3.
5.

7.

9.

11.

Tin n, tin s

Tui
Trnh hc vn

Ngh nghip

Thi gian cng tc

Thi gian lm cng vic


hin ti

13. Tnh trng c tr


15. C cu gia nh

17. S ngi n theo

19. Thu nhp hng nm ca c


nhn

Khng

C vi phm
lut l giao
thng

C, ngoi vi
phm lut l
giao thng
trong vng
20 nm

C, ngoi vi
phm lut l
giao thng
trong vng
10 nm

+25

+20

-15

Di 18

18-25

25-55

Trn 55

-15

+20

+10

Trn i hc

i hc

Trung hc

Ph thng
c s hoc
thp hn

+20

+15

+5

-5

Chuyn
mn

Th k

Kinh doanh

Ngh hu

+25

+15

+5

Di 6
thng

6 thng 1
nm

1-5 nm

Trn 5 nm

+5

+10

+15

+20

Di 6
thng

6 thng 1
nm

1-5 nm

Trn 5 nm

+5

+10

+15

+20

Ch/t mua

Thu

Vi gia nh

Khc

+30

+12

+5

+0

Ht nhn

Sng vi
cha m

Sng cng 1
gia nh ht
nhn khc

Sng cng
vi nhiu
gia nh ht
nhn khc

+20

+5

+0

-5

c thn

Di 3
ngi

3-5 ngi

Trn 5
ngi

+10

+5

-5

Trn 120
triu ng

T 36-120
triu ng

T 12-36
triu ng

Di 12
triu ng

+20

+5

-5

+30

118

21. Thu nhp hng nm ca gia


nh

Trn 240
triu ng

T 72-240
triu ng

T 24-72
triu ng

Di 24
triu ng

+20

+5

0%

0%-20%

20%-50%

>50%

+25

+10

+5

-5

Khng p
dng

Cha bao
gi qu hn

Thi gian
qu hn
di 30
ngy

Thi gian
qu hn trn
30 ngy

+25

-5

+30

3.2 Mc 2
Cc ch tiu mc 1
1.

3.

5.

7.

9.

11.

T trng vay vn

Tnh hnh tr n vi ngn


hng

Tnh hnh chm tr li

Tng n hin ti

Cc dch v s dng ca
VCB

Loi ti sn th chp

13. Ri ro ti sn th chp lin


quan n vic thay i gi
tr ti sn th chp
15. Gi tr ti sn th chp so
vi gi tr vn xin vay theo
t l %

Khng p
dng

Cha bao
Cha bao
gi chm tr gi chm tr
trong 2 nm
gn y

c ln
chm tr
trong 2 nm
gn y

+25

+5

-5

Di 100
triu ng

T 100-500
triu ng

T 5001000 triu
ng

Trn 1000
triu ng

+25

+10

+5

-5

Ch gi tit
kim

Ch s dng
th

Tit kim v
th

Khng c g

+15

+5

+25

-5

Ti khon
tin gi

Bt ng
sn

Xe c/my
mc, c
phiu/c
phn

Khc

+25

+20

+10

+5

0%

1%-20%

21%-50%

Trn 50%

+25

+5

-20

>150%
+20

120%-150% 100%-120%
+10

+5

<100%
-5

Ngun: nht bo u t v ti chnh ng dng: nh gi tn dng ONIC

119

4. nh gi ti sn th chp
Cc loi ti sn th chp ca cc bn i vay khc nhauc nh gi nh sau:
nh gi ti sn
th chp
A (mnh)

B (trung bnh)

C (thp)

D (khc)

Loi ti sn th chp

tin gi phong to ti VCB

Bt ng sn c tr ti th H Ni, TP. H Ch Minh

Bt ng sn thng mi ti th H Ni, TP. H Ch Minh

Tn phiu v tri phiu Chnh ph

Tri phiu do ngn hng quc doanh pht hnh

Bo lnh ca Chnh ph hoc ngn hng Nh nc

Bt ng sn cc thnh ph khc

Bt ng sn thng mi cc thnh ph khc

C phiu ca cng ty nim yt trn Trung tm giao dch chng


khon ca Vit Nam.

