;

R. M. SULARDI
\

PRINTIENING GAMBAR
RINGGIT PURWA
1,,

BALAI PUSTAKA - KEM. P.P. DAN K.

rrn.ffns4*

GAM BAR
PRINTJININfi RINfiOIT PURWA

KARANGANIPUN
e,

R.M.. SULARDI
SURAKARTA

(3. fsct"TARTc
"f

A r,1A fJ 5

'1

trll 59r"-

B,ANDUNG

i
L-*

-*"W

* -r'tFrmtlrF'.*'-'{F:

s-'{F:

'*u* <rrn*'"rf*r'*'=

:
:

-'r.*

B A L A I P"U S T A K A
KEMENTERIAN P. P. DAN K,
1953

-.-,=**

Rp

12,50

B. P. No.

1920

WEWENANGIPUN PANGARANG
SINENGKER ING ANGGER-ANGGER

,*.8;

BEBTIKA SAKING BALAI PUSTAI(A

gu;u-Urrtu wedalan Balai Pustaka bab ringgit Purwa pinanggih sampuR sarwa
mepeki, kalah ingkang rinengga ing gambar ringgit. Dados tumraping para maos uni-

nganipun {ateng kawruh babagan punika pinanggih rangkep, inggih mangertos dateng

:a

tjetjarijosanipun inggih uninga dateng wudjudipun ringgit. Ladjeng kawewahan ma-

lih buku Natah sarta njungging ringgit watjutjal, punika saja ndjembaraken kawruh
ing bab punika.
Ewa samanten pepaking buku-buku wau ugi taksih woRten kutjiwanipun, amargi
tumraping kawruh ing bab ringgit taksih kirang menggah tjatjah pep6ranganipun,
upami: Gatutkatja punika irung-irunganipun punapa, Ard;una punika mripatanipun punapa tuwin pepr6ranganing pangangg6 punika ingkang pundi, sampun namung saged
tjarijos, nanging boten terang wudjudipun.

Ing mangk6 Balai Pustaka ngedalaken buku ,,Gambar printjning ringgit Purwa"
punika, ingkang pikantukipun saja andjembaraken kawruh ing bab ringgit.

hg pamudji wedaling buku punika

mugi mikantukana dateng ingkang sami mi-

gunakaken.

BALAI PUSTAKA

:
a

\J-

BEBUKA

I. Kagunan kita ,,Gambar ringgit Purwa" ingkang prabanipun tansah mantjorong

boten nat6 surem, kesusul djumedulipun ringgit Madya, rir,rgsit Gedpg., sami watjutjal, ringgit Klitik, kadjeng, ringgit Mnak, goldk kadjeng, ringgit Dupara, watluiyal,
sapanunggilanipun, punika tetep satunggiling gambaran dartrelanipun djuru strngging
deles ing tanah Djawi, saha mandying dados jejasan, kabangsan, ingkang, sakelangkung
awig pakirtyanipun, ngantos k6nging dipun wastani dados tetungguling kabudajan
Djawi.
Tumrap lijan bangsa gambaring ringgit Purwa punika dipun wastani : barang adgnaddn murni, utawi kagunan murni, tegesipun dipun ngretosi, dipun remeni tuwin dipun
sumerepi ing lijan bangsa, tur saged gesang ngantos atusan taun. Mila masarakat inggih ngakeni bilih ing bab punika umuripun langkung pandjang. Dados sampun leresipun manawi kabudajan ringgit Purwa punika kaanggep pusakaning bangsa kita
Djawi ing umumipun, saha pantes dipun aosi ing masarakat.
II. Ing ngadjeng nalika dereng wonten kawruh anggambar, natah tuwin njungging, kagunan gambar ringgit Purwa sampun lair, awudlud retja . sla ukir-ukiran
wonten ing tjandi-tjan'di Panataran, Mendut, Barabudur tuwin sanis-sandsipun. Sarcng
wonten tijang saged njerat ing rontal, gambar ringgit ing retja s6la madjeng dados
gambaran ing rontal tu'r'in sareng wonten tijang saged njerat ing dlantjang, gambar
ringgit ing rontal madjeng santun dados ringgit Bdbdr. Sareng wiwit adeging Karaton nagari Demak, ing taun 1549 gambar ringgit Bdbr wau ladjeng'kaban$uii malih
dados ringgit Purwa, ingkang kadamel watjutjal marlsa, katatah ngrawit saha kasungging mawi praos ing kala djamanipun para Wali Sunan Giri, Sunan Kalidjaga sagoIonganipun, njarengi wiwit kala sumebaripun agami Islam ing tanah Djawi, sinengkalan ing tjandrasengkala memet awudjud ringgit Batara Guru, akadjeng ungel :
,,D6wa dadi ngetjis bumi" ateges taun Djarvi 1549 wau.
III. Menggah kadiblanipun para djuru sungging ing djaman kina ingkang kula
sebut para ahli kagunan murni ing tanah Djawi, inggih punika anggdning saged ambangun gambaran ringgit ing retja s6la la djeng dados gambaran ing rontal. Gambaran
ing rontal saged kabangun malih dados ringgit Beber, gambaran ringgit Beoer
binangun malih dados ringgit watjutjal Purwa.
Dados kasagedan anggambar wau k6nging kula angg6 ngukur menggah inggiling
kasagedanipun para dluru sungging ing djaman samanten, tetla sampun langkung
inggil.
IV.

