Prof. Dr.

Mmtaz Usmen
Wayne State niversitesi, ABD
musmen@eng.wayne.edu

naat Sektrnde
i Sal ve
Gvenlii Alanndaki
yiletirmeleri Etkileyen
Faktrler: ABD rnei

Yrd. Do. Dr. Selim Baradan

Ege niversitesi, zmir
selim.baradan@ege.edu.tr

zet
i sal ve i gvenlii (SG) alannda Trkiyeden daha ileride olan Amerika Birleik Devletleri
(ABD)nin bu seviyeye nasl geldii bu alma kapsamnda aratrlmtr. almada zellikle inaat
sektr zerinde durulmutur. ABDde son 20 yl ierisinde bu sektrde gereklemi olan i kazas, meslek hastalklar ve lmlerle ilgili istatistikler sunulup yorumlanmtr. Bu istatistiklerde dzenli olarak
dn yaanmas, inaat sektrnn SG alannda nemli ilerlemeler kaydettiini gstermektedir. Bu
fevkalade olaya neden olan faktrler bu almada paydalarn ilgisi ve katlm, mevzuat ve yaptrm,
eitim ve aratrma, ibirlii programlar, ve igcnn etkisi olarak sralanm ve tartlmtr. Ayrca
SG konusuyla ilgilenen farkl paydalarn (zel sektr, devlet kurumlar, sendikalar, mesleki cemiyetler,
ve akademik evre) bak as ve nemleri de aklanm ve katklar anlatlmtr. Devlet kurumlarnn
etkisi tartlrken 1970 Federal SG Yasasndan da bahsedilmi ve eyalet ii tazminat kanunlarnn
yaptrm mekanizmasna olan olumlu etkisi aklanmtr. naat projelerinde yer alan bireylerin SG
asndan grev ve sorumluluklar da tartlm, zellikle de igcn temsil eden sendikalarn katksna deinilmitir. Bu faktrlerin topluca SG zerinde olumlu bir etki yaratt ve baarya ulamak iin
ibirliinin art olduu sonucuna varlmtr.

1. Giri
naat antiyelerinde yksek oranda meydana gelen yaralanma ve lmle sonulanan i kazalar
inaat sektr iin dnya apnda nemli bir sorun tekil etmektedir. Bu durumu dzeltmek iin
mcadeleler verilmi ve etkin yaklamlarn olduu durumlarda iyiletirmelerin gerekletii grlmtr. Yazarlar, ABDnin de gzle grlebilir iyilemelerin yaand bir lke olduunu dnmektedir. ekil 1 ABD inaat sektrnde meydana gelen i kazas oranlarnn istatistiksel durumunu gstermektedir (BLS, 2011). ABD alma Hayat istatistiklerini tutan Bureau of Labor Statistics
(BLS) kurumunun 2009 yl istatistiklerine gre toplam i kazas says (251 000) ve orannda (4.3)
ABDde 5. srada yer alan inaat sektrnde ekil 1den de grld gibi phesiz son 20 ylda i
kazalar orannda srekli d yaanarak nemli azalmalar gereklemitir. Ancak iyiletirme yapmak iin halen kat edilecek yol bulunmaktadr. lmle sonulanan i kazalaryla ilgili istatistikler
ekil 2de verilmitir (BLS, 2011). Burada lm saysnda biraz azalma salanm olsa da oranlarn hemen hemen sabit kald grlmektedir. naat almalarnn yllar ilerledike giderek daha

40 TMH - 469 - 2011/5

kompleks ve zorlat gerei dikkate alnacak olursa, aslnda lm saylarnn artmayp sabit kalmasnn belki de bir ilerleme olduu varsaylabilir. Ancak, lmlerin halen dk sayda olmamas
ve 2010 yl BLS istatistiklerine gre inaat sektrnn 751 lml i kazas ile ABDde ba ekmesi
kabul edilemez bir ac gerektir. Bu da iyiletirme iin ek atlmlarn yaplmas gerektiini ispatlamaktadr. Ayn zamanda sunulan istatistiklerin ekonominin etkisinde kaldn unutmamak gerekir. rnein, ekonominin iyi durumda olduu periyotlarda daha fazla inaat ii gereklemekte ve
i kazalarnda art olabilmektedir.
Bu makalede sunulan istatistiklerden genel olarak inaat sektrnn ABDdeki dier sektrlere kyasla i kazas sonucu yaralanma ve lm olaslnn yksek olduu ve sektrn son derece tehlikeli ve riskli olduu sonucu kartlabilir. Buna ramen olumlu ynde gelimelerin yaanmakta
olduu ve farkl kii ve kurumlarn yapm olduu atlmlarn belli lde ie yaram olduu grlmektedir. Bu gelimeler byk lde yaralanma ve meslek hastalklarnn, ve az da olsa lmlerin
saysnn azalmasnda gzlenmektedir. Bu makalenin ana amac bu duruma katk yapan faktrleri
belirlemek ve tartmaktr.