Bt ng sn thng mi nng thn

Cc phng tin vn chuyn c bo him

Hng tn kho

C phiu ca cc cng ty khng nim yt

Bo lnh ca cc php nhn khc

Bt ng sn th c nng thn (bao gm c quyn s dng t)

Nh xng, thit b

Cc ti sn th chp c xp loi D thng khng c chp nhn nu ch


ng 1 mnh nhng c th c xy dng nh cng c tng cng mc
m bo cho cc ti sn th chp khc nu ra t loi A n loi C.
5. Ma trn ra quyt nh tn dng da trn kt qu nh gi tn dng
S kt hp gia thang im tn dng v nh gi ti sn th chp ca khch
hng vay c s dng kt hp trong vc ra quyt nh v nh gi tn dng.
S dng ma trn di y, n xin vay c c s c xem xt hoc l
c thng qua hoc l b t chi nh bng sau y:

120

Bng nh gi tn dng kt hp
nh gi v t chc
tn dng

nh ga loi hnh
doanh nghip

AA

nh gi xp loi c
nhn

A+

nh gi ti sn th
chp/xp loi ri ro

Ri ro thp

Ri ro trung bnh

Ri ro cao

A (mnh)

Xut sc

Tt

Trung bnh/ t chi

B (trung bnh)

Tt

Trung bnh

T chi

C (thp)

Trung bnh

Trung bnh/t chi

A
A

BB
A-

B+

7
B

CC
B-

C+

10
C

C-

Vi mi loi nh gi tn dng kt hp ni trn (xut sc, tt, trung bnh v t


chi), c mt h thng cc tiu chun bao gm cc iu kin tn dng v cc yu
cu, v d nh nhng tiu chun c a ra di dy c p dng. Nhng
iu kin v yu cu c th thay i da trn quyt nh ca ban qun l tn
dng khi n xin vay c trnh ch ph duyt. Quyt nh v tn dng c
nh gi l Trung bnh/t chi cng s da vo tnh ch quan ca ban qun l
vi mt s cc yu t c th lm thay i mc nh gi vi cc khon cho
vay ny.

121

Ph lc 1: Ma trn chm im tn dng


nh gi tn dng
kt hp cc iu
khon v yu cu
tn dng

Xut sc

Tt

Trung bnh

Quyt nh v tn
dng
1. Hn mc ph
duyt

Cp tn dng cho
tng n xin vay

Cp tn dng cho
tng n xin vay

Cp tn dng theo
mc m bo ca
ti sn th chp

2. nh gi tn dng
li sut thc t ln
hn li sut c bn

Li sut u i:

Li sut cnh tranh:


li sut c bn +
0.2% n
0.3%/thng

Li sut tiu chun:


li sut c bn +
>0.3%/thng

3. H s kh nng
thu hi t ti sn th
chp

Cp tn dng n
80% ti sn th chp

Cp tn dng n
70% ti sn th chp

Cp tn dng n
60% ti sn th chp

100% hn mc ca
chi nhnh

75% hn mc ca
chi nhnh

50% hn mc ca
chi nhnh

Cp tn dng cho cc C th ln n 30%


khon vay khng
hn mc tn dng
c m bo bng
ti sn

C th ln n 20%
hn mc tn dng

Khng cp hn mc
tn dng

Cp tn dng th
hoc bo lnh

C th k qu 50%
gi tr cam kt

C th k qu 100%
gi tr cam kt

Li sut c bn
+0.1% n
0.2%/thng

Cc yu t khc
cn cn nhc
Hn mc tn dng

C th k qu 20%
gi tr cam kt

Ph lc 2
V d cc mu biu bo co nhm xc nh vn tp trung ca Danh mc tn
dng
Ni dung thut ng Danh mc tn dng c s dng trong cc bng sau y
bao gm c cc khon mc trong v ngoi bng cn i k ton, bao gm:

Cc khon mc ni bng: cc khon cho vay, tm ng, chit khu chng t,


v cc ngha v trc tip hon gin tip khc ca ngi i vay.
122

Cc khon mc ngoi bng: th tn dng, bo lnh i vay, k hu bo lnh,


bo lnh pht hnh tn dng chng t, bo lnh thc hin hp ng v cc
cng n cha chc chn khc.

