Professional Documents
Culture Documents
Báo Cáo Đ Án
Báo Cáo Đ Án
1. Tng quan v tnh hnh nghin cu cng ngh dp tm trn th gii v ti Vit
Nam:
1.1.
Trn th gii.
Hin nay trong ngy cng nghip dp tm ni chung v cng ngh ch to my pht
in ni ring th th gii ang trong giai on pht trin nht t trc ti nay. Bng
chng l s pht trin n r ca ngnh cng nghip t vi cc sn phm hng hiu t
cht lng v c a chung trn khp th gii. Sn phm chnh ca ngnh dp trong
cng nghip t l sn xut khung gm, v xe v cc chi tit my khc. Bng vic pht
trin cc cng ngh s trong tnh ton, thit k gip to ra nhiu mu xe c chnh
xc, tnh an ton cao. Ring ti khu vc ng Nam mi ch c Thi Lan sn xut c
v xe t du lch v vn ti hng nh. Ngnh cng nghip dp tm ca th gii cn to ra
cc sn phm cho ngnh hng khng v tr nh cnh my bay, v my bay, Lnh vc
xy dng v hng hi cng pht trin gn lin vi s pht trin ca cng ngh dp.
1.2.
Ti Vit Nam.
2.
3. c im ca dp ngui
Dp ngui l mt cng ngh mi so vi lch s pht trin ca cng nghip th
gii. Cng ngh dp ngui l bc pht trin ca cng ngh g. l qu trnh gia
cng kim loi bng p lc, bin kim loi tm hay khi thnh sn phm c hnh dng
mong mun.
Khun dp ngui l dng c to hnh sn phm bng phng php bin dng vt liu
trng thi ngui. C nhiu loi khun dp ngui: t dp, dp vut, dp su, khun ko,
chut siSn phm ca khun dp ngui rt a dng v phong ph bao gm nhng vt
dng trong cuc sng nh chu ra mt, ni, cho, dng y t, cc sn phm trong cng
nghip nh cc chi tit trong xe my nh bnh xng, ng b xe my
Khun dp ngui c cu to t hai phn: phn khun trn (hay cn gi l chy) v
phn khun di (hay cn gi l ci). Khun trn c gn vi ba, chuyn ng nh p
lc ca ba, khun di c nh.
Khun dp c s dng rt a dng vi nhiu chng loi khc nhau. Tuy nhin da vo
tnh nng lm vic c th chia ra lm hai loi khun chnh l khun dp vut (dp to
hnh), dp su v khun t dp.
i vi khun dp vut, dp su do lm vic trong iu kin chu ma st cao, mi mn
cao nn loi khun ny yu cu cng b mt cao (58-60HRC), dai va p va phi
v c dng dp su xoong, ni lm bng nhm hoc inox, dng c y t t tm thp
khng g. dp ra cc chi tit c su mong mun, ty theo su ca sn phm, c
th dp mt bc, hai hay ba bc.
u im ca phng php dp tm
a.
V mt k thut
Thc hin nhng nguyn cng phc tp bng nhng hnh trnh n gin ca my
p v ch to nhng chi tit hnh dng rt phc tp m bng nhng phng php
gia cng khc khng th hoc ch to rt kh khn.
Ch to nhng chi tit lp vi chnh xc tng i cao, phn ln khng cn gia
cng c tip theo .
Ch to cc chi tit c kt cu bn, cng, nh vi lng tiu hao vt liu khng
ln.
b.
V mt kinh t
Tn
gia
nguyn
cng
cng
Ct phi
Ct hnh
C. Dp lin hi
IV. To hnh
Dng
III. Dp vut
II. Un
3. t l.
4. Ct trch.
5. Ct chia.
6. Ct mp.
7. Ct tinh.
1. Dp vut.
8. Ct phi 2.
kim
loi.
Cun mp.
mng. 2. Dp vut c bin
2. Ct hnh .
1.Ct phi.
I. Ct
2.Dp
3. Vn
xon.ni.
3.Ln vnh.
4.To hnh.
5.Tp.
2.Dp
du.
6.Dp gin.
3.p chy.
