UNIT 2: JENISJENIS UJIAN

Jenis ujian
Ujian prestasi maksimum

Ujian prestasi minimum/biasa

- Menguji kebolehan pelajar

dalam keadaan bersedia

- Mendapatkan gambaran tingkah

laku pelajar

Ujian pencapaian

Personaliti

Ujian kecerdasan

Sikap

Ujian bakat

Minat

Ujian kecekapan

UJIAN PENCAPAIAN

Mengukur sejauh mana pelajar dapat menguasai tajuk-tajuk

yang telah diajar, dari aspek kognitif, psikomotor, & afektif.

Mengenal pasti masalah pelajar bagi tajuk yang diuji.

Menentukan kesediaan pelajar untuk memulakan topik baru.

Terdapat dua jenis iaitu ujian rujukan norma, ujian rujukan

kriteria

UJIAN PENCAPAIAN

Peringkat
Bilik Darjah

Peringkat
Kebangsaan

Dibina oleh guru

Contoh: Ujian diagnostik,
ujian penggal, ujian bulanan

Dibina oleh Lembaga

Peperiksaan Malaysia, Majlis
Peperiksaan Malaysia
Contoh: UPSR, PMR, STPM

UJIAN RUJUKAN NORMA

Ujian yang membandingkan prestasi/pencapaian seorang pelajar

dengan pelajar-pelajar lain berdasarkan dimensi/atribut yang diuji.

Skor seorang pelajar dirujuk kepada skor norma.

Adakah pelajar A lebih baik daripada pelajar B?

Biasanya meliputi sukatan pelajaran yang lebih luas.

Contoh: UPSR, PMR, SPM, peperiksaan akhir tahun.

UJIAN RUJUKAN KRITERIA

Ujian yang membandingkan pencapaian seorang pelajar

dengan kriteria tertentu yang telah ditetapkan.

Skor seorang pelajar dirujuk kepada kriteria/standard yang

telah ditetapkan.

Contoh: MUET, EPT, IELTS, TOEFL,

CONTOH KRITERIA UPSI

Peratus Markah

Penilaian

80 100

Cemerlang (A)

75 79

Cemerlang (A-)

70 74

Kepujian (B+)

65 69

Kepujian (B)

60 64

Kepujian (B-)

55 59

Lulus (C+)

50 54

Lulus (C)

45 49

Lulus (C-)

40 44

Lulus (D+)

35 39

Lulus (D)

< 35

Gagal

REFLEKSI
Seorang pelajar mendapat markah 75% dalam ujian
Matematik:

Penaksiran Rujukan Kriteria :

pelajar ini adalah Cemerlang (A-)

Penaksiran Rujukan Norma :

mungkin pelajar ini mendapat prestasi Cemerlang (A) jika
markahnya (75%) merupakan markah tertinggi dalam
kumpulan pelajar yang ditaksir.

UJIAN KECERDASAN

Kecerdasan melibatkan proses menaakul persekitaran bagi

menyelesaikan masalah, melibatkan kecerdasan mental, emosi, dan
rohani.

Ujian kecerdasan cuba mengukur kebolehan pelajar menyesuaikan

diri dengan persekitarannya.

Memberi bukti secara tidak langsung mengenai potensi/prestasi

umum seseorang individu.

Contoh: ujian kecerdasan mental (Binet Scale, Wechsler Intelligence

Scale for Children (WISC), Raven Progressive Matrices (RPM)

UJIAN DIAGNOSTIK

Digunakan untuk mengenalpasti masalah yang dihadapi

pelajar dalam proses P&P.

Menentukan punca-punca masalah tersebut bagi

melaksanakan tindakan lanjutan.

Biasanya ditumpukan kepada tajuk tertentu, dengan

pembinaan item terperinci bagi mengenalpasti masalah bagi
tajuk tersebut.

Merupakan ujian rujukan kriteria.

UJIAN DIAGNOSTIK

Ciri-ciri ujian:
a) tidak memberi skor/gred.
b) dilaksanakan semasa P&P berjalan.
c) laporan ujian dibuat dalam bentuk profil
perkara yang belum dikuasai pelajar.

Contoh:
a) Ujian diagnostik bertulis ujian bacaan
b) Ujian diagnostik tidak bertulis soal jawab, inventori,
pemerhatian, tugasan dari semasa ke semasa.

