Dinimizi Ögreniyorum

Dinimizi Öreniyoruz
Dinimizi
Yaz Kur’an Kurslar
Örenci Kitab
1
Öreniyoruz
Her eyi bir hikmetle yaratm olan Rabbimiz, iki kitap
açmtr önümüzde: Kudretinin snrsz ve saysz eserleriyle Örenci Kitab
dopdolu kâinat ve kendisinin kelâm olan mübarek Kur’an.
1
nsanolu, Allah’n, kâinat kitabnda ve Kur’an’nda önüne
açm olduu ayetlerini okuyarak evrenin ve hayatn
srlarn anlamaya çalr.
Ve kefedilen her bir sr, karncay bile incitmeyecek
Yaz Kur’an Kurslar Örenci Kitab

hassasla sahip daha iyi bir insan olmann da ilk admdr.
Sevgili yavrularmz, sizler de bu yolculua yaz Kur’an
kurslarnda saygdeer öreticilerinizle katlacaksnz.
Sararan yapraklaryla güzü, her eyi kendi rengine
boyayan k ve büyüleyen yeilliiyle bahar geride
braktk.
Ardndan güzelim yaz mevsimi geldi. imdi yaz
1
Kur’an kurslarnda cvl cvl bir neeyle Allah’n iki
kitabn okuyup evrenin srlarn aralamann zevkini
tadacaksnz.
Dinimizi Öreniyoruz: Yaz Kur’an Kurslar Örenci
Kitab adl bu kitap, sizin yaz yolculuunuzun rahat
ve zevkli geçmesi için sade bir dilde ve elendirici
etkinliklerle hazrland.
Umuyoruz ki “Nereye gidiyorsun?” diye soranlara artk
daha bir neeyle “Yaz Kur’an Kursuna” diyeceksiniz.
Sevgiyle büyüyün ve gelecee umutla yürüyün.
TÜRKYE DYANET VAKFI YAYINLARI

Dinimizi Öreniyoruz: Yaz Kur’an Kurslar Örenci Kitab - 1
Yayn No: 380

Birlikte Örenelim Serisi : 1
Yaz Kur’an Kurslar Eitim Seti: 1
Bu kitabn
Din leri Yüksek Kurulu’nun 03.05.2007 tarih ve 35 sayl karar ile
yaz Kur’an kurslarnda okutulmas uygun görülmütür.
Türkiye Diyanet Vakf Mütevelli Heyeti’nin

24.01.2007/1229-16 sayl kararyla baslmtr.
ISBN 978-975-389-539-2
07.06.Y.0005.380
Proje
Prof. Dr. Muhammet evki Aydn
çerik Danmanlar
Prof. Dr. M. Emin Özafar
Dr. Ulvi Ata
Dr. Ömer Meneke
Abdullah Korkmaz
Hayrullah Köken
Editör
Alpaslan Durmu
Hatice Ilak
Yazarlar Grafik Tasarm ve Uygulama

Abdullah Açk Ahmet Karata
Abdullah Bekta Furkan Selçuk Ertargin
Alpaslan Durmu
Cihan Çarba nceleme
Dudu Ekinci Doç. Dr. Halil Eki
Gülten Kalkanc Dr. Mustafa Otrar
Hatice Ilak Neriman G. Karatekin
brahim Hakan Karata Yrd. Doç. Dr. Süleyman Akyürek
lyas Aslan
Melek Çakrolu Aslan Yayn Koordinasyon
Veli Karata Ömer Kara
Çizimler Hazrlayan
Çar Cebeci EDAM
Levent Karanfil Eitim Danmanl ve Aratrmalar Merkezi
Mahmut Acar web: www.edam.com.tr
Müzeyyen Ylmaz Tel/Faks: (+90 216) 481 30 23 pbx
Necmettin Asma e-posta: edam@edam.com.tr
Ömer Merken
Reza Hemmatirad Bask
afak Tavkul Türkiye Diyanet Vakf Yayn Matbaaclk ve Tic. l.
Turan Dertli OSTM Örnek Sanayi Sitesi 1. Cd. 358. Sk. No: 11
Yahya Alakay Yenimahalle/ANKARA
Tel: (0312) 354 91 31 Faks: (0312) 354 91 32
e-posta: tdvyayin@diyanetvakfi.org.tr
© Bütün Yayn Haklar Türkiye Diyanet Vakf’na aittir.

5. bask (gözden geçirilmi)
Dinimizi
Öreniyoruz
Örenci Kitab

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
STKLÂL MARI
Korkma, sönmez bu afaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yldzdr, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Çatma, kurban olaym, çehreni ey nazl hilâl!

Kahraman rkma bir gül! Ne bu iddet, bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarmz sonra helâl...
Hakkdr, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl!
Ben ezelden beridir hür yaadm, hür yaarm.

Hangi çlgn bana zincir vuracakm? aarm!
Kükremi sel gibiyim, bendimi çiner, aarm.
Yrtarm dalar, enginlere smam, taarm.
Garbn âfâkn sarmsa çelik zrhl duvar,

Benim iman dolu gösüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasl böyle bir iman boar,
“Medeniyyet!” dediin tek dii kalm canavar?
Arkada! Yurduma alçaklar uratma, sakn;

Siper et gövdeni, dursun bu hayâszca akn.
Doacaktr sana va’dettii günler Hakk’n...
Kim bilir, belki yarn, belki yarndan da yakn.
Bastn yerleri “toprak!” diyerek geçme, tan:

Düün altndaki binlerce kefensiz yatan.
Sen ehit olusun, incitme, yazktr, atan:
Verme, dünyalar alsan da, bu cennet vatan.
Kim bu cennet vatann uruna olmaz ki fedâ?

ühedâ fkracak topra sksan, ühedâ!
Cân, cânân, bütün varm alsn da Huda,
Etmesin tek vatanmdan beni dünyada cüdâ.
Ruhumun senden lâhi, udur ancak emeli:

Demesin mabedimin gösüne nâmahrem eli.
Bu ezanlar-ki ahadetleri dinin temeli-
Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.
O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- tam,

Her cerîhamdan, lâhi, boanp kanl yam,
Fkrr rûh- mücerred gibi yerden na’m;
O zaman yükselerek ara deer belki bam.
Dalgalan sen de afaklar gibi ey anl hilâl!

Olsun artk dökülen kanlarmn hepsi helâl.
Ebediyyen sana yok, rkma yok izmihlâl:
Hakkdr, hür yaam, bayramn hürriyet;
Hakkdr, Hakk’a tapan milletimin istiklâl!
Mehmet Âkif Ersoy
3
Önsöz
Yüce Yaratan’mza hamd,
O’nun kulu ve kutlu elçisi, Peygamberimiz Muhammed’e (as) salat ve selam ile…
nsan her gün edindii yeni bilgiler ve birikim sayesinde bir önceki gününden daha zengin bir dünya-
ya sahip olur. Örenme süreci özümüzü gürletirir, bizleri özgürletirir. Hele bu bilgiler sonsuz efkat
ve merhamet sahibi Rabbimizden gelmise… O, bizi karanlklardan aydnla çkarmak için kulu
Muhammed’i (as) apaçk ayetlerle elçi olarak göndermitir. Sevgili Peygamberimizin (as) bize bildirdii
ilâhî mesajlar dünden bugüne, bugünden yarnlara hep yolumuzu aydnlatmtr.
Sevgili Örenciler,
Yaz boyunca devam edeceiniz Kur’an kurslar, sizlere, önü de sonu da aydnlk bu yolda yürürken
gerekli olacak ilâhî bilgileri sunar. Bu çat altnda örendikleriniz sayesinde hayat yolculuumuz an-
lam kazanacak, sizi dünya ve ahiret mutluluuna götüren bir yaam süreceksiniz.
Elinizdeki Dinimizi Öreniyoruz kitaplar, yaz boyunca sürecek olan Kur’an kursu maceranz daha
da zevkli hâle getirmek için hazrland. Kitaplar, sade bir dille kaleme alnd. Konularn anlatld ana
metinler dnda birtakm farkl bölümlere de yer verildi:
Sözlerin en güzeli Âlemlere rahmet

Kur’an- Kerim’den ayetler olarak gönderilen sevgili
Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (as)
1 Ayet-i kerime kutucuklarnda…
örnek sözleri ve davranlar
A
Sana ölüm gelinceye kadar
Hadis-i erif kutucuklarnda…
2
Rabbine ibadet et. Hz. Peygamber (as), Allah rzas için
15 / Hicr Suresi, 99. ayet sadaka veren kii hakknda her gün bir
melein “Ya Rabbi! Maln bata bulu-
nana karln ver!” diye dua ettiini
bildirmitir.
Hadis-i erif
Kimi zaman aracanz,

kimi zaman “Evet, ben bunu daha önce
duymutum!” diyeceiniz ama mutlaka Belki de ilk defa
örenmekten zevk alacanz ilginç bilgiler karlatnz kelimelerin
Biliyor muydunuz? kutucuklarnda…
anlamlar 4
Hem sayfa altlarndaki minik
3 BLYOR MUYDUNUZ?
sözlüklerde hem de kitaplarnzn
sonundaki sözlüklerde…
ek,
badet kelimesinin itaat etm
ek, say g gös ter me k,
boyun em inkârc: Peygamberi ve onun
na gel -
isyan etmemek anlamlar Allah’tan getirdii buyruklar
diini biliyor mu ydu nuz ?
kabul etmeyen kii.
6
OKUMA PARÇASI
Okuduunuz bilginin
Örendiiniz
kitabnzda daha geni ya da farkl
konularla ilgili, keyiflee SLÂM’IN ARTLARI
bir yönüyle ele alnd yerler ve slâm’n be art vardr
okuyacanz iirler, Bunu bilen bahtiyardr

Hakk katnda çökerek diz
sayfa numaralar
Zengin olup hacca gitmek
Bu artlar sayalm biz
Beytullah’ tavaf etmek
hikâyeler vb. Be vakitte namaz klmak

Böyle mümkün Hakk’ bulmak
Hem farz hem de güzel âdet
Çok zevklidir bu ibadet
Yönlendirme kutucuklarnda… Müminlerin mirac o

Hepimizin ba tac o
Malca zengin olanlara
Kalbi akla dolanlara
Okuma Parças Oruç tutmak tam otuz gün

Her Türk için bayram düün
Günü güne ekleriz biz
Farz klnm zekât vermek
“Krkta bir”le sevap dermek
Elde Kur’an, kalpte iman
köelerinde… Ramazan bekleriz biz

Gece gündüz her Müslüman
5
Der: “Lâ ilâhe illâllah
Namaz hakknda
Esma Klç Muhammedün Rasûlullah
(Diyanet Çocuk Dergisi, Austos 2004)
ayrntl bilgi için bk.

1, s. 48
6
Kendinizi snamanz,
Örendiklerinizi tekrar ne kadar örendiinizi kontrol
etmenizi ve pekitirmenizi salayacak zevkli, etmeniz için çok çok kolay sorular
elenceli, cvl cvl etkinlik ve bulmacalar Kur Sonu Genel
Elenelim Örenelim sayfalarnda… Deerlendirme sayfalarnda…
1. KUR
Kur Sonu Genel Deerlendirme
1. ÜNTE
badetlerimiz 1. KUR
Kur Sonu Genel Deerlendirme e
Deerlendirm
1. KUR
badet
Kur Sonu Genel 4 Aadaki tablonun bi-
8
YAPBOZUN PARÇASI
7
esas-
rinci sütununda slâm’n
lar ile imann esaslar verilmitir.
badet yalnzca Allah’n emri olduu hangisine
hikmet ve faydalar da bulunmaktadr.
için yerine getirilir. Ancak ibadetlerin
birtakm kinci ve üçüncü sütuna
Aadaki cümleler, ibadetlerin, gerek resûlullah. ait olduklarn iaretleyiniz.
gerekse toplum üzerindeki faydalarn
ifade etmektedir. Ancak her bir cümle
bireyler a. Lâ ilâhe illâllah Muhammeden
hâlinde. Birletirmek ise size kald. Renklerden
yararlanabilirsiniz.
iki parça 1 nsanlar bu b. Lâ ilâhe illâllah Muhammedun
resûlullah. slâm’n Esaslar
mann Esaslar
Esaslar
sözü inanarak söy- resûlallah. 3
lerlerse Müslüman c. Lâ ilâhe illâllah Muhammeden Allah’a iman
badet bire- resûlallah.
ye uyumlu badet,
olurlar ve slâm halka- d. Lâ ilâhe illâllah Muhammedun Namaz klmak
insan
kiilik
hayatnda olma sna katlm olurlar. Bu
eilimlerini badet insan- sözün doru söylenii Meleklere iman
gelitirir. lara manevî
olarak aadakilerden han- Birinci kadnn 2 Oruç tutmak
gisidir? Aadaki metni okuyunuz.
Aa
cennetlik olma-
cehennemlik, ikinci kadnn
cehe Ahiret gününe iman
özelliklerdir? Dü-
snn sebebi hangi ahlâkî
1 tedavi badet, insan
ünüp yaznz. Kaza ve kadere iman
edici hayatna
etkiler özel- Zekât vermek
anlam
yapar. likleri
ve amaç kazan- Ebû Hureyre anlatyor: Kitaplara iman
katar. drr. Hz. Peygamber’in (as) arkadalarndan
dedi. “Falan kadnn
(as) geldi ve “Ey Allah’n Elçisi!” Kelime-i ehadet
2 Bir adam Peygamberimize
sadaka verdii söyleniyor; fakat
o diliyle
çokça namaz kld, oruç tuttuu, Peygamberlere iman
badet komularn incitiyor.” dedi.
bireylere buyurdu. Hacca gitmek
denge ve badet, hayr yoktur, o cehennemliktir.”
huzur vesilesi yüksek iletiim, yar- Resûlullah (as), “O kadnda klyor, ihtiyaç
3 olur. ahlâkî dmlama ve Falan kadn da farz namazlar
tutumlar ile Ayn adam; “Ey Allah’n Elçisi! dedi.
hogörülü alkanlklar komularn da incitmiyor.”
kazandrr. sahiplerine peynir datyor,
cip p
kadn cennetliktir.” buyurdu. Va
Peygamberimiz (as) de, “O 5 aa. ste
ha
6
4 Mü h
……… bb. kru Hz. Peyg
……………………………… a- Me ber am-
………………………………
……………………………… ……… olm ber cc. fsit Anla (as) Hud
B, M, BM ………………………………
………………………………
ram ra tar -
a- Mü kom mas’nd eybiye
5 ……………………………… ……… Ha la be din lan d
d. u an
Aada saylan ibadetlerden bedenle ……………………………… rna ülke hük sonra
“m”, hem beden hem malla yaplanlarn
yaplanlarn yanna “b”, malla yaplanlarn
yanna ………………………………
……………………………… makmas karna mit
mek
tupl ümd
yanna da “bm” iaretlerini koyunuz. pl ho vra ir. Aa ar gön arla-
ya n da rilir? hangisi dakiler der-
6 da
fn ayan ve
ad bunlard den
Aadaki ifadelerden m biri an
ne dei
ta- ldir?
3 hangisi “slâm” kelimesinin
Oruç Namaz nmna uygun ise bandaki
kutu-
cuu iaretleyiniz.
7 7 a. Hind
a
distan
istan
b. Sasa
Bar ve esenlik
Teslim olma
Boyun eme Be be meyv
e,
c. Biza
ni
Zekât
man etme Bir dalda görür,
Toplam Puan Hac Hayr ve iyilik dileme
Af dileme
Yemin etme kisi gün görmez.
d. Ms
r
ns
Balama Üçü ise nerede?

Tanklk etme n
38 Söz verme Cevab
Selam verme 109
Selamet
Balanma
Güvende olma
39 Birleme
108
Bütün bunlar kitaplarnz rahat okumanz salayacak güzel bir grak tasarmla sizlere sunulmaya çal-
ld. Usta ressamlarn çizgileri ve güzel fotoraar ile kitaplarnzn görsellii zenginletirildi.
Tüm bu çalmalar Rabbimizin mesajn daha rahat örenebilmeniz için üstlendiimiz görevin bir ge-
rei olarak yapld. Görevin önemi, kitaplar hazrlayan ekibi titiz bir çalmaya yöneltti.
Kitaplar yazlp bir dönem kullanldktan sonra okuyanlar, kitab hazrlayan ekiple bilgi ve görgülerini,
katk ve beklentilerini paylatlar. Bu sayede daha önce tek kitap olan Dinimizi Öreniyoruz, her kur
için bir kitap olmak üzere üçe bölündü. Baz ksmlar daha anlalr olmas amacyla yeniden düzen-
lendi. Yeni resimler ve fotoraar eklendi. Baz etkinlikler deitirildi. Bu çerçevede ikinci yl deiik-
likleri için bizimle görülerini paylaan tüm hocalarmza, öreticilerimize ve deerli örencilerimize
teekkür ediyoruz. Burada isimlerini anmak, her birine gönülden teekkürlerimizi sunmak bizler için
zevkli bir görev:
Abdullah Gelgör, Abdülkadir Aytimur, Adil Gülmez, Asl Aydn, Ayhan Baak, Aye Aslan, Beyza Kaba-
ta, Beyza Nur Öztop, Beyza Poyraz, Bilal Aydn, Bülent Dilmaç, Cahit Ezerbolatolu, Cihangir Aksu,
Elif Çakar, Enes Erdem, Fatma Yldz Kenan, Fatih Ediz, Fatma Erdem, Hakim Akn, Halil Eki, Halit
Gülmez, Hülya Alper, Kasm Ylmaz, Kübra Aydn, Lamia Kenan, Mahbube Çiftçi, Mehmet Demir, Meh-
met Furkan Otrar, Mehmet Keskin, Mehmet Yaar ahin, Mihriban Demirel, Müberra Kapusuz, Na-
gehan Demirel, Nezire Demir, Recai Doan, Rumeysa Durmu, Rümeysa Eskiba, Sena Afar, Sena
Kaya, Serman Kutlu, Sey Kenan, Sinan sko, Süeda Aydn, Süleyman Akyürek, Sümeyye Bal, amil
Ezerbolatolu, eyda Poyraz, Tuba Ekinci, Tuba Koç, Turgay Gündüz, Tülay Koçyiit, Ulviye Ezer-
bolatolu, Yasemin Dilek, Yusuf Kaya, Zahide Poyraz, Zeki Erik, Zian Göksan, Zümra Durmu.
Ayrca bu kitabn hazrlanmasna imkân sunan Türkiye Diyanet Vakfna, böyle bir çalmann gerekli-
liini fark eden ve fark edilmesini salayan meslektalarmza da teekkürlerimizi sunuyoruz. Burada
size aktardmz her bir cümlede katklar olan, çok kymetli bilgilerin yan sra bilgiye ulama yollar-
n da bize öreten kymetli hocalarmza, bütün bu bilgilerin günümüze ulamasnda arac olan pey-
gamber varisi âlimlere bu vesile ile dualar ediyoruz. Gayretlerimizin Allah katnda makbul amellerden
saylmas için kitabnzn yazarlar ve çizerleri olarak biz de sizlerden dua bekliyoruz.
7
çindekiler
I. BÖLÜM: TKAT II. BÖLÜM: BADET
Hazrlk Sorular ................................................. 12 Hazrlk Sorular ............................................... 30
I. ÜNTE: KELME- TEVHD VE I. ÜNTE: BADETLERMZ

KELME- EHADET ÖRENYORUZ 1. badet Nedir? ........................................... 32
1. Kelime-i Tevhid ........................................ 14 2. Niçin badet Ederiz? ................................. 32
2. Kelime-i ehadet ...................................... 14 3. Balca badetlerimiz ................................ 33
3. slâm Dininin Temeli: Kelime-i Tevhid ve Namaz ...................................................... 33
Kelime-i ehadet ..................................... 15 Oruç ......................................................... 33
Okuma Parças: slâm’n Anahtar / Bestami Zekât ........................................................ 34
Yazgan (iir) ............................................. 15 Hac ........................................................... 34
Elenelim Örenelim ................................... 16 Sadaka ...................................................... 34
Amel-i Salih .............................................. 35
II. ÜNTE: SLÂM VE SLÂM’IN BE 4. Mükellefin Davranlar ile lgili
Kavramlar ................................................ 35
ESASI
Okuma Parças: lginç Sorular / Çar Cebeci
1. slâm Nedir? ............................................. 18 (mizah) ......................................................... 36
2. slâm Be Esas Üzerine Kurulmutur ....... 19 Okuma Parças: slâm’n artlar / Esma Klç
Kelime-i ehadet ...................................... 20 (iir) ............................................................. .37
Namaz ...................................................... 20 Elenelim Örenelim ................................... 38
Oruç Tutmak ............................................ 20
Hacca Gitmek .......................................... 21
II. ÜNTE: TEMZLK MANDAN GELR
Zekât Vermek .......................................... 21
Okuma Parças: Küçük Kul / Bestami Yazgan 1. Temizlik-badet likisi ............................... 40
(iir) .............................................................. 21 2. Abdest ...................................................... 41
Elenelim Örenelim ................................... 22 Abdestin Aln ........................................ 41
Abdesti Bozan Durumlar ......................... 43
3. Gusül ........................................................ 43
III. ÜNTE: MAN VE MANIN ALTI
Guslün Aln ........................................... 43
ESASI 4. Teyemmüm .............................................. 44
1. man Nedir? ............................................. 24 Teyemmümün Yapl .............................. 44
2. Mümin ve Müslüman Kimdir? ................. 24 Teyemmümü Bozan Durumlar ................ 45
3. mann Esaslar Altdr .............................. 24 Elenelim Örenelim ................................... 46
Allah’a man ............................................. 25
Meleklere man ........................................ 26 III. ÜNTE: NAMAZ KILIYORUZ
Kitaplara man ......................................... 26
1. Namaz Klyoruz ....................................... 48
Peygamberlere man ................................ 26
Namazn artlar ...................................... 48
Kader ve Kazaya man ............................. 27
Namazn Rükünleri .................................. 49
Ahirete man ............................................ 27
2. Be Vakit Namaz ...................................... 49
Elenelim Örenelim ................................... 28
Sabah Namaz .......................................... 50
Öle Namaz ............................................ 52
kindi Namaz ........................................... 53
Akam Namaz ......................................... 53
Yats Namaz ............................................ 54
Vitir Namaz ............................................. 54
3. Cuma Namaz .......................................... 54
4. Namaz Bozan Durumlar ......................... 55
8
III. BÖLÜM: SYER
Hazrlk Sorular ................................................. 58
I. ÜNTE: PEYGAMBERLNDEN ÖNCE III. ÜNTE: BR PEYGAMBER OLARAK

HZ. MUHAMMED (as) HZ. MUHAMMED (as): MEDNE
1. Hz. Peygamber’in (as) Doduu Çevre ... 60 DÖNEM
2. Hz. Peygamber’in (as) Ailesi .................... 62 1. Hz. Muhammed’in (as) Medine’deki lk
Haimoullar ........................................... 62 Faaliyetleri .................................................... 84
Abdulmuttalib’in Ada ........................... 62 Mescid-i Nebevî na Ediliyor .................. 84
3. Hz. Peygamber’in (as) Doumu ve 2. Dier nanç Mensuplaryla likileri ......... 85
Çocukluu ............................................... 63 3. Medine’de slâm’ Anlatma Faaliyetleri ... 85
Beklenen Doum ..................................... 63 Mekkelilerin slâm’ Yok Etme Çabalar ... 86
Sütanne Yannda Bir Yetim ..................... 63 Hudeybiye Anlamas .............................. 87
Dedesinin Kanatlar Altnda Bir Çocuk ... 64 Komu Ülkelere Gönderilen Mektuplar .. 87
Dededen Amcaya Geçen Emanet ........... 65 4. Mekke’nin Fethi ....................................... 88
lk Ticarî Yolculuk .................................... 65 5. Veda Hutbesi ............................................ 88
4. Hz. Peygamber’in (as) Gençlii ............... 66 6. Vefat ........................................................ 89
Güvenilir Muhammed (as) ...................... 66 Elenelim Örenelim ................................... 90
Kazançla Dönen Kervan .......................... 66
5. Hz. Peygamber’in (as) Evlilii ve
Çocuklar ................................................. 67
Yeni Bir Aile ............................................. 67
Okuma Parças: Adil Bir Hakem / Hatice Ilak
(kssa) ............................................................ 68 IV. BÖLÜM: AHLÂK
Hazrlk Sorular ............................................... 92
II. ÜNTE: BR PEYGAMBER OLARAK
HZ. MUHAMMED (as): MEKKE I. ÜNTE: GÜZEL SÖZLER SÖYLEYP
DÖNEM GÜZEL DAVRANILARDA BULUNALIM
1. lk Vahiy ................................................... 72 1. Ahlâk Nedir ve Ahlâkl nsan Kimdir? ..... 94
Mekke’ye nen Nur .................................. 72 2. Temizlik slâm’n Özüdür .......................... 96
Korku ve aknlk .................................... 73 Kalp ve Akl Temizlii ............................... 96
2. Vahyin Yakn Çevreye Duyurulmas ........ 73 Beden Temizlii ........................................ 97
lk Müslümanlar ....................................... 74 Yiyecek ve çecek Temizlii ..................... 97
3. Hz. Peygamber’e (as) ve Müslümanlara Çevre Temizlii ......................................... 98
Uygulanan Basklar .................................. 74 3. Doruluktan Ayrlmayalm ....................... 99
Ömer b. Hattab Müslüman Oluyor ......... 75 4. Allah yilerle Beraberdir ......................... 100
“Bir Elime Günei, Bir Elime Ay 5. slâm Sevgi Dinidir ................................. 102
Verseler…” ............................................... 75 6. Kul Hakkna Dikkat Edelim .................... 104
Adil Hükümdarn Ülkesine ...................... 76 Okuma Parças: Anka Kuu ve Oduncu (öykü)
Müslümanlar çin Zor Bir Snav: Boykot . 77 ..................................................................... 105
Hüzün Yl ................................................. 77 Elenelim Örenelim ................................. 106
4. Hz. Peygamber’in (as) slâm’ Anlatmaya
Yönelik Faaliyetleri ...................................... 77 Kur Sonu Genel Deerlendirme ..................... 108
5. Taif’e Yolculuk ......................................... 78 Teekkür ve Telif Haklar .................................. 112
6. Gece Yolculuu (sra) ve Mirac ............. . 78 Kaynakça .......................................................... 112
7. Medine’ye Hicret ..................................... 79 Sözlük ............................................................... 114
Mekkelilerin Hain Plan ............................ 80
Zorlu Bir Yolculuk .................................... 80
9
10
1
- KELME- TEVHD VE KELME- EHADET

ÖRENYORUZ
itikat - SLÂM VE SLÂM’IN BE ESASI

- MAN VE MANIN ALTI ESASI
- BADETLERMZ
ibadet - TEMZLK MANDAN GELR
- NAMAZ KILIYORUZ
- PEYGAMBERLNDEN ÖNCE HZ.
MUHAMMED (as)
- BR PEYGAMBER OLARAK HZ. MUHAMMED
siyer (as): MEKKE DÖNEM
- BR PEYGAMBER OLARAK HZ. MUHAMMED
(as): MEDNE DÖNEM
^ - GÜZEL SÖZLER SÖYLEYP GÜZEL

ahlak DAVRANILARDA BULUNALIM
11
Hazrlk Sorular
1. Aile büyüklerinize kelime-i tevhid ya da kelime-i ehadetin anlamn sorunuz ve

elde ettiiniz bilgileri not ediniz.
2. Bu ezanlar -ki ahadetleri dinin temeli-
stiklâl Mar’mzn bu dizelerindeki “ahadet” kelimesinin anlamn aratrnz.
1. Seccade, Kâbe, iftar, yardmlama kavramlarnn çartrd birer ibadet

ismi bulunuz.
2. Peygamberimiz (as) “Namaz dinin direidir.” demitir. Sebebi sizce ne
olabilir?
1. Görmediiniz bir eyin varlna inanr msnz? Neden?

2. “Kutsal kitap” ne demektir? Kutsal kitabmzn ad nedir?
3. “Yalanla iman bir arada bulunmaz.” atasözümüzün anlamn aratrnz.
itikat
ÜNTE
1
1. Kelime-i Tevhid
2. Kelime-i ehadet
3. slâm Dininin Temeli:
Kelime-i Tevhid ve
Kelime-i ehadet
ÜNTE
2
1. slâm Nedir?
2. slâm Be Esas Üzerine Kurulmutur
Kurulmu
ÜNTE
3
1. man Nedir?
2. Mümin ve Müslüman Kimdir?
3. mann Esaslar Altdr
1. ÜNTE
Kelime-i Tevhid ve Kelime-i ehadeti Öreniyoruz
1 Kelime-i Tevhid
“Kelime-i tevhid” ifadesi kelime ve tevhid sözcüklerinden oluan bir isim tamlamasdr.
Kelime + Tevhid = Kelime-i Tevhid
“Kelime”, söz anlamna gelir. “Tevhid” ise Allah’n bir ve tek olmas demektir. Kelime-i
tevhid Türkçe’de “tevhid cümlesi” olarak ifade edilebilir. Kelime-i tevhidi söyleyen kii
unlara inandn açklam olur:
Allah dnda inanp boyun eilecek hiçbir varlk yoktur.

Allah’tan baka ilâh yoktur,
O, ibadet edilmeye layk tek ve biricik ilâhtr.
Hz. Muhammed O’nun elçisidir.
Muhammed, Allah’n elçisidir.
nsanlar bu sözü inanarak söylerlerse mümin olurlar.
2 Kelime-i ehadet
“Kelime-i ehadet” ifadesi de kelime-i tevhid gibi iki sözcükten oluan bir isim tamlamas-
dr: kelime ve ehadet.
Kelime + ehadet = Kelime-i ehadet

“ehadet” sözcüü, bir eyin gerçeklii-
ni dorulama, tasdik etme anlamna gelir.
Kelime-i ehadet ile kelime-i tevhid yakn
Ben kabul ederim ki Allah’tan baka
anlamlara ve farkl söyleyi biçimlerine sa- ilâh yoktur.
hip iki ifadedir. Kelime-i ehadet; “Ben kabul
ederim ki Allah’tan baka ilâh yoktur. Ve yine
kabul ederim ki Muhammed, O’nun kulu ve Ve yine kabul ederim ki Muhammed
elçisidir.” anlamna gelir. O’nun kulu ve elçisidir.
ilâh: Kendisine taplan, ibadet edilen varlk, mâbud.

kelime: Söz, sözcük.
mümin: Allah’a, Hz. Muhammmed’e (as) ve onun bildirdii her eye kalpten inanp boyun een kii,
inançl, imanl.
resûl: nsanlara Allah’n mesajlarn ulatran, onlar dine çaran kimse. Türkçe’de elçi, peygamber, nebi,
yalvaç kelimeleri de e anlamls olarak kullanlr.
14
1. KUR
tikat
Kelime-i tevhidi veya kelime-i ehadeti söylediimizde unlar

kabul ettiimizi bildirmi oluruz:
Bütün varlklar yaratan ve yaatan tek bir ilâh vardr. O, Allah’tr. O’nun dn-
da ibadet edilmeye layk hiçbir ilâh bulunmamaktadr.
Allah’n insanlara doru yolu göstermek üzere gönderdii Hz. Muhammed (as),
Allah’n kulu ve elçisidir.
slâm Dininin Temeli:

3 Kelime-i Tevhid ve Kelime-i ehadet
Kelime-i tevhid ve kelime-i ehadet, slâm’n özü ve özetidir. slâm dininin bu sözlerle ifa-
de edilen esas ve ilkelerine gönülden uyan kiilere Müslüman ve mümin denir. Bu sözleri
söyleyen insanlar, birbirlerine kardeliin gerektirdii ekilde davranrlar.
Kelime-i tevhid ve kelime-i ehadeti söylemek insana

ilâh olma-
önemli sorumluluklar yükler. Çünkü bunlar kabul edip Kim Allah’tan baka hiçbir
d’in (as ) Allah’n
dna ve Muhamme
söyleyen kiinin, hayatn, bu sözlerin içeriine uygun t ed ers e Allah
elçisi olduuna ehade
ini yas aklar.
olarak düzenlemesi ve sürdürmesi gerekir. Bu sayede ona cehennem ate
insan birçok kazanç elde eder: Dünyada milyonlarca kar- Hadis-i erif
de ve mutlu bir hayat, ahirette ise cennet.
SLÂM’IN ANAHTARI OKUMA PARÇASI
Tanklk ederim ki Gönlümüzün solmayan

Yoktur baka bir ilâh. En nadide gülüdür
Bizi yoktan var eden Ve Muhammed Mustafa
Elbette yüce Allah. Allah’n resûlüdür.
Rahmetiyle donatr Onun güzel sözünde

Yaz, k, bahar. Açar rahmet çiçei,
Bizler O’nu severiz, Sevgisiyle kuatr
O da tüm çocuklar. Geçmii, gelecei.
Bestami Yazgan
(Dü Deirmeni Kitapl, lk Örendiklerim Dizisi’nden yaynevinin izniyle alntlanmtr.)

15
1. ÜNTE
Kelime-i Tevhid ve Kelime-i ehadeti Öreniyoruz

ifre
anahta
r
YAN...

A B Ç D E H I K L M N O R S T U V Y
Aadaki kutucuklarda harfler ifreli olarak verilmitir. ifreyi yukardaki ifre anahtarn-
dan yararlanarak çözdüünüzde kelime-i ehadetin anlamn elde edeceksiniz.

’
.

, ’

.
MÜSLÜMAN?
“Müslüman kime denir?” Aadaki silinmi ksmlar tamamlarsanz cevab da bulursunuz.
Kelime-i tevhid ile kelime-i ehadeti

söyleni ve anlam açsndan karlatrnz.
Aralarndaki farkllklar inceleyiniz.
16
1. KUR
tikat
GZL KELMELER
Aadaki hece ve kelimelerden kelime-i tevhidin anlamn oluturanlar siliniz.
Geriye kalan heceleri birletiriniz. Bakalm ne çkacak?
lâh
hid dir
yok si i tur
med
Mu ka ke
çi ba el
me-i Allah’n
Allah’tan li tev ham
NE DEMEK?
Z O C L C V O A G
1. Yandaki karelerde bütün V, O, C, G, Z harflerini
H : F K V O G E Z C
karalaynz. V N G D Z O C V Z
2. Kalan harfleri ve noktalama iaretlerini aadaki S C Z G N C G E V
V F G O T G A Z C Z
alana sra ile yan yana yaznz. G P Z I G C O L G A
3. F’leri silip kelime aral olarak kullannz. G O N , G F V O G
B V C A O G Z D Z G
4. imdi okuyabilirsiniz. E V G T O V F Z E O
C G D Z V G L O Z
V E G Z N , F V M C
A G B Z O U G D . V
F Z T V Z A G N C O
R V Z G Z I O . V G
KARALAMACA
Aadaki tabloda kare “S” iareti olan kutucuklar boyadnzda dinimizin temel ilkesini
bulacaksnz. Haydi boyamaya balayalm.
W P P P P W P W P P P P W W W W P P W W W P S P W W P W P W
P W P W W P W P W P W P P P P P W P W P P W P W P P W P W W
S S S S S P S S S S W S W P W S W S W P S W S W S S S S P W
S S S S S P S S S S W S P W P S W S W W S P S W S P P W S P
P P S P W W S P P W P S P W P S P S P P S P S P S W P W P S
W P S W P P S W P P P S P W P S P S W P S W S P S W W P W S
W P S P W P S S S S W S P P W S P S W P S W S W S P W P W S
P W S W P W S S S S P S P W W S P S S S S P S W S W W W P S
W W S P W P S P P P W S W P P S P S S S S P S P S W P W W S
W W S P P W S P W P W S W W P S W S P W S W S W S W P P W S
W P S P W P S P W P W S P P P S W S P W S W S W S P W W P S
P W S P W P S S S S P P S P S P W S W P S W S P S W P P S P
P W S P P P S S S S P P P S P P W S P P S P S W S S S S P W
P P W W W W P W P W W W W P P W P P W W W W P W P P P W W W
W W W W P P P W W W P P P W P W P W W W P P W P P W W W P P
17
2. ÜNTE
slâm ve slâm’n Be Esas
1 slâm Nedir?
Allah’n bütün peygamberler araclyla gönderdii di-
nin ortak ad “slâm”dr. slâm, inananlar hem dünyada A
üphesiz Allah katnda din
hem de ahirette mutlulua ulatracak dindir. Bu dine
slâm’dr.
inanan kimselere “Müslüman” denir. Bizleri Müslüman 3 / Âl-i mrân Suresi, 19. ayet
olarak yaratt ve Müslüman olarak yaatt için Rabbi-
mize hamd olsun.
Müslüman olmak, Kur’an’da bildirilenlere

bir bütün olarak inanmay ve buna göre A
Bugün sizin için dininizi kemale erdirdim. Size
yaamaya çalmay gerektirir. slâm, hem
nimetimi tamamladm ve sizin için din olarak
insann Allah’la ilikisini, hem kendi iç dün- slâm’ seçtim.
yasn hem de dier insanlar ve varlklarla
5 / Mâide Suresi, 3. ayet
ilikilerini düzenler. Adalet, sevgi, sayg,
merhamet, mutluluk, bar, huzur ve güvenlik gibi deerlerin kazanlmasn ve uygulan-
masn hedefler.
nsanlar slâm’n bildirdii inanç, ibadet ve

ahlâk kurallar sayesinde mutlu ve huzurlu
olurlar. Gelecee ve ahirete, güvenle ve
A
Kim slâm’dan baka bir din ararsa, (bilsin
umutla bakarlar. Bizleri bu nimetlere ka- ki o din) ondan kabul edilmeyecek ve o
vuturduu için Rabbimize ne kadar ük- ahirette hüsrana urayanlardan olacaktr.
retsek azdr. 3 / Âl-i mrân Suresi, 85. ayet
Bütün peygamberlerin insanlara bildirdii temel ilkeler unlardr:
Allah’n varlna ve birliine inanmak

O’ndan bakasna kulluk etmemek
Allah’n peygamberlerine ve onlarla gönderdii kutsal kitaplara inanmak
Ölümden sonra dirilie ve ahiret hayatna iman etmek
Temel ahlâkî erdemlere göre yaamak
ahiret: Ölümle balayan, dünya hayatndan farkl ve sonsuz olan hayat, öbür dünya, öteki dünya.
din: Akl sahibi insanlarn kendi bilinçli seçimleriyle tercih ettikleri; onlar iyi, güzel ve doru olan eylere
yönlendiren ilâhî hüküm ve öütler bütünü.
slâm: Bar ve esenlik, selamet, balanma, boyun eme, teslim olma, selam verme, hayr ve iyilik dileme.
18
1. KUR
tikat
slâm dininin temel özellikleri u ekilde sralanabilir:
lâhî bir dindir.
nsan yaratlna uygundur.
Akln rahatlkla anlayabilecei ve vicdann kabullenecei bir dindir.
nsanlara kolaylklar sunar ve kolayca uygulanr.
Anlalr, yaln ve sade ilkelere sahiptir.
man, ibadet ve ahlâk esaslar, insan gerek bireysel hayatnda gerekse toplum-
sal hayatnda huzur, mutluluk ve bara eritirir.
badetler insan eitmeye ve onun ahlâkî yönden gelimesini salamaya yöneliktir.
Allah’la kul arasnda arac ahs ve kurumlar bulunmaz.
Dünya ve ahiret, birey ve toplum, ruh ve beden, akl ve kalp arasnda sk bir
ba kurup bunlar bütünletirir.
lke ve kurallar birbirleriyle çelikisiz bir bütünlük içindedir.
En son ve en mükemmel dindir.
2 slâm Be Esas Üzerine Kurulmutur
Peygamber Efendimiz (as) bir hadisinde slâm’ be temel üzerine kurulmu bir binaya
benzetmitir. Hadiste saylan be öge, binann taycs, temelidir. Bina ise sadece te-
melden ibaret deildir. Binann iskeleti, duvarlar, çats ve daha birçok bölümü bulu-
nur. “slâm” da be temel üzerinde
slâm be temel üzerine kurulm
yükselen; inanç esaslar, ibadetleri, utur:
a Allah’tan baka ilâh olmadn, Muh
ammed’in (as)
görev ve haklara ilikin öütleri, O’nun kulu ve resûlü olduunu kabul
etmek,
ahlâk esaslaryla kusursuz bir binaya a Namaz klmak,
a Zekât vermek,
benzer. a Hacca gitmek,
a Ramazan orucunu tutmak.
Hadis-i erif
19
2. ÜNTE
Kelime-i ehadet
“Ben kabul ederim ki Allah’tan baka ilâh yoktur. Yine kabul ede- Kelime-i ehadet
ve kelime-i tevhid
rim ki Muhammed (as) Allah’n kulu ve resûlüdür.” ifadesi bir kim- için bk. Dinimizi
Öreniyoruz 1, s. 14
senin Müslümanla ilk admdr. Bu sözleri diliyle söyleyip gönül-
den onaylayan kiiye Müslüman denir.
Namaz Klmak
slâm dininin imandan sonra en çok önem verdii iba-

det namazdr. Peygamberimiz (as) “Namaz dinin dire-
A
Namaz, insan hayâszlktan ve
idir.” buyurur. Peygamberimiz (as), kyamet günü in- kötülükten alkoyar.
sana ilk sorulacak amelin namaz olduunu bildirir.
29 / Ankebût Suresi, 45. ayet
Namaz hakknda
1, s. 48
A
Oruç Tutmak
Oruç, Allah’n honutluunu kazanmak için im-

Ey iman edenler! Allah’a kar
sak vaktinden iftar vaktine kadar bilinçli olarak
gelmekten saknmanz için oruç, sizden
hiçbir ey yiyip içmemek eklinde yerine getirilen öncekilere farz klnd gibi, size de farz
bir ibadettir. Oruç tutan kimse ayrca gün boyu klnd.
güzel iler yapmaya, kalp krc ve kötü sözlerden 2 / Bakara Suresi, 183. ayet
uzak durmaya çalr.
Oruç hakknda
2, s. 44
amel: Bir kimsenin dinin buyruklarn yerine getirmek için yapt ey, i, eylem, ibadet tarz.
20
1. KUR
tikat
Hacca Gitmek
Hac, Mekke’de bulunan Kâbe’yi ve belirli kutsal

Kim çirkin söz söylemeden ve günah
yerleri, hac aylarnda usulüne uygun olarak ziyaret ilemeden hac ibadetini yerine getirir-
se annesinden doduu gündeki gibi
etmektir. Namaz, kurban ve tavaf gibi birçok ibadet
günahsz olarak evine döner.
iile onlarn hikmet ve faydalarn
Hac hakknda
Hadis-i erif
ayrntl bilgi
da içeren bir özellie sahiptir.
d
için bk. Dinimizi
Zekât Vermek
Zekât, dinimizce zengin saylan kimselerin, mallarnn belli

bir orann, Kur’an- Kerim’de belirtilen hak sahiplerine Al-
A
(Allah,) bana yaadm sürece
lah rzas için vermeleridir. Zekât pek çok fayda ve hikmeti- namaz ve zekât emretti.
nin
n yan sra sosyal dayanma ve ba- 19 / Meryem Suresi, 31. ayet
Zekât hakknda
ayrntl bilgi r
r da salayan bir ibadettir.
için bk. Dinimizi
Küçük Kul OKUMA PARÇASI
Mutlulua uzanan
Sevgi, dostluk yoluyum.
Ben Yüce Allah’mn
Küçücük bir kuluyum.
pek gibi kalbimle

Mevlânn hikmetiyim,
Son Resûl’e inanan
Muhammed ümmetiyim.
Ahirete, Kur’an’a,
Melee var imanm.
Rabbime çok ükür ki
Doutan Müslümanm.
Bestami Yazgan
(Dü Deirmeni Kitapl, lk Örendiklerim
rr )
Dizisi’nden yaynevinin izniyle alntlanmtr.)
21
2. ÜNTE
sas
SIRALAMADAN OLMAZ
Aadaki paragrafta baz kelimelerin harflerinin sras kartrlmtr.
Kelimelerin harflerini doru ekilde sraya diziniz. Paragraf düzelterek
aada bo braklan alana yaznz.
âsml, peygamberimiz aHrztei Muhammed tarafndan bize

ebtli edilen dindir. Bu ind, be temel öge üzerine bina
edilmitir: Kelime-i ehdate, anazm, ezâkt, ahc, urço.
ORTAK BALIK
Alt çizili maddelerin ortak bal nedir? Bulup aadaki alana yaznz.
• Oru • Ezan okumak • • f

ç tutm Ke tar
ak lim etm
a k e
a z klm -i ek
• Nam eh
ad
• Hacca et
gitmek is
öy
• Gusül abdesti almak lem
• Te m e k ek
yem
a d a k a ver
müm • Zekât v
ermek • S
yap ak
mak ra kalkm
• Sahu
k
k e s me
alma k
• Abdest r b an
u
p m ak •K
re y a
• Um
22
1. KUR
tikat
YAZIM HATALARI
Aadaki kelimelerin yazmndaki hatalar düzelterek dorularn altlarndaki
kutucuklara yaznz.
Müsliman
Peyamber zlâm
Peygamber
Nemaz
Ahret klmak
laah
Zekaat
Oruc Remezan vermek
DORUSU U: …
Aadaki cümlelerden yanl olanlarn üzerini örnekteki gibi çiziniz ve altlarna dorularn
yaznz.
1. slâm, en son ve en mükemmel dindir.

Doru.
2.slâm, insan yaratlna uygun olmayan bir dindir.
Dorusu u: slâm, insan yaratlna uygun bir dindir.
3. slâm, ilâhî bir dindir.
4. slâm, kolayca uygulanamayan bir dindir.
5. slâm, zor anlalr ve karmak ilkelere sahip bir dindir.
6. slâm, eksikleri olan bir dindir.
23
3. ÜNTE
man ve mann Alt Esas
1 man Nedir?
man; bir kimsenin üphe duymakszn bir eyi kabul etmesi, dorulamas, güven duya-
rak onaylamas anlamna gelir.
Dinimizde iman kelimesi en genel ekliyle; Peygamberimizin (as) Allah’tan ald haberle-
ri, emir ve hükümleri kabul edip bunlarn doru olduuna gönülden
Kelime-i ehadet
inanmak anlamna gelmektedir. man en özlü biçimiyle “kelime-i tev- ve kelime-i tevhid
için bk. Dinimizi
hid” ve “kelime-i ehadet”te ifade edilir. Öreniyoruz 1, s. 14
Yaratlan bütün varlklar içerisinde insan, baz özellikleriyle dier varlklardan

kl d ayrlr.
l Bu B
özelliklerin banda da insann inanan ve balanan bir varlk olmas gelmektedir. Tarih
boyunca bütün insanlarda bu özellik hep var olagelmitir. nsanlar birbirlerinden farkl
inanç biçimlerine sahip olsalar ve bazen yanl uygulamalar yapsalar da inanmak insan
için vazgeçilmez bir ihtiyaçtr.
nanmak ve balanmak insann yaratlnda vardr. nsan mutlu ve huzurlu yapan, güven
içerisinde hayatn devam ettirmesine yardmc olan ey inancdr. nsan, din ve iman sa-
yesinde gerçek bir huzura ve mutlulua kavuabilir. nsanlar iman sayesinde hayatlarn
anlamszlktan, belirsizlikten, gelecee dair endielerden kurtarp anlaml ve yaanlr hâle
getirebilirler. Huzur, güven ve mutlulua, ancak imann aydnlyla ulalabilir.
2 Mümin ve Müslüman Kimdir?

