K TON NGN HNG THNG MI

Khoa Ngn hng Ti chnh

i hc Kinh t Quc dn

GII THIU MN HC

Nhng khi nim c bn

Chng trnh mn hc
Ti liu tham kho

Nhng khi nim c bn

K

ton
Ngn hng thng mi
K ton ngn hng thng mi

K ton
Khi

nim
Phn loi

Khi nim k ton

Tp

hp cng vic: ghi chp, tnh ton, phn

tch, tng hp
Cc hot ng kinh t ti chnh
i vi mt ch th nht nh
Theo nhng nguyn tc v chun mc thng
nht
Cung cp thng tin cho qun l
5

Phn loi hot ng k ton

Theo

K ton ti chnh
K ton qun tr

Theo

bn cht kinh t

phng thc t chc

K ton th cng
K ton my

Ngn hng thng mi

T

chc
Kinh doanh tin t
Hot ng ch yu v thng xuyn

Nhn tin gi
Cp tn dng
Cung ng dch v thanh ton

c trng kinh doanh tin t

-

Chnh lch t gi hi oi
Chnh lch li sut (huy ng v cho
vay)
Chuyn i k hn (ly ngn nui di)
Chuyn i ri ro
Tch t v tp trung t bn

c trng hot ng ca NHTM

quy m ln, h s n cao

hot ng nhiu ri ro, chu s gim st cht
ch ca lut php
ph thuc nhiu vo h thng d b tn
thng

K ton ngn hng thng mi

Hot

ng k ton
Thc hin trong ngn hng thng mi
Cung cp thng tin kinh t ti chnh v hot
ng ca ngn hng thng mi cho nh
qun l

10

GII THIU MN HC

11

Nhng khi nim c bn

Chng trnh mn hc
Ti liu tham kho

Chng trnh mn hc
Cu

trc xoy trn c

3 phn

12

Tng quan
K ton nghip v
H thng thng tin qun l

i vi thi lng 45-60 tit

Chng

1: Tng quan v K ton NHTM

Chng 2: K ton nghip v nhn tin gi
v pht hnh giy t c gi
Chng 3: K ton nghip v cho vay
Chng 4: K ton nghip v thanh ton
Chng 5: K ton kinh doanh ngoi t v
thanh ton quc t
13

GII THIU MN HC

14

Nhng khi nim c bn

Chng trnh mn hc
Ti liu tham kho

Ti liu tham kho

15

TS. Nguyn Th Thanh Hng, NGT

V Thin Thp, (2005), Gio trnh K ton Ngn
hng, Hc vin Ngn hng, NXB Thng K
Q 479/2004/Q-NHNN ngy 29/4/2004 ca Thng
c NHNN VN
Q 807/2005/Q-NHNN ngy 1/6/2005 ca Thng
c NHNN VN
Q29/2006/Q-NHNN ngy 10/7/2006 ca Thng
c NHNN VN

a ch web
www.sbv.gov.vn:

Ngn hng Nh nc VN
www.moj.gov.vn: B Ti chnh Vit Nam
www.mof.gov.vn: B T php Vit Nam

16

Chng 1: TNG QUAN V

K TON NHTM

17

CHNG 1: TNG QUAN V K TON NHTM

i

tng, nhim v
c im
Ti khon
Chng t
T chc b my k ton

18

i tng K ton NHTM

Ngun vn v Ti sn trong qu trnh vn ng

Cu trc Ngun vn v Ti sn ca NHTM
Ti sn

Vn kh dng v cc khon u
t
Tn dng
Ti sn c nh v TS C khc

19

Ngun vn
N phi tr
Vn ch s hu

c im i tng
T

T: Tin t va l thc o gi tr, va l

i tng kinh doanh
i tng k ton ngn hng vn ng theo
s dch chuyn v s hu v s dng gia
cc ch th phc tp trong nn kinh t
i tng k ton ngn hng phong ph v
a dng => phn t kh khn, s dng nhiu
tiu ch, lng ghp nhiu tng nc
20

Nhim v k ton ngn hng thng mi

Phn

nh cc nghip v kp thi, chnh xc,

trung thc, khch quan, ton din theo cc
nguyn tc v chun mc k ton
Phn tch v cung cp thng tin cho qun l:

Thng tin chi tit

Thng tin khi qut, tng hp

Gim

st mi mt nghip v ca ngn hng,

m bo an ton ti sn cho ngn hng v
khch hng

21

CHNG 1 TNG QUAN V K TON NHTM

i

tng, nhim v
c im
Ti khon
Chng t
T chc b my k ton

22

C IM K TON NHTM
Tnh

tng hp (x hi) cao

X l nghip v theo quy trnh cng ngh
nghim ngt, cht ch
Tnh kp thi v chnh xc cao
Khi lng chng t ln v phc tp
Tp trung v thng nht cao

23

C IM K TON NHTM
Tnh

tng hp (x hi) cao

X l nghip v theo quy trnh cng ngh
nghim ngt, cht ch
Tnh kp thi v chnh xc cao
Khi lng chng t ln v phc tp
Tp trung v thng nht cao

24

Tnh tng hp (x hi) cao

Khng ch phn nh ton b cc mt hot ng ca

bn thn NH
M cn phn nh phn ln hot ng kinh t, ti
chnh ca nn kinh t thng qua cc quan h:

Gia cc NH vi

25

Tin t
Tn dng
Thanh ton
DN
T chc kinh t
C nhn

Trong nn kinh t

=> Thng tin k ton ngn hng l nhng ch tiu

quan trng gip cho vic ch o, iu hnh hot
ng ngn hng v qun l nn kinh t

Tnh tng hp (x hi) cao (tip)

T

c im x hi ho cao, i hi vic xy
dng ch k ton cho NH phi m bo

26

Va phn nh y hot ng ca NH
Va phn nh c hot ng kinh t, ti chnh
ca nn kinh t

C IM K TON NHTM
Tnh

tng hp (x hi) cao

X l nghip v theo quy trnh cng ngh
nghim ngt, cht ch
Tnh kp thi v chnh xc cao
Khi lng chng t ln v phc tp
Tp trung v thng nht cao

27

X l nghip v theo quy trnh cng

ngh nghim ngt, cht ch
Tin

hnh ng thi

Kim sot, x l nghip v

Ghi s k ton

Khi c nghip v pht sinh

lng nghip v rt ln
Yu cu thi gian giao dch ngn nht
chun ho quy trnh giao dch
K ton NHTM mang tnh giao dch rt cao
28

=>

C IM K TON NHTM
Tnh

tng hp (x hi) cao

X l nghip v theo quy trnh cng ngh
nghim ngt, cht ch
Tnh kp thi v chnh xc cao
Khi lng chng t ln v phc tp
Tp trung v thng nht cao

29

Tnh kp thi v chnh xc cao

i

tng k ton NHTM lin quan mt thit

n i tng k ton ca cc DN, c nhn
trong nn kinh t
NHTM tp trung khi lng vn tin t rt ln
ca x hi
T c im giao dch => yu cu x l tc
thi nghip v (giao dch pht sinh)
30

C IM K TON NHTM
Tnh

tng hp (x hi) cao

X l nghip v theo quy trnh cng ngh
nghim ngt, cht ch
Tnh kp thi v chnh xc cao
Khi lng chng t ln v phc tp
Tp trung v thng nht cao

31

Khi lng chng t ln v phc tp

Nghip

v a dng
S lng giao dch ln
=> Khi lng chng t ln, chng loi phc
tp, t chc lun chuyn qua nhiu khu, i
hi vic thit k chng t v quy trnh lun
chuyn khoa hc, nhp nhng

32

C IM K TON NHTM
Tnh

tng hp (x hi) cao

X l nghip v theo quy trnh cng ngh
nghim ngt, cht ch
Tnh kp thi v chnh xc cao
Khi lng chng t ln v phc tp
Tp trung v thng nht cao