Samangka kalangkunganipun djuru sungging kala dlaman samanten punika

Ing sakawit para djuru sungging wau sami adedasar ngenut retja s6la
ingkang babaranipun arvudlud ringgit Bdbar lan wontenipun ing ringgit watjutjal sampun boten mirib saking sakawit.

badC kula wawas.

Ing ngriku tetijang sami saged njumerepi dateng or6an dumadosipun gambaring
ringgit Puru'a kasebut ing nginggil, dados dradiating djuru sungging kala djaman rumijin sampun k6nging dipun wastani inggil.

V. Nitik

kasagedanipun djuru sung ging Djawi kina, anggdnipun saged uwal

sla dados ringgit Purrva, boten namung

saking wewangunaning ukir-ukiran retja

f
\

av/ewaton wangun kdmawon, ugi mawi nilar pangeblakipun ajang-ajangan, mila teturutaning ringgit watjutjal ladjeng b6da kalijan teturutaning ringgit Bbdr, prat6lanipun kados ing ngan{ap punika:
a. Teturutaning ringgit Bebdr punika taksih andarbeni tabet nadyan lampah-lampahipun boten tjeta, djalaran wudludipun taksih kados sawangan 6ndah ingkang andarbdni rerenggan grija-grija, patamanan tuwin dedasar wingking. Tlekakipun
taksih saged klebet ing golongan turunan.
b. Aluraning ringgit watjutjal punika sanadjan klebet ing golongan turunan, nanging
sampun anggadahi tatanan gangsal bab kasebut ing nginggil.
Samangk6 kula bade njarijosaken bab wanda.
Wanda punika akadjeng wudlud praaning golongan ringgit satunggal ingkang
b6da-bda wangunipun. Kadosta Pamad6 awanda Pangaw, Pangasih lan wanda Gendreh, punika sami b6da'b6da.
Ardluna rvanda Malatsih, Mangu, Diimat lan Kinanfi, punika sami wonten bedanipun.
Gatutkatja wanda Guntur, Kilat, Tatit, Mega tuwin Mendung. Wanda-wanda punika inggih beda'beda malih, makaten saladjengipun. Dados tembung wanda ing ngriki
tegesipun namung dados gambaraning pasemon.
Buku punika minangka katrangan sawetawis tumraping gambar-gambar printjdning badan ringgit Purwa, awit katrangan ing bab makaten punika ddrdng
sumrambah. Ing pangadjeng-adjeng sageda dados sesuluh sawetawis tumraping kawruh
bab punika.

PANGARANG.