Mümin; Allah’a, Hz. Peygamber’e (as) ve onun getirdii her eye kalpten inanp bunlar
kabul eden kiiye denir. Müslüman ise Allah’n dinine ve Hz. Peygamber’in (as) bildirdii
her eye gönülden teslim olup inandklarn yaamaya çalan kiiye denir.
3 mann Esaslar Altdr
slâm dinini kabul eden biz müminlerin inanmas gereken baz esaslar vardr. Bunlar
Allah’a iman, meleklere iman, kitaplara iman, peygamberlere iman, kaza ve kadere
iman, ahirete imandr. man esaslar “Âmentü” adyla bilinen metinde de saylmaktadr.
24
1. KUR
tikat
A
Peygamber, Rabbinden
Ben iman ederim;
kendisine indirilene iman
etti, müminler de (iman
Allah’a,
ettiler). Her biri; Allah’a,
meleklerine, kitaplar-
meleklerine, na ve peygamberlerine
iman ettiler.
kitaplarna,
2 / Bakara Suresi, 285. aye
t
peygamberlerine,
ahiret gününe,
kadere,
hayrn ve errin Allah’tan olduuna,
ölümden sonra diriliin hak olduuna…
Ben kabul ederim ki
Allah’tan baka ilâh yoktur.
Ve yine kabul ederim ki
Muhammed
O’nun kulu
ve elçisidir.
Allah’a man
Rabbimiz Yüce Allah’a iman etmek, bütün iman esaslarnn özü ve temelidir. Allah’a iman
etmek, O’nun varln ve birliini kabul etmek anlamna gelir. Bu kabul, O’na üphe
duymakszn kalpten bir inanc, ibadete layk tek varln Allah olduu-
nu benimsemeyi ve buna göre hareket etmeyi gerektirir. Müslüman, Allah’a iman
Allah’ Kur’an- Kerim’in ve Hz. Peygamber’in (as) bildirdii isimleri ve için bk. Dinimizi
özellikleriyle tanr ve kabul eder.
25
3. ÜNTE
Meleklere man
Melekler Allah’n nurdan yaratt, gözümüzle göreme-
A
diimiz varlklardr. Özellikleri hakknda bildiklerimiz Kim Allah’a inanrsa Allah onun
Kur’an ayetlerinde ve Hz. Peygamber’in (as) açklamala- kalbini doruya iletir.
rnda verilen bilgilerle snrldr. Bu bilgilere göre melek- 64 / Teâbun Suresi, 11. ayet
lerin cinsiyetleri yoktur, yeme içme gibi ihtiyaçlar bulun-
maz. Daima Allah’n emirlerini yerine getirirler. Hiçbir zaman isyan etmezler. Gece gündüz
Allah’ anarlar. Mümin kullar için dua edip Allah’n emriyle onlara yardm ederler. Güzel
A
kokulardan, güzel sözlerden, güzel eylemlerden,
ö
örenme ve öretme ortamla-
Meleklere iman r
rndan holanrlar. Kur’an din- Göklerde ve yerde bulunan canllar ve
için bk. Dinimizi melekler büyüklük taslamadan Allah’a
l
lemeyi çok severler.
boyun eerler.
16 / Nahl Suresi, 49. ayet
Kitaplara man
Kutsal kitaplar, Allah tarafndan gönderilen,
ilâhî bilgiler içeren, yol gösterici kaynaklar-
A
Allah, müjdeciler ve uyarclar olarak
dr. Bu kitaplar sayesinde insan dünya ha- peygamberler gönderdi ve beraberlerinde,
yatnda iyiyi, doruyu ve insanlarn anlamazla dütükleri eyler
g
güzeli bulur; kötü, yanl konusunda, aralarnda hüküm vermek
Kitaplara iman
için bk. Dinimizi v
ve çirkin olan eylerden üzere kitaplar hak olarak indirdi.
d
de uzaklar. 2 / Bakara Suresi, 213. ayet
Peygamberlere man
Peygamberler, Allah’n mesajlarn insanlara ula-
A
Biz peygamberleri ancak
trmakla görevlendirilen insanlardr. Bu görevi ye- müjdeleyiciler ve uyarclar olarak
rine getiren peygamberler ayn zamanda kendileri göndeririz. Kim iman eder ve kendini
de birer mümin olarak hayatlaryla insanlara örnek düzeltirse onlara korku yoktur. Onlar
olmulardr. Pek çok zorluklarla karlamlar ama mahzun da olacak deillerdir.
ylmakszn görevlerini yerine ge- 6 / En’âm Suresi, 48. ayet
t
tirmilerdir. Biz Müslümanlar, ilk
Peygamberlere iman
için bk. Dinimizi ppeygamber olan Hz. Âdem’den (as) son peygamber Hz. Muhammed’e
((as) kadar gönderilmi bütün peygamberlere iman ederiz.
inkârc: Peygamberi ve onun Allah’tan getirdii buyruklar kabul etmeyen kii.

vahiy: Allah’n, peygamberlerine mesajlarn bildirmesi.
26
1. KUR
tikat
Kader ve Kazaya man

Kader, Allah’n kainattaki kanunlar ve ölçüleri; kaza BLYOR MUYDUNUZ?
ise olaylarn o kanun ve ölçülere göre meydana gel- ar,
Ka der kelimesinin ölçü, mikt
mesidir. Her ey, Allah’n bilgisi dâhilindedir, O’nun ak
bir eyi belli ölçüye göre yapm
bilgisi ve yaratmasyla gerçekleir. Kader ve kazaya geldi-
iman, Allah’n ilim, irade, kudret gibi sfatlarna inan-
ve belirlemek anlamlarna
mann bir sonucudur. Kader ve kazaya iman etmek;
ini biliyor muydunuz?
hayr ve er, iyi ve kötü, canl ve cansz, faydal ve
A
faydasz ne varsa hepsinin Allah’n bilgisi, dile-
mesi, kudreti, hikmeti ve yaratmas ile olduuna,
Allah’tan baka yaratan ol- Allah’n dilemesi olmadkça siz
Kader ve kazaya ima
n m
madna inanmak demek- dileyemezsiniz. üphesiz Allah hakkyla
e-
için bk. Dinimizi Ör tir nsan ne yapmak isterse
tir. bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.
niyoruz 3, s. 26
Allah’n sfatlar için ke
kendi iradesiyle seçer. nsan 76 / nsan Suresi, 30. ayet
bk. Dinimizi Öreniyo-
ruz 2, s. 16-17 ya
yapt seçimlerden ve ey-
le
lemlerinden sorumludur.
Ahirete man
Ahiret; son, sonra olan, son gün gibi anlamlara gelir. nsann ölümüyle balayp çeitli aama-
lardan sonra sonsuza kadar sürecek olan hayata ahiret hayat denir. Ahirete iman, Müslüma-
n, insann ve dier varlklarn bo yere yaratlmad, amaçsz olmadklar sonucuna götürür.
Bu inanç, insanlarn dünya hayatnn ekillenmesinde önemli bir rol üstlenir. Mümin insan,
ahirete iman ettii için dünyay bir snav yeri olarak deerlendirir. Ölümü bir son ve yok
olu olarak görmez. Sonsuz hayatn cennette geçirmek amacyla dünya hayatnda kendisi-
A
ne sunulan imkânlar ve frsatlar en iyi
ekilde deerlendirmeye çalr. Sorum-
luluklarn yerine getirir. yi de olsa kötü
üphesiz Allah’a kar gelmekten saknanlar, cen-
de olsa bütün yaptklarndan hesaba çe-
netler içinde ve pnarlar bandadrlar. Onlara,
kileceini bildii için hayatn bu sorum-
“Girin oraya esenlikle, güven içinde.” denilir. Biz
luluk duygusuna göre yaar; tutum ve
onlarn kalplerindeki kini söküp attk. Artk onlar
sedirler üzerinde, kardeler olarak karlkl otu- davranlarn buna göre düzenler.
rurlar. Onlara orada hiçbir yorgunluk dokunmaz,
onlar oradan çkarlacak da deillerdir.
Ahirete iman
15 / Hicr Suresi, 45-48. ayetler için bk. Dinimizi
27
3. ÜNTE
ELETREBLRM!
Âmentü duasnn Arapça cümleleri ile Türkçe karlklarn eletiriniz.
ahiret gününe,
Ben iman ederim;
peygamberlerine,
meleklerine,
Ben kabul ederim ki Allah’tan
başka ilâh yoktur.
kitaplarına,
Ve yine kabul ederim ki

Muhammed O’nun kulu ve
elçisidir.
ölümden sonra dirilişin hak

olduğuna...
hayrın ve şerrin Allah’tan olduğuna,

kadere,
Allah’a,
BUL ve DETR
Aadaki cümlede ne yazdn merak ediyorsanz bütün ’leri “e” ile, bütün ’leri “a”
ile ve bütün ’leri “r” ile deitiriniz.
Ben Allh’a, O’nun melkl ine, kitpl na, pygmb le in ve

hi t günün, kd e, hy n ve in Allh’tn olduun,
ölümdn son di iliin Hk olduun inn m.
28
1. KUR
tikat
TEKRARLAMAYAN HARFLER K F Ö I
C S D H
Mavi kutucuklarda yazan
harfler dier kutucuklarda Z Y R
da tekrarlanyor. Ancak
B U L P
dier kutucuklarda birer
harf var ki mavi kutucuk-
ta yer almyor. Bu harfleri K B L Y B R P D S D U Z
bulunuz. H I P Z H Ö L R K I B
Sonra bunlar yukarda
C N U D M F K S Y T H
bo braklan yere uygun
sralama ile yaznz. F R S C I U Z F Ö P C
H Ö Z B R D K C P H Ü
F Y A D F H Z L B K Ö I
K R S C B E P L Z R S
I L P U Y Ö U S D U F
ANAHTAR HARFLER
Anahtar harflerden yararlanarak bulmacay çözünüz.
1 K
1. Olmu ve olacak eylerin hepsinin Allah
tarafndan bilinmesi. 2 U
2. Peygamberimize (as) indirilmi kutsal 3 T
kitabmz. 4 S
3. mann esaslarnn says. 5 A
4. slâm dininden olan kimse. 6 L
5. mann temel esaslardan biri; Allah’n 7 K
varln ve birliini kabul etme.
8
6. Allah’n nurdan yaratt, daima Allah’n
emirlerini yerine getiren varlklara 9 T
verilen ad. 10 A
7. Ezelde bilinen ve takdir edilen 11 P
eyin, zaman ve yeri geldiinde
gerçeklemesi.
8. nanan, inançl, imanl.
9. Kyametin kopmasyla birlikte balayacak olan ve çeitli aamalar bulunan sonsuz
hayata iman.
10. Bir kimsenin üphe duymakszn bir eyi kabul etmesi ve güven duyarak onaylamas.
11. Allah’n gönderdii vahyi dier insanlara ulatran kimse.
29
Hazrlk Sorular
1. Camiler hangi amaçlarla kullanlr?

2. Yüce Rabbimizin bize verdii nimetlere nasl ükredebiliriz?
3. Allah’a kulluk etmek ne demektir? Büyüklerinize sorarak örenmeye
çalnz.
1. Abdest niçin alnr?

2. “Temizlik imandandr.” sözünün kime ait olduunu aratrnz? Bu sözün
düündürdüklerini arkadalarnzla paylanz.
3. Gusül abdestine dilimizde niçin “boy abdesti” de dendiini düününüz.
4. Abdest ve gusül, ibadetler için suyla yaplan ön hazrlklardr. Peki ya su
bulamazsak ne yaparz?
1. Bir gün içinde klnan namazlarn adlarn öreniniz. Niçin bu adlarn

verildiini arkadalarnzla tartnz.
2. Namaz klarken hangi yöne döneriz? Niçin?
3. Namaz klmaya balamadan önce ne gibi hazrlklar yaparz?
ibadet
ÜNTE
1. badet Nedir?
1
Ederiz?
2. Niçin badet Ed
3. Balca badetlerimiz
4. Mükellefin Davranlar ile lgili Kavramlar
ÜNTE
2
1. Temizlik-badet likisi
2. Abdest
3. Gusül
4. Teyemmüm
ÜNTE
3
1. Namaz Klyoruzz
2. Be Vakit Namaz
2
3. Cuma Namaz
4. Namaz Bozan Durumlar
1. ÜNTE
badetlerimiz
1 badet Nedir?
badet, en geni anlamda varlklarn, Allah’a boyun emeleri, O’na içten sevgi ve sayg
göstererek kulluk yapmalar demektir. Özel anlamda ise ibadet, Allah’n honutluunu
kazanmak ve O’na yakn olmak için Allah tarafndan emredilen ve Hz. Peygamber (as)
tarafndan uygulamal olarak gösterilen namaz, oruç ve hac gibi amellere denir. Bu-
nunla birlikte Allah’n rzasn kazandracak her hareket, davran, duygu ve düünce
de ibadettir.
2 Niçin badet Ederiz?
Bir Müslüman, yalnz iman etmekle deil inand ilkeleri uygulamak ve yaamakla da
yükümlüdür. Allah’a inandn söyleyen kiinin gönülden ve isteyerek Rabbine yönel-
mesi, kulluk etmesi, boyun emesi ve itaat etmesi gerekir. Çünkü Allah’a ibadet etmek,
O’na duyulan sevginin ve ükrann bir sonucudur. Her türlü nimeti veren, yarattklarnn
her eyinden haberdar olan, her eyin tek ve gerçek
sahibi olan Rabbimiz, elbette sayg ve sevginin en yü-
cesine layktr.
A
Sana ölüm gelinceye kadar
Hayatn her an ve alan, Allah’a sayg ve sevgi göster- Rabbine ibadet et.
15 / Hicr Suresi, 99. ayet
mek, O’nun rzasn kazanmak için frsat ve imkânlar
içerir. badet, insann, Allah’a kar sorumluluklarn
yerine getirmesiyle birlikte, içinde yaad toplumla, bizzat kendisiyle, hatta dünyadaki
bütün canl ve cansz varlklarla kurduu ilikileri de içine alr. Evde, okulda, sokakta,
alverite, oyunda ve daha pek çok durumda Allah’n rzasna uygun davranmak müm-
kündür. slâm’n belirledii ilkeler dorultusun-
da insann ortaya koyduu her davran, sahip
BLYOR MUYDUNUZ?
olduu her duygu ve düünce ibadettir. man
ek,
ile davranlar arasndaki iliki karlkldr. ba- badet kelimesinin itaat etm
rmek,
det, imann davranlarda görünen hâlidir. boyun emek, sayg göste
gel-
isyan etmemek anlamlarna
diini biliyor muydunuz?
32
1. KUR
badet
3 Balca badetlerimiz
Yukarda aktarlan, hayatn tamamn kuatan ibadet Yaplma ekli Yönünden badetler
anlayndan baka, bir de zaman, yeri, yapl tarz

ve miktar dinimizce belirlenmi özel ibadetler vardr. Bedenle Yaplan badetler
Dinimizin temel esaslar olan ibadetlerimizin balca- namaz, oruç
lar unlardr: namaz, oruç, zekât, hac. Bunlar yapl-

Malla Yaplan badetler
ma ekli yönünden kendi içinde üç gruba ayrabiliriz: zekât
Bedenle yaplanlar (namaz, oruç), malla yaplanlar
(zekât) ve hem beden hem malla yaplanlar (hac). Hem Beden Hem Malla
Yaplan badetler
hac
Namaz
Namaz, akll ve ergenlik çana gelmi her Müslümann

yerine getirmek zorunda olduu, belirli artlar, vakitleri
A
Kitaptan sana vahyolunan oku,
ve ekilleri olan farz bir ibadettir. Namazn vaktinde kln- namaz da dosdoru kl. Çünkü
mas Allah’n en sevdii davranlar arasndadr. Nama- namaz, insan hayâszlktan ve
kötülükten alkor.
zn vaktinde klnabilmesi için dinimizin salad birçok
29 / Ankebût Suresi, 45. ayet
kolaylk vardr. Örnein su bulunmadnda teyemmüm
yaparak, hasta olunduunda oturarak ya da uzanarak namaz klnabilmektedir.
Namaz,
N müminin ruhunu ve gönlünü Allah’a açmas, O’ndan rahmet
Namaz hakknda
ayrntl bilgi için bk. ve
v bereket dilemesi, O’na olan derin saygsn ifade etmesi, O’nun yüce-
1, s. 48 lii
li karsnda kendi acizliini itiraf edip boyun ediini göstermesidir.
A
Oruç
Ramazan ay boyunca oruç tutmak slâm’n be esasn-

dan biridir. Oruç, bedenle yaplan ibadetlerdendir. Oruç
gelmekten saknmanz için
tutmak “tan yerinin aarmasndan gün batmna kadar oruç, sizden öncekilere farz
Allah rzas için ibadet maksadyla yemek içmek gibi dav- klnd gibi size de farz klnd.
ranlardan uzak durmak” demektir. Oruç, ergenlik ça- 2 / Bakara Suresi, 183. ayet
na gelmi ve akl sal yerinde olan
Oruç hakknda her
h Müslümann sorumlu olduu bir ibadettir. Allah rzas için tutulan
Dinimizi Öreniyoruz oruç,
o birçok bireysel ve toplumsal fayday da beraberinde getirir.
2, s. 44
33
1. ÜNTE
badetlerimiz
Zekât
Zekât, slâm dininin be esasndan biridir.

A
Müminler gerçekten kurtulua ermilerdir.
Onlar ki namazlarnda derin sayg içindedirler.
Kiinin, sahip olduu maln bir miktarn,
Onlar ki faydasz ilerden ve bo sözlerden
Kur’an- Kerim’de belirtilen kimselere, iba- yüz çevirirler. Onlar ki zekât öderler.
det maksadyla, Allah rzas için vermesidir.
23 / Mü’minûn Suresi, 1-4. ayetler
Her yl zekât vermek, gerekli artlar ta-
yyanlara farzdr. Zekât vermek, Kur’an’da pek çok yerde namaz kl-
Zekât hakknda makla birlikte anlmtr. Bu da zekâtn, Müslümann hayatnda dinin
m
ayrntl bilgi
için bk. Dinimizi direi
d saylan namaz kadar önemli olduuna iaret eder.
Hac
Hac, slâm dininin be esasndan biridir. Kâbe’yi ve et-

rafndaki kutsal mekânlar, hac aylarnda usulüne uygun
A
Yolculuuna gücü yetenlerin
olarak
o ziyaret etmektir. Gerekli art- haccetmesi, Allah’n insanlar
Hac hakknda lar
l tayan her Müslümann ömrün- üzerinde bir hakkdr.
Dinimizi Öreniyoruz de
d bir defa haccetmesi farzdr. 3 / Âl-i mrân Suresi, 97. ayet
3, s. 34
Sadaka
Sadaka, kiinin srf Allah rzas için, muhtaç kimselere zekât dnda malnn bir ksmn
vermesi ve bakalarna iyilik yapmasdr. Sadaka kavram, Allah’n honutluunu kazan-
mak amacyla yaplan her türlü maddî harcamay ve manevî fedakârl ifade eder. Bu
sebeple sadaka, zekâttan daha geni kapsamldr. Sadaka vermek, çok büyük sevaptr.
Sadaka, Müslümanlarn hayr yollarnda birleip kaynamalarn salayan manevî güç
kaynadr. Peygamberimiz (as) de her frsatta Müslümanlar sadaka vermeye tevik et-
mitir. Nitekim yoksul sahabiler dahi çarda su satp elde ettikleri ufak geliri sadaka vere-
rek bu sevaba ulamaya çalmlard. Peygamberi-
mizin (as) “Veren el, alan elden üstündür.” sözü her Hz. Peygamber (as), Allah rzas için
devirde, Müslümanlar “veren el” olmaya, helâl sadaka veren kii hakknda her gün bir
melein “Ya Rabbi! Maln bata bulu-
yoldan çalp kazanmaya ve kazançlarn payla-
nana karln ver!” diye dua ettiini
maya doru harekete geçirmitir. bildirmitir.
Hadis-i erif
34
1. KUR
badet
Amel-i Salih
Amel-i salih ifadesi Kur’an- Kerim’de “iman etmek” kavramyla birlikte skça kullanlr.
Amel-i salih (salih amel), “iyi, güzel ve doru dürüst davran” demektir. mana uygun ve
onunla uyumlu her türlü doru davran, salih amel snfna girer. Örnein namaz klmak,
birisine güler yüz göstermek, ihtiyac olan insanlara yardm etmek, iyilii özendirmek,
kötülüe engel olmak, selam vermek, bir hayvan doyurup ona su vermek, hatta yoldaki
zarar verebilecek bir ta kenara çekivermek...
Salih amel, hiç kimseden herhangi bir karlk bek-

A
Andolsun zamana ki insan gerçek-
lemeksizin sadece Allah’n honutluunu kazanmak ten ziyan içindedir. Ancak, iman
için yaplr. nsanlar ve bütün varlklar için yararl edip de sâlih ameller ileyenler,
olan her i, Allah’ honut eder. birbirlerine hakk tavsiye edenler
ve sabr tavsiye edenler baka
man davranlar, davranlar da inançlar etkiler. (Onlar ziyanda deillerdir).
man, davranlarla aça çkar, davranlarn gü- 103 / Asr Suresi, 1-3. ayetler
zellemesine sebep olur. Yaplan her güzel i, ima-
nn meyveleri olarak hayat bulur.
4 Mükellefin Davranlar ile lgili Kavramlar

Yüce dinimiz slâma göre, bir Müslümann ibadetlerden sorumlu saylmas için mükellef
olmas gereklidir. Mükellef, ergenlik çana gelen ve akl sal yerinde olan; dinin belir-
ledii hükümlerle yükümlü ve sorumlu tutulan kii demektir.
Mükellefin Davranlar
Dinimizce mükellef (yükümlü) olan kiinin, yapmak ve yap-
(ef’al-i mükellefin)
mamakla sorumlu tutulduu ilere “ef’al-i mükellefin (yüküm-
lülerin i ve davranlar)” denir.
1. Farz
slâm’a göre mükellefin i ve davranlar aadaki 8 snftan
2. Vacip
birine girer:
1. Farz: Yaplmas dinimiz tarafndan kesin bir ekilde emre- 3. Sünnet

dilen davrantr. Farz yerine getiren kii sevap kazanr, yeri-
4. Müstehap
ne getirmediinde günah ilemi olur.
5. Mübah
2. Vacip: Farz kadar açk ve kesin bir delile dayanmamak-
la beraber dinimiz tarafndan balayc bir ekilde emredilen 6. Haram
davrantr. Kurban, ftr sadakas, vitir ve bayram namazlar
gibi. Baz slâm âlimleri tarafndan “vacip” bal altnda sa- 7. Mekruh
ylan ibadetler, dier baz âlimler tarafndan “sünnet” olarak
8. Müfsit
snflandrlmtr.
35
1. ÜNTE
badetlerimiz
3. Sünnet: Hz. Peygamber’in (as) farz ve vacip dnda yapt veya söz, davran ya da
onayyla yaplmasn tavsiye ettii, örnek alnma özellii tayan davrantr.
4. Müstehap: Peygamberimizin (as) ara sra yapt ve yaplmas dinimiz tarafndan ho
ve güzel karlanan davrantr. Nafile namaz klmak, akam namazn vakti girer girmez
klmak, nafile oruç tutmak gibi.
5. Mübah: Mükellefin dinimiz tarafndan yapp yapmamakta serbest brakld davra-

ntr. Caiz kelimesi de mübahn e anlamlsdr. Hakknda dinî bir yasak bulunmayan
bütün dünya nimetleri genel olarak mübahtr. Yemek, içmek, gezmek gibi.
6. Haram: Yaplmas dinimiz tarafndan kesin bir ekilde yasaklanan davrantr. Haram
ileyen kii günahkâr olur.
7. Mekruh: Haram olmamakla beraber yaplmas dinimiz tarafndan ho karlanmayan

davrantr.
8. Müfsit: Yaplmakta olan bir ibadeti bozup onu geçerli (sahih) olmaktan çkaran ek-
siklik ya da yanl davrantr. Oruçlu iken yemek içmek, namazda konumak gibi. Ge-
çersiz olan ibadete ise “fasit” veya “batl” denir.
OKUMA PARÇASI
LGNÇ SORULA R
1. Ramazan aynda oruç tuttuunu unutup kebapçya giren
!
birisi yanllkla 1 porsiyon kebap yerse ne olur?
a) Karn doyar üstüne bir de çay içer.
b) “Nasl olsa orucum bozuldu 1 porsiyon daha yiyeyim.” der.
c) Suçu kebapçya atar.
d) Oruçlu olduunu hatrlar hatrlamaz yemei brakr.
2. Aadakilerden hangisi en yukardadr?

a) Minber
b) adrvan
c) erefe
d) Mihrap
dier seçeneklerde verilen bölümlere göre daha yukardadr.)

Cevap Anahtar: 1. d, 2. c (Caminin bölümlerinden erefe,
Çar Cebeci - (Birdirbir Dergisi, Ekim 2006)
nafile: Farz ve vacip olmayan, yapldnda mükâfat verilen, terk edildiinde ceza gerektirmeyen, kiinin kendi
36 isteiyle yapt amellerdir.
1. KUR
badet
OKUMA PARÇASI
SLÂM’IN ARTLARI
slâm’n be art vardr
Bunu bilen bahtiyardr
Hakk katnda çökerek diz Zengin olup hacca gitmek
Bu artlar sayalm biz Beytullah’ tavaf etmek
Hem farz hem de güzel âdet
Be vakitte namaz klmak Çok zevklidir bu ibadet
Böyle mümkün Hakk’ bulmak
Müminlerin mirac o Malca zengin olanlara
Hepimizin ba tac o Kalbi akla dolanlara
Farz klnm zekât vermek
Oruç tutmak tam otuz gün “Krkta bir”le sevap dermek
Her Türk için bayram düün
Günü güne ekleriz biz Elde Kur’an, kalpte iman
Ramazan bekleriz biz Gece gündüz her Müslüman
Der: “Lâ ilâhe illâllah
Muhammedün Rasûlullah
Esma Klç
(Diyanet Çocuk Dergisi, Austos 2004)
37
1. ÜNTE
badetlerimiz
Toplam Puan
38
1. KUR
badet
YAPBOZUN PARÇASI
badet yalnzca Allah’n emri olduu için yerine getirilir. Ancak ibadetlerin birtakm
hikmet ve faydalar da bulunmaktadr. Aadaki cümleler, ibadetlerin, gerek bireyler
gerekse toplum üzerindeki faydalarn ifade etmektedir. Ancak her bir cümle iki parça
hâlinde. Birletirmek ise size kald. Renklerden yararlanabilirsiniz.
badet bire- badet,

ye uyumlu insan
kiilik hayatnda olma badet insan-
eilimlerini lara manevî
gelitirir. olarak
tedavi badet, insan

edici hayatna özel-
etkiler anlam likleri
yapar. ve amaç kazan-
katar. drr.
badet
bireylere badet,
denge ve iletiim, yar-
huzur vesilesi yüksek
ahlâkî dmlama ve tutumlar ile
olur. hogörülü alkanlklar
kazandrr.
B, M, BM
Aada saylan ibadetlerden bedenle yaplanlarn yanna “b”, malla yaplanlarn yanna
“m”, hem beden hem malla yaplanlarn yanna da “bm” iaretlerini koyunuz.
Oruç Namaz
Hac Zekât
39
2. ÜNTE
Temizlik mandan Gelir
1 Temizlik-badet likisi
“Allah temizdir, temizlii sever.” buyuruyor güzel Peygamberimiz (as). Bu sebeple hem
günlük hayatmzda hem de ibadetler esnasnda temizlie dikkat ederiz.
slâm’a göre üç çeit temizlik vardr: Maddî temizlik, hükmî temizlik, manevî temizlik.
A
Maddî temizlik Müslümann, ibadetlerinde ve gün-
lük yaantsnda necaset ad verilen pisliklerden be-
denini, elbisesini ve çevresini temizlemesidir. Nefsini arndran kurtulua ermitir.
Onu kötülüklere gömüp kirleten
Abdesti veya guslü olmayan kii, görünürde bir kir- kimse de ziyana uramtr.
lilii olmamasna ramen dinimizce hükmen kirli 91 / ems Suresi, 9-10. ayetler
saylr. Bu duruma hades ad verilir. Abdest ve gusül
almakla hadesten temizlenilmi olunur. te bu temizlenmeye hükmî temizlik ad verilir.
Manevî temizlik de kalbin ve benliin, yalan, kibir, haset, gybet ve benzeri bütün kötü-
lük, günah ve çirkinliklerden arndrlmasdr.
Allah temizdir, temizlii sever
Hadis-i erif
A
Ey iman edenler! Namaza kalkacanz zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve
-balarnz mesh edip- her iki topua kadar da ayaklarnz ykayn. Eer cünüp iseniz iyice
ykanarak temizlenin. Hasta olursanz veya seferde bulunursanz veya biriniz abdest bozmaktan
(tuvaletten) gelir veya kadnlara dokunur (cinsel ilikide bulunur) da su bulamazsanz, o zaman
temiz bir topraa yönelin. Onunla yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin (teyemmüm edin). Allah,
size herhangi bir güçlük çkarmak istemez. Fakat o sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki
nimetini tamamlamak ister ki ükredesiniz.
5 / Mâide Suresi, 6. ayet
slâm’da ibadet ile bu üç tür temizlik arasnda sk bir iliki bulunur. Örnein namaz
klmak istediimiz zaman elbisemizin, bedenimizin ve çevremizin temiz olmasna dikkat
etmeli, ayrca abdest almalyz. Bu ikisine ek olarak kalbimizi ve benliimizi manevî kir-
lerden uzak tutmaya dikkat etmeliyiz. Namaz örneinde olduu gibi her türlü ibadet için
bu üç temizlik bir bütünün birbirinden ayrlmaz parçalardr.
necaset: Kan, idrar, dk, kusmuk, yenmesi helâl olmayan hayvanlarn eti vb. maddî kirler.
taharet: Temizlik. Necaset ve hadesten temizlenmektir.
tavaf: Kâbe’yi sola alp Hacerülesved’in hizasndan balayarak yedi defa Kâbe etrafnda dönmek.
40
1. KUR
badet
bütün
Hz. Peygamber’in (as) “Temizlik imandandr.” hadisi de biz- Manevî temizlik, bir
usudur. Bu
hâlinde ahlâkn kon
Dinimizi
lere önemli hatrlatmalarda bulunmaktadr. Özellikle ibadet konu ile ilgili olarak
deki içerii
Öreniyoruz 1, s. 94’
hükmî
öncesinde her çeit maddî ve manevî kirden arnmak, bizi inceleyiniz. Maddî ve
izlik için ise Dinimizi Öre-
tem
namazn
ibadetlere yöneltecek manevî ortamn olumasn salar. niyoruz 1, s. 48’deki
ile ilgili bölüm e baknz.
artlar
2 Abdest
Abdest; belirli ibadetlere ön hazrlk olan Abdestin Farzlar

bir temizlenme biçimidir. Abdest almak, 1. Yüzü ykamak
duruma göre farz, vacip veya sünnet olur.
2. Kollar dirseklerle birlikte ykamak
Namaz klmak için abdest almak farz, ta-
3. Ba meshetmek
vaf için vacip, yatmadan önce almak ise
sünnettir. 4. Ayaklar topuklarla birlikte ykamak
Abdestin Aln
B Abdest almaya niyet ederiz.
B Eûzü besmele çekeriz.
B Ellerimizi bileklere kadar üç kere ykarz. Par-

maklarmzn arasn ovarz.
B Sa elimizle üç defa su alp azmza veririz, az-

mz çalkalarz.
B Sonra üç defa sa avcumuzla burnumuza su veri-

riz, suyu genzimize kadar çeker ve her çekite sol
elimizle temizleriz.
41
2. ÜNTE
B Daha sonra iki avcumuza su alp yüzümüzü üç defa

ykarz.
B Önce sa, sonra sol kolumuzu, dirsekler de dâhil ol-

mak üzere üçer defa ykarz.
B Sa elimizin içini slatp bamz meshederiz.
B Yine ellerimizi slatp parmaklarmzla kulaklarmzn

içini ve arkasn meshederiz.
B Ellerimizi yeniden slatmadan ellerimizin dyla boy-

numuzu meshederiz.
B Önce sa, sonra sol ayamz üçer defa ykar, parmak

aralarn temizleriz.
mesh: Bir eyi elle svazlama anlamna gelen bu kelime abdest alrken slak eli baa, enseye; teyemmüm
alrken de topraa vurulan eli, kol ve yüze sürmeyi ifade eder.
42
1. KUR
badet
Abdest aldklar için ümmetimin abde

st
Abdesti Bozan Durumlar organlar kyamet gününde prl prl
parlayacaktr.
B Küçük veya büyük tuvaletini yapmak
Hadis-i erif
B Yellenmek
B Vücudun herhangi bir yerinden kan, irin vb. svnn çkmas
B Az dolusu kusmak
B Uyumak
B Namaz klarken yandaki kiinin iitecei ekilde gülmek
B Baylmak
3 Gusül
Bütün bedenin temiz su ile ykanmasyla yaplan temizliktir. Buna boy abdesti de denir.
Guslün Aln
B Besmele çekip gusletmeye niyet ederiz.
Guslün Farzlar
B Bedenimizin herhangi bir yerinde pislik varsa temizleriz. 1. Aza su almak
B Avret yerlerini ykarz. 2. Burna su çekmek
B Ellerimizi bileklere kadar ykarz. 3. Tepeden trnaa bü-
B Sa avcumuza su alarak azmz temizleriz. tün bedeni ykayp
temizlemek
B Azmz temizledikten sonra burnumuzu, içine su çeke-
rek ykarz.
B Namaz abdesti gibi abdest alr, su birikintisi varsa ayakla-
rmz ykamay guslün sonuna brakrz. BLYOR MUYDUNUZ?
B Abdest aldktan sonra önce bamz ykarz. Saçlarmzn Guslün, bir eyi suyla
dibine kadar suyun ulamasn salarz. ykamak anlamna
B Sa tarafmzdan balayarak bütün vücudumuzu ykarz. geldiini biliyor muy-
dunuz?
B Vücudumuzda hiçbir kuru yer kalmamasna dikkat ede-
riz.
B Ayaklarmz ykarz.
Hades hakknda
ayrntl bilgi
için bk. Dinimizi
43
2. ÜNTE
4 Teyemmüm
Teyemmüm, su bulunmad veya suyu kullanma imkân olmad zamanlarda abdest

ve gusül yerine geçen özel bir temizliktir. Su bulununcaya veya kullanma imkân do-
uncaya kadar abdest ve gusül yerine geçer. Temiz
Teyemmümün Farzlar toprak veya toprak cinsinden bir eye elleri sürüp
1. Niyet etmek kollar ve yüzü meshetmek suretiyle yaplr. Teyem-
2. Elleri temiz topraa iki müm, slâm’n kolaylk dini olduunun iaretlerinden
kere vurarak yüz ve kol- biridir.
BLYOR MUYDUNUZ?
lar meshetmek.
lmek,
Teyemmümün, bir ie yöne
na
bir eyi kastetmek anlamlar
?
geldiini biliyor muydunuz
Teyemmümün Yapl
B Besmele çekip abdest veya gusül için teyem-
müm yapmaya niyet ederiz.
B Ellerimizin iç tarafn topraa veya toprak cinsi
bir eye, parmaklar hafif açk bir ekilde süreriz.
B Ellerimizi birbirlerine vurup ellerimizdeki kaba
toprak kalntsn silkeleriz.
B Yüzümüzü meshederiz.
B Ellerimizi yine topraa sürüp silkeleriz.
B Ardndan sol elimizle sa kolumuzu, sa elimizle
de sol kolumuzu dirseklerle birlikte meshederiz.
44
1. KUR
badet
Teyemmümü Bozan Durumlar
Gusül yerine teyemmüm alnmsa guslü gerektiren durumlar, abdest yerine teyemmüm
alnmsa abdesti bozan durumlar teyemmümü bozar. Ayrca su bulunduunda ya da
suyu kullanmaya engel durumlar ortadan kalktnda da teyemmüm bozulur.
Abdest, Gusül ve Teyemmümün Amaç ve levleri

Abdest, gusül ve teyemmüm, bir yandan vücudumuzu maddî ve
manevî kirlerden temizlerken dier yandan bizi ibadete hazrlar.
Abdest, gusül ve teyemmüm, bize manevî bir ortama girme bilinci
kazandrr.
Abdest, gusül ve teyemmüm yoluyla temizlediimiz her bir uzvumuz-
la birlikte, o uzuvla ilemi olduumuz günahlarn da temizlendiini
biliriz.
Abdest ve gusül aldmzda temizlenmi ve birçok hastalktan kendi-
mizi korumu oluruz.
Abdest ve gusül almakla vücudumuz dinçlik, hareketlilik ve canllk
kazanr. Bedeninin büyük bir ksm su olan insan, su ile bulutuunda
yorgunluunu atar, dinlenme sürecine geçer, yeni bir canllk ve di-
namizm kazanr.
Teyemmüm sayesinde, ibadete yönelecek kimseler temiz olduklar
duygusunu hissederler.
Teyemmüm, ne kadar zor ve skntl durumlarla kar karya kalrsak
kalalm temizlikten ve ibadetten vazgeçemeyeceimizi gösterir.
45
2. ÜNTE
I II
Birinci gruptaki
kelimeler ile ikin
ci
gruptaki karßÝlÝkla
rÝnÝ
eßleßtiriniz.
Temizlik eßitleriyle ilgili

aßaÛÝdaki
tabloyu tamamlayÝnÝz.
^ ^ ^
Kendisine emanet bÝrakÝlan

ßeyi korumak
KÝyafetteki kiri temizlemek
teyemmmn
stin, gusln ve
AßaÛÝda abde de ve ril mißtir. Hangi
bir ßekil
farzlarÝ karÝßÝk re tle yiniz.
aittir? Üßa
farz, hangisine
46
1. KUR
badet
47
3. ÜNTE
Namaz Klyoruz
1 Namaz Klyoruz
Bir Müslümana namazn farz olmas için u iki artn

bulunmas gerekir: akl sal yerinde olmak, ergenlik A
Namaz dosdoru kln, zekât verin.
çana gelmi olmak. Bu artlar tayan bir Müslüman
Kendiniz için her ne iyilik ilemi olur-
namaz klmak istediinde birtakm esaslar yerine ge- sanz, Allah katnda onu bulursunuz.
tirmelidir. Bu esaslar on iki tanedir. Bunlardan biri
2 / Bakara Suresi, 110. ayet
bile yerine getirilmezse namaz tamam olmaz, yeni-
den klnmas gerekir. Bu farzlardan alts namaza
A
balamadan öncedir ve bunlara namazn (hazrlk)
artlar denir. Alts da namazn içindedir ve bunlara
namazn rükünleri denir. Namaz, müminlere belirli vakitlere
bal olarak farz klnmtr.
4 / Nisâ Suresi, 103. ayet
Namazn artlar
1. Hadesten Taharet: Namaz klacak kiinin dinen kirlilik durumu saylan hadesten temizlen-
mesidir. Abdest ve gusül alarak bu temizlik gerçekletirilir.
2. Necasetten Taharet: Namaz klacak kiinin, namaz klaca yeri,
Hadesten ve neca-
üzerindeki kyafetleri ve bedenini pis olan eylerden temizle- setten temizlik için
bk. Dinimizi Öreni-
mesidir. yoruz 1, s. 40
3. Setr-i Avret: Erkeklerin en az göbekle diz kapa arasn; kadn-

larn da yüz, eller ve ayaklar dnda bütün vücudunu örtmesidir.
4. stikbal-i Kble: Namaz klmak için kbleye, Kâbe’nin bulunduu yöne dönmektir.
5. Vakit: Her namazn kendine ait bir vakti vardr. Bundan dolay klnacak namazn vakti-
nin girmi olmas gerekir. Namaz vaktinin girii ezanla ilan edilir. Uyuma ya da unutma
durumunda vaktinde klnamayan namazlar en
ksa sürede ve uygun bir zamanda klnmaldr. Peygamberimiz (as) bir gün arkadala-
rna bir soru sormu: “Kapnzn önün-
6. Niyet: Namaz yalnzca birtakm ekillerin yeri- den akan bir nehir olsa ve günde be
ne getirilmesi deildir. Bu hareket ve ekillerin kere bu nehirde ykansanz sizde kirden
eser kalr m?” Arkadalarnn “Hayr!”
namaz klmak amacyla yaplmas arttr. Ayrca cevab üzerine de öyle karlk vermi:
klnacak namazn hangi namaz olduunun da “te be vakit namaz da böyledir. Allah,
namaz ile günahlar siler.”
bilincinde olunmas gerekir.
Hadis-i erif
rekât: Namazn kyam, kraat, rükû ve iki secdeden oluan ksmlarndan her biri.
48
1. KUR
badet
EZAN ve KAMET
Namazn Rükünleri
4
kere
Allah en büyüktür.
1. ftitah Tekbiri: Namaza “Allahu
Ben kabul ederim ki
ekber” diyerek balamaktr. 2
kere Allah’tan baka ilâh yoktur.
All
2. Kyam: Namazda ayakta dur-
2 Ve yine kabul ederim ki Mu-
maktr. kere hammed
h Allah’n elçisidir.
3. Kraat: Kur’an’dan en az bir-

2
kere
Haydi namaza!
kaç ayet veya bir sure oku-
maktr. 2 Haydi kurtulua!
kere
4. Rükû: Elleri dize koyarak
Allah’n huzurunda eilmektir. 2
kere
Namaz balyor.
5. Sücûd: Aln, burun, iki diz,

iki el, iki aya yere koyarak
2
kere
Namaz uykudan
hayrldr.
Allah’n huzurunda yere ka-
2
kere
Allah en büyüktür.
panmaktr.
6. Ka’de-i Ahîre: Namazn sonun- 1 Allah’tan baka ilâh
kere yoktur.
da Ettehiyyâtü duasn okuya-
cak kadar oturup beklemektir. Not: 1. Krmz yazl satrdaki sözler kâmette okunur.
2. Mavi yazl satrdaki sözler sadece sabah ezannda okunur.
2 Be Vakit Namaz
Namaz klmak kadn erkek bütün Müslümanlara Allah’n bir emridir. Bir gün içinde be
namaz vakti vardr. Günlük farz namazlar toplam 17 rekâttr. Be vakitte yerine getirilen bu
farz namazlarn öncesinde ve sonrasnda klnan sünnet namazlar
Farz, vacip, sünnet
ise toplam 20 rekâttr. Ayrca yats namaz vaktinde, yats nama- için bk. Dinimizi
Öreniyoruz 1, s.
zndan sonra 3 rekât vitir namaz klnr. Vitir namaz vaciptir. 35-36
lk Sünnet Farz Son Sünnet Vacip Rekât Toplam

Sabah namaz 2 rekât 2 rekât - - 4 rekât
Öle namaz 4 rekât 4 rekât 2 rekât - 10 rekât
kindi namaz 4 rekât 4 rekât - - 8 rekât
Akam namaz - 3 rekât 2 rekât - 5 rekât
Yats namaz 4 rekât 4 rekât 2 rekât 10 rekât
Vitir namaz - - - 3 rekât 3 rekât
Genel Toplam 14 rekât 17 rekât 6 rekât 3 rekât 40 rekât
49
3. ÜNTE
Namaz Klyoruz
Sabah Namaz
Sabah namaz, dört rekâttr. Önce iki rekât olan sünnet,

sonra da iki rekât olan farz klnr.
a. Sünnetin kln
B “Allah rzas için sabah namaznn sünnetini klma-
ya niyet ettim.” diyerek ellerimizi kaldrrz. Erkekler
ellerini kulaklarna, kadnlar göüs hizasna kadar
kaldrrlar.
B Ellerimizi kaldrrken “Allahu ekber” deriz.
B Erkekler ellerini göbein altnda, kadnlar gösün
üstünde balarlar.
B Sübhâneke duasn okuruz.
B Eûzü besmele çekerek Fâtiha Suresi’ni okuruz.
Ardndan besmele çekmeden birkaç ayet veya bir
sure okuruz.
B ”Allahu ekber” diyerek rükûya gideriz. Rükûda
iken üç defa “Sübhâne Rabbiye’l-azîm” deriz.
B “Semiallahü limen hamideh” diyerek rükûdan kal-
kar ve dorulunca “Rabbenâ leke’l-hamd” deriz.
B “Allahu ekber” diyerek secdeye varrz.
B Secdede iken üç defa “Sübhâne Rabbiye’l-a’la”
deriz.
B “Allahu ekber” diyerek otururuz.
B Tekrar “Allahu ekber” diyerek secdeye varrz.
B kinci secdede iken de üç defa “Sübhâne Rabbiye’l-
a’la” deriz.
B “Allahu ekber” diyerek ikinci rekât için ayaa kal-
karz. Böylece bir rekât tamamlam oluruz.
B Ellerimizi birinci rekâttaki gibi balayarak kyamda
(ayakta) dururuz.
B Besmele çekerek Fâtiha Suresi’ni okuruz. Ardndan
besmele çekmeden birkaç ayet veya bir sure okuruz.
B “Allahu ekber” diyerek rükûya gideriz. Rükûda iken
üç defa “Sübhâne Rabbiye’l-azîm” deriz.
kamet: Farz namazlardan önce namazn baladn bildiren, ezana benzeyen sözlerdir. Ezandan fark
50 “hayye ale’l-felâh” cümlesinden sonra “kad kâmeti’s-salâh” cümlesinin eklenmesidir.
1. KUR
badet
B “Semiallahü limen hamideh” diyerek

rükûdan kalkarz ve “Rabbenâ leke’l-hamd”
deriz.
B “Allahu ekber” diyerek secdeye varrz.
B Secdede iken üç defa “Sübhâne Rabbiye’l-
a’la” deriz.
B Tekrar “Allahu ekber” diyerek secdeye varrz.
B Secdede iken dier secdelerde olduu gibi
üç defa “Sübhâne Rabbiye’l-a’la” deriz.
B Otururken Ettehiyyâtü, Salli, Barik, Rabbenâ
âtinâ ve Rabbenafirlî dualarn okuruz.
B Dualar okumamz bitince bamz önce sa

omzumuza doru hafifçe döndürerek “Es-
selâmü aleyküm ve rahmetullah” deriz.
B Ardndan bamz sol omzumuza doru
hafifçe döndürerek “Es-selâmü aleyküm ve
rahmetullah” deriz.
B Bu ekilde iki rekâtlk sabah namaz sünneti-
ni bitirmi oluruz.
b. Farzn kln
B Sünneti kldktan sonra farz namaza bala-
madan önce kamet getiririz. Cemaatle k-
lnmyorsa sadece erkekler kamet getirir.
B “Allah rzas için sabah namaznn farzn kl-
maya niyet ettim.” diyerek namaza balarz.
B Namazn devamn, sünnetinde olduu
gibi iki rekât olarak klarz.
51
3. ÜNTE
Namaz Klyoruz
Öle Namaz
Öle namaz, on rekâttr. Önce dört rekât ilk sünnet, sonra dört rekât farz, ardndan da
iki rekât son sünnet klnr.
a. lk sünnetin kln

B “Allah rzas için öle namaznn ilk sünnetini klmaya niyet ettim.” diyerek namaza
balarz.
B lk iki rekât, sabah namaznn sünnetinin Ettehiyyâtü okunmasna kadarki ksm
gibi klarz. Bu ilk oturma esnasnda yalnzca Ettehiyyâtü duasn okuruz ve üçüncü
rekâta kalkarz.
B Üçüncü ve dördüncü rekâtlarda, Sübhâneke duasn okumadan Fâtiha Suresi ile
birlikte bir sure veya birkaç ayet okuruz. Sadece Fâtiha Suresi’nden önce besmele
çekeriz.
B Rükû ve secdeleri usulüne uygun ekilde yaparz.
B Dördüncü rekâtn sonunda, son secdenin ardndan otururuz.
B Otururken Ettehiyyâtü, Salli, Barik, Rabbenâ âtinâ ve Rabbenafirlî dualarn okuruz.
B Dualarn okunmas bitince bamz önce sa omzumuza doru hafifçe döndürerek
“Es-selâmü aleyküm ve rahmetullah” deriz.
B Ardndan bamz sol omzumuza doru hafifçe döndürerek “Es-selâmü aleyküm
ve rahmetullah” deriz.
B Bu ekilde dört rekâtlk öle namaznn sünnetini bitirmi oluruz.
b. Farzn kln
B Sünneti kldktan sonra farz namaza balamadan önce kamet getiririz.
B “Allah rzas için öle namaznn farzn klmaya niyet ettim.” diyerek namaza ba-
larz.
B Namazn devamn öle namaznn ilk sünnetinde olduu gibi dört rekât olarak
klarz. Yalnz üçüncü ve dördüncü rekâtlarda besmele çekerek Fâtiha okur, baka
sure veya ayet okumayz.
c. Son sünnetin kln

B Farz namaz kldktan sonra “Allah rzas için öle namaznn son sünnetini klmaya
niyet ettim.” diyerek namaza balarz.
B Sabah namaznn sünnetinde olduu gibi iki rekât olarak klarz.
52
1. KUR
badet
kindi Namaz
kindi namaz, sekiz rekâttr. Önce dört rekât sünnet, sonra dört rekât farz klnr.
a. Sünnetin kln
B “Allah rzas için ikindi namaznn sünnetini klmaya niyet ettim.” diyerek namaza
balarz.
B Öle namaznn ilk sünneti gibi dört rekât namaz klarz. Ancak ikindinin sünnetinin
birinci oturuunda Ettehiyyâtü duasndan sonra Salli ve Barik dualarn da okuruz.
Ayrca üçüncü rekâtn banda da Sübhâneke duasn okuruz ve Fâtiha’dan önce
de sadece besmele deil, eûzü besmele çekeriz.
b. Farzn kln
B Farz için kamet getiririz.
B “Allah rzas için ikindi namaznn farzn klmaya niyet ettim.” diyerek namaza ba-
larz.
B Ardndan öle namaznn farz gibi dört rekât namaz klarz.
Akam Namaz
Akam namaz, be rekâttr. Önce üç rekât farz, sonra iki rekât sünnet klnr.
a. Farzn kln
B Farz için kamet getiririz.
B “Allah rzas için akam namaznn farzn klmaya niyet ettim.” diyerek namaza
balarz.
B ki rekât klp otururuz. Yalnzca Ettehiyyâtü duasn okuyup ayaa kalkarz.
B Üçüncü rekâtta besmele çekerek yalnzca Fâtiha Suresi’ni okuruz. Rükû ve secde-
lerden sonra son oturu yaparak selam verir ve farz tamamlarz.
b. Sünnetin kln
B “Allah rzas için akam namaznn sünnetini klmaya niyet ettim.” diyerek namaza
balarz.
B Sabah namaznn sünneti gibi iki rekât namaz klarz.
53
3. ÜNTE
Namaz Klyoruz
Yats Namaz
Yats namaz, on rekâttr. Önce dört rekât ilk sünnet, ardndan dört rekât farz, daha son-
ra iki rekât son sünnet klnr.
a. lk sünnetin kln
“Allah rzas için yats namaznn ilk sünnetini klmaya niyet ettim.” eklinde niyet ederek
ikindi namaznn sünneti gibi dört rekât namaz klarz.
b. Farzn kln
Farz için kamet getirdikten sonra “Allah rzas için yats namaznn farzn klmaya niyet ettim.”
diyerek namaza balarz. Öle ve ikindi namazlarnn farzlar gibi dört rekât namaz klarz.
c. Son sünnetin kln

“Allah rzas için yats namaznn son sünnetini klmaya niyet ettim.” eklinde niyet ede-
rek namaza balarz. Sabah namaznn sünneti gibi iki rekât namaz klarz.
Vitir Namaz
Vitir namaz vacip bir namazdr. Peygamberimiz (as) bir gün içinde en son namaz olarak
klmtr. Sabah namaz vaktinin girmesine yakn bir zamana kadar klnabilir. Gece uya-
namayacandan endie edenler yatmadan önce klabilirler. Ülkemizde genellikle yats
namazndan sonra klnr.
B “Allah rzas için vitir namaz klmaya niyet ettim.” eklinde niyet ederek namaza balarz.
B lk iki rekât sabah namaznn sünneti gibi klarz.
B ki rekât kldktan sonra oturur ve yalnzca Ettehiyyâtü duasn okuruz.
B Üçüncü rekâta kalknca besmele çekip Fâtiha ve bir sure veya birkaç ayet okuruz.
B Bunun ardndan rükûya gitmeden önce iftitah tekbirinde olduu gibi ellerimizi kald-
rrz. Sonra ellerimizi balar ve Kunut dualarn okuruz.
B Rükû ve secde yapp otururuz. Dier namazlarda olduu gibi Ettehiyyâtü, Salli,
Barik, Rabbenâ âtinâ ve Rabbenafirlî dualarn okur ve selam veririz.
3 Cuma Namaz
Haftada bir kez cuma günü cemaatle birlikte öle vaktinde namaz klmak farzdr. Cuma na-
maz klan kimse ayrca öle namaz klmaz. Cuma namaz dördü ilk sünnet, ikisi farz, dördü de
son sünnet olmak üzere on rekâttr.
hutbe: Cuma ve bayram namazlarnda minberde okunan dua ve verilen oüt.

minber: Camilerde hatibin çkp hutbe okuduu merdivenli, yüksekçe yer.
54
1. KUR
badet
Cuma namaznn kln A

B Önce öle namaznn ilk sünneti gibi dört rekât Ey inananlar, cuma günü namaz
sünnet klarz. için çar yapld zaman, hemen
Allah’n zikrine koun ve alverii
B Cami içinde hutbeden önce ezan okunur.
brakn. Eer bilirseniz bu, sizin için
B mam minbere çkarak hutbe okur. daha hayrldr.
B Hutbeden sonra kamet getirilerek cuma nama- 62 / Cum’a Suresi, 9. ayet
znn iki rekâtlk farz cemaatle birlikte klnr.
B mama uyduktan sonra Sübhâneke duasn okuruz.
B Bundan sonra cemaat bir ey okumadan imam dinler.
B mam kraati sesli bir ekilde yapar.
B Kraat dndaki tekbir, tesbih ve dualar içimizden okuruz.
B Farzdan sonra ilk sünnet gibi yine dört rekât son sünnet klarz.
4 Namaz Bozan Durumlar
B Namazn farzlarndan birinin yerine getirilmemesi.