ekil 1 - ABD naat Sektrnde Yllk Kazas Oranlarnn Son 20 yldaki Deiimi

ekil 2 - ABD naat Sektrnde lml Kazalarnn Yllara Gre Deiimi

TMH - 469 - 2011/5 41

2. i Sal ve Gvenlii Alannda yiletirmelere Katk Yapan

Faktrler
zellikle 1980li yllarn ikinci yarsndan beri ABDde ii sal ve i gvenliine verilen nem artm ve inaat sektrndeki iyiletirmeler de bunun paralelinde gereklemitir. Bu iyiletirmelerin
arkasnda yatan belli bal faktrler grupta incelenebilir:
Paydalarn ilgisi, katlm ve ibirlii;
Mevzuat ve yaptrm; ve
Eitim (akademik ve mesleki), ve aratrma.
Bu faktrler aada daha detayl olarak anlatlmaktadr.
2.1 Paydalar
naatlarda ii sal ve i gvenliinin (SG) salanmas aadaki gruplar dorudan veya dolayl
olarak etkilemektedir:
zel sektr;
Devlet kurumlar;
Akademik kurumlar;
Mesleki cemiyetler; ve
i sendikalar ve organizasyonlar.
ABDde gerekletirilen inaat projelerinde ilerin byk ounluunu zel sektr stlenmektedir.
verenler ve temsilcileri, tasarmclar, yklenici ve alt ykleniciler bir szleme (inaat takm) altnda glerini birletirirler ve tedarikiler, hukuk uzmanlar, finansman ve sigorta irketleri tarafndan
desteklenirler. Bariz insan kayglar dnda, finansal kayp kontrol ile firmann imajnn korunmas
nemli motivasyon faktrleridir. Ayrca i kazasndan dolay oluabilecek yaralanma, hastalk ve
lmlerin engellenmesi de yasal bir grevdir.
Devlet kurumlar (federal, eyalet, ve yerel) da iverenlere benzer roller stlenirler; ancak, devletin en bariz rol kanunlar koymak ve uygulatmaktr. Burada ykmllk byk lde topluma
(iiler dahil) hizmet ve lkede SGyi gelitirmek iin abalayan eitli programlara maddi destek
vermektir. Bir baka ykmllk ise ABD hukuk sistemi zerinden adaleti salamaktr. Bu genelde
inaat ekibi ve devlet (alma Bakanl) ile ii ve inaat takm yeleri arasndaki uyumazlklar
olarak aa kar. Devlet kurumlar ayrca aratrma ve mesleki eitim abalarn maddi olarak destekledikleri gibi kendileri de bu atlmlara nclk ederler.
Akademik kurumlar eitim (mesleki ve akademik) ve aratrma ile ilgilenirler. Yeni bilgi aratrma
ile yaratlmakta ve lisans/lisansst eitim programlar ile bilgiler rencilere aland gibi ayn
zamanda endstriye, kamu alanlarna ve dierlerine srekli mesleki geliim yoluyla yaylr. Aratrma, SG konusundaki bilgi daarcn geniletir ve iyiletirmelerde kullanlabilecek yeni yntem
ve teknolojilerin gelimesine yardmc olur.
Mesleki cemiyetler, zel sektr, kamu ve akademik kesimden gelen yelerden olumaktadr, ve
bu topluluklar arasnda bir kpr grevini grmektedir. ABDde tasarm, yapm, standartlar, gvenlik, risk ynetimi, proje ynetimi, vb. konulara odaklanm saysz cemiyet bulunmaktadr. Bu
cemiyetlerin bir ounda inaatlarda SG konusu ile ilgilenen zel komisyonlar bulunmaktadr.
Kurumlarn SGyi n plana karmasnn arkasnda yatan nedenler topluma hizmet, yelikle ilgili
ykmllk kayglar, ve danmanlk / eitim frsatlardr.
gcnn en nemli kaygs iilerin sal ve gvenliinin salanmas ve haklarnn korunmasdr. Organize olmu igc (sendikalar) geleneksel olarak iilerin sesi olarak hareket etmektedir
ve iverenlere iilerine salkl ve gvenli iyeri salamalarnn bir hukuki ykmllk olduunu
hatrlatma konusunda olduka zorlayc davranmaktadr. Sendikalar ayrca iilerine kapsaml SG
eitim programlar salamaktadr. Sendikalamam igc de benzer abalar sarf etmektedir, ancak bunlar ounlukla sistematik olarak gelimemektedir.