BAB KADJENGING

WANDA LAN

KAGUNAN

Ing ngad;eng sampun kapratlakaken tembung wanda tegesipun gambar pasemoning praan.
Wiwit ing kina wontenipun kagunan padalangan, gambaring ringgit Purwa punika kangg sarana utarvi pirantosipun andongdng. Wontenipun ringgit watjutjal
ketingal kados d6n6 gambaraning tijang, punika boten sans dlalaran kebekta saking
dajaning : ,,Raos kagunan anggambar." Manawi tijang ningali ringgit watjutjal wonten
pakeliran binarung ing swantening gangsa sarta kautjapaken ing Kyai Dalang, ing
ngriku para ningali sami keraos kedugining manah, tuwin kesengsem njumerepi lelampahaning satunggal-satunggalipun ringgit, dening sagebjaran ketingalipun kados denC
saged molah tuwin saged witjanten pijambak, punika boten sands djalaran saking
dajaning r ,,Raos kagunan dalang".
Manawi tijang maos buku-buku donging, roman, tjarijos ringgit sasaminipun saged
kegugah ing manah, keraos seneng, bingah lan susah tuwin sands-sandsipun, punika
boten sands dlalaran kebekta saking daja ning r ,,Raos kagunan sastra."
Dados dajanipun kagunan anggambar, kagunan andalang tuwin kagunan sastra,
ingkang tumandukipun saged anggugah manah bingah, susah tuwin seneng punika,
dlalaran sadaja wau sami anggambaraken watak lelampahaning ngagesang, boten
b6da kalilan ningali lelampahaning tijang, utawi ningali lelampahanipun pijambak.
Dy'alaran saking raosipun lelampahan gesang ing dalem raos kagunan anggambar,
kagunan andalang tuwin kagunan sastra, punika sami kalilan raosipun lelampahan
gesang ing dalem lelampahanipun tijang sands utawi lelampahanipun pijambak, ingkang
sadaja wau sami asipat leladjengan tuwin sambet-sumambet isi awon sa, bingah susah sasaminipun, ing ngriki tijang saweg mangertos, bilih lelampahanipun manungsa
ing donja punika isi kagunan warni-warni.
Kosok-wangsulipun sarthning lelampahanipun manungsa ing ngalam-donja punika
limrahipun winastan sedjarah kagunan, dados manawi makaten kagunan anggambar,
kagunan an'dalang tuwin kagunan sastra inggih ladleng dados satunggiling sedlarah,
saha sedjarah wau sami isi lelampahaning ngagesang. Tlekakipun lelampahaning ngagesang, sedjarah, punika sami satunggiling kandahan.
DAIANIPUN KAGUNAN.
Tindakipun tijang ahli kagunan punika tansah ngambah ing alam ka6ndahan,
ngantos boten wonten wekdal ingkang boten kisdn ing tindak 6ndah, inggih punika
sadaja kagunan dedamelanipun, saha kagunan wau sadaja sami saged andajani dateng
masarakat.

Sababipun punapa d6n dajanipun kagunan punika saged namani dateng rrranahipun tijang ?
Ing nginggil sampun kapratlakaken bilih wanda punika gambaring wewatekanipun manungsa, ingkang boten nat6 pedjah. Mila gambaraning ringgit Purwa kintenkinten boten saged ped;ah ngantos bendling sabudlading dlaman, uger watak-wataking
manungsa boten 6wah. Inggih anggdning boten wah wau ingkang netepaken dajanipun kagunan mesti saged namani dateng manahipun tijang.

r--,...^

a.f-

SIEAH-SILAHIPUN WANDA

Awit saking tijang ningali lelampahan ringgit punika racisipun s'ami katijin lelampahanipun tijang, mila tijang ningali praCaning ringgit ingkang anggambaraken wewatekanipun manungsa, punika raosipun inggih sami kalilan ningali wandanipun
manungsa.

