You are on page 1of 25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.

DORAN

rnek 1: ekilde grlen sistem Matris Deplasman Yntemi ile, verilen d ykler iin zlm ve i
kuvvetler hesaplanmtr.

20 kNm

100 kN
20 kN/m

x
20 kN

20 kN/m

z
5m

1
5m

EI = 20250kNm2 , EA = 27 105 kN

1. Dm noktas ve eleman tablolar hazrlanr.


DN
1
2
3

X
0
0
5

Z
5
0
0

EN l r
1
1 2
2
2 3
c : cos ,

c
s
0
-1
1
0
s : sin

2. Eleman denge matrisleri ( a i ) T tablolar yardmyla oluturulur.


Tip a (Bkz. 3.1.1)

0 0.20 0.20
1
0
0

0
1
0
( a 1 )T =

0.20
0 0.20
1
0
0

0
1
0

0
0
1
0 0.20 0.20

1
0
2 T
(a ) =

0
0
1

0 0.20 0.20

0
1
0

1/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

3. a T toplam sistem denge matrisi oluturulur.


Eleman tablosu ve dm noktas serbestlikleri gz nnde bulundurularak, dm noktas ykleri ile bamsz
i kuvvetler arasnda yazlacak olan toplam sistem denge matrisi,

R12 0 0.20 0.20


2
0
R2 1 0
2 =
0
1
R3 0

~ G 0
0
0
R2

1
0
0
0
aT

F11
1
0
0 F2

0.20 0.20 F31

1
0 F12

1
0 F 2
2
F 2
3

~G

eklinde oluturulur. Sistemdeki mafsal 2 nolu elemanda alnmtr; R2 = S 3 = F2 = 0 .

4. Eleman rijitlik matrisleri( k r ) tablolar yardmyla hesaplanr.


54 10 4 0
0

k 1r = k 2r = 0 16.2 10 3 8.1 10 3

3
3
0 8.1 10 16.2 10

5. kr toplam sistem rijitlik matrisi diyagkri = k r ile oluturulur.


k 1r 0
diyag k r =

2
0 k r ( 66 )
T

5. K r = a k r a matris arpm ile toplam sistem rijitlik matrisi bulunur.

0
4860
0
541944

541944 4860 4860

Kr =

32400 16200
Simetri

16200 ( 4 4 )

2/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

Verilen d yk iin zm
Fiktif dm noktas yk vektr,

C ( 412 ) S R ( 121 ) = R R ( 41 )
eklinde hesaplanr.

(S )

1 T
R

= {0 50 41.67 0 50 41.67}T

(S ) = (L
1 T
R

(S )

2 T
R

1
D

1 T

SR

= { 50 0 41.67 50 0 41.67}T

= {0 50 41.67 0 50 41.67}T

S 2R = L 2D S R ; L 2D = I S 2R = S

2
R

S 1

SR = R
2
S R ( 121 )

0
0
C=
0

0 0 1 0 0

1 0

0 0 0 1 0

0 1

0 0 0 0 1

0 0

0 0 0 0 0

0 0

C ( 412 ) S R ( 121 ) = RR ( 41 )

0
0
0

50
50

0
41.67

3/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

R ( 41 ) + R R ( 41 )

20 50 70
100 50 150

=
+
=

20 0 20
0 41.67 41.67

Bundan sonraki admlar;


r = K r 1 ( R + R R ) ile dm noktas yer deitirmeleri hesaplanr,

0.000117
0.000254

r=

0.001302
0.003798

F = k r a r ile eleman bamsz u i kuvvetleri bulunur,


137.38
11.12

F 1 21.67
F = =

F 2 63.44
41.67

21.45

Bundan sonraki adm, her elemana ait T i lerin tablolar yardmyla oluturularak,
i

S = T i F i ile eleman u i kuvvetlerinin hesaplanmasdr:

0
0
1
0
137.38
0 0.2 0.2
50 56.56

137.38

+1
0
1
0
41.67 52.79
S =
11.12 +
=

137.38
0
0
0
1

21.67
0
50 43.44
0.2
0.2

41.67 20
0
1
0
0
0
1
0
63.44
0 0.2 0.2
50 37.38

63.44

+2
0
1
0
41.67 0
S =
41.67 +
=

0
0
0
1

63.44

21.45
50 62.62
0
0.2
0.2

41.67 63.12
0
1
0
4/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

rnek 2: ekilde grlen sistem Matris Deplasman Yntemi ile verilen d ykler ile
t o = +15o C niform scaklk deiimi iin ayr zlm ve i kuvvetler
hesaplanmtr.
50 kN
25 kN/m

100 kN

4m

3m

7m

EI = 6.08 104 kNm2 , EA = 4.56 106 kN ,T = 1051/ oC


1. Dm noktas ve eleman tablolar hazrlanr.
Y

2
2

3
4m

1
1
3m

DN

EN

l r

1
2
3

0
3
10

4
0
0

1
2

1 2
2 3

0.6
1

-0.8
0

c : cos , s : sin

7m

2. Eleman denge matrisleri ( a i ) T tablolar yardmyla oluturulur.


Tip a (Bkz. 3.1.1)
0.6
0.8

0
1 T
(a ) =
0.6
0.8

0.16 0.16
0.12 0.12

1
0

0.16 0.16
0.12
0.12

0
1

0
1
0 0.143

0
1
2 T
(a ) =
0
1
0 0.143

0
0

0.143

0.143

5/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

3. a T toplam sistem denge matrisi oluturulur.


Eleman tablosu ve dm noktas serbestlikleri gznnde bulundurularak toplam sistem denge matrisi,

R12 0.6
2
R2 0.8
2 =
R3 0
~G
R
2 0

0.16 0.16 1
0.12 0.12 0
0
1
0
0

F11
1
0
0
F2
0.143 0.143 F31

1
0
F12
2
0
0
F2

F32

aT

eklinde oluturulur. Sistemdeki mafsal 1 nolu elemanda alnmtr;

1
~
R2G = S 6 = F31 = 0 .

4. Eleman rijitlik matrisleri( k r ) tablolar yardmyla hesaplanr.


0.91 10 6 0

k 1r = 0 48.64 103 24.32 103

3
3
0 24.32 10 48.64 10

0.65 10 6 0

k 2r = 0 34.74 103 17.37 103

3
3
0 17.37 10 34.74 10

5. kr toplam sistem rijitlik matrisi diyagk ri = k r ile oluturulur.

k 1r 0
diyag k r =

2
0 k r ( 66)
T

5. K r = a k r a matris arpm ile toplam sistem rijitlik matrisi bulunur.

983455.6 434958.3 11673.6 11673.6

587912.4 1303.47 8755.2

Kr =
83380
48640

Simetri

48640 ( 44 )

6/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

Verilen d yk iin zm

zmde konsol, eleman olarak dnlmediinden tm sistemde

SR ;

S R (121) = 0
olacaktr. Dolaysyla fiktif dm noktas yk vektr,

C ( 412 ) S R (121) = RR ( 41) = 0


eklinde hesaplanr. Sistemde sadece dm noktas ykleri mevcuttur ancak konsoldaki yklerin 2 nolu dm
noktasna tanmas gereklidir,

25 kN/m

112.5 kNm

50 kN
100 kN

75 kN

Bu durumda toplam yk vektr, son satr

75 kN

~
R2G yi iermek zere;

R T = { 100 125 112.5 0}T olacaktr.

Bundan sonraki admlar;


r = K r 1 R ile dm noktas yer deitirmeleri hesaplanr,
0

0.00027

r=

0.00327
0.0034

F = k r a r ile eleman bamsz u i kuvvetleri bulunur,

7/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

186.04
1.276

F 1 0

F = =

F 2 11.42
112.5

55.25

Bundan sonraki adm, her elemana ait T i lerin tablolar yardmyla oluturularak,
i

S = T i F i ile eleman u i kuvvetlerinin hesaplanmasdr:

0
0
1
186.04

0 0.2 0.2

186.04 0.255
0
1
0
1
1.276
S =
1.276 =

0
0
1
186.04
0
0.255
0
0.2
0.2

0
0
1
0
0
0
1
11.42
0 0.143 0.143

11.42 23.96
0
1
0
2
112.5
S =
112.5 =

0
0
11.42
1

55.25
0
23.96
0.143
0.143

55.2
0
1
0
Aada sistemin gz nne alnan d ykler iin kesit tesirleri diyagramlar izilmitir.