1. Danh mc tn dng phn theo chi nhnh v loi tin


Cc khon mc ni bng

Cc khon mc ngoi bng

VND Ngoi Quy i


t
ng Vit
Nam

VND Ngoi
t

Quy i
ng Vit
Nam

Triu Triu
ng ng

Triu Triu
ng ng

Triu %
ng

Triu %
ng

Khu vc min bc
S giao dch
H Ni
Hi Phng
Qung Ninh
Thi Bnh
Vinh
H Tnh

Khu vc min trung v min


nam
T.P H Ch Minh
Hu
Nng
Qung Ngi
Quy Nhn
Nha Trang
Kin Giang
klc
ng Nai
An Giang
Cn Th
Vng Tu
Tn Thun
Bnh Ty
Bnh Dng
C Mau

Tng

100
%

100
%

123

Ph lc 2- cc mu bo co v tp trung tn dng
2. Danh mc tn dng phn theo mc ch cho vay v loi hnh doanh nghip
Mc ch cho vay
T cch php nhn

u t B sung u t Theo ch
mua ti vn lu
pht
nh ca
sn c
ng
trin
Chnh
nh
trang tri
ph

Khc

Tng

a. Ni bng
Doanh nghip Nh nc
Cng ty trch nhim HH
Cng ty t nhn
Cng ty lin doanh
Cty u t nc ngoi
Khc
b. Ngoi bng
Doanh nghip Nh nc
Cng ty trch nhim HH
Cng ty t nhn
Cng ty lin doanh
Cty u t nc ngoi
Khc

3. Xem xt 10 khch hng vay ln nht.


Tn khch
hng

a
im

Ni
bng
Triu
ng

Ngoi
bng
Triu
ng

Ri ro tn
dng
thun
Triu
ng

% ca
danh
mc tn
dng

Xp
hng
ca
VCB

D
phng

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Tng

124

Mu phn tch nh trn c th m rng ra ti 20 n 50 khch hng ln nht, tu


thuc vo mc tp trung ca danh mc tn dng i vi khch hng vay ln
nht.
4. Danh mc tn dng phn theo ngnh v loi hnh doanh nghip
Cc khon mc ni bng
Loi hnh doanh
nghip

Doanh
nghip
Nh
nc

Cng ty
trch
nhim
hu hn

Cng ty
t nhn

Cng ty
lin
doanh

Cng ty
u t
nc
ngoi

Khc

Tng

Nng lm nghip
Xy dng
Nng lng
Khch sn
Khai thc m
Khc
Ch bin
Bt ng sn
Hi sn
Kinh doanh
Giao thng vn ti
Tng

100%

phn tch, mu c th m rng v bao gm c cc khon mc ngoi bng


C th tin hnh phn tch su hn trong tng ngnh nu pht hin thy c s
tp trung tn dng, v d trong ngnh thng mi i vi cc doanh nghip
Nh nc.
Doanh nghip Nh nc
Ngnh
Kinh

DNNN trc thuc


trung ng

DNNN trc
thuc tnh

Tng %

doanh hng tiu dng

Kinh doanh nguyn vt liu


Kinh

doanh xng du, ga

Kinh doanh t, xe my, my mc


Kinh doanh thc phm

125

Tng

100%

126

Cc khon mc ni bng
Loi hnh doanh nghip

Sn phm

Doanh
nghip
Nh
nc

Cty
trch
nhim
hu
hn

Cng
ty t
nhn

Tng
Cng
ty lin
doanh

Cng
ty u
t
nc
ngoi

Khc

A. sn phm u t
I. Nhp khu hng ho
1.

My mc thit b

2.

Xng du

3.

Thp, phi thp

4.

Phn bn

5.

Xe my, ph tng

6.

in t, ph tng

7.

Bt giy, giy

8.

Xi mng, clinker

9.

Dc phm, dc liu

10.

Thuc tr su

11.

Ho cht

12.

Bng, si, vi

13.

t, ph tng

14.

Khc

II. Hng ho xut khu


1.

go

2.

C ph

3.

Hi sn

4.

Cc sn phm dt may

5.

Giy dp

6.

Cao su

7.

Ht iu

8.

Than

9.

Du th

10. Lm sn
11. Hng th cng
12. Khc
III. Khc
Tng (I+II+III)
B. Cc lnh vc u t
1.

Du kh

2.