Wondne rai ringgit punika pranganipun ageng wonten tigang golongan, kados
punika:
Manawi rai ringgit irungipun lintlip, tamtu mripatipun lijep, punika anggambaraken tijang abadan andap alit.
Ma4awi rai ringgit irungipun sembada, tamtu mripatipun kedeln utawi kedondongan, punika anggambaraken tijang abadan pideksa.
,Manawi rai ringgit irungipun dempok, tamtu rnripatipun
felengan, punika anggam,
baraken tijang abadan ageng inggil.

rng ngandap
lo

2.
3.
'

Menggah silah-silahing pra6an ringgit tigang golongan ing nginggil punika sadaja
wonten ingkang : apatjak tumungkul, wonten ingkang apatjak longok tuwin wonten
ingkang apatjak langak.
Wondenc wandanipun pra6an tumungkul, punika andarbdni watak sabar, mungkul
tuwin sardh dateng sadaja trekasing tindak-tanduk. Mdh kosok-wangsul kalijan ingkang
pradan langak. D6n6 pradan longok watakipun wonten ing antawis langak kallian
tumungkul.

ANTAWATIANA LAN WANDA

Antawatjana tegesipun lenggahing pa ketjapan tumrap satunggal-satunggalipun
ringgit.

palang mariawi ngutiapaken ringgit tamtu njawang dateng pra6dnipun ringgit,

kadosta

Lijepan
a.
b,
c.

Lilepan luruh, punika swantenipun age ng r-ntdng.

Lijepan longok, punika swantenipun Entdng.
Lilepan langak, punika swantenipun alit dnfeng.
Kedelen :

a,

b.
c,

Kedeldn luruh, punika swantenipun ageng sedeng.

K"delan longok, punika swantenipun tengah sedeng.
K"delen langak, punika swantenipun alit sedeng.
Telengan

a,

b.
c.

Jelengan luruh, punika swantenipun ageng antep.

Telengan longok, punika swantenipun sedeng (tengah )
felengan langak, punika swantenipun alit antep.

antep.

-*
t

t
F

Katrangan

Swanten ageng: wilahan noot 2

SwJnten tengah: wilahan noot 3
Swanten alit: wilahan noot 6
Mriksanana gambar noot demung slen dro ing ngandap punika

--l

.i ..

"3

tD
i-

U)

EPJ+.SE
HA

(u

oJ;3c6qo)

f-{

zri5()cf.Jz
'::

cS

ca

NERANGAKEN PfRANG,PERANGANING ADEGIPUN

BADAN RINGGIT

Menggah adegipun sadaja badan ringgit punika satunggal-satunggalipun saml

andarbdni pdrangan nem prakawis, inggih.. punfka 1. Rai. 2. Sirah. 3. Badan. 4. Tangan.
5. Suku. 6. Sandangan. SatpnggaJ,lsaJunggaling p6rangan bda-b6da printjdnipun.
Wond6n6 tjara anggdn kula, mratlakaken ratjak-ratjaking printjEning ringgit
sakotak, urutipun kados ing ngandap punika:

NIUMEREPI GOLONGANING RINGGIT

Sardhning rVudjudipun prinfjin ga- bar ringgit punika gegajutap kalilan bab
san{angan, kadosta-: djamapg, gelang, dodot sapanunggilanipun, mangka &ap-trapaning sandangan ringgit puljka.awewaton pangkat kalenggahaning dradjat, kadosta :
ratu, satrija, pandita, wadyabala ,saladjengipun, mila ing ngriki ladleng gegajutan kalijan golongan ringgit, pratlanipun kados ing ngandap punika :
Menggah tjatjahipun ringgit sakolak .ingkang djangkep punika kirang-langkung
wonten 300 idji. Ringgit samanten wau sa,ged dipun pCrang dados 16 golongan.

1.
,l
L,

3,
4.
5,
6,
7,
B,
9.
10.

Golongan d,iwet.
pandita.
,,
katongan (ratu ) .
,,
dugangan l$efl$.
,,
,,

dugangan aht.

,,

putran.

,,

putrr-n.
bala.
denawa,
ketdk.