A Ct vt liu
V. Dp p
nh ngha v c im ca nguyn
cng
Ct
phi
Tch mt phn kim loi theo mt
vt
liu
ra l chi tit
Ct vt liu theo ng bao khp kn
t l
Ct trch
Ct chia
Ct mp
Ct tinh
vut
Ct b phn lng d cng ngh rt
nh theo ng bao ca phi hoc l
nhm mc ch t c hnh dng v
kch thc chnh xc, b mt ct sch
Un
Cun
Vn
Dp
Dp vut
dc ca n
L phng php nhn c chi tit
vut
khng
bin
mng
Dp vut
c bin
mng
Un
Nn
Dp ni
Ln vnh
To
Cun
hnh
mp
To hnh
Tp
chnh xc hn
Lm gim tit din ngang mt phn ca
chi tit rng hoc ng c dp vut
s b
Gin
rng
( nong )
Ty
chnh
thc chnh xc
Dp ni
mt
Dp
p chy
ngui
Dp du
Dp
Dp phi
hp
lin
hp
Dp lin
vi mt ln t phi
Lin tc thc hin hai hoc mt vi
tc
Tn
Gp mp
di
Ghp hai chi tit bng cch to ta cc
kha vng
Lp
Un tai
Un mp
ghp
un mp
Tp
Gin
4. Cc Loi My Dp
4.1 My ct vt liu tm
ct phi tm thnh di hoc thnh tng phi mt, ngi ta s dng my ct vt liu
tm (cn gi l my ct tn).
c im ca my ny l c li dao nghing, c th ct ngui kim loi tm c chiu
dy t 0,5 mm n 30 mm trn chiu di khng qu 3 m.
4.2 My dp trc khy
My dp trc khuu l my c chuyn ng nh lin kt cng. C cu chp hnh ca
my dp trc khuu c khu cui cng l u trt, khu u l khu trc khuu hoc
bnh rng.
Thn my c th l kn (c) hoc thn h (hn) .
My dp trc khuu c rt nhiu loi nh my dp trc khuu dp nng, my dp trc
khuu dp ngui, my dp trc khuu
4.3 My dp lin hp
My dp lin hp l loi my c th ct vt liu tm bng ko li nghing. Trn my
c th lp cc khun ct t n gin v nh thc hin cc nguyn cng ct t,
ng thi my c th ct c mt s dng trn, dng gc, dng ch I
My c u im l c th ct c cc chiu dy chnh lch nhau kh nhiu so vi
my ct vt liu tm.
Nhng c nhc im l ct vi tc thp, di vt liu sau khi ct thng b cong,
vnh
4.5 My dp tc ng kp
Trong cc loi my trc khuu in hnh th my dp tc ng kp (my dp vut )
l thit b chuyn dng thc hin qu trnh cng ngh dp vut v to hnh vt
liu tm trong cc ngnh t, quc phng m cc my khc thc hin kh khn
hoc khng th thc hin.
vi phn vt liu kia. Nguyn cng ny thng dng to phi, ct hnh chi tit. Phi
cho nguyn cng ny thng l dng di mng hoc l sn phm ca nhng nguyn cng
trc.
-
Giai on n hi: khi s bin dng nm trong vng bin dng n hi, ng
sut khng vt qu gii hn n hi.
Giai on bin dng do: bin dng l bin dng d, ng sut trong kim loi
vt qu ng sut chy. Giai on ny dao ln su vo vt liu tm t 0.2 0.5
chiu dy phi, ty theo cng v do ca vt liu.
Ct kiu tay n
v my ct dao
thng.
Hnh minh ha
Ct kiu a loi
hai trc song
song.
Ct kiu a loi
trc dao t di
nghing.
Ct kiu a loi
dao
hai
mt
nghing.
Ct kiu nhiu a
c trc t song
song.
Ct kiu rung
ng (kiu ct
ko)
Khun ct
2.2.
Hnh 3.2: Hnh dng mt ct v chiu su b bin cng khi ct vi s hnh trnh khc
nhau. [1, 44]
a. 60 hnh trnh/pht
Khi dp vi tc 450 hnh trnh/pht th thi gian ginh cho giai on bin do
v su ca chy gim 14% so vi 60 hnh trnh/pht, giai on ba ca qu trnh cng
c pht trin nhanh, kt qu l vt ct u n, chiu su lp bin cng nh.
2.3.
Hnh minh ha
P = L.S.c
P 0.5
S2
c
tg
Hoc
Pk
S2
u
tg
( = 2o 5o)
P 0.5
My ct a.
h nS
c
tg
K hiu:
L
chiu di ct (mm)
Sh
b dy vt liu (mm)
gc nghing ca dao ()
hn
gc n ca a ()
Lc yu cu ca my p
Bt k
P = L.S.c
P = L.S.c + Qd
Hnh trn
P = .d..S.c
P = .ds.c + Qd
K hiu:
L
chiu di ct (mm)
b dy vt liu (mm)
ng knh l t (mm)
Qd
Vt liu
Thp tm:
Tr lc ct c (kg/mm2)
Bin cng
ng
Bin cng
20
28
0.1%C
25
32
ura
22
38
0.2%C
32
40
Nhm
10
15
0.3%C
36
48
Km
12
20
0.4%C
45
56
Ch
23
23
0.6%C
56
72
Thic
34
34
0.7%C
72
90
1.0%C
80
105
Thp Silic
45
56
Thp khng g
52
56
Gc nghing
()
T l % lc ct so
vi Pmax
n 3
2S
n 5
30 40
3 10
n 8
60 65
Trng hp chung
Kiu
theo
hnh
P = L.S.c.k
k : h s i vi L 200 mm
Khi H = S
k = 0.4 0.6
Khi H = 2S
k = 0.2 0.4
a
b
Khi H > S
Khi H = S
0.5S
P 2 c a b
S
H
4S2 c
tg
a
Ct hnh trn khun c mp
nghing hai bn
Khi H = S
c
K hiu:
H
gc nghing ()
a, b
P = 0.66.d.S.c
2.4.