112.5
_

_
+
55.2

_
1.276
(M) (kNm)

8/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

_
11.42
_

186.04
(N) (kN)

23.96

75

0.255
(V) (kN)

to

= +15o C niform scaklk deiimi iin zm


i

Her elemana ait ankastrelik u kuvvet vektr S R ler tablolar yardmyla oluturulur. 1 nolu elemana ait
ler koordinat transformasyon matrisi ile arplarak sistem eksenlerinde ifade edilecektir.

0.6 0.8 0
0.8 0.6 0

0
0 1

0.6

0.8
0

L1D
tm sistemde

SR

684 410.4
0 547.2

0 0

0.8 0 684 410.4


0.6 0 0 547.2

0 1 0 0

SR

SR

SR :

( S R )T = {410.4 547.2 0 410.4 547.2 0 684 0 0 684 0 0}T ( 112 )


buradan fiktif dm noktas yk vektr,

9/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

0
C=
0

0 0 1

0 ( 412 )

olmak zere,

273.6
547.2

C ( 412 ) S R( 121 ) = RR( 41 ) =

0
eklinde hesaplanr.

Daha sonra r = K r R R ile dm noktas yer deitirmeleri hesaplanr,


0.00104
0.00172

r=
0.00037
0.00093

F = k r a r ile eleman bamsz u i kuvvetleri bulunur,

680.82
13.60

F 1 0
F = =

F 2 679.91
0

6.39

Bundan sonraki adm, her elemana ait T i lerin tablolar yardmyla oluturularak,
i

S = T i F i ile eleman u i kuvvetlerinin hesaplanmasdr.

10/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

680.8
2.72

680.82
1
13.6
1
S = T 13.6 =

0
680.8

2.72

680.8 684 3.2


2.72 0 2.72

1
+
13.6 0 13.6
1
1
S = S + SR =
+
=

680.8 684 3.2


2.72 0 2.72

0
0 0

679.9
4.1
0.91
0.91

679.9
+2

0
0
2
2
2

S =T2 0 =
S = S + SR =

6.39 679.9
4.1

0.91
0.91

6.39
6.39

Aada sistemin gz nne alnan d tesir iin kesit tesirleri diyagramlar izilmitir.

6.39

+
13.6
(Mt) (kNm)

11/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

_
4.1
_
(Nt) (kN)
3.2

0.91
+

2.72

(Vt) (kN)

rnek 3. ekilde grlen sistem matris deplasman yntemi ile, verilen d ykler durumu iin
zlm ve sistemde meydana gelen i kuvvetler hesaplanarak kesit tesirleri diyagramlar
izilmitir.
22 kN

22 kN
q1 = 16 kN/m

20 kNm
25 kN

20 kNm

25 kN

4
1

3
5

q2 = 17 kN/m
4m

3.5 m

Eleman

No

(m4)

(m2)