33

Tp trung v thng nht cao

Tp

trung tu theo iu kin cng ngh

Thng nht trong ton h thng

34

CHNG 1 TNG QUAN V K TON NHTM

i

tng, nhim v
c im
Ti khon
Chng t
T chc b my k ton

35

TI KHON K TON NHTM

Nhng

Khi nim
Phn loi

36

vn chung v ti khon k ton NHTM

thng ti khon k ton NHTM

Vn bn php l
H thng hin hnh

Nhng vn chung v
ti khon k ton NHTM
Khi

nim

Ni ghi chp
Nghip v pht sinh
Lin quan n mt ni dung vt cht nht nh

Thc

37

cht

Ch tiu hch ton

Quan h cht ch vi cc ch tiu hch ton cn
li trong h thng

Nhng vn chung v
ti khon k ton NHTM
Phn

38

loi ti khon k ton

Theo bn cht kinh t

Theo mc tng hp
Theo mi quan h vi bng cn i k ton

Phn loi theo bn cht kinh t

Ti khon ti sn

Ti khon ngun vn

Phn nh ngun vn
D C

Ti khon ti sn - ngun vn

39

Phn nh ti sn
D N

Lc phn nh ti sn, lc phn nh ngun vn

Khi phn nh ti sn: D N, khi phn nh ngun vn: D C

Nhng vn chung v
ti khon k ton NHTM
Phn

40

loi ti khon k ton

Theo bn cht kinh t

Theo mc tng hp
Theo mi quan h vi bng cn i k ton

Phn loi theo mc tng hp

Ti

khon tng hp
Ti khon chi tit/tiu khon/ti khon phn
tch

41

Nhng vn chung v
ti khon k ton NHTM
Phn

42

loi ti khon k ton

Theo bn cht kinh t

Theo mc tng hp
Theo mi quan h vi bng cn i k ton

Phn loi theo mi quan h

vi BCKT
Ti

Phn nh ti sn, ngun vn

S d nm trong BCKT

Ti

khon ngoi bng/ngoi bng

Phn nh nhng i tng khng thuc

quyn s hu, s dng nhng phi qun l
S d nm ngoi bng
* Lu : vn mang tnh thi im

43

khon ni bng

TI KHON K TON NHTM

Nhng

Khi nim
Phn loi

44

vn chung v ti khon k ton NHTM

thng ti khon k ton NHTM

Vn bn php l
H thng hin hnh

H thng ti khon k ton NHTM

Vn bn php l

Q 479/2004/Q-NHNN ngy 29/4/2004 ca Thng c

NHNN VN
Q 807/2005/Q-NHNN ngy 1/6/2005 ca Thng c
NHNN VN
Q29/2006/Q-NHNN ngy 10/7/2006 ca Thng c
NHNN VN

H thng hin hnh

45

9 loi
Ni bng: 8 loi
Ngoi bng: 1 loi

H thng ti khon k ton hin hnh

Loi

46

1: Vn kh dng v cc khon u t
Loi 2: Hot ng tn dng
Loi 3: Ti sn c nh v ti sn C khc
Loi 4: N phi tr
Loi 5: Hot ng thanh ton
Loi 6: Vn ch s hu
Loi 7: Thu nhp
Loi 8: Chi ph

CHNG 1 TNG QUAN V K TON NHTM

i

tng, nhim v
c im
Ti khon
Chng t
T chc b my k ton

47

CHNG T K TON NHTM

Nhng

vn chung v chng t k ton

NHTM

Khi nim
Cc yu t c bn
Phn loi

Kim

48

sot v lun chuyn chng t

Kim sot
Lun chuyn

Khi nim chng t k ton NHTM

Vt

mang tin (Giy, bng t, a t)

Chng minh mt cch hp php, hp l
Nghip v kinh t pht sinh, hon thnh
ti c quan ngn hng
Cn c hch ton vo s sch k ton ti
ngn hng

49

CHNG T K TON NHTM

Nhng

vn chung v chng t k ton

NHTM

Khi nim
Cc yu t c bn
Phn loi

Kim

50

sot v lun chuyn chng t

Kim sot
Lun chuyn

Cc yu t c bn ca CT KT NHTM
Tn

51

gi v s hiu
Bn lp chng t: Tn gi, a ch v s hiu
ti khon ngn hng
Bn nhn chng t: Tn gi, a ch v s hiu
ti khon ngn hng
Ni dung pht sinh nghip v
S tin (bng s, bng ch)
Thi gian: thi im lp, nhn chng t
Du, ch k ca cc bn c lin quan

CHNG T K TON NHTM

Nhng

vn chung v chng t k ton

NHTM

Khi nim
Cc yu t c bn
Phn loi

Kim

52

sot v lun chuyn chng t

Kim sot
Lun chuyn

Phn loi chng t k ton NHTM

Theo

Chng t gc
Chng t ghi s
Chng t gc kim chng t ghi s

Theo

53

tnh php l v cng dng ghi s

ch th lp

Chng t do khch hng lp

Chng t do ngn hng lp

Phn loi chng t k ton NHTM

Theo

Chng t n nht
Chng t lin hon

Theo

54

mc tng hp

hnh thi vt cht

Chng t giy
Chng t in t

CHNG T K TON NHTM

Nhng

vn chung v chng t k ton

NHTM

Khi nim
Cc yu t c bn
Phn loi

Kim

55

sot v lun chuyn chng t

Kim sot
Lun chuyn

Kim sot chng t k ton

Khi

nim
S cn thit
Trch nhim
Ni dung

56

Khi nim kim sot chng t k

ton ngn hng
Kim

tra tnh ng n ca cc yu t ghi

trn chng t
Nhm m bo tnh hp php, hp l ca
chng t v nghip v kinh t pht sinh
Trong ton b qu trnh x l

57

S cn thit kim sot chng t

k ton ngn hng
Trnh

58

li lp sai chng t, v

Thiu hiu bit v k thut lp chng t

S sut, nhm ln
C lp sai

Trch nhim kim sot chng t

K

ton vin, thanh ton vin, th qu

Giao dch vin
Trng phng k ton hoc ngi c u
quyn (kim sot vin)

59

Ni dung kim sot chng t

Chng

t c c lp ng quy nh khng?
(tnh hp php)
Ni dung nghip v pht sinh c ph hp
khng? (tnh hp l)
Du, ch k ca khch hng v cc bn c
lin quan

60

Lun chuyn chng t k ton

ngn hng thng mi
Qu

trnh vn ng ca chng t
T lc ngn hng lp hoc tip nhn t khch
hng
Qua cc khu kim sot, x l hch ton, i
chiu cho n khi c ng tp a vo bo
qun lu tr

61

Nguyn tc lun chuyn chng t

k ton ngn hng
Tng

th: lun chuyn nhanh nht nhng

vn phi m bo cc yu cu kim sot, x
l hch ton
C th, i vi cc chng t thanh ton:

62

Tin mt: Thu: thu trc, ghi sau; Chi: ghi trc,
chi sau
Chuyn khon: lun chuyn phi m bo ghi N
trc, ghi C sau

CHNG 1 TNG QUAN V K TON NHTM

i

tng, nhim v
c im
Ti khon
Chng t
T chc b my k ton

63

T CHC B MY K TON TRONG

NHTM
Trong

ton h thng ngn hng

Trong 1 n v ngn hng

64

T chc b my k ton trong ton h

thng NHTM
M

X l thng tin ti ngay n v

Kt ni thng tin vi HSC ri rc

65

hnh k ton tp trung

Tp trung ho ti khon
X l thng tin tp trung ti HSC

hnh k ton phn tn

hnh k ton tp trung kt hp phn tn

Nn tng cng ngh tp trung

Chia tch kt qu lao ng ca tng n v

T CHC B MY K TON TRONG

NHTM
Trong

ton h thng ngn hng

Trong 1 n v ngn hng

66

T chc b my k ton trong mt n

v NH
Giao

dch nhiu ca
Giao dch mt ca

67

CHNG 2: K TON NHN TIN

GI V PHT HNH GIY T C GI
C s php l:
Lut

K ton (iu 9-12)

CMKTVN s 16 Chi ph i vay
Q 479/2004/Q-NHNN

68

Chng 2: K ton nhn tin gi

v pht hnh giy t c gi

2.1. Nhng vn chung v ngun vn ca

NHTM
2.1.1. Cu trc ngun vn
2.1.2. Nguyn tc k ton

2.2. K ton nhn tin gi

2.2.1. Ti khon
2.2.2. Chng t
2.2.3. Quy trnh k ton

69

2.3. K ton pht hnh giy t c gi

2.3.1. Ti khon
2.3.2. Chng t

2.1.1. Cu trc ngun vn

Vn ch s hu

70

Vn
Qu
Khc

Vn n
Nhn

tin gi
Pht hnh giy n
i vay
Nhn ti tr, u thc
Khc

Vn ch s hu
Vn
Vn iu l
Vn TXDCB, mua sm TSC
Thng d vn c phn
C phiu qu
Khc

Qu
Qu d tr b sung vn iu l
Qu TPT

71

Qu d phng ti chnh
Qu khc

Khc
Qu khen thng, phc li
Chnh lch t gi H,
VBQ
Chnh lch nh gi li ti
sn
Li nhun/Kt qu kinh
doanh