B Namazdayken konuulmas, selam alnp verilmesi, bir ey yenilip içilmesi.
B Gösün kbleden farkl bir yöne çevrilmesi.
B Namaz klan kiiye dardan bakan bir kimsede o kiinin namazda olmad izleni-
mi oluturacak derecede namaz klan kiinin namazla badamayan hareketlerde
bulunmas.
B Namaz klarken gusül veya abdestin bozulmas.
B Namaz klan kiinin kendisinin iitecei kadar gülmesi.
B Namaz klarken yürünmesi veya iki ayan yerden kaldrlmas.
B Örtülmesi gereken yerlerden birinin, namazn bir rüknünü yapacak bir süre bo-
yunca açk kalmas.
B Teyemmüm alarak namaza duran kimsenin suyu kullanma imkânna kavumas.
B Namaz klan kiinin baylmas.
B Cemaatle namaz klarken imamn hizasndan öne geçilmesi.
B Bir yere dayanarak uyunmas.
B Namazdayken namaza engel bir pisliin elbiseye veya namaz klnan yere bula-
mas ve bir rükün yerine getirecek süre kadar bulat yerde kalmas.
B Sure ve dualarn, anlamlar bozulacak ekilde yanl okunmas.
55
3. ÜNTE
Namaz Klyoruz
HANGÜ NAMAZ KATA?
.
Bir ßehrimizde aynÝ gnde okunan beß vakit ezanÝn saatleri aßaÛÝda
.
verilmißtir. Rakamla verilen saatleri saat kadranÝ erevesi iine akrep
.
ve yelkovan izerek gsteriniz. AyrÝca hangi saatte hangi namaz vakti
k
iin ezan okunabileceÛini altÝna yazÝnÝz.
at i
12 12 12
m a te m
9 3 9 3 9 3
6 6 6
12:25 19:06 15:16
z da
12 12
9 3 9 3
ra
6 6
Bi
05:25 17:46
Rekt sayÝlarÝyla yaß bulmaca

Bir evde drt kardeß var. BunlarÝn isimleri Sevra, Bahar, Bahar:
Sena ve FatihÕtir. OnlarÝn yaßlarÝnÝ bulmanÝzÝ istiyoruz. Sabah namazÝnÝn
Bunun iin size bir ipucu verdik. Bahar, SevraÕdan kk farzÝnÝn rekt sayÝsÝnÝ, Ûle
SenaÕdan byktr. Sevra, SenaÕdan byk, yaßÝ Bahar namazÝnÝn farzÝnÝn rekt
sayÝsÝyla arpÝn. BulduÛunuz
ile FatihÕin yaßlarÝ toplamÝna eßittir. Sena, FatihÕten sayÝya Ûle namazÝnÝn son
kktr. Fatih ile Sevra arasÝnda bir kardeß vardÝr. snnetinin rekt sayÝsÝnÝ
Hl bulamadÝnÝz mÝ? O zaman biz de sizin iin onlara ekleyin. Üßte bu benim
yaßÝm!
yaßlarÝnÝ sorduk ama bize yaßlarÝnÝ ßifreli sylediler. Bu
ßifreleri sizin zmenizi istiyorlar.
Fatih: Sevra: Sena:

Ûle namazÝnÝn ilk Ükindi namazÝnÝn DiÛer kardeßlerimin yaßlarÝnÝ
snnetinin, yatsÝ namazÝnÝn snnetinin, yatsÝ namazÝnÝn kolay buldunuz galiba. Vitir namazÝnÝn
ilk snnetinin ve akßam rekt sayÝsÝyla ikindi namazÝnÝn farzÝnÝn
farzÝnÝn ve son snnetinin rekt
namazÝnÝn snnetinin rekt rekt sayÝsÝnÝ arpÝn. Sonucu, akßam
sayÝlarÝnÝ toplayÝp ikiyle arpÝn.
sayÝlarÝnÝ toplayÝp ikiye namazÝnÝn farzÝnÝn rekt sayÝsÝyla sabah
BulduÛunuz sayÝdan FatihÕin yaßÝnÝ namazÝnÝn snnetinin rekt sayÝsÝnÝn
bln. Üßte benim yaßÝmÝ
ÝkarÝn. Benim yaßÝmÝ Ûrenmek arpÝmÝna ekleyin. Durun daha bitmedi!
buldunuz!
iin nce FatihÕin yaßÝnÝ Elde ettiÛiniz sonutan BaharÕÝn yaßÝnÝ
bulmanÝz lazÝm. ÝkarÝp ikiye bln. TelaßlanmayÝn,
hepsi bu kadar.
Buldunuz ißte!
56
1. KUR
badet
B
KB
K
KD
D
Hangi Yn?
GB GD
Dnya zerinde grlen arkadaßlarÝnÝz namaz kÝlmak istiyorlar. Yn

yÝldÝzÝndan faydalanarak hangi yne dnerlerse kÝbleye ynelmiß
olacaklarÝnÝ kutucuklara yazÝnÝz.
57
Hazrlk Sorular
1. Toplumumuzda Muhammed, Mahmut, Mustafa, Ahmet isimlerinin yaygn

olarak kullanlmasnn sebebi nedir? Düününüz.
2. Hz. Peygamber’in (as) aile bireylerinden bildiklerinizin isimlerini listeleyiniz.
3. Peygamberimizin (as) hangi yüzylda, hangi ktada ve hangi ülkede yaadn
öreniniz. O zamanlar dünyada kaç büyük devlet vard? Aratrnz.
4. Mevlid kandilini niçin kutlarz? Mevlidle ilgili iirler yazlm mdr?
Aratrnz.
1. Çok güvendiiniz biri size olaanüstü bir haber getirdiinde buna inanr
msnz? Neden?
2. Hz. Muhammed’in (as) peygamberlik görevini yaparken karlat zorluk
ve skntlarn neler olduunu aratrnz.
3. Peygamber kelimesinin e anlamllar olan nebi ve resul kelimelerinin
dilimizdeki karlklarn aratrnz. Niçin bu kelimelerin kullanldn
düününüz.
4. Peygamberimizin (as), insanlar slâm’a davet ederken neden özellikle hac
mevsimini ve panayrlar tercih ettiini düününüz. Bunlarn günümüzde
nelerle karlatrlabileceini aratrnz.
1. Hz. Peygamber (as) nerede vefat etmitir? Mezar nerede bulunmaktadr?

2. Sevgili Peygamberimizin (as) yaad corafyada hangi dinlere inanan
insanlar bulunuyordu? Aratrnz.
3. Peygamberimiz (as) Mekke’den yola çkp Medine’ye vardktan sonra yapt bir
uygulamayla dünyada bir ilki gerçekletirmiti. Bu, ne olabilir? Aratrnz.
4. Bir insan doup büyüdüü yurdundan baka bir yere göç edince sizce neler
hisseder? Nelerle karlaabilir?
siyer
ÜNTE
1
1. Hz. Peygamber’in ((as)) Doduu
d Çevre
2. Hz. Peygamber’in (as) Ailesi
3. Hz. Peygamber’in (as) Doumu ve Çocukluu
4. Hz. Peygamber’in (as) Gençlii
5. Hz. Peygamber’in (as) Evlilii
ve Ç
Çocuklar
ÜNTE
2
1. lk Vahiy
2. Vahyin Yakn Çevreye Duyurulmas
3. Hz. Peygamber’e (as) ve
Müslümanlara Uygulanan Basklar
4. Hz. Peygamber’in (as) slâm’
Anlatmaya Yönelik Faaliyetleri
5. Taif’e Yolculuk
6. Gece Yolculuu (sra) ve Mirac
ÜNTE 7. Medine’ye Hicret
3
1. Hz. Muhammed’in (as) Medine’deki lk Faal
Faaliyetleri
2. Dier nanç Mensuplaryla likileri
3. Medine’de slâm’ Anlatma Faaliyetleri
4. Mekke’nin Fethi
5. V
5 Veda
d HHutbesi
tb i
6. Vefat
1. ÜNTE
Peygamberliinden Önce Hz. Muhammed (as)
1 Hz. Peygamber’in (as) Doduu Çevre
Peygamberimiz (as) Arabistan Yarmadas’ndaki Mekke ehrinde domutur. Arabistan;

Asya ve Afrika ktalarnn birletii yerde, üç taraf denizlerle çevrili bir yarmadadr. Yer
ekilleri dalar, vadiler, geni çöller ve vahalardan oluur. Arabistan’da corafî artlar ve
iklim özellikleri sebebiyle yaam oldukça zordur.
Arap Yarmadas kurak bir iklime sahiptir. Yarmadann genelinde yazlar çok scak ve
yasz geçer. Bu nedenle yarmadada kurak iklime dayankl bitkiler yetiir. Akarsu ya-
taklarnda da çou zaman su bulunmaz.
Arabistan’da, slâm gelmeden önce birçok devlet kurulmutu. Hepsi de farkl Arap kabi-
lelerinin kurduu devletlerdi. Bunun yannda yerleik hayata geçemeyen; mevsimlere,
iklim artlarna göre yer deitiren göçebe kabileler de vard. Güç artlarda hayatlarn
sürdürmek ancak kabile içindeki yardmlamayla mümkündü. Kabilelerde birlik, kan
bana dayanyordu. çlerinden birine yaplan saldr kabileye yaplm kabul ediliyor,
kabilenin hakl veya haksz olmasna aldrmadan intikam peinde kouluyordu. Kabileler
arasnda çkan savalarn çou da bu yüzdendi.
Yarmadann büyük çounluunu Araplar oluturuyordu. Bunun yan sra Arabistan’a

farkl zamanlarda gelerek yerleen baz Yahudi kabileleri de bulunuyordu. Bu iki grubun
dnda esir ve köle olarak getirilen farkl milletlerden insanlar da vard.
Ticaret, yarmadann en önemli geçim kaynayd. Birçok yere kervanlar gidip gelirdi.
am-Yemen ticaret yolu o bölgedeki en ilek ticaret yoluydu. Peygamberimizin (as)
doduu Mekke ehri de bu yol üzerindeydi.
n Mekke’de kurulan en büyük panayr olan Ukaz panayrnn kalntlar
60 vaha: Çöllük bölgelerde yüzeye çkan yer alt sularnn imkân verdii tarm veya yerleim bölgesi.
1. KUR
Siyer
Yarmadann en önemli
merkezlerinden biri olan
Mekke, hacc ve ticareti
simgeliyordu. Yarma-
dann her tarafndan in-
sanlar hac için Mekke’ye
gelerek Kâbe’yi tavaf edi-
yorlar, inandklar putlar
ziyaret ediyorlard. Hz.
brahim’den (as) itibaren
Arabistan’da tek ilâh inan-
c vard. Ancak zaman
geçtikçe Allah’a yaknla-
mak amacyla yaptklar
putlara tapmaya balad-
lar. Her eyi putlardan is-
tiyorlar, onlara kurbanlar
kesip dualar ediyorlard.
Böylece ilâhî dinden ta-
mamen uzaklam, yanl
yollara sapmlard. Ahirete inanmyorlar, hiçbir kötülüü yapmaktan kaçnmyorlar-
d. Kz çocuklarn diri diri topraa gömüyorlar, güçlüler zayflar eziyor, akrabalk ve
komuluk haklarn gözetmiyorlard. çki içiyor, kumar oynuyorlard. Kadnlara kötü
davranyorlar, zor kullanarak bakalarnn mallarna el koyuyorlard. nsanlar kaçrp
esir olarak satyorlard. Sürekli birbirleriyle savaarak kan döküyorlard.
Mekke ayrca bir panayr merkeziydi. Mekke’de yln çeitli vakitlerinde panayrlar dü-
zenlenirdi. nsanlar yarmadann dört bir tarafndan bu panayrlara gelirler, burada
alveri yaparlar, iir yarmalar düzenleyerek yeteneklerini sergilerlerdi. Beenilen
iirler Kâbe’nin duvarna aslrd. O dönemlerde okuma yazma bilenlerin says çok
düüktü.
Arabistan’da saylar az da olsa Hz. brahim’in (as) dinine göre yaayanlar da vard. Hanif
ad verilen bu kimseler Allah’a inanyor, putlara tapmyor, yalnz Allah’a ibadet ederek
ve kötülüklerden uzak durarak yaamlarn sürdürüyorlard.
61
1. ÜNTE
2 Hz. Peygamber’in (as) Ailesi
Haimoullar
Peygamberimizin (as) ailesi, Kurey kabilesinin Haimoullar kolundandr. Bu kolun ad,

Peygamberimizin (as) dedelerinden olan Haim’den gelir. Haim, cömertlii ile mehur
bir kimseydi. Mekke’nin saygn insanlarndand. Kurey’in biri yaz, dieri k olmak üzere
ylda iki kez ticarî yolculua çkmas geleneinin de ilk admlarn o atmt.
Haimoullar Mekke yönetiminde söz sahibi idiler. Haclarn arlanmas, su ve yi-

yecek ihtiyaçlarnn karlanmas ve haclara dier gerekli hizmetlerin yaplmas gibi
önemli görevleri üstlenmilerdi. Haim’in olu Abdulmuttalib de babas gibi Mekke-
liler tarafndan sevilip saylm, Mekkelilerin bakan olmutu. Temiz karakterli, güzel
huylu bir insand. Mekke’de sözü dinlenen biriydi. nsanlar arasnda çkan anlamaz-
lklar çözüme kavuturdu. Kaybolan Zemzem su kaynann yerini, gördüü bir rüya
üzerine tekrar o bulmutu.
Abdulmuttalib’in Ada
Abdulmuttalib on tane olu olduu takdirde birini Allah’a kurban etmek üzere adakta
bulunmutu. On olu olunca o zamanki geleneklere göre kur’a çekerek oullar ara-
snda bir karara varmak istedi ve kur’a Abdullah’a isabet etti. Abdulmuttalib, sözünden
dönmek istemiyordu ama çok da üzgündü. Bu srada ona birisi bir tavsiyede bulundu.
Olu ile on deve arasnda kur’a çekmesini ve kur’a develere çkana kadar deve saysn
artrmasn söyledi. Böylece hem adan yerine getirmi hem de olunu kurtarm ola-
cakt. Bunun üzerine Abdulmuttalib develer ile Abdullah arasnda kur’a çekmeye ba-
lad. Her seferinde kur’a Abdullah’a çkyor, Abdulmuttalib de her seferinde onar deve
artrarak kur’ay tekrarlyordu. Sonunda develerin says yüz olunca kur’a develere çkt.
Abdullah’n yerine yüz deve kurban edildi. Günlerce Mekke ve çevresinde ziyafetler
düzenlenerek bu olay kutland.
te Abdulmuttalib’in bu olu, gelecek son peygamberin babas olacakt. Abdullah ya-
kkl ve ahlâkl bir gençti. yi bir aileye mensup genç bir kz olan Medineli Âmine bint
Vehb ile evlendi. Abdulmuttalib onlar için güzel bir düün yapt. Âmine, ei Abdullah
ile çok mutluydu. Abdullah, evliliinden ksa bir süre sonra, ticaret amacyla am’a gitti.
Fakat am dönüünde hastalanarak yolda vefat etti.
Âmine einin ölüm haberini aldnda doum yapmasna az bir vakit vard. Hz. Peygam-
ber (as), daha domadan babasz kalmt.
62
1. KUR
Siyer
3 Hz. Peygamber’in (as) Doumu ve Çocukluu
Beklenen Doum
571 ylnn Nisan aynda Âmine, Mekke’de bir bebek dünyaya getirdi. Âmine’nin yar-
dmcs Ümmü Eymen hemen gidip Abdulmuttalib’e torununun doduu müjdesini
verdi. Abdulmuttalib torununu alarak Kâbe’ye götürdü ve orada ona Muhammed (as)
adn koydu. Daha önce bu ismi hiç duymam
olan tandklar ardlar. Abdulmuttalib, torunu- BLYOR MUYDUNUZ?
na niçin atalarnn adlarndan birini vermediini i olan
Peygamberimizin (as) ism
soranlara; apça-
Muhammed kelimesinin Ar
ini
- Göklerde ve yerde herkes tarafndan övülsün diye da “övülen” anlamna geldi
ona Muhammed (as) adn verdim, dedi. biliyor muydunuz?
Sütanne Yannda Bir Yetim
Mekke’nin havas çok scak olduundan bebekler çou zaman dayanamayarak hasta olur-
lard. Bu nedenle Araplarn bir âdeti vard; yeni doan çocuklar sütannelere verirlerdi.
n Hz. Peygamber’in (as) doduu evin yerine ina edilen ve bugün Mekke Kütüphanesi olarak kullanlan yap
63
1. ÜNTE
Çocuklar alan aileler belli bir kazanç salarken çocuklar da ehirden uzakta daha salkl
büyürlerdi. O günlerde yine Mekke’ye vahalarda yaayan bedevî köylerinden kadnlar gel-
milerdi. Peygamberimiz (as) yetim olduu için fazla para verilmeyeceini düünerek kimse
onu almak istemiyordu. Halime ve ei de bir çocuk almak için Mekke’ye gelenlerdendi. Hali-
me, Âmine’nin yanna vardnda Hz. Muhammed’i (as) gördü ve çok sevdi, eine fikrini sor-
du. Ei; “Alalm, umarm bize bereket ve hayr getirir.” dedi. Gerçekten de Peygamberimizin
(as) gelmesiyle Halime’nin evine bir bereket ve huzur geldi. Peygamberimiz (as) de burada
mutlu bir ekilde günlerini sütkardei eyma’yla geçirdi, onunla oyunlar oynad, Halime’nin
yannda salkl bir ekilde büyüdü. Ayrlk vakti geldiinde Halime, olu gibi sevdii Pey-
gamberimizi (as) Mekke’ye götürerek Âmine’ye geri verdi. Âmine oluna kavutuu için
çok sevinçliydi. Ancak bu mutluluk uzun sürmedi. Hz. Muhammed (as), alt yanda iken
annesini de kaybetti. Zaten babasz olan Peygamberimiz (as) imdi de annesiz kalmt. Artk
bundan sonraki hayatn dedesinin kanatlar altnda geçirmeye balayacakt.
Dedesinin Kanatlar Altnda Bir Çocuk
Dedesi Peygamberimizi (as) yanndan hiç ayrmyor, zamannn çounu torunuyla be-
raber geçiriyordu. Hatta Kureylilerin sorunlarn dinleyip tartrken bile onu yanndan
ayrmyordu. Hz. Muhammed (as) pek çok çocuun büyüklerinden göremedii sevgi
n Sevgili Peygamberimizin (as) sütannesinin yaad Benî Sa’d Vadisi
bedevî: Çölde, çadrda yaayan göçebe.

64
1. KUR
Siyer
ve ilgiyi görüyordu dedesinden.

Öksüz ve yetim olmasna ramen
Sevgili Peygamberimiz (as) dede-
sinin yannda mutlu bir çocukluk
geçirdi. Sevgi dolu, akll ve asil bir
dede tarafndan büyütüldü. Ne var
ki bu mutluluu da uzun sürmedi.
Bir gün Abdulmuttalib hastaland.
Hastal arlanca çok sevdii to-
rununu olu Ebu Talib’e emanet n Sevgili Peygamberimizin (as) dedesinin kabrinin de bulunduu
Mekke’deki Cennetü’l-Mualla mezarlnn bugünkü hâli
etti ve bir süre sonra vefat etti. Pey-
gamberimiz (as) sekiz yandayd, bir de dede acs eklenmiti minicik yüreine.
Dededen Amcaya Geçen Emanet
Ebu Talib ve ei Fatma, yeenlerini büyük bir sevgiyle karladlar. Ona özenle baktlar,
onu kendi çocuklarndan ayrmadlar. Peygamberimiz (as) bu mutlu ailede kuzenleriyle
birlikte büyüdü. Ebu Talib, Kureyliler arasnda sayg gören güçlü biriydi. Ancak maddî
durumu çok iyi deildi. Hz. Muhammed amcasn çok seviyor, ona ailenin geçiminde
yardm etmek istiyordu. Ebu Talib’in koyunlar vard. Peygamberimiz (as) amcasndan
da onay alarak koyunlar otlatmaya balad. O dier çocuklardan farklyd, bakalar ko-
up oynarken o amcasna yardm peindeydi.
lk Ticarî Yolculuk
Kureylilerin çou gibi Ebu Talib de tüccard. Bir gün bir ticaret kervanyla am’a git-
meye karar verdi. Hz. Muhammed (as), amcasndan bu yolculua kendisini de götür-
mesini istedi. Ebu Talib yolculuun çocuklar için zor olduunu biliyordu ama yeeninin
srarna dayanamad. Kervanla birlikte yola çktlar. Kervan, am yaknlarnda bir yer
olan Busra’da mola verdi. Orada bulunan Bahira adndaki Hristiyan bir rahip, yolcular
yemee davet etti. Bahira, Tevrat ve ncil’i çok iyi biliyordu. Okuduklarndan yeni bir
peygamber geleceini ve onun sahip olduu baz özellikleri örenmiti. Peygamberimize
(as) baz sorular sordu. Ald cevaplar karsnda Ebu Talib’e yeeninin “beklenen pey-
gamber” olabileceini söyledi ve ona yeenini am’a götürmemesini öütledi. Çünkü
oradaki Yahudiler onun “beklenen peygamber” olduunu anlayp ona zarar verebilirler-
di. Ebu Talib, Bahira’nn uyars üzerine mallarn orada satarak Mekke’ye geri döndü.
65
1. ÜNTE
4 Hz. Peygamber’in (as) Gençlii
Güvenilir Muhammed (as)
Peygamberimiz (as) amcas Ebu Talib’in en büyük yardmcsyd. Onun yannda bü-
yümü, ticareti ondan örenmiti. Yirmili yalara geldiinde Mekke’nin en güvenilir
tüccarlarndan biri olmutu. O artk “Muhammedü’l-Emin”di (as); yani güvenilir Mu-
hammed (as)… Mekkelilerin tereddüt etmeden güvendikleri, mallarn emanet ettikleri
biriydi. O zengine de fakire de ayn ekilde güzellikle davranyordu. Adil ve dürüst bir
insand. Bir söz verdiyse ne pahasna olursa olsun yerine getiriyordu. Cömert ve ko-
nukseverdi. Herkese güler yüz gösteriyordu. Bütün ahlâkî güzelliklere sahipti.
Mekke’de gün geçtikçe kötülükler artyor, zayf ve güçsüzlerin haklar ihlâl ediliyor
ve kabileler arasnda sürekli kan dökülüyordu. Bu durum herkesi rahatsz ediyordu.
Mekke’nin ileri gelenlerden bir ksm toplanarak “Hilfü’l-Fudûl” (Erdemliler Anlama-
s) ad verilen bir anlama yaptlar. Bu anlamaya katlan kiiler mazlumun yannda
olacaklarna, suçlunun karsnda birlik olup mazlumun hakkn koruyacaklarna dair
birbirleriyle sözletiler. Peygamberimiz (as) de bu erdemli toplulua katlanlardand.
Kazançla Dönen Kervan
Peygamberimizin (as), çevresindeki dier gençler gibi elencede, içkide, kumarda gözü
yoktu. Bütün kötülüklerden uzak duruyor, vaktini çalarak geçiriyordu. Tam da o gün-
66
1. KUR
Siyer
lerde Suriye’ye bir kervan yola çkacakt. Kervann sahibi Hatice güvenilir birini aryordu.
Hatice, Mekke’de sayg duyulan asil ve zengin, dul bir kadnd. Meysere onun srda, en
güvendii yardmcsyd. Meysere kervann bana geçecek birini aramaya balad, aratr-
malar sonucunda bu ie en uygun kiinin Hz. Muhammed (as) olduunu düündü. Hatice
de hemen onu davet ederek kervann yönetmesi için teklifte bulundu. Hatice ve Peygam-
berimiz (as) anlamlard, Meysere de bu yolculukta ona elik edecekti. Kervan Suriye’ye
doru yola çkt. Meysere ise yol arkadann hareketlerini izliyordu; gördüklerine göre Hz.
Muhammed (as) anlatlanlardan da iyi biriydi; dürüsttü, fedakârd, yardmseverdi. Adaletli
ve doru kararlar veriyor; her davranyla insanlarn saygsn kazanyordu.
Yolculuk sona ermi, kervan Mekke’ye dönmütü. Peygamberimiz (as), Hatice’nin bütün
mallarn satm ve istediklerini de almt. Bu yolculuk çok kazançl geçmiti.
5 Hz. Peygamber’in (as) Evlilii ve Çocuklar
Yeni Bir Aile
Meysere, Hatice’ye yolculukta olanlar tek tek anlatt. Meysere’nin anlatt her ey
sevgili Peygamberimizin (as) güzel ahlakna birer örnekti. O, dier insanlardan çok
farkl biriydi. Duyduklarndan etkilenen Hatice, bir süre sonra Hz. Muhammed’e (as)
evlilik teklif etti. Sevgili Peygamberimiz (as) yirmi be yanda, Hatice ise ondan bü-
yüktü. ki tarafn da rzasyla düün yapld. Hz. Muhammed (as) amcasnn evinden
ayrlarak Hz. Hatice’nin evine yerleti.
Ebu Talib’in bu srada ileri kötülemiti. Peygamberimiz (as) amcasna çocuklarndan

birini yanna almay teklif etti. Amcas da kabul edince kuzeni Ali bu yeni aileye katld.
Hz. Hatice’nin Mekke’ye getirilen esirler arasndan ald Zeyd de bu ailedeydi. Zeyd
annesiyle çkt bir yolculukta kaçrlarak esir edilmiti. Hz. Muhammed (as), ei Hatice
tarafndan kendisine hediye edilen Zeyd’e bir baba gibi davranarak ona ailesinin yok-
luunu hissettirmedi. Bu srada Peygamberimizin (as) annesinin emaneti olan Ümmü
Eymen de onlarla birlikte kalyordu.
Hz. Muhammed’in (as) ve Hz. Hatice’nin ikisi erkek, dördü kz alt çocuklar oldu. Kâsm
ilk çocuklaryd. Ancak çok küçük yata öldü. Kzlar Zeynep, Rukiye, Ümmü Gülsüm ve
Fatma’yd. Fatma dndaki kzlarnn hepsi Peygamberimizden (as) önce öldüler. Pey-
gamberimiz (as) ve Hz. Hatice’nin son çocuklar ise Abdullah’t. O da bir yana gelme-
den vefat etti.
67
1. ÜNTE
Adil Bir Hakem

Mekkeli mürikler Kâbe’nin etrafnda toplanmlar, elinde buhurdanlkla Kâbe’ye doru
ilerleyen adam izliyorlard. Yanan tütsünün güzel kokusu etrafa yaylmt. Adam, Kâbe’ye
iyice yaklat. Elindeki buhurdanl Kâbe’nin örtüsüne yaklatrd ve aa yukar indirip
kaldrarak Kâbe’nin etrafnda dönmeye balad. Tütsünün güzel kokusu Kâbe’nin örtüsüne
iyice ilesin istiyordu.
Bu srada hafif bir rüzgâr esiyordu. Herkes kendinden geçmi bir hâlde Kâbe’nin tütsüleni-
ini izliyordu. Yanan tütsüden Kâbe’nin örtüsüne ufak bir kvlcm sçrad. Fakat kimse fark-
na varmad. Ne olduunu fark ettiklerinde ise i iten geçmiti. Kâbe alevler içindeydi.
Bir anda ortalk kart. Oradan oraya koan insanlar, baranlar, yardm isteyenler… Bir
süre sonra yangn söndürüldü, tela sona erdi. Ancak olan olmutu. Kâbe büyük oranda
hasar görmütü.
Aradan birkaç hafta geçmiti ki iddetli bir yamur balad. Yamur bir türlü dinmek bilmi-
yor, bardaktan boanrcasna yayordu. Evlerin penceresinden yamuru seyreden yüzler-
de endie okunuyordu. Bu ya, mutlaka sel getirecekti.
Sonunda korkulan ey gerçekleti. Ksa bir süre önce yangnda harap olan Kâbe, bu kez
de sel sularnn altnda kald. Yal bina bu ikinci âfete dayanamad. Sular çekildiinde
Kâbe’den geriye sadece bir enkaz yn kalmt.
ehir meclisi topland ve Kâbe’nin yeniden yaplmasna karar verdi. Önce, enkaza dönü-
en eski bina ykld. Ardndan inaat balad. Masraflar bütün ehrin katlmyla karlan-
mt ve neredeyse herkes inaat iinde çalyordu. O sralarda otuz be yanda olan Hz.
Muhammed de ta tayor, Kâbe’nin inasna yardm ediyordu.
Nihayet binann duvarlar Hacerülesved’in yerletirilecei yükseklie kadar örüldü. imdi
yeni bir sorun gündeme gelmiti. Hacerülesved’i yerine kim koyacakt? Bu büyük onur kime
verilecekti? Mekke’nin ileri gelen kabileleri, aralarnda anlamazla dütüler. Herkes bu e-
refin kendi kabile reisine verilmesi gerektiini söylüyordu. Tartmalar günlerce sürdü. Kabile
reisleri, bu onuru birbirlerine kaptrmayacaklarna dair yeminler ettiler. naat yarm kalmt
ve bu soruna bir türlü çözüm bulunamyordu.
Hatice Ilak - (Birdirbir Dergisi, Aralk 2007)

68
1. KUR
Siyer
OKUMA PARÇASI
Tartmalar sürerken içlerinden biri öyle dedi:

- Aklma bir fikir geldi. Eminim hepiniz kabul edeceksiniz. Buraya gelecek ilk kiiyi bekleyelim.
Onu hakem yapalm ve fikrini soralm. O ne derse, o olsun.
Bu teklif herkesin aklna yatt. Kimin geleceini görmek için beklemeye koyuldular.
Bir süre sonra Hz. Muhammed göründü. Herkes derin bir nefes ald. Çünkü onun adil bir
hüküm vereceinden emindiler. O, güvenilir bir insand. Ona aldklar son karar anlattlar.
Hz. Muhammed bir süre düündü ve;
- Bana bir örtü getirin, dedi.
Hemen bir örtü buldular. Hz. Muhammed örtüyü yere serdi ve Hacerülesved’i üzerine
koydu. Sonra kabile reislerini çard. Her birinden örtünün bir tarafndan tutmasn istedi.
Böylelikle bütün kabileler Hacerülesved’i tama onurunu paylam oldular.
Tan konulmas gereken yere gelindiinde Hz. Muhammed, Hacerülesved’i ald ve yerine
koydu.
Sorun çözülmü, ehirde yaanabilecek muhtemel bir sava engellenmiti.
69
1. ÜNTE
evethayÝr AßaÛÝdaki cmleler doÛruysa

ÒevetÓ, yanlÝßsa ÒhayÝrÓ
kutucuÛunu ißaretleyiniz.
EVET HAYIR
Mekke, Arabistan YarÝmadasÝÕnda bir ßehirdir.

MekkeÕde Hz. ÜbrahimÕin (as) dinine gre yaßayanlara hanif adÝ veriliyordu.
Hz. PeygamberÕin (as) ailesi, Kureyß kabilesinin HaßimoÛullarÝ kolundandÝ.
HaßimoÛullarÝ adÝnÝ, Hz. PeygamberÕin (as) dedesi AbdulmuttalibÕden almÝßtÝr.
Hz. PeygamberÕin (as) babasÝnÝn adÝ AbdulmuttalibÕdir.
Hz. PeygamberÕin (as) dedesinin adÝ AbdullahÕtÝr.
Hz. PeygamberÕin (as) annesinin adÝ HaticeÕdir.
Hatice, Hz. PeygamberÕin (as) eßinin adÝdÝr.
Hz. Peygamber (as) doÛduÛunda babasÝ vefat etmißti.
Peygamberimizin (as) ismi olan Muhammed kelimesi, ÒvlenÓ anlamÝna gelir.
Hz. PeygamberÕin (as) stannesinin adÝ HalimeÕdir.
Abdulmuttalib, hastalÝÛÝ aÛÝrlaßÝnca torunu MuhammedÕi (as) oÛlu Ebu TalibÕe emanet etti.
Ebu Talib ve eßi Fatma, Hz. MuhammedÕi (as) byk bir sevgiyle yetißtirdiler.
Peygamberimiz (as) on iki yaßÝndayken amcasÝyla birlikte ticar bir yolculuÛa ÝktÝ.
Peygamberimizin (as) ilk defa katÝldÝÛÝ ticar kervan BusraÕda mola verdi.
Peygamberimize (as) Mekkeliler ÒMuhammedÕl-EminÓ derlerdi.
ÒMuhammedÕl-EminÓÕin anlamÝ Ògvenilir MuhammedÓdir.
ÒHilfÕl-FudlÓ, mazlumun yanÝnda olmak, sulunun karßÝsÝnda birlik olup mazlumun
hakkÝnÝ korumak iin yapÝlmÝß bir szleßmedir.
Peygamberimiz (as), amcasÝ Ebu TalibÕe ocuklarÝndan birini yanÝna almayÝ teklif etti.
Zeyd ve mm Eymen, Hz. MuhammedÕin (as) evinde yaßÝyorlardÝ.
Peygamberimizin (as) ilk ocuÛu KsÝmÕdÝr.
Peygamberimizle (as) Hz. HaticeÕnin kÝzlarÝnÝn adlarÝ Zeynep, Rukiye, mm Glsm
ve FatmaÕdÝr.
Peygamberimizle (as) Hz. HaticeÕnin son ocuklarÝ AbdullahÕtÝ.
Peygamberimizin (as) Fatma hari btn ocuklarÝ kendisinden nce lmßlerdir.
70
1. KUR
Siyer
Soy
AÛacÝn
Tamam Ý
AßaÛÝda Peygamber
Efendimizin (as) soy
la
aÛacÝ
verilmektedir. Boß
bÝrakÝlan yerleri
tamamlayÝnÝz.
Abdulmuttalib
Ebu Leheb Zbeyr Hamza Abbas Haris
Hz. MUHAMMED (as)
Zeynep RukÝyye mm Glsm RukÝyye KsÝm

Übrahim Übrhim
ONA DERLERDÜ KÜÉ

Harfleri takip ederek kutucuklara yerleßtiriniz. Peygamberlik
gelmeden nce Mekkelilerin Peygamberimize (as) taktÝÛÝ ismi bulunuz.
H E N Ü
U A D
M M E
M L M
71
2. ÜNTE
Bir Peygamber Olarak Hz. Muhammed (as): Mekke Dönemi
1 lk Vahiy
Mekke, uçsuz bucaksz çölün ortasnda Hz. brahim’in

(as) dininin neredeyse tamamen unutulduu, putpe-
restliin hüküm sürdüü bir ehir hâline gelmiti. n-
sanlar kendi elleriyle putlar yapyor, sonra da hiçbir
fayda salamayan bu putlara tapyorlard. Kâbe’nin
içini de putlarla doldurmulard. Mekke’de bulunan
çok az saydaki hanifler de toplumdan uzak durarak
Hz. brahim’in (as) dinini yaamaya çalyorlard.
Peygamberimiz (as) hiçbir zaman putlara tapmamt.

Kendisini en çok rahatsz eden ey de insanlarn putla-
n Hira Maaras ra tapmalaryd. Ayrca toplumdaki ahlâkî bozulmalar
da onu huzursuz ediyor fakat nasl bir çare bulunabile-
ceini bilmiyordu. Otuz be yalarndayd. Mekke’deki hanifler gibi o da kavminin kötü alkan-
lk ve davranlarndan uzaklama istei duyuyordu. Bunun için vakit buldukça yanna yiyecek
alarak Mekke yaknlarndaki Hira Maaras’na gitmeye balad. Bu durum krk yana doru
daha da sklat. Bazen tam bir ay orada kalyor, çevresini gözlemliyor, tefekküre dalyordu.
Mekke’ye inince de ilk olarak Kâbe’yi tavaf ediyor, ardndan evine kapanyordu.
Mekke’ye nen Nur A

Yaratan Rabbinin adyla oku!
Peygamberimiz (as) uzun süredir kendinde
O, insan “alak”tan yaratt.
anlam veremedii deiiklikler hissediyordu.
Oku! Senin Rabbin en cömert olandr.
Gördüü rüyalardan etkileniyordu. Çünkü
O, kalemle yazmay öretendir,
gece gördüü rüyalar sabah aynen çkyordu. insana bilmediini öretendir.
610 ylnn Ramazan ayyd, Mekke’den ayrl-
96 / Alâk Suresi, 1-5. ayetler
ma istei yine ar basmt. Hz. Hatice ile ve-
dalaarak Hira Maaras’na gitmek üzere Mekke’den ayrld. Ramazan aynn son günle-
riydi. Maaradayken aniden duyduu bir sesle irkildi. Daha önce hiç görmedii bir varlk
ona “Oku!” diyordu. Peygamberimiz (as) okuma yazma bilmiyordu. Korkarak “Ben okuma
bilmem.” dedi. Karsndaki varlk onu öyle bir skt ki bütün kemiklerinin birbirine girdii-
ni zannetti. Hz. Muhammed’e (as) gelen, Allah’n peygamberlere vahiy iletmekle görevli
melei Cebrâil’di. Cebrâil iki kez daha “Oku!” dedi. Peygamberimiz (as) hep ayn cevab
verdi. En sonunda bütün cesaretini toplayarak Cebrâil’e “Ne okuyaym?” dedi. Cebrâil
Alâk Suresi’nin ilk be ayetini ona bildirdi.
hanif: Hz. brahim’in (as) tebli ettii hak din üzere olan ve Allah’n birliini kabul eden müminlere denir. Hz.
Muhammed’in (as) yaad Hicaz bölgesinde, az da olsa hanifler vard.
putperest: badet maksadyla Allah’tan baka birine veya bir eye sayg sunup tapnan, putlar Allah’a e, ortak
veya benzer kabul eden kimse.
tefekküre dalmak: Derin derin düünmek, düünceye dalmak.
72
1. KUR
Siyer
Korku ve aknlk
Peygamberimiz (as) korku ve aknlk içinde hemen maaradan çkt, evine gidecekti.
Darya çknca melein gökyüzünü tamamen kapladn gördü. öyle sesleniyordu:
“Ben Cebrâil’im, sen de Allah’n Peygamberisin.”
Peygamberimiz (as) karlat olaya bir anlam veremiyordu. Koarak eve gitti, hâlâ
olayn etkisinden kurtulamam, tir tir titriyordu. Yatana yatarak Hz. Hatice’ye “Beni
örtün, beni örtün.” dedi. Bir süre dinlendikten sonra Hz. Hatice’ye bandan geçenleri,
gördüklerini anlatt. Hz. Hatice de onu teselli eden u sözleri söyledi:
- Yemin ederim ki Allah seni hiçbir zaman utandrmaz. Sen akrabalarn gözetirsin, her za-
man doruyu söylersin. htiyac olana yardm eder, fakiri doyurur, misafirini en iyi ekilde
arlarsn. Hep hakllarn yannda yer alr, onlara yardmc olursun.
Hz. Hatice’nin Varaka adnda bir akrabas vard. Varaka, eski kutsal kitaplar iyi bilen bir bil-
gindi. Hz. Hatice ve Hz. Muhammed (as) Varaka’ya gittiler. Peygamberimiz (as) gördüklerini
Varaka’ya anlatnca Varaka duyduklar karsnda heyecanland ve öyle dedi: “Bu, Allah’n
Musa’ya (as) ve sa’ya (as) gönderdii mesajdr. Umarm toplumun seni bu topraklardan
çkard günlerde hayatta olur da sana yardm ederim.” Peygamberimiz (as) aknlkla
“Toplumum beni doup büyüdüüm bu topraklardan çkaracak m?” diye sordu. Varaka
öyle cevap verdi: “Bütün peygamberler toplumlar tarafndan yurtlarndan çkarlmlar-
dr.” Ne yazk ki Varaka bu olaydan ksa bir süre sonra öldü.
2 Vahyin Yakn Çevreye Duyurulmas
Peygamberimiz (as) sk sk Hira Maaras’na giderek düüncelere dalyor, Cebrâil’in ye-
niden görünmesini bekliyordu. Uzun bir müddet geçmi, Cebrâil bir türlü gelmemiti.
Bir gece uyuyordu ki Cebrâil ona tekrar göründü. Nihayet bekleyi dönemi sona er-
miti. Cebrâil Peygamberimize
n Hira Da
(as) Müddessir Suresi’nin ilk be

ayetini bildirdi.
A
Ey örtünüp bürünen!
Kalk ve uyar!
Rabbini yücelt.
Nefsini arndr.
irkten uzak dur.
74 / Müddessir Suresi, 1-5. ayetler
73
2. ÜNTE
Cebrâil ayetleri okumay bitirdiinde Peygamberimiz (as) büyük bir güven ve huzur hissetti.
Mekke’de farkl bir dönem balyordu. nsanln üzerine tevhid inancnn
Tevhid hakknda
günei douyordu. ayrntl bilgi için
bk. Dinimizi Öreni-
yoruz 1, s. 14-17
lk Müslümanlar
Artk Cebrâil sk sk Hz. Peygamber’e (as) gelerek vahiyleri bildiriyordu. Hz. Muhammed
(as) de en güvendii yaknlarna Allah’tan gelen bu bilgileri aktaryor, onlar slâm’a davet
ediyordu. lk olarak ei Hz. Hatice Müslüman oldu. Onu amcasnn olu Ali, kzlar, evlatl-
Zeyd ve annesinin yardmcs Ümmü Eymen izledi. Ebu Bekir, Hz. Peygamber’in (as) en
yakn arkadayd. Onu slâm’a davet ettiinde tereddütsüz kabul etti.
Sevgili Peygamberimiz (as) en yaknlarndan balad davet halkasn geniletti. Bir zi-
yafet vererek akrabalarn toplad ve onlar da slâm’a davet etti. Amcas Ebu Leheb
hemen kar çkarak onu akrabalarn birbirine düürmekle suçlad.
Ebu Leheb’in oullar, Hz. Peygamber’in (as) kzlar Rukiye ve Ümmü Gülsüm’le nian-
lyd. Peygamberimize (as) cephe alan Ebu Leheb oullarna bask yaparak nianlarn
bozmalarna sebep oldu.
Müslümanlar gün geçtikçe çoalyordu. Toplant ve buluma yerleri Erkam’n eviydi. Müs-
lümanlar gizlice buraya gelerek ibadet ediyorlar, Allah’n emirlerini öreniyorlard.
Hz. Peygamber’e (as) ve Müslümanlara

3 Uygulanan Basklar
Peygamberimiz (as) Mekkelileri bir olan Allah’a inanmaya, putlara tapmamaya davet
edince maddî çkarlar ve körü körüne bal olduklar batl inançlar yüzünden hepsi
birden ona cephe aldlar. nanmayanlarn banda da Ebu Cehil vard. Ebu Cehil ile
Ebu Leheb slâm’n en büyük dümanlarndand. Müslümanlar için zor günler ba-
lyordu. Mekkeli mürikler, Peygamberimize (as) ve ona inananlara her türlü eziyeti
uyguladlar. En fazla zarar görenler de çaresiz Müslüman kölelerdi, sahipleri onla-
ra öldüresiye ikence yapyorlard. Yasir ve kars Sümeyye ikencelerle ehit olan ilk
Müslümanlard. Oullar Ammar’n gözleri önünde ehit edilmilerdi. Habeli bir köle
olan Bilal de iddetli ikence görenlerdendi. Sahibi onu kzgn çölde günein altnda
brakm, üzerine de kocaman bir kaya koymutu. Ama bu ikence bile onu dininden
mürik: Allah’n ei, orta ya da benzeri bulunduuna inanan kimse.