Phm vi s dng
Ct hnh v t l thng
thng vt liu thp.
Ct hnh v t thp
khng g 1X18H9 v
1X18H9T.
Chiu dy vt liu
S (mm)
Tr s khe h mt pha
tnh % S
n 0.2
Khng c khe h
0.3 3.0
36
n 3
0.02 0.03 mm
Ct hnh v ct t thp
k thut in.
36
Dp trn my tc cao
n 3
6 10
n 2
8 10
Ct tinh c tm chn
n 3
0.01 mm
Chiu dy
vt liu
(mm)
Nh nht
0.3
Khe h ban u
Ln nht
Chiu dy
vt liu
(mm)
Nh nht
Ln nht
0.02
0.04
2.5
0.20
0.28
0.5
0.03
0.06
2.8
0.22
0.32
0.8
0.04
0.08
3.0
0.24
0.36
1.0
0.06
0.10
3.5
0.32
0.46
1.2
0.08
0.12
4.0
0.40
0.56
1.5
0.10
0.16
4.5
0.50
0.68
1.8
0.12
0.20
0.6
0.8
2.0
0.17
0.25
Ch thch:
1. Khe h ban u nh nht l tr s khe h danh ngha. Khe h ban u
ln nht c tnh n s tng ln do dung sai ch to chy v ci.
2. Nu vt liu dy hn 2mm th ly theo bng 23 [1,77]
Khi ct hnh, khe h ly bng cch gim kch thc ca chy. Kch thc ca
ci ly bng gii hn kch thc nh nht ca chi tit.
Khi t l, khe h ly bng cch tng kch thc ca ci, kch thc ca chy
ly bng kch thc gii hn ln nht ca l.
Hnh 5.1: S tun t dch chuyn kim loi trong qu trnh dp vut [1, 194]
Hnh 5.1 trnh by c ch dp vut mt chi tit hnh tr t phi kim loi tm. S tun t
dch chuyn ca cc phn t phi 1, 2, 3, 4, 5 trong qu trnh dp vut lm gim ng
knh ngoi ca vnh phi theo mc chiu su dp vut.
Phn vnh khn ca phi (D-d) chuyn thnh thnh ca hnh tr chi tit c ng knh d
chiu cao h. Do c hin tng bin dng do kim loi, nn khi dp vut hon ton hnh
tr, chiu cao h ln hn chiu rng ca phn vnh khn b. Th tch phi dch chuyn biu
th bng cng thc:
V dc =S
( Dd )2
4
Trong :
V dc th tch dch chuyn
S b dy ca chi tit
D,d c biu th trn hnh 5.1
Hnh 5.2: S bin dng mt phn t ca phi v s d to thnh vt nhn khi dp vut
[1, 197]
Khi mc bin dng nh, chiu dy kim loi ln s t xy ra hin tng nhn. Khi dp
vut su, mc bin dng ln, chiu dy kim loi nh, thng to thnh cc vt nhn
trn sn phm. Sau y chng ta s phn tch k hn cc c ch hnh thnh vt nhn trong
qu trnh dp vut (hnh 5. 2).
u tin, ti phn t I ca phi nm vin ngoi ca vnh, bin dng nn theo hng tip
tuyn c tr s ln nht, bin dng ko hng tm c tr s trung bnh v lng ha dy
ca kim loi c tr s nh nht.
Di tc dng ng sut nn tip tuyn
ng trn vnh phi trng nhau (hnh 5.3) v to ra np nhn hnh sng (thi k 1-hnh
5.2). Np nhn y lm bin dng n hi tm chn phi v cc chi tit gi n, lm tng
khe h gia tm chn v ci.
ng sut nn s tng ln do ng knh ngoi ca phi khi dp vut gim khng ngng.
iu dn n vic nn p lp sng nhn (thi k 2), ri lm mt n nh phn
phng ca np nhn, lm phn b un ngc chiu li (thi k 3). Cui cng s to
thnh cc np nhn nh hn, t mt np nhn sinh thnh ba np nhn (thi k 4).