Vn n

Nhn tin gi

Pht hnh giy n

i vay

72

T KBNN
TCTD khc
Khch hng: c nhn, DN

NHNN
TCTD khc

Nhn ti tr, u thc

Khc

2.1.2. Nguyn tc k ton

Dn

Doanh thu v Chi ph c ghi nhn ti

73

tch (D thu-d chi/d thu-d tr)

Thi im pht sinh
Thi im c thu, chi bng tin

2.2. K ton nhn tin gi

Ti khon

Chng t

74

Tin mt
Tin gi ca khch hng
Li phi tr cho tin gi
Chi ph tr li
Thanh ton
Giy np tin/Giy lnh tin
Phiu thu/Phiu chi
Phiu tnh li, phiu chuyn khon
S/th tit kim

Quy trnh k ton

Tin gi thanh ton

Tin gi tit kim

TK Tin mt VND - 1011

Phn

nh thu chi, tn qu tin mt ti qu

ca n v NH
Bn N: S tin mt NH nhn vo qu
Bn C: S tin mt NH tr ra
D N: S tin mt tn qu

75

TK Tin gi ca khch hng - 42

Phn

nh ngun vn tin gi huy ng c

t cc i tng khch hng
Bn C: s tin khch hng gi vo NH
Bn N: s tin khch hng ly ra
D C: S tin khch hng hin cn gi
Trng hp thu chi: TK c th d N vi
mc d n cao nht l hn mc thu chi
c tho thun
76

TK Li phi tr cho tin gi - 491

Phn

nh li dn tch trn ti khon tin gi

m NH phi tr, c hch ton vo CP
trong k nhng NH cha tr cho khch
Bn C: s li phi tr dn tch
Bn N: s li tr
D C: s li phi tr dn tch cha thanh
ton cho khch hng
77

TK Chi ph tr li tin gi 801

Phn

nh chi ph NH tr li cho cc ngun

tin gi
Bn N: chi ph tr li pht sinh
Bn C:

khon gim tr chi ph pht sinh [thoi chi li]

Kt chuyn chi ph xc nh li nhun / kt qu
kinh doanh

78

N: s chi ph tr li pht sinh trong

TK trong thanh ton

Thanh

ton b tr 5012
Thanh ton iu chuyn vn gia cc chi
nhnh trong cng h thng NHTM 5191
Thanh ton Thu h, Chi h gia cc TCTD
tham gia vo h thng thanh ton in t
lin ngn hng 5192

79

TK trong thanh ton

80

Phn nh hot ng thanh ton ca NH theo cc

phng thc thanh ton khc nhau
Bn C: s tin nhn h/thu h cc n v NH khc
Bn N: S tin chi h/tr h cc n v NH khc
D C: Chnh lch thu h nhiu hn chi h [chim
dng c vn]
D N: Chnh lch chi h nhiu hn thu h [b
chim dng vn]

Quy trnh k ton tin gi thanh ton

TGTT 4211/Tin
mt 1011/TK
Thanh ton

TGTT 4211/Tin
mt 1011/TK
Thanh ton

Tin gi thanh
ton 4211
(1)

Li phi tr i
vi TG 491

Chi ph tr li
tin gi 801
(2)

(4)
(3)

1. Khch hng gi tin vo ti khon (chuyn khon t mt khch hng

khc cng c ti khon ti ngn hng/ np tin mt vo ti khon/ nhn
chuyn khon t dch v thanh ton qua ngn hng)
2. nh k d tr li ti NH
3. Cui thng/ cui k, NH chuyn li vo ti khon cho khch hng

81

4. Khch hng ly tin t ti khon ( chuyn khon cng NH/rt tin

mt/thanh ton khc NH)

Quy trnh k ton tin gi tit kim

TGTT 4211/Tin
mt 1011/TK
Thanh ton

TGTT 4211/Tin
mt 1011/TK
Thanh ton

Tin gi tit
kim 423
(1)

(4)

Chi ph tr li
tin gi 801
(2)

(3.ii)
(3.i.a)
(3.i.b)
(3.i.c)
Chi ph tr li
tin gi 801

82

Li phi tr i
vi TGTK 4913

Gii thch s k ton tin gi tit

kim
1.
2.
3.

Khch hng gi tin tit kim

nh k d tr li ti NH
Cui k, NH thanh ton li
i.

Bng tin mt
a.
b.
c.

ii.

4.

83

S li d tr = s li phi tr
S li d tr nh hn s li phi tr
S li d tr nhiu hn s li phi tr

Cng dn vo s d tin gi tit kim (cui k KH ko tt ton

s, li nhp gc)

Khch hng rt tin tit kim

Bi tp tin gi tit kim 1

Ngy

16/4/200N
Nhn 100 triu tin gi tit kim 1 thng
Li sut 0,45%/thng
Ngy 16/5/200N, khch hng n tt
ton s tit kim
D tr li vo ngy cui thng
Trnh by tt c cc bt ton c lin quan
84

Gi
Xc nh cc thi im hch ton:
16/4: Nhn tin gi tit kim
30/4: D tr li vo cui thng
16/5: Tt ton s tit kim
Xc nh cc gi tr s hch ton: 16/4 Nhn tin gi 100.000.000 , 30/4: d tr li
14 ngy 210.000 , 16/5: tt ton s tit
kim, pht sinh thm 240.000 li.

85

Bi tp tin gi tit kim 2

Ngy

16/4/200N
Nhn 100 triu tin gi tit kim 1 thng
Li sut 0,45%/thng
Ngy 6/5/200N, khch hng n tt ton s
tit kim trc hn, hng li sut khng k
hn 0,15%/thng
D tr li vo ngy cui thng
Trnh by tt c cc bt ton c lin quan
86

Gi
Cho

n ngy 30/4, cc bt ton vn nh bi

1. n ngy 6/5, khi khch hng rt tin
trc hn, ngn hng tnh tin li khng k
hn c hng cho khong thi gian
gi l 20 ngy, bng 100.000. T , xc
nh 2 bt ton vo ngy 6/5 l tt ton s
tit kim v thoi chi li.

87

Bi tp tin gi tit kim 3

Ngy

16/4/200N
Nhn 100 triu tin gi tit kim 1 thng
Li sut 0,45%/thng
Ngy 26/5/200N, khch hng n tt ton s
tit kim, li sut khng k hn 0,15%/thng
D tr li vo ngy cui thng
Trnh by tt c cc bt ton c lin quan
88

Gi
Cho

n ngy 30/4, cc bt ton vn nh bi

1. n cui ngy 16/5, khi khch hng khng
n rt tin, ngn hng nhp li vo gc cho
khch hng. Ngy 26/5 khi khch hng ti tt
ton, NH tnh thm li khng k hn ca 10
ngy, trn s vn 100.450.000 ca khch
hng, c 50.225. T , xc nh 2 bt
ton vo ngy 16/5 v 26/5 l nhp li vo gc
v tt ton s tit kim.

89

Bi tp tin gi tit kim 4

Ngy

19/10/N, KH X ti NH tt ton s tit

kim 100 triu, gi ngy 10/7/N, k hn 3
thng.
Li sut tin gi k hn 3 thng l 0,6%/thng.
Li sut tin gi khng k hn l 0,3%/thng.
NH tnh li d tr vo ngy cui thng.
X l v hch ton nghip v nu trn vo ti
khon thch hp.
90

Gi
Yu

91

cu l x l cc pht sinh trong ngy

19/10/N
Khon tin gi ca KH trong NH 3 thng 9
ngy. Ngy 10/10/N, o hn k 3 thng, KH
khng tt ton s, NH t ng nhp li vo gc.
Bi vy, t ngy 10/10/N, gc s tit kim ca
KH tng ln thnh 101,84 triu (100 triu gc
ban u v 1,84 triu li ca k hn 3 thng)
S tin li khng k hn KH c hng l
101.84.000 x 9/30 x 0,3% = 91.656

Bi tp tin gi tit kim 5

Ngy

14/2/N, KH A n NH tt ton s tit kim

100 triu, k hn 6 thng, gi vo ngy 20/1/(N1).
Li sut tin gi k hn 6 thng: 0,72%/thng.
Li sut tin gi khng k hn: 0,3%/thng.
NH d tr ngy cui thng.
X l v hch ton nghip v nu trn vo ti
khon thch hp.
92

2.3. K ton pht hnh giy t c gi

Ti khon

Chng t

93

Tin mt
Pht hnh giy t c gi: mnh gi 431, chit khu 432, ph tri 433
Li phi tr cho giy t c gi
Chi ph tr li giy t c gi
Thanh ton
Giy np tin
Phiu thu/Phiu chi
Phiu tnh li, phiu chuyn khon
Giy n ngn hng: k phiu, tri phiu, chng ch tin gi

Quy trnh k ton

Pht hnh ngang gi: tr li trc, tr li sau

Pht hnh chit khu; ph tri

Quy trnh k ton PH GTCG

ngang gi - tr li sau
Mnh gi GTCG
431

Tin mt 1011

Tin mt 1011
(1)

Chi ph tr li
GTCG 803
(2)

(4)
(3.a)
(3.b)
(3.c)
Chi ph tr li
GTCG 803

94

Li phi tr i
vi GTCG 492

Gii thch s k ton PH GTCG

ngang gi - tr li sau
1.
2.
3.