Vin Thng

3.

in

4.

Khch sn

5.

Xy dng

6.

Khc

Tng

100%

127

phn tch mu c th m rng cho cc khon mc ngoi bng.

128

6 .Danh mc tn dng phn theo ti sn m bo


Ti sn m bo Bt
My
Hng
ng mc
tn
sn
thit b kho
Chi nhnh

Giy
t c
gi

Bo lnh
t cc
NH khc

Bo
lnh
Chnh
ph

Bo
lnh
khc

Khng
c
m
bo

Tng

Khu vc min bc
S giao dch
H Ni
Hi phng
Qung Ninh
Thi Bnh
Vinh
H Tnh

Khu vc min
trung v min nam
TP. H Chnh Minh
Hu
nng
Qung Ngi
Quy Nhn
Nha Trang
Kin Giang
klk
ng Nai
An Giang
Cn Th
Vng Tu
Tn Thun
Bnh Ty
Bnh dng
C Mau
Tng

100
%

129

130

7. Danh mc tn dng theo thi gian o hn


Qu hn
Qu
360
ngy

T
180
n
360
ngy

T
90
n
180
ngy

Trong hn
T
30
n
90
ngy

T 0
n
30
ngy

Di
30
ngy

T
30
n
90
ngy

T 90
n
180
ngy

T
180
n
360
ngy

Trn
360
ngy

Tng
triu
ng

S giao dch
H Ni
Hi phng
Qung Ninh
Thi Bnh
Vinh
H Tnh

TP. H
Chnh Minh
Hu
nng
Qung Ngi
Quy Nhn
Nha Trang
Kin Giang
klk
ng Nai
An Giang
Cn Th
Vng Tu
Tn Thun
Bnh Ty
Bnh dng
C Mau

Tng %

100
%

131

8. danh mc tn dng phn theo nh gi ni b ca Vietcombank


Phn tch theo nh gi ca VCB
Ti ngy 30 thng 6 nm 200Y
Loi khch
hng

T chc
ti chnh

Doanh
nghip

C th

Ti ngy 31 thng 12 nm 200X


Tng

T
chc
ti
chnh

Triu ng
[%]

Nhm ri ro

Doanh
nghip

C th

Tng
Triu ng
[%]

Thp
Trung bnh
Cao
Tng

nh gi ca VCB cc t chc ti chnh


Xp loi

nh gi

Nhm ri ro

S d
Triu ng [%]

Thng hng

Thp

Xut sc

Thp

Rt tt

Thp

Tt

Thp

Trung bnh

Trung bnh

Tho ng

Trung bnh

Di trung bnh

Trung bnh

Di chun

Cao

Kh nng khng thu


hi cao

Cao

10

Kh nng khng thu


hi rt cao

Cao

Tng

nh gi ca VCB doanh nghip


Xp loi

nh gi

Nhm ri ro

S d
Triu ng [%]

AA

Thng hng

Thp

Tt

Thp

BB

Trung bnh

Trung bnh

Di trung bnh

Trung bnh

CC

Di chun

Cao

Kh nng khng thu hi cao

Cao

Tng

132

nh gi VCB c nhn
Xp loi

nh gi

Nhm ri ro

S d
Triu ng [%]

A+

Thng hng

Thp

Xut sc

Thp

A-

Rt tt

Thp

B+

Tt

Thp

Trung bnh

Trung bnh

B-

Tho ng

Trung bnh

C+

Di trung bnh

Trung bnh

Di chun

Cao

C-

Kh nng khng thu


hi cao

Cao

Kh nng khng thu


hi rt cao

Cao

Tng

V d v danh sch cc ti liu v thng tin cn thit cho cn b tn dng trong


qu trnh thm nh tn dng
Danh sch ny c 4 phn, nhm thu thp cc thng tin lin quan ti bn i vay:
1. H s php l ca ngi i vay
2. H s vay vn
3. H s m bo tin vay (ti sn th chp, cm c hoc bo lnh)
4. H s kinh t, ti chnh ca khch hng

133

Tn ca ngi i vay:

Ngi nhn h s:

STT Loi ti liu

Tham
chiu

c
nhn

Ch

H s php l
i vi khch hng l php nhn

1.1

Quyt nh thnh lp doanh nghip

1.2

iu l hot ng

1.3

Giy php u t (i vi doanh nghip c


vn u t nc ngoi)

1.4

Giy php hnh ngh do cc c quan chc


nng cp (vi mt s ngnh cn c yu cu
hot ng theo quy nh ca Nh nc)

1.5

Bin bn ngun vn u t hoc chng nhn


vn u t (i vi doanh nghip c phn,
trch nhim hu hn, lin doanh)

1.6

Quyt nh ca Ban gim c v vic i vay


v u quyn i din 9nu khng quy nh r
trong iu l hot ng). i vi cc chi
nhnh, cn c cng vn t cng ty m/tng
cng ty u quyn cho vay (nu c)

1.7

Quyt nh ch nh gim c, k ton trng,


ch k mu v cc chng t u quyn cho
vay (nu c)

1.8

Bin bn hp ca Ban gim c

1.9

M s thu

1.10

Chng ch cht lng (ISO, BVQI..)

1.11

Cc chng t c lin quan vi t cch php


nhn ca khch hng
i vi khch hng l th nhn

1.12

Chng minh th (ca c chng hoc v nu


cn)

1.13

Giy php thng tr

1.14

Giy php kinh doanh

1.15

Chng nhn ca cc c quan a phng, cc


on th

134

STT

Loi ti liu

Mc ch s dng vn vay

Tham
chiu

c
nhn

Ch

Vi cc khon vay ngn hn


2.1

n xin vay vn v k hoch kinh doanh, k hoch tr n


theo mu c sn ca VCB bao gm cc ni dung sau
I.

Tn, a ch ngi i vay

II.

S tin i vay

III.

iu khon vay

IV.

Mc ch khon vay

V.

Tm tt v tnh hnh ti chnh

VI.

M t ti sn th chp

VII.

Thuyt minh tnh hiu qu ca d n kinh doanh

VIII.

K hoch tr n

IX.

Cam kt s dng vn vay v cc cam kt khc

X.

Ch k v ng du ca ngi c u quyn i vay

Cc chng t lin quan ti mc ch ca khon vay, tnh


kh thi, v tnh hiu qu ca d n
I.

Hp ng mua bn

II.

Hp ng u quyn xut nhp khu

III.

Cc kho n, phiu giao hng, cc chng ch ...


(lm bng chng cho giao dch, mua bn

IV.

Thng bo v hn ngch, k hoch c Chnh ph


giao

V.

Giy php xut nhp khu

VI.

Tn dng th

VII.

Th bo lnh

VIII.

Cc chng t c lin quan n nhu cu i vay v s


dng vn vay (xin ghi r, nu c)

Vi cc khon vay di hn
I.

Tn, a ch ngi i vay

II.

S tin i vay

III.

iu khon vay

IV.

Mc ch khon vay

135

V.

Tm tt v tnh hnh ti chnh

VI.

M t ti sn th chp

VII.

Thuyt minh tnh hiu qu ca d n kinh doanh

VIII.

K hoch tr n

IX.

Cam kt s dng vn vay v cc cam kt khc

X.

Ch k v ng du ca ngi c u quyn i
vay

Ph lc 3 Danh sch cc ti liu v thng tin trong qu trnh thm nh tn


dng
STT

Loi ti liu

Tham

chiu

nhn

Ch

c
2
2.2.

Mc ch khon vay
K hoch vay, k hoch tr n c
i din u quyn ph chun bao
gm cc thng tin sau:
i.
Cc thng tin c bn v ngi
i vay: Tn, a ch, i din,
S ca quyt nh thnh lp,
giy php ng k kinh doanh
ii.

Tm tt tnh hnh ti chnh ca


doanh

nghip:

Loi

hnh

doanh nghip, doanh thu hng


nm, th trng hot ng, cc
thun li v cc bt li.
iii.

Tm tt v d n c ti tr:

D n u t: Tn, mc ch,
tng vn u t cn thit (gi tr
u t, chi ph u t, chi ph d
136

phng, gi tr my mc, thit b,


nhu cu v vn lu ng, thi
gian biu ca d n)
C s php l ca d n: ph
duyt lun chng, quyt nh cho
php u t
Tm tt ti chnh ca d n
iv.