42 TMH - 469 - 2011/5

2.2 Mevzuat ve Yaptrm:

Amerika Birleik Devletlerinde i Sal ve Gvenlii sisteminin ve kltrnn oturmasnda en
nemli iki yasal atlm 1970 Federal SG Yasas ve eyaletlerin uygulad ii tazminat kanunlardr.
Bu blmde her iki atlmda ana hatlar ile anlatlmaktadr.
2.2.1 1970 SG Yasas
SG Yasasnn ana amac, ABDde alan her bireye gvenli ve salkl alma ortam salayarak
insan kaynaklarn korumaktr. Bu da ancak iyerindeki tehlikeleri azaltarak gerekletirilebilirdi.
Yasann ilkelerine gre iveren, iyerini alanlarna ciddi yaralanma ve lme yol aacak tehlikelerden arndrmakla ykmldr. veren bunu gerekletirirken SG standartlarna uymakla da
ykml klnmtr. alanlar ise SG standartlarna ve yaptklar ile ile ilgili kurallar, dzenlemeler
ve emirlere uymakla ykmldr (OSHA, 2011a). Ayrca SG Yasas OSHA (SG daresi), NIOSH (Ulusal SG Enstits), OSHRC (SG nceleme Komisyonu) gibi kurumlarn kurulmasna neden olmutur.
Bu kurumlarn grevleri ve yetkileri aada aklanmaktadr.
SG Yasasnn dier kapsad hususlar ise aada sralanmtr:
- Standartlarn yrrle konulmas; denetimler, kaza soruturmalar ve kayt tutma mekanizmas; yaptrm prosedrleri, cezalar (OSHA tarafndan)
- Yargsal inceleme (OSHRC tarafndan)
- Aratrma (NIOSH tarafndan)
- alanlarn eitimi (geni tabanl, zel sektr, igc, ve devlet tarafndan)
- SG verileri / istatistiklerinin toplanmas ve analizi (NIOSH ve BLS tarafndan).
2.2.2 OSHA (Occupational Safety and Health Administration)
SG Yasas alma Bakanl altnda OSHA kurumunun kurulmasn salamtr. Bu kurumun grevleri aadaki gibi tanmlanmtr (OSHA, 2011b):
yeri gvenlik ve salk standartlarn oluturmak ve uygulatmak;
Hedeflenmi iyerlerinin denetimlerini gerekletirmek;
Tm iverenlerin ile ilgili yaralanma, hastalk ve lmleri doru olarak rapor ettiklerinden
emin olmak; ve
ilere sz hakk vermek (inin ikayet ederek OSHAdan iyerlerine denetim yapmasn isteme hakkna sahiptir.)
OSHA, ayrca uyum grevlileri araclyla denetim sonucunda iverenlere ceza kesme hakkna sahiptir. Ceza kesilen ihlal tipleri aada zetlenmitir (Tompkins, 1993):
1. Uyarlar: iyeri gvenlii ile dorudan ilgisi olmayan cezalar. (En yakn salk kurumunun telefon
numarasn asmamak gibi) Bu ihlallere genelde rapor edilmez ve ceza kesilmez, ama mutlaka iverene bildirilir.
2. Ciddi olmayan ihlaller: iyeri gvenlii ile dorudan ilgili olabilir ancak ciddi yaralanma veya lme yol amayacak durumlar (taklp yere dme gibi).
3. Ciddi ihlaller: ciddi yaralanma veya lme yol aabilecek, iverenin haberdar olduu veya olmas
gerektii durumlar. (platformda parmaklk olmamas gibi).
4. Kastl ihlaller: iverenin tehlikeli durumu bildii halde bir nlem almadna dair delil olduu
durumlar.
5. Tekrarlanan ihlaller: daha nceden tespit edilmi ihlalin benzerinin bir sonraki teftite ortaya kmas.
6. Dzeltilmemi ihlaller: daha nceden tespit edilmi ihlalin bir sonraki teftite halen dzeltilmemi
olmas.
Dikkat ekici ve kt vakalarda, cezai meyyide uygulanabilir ve yksek para cezalar ile hapis sonular ile karlalabilir.