Khch hng mua GTCG

nh k d tr li ti NH
Cui k, NH thanh ton li cho KH
a.
b.
c.

4.

95

Li d tr = li phi tr
Li d tr nh hn li phi tr
Li d tr ln hn li phi tr (Him gp hn so
vi TGTK)

Thanh ton mnh gi GTCG

V d pht hnh ngang gi - tr li sau

Ngy

4/3/2007, NH pht hnh k phiu

Tng mnh gi 100 t
K hn 90 ngy, li sut 1,8% c k
D tr li vo ngy cui thng
Trnh by tt c cc bt ton c lin quan
Rt s d cc ti khon c lin quan

96

Gi
1.

Xc nh cc thi im hch ton:

2.

97

4/3
31/3 (t 4/3 n 31/3: 27 ngy)
30/4 (t 31/3 n 30/4: 30 ngy)
31/5 (t 30/4 n 31/5 : 31 ngy)
2/6 (t 31/5 n 2/6: 2 ngy)

Tnh ton tin li d tr nh k (Li theo ngy:

20 triu)

Quy trnh k ton PH GTCG chit khu

- tr li sau
Mnh gi GTCG
431

Tin mt 1011

(4)

Tin mt 1011

Li phi tr i
vi GTCG 492

(2.a)

(1)
Chit khu 432
(2.b)
(3.a)
(3.b)
(3.c)

98

Chi ph tr li
GTCG 803

Chi ph tr li
GTCG 803

Gii thch s k ton PH GTCG

chit khu - tr li sau
1.
2.
3.

Khch hng mua GTCG

nh k d tr li (a) v phn b chit khu
(b) ti NH
Cui k, NH thanh ton li cho KH
a.
b.
c.

99

4.

Li d tr = li phi tr
Li d tr nh hn li phi tr
Li d tr ln hn li phi tr (Him gp hn so
vi TGTK)

Thanh ton mnh gi GTCG

V d pht hnh chit khu - tr li sau

Ngy

4/3/2007
Tng mnh gi 100 t, chit khu 270 triu
K hn 90 ngy, li sut 1,8% c k
D tr li v phn b chit khu vo ngy
cui thng
Trnh by tt c cc bt ton c lin quan

100

Gi
1.

Xc nh cc thi im hch ton:

2.

101

4/3
31/3 (t 4/3 n 31/3: 27 ngy)
30/4 (t 31/3 n 30/4: 30 ngy)
31/5 (t 30/4 n 31/5 : 31 ngy)
2/6 (t 31/5 n 2/6: 2 ngy)

Tnh ton cc gi tr lin quan; tin li v

chit khu phn b nh k (Li theo ngy:
20 triu, chit khu theo ngy: 3 triu)

Quy trnh k ton PH GTCG ph tri

- tr li sau
Mnh gi GTCG
431

Tin mt 1011

Tin mt 1011

Li phi tr i
vi GTCG 492

(4)
(2.a)
CP tr li Ph tri
803
433

(1)

(2.b)

(3.a)
(3.b)
(3.c)

102

Chi ph tr li
GTCG 803

Chi ph tr li
GTCG 803

Gii thch s k ton PH GTCG

ph tri - tr li sau
1.
2.
3.

Khch hng mua GTCG

nh k d tr li (a) v phn b ph tri (b)
ti NH
Cui k, NH thanh ton li cho KH
a.
b.
c.

103

4.

Li d tr = li phi tr
Li d tr nh hn li phi tr
Li d tr ln hn li phi tr (Him gp hn so
vi TGTK)

Thanh ton mnh gi GTCG

V d pht hnh ph tri - tr li sau

Ngy

4/3/2007
Tng mnh gi 100 t, ph tri 180 triu
K hn 90 ngy, li sut 1,8% c k
D tr li v phn b ph tri vo ngy cui
thng
Trnh by tt c cc bt ton c lin quan

10

Gi
1.

Xc nh cc thi im hch ton:

2.

10

4/3
31/3 (t 4/3 n 31/3: 27 ngy)
30/4 (t 31/3 n 30/4: 30 ngy)
31/5 (t 30/4 n 31/5 : 31 ngy)
2/6 (t 31/5 n 2/6: 2 ngy)

Tnh ton cc gi tr lin quan; tin li v ph

tri phn b nh k (Li theo ngy: 20 triu,
ph tri theo ngy: 2 triu)

Quy trnh k ton PH GTCG theo

mnh gi - tr li trc
Mnh gi GTCG
431

Tin mt 1011

(3)

1.
2.

10

3.

Tin mt 1011

CP li tr trc
ch phn b
388

Chi ph tr li
GTCG 803
(2)

(1)

Khch hng mua GTCG

nh k phn b chi ph li tr trc vo chi
ph tr li trong k
Thanh ton mnh gi GTCG

V d pht hnh ngang gi - tr li

trc
Ngy

4/4/2007
Tng mnh gi 100 t
K hn 90 ngy, li sut 1,8% c k
Tr li trc
Trnh by tt c cc bt ton c lin quan

107

Bi tp 1
Ngy 30/9/N ti NHCT A c pht sinh cc
nghip v sau:
1. KH A n yu cu tt ton s Tk khng k
hn, s tin 20tr, ngy gi 8/4/N, li sut
0,2%/thng. NH ng .
2. KH B n yu cu tt ton s tit kim k
hn 4 thng, s tin 40tr, ngy gi 10/3/N,
li sut 0,45%/thng. NH ng .

Bi tp 1 (tip)
3. KH C em 50tr tin mt n yu cu chuyn s tin
ny cng s tin gc ban u ca s tit kim k hn
9 thng, s tin 150tr, ngy gi 10/5/N, li sut
0,7%/thng sang tn gi tit kim k hn 12 thng,
li sut 0,82%/thng. NH ng lm s mi v tr li
bng tin mt cho KH.
4. KH D n yu cu chuyn s tin gc ca s tit
kim khng k hn, s tin 120tr, ngy gi 22/1/N, li
sut 0,23%/thng sang tin gi tit kim k hn 3
thng, li sut 0,4%/ thng. NH ng lm s mi v
tr li cho KH.

Bi tp 1 (tip)
Yu cu: hch ton cc nghip v trn.
Bit: - NH hch ton d tr vo u ngy cui
thng
- Li sut tin gi TK khng k hn p
dng trong ngy l 0,2%/thng

CHNG 3: K TON NGHIP V

CHO VAY
C s php l:
Q 1627/2001/NHNN
Q127/2005/NHNN
Q493/2005/NHNN
Q807/2005/NHNN

111

K TON NGHIP V CHO VAY

Nhng

vn chung v nghip v cho vay

Ti khon
Chng t
K ton gii ngn, d thu li, thu li v thu
gc
K ton phn loi n v d phng

112

Nhng vn chung
v nghip v cho vay

Bn cht nghip v cho vay ca ngn hng

Cc loi hnh cho vay

113

Quan h gia ngn hng vi khch hng

T T
m bo (ti sn/uy tn)

Thu chi
Theo mn/tng ln
Theo hn mc
Theo d n
Hp vn/ng ti tr
Tr gp

Nhng vn chung
v nghip v cho vay
Nguyn

114

tc k ton: Thn trng trn c s

dn tch. Ngha l tnh li d thu i vi n tt
(N loi 1: N tiu chun)
D phng ri ro tn dng: d phng c th v
d phng chung
D phng c th tnh trn phn d n gc ko
c m bo bng ti sn, d phng chung
tnh trn d n gc (khng tnh n gi tr ti
sn m bo)

Nhng vn chung
v nghip v cho vay
Phn loi n (theo 493): n c chia
thnh 5 nhm/loi:
Nhm

1: N tiu chun
Nhm 2: N cn ch
Nhm 3: N di tiu chun
Nhm 4: N nghi ng
Nhm 5: N c kh nng mt vn