74
1. KUR
Siyer
döndüremiyordu. Hz. Ebu Bekir, Bilal’in bu hâlini görünce dayanamayarak onu sahi-
binden satn ald ve hemen azat etti.
Mekkeli mürikler bu kadarla kalmyor, Hz. Peygamber’e (as) de ellerinden gelen kötülüü
yapyorlard. Yollarna dikenler koyuyor, namaz klarken bandan pislikler boaltyorlard.
Bunlar yapanlarn banda da amcas Ebu Leheb’in ei Ümmü Cemil vard. Ebu Cehil
de Peygamberimizi (as) rahat brakmayanlardand. Bir gün Ebu Cehil ve arkadalar Hz.
Peygamber’e (as) eziyet ederken buna dayanamayan bir kadn koarak olanlar Sevgili
Peygamberimizin (as) amcas Hamza’ya haber verdi. Hamza avdan yeni dönmütü, yee-
nine yaplanlar onu hem çok üzmü hem de çok kzdrmt. Öfkeyle Ebu Cehil’in yanna
giderek elindeki yayla bana vurdu ve orada bulunanlara “Ben de Muhammed’in (as) dini-
ni kabul ediyorum. Cesareti olan varsa çksn karma!” diyerek meydan okudu.
Ömer b. Hattab Müslüman Oluyor
Mekke’de slâmiyet günden güne yaylyor, putperestlerin Müslümanlara yönelik bask

ve eziyetleri de artyordu. slâm’n hzla yaylna tepki gösterenlerden biri de Ömer
b. Hattab idi. Ömer bundan dolay Peygamberimizi (as) bulup öldürmeye karar verdi.
Öfkeyle kararn gerçekletirmeye giderken yolda kz kardeinin ve enitesinin de Müs-
lüman olduunu örendi. Öfkesi daha da artmt, kz kardei ve enitesi nasl Müslü-
man olurlard? Hemen yolunu deitirerek kz kardeinin evine geldi. çeriden, okunan
Kur’an ayetlerinin sesi geliyordu. Kapy hrsla çalarak alelacele içeri girdi ve darday-
ken duyduu sesin ne olduunu sordu. Kz kardei saklamak istedi ama Ömer’in öfkesi
iddetliydi. Enitesine vurmaya balad. Att yumruklardan biri, araya giren kardeinin
suratnda patlam, dudan kanatmt. Buna ramen kardei cesaretle “Evet Müslüman
olduk, ne yaparsan yap! Dinimizden dönmeyiz!” diye haykryordu. Ömer bu cesaret kar-
snda birden yumuad, okuduklarn getirmelerini istedi. Okuduu ayetlerden etkile-
nerek slâm’ kabul etti. Allah, slâm’ Hz. Ömer’le güçlendirmiti.
“Bir Elime Günei, Bir Elime Ay Verseler...”
Müslümanlarn artmas Mekkeli mürikleri endielendiriyordu. Hz. Peygamber (as) Ebu

Talib’in himayesinde olduu için ona bir ey yapamyorlard. Sürekli Ebu Talib’e giderek
ondan yeenini slâm’a davetten vazgeçirmesini istiyorlard. Bir gün Ebu Talib Mekke-
lilerin isteklerini ona iletti. Peygamberimiz (as) amcasnn kendisini himaye etmekten
75
2. ÜNTE
vazgeçeceini zannetti. “Bir elime günei, bir elime de ay verseler ölürüm de davamdan
vazgeçmem!” dedi. Ebu Talib bunun üzerine duygulanarak “Git istediini yap, ben sa
olduum müddetçe sana hiçbir ey yapamazlar.” diyerek ona güven verdi.
Adil Hükümdarn Ülkesine
Müslümanlar Mekkelilerin yapt eziyetlere daha fazla dayanamyorlard. Peygamberimiz

(as) karar verdi, arkadalarn Habeistan’a, adil bir hükümdar olarak bildii Necai’nin
ülkesine gönderecekti. Sevgili Peygamberimizin (as) kz Rukiye ve ei Osman b. Affan’n
da bulunduu küçük bir grup gizlice yola çkarak Habeistan’a ulat. Necai onlar iyi bir
ekilde karlad. Bunun ardndan daha büyük bir grup yola çkarak Habeistan’a gitti ve
Necai’ye snd. Fakat Mekkeli mürikler, Müslümanlarn Habeistan’da dinlerini rahat-
ça yaamalarndan rahatsz oldular. Bir grup elçi göndererek Necai’den Müslümanlar
ülkesinden çkarmasn istediler. ki taraf da
dinleyen adil hükümdar kararn verdi.
Müslümanlar artk tamamen onun hi-
mayesindeydi. stedikleri kadar burada
kalabilecekler ve dinlerinin gereklerini
yapmakta serbest olacaklard. Mekkeli-
ler elleri bo, fakat yüreklerindeki kin
daha da artm bir ekilde geri
döndüler.
76
1. KUR
Siyer
Müslümanlar çin Zor Bir Snav: Boykot
Mekkeliler Müslümanlar dinlerinden döndürmek için bütün yollar deni-

yorlard. Tüm Mekkeliler birleerek Müslümanlara ve onlara yardm edenle-
re boykot uygulamaya karar verdiler. Boykotla ilgili bir anlama metni hazr-
layarak onu Kâbe’nin duvarna astlar. Bundan sonra Müslümanlarla alveri
yaplmayacak, onlara yardm edilmeyecek ve onlardan biriyle evlenilmeyecekti.
Bu ar boykot kararlar Müslümanlar için zor günlerin balangcyd. Mekkeliler
onlardan vebal gibi uzak durdular ve yardm etmek isteyenleri de engellediler.
nananlar arasnda açlk ve yoksulluk gittikçe artyordu, dolaysyla büyük skn-
tlar yaadlar. Tam üç yl geçmiti ki baz mürikler bile bu eziyete dayanama-
yarak boykotu kaldrmaya karar verdiler. Mekkeliler kendi aralarnda bu karar
tartrken Hz. Peygamber’den (as) Kâbe’nin duvarnda asl anlamann güve
tarafndan yendii haberi geldi. Mekkeliler Kâbe’ye gidip de söylenenin doru
olduunu görünce hayretler içinde kaldlar. Böylece boykotu kaldrdlar.
Hüzün Yl
Peygamberimiz (as) için gerçekten zor günlerdi. Çünkü Hz. Hatice hastayd. Sevgili Pey-
gamberimiz (as) ksa bir süre sonra yirmi be yllk hayat arkadan kaybetti. Üzüntüsü
geçmeden amcas da hastaland ve çok geçmeden o da vefat etti. Bu yla daha sonra
“Hüzün Yl” ad verildi. Çünkü Hz. Peygamber (as) ve Müslümanlar hem çok sevdikleri
hem de slâm’n tebliine yardmc olan iki insan kaybetmilerdi. Mekke’de artk onlar
daha skntl günler bekliyordu.
Hz. Peygamber’in (as) slâm’

4 Anlatmaya Yönelik Faaliyetleri
Mekke’de yln çeitli zamanlarnda panayrlar düzenleniyor, Arabistan’n farkl yerlerin-
den gelen Araplar burada toplanyorlard. Ayrca Kâbe, putperest Araplar tarafndan da
kutsal sayld için hac zamannda ziyaret ediliyordu. Peygamberimiz (as) de hem hac
zamannda hem de panayrlarda çadrlar tek tek dolaarak slâm’ anlatyordu. Bata
amcas Ebu Leheb olmak üzere slâm dümanlar onun peinden giderek söylediklerini
yalanlyor, onun deli olduunu söylüyorlard. Fakat Peygamberimiz (as) slâm’ anlat-
maktan asla vazgeçmiyordu.
Mekkeliler Hz. Peygamber’in (as) davetinden vazgeçmesi için her yola bavuruyorlard.
Yeni dinden kurtulmak için ellerinden gelen her eyi denemeye kararlydlar. Bir gün
ona gelerek “Eer hastaysan seni en iyi doktorlarmza tedavi ettirelim. Amacn kral olmak-
77
2. ÜNTE
sa seni bamza kral yaparak emirlerini yerine getirelim. Para istiyorsan seni Mekke’nin
en zengini yapalm. Eer niyetin evlenmekse seni Mekke’nin en güzel kzyla evlendirelim.
Yeter ki sen bu davandan vazgeç.” dediler. Hz. Muhammed (as) onlara karlk olarak
Kur’an’dan ayetler okudu. O, dünya mallarn ve nimetlerini deil, Allah’n rzasn ve
ahiret mutluluunu istiyordu.
5 Taif’e Yolculuk
Amcas da ölünce Peygamberimiz (as) korumasz kalmt. Mekkeliler artk ona tamamen
cephe almlard. O da slâm’ Mekke dnda anlatmaya karar verdi ve yanna Zeyd’i de
alarak Taif’e gitti.
Hz. Peygamber (as) Taiflilerin slâm’ kabul edeceini düünüyordu. Onlara slâm’
anlatt fakat Taifliler slâm’ kabul etmedikleri gibi çocuklarna Peygamberimizi (as)
talattlar. Sevgili Peygamberimiz (as) yorgun ve yaral olarak iki kardee ait bir baa
snd. Ban sahipleri onu görmü, hâline üzülmülerdi. Üzüm vermesi için köleleri
Addas’ Peygamberimizin (as) yanna gönderdiler.
Addas üzümü uzattnda Peygamberimiz (as) onu besmeleyle ald. Addas buralarda
kimsenin kullanmad bu sözü duyunca çok ard. Aralarnda geçen konuma sonun-
da Addas, Müslüman oldu. Addas’n gözünde artk Hz. Peygamber (as) dünyadaki her
eyden daha deerliydi. Çünkü ona yepyeni bir hayatn kaplarn açmt.
6 Gece Yolculuu (sra) ve Mirac

Peygamberimiz (as) Taif’ten Mekke’ye üzgün döndü. Beklediini elde edememiti.
Kendini çok yalnz hissediyordu. Yorgunluktan Mescid-i Haram’da uyuyakald. O gece
Allah’n ona bir armaan vard.
Cebrâil gelerek bu müjdeyi Peygamberimize (as) verdi. sra ad verilen gece
yolculuu böylece ba-
n Mescid-i Aksa
lam oldu. Cebrâil onu
uzun bir yolculua çka-
rarak çok ksa bir zaman-
da Kudüs’teki Mescid-i
Aksa’ya götürdü. Oradan
da birtakm yüce makam-
lara çkarld (mirac).
78
1. KUR
Siyer
Peygamberimiz (as) bu önemli yolculuk için Allah’a ük-

retti. Mürikler ise bu yolculuu iittiklerinde onunla alay
ettiler. Çünkü Mekke’den kervanlarla ancak bir ayda ula-
lan Kudüs’e onun bir gecede gidip dönemeyeceini dü-
ünüyorlard. Ona Kudüs’le ilgili sorular sordular. Aldk-
lar cevaplar doruydu, ama yine de inanmyorlard. Hz.
Ebu Bekir’e giderek Kudüs’e ne kadar zamanda gidilebileceini sordular. Aldklar cevap
Mekkelileri sevindirmiti. Bunun üzerine Mekkeliler “Arkadan Muhammed oraya bir gece-
de gidip geldiini iddia ediyor.” dediler. Hz. Ebu Bekir “O söylemise dorudur.” diyerek Hz.
Peygamber’i (as) onaylad. Hz. Ebu Bekir’in bu tavr Mekkelileri iyiden iyiye çileden çkard.
Bu olay Peygamberimize (as) yeni bir azim ve güç verdi, inananlarn da imanlarn güç-
lendirdi. Bu yolculukta Resûlullah’a (as), bütün ümmetinin cennete kabul edilecei müj-
delendi. çlerinden günahkâr olanlarn da -eer affedilmezlerse- bir süre cehennemde
cezalandrldktan sonra cennete alnaca bildirildi. Ayrca Bakara Suresinin “Âmene’r-
resûlü...” diye balayan son iki âyeti ile be vakit namaz armaan edildi.
7 Medine’ye Hicret
Peygamberimiz (as), yine bir gün panayrda insanlar slâm’a davet ediyordu. Yesrib’den
(Medine) gelen bir grupla karlat. Alt kiiydiler, Peygamberimizi (as) dikkatle dinle-
diler. Müslümanl kabul ettiler ve seneye tekrar görümek üzere sözletiler. Bu süre
içinde Yesribliler tandklarna slâm’ anlattlar. Bir sene sonra Mekke’ye gelen on iki
Yesribli, Akabe’de Hz. Peygamber’le (as) gizlice görütüler. Peygamberimiz (as) Medi-
nelilere slâm’ anlatmas için Mus‘ab b. Umeyr’i gönderdi. Bir yln sonunda Medine’de
slâm’n girmedii ev kalmamt. Medineliler gerçek huzuru slâm’da bulmulard.
Ertesi yl yine panayr vakti gelmiti. Peygamberimizin (as) Yesriblilerle görümesi-
nin üzerinden bir yl geçmiti. Mekke’ye Yesribliler büyük bir grupla tekrar gelerek
Akabe’de gizlice Hz. Peygamber’le
n Mescidü’l-Bey’a: Medinelilerin Akabe’de Peygamberimizle (as)
(as) ve onun amcas Abbas’la görütü- görütükleri yerde bugün bulunan mescit.
ler. Peygamberimizden (as) Medine’yi
ereflendirmesini istediler. Her güç-
lüe kar koyacaklarna, canlarn,
mallarn, çocuklarn ve elerini nasl
koruyorlarsa onu da öyle koruyacak-
larna dair söz verdiler.
79
2. ÜNTE
Mekkelilerin Hain Plan
Medine’ye hicret izni çkm, hazrlklar balamt. Müslümanlar birbiri ardndan Yesrib’e
göç ediyorlard. Hz. Peygamber (as) ise Mekke’de, Allah’tan kendisi için gelecek izni
bekliyordu. Medine’ye hicret Mekke’de beklenmeyen bir gelimeydi. Müslümanlarn
Medine’ye gitmeleri mürikleri daha da öfkelendirdi. slâm’n Medine’de yaylmas onlar
için büyük bir tehlike olabilirdi. Toplanarak haince bir plan yaptlar; Peygamberimizi (as)
öldüreceklerdi. Fakat Araplarda kan davas yaygn olduu için yeni bir kan davasnn
balamasndan endie ediyorlard. Buna da bir çözüm buldular; her kabileden bir kii se-
çilecek, Hz. Peygamber’e (as) birlikte hücum edilecekti. Böylece Peygamberimizin (as)
ailesi bütün kabilelere kar birden kan davas gütmeyi göze alamayacakt.
Cebrâil, Peygamberimize (as) bu haince plan haber verdi. Allah’tan hicret izni gelmi-
ti. Kendisinde Mekkelilerin emanetleri vard. O, dümanlarna da ait olsa hiç kimsenin
emanetine ihanet etmezdi. Onlar teslim etmesi için Hz. Ali’yi orada brakt. Müriklerin
üphelenmemeleri için yatanda birinin yatmas gerekiyordu. Hz. Ali onun yatana yatt
ve Peygamberimiz (as) mürikler evi sarmlarken aralarndan geçip gitti. Bu büyük bir
mucizeydi, çünkü müriklerin hiçbiri onu görmedi.
Zorlu Bir Yolculuk
Hz. Ebu Bekir onun en yakn arkadayd. Bu kutlu ve zorlu yolculukta Sevgili Peygambe-
rimize (as) yol arkadal da ona nasip oldu. Birlikte yola çktlar. zlerini kaybettirmek için
Mekke’nin yaknlarndaki Sevr Maaras’na saklandlar.
n Sevr Maarasnn bulunduu Sevr Da
80
1. KUR
Siyer
n Hicret güzergâhn gösteren harita

Mürikler sabaha doru eve girince akn-
la uradlar, Hz. Peygamber (as) yoktu.
Fazla yol alamayacan düünerek peine
dütüler. Peygamberimizi (as) bulana ödül
olarak yüz deve vermeyi vaat ettiler. Her-
kes onun peindeydi. Hatta bir keresinde
maarann azna kadar geldiler. Fakat içe-
riye bakmay akl edemediler. Uzun zaman-
dr kimse buraya uramam gibiydi, çünkü
maarann az örümcek alaryla örülmü
ve bir çift güvercin de girie yuva yapmt.
Yesrib’deki Müslümanlar Peygamberimizin

(as) yola çktn örenmiler, her gün he-
yecanla onun gelmesini bekliyorlard. Pey-
gamberimiz (as) ve Hz. Ebu Bekir maara-
da üç gün geçirdikten sonra yola çktlar
ve Kuba’ya vardlar. Burada bir süre dinlendiler. Hz. Peygamber (as) Kuba’da kald
birkaç gün içinde burada yapmnda kendisinin de çalt bir mescit yaptrd. Cuma
günü Kuba’dan ayrldlar. Ranuna vadisine geldiklerinde ilk cuma namazn kldlar ve
tekrar yola çktlar. Ksa bir süre sonra Yesrib uzakta belirmiti. Peygamberimizin (as)
geldiini duyan Yesribliler yollara döküldüler, Yesrib’de bu zamana kadar böyle bir
coku görülmemiti. “Hogeldiniz” nidalar her yere yaylyor, Yesribliler Peygamberi-
mizi (as) misafir etmek için birbirleriyle yaryorlard. Hz. Peygamber (as) kimseyi incit-
meden bir çözüm yolu
buldu. Devesi Kasva’y n Kuba Mescidi
serbest brakt, deve-

si hangi evin önünde
durursa orada misafir
olacakt. Kasva bo
bir arsada durdu. Ar-
saya en yakn ev Ebu
Eyyub el-Ensarî’nin
eviydi. Peygamberimiz
(as) yedi ay bu evde
misafir oldu.
81
2. ÜNTE
TAMAMLAYAN
MLAYAN HANGS?
Aadaki diziler hangi seçeneklerle tamamlanmal?
Aralarndaki mantksal ilikiyi kurarsanz bu sorunun cevab size çok kolay gelecek.
1 Ramazan Hira Cebrâil Alâk Suresi ????

a lk Vahiy b kinci vahiy
2 Hatice Ali Zeyd Ümmü Eymen ????

a Ebu Bekir b Ömer
3 Yasir Sümeyye ???? Bilal

a Ammar b Ebu Talib
4 Mekke Mescid-i Haram Kudüs ????
a Mescid-i Nebevî b Mescid-i Aksâ
5 Mekke ???? Ranuna Yesrib
a Habeistan b Kuba
6 Ebu Cehil ???? Ümmü Cemil

a Ebu Leheb b Hz. Hamza
82
1. KUR
Siyer
SMLER KARIMI!
Aada Mekke döneminde Müslüman olanlarn isimleri yer alyor. Ancak Müslümanlarn
isimlerinin arasna yanllkla Müslüman olmayanlarn isimleri de karm. Müslüman
olmayanlar belirleyiniz.
Mus‘ab b. Umeyr
eh eb e kir
Eb uL uB
Eb
Yasir
Bilal za Hatice
Ham
m ar
Am
Ümm
ü Gü
Rukiye lsüm
Ebu Cehil
Zeyn
ep
Sümeyye Osman
Kim
KM DED?
?
Aadaki sözleri kimler söylemiti? Hatrladnz m?
Kim? Kim?
“Yemin
ederim ki Allah seni
hiçbir zaman utandrmaz.
“Beni Sen akrabalarn gözetirsin, her
örtün, beni “Bir zaman doruyu söylersin. htiyac
örtün.” elime günei, bir olana yardm eder, fakiri doyurur,
elime de ay verseler, misafirini en iyi ekilde arlarsn.
ölürüm de davamdan Hep hakllarn yannda yer alr,
vazgeçmem!” onlara yardmc olursun.”
Kim?
Kim?
“Bu, Allah’n
Musa’ya (as) ve sa’ya (as)
Mekkeli
gönderdii mesajdr. Umarm
mürikler “Arka-
toplumun seni bu topraklardan
dan Muhammed (as)
çkard günlerde hayatta olur “O söylemise
bir gecede Kudüs’e gidip
da sana yardm ederim.” dorudur.” diyerek
geldiini iddia ediyor.”
dediinde... Hz. Peygamber’i (as)
onaylad.
83
3. ÜNTE
Bir Peygamber Olarak Hz. Muhammed (as): Medine Dönemi
Hz. Muhammed’in (as)

1 Medine’deki lk Faaliyetleri
Hicret, Yesrib’e göç eden muhacirler ve onlara kaplarn açan Yesribli ensar için yeni bir
dönemin balangcyd. Zorluklara birlikte katlanacak, mutluluklar beraber yaayacaklard.
Yesrib Medinetü’r-resûl’dü artk, yani Hz. Peygamber’in (as) ehri. Yesrib bundan sonra bu
isimle anlmaya balad. Zaman içinde de ksaltlarak sadece “Medine” ad kullanlr oldu.
Peygamberimiz (as) vakit geçirmeden slâm kardeliinin temellerini att. Muhacirler

Mekke’den canlarn zor kurtarp bütün mallarn brakarak gelmilerdi. Hz. Peygamber (as)
muhacirlerle ensar karde ilan etti. Her bir Medinelinin, hicret eden bir kiiyi kardei kabul
etmesini ve onunla evini, parasn ve iini paylamasn istedi. Bu kardelik anlamas insanlk
tarihinde ei görülmemi bir ilkti.
Mescid-i Nebevî na Ediliyor
Peygamberimiz (as) hicret ederek Medine’ye gelince devesi iki yetim kardee ait bir arsa-
ya çökmütü. Hz. Peygamber (as) arsay onlardan satn ald. Buraya Müslümanlarn otu-
rup görüebilecekleri, dinleri slâm’ ve kitaplar Kur’an’ örenebilecekleri, birlikte ibadet
edebilecekleri bir mescit yaptrd. Sevgili Peygamberimiz de (as) ashabyla birlikte mes-
cidin yapmnda çalt. “Mescid-i
Nebevî” ad verilen bu mescit,
n Mescid-i Nebevî
Müslümanlarn en kutsal saydklar
üç mescitten biri olacakt.
Mescid-i Nebevî’nin hemen yan

bana hem okul hem yatakhane
olarak kullanlmaya uygun büyük-
çe bir oda ina edildi. Bu büyük
odaya “suffa” ad verildi. Burada
hem slâm’n öretildii dersler
yaplyor, hem de kalacak yeri ol-
mayan sahabîler barnyorlard. Suffa ksa sürede Medine’de ilmin merkezi oldu. slâm’
örenen ve burada kalanlara Ashab- Suffa deniyordu ve bunlar Peygamberimizin (as)
gözetimindeydi. Çou zaman geçimlerini dier sahabîler ve Hz. Peygamber (as) karl-
yordu. Ashab- Suffa ise Peygamberimizden (as) Allah’n emirlerini örenerek hayatlarn
ensar: Mekke’den Medine’ye hicret eden Sevgili Peygamberimizi (as) ve arkadalarn Medine’ye kabul
eden ve onlara her türlü yardm yapan Medineli Müslümanlar.
muhacir: Müriklerin dayanlmaz bask ve ikencelerinden dolay yurtlarndan ayrlp göç etmek zorunda
84 kalan Mekkeli Müslümanlar.
1. KUR
Siyer
sürdürüyorlard. Hz. Peygamber’in (as) söyledii her söz onlar için bir hazine deerin-
deydi. Onlar slâm’ insanlara öretecek, yeni nesillere aktaracak en deerli kiilerdi.
Mescid-i Nebevî’ye bitiik baz odalar da yapld, Peygamberimiz (as) ve ailesi de bu

ksma yerleti.
2 Dier nanç Mensuplaryla likileri

Peygamberimiz (as) gelmeden önce Medine farkl kabilele-
rin çatma hâlinde yaad bir ehirdi. slâm bütün ayrlkla-
r giderdi, herkesi bir araya getirdi. ehre bar hâkim oldu.
Medine ayn zamanda farkl dinlerden çeitli gruplarn

bulunduklar bir ehirdi. Yahudiler, putperestler, Müslü-
manlar hep birlikte yayorlard. ehirde birliin ve dü-
zenin kurulmas gerekiyordu. Peygamberimiz (as) bütün n Hz. Peygamber (as)
gruplar toplayarak bir anlama imzalad. Bu anlamaya geldiinde Medine’de
Yahudilere ait olan
göre her grup kendi kurallaryla yönetimini sürdürecek- topraklar
ti. Farkl gruplar arasnda anlamazlk çkarsa son karar

Peygamberimiz (as) verecekti. Medine’yi beraberce d
tehlikelerden koruyacaklar; birbirlerinin dümanlaryla
i birlii yapmayacaklard. Bu anlama, Medine’de farkl
inançtaki insanlarn birlikte yaamalarn güvence altna
alan yazl bir metin oldu.
3 Medine’de slâm’ Anlatma Faaliyetleri

Medine’de, Peygamberimizin (as) hicretiyle birlikte yeni bir dönem balad. Medine,
kabile kavgalarnn ve savalarn hüküm sürdüü bir yer deildi artk. Ad Yesrib’den
Medine’ye dönüürken ehirde büyük deiiklikler de yaand; kin ve nefret, yerini bar-
a ve kardelie, mutluluk ve huzura brakt.
Bütün Müslümanlar el ele vererek slâm’n aydnlk mesajlarn kalpten kalbe, gönülden
gönüle ulatrdlar. Mescid-i Nebevî ve Suffa, Medine’de slâm’n merkezi olmutu. Bu-
rada örenilen Allah’n mesaj, bütün dünyaya günbegün yaylyordu.
Yeni dine kar büyük bir ilgi vard. Medine’ye kabileler ve heyetler geliyor, bunlar Mescid-i
Nebevî’de karlanyordu. Hz. Peygamber (as) gelenlere slâm’ evkle anlatyordu.
Ashab- Suffa da bu konuda Peygamberimizin (as) en büyük yardmclaryd. Kendilerine
85
3. ÜNTE
slâm anlatlan kabilelerin temsilcileri ve heyetler, yurtlarna beraberlerinde Suffa’dan

hocalarla dönüyorlard. Bu sahabîler, gönderildikleri yerlerde Hz. Peygamber’den (as)
örendiklerini en iyi ekilde anlatyorlard.
Mekkelilerin slâm’ Yok Etme Çabalar
slâm günei Medine’den parlyor, Mekkeliler ise endie içinde kendilerince bu duruma
çareler aryorlard. slâm bir an önce yok edilmeliydi, yoksa Müslümanlar Mekke için
büyük bir tehlike oluturacaklard.
Mekkeliler Medine çevresindeki Arap ve Yahudi kabilelerini Müslümanlara kar sürekli

kkrtyorlar, Müslümanlara saldrrlarsa kendilerine yardm edeceklerine dair söz veri-
yorlard. Mekkelilerin dümanca tavrlar sava kaçnlmaz hâle getirmiti. Allah, Müs-
lümanlara sava izni verdi. Bedir denilen yerde Mekkelilerle karlaan Müslümanlar,
çetin bir mücadele sonucunda zafere ulatlar. Bedir Sava Müslümanlar için ilk büyük
zaferdi. Mekkeli müriklerse yas tutuyorlard, çünkü her evden en az bir kii bu savata
ölmütü. Bedir yenilgisinin acs Mekkelileri daha da hrslandrm, Müslümanlardan öç
almak için yeminler etmilerdi.
Yahudi kabilelerinin de kkrtmasyla Mekkeliler bir yl aradan sonra yeni bir sava için ha-
zrlklarn tamamlayarak Uhud Da etrafnda Müslümanlarla kar karya geldiler. Uhud
Sava, Müslümanlarn en ac günlerinden biri oldu. Çok iddetli bir sava gerçekleti, Müs-
lümanlar bir ara Hz. Peygamber (as) öldürüldü zannederek dalma noktasna geldiler. Onu
sa olarak görünce yeniden toparlandlar, fakat bu savata büyük kayplar verildi. Sevgili Pey-
gamberimizin (as) amcas
n Uhud Sava’nn yapld alan
Hz. Hamza ve Medine’ye
slâm’ anlatmak üze-
re gönderilen Mus‘ab,
Uhud’da ehit edilenler
arasndayd.
Uhud’da cesaretleri ar-

tan Mekkeliler bir müd-
det sonra yeniden sava
hazrlna giritiler ve
tekrar bir ordu toplad-
lar. Amaçlar Medine’ye saldrp slâm’ tamamen ortadan kaldrmakt. Medine’ye gel-
diklerinde çok ardlar, çünkü Medine’nin çevresi hendeklerle çevriliydi. Daha önce
kayser: Bizans hükümdarlarna verilen isim.

necai: Habeistan hükümdarlarna verilen isim.
86
1. KUR
Siyer
böyle bir savunma ekli görmemilerdi. Günlerce bu hendekleri amaya çaltlar fakat
hendekleri bir türlü geçemiyorlard. Bu hendekler onlara büyük bir hayal krkl yaatt.
Hendek Sava’yla müriklerin slâm’ yok etme ümitleri tamamen tükendi.
Hudeybiye Anlamas
n Hudeybiye Antlamas’nn yapld yer
Müslümanlar Mekke’den ayrlal tam
alt yl geçmiti. slâm hzla yaylrken
Mekkeliler korku ve çaresizlik içindey-
diler. Hendek Sava’ndaki baarsz-
lklar da bu korku ve çaresizlii derin-
letirmiti. Tam da bu srada Hz. Pey-
gamber (as) ve arkadalar umre için
Mekke’ye doru yola çktlar. Mekkeli-
ler Müslümanlarn sava için geldiini
zannederek korkuya kapldlar. Sevgili Peygamberimize (as) anlama teklif ettiler. Böy-
lece Mekkeliler ve Müslümanlar Hudeybiye’de bir anlama yaptlar. Anlamaya göre
iki taraf birbirleriyle savamayacak, Müslümanlar bir sonraki sene Kâbe’yi ziyaret ede-
bileceklerdi. Mekkelilerden biri Müslüman olur da Medine’ye snrsa Mekkelilere geri
verilecek, Müslümanlardan biri dininden dönerek Mekkelilere snrsa Müslümanlara
verilmeyecekti. ki tarafn anlamal olduu kabileler vard ve onlar da bu anlamaya
dâhildi. Mekkeliler bu anlamaya çok sevindiler. Çünkü anlama maddelerinin çounun
kendi yararlarna olduunu düünüyorlard. Ancak bu maddelerin kimin yararna ol-
duunu Allah’tan bakas bilemezdi. Müslümanlar sessiz kalarak Allah’n Resûlü’ne (as)
itaat ettiler; biliyorlard ki Allah, peygamberinin yüzünü kara çkarmazd.
Komu Ülkelere Gönderilen Mektuplar

Hudeybiye Anlamas sayesinde Mekkelilerden Müslümanlara uzun bir süre zarar gel-
meyecekti. Müslümanlar slâm’ yayma faaliyetlerine daha da hz verdiler. Peygamberi-
miz (as) gönderdii mektuplarla çevre ülkelerdeki hükümdarlar ve yöneticileri slâm’a
davet ediyordu. Gelen elçiler tepkileri Hz. Peygamber’e (as) bildiriyorlard.
Bizans Kayseri, Peygamberimizin (as) elçisini iyi karlamt. Hz. Peygamber’le (as) ilgili
aratrmalar yaptrm, onun güvenilir bir kimse olduunu örenmiti. Ancak hükümdar
kendi toplumunun ve din adamlarnn tepkisinden çekindiinden olsa gerek slâm’ ka-
bul etmedi. Elçiyi hediyelerle gönderdi.
Habeistan Necaisi slâm’a en yakn hükümdard. Habeistan, Müslümanlarn ilk hic-
ret mekânyd. Necai, slâm’ kabul ederek Peygamberimize (as) balln bildirdi.
Habeistan’a gelen elçinin oradaki Müslümanlara da bir müjdesi vard, artk Müslüman-
lar Medine’de rahatt. Bu haberle Hz. Peygamber’i (as) ve memleketlerini çok özleyen
oradaki Müslümanlar Habeistan’dan ayrlarak Medine’ye geldiler.
87
3. ÜNTE
Msr Mukavks da elçiyi iyi ekilde arlayanlardand. Fakat slâm’ kabul etmedi. Gön-
derdii hediyelerle dostluunu gösterdi.
En sert tepki ran’daki Sasani Kisrasndan geldi. Kisra, kendisine gönderilen slâm’a da-
vet mektubu okunduunda öfkesinden mektubu yrtp att. Elçiye hakaretler etti ve Hz.
Peygamber’in (as) öldürülmesi için Yemen’deki valisi Bazan’a emir gönderdi. Bazan he-
men Medine’ye iki elçi yollad. Bu srada Kisra, olu tarafndan öldürüldü. Ancak bundan
Bazan’n da, gönderdii elçilerin de henüz haberi yoktu. Peygamberimiz (as) ise durum-
dan vahiy yolu ile haberdar olmutu. Peygamberimiz (as) elçilere Kisra’nn öldürüldüü-
nü söyleyince çok ardlar ve hemen Yemen’e giderek haberi Bazan’a ulatrdlar. Ksa
süre sonra Yemen’den Peygamberimizi (as) çok sevindiren bir haber geldi. Yemen valisi
Bazan, Peygamberimizin (as) verdii haberin doruluunu örenince onun peygamber
olduunu anlam ve halkyla birlikte Müslüman olmutu. Artk o, Hz. Peygamber’e (as)
bal Yemen valisiydi.
4 Mekke’nin Fethi
Hudeybiye Anlamas’nn üzerinden iki yl geçmiti. Mekkelilerin anlamal olduu bir ka-
bile Müslümanlara saldrd ve onlar da bu saldry desteklediler. Böylece Mekkeliler anla-
may bozmu oldular. Resûlullah (as) buna çok üzüldü ve gizlice hazrlklara balad.
Mekkeliler sözlerinde durmamlard. Yaptklar hatann farkndaydlar ve bu sebeple
Müslümanlarn Mekke’ye saldrmalarndan korkuyorlard. Ebu Süfyan’ Medine’ye gön-
dererek tekrar bir anlama yapmay teklif ettiler. Ancak Peygamberimiz (as) kabul etme-
di. Ebu Süfyan Mekke’ye eli bo dönmek zorunda kald.
Müslümanlar hazrlklar tamamlannca on bin kiilik bir orduyla Mekke’ye doru yola
çktlar. Mekkeliler Müslümanlar gördüklerinde büyük bir korkuya kapldlar. Çünkü yl-
larca Müslümanlara ikenceler yapmlar, onlara çok kötü davranmlard.
Müslümanlar Mekke’yi savamadan aldlar. Peygamberimiz (as) Mekkelilere öyle
sesleniyordu: “Evine girenler güvendedir. Ebu Süfyan’n evine girenler güvendedir.
Kâbe’dekiler güvendedir.” Hz. Peygamber (as) Kâbe’ye gelerek bütün putlar krd.
Müslümanlar Kâbe’yi tavaf ettiler ve namaz kldlar. Mekkeliler çaresiz bir hâlde Hz.
Peygamber’in (as) kendilerini cezalandrmasn bekliyorlard. Fakat Peygamberimiz
(as) onlar affettiini açklad.
5 Veda Hutbesi
Arap Yarmadas’nda slâmiyet yaylm, Mekke’nin fethinin üzerinden bir yl geçmiti.
Sevgili Peygamberimiz (as) o yl bütün Müslümanlar Mekke’ye hac için davet etti.
Bunun üzerine on binlerce Müslüman Mekke’ye geldi. Bu, slâm’n büyük bir zaferiydi.
kisra: Sasani hükümdarlarna verilen isim.

88 mukavks: Msr hükümdarlarna verilen isim.
1. KUR
Siyer
Veda Hacc ad verilen bu büyük bulumada

Peygamberimiz (as) yeni vahyolunan Mâide
A
Bugün sizin için dininizi kemale erdirdim.
Suresi’nin 3. ayetini Müslümanlara okudu. Size nimetimi tamamladm ve sizin için din
Peygamberimiz (as), hacc tamamladktan olarak slâm’ seçtim.
sonra bütün Müslümanlara bir konuma yapt. 5 / Mâide Suresi, 3. ayet
“Veda Hutbesi” ad verilen bu konumada, Hz.
Peygamber (as) slâm’n ilkelerini ve toplumsal
hayata dair kurallarn vurgulad. Resûlullah (as), Veda Hutbesi’yle haramlar ve helâlleri
Müslümanlara tekrar hatrlatt. Faizin ve kan davasnn kaldrldn haber verdi. Bütün
Müslümanlarn eit olduunu ve birbirlerine kenetlenmeleri gerektiini söyledi. Bütün
Müslümanlardan slâm’ tebli ettii konusunda kendisine ahitlik etmelerini istedi.
Peygamberimizin (as) bu konumasnda okuduu Mâide Suresi’nin 3. ayeti ile slâm’n

vahiy süreci tamamland. Peygamberimiz (as) bu son konumasnda Müslümanlara reh-
ber olarak Kur’an’ ve sünnetini brakyordu. Müslümanlar bu iki kaynaktan sapmadkla-
r sürece doru yolda ilerleyeceklerdi.
6 Vefat
Peygamberimiz (as) hacdan döndükten ksa bir süre

sonra hastaland ve durumu gittikçe arlat. Namaz- BLYOR MUYDUNUZ?
s)
lar kldramaz hâle gelmiti. Hz. Ebu Bekir cemaate
Sevgili Peygamberimizin (a
...”
imamlk yapyordu.
son sözünün “En yüce dosta
?
Son günlerinde Hz. Peygamber (as) biraz iyileir gibi olduunu biliyor muydunuz
oldu. Mescide gelerek ashabyla namaz kld. Namaz-
dan sonra onlarla konuarak kimin kendinde bir alaca ve hakk varsa rahatça söyleme-
sini istedi. Bu, ashabnn onu son görüü oldu.
Peygamberimizin (as) hastal on üç gün sürdü. Altm üç yanda, “En yüce dosta...”
diyerek hayata gözlerini yumdu. Müslümanlar akndlar, Hz. Peygamber’in (as) vefat
ettiine inanamadlar. Bazlar “O ölmedi.” diye haykryor, vefat ettiini söyleyenleri öl-
dürmekle tehdit ediyordu. Hz. Ebu Bekir ksa
n Hz. Peygamber’in (as) defnedildii yer (Hücre-i Saadet)
bir konuma yaparak ashab sakinletirdi. “Kim
Hz. Muhammed’e (as) ibadet ediyorsa bilsin ki o
öldü. Kim de Allah’a ibadet ediyorsa bilsin ki o
diridir ve asla ölmez.” dedi.
Peygamberimiz (as) 632 ylnda vefat ettii yere,

ei Hz. Aie’nin odasna defnedildi.
89
3. ÜNTE
Bir Peygamber Olarak Hz. Muhammed (as): M
Medine Dönemi
DOÚRU CEVABI YUVARLAK ÜÜNE AL!

AßaÛÝdaki cmlelerde boß bÝrakÝlan kÝsÝmlara gelmesi gereken seeneÛi yuvarlak iine alÝnÝz.
1
..... Peygamberimizin (as) yerine imamlÝk yaptÝ. Hz. Ebu Bekir Hz. mer
2
Peygamberimiz (as) ..... odasÝna defnedildi. Hz. AißeÕnin Hz. Ebu BekirÕin
3
Peygamberimiz (as) vefat ettiÛinde É.. yaßÝndaydÝ. 63 53
4
Peygamberimizin (as) vefat ettiÛi ßehir ......Õdir. Medine Mekke
5
Peygamberimizin (as) Veda HutbesiÕnde okuduÛu ayet, ......tir. Mide 3. ayet Alk 1. ayet
6 Peygamberimiz (as) vefat ettiÛinde insanlarÝ
sakinleßtirmek iin KurÕanÕdan ayet okuyan kißi ......Õdir. Hz. Ebu Bekir Hz. Ali
HARF SIRASI
Her kutucuktaki sayÝnÝn yerine alfabedeki sÝrasÝnda onun yerinde olan harfi
yazÝnÝz. Gizli kelimeleri bulunuz.
6 17 22 1 21 E N S A R
10 1 2 6 23 12 22 24 1 17
10 12 3 21 6 24
10 25 5 6 28 2 12 28 6
12 22 21 1
14 25 2 1
14 25 5 26 22
16 6 5 12 17 6
16 6 14 14 6
16 6 22 3 12 24
16 25 10 1 3 12 21
25 10 25 5
28 6 22 21 12 2
90
1. KUR
Siyer
VEDA HUTBESÜNDEN ÜNCÜLER

Tersten okuyun ve doÛrusunu siz yazÝn!
1) .rÝtßÝmlÝrÝdlak Ýralavad nak ntB

ÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉ
2) .riditenns ninirebmagyep ev mireK Ý-naÕruK Ýbatik

nÝÕhallA ralnO .muroyÝkarÝb tename iki eziS
3) .rÝdzÝnÝnalo ÝlÝgyas ko ne anÕO zÝnÝnalo iltemyÝk

ne adnÝtak hallA
4) .zÝnÝzay zis ed ycndrd karayuko inÕisebtuH adeV

L ER
Hz. PeygamberÕin
(as) hayatÝndaki ÜL K
ilklerin cevaplarÝnÝ biz Hz. Hatice
yazdÝk. Siz de bu ilkin Hz. PeygamberÕin (as) ilk eßidir.
ne olduÛunu altÝna Hz. PeygamberÕe (as) ilk iman edendir.
yazÝnÝz.
Habeßistan
Bedir SavaßÝ
ÉÉÉÉÉ..............É..................... ÉÉÉÉÉ..............É.....................
Alk SuresiÕnin ilk beß ayeti KsÝm
ÉÉÉÉÉ..............É..................... ÉÉÉÉÉ..............É.....................
Ranuna vadisi Yasir ve Smeyye

ÉÉÉÉ..............É..................... ÉÉÉÉÉ..............É.....................
91
Hazrlk Sorular
1. yi bir insanda bulunmas gereken özellikler nelerdir? Listeleyiniz.

2. “Kul hakk” denildiinde neleri anladklarn aile bireylerinize sorup
cevaplarn not ediniz.
3. Aada Allah’n sevdii insanlarn özelliklerini ifade eden ayetlerin
numaralar verilmitir. Kur’an- Kerim mealinden okuyunuz.
2 / Bakara Suresi, 195 ve 222. ayetler
3 / Âl-i mrân Suresi, 76, 134, 146, 159. ayetler
5 / Mâide Suresi, 13 ve 93. ayetler
9 / Tevbe Suresi, 4-7 ve 108. ayetler
49 / Hucurât Suresi, 9. ayet
60 / Mümtehine Suresi, 8. ayet
61 / Saff Suresi, 4. ayet
4. Aada Allah’n sevmedii insanlarn özelliklerini ifade eden ayetlerin
numaralar verilmitir. Kur’an- Kerim mealinden okuyunuz.
2 / Bakara Suresi, 190, 205 ve 276. ayetler
3 / Âl-i mrân Suresi, 32, 57 ve 140. ayetler
4 / Nisâ Suresi, 36, 107 ve 148. ayetler
5 / Mâide Suresi, 64 ve 87. ayetler
6 / En’âm Suresi, 141. ayet
7 / A’râf Suresi, 31 ve 55. ayetler
8 / Enfâl Suresi, 58. ayet
22 / Hac Suresi, 38. ayet
28 / Kasas Suresi, 76-77. ayetler
30 / Rûm Suresi, 45. ayet
31 / Lokmân Suresi, 18. ayet
42 / ûrâ Suresi, 40. ayet
57 / Hadîd Suresi, 23. ayet
ahlak ^
ÜNTE
1
1. Ahlâk Nedir ve Ahlâkl nsan Kimdir?
2. Temizlik slâm’n Özüdür
3. Doruluktan Ayrlmayalm
4. Allah yilerle Beraberdir
5. slâm Sevgi Dinidir
6. Kul Hakkna Dikkat Edelim
1. ÜNTE
Güzel Sözler Söyleyip Güzel Davranlarda Bulunalm
1 Ahlâk Nedir ve Ahlâkl nsan Kimdir?
Ahlâk, insann özellikleri ve huylarnn bütünüdür. n-

BLYOR MUYDUNUZ?
san, bu özellik ve huylarnn etkisiyle iyi ya da kötü
davranlar sergileyebilir. Ahlâkl olmak en genel an- Ahlâk kelimesinin dilimize
la-
lamda öyle tanmlanabilir: “nsann güzel, doru ve Arapçadan geçtiini ve an
i
iyi davranlarda bulunmas; çirkin, yanl ve kötü olan mnn huy, davran özelli
?
davranlardan uzak olmasdr.” olduunu biliyor muydunuz
Kavram olarak ahlâkn ya da huyun hem olumlu hem de olumsuz taraf vardr. Ancak
ahlâk kelimesi yalnz bana kullanldnda genellikle olumlu bir anlam kastedilir. Olumlu
anlamda güzel davranl ve iyi huylu kimseler için ahlâkl denir. Huysuz olan ve kötü dav-
ranlara sahip kimseler için de ahlâksz nitelemesi kullanlr.
Müminlerin güzel ahlak sahibi olmalar slâm dininin temel amacdr. slâm dini en son
ve en mükemmel din olduu gibi onun ahlâk prensipleri de en son, en güzel ve en yüce
ahlâkî prensiplerdir. Son peygamber ve insanlarn en güzel huylusu Hz. Muhammed (as)
için Kur’an- Kerim’de “Sen elbette yüce bir ahlâka
Ben güzel ahlâk tamamlamak için
sahipsin.” (68 / Kalem Suresi, 4. ayet) buyrulmutur.
gönderildim.
Peygamberimiz (as) de “Ben güzel ahlâk tamamla-
Hadis-i erif
mak üzere gönderildim.” buyurmutur. Hz. Aie’ye
Resûlullah’n (as) ahlâk sorulduunda “Onun ahlâk Kur’an’d.” eklinde cevap vermi-
tir. Dolaysyla Sevgili Peygambermizi (as) örnek aldmzda en güzel ahlâkî prensipleri
de hayatmza geçirmi oluruz.
slâm ahlâknn temelinde Allah’n emir ve yasaklar vardr. Ahlâk, güzel davranlar yapp
bunlar birer huy hâline getirmeye; kötü davranlardan uzak durup kendini korumaya
çaba göstermektir. Ahlâkl insan da güzel davranlarla kendini gelitirip kötü davranlar-
dan uzak durmaya çalan insandr. Dinimize göre ahlâk ile iman birbirinin tamamlaycs-
dr. Çünkü ahlâkî ilkelere boyun emek ve yasaklardan kaçnmak imann gereidir.
Güzel ahlâk hem insann bizzat kendisine hem de içinde yaad topluma çok büyük
faydalar salar. Toplumsal huzur ve güvenin olumas, insanlarn mutlu olmas, iyi geçin-
me, sevgi, sayg gibi olumlu sonuçlara ancak güzel ahlâkl insanlar sayesinde ulalr.
mizan: Maher günü herkesin amellerinin tartlaca adalet terazisi.

94
1. KUR
Ahlâk
Övülen ve güzel görülen özelliklerden bazlar…

adalet güven
Müminlerin iman açsndan en mü-
arballk hogörü kemmel olan, ahlâk en iyi olandr.
alçak gönüllülük itidal (dengeli olmak) Hadis-i erif
ana babaya iyilik iyi niyetli olmak sayg

balayc olmak iyilik selamlamak
bakalar hakknda kanaat sevgi
olumlu düünmek kardelik sorumluluk
cesaret kusurlar ve hatalar efkat
cömertlik örtücü olmak
ükür (nimetlere ve iyilik-
çalkanlk misafirperverlik lere teekkür etmek)
doruluk nezaket temizlik
dostluk özverili olmak yardmlama
fedakârlk sabr
Mizana konan ameller arasnda güzel ah-
lâktan daha ar gelecek hiçbir ey yoktur.
Hadis-i erif
Yerilen ve çirkin görülen özelliklerden bazlar…
acmaszlk hilecilik A
Kim bir iyilik yaparsa ona on kat karlk
aç gözlülük iftira
vardr. Kim de bir kötülük yaparsa o da
alayclk ikiyüzlülük sadece o kötülüün misliyle cezalandrlr
aldatmak inatçlk ve onlara zulmedilmez.
arabozuculuk israf 6 / En’âm Suresi, 160. ayet
bencillik kabalk
öfke
cahillik kskançlk
riya (gösteri)
cimrilik kibir
sövmek
dedikoduculuk kin
tembellik
emanete hyanet korkaklk
yalan
hakaret etmek küskünlük
zulüm
hrszlk lakap takmak
ki özellik vardr ki bir müminde asla bir
araya gelmez: Cimrilik ve kötü ahlâk.
Hadis-i erif
95
9
1. ÜNTE
2 Temizlik slâm’n Özüdür
Temizlik, akln, kalbin, bedenin, yiyeceklerin, içeceklerin, giyeceklerin ve çevrenin maddî

pisliklerden arndrlmas, manevî kirlerden uzak tutulmasdr. nsan ruhen arnmak, ken-
disine sknt veren manevî kirlerden temizlenmek ihtiyac duyar. Ayn zamanda maddî
pisliklerden temizlenmeye, vücudunu, elbiselerini ve çevresini temiz tutmaya da gerek
duyar. Hz. Peygamber’in (as) “Temizlik imandandr.” buyurmas temizliin dinimizdeki
önemini gösterir. slâm dini temizlie son derece önem vermi, ibadetleri yerine getir-
mek temizlik artna balanmtr.
Temizlik salk için de çok önemlidir. Temiz insanlar temizlie dikkat etmeyenlere göre
hem beden hem de ruh bakmndan daha salkl olurlar. Mutluluun en önemli artla-
rndan biri kiinin maddî ve manevî kirlerden arnmas ve temiz olmasdr. Temizlik; akl,
kalp, beden, yiyecek, giyecek ve çevre boyutlaryla ele alnabilir.
Kalp ve Akl Temizlii
Kalp temizlii, kalbin her türlü kötü düünceden arndrlmas, irk, küfür, zulüm gibi kö-
tülüklerden uzak tutulmasdr. Kalbin temiz olabilmesi için her eyden önce iman nuruy-
la aydnlatlmas gerekir. man nuruyla aydnlanan kalp, manevî kirlerden daima uzak
durarak temizlenir.
Akl temizliinin ilk adm; akln salkl ileyiini engelleyen içki ve uyuturucu gibi kötü
alkanlklardan kaçnmaktr. Akl salnn korunmas anlamna gelen bu ilk adm, bask
ve zulüm gibi kötülüklerden arnma; fitne, fesat, hile, yalan gibi çirkinliklerden uzak dur-
ma ile desteklenerek sürdürülür.
Hz. Peygamber (as) bütün yaantsyla kalbini ve akln temiz tutmann sembolü olmutur.
O, slâm öncesinde hiçbir kötülüe yaklamamt. O Mekkeliler tarafndan güvenilir, iyi
bir insan olarak bilinirdi. Yalan söyledii hiç iitilmemiti. nsanlara merhamet eder, hiç
kimsenin kötülüünü istemezdi. Zulmedenlerin karsnda durarak çaresizlerin yannda
yer alrd. Peygamberlik görevi baladktan sonra insanlar onun doruluundan, güve-
nilirliinden etkilenerek de slâm’a girmilerdi.
Hz. Peygamber (as) Müslümanlara en güzel örnekti. Kimseye kötü bir söz söyledii gö-
rülmemiti. Houna gitmeyen bir davran görürse uyarr veya holanmadn yüz ifa-
desinden belli ederdi. Rabbine sürekli dua eder, peygamber olmasna ramen her gün
balanmay dilerdi. Onun bu davran, müminlere çok güzel bir örnektir. Çünkü töv-
be, müminler için manevi bir temizliktir. Kulun hatalarndan vazgeçmesi, piman olup
Allah’tan özür dilemesi eklinde yapt bir temizlik… Tövbe, gönlümüzde oluan kusur
96
1. KUR
Ahlâk
lekelerinden arnmaktr. Ruhumuzu temizlemek, vicdanmzn yaralarn tedavi etmek-

tir. Aklmz kötülük ve çirkinliklerin necasetinden paklamak, iyi ve güzel olana doru
yönlendirmektedir.
Beden Temizlii
Dinimizde abdest ve boy abdesti gibi temizlik uygulamalar emredilmi ve bunlar ibadet-
lerin ön art olarak görülmütür. Peygamberimiz (as) güzelce abdest alanlardan günah-
larn dökülerek çkp gideceini, her organ ykandkça o organla ilenen günahlarn affe-
dileceini müjdeler. Dolaysyla abdest insan maddî pisliklerden temizledii gibi manevî
kirlerden de arndrmaktadr.
Peygamberimiz (as) hiç olmazsa haftada bir kere (özellikle cuma günü) vücudun tama-
men ykanmasn tavsiye etmitir. “Her cuma günü ykanmak, yetikin her insann boynu-
na borçtur.”
Ayrca Resûlullah (as) “Eer müminlere güçlük verecek olmasaydm onlara her namaz
öncesinde misvak kullanmay emrederdim.”; “Yemekten önce ve sonra el ykamak yemee
bereket getirir.” buyurmu, el, az ve di temizliine verdii önemi ifade etmitir. Bunla-
ra ek olarak trnak, saç, sakal, byk temizlii, beden temizlii, güzel koku sürünmek gibi
kiisel bakm gerektiren konularda da titiz davranlmasn emretmitir.
Peygamber Efendimiz (as) öyle buyurmutur: “üphesiz ki benim ümmetim, kyamet gü-
nünde abdest izlerinden dolay yüzleri nurlu, elleri ve ayaklar parlak olarak çarlacaktr.
Yüzünün nurunu artrmaya gücü yeten kimse bunu yapsn.”
Peygamberimiz (as) beden temizliine çok önem verirdi. Temizliin imandan olduunu
söylerdi. Yemek yemeden önce ve yemek yedikten sonra mutlaka ellerini ykar, dileri-
nin temizliine dikkat ederdi. Güzel kokular kullanmay sever, ashabna da temizlie dik-
kat etmelerini hatrlatrd. Soan, sarmsak gibi koku verici yiyecekleri yiyenlerin camiye
gelmemeleri konusunda ashabn uyarrd.
Yiyecek ve Giyecek Temizlii
Dinimiz, yediklerimizin ve içtiklerimizin temiz olmasna büyük önem verir. Yiyecek ve

içeceklerde arayacamz ilk özellik manevi temizlikleri, yani helâl olmalardr. Bu konu-
da Peygamber Efendimiz (as) öyle buyurmutur: “Allah temizdir, sadece temiz olanlar
kabul eder.” Kur’an- Kerim’de de “Ey iman edenler! Eer siz ancak Allah’a kulluk ediyor-
97
1. ÜNTE
sanz, size verdiimiz rzklarn iyi ve temizlerinden yiyin ve Allah’a ükredin.” (2 / Bakara
Suresi, 172. ayet) buyurulmaktadr.
Hz. Peygamber (as) yediklerinin helâl olmasna dikkat ederdi. Ashabna da helâl yoldan
kazanmalarn öütler, sürekli onlar uyarrd.
Yiyeceklerde olduu gibi giyeceklerde de temizlie dikkat edilmelidir. Çevresindekileri ra-

hatsz edecek ekilde giyinmesi Müslümana yakmaz. Allah’n Elçisi (as), her konuda oldu-
u gibi klk kyafetinin temizlii ve güzellii konusunda da Müslümanlara örnek olmutur.
Peygamberimiz (as) temizliine, saçna bana, klk kyafetine dikkat etmeyenleri uyarm,
temizlie ve güzel görünüe dikkat edilmesi gerektiini ifade etmitir.
Çevre Temizlii
Müslümanlar, kiisel temizlie dikkat ettikleri gibi yaadklar çevrenin de temiz

olmasna dikkat ederler. Bu önemli bir ahlâkî sorumluluktur. Bir Müslüman, evde,
okulda, sokakta camide, toplu tama aracnda ksacas bulunduu her ortamda
temizlie dikkat eder. Çevre temizliinin ayn zamanda toplumsal bir görev oldu-
unu unutmaz. Bilir ki “üphesiz Allah çok tövbe edenleri sever, çok temizlenenleri
sever.” (2 / Bakara Suresi, 222. ayet).
Sevgili Peygamberimiz (as) çevre temizliine