8.33310-6

1.0010-2

2.63710-6

5.6310-3

8.33310-6

1.0010-2

5.20810-7

2.5010-3

5.20810-7

2.5010-3

E = 2108 kN/m2

12/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

1. Dm noktas ve eleman tablolar hazrlanr.


X
2

DN

EN

3.5

-1

3.5

-0.753

-0.659

0.753

-0.659

c : cos , s: sin

2. Eleman denge matrisleri ( a i )T tablolar yardmyla oluturulur.


0 0.286 0.286
1
0
0

0
1
0
1
(a ) T =

0.286
0.286
0
1
0
0

0
1
0

0
0
1
0 0.25 0.25

0
1
0
2 T
(a ) =

0
0
1
0
0.25
0.25

0
1
0

0.286
0.288
0
1
0
0

0
1
0
3
(a ) T =

0 0.286 0.286
1
0
0

0
1
0

0.753 0.124 0.124


0.659
0.142
0.142

0
1
0
4
(a ) T =

0.124
0.753 0.124
0.659 0.142 0.142

0
1
0

0.753 0.124 0.124


0.659 0.142 0.142

0
1
0
5 T
(a ) =

0.124
0.124
0.753
0.659 0.142
0.142

0
1
0

13/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

3. a T toplam sistem denge matrisi oluturulur.


0 0.286 0.286
1 0
0
0
0
1

0
0
0
T
(a) =
0
0
0
0
0
0

0
0
0

0
0
0

1
0
0
0

0.25 0.25
1
0
0
0

1
0

0
0.25

0
0.25

0
0

0
0

1
0

0.753 0.124 0.124

0
0
0

0
0
0

0
0
0

0.659
0
0

0.142
1

0.142
0

0 0.286 0.286
1
0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

1
0

0
0

0.753 0.124 0.124


0.659 0.142 0.142

0
0
1
0
0
1
0

0
0
0

0
0
0

0
0
0

2
3

4. Eleman Rijitlik matrisleri tablolar yardmyla hesaplanr.


5.714 10 5

1
kr =
0

1904.7 952.35
952.35 1904.7

2.815 10 5

2
kr =
0

527.4 263.7
263.7 527.4

5.714 10 5

3
kr =
0

1904.7 952.35
952.35 1904.7

9.407 10 4

k r4 =
0

0
0

78.4 39.2
39.2 78.4

9.407 10 4

k 5r =
0

0
0

78.4 39.2
39.2 78.4

5. k r Eleman Rijitlik matrisi diyag k ir = k r ile bulunur.


k 1
r
0

i
diyag k r = 0

k r2

k 3r

k r4

k 5r 1515

6. K r = aT k r a matris arpm ile toplam sistem Rijitlik matrisi bulunur.

14/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

Kr =

335311,5
46677,61
802,5297

46677,61
612386,5
-181,078

802,5297
-181,078
2510,475

-14,5804
16,69696
78,38946

-281500
0
0

0
-98,8875
197,775

0
-197,775
263,7

0
0
0

-14,5804
-281500
0
0
0

16,69696
0
-98,8875
-197,775
0

78,38946
0
197,775
263,7
0

78,38946
0
0
0
0

0
335311,5
-46677,6
831,6926
14,5824

0
-46677,6
612386,5
214,4742
16,6992

0
831,6926
214,4742
2510,486
78,4

0
14,5824
16,6992
78,4
78,4

7. Her elemana ait ankastrelik u kuvvet vektr S

i
R

tablo yardmyla hesaplandktan sonra

dm noktas denge artn yazabilmek amacyla bu kuvvetler,

S 1R = L1D S

1
R

S 1R

20.83
0

10.41
=

8.93
0

6.94

S 2R = L 2D S R ; L 2D = I S 2R = S

2
R

ile sistem eksenlerine gre ifade edilir. Tm sistemde S R ;

(S R )T

= 20.83 0 10.41 8.93 0 6.94 0 32 21.33 0 32 21.33 0(1 x18 )

}(1 x 30 )

Buradan fiktif dm noktas yk vektr,


8.93
32

14.39

0
C (8 x 30) S R (30 x1) = R R (8 x1) =

0
32

21.33
0

(8 x1)

