Aratrma 1

Is; Scaklklar farkl iki maddenin btn molekllerinin sahip olduu potansiyel enerjileri ile
kinetik enerjilerinin toplamna ve madde arasnda alnp verilen enerjiye s denilmektedir. Is
bir enerjidir.
Scaklk; Bir maddeyi oluturan molekllerin taneciklerden birinin ortalama kinetik enerjisini
ifade eden, molekllerin ortalama scaklk orandr. Scaklk, enerji deildir.
Is enerji eididir, scaklk enerji deildir.
Is birimi Calori veya Joule'dr, Scaklk birimi derecedir (Fahrenheit, Kelvin, Celcius vb.).
Is madde miktarna baldr. Scaklk ise madde miktarna bal deildir.
ncelikle transfer; bir maddenin daha yksek enerjili paracklarndan daha dk enerjili
paracklarna, bu paracklar arasndaki etkileimler sonucunda enerjinin aktarlmas olarak
tanmlanr. Buna dayanarak s transferi; yksek scaklktaki fazdan dk scaklktaki faza
doru aktarlan enerji (s) olarak zetlenebilir. Is transferi yolla gerekleir;

letim
Tanm
Inm

Kat veya akkan bir durgun ortam iinde, bir scaklk fark olmas durumunda, ortam iinde
gerekleen s geii iin, iletim terimi kullanlr. Buna karn, bir yzey ile hareket halindeki
bir akkan farkl scaklklarda ise, aralarnda gerekleen s geii, tanm terimi ile anlr.
Is geiinin nc tr ise, nm olarak adlandrlr. Sonlu scakla sahip tm yzeyler,
elektromanyetik dalgalar halinde enerji yayarlar. Dolaysyla, farkl scaklklardaki iki yzey
arasndaki birbirlerini grmeye engel olan bir ortam yoksa, nmla net s alverii
gerekleir.

Is, herhangi bir cismin scakln deitirme yetisine sahiptir. Kullanm alanlar genelde bu
yndedir. Isnn korunmas, ayn zamanda enerjinin korunmas olduundan ok nemlidir. Bu
ynde yaltm teknolojisi kendini olduka gelitirmitir.

Aratrma 3

Isler de denilen kalorimetreler, nicelik olarak sy len cihazlardr. Kalorimetreler,

reaksiyonun gerekletii zeltinin ya da zelti kabnn iinde bulunduu banyonun
scaklndaki deimeyi gzlemler. Reaksiyon sonucu meydana gelen scaklk deiiminden
ve kalorimetrenin s kapasitesinden yararlanarak gerekleen tepkimenin verdii s
hesaplanr. Kalorimetreler arasnda en ok kullanlan kalorimetre bombasdr.
Kalorimetre bombasnda reaksiyonun gerekletii kap sabit hacimlidir.

Kalorimetre bombasnda llen reaksiyon ss (qv) ye, reaksiyonun i enerjisindeki deime

ise Uya eittir. Enerji birimleri ise Joule(j) ve kalori(cal)dir. 1 kalori=4,184 Jouledir.
Kalorimetreler ile tm reaksiyonlarn slarn lmek mmkn deildir. Bir reaksiyonun
ssnn kalorimetre ile llebilmesi iin aadaki zelliklere sahip olmas gerekir.
Yeterince hzl olmaldrlar.

Reaktantlarnn tm reaksiyona girmelidirler.

Yan rn(ler) vermemelidirler.
rnleri birbirleriyle veya reaktantlarla tekrar reaksiyona girmemelidirler.

Kalorimetre ile reaksiyon ss llen tepkimeler:

Yanma reaksiyonlar
Hidrojenlendirme reaksiyonlar
Ntrleme reaksiyonlar
znme reaksiyonlar
Kompleksleme reaksiyonlar

Baz Kalorimetre eitleri:

Buz kalorimetresi
Buhar kalorimetresi
Kap kalorimetresi
Elektromanyetik Kalorimetre
Hidrolik Kalorimetre
Diferansiyel Kalorimetre
Junker Gaz Kalorimetresi
Sabit Basn Kalorimetresi
sotermal Titrasyon Kalorimetresi

Gaz yaktlar iin Junker Gaz Kalorimetresi kullanlmaktadr. Gaz kalorimetresi Junkern belli
hacimdeki gazlarn yanmas prensibi ile, maksimum verim ile s veren srekli akan su ve su
ll bir hacmi scaklnn ykselmesinin llmesiyle alr.

Kaynaklar:
1. Antoine Laurent Lavoisier, Elements of Chemistry: In a New Systematic Order;
Containing All the Modern Discoveries, 1789: "I acknowledge the name of
Calorimeter, which I have given it, as derived partly from Greek and partly from
Latin, is in some degree open to criticism; but in matters of science, a slight deviation
from strict etymology, for the sake of giving distinctness of idea, is excusable; and I
could not derive the name entirely from Greek without approaching too near to the
names of known instruments employed for other purposes."
2. Buchholz, Andrea C; Schoeller, Dale A. (2004). "Is a Calorie a Calorie?". American
Journal of Clinical Nutrition 79 (5): 899S906S. PMID 15113737. Retrieved 200703-12
3. F. INCROPERA, D. DeWITT; Is ve Ktle Geiinin Temelleri
4. Polik, W. (1997). Bomb Calorimetery. Retrieved
from http://www.chem.hope.edu/~polik/Chem345-2000/bombcalorimetry.htm
5. Bozzelli, J. (2010). Heat of Combustion via Calorimetry: Detailed Procedures. Chem
339-Physical Chemistry Lab for Chemical Engineers Lab Manual.
6. C80 Calorimeter from Setaram Instrumentation

7. http://csacs.mcgill.ca/francais/docs/CHEM634/DSC_Hunt.pdf
8. http://www.insref.com/spe-jun.htm