,,
,,

,,

'

r
i,

l. Golongan dagelan.
12,
setanan.
,,
13.
k6wan.
,,
14.
dedamel.
,,
15.
prampogan.
,,
16,
kajon (gunungan)
,,

Jr-

nG

Sadaja punika tumrap ingkang pepetan tijang, kedjawi beda-beda sandanganiputr,

pranganing badan inggih b6da-b6da tjorkipun.
Saladjengipun mriksanana gambar-gambar lembaran.

Gambar

{c

lembaran I. Isi mripatan tuwin irung-irungan.

,,
',:,

,,
',:,

,,
,,

,,
,,

VI. Isi praCan dwa.

.
VII. Isi pra6an warni-warni.
VIII. Isi praan Kurawa tuwin raseksa.
IX. Isi irah-irahan ing sirah, gelung sapanunggilanipun.
X. No. 1. 2 tuwin 3 isi irah-irahan sirah putri.
Saladjengipun gambaring sarira semekanan, mawi kalung tu-

win mawi ulur-ulur.

,,
,,
,,
,,
,,
,.
,,
.,

,,
,,
,,
,,
,,
,,
,,
,,

XI. Pepetaning gelung satrija warni-warni.

XII.
KII.

,,
,,

djangkang, makufa tuwin topong.

ke{u tuwin gelung putri.

XIV. Kelat bau.

XV. I dumugi 6. Dridli warni-warni.
XVI. I dumugi 6. Gegeman tuwin jelang.
XVII. I dumugi 6. Pangangg6 tumrap ing badan. I D6wa Biwara.
Wanara kalung. 3. Wanara ulur-ulur. 4. Wanara
5. Wanara praba. 6. Badan wadya.
XUII. 1 dumugi 6. Pangangg6 tumrap ing badan.
XIX. I dumugi 6. Panganggd tumrap ing badan.

',:, ',:, #: i ::::il ?.';fi#:1'"Iljl'",,r-u,ur tuwin

XXII. I
,,
,,
,,
,,
,,
,,

,,
,,
,,
,,
,,
,,

XKII.

XXIV.
XXV.
XXVI.
XXVII.

Gambar lembaran
ratjaking rai.

2,

sl6ndang.

karung

dumugi 6. Suku warni-warni.

I dumugi 6. Rapdkan tuwin dodot.
1 dumugi 6. Bokongan.
I dumugi 6. Sldndang sapanunggilanipun.
I dumugi 6. Sumping tuwin djamang.
I dumugi 6. Kelat bau, kalung tuwin sumping.

III, IV, V, VI, VII

a-

tuwin VIII. Isi pra6an ringgit inggih ratjak-

10

- .*r

Katrangan

1.

BAB MRIPATAN

Manawi tijang ningali gambaring mripatan lilepan, ing ngriku pinanggih wonten
warni tiga, inggih punika:
a. Lijep brebes, suluhanipun garis diedleg, inggih punika lijepan ringgit umum.
b. Lilep barak ngirit, suluhanipun garis ragi membat, inggih punika ringgit lijepan
kagungan ing Pradja Mangkunagaran, kados wudjuding gambar-gambar ringgit
rvedalan Balai Pustaka.
c. Lijep djait, suluhanipun garis malengkung, inggih punika ringgit lilepan kagungan
ing Karaton Surakarta, kados dn6 ringgit ingkang sumimpen wonten ing gedong
Museum Sriwedari Surakarta.

11

GAMBAR

T. MRIPATAN, TUWIN IRUNG-IRUNGAN.

Barak ngirit.

1. Brebes,

Kedeltn.

Djaitan.

Kedondongan.

oc

iD\,^
-.vzW
-

(Qir<<"
B, Rambesalr. 9, Plilikan.

6, Krijipan. 7. Kelipan.

Jry
I 1. Jelengan.

12. Petjitjilan

F k
l.

10. Plerokatl.

,W

7^-

-rtlaaIIftr?

13, Plelengan ,

14, Keran.

3,

4. Dempok, 5. Mungkal gerang.

15. Belis.

Ambangir.

2.

Sembada.

Bungker.

s.h
\e-v

6. Njunti.

7. Medang.

8. Njentallg.

9.

juntik pals'a.
'-

10. Irung

12

djanma.