TMH - 469 - 2011/5 43

Tablo 1de OSHAnn uygulad ceza tarifesi grlmektedir. Parasal rakamlar ihlal banadr ve toplam ceza ihlaller toplanarak bulunur. Ciddi parasal cezalarn kesilebildii ortadadr, ancak baz indirim faktrleri uygulanabilir (Tablo 2). verenler bu cezalara itiraz etme hakkna kanunen sahiptir,
ve SG Yasas tarafndan OSHRC (Occupational Safety and Health Review Commision) iveren ve
OSHA arasndaki uyumazlklar zmek greviyle atanmtr. Bu sre ekil 3te ak emas olarak
gsterilmitir.
Tablo 1 - OSHA Ceza Tarifesi
hlal Tipi

hlal ba kesilen ceza

Ciddi olmayan

7000$a kadar

Ciddi

Zorunlu, 7000$a kadar

Kastl

5000$ - 70 000$ aras

Tekrarlanan

70 000$a kadar

Dzeltilmemi

Gn bana 7000$

Cezai meyyideler

250 000$a kadar kii bana,

500 000$a kadar kurum bana

Tablo 2 - Ceza ndirim Faktrleri

Faktr
yeri Bykl (alan Says)
ndirim (%)

Cezann
alnmas

1-25

26-100

101-250

>250

60

40

20

Yok

yi niyet

Gemi
(Son 3 Yl)

25

10

Gayri resmi
toplant

Cezaya
itiraz

dari
mevzuat
hakimi

ABD yksek
temyiz
mahkemesi

ABD temyiz
mahkemesi

OSHRC
(nceleme
komisyonu)

ekil 3 - Cezalara tiraz ve Uyumazlk zm Sreci

Son yllarda, iilere ve iverenlere yardm eli uzatmak OSHAnn nemli bir misyonu haline gelmitir. Bu konuda yaplan abalara rnek olarak mesleki eitim, bedava danmanlk hizmeti (isim gizli
tutularak), standartlara uyum yardm programlar, ve ittifaklar, stratejik ortaklklar, gnll koruma
program gibi ibirlii programlar verilebilir.
2.2.3 NIOSH (National Institute for Occupational Safety and Health)
Salk ve nsan Hizmetleri Bakanl ve CDC (Centers for Disease Control and Prevention) - Hastalk
Kontrol ve nleme Merkezinin altnda yer alan NIOSH aadaki grevlerle donanmtr:
SG alannda yeni bilgi retmek ve bilgiyi uygulama alanlarna tamak