Hnh 5.3: S dch chuyn v thay th kim loi [10, 368]
vut K =
d
D
S
D
, v mc dp
Khi phn t I dch chuyn n mp vut ca ci, bin dng ko hng tm s ln nht,
nn tip tuyn dn dn gim i. Khi phn t i qua mp vut bin dng s phc tp
hn do s xut hin ca qu trnh un. Sau phn t chuyn t cong thnh thng ng
v chu ko di chiu trc dc theo ng sinh vi bin mng ca vt liu khng ln
lm. y thnh phm chu lng ko di phng khng ln (1-2%) v bin mng (2-3%),
cho nn thc t c th b qua. Thng thng tit din nguy him nm gc ln di
y v y tr s ng sut ko ln lm bin mng vt liu ln.
Khi mc bin dng ln hoc trong trng hp hnh thnh np nhn phi, ng sut
tit din nguy him s vt c gii hn bn ca n v lm rch y. iu kin bn ca tit
din nguy him xc nh mc bin dng c th khi dp vut v c biu th bng
phng trnh:
P ( 1.11.2) b
D
d
S =S
D
Db
Trong :
S'
D ng knh phi, mm
Db ng knh vnh, mm
d ng knh chi tit, mm
Bin dng thc t xy ra trong qu trnh dp vut l bin dng khi (theo c ba phng)
nhng n gin cho vic phn tch, nh gi qu trnh bin dng, chng c xem l
bin dng phng. Bng cc phng php dp vut ngi ta ch to rt nhiu chi tit
rng khc nhau v hnh dng mt y cng nh thnh bn.
5.2.
Ty theo cch phn loi m ta c nhiu phng php dp vut khc nhau. Trong n
ny, ch tp trung vo phng php dp vut c chn phi, cc phng php khc c th
tham kho cc ti liu lin quan.
Dp vut c chn phi c chia ra lm hai giai on: giai on u khi phi c ko
vo trong ci cho n khi gc m ca phi xung quanh mp lm vic ca chy v ci vi
gc < 2
ny c ba phn ca phi vi trng thi ng sut khc nhau: phn vnh khn 1, phn hnh
tr 2 v phn y 3 (hnh 5.4c).
Sk
Ro
R
(5.1)
S k =S
Ro
r
Ro
r
( )
1+ R
Chiu dy ca thnh chi tit sau khi dp vut khng ng u dc theo chiu cao: ti
mp trn cng, chiu dy ca chi tit l ln nht; ti phn bn knh ln ca y, chiu
dy l nh nht; ti y chi tit chiu dy ca n hu nh khng thay i so vi chiu dy
phi ban u.
S
Ro
r
( )
S
2 rc
( ) (
1
x
pmax = b
.
1
. ln
Ro
.Q
S
x +
+
( 1+1.6 )
x
. Ro . S . b 2 r c + S
Trong :
x=
R oR
Ro
co tht t i khi ko
chiu dy phi
rc
bn knh ln ca ci
h s ma st tip xc
Q
lc chn phi
pmax
nh nht.
Gi tr gn ng ca gc ti u c th c xc nh nh sau:
( )
sin ti u= 1
r
R ph
2 R ph
S
C th thc hin dp vut qua mt hoc vi nguyn cng ty thuc vo t s chiu cao v
ng knh ca chi tit dp vut, chiu dy tng i ca phi.
Cn phi tnh ton th no vic dp vut thc hin vi mt s nguyn cng t
nht, cc nguyn cng hon thnh vi mc bin dng ln nht (s gim tng
i ng knh v tng chiu su dp vut), khng cn trung gian.
Mc bin dng khi dp vut cc chi tit hnh tr c th o bng mt trong cc ch s
sau y:
Dd Dd
D
;
; ln ;
d
D
d
K=
D 1
d 1
= ; m= =
d m
D K
Trong :
D ng knh phi, mm
d ng knh chi tit, mm
m h s dp vut
K mc dp vut, tr s nghch o ca h s dp vut
D
d
. Ch
D
d
Kch thc v hnh dng phi phi dp vut cc chi tit trn xoay n
Lng di
khi
h
dn
Di 0.8
Trn 0.8
n 1.6
Trn 1.6
n 2.5
Trn 2.5
Di 10
1.5
1.8
2.3
3.0
Trn 10 n 20
2.2
3.0
3.7
4.5
Trn 20 n 50
3.5
4.5
6.0
7.0
Trn 50 n 100
5.0
6.5
8.5
10.0
6.5
8.0
10.5
12.0
7.5
9.0
12.0
15.0
9.0
11.0
13.5
16.0
10.0
13.0
15.0
18.0
Trn 1.5
n 2
Trn 2
n 2.5
Trn 2.5
Di 25
2.5
2.2
2.0
1.5
Trn 25 n 50
4.0
3.0
2.5
2.5
Trn 50 n 100
5.0
4.5
3.7
3.0
6.0
5.0
4.0
3.5
7.0
6.0
5.0
4.0
8.0
7.0
5.5
4.2
9.0
7.5
6.0
4.5
C chn phi
Khng kp
Th nht
D-d>22S
D-d=22S
D-d<22S
K tip
100S/dn-1<1.25
100S/dn-1=1.25-1.5
100S/dn-1>1.5
(mm)
Trong :
F din tch b mt chi tit thnh phm, mm2
Thay th cho vic tnh ton ng knh phi bng cch chia b mt chi tit thnh cc
phn t ring bit, ngi ta xc nh ng knh phi ca cc chi tit dp vut c hnh
dng ph bin theo cc cng thc nu trong hnh sau:
5.3.2.2.