eklinde hesaplanr. Sistemde dm noktas yk de olduu iin toplam yk vektr,

15/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

8.93 25 33.93
32 22 54


14.39 20 34.39


0 0 0
=
R + RR =
+

0 25 25
32 22 54

21.33 20 1.33
0 0 0

8. r = K r 1 ( R + R R ) bants ile dm noktas yer deitirmeleri hesaplanr,


0.000705
0.00003036

0.0146

0.014716
r=

0.0006819
0.0001443

0.00189
0.002048

9. F = k r a r bants ile eleman bamsz u kuvvetleri bulunarak, her elemana ait T i ler
i

tablolar yardmyla oluturulduktan sonra, S = T F bants ile eleman u i kuvvetleri


hesaplanr.
0
0
-1
17.35
0 -0.286 -0.286

17.35 11.58
1
0
1 0
13.32
S =
13.32 =

17.35
0
0
1

27.216
0 0.286 0.286
11.58

27.22
0
1
0
0
0
-1
6.501
0 0.25 0.25

6.501 2.5
0
1
0
2
7.17
S =
7.174 =

0
0
6.501
1

2.828
0 0.25
2.5
0.25

2.83
0
1
0

16/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

0
0
82.44
-1

0 -0.286 -0.286

82.44 1.86
0
1
0
3
4.158
S =
4.158 =

0
0
82.44
1

2.358
0 0.286 0.286
1.86

0
1
2.358
0
0
0
51.82
-1
0 0.188 0.188

51.82 0
0
1
0
4
0
S =
0 =

0
0
1
51.82
0
0
0 0.188
0.188

0
1
0
0
0
0
-1
39.36
0 0.188 0.188

39.36 0
0
1
0
5
0
S =
0 =

0
0
1
39.36
0
0
0 0.188
0.188

0
0
1
0

Ancak 1 ve 2 numaral elemanlarda, eleman zerinde yk bulunduundan, i kuvvetler


ankastrelik u kuvvetleri ile sperpoze edilmelidir;
17.35 0 17.35
11.58 20.83 9.25

+1
1
1
13.32 10.41 2.91

S = S + SR =
+
=

17.35 0 17.35
11.58 8.93 20.51

27.22 6.94 34.16


6.501 0 6.501
2.5 32 29.5

2
+
2
2
7.17 21.33 14.16

S = S + SR =
+
=

6.501 0 6.501
2.5 32 34.5

2.83 21.33 24.16

10. Verilen yk durumu iin sistemde meydana gelen eleman u i kuvvetleri yardmyla kesit
tesiri diyagramlar izilir.

17/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

14.2

24.16

34.2

6.5

4.16

39.36

_
_

_
+

51.82
17.4

2.36

2.91

M (kNm)

82.44

N (kN)

29.5
+

20.5

34.5

9.25

1.86

V (kN)

rnek 4 : rnek 3de grlen sistemde, 4 ve 5 nolu elemanlar kafer eleman olarak alnarak
zm tekrarlanm, bamsz u kuvvetler hesaplanmtr.
4 ve 5 nolu elemanlarn dzlemsel kafes ubuu olarak alnmas durumunda zmde
kullanlacak olan temel matris bantlarnn boyutlar deiecektir:
R 61 = aT6 11 F 111 ,

K 66 = aT6 11 ( k r )1111 a116 ,

R 61 = ( K r )66 r 61

Buna gre,

aT

0
- 1

0
=
0
0

0.286
0
0
0
0
0

0.286
0
1
0
0
0

-1
0
0
1
0
0

0
-0.25
1
0
0.25
0

0
-0.25
0
0
0.25
1

0
0
0
0
-1
0

0
0
0
0.286
0
1

0
0
0
0.286
0
0

0.753
0.659
0
0
0
0

0
0
0
0.753
-0.659
0

18/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

kr

571000
0

0
0

= 0
0

0
0

335307.1
46681.11

817.1163
Kr =
281500

1904.7 952.35
952.35 1904.7

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

282000

0
0

0
0

0
0

527.4
263.7

263.7
527.4

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

571000 0
0
1904.7

952.35 1904.7

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

46681.11
612352.6
197.775
0
98.8875
197.775

33,93
54

34,39
( R + RR ) =

25
54

1,33

817.1163
197.775
2432.1
0
197.775
263.7

281500
0
0
335307.1
46681.1
817.1163

0
98.8875
197.775
46681,1
612352.6
197.775

0
952.35
0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

0
0

94100 0

0
94100
0

197.775
263.7

817.1163
197.775

2432.1

17.3488 N 21
13.3198 M

12
27.2157 M 21


6.50127 N 32
7.17431 M 23


F = 2.82809 = M 32
82.4386 N

43
4.158091 M 34


2.357643 M 43
51.82189 N 42


39.35959 N 31

19/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

rnek 5: ekilde grlen sistem Matris Deplasman Yntemi ile, verilen d ykler
iin zlm ve i kuvvetler hesaplanmtr.