1. Bunder.

N6rong.

13. Nemlik.

C)

GAMBAR

.['9

II.

TIANGKEMAN.

,Hedd@
1.

2.

Damis.

3.

Tjopet.

4, Gusdn.

Njawet,

t\

t-t-

A\

A
la

'f

\
Il_
r t\

V:TI
t't

\.-A

| -a \-/ f

5,

6. Mringis.

Mrdngs.

\-

7.

L't

Andlebar.

8. Gugut.

_?-- ,7

{r
vq. .----.-3
\

'2=

9. Mingkem.

10.

M,lsem.

I 1. Mangap.

12, Ngablak.

r3

GAMBAR

III.

PRAEAN WARNI-WARNI.

l.

5.

Swaladara.

3. Batara Sambu.

4. Batara Baju.

Ba{ara }amadipati.

6.

Batara Narada.

l1

FI

l'I
F:

1?;

GAMtsAR IV. PRAEAN DENA\MA.

09

1. Kala Di;u.

2,

3,

4,. Kala Dandra.

Denawa Tlakil.

'/
!/

Batari LIma.

r'

v/>

a(t

Jl

'_/
7,,

iif

5, Wid;amantri,

(Togog

6. -poret ( Sarawita

).

r5

GAMBAR

PRAEAN KETEK.

gF
@dWryrf,e,

.J

2. Subali.
?

ffiret

Y,,.-t
?'reffi
3. Tlot;ak-rowun,

4,

Anomarl..

(t

5, D;embawan.

16

6, Anila.

I
!
i

'

I
I

GAMBAR

VI.

PRAfAN DEWA.

8fl
aa

. Batara Girinata.

2. Batarar Wisntr.

dW
4. Batara Surja,

(tD

5. Balara

Panjarikan.

6.

Batara Wreka.

l7

r- !!!!

!a

ttlt

il!

| t

!t

01B
/

/tl.ft-

/./
'a

1.

Raden Pulugorr.

tF-

iJ

/,
{

-/

/--//

-t
.--

2. Sapartitala.

/J

I
"Y

oO

.o

.l

il
'I

I
t

'

,)r/

le
l'r
L.
t

5. 'Sw'alas3ng,lqg,

6. Swa,lagati.

G AMBAR

VIII.

PRAEAN IT LI^EI. A\\/ A

T III

*^'4

rlr

@<
t,3

\r\

i
I

l
2.

Durmuka.

1.

R(

Kalar"pan{aka.

t-

\,1

W
-

rc

P(qw
-

3.

Irrnt-/
'V

.-tt

Patih Manggala.

r
U*'*Y;,

,,,,u,ilx)))i

J,

,=u"

"ffiw
s.Wef

5. Prabu Tlandras.

6.

Kala Sudikun (Denawa Kobis).

ll
19

:
;

GAMBAR.

IX.

IRAH-IRAHANING SIRAH, G.ELUNG

SAPANUNGGILANIPLIN.

slel

Ngore polos.

3. Ngor gembel,

Ngor6 gimbal,

oo
)9
I

I
I
I

i
I

\_
20

r
I

GAMBAR

X.

GELUNG SAHA

ss-

rc

2. Gl. Putri keling.

.ll

3, Gl. Putri

makuta.

OG

oc

5, Putri kalung.

6. Putri ulur-ulur,

2l

GAMBAR

XI"

,GELUNG SATRIIA WARNI-WARNL

,r\
Jt

l.

Gelung polos.

3" Gelung keling.

2. Gelung lelch,

4. Gelung minangkara.
---1":, - '

5.

Gelung

6.

Geltrng gJembel.

22

a'

-*--- .;'

"4

GAMBAR

XIr.

D}ANGKANG,*MAKUTA TUWIN TOPONG.

1. Diangkang polos.

3. Djangkang praba.

2,

Djangkang lungsn.

Makuta.

.3

ea

5.

Topong.
23

il

ii
it
i:
al

rl
I
ii
'--nl

GAMBAR

3. Kefu

1,2,3.