44 TMH - 469 - 2011/5

 Bilimsel aratrma yapmak; SGde iyiletirme yaplmas iin klavuzluk yapmak ve neriler gelitirmek, bilgiyi yaymak; ve
le ilgili yaralanma ve hastalklar azaltmak iin almalar yapan ulusal SG programlarn
aratrma ve eitim (mesleki ve akademik) vastas ile ynlendirmek ve desteklemek
NIOSHn kurmu olduu programlardan bir tanesi olan NORA (National Occupational Research
Agenda), 1996-2006 yllar arasnda 21 bilimsel alanda ncelikli konularda aratrma zerinde
odaklanmtr. Ardndan (2006dan bu yana ise) almalarn Ziraat, naat, Salk, retim, Maden,
Hizmet, Ticaret ve Ulam gibi nemli sektrler zerinde younlatrmaya balamtr. Payda-gdml NORA sektr konseyleri her sektrdeki aratrma ve hizmetleri ynlendirmek iin yol haritalar oluturmutur. NORA aratrma yatrmlarnn etkisi/getirisi ve aratrma projelerinin zeti gibi
bilgiler endstrinin yarar iin kullanma aktr (NORA, 2011).
Research to Practice (r2p) - Aratrmadan Uygulamaya, NIOSHn bir baka nemli aratrma programdr. yerine uyarlanan etkin nleme uygulamalar ve rnlerine bilgi, mdahale, ve teknoloji
transferi ve evirisinde odaklanmtr. Bir yandan i kazalar, meslek hastalklar ve ile ilgili lmleri azaltma asndan NIOSH paydalaryla uyumu salarlar. Bilginin yaylmas ile ilgili abalar tm
dnyay hedef almtr ve SGyi iyiletirme asndan rnlerin etkinliinin ispati iin deerlendirmeler yaplr. Ticaret, teknoloji transferi, ve ibirlii frsatlar bu programn birer parasdr.
NORA ve r2p dnda saysz NIOSH program gemite hayata geirilmitir. Bu programlar, bir ok
aratrma merkezi ve proje, eitim, konferans ve semineri finanse etmitir.
2.2.4 i Tazminat Kanunlar
i tazminat kanunlar 20. yzyln ilk yarsnda bireysel eyaletler tarafndan oluturulmutur. Bu
kanunlara gre, bir yaralanma veya hastalkla ilgili salk harcamalarn karlamak iin iverenin
dedii sigorta primleri iilerin manel oran (Manual Rate - MR) ile tecrbe deiim orannn
(Experience Modification Ratio - EMR) arpm ile hesaplanr.
i tazminat primleri = MR x EMR
Bu formlde MR adyla grnen oran her sene deiir ve her eyalet ve her ii grubu iin farkldr.
Bu faktr herhangi bir ii grubunun belli bir eyalet iin i kazas sonucu denen tazminat gemiini temsil eder. ABDde alan her iverenin i kazas gemiini temsil eden EMR katsays ise temel
olarak iverenlerin gemi yllarda yaam olduu tazminat ve ceza davalar gz nne alnarak
hesaplanr. EMR iverenin son 3 yldaki SG gemiine dayal olarak hesaplanr ve hesaplarda i
kazalarnn hem skl hem de iddeti gz nne alnr (Baradan, 2005). EMRn 1 olmas endstri
ortalamasn temsil eder, 1den byk olmas kt SG performansn gsterir ve iveren ii bana
ortalama primden daha fazla sigorta creti der, 1den dk olmasnda ise daha az sigorta primi
denir. EMRin nemi Business Round Table tarafndan desteklenen ve Stanforddaki aratrmaclarn yrtt CICE almasnda (Robinson, 1979) gzler nne serilmitir.
i tazminat kanunun ilgi ekici bir yan ise iverenlerin salk hizmetleri demesine karlk, bu
kanunun iileri ve yaknlarn i kazas veya meslek hastal geirdikleri zaman ivereni dava etme
hakkndan men etmesidir. Bu uygulama, iveren dndaki dier proje paydalarna (idare, mhendis, yklenici, taeron, gibi) milyonlarca dolarlk tazminatlarla sonulanan saysz hukuk davas (genelde medeni) almasna neden olmutur.
2.3 birlii Programlar
ABDde naat Mhendisleri Odasna karlk gelen kurum olan ASCE (American Society of Civil
Engineers)nin 350 nolu naat yeri (antiye) Gvenlii politik ilke beyannamesine gre (ASCE,
2011) antiyelerde i gvenliinde etkin iyiletirmeler salamak ancak projelerin tm paydalar
(proje sahibi / idare, yklenici ve alt ykleniciler, yapm yneticileri, i gvenlii uzmanlar, iiler,
sendikalar, tasarmclar, denetim kurumlar, cemiyetler, enstitler, akademisyenler, hukukular ve
sigortaclar) arasnda kurulacak ibirlii ve zverili bir iliki ile salanabilir. Bu ifade farkl bnyelerin
ve gruplarn i gvenliini iyiletirme ortak hedefine doru bir arada almasnn neminin altn
izmektedir.