çok önem verir, ashabn da bu konuda sk sk
uyarrd. Evlerin bahçelerini, bo alanlar, yol-
lar, insanlarn dinlenecekleri aaç gölgelerini
temiz tutmalarn isterdi. Yerlere tükürerek ba-
kalarn rahatsz edenlerin kötü bir davranta
bulunduklarn söylerdi. nsanlara rahatszlk
verecek küçük bir eyin bile yol üzerinden kal-
drlmasnn sevap olduunu belirtirdi.
A
brahim ve smail’e öyle emretmitik: “Ta-
vaf edenler, kendini ibadete verenler, rükû
ve secde edenler için evimi (Kâbe’yi) ter-
Temizlik imandandr. temiz tutun. “
(Hasan Aycn, Krk Hadis, Krk Çizgi)
haram: Dinimizin yaplmasn ya da yenip içilmesini kesin bir ekilde yasaklam olduu eyler.
helâl: Dinimizce yaplmas ya da yenip içilmesi serbest braklm eyler.
98
1. KUR
Ahlâk
Çevre temizlii, kul hakk ve emanet kavramlar ile de balantl bir konudur. Çünkü
üzerinde yaadmz dünya bize Allah’n emanetidir. Biz de bu emaneti en güzel ekilde
korumakla sorumluyuz. Bu emanet üzerinde sadece bugün ayn çevreyi paylatmz
dier insanlarn deil gelecek nesillerin de haklar vardr. Bunlar gözeterek çevremiz-
deki doal kaynaklar en verimli ekilde israf etmeden kullanmalyz. Çevre kirliliine yol
açacak ve doal yapy tahrip edecek her türlü davrantan da dikkatle kaçnmalyz.
3 Doruluktan Ayrlmayalm
Dürüstlük, sdk, sözünde durmak, sadakat, sözünde ve iinde emin olmak, haktan ve hakl-
dan yana olmak, hidayet, özü sözü bir olmak gibi kavramlar dorulukla birlikte düünül-
melidir. Ayrca doruluun zdd olan kavramlar da doruluk konusu ele alnrken aklda
tutulmaldr. Örnein yalanclk, hile, aldatma, güvensizlik, iki yüzlülük, samimiyetsizlik,
dalalet, ihanet…
Doruluk, doru sözlü olmak, dürüstlük gibi ahlâkî erdemler hayatn tamamn kuatr.
Sadece ibadetler ve ahlâkî konularda deil her zaman; evde, okulda, sokakta, ticarette,
yöneticilikte doru olmak gerekir. Yalana bavurmak, hile yapmak, aldatmak bir Müs-
lümann kesinlikle uzak durmas gereken kötü davranlardr. Bunlar kiiyi her yönden
zarara uratr.
Doruluk, birçok ahlâkî güzellii de beraberinde getirir. nsann düünce, söz, niyet ve
davranlarnda kendini gösterir.
Dinin özü dosdoru olmaktr. Peygamberimiz (as) öyle buyurmutur: “Satc ve alc,
pazarl bitirdikten sonra birbirlerinden ayrlmadkça alverii bozup bozmamakta serbest-
tirler. Eer onlarn her biri karlkl olarak doru söyler, her eyi açkça ortaya koyarlarsa
alverileri bereketli olur. Yalan söyleyip gizlerlerse alverilerinin bereketi kalmaz.” Bu ha-
diste bir alverite bereket olabilmesi, doruluk artna balanmtr. Bereket olmad-
nda ilk anda kazanç gibi görülenler ksa zamanda elden çkar ve kii yapt alveriin
hayrn göremez.
Bir baka hadisinde Hz. Peygamber (as) “Bizi aldatan bizden deildir.” buyurarak aldat-
mann yanllna dikkat çekmitir. Doruluk ve dürüstlük en bata kulun Allah ile olan
ilikisinde söz konusudur. Ayrca kul hakk olarak ifade edilebilecek alanlarda da doru-
luk ve dürüstlüe dikkat edilmelidir.
Doruluk insan cennete ulatrr. Yalan ise cehenneme sürükler. Bunu Resûlullah (as) u
ekilde açklamtr: “üphesiz sözde ve ite doruluk hayra ve üstün iyilie yöneltir. yilik de
99
1. ÜNTE
cennete iletir. Kii doru söyleye söyleye Allah

katnda dorucu (sddîk) diye kaydedilir. Ya-
A
lanclk yoldan çkmaya sürükler. Yoldan çk- Ey iman edenler! Allah’a kar gelmekten
mak da cehenneme götürür. Kii yalan söyle- saknn ve doru söz söyleyin ki Allah sizin
ilerinizi düzeltsin ve günahlarnz balasn.
ye söyleye Allah katnda çok yalanc (kezzab)
Kim Allah’a ve Resûlüne itaat ederse muhak-
diye yazlr.”
kak büyük bir baarya ulamtr.
Allah Teâlâ, Peygamberinden (as) ve biz- 33 / Ahzâb Suresi, 70-71. ayetler
A
lerden dosdoru olmamz istedii gibi (11
/ Hûd Suresi, 112. ayet) doru davranan in-
sanlarla beraber olmamz da istemektedir.
“üphesiz Rabbimiz Allah’tr.” deyip sonra
“Ey iman edenler! Allah’a kar gelmekten sa-
da dosdoru olanlara hiçbir korku yoktur,
knn ve dorularla beraber olun.” (9 / Tevbe
onlar üzülmeyecekler de. Onlar cennetlik-
Suresi, 119. ayet). lerdir. Yapmakta olduklarna karlk, orada
Doruluk sayesinde insan maddî manevî sürekli kalacaklardr.
birçok kazanç salar: Geçmi günahlar- 46 / Ahkâf Suresi, 13-14. ayetler
A
nn balanmas, gelecekte büyük ödüller
elde edilecek olmas, korkudan ve üzün-
tüden uzak olunmas, cennete kavumak,
Öyle ise emrolunduun gibi dosdoru ol.
meleklerin dostluu, bereket, insanlar ara-
Beraberindeki tövbe edenler de dosdoru
snda saygnlk... Bütün bunlarn ötesinde
olsunlar. Hak ve adalet ölçülerini amayn.
doruluun en güzel sonucu kalp huzu- üphesiz O yaptklarnz hakkyla görür.
rudur. Doruluk her zaman hayrl ve iyi
11 / Hûd Suresi, 112. ayet
sonuçlar verir.
4 Allah yilerle Beraberdir
Müslüman; kendisi iyi olan, iyilik yapan, insanlar iyilie çaran ve bakalarnn iyiliini
isteyen kiidir. yiliin zdd olan kötülük ise hiçbir ekilde Müslümana yakmaz. yilik,
tüm güzel ahlâkî prensiplerin özü ve dayanak noktasdr.
yilik yapmak, iyilie çarmak, iyiliin yaygnlamas için çalmak gibi özellikler Allah’n
raz olaca kimselerin temel özellikleri arasnda saylmaktadr. Müslümanlarn en önem-
li özelliklerinden biri de “iyilii emredip kötülükten sakndrmak”tr. yilik çok büyük ve
önemli hususlarda söz konusu olabilecei gibi basit ve önemsiz görülen hususlarda da
100
1. KUR
Ahlâk
olabilir. Yallara sayg göstermek, ihtiyac olanlarn yardmna komak, insanlar skntya
sokan eyleri yoldan kaldrmak, Müslüman kardeine güler yüz göstermek birer iyiliktir.
Dinimizde Müslümanlara hem iyilik yapmalar emredilmi hem de bunun yollar gös-
terilmitir. yilik; zekât ve sadaka vermek, yoksullarn ihtiyacn gidermek, zayflara
yardm etmek eklinde maddî olabilecei gibi; güler yüzlü olmak, insanlara öüt ver-
mek, bilgi paylamak eklinde de olabilir.
slâm dininde Allah’n yaplmasn emret-
A
yilik ve takva (Allah’a kar gelmekten sa-
tii her ey iyi, doru ve güzel olarak de-
knma) üzere yardmlan. Ama günah ve
erlendirilir. yilik duygusunun yaylmasn dümanlk üzere yardmlamayn. Allah’a
salamak, iyilie vesile olmak ve iyilik için kar gelmekten saknn. Çünkü Allah’n
araclk yapmak da iyiliktir. Hatta iyilie ni- cezas çok iddetlidir.
yetlenip de yapamayan kimseye bile iyilik 5 / Mâide Suresi, 2. ayet
sevab verilir.
Kiinin kendisine, ailesine, komusuna, arkada ve akrabalarna, ksacas bütün insanla-

ra iyilikle yaklamas gerekir. Bir yoksulun doyurulmas, bir yetimin bann okanmas,
üzgün birinin teselli edilmesi, küçüklere sevgiyle davranlmas, büyüklere sayg gösteril-
mesi de iyilik kapsamndadr.
Kim bir iyilik yapmak ister de yapa-
yilik mutlaka Allah rzas için yaplmaldr. Mükâfat mazsa Allah bunu yaplm bir iyilik
olarak kabul eder. ayet bir kimse
kardaki kiiden deil Allah’tan beklenmelidir. Ya- iyilik yapmak ister de onu yaparsa
plan iyilikler baa kaklmamaldr. Kendisine iyilik Allah Teâlâ, o iyilii on mislinden ba-
layp yedi yüz misliyle hatta daha da
yaplan kii ise teekkür etmelidir, iyilie iyilikle ve fazlasyla yazar. Kim bir kötülük yap-
daha fazlasyla karlk vermelidir. ayet baka bir mak ister de vazgeçerse Allah Teâlâ,
bunu bir iyilik olarak kaydeder. ayet
iyilik yapmaya imkân yoksa dua etmelidir. bir insan kötülük yapmak ister ve onu
yaparsa Allah Teâlâ, o fenal sadece
yiliin miktar önemli deildir. Önemli olan yap- bir günah olarak yazar.
lann bir iyilik olmasdr. Peygamber Efendimiz (as) Hadis-i erif
“Yarm hurma vermek suretiyle de olsa kendinizi ce-

hennem ateinden koruyunuz. O kadarn da
bulamayanlar güzel bir sözle de olsa kendile-
A
Kim güzel bir (ite) araclk ederse ona o
rini korusunlar.” buyurmutur. iin sevabndan bir pay vardr. Kim de kötü
bir (ite) araclk ederse ona da o kötülük-
Allah, iyilik yapanlarla beraberdir ve ten bir pay vardr. Allah’n her eye gücü
onlara yardmc olur. yilik adna har- yeter.
canan eyin yerine Allah yenisini verir. 4 / Nisâ Suresi, 85. ayet
101
1. ÜNTE
Resûlullah (as) öyle buyurmutur: “Her

A
Kim salih bir amel ilerse kendi lehine
gün iki melek iner. Bunlardan biri: ‘Allah’m ilemi olur.
maln verene yenisini ver!’ diye dua eder. 45 / Câsiye Suresi, 15. ayet
Dieri de: ‘Allah’m cimrilik edenin maln
yok et!’ diye beddua eder.”
Kardeini güler yüzle karlamak
Müslümanlar iyilik konusunda birbirleriyle eklinde olsa bile hiçbir iyilii küçük
görme.
yararak iyiliin yaygnlamasna çalrlar. Me-
Hadis-i erif
lekler, iyilik yapan Müslümanlara dost olur ve
onlara dua ederler. yilik yapanlara hem dün-
Bir iyilie öncülük eden kimseye o
yada hem de ahirette mükâfatlar kat kat verilir. iyilii yapannki gibi sevap vardr.
“Erkek veya kadn, kim mümin olarak iyi i ilerse Hadis-i erif
elbette ona ho bir hayat yaatacaz ve onlarn

mükâfatlarn yapmakta olduklarnn en güzeli ile vereceiz.” (16 / Nahl Suresi, 97. ayet)
5 slâm Sevgi Dinidir
Sevgi, insann yaratlnda var olan ve insanlar aras ilikilerde çok önemli yeri olan bir
duygudur. Sevgi denildiinde dostluk, muhabbet, efkat, merhamet gibi güzel özellikler
de akla gelir. Dümanlk, kin, nefret, merhametsizlik, efkatsizlik gibi olumsuz nitelikler de
sevgiyle badamaz.
Sevginin kendisi iyi olduu gibi her türlü iyilik ve güzellik de ancak sevgi sayesinde ger-
çekleir. Kii, sevdii insanlara yardmc olur, iyilik ve fedakârlk yapmak istediinde
bunu daha çok sevdii insanlara yapar. Sevginin özünde karlksz vermek, fedakârlk
gibi asil duygular vardr.
slâm, sevgi dinidir. Dinimizde sevgi, imanla balantl görülmü, birbirini sevmek ya
da sevmemek imann alameti olarak kabul edilmitir. Müslümanlarn birbirini sevmesi,
ilikilerin sevgi üzerine kurulmas esastr. Allah’ sevmek, peygamberleri sevmek, ina-
nanlar sevmek ve onlara muhabbet beslemek dinin bir gerei olarak ifade edilmitir.
nsan için en büyük mutluluk, Allah’n sevgisini kazanmaktr. Allah’n sevgisini kazanma-
nn yolu ise Peygamberine (as) uymaktan geçer: “De ki ‘Eer Allah’ seviyorsanz bana uyun
ki Allah da sizi sevsin ve günahlarnz balasn.” (3 / Âl-i mrân Suresi, 31. ayet).
tevekkül: Her konuda Allah’a güvenmek, O’na dayanp teslim olmak.

102
1. KUR
Ahlâk
Sevgi konusunda Müslüman balayan en önemli ölçü “Allah rzas”dr. Müslüman sev-
diini Allah rzas için, O’nun honutluunu elde etmek için sevmelidir.
Sevgiyi bir duygu olarak kalpte tamak kadar bu sevgiyi sevilen kiiye ifade etmek de
gerekir. Resûlullah (as) “Din kardeini seven, ona sevdiini söylesin.” buyurmutur. Biz-
ler Allah ve peygamber sevgisi yannda iman kardeimiz olan Müslümanlar ve dier
insanlar da severiz. Ayrca bitkileri, hayvanlar, tabiat ksaca bütün varlklar da Allah
yaratt için severiz. Öte yandan dinimizi, ahlâkî deerlerimizi, kutsal bildiimiz eyleri,
vatanmz, milletimizi de severiz.
Allah
Allah adaletle davrananlar ve adaleti gözetenleri Kimler
i
çok tövbe edenleri Sever?
güzel davrananlar
iyilik edenleri
kendine kar gelmekten saknanlar
sabredenleri
temizlenenleri
tevekkül edenleri
sever.
bozguncular Allah
Allah böbürlenip maranlar Kimler
günahkârlar ve nankörleri i
Sevme
haddi aanlar z?
hainleri
inkâr edenleri
israf edenleri
kibirlenenleri
zalimleri sevmez.
103
1. ÜNTE
6 Kul Hakkna Dikkat Edelim
nsanlar; ticaret, i, evlilik, eitim öretim, yönetim gibi hayatn deiik alanlarnda bir-
birleriyle iliki kurarlar. Kul hakk, bu ilikiler srasnda taraflardan birinin can, mal, eref,
itibar ve benzeri bir hakknn ihlâli ile ortaya çkar. Kul hakk, dinimizde üzerinde çokça
durulan bir husustur.
Kul hakk ihlâli, maddî veya manevî haklarn ya da her ikisinin çinenmesi eklinde
ortaya çkar. Adam öldürme, aldatma, faizcilik, gasp, hrszlk, hile, kumar, rüvet,
tefecilik, yaralama gibi yollarla oluan kul hakk ihlâlleri maddî haklarn çinenmesi-
A
ne örnek olarak verilebilir. Manevî hakla-
rn çinenmesine de alay, ara bozuculuk,
gybet, hakaret, iftira, lakap takma gibi Aranzda birbirinizin mallarn haksz yere
durumlar örnek olarak verilebilir. yemeyin.
Kul hakkndan doan günahlarn ve bun-
larn cezalarnn Allah ya da devlet tara-
fndan balanmas söz konusu deildir. Kul hakk, ancak hak sahibi kiinin bala-
mas ile ortadan kalkabilir. Kul hakknn ne kadar önemli olduunu Resûlullah (as)
öyle dile getirmitir: “Kimin üzerinde din kardeinin rz, namusu veya malyla ilgili
bir zulüm varsa altn ve gümüün bulunmayaca kyamet günü gelmeden önce o kim-
sseyle helâllesin. Yoksa kendisinin salih amelleri
as etmi kii öyle bir adamdr: varsa yapt zulüm miktarnca sevaplarndan
v
Dünyada yapt bütün ibadetin sevab alnr (hak sahibine verilir.) ayet iyilikleri yoksa
a
ile kyamet gününde Allah’n huzuruna
gelir. Bu adam dünyada birçok hayrlar, hakszlk ettii kardeinin günahlarndan alnarak
h
ibadetler yapm olmakla birlikte ba- onun üzerine yükletilir.”
o
kalarna zulmetmi, kimini dövmü, ki-
minin gönlünü krm, una buna eliyle Hakszla urayan kiinin Müslüman ya da kâfir
H
ve diliyle eziyet etmitir. te bu hak
sahiplerinin hepsi o adamn çevresine olmas durumu deitirmez. Müslüman hiç kim-
o
toplanrlar, haklarn isterler: “Bana sseye hakszlk yapmamakla yükümlüdür. Bilerek
dünyada iken öyle yapt, hakkm al ya
Rab!” diye davac olurlar. Allah onun yya da bilmeyerek haklarn ihlâl ettikleri kiiler-
hayr ve iyiliklerinden oluan sevaplar den özür diler, maddî karlk söz konusu ise iade
d
bunlara taksim eder, fakat borcu yine
eder ve helâllik diler. Bu konuda en çok dikkat
e
kapanmaz. Nihayet onlarn günahlarn
bu adamn üzerine yükler, sonra da etmemiz gereken nokta, haklarn ihlâl ettiimiz
e
cehenneme gönderir. te asl ias insanlardan helâllik almaya çalmak ve kul hak-
in
eden böyle bir adamdr.
kkyla ahirete gitmemektir.
Hadis-i erif
104
1. KUR
Ahlâk
OKUMA PARÇASI
ANKA KUU VE ODUNCU

Fakir bir oduncu ormanda derin bir uçurumun kenarnda aaç kesiyordu. Geç olmutu
ve oduncu yorulmutu. Aaç kesmeye, sabah güne klaryla beraber balamt. Yo-
rulduu için de balta darbeleri iyice güçsüzlemiti. Baltay tutmakta zorlanyordu. Bu
yüzden balta elinden kayp uçuruma dütü.
Oduncu umutsuz ve çaresizdi. Baltas onun yaamasn sürdürmek için kazanç sala-
yabilecei tek aletti. Yeni bir balta alabilecek paras da yoktu. Ellerini ovuturup a-
lamaya balad srada çok güzel bir ku yannda belirdi. Bu, Anka Kuu’ydu. Anka
Kuu oduncuya üzüldüü eyin ne olduunu sordu. Oduncu, kua bandan geçenleri
anlatt. Ku uçurumdan aaya doru uçtu ve oduncuya bir balta getirdi. Ku yukar
çktnda oduncu kuun getirdii baltann altn olduunu gördü.
Anka Kuu oduncuya baltay göstererek sordu: “Bu senin mi?”
Oduncu cevaplad: “Hayr, benim deil.”
Ku, altn baltay yere brakp uçurumun derinliine doru tekrar kanat çrpt. Bu sefer
de gümü bir balta ile geri döndü fakat oduncu baltasnn odundan yaplm sradan
bir balta olduunu söyledi.
Ku üçüncü kez uçuruma doru uçtu. Bu defa geri geldiinde pençelerinde, o zamana
kadar baka oduncular tarafndan kaybedilmi olan tüm baltalar vard. Oduncu bal-
talara bakt ve aralarndan kendi baltasn seçti. Fakir oduncu baltasnn bulunmasna
çok sevinmiti; kua teekkür etti. Ku oduncunun dürüstlüünü takdir etti. “Dürüstlü-
üne hayran oldum.” dedi oduncuya. “Ödül olarak senin baltann yan sra altn ve gümü
olan baltalar da alabilirsin.”
Mutlu oduncu hazinesiyle birlikte evine döndü. Dürüst oduncunun bandan geçenler
zaman içinde köy halk tarafndan duyuldu. Onun iyi ansn yakalamak isteyen her-
kes ormana kotu. Oraya buraya baltalarn saklayp kaybettiklerini söyleyerek yalan-
dan alamaya baladlar. Feryat ederek Anka Kuu’nu
yardma çardlar. Elbette Anka Kuu geldi.
Her birine önce altn sonra gümü baltala-
r getirdi. Oduncularn her biri açgözlü
davranp bu baltalarn kendilerinin
olduunu söylediler. Fakat Anka
Kuu’nun getirdii baltalar elleri-
ne alr almaz baltalar oduncula-
rn ellerinden yok oldu. Çare-
siz köylerine dönmeye karar
veren oduncular saklam
olduklar baltalarn hiçbir
yerde bulamadlar.
(Perese: Karakter Okulu Öretmen Kitab – VII Doruluk)

105
1. ÜNTE
106
1. KUR
Ahlâk
Peygamberimiz (as) anlatyor:

Bir adam yolculuk esnasnda çok susamt. Bir kuyu-
ya rastlad ve inip oradan su içti. Kuyudan çktnda,
bir köpein susuzluktan dili sarkm bir vaziyette kv-
randn ve topra yaladn gördü. Yolcu kendi ken-
dine “Bu köpein hâli benim biraz önceki hâlim gibi, o
da pek çok susam bir vaziyette.” diye söylendi. Kuyuya indi ve ayakkabsna su doldurarak, o
köpee su verdi. Allah Teâlâ da o adamn bu davranndan memnun oldu, günahlarn affetti.
Resûlullah (as) bu kssay anlattktan sonra, kendisini dinleyen sahabîlerden
birkaç sordu: “Ey Allah’n Resûlü! Hayvanlara yaptmz iyilikte de bize
bir sevap ve ödül var mdr?”
Peygamberimiz (as) öyle buyurdu:
“Bütün canllara yaplan iyiliin bir karl vardr.”
1. Adamn köpee davran ile kendinizin hayvanlara ve

çevrenizdeki canl ya da cansz dier varlklara davran--
larnz karlatrnz.
2. Bakalarna ne gibi iyiliklerde bulunabileceiniz üzerin-
de düünüp görülerinizi arkadalarnzla paylanz.
G Ü Z E L A H L A K
ZLE ÇZGY
BUL KELMEY
D
Yanda güzel ahlâkla ilgili
kelimeler saklanm. Çizgileri
takip ederek harfleri yerleti-
riniz ve kelimeleri tamamlay-
nz. Dikkat ediniz, ayn renk C S
çizgilerin birletirdii kutular-
da ayn harfler var.
F
N
107
1. KUR
erlendirme
Kur Sonu Genel De
1 nsanlar bu
a. Lâ ilâhe illâllah Muhammeden resûlullah.
sözü inanarak söy- b. Lâ ilâhe illâllah Muhammedun resûlullah.
lerlerse Müslüman c. Lâ ilâhe illâllah Muhammeden resûlallah.
olurlar ve slâm halka-
d. Lâ ilâhe illâllah Muhammedun resûlallah.
sna katlm olurlar. Bu
sözün doru söylenii
aadakilerden han-
gisidir? Aadaki metni okuyunuz. Birinci kadnn
Aa 2
cehe
cehennemlik, ikinci kadnn cennetlik olma-
snn sebebi hangi ahlâkî özelliklerdir? Dü-
ünüp yaznz.
Hz. Peygamber’in (as) arkadalarndan Ebû Hureyre anlatyor:

Bir adam Peygamberimize (as) geldi ve “Ey Allah’n Elçisi!” dedi. “Falan kadnn
çokça namaz kld, oruç tuttuu, sadaka verdii söyleniyor; fakat o diliyle
komularn incitiyor.” dedi.
Resûlullah (as), “O kadnda hayr yoktur, o cehennemliktir.” buyurdu.
Ayn adam; “Ey Allah’n Elçisi! Falan kadn da farz namazlar klyor, ihtiyaç
sahiplerine peynir datyor, komularn da incitmiyor.” dedi.
Peygamberimiz (as) de, “O kadn cennetliktir.” buyurdu.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Aadaki ifadelerden
3 hangisi “slâm” kelimesinin ta-
nmna uygun ise bandaki kutu-
cuu iaretleyiniz.
Teslim olma Boyun eme Bar ve esenlik

Hayr ve iyilik dileme Af dileme man etme
Tanklk etme Balama Yemin etme
Selamet Selam verme Söz verme
Birleme Güvende olma Balanma
108
1. KUR
4 Aadaki tablonun bi-

rinci sütununda slâm’n esas-
lar ile imann esaslar verilmitir.
kinci ve üçüncü sütuna hangisine
ait olduklarn iaretleyiniz.
Esaslar slâm’n Esaslar mann Esaslar

Allah’a iman 3
Namaz klmak
Meleklere iman
Oruç tutmak
Ahiret gününe iman
Kaza ve kadere iman
Zekât vermek
Kitaplara iman
Kelime-i ehadet
Peygamberlere iman
Hacca gitmek
p
aci p
5 a . V
ü ste
ha
a- b.
M
kru
h
H
6
e
o l m r c. M fsit ber z. Peyg
m rabe ra- An (as) H am-
r a e
Ha la b in ta lan- Mü
k s d r d. kom lamas udeyb
a ’n iye
m ma a a rna u ülke dan so
l ho k ran h n
a p v mi mektup ükümd ra
y an
d da ilir? tir. l a r a rla
fn ayan d ver A
han ada gönde -
m ea gisi kile r-
n biri bunlar rden
de d
ildir an
?
7 a. H
indi
stan
Be b e mey
ve,
b. S
asan
i
a ld a c. B
Bir d ,
n görür izan
s
kisi gü . d. M
görm ze
Üçü ise erede? sr
n
Cevabn
109
1. KUR
8 1. Hadesten 6. Niyet
Aadaki kelimeler taharet 7. ftitah tekbiri
namazn hangi farzyla 2. Necasetten 8. Kyam
ilikili ise bandaki ku- taharet 9. Kraat
tucua o farzn numa- 3. Setr-i avret
rasn yaznz. 10. Rükû
4. stikbal-i kble 11. Secde
5. Vakit 12. Ka’de-i ahîre
El balamak Zaman Saat

Bilinç Eilmek Yere kapanmak
Diz kapa Allahu ekber Yön
Seccade Ayet Elbise
Balamak Burun Diz
Ettehiyyâtü Oturmak Beklemek
Ayakta durmak Abdest Kur’an
Sure Gusül Örtmek
Kâbe Aln Son
Amaç
Aadaki cüm-
9 leleri tamamla-
slâm'dan önce; ynz.
• Mekke, hac mevsiminde önemliydi çünkü;
• Mekke panayr merkeziydi. Panayrlarda unlar yaplrd:
• Mekke’de hanifler de vard. Hanif u anlama gelmektedir:
• Mekke’de kötülük ve cehalet hâkimdi. Örnein; yeni doan kz

çocuklar öldürülüyordu. Ayrca,
110
1. KUR
Aadaki cümlelerdeki
boluklar parantez içinde
verilenlerden uygun olan
ile doldurunuz. 10
a - Peygamberimiz (as), Medine’ye hicretinin hemen ardndan burada bir

mescit ina etti. Bu mescide ………………………….. ad verildi.
(Mescid-i Nebevî / Mescid-i Haram / Mescid-i Aksâ)
b - Müslümanlarn Mekkeli müriklerle yaptklar ilk sava ………………………
idi. Bu sava ayn zamanda Müslümanlarn ilk büyük zaferi oldu.
(Bedir Sava / Uhud Sava / Hendek Sava)
c - Hz. Peygamber (as), Hudeybiye Anlamas’ndan sonra çevre ülkelerdeki
hükümdarlara slâm’a davet mektuplar gönderdi. Kendisine gönderilen
mektubu alan ………………………… hükümdar Necai, Müslüman oldu.
(Bizans / Sasani / Habeistan)
d - Hz. Peygamber’e (as) ilk vahiy …………… Maaras’nda iken geldi.
(Hira / Sevr / Taif)
e - ……………………. Peygamberimize (as) ilk iman eden kii oldu.
(Hz. Hatice / Hz. Aie / Hz. Fatma)
Aada abdest, gusül ve teyemmümü bozan du-

rumlar bir arada verilmitir. Hangi durum bunlardan hangisini
bozar? lgili sütunu iaretleyiniz. Yalnz dikkat ediniz, baz durumlar
her üçünü birden bozabilir. Ayrca teyemmümün hem gusül hem de
11
abdest yerine geçmek üzere alndn varsaynz.
Abdest Gusül Teyemmüm
Uyumak
Yellenmek
Su bulmak
Küçük veya büyük tuvaletini yapmak
Namaz klarken yanndaki kiinin iitecei
kadar gülmek
Cünüplük
Suyu kullanma engelinin ortadan kalkmas
Vücudun herhangi bir yerinden kan, irin,
sar su çkmas
Az dolusu kusmak
Baylmak
111
Teekkür ve Telif Haklar
Eserlerinden yararlandmz kaynakçada ad geçen ve aada isimlerini zikrettiimiz kii ve kurumlara
teekkür ediyoruz:
Ahmet Mercan, Ahmethan Ylmaz, Bestami Yazgan, Birdirbir Dergisi, Cabelka Kitapl, Çar Cebeci,
Damla Yaynlar, Diyanet Çocuk Dergisi, Dü Deirmeni Kitapl, EDAM (Eitim Danmanl ve
Aratrmalar Merkezi), Erdem Yaynlar, Esma Klç, Esra Nur Uçkan, Hasan Aycn, Melike Günyüz,
Nobel Yaynlar, Reza Hemmatirad, Yaar Kandemir.
Ayrca eserlerinden yaz ve görsel kullanmamza izin veren aadaki telif sahibi kii ve kurumlara
teekkür ederiz:
§ Diyanet Çocuk Dergisi [Esma Klç imzal slâm’n artlar adl iir / s. 37].
§ EDAM (Eitim Danmanl ve Aratrmalar Merkezi) Birdirbir Dergisi ve Birdirbir Kitapl [Çar
Cebeci imzal lginç Sorular adl metin ve görseli / s. 36 Hatice Ilak imzal Adil Bir Hakem yazs ve
görseli / s. 68-69 Anka Kuu ve Oduncu adl öykü ve görseli / s. 105].
§ Erdem Yaynlar, [Bestami Yazgan imzal slâm’n Anahtar adl iir ve görseli /s. 15 Bestami Yazgan
imzal Küçük Kul adl iir ve görseli /s. 21].
§ Hasan Aycn – Birdirbir Kitapl [Temizlik mandandr çizimi / s. 97].
§ Ö. Faruk Aksoy - SAM Fotoraf Arivi [Mekke’de kurulan en büyük panayr olan Ukaz panayrnn
kalntlar görseli / s. 60 Hz. Peygamber’in (as) doduu evin yerine ina edilen ve bugün Mekke
Kütüphanesi olarak kullanlan yap görseli / s. 63 Sevgili Peygamberimizin (as) sütannesinin yaad
Benî Sa’d Vadisi görseli / s. 64 Sevgili Peygamberimizin (as) dedesinin kabrinin de bulunduu
Mekke’deki Cennetü’l-Mualla mezarlnn bugünkü hâli görseli / s. 65 Hira Maaras görseli / s. 72
Hira Da görseli / s. 73 Mescid-i Aksa görseli / s. 78 Mescidü’l-Bey’a: Medinelilerin Akabe’de
Peygamberimizle (as) görütükleri yerde bugün bulunan mescit görseli / s. 79 Sevr Maarasnn
bulunduu Sevr Da görseli / s. 80 Hicret güzergâhn gösteren harita / s. 80 Kuba Mescidi görseli /
s. 81 Mescid-i Nebevî / s. 84 Hz. Peygamber (as) geldiinde Medine’de Yahudilere ait olan topraklar
görselleri / s. 85 Uhud Sava’nn yapld alan görseli / s. 86 Hudeybiye Antlamas’nn yapld yer
görseli / s. 87 Hz. Peygamber’in (as) defnedildii yer (Hücre-i Saadet) görseli / s. 89].
Dier bütün yaz ve görsellerin telif haklar Türkiye Diyanet Vakf’na aittir. Yazl izin alnmakszn
kitabn tamamnn ya da bir ksmnn herhangi bir ortamda herhangi bir ekilde basm, yaym, çoaltma
ve/veya datm yaplamaz.
Kaynakça
Kaynakça elinizdeki kitabn hazrlanmasnda faydalanlan kaynaklardan olumaktadr. Okuma ve
faydalanma kolayl salamak açsndan metin içinde alnt yaplan ksmlara ayr ayr atf yaplmayarak
tüm kaynaklar buraya topluca alnmtr. Kaynakçay, ilgili konularda ilave bilgi edinmek için de
kullanabileceinizi unutmaynz.
Adem Kandemir, Alpaslan Durmu, Dudu Ekinci, Hatice Ilak ve lyas Aslan. Hz. Peygamber’in Hayat.
EDAM: stanbul (yaymlanmam çalma).
Ali Ünal. Allah Kelâm Kur’ân- Kerîm ve Açklamal Meali. Define Yaynlar: stanbul, 2007.
Alpaslan Durmu, Hatice Ilak ve Neriman Gökçegöz Karatekin. Yaz Kur’an Kurslar Öretici Klavuzu.
Diyanet leri Bakanl Yaynlar: Ankara, 2006.
Alpaslan Durmu, Hatice Ilak, lyas Aslan ve Neriman Gökçegöz Karatekin. Dinimi Öreniyorum. Diyanet
leri Bakanl Yaynlar: Ankara, 2005.
Amil Çelebiolu ve Yusuf Ziya Öksüz. Türk Bilmeceler Hazinesi. Kitabevi: stanbul.
Bestami Yazgan. lk Örendiklerim Dizisi 1–5 (Doutan Müslümanm, Namaz Klyorum, Benimki Ku Orucu,
Yoksullar Unutmam, Hacca Gidiyorum). Dü Deirmeni Kitapl: stanbul, 2004.
Beir slamolu. Modern lmihâl (Davran Bilgisi) nanç, Metodoloji, badet ve Sosyal Hayat Fkh. lahiyat
Yaynlar: Ankara, 2002.
112
Birdirbir: Aylk Din Eitimi ve Kültürü Dergisi. Say: 1-19. EDAM: stanbul, 2006-2007.
Bünyamin Erul ve Ekrem Kele. Hacc Anlamak: Haccn Hikmetleri ve Yapl. Diyanet leri Bakanl
Bünyamin Erul ve Ekrem Kele. Kutsal klimde Dua: Hac Esnasnda Yaplabilecek Duâlar. Diyanet leri
Bakanl Yaynlar: Ankara, 2004.
Dalal Al-Alami. Son Mühür – Peygamberimizin Hayat (çev. Merve Akku). Cabelka Yaynlar: stanbul, 2006.
Diyanet Çocuk Dergisi. Diyanet leri Bakanl: Ankara. 2004-2008.
Elmall Hamdi Yazr. Hak Dini Kur’an Dili. Eser Neriyat: stanbul, 1982.
Emrehan Halc. Akl Oyunlar. Doan Kitap: stanbul, 2007.
Esma Klç. slâm’n artlar. Diyanet Çocuk Dergisi. Austos 2004. Say 289.
Halil Altunta ve Muzaffer ahin. Kur’an- Kerim Meâli. Diyanet leri Bakanl Yaynlar: Ankara, 2003.
Hatice Ilak ve Alpaslan Durmu (Ed.). Kara Tahtay Amak (Örenci Merkezli Öretmenlik). Kaknüs
Yaynlar: stanbul, 2004.
Hasan Aycn. Krk Hadis Krk Çizgi. EDAM Birdirbir Kitapl: stanbul, 2. bask, 2008.
lyas Aslan ve dierleri. Kur’an Anlalsn Diye. Yekder: stanbul, 4. bask, 2007.
smail Karagöz, Mehmet Keskin ve Halil Altunta. Hac lmihali. Diyanet leri Bakanl Yaynlar: Ankara,
2005.
smail Karagöz (yay. Haz.). Dinî Kavramlar Sözlüü. Diyanet leri Bakanl Yaynlar: Ankara, 2005.
Komisyon. Peygamberimi Öreniyorum. Diyanet leri Bakanl Yaynlar: Ankara, 29. bask, 2005.
Laura Buller. Benim nancm (çev. Seda Darcan Çiftçi). Kaknüs Yaynlar: stanbul, 2006.
Linda Williams Aber, Mark Dana, Trip Payne ve dierleri. Super Brain Builders. Pil: Illinois, 2003.
Macit Yaarolu. Çocuklarmz çin Din Bilgisi. Diyanet leri Bakanl Yaynlar: Ankara, 1998.
Martin Lings. Hz. Muhammed’in Hayat (çev.: Nazife iman). nsan Yaynlar: stanbul, 1990.
Nazif Ylmaz ve Alpaslan Durmu. Yaz Kur’an Kurslarnda Eitimde Kalite Rehberi. Deerler Eitimi Merkezi
Necati Öztürk. Fotoraflarla Kutsal Topraklar: Hicaz Albümü. Diyanet leri Bakanl Yaynlar: Ankara, 2.
bask, 2006.
Neriman Gökçegöz Karatekin, Halil Eki, Mustafa Otrar, Alpaslan Durmu, Hatice Ilak, Pnar Koç Yldrm.
Helik: Karakter Okulu Aile Kitab I-X (Sorumluluk, Yardmseverlik, Adalet, Özgüven, Liderlik, Dostluk, Doruluk,
Sabr, Sayg, Öz Denetim). Nobel Yaynlar ve EDAM: stanbul ve Ankara, 2005.
Perese: Karakter Okulu Öretmen Kitab I-X (Sorumluluk, Yardmseverlik, Adalet, Özgüven, Liderlik, Dostluk,
Doruluk, Sabr, Sayg, Öz Denetim). Nobel Yaynlar ve EDAM: stanbul ve Ankara, 2005.
Nurullah Abal. Allah’a Teekkürün Bir fadesi: Namaz. Furkan Yaynlar: stanbul, 2. bask, 1997.
Osman Bilgen. Pratik lmihâl. Rehber Yaynlar: stanbul, 2005.
Osman Özbaçe. Kitabm Öreniyorum. Diyanet leri Bakanl Yaynlar: Ankara, 2005.
Ömer Özsoy ve lhami Güler. Konularna Göre Kur’an Sistematik Kur’an Fihristi. Fecr Yaynlar: Ankara,
1996.
Selçuk Yldrm. Tekerleme ekerleme. Uurböcei: stanbul, 2. bask, stanbul.
Seyfettin Yazc. Temel Dini Bilgiler (tikad, badet, Ahlâk, Siyer). Diyanet leri Bakanl Yaynlar: Ankara,
29. bask, 2004.
evki Aydn (Ed.). lköretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi Öretim Klavuzu (4-8). Milli Eitim Bakanl:
Ankara, 2002.
Talat Koçyiit ve smail Cerraholu. Kur’an- Kerim ve Türkçe Meali. Diyanet leri Bakanl: Ankara, 1985.
Türkiye Diyanet Vakf slâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakf: Ankara.
Vecdi Akyüz. Hayat Kullanma Klavuzu: lmihâl. EDAM: stanbul (yaymlanmam çalma).
Yaar Kandemir. Âhirete nanyorum. Damla Yaynlar: stanbul, 2003.
113
Sözlük
ahiret: Ölümle balayan, dünya hayatndan farkl ve sonsuz necaset: Kan, idrar, dk, kusmuk, yenmesi helâl olmayan
olan hayat, öbür dünya, öteki dünya. hayvanlarn eti vb. maddî kirler.
amel: Bir kimsenin dinin buyruklarn yerine getirmek için necai: Habeistan hükümdarlarna verilen isim.
yapt ey, i, eylem, ibadet tarz. putperest: badet maksadyla Allah’tan baka birine veya
bedevî: Çölde, çadrda yaayan göçebe. bir eye sayg sunup tapnan, putlar Allah’a e, ortak veya
din: Akl sahibi insanlarn kendi bilinçli seçimleriyle tercih benzer kabul eden kimse.
ettikleri; onlar iyi, güzel ve doru olan eylere yönlendiren rekât: Namazn kyam, kraat, rükû ve iki secdeden oluan
ilâhî hüküm ve öütler bütünü. ksmlarndan her biri.
ensar: Mekke’den Medine’ye hicret eden Sevgili resûl: nsanlara Allah’n mesajlarn ulatran, onlar dine
Peygamberimizi (as) ve arkadalarn Medine’ye kabul eden ve çaran kimse. Türkçe’de elçi, peygamber, nebi, yalvaç
onlara her türlü yardm yapan Medineli Müslümanlar. kelimeleri de e anlamls olarak kullanlr.
hanif: Hz. brahim’in (as) tebli ettii hak din üzere olan taharet: Temizlik. Necaset ve hadesten temizlenmektir.
ve Allah’n birliini kabul eden müminlere denir. Hz. tavaf: Kâbe’yi sola alp Hacerülesved’in hizasndan balayarak
Muhammed’in (as) yaad Hicaz bölgesinde, az da olsa yedi defa Kâbe etrafnda dönmek.
hanifler vard. tefekküre dalmak: Derin derin düünmek, düünceye
haram: Dinimizin yaplmasn ya da yenip içilmesini kesin bir dalmak.
ekilde yasaklam olduu eyler. tevekkül: Her konuda Allah’a güvenmek, O’na dayanp
helâl: Dinimizce yaplmas ya da yenip içilmesi serbest teslim olmak.
braklm eyler. vaha: Çöllük bölgelerde yüzeye çkan yer alt sularnn imkân
hutbe: Cuma ve bayram namazlarnda minberde okunan dua verdii tarm veya yerleim bölgesi.
ve verilen oüt. vahiy: Allah’n peygamberlerine mesajlarn bildirmesi.
ilâh: Kendisine taplan, ibadet edilen varlk, mâbud.
inkârc: Peygamberi ve onun Allah’tan getirdii buyruklar
kabul etmeyen kii.
slâm: Bar ve esenlik, selamet, balanma, boyun eme,
teslim olma, selam verme, hayr ve iyilik dileme.
kamet: Farz namazlardan önce namazn baladn bildiren,
ezana benzeyen sözlerdir. Ezandan fark ìhayye ale’l-
felâhî cümlesinden sonra ìkad kâmeti’s-salâhî cümlesinin
eklenmesidir.
kayser: Bizans hükümdarlarna verilen isim.
kelime: Söz, sözcük.
kisra: Sasani hükümdarlarna verilen isim.
mesh: Bir eyi elle svazlama anlamna gelen bu kelime abdest
alrken slak eli baa, enseye; teyemmüm alrken de topraa
vurulan eli, kol ve yüze sürmeyi ifade eder.
minber: Camilerde hatibin çkp hutbe okuduu merdivenli,
yüksekçe yer.
mizan: Maher günü herkesin amellerinin tartlaca adalet
terazisi.
muhacir: Müriklerin dayanlmaz bask ve ikencelerinden
dolay yurtlarndan ayrlp göç etmek zorunda kalan Mekkeli
Müslümanlar.
mukavks: Msr hükümdarlarna verilen isim.
mümin: Allah’a, Hz. Muhammmed’e (as) ve onun bildirdii
her eye kalpten inanp boyun een kii, inançl, imanl.
mürik: Allah’n ei, orta ya da benzeri bulunduuna
inanan kimse.
nafile: Farz ve vacip olmayan, yapldnda mükâfat verilen,
terk edildiinde ceza gerektirmeyen, kiinin kendi isteiyle
yapt amellerdir.
114
Dinimizi
Örenci Kitab
2
Öreniyoruz
2

braktk.
2
tadacaksnz.

Yayn No: 380

Bu kitabn

ISBN 978-975-389-539-2
07.06.Y.0005.380
Proje
çerik Danmanlar
Dr. Ulvi Ata
Dr. Ömer Meneke
Abdullah Korkmaz
Hayrullah Köken
Editör
Alpaslan Durmu
Hatice Ilak

Alpaslan Durmu
lyas Aslan
Melek Çakrolu Aslan Yayn Koordinasyon
Veli Karata Ömer Kara
Çizimler Hazrlayan
Çar Cebeci EDAM
Levent Karanfil Eitim Danmanl ve Aratrmalar Merkezi
Mahmut Acar web: www.edam.com.tr
Müzeyyen Ylmaz Tel/Faks: (+90 216) 481 30 23 pbx
Necmettin Asma e-posta: edam@edam.com.tr
Ömer Merken
Reza Hemmatirad Bask
afak Tavkul Türkiye Diyanet Vakf Yayn Matbaaclk ve Tic. l.
Turan Dertli OSTM Örnek Sanayi Sitesi 1. Cd. 358. Sk. No: 11
Yahya Alakay Yenimahalle/ANKARA
Tel: (0312) 354 91 31 Faks: (0312) 354 91 32

Dinimizi
Öreniyoruz
Örenci Kitab

STKLÂL MARI

Kahraman rkma bir gül! ne bu iddet, bu celâl?