Tm tt tnh hnh ti chnh ca


ngi i vay n ngy xin
vay: trong nu r tnh hnh
cng n, vn vay, vn t c,
kt qu sn xut kinh doanh

Phng n vay vn
Mc ch vay
S tin xin vay (ghi r: vn gp
vo d n, tng s tin vay t cc
ngn hng theo thi gian: Di hn
hoc ngn hn)
Li sut ngh
Thi hn xin vay (thi gian n
hn, k hoch rt vn, k hoch
tr n)
D kin hnh thc m bo vay
137

nu c (nu r hnh thc, tr gi


m bo)
v.

Tnh ton hiu qu kinh t qua


cc nm ca d n (nu r
doanh thu, chi ph, li trc
thu, li nhun cn li, n
trung di hn, ngun tr n...)

vi.

Ngun tr n v k hoch tr
n, d kin thi gian vay vn

vii.
2.3.

Cam kt ca thi gian vay vn

Bo co kh thi (Lun chng kinh t


k thut) c cp c thm quyn
ph duyt theo quy ch qun l u

2.4.

t xy dng c bn ca Chnh ph
Cc loi giy php cn thit: giy
php xy dng, giy php v v sinh
mi trng, giy php cp t hoc

2.5.

thu t.
D ton, vn bn ph duyt tng d

2.6.

ton
Hp ng xy dng, thi cng, hp
ng cung cp vt t thit b, hp
ng bao tiu sn phm... lin quan

2.7.

ti i tng vay vn.


Cc ti liu lin quan n kt qu

2.8.

u thu, chn thu, nh gi thu


Cc ti liu lin quan n s dng
vn theo quy ch qun l u t v
xy dng c bn hin hnh ca nh
138

2.9.

nc
Cc ti liu khc c lin quan n d
n, chnh sch ch ca cc cp

3.1.

(nu c)
H s bo m tin vay
Trng hp cho vay khng c ti
sn m bo
Giy cam kt ca khch hng v vic
thc hin m bo bng ti sn khi
c chi nhnh yu cu (theo cc
quy nh ca php lut)
(Trong mt s trng hp, giy cam
kt ny c th kt hp vi giy

3.2.

ngh vay vn)


Ch th ca Chnh ph v vic cho
vay khng c bo m i vi khch
hng (nu vic cho vay khng c bo
m theo Ch th ca Chnh ph)
Trng hp cho vay c ti sn

3.3.

m bo
Giy t php l chng nhn quyn

3.4.

s hu ti sn
Trng hp m bo bng ti sn
ca khch hng: giy t bn chnh

3.5.

quyn s hu ti sn
Vi phng tin vn ti: Giy chng

3.6.

nhn ng k, giy php lu hnh


Vi t ai v ti sn gn lin trn
t
i.

Giy chng nhn quyn s


hu t hoc s hu cc ti
sn gn lin trn t

ii.

T khai trc b
139

iii.

S , bn v thit k

iv.

Giy php xy dng

v.

Bin bn bn giao cng trnh

vi.

Giy chng nhn bo him ti


sn ca c quan cng chng

vii.

Giy chng nhn ca Trung


tm ng k ti sn th chp
(cp tnh)

viii. Thng bo vi S a chnh


a phng v ti sn th chp
ix.

Xc nhn ca U ban nhn


dn tnh v tnh trng khng
tranh chp ca ti sn th
chp

3.7.

i vi my mc thit b: bin bn

3.8.

bn giao, ho n
i vi hng ho nhp khu: B
chng t nhp khu
i.
Giy php nhp khu
ii.

T khai hi quan

iii.

T khai np thu nhp khu

iv.