Kch thc v hnh dng phi dp vut chi tit trn xoay phc tp:
Hnh 5.10: Phng php th tm kch thc phi [4, 142]
Trong trng hp ny vic xc nh din tch b mt thnh phm tin hnh trn c s ca
nguyn tc Gunden Paput, theo : din tch b mt vt th trn xoay to bi
ng cong bt k khi quay chung quanh trc nm cng trn mt phng , bng
tch s chiu di ng sinh nhn vi qung ng ca trng tm ng cong y
(chiu di vng trn, v nn bi trng tm ca ng sinh)
F=2 Rs L
Trong :
F din tch b mt vt th trn xoay, mm2
Trong :
r
R =2 Rs L
Trong :
R Bn knh phi, tm theo chiu di on thng gc im B (hnh 5.10) cho n giao
im vi ng vng trn c ng knh bng L+2Rs.
Ta dng phng php th - gii tch xc nh kch thc phi i vi chi tit c
hnh dng phc tp:
1. Chia ng vin chi tit (theo ng trung bnh) ra cc on ring bit, ch
yu l on thng v mt phn ng trn. Cc on cong th chia ra cc on
nh gn vi ng thng.
2. Trng tm ca mi on s nh du bng mt im.
3. Xc nh chiu di cc on ng sinh.
4. Nhn chiu di cc on l vi bn knh trng tm r, tng cng chng v tm :
5.3.2.3.
Kch thc v hnh dng phi dp vut cc chi tit c dng khng
gian phc tp v khng i xng:
i vi cc chi tit c dng khng gian phc tp (loi chi tit v, mui t) phn ln
trng hp khng i hi s chnh xc c bit v kch thc ca phi. V vy khng c
phng php tnh ton chnh xc cc phi .
u tin, ngi ta xc nh kch thc bao quanh gn ng ca phi, k c cc ng
cong v tr s lng d cng ngh cn thit ( chn phi). Kch thc phi s c iu
chnh khi th khun dp vut. Phi iu chnh s dng lm mu ch to khun ct
hnh. Trn hnh 5.11 ch tm ngoi ca cnh ca t v phi dp ra n, nhn c
bng phng php trn. Lng d cng ngh chim n 66mm mi pha.
Trong mt vi trng hp, ngi ta xc nh kch thc v hnh dng phi dp vut
cc chi tit c hnh dng phc tp v khng i xng bng cch:
1. Chia ng vin ra tng yu t ring bit.
2. Xc nh phi v xy dng cc hnh khai trin ca cc yu t ring bit.
3. Xy dng ng vin u n bng cch b cc phn di ra v phn b ct i
vi nhau.
Hnh 5.12: Xy dng cc hnh chuyn tip khi dp vut phc tp bng cch dng khun
bng sp [1, 255]
Sau khi sp ngui, ly khun ra v da theo c tnh bin dng, nn phng dn cho hnh
dng li v su dng cho nguyn cng dp vut trung gian (hnh 5.12b).
Da theo dng vut ca khun sp ngi ta ch to m hnh bng thch cao ca ci
trung gian. Tip tc nn phng khun sp s c hnh dng cho nguyn cng dp vut
u tin (hnh 5.12c) v da vo ngi ta ch to m hnh thch cao cho ci dp vut
u tin.
5.3.2.4.