115

Tng ng vi 5 nhm n ny, t l trch

lp d phng c th ln lt l 0%, 5%,
20%, 50%, 100%

Ti khon

Tin mt 1011
Nhm cc ti khon cho vay

116

21X1: N tiu chun

21X2: N cn ch
21X3: N di tiu chun
21X4: N nghi ng
21X5: N c kh nng mt vn

Ti khon d phng 219

Ti khon li phi thu t cho vay 394
Ti khon thu li cho vay 702
Ti khon ti sn gn xit n ch x l 387
Ti khon thu bn n, ti sn B ch thton 4591
Cc TK thanh ton v cc TK ngoi bng

Cu trc cc ti khon cho vay 21

Phn

nh cc hot ng cho vay

Bn N: Ghi s tin NH cho KH vay
Bn C: Ghi s tin KH tr n NH; hoc ghi s
n b/c chuyn loi. Ring i vi TK 21X5
- N c kh nng mt vn: Bn C cn c th
c dng ghi s n kh i x l,
chuyn theo di ngoi bng hoc hon ton tt
ton n kh i
D N: s d phn nh s tin KH ang vay
NH
117

Cu trc ti khon d phng 219

Phn

nh s d phng ri ro i vi n gc
Bn C: ghi s d phng ri ro n phi thu
kh i
Bn N: ghi s d phng c s dng
b p tn tht hoc c hon nhp (do
d phng vt mc)
D C: phn nh s d phng ri ro cha
c s dng
118

Cu trc ti khon li phi thu t cho

vay 394
Phn

nh s li NH d tnh s thu c t KH,

nhng KH cha thanh ton cho NH
Bn N: ghi s li NH d thu
Bn C: ghi s li KH thanh ton cho NH; hoc
ghi s li NH d thu nhng khng thu c,
phi xo li, trch lp chi ph tng ng vi s
li d thu
D N: phn nh tng s li NH d thu
nhng cha c KH thanh ton
119

Cu trc ti khon thu li cho vay 702

Theo

di thu nhp t li trong hot ng cho vay

Bn C ghi s tin li NH thu c t hot ng
cho vay
Bn N ghi s tin li c kt chuyn vo ti
khon li nhun ( xc nh kt qu kinh doanh
cui k)
D C: s d phn nh s li NH thu c cha
kt chuyn xc nh kt qu kinh doanh
120

Cu trc ti khon ti sn
gn xit n ch x l 387
Phn

nh ti sn m bo ca KH b NH gn
n, ch x l
Bn N: ghi gi tr TS m bo do NH tho
thun gi tr gn n vi KH
Bn C: ghi gi tr TS gn xit n NH bn
c hoc NH a vo s hu v s dng
D N: phn nh gi tr ti sn m bo b
gn n ang ch x l
121

Cu trc ti khon thu bn n, ti sn

m bo n ch thanh ton 4591
Phn

nh s tin NH thu c t vic bn n,

bn ti sn m bo n ch thanh ton
Bn C: ghi s tin NH thu c t vic bn n,
bn ti sn m bo n
Bn N: ghi s tin NH dng b p tn tht
n mt vn/ hoc s tin cn d NH tr li KH
D C: phn nh s tin NH thu c t vic
bn n, bn ti sn m bo n cha c x
l, ang ch thanh ton
122

K ton gii ngn, d thu li, thu

li v thu gc
Thu li cvay
702

Tin mt
1011/Thanh
ton/

Li phthu t
cho vay 394

Tin mt
1011/Thanh
ton/

Cho vay khch

hng 21

(3.a)
(2)

(1)
(3.b)

(3.c)
1.
2.
3.

4.
123

(4)
TS cm c th
chp 994
(1)

(4)

Gii ngn bng tin mt/hoc qua cc TK thanh ton, v cm c th chp TSB (1)
nh k d thu li
nh k thu li
a.
Li d thu = li phi thu
b.
Li d thu < li phi thu
c.
Thu li cha d thu
Thu gc, v gii chp (4)

Bi tp 1
Khon

124

vay 100 triu, ngy 26/3

Thi hn 3 thng
Li sut 1,2%/30 ngy
Ti sn m bo 150 triu
D thu ngy cui thng
Gc, li tr cui k
thc hin cam kt
Trnh by tt c cc bt ton c lin quan

Gi
Li

theo ngy 100.000.000*1,2%/30 =

40.000
Cc thi im hch ton: 26/3, 31/3, 30/4,
31/5, 26/6
4 khong thi gian tng ng ln lt l 5,
30, 31, 26 ngy
Li tng ng 4 khong: 200.000,
1.200.000, 1.240.000, 1.040.000
125

Bi tp 2
Khon

vay 100 triu, ngy 26/3

Thi hn 3 thng
Li sut 1,2%/30 ngy
Ti sn m bo 150 triu
D thu ngy cui thng
Li tr ngy 26 hng thng, t thng 4
Gc tr cui k
thc hin cam kt
Trnh by tt c cc bt ton c lin quan
126

X l cc pht sinh v li
Li

d thu nhng khng thu c

Xo li, tnh s li cha thu c vo chi ph tn
dng khc 809, chuyn theo di ngoi bng trn
ti khon 941. Sau khi x l phn gc mt vn,
s li cha thu c cn d trn 941 chuyn
sang 9712.
Li d thu nhng cha thu c, nay
ang theo di ngoi bng, li thu c
Tnh lun vo thu nhp tn dng khc (709) v
xut ngoi bng.
127

Xc nh s d phng phi trch

D

R = max {0,(A-C)} x r
Trong
R: s tin d phng c th phi trch
A: d n gc
C: gi tr ca ti sn m bo
r: t l trch lp d phng c th

128

phng c th

phng chung 0,75% tng d n gc t nhm

1 n nhm 4

K ton trch lp d phng

v x l n xu
N mt vn
21X5

Phi tr KH

Thu bn
n/TSB ch
thton 4591

(4.a)

N gc b tn
tht ang theo
di 9711
(4)

129

TS gn xit n
ch x l 387
(2)

D phng 219

CP d phng
8822

(4.b)
CP tn dng
khc 809

1. Trch lp d phng
2. Gn ti sn m bo
3. Bn TSB, thu tin
4. X l n mt vn
(x) Cc bt ton ngoi bng

Thu bn
n/TSB ch
thton 4591
(3.a)
Tin mt
1011/Thanh
ton/

(3.b)

(1)

TS cm c th
chp 994
(2)

TS gn xit n
ch xl 995
(2)

(3)

Tng kt cc bt ton d phng

Trch

lp d phng

N TK CP d phng ri ro n phi thu kh i 8822

C TK D phng (c th/chung) 219 (1/2)
S

dng d phng

N TK D phng (c th/chung) 219 (1/2)

C TK Cho vay c kh nng mt vn 21X5
Hon

130

nhp d phng

N TK D phng (c th/chung) 219 (1/2)

C TK CP d phng ri ro n phi thu kh i 8822

Tng kt cc bt ton x l n xu
X l n:
- Gn TSB:
N TK 387 : Gi tr gn TS
C TK 4591
Xut 994
Nhp 995
- Bn TSB:
Xut 995
+ Nu s tin bn bng gi tr gn TS:
N TK 1011
C TK 387

Tng kt cc bt ton d phng

+ Nu s tin bn nh hn gi tr gn TS:
N TK 1011: s tin bn
N TK 4591: phn chnh lch
C TK 387: gi tr gn TS
+ Nu s tin bn ln hn gi tr gn TS:
N TK 1011: s tin bn
C TK 4591: phn chnh lch
C TK 387: gi tr gn TS

Tng kt cc bt ton d phng

X l n:
+ Nu s tin thu t bn TS nh hn s n gc phi x
l:
N 4591: s tin bn TS
N 2191: s tin d phng c th
N 2192: s tin d phng chung
N TK Chi ph TD khc
C TK 21X5: s n gc phi x l
Nhp TK 9711
-

Tng kt cc bt ton d phng

+ Nu s tin thu t vic bn TS ln hn s n
gc phi x l:
N TK 4591: S tin bn TS
C TK Phi tr KH: s tin cn li
C TK 21X5: s n gc phi x l

Bi tp 1
Ngy 23/10/N, ti NHCT A c cc nghip v:
1. Khch hng A n xin vay 50tr mua t, th chp
mt s TGTK 100tr, th tc hp l v NH gii quyt
ngay, gii ngn bng TM.
2. Khon cho vay ca khch hng B k hn 9 thng, tr
li theo nh k 3 thng n hn thanh ton li ln
2. Gc: 50tr; li sut: 1,2%/thng. Khch hng khng
tr li c, NH cho php iu chnh k hn tr li.
NH hch ton li cng dn d thu 2 thng.