3
2

10 kN/m

25 kN
4m

1
Y

3m

5m

E = 2,7.107 kN/m2 , A = 0,25 m2 , I = 5,208.10-3 m4

ekilde grlen sistemde 1 numaral dm noktasnda X ve Y dorultusunda telenmesi


engellenmi bir mesnet (basit mesnet), 3 numaral dm noktasnda Y dorultusunda
telemeye ve Z dorultusunda dnmeye kar tutulu olan bir mesnet bulunmaktadr.
Ayrca 2 numaral elemann 2 numaral dm noktas ile birletii yerde(sol ucunda) bir
kesme kuvveti mafsal bulunmaktadr.
Dm noktas ve Eleman tablosu:
DN
1
2
3

X
0
3
8

Y
0
4
4

EN
1
2

l
1
2

2
3

c
0.6
1

s
0.8
0

Eleman denge matrisleri:


0,16
0,6 0,16
0,8 0,12 0,12

0
1
0
1 T
(a ) =

0,6 0,16 0,16


0,8
0,12
0,12

0
1
0

0
0
1
0 0,2 0,2

0
1
0
2 T
(a ) =

0
0
1
0
0,2
0,2

0
1
0

Sistem denge matrisi:


20/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

1. nolu dm noktas

1
0
0
0
0
0
0,6 0,16 0,16 1
0
0

0,8 0,12
0,12
0 0,2 0,2
(a ) T =

0
1
0
1
0
0
0
0
0
0 0,2 0,2

0
0
1
0
0 ( 6 x 6 )
0
1 nolu eleman

2. nolu dm noktas
Mafsal art
3. nolu dm noktas

2 nolu eleman

Eleman rijitlik matrisleri:

k 1r

0
0
0
0
1350000
1350000

= 0
112500 56250 k r = 0
112500 56250
0
0
56250 112500
56250 112500

Diyagonal rijitlik matrisi:


0
0
0
0
0
1350000
0
112500 56250
0
0
0

0
56250 112500
0
0
0
kr =

0
0
1350000
0
0
0
0
0
0
0
112500 56250

0
0
0
56250 112500 (6x6)
0

Sistem rijitlik matrisi K r = a k r a arpm ile bulunur.


112500
- 27000

20250
Kr =
56250
0

- 27000

20250

56250

1844640
641520

641520
882360

- 27000
- 13500

0
13500

- 27000
0

- 13500
13500

225000
- 33750

- 33750
13500

- 1350000

- 1350000

1350000
0

Buraya kadar olan ksm sistemin geometrisi ile ilgili olduu iin d yklerden
bamszdr. D ykler iin zm algoritmas aadaki ekildedir:
i

Tablo ile (Ek 1) S R ler oluturulur. rnekte sadece 1 nolu elemanda yk mevcuttur.
Ancak eik ubuk iin tablolardan bulunan deerler yerel koordinatlara gredir. Fiktif
21/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

dm noktas kuvvetlerinin hesaplanabilmesi iin tablodan okunan deerlerin koordinat


i
transformasyon matrisi L D ile arplp genel koordinat sistemine dntrlmesi
gerekmektedir.

L 1D .S R = S 1R

0,6 0,8
0,8 0,6

0
0

0
0
0
0

0
0

0 0 20
0 0
0
0 25 15
1 0
0
0 20.833 20,833
.
=

0 0,6 0,8 0 0 20
0 0,8 0,6 0 25 15

0 0
0
1 20,833 20,833
0

Tm sistem iin S R :
( S R )T = { 20 15 20,833 20 15 20,833 0 0 0 0 0 0}

C (0,1) matrisi:

0
0

0
C=
0
0

0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0
0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0

0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0
0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0
1. Eleman

1. dm noktas

2. dm noktas

Mafsal art
3. dm noktas

2. Eleman

Fiktif dm noktas yk R R = C S R ile bulunur.