Bastn yerleri “toprak” diyerek geçme, tan:





Mehmet Âkif Ersoy
3
Önsöz
Sevgili Örenciler,
Âlemlere rahmet
olarak gönderilen sevgili
Sözlerin en güzeli
Kur’an- Kerim’den ayetler
1 Ayet-i kerime kutucuklarnda… Hadis-i erif kutucuklarnda…

2
A
Peygamberimize cennet (as) nimetlerini sordular.
öyle cevap verdi:
gelmekten saknmanz için oruç, sizden - Allah diyor ki:
öncekilere farz klnd gibi, size de “Kullarma, cennette,
farz klnd. hiçbir gözün görmedii,
2 / Bakara Suresi, 183. ayet hiçbir kulan duymad,
hiçbir insann aklna hayaline gelmeyen
en güzel nimetleri hazrladm.”
Hadis-i erif
Kimi zaman aracanz,

anlamlar 4
3 BLYOR MUYDUNUZ?
olan
Oruç kelimesinin Arapças
savm ve siya m keli me leri nin hair: nsanlarn hesap vermek
an
“sabrl olmak ve günahlard üzere Allah’n huzuruna
am na gel di ini
kaçnmak” anl toplanmas.
biliyor muydunuz?
6
Okuduunuz bilginin Örendiiniz konularla ilgili,
kitabnzda daha geni ya da farkl keyifle okuyacanz iirler, hikâyeler vb.
bir yönüyle ele alnd yerler ve
Okuma Parças köelerinde…
sayfa numaralar
Yönlendirme kutucuklarnda…
6
OKUMA PARÇASI
LAP
DÖNME DO Maherde bir tela var
5
için mek
döker Srat geç i görmeden
Oruç ay ramazana

yaprak em
Aaçlar için Cehenn uçmak için
n açmak ee e
Yenide çiç Cennet
döner
Sonra
özel bir ibadet olan

k için ur
Kokula
r saçma yanp tutu için
Mümin ek
yok olu
r den içm i
Kevser
Beden
çürür,
mak için da ektiin için
Dünya
teravih namaz
dan kaç biçmek
Dünya
n hayat
bulur Ahrette
Yenide k için
a göçme
Sonsuz
için bk. Dinimizi

Öreniyoruz 2, s. 39 (M. Yaar Kandemir, Âhirete nanyorum)
Örendiklerinizi tekrar Kendinizi snamanz,

etmenizi ve pekitirmenizi salayacak zevkli, ne kadar örendiinizi kontrol
elenceli, cvl cvl etkinlik ve bulmacalar etmeniz için çok çok kolay sorular
Elenelim Örenelim sayfalarnda… Kur Sonu Genel

2. KUR
Kur Sonu
u Genel Deerlendirme

2. KUR
Deerlendirme sayfalarnda…
7
1 A
Aada Bütün evreni yaratm olduu
d bir
bi baba
Baba: Çocuklar, nasl gidiyor, memnun ile iki çocuunun konu- 3 Yüce Rabbimizi
Samed olduu 2. KUR
musunuz hâlinizden? ma metni bulunuyor. Bo ksa ve öz bir ekil-
de bizlere anlatan hlâs Allah’n peygamberler göndermi Kur Sonu Genel Deerlendirme
Halil: yi, birçok yeni ey öreniyoruz. braklan yerleri uygun ekilde olduu
Suresi’nde yandaki bilgile- Dourmam ve domam olduu
Zümra: Bence de iyi. Bir de havalar tamamlaynz. 2. KUR
scak olmasa!
bu kadar rin hangileri verilmektedir? Gayb ancak Allah’n bildii u Genel Deerlendirme
Kur Sonu
Uygun ifadelerin bandaki Bir ve tek olduu
Baba: Eee, her güzelliin bir bedeli
kutucuu iaretleyiniz. lendirme
8
var.
Zorluklara katlanmaz, sabretmezseniz En güzel isimlerin O’na ait olduu
Genel Deer Bütün evreni yaratm
olduu
istediklerinizi öyle kolayca elde edemezsiniz. Allah’n ezelî ve ebedî olduu Kur Sonu
Halil: Baba, dün hocamz tarih boyunca Hiçbir eyin O’na denk ve benzer Samed olduu
gerçekten o kadar çok mu?
binlerce peygamberin geldiini söyledi, olmad 1 A
Aada bi baba
d bir 3 Yüce Rabbimizi
Allah’n peygamberler
göndermi olduu
ksa ve öz bir ekil-
Baba: Evet olum. lk peygamber
Hz. Âdem’le (as) son peygamber ile iki çocuunun konu- de bizlere anlatan hlâs Dourmam ve domam
olduu
arasnda saylarn bilmediimiz kadar …………………. memnun ma metni bulunuyor. Bo Suresi’nde yandaki bilgile-
çok peygamber gelmitir. Baba: Çocuklar, nasl gidiyor, Gayb ancak Allah’n bildii
Zümra: O zaman binlerce çeit, farkl
farkl din getirmiler, öyle mi? musunuz hâlinizden? braklan yerleri uygun ekilde rin hangileri verilmektedir?
tamamlaynz. Bir ve tek olduu
Baba: Hayr yavrum. Bütün peygamberler
Halil: yi, birçok yeni ey öreniyoruz. Uygun ifadelerin bandaki ait olduu
etmilerdir.
insanlar ayn eye, yani tevhide davet
4 En güzel isimlerin O’na
Zümra: Bence de iyi. Bir de
havalar bu kadar kutucuu iaretleyiniz. olduu
Halil: Biz kelime-i tevhidi örendik. Tablonun ilk sütununda Allah’n ezelî ve ebedî
yazlanlar hangi namaza/namaz- scak olmasa! ve benzer olmad
Baba: Söyle de, bir de senden duymu bedeli var. Hiçbir eyin O’na denk
olalm o zaman. lara uygunsa ilgili kutucua 3 Baba: Eee, her güzelliin bir
Halil: …………………….. iareti koyunuz. Zorluklara katlanmaz, sabretmezseniz
elde edemezsiniz.
Baba: Güzel! Peki anlamn da örendiniz istediklerinizi öyle kolayca
mi? geldiini söyledi,
boyunca binlerce peygamberin
Zümra: Tabii. Onu da ben söyleyeyim:……………. Sabah Öle kindi Akam Yats
Halil: Baba, dün hocamz tarih
Namaz Namaz Cuma Cenaze
Baba: Bu arada ben de size ufak Namaz Namaz Namaz
bir snav yapaym, ister misiniz? Namaz ………………….
Hz. Âdem’le (as) son peygamber
Namaz
Zümra ve Halil: Olur. Örendiysek
zaten cevab hazr!
2 rekât farz
3 Baba: Evet olum. lk peygamber kadar çok peygamber gelmitir.
3
Baba: Bizlere Allah’n mesajlarn 2 rekât sünnet
arasnda saylarn bilmediimiz
öyle mi? 4 Tablonun ilk sütununda
ulatran peygamberlerin adlarn
biliyor musunuz? çeit, farkl farkl din getirmiler,
Zümra: O zaman binlerce
Zümra: Ben hocamzn örettii sray
bile biliyorum: Âdem, dris, Nuh, peygamberler insanlar ayn
eye, yani tevhide davet yazlanlar hangi namaza/namaz-
Hud, Salih, 3 rekât farz
Baba: Hayr yavrum. Bütün 3
brahim, Lût, smail, shak, Yakub,
Yusuf, uayb, Harun, Musa, Davud, lara uygunsa ilgili kutucua
Süleyman, Eyyub, Zülkifl, Yunus, etmilerdir.
lyas, Elyesa, Zekeriyya, Yahya, Muhammed. 4 rekât farz iareti koyunuz.
Baba: Aferin sana! Halil: Biz kelime-i tevhidi örendik.
duymu olalm o zaman.
4 rekât sünnet
Halil: Bir aferin de ben isterim.
Baba: Söyle de, bir de senden Cuma Cenaze
Akam Yats
Öle kindi Namaz Namaz
Zümra: Niyeymi? Sen saymadn Ka’de-i Ahîre Sabah Namaz Namaz
ki ben saydm! Namaz
Halil: …………………….. Namaz Namaz
Halil: Ama bir peygamberin adn da örendiniz mi? 3
unuttun! Onu da ben buldum. Kyam Baba: Güzel! Peki anlamn 3
2 rekât farz
söyleyeyim:…………….
Niyet Zümra: Tabii. Onu da ben
misiniz?
ufak bir snav yapaym, ister
Rükû Baba: Bu arada ben de size 2 rekât sünnet
zaten cevab hazr!
2 Zümra ve Halil: Olur. Örendiysek biliyor musunuz? 3 rekât farz
Zümra hangi Secde ulatran peygamberlerin adlarn
peygamberin adn Baba: Bizlere Allah’n mesajlarn dris, Nuh, Hud, Salih,
sray bile biliyorum: Âdem, 4 rekât farz
Zümra: Ben hocamzn örettii
Tekbir
saymay unuttu? Bula- Musa, Davud,
Yakub, Yusuf, uayb, Harun,
brahim, Lût, smail, shak, Muhammed.
bildiniz mi? Yandaki lyas, Elyesa, Zekeriyya, Yahya, 4 rekât sünnet
kutuya yaznz. Süleyman, Eyyub, Zülkifl, Yunus,
Ka’de-i Ahîre
72 Baba: Aferin sana!
Halil: Bir aferin de ben isterim. Kyam
ki ben saydm!
73 Zümra: Niyeymi? Sen saymadn
buldum. Niyet
adn unuttun! Onu da ben
Halil: Ama bir peygamberin
Rükû
Secde
Tekbir
2 Zümra hangi
peygamberin adn
saymay unuttu? Bula-
73
bildiniz mi? Yandaki
kutuya yaznz.
72
zevkli bir görev:
7
çindekiler
Hazrlk Sorular .................................................. 12 Hazrlk Sorular ................................................ 36
I. ÜNTE: ALLAH’A MAN I. ÜNTE: NAMAZ KILIYORUZ

1. Allah Vardr ve Birdir ................................ 14 1. Bayram Namaz ......................................... 38
2. Allah’n Varlna ve Birliine nanmann Bayram Namaznn Kln ........................ 38
Önemi ........................................................... 14 2. Teravih Namaz ......................................... 39
3. Kur’an’da Allah’n Sfatlar ........................ 16 Teravih Namaznn Kln ........................ 39
Zatî Sfatlar ................................................ 16 3. Cenaze Namaz ......................................... 40
Subûtî Sfatlar ............................................ 17 Cenaze Namaznn Kln ........................ 40
4. Allah’n Güzel simleri ............................... 17 Okuma Parças: Ablama Dua / Ahmet Mercan
Okuma Parças: Ve, Ve De… / lyas Aslan (dua) (iir) ............................................................... 41
....................................................................... 20 Elenelim Örenelim .................................... 42
Elenelim Örenelim .................................... 22
II. ÜNTE: ORUÇ TUTUYORUZ
II. ÜNTE: PEYGAMBERLERE MAN 1. Oruç Nedir? .............................................. 44
1. Peygamberlere Niçin htiyaç Vardr? ....... 24 2. Oruç Tutmann Önemi ............................. 44
2. Peygamberlerin Özellikleri ........................ 25 3. Oruç badetiyle lgili Kavramlar ............... 45
3. Peygamberlerin Görevleri ......................... 25 4. Orucu Bozan Durumlardan Bazlar ......... 46
4. Kur’an’da simleri Geçen Peygamberler .. 26 5. ftar Duas .................................................. 46
Elenelim Örenelim .................................... 28 Okuma Parças: Oruç Sözlüü / Alpaslan
Durmu (iir) ................................................. 47
III. ÜNTE: AHRETE MAN Elenelim Örenelim .................................... 48
Okuma Parças: Asl Yurdumuz / M. Yaar
Kandemir (iir) ..............................................
...... 30
1. Ahiret Gününe man ve Önemi ................ ...... 31
2. Ölüm ve Ölümden Sonra Dirilme ............ ...... 32
3. nsann Yaptklarndan Sorgulanmas ....... ...... 32
4. Cennet ve Cehennem ............................... ...... 33
Okuma Parças: Dönme Dolap / M. Yaarr
Kandemir (iir) ..............................................
...... 33
Elenelim Örenelim .......................................... 34
8
III. BÖLÜM: SYER
Hazrlk Sorular .................................................. 50
Okuma Parças: nsanln Önderinin Hayat
Serüveni (kronoloji) ............................................ 52
I. ÜNTE: HZ. PEYGAMBER’N (as)

ÖRNEK KL
1. Kur’an- Kerim’de Hz. Peygamber (as) ..... 54
2. Hz. Peygamber’in (as) Kiilii ................... 55
3. Hz. Peygamber’in (as) Örnekliinin slâm’
Anlamada Rolü ............................................. 55
badetlerin Yaplmasnda Örneklii .......... 55
nsan likilerinde Örneklii ...................... 56
Aile Hayatndaki Örneklii ........................ 58
Okuma Parças: Bayram Sevinci / Hatice Ilak
(kssa) ............................................................. 59
IV. BÖLÜM: AHLÂK

Hazrlk Sorular ................................................ 62
I. ÜNTE: GÜZEL SÖZLER SÖYLEYP

GÜZEL DAVRANILARDA BULUNALIM
1. Hogörülü ve Balayc Olalm ............... 64
2. Yardmlaalm ............................................ 65
3. Sözümüzde Duralm ................................. 66
4. Adaletli Olalm .......................................... 67
5. Özverili Olalm .......................................... 68
Okuma Parças: Hz. Ali ve Hrsz (kssa) ........ 69
Kur
Ku Sonu Genel Deerlendirme ........................ 72
Teekkür
Te ve Telif Haklar ..................................... 76
Kaynakça
Ka ............................................................. 76
Sözlük
Sö .................................................................. 78
9
10
2
- ALLAH’A MAN
- PEYGAMBERLERE MAN
itikat - AHRETE MAN
- NAMAZ KILIYORUZ
ibadet - ORUÇ TUTUYORUZ
- HZ. PEYGAMBER’N (as) ÖRNEK KL
siyer
ahlâk - GÜZEL SÖZLER SÖYLEYP GÜZEL
DAVRANILARDA BULUNALIM
11
Hazrlk Sorular
1. Allah’n güzel isimlerinden hangilerini biliyorsunuz?

2. Genelde evrende ve özel olarak dünyamzda var olan düzene dair be
örnek veriniz.
3. hlâs Suresi’ni ve mealini okuyunuz. Hiçbir eyin Allah’a denk ve benzer
olmamas ne demektir? Arkadalarnzla tartnz.
1. Allah niçin peygamberler göndermitir? Arkadalarnzla tartnz.

2. Mektup, kargo, mesaj ve e-postalar size nasl ulamaktadr? Aratrnz.
Bulduunuz sonuçlar Allah’n davetini insanlara iletme görevi olan
peygamberlikle karlatrnz.
3. Size bir haber getiren bir insana inanp güvenebilmeniz için onda hangi
özellikler bulunmaldr?
4. Peygamberler Allah’tan aldklar mesajlar insanlara sadece bildirmekle
mi yükümlüdürler? Deilse baka ne gibi görevleri vardr?
5. Çevrenizde adn bir peygamber adndan alan kaç kii tanyorsunuz?
1. “Dünya ahiretin tarlasdr.” sözünün anlamn aratrnz.

2. lkbahar, yaz, sonbahar, k mevsimlerinin birbirini takip ediini
insanlarn yeniden dirilii açsndan düününüz.
3. Bir hakszla uradnzda hakszl yapan kii cezalandrlmazsa ne
hissedersiniz?
4. Her an izlendiini bilen bir kii ile izlenmediini düünen bir kiinin
davranlar arasnda sizce bir fark olur mu? Bunu ahirette hesaba
çekilme duygusu ile karlatrnz.
itikat
ÜNTE
1
1. Allah Vardr
d ve Birdir
2. Allah’n Varlna ve Birliine nanmann Önemi
3. Kur’an’da Allah’n Sfatlar
4. Allah’n Güzel simleri
ÜNTE
2
1. Peygamberlere Ni
Niçin
i ht
htiyaç Vardr?
2. Peygamberlerin Özellikleri
3. Peygamberlerin Görevleri
4. Kur’an’da simleri Geçen Peygamberler
ÜNTE
Ü
3
1. Ahiret Günün
Gününe
ü man ve Önemi
2. Ölüm ve Ölümden Sonra Dirilme
3. nsann Yaptklarndan Sorgulanmas
4. Cennet ve Cehennem
1. ÜNTE
Allah’a man
1 Allah Vardr ve Birdir
Allah’n varln kabul etmek ve O’na inanmak, bütün insanlarn yaratlnda olan bir
yönelitir. Bir insan, kendi iç dünyasnda, vicdannda ve evrende var olan pek çok delille
Allah’n varln fark eder ve anlar.
Evrende var olan düzen, Allah’n birliinin en açk iaretidir. Çünkü evrende ve varlklar
arasnda görülen düzen “yaratc”nn bir ve tek olmasn gerekli klmaktadr.
nsanlk tarihi boyunca Allah tarafndan seçilip gönderilen bütün peygamberler insanlar
Allah’n birliine iman etmeye çarmlardr. Onlar, Allah’n tek, esiz, ortaksz ve benzer-
siz olduunu bildirmilerdir. Buna karn çeitli zamanlarda deiik toplumlar ve insanlar,
Allah’a eler komular, baka ilâhlar edinmilerdir.
slâm dini, tevhid dinidir. Tevhid inanc, insanlar tevhide aykr her türlü inantan ve davra-
ntan uzak tutar. Allah’n nasl bir ilâh olduu Kur’an- Kerim’de birçok yerde anlatlr. hlâs
Suresi’nde de bu konu özetlenir.
A De ki:
O, Allah’tr, bir tektir.
Allah, Samed’dir. (Her ey O’na muhtaçtr. O, hiçbir eye muhtaç deildir.)
O’ndan çocuk olmamtr (kimsenin babas deildir). Kendisi de domamtr (kimsenin
çocuu deildir).
Hiçbir ey O’na denk ve benzer deildir.
112 / hlâs Suresi, 1-4. ayetler
2 Allah’n Varlna ve Birliine nanmann Önemi

Allah’n varlna ve birliine iman (tevhid), slâm dininin en temel ve öncelikli esasdr.
slâm’da var olan bütün inanç esaslar, hükümler ve ilkeler bu temel üzerine oturur.
Allah’n varlna ve birliine inanmak her eyden önce insann yaratlnda var olan
doal bir ihtiyaçtr. nsann, hayatn sürdürebilmesi için nasl hava, su, yiyecek, barnma
gibi ihtiyaçlar varsa ayn ekilde inanmak da temel bir ihtiyaçtr. Çünkü insan güven için-
de olmak ister. Allah’a ve O’nun birliine inanmayan kiiler huzursuz, sorunlu, mutsuz
bir hayat yaamak zorunda kalrlar. Kendilerini hiçbir zaman güvende hissedemezler.
Balanmann ve ibadet etmenin zevkini yaayamazlar. mann huzur iklimini soluyamaz-
lar. Korku, kayg, karmaa, endie, tedirginlik, belirsizlik, çaresizlik gibi olumsuzluklar
onlar çepeçevre kuatr.
14
2. KUR
tikat
nsann güven içinde olma istei, inanmak ve balanmak eklinde kendini gösterir. Ör-
nein bebek annesine güven duyar ve onun kendisini koruyacana inanp dört elle
annesine sarlr. nsan arkadana güven duyar; onun her zaman arkasnda olacana
inanr ve ona balanr, güvenir. Allah’n varlna ve birliine inanan insan da O’na olan
iman sayesinde bu dünyada güvenli, mutlu ve huzurlu bir hayat yaar. Akl, ruh, kalp,
beden tutarllna eriir ve salam bir kiilik gelitirir. Böylece hem kendi iç dünyasnda
hem toplumla ve hem de bütün varlklarla olan ilikilerinde mutlu ve baarl olabilir.
Huzur ve güvende olmak, sevilmek, saylmak ve itibar görmek gibi temel gereksinimleri-
ni karlar. Böylece her eye iman nuruyla bakar. Zorluklar ve skntlar karsnda teselli
bulur. Her ey onun için imann aydnlnda anlaml hâle gelir.
Allah’a man Eden nsan…

Allah’ sever, O’nun sevgisini kazandran davranlar sergiler. Allah’n sevgi ve
honutluunu kazanmaya, kazandktan sonra da kaybetmemeye çalr.
Güven içinde olur, imann huzur dolu havasn teneffüs eder. Huzurlu, mutlu,
korku ve endieden uzak bir hayat sürer.
ç dünyasyla, toplumla ve çevresini kuatan canl cansz bütün varlklarla do-
ru, tutarl ve düzenli bir iliki gelitirir.
Allah’n her eyi gördüünü ve her sözü iittiini bildii için yalnzken de ba-
kalarnn yanndayken de dürüst ve erdemli davranr, içi d bir olur.
Yüz yüze kald zorluklar ve skntlar karsnda Allah’n daima kendisiyle oldu-
unu bilir, teselli ve güven duyar.
Kudret ve kuvvetin yalnzca Allah’a ait olduunu bilir. Bu bilgisi ve inanc, onu
sadece Allah’a kul yapar, baka varlklara boyun emekten bamsz klar.
Allah’tan baka fayda veya zarar veren bir güç ve kudret olmadn bilir. Ba-
ar için Allah’n ho görmeyecei çarelere bavurmaz. Kendine düen görevin
çalp gayret etmekten ibaret olduunu bilerek hareketlerini düzenler.
Allah’n bütün dualar iittiini bilir; her zaman Allah’a snr ve güvenir. Böyle-
ce her türlü zorluun üstesinden gelme gücü kazanr.
Yaratl amacn, nereden geldiini ve nereye gideceini bilir ve kendini gü-
vende hisseder.
Allah’n bütün güzel isim ve niteliklerini bir kul olarak kendine rehber edinir ve
bu güzel niteliklerin gereiyle donanarak olgun bir insan olmaya çabalar.
15
1. ÜNTE
Allah’a man
3 Kur’an’da Allah’n Sfatlar
Allah’n varlna ve birliine iman etmenin yolu O’nu tanmaktan geçer. Allah’ doru
bir ekilde tanyabilmemiz ise O’nun sfatlarn ve isimlerini bilmekle mümkün olur. En
mükemmel din olan slâm, Allah’a tam ve mükemmel bir imann nasl olmas gerektiini
Kur’an- Kerim’le ayrntl bir ekilde bize bildirmitir. Allah’n Kur’an- Kerim’de bize
öretilen sfatlarndan bazlar aada sunulmaktadr.
Zatî Sfatlar
Vücud
Var olmasdr; olmamas ya da yok olmas düünülemez.
“Allah, kendisinden baka hiçbir ilâh bulunmayandr. Diridir, kayyumdur.”

(3 / Âl-i mrân Suresi, 2. ayet)
Kdem Beka
Balangcnn olmamasdr; ezel- Sonsuz olmasdr; varl hiçbir

den beri vardr ve varl sonra- zaman son bulmayacaktr.
dan ortaya çkmamtr.
“Yer üzerinde bulunan her canl yok ola-
“O, ilk ve sondur. Zâhir ve Bâtn’dr. O, caktr. Ancak azamet ve ikram sahibi Rab-
her eyi hakkyla bilendir.” binin zât bâki kalacaktr.”
(55 / Rahmân Suresi, 26 ve 27. ayetler)
(57 / Hadîd Suresi, 3. ayet)
Vahdaniyet Muhalefetün
li’l-havadis:
“De ki
“D ki: O
O, All
Allah’tr,
h’ Ei, benzeri ve orta olmama-
bir tektir.”
(112 / hlâs Suresi, 1. ayet) sdr. Birdir, tektir, biriciktir. Yaratlmlara benze-
memesidir; O’ndan
baka her ey sonra-
Kyam dan olmutur ve hiçbir
bi-nefsihi ey O’na denk ya da
Hiçbir eye ve hiç kimse- benzer deildir.
“Allah Samed’dir.
ye ihtiyac olmamasdr; (Her ey O’na muh- “Onun benzeri hiçbir ey
varlnn bakasna bal taçtr, o, hiçbir eye yoktur.”
muhtaç deildir.)” (42 / ûrâ Suresi, 11. ayet)
olmamasdr. (112 / hlâs Suresi, 2. ayet)
16
6
2. KUR
tikat
Subûtî Sfatlar
Hayat
lim
Diri olmasdr. O’nun için
Her eyi bilmesi ve her eyden “ölüm” söz konusu deildir.
haberdar olmasdr.
“Sen, o ölümsüz ve daima diri ola-
“O gayb da, görünen âlemi de bilendir.” na (Allah’a) tevekkül et.”
(59 / Har Suresi, 22. ayet) (25 / Furkân Suresi, 58. ayet)
Semi Basar Her eyi görmesidir.
“üphesiz Allah bütün yaptklarnz görür.”

“üp
(2 / Bakara Suresi, 110. ayet)
Her eyi duyma-
s ve iitmesidir.
Dilemesidir. Her ey O’nun dilemesiyle olur.
“üphesiz Allah hak-
kyla iitendir, hakkyla “Bir eyi diledii zaman onun emri o eye ancak rade
bilendir.” ‘Ol!’ demektir. O da hemen oluverir.”
(2 / Bakara Suresi, 181. ayet) (36 / Yâsîn Suresi, 82. ayet)
Kudret
Kelâm
Her eye gücünün yetmesidir.

Doru ve güzel söz söylemesidir.
“Göklerin ve yerin hükümranl yalnzca
“Allah, Musa ile de dorudan konutu.” O’nundur. Diriltir, öldürür. O her eye
(4 / Nisâ Suresi, 164. ayet) hakkyla gücü yetendir.”
(57 / Hadîd Suresi, 2. ayet)
Dilediini, diledi- “Allah dilediini yaratr. O bir eyin ol-

Tekvin masn dilediinde ona sadece ‘ol’ der.”
ince yaratmasdr. (3 / Âl-i mrân Suresi, 47. ayet)
4 Allah’n Güzel simleri

Allah’ tanyabileceimiz en kolay ve öretici bilgileri O’nun isimlerinde buluruz. En gü-
zel isimler ve nitelemeler, bütün güzelliklerin kayna olan Allah’a aittir. Nitekim Kur’an-
Kerim’de “En güzel isimler Allah’a aittir. Öyleyse bu isimlerle yalnz O’nu çarn, O’na dua
edin.” denilmektedir. (7 / A’râf Suresi, 180. ayet; 17 / srâ Suresi, 110. ayet; 20 / Tâ-Hâ Su-
resi, 8. ayet; 59 / Har Suresi, 24. ayet). Kur’an’da bu ayette geçen “esmaü’l-hüsna” ifadesi
“Allah’n güzel isimleri” anlamna gelmektedir. Bu güzel isimler, hem Kur’an’da hem de
Peygamberimizin (as) hadislerinde bize bildirilir.
17
1. ÜNTE
Allah’a man
Allah’n Güzel simleri
Adl Bâis
Alî
Adaletli Elçiler
Ulu
gönderen
Afüv Alîm Bâkî
Celîl
Affedici Bilen Sonu
Heybetli
olmayan
Âhir Allah Bârî Evvel
Sonsuz Eksiksiz Balangçsz
yaratan
Azîm Fettâh
Bâst
Muhteem Hayr
Geniletip
kaplarn
yayan
Azîz Basîr Gaffâr açan
Hâlik
Yüce Gören Balayc Yaratan
Bâtn Gafûr Halîm
Gizli olan Affeden Yumuaklk
Bedî‘ sahibi
Ganî Hamîd Mâcid
Çok güzel Zengin Övülen an yüce
yaratan
Habîr Hasîb Mâlikü’l-
Haberdar Mülk
Hesaba
çeken Varln
Hâdî Hay sahibi Muktedir
Mâni‘
Hidayete Diri ktidar
Engel olan
erdiren sahibi
Kâbz Mecîd Musavvir
Can alan erefli ekillendiren
Kâdir Melik Râfi‘
Mü’min
Kudretli Buyruklar Yükselten
Güvenlikte
tutulan klan
Metîn
Mübdî Rahîm
Dirençli
Balatan Balayan
Mücîb Rahmân
Muahhir
Dualar Acyp
Geriye
kabul merhamet
brakan
eden eden
18
2. KUR
tikat
Ber Hâfd Kahhâr

yilii çok Alçaltan Kahreden
Câmi‘
Hafîz Kavî Munî
Bir araya
Koruyan Güçlü Zenginlik
getiren
Kayyûm veren
Cebbâr Hak Muhît
Her eyi
Zorlayc Gerçek Kuatan
ayakta
Hakem tutan
Kebîr Muhsî
Hükmeden
Büyük Sayan
Hakîm
Kerîm Muhyî Müheymin
Hikmet
Çok Hayat Hükmü altna
sahibi
Kuddûs cömert veren alan
Muîd Mümît
Noksanlklardan
arnm Yenileyen Öldüren
Latîf Rakîb
Muiz Müntakim
Lutfeden ntikam alan Gözeten
Yücelten
Mukaddim Müteâlî Raûf
Önceleyen Görkemli Çok

efkatli
Muksit Reîd
Mütekebbir ehîd
Adil Yol gösterici
Hametli Her eyin
Müzil tan
Rezzâk ekûr
Deersizletiren
Rzklandran ükredilen
Nâfi‘ Tevvâb Vâsi‘
Sabûr
Fayda Tövbeleri lmi ve
Çok sabrl kabul edici rahmeti
veren
Samed Vâcid Vedûd geni
Nûr
Aydnlatan Muhtaç Bulan Seven
olmayan
Selâm Sevilen Zâhir
Vâhid Vehhâb
Esenlikte Varl
Bir ve tek Karlksz apaçk
klan
Semî‘ veren olan
Vâlî Vekîl Zâr
iten Dilediini
Sahip Dayanlan Zü’l- zarara
Vâris Celâli
sokan
Velî ve’l-krâm
Mülkün asl
sahibi Dost Heybet ve
ikram sahibi
19
1. ÜNTE
Allah’a man
VE, VE DE…
lyas Aslan
Atei yarattn, suyu da…

Ruhumuzda yanan kötülük atelerini merhametinin suyuyla söndür!
Bahar yarattn, güzü de…
Suçlarla sararm yüzlerimize balama baharndan neeler saç!
Cezay yarattn, aff da…
Cezaya uratp mahcup etme, kerem et bize affnla sevindir!
Çukurlar yarattn, dalar da…
Bizi fenalk çukurlarndan kurtar, iyilik dalarnn zirvesine ulatr!
Derdi yarattn, derman da…
Onulmaz dertler verme, kapndan baka yerde bize derman aratma!
Eksiyi yarattn, arty da…
Amel defterlerimize yazdrdmz eksileri sen artlara çevir!
Fark yarattn, benzeri de…
Farkllklarmz zenginlik bilmemizi, benzerliklerimizi çoaltmamz sala!
Gözyan yarattn, gülücüü de…
Gözlerimizden akan gözyalarn sil, dudaklarmza gülücükler kondur!
Hatay yarattn, tövbeyi de…
Bilerek veya bilmeyerek yaptmz hatalar için tövbe etme frsat bala!
Irma yarattn, denizi de…
Birer rmak olan bizleri rahmet denizine ulatr!
nciyi yarattn, istiridyeyi de…
Benlik istiridyelerimizde gizli kalm incilerimizi gün na çkart!
Jaleyi yarattn, yapra da…
Karanlk gecelerde üstümüze düen jalelerle yapraklarmz besle!
Korkuyu yarattn, cesareti de…
Korkularmzn üzerine cesurca gitmemiz için bize güç ver!
Labirenti yarattn, çk da…
Hayatn zorlu labirentlerinde hedefe giden çk en ksa zamanda buldur bize!
Mesafeyi yarattn, yolu da…
Doruyla aramzdaki mesafeyi senin istediin yolda yürümeyi nasip et!
20
2. KUR
tikat
OKUMA PARÇASI
Noktay yarattn, çizgiyi de…

Savruk birer nokta olursak bizi hakikat çizgisinde bulutur!
Oksijeni yarattn, karbondioksiti de…
Çirkinlik karbondioksitini yok edip benlik cierlerimizi güzellik oksijeniyle doldur!
Öfkeyi yarattn, efkati de…
Öfkeye kaplrsak en ksa zamanda bizi efkat kylarna ulatr!
Parçay yarattn, bütünü de…
Parçalara ayrlm balarmz bir bütün hâlinde birletir!
Rengi yarattn, çiçei de…
Ellerimizde solmu çiçekleri katndaki renklerle tazele!
Serti yarattn, yumua da…
Sertlemi duygularmz sevgi örsüyle yumuak hâle getir!
eytan yarattn, melei de…
eytann ayartmalarndan bizi koru, melekleri bize yolda eyle!
Tuzu yarattn, ekeri de…
çimizden kopup gelen tuzlu sözlerimizi dilimizde ekerletir!
Uykuyu yarattn, uyankl da…
Uyanklk nimetinin kymetini öretip gaflet uykusundan uyandr!
Üzüntüyü yarattn, sevinci de…
Krgnlklarmzn üzüntüsünü bayram sevinçlerine dönütür!
Vermeyi yarattn, almay da…
Alrken onurlu kalmay, verirken cömert olmay unutturma!
Yava yarattn, hzly da…
Sonu sana varan yarta yavalarsa admlarmz, desteinle hzlandr!
Zoru yarattn, kolay da…
Zorluklar kolayca amamz için yüreklerimize direnç ver!
(Yazarnn izni ile alntlanmtr.)

21
1. ÜNTE
Allah’a man
O’NDAN ADIYLA STEMEK

Allah’m!
Her türlü mükemmellik Sen’de toplanmtr.
Rzklarmz Sen verirsin. Bol rzk verirken de güzelsin, az verirken de.
Sen Vekîl’sin. Sana güvenir, Sana dayanrm. lerimi çözmeme yardm et.
Ey varlklar farkl farkl yaratan Allah’m!
Bizlere farklar fark etmemizi salayacak akl ve kalp ver!
Duay okudunuz. Duay yapan arkadamz, Allah’n isimlerinden bildikleriyle bir
dilekte bulunuyor. Siz de bir isteinizi dile getirir misiniz? Haydi kalem bana!
SIFAT VE ANLAM
Aadaki tabloda dikey sütunda yer alan Allah’n nitelikleri ile yatay satrda yer
alan uygun sfatlar birbiriyle eletiriniz ve kesien karelere çarp iareti koyunuz.
Muhtaç olmamak
Bir ve tek olmak
Benzememek
Gücü yetmek
Konumak
Diri olmak
Var olmak
Sonsuzluk
Yaratmak
Görmek
Dilemek
itmek
Bilmek
Ezelîlik
Vücud
Kdem
Beka
Vahdaniyet
Muhalefetün li’l-havadis
Kyam bi-nefsihi
Hayat
lim
Semi
Basar
rade
Kudret
Kelâm
Tekvin
22
2. KUR
tikat
KELME BULMACA
Aa›daki bulmacada yüce Rabbimizin on dört s›fat› bulunmaktad›r. Yatay, dikey ve

çapraz olarak sakl› bulunan bu s›fatlar› bulunuz.
c
e
a
a
t
i KELÜME BULMACA
c
u
j
ö
e
j
a
d
i
z
u
s
ö
e
a
o
f
t
t
r
h
h
e
a
u
a
k
v
d
j

f
n
n
h
g
m
g
y
k
n o r j i r a d e c y z m o d y r u c p o a
d r e g d p a d i k u o g j g a g o d n h k
e ç k i o j g o a g u d r g d t e k v i n
u d u ö j d z s e d n o r j d r e g i u ö
f f y j f n j f n o r j f h a a v j f n g g k
t b a i u b n o r j e j e a i u ö j d z s e ö
o d m u h a l e f e t ü n l i l h a v a d i s
g n b a i s i u u ö j d z s e d r e d r e g
g a i j f a j f n g g v n o r j d r g d
e s n p r ö j d z s e a ö p i u ö k e l a m
n j e u c j d z s e p u h m r e o t r h a a v
o f u ö j d z s e a i d j f n u ö j d z s e
e ö s j f n b n o r j s a j e a i u ö s k a
u f i i u ö p e i u ö n v j f n g e u n o
o n h j f n g g k j f n i r ö u v ü c u d h ö
n h i o t r h a a a n o y d r e g ö s e j f
e ç e i o j g o a g j f e u ö j d z s e m s e
o d r g d j d z s e t j f n g v j f n g o
d r e g i l i m o t r h a i v s e m i e j f
e a i u ö j d z s e o t r h a a v j f n g g k
AllahÕÝn ÒesmaÕl-hsnaÓ denilen 99 gzel
99 ismini tekrar gzden geiriniz. AßaÛÝdaki

sorularÝ buna gre cevaplayÝnÝz.
EsmaÕl-
hsnaÕnÝn baßÝnda
en ok hangi harf
Alfabemizdeki kullanÝlmaktadÝr? Ka
Alfabemizdeki isim bu harfle
hangi harfler, 99 hangi harfler 99 baßlamaktadÝr?
ismin sadece birer ismin baß
tanesinin baßÝnda harflerini
bulunmaktadÝr? olußturmaktadÝr? 3
1 2
23
2. ÜNTE
Peygamberlere man
1 Peygamberlere Niçin htiyaç Vardr?
Allah evreni yaratm ve içinde canl cansz bütün varlklarla birlikte insan var etmitir.
nsanlardan iyi olanlarla kötüleri belirlemek üzere bir snav yeri olarak da dünyay yarat-
mtr. Gerektii zaman iyi, doru ve güzeli anlatmak ve hatrlatmak üzere mesajlar gön-
dermitir. Bu mesajlar insanlara aktarmak için de baz kimseleri seçip görevlendirmitir.
Allah’n kendilerine bildirdii mesajlar dier insanlara aktarmakla görevli bu kiilere pey-
gamber denir. Peygamberler Allah’tan aldklar mesajlar insanlara aktarmann yan sra bu
mesajlar insanlarn doru anlayp uygulamalar için de rehberlik ederler. Onlar sözleri ve
yaantlaryla da insanlara örnek olan erefli kullardr. (Hepsine salat ve selam olsun.)
nsanlk, peygamberler sayesinde zulüm ve cehalet karanlklarndan kurtulup iman ve

teslimiyetin aydnlna kavumutur. nsanlar felaketlerden ve cehennem ateinden
kurtarp huzura ve sonsuz mutlulua ulatranlar Allah’n gönderdii bu elçiler olmular-
dr. Allah’n kullarna yardm ve merhametinin bir göstergesi olarak gönderdii peygam-
berlere inanmak, imann temel esaslarndan biridir. Müslümanlar ayrm yapmakszn
bütün peygamberlere iman ederler.
Peygamberlere man Eden nsan…

Peygamberlerin Allah’tan aldklar mesajlar insanlara aktarma, kendi söz-
leri ve yaantlaryla da insanlara rehberlik yapma özelliklerini örnek alr.
Onlar gibi, söylediklerini öncelikle kendisi uygulamaya çalr.
Onlarn dini tebli ederken yaadklar skntlara sabrla göüs germelerini
örnek edinir. Kendisi de inançlar urunda azimli, sabrl ve kararl bir du-
ru sergilemeye çabalar.
Peygamberlerin ahlâkî erdemlerini kendine rehber edinir. Bu güzel nitelik-
lerle donanarak olgun bir insan olmaya çabalar.
Peygamberlerin farkl olaylar ve olgular karsndaki davran ve uygulama-
larn örenir, bunlar da kendi hayatnda uygulamak için çaba gösterir.
Peygamberlerin görevlerini gerei gibi yerine getirmeleri sayesinde zulüm
ve cehalet karanlklarndan kurtulup iman ve teslimiyetin aydnlna ka-
vutuunu bilir. Onlarn braktklar öretileri bakalarna ulatrmak için
gayret eder.
Peygamberlerin herkese adil davrandklarn bilir, kendisi de onlar gibi adil
olmaya çalr.
24
2. KUR
tikat
2 Peygamberlerin Özellikleri
Dünya ve ahiret hayatnda mutluluk

Peygamberlerin sahip olduklar
yollarn kendilerinden örendiimiz ortak özellikler be maddede
peygamberler de bizim gibi insandrlar. özetlenebilir:
Onlar da yerler, içerler, uyurlar, evlenip
çocuk sahibi olurlar. Sokaklarda, çar Sdk
ve pazarlarda gezerler. Ancak onlar, Peygamberler her zaman doru sözlü-
peygamber olmadan önce de toplum- dürler. Bütün peygamberler peygam-
lar tarafndan doru sözlü ve dürüst, berlikten önce de peygamber olarak
güvenilir, zeki ve akll, kötü ilerden ve görevlendirildikten sonra da asla yalan
günahlardan uzak duran insanlar olarak söylememilerdir.
bilinirler. Bu güzel özelliklerine ek ola-
rak peygamberlikle beraber Allah’tan Emanet
aldklar vahyi insanlara eksiksiz bir e- Peygamberlerin hepsi dürüst ve güvenilir
kilde ulatrrlar. kiilerdir. Emanete asla hainlik etmezler.
Tebli
Peygamberlerin hepsi Allah’tan aldklar
vahyin tamamn, eksiksiz bir ekilde ve
Peygamberlerin aldklar hâliyle insanlara ulatrmlardr.
3 Görevleri
Fetanet
Peygamberlerin en temel görevi Allah’n Peygamberlerin hepsi son derece akll ve
kendilerine yükledii tebli sorumluluu- zeki insanlardr.
dur. Bu sebeple peygamberler iyi, doru
ve güzel olan her eyin insanlar arasnda smet
kabul görmesi ve uygulamaya konulmas Peygamberlerin hepsi günah ve kötülük-
için canla bala çalmlardr. nsanlara lerden uzak tutulmulardr.
birer öretmen olmular, onlar eitmi-
ler, her türlü kötülükten insanlar arndrarak güzel ahlâkn insanlar arasnda yaygn-
lamas için çaba harcamlardr. Allah’n kendilerine verdii görevi O’nun yardmyla,
azim ve sabrla eksiksiz bir ekilde yerine getirmilerdir.
25
2. ÜNTE
Peygamberlere man
4 Kur’an’da simleri Geçen Peygamberler
lk peygamber Hz. Âdem (as) ile son peygamber Hz. Muhammed (as) arasnda pek
çok peygamber gönderilmitir. Kur’an- Kerim’de ad geçen peygamberler 25 tanedir:
Âdem, dris, Nuh, Hud, Salih, brahim, Lût, smail, shak, Yakub, Yusuf, uayb, Harun,
Musa, Davud, Süleyman, Eyyub, Zülkifl, Yunus, lyas, Elyesa, Zekeriyya, Yahya, sa, Mu-
hammed.
2. Hz. dris (as)

1. Hz. Âdem (as) Kur’an’da ad 2 defa
Kur’an’da ad 25 defa geçmektedir. Astronomi ve
geçmektedir. lk insan, ilk matematikle ilk uraan, ilk defa
peygamber, ilk örtünen, topra ilk ine ile diki diken ve elbise yaparak
ileyen ve “es-selamu u aleyküm” giyen, ölçü ve
v tart aletlerini ilk

eklindeki selam ilk verendir. k
defa kullanandr.
4. Hz. Hud (as)

3. Hz. Nuh (as) Kur’an’da ad 10 defa
Kur’an’da ad 43 defa geçmektedir. Kur’an’n 11. 5. Hz. Salih (as)
geçmektedir. Kur’an’n 71. suresi suresi onun adn tamaktadr. Kur’an’da ad 8 defa
onun adn tamaktadr. Kavminden Yaadklar yer olan rem ehrinde, geçmektedir. Dalar ve
kendisine çok az kii iman etmitir. yüksek binalar ina etme yüksek kayalar oyarak ina
Kars ve çocuklarndan biri de yarna girmi Âd kavmine ettikleri görkemli evleriyle
iman etmeyenler arasndadr. gönderilmitir. Ticaretle ünlü Semud kavmine
950 yana kadar uramtr. gönderilmitir. Ticaretle
yaamtr. uramtr.
uramtr.
7. Hz. Lût (as) 8. Hz. smail (as)

6. Hz. brahim (as) Kur’an’da ad 27 Kur’an’da ad 12 defa
Kur’an’da ad 69 defa defa geçmektedir. Hazreti geçmektedir. Çobanlk yapmtr.
geçmektedir. Kur’an’n 14. brahim’e (as) iman eden ilk Ayrca ata binme, ok atma ve avclk
suresi onun adn tamaktadr. kiidir, onunla birlikte hicret konusunda da hünerlidir. Babas Hz.
Olu Hz. smail (as) ile birlikte edenlerdendir.
brahim (as) ile birlikte Kâbe’yi ina
Kâbe’yi ina etmitir. Çok etmitir. Hacla ilgili pek çok merasim
misafirperver biriydi. ve kurban kesme konularnda
Kurban kesmeyi bize o Hz. brahim (as) ile birlikte
öretmitir. Müslümanlara örnek olmutur.
10. Hz. Yakub (as)
Kur’an’da ad 16 defa geç- Hz. Muhammed (as) onun
mektedir. Hz. brahim’in (as) soyundan gelmektedir.
torunudur. Evlat acs ve evlat
ihaneti ile imtihan edilmitir. Olu
9. Hz. shak (as) Hz. Yusuf ’un (as) acs dolaysyla
Kur’an’da ad 15 gözleri kapanm, sonraa ona ka-
11. Hz. Yusuf (as)
defa geçmektedir. Hz. çlmtr.
vumasyla yeniden açlmtr.
Kur’an’da ad 27 defa geçmektedir.
brahim’in (as) oludur. Kur’an’n 12. suresi onun adn tamaktadr.
Kur’an’da ad geçen Kendisine rüyalar yorumlama yetenei
ve srailoullarna verilmitir. Bu bilgi ve yetenei sayesinde Msr’a
gönderilen, bütün yönetici olmutur. Kur’an’da toplu olarak
peygamberlerin bir surede, batan sona anlatlan tek kssa
atasdr. onunkidir. Bu kssa Kur’an’da “kssalarn en
güzeli” olarak nitelenmitir.
26
2. KUR
tikat
12. Hz. uayb (as) 13. Hz. Musa (as) 14. Hz. Harun (as)
Kur’an’da ad 11 defa geçmektedir. Kur’an’da ad 136 defa Kur’an’da ad 20
Hitabet yeteneinden ötürü geçmektedir. Kur’an’da defa geçmektedir. Hz.
“Peygamberlerin Hatibi” olarak anlmtr. kendisinden ve mücadelesinden en Musa’nn (as) kardeidir.
Ölçü ve tartda hile yapan Medyen ve çok bahsedilen peygamberdir. Onun yardmcs olarak
Eyke halkna gönderilmitir.
göndeerilmitir. Hz. uayb’n (as) görevlendirilmitir. Güzel
damaddr. konumas ve hitabet
yetenei, en güçlü
özelliidir.
15. Hz. Davud (as)
Kur’an’da ad 16 defa 16. Hz. Süleyman (as)
geçmektedir. Sesi o kadar güzeldi Kur’an’da ad 17 defa
ki sesine dalar ve kular elik geçmektedir. Babas Hz.
ederdi. Önceleri Tâlût’un ordusunda Davud’dur (as). Bütün canllarla 17. Hz. Eyyub (as)
bir asker olarak savam, daha sonra konuabilme yeteneine sahipti. Kur’an’da ad 4 defa
Allah’n kendisine verdii peygamberlik Emrinde bütün canllar geçmektedir. Çok ar
ve hükümdarlkla birlikte srailoullarna çaltrabilirdi. Ordusunda bir hastalk geçirmi,
kral olmutu. Demirciydi. rüzgârlar, cinler, insanlar ve sabryla sembol
kular vard. olmutur.
19. Hz. Yunus (as)

Kur’an’da ad 4 defa geçmektedir. Kur’an’n 10.
18. Hz. Zülkifl (as) suresi onun adn tamaktadr. Gönderildii halkn kendisinin
Kur’an’da ad 2 defa geç- davetine aldrmamas üzerine yaad ehri terk etmitir. Bindii
mektedir. Hz. Eyyub’un (as) gemiden denize atlm, bir balk tarafndan yutulmu ve bir mucize
oludur. Sabreden, Allah’n olarak kendisini yutan baln midesinde yaamtr. Hatalar için
rahmetine ulaan ve salihler- samimi olarak tövbe etmi, Allah’n affetmesi üzerine yeniden
den olduu bildirilen pey- ehrine dönmütür. Bundan sonra toplumunun tamam
gamberlerdendir. kendisine iman etmitir ve bu özellie sahip tek
peygamberdir.
20. Hz. lyas (as)

Kur’an’da ad 3 defa 21. Hz. Elyesa (as) 22. Hz. Zekeriyya (as)
geçmektedir. Ba’l adl Kur’an’da ad 2 defa geçmek- Kur’an’da ad 7 defa geçmektedir.
bir puta tapan topluma tedir. Hz. lyas’a (as) yardmc Hazreti Süleyman’n (as) soyundandr.
peygamber olarak olmak üzere gönderilmitir. Kudüs’te Hz. Meryem’in himayesini
gönderilmitir. üstlenmi, ona koruyuculuk yapmtr.
srailoullar tarafndan ehit
edilmitir.
23. Hz. Yahya (as) 24. Hz. sa (as)

Kur’an’da ad 5 defa geçmek- Kur’an’da ad 25 defa
tedir. Hz. Zekeriyya’nn (as) olu- geçmektedir. Babasz
dur. Ad daha önce hiç kullanlma- olarak domutur. Daha
m bir isimdir ve Allah tarafndan beikteyken konumutur. 25. Hz. Muhammed (as)
konulmutur. Hazreti sa’nn (as) Ölüleri diriltmi, hastalar ve Kur’an’da ad 4 defa
müjdecisidir. körleri iyiletirmitir. Onun geçmektedir. Kur’an’n
doduu sene miladî 47. suresi onun adn
takvimin balangc tamaktadr. Son
kabul edilir. peygamberdir.
27
2. ÜNTE
Peygamberlere man
ÇENGEL BULMACAYA YERLETRMECE

Aadaki peygamber isimlerini çengel bulmacaya yerletiriniz.
r
3 harflile 6 harfliler
HUD fliler ELYESA

5 har YAHYA
İSA İSMAİL
İLYAS YAKUB
LÛT DAVUD İSHAK
NUH EYYUB YUNUS
SALİH YUSUF
HARUN ŞUAYB
İDRİS 7 harfliler
İBRAHİM
4 harfliler ZÜLKİFL
ÂDEM
MUSA 8 harfliler
MUH
AMM
SÜLEYM ED
AN
M
U 9 harflile
r
H ZEKERİYYA
A
M
M
E
D
28
2. KUR
tikat
ÞÜFRELÜ ZELLÜKLER
Peygamberlerin sahip
olduklarÝ beß ortak 1 2 3 4 5 6 7
zellik aßaÛÝda ßifreli s A B C D E F
olarak verilmißtir. Yan
tarafta verdiÛimiz H G Ú H I Ü K L
ßifre anahtarÝnÝ
kullanarak ßifreyi
q M N O P R S
znz. m Þ T U V Y Z
1. 7o 4H 5s 6H
2. 6s 1o 1s 2o 6s 2m
3. 7s 6s 2m 1s 2o 6s 2m
4. 2m 6s 2s 7H 5H 2H
5. 5H 7o 1o 6s 2m
Hangisi Peygamber?
AßaÛÝdaki listeden KurÕanÕda adÝ geen peygamberlerin isimlerini bulup ißaretleyiniz.
Abdullah Fatih Üsmet Nuh Vecdi

Abdlkadir Halis Üsrafil Osman Yahya
ådem Harun Üzzet mer Yakub
Ali Hasan KasÝm Salih Yasin
Bekir Hud Kemal Selim Yaßar
Bnyamin Übrahim Latif Sleyman Yunus
Cemil Üdris Lt Þaban Yusuf
Davud Ühsan Mehmet Þefik Zahit
Ekrem Ülyas Muhammed Þuayb Zekeriyya
Elyesa Ürfan Muhsin Þkr Zeki
Emin Üsa Musa Tahsin Ziya
Ensar Üshak Nazif Talha Zlkifl
Eyyub Üslam Necati Ubeydullah
Faruk Üsmail Nihat Vahit
29
3. ÜNTE
Ahirete man
ASIL YURDUMUZ OKUMA PARÇASI
Zehra
a sordu:
sordu:
Gülleri hiç solmayan,

Kokusu kaybolmayan,
nsanlar ölmeyen
Bir ülke yok mu, anne?
Annesi öyle cevap verdi:
Bizim asl yurdumuz

Beyaz gülü kar gibi,
Cennetimiz var, kzm.
Krmzs nar gibi,
Gülleri solmaz, çünkü
Kokla beni der gibi
Her günü bahar, kzm.
nsana bakar, kzm.
Orda her ey olacak.