UJIAN APTITUD

Mendapatkan ukuran bagi meramalkan kejayaan atau

sebaliknya bagi seseorang pelajar pada masa depan.

Contoh Ujian Aptitud Sekolah Rendah (UASR), Ujian

percubaan SPM

UJIAN FORMATIF

Dibuat secara berterusan sepanjang proses P&P, bagi setiap

unit/topik yang diajar.

Mengukur penguasaan pelajar terhadap unit/topik tertentu

dan menilai keberkesanan pengajaran guru.

Biasanya merupakan ujian rujukan kriteria.

Contohnya kuiz, ujian unit/topik

Mengkaji punca masalah.

UJIAN FORMATIF

Hasil ujian digunakan untuk:

- mengadakan aktiviti pemulihan
- memperbaiki pendekatan dan kaedah
mengajar/belajar

Jika masalah pelajar berulang, ujian diagnostik diperlukan untuk

mengkaji punca masalah.

UJIAN SUMATIF

Dibuat pada akhir pengajaran (akhir penggal/tahun)

Bertujuan menilai pencapaian akhir pelajar (memberikan gred)

dan menilai keberkesanan pengajaran.

Biasanya merupakan ujian rujukan norma.

Pencapaian sumatif biasa digunakan sebagai asas pemilihan

dan penempatan.

Contoh: peperiksaan akhir penggal/semester, peperiksaan

kebangsaan (UPSR, PMR, SPM, SPMV, STAM, STPM)

UJIAN GERAK BALAS

Pengelasan ujian berdasarkan kepada gerak balas/respons

pelajar.

Dibahagikan kepada ujian jawapan dipilih dan ujian jawapan

dibina.

UJIAN GERAK BALAS

Ujian jawapan
dipilih
(objektif)

Ujian jawapan
dibina
(subjektif)

Item
betul-salah

Item
pelengkap

Item
padanan

Item esei

Item aneka
pilihan
Item
pelengkap

UJIAN OBJEKTIF

Ujian yang memerlukan pelajar memberi jawapan dengan

menanda jawapan yang tepat, melengkapkan ayat dengan
perkataan sesuai, atau memadankan perkara yang
berkaitan.

Tugasan item yang terkawal dan membataskan respons

calon.

Jawapan dapat diperiksa dengan mudah dan tepat.

Jawapan adalah sama oleh semua pemeriksa.

UJIAN SUBJEKTIF

Pelajar berpeluang memberi jawapan /gerak balas/respons

dalam tulisan dengan perkataan-perkataan sendiri.

Jenis respons terbahagi kepada respons terhad dan respon

bebas.

Respons terhad - respons pendek & ringkas, dinyatakan

dengan jelas dalam soalan.

Respons tidak terhad/bebas pelajar bebas menjawab dengan

stail sendiri, menunjukkan kebolehan mensintesis dan menilai.

UJIAN DAYA/KUASA

Mengukur tahap pengetahuan dan pemahaman yang

diperoleh dalam satu-satu bidang.

Memberi tumpuan kepada kualiti respons/jawapan pelajar

Kurang ditumpukan kepada mengukur kepantasan pelajar

dalam memberi respons;

Masa untuk ujian panjang untuk membolehkan pelajar

memberikan respons terbaik untuk semua soalan.

UJIAN KEPANTASAN

Mengukur kepantasan pelajar dalam melakukan tugasan

atau menjawab soalan.

BUKAN untuk mengukur sama ada pelajar mengetahui

jawapan kepada soalan yang diberi.

Soalan agak senang dan seragam daripada segi

kesukarannya.

Masa yang diberi untuk ujian adalah terhad.

RUJUKAN
1.

Abu Bakar Nordin & Bhasah Abu Bakar. (2008). Penaksiran dalam pendidikan
dan sains sosial.Penerbit UPSI: Tg Malim.

2.

Azizi Ahmad & Mohd Isha Awang (2008).Pengukuran dan Penilaian

Pendidikan.DBP:Kuala Lumpur.

3.

Siti Rahayah Ariffin (2008).Inovasi dalam pengukuran dan penilaian.Penerbit

UKM: Bangi.