TMH - 469 - 2011/5 45

Gi
rd

kt

rd
Gi

kt

Akademisyenler

birlii
Endstri

Devlet

Mesleki Cemiyetlet ve Sendikalar

ekil 4 - Paydalar Arasnda SG Asndan deal birliinin Salanmas

Bu beyanname ayn zamanda ibirlii abalarna yn vermek iin inaat proje yelerine aada
sralanan grev ve sorumluluklar atamaktadr:
Proje sahibi / idare (veya temsilcisi olarak yapm yneticisi) aadakileri yaparak i gvenlii abalarna liderlik eder:
Tm proje i gvenlii sorumluluu ve yetkisini belli bir kuruma veya bireye atamak;
Koordine edilmi bir proje i gvenlii plan hazrlanmasn art komak ve inaat srasnda i
gvenlii performansn izlemek;
Szleme dokmanlarnda uygulama projelerinin nihai izimleri ve detaylar iin sorumlu birini tespit etmek;
Yklenici seimi srasnda, nceki ilerdeki i gvenlii performansn bir kriter olarak eklemek;
Tasarm mhendisleri
naat planlarn ve artnameleri hazrlarken i gvenlii ve yaplabilirlik (constructability) konularn dikkate almaldr;
Geici yaplarn inaat, kaldrma ve dikme operasyonlar, karmak kalp iilii ve iskele kurumu gibi kritik elerinin tasarm ya da detaylar profesyonel mhendisler tarafndan onaylanmaldr;
Ykleniciler ise aadaki ilemleri iin sorumluluu zerlerine almaldr:
yerinin kontrol;
antiyeye zg koordine edilmi bir proje i gvenlii plann (ANSI A10.33 ve A10.38 standartlarna gre) gelitirmek ve uygulamak;
alanlarnn ve iyerindeki dier tm bireylerin gvenliini salamak;
Eitimciler aadaki konularn zerine eilmelidir:
Tasarm ve yapm ile ilgili mfredatlarna proje antiye gvenlii ve yaplabilirlik (constructability) kavramlarn eklemek;
Proje antiye personeline gvenli ve salkl bir evre tesis etmede mhendisin rolnn nemini vurgulamak;
Gvenli tasarm ve yapm ile ilgili uygulama ve bilgi daarcnn geniletilmesi iin temel ve
uygulamal aratrma gerekletirmek;

46 TMH - 469 - 2011/5

Tm iverenler (antiyede alan personeli olanlar)

alanlarna karlaabilecekleri tehlikelere uygun i gvenlii eitimi salamaldr;
antiyede alan tm iiler,
Gerekli eitimi aldktan sonra, antiyedeki hareketleri iin kiisel sorumluluu zerine almal
ve gerektiinde hesap verebilmelidir. Bu sorumluluklara i gvenlii kurallar ve gvenli i
prosedrlerini bilmek ve uygulamak, gerekli koruyucu ekipman ve giysiyi kullanmak, ve uyuturucu ve alkolden uzak durmak dahildir.
ekil 4 zel sektr, devlet, akademisyenler, mesleki cemiyetler ve sendikalar arasnda olmas gereken ibirliine dayal ilikileri ematik olarak gstermektedir. Alt izilmesi gereken nemli bir nokta devlet kurumlarnn akademisyen - endstri ortaklklarna deer verdii ve aratrma ve eitim
amacyla ortak hazrlanm olan proje tekliflerine scak baktdr.
2.4 gcnn Etkisi
SG mevzuatnn ve standartlarnn tarihsel geliiminde sendikalar phesiz nemli rol oynamtr,
ve bir yandan da eitim ve aratrmay desteklemitir. Sendikalar zaman iinde kendi eitim programlarn amtr. Sendika raklk programlarnda genelde eitimin 150-200 saatlik (snfta) ksm
SG konusuna ayrlr. Ek olarak binlerce saatlik (zorunlu) i ba eitimi de verilmektedir. Sendikasz
iilerin eitimi bu kadar sistematik deildir, ancak, eitli cemiyetler ve kurumlar sendikasz iilere zel eitim programlar amaktadr.
AFL CIOnun Bina ve naat Grubu CPWR (Center to Protect Worker Rights - i Haklarn Koruma
Merkezi) adl bir merkez kurmutur. 1990dan beri faal olan bu merkezin sendikalarda i gvenlii
ve retkenlik eitiminin gelimesinde nemli etkisi olduu gibi ayn zamanda aratrmaya da katklar olmutur. Gnmzde CPWR artk The Center for Construction Research and Training - naat Aratrma ve Eitim Merkezi olarak tannmaktadr. Bu kurumun almalar iilerin yaralanma,
hastalk ve lm nedenlerinin aratrlmas ve zm retme zerine younlamtr ve bu konulardaki aratrma projelerine maddi destek vermektedir. Ayrca, CPWRn Eiticiyi Eit programlar
(OSHA 10-saat, felaket ynetimi, tehlikeli maddeler gvenlii, vb.) ile on binlerce iiye ulalmtr
(CPWR, 2011).
nc nemli bileen ise NIOSH ile balantl eLCOSH (Electronic Library of Construction Occupational Safety and Health - inaat SG elektronik ktphanesi) veritabandr. Bu kaynak, st kalitede
SG bilgilerinin ii ve dier SG paydalarnn kullanmna ak olmasn salar (eLCOSH, 2011).