Kch thc v hnh dng phi dp vut cc chi tit hnh hp:
r
B
gia mp
phn thnh
thng (hnh
5.13a)
mp phn
cung ln
gc
(hnh 5.13b)
H=B
26-30
45-50
55
H=0.5B
15-20
33-38
42
H=0.3B
5-8
25-30
32
Hnh 5.13: Bin dng ca li ta khi dp vut hnh ch nht [10, 416]
Bng 17: Chiu cao tng i ca hp ch nht c dp vut sau mt nguyn cng
(thp 08-10) [1, 236]
Bn knh
gc ln
H
B
vi chiu dy tng i
tng i
r
B
ca phi
S
100
D
2-1.5
1.5-1
1.0-0.5
0.5-0.2
0.3
1.2-1.0
1.1-0.95
1.0-0.9
0.9-0.85
0.2
1.0-0.9
0.9-0.82
0.85-0.7
0.8-0.7
0.15
0.9-0.75
0.8-0.7
0.75-0.65
0.7-0.6
0.1
0.8-0.6
0.7-0.55
0.65-0.5
0.6-0.45
0.05
0.7-0.5
0.6-0.45
0.55-0.4
0.5-0.35
0.025
0.5-0.4
0.45-0.35
0.4-0.3
0.35-0.25
Ch thch:
r
B
S
D
phi
S
D
r
B
v vo chiu dy tng i ca
Lng d ct mp
(0.003-0.05)Ho
(0.04-0.06)Ho
(0.05-0.08)Ho
(0.06-0.10)Ho
Kch thc v hnh dng phi dp vut hnh hp qua mt nguyn cng:
H
B
r
B
S
100 2
D
S
100 0.6
D
Hnh 5.14: Cc vng ca cc trng hp khc nhau khi dp vut cc hp ch nht [1,
238]
Cao hn ng cong gii hn y l vng dp vut nhiu nguyn cng (Ia, Ib, Ic)
cn thp hn l vung dp vut mt nguyn cng. Ngi ta chia vng di ra 3 vng ring
bit IIa, IIb, IIc theo mc chn y kim loi t gc ln ra thnh bn ca hp.
r
0.17
BH
th bng h thc
. c trng ca trng hp dp vut ny l s chn y
kim loi t gc ln ra thnh bn ca hp khng ln lm, khng thay i chiu cao ca
chng. Vic thit k phi trong trng hp ny tin hnh bng cch khai trin hnh hc
cc phn t ca hp ra mt phng.
Vng IIb bao gm dp vut cc hp khng cao, nhng c bn knh gc ln tng
0.17
r
0.4
BH
i ln, xc nh bi h thc
. Dp vut cc hp nh vy c t
trng bi s chn y kim loi tng i t nhiu t gc ln ra thnh bn v bi tng
chiu cao cui cng ca chng. Vic thit k phi c tin hnh bng cch khai trin
hnh hc vi s iu chnh ng vin.
Vng IIc bao gm dp vut mt nguyn cng cc hp tng i cao c bn knh
r
0.4
BH
2
g
+2 r g H0.86 r d (r g +0.16 r d )
Hnh 5.15: Thit k ng vin phi cho cc hp ch nht thp, dp mt nguyn cng
(vng IIa, hnh 5.14) [1, 241]
Khi thit k ng vin ca phi theo cch trn y, cc hp ch nht thp c dp vi
bn knh gc ln nh thng khng i hi phi ct mp, bi v kim loi tha so vi
tnh ton gc ln (+f) s b y ra thnh bn v b vo phn phi b ct i (-f).
x=0.074
R
+ 0.982
d
( )
Bn knh
gc ln
tng i
r
B
tng i ca hp
H
B
0.30
0.40
0.50
0.60
0.10
1.09
1.12
1.16
0.15
1.05
1.07
1.10
1.12
0.20
1.04
1.00
1.08
1.10
0.25
1.035
1.05
1.06
1.08
0.30
1.03
1.04
1.05
hb = y
R
B2 r
ha = y
R2
A2 r
Bn knh
gc ln
tng i
r
B
tng i ca hp
H
B
0.30
0.40
0.50
0.60
0.10
0.15
0.20
0.27
0.15
0.08
0.11
0.17
0.20
0.20
0.06
0.10
0.12
0.17
0.25
0.050
0.08
0.10
0.12
0.30
0.04
0.06
0.08
5. Tin hnh vic iu chnh hnh khai trin bng cch tng bn knh ti R1 v
gim chiu cao i mt lng ha v hb.
6. Da theo cc kch thc nhn c ca chiu rng, chiu di v bn knh
gc ln ca hnh khai trin, v ng vin iu ha bng cc cung ni tip
ca cc vng trn bn knh Ra v Rb.
Hnh 5.16: Thit k hnh dng ca phi dp vut cc hp khng cao vi bn knh gc
ln tng i ln (vng IIb hnh 5.14)
a.i vi hp vung b.i vi hp ch nht [1, 243]
A
1.5 2
B
4
F=1.13 B2 +4 B ( H0.43 r ) 1.72r ( H + 0.33 r)
Trong :
H chiu cao k c lng d ct mp
F din tch b mt ton phn ca hp vung
R bn knh ln gc v y ly bng nhau
D p ( B2 r d ) + [ B+ 2 ( H +0.43 r d ) ] ( AB)
A2 r d
vi hp vung cao c bn
knh gc ln tng i
ln (vng IIc, hnh 5.14) [1, 246]