KETU, 4,5,6. GELUNG PUTRI.

dwa.

2. Ketu

udeng.

4.

Gl, Putri

21

XIII.

udal.

pandita.

Gl. Putri polos.

6, Gl. Putri sekar.

\
{
:

,i

GAMBAR

XIV. 1 DUMUGI

6, KELAT-BAU.
I
'l

1.

Kelat-bau,

2.

Kelat-bau bala.

3,

Kelat-bau S*ina,

4,

Kelat-bau denawa.

6.

Kelat-bau radja denawa

5.

Kelat-bau kiwa.

25

GAMBAR

XV. 1 DUMUGI 6. DRIDII WARNI-WARNI.

5s
djanma.

3. Dridji

raseksa,

wanara.

sfi

1, Pantjanaka kiwa.

ee
I

Oc
5, Pantjanaka tengen.

6. Tuding dagelan.

26
I

..^rfu
f=

GAMBAR

XVI.

GEGEMAN TUWIN GELANG.

s
Jr

2,

Gegeman denawa.

3
;

27

GAMBAR

XVII. PANGANGGE TUMRAP ING BADAN.

cc
e0

1.

Dewa birarva.

Wanara kalung"

3. Wanara ulur-ulur.

4. Wanara Slendung.

oc

0(r

Wanara praba.
28

6,

Badan wadya.

/
\

GAMBAR

XVI[.

PANGANGGE TUMRAP ING BADAN.

oc

re

1. Badan bungkuk.

2.

Dwa radja.

#
9N
4

=?

3. Satrija birawa.

)o

)o

Birawa lugas.

6.

Birawa radja,

GAMBAR

XIX. PANGANGGf

TUMRAP ING BADAN.

(}

Ditya radja.

4. Ditya radja nrlnriman.

9

5. Dewa kesepuhan.

6. Badan

Semar.

30

GAMBAR

XX.

BADAN WARNI-WARNI.

lc
.3
l.

Badan Bagong.

2,

Badan Narada.

Badan Tjantrik.

Badan Togog.

6q

tc

Badan Limbuk.

6.

Badan |amadipati.

3l

ItL
I
I
I
I
I
I

GAMBAR

XXI. SLfNpANG,

SARIRA, ULUR-ULUR TUWIN KAT,UNG.

'i2l'

slendang.

3. Satrija sarira.

5, l.flur-ulur sarira.

32

h*,

2, Putri rasukan.

4. Putran sarira.

Kalung praba.

rt
i
I

GAMBAR

XXII.

b
I

lr

Suku bambang;

Suku katongan,

5,

Suku denawa raton nn6man.

SUKU WARNT-WARNI.

GAMBAR

1.

XXIil; RAPEKAN {N DODOT.

Rapekan bala.

Dodot putrrln,

2.

Rapekan.

Rapekan pandita.

(i{;

llt

.tl
aJ!

\ffi

Rapekan $agelan.

fr-

5. Rapekan dagelan.

.. ^ -J.***-.=,+,*o--

GAMBAR

XXIV;

BOKONGAN.

A
a

'..

1. Bokongan ptrtran'

3.

2.

Bokongan satriia'

Bokongan raton.

4. Bokongan lcbekan.

5. Bokongan rap*ikan.

6.

Bokongan dwa.

GAMBAR

XXV. SLfNPANG

SAPANUNGGILANIPI.IN.

1. ,Slendong putri.

3, Sabuk bac.long.

4, Mangqaran.

tr-

\i
t

v'
w

5,

36

Untjal.

6, Dodot.

GAIT{BAR XXVI.

1. Sumping

gadlah ngoling.

3, Djamang polos,

2,

Sum. sekar klurn'ih,

4. Dj"mang

topong.

\i

{>

Y4

5. Dlamang pogog.
3V

GAMBAR XXVil.

DUMUGI 6. KELAT-BAU, KALUNG

TUWIN SUMPING.

&
,

1. Kelat-bau.

3.

?. Gl. Tlandrakirana.

Kalung putra,

4,

Garuda mungkur.