Bin bn thanh ton v u


quyn nhp khu
140

v. Ho n cng ty c u quyn
3.9.

nhp khu
Giy t c gi (S tit kim ngn
hng, tri phiu Chnh ph, thng

3.10.

phiu)
Chng nhn bo him ti sn (nu
quy nh Nh nc yu cu bo

3.11

3.12.

him ti sn)
Cc chng t khc c lin quan
i vi cc ti sn c ti tr
bng cc khon vay
Cam kt bo m bng ti sn c
ti tr bi khon vay, cn nu r
khch hng vay thng bo cho ngn
hng tnh trng, quy trnh mua ti
sn, bn giao tt c cc chng t c

3.13.

lin quan.
Cng vn ca Chnh ph ph duyt
ngi i vay c m bo bng ti
sn c ti tr bi khon vay (nu
khon vay c ch th ca Chnh
ph)
i vi trng hp bo lnh bng

3.14

ti sn ca bn th 3
Tt c cc chng t c lit k t

3.15

3.3 n 3.11
Cam kt bo m bng ti sn ca

3.16

bn th 3 cho khon vay


Bo co ti chnh ca bn th 3
i vi trng hp bo m ca
cc t chc chnh tr, x hi cho
cc c th v h gia nh ngho i
vay ngn hng.
141

3.17

n xin vay vn ca ngn hng


VCB v cam kt bo lnh ca t

4
4.1.

chc chnh tr, x hi


H s kinh t, ti chnh
Cc ti liu sau cn c thu thp
Hu ht cc bo co ti chnh, bao
gm bng cn i k ton, bo co
kt qu kinh doanh, bng lu chuyn

4.2.
4.3.
4.4.

tin t v cc thuyt minh


Bng ng k ti sn c nh
Danh sch hng tn kho
Chi tit cc khon phi thu v phi

4.5.
4.6.
4.7.

tr
Bo co kim ton
Bo co cc pht hin
Bo co ngun thu nhp (vi cc

4.8.
4.9.
4.10.

khon cho vay cho th nhn)


Bin bn gp vn iu l
Quyt nh cp vn
Cc thng tin v
Mi trng kinh t, chnh tr lin
quan ti ngnh, lnh vc, v tr a l

4.11

ca bn i vay
Th trng hot ng ca bn i
vay(v tr hin ti, xu th, kh nng

4.12.

pht trin trong tng lai)


Mi trng cng ngh lin quan n

4.13.

ngnh ca bn i vay
Cc quy nh lin qua n tn dng,
cc chnh sch (chung v ring cho
ngnh hot ng ca bn i vay)

142

Ph lc 4 Thang o hn
5

5-30

31-

3 6 6-12

Hn

ngy

ngy

90

thng

ti

ngy

thng

Tng

nm

143

Lu chuyn tin vo
Thu hi tin vay
Tin gi ca cc ngn hng khc
n hn
Tn phiu v tri phiu n hn
Cc khon u t khc n hn
Nhn tin gi khch hng
Nhn tin gi ca cc ngn hng
khc
Cc dng tin vo khc
Lu chuyn tin ra
Gii ngn cc khon cho vay
ph duyt
Gi tin ti cc ngn hng khc
Mua tri phiu, tn phiu
Mua cc khon u t khc
Khch hng rt tin gi
Cc ngn hng khc rt tin gi
Cc dng tin ra khc
Lu chuyn tin thun vo/ (ra)
Thanh khon u k
Tin mt ti qu
Tin gi thanh ton ti NHNN
Tin gi DTBB ti NHNN
Ti khon Nostro ti cc ngn hng
khc
Ti khon Vostro ca cc ngn
hng khc ti Vietcombank

144

Thanh khon cui k

145

Ph lc 5 Bo co khe h li sut
Thi hn ti nh gi
Li sut nm

5 ngy 5-30

31-90

ti

ngy

thng

ngy

6 6-12
thng

Hn 1 Tng
nm

Ti sn
0% - 4%
4% - 6%
6% - 7%
7% - 8%
8% - 9%
9% - 10%
Over 10%
Cng n
0% -4%
4% - 6%
6% - 7%
7% - 8%
8% - 9%
9% - 10%
Over 10%
V th thun*
0%-4%
4% - 6%
6% - 7%
7% - 8%
8% - 9%
9% - 10%
Over 10%
* Gi tr v th thun th hin ti sn hoc cng n nhy cm i vi li sut
thun trong mi khong li sut. Da vo mt thay i li sut gi nh, c th
tnh c tc ng ln thu nhp li rng ca ngn hng.
146

Bng trn phn loi ti sn v cng n vo cc nhm theo li sut c ghi


trong hp ng. Mt cch phn loi khc c th p dng l dng phn loi nh
trong bng cn i k ton.

147

You might also like