3. Sonular
Bu bildiride de akland gibi ii sal ve i gvenlii (SG) hayati nemi olan bir konudur ve bu
konunun gelitirilmesi Amerika Birleik Devletleri rneinde olduu gibi endstri, devlet, akademisyenler, mesleki cemiyetler ve igcnn birlikte stratejik olarak hareket etmesine baldr. SG
konusunda yaplacak iyiletirmeleri etkileyen faktrler aada zetlenmektedir:
Mevzuat, yaptrm, ve cezalar
Etkin ve yeniliki SG programlar (irket seviyesinde veya projeye zg)
Akademik ve mesleki eitim (genel ve zel)
Kazalarn nedenlerini daha iyi anlamak iin aratrma yapmak; i kazalar ve meslek hastalklarn nlemek iin yntemler, ara ve teknolojiler gelitirmek;
SGyi srekli iyiletirmek iin meslek odalar ve sendikalarn katklaryla, endstri, devlet ve
akademisyenler arasnda ibirlii salamak.
ABD son 20 ylda SG alannda byk ilerlemeler kaydetmi olsa bile yine de gelecek iin halen
atlmas gereken admlar mevcuttur. Bunlar:
Eitim ve mevzuata uyum iin kk yklenicilere erimek;
Uluslararas SG camiasna bilgi/teknoloji transferi;
SGyi iyiletirmek iin paydalar arasnda ibirliini arttrmak olarak saylabilir. Bunun iin de

TMH - 469 - 2011/5 47

aadakilerin yaplmas gerekir:

- Daha iyi SG program uygulama stratejileri ve yntemleri
- Daha fazla aratrma ve tehlike belirleme / nleme
- SG alannda veri toplama ve analiz konularnda iyiletirme (daha iyi ve faydal veri tabanlar)
olarak sralanabilir.
Bir ok alanda ABDyi rnek alan Trkiyenin SG alanndaki mevzuat almalarnda da ABDyi izlemesinde yarar vardr. zellikle de yaptrm konusunda sknt eken Trkiye, bu almada anlatlan ve ABDde uygulanan tazminat sigortas destekli bir sistem ile baarya ulaabilir. Ayrca, bu
almada sralanan paydalarn da lkemizde bilinlenmesi ve eitilmesi arttr. Ancak, bu sayede
ibirlii salanp SG konusunda iyiletirme yolunda tek bir vcut halinde hareket edilebilir.
Kaynaklar
American Society of Civil Engineers (ASCE) web sayfas, Policy Statement 350 - Construction Safety, http://www.asce.org/Content.aspx?id=8544, Ekim 2011.
Baradan, S., ABDde i Sal ve Gvenliine Genel Bak, 3. Yap letmesi Kongresi, zmir,
2005.
Bureau of Labor Statistics (BLS) web sayfas, Injuries, Illnesses and Fatalities, http://www.bls.gov/
iif/, Ekim 2011.
Center to Protect Worker Rights (CPWR) web sayfas, http://www.cpwr.com/, Ekim 2011.
Electronic Library of Construction Occupational Safety and Health (eLCOSH) web sayfas, http://
www.elcosh.org/, Ekim 2011.
National Occupational Research Agenda (NORA) web sayfas, http://www.cdc.gov/niosh/, Ekim
2011.
Occupational Safety and Health Administration (OSHA) web sayfas, OSH Act of 1970, http://www.
osha.gov/pls/oshaweb/owadisp.show_document?p_table=OSHACT&p_id=2743, Ekim 2011a.
Occupational Safety and Health Administration (OSHA) web sayfas, OSHA-at-a-Glance, http://
www.osha.gov/Publications/3439at-a-glance.pdf, Ekim 2011b.
Robinson, M.R., Accident Cost Accounting as a Means of Improving Construction Safety, Department of Civil Engineering Technical Report No. 242, Stanford University, Palo Alto, CA, 1979.
Tompkins, N. C., A Managers Guide to OSHA, A 50 minute book, Crisp Publications Inc., Menlo
Park, CA, 1993.

48 TMH - 469 - 2011/5