K
5. Sumping Radlamala.

3S

6.

Sumping waderan,

9..:

- l

ISI BUKU

katja

Pustaka......
Pangarang
Bebuka saking

Bebuka seking Balai

.......'.

7
Bab kadjenging wanda lan kagunan ...,.
Dajaning kagunan
8
Silah silahipun wanda
.. 8
Antawatjana lan wanda ........
".'.'..
9
badan
ringgit
adegipun
Nerangaken p&ang-pdranganing
I
Njumerepi golongoning ringgit
ll
.......'.
Bab mripatan ..........
Gambar I. Mripatan tuwin irttng-irungan .... .... ..... . ...., .. r...... , . 12
II. Tjangkgman ...... r. '. r.. r. ' r. r.............. '.... 'r. r..,..... r r.. 13
l4
III.
t5
denart'a
IV.
16
ketek
V.
17
r.....'
r......
o.........
.........
t,.
r..... '
.....
dgwa
VI.
warni-wrrn; .:.:::::.. ..................r.,........... 18
19
Kurawa tuwin dgnawa . .... r. . ... ,. ,..... . .....
.Xll:
20
Irah-irahaning sirah, gelung sapanunggilanipun
IX.
Gglung saha pangageman putri ........... o. .... - 2l
X.
Gelung satrija \nrarni-\['of11i ..,.,,,.......,.. -.... . 22
XI.
Dlangkang, makutra ttrwin topong .... . . . ...,. - 23
XII.
Kelu tuwin gglung putri . . ... ,,. ,. . ,.. ,. . ..,, '.... ' 24
XIII.

,',

XIV.
XV.

,,

I,
},

(rl-'

7'
I
II

11

,.

.XVI.
XVII.
XVIII.
XIX.
XX.
XXI.
XXII.

XXIII.
XXIV.

,', #X'
,,

-I-----,.-------'---

XXVII.

Kglat-baU

,,...... r.o...........,......,..

r.

'......

r..r

Dridli warni-waflli ......,........,........,..........

r,.....,.. t '... -.. . . .... .
Pangangge tumrap ing badan . ... . .. ..... . ... .

Gaggman tuwin gelang

i . ,..

25

26
27
28
29

Badan

wafni-Wa,foi

..r,,....i,r....'....i.o..o.'.."

Slendang, sarira, ulur-ulur tuwin kalung . . , '. . .

SUkU Warni-W?flli ......r.........,..................'
., r.. ..,.. .,. ..
Rapekan tuwin dodot . .,.. .....

Bokongan ....... r, i..... r......,..,.. ...... ... .. o.'.. r... ' ,

Slendang sapanunggilanipun ... .. .. ...
Sumping tuwin diamang ....,......o'..............
Kelat-bau, kalung tuwin surnping ...r...........

30
3l
32
33

34
35

36
37
38

SERAT PAD.ALANGAN RINGGIT PURWA

''--

Serat padalangan ringgit Purwa djilid

I tuwin djilid II

sampun kaetjap

rambah-rambah tansah telas, punika nancakaken manawi dipun renani ing

rigakatah. Ing sapunika buku wau sampun dlpun etjap malih.
Isiniptrn buku diilid

l.

'i

,,!'

$
,p

Lampahan Ngruna-Ngruni.

,$

{i

' t-'-

2.

Watugunurlg.

3.

Munrpuni.

4.

Amikukuhan.

5.

Srimahapunggtung.

6.

Batari Sri rnulih

7.

Purwakala (l\,Iurwakai" ) .

Sri

Sadana

Lsinipun buku d;ilid II.

1.

Lanrpahan Sang Hiang

Wisnu krama.

Bramana Brernani.
Manumajasa rabi.
Bambang

Kalingga.

Dlamurdipa.
Palasara

lair. (Sakri

rabi

-i!

.)

h
r-t
1--'

Bagawan Palasara krama.

D,iu'abrata rabi.

Lairipun Pandu.
Sadaja mawi rinengga

ing gambar'riirggit.ingkang katjarijos ing

lampahan.