Mutluluk kucak kucak.
nsanlar yaayacak
Sonsuza kadar, kzm.
(M. Yaar Kandemir, Âhirete nanyorum)
30
2. KUR
tikat
1 Ahiret Gününe man ve Önemi
A
Gökleri, yeri ve ikisi arasndaki
her eyi yaratan Allah’tr. Can-
l, cansz bütün varlklar ve ta- Derler ki: “Hayat ancak dünya hayatmzdr. Artk biz bir daha
bii ki hayat ve ölümü de yara- diriltilecek de deiliz.”
Rablerinin huzurunda durdurulduklar vakit (hâllerini) bir görsen!
tan Allah’tr. Canl olan her ey
(Allah) diyecek ki: “Nasl, u (dirilmek) gerçek deil miymi?”
gibi insan da dünyaya gelir, bir Onlar, “Evet, Rabbimize ant olsun ki gerçekmi.” diyecekler.
süre yaar ve ölür. (Allah), “Öyleyse inkâr etmekte olduunuzdan dolay tadn
azab!” diyecek.
Ahiret hayat, herkesin yeniden Allah’n huzuruna çkmay yalanlayanlar gerçekten ziyana
dirilecei ve adaletle yargla- uramtr. Nihayet onlara anszn o saat (kyamet) gelip çatnca
bütün günahlarn srtlarna yüklenerek “Hayatta yaptmz
naca günle balayan ebedî
kusurlardan ötürü vay hâlimize!” diyecekler. Dikkat edin,
yaant yeridir. yi olan ve iyilik yüklendikleri günah yükü ne kötüdür!
yapanlar ile kötü olan ve kötü- Dünya hayat ancak bir oyun ve bir elencedir. Elbette ki ahiret
lük yapanlarn ayracaklar ve yurdu Allah’a kar gelmekten saknanlar için daha hayrldr. Hâlâ
akllanmayacak msnz?
yaptklarnn karlklarn ala-
(6 / En’âm Suresi, 29-32. ayetler)
caklar yerdir ahiret yurdu.
Ahirete man Eden nsan…

yi ya da kötü, büyük veya küçük yapt hiçbir eyin karlksz kalma-
yacan bilir. Bu sebeple sürekli olarak söz ve davranlarn öz dene-
timden geçirir.
Allah’n cennette kendisi için hazrlad nimetlere kavumak ve
O’nun sevgisinden mahrum kalmamak için buyruklarn yerine getir-
meye çalr.
Dünya hayatnn bir tarla, ahiretin de ürün toplama zaman olduunu
bilir; dünyadaki hayatn en güzel ekilde deerlendirmeye çalr.
A
Hayatn insan yaants açsndan geçici bir durak
olduunu bilir. Bugün ölecekmi gibi ahiret hazr-
l yapar, hiç ölmeyecekmi gibi dünyadaki ileri Kim de mümin olarak ahireti
için çaba gösterir. ister ve ona ulamak için gerei
gibi çalrsa ite bunlarn
Herkesin hakkn alaca bir günün mutlaka gele- çalmalarnn karl verilir.
ceini bilir; kimseye hakszlk yapmaz. (17 / srâ Suresi, 19. ayet)
31
3. ÜNTE
Ahirete man
2 Ölüm ve Ölümden Sonra Dirilme
Hayat denen yolculuk çeitli önemli duraklara sahiptir: bebeklik, çocukluk, gençlik, yeti-
kinlik, ihtiyarlk gibi. Ölüm, “hayat” denen yolculuun bu dünyadaki son duradr. Ebedî
hayat olan ahiretin ise balangc… Yeni hayatn ilk mekân kabirdir. Kabir hayat ölümle
balar ve yeniden dirilie kadar devam eder. Kabir hayatna “berzah” da denilir.
Her yaratlmn bir sonu olduu gibi evrenin de bir sonu vardr. Evrenin varlnn son
bulmasna kyamet denir. Kyametin ne zaman olacan sadece Allah bilir. O anszn geli-
verecektir. Kyamet, srâfîl’in sûra ilk üfürüüyle kopacaktr. Allah’n diledikleri hariç gök-
lerde ve yerde olan her ey sûrun dehetinden sarslacak, evrendeki düzen alt üst olacak
ve kyamet kopmu olacaktr. srâfîl’in sûra ikinci üfürüüyle insanlar yeniden dirilecek
(b’as) ve yarg yerinde (maher), Allah’n huzurunda bir araya toplanacaklardr (hair).
3 nsann Yaptklarndan Sorgulanmas
Maher meydannda insanlara amel defterleri datlr. Kirâmen Kâtibîn ad verilen
melekler tarafndan yazlan bu defterler hakknda Kur’an’da öyle buyurulur: “Kitap
ortaya konur. Suçlular, kitabn içindekilerden korkuya kaplm görürsün. ‘Eyvah bize!
Bu nasl bir kitaptr ki küçük, büyük hiçbir ey brakmadan hepsini sayp dökmü!’ derler.
Onlar bütün yaptklarn karlarnda bulurlar. Senin Rabbin hiç kimseye zulmetmez.” (18
/ Kehf Suresi, 49. ayet)
Sonra insanlar Allah tarafndan hesaba çekilirler, herkes bu sorgulamadan geçer. Buna
sual denir. Ardndan, yaplan iyilikler ve kötülükler ilâhî adalet ölçüsüyle tartlr (mizan).
Hesap, sual ve mizanda kesinlikle adaletsizlik yaplmaz, her ey en ince ayrntsna va-
rncaya kadar deerlendirme kapsamna alnr. Ufack da olsa “iyi” ve “kötü” her ey
karln bulur.
ba’s: Öldükten sonra yeniden dirilme.

hair: nsanlarn hesap vermek üzere Allah’n huzuruna toplanmas.
maher: nsanlarn dünya hayatnda yaptklarnn hesabn verecekleri yarglama yeri.
sûr: srâfîl tarafndan üfürülecek boru. Hz. Peygamber (as), sûrun, üflenen bir boru olduunu bildirmitir.
Fakat bu borunun nasl bir ey olduu insanlar tarafndan bilinemez.
32
2. KUR
tikat
4 Cennet ve Cehennem
Hesap sonrasnda iyilikleri ve sevaplar ar gelenler cennete, kötülükleri ve günahlar

ar gelenler cehenneme giderler. Cennet, ei benzeri bulunmayan çeit çeit ödüllerin,
her türlü nimetin bulunduu, güzelliklerin, mutluluklarn olduu sonsuzluk yurdudur.
Orada ne yakc scak ne donduru-
cu souk vardr. Cennette herkese Peygamberimize cennet (as) nimetlerini sordular.
öyle cevap verdi:
gözünün gördüü ve cannn çektii
- Allah diyor ki:
her ey ikram edilir. Cehennem ise
“Kullarma, cennette,
skntlarn, azaplarn, mutsuzluklarn hiçbir gözün görmedii,
mekândr. Rabbimiz bizleri cehen- hiçbir kulan duymad,
nem azabndan korusun ve cennetiy- hiçbir insann aklna hayaline gelmeyen
le mükâfatlandrsn. Âmin. en güzel nimetleri hazrladm.”
Hadis-i erif
OKUMA PARÇASI
M E D O L AP
DÖN her d e b ir tela va
r
Ma için
öker eçmek
y aprak d Srat g mi görmeden
ç la r ne
Aa
n açma ee
k için Cehen uçmak için
id e te
Y e n çiç Cenne
döner
Sonra a çmak iç
in
p tutuur
u la r s y a n
Kok Mümin n içmek için
lur de
r , yok o Kevser ini
ç ü r
Beden n kaçmak için
ü da ekti
Dünya içmek için
da b
Dünya a yat bulu
r Ahrette
e n h
Yenid k için
n s u z a göçme
So
(M. Yaar Kandemir, Âhirete nanyorum)
33
3. ÜNTE
Ahirete man
Birleßtir Heceleri
Bul Kelimeleri
AßaÛÝdaki stunlardaki heceleri uygun ßekilde
birleßtirerek ahiretle ilgili kavramlarÝ bulunuz.
SU NET
MÜ TER
A AL
CEN SAP
MAH ZAN
DEF ÞER
HA MEL AMEL
HE BÜR
KA ZAH
BER ÞÜR
34
2. KUR
tikat
ki Ýß
ÛÝda yanl
Aßa onlarÝ
ag nmÝß. psini
in v e
tren baÛlabulup h
tifi a y a
mo sÝr ren
Loko doÛrunÝz bu t
ars a et
E
koy harekecek.
i l
EC
b
ede
AR I S I R Ü Z M
ONL AYAD
AG H A Þ ÜR A B ÜR
BAÕS
V
K
L
SUA
ET
CENN
CÜ LM
AH BÜRÜNR
BERZ Só
A MET L
AMETERLER
Ü
KIY DEF
CÜ
N ÜKÜN R
M ÜZA Só
A P
NEM HES
CEHEN
SEENEÚÜ ÜÞARETLE,
GEREKENÜ AIKLA!
Ahiret hayatÝ aßaÛÝdakilerden hangisine benzetilebilir?
Neden? Gerekenizi boß bÝrakÝlan yere yazÝnÝz.
a. beßik b. ev c. tarla d. terazi
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
35
Hazrlk Sorular
1. Be vakit namaz dnda klnan namazlardan hangilerini biliyorsunuz?

2. Bir cenazenin ardndan neler yaplr?
3. Be vakit namaz günlük, cuma namaz haftalk namazlardr. Peki, yllk
namazlar hangileridir? Ylda kaç kere klnr?
4. Teravih namazna hiç katldnz m? Bu namazda dierlerinden farkl olarak
neler yaplmaktadr? Anlatnz.
1. Oruç tutmakla aç kalmak, diyet yapmak, perhiz uygulamak arasnda ne gibi

bir fark vardr?
2. Aadaki kelimeleri sraya diziniz ve niçin böyle sraladnz açklaynz.
ftar Sahur msak Teravih
3. Türkçemizde ramazanda Allah rzas için bir ey yiyip içmemeyi ifade etmek
için “oruç tutmak” tabiri kullanlr. Sizce niçin “oruç klmak”, “oruç yapmak”
gibi ifadeler deil de “oruç tutmak” ifadesi kullanlmaktadr?
ibadet
ÜNTE
1
I. Bayram Namaz
2
2. T ih N
Teravih Namaz
3. Cenaze Namaz
ÜNTE
2
1. Oruç Nedir?
2. Oruç Tutmann Öne
2 Önemi
3. Oruç badetiyle lgili Kavramlar
4. Orucu Bozan Durumlardan Bazlar
5. ftar Duas
1. ÜNTE
Namaz Klyoruz
1 Bayram Namaz
Bayram namazlar ylda iki kez, Ramazan ve Kurban bayramlarnda cemaatle iki rekât ola-
rak klnr. Bayram namaznn vakti, günein domasndan sonra zeval vaktine kadardr.
Bayram Namaznn Kln

B Her iki bayram namaz da ayn ekilde klnr. Tek fark, niyet edilirken hangi bay-
ramn namaznn klndnn belirtilmesidir. Ramazan Bayram namaz klacamz
zaman öyle niyet ederiz: “Allah rzas için Ramazan Bayram namaz klmaya niyet
ettim, uydum hazr olan imama.” Ardndan ellerimizi kaldrr ve kulaklarmza götü-
rürüz. Ellerimizi kulaklarmza kaldrrken “Allahu ekber” deriz.
B Ellerimizi balarz. Hem imam hem de cemaat sessizce Sübhâneke duasn okur.
B Sübhâneke duasnn okunmasnn ardndan imam ellerini kaldrarak seslice üç defa
tekbir alr; cemaat de bu tekbirleri sessizce alr. Birinci ve ikinci tekbirlerde ellerimizi
yana salar, üçüncüden sonra salmadan balarz.
B mam içinden eûzü besmele çeker, sesli bir ekilde Fâtiha Suresi’ni okur. Ardndan
bir sure veya birkaç ayet okur. Cemaat ise okumayp susar ve dinler.
B “Allahu ekber” diyerek rükûya gideriz.
B Rükûnun ardndan secdeye varrz.
B Secdeden tekrar ayaa kalkarz ve imam içinden besmele çeker, sesli bir ekilde
Fâtiha Suresi’ni okur. Ardndan bir sure veya birkaç ayet okur. Cemaat yine okuma-
yp susar ve dinler.
B mam okumasn bitirince ilk rekâtta olduu gibi cemaatle beraber üç defa tekbir
alr. Tekbirler alnrken ellerimizi balamaz, yanlara salarz. Ardndan “Allahu ekber”
diyerek rükûya varrz.
B Rükû ve secdeyi, usulüne uygun olarak yaptktan sonra otururuz. Otururken
Ettehiyyâtü, Salli, Barik, Rabbenâ âtinâ ve Rabbenafirlî dualarn okuruz.
B Dualarn okunmas bitince selam veririz. Böylece iki rekâtlk bayram namaz bitirilmi olur.
B Namazdan sonra imam minbere çkp hutbe okur. Hutbeye balarken terik tekbiri
getirir ve cemaat de buna elik eder.
B Kurban Bayram’nn arefe günü sabah namazndan balayarak bayramn dördüncü
günü ikindi namazna kadar (ikindi namaz dâhil) 23 vakitte farz namazlardan sonra
terik tekbiri getirilir.
fecr: Günein domasndan önce beliren tan yeri aarmas, afak sökmesi, gün aarmas.
zeval vakti: Günein tepe noktasn geçme zaman. Zeval vaktine kadar her eyin gölgesi batya doru
düerken bu vakitten sonra douya doru dümeye balar.
38
2. KUR
badet
Terik Tekbiri
Allah büyüktür. Allah büyüktür.
Allah’tan baka hiçbir ilâh yoktur.
Allah büyüktür.
Allah büyüktür.
Hamd Allah’a mahsustur.
2 Teravih Namaz
Teravih namaz, ramazan aynda klnan sünnet bir namazdr. Teravih, orucun deil ramazan
aynn sünnetidir. Bundan dolay herhangi bir sebeple oruç tutamayanlar da teravih namaz
klabilirler. Teravih namaznn vakti, yats namaznn klnmasndan sonra balar, fecrin do-
uuyla sona erer. Teravih namaz, yats namaz (4 rekât ilk sünnet, 4 rekât farz, 2 rekât son
sünnet) klndktan sonra yirmi rekât olarak klnr. Vitir namaz ise en son klnr.
Teravih Namaznn Kln
Teravih namaz, dört rekâtta veya iki rekâtta bir se-

lam verilerek klnr. ki rekâtta bir selam verilirse sa-
bah namaznn sünneti gibi, dört rekâtta bir selam
verilirse yats namaznn sünneti gibi klnr. Yani
dört rekâtta bir selam verilerek klndnda birin-
ci oturuta Ettehiyyâtü duasndan sonra Salli ve
Barik dualar da okunarak üçüncü rekâta kalk-
lr. Üçüncü rekâtn banda da Sübhâneke duas
okunur. Her selam veriten sonra biraz dinleni-
lir. Bu dinlenme esnasnda dualar edilir.
Teravih hem yalnz olarak hem de cemaatle

klnabilir. Cemaatle klndnda imam kraati
seslice yapar, cemaat ise susup dinler.
39
1. ÜNTE
Namaz Klyoruz
3 Cenaze Namaz
Ölen bir insan için yaplmas gereken görevler onu ykamak, kefenlemek ve cenaze na-
mazn klmaktr. Cenaze namaz, ölü ykanp kefenlendikten sonra klnr. Cenaze namaz,
farz- kifaye bir namazdr. Bir grup (hatta bir tek) Müslümann yerine getirmesiyle bu iba-
det gerçekletirilmi olur. Dierleri üzerinden bu namazn yükümlülüü kalkar. Cenaze
namaz, ölen için dua etmek amacyla klnr. Cenaze namaz ayakta klnr, rükû ve secde
yaplmaz. Cenaze namaznda ilk tekbir dnda eller kaldrlmaz. Dier namazlar bozan
durumlar cenaze namazn da bozar.
Cenaze Namaznn Kln
B Cenaze, musalla tann üzerinde bulunur. 1. Tekbir Í Sübhâneke duas

mam, cenazenin göüs hizasnda cemaa-
2. Tekbir Í Salli ve Barik dualar
tin önünde durur. Cemaat de onun arka-
3. Tekbir Í Cenaze duas
snda saf tutar.
4. Tekbir ve Selam
B “Niyet ettim Allah için namaza, ölü için dua-
ya, er kii (kadn ise “hatun kii” denir) niye-
tine, uydum imama.” eklinde niyet edilerek imama uyulur.
B Tekbir alnr, namaza balanr.
B Hem imam hem de cemaat tarafndan sessizce Sübhâneke duas “ve celle senâük” ks-
myla birlikte okunur.
B Eller kaldrlmadan imam seslice, cemaat ise gizlice “Allahu ekber” der ve sonra sessizce
Salli ve Barik dualar hem cemaat hem de imam tarafndan okunur.
B Yine eller kaldrlmadan imam sesli, cemaat ise sessiz olarak üçüncü kez “Allahu ekber”
der ve sonra sessizce hem cemaat hem de imam tarafndan cenaze duas okunur. Ce-
naze duasn ezbere bilmeyenler bildii baka bir dua ayetini okur.
B Bu duadan sonra dördüncü defa tekrar “Allahu ekber” denilerek tekbir alnr. Tekbirden
sonra önce saa ve sonra sola selam verilerek namaz bitirilir.
farz- kifaye: Müslümanlarn tek tek deil topluca sorumlu olduklar, ama içlerinden bir veya birkaç kii-
nin yapmasyla dierleri üzerinden o ibadetle ilgili sorumluluun kalkt yükümlülüktür.
40
2. KUR
badet
OKUMA PARÇASI
ABLAMA
DUA Ablam namaz klyor,
Ben klnca gülüyor.
Sebebi belli deil,
Sizce neden gülüyor?
Neymi, ben küçükmüüm,

Namazda konumuum.
Sadece “Çekil” dedim,
Bir de gdklaynca
Az bir ey gülüverdim.
Günde be vakit namaz,

Kim demi ben klamam?
Küçükler de ükreder,
Sordum, söyledi babam.
Yok, abdest almamm.

Dur, bitsin bir namazm,
Abdesti de alrm.
Güldü, dedi ki, “Olmaz!”
Abdest alnrm önce,

Gülmeden söylesene,
Duyana duymayana,
Koup yetitirmesene.
Ablan varsa derdin var.

Kalkp abdest alaym,
Bari dua edeyim
Hem ona hem Müslümanlara.
Ahmet Mercan
(Birdirbir Dergisi, Mart 2007)
41
1. ÜNTE
Namaz Klyoruz
Hangisinde
hangisi var?
Bayram namazÝ, teravih namazÝ ve cenaze namazÝyla ilgili kavramlarÝn
bulunduÛu kutularÝ Melih elinden dßrmß, ortalÝÛa saÝlan kavramlarÝn
hangisinin hangisiyle ilgili olduÛunu unutmuß. Ona yardÝm edelim.
Bayram namazÝyla ilgili olanlarÝ ÒbÓ, teravih namazÝyla ilgili olanlarÝ ÒtÓ,
cenaze namazÝyla ilgili olanlarÝ da ÒcÓ kutucuklarÝna koyalÝm.
KURBAN S
NN K
ET
TEÞRÜK TEKBÜRÜ
ÜR
DRT TEKB
VÜT
ÜR
AYE
FARZ-I KÜF
E
TB
VE C
HU
ELLE
SENå
K
YÜRMÜ R
EKåT
42
2. KUR
badet
HatÝrladÝnÝz mÝ?
?
1 Rk ve secde yapmadan kÝlÝnan namazdÝr.
2 Sadece ramazan ayÝnda kÝlÝnan namazdÝr.
3 YÝlda sadece iki kez kÝlÝnan namazdÝr.
R EDE, HANG NAMAZI

NE
KM,
KILMITIR?
Sonuca ularken en öne
mli kural
aklnzdan çkarmayn:
in her satr ve
Tablonun her bir bölmesin
sütu nun da sade ce bir EVE T (E) olabilir. Yani Ahmet, Aye ve Burak farkl ehirlerde
bulduu nuzd a
bir EVE T’i
o kareye E’yi yerletirebilir
oturmaktadrlar. Her biri farkl zamanlarda farkl bir
oturmaktadrlar.
ve onun bulunduu na
amaza katlmtr. Acaba kim, nerede, hangi namaz
namaza
satr ve sütundaki dier
kareleri HAYIR (H) ile
klmtr? puçlarndan yararlanarak bulunuz!
doldurabilirsiniz.
puçlar:
p
Gaziantep
stanbul
Ankara
Teravih
Cenaze
• Teravih namazn klan, erkek

Cuma
deildir.
• Ahmet, Ankara’da oturmaktadr.
Ahmet • Aye, stanbul’da oturmamaktadr.
• stanbul’da oturan cuma namaz
Aye klmtr.
• Gaziantep’te oturan teravih namaz
Burak
klmtr.
Teravih
Nerede? Hangi Namaz?
Kim?
Cuma
Cenaze
43
2. ÜNTE
Oruç Tutuyoruz
1 Oruç Nedir?
Ramazan ay boyunca oruç tutmak slâm’n be ar-

tndan biridir. slâm’n temel ilkelerinden olan oruç, BLYOR MUYDUNUZ?
olan
bedenle yaplan ibadetlerdendir. slâm’a göre oruç Oruç kelimesinin Arapças
in
tutmak “tan yerinin aarmasndan gün batmna savm ve siyam kelimelerin
rdan
kadar Allah rzas için ibadet maksadyla yemek, “sabrl olmak ve günahla
ini
A kaçnmak” anlamna geldi
içmek gibi dav-
ranlardan uzak biliyor muydunuz?
Ey iman edenler! Allah’a kar durmak” de-
gelmekten saknmanz için oruç, sizden
mektir. Oruç bir ibadettir ve bundan dolay da bu bilinç
öncekilere farz klnd gibi, size de farz
klnd. ve amaçla gerçekletirilmesi gerekir. Akll ve ergenlik
2 / Bakara Suresi, 183. ayet çana gelmi her Müslümann oruç tutmas farzdr.
2 Oruç Tutmann Önemi
Allah’n bize emrettii ibadetleri yaparken tek amaç Allah’n rzasn kazanmaktr. Bütün
varlklar yaratan Allah, emrettii ibadetlerde hiç üphesiz hem birey hem de toplumla
ilgili birçok fayda var etmitir. Oruç da böyledir.
Orucun insan üzerinde oluturduu en büyük etki, insann kendini eiterek güçlü bir
irade sahibi olmasna katk salamasdr. Böylece insan, Allah uruna pek çok zorlua
katlanabileceini, iradesini güçlendirerek kendi snrsz istek ve zevklerini dizginleyebile-
ceini örenmi olur. Oruçlu kii Allah’n rza-
sn elde etmek için açlk ve susuzlua dayanr.
Böylece tahammül ve sabr snrlarn geniletir.
Nitekim Peygamberimiz (as) “Oruç, sabrn yar-
sdr.” buyurur. Ayrca yemek içmek gibi insan
için çok önemli ve vazgeçilemez bir ihtiyaç, bir
ay boyunca Allah emrettii için snrlandrlm
olur. Bu da insanda “Kendi istek ve irademle
zorunlu bir ihtiyaçtan uzak durabiliyorum. De-
mek ki kötü ve çirkin davranlardan da uzak
durabilirim.” düüncesini oluturur. Böylelikle
oruç insanda güzel bir ahlâka sahip olmann
kaplarn açar.
44
2. KUR
badet
Hz. Peygamber (as), oruçlu iken nasl davranlmas gerektiine dair u tavsiyede bulunur:
“Birisi size sataacak olursa ‘Ben oruçluyum’ deyin.” Oruç Allah’a kar samimiyeti ve kullu-
u pekitirir. Sahip olunan nimetlerin farkna varlmasn ve insanlar arasnda dayanma
ve yardmlama ruhunun güçlenmesini salar. Oruç tutarak açlk ve susuzluun ne demek
olduu örenilir. Allah’n verdii nimetlerle yetinme ve kanaat sahibi olma gibi önemli bir
nitelik kazanlm olur. Oruç, sahip olunan imkân ve nimetlerin fark edilmesine, ihtiyaç sa-
hibi insanlarn durumunun düünülmesine ve onlara yardm edilmesine zemin hazrlar.
Peygamberimizin (as) “Bir kimse inanarak ve karln sadece Allah’tan bekleyerek oruç
tutarsa onun geçmi günahlar balanr.” hadisi bir müjdedir. Oruç tutan insan geri
kalan hayatnda temiz bir sayfa açm olur, kendini günahlardan ve kötülüklerden uzak
tutmaya çalr.
Oruç, ayrca salk açsndan da birtakm faydalar salar. On bir ay boyunca durmakszn
çalan vücut, âdeta bir aylk bir bakma alnm olur. Nitekim Peygamberimiz (as) “Oruç
tutun, salkl olun.” buyurmutur.
Oruç, insana on bir ay boyunca sürdürdüü gündelik hayat akn Oruç ay ramazana
özel bir ibadet olan
deitirebildiini gösterir. Böylece insan, kendini iyiye ve doruya teravih namaz
için bk. Dinimizi
yönlendirebileceini, hayatnda istediinde deiiklikler oluturabile- Öreniyoruz 2, s. 39
ceini kavrar.
3 Oruç badetiyle lgili Kavramlar

msak: Oruca balama zamanna denir. Tan yerinin aarmaya balama vaktidir. Sabah
namaz vaktinin de balangcdr.
ftar: Günein batmasyla birlikte orucun sona erdii ana denir. Akam namaz vaktinin de
girdii zamandr.
Kaza: Yolculuk ve hastalk gibi durumlardan dolay oruç

tutulamadnda ramazan ay dnda, tutulamayan gün sa-
ysnca oruç tutulmasna denir.
Fidye: Hastalk, yallk gibi çeitli sebeplerden ötürü za-

mannda tutulamayan ve özrün devam etmesinden dolay
daha sonra da kaza edilemeyen oruçlar için tannm bir
kolaylktr. Tutulamayan her bir gün oruç için fidye verilir.
Fidye miktar kiinin bir günlük yiyecei veya bunun para
olarak karldr.
45
2. ÜNTE
Oruç Tutuyoruz
Sahur: Ertesi günkü oruca bir hazrlk ve niyet olarak imsaktan önceki vaktin ve bu vakitte
yenilen yemein addr.
Fitre: Ramazan ayna ve ondan elde ettiimiz berekete bir teekkür ifadesi olarak bayram
namazndan önce verilmesi gereken sadakaya denir. Oruç tutsun ya da tutmasn dinimize
göre zengin saylan kiilerin fitre vermesi gerekir. Fitrenin ölçüsü bir kiinin kendisinin ve
ailesinin sabahl akaml bir günde yedii yemein ortalama olarak bedelidir.
4 Orucu Bozan Durumlardan Bazlar

B Bilerek bir ey yemek ve içmek. (Unutarak bir ey yenilmesi ya da içilmesi durumunda
oruç bozulmaz. Oruçluyken unutarak bir ey yiyip içen bir kii oruçlu olduunu hatr-
laynca hemen yeme içmeyi kesmeli ve oruca devam etmelidir. Bundan dolay orucu
kaza etmesi gerekmez.)
B ftar vaktinin girdiini zannederek iftar etmek.
B Aza giren yamur, kar ve doluyu bilerek yutmak.
B Kendiliinden gelen kusmuu bilerek yutmak.
B Diler arasnda sahurdan kalan nohut tanesinden büyük art bilerek yutmak.
5 ftar Duas
ftar zaman gelince dua ederek oruç açlr. Herkes istedii gibi dua edebilir. Aada top-
lumumuzda yaygn olarak yaplan bir iftar duas örnei verilmektedir:
Allah’m! Senin için oruç tuttum, sana inandm, sana

güvendim. Senin rzknla orucumu açtm ve Ramazan
aynn yarnki orucuna da niyet ettim. Benim geçmi ve
gelecek günahlarm bala.
46
2. KUR
badet
OKUMA PARÇASI
ORUÇ SÖZLÜÜ
Farz oruç tutmak için

Beklersin Ramazan’.
Aylarn sultandr,
Takip eder aban’.
Bir günlük orucunun

msaktir balangc,
Sahur bitince balar
“Tutmak” onun anlam.
Sahur nedir der isen

Diyeyim manasn:
Gece bir vakit kalkar,
Doyurursun karnn.
Bir günün orucunun

ftardr son noktas
Akam ezanla balar
enlendirir sofran
Yats vakti klarsn

Teravih onun ad
Bol bol namaz klnr
Ramazan rahmet ay.
Alpaslan Durmu
(Birdirbir Dergisi, Ekim 2006)
47
2. ÜNTE
Oruç Tutuyoruz
R
AßaÛÝda orula ilgili
bazÝ kavramlar yer
almaktadÝr. BunlarÝn harfi
ortak zelliÛi olanlar
hepsinde R harfinin
olmasÝ. Biz R
harflerini yerlerine
yazdÝk. DiÛer
harfleri siz bulunuz.
Ü F T A

48
2. KUR
badet
TRETM
Ü M E E CE
KEL
RAMAZAN
ÒRAMAZANÓ kelim
esinin harflerini ku
llanarak
lir misiniz?
3, 4 ve 5 harfli kelimeler tretebi
2, siz ne
plam 27 ke lim e trettik. BakalÝm
Biz to
iniz?
kadar treteceks
YKY TAMAMLA!
AßaÛÝdaki kutucuÛun iinde bulunan kelimeleri kullanarak
yknn devamÝnÝ yazÝnÝz.
alÝk, bayram, ezan, farz, hurma, iftar, imsak, irade,
KurÕan-Ý Kerim, ramazan, sabÝr, sahur, su, teravih, yemek
Ramazan ayÝnÝn ilk gnyd. Oru tutacaÛÝm iin yle heyecanlÝydÝm ki!
49
Hazrlk Sorular
1. Günlük hayatnzda Hz. Peygamber’in (as) davranlarndan hangilerini

yapmaktasnz? Listeleyiniz.
2. Kur’an’da Peygamberimize (as) hitaben “Sen yüce bir ahlâka sahipsin.”
(68 / Kalem Suresi, 4. ayet) buyurulmaktadr. Peygamberimizin (as) yüce
ahlâkyla ilgili örnekler veriniz.
3. Kur’an’da gelmi ve geçmi bütün günahlarnn affedildii bildirilmesine
ramen bütün bir ömrü boyunca Peygamberimiz (as) ibadet etmeyi
hiçbir zaman terk etmemitir. Buradan çkarabileceimiz dersler üzerinde
düünüp tartnz.
siyer
ÜNTE
1
1. Kur’an- Kerim’de Hz. Peygamber (as)
2. Hz. Peygamber’in (as) Kiilii
3. Hz. Peygamber’in (as) Örnekliinin
Örnekliini slâm’
Anlamada Rolü
NSANLIIN
20 Nisan 571 Pazartesi
Sevgili Peygamberimizin (as) doumu.

MEKKE
ÖNDERNN
571
DÖNEM Sütannesi Halime’ye verilmesi.

574
Süt
Sütannesii ttara-
fndan Mekke’ye
getirilerek annesi 575
Annesi Âmine’nin vefat.
HAYAT
SERÜVEN…
Âmine’ye teslim
edilmesi. Dedesi Abdulmuttalib’in
vefat ve amcas Ebu
577 Talib’e emanet edilmesi.
Amcas Ebu Talib ile

yapt Suriye seyahati. 578 Hilfü’l-Fudûl
Antlamas’na katlmas.
589
Hz. Hatice’ye ait tica- Kâbe’nin tamiri srasnda
ret kervanna yönetici- Hacerülesved’in yerine konulma-
lik yapmas. s konusunda hakemlik yapmas.
594
Hatice annemiz ile
evlenmesi.
Müriklerin Müslümanlara yönelik
605 bask ve eziyetlerinin balamas.
Hira Maaras’nda ilk vahyi (Alak

Suresinin ilk be ayeti) almas. 610 Ebu Talib’in ve Hz. Hatice’nin
vefat (Hüzün Yl).
Taif ’e gitmesi.
Peygamberimizin (as) amcas Hamza’nn Müslüman olmas. 614 Hac mevsiminde Medineli
bir grubun Akabe’de Hz.
Ömer b. Hattab’n Müslüman olmas. Peygamber’le (as) görüüp
Habeistan’a hicret. Müslüman olmas.
616
Müriklerin Müslümanlara kar boykot uygulamaya balamas.
619
Boykotun sona ermesi.
620
sra ve mirac hadisesi, be vakit

namazn farz klnmas.
621
Birinci Akabe Biat ve Hz.
Peygamber’in (as) slâmiyet’i ö- kinci Akabe Biat.
retmesi için Mus‘ab b. Umeyr’i
Mekkeli Müslümanlarn Medine’ye hicret etmeye balamas. 622
Medine’ye göndermesi.
Müriklerin Hz. Peygamber’i (as) öldürme karar almas.
Hz. Peygamber’in (as) Hz. Ebu Bekir’le birlikte hicreti.
52
2. KUR
Siyer
IN Aclaryla mutluluklaryla, sevinçleriyle kederleriyle 63 yla

smayan bir serüven…
OKUMA PARÇASI
MEDNE
Geldi, kainata k saçt. Göçtü, kainata k saçmaya devam
N
ediyor.
DÖNEM
571’de Mekke’de dünyamz ereendirdi.
632’de Medine’de bedeni bu dünyay terk etti. 13 Rebîülevvel 11
8 Haziran 632
Ama O (as) bizi terk etmedi. Pazartesi
O (as) hâlâ aramzda…
Hz. Peygamber’in (as) vefat.

te o Seçilmi nsan’n admlad hayat yolundan h. 10/632
…
baz ayak izleri…
Peinden gidenlere ne mutlu!
Hz. Peygamber’in (as) olu
h. 9/630 brahim’in vefat.
Veda Hacc ve Veda Hutbesi.
Mekke’nin fethi.
Hz. Peygamber’in (as) olu brahim’in doumu. h. 8/630
Hz. Peygamber’in (as) kz
Ümmü Gülsüm’ün vefat.
h. 8/629
Hz. Peygamber’in, (as) civar ülke yöneticileri- Hz. Peygamber’in (as) kz Zeyneb’in vefat.
ne ve kabile reislerine elçiler ve slâm’a davet
mektuplar göndermesi.
h. 7/628
Habe Necaisinin Müslüman olmas.
Yemen Valisi Bazan’n müslüman olmas. Hudeybiye Antlamas.
h. 6/628
Hendek Sava.
h. 5/627
Bedir Sava.
Hz. Peygamber’in (as)
kz Rukiye’nin vefat.
Uhud Sava.
h. 3/625
h. 2/624 Muhacirlerle ensar arasnda kardelik ilan edilmesi.

Medineli dier inanç mensuplaryla anlama yaplmas.
Mescid-i Nebevî’nin inasnn tamamlanmas.
h. 1/623
Kuba Mescidi’nin inas.

h. 1/622 Hz. Peygamber’in (as) Kuba’dan ayrlmas ve Ranuna vadisinde ilk
cuma namazn kldrmas; ayn gün Medine’ye ulamas.
Mescid-i Nebevî’nin inasna balanmas.
53
1. ÜNTE
Hz. Peygamber’in (as) Örnek Kiilii
1 Kur’an- Kerim’de Hz. Peygamber (as)
Hz. Muhammed (as) Allah’n kullar arasndan seçti-

i peygamberidir. O da bir insandr ve dier insanla-
A
(Ey Muhammed!) De ki:“Ey insanlar!
rn sahip olduklar özelliklere sahiptir. O da bir anne üphesiz ben, yer ve göklerin hüküm-
babadan domu, bir toplumda yaam ve hayatn- ranl kendisine ait olan Allah’n hepinize
da skntlarla karlamtr. O da belli günlük ileri- gönderdii peygamberiyim. O’ndan baka
ni yapmak ve ihtiyaçlarn karlamak zorunda kal- hiçbir ilâh yoktur. O, diriltir ve öldürür. O
mtr. Ancak onun peygamber olmas çou zaman hâlde, Allah’a ve O’nun sözlerine inanan
Resûlüne, o ümmî peygambere iman edin
daha ar sorumluluklar beraberinde getirmitir.
ve ona uyun ki doru yolu bulasnz.”
Kur’an’da sk sk Peygamberimizin (as) de insan ol- (7 / A’râf Suresi, 158. ayet)
duu ve herkes gibi onun da ölecei vurgulanr.
Allah’n lütuf ve merhameti olmasayd, onun da dier insanlar gibi hataya düebilecei
belirtilir. O ayn zamanda Allah’n Resûlü’dür ve bütün insanlara uyarc olarak gönderil-
mitir. Hz. Muhammed (as) peygamberlerin sonuncusudur. Ona (as) itaat eden Allah’a
itaat etmi olur.
A Peygamberimiz (as) kendisini, bitmek üzere olan bir duva-

rn bo kalm bir tulalk yerini tamamlayan parças olarak
(Ey Muhammed!) üphesiz biz seni tanmlamtr. Bununla peygamberlik halkasnn sonuncu-
bir ahit, bir müjdeci ve bir uyarc su olduunu vurgulamtr.
olarak gönderdik.
O bir peygamberdi, Allah tarafndan balanmt. Buna
(48 / Fetih Suresi, 8. ayet)
ramen Allah’n emirlerine en çok o dikkat ederdi. Pey-
gamberimiz (as), ashabndan daha çok ibadet eder, gece kalkar, dua ederdi. Sahabe
Hz. Peygamber’in (as) bu hâline çok arr, “Ey Allah’n Resûlü! Sen zaten Allah tara-
A
fndan balandn. Niçin kendini yoruyorsun?” diye sorar-
lard. Peygamberimiz (as) onlara öyle cevap verirdi: “Ben
de Allah’a çok ükreden (Ey Muhammed!) Seni
bir kul olmayaym m?” ancak âlemlere rahmet
olarak gönderdik.
nsanlar ona sayglarn (21 / Enbiyâ Suresi, 107. ayet)
abartl tavrlarla göster-
diklerinde kzar, kendisinin de onlar gibi bir insan
olduunu sk sk hatrlatrd. nsanlar incitmekten
korkar, “Ey Rabbim! Ben de bir insanm. Tarafm-
dan birine eziyet edilmise bana azap etme.” diyerek
Allah’tan balanma diler, O’na yalvarrd.
sahabî: Hz. Peygamber’in (as) devrine yetimi, Müslüman olarak Hz. Peygamber’i (as) görmü, onun
sohbetinde bulunmu ve Müslüman olarak ölmü kimse. Çoulu sahabe veya ashabtr.
54
2. KUR
Siyer
2 Hz. Peygamber’in (as) Kiilii
Peygamberimiz (as) bir taraftan Müslümanlara Allah’n emirlerini iletirken dier taraftan
bunlar kendi hayatnda uygulayan en iyi örnekti. O da bir insand ve dosdoru olmakla
emrolunmutu. Hayatnda bu ilkeyi benimsemi, hâl, hareket ve tavrlaryla bu yolda
ilerlemiti. Konumasn, kararlarn, insanlara kar davranlarn bu dorultuda yön-
lendirmiti. “Emrolunduun gibi dosdoru ol.” emrini ald Hûd Suresi’nden o kadar
etkilenmiti ki “Hûd Suresi beni ihtiyarlatt.” demiti.
Sahabeden biri Hz. Aie’ye: “Resûlullah’n (as) ahlâk nasldr?” diye sorduunda; Hz.
Aie öyle cevap verdi: “Sen Kur’an okumuyor musun? Onun ahlâk Kur’an’dr.”
Peygamberimizin (as) ahlâk Kur’an’d, onda hiçbir kötülük bulunmazd. O güvenilirdi,

hayatnda kimsenin güvenini sarsacak bir harekette bulunmamt. O müriklerin bile
güvendii, mallarn emanet ettii biriydi. aka da olsa yalan söylemeyecek kadar doru
sözlüydü. Merhametiyle herkesi kuatrd; çünkü o âlemlere rahmet olarak gönderilmi-
ti. Kendisini öldürmek isteyenlere kar bile balaycyd. Adildi, haklya hakkn verir;
suçlu, kz da olsa onu cezalandracan ifade ederdi. Azim ve kararllyla güçlüklerin
üstüne cesurca gider, balad bir ii tamamlamadan brakmazd. Kendi toplumunun
yapt eziyetlere dayanacak ve tebliini bkp usanmadan tekrarlayacak kadar da sabr-
lyd. Çok cömertti; elinde ne varsa ihtiyaç sahiplerine verirdi. Parasz kalma endiesine
hiçbir zaman kaplmazd. nsanlar incitmezdi, onlarn kaba davranlar karsnda bile
kötü söz söylemezdi.
Peygamberimiz (as) Allah tarafndan güzel ahlâk tamamlamak üzere gönderilmitir.

Allah’n Resûlü (as) hayatn her yönünü kapsayan bir ahlâka sahipti. Müslümanlara ör-
nek olaca bilincindeydi. Çünkü kendisinin her sözünü, her hareketini ashab izliyor,
gelecek nesillere aktaryordu.
Hz. Peygamber’in (as) Örnekliinin

3 slâm’ Anlamada Rolü
badetlerin Yaplmasnda Örneklii
Peygamberimiz (as) Allah sevgisini bütün hayatna yanstrd. Yalnz kald zamanlarda
Allah’ tefekkür ve tesbih eder, yapt ibadetlerle ona ükreden bir kul olmay isterdi.
Namaz, Peygamberimizin (as) “gözümün nuru” diyerek sevgisini gösterdii bir ibadetti.
Geceleri kalkarak uzun uzun namaz klard. Mescid-i Nebevî’de ashabna imamlk yapar,
insanlarn ileri olabileceini düünerek namazlar fazla uzatmadan kldrrd.
55
1. ÜNTE
Ramazan aynda ibadetlerini artrr, ramazann son on gününde itikâfa girerdi. Her haf-
tann pazartesi ve perembe günleri, her ayn ortasndan üç günü ve evval ayndan alt
günü oruç tutmak âdetiydi. Bazen günlerce üst üste nafile oruç tutar, bazen de uzun bir
müddet nafile oruç tutmaya ara verirdi.
Peygamberimiz geceleri Kur’an okurdu. Müjde içeren ayetleri okuyunca Allah’tan ona
bu müjdeleri nasip etmesini ister, azap ayetleri gelince dua ederek Allah’a snrd.
Peygamberimiz (as) ibadetlerinde ölçülüydü. Dünyevî ihtiyaçlarn ve ilerini aksat-

mayacak ekilde nafile ibadetlerini yapard. Müslümanlarn da bu ekilde kendisini
örnek almalarn, arya kaçmadan orta yolu tutmalarn isterdi. Bir defasnda üç
sahabî Hz. Peygamber’in (as) balanm olduu için ibadette arya gitmediini
ve kendilerinin daha çok ibadet etmeleri gerektiini düünerek birer karar verdiler.
Biri bütün hayat boyunca gece namaz klacak, dieri sürekli oruç tutacak, üçüncü-
sü de ibadetlerini sürekli yapabilmek için hiç evlenmeyecekti. Peygamberimiz (as)
verdikleri bu kararlar duyunca onlar yanna çard. Kendisinin bazen oruç tutup
bazen tutmadn, geceleri hem namaz klp hem uyuduunu, ayrca evlendiini de
söyleyerek ibadetlerde arya kaçmamalar konusunda onlar uyard. Peygamberi-
miz (as) ibadetlerin Allah’a yaknlama ve O’nun rzasn kazanma vastas olduunu
göstererek ashabna ve bize en güzel örnei oluturmutur.
nsan likilerinde Örneklii
Peygamberimizin (as) görevi insanlara dini tebli etmekti. Bunu yaparken insanla-
rn özelliklerine dikkat eder, söyleyeceklerini karsndakinin anlayabilecei ekilde
ifade ederdi. Karsndakine sabrla davranr, anlamad konular tekrarlard. Allah
Kur’an’da, Hz. Peygamber’in (as) insanlara yumuaklkla davranmam olmas duru-
munda çevresindekilerin dalp gideceini bildirmitir (3 / Âl-i mran Suresi, 159. ayet).
Medine’ye bazen slâm hakknda bilgi edinmek için göçebe Araplar gelirlerdi. Bu kii-
ler Peygamberimize (as) kaba davranlarda bulunabiliyorlard. Ancak Peygamberimiz
(as) onlarn bu davranlarn hogörüyle karlar, onlara slâm’ sabrla anlatrd.
Peygamberimiz (as) toplumunda sevilen, sayg duyulan bir kiiydi. Bunu insanlara deer
vererek kazanmt. Onun hiç kimseye krc bir davranta bulunduu görülmemiti. As-
habdan Enes b. Malik on sene Peygamberimize (as) hizmet etmiti. O, bu süre boyunca
itikâf: nsanlardan ayr, tenha bir yere çekilerek yaplan bir ibadet.
nafile ibadet: Yapldnda mükâfat verilen, fakat terk edildiinde ceza gerektirmeyen ibadetler.
56
2. KUR
Siyer
kendisinden krc bir söz iitmediini, onun “Niçin bu ii böyle yaptn?” diye bir uyarda
bile bulunmadn söylemitir.
Peygamberimiz (as) insanlara yardm etmeyi sever, fakirleri doyurur, yetimleri gözetirdi.
Akrabalarna iyi davranr, sk sk onlar ziyaret ederdi. Hakszla urayanlarn yannda yer
alrd. Komulua önem verir, “Komusu açken tok yatan bizden deildir.” derdi.
Tand biri hastalanrsa onu ziyaret eder, hâlini hatrn sorar, teselli edici sözler söy-
lerdi. Çocuklar çok sever, onlarla da büyükler gibi ilgilenirdi. Ashabyla akalamaktan
holanrd. Biriyle karlanca ilk olarak kendisi selam verirdi. Bir toplantya katldnda
baköeye geçmez, bo olan yere otururdu. zin verilmedikçe bakasnn evine girmez,
geri dönerdi.
n Peygamberimizin (as) defnedildii yer olan Hücre-i Saadet’in yandan görünüü
57
1. ÜNTE
Aile Hayatndaki Örneklii
Müslümanlar Hz. Peygamber’e (as) gösterdikleri sayg ve sevgiyi ayn ekilde ailesine
de gösterirler. Her namazda ona ve onun ailesine dua ederler. Peygamberimizin (as)
Ehli Beyt olarak bilinen ailesi, Müslümanlar için slâm’ anlama ve yaamada en deerli
örnektir.
Peygamberimiz (as) ve ailesi sevgi, sayg ve sadakatin hâkim olduu bir yuvada ya-
yorlard. Peygamberimiz (as) bu yuvada iyi bir e, sevgi dolu bir baba ve ayn zamanda
merhametli bir dedeydi. Ailesinin en büyük güç kayna ve desteiydi. Aile bireylerinin
dertleriyle ilgilenirdi. Ailesiyle ilgili ileri kendi yapar, ailesinin ihtiyaçlarn kendi karlar-
d. Hz. Peygamber (as), ailesinin en büyük koruyucusuydu. Ashabn uyardndan daha
fazla ailesini uyarr, üzerlerine titrerdi. Allah’n emirlerine dikkat etmeleri konusunda
onlara sk sk nasihatlerde bulunurdu. Bir peygamber olmasna karn ahiret gününde
onlara faydasnn olmayacan söylerdi.
Peygamberimiz (as) ailesinin dünya malna önem vererek hataya dümelerinden çok
korkard. Onlarn lükse ve israfa dalmalarn istemez; “Allah’m! Muhammed (as) ailesine
geçinecek kadar mal ver.” diye dua ederdi. Hz. Peygamber (as) eline geçen parann bir
ksmn ailesinin ihtiyacna ayrr, geri kalann fakirlere datrd. Bu sebeple iki gün art
arda yemek yiyemedikleri çok günler olurdu.
Peygamberimiz (as) aile bireylerinin eitimine önem verir, bununla bizzat kendisi ilgile-
nirdi. Ailesini slâmî konularda bilgilendirirdi. Hz. Peygamber’in (as) ailesi onunla en çok
vakit geçiren kiilerdi. Bu sebeple de slâmî konularda en bilgili Müslümanlar onlard.
Sahabîler bazen bilmedikleri konularda onun aile bireylerine danrlard. Onlar, slâmî
bilgilerin Müslümanlara aktarlmasnda en önemli kiilerdendiler, ayn zamanda da Pey-
gamberimizin (as) en büyük yardmclarydlar. Ashab Peygamberimizin (as) yaayyla
ilgili merak ettiklerini de onun ailesine sorarlar, Hz. Peygamber’i (as) her yönüyle kendi-
lerine örnek kabul ederlerdi.
58
2. KUR
Siyer
OKUMA PARÇASI
BAYRAM SEVNC
Peygamberimiz ve ashabnn Medine’de huzur ve güvenlik için- n-
de yaad yllardan birinde güzel bir bayram sabahndayz:
O sabah Medine’yi bayram sevinci kaplamt. Medineli Müs--
lümanlar en güzel elbiselerini giymi, nee içinde birbirleriylee
bayramlayorlard. Hele hele çocuklar… Herkesten daha çok ne- e-
e-
eliydiler.
Bu mutlu manzarann içinde bir köede kimsenin dikkatini
çekmeden sessizce alayan bir çocuk vard. Üzerindeki eski
elbisesi, ayandaki yrtk ayakkabsyla yolun kenarnda bü-
zülmü, boynunu bükmü küçük bir kz çocuu…
Küçük kz, kendi derdine dalm içini çekerken hemen yan ba-
nda bir ses iitti:
- Yavrucuum, bu güzel bayram gününde neden alyorsun?
Kzcaz kafasn bile kaldrmadan hçkrklar arasnda cevap verdi:
- Babam… Babam çok özledim. lk defa onsuz bir bayram geçiriyorum. Peygamberimizle
birlikte bir savaa katlmt. Orada ehit oldu. Onu… Onu çok özlüyorum…
- Bak sana ne diyeceim? ster misin senin baban ben olaym? Fatma ablan, Aye de annen
olsun… Haydi, sil artk gözlerini. Ne dersin, teklifimi kabul ediyor musun?
Küçük kz aknlk içinde kafasn kaldrd. Karsnda duran kii, Allah’n elçisi, sevgili Pey-
gamberimizden bakas deildi. Çok sevinmiti. Ne diyeceini bilemedi, sadece gülümse-
yerek kafasn “evet” anlamnda sallayabildi.
Peygamberimiz, kzn elinden tutup onu evine götürdü. Evdeki herkes bu minik misafiri
sevinçle karlad. Elini yüzünü ykayp saçlarn taradlar. Ona güzel elbiseler giydirdiler.
Bayram harçl da verdiler.
Ksa bir süre sonra küçük kz oyun oynamak için darya çkt. Medine sokaklarndaki en
mutlu çocuk imdi oydu!
Hatice Ilak
(Birdirbir Dergisi, Aralk 2006)
59
1. ÜNTE
17 HARFTEN 3 KELMEYE
Size 6 adet A harfi, 3 adet S harfi, 3 adet H harfi, 3 adet B harfi, 1 adet harfi
ve 1 adet de E harfi verelim. Toplam 17 adet olan bu harflerden üç kelime
oluturacaksnz. Birincisi “Hz. Peygamber’in (as) devrine yetimi, Müslüman
olarak Hz. Peygamber’i (as) görmü, O’nun sohbetinde bulunmu ve Müslüman
olarak ölmü kimse” anlamna geliyor. Dier ikisi de bu kelimenin çoullar.
Buldunuz mu? Peki bu özellii tayan kimleri biliyorsunuz. Listeleyiniz.
HTYARLATAN SURE
Peygamberimizin (as), özellikle içinde bulunan bir ayetten dolay kendisini ihtiyarlattn
söyledii sure ve bu ayet aadakilerden hangisidir? Sure adn ve ayeti daire içine alnz.
Alâk
A’râf “Yaratan Suresi
adyla
Suresi Rabbinin
san un .”
oku! O, in n d u l
‘alâk’tan y
aratt.” r olu ru o
“Em dosdo
i
gib
“Sen a
Mâide
tut. y f yolunu Hûd
ili Suresi
Cahill i emret. Suresi
erden “Bugü
çevir. yüz n si
dininiz zin için
”
i kema
erdird le
im.”
60
2. KUR
Siyer
EKSLER ARTILAR, AKLIMIZI ALDILAR

“Hz. Peygamber’in (as) ahlak nasld?” diye sorulunca Hz. Aie (ra) annemiz ne
cevap vermiti, biliyor musunuz? Aadaki ifreyi çözebilirseniz öreneceksiniz.
Üstelik “Biz de Peygamberimiz (as) gibi nasl güzel ahlâk sahibi olabiliriz?”
sorusunun cevabn da…
ifreyi çözmek son derece kolay: Kutucuklarn altlarndaki

yönlendirmeleri takip edin, yeter. Örnein kutucuun altndaki harfin
yannda parantez içinde “+ 2” varsa bu harften iki sonraki harfi kutuya
yazacaksnz. “–3” varsa üç harf öncekini…
Ksacas “+” gördüünüz yerde say adedince alfabede ileri, “–”
gördüünüz yerde ise say adedince geri gideceksiniz. Bu kadar basit!
M(+2) O(–1) Y(–3) U(–8) D(–4) A(+9) M(–1) E(–5) H(+4) Ö(–8)
E(+8) (+2) T(–3) I(–10) L(+2) A(+4) M(–5) Ü(–5)
ATLAYA K M E P O
ZIPLAYA
Yandaki tabloda 25 harfin A T F H R
arasnda bir kelime gizlidir.
Renkli olan kutudan balayarak
herhangi bir yönde çapraz Y L Ç I
ilerleyerek bu gizli kelimenin
harflerini bulunuz. Bir de
ipucumuz var size: Bulacanz S E N Z
kelime Peygamberimizin (as)
ailesini ifade etmek için kullanlr.
Ü Y B D G
61
Hazrlk Sorular
1. Sözümüzde durmamz niçin önemlidir?