( R R )T = {20,833 20 15 20,833 0 0}
Ayrca dm noktasna etkiyen yk de vardr:

( R )T = {0 0 25 0 0 0}
Fiktif dm noktas ykleri bu yklerle sperpoze edilirek ( R + R R ) toplam sistem yk
vektr bulunur.

( R + R R )T = {20,833 20 10 20,833 0 0}

22/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

Dm noktalar yer deitirmeleri r = K r ( R + R R ) ile, eleman bamsz u i


kuvvetleri ise F = k r a r bants ile hesaplanr.
3,407.103

3
1,097.10
8,21.103
r=
,
3
1,777.10
1,265.10 3

1,097.10 3

20
20,83

F 1 70,83
F = 2 =

F 4,44
50

50
i

Daha sonra her eleman iin S = T F bants ile i kuvvetlerin hesabna geilir.

20
35

+1
0
S =

20
14

50

0
0

+2
50
S =

0
0

50

rnek 6: ekilde grlen sistemde

4
S6

tesir izgisinin Matris Deplasman Yntemi ile izimi verilmitir.

1
X
5

EI = 2.106 kNm 2 , EA = 107 kN

5m

5m
3

10m

10m

10m

Elemana ait ekil deitirme vektr,

(u E )T = (u 4E )T = {0 0 0 0 0 1}
Toplam sistemde yk vektr ise,

RE = C k u E bants ile hesaplanabilecektir.

23/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

RET = (C 1242 k 4242 u E 421 )1T12 = 105 {0 0 0 0 1.2 4 0 1.2 8 0 0 0}T


r5 X
92.313

6.034

r5 Z

5
3.674

r6 X
108.273
r
75.673
6Z

113.242 3 6
r 121 = ( K 1 R E ) =
10 =
113.243
r7 X
r7 Z
95.806


7
322.426
82.240
r

8X
16.101
r8 Z
31.694

8
Her elemana ait ekil deitirme vektrleri,

( u 2 ) T = ( r 5 , r 6 ) T = { 92.313 6.034 3.674 108.273 75.673 113.242}T 10 3


(u 4 ) T = ( r 6 , r 7 ) T = { 108.273 75.673 113.242 113.243 95.806 677.57}T 10 3
( u 6 ) T = ( r 7 , r 8 ) T = { 113.243 95.806 322.426 82.24 16.101 31.694}T 10 3
Elemana ait Tesir izgisi fonksiyonlar,

g j ( x , S ) = C1 x 3 + C 2 x 2 + C 3 x + C 4

C1 = 2(u2j u5j ) (u3j + u6j )l j / l 3j


C2 = (u3j u6j ) / 2l j 1.5C1l j
C 3 = u3j

C4 = u2j

2 nolu eleman iin,

C1 = {2(6.034 ( 75.673)) (3.674 + 113.242)10}/ 103 = 1.0057


C2 = (3.674 113.242) / 20 1.5( 1.0057)10 = 9.607
24/25

Yap Statii 3- Matris Yer Deitirme Yntemine Giri / Do. Dr.Bilge.DORAN

C3 = 3.674, C4 = 6.034
g 2 ( x, S 64 ) = ( 1.0057 x 3 + 9.607 x 2 3.674 x + 6.034)10 3
benzer ekilde dier elemanlara ait Tesir izgisi fonksiyonlar,

g 4 ( x, S 64 ) = (5.3x 3 39.965 x 2 113.242 x 75.673)10 3


g 6 ( x , S 64 ) = ( 2.684 x 3 + 57.959 x 2 322.426 x + 95.806 )10 3
eklinde hesaplanr.

-0.076
-

5
+

7
0.096

S4
6

-0.016

0.006

25/25

You might also like