Bi tp 1 (tip)
3. Khon vay ca khch hng C 100tr trc y
hch ton vo TK N c kh nng mt vn nay
c x l:
-Gn xit n, chuyn quyn s hu TS cm c cho NH
vi gi tr tho thun l 75tr. TS ny trc y c
NH thm nh gi tr 110tr ta thi im cho vay.
-Pht mi TS th chp thu 70tr bng TM
-D phng c th ca khon vay: 20tr. s cn li NH
s dng d phng chung b p.
Yu cu: X l v hch ton cc nghip v pht sinh
trn.

Bi tp 2
-Ngy 10/1/N, NHCT Hi phng k hp ng TD cho cng ty CP Hong Long
vay 90tr, thi hn 9 thng, li sut 1%/thng, 3 thng tr gc v li mt ln,
mi ln tr 30tr gc. Cng ty np h s TSTC l mt mnh t tr gi 150tr.
- Ngy 30/1/N xin gii ngn v s dng:
+ Thanh ton bng CK cho i tc c TK ti NHCT HBT, 30tr
+ Thanh ton tin NVL cho nh cung cp c TK ti NHCT Thanh Ho, 25tr
+ Xin rt TM v s dng 20tr
+ S cn li xin chuyn vo TKTGTT
- Ngy 29/4/N, Cty np UNC trch TKTGTT tr n gc v li cho NH y
- Ngy 30/7/N, Cty tr c n gc bng TM, li xin n li. NH ng .
- Ngy 20/9/N Cty nhn c khon thanh ton ca ngi mua c TK ti
NHCT ng a, s tin 15tr. NH ch ng trch TK ca Cty thu n li
- Ngy 30/10/N Cty tr nt ton b n gc v li bng TM
Yu cu: X l v hch ton cc nghip v ti cc thi im pht sinh.

Bi tp 3

Ngy 30/3/N NH gii ngn cho vay 100tr trong 3

thng. Li tr ngy 30 hng thng, gc tr cui k.
NH d tr li vo u ngy 30 hng thng. Li= D
n gc thc t x s ngy (ngy 30 thng trc n
ngy 30 thng ny)x li sut thng/30. Li sut tin
vay l 1,2%/thng. Din bin ca khon vay nh
sau:
Khi gii ngn xc nhn gi tr TSTC l 150tr
Ngy 30/4 v 30/5 khch hng thanh ton li y
Ngy 30/6 khch hng cha tr tin li
Ngy 1/7 NH chuyn n loi 2

Bi tp 3 (tip)
Ngy 1/8 xc nh khon n khng c kh nng thu hi, NH
chuyn n loi 5. Tho thun gn n TS m bo
Ngy 10/8 bn TS m bo, tt ton n
Yu cu: trnh by tt c cc bt ton lin quan
Bit: gi tr c th thu hi ca TSB c quy i theo t l
50%. Gi tr ti sn khi gn n l 70tr. Tin thu t bn TS l:
a.
ng 70tr
b.
68tr
c.
75tr
d.
110tr
Bit NH trch lp d phng vo thi im cui qu
-

Chng 4: K TON THANH

TON QUA NGN HNG

140

K TON THANH TON QUA NGN HNG

4.1. Nhng vn chung
4.2. Dch v thanh ton qua ngn hng
4.3. T chc thanh ton trong mt h thng
ngn hng thng mi v gia cc ngn
hng

141

4.1. Nhng vn chung

4.1.1. Cc khi nim
4.1.2. Vai tr ca hot ng thanh ton
4.1.3. Tip cn nghip v thanh ton

142

4.1.1. Cc khi nim v thanh ton

Thanh

Tp hp
Cc khon:
+
+

143

ton qua ngn hng:

Chi tr tin hng ho, dch v

Cho, gi, biu, tng

Gia cc c nhn v t chc trong nn kinh t

Thng qua vai tr trung gian ca ngn hng

4.1.1. Cc khi nim v thanh ton

Thanh

S vn ng ca tin t
Qua chc nng phng tin thanh ton
c thc hin qua bt ton ghi s, bng cch
+
+

144

ton khng dng tin mt

Trch chuyn t ti khon ny sang ti khon khc

B tr ln nhau

Thng qua vai tr trung gian ca ngn hng

4.1.2. Vai tr ca thanh ton qua ngn hng

i vi khch hng

i vi ngn hng

Thu nhp t ph dch v thanh ton

Ngun vn trong thanh ton
Thng tin tip th cc sn phm, dch v khc

i vi nn kinh t

145

An ton
Thun tin
Nhanh chng, gp phn tng nhanh vng quay vn

Gim thiu chi ph lu thng tin mt

Tng cng qun l v m
Thc y tc chu chuyn vn trong nn kinh t
Cn c hoch nh v thc thi chnh sch tin t

4.1.3. Tip cn nghip v thanh ton

T pha khch hng Trong h thng ngn

v nn kinh t
hng

Sn phm
o
o
o

iu kin tip cn
sn phm
o

146

S phong ph, a
dng
Cht lng
Gi c

iu kin php l
iu kin ti chnh

T chc thanh ton

oTrong

mt h thng ngn
hng thng mi
oGia cc ngn hng

iu kin t chc
oiu

kin php l
oiu kin kinh t, k thut

4.2. Dch v thanh ton qua ngn hng

4.2.1. Ti khon s dng trong thanh ton khng dng
tin mt

Tin gi ti NHNN 1113

Tin gi ca khch hng 4211, 4271
Thanh ton b tr 5012
Thanh ton iu chuyn vn gia cc chi nhnh trong cng
h thng NHTM 5191
Thanh ton Thu h, Chi h gia cc TCTD tham gia vo h
thng thanh ton in t lin ngn hng 5192

4.2.2. Cc th thc thanh ton khng dng tin mt:

147

UNC
UNT
Sc (chuyn khon, bo chi, bo lnh)
Th

TK trong thanh ton

148

Phn nh hot ng thanh ton ca NH theo cc

phng thc thanh ton khc nhau
Bn C: s tin nhn h/thu h cc n v NH khc
Bn N: S tin chi h/tr h cc n v NH khc
D C: Chnh lch thu h nhiu hn chi h [chim
dng c vn]
D N: Chnh lch chi h nhiu hn thu h [b
chim dng vn]

Lu v phm vi thanh ton

Theo truyn thng, thanh ton qua ngn hng gm 4
phm vi
1.
2.
3.

4.

149

Thanh ton gia 2 khch hng c giao dch ti cng mt n v

ngn hng/chi nhnh ngn hng
Thanh ton gia 2 khch hng c giao dch ti hai n v ngn
hng/chi nhnh ngn hng thuc cng a bn tnh/thnh ph
Thanh ton gia 2 khch hng c giao dch ti hai n v ngn
hng/ chi nhnh ngn hng thuc cng h thng ngn hng
thng mi
Thanh ton gia 2 khch hng c giao dch ti hai n v ngn
hng/ chi nhnh ngn hng khc a bn, khc h thng ngn
hng thng mi

Lu (tip)
Trong

iu kin hin nay, hot ng thanh

ton ang giai on qu .
Khi c h thng ngn hng cng pht trin
mc cao, thanh ton qua ngn hng ch
cn 2 phm vi

150

Thanh ton cng h thng NHTM

Thanh ton khc h thng NHTM

UNC: Khi nim, iu kin

p dng, phm vi p dng, thc tin
Yu cu ca bn tr tin ngh ngn hng trch
tin t TK ca KH chuyn n a ch xc nh

Bn th hng tn nhim bn tr tin

v phng din thanh ton
p dng rng ri i vi 2 KH
bt k trong ton quc

151

Chim u th tuyt i trong TTKDTM

V thun tin, d dng v cc l do khch quan

K ton thanh ton U Nhim Chi

Bn th hng

Bn tr tin
4

NHTM

TK 4211 bn th hung

TK 4211 bn tr tin

1. Lp UNC gi vo NH (4 lin)
3. NH gi bo N cho KH
4. NH gi bo C cho KH

K ton thanh ton U Nhim Chi

Bn th hng

NH bn th hng
Tin gi 4211
bn th hng

TK thanh ton
5012/5191/5192
6

153

Bn tr tin
5

4
2. Lp BKTTBT/
lnh thanh ton
Tin gi 4211
bn tr tin

NH bn tr tin
TK thanh ton
5012/5191/5192
3

1. Lp UNC gi vo NH (4 lin)
4. NH gi bo N cho KH
5. Gi bng k thanh ton b tr cng UNC/ lnh thanh ton sang NH th hng
7. NH gi bo C cho KH

UNT: Khi nim, iu kin

p dng, phm vi p dng, thc tin
Yu cu ca bn bn i vi ngn hng nh
thu h tin hng ho, dch v cung ng