5. Vch ra nhng nguyn cng khc ca quy trnh cng ngh: ct mp, t l,
nhit luyn
6. Xc nh lc, tnh ton cc nguyn cng.
i vi nhng trng hp ch yu ca dp vut chi tit hnh hp qua nhiu nguyn cng
th tr s bin dng tng cng c biu th bng cc h s sau:
a. Khi dp vut hnh hp vung (BxB) t phi trn ng knh D:
mtng=
4B
B
=1.27
D
D
2( A+ B)
A+B
=1.27
D
2D
2 ( A+ B )
A +B
=1.27
L+ K
0.5 ( L+ K )
Ch c nguyn cng cui cng ca dp vut hnh hp vung t phi hnh tr, cng nh
hnh hp ch nht t bn thnh phm dng van c tin hnh vi tr s ln ca h s
dp vut trung bnh
mtb =0.90 0.95
Bng 21: S lng nguyn cng dp vut chi tit hnh hp ch nht ph thuc vo tr s
h s dp vut tng cng [1, 334]
H s dp vut
S lng
nguyn cng
tng i
mtng
S
100
D
vi chiu dy
hoc
S
100
LK
2-1.5
1.5-1.0
1.0-0.5
0.5-0.2
0.40-0.45
0.43-0.48
0.45-0.50
0.47-0.53
0.32-0.39
0.31-0.42
0.36-0.44
0.38-0.46
0.25-0.30
0.27-0.32
0.28-0.34
0.30-0.36
0.20-0.24
0.22-0.26
0.24-0.27
0.25-0.29
S lng nguyn cng cn thit dp vut chi tit hnh hp qua nhiu nguyn
cng c th xc nh theo bng 21 ph thuc vo tr s h s dp vut
mtng
S
100
D
hoc
S
100
LK
Sau khi xc nh s lng nguyn cng ngi ta tin hnh tnh ton kch thc
ca mi nguyn cng v bt u tnh t nguyn cng trc nguyn cng cui cng l
nguyn cng quan trng nht.
Khi dp vut t hnh tr thnh hnh vung hoc t hnh van thnh hnh ch nht
th mc bin dng theo chu vi sn phm khng ng u. Tr s bin dng nh nht l
cc gc hnh hp cn ln nht l gia cc cnh ca hnh hp.
Phng php tnh ton cng ngh dp vut nhiu nguyn cng nhng chi tit hnh hp
vung v ch nht khc nhau c kho st ring bit.
Dp vut nhiu nguyn cng hnh hp vung cao:
Khi dp vut nhiu nguyn cng hnh hp vung th hnh dng ca chi tit nhng
nguyn cng trung gian trong a s trng hp l hnh tr.
nguyn cng cui cng v trc nguyn cng cui cng hnh tr ny bin thnh hnh
hp vung hoc hp hnh trng.
Khi dp vut nhiu nguyn cng nhng chi tit hnh hp ch nht th c th c hai
trng hp thay i tun t hnh dng cc nguyn cng:
1. Phi hnh van: nguyn cng u v cc nguyn cng tip theo l hnh van,
cn nguyn cng cui cng l hnh ch nht, dng cho dp hnh hp ch nht
c t s cc cnh A :B> 1.2
2. Phi hnh trn: nguyn cng u l hnh tr, nguyn cng tip theo hnh van,
nguyn cng cui cng l hnh ch nht, vi t s cc cnh
A :B< 1.15 , v
Trong :
L chiu di chu vi sn phm (theo ng knh trung bnh)
S chiu dy ca vt liu
ph
ph=1.1 b
v s dng nhng
s liu ca sn xut v thc nghim i vi chi tit c hnh dng hp ch nht thp dp
vut qua mt nguyn cng th lc dp vut c tnh ton nh sau:
P=( 2 A +2 B1.72 r ) . S . b . k t
Trong :
P lc dp vut, kG
S chiu dy vt liu, mm
gii hn bn ca vt liu
Bng 22: Tra h s
H
B
kt
[1, 400]
Gi tr ca h s
kt
khi bn knh gc ln
tng i
r
B
2-1.5
1.5-1.0
1.0-0.5
0.5-0.2
0.3
0.2
0.15
0.1
0.05
1.20
1.10
1.00
0.90
0.80
1.00
0.95
0.90
0.85
0.70
0.80
0.90
0.85
0.76
0.70
0.60
0.70
0.80
0.75
0.70
0.65
0.60
0.50
0.60
0.70
0.80
0.60
0.55
0.50
0.45
0.40
0.50
0.60
0.70
0.80
0.40
0.35
0.30
0.25
0.30
0.40
0.50
0.60
0.70
r
B
H
B
vo bn knh ln tng i
ngi ta c h s
phn bn phi ca bng.
Chiu cao tng i vi nhng vt liu khc phi hiu chnh v pha ny hay pha kia
cho ph hp vi tnh do ln hay nh cu kim loi.
Bng 23: Cng thc tnh lc chn phi [1, 402]
Trng hp dp vut
Q=Fq
Lc chn i vi dp vut ln th
nht nhng chi tit hnh tr
Lc chn i vi dp vut tip tc
nhng chi tit hnh tr (t phi
rng)
Q=
Q=
2
2
D ( d 1+2r c ) ] q
4[
2
d ( d n +2 r c ) 2 ] q
4 [ n1
Trong :
F
q p lc chn, kG/mm2
d 1 d n ng knh dp vut (ci) nguyn cng th nht v th n, mm
r c
bn knh gc ln ca ci, mm
Bng 24: p lc chn phi trung bnh [1, 403]
Vt liu
2
p lc, kG/mm
Thp mm (S<0.5mm)
0.25-0.30
Thp mm (S>0.5mm)
0.20-0.25
ng thanh
0.15-0.20
ng
0.10-0.15
Nhm
0.08-0.12
D
, kG/mm
( Dd 1.2) S .100
Trong :
P
lc chn phi
iu kin dp vut
S
100
D
2.0-1.0
1.0-0.2
0.2-0.06
Khng c vnh
(6-8)S
(8-10)S
(10-15)S
C vnh
(10-15)S
(15-20)S
(20-30)S
C g chn phi
(4-6)S
(6-8)S
(8-10)S
Khi ch to khun nn lm bn knh ln nh nht thun tin cho vic sa khun sau
ny.
Bn knh gc ln ca chy nh hng rt nhiu n qu trnh dp vut, cho php gim
tr s gii hn ca h s dp vut. Bn knh ca chy nh lm kim loi b bin mng rt
nhiu tit din nguy him.
Khi dp vut mt s loi chi tit ngi ta dng n gn vut tng ng sut ko, gim
ng sut nn, ngn nga to ra nhng np nhn. Khi bn knh ln ca ci ly tr s
nh hn. S lng v s b tr cc gn vut ph thuc vo hnh dng ca ng bao, c
tnh ca b mt v chiu su dp vut. Gn vut t v tr phi d b bin dng nht,
v tr y cn hm s dch chuyn ca vt liu v tng ng sut ko.
Nhng v d v s b tr cc gn vut:
+ Khi dp vut nhng chi tit c kch thc bn trong cho trc, ta ly
khe h theo ci:
d ch =d sph. trg ; d c =d ch +2 z
Trong :
d c ,d ch
ng knh ca ci v chy, mm
z tr s khe h v mt pha
D sph .ng
Trong sn xut ngi ta dng nhiu cht bi trn c thnh phn khc nhau, nhng cht
ny c th phn thnh hai nhm bi trn khng c cht n v bi trn c cht n.
Mt s thnh phn ca cht bi trn nh sau: du cng nghip, m c, graphc, axt oleic,
lu hunh,
Bng 26: Gi tr ca h s ma st khi dp vut c bi trn v khng c bi trn [1, 425]
iu kin dp vut
(c bi trn v
khng c bi trn)
H s ma st cn c vo vt liu mang dp
vut
Thp 08
Nhm
ura
Khng bi trn
0.18-0.20
0.25
0.22
0.14-0.16
0.15
0.16
0.06-0.10
0.1
0.08-0.10
Bi trn nhng phi n chic ln thng tin hnh bng cch ngm hoc qut bng chi
lng. Khi t ng ha qu trnh dp, bi trn tin hnh bng cch phun cht bi trn ln
phi nh thit b phun c vi phun c bit.
Khi dp vut thng thng nhng chi tit hnh tr t nhng phi n chic, nn p dng
nhng nguyn tc bi trn sau y:
-
Vt liu
iu kin lm vic
H s ma st
- Gang vi gang, thp vi
C du bi trn
0.05
thp
- Thp vi thp
Kh
0.10-0.15
- Tectolit vi thp hoc
-nt0.20-0.25
gang
- Php vi thp hoc gang
-nt0.15-0.20
- Da vi gang
-nt0.25-0.35
- G vi gang
-nt0.40-0.50
Vt liu hoc phi c bi trn cn phi gi khng c lm bn, nu khng s lm
hng chi tit hoc khun. Lm sch cht bi trn khi nhng chi tit c dp tin
hnh bng nhiu phng php khc nhau.
5.3.6 Cc dng h hng chnh trong dp vut v nguyn nhn:
Cc dng hng
Nhn thnh
vt dp
-
Nguyn nhn
Nhn phn b u:
Lc p chn chng nhn khng
Khe h gia chy v ci qu ln
Bn knh ln ming ci qu ln
Nhn phn b ch mt phn:
Ghi ch
Thnh b co
xc
Va nhn va
rch gn
ming
10
1. Khun Ct Hnh - t L
1.1 Tnh ton thng s cng ngh
Vt liu thp CT3
i lng
bn ko
Gii hn chy
gin di
Gi tr
370 - 480
245
26
n v
MPa
MPa
%