Quan h mua bn hng ho dch v

Phi c chp nhn thanh ton ca bn mua
p dng rng ri i vi 2 bn mua bn
c TK ti NH trong ton quc

154

Chim t trng thanh ton rt nh

V t thun tin, kh p dng

K ton thanh ton U Nhim Thu

Bn th hng

Bn tr tin
1

NHTM
TK 4211 bn th hung

TK 4211 bn tr tin

1. Lp UNT gi vo NH (4 lin)
3. NH gi bo N cho KH
4. NH gi bo C cho KH

K ton thanh ton U Nhim Thu

Bn bn
1

Bn mua
2

NH bn bn
Tin gi 4211
bn bn

TK thanh ton
5012/5191/5192
7

156

NH bn mua
6

TK thanh ton
5012/5191/5192

3. Lp BKTTBT/
lnh thanh ton
Tin gi 4211
bn mua

1. Lp UNT gi vo NH (4 lin)
2. NH bn bn gi b UNT sang NH bn mua
3. Lp k thanh ton b tr / lnh thanh ton (lnh chuyn C)
5. NH gi bo N cho KH
6. Gi bng k thanh ton b tr cng UNT/ lnh thanh ton sang NH bn bn
8. NH gi bo C cho KH

Sc chuyn khon: Khi nim, iu kin

p dng, phm vi p dng, thc tin

Lnh thanh ton ca ch TK i vi NH, lp trn

mu in sn, ycu NH tr tin cho ch xc nh

Bn th hng tn nhim bn tr tin

v phng din thanh ton
Tu thuc iu kin cng ngh ca
cc ngn hng thng mi

157

T trng thanh ton nh. V thc t mi

p dng trong a bn tnh/thnh ph

K ton thanh ton Sc chuyn khon

1

Bn th hng
5

Bn tr tin

NHTM
TK 4211 bn th hung

TK 4211 bn tr tin

4
1. Bn tr tin thanh ton cho bn th hung bng SCK
2.Bn th hng np SCK cng BKNS vo NHTM
3. NH tr li BKNS cho bn th hng
5. NH gi bo C cho KH

K ton thanh ton Sc chuyn khon

Bn th hng
1

Bn tr tin
2

NH bn th hng
Tin gi 4211
bn th hng

TK thanh ton
5012/5191/5192
6

159

3. Lp BKTTBT/
lnh thanh ton
Tin gi 4211
bn tr tin

NH bn tr tin
5

TK thanh ton
5012/5191/5192
4

1. Lp bng k np sc (3 lin) gi cng SCK vo NH nh thu h

2. NH bn th hng gi SCK cng BKNS sang NH bn tr tin
5. Gi bng k thanh ton b tr cng BKNS/ lnh thanh ton sang NH th hng
7. NH gi bo C cho KH

V d
Ngy 22 thng 4 nm 2006, ti CNNHCT Hon Kim, cc nghip v sau
y pht sinh:
1. Cng ty A np b UNC 10 triu, tr tin cho cng ty B c TKTG ti cng
CNNHCT Hon Kim.
2. Cng ty C np b UNC 20 triu, tr tin cho cng ty D c TKTG ti CN
VPBank H Ni.
3. Cng ty H np vo b UNT s tin 12triu, nh NH thu h tin t Cng ty N
c TKTG ti CN NHNT Q1 TPHCM
4. Cng ty E np SCK cng BKNS, s tin 30 triu, sc do cng ty F c TKTG
ti CN NH Hng Hi HN pht hnh.
5. Cng ty A np vo NH t sc BC, s tin 12 triu. T sc ny do Cng ty T
c TK ti NHCT Thanh ho pht hnh.
6. NH nhn c:
LTT v b UNC, s tin 3triu. UNC ny do Cng ty S c TK ti
NHNo&PTNT tnh Thanh Ho lp thanh ton tin cho Cng ty A.
LTT v b UNC, s tin 15triu. UNC ny do Cng ty T c TK ti CN NHCT
tnh Ph th lp thanh ton tin cho Cng ty C.

V D (tip)
BKTTBT v b UNT, s tin 5triu. UNT ny Cng ty A lp i tin
ca Cng ty D
LTT v t SCK, s tin 2triu. T Sc ny do Cng ty Z c TKTG ti
CN NHCT Hai B Trng lp thanh ton tin cho Cng ty A.
LTT v t sc BC, s tin 3 triu. T sc ny do Cng ty A yu cu
bo chi 4 ngy trc y.
7. T thanh ton b tr em v:
UNT 3 triu do cng ty M lp, i tin cng ty A.
SCK cng BKNS, s tin 20 triu, sc do cng ty A pht hnh, tr
tin cho cng ty D
-

Yu cu: X l v hch ton cc nghip v nu trn vo TK thch hp,

bit rng cc chng t NH Hon Kim nhn c u ng a ch,
hp php, hp l v cc ti khon lin quan s d thanh ton.

Gi

Vi cc bi tp lin quan n nghip v thanh ton,

nn c cu m u v yu cu trc, sau mi
c tip phn cc nghip v pht sinh.
Sau , xc nh v tr ngn hng ang x l nghip
v hiu ngn hng mnh ang phc v khch
hng tr tin hay khch hng th hng.
x l trn vn 1 nghip v, t ra 4 cu hi

162

C phi lp thm chng t/lnh thanh ton khng?

nh khon?
Bo N, bo C cho khch hng?
C phi chuyn chng t, lnh thanh ton khng?

Sc bo chi: Khi nim, iu kin

p dng, phm vi p dng, thc tin

Sc c NH m bo chi tr qua vic k,

ng du vo sc (Thc cht lu k trc)

Bn th hng khng tn nhim bn

tr tin v phng din thanh ton
Tu thuc iu kin cng ngh ca
cc ngn hng thng mi

163

T trng thanh ton nh

V th tc phc tp

Th: Khi nim, phn loi,

phm vi p dng, thc tin

Phng tin thanh ton do NH pht hnh giao

cho KH s dng rt tin, thanh ton

Th ghi n, th thanh ton, th tn dng

Tu thuc iu kin cng ngh ca
cc ngn hng thng mi

164

v ang rt pht trin

Nhng cha thng nht c hthng

4.3. T chc thanh ton

Trong

1 h thng NHTM
Gia cc ngn hng

165

Lch s pht trin h thng thanh ton

ti Vit Nam
3

giai on

I: 1951 - 1993

Thun tu th cng
-Th qua bu in
- in bo qua bu in
-Telex
H qu:
-Thanh ton khc a
bn: 1 tun 1 thng
-Quyt ton: 6 thng

166

II: 1993 - 2002

III: 2002 - nay

Bc u p dng
thanh ton chuyn tin
in t EPS
H qu:
-Trong h thng: bc
u in t
-Khc h thng: kt hp
b tr giy & in t

H thng thanh ton

in t lin ngn hng
(IBPS)
H qu:
- Khc h thng: c s
XD l cc NHTM tp
trung ho.
- Trong h thng: tu
thuc iu kin tng
ngn hng

4.3.1. Thanh ton trong 1 h thng NHTM

Phi

tp trung

M hnh 2 tng: Trung tm thanh ton v cc chi

nhnh ngn hng u/cui
M hnh 3 tng: Trung tm thanh ton, trung tm
x l tnh, cc chi nhnh ngn hng u/cui

Tp

167

trung

Ton b TK khch hng tp trung v HSC

Trong HT, khng cn ranh gii a l

4.3.2. Thanh ton gia cc ngn hng

B

Giy
in t

168

tr

thng thanh ton in t lin ngn hng

Tiu h thng thanh ton gi tr cao/khn

Tiu h thng thanh ton gi tr thp

Thanh ton b tr
Trung

Gi ti khon tin gi ca cc thnh vin b tr

Thc hin quyt ton thanh ton qua ti khon
tin gi ca cc thnh vin v ti khon thanh
ton b tr m ti trung tm ch tr b tr

Cc

169

tm ch tr b tr: NHNN

thnh vin b tr: cc NHTM

Chuyn tin i, nhn tin v qua ti khon tin

gi ti trung tm b tr v ti khon thanh ton
b tr ca n v thnh vin

S h thng thanh ton b tr

TVA:
Phi tr: 100
Phi thu: 290
QT: CL phi thu 190

TV A

100

40

250

QT b tr ti TTBT
Phi tr TV A 190
Phi thu TV B 80
Phi thu TV C 110

50

TT
BT

TV B

160
30

120
70

300

TV C

170

TVB:
Phi tr: 160
Phi thu: 80
QT: CL phi tr 80

TVC:
Phi tr: 300
Phi thu: 190
QT: CL phi tr 110

H thng thanh ton in t LNH

Tiu h thng thanh ton gi tr cao/khn:

Thanh ton tng tc thi

o
o

Tiu h thng thanh ton gi tr thp

Thanh ton theo hn mc n rng

Quyt ton:
o
o

171

s d: y i
Thiu s d: hng i. Lin tc cp nht s d. Ngay khi :
y i

Thiu trong hn mc tn dng: Vay bt buc

Thiu qu hn mc tn dng: Pht. Nhiu ln: ra khi h
thng.

CHNG 5: K TON NGHIP V

KINH DOANH NGOI T

172

K ton nghip v kinh doanh

ngoi t
Tng

quan v kinh doanh ngoi t

Phng php k ton kinh doanh ngoi t
Ti khon
Chng t
Mua, bn ngoi t
Chuyn i ngoi t thanh ton trong nc
Xc nh kt qu kinh doanh ngoi t v chnh
lch t gi hi oi

173

Tng quan v kinh doanh ngoi t

Theo

Php lnh Ngoi hi

Kinh doanh chnh lch t gi hi oi mua
vo. bn ra
nh k (cui ngy/cui thng/cui nm), xc
nh

Kt qu kinh doanh
Chnh lch t gi hi oi, do
T

174

gi hi oi bin ng
Trng thi ngoi t m

Phng php k ton kinh doanh

ngoi t
K

ton a t i vi c hch ton phn tch v

hch ton tng hp
Xc nh kt qu kinh doanh ngoi t
CL KD NT = Doanh s bn Doanh s mua
Doanh s bn = NT bn ra * t gi bn thc t
Doanh s mua = NT bn ra * t gi mua BQ
T gi mua BQ = (DN 4712+PSN4712)/(DC 4711+PSC4711)

Xc

175

nh chnh lch t gi hi oi

CLTGH = DC 4711* t gi hch ton DN 4712

T gi hch ton cui k: t gi BQ trn th trng tin t lin ngn
hng vo thi im hch ton

Ti khon
Nhm cc TK ti sn ngoi t (D N)
Nhm cc TK ngun vn ngoi t (D C)
TK mua bn ngoi t kinh doanh 4711
TK thanh ton mua bn ngoi t kinh doanh 4712
TK chnh lch TGH ti thi im lp bo co 6311
TK Thu v kinh doanh ngoi t 721
TK Chi v kinh doanh ngoi t 821
Cc ti khon v thu, ph, ngoi bng

176

Nhm cc TK ti sn ngoi t (D
N)
TK

tin mt ngoi t 1031

TK chng t c gi tr ngoi t 1041
TK tin gi ti NHNN bng ngoi t 1123
TK tin gi ti cc TCTD trong nc bng ngoi
t 1321
TK tin gi ngoi t nc ngoi 1331
TK cho vay cc TCTD bng ngoi t 202
TK cho vay TCKT, c nhn bng ngoi t, 214,
177
215, 216

Nhm cc TK ngun vn ngoi t

(D C)

178

TK tin gi ca cc TCTD trong nc bng ngoi t 4121

TK tin gi ca cc NH nc ngoi bng ngoi t 4141
TK tin gi ca khch hng trong nc bng ngoi t
4221
TK tin gi ca khch hng nc ngoi bng ngoi t
4261
TK tin gi k qu thanh ton bng ngoi t 428
TK chuyn tin phi tr bng ngoi t 455

TK mua bn ngoi t kinh doanh

4711
Phn

nh s ngoi t mua bn kinh doanh (m

cc ti khon chi tit theo tng ngoi t)
Bn C ghi s ngoi t mua vo
Bn N ghi s ngoi t bn ra
D C: s d phn nh s ngoi t mua vo
cha bn ra
Trng hp d N: s d phn nh s ngoi t
bn ng t cc ngun khc cha c b p
bi s ngoi t mua vo
179

TK thanh ton mua bn ngoi t

kinh doanh 4712

Dng hch ton gi tr VND chi ra mua ngoi t hoc thu vo do bn

ngoi t ra, tng ng vi s ngoi t mua vo bn ra trn TK 4711
Bn N ghi:

Bn C ghi:

180

s VND thc t chi ra mua ngoi t

Kt chuyn chnh lch li t kinh doanh ngoi t
Kt chuyn chnh lch tng do t gi hi oi
S VND thc t thu vo do bn ngoi t
Kt chuyn chnh lch l t kinh doanh ngoi t
Kt chuyn chnh lch gim do t gi hi oi

D N: s tin VND chi tng ng vi s ngoi t mua vo cha bn

ra
Trng hp d C: s d phn nh s tin VND thu vo tng ng vi
s ngoi t bn ng cha c b p

TK chnh lch TGH ti thi im

lp bo co 6311

181

Bn C ghi s CL tng do nh gi li gi tr ngoi t theo t

gi cui k
Bn N ghi s CL gim do nh gi li gi tr ngoi t theo t
gi cui k
D C: phn nh s CL C (tng) trong nm cha kt chuyn
D N: phn nh s CL N (gim) trong nm cha kt
chuyn
Cui nm, s d TK c kt chuyn vo xc nh kt qu
kinh doanh

Chng t
Chng

t gc:

n xin mua ngoi t

Hp ng mua, bn ngoi t

Chng

t thanh ton trong nc: c th ch

phn nh theo nguyn t hoc c th a t
Chng t thanh ton quc t: ch phn nh
theo nguyn t
182

Mua, bn ngoi t kinh doanh - Xc

nh kt qu KD ngoi t v CL TGH
Cam kt mua NT giao ngay
9231 1
1

Cam kt bn NT giao ngay

9231
2
2

Mua bn ngoi t KD
Mua bn ngoi t KD
Tin mt, tin gi ngoi t 1031,
4711.A
4711.A
4221
(1.a) Mua NT A (Thu ngoi
(2.b) Bn NT A (Tr NT)
t)
Tin mt, tin gi VND 1011, 4211 Thanh ton mua bn NT KD Tin mt, tin gi VND 1011, 4211
4712.A
(1.b) Mua NT A (Tr VND)
(2.a) Bn NT A (Thu VND)
Thu v KD ngoi t 721
(3.a) KD NT c li
Chnh lch TGH 6311

183

(4.a) CL tng TGH

Chi v KD ngoi t 821

(3.b) KD NT b thua l
Chnh lch TGH 6311
(4.b) CL gim TGH

Chuyn i ngoi t thanh ton

trong nc

Chuyn i ngoi t c thc hin theo yu cu

thanh ton ca khch hng
i vi ngn hng, thc cht chuyn i ngoi t
l nghip v kinh doanh ngoi t (V d: NH mua
ngoi t A v bn cho KH ngoi t B vi cng mt
lng tng ng v gi tr)

Mua bn ngoi t KD
1031.A /
4711.A
4221.A
(1) S ngoi t A KH xin
chuyn i

184

Mua bn ngoi t KD
1031.B /
4711.B
4221.B
(2) S ng.t B chuyn i cho
KH

Thanh ton mua bn ngoi t KD

Thanh ton mua bn ngoi t KD
4712.B
4712.A
(3) Gi tr thanh ton VND tng
ng

Bi tp 1
Ngy 5/10/N, ti NH, cc nghip v sau pht sinh:
- Khch hng B ti bn 200 EUR
- Cng ty A yu cu NH thc hin thanh ton cam kt bn
10.000 EUR k qu m bo thanh ton th tn dng, cng
ty tr NH VND qua ti khon tin gi thanh ton ca cng ty
ti NH
- Cng ty C bn ngay cho NH 15.000 EUR nhn lun 100
triu VND tin mt, phn cn li chuyn khon vo ti khon
tin gi VND ca cng ty ti NH
Bit t gi EUR/VND = 30.010 30.030 30.060
Yu cu: x l v hch ton nghip v nu trn vo TK thch
185
hp

Bi tp 2

186

Ngy 30/10/N, NH phi x l cc pht sinh sau:

Cng ty A yu cu NH chuyn i (qua chuyn khon) 10.000
EUR sang SGD.
Xc nh kt qu kinh doanh v chnh lch t gi hi oi i vi
ng USD. Bit:
u thng: DC 4711 = 50.000 USD; DN4712 = 795 tr.
Trong thng: PSC 4711 = 80.000 USD; PSN 4711 = 100.000 USD
PSN 4712 = 1.271,2 tr.; PSC 4712 = 1.592 tr.
T gi hch ton ngy cui thng = 15.910
Bit t gi: EUR/VND = 30.010 30.030 30.060
SGD/VND = 10.560 10.570 10.590