2. Bir hakszla uradnzda neler hissedersiniz?
3. Birine karlk beklemeden herhangi bir yardmda bulundunuz mu?
Niçin?
4. “Adalet mülkün temelidir.” sözünden ne anlyorsunuz?
5. Bir arkadanzla yaptnz bir program için belli bir saatte bulumak
üzere anlatnz hayal ediniz. Arkadanz randevuya gelmedi ve
herhangi bir haber de vermedi. Ne hissederdiniz?
6. “Affetmek büyüklüktür.” sözünden ne anlyorsunuz? Buradaki büyüklük
kelimesiyle kastedilen nedir?
ahlak ^
ÜNTE
1
1. Hogörülü ve Balayc Olalm
2. Yardmlaalm
3. Sözümüzde Duralm
4. Adaletli Olalm
5. Özverili Olalm
1. ÜNTE
1 Hogörülü ve Balayc Olalm
Balamak hatal kiinin özrünü kabul etmek, affetmek demektir. Hogörü ise anlayla
karlayabilmek, müsamahal olmak anlamlarna gelir.
Hogörü ve balama kavramlar, yaplan bir hatadan dolay kiiyi cezalandrmama,

ceza uygulamasndan vazgeçme eklinde de ifade edilebilir. Kusur, kabahat, hata ve
yanl balamak, yaplan bu tür davranlardan dolay cezalandrmamak, hak ettii
hâlde cezalandrmay deil de affetmeyi tercih etmek dinimizce tavsiye edilen ahlâkî
erdemlerdendir.
Allah’n günahkâr kullarn affetmesi gibi müminler de birbirlerini affetmesini bil-

melidirler. Kur’an, Müslümanlara balamay önerir; müminlerin affedici olmalarn
tavsiye eder; affedenleri Allah’n seveceini haber verir. Müminlerin özelliklerini sa-
yarken de onlarn affedici olduklarn bildirir. Peygamberimizin (as) yumuak davra-
nn da onaylayarak ona affedici olmasn öütler: “Allah’n rahmeti sayesinde sen
onlara kar yumuak davrandn. Eer kaba, kat yürekli olsaydn onlar senin etrafn-
dan dalp giderlerdi. Artk sen onlar affet. Onlar için Allah’tan balama dile…” (3 /
Âl-i mrân Suresi, 159. ayet)
P
Peygamberimiz (as) intikamc deil, balayc
Kim insanlara merhamet etmezse
Allah da ona merhamet etmez. v
ve affedici idi. Çünkü o âlemlere rahmet olarak
g
gönderilmi bir peygamberdi. Bu sebeple de affn
Hadis-i erif
v
ve balamann en güzel uygulaycsyd. Nitekim
K
Kur’an- Kerim’de Peygamber Efendimizin (as)
Mümin hem bakalaryla iyi geçinen m
müminlere kar çok efkatli ve pek merhametli
hem de kendisiyle iyi geçinilen kimsedir.
o
olduu belirtilmitir. Onun yumuak huyluluu,
Hadis-i erif ta
tatl sözü, merhametli bir kalbe sahip oluu, hata
yapanlar affetmesi, ceza vermekten kaçn-
A
Sen af yolunu tut, iyilii emret, cahillerden yüz
mas, kendisine büyük kötülük yapanlar
bile balamas insanlar etkilemitir. Pek
çok kimse ondaki bu affedicilik sebebiyle
çevir.
Müslüman olmutur. Onun insan eitimin-
7 / A’râf Suresi, 199. ayet
deki en güzel metotlarndan biri de af ve
balamadr.
A
Onlar bollukta ve darlkta Allah yolunda Allah Teâlâ affetmeyi bilen kulunun
harcayanlar, öfkelerini yenenler, insanlar deerini artrr.
affedenlerdir. Allah iyilik edenleri sever. Hadis-i erif
3 / Âl-i mrân Suresi, 134. ayet
64
2. KUR
Ahlâk
2 Yardmlaalm
Yardmlama, kiinin sahip olduu imkânlar bakalarnn yararna sunmas, insanla-

ra skntlarn gidermede destek olmasdr. Ba, cömertlik, dayanma, hayrseverlik,
fedakârlk, iyilik gibi dier baz olumlu kavramlarla ilikilidir. Bencillik, cimrilik, vurdum-
duymazlk, menfaatçilik gibi kavramlar ise yardmlama ile zt bir anlam tar.
Müslüman Müslümann kardeidir. Ona slâm,

s toplum hâlinde yaamann doal bir so-
zulmetmez. Onu yalnz brakmaz. Kim nucu
n olarak yardmlamay hayatn merkezine
kardeinin ihtiyacn giderirse Allah da
onun ihtiyacn giderir. Kim bir Müslü-
yerletirmi,
y maddî ve manevî açdan dinî ve
mann bir skntsn giderirse Allah da ahlâkî
a bir görev saymtr. Çünkü hem bakala-
onun kyamet skntlarndan bir skn-
r ile yaamak, hem yardma ihtiyaç duymamak
tsn giderir. Kim Müslüman kardeinin
aybn örterse Allah da kyamet günün- imkânszdr.
im
de onun aybn örter.
Yardmlama
Y konusunda temel ölçü u ayet-i keri-
Hadis-i erif
mede
m ifade edilmitir: “yilik ve takva (Allah’a kar
gelmekten
l k saknma)
k ) üzere yardmlan.
d l Ama
A günah ve dümanlk üzere yardmlamayn.”
(5 / Mâide Suresi, 2. ayet)
Yardmn özünde fedakârlk ve bakalarn düünme vardr. Çünkü yardmlama denildi-

inde maldan sevgiye kadar her eyin bakalaryla paylalmas söz konusudur. Üstelik iyi
ve kötü bütün zamanlarda ve her yerde… Nitekim Kur’an- Kerim’de “bir saldrya ura-
dklarnda yardmlaanlar” (42 / ûrâ Suresi, 39. ayet) için mükâfat vadedilmektedir.
Yardmlama ile birlik ve beraberlik duygular

geliir, kardelik anlay yaygnlar, insanlar
arasnda çeitli sebeplerle oluabilecek kin,
nefret, kskançlk ve dümanlk gibi kötü duy-
gu ve düünceler engellenmi olur. Sevgiy-
le i bölümü yaplarak toplumsal dayanma
salanm olur. Yardmlamann yaygn oldu-
u toplumlarda dostluk duygular güçlü olur;
zenginlik ve refah artar, fakirlik azalr, dinimi-
zin ho görmedii dilencilik ortadan kalkar;
hrszlk ve gasp gibi haramlarn ilenmesi en
alt düzeye iner.
65
1. ÜNTE
Yardm Yaparken Dikkat Etmemiz Gereken Hususlar

Yardm Allah rzas için yapmalyz (2 / Bakara Suresi, 272. ayet).
Karlnda hizmet, övgü ve mükâfat beklememeliyiz (76 / nsan Suresi, 8-l0. ayet-
ler).
Yardm baa kakmamalyz (2 / Bakara Suresi, 263-264. ayetler).
Sevdiimiz eylerden vermeliyiz (3 / Âl-i mrân Suresi, 92. ayet).
Yardm olarak verdiklerimiz baya ve deersiz eyler olmamal (2 / Bakara Suresi,
267. ayet).
Yardm hak edenlere ve iffetleri sebebiyle isteyemeyenlere ulatrmalyz (2 / Baka-
ra Suresi, 273. ayet).
Bakalarn tevik etmek amacyla zekât açktan vermeli, ama gösterie kaplmamak
için sadaka ve benzeri yardmlarda gizlilie dikkat etmeliyiz (2 / Bakara Suresi, 271.
ayet).
3 Sözümüzde Duralm
Sözünde durmak, dürüstlüün, doruluun ve güvenilirliin gereidir. Müslüman, bir

söz verdii zaman bunu yerine getirmekle yükümlüdür. Çünkü bu, Müslümanln ol-
mazsa olmaz artdr. Sözünde durmamak, Peygamberimiz (as) tarafndan “münafklk”
saylm ve kesinlikle uzak durulmas gereken bir davran olarak anlatlmtr. Sözünden
caymak, vaat ettii eyi yerine getirmemek, anlamalara uymamak gibi kötü sfatlar Müs-
lümanlara yakmaz.
A
Verdiiniz sözü de yerine getirin. Çünkü söz
Kur’an’da ve hadislerde üzerinde en çok
durulan konulardan biri de sözünde dur-
(veren sözünden) sorumludur. maktr. Sözünde durmak insanlar aras
ilikilerde söz konusu olduu gibi Allah’a
17 / srâ Suresi, 34. ayet
verilen sözler için de geçerlidir: “Antlama
yaptnz zaman, Allah’a kar verdiiniz sözü Münafn alameti üçtür:

Konuunca yalan söyler.
yerine getirin. Allah’ üzerinize ahit tutarak peki-
Söz verince sözünde durmaz.
tirdikten sonra yeminlerinizi bozmayn. üphesiz Kendisine bir ey emanet edildiinde
Allah yaptklarnz bilir.” (16 / Nahl Suresi, 91. hyanet eder.
ayet) Hadis-i erif
münafk: Aslnda inanmad hâlde inandn söyleyerek mümin görünen kimse.

66
2. KUR
Ahlâk
Sözünde duran insanlar Allah sever. Sö-

zünden dönmemek ve vaat ettiklerini ye-
A
rine getirmek Allah’a ait özelliklerdendir. Ey iman edenler! Akitlerinizi yerine getirin.
Allah, kullarna da bu güzel özellii emret- 5 / Mâide Suresi, 1. ayet
mektedir. Raz olacan ve kurtulua erdi-
receini bildirdii güzel insanlarn özellikleri
arasnda sözünde durmay da saymaktadr.
Sözünde duran kimseler, içinde yaadklar
A
Yine onlar ki emanetlerine ve verdikleri sözlere
toplum tarafndan da sevilirler. Dürüstlükle- riayet ederler.
ri, doruluklar ve güvenilir olular sebebiy- 23 / Mü’minûn Suresi, 8. ayet
le herkes onlara sayg duyar. Sözünde dur-
A
mayan insanlara ise hiç kimse güvenmez.
Bütün insanlar sözünden dönen insanlar
dlarlar. Verdii sözden dönen kendi aleyhine
dönmü olur. Allah’a verdii sözü yerine
Emanetlere ihanet etmemek de sözünde getirene, Allah büyük bir mükâfat verecektir.
durmann bir baka boyutudur. Emanet de-
48 / Fetih Suresi, 10. ayet
nince bunu, yalnzca dar anlamyla, verilen
bir eyi bir süre için saklama eklinde anlamamak gerekir. Üstlenilen her türlü görev
ve sorumluluk kiinin üzerindeki bir emanettir. Bu görev gerei gibi yerine getirilmezse
emanete ihanet edilmi olur. Örnein birinin verdii sr da bir emanettir, dolaysyla srr
saklamak da emanete riayet demektir.
4 Adaletli Olalm
Adalet, tutarl ve dengeli davranmak, her eyin ve herkesin hakkn vermek, hakszlklar-
dan uzaklaarak orta yolu tutmak, insanlar arasnda ayrm yapmadan hükmetmek, her
eyi yerli yerine koymak anlamlarna gelir. Adaletin zdd zulümdür.
A
Adalet çounlukla hukuk alannda ve mah-
kemeler söz konusu olduunda akla gelen
bir kavramdr. Oysa siyasal, hukuksal, sos- Allah size, emanetleri mutlaka ehline
yal, ekonomik, kiisel ve benzeri alanlarda vermenizi ve insanlar arasnda hükmettiiniz
zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor.
da adalet ve zulüm söz konusudur. Çünkü
adalet, bütün varlklara kar bir davran bi-
67
1. ÜNTE
çimi, tavrlarda tutarllk ve den-

ge hâlidir. Kâinattaki her eyle
A
Ey iman edenler! Kendiniz, ana babanz ve en yaknlarnzn
ilgilidir ve hayatn tamamn ku- aleyhine de olsa Allah için ahitlik yaparak adaleti titizlikle
atan bir kavramdr. Toplumsal ayakta tutan kimseler olun. (ahitlik ettikleriniz) zengin veya
yapnn da temelidir. fakir de olsalar (adaletten ayrlmayn). Çünkü Allah ikisine
de daha yakndr. (Onlar sizden çok kayrr.) Öyle ise adaleti
yerine getirmede nefsinize uymayn. Eer (ahitlik ederken
gerçei) çarptrsanz veya (ahitlikten) çekinirseniz (bilin ki)
üphesiz Allah yaptklarnzdan hakkyla haberdardr.
5 Özverili Olalm
Özveri, kiisel çkarlar bir kenara brakabilmek, fedakârlkta bulunabilmektir. Allah’n

honutluunu kazanma amacyla veya kutsal deerler adna ya da toplumun genel yara-
r için kiisel çkar ve beklentilerden vazgeçmektir.
Özverili olmak, bir toplumda yer etmise o toplumda bencil, çkarc, menfaatçi insan-
lar tutunamaz. Özverili insanlar sayesinde pek çok toplumsal sorun kolayca halledilir,
insanlar arasnda iyilik dalga dalga yaylr. Özveri ve fedakârlk kendini daha çok, zor
zamanlarda gösterir. Özellikle sava zamanlarnda sergilenen özverili davranlar hem
sevap bakmndan hem de dier insanlara cesaret verip onlar da tevik etmesi bakmn-
dan övülmütür.
“Mallarn Allah yolunda harcayanlarn durumu, yedi baak bitiren ve her baakta yüz tane
bulunan bir tohum gibidir.” (2 / Bakara Suresi, 261. ayet) ayeti Müslümanlar fedakârla
yönelten teviklerin banda gelir. Peygamberimizin (as) bizzat sergiledii fedakârlk örnek-
leri, mal ve canyla her türlü fedakârla zaten hazr olan Müslümanlar ayrca tevik edici
olmutur. Hz. Ebu Bekir ve Abdurrrahman b. Avf gibi sahabîler baz durumlarda mallar-
nn tamamn Allah yolunda harcayarak çok üstün fedakârlklar göstermilerdir.
Özveri, tarih boyunca Allah’n dinini yüceltmek gayesiyle çalan insanlarn davranlarn-
da sk sk görülür. Malndan, mülkünden, rahatndan, sahip olduu bütün imkânlarndan
sadece Allah rzas için vazgeçerek fedakârca hizmetlere koan insanlara tarihimizde sk-
ça rastlanr. Kendini dinin ve ahlâkî güzelliklerin insanlara ulatrlmasna adayan nice
fedakâr insan sayesinde bugün slâm örenilip yaanabilmektedir.
68
2. KUR
Ahlâk
Özveri denildiinde bata bizzat Peygamberimiz (as) olmak üzere slâm’n ilk dönemin-
de yaanan zorluklara göüs geren sahabe akla gelir. Mekke döneminde yaanan iken-
celer karsnda taviz vermeden sabretmeleri, boykot edildiklerinde açlk ve yoksullua
dayanmalar, hicret etmeleri istendiinde mallarn mülklerini brakp inançlar urunda
vatanlarn terk etmeleri, Medineli Müslümanlarn Mekke’den gelen kardeleriyle her
eylerini paylamalar... Bütün bunlar ve benzeri olaylar, sahabenin ortaya koyduu öz-
verili davranlara birer örnektir.
OKUMA PARÇASI
HZ. AL VE HIRSIZ

Hz. Ali, bir gün, mescide geldi. Mescidin kapsnda bir adam duruyordu. Hz. Ali, bu
adamdan, kendisi mescitten çkana kadar bineine sahip çkmasn istedi. Hz. Ali
mescide girdikten sonra, adam hayvann yularn alp kaçt. Hayvan ortada babo
brakverdi. Hz. Ali mescitten çkarken elinde iki dirhem para vard; adam yapt
yardmdan dolay ödüllendirmek istiyordu. Fakat bir de ne görsün: Hayvancaz tek
bana, hem de yular da çalnm olarak kapda bekliyor. Yapacak bir ey yoktu. Hz.
Ali evine döndü.
Daha sonra, yannda çalan çocuu yeni bir yular almas için çarya gönderdi.
Çocuk, iki dirheme bir yular ald. Hz. Ali yular görünce ard. Bu yular, çalnan yular
deil miydi?
Hrsz, onu
çocua iki
dirheme
satmt.
Bunu gören
Hz. Ali, öyle
dedi:
“nsan, sabretmemekle sa-
dece, helâl olan rzkn hara-
ma çevirir. Asla, kendisine
takdir edilen rzk
arttramaz.”
69
1. ÜNTE
DÜÜN
Abdullah b. Âmir anlatyor:
Bir gün Resûlullah (as) bize gelmiti. O zamanlar henüz
çocuktum. Oynamak için sokaa çkmtm. Annem,
“Abdullah, buraya gel! Bak sana ne vereceim!” diye
beni çard. Hz. Peygamber (as), anneme, “Ona ne
verecektin?” diye sordu. Annem de “Bir hurma verecektim.” dedi. Bunun üzerine
Hz. Peygamber (as) anneme unu söyledi: “Eer çocua bir ey vermeseydin,
senin hakknda ‘Bir yalan söyledi.’ diye yazlacakt.”
Abdullah’n anlatt bu olay düününüz. Günlük hayatta insanlarn önemsemedii

fakat yalan olarak kabul edilecek söz ve davranlar yaznz.
SAKLAMBAÇ B M U T L U L U K V Y L
A P B Z S O S A H B S O
1. badetlerin bize C N E D E P G F K S A O
kazandrd
güzelliklerden E G R D V C C E A E Y A
bazlarn karelere N D E H A Ö C D Z V G S
gizledik. Bakalm,
kaç tanesini N K A P M U A O G I A
bulabileceksiniz?
E E Y Z E N K E U B
2. badeti ne için
yaparz? Koyu renkli T N T I Y R N A H N T I
kutucuklardaki
Z G O R L T V R G G V R
harfleri doru
sralayabilirseniz S O R U M L U L U K Y Z
cevab bulmu
olacaksnz. M L T E K F I O J M
H U Z U R K D K A R Z T
70
2. KUR
Ahlâk
KNCLER SZ YAZIN!

bir ayet
Temizlenmek için maln
bir atasözü
hayra veren en muttakî
(Allah’a kar gelmekten en
çok saknan) kimse o ateten bir hadis
uzak tutulacaktr. O, hiç Cimrinin zarar
kimseye karlk bekleyerek Cömert kii, Allah’a cömerdin kârndan
iyilik yapmaz. (Yapt iyilii) yakn, cennete yakn,
fazla olur.
ancak yüce Rabbinin rzasn insanlara yakn ve
istedii için ( yapar). cehennem ateinden
uzaktr.
(92 / Leyl Suresi, 17-20. ayetler)
Yukarda cömertlikle ilgili bir ayet, bir hadis, bir de atasözü bulunmaktadr.
kincileri de siz bulunuz.
bir ayet
bir hadis
bir atasözü
71
2. KUR
Kur Sonuu Genel Deerlendirme
l De erlendirme
Kur Sonu Gene
1 Aada
A d bir
bi baba
ile iki çocuunun konu-
Baba: Çocuklar, nasl gidiyor, memnun
ma metni bulunuyor. Bo
musunuz hâlinizden?
braklan yerleri uygun ekilde
Halil: yi, birçok yeni ey öreniyoruz. tamamlaynz.
Zümra: Bence de iyi. Bir de havalar bu kadar
scak olmasa!
Baba: Eee, her güzelliin bir bedeli var.
Zorluklara katlanmaz, sabretmezseniz
istediklerinizi öyle kolayca elde edemezsiniz.
Halil: Baba, dün hocamz tarih boyunca binlerce peygamberin geldiini söyledi,
Baba: Evet olum. lk peygamber Hz. Âdem’le (as) son peygamber ………………….
arasnda saylarn bilmediimiz kadar çok peygamber gelmitir.
Zümra: O zaman binlerce çeit, farkl farkl din getirmiler, öyle mi?
Baba: Hayr yavrum. Bütün peygamberler insanlar ayn eye, yani tevhide davet
etmilerdir.
Halil: Biz kelime-i tevhidi örendik.
Baba: Söyle de, bir de senden duymu olalm o zaman.
Halil: ……………………..
Baba: Güzel! Peki anlamn da örendiniz mi?
Zümra: Tabii. Onu da ben söyleyeyim:…………….
Baba: Bu arada ben de size ufak bir snav yapaym, ister misiniz?
Zümra ve Halil: Olur. Örendiysek zaten cevab hazr!
Baba: Bizlere Allah’n mesajlarn ulatran peygamberlerin adlarn biliyor musunuz?
Zümra: Ben hocamzn örettii sray bile biliyorum: Âdem, dris, Nuh, Hud, Salih,
brahim, Lût, smail, shak, Yakub, Yusuf, uayb, Harun, Musa, Davud,
Süleyman, Eyyub, Zülkifl, Yunus, lyas, Elyesa, Zekeriyya, Yahya, Muhammed.
Baba: Aferin sana!
Halil: Bir aferin de ben isterim.
Zümra: Niyeymi? Sen saymadn ki ben saydm!
Halil: Ama bir peygamberin adn unuttun! Onu da ben buldum.
2 Zümra hangi
peygamberin adn
saymay unuttu? Bula-
bildiniz mi? Yandaki
kutuya yaznz.
72
2. KUR
Bütün evreni yaratm olduu

3 Yüce Rabbimizi Samed olduu
ksa ve öz bir ekil- Allah’n peygamberler göndermi olduu
de bizlere anlatan hlâs
Dourmam ve domam olduu
Suresi’nde yandaki bilgile-
rin hangileri verilmektedir? Gayb ancak Allah’n bildii
Uygun ifadelerin bandaki Bir ve tek olduu
kutucuu iaretleyiniz. En güzel isimlerin O’na ait olduu
Allah’n ezelî ve ebedî olduu
Hiçbir eyin O’na denk ve benzer olmad
4 Tablonun ilk sütununda

yazlanlar hangi namaza/namaz-
lara uygunsa ilgili kutucua 3
iareti koyunuz.
Sabah Öle kindi Akam Yats Cuma Cenaze

Namaz Namaz Namaz Namaz Namaz Namaz Namaz
2 rekât farz 3 3
2 rekât sünnet
3 rekât farz
4 rekât farz
4 rekât sünnet
Ka’de-i Ahîre
Kyam
Niyet
Rükû
Secde
Tekbir
73
2. KUR
“Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir eyi ortak

5 komayn. Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara,
yakn komuya, uzak komuya, yannzdaki arkadaa, yolcuya, elinizin
altndakilere iyilik edin. üphesiz, Allah kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.”
Yukardaki ayette Rabbimizin bize emrettii güzel ahlâk ilkeleri
aadakilerden hangileridir? aretleyiniz.
Adalet Komu ve arkadalara iyi

Af davranmak
Allah’a e ya da denk tanmamak Manevî deerleri korumak
Ana babaya iyi davranmak Özverili olmak
Cömertlik Saygl olmak
Dierkâmlk Sorumluluk
badet Sözünde durmak
yilik Yardmlamak
Kul hakkna sayg göstermek Yoksullara iyi davranmak
Aadaki cümlelerde bo braklan yerleri

6 parantez içinde verilen kelime ya da ifadelerden birisi
ile tamamlaynz.
a. Hz. Muhammed (as) peygamberlerin

(ilkidir / sonuncusudur)
b. Allahn Resûlü (as), ashabndan daha ibadet ederdi.

(çok / az)
c. Peygamberimiz (as) ramazann itikâfa girerdi.

(son on gününde / ilk üç gününde)
d. Resûlullah (as) insanlara slâm’ anlatyordu.

(sabrla / kzgnlkla)
e. Sevgili Peygamberimiz (as) bir toplantya katldnda

otururdu.
(baköeye / bo olan yere)
74
2. KUR
7
“Ey iman edenler! Allah’a
a. Sizden sonrakilere
kar gelmekten saknmanz için
oruç………………….. farz klnd gibi, size de b. Hristiyanlara
farz klnd.” (2 / Bakara Suresi, 183. ayet) c. Yahudilere
Yukardaki ayet mealinde bo braklan d. Sizden öncekilere
yere yandaki kutucukta verilenlerden
hangisi gelmelidir?
8 Evrenin
a. Maher
varlnn son bulup b. Kyamet
yok olmasna ne ad c. Sûr
verilmektedir?
d. Ba’s
a. Oruçlu olduumuzu unutarak yiyip içmek

a
Aadakilerden
hangisi b. Güne batt sanarak iftar etmek
b
9 orucumuzu
bozmaz?
c. Aza giren yamur damlasn bilerek yutmak
c
d.
d Azda kalan nohut tanesinden büyük art
bilerek yutmak
a. Teravih namaz ramazan aynda klnan sünnett bir

namazdr.
10
b. Bayram namaz ylda iki kez klnr. Yan tarafta
verilenlerden hangisi
c. Cenaze namaz ayakta klnan bir namazdr. yanltr?
d. Teravih namaz akam namazndan sonra klnr.
r.
75
teekkür ediyoruz:
Aratrmalar Merkezi), Erdem Yaynlar, Esma Klç, Esra Nur Uçkan, Hasan Aycn, lyas Aslan, Melike
Günyüz, Nobel Yaynlar, Reza Hemmatirad, Yaar Kandemir.
teekkür ederiz:
§ Ahmet Mercan [Ablama Dua adl iir / s. 41].
§ Damla Yaynlar [M. Yaar Kandemir imzal Asl Yurdumuz adl iir / s. 30 M. Yaar Kandemir imzal
Dönme Dolap adl iir / s. 33].
§ EDAM (Eitim Danmanl ve Aratrmalar Merkezi) Birdirbir Dergisi ve Birdirbir Kitapl [lyas Aslan
imzal Ve, Ve De… adl metin / s. 20-21 Ahmet Mercan imzal Ablama Dua adl iir ve görseli / s. 41
afak Tavkul imzal Ablama Dua adl iirinin görseli / s. 41 Turan Dertli imzal metin (ftar Bekleyen
Çocuklar) görselleri / s. 44 (sol alt) ve s. 45 (sa alt) afak Tavkul imzal metin (Ellerimi Açtm Rabbime)
görseli / s. 46 (sol alt) Alpaslan Durmu imzal Ramazan Sözlüü adl iir ve görseli / s. 47 Hatice
Ilak imzal Bayram Sevinci adl metin ve görseli / s. 58-59
§ Ö. Faruk Aksoy - SAM Fotoraf Arivi [Hz. Peygamber’in (as) defnedildii Hücre-i Saadet’in yandan
görünüü görseli / s. 57].
Dier bütün yaz ve görsellerin telif haklar Türkiye Diyanet Vakf’na aittir. Yazl izin alnmakszn kitabn
tamamnn ya da bir ksmnn herhangi bir ortamda herhangi bir ekilde basm, yaym, çoaltma ve/veya
datm yaplamaz.
Kaynakça
76
2005.
bask, 2006.
1996.
29. bask, 2004.
Ankara, 2002.
77
Sözlük
ahiret: Ölümle balayan, dünya hayatndan farkl ve sonsuz mizan: Maher günü herkesin amellerinin tartlaca adalet
olan hayat, öbür dünya, öteki dünya. terazisi.
amel: Bir kimsenin dinin buyruklarn yerine getirmek için muhacir: Müriklerin dayanlmaz bask ve ikencelerinden
yapt ey, i, eylem, ibadet tarz. dolay yurtlarndan ayrlp göç etmek zorunda kalan Mekkeli
ba’s: Öldükten sonra yeniden dirilme. Müslümanlar.
bedevî: Çölde, çadrda yaayan göçebe. mukavks: Msr hükümdarlarna verilen isim.
din: Akl sahibi insanlarn kendi bilinçli seçimleriyle tercih mümin: Allah’a, Hz. Muhammmed’e (as) ve onun bildirdii
ettikleri; onlar iyi, güzel ve doru olan eylere yönlendiren her eye kalpten inanp boyun een kii, inançl, imanl.
ilâhî hüküm ve öütler bütünü. münafk: Aslnda inanmad hâlde inandn söyleyerek
ensar: Mekke’den Medine’ye hicret eden Sevgili mümin görünen kimse.
Peygamberimizi (as) ve arkadalarn Medine’ye kabul eden ve mürik: Allah’n ei, orta ya da benzeri bulunduuna inanan
onlara her türlü yardm yapan Medineli Müslümanlar. kimse.
farz- kifaye: Müslümanlarn tek tek deil topluca sorumlu nafile: Farz ve vacip olmayan, yapldnda mükâfat verilen,
olduklar, ama içlerinden bir veya birkaç kiinin yapmasyla terk edildiinde ceza gerektirmeyen, kiinin kendi isteiyle
dierleri üzerinden o ibadetle ilgili sorumluluun kalkt yü- yapt amellerdir.
kümlülüktür. nafile ibadet: Yapldnda mükâfat verilen, fakat terk
fecr: Günein domasndan önce beliren tan yeri aarmas, edildiinde ceza gerektirmeyen ibadetler.
afak sökmesi, gün aarmas. necaset: Kan, idrar, dk, kusmuk, yenmesi helâl olmayan
hanif: Hz. brahim’in (as) tebli ettii hak din üzere olan hayvanlarn eti vb. maddî kirler.
ve Allah’n birliini kabul eden müminlere denir. Hz. necai: Habeistan hükümdarlarna verilen isim.
Muhammed’in (as) yaad Hicaz bölgesinde, az da olsa putperest: badet maksadyla Allah’tan baka birine veya bir
hanifler vard. eye sayg sunup tapnan, putlar Allah’a e, ortak veya benzer
haram: Dinimizin yaplmasn ya da yenip içilmesini kesin bir kabul eden kimse.
ekilde yasaklam olduu eyler. rekât: Namazn kyam, kraat, rükû ve iki secdeden oluan
hair: nsanlarn hesap vermek üzere Allah’n huzuruna ksmlarndan her biri.
toplanmas. resûl: nsanlara Allah’n mesajlarn ulatran, onlar dine
helâl: Dinimizce yaplmas ya da yenip içilmesi serbest çaran kimse. Türkçe’de elçi, peygamber, nebi, yalvaç
braklm eyler. kelimeleri de e anlamls olarak kullanlr.
hutbe: Cuma ve bayram namazlarnda minberde okunan dua sahabî: Hz. Peygamber’in (as) devrine yetimi, Müslüman
ve verilen oüt. olarak Hz. Peygamber’i (as) görmü, onun sohbetinde
ilâh: Kendisine taplan, ibadet edilen varlk, mâbud. bulunmu ve Müslüman olarak ölmü kimse. Çoulu sahabe
inkârc: Peygamberi ve onun Allah’tan getirdii buyruklar veya ashabtr.
kabul etmeyen kii. sûr: srâfîl tarafndan üfürülecek boru. Hz. Peygamber (as),
slâm: Bar ve esenlik, selamet, balanma, boyun eme, sûrun, üflenen bir boru olduunu bildirmitir. Fakat bu
teslim olma, selam verme, hayr ve iyilik dileme. borunun nasl bir ey olduu insanlar tarafndan bilinemez.
itikâf: nsanlardan ayr, tenha bir yere çekilerek yaplan bir taharet: Temizlik. Necaset ve hadesten temizlenmektir.
ibadet. tavaf: Kâbe’yi sola alp Hacerülesved’in hizasndan balayarak
kamet: Farz namazlardan önce namazn baladn bildiren, yedi defa Kâbe etrafnda dönmek.
ezana benzeyen sözlerdir. Ezandan fark ìhayye ale’l-felâhî tefekküre dalmak: Derin derin düünmek, düünceye
cümlesinden sonra ìkad kâmeti’s-salâhî cümlesinin eklenmesidir. dalmak.
kayser: Bizans hükümdarlarna verilen isim. tevekkül: Her konuda Allah’a güvenmek, O’na dayanp
kelime: Söz, sözcük. teslim olmak.
kisra: Sasani hükümdarlarna verilen isim. vaha: Çöllük bölgelerde yüzeye çkan yer alt sularnn imkân
maher: nsanlarn dünya hayatnda yaptklarnn hesabn verdii tarm veya yerleim bölgesi.
verecekleri yarglama yeri. vahiy: Allah’n peygamberlerine mesajlarn bildirmesi.
mesh: Bir eyi elle svazlama anlamna gelen bu kelime abdest zeval vakti: Günein tepe noktasn geçme zaman. Zeval vak-
alrken slak eli baa, enseye; teyemmüm alrken de topraa tine kadar her eyin gölgesi batya doru düerken bu vakitten
vurulan eli, kol ve yüze sürmeyi ifade eder. sonra douya doru dümeye balar.
minber: Camilerde hatibin çkp hutbe okuduu merdivenli,
yüksekçe yer.
78
Dinimizi
Örenci Kitab
3
Öreniyoruz
3

braktk.
3
tadacaksnz.

Yayn No: 380

Bu kitabn

ISBN 978-975-389-539-2
07.06.Y.0005.380
Proje
çerik Danmanlar
Dr. Ulvi Ata
Dr. Ömer Meneke
Abdullah Korkmaz
Hayrullah Köken
Editör
Alpaslan Durmu
Hatice Ilak

Alpaslan Durmu
lyas Aslan
Melek Çakrolu Aslan
Veli Karata Yayn Koordinasyon
Ömer Kara
Çizimler
Çar Cebeci Hazrlayan
Levent Karanfil EDAM
Mahmut Acar Eitim Danmanl ve Aratrmalar Merkezi
Müzeyyen Ylmaz web: www.edam.com.tr
Necmettin Asma Tel/Faks: (+90 216) 481 30 23 pbx
Ömer Merken e-posta: edam@edam.com.tr
Reza Hemmatirad
afak Tavkul Bask
Turan Dertli Türkiye Diyanet Vakf Yayn Matbaaclk ve Tic. l.
Yahya Alakay OSTM Örnek Sanayi Sitesi 1. Cd. 358. Sk. No: 11
Yenimahalle/ANKARA
Tel: (0312) 354 91 31 Faks: (0312) 354 91 32

Dinimizi
Öreniyoruz
Örenci Kitab

STKLÂL MARI

Kahraman rkma bir gül! ne bu iddet, bu celâl?



Bastn yerleri “toprak” diyerek geçme, tan:





Mehmet Âkif Ersoy
3
Önsöz
Sevgili Örenciler,
Sözlerin en güzeli Âlemlere rahmet

Kur’an- Kerim’den ayetler olarak gönderilen sevgili
1 Ayet-i kerime kutucuklarnda…
A
Onlar; balarna bir musibet gelince, “Biz
Hadis-i erif kutucuklarnda…
2
üphesiz (her eyimizle) Allah’a aidiz ve
üphesiz O’na döneceiz.” derler.
Bir müminin bana herhangi bir hastalk
veya rahatszlk gelirse bundan dolay
Allah onun günahlarn, aacn yaprakla-
rn döktüü gibi döker.
Hadis-i erif
Kimi zaman aracanz,

anlamlar 4
3 BLYOR MUYDUNUZ?
Melek kelimesinin güç,
kuvvet, elçilik, idarecilik gaybî: Duyu organlarnn alglar
anlamlarna geldiini biliyor dnda kalan, ancak vahiyle
muydunuz? bilebildiimiz varlk alan.
6
Okuduunuz bilginin Örendiiniz konularla ilgili,
kitabnzda daha geni ya da farkl keyifle okuyacanz iirler, hikâyeler vb.
bir yönüyle ele alnd yerler ve
Okuma Parças köelerinde…
sayfa numaralar
Yönlendirme kutucuklarnda… OKUMA PARÇASI
6 Küçükken derdi
Meleklerle
ki ninem:
Beraber
5
usul inen
“Gökten usul ini
Her bir kar taneci tanem.”
bir
Melekler tar
giderken
Bir gün de yolda
Sûr ve ahiret ha-

birden.
Ayam takld
ki “Çok ükür,
Dedem dedi
er elinden.”
Tuttu melekl
yat hakknda bk. Anneciim derdi

“Güzel davran
bana:
insanlara,
sakn,
Kötü iler yapma tarafta.”
Dinimizi Öreni-
sa
Küser melek
yoruz 2, s. 32 Esra Nur Uçkan

(Birdirbir Dergisi, Mays 2007)
Kendinizi snamanz,
Örendiklerinizi tekrar ne kadar örendiinizi kontrol
etmenizi ve pekitirmenizi salayacak zevkli, etmeniz için çok çok kolay sorular
elenceli, cvl cvl etkinlik ve bulmacalar
Kur Sonu Genel
Elenelim Örenelim sayfalarnda… Deerlendirme sayfalarnda…
3. KUR
t
3. KUR
7
tikat
3. KUR
1. ÜNTE
Meleklere man
Deerlendirme 6 isimlerinin
8
Aadaki ilâhî kitaplar,
ve görevleri verilmitir.
Kur Sonu Genel anlam, gönderilen peygamber,
gönderilen
Aada baz meleklerin adlar toplum ile eletiriniz.
Boluklar tamamlaynz.
1 Aadakiler-
den hangisi pey- İlâhî Kitap
Gönderilen Peygamber
gamberlere vahiy Tevrat İsminin Anlamı Gönderilen Toplum
getirmekle görevli 2 a. Müslüman olmak
Hz. İsa (as)
İsrailoğulları
Okumak, toplamak, bir
SADECE K YANLI melektir? Yandakilerden Zebur
Hz. Muhammed (as)
kutucuu hangisi kurban kes- araya getirmek
olan iki cümle var. Bulup yanndaki b. zengin olmak Bütün insanlık
Aada melekler hakknda yanl mekle yükümlü olan İncil
Müjde, öğreti, öğretici Hz. Musa (as)
iaretleyiniz. a. Cebrâil kiide bulunmas gere- c. ergen olmak İsrailoğulları
Kur’an-ı
Yazılı şey, kitap Hz. Davud (as)
ken bir art deildir? d. erkek olmak Kerim
Allah’ı tesbih ederler. b. Azrâil İsrailoğulları
şekillere ve kılıklara bürünebilirler. Kanun, öğreti

Allah’ın emir ve izniyle çeşitli c. Mîkâil
Allah’ın emriyle insanı korurlar. d. srâfîl
Asla günah işlemezler.
Cinsiyetleri yoktur. a. % 50
çıkarlar.
Günah işlediklerinde meleklikten 3 Müs-
Dinimizce zengin kabul edilen b. 1/40
R
İlim meclislerine misafir olmaktan
hoşlanırlar.
lümanlar, altn, gümü ve
para cinsinden A V F E A
mallarnn kaçta kaçn zekât
olarak c. 1/50 7 Hacca gidince
takip edenleri vardır. ^ ________ S B
İnsanı önünden ve ardından
Cebrâil ________ MIkÂIl verirler? d. % 40 ziyaret edilen veya T E M A
Kanatları vardır. hacla ilgili ibadetlerin ya-
pld kutsal yerlerin adlarn E K A M E F
Kur’an dinlemekten hoşlanırlar. oluturan harfler yandaki
ku-
Görevi sûra üfürmektir.
Her birinin çok sayıda çocuğu
vardır.
Görevi, ecelleri
tulara kartrlarak yazlmtr. E T F Z E
geldiinde Allah’n
izniyle canllarn
4 Dua ne demektir? Sizler için biz MEKKE kelime-
Müminlerle birlikte olmaktan
hoşlanırlar.
ruhlarn almak olduu Ksaca tanmlaynz. sini oluturan harfleri iaret- M K A K Ü
Son derece güçlüdürler. için “ölüm melei” 5 ledik. Geriye 7 kutsal yer
adyla da anlr. Peygamberimize (as) ad kald. Bulunuz. A A L R K
Son derece süratli varlıklardır. slâm’dan önce güveni-
lirliinden dolay Mek- D N M E A M
kelilerin verdikleri isim
aadakilerden
hangisidir?
MEKKE ......... 5- ............................................
1- ..................................
6- ............................................
a. Muhammed Mustafa 2- ............................................
7- ............................................
b. Muhammedü’l-Emin 3- ............................................
c. Muhammed Resûlullah 8- ............................................
4- ............................................
d. Ebu Kasm Muhammed
89
21
88
20
zevkli bir görev:
7
çindekiler
I. ÜNTE: MELEKLERE MAN I. ÜNTE: HACCA GDYORUZ

1. Meleklere man ve Önemi ........................ 14 1. Hac Nedir? ................................................ 34
2. Kur’an’da ve Hadislerde Ad Geçen 2. Haccn Önemi ........................................... 34
Melekler .................................................... 15 Haccn Yapl ........................................... 35
3. Meleklerin Özellikleri ................................ 17 3. Hacla lgili Kavramlar ............................... 37
4. Meleklerin Görevleri ................................. 18 4. Hacla lgili Mekânlar ................................. 38
5. Meleklerden Baka Gaybî Varlklar .......... 18 5. Umre ......................................................... 39
Cin ............................................................. 18 Umre ile Hac Arasndaki Farklar .............. 39
eytan ........................................................ 19
Okuma Parças: Meleklerle Beraber / Esra Nur
Uçkan (iir) .................................................... 19 II. ÜNTE: KURBAN SUNUYORUZ
Elenelim Örenelim .................................... 20 1. Kurban Nedir? ........................................... 42
2. Kurban badetinin Önemi ......................... 42
II. ÜNTE: KTAPLARA MAN 3. Kurban Keserken Nelere Dikkat Etmeliyiz?.. 43
1. Kitaplara man ve Önemi ......................... 22 4. Kimler Kurban Keser? ............................... 43
2. Dört Büyük Kutsal Kitap ............................ 23 Elenelim Örenelim .................................... 44
3. Sahifeler .................................................... 23
III. ÜNTE: ZEKÂT VE SADAKA
1. Zekât ve Sadaka Nedir? ............................ 46
III. ÜNTE: KADER VE KAZAYA Neler Sadakadr? ...................................... 46
MAN 2. slâm Dini Zekât ve Sadaka Vermeyi
Niçin Emreder? ......................................... 47
1. Kader ve Kaza Ne Demektir? ................... 26
3. Kimler Zekât Verir? ................................... 48
2. Kader ve Kazaya mann Önemi ............... 26 Zekât Verecek Müslümanla lgili artlar .. 48
3. nsann Kaderi ve Sorumluluu ile lgili Zekât Verilecek Malla lgili artlar ............ 48
Baz Özellikleri ........................................... 27 4. Nelerden Zekât Verilir? ............................ 49
Akl Sahibi Olmak ..................................... 27 5. Bizler de Zekât ve Sadaka Verebilecek
Özgür Olmak ............................................. 27 Duruma Gelmeye Çalmalyz .................. 50
4. Kur’an- Kerim’de Kaderle lgili 6. Kimlere Zekât Verilir? ............................... 51
Baz Kavramlar .......................................... 28 Okuma Parças: Bir Eken Binler Biçer / Bestami
Tevekkül .................................................... 28 Yazgan (iir) ................................................... 51
Rzk ........................................................... 28 Elenelim Örenelim .................................... 52
Baar ......................................................... 29
Afet ve Hastalk ......................................... 29 IV. ÜNTE: ALLAH’A YAKARI: DUA
Elenelim Örenelim .................................... 30 VE TÖVBE
Okuma Parças: Dualar Kabul Eden Sen’sin
Sen / Ahmethan Ylmaz (iir) ........................ 54
1. Dua ........................................................... 55
Dua Nedir? ................................................ 55
Duann Önemi ve nsana Kazandrdklar ... 55
Ne Zaman, Nerede ve Nasl Dua Edebiliriz? .. 56
Kur’an’dan ve Hz. Peygamber’den (as)
Dualar Öreniyoruz ................................. 58
2. Tövbe ........................................................ 59
Tövbe Nedir? ............................................ 59
Tövbenin Hayatmzdaki Yeri ve Önemi ..... 59
Ne Zaman, Nerede ve Nasl Tövbe
Edebiliriz? .................................................. 60
Kur’an’dan ve Hz. Peygamber’den (as)
Tövbe Örnekleri ........................................ 62
8
III. BÖLÜM: SYER IV. BÖLÜM: AHLÂK
I. ÜNTE: HZ. PEYGAMBER’DEN I. ÜNTE: GÜZEL SÖZLER SÖYLEYP

(as) DAVRANI ÖRNEKLER GÜZEL DAVRANILARDA
1. Hz. Peygamber’in (as) Ahlâkndan BULUNALIM
Davran Örnekleri .................................... 68 1. Sorumluluk Bilincine Sahip Olalm ......... 80
Doruluu ................................................. 68 2. Cömert Olalm .......................................... 81
Güvenilirlii ............................................... 68 3. Saygl Olalm ............................................ 82
Adaleti ....................................................... 68 4. Bakalarn da Düünelim ......................... 83
Alçak Gönüllülüü .................................... 69 5. Manevî Deerlerimizi Sevelim ve
Cömertlii .................................................. 69 Koruyalm .................................................. 84
Sabr ve Hogörüsü ................................... 69 Okuma Parças: Hurma Bahçesi (Hadis) ...... 85
2. E Olarak Hz. Peygamber (as) .................. 70 Elenelim Örenelim .................................... 86
3. Baba Olarak Hz. Peygamber (as) .............. 71
4. Dede Olarak Hz. Peygamber (as) ............. 71 Kur Sonu Genel Deerlendirme ........................ 88
Okuma Parças: Dedem ve Ben / Ahmethan Teekkür ve Telif Haklar ..................................... 92
Ylmaz (iir) ................................................... 71 Kaynakça ............................................................. 92
5. Komu Olarak Hz. Peygamber (as) ........... 72 Sözlük .................................................................. 94
6. Arkada Olarak Hz. Peygamber (as) ......... 73
7. Akraba Olarak Hz. Peygamber (as) .......... 74
8. Akabe Biatleri ve Veda Hutbesi’nde Ortaya
Koyduu nsanî ve Evrensel lkeler ........... 75
karnna
nu bildii hâlde tok
Komusunun aç olduu olamaz.
yatan bana iman etmi
9
10
3
- MELEKLERE MAN
- KTAPLARA MAN
itikat - KADER VE KAZAYA MAN
- HACCA GDYORUZ
ibadet - KURBAN SUNUYORUZ
- ZEKÂT VE SADAKA
- ALLAH’A YAKARI: DUA VE TÖVBE
- HZ. PEYGAMBER’DEN (as) DAVRANI ÖRNEKLER

siyer
ahlâk - GÜZEL SÖZLER SÖYLEYP GÜZEL
DAVRANILARDA BULUNALIM
11
Hazrlk Sorular
1. Bildiiniz melek isimlerini saynz.

2. Çevrenizdekilere melekler hakknda neler bildiklerini sorunuz ve
cevaplarn not alnz.
3. Samzda ve solumuzda bulunup da sevap ve günahlarmz yazan
meleklerin varln bilmek sizde nasl bir duygu uyandryor?
4. Meleklerin dnda görünmeyen baka varlklar var mdr? Aratrnz.
1. Kur’an dnda adn bildiiniz kutsal kitaplar nelerdir?

2. Allah kimlere vahiy gönderir?
3. 53 / Necm Suresi, 36-62. ayetlerini okuyup geçmi peygamberlere
indirilen sahifelerde (suhuf) hangi hikmetlerin ve öütlerin bulunduunu
listeleyiniz.
4. Elinizde adres olmadan yola çktnz düünün. Ne gibi skntlar yaard-
nz? Buradan hareketle Allah’n gönderdii kitaplarn bizim için hayat de-
nen yolculukta nasl birer yol gösterici olduunu arkadalarnzla tartnz.
1. “Allah’n takdiri” ifadesinin anlamn büyüklerinize sorunuz.

2. Bir karlama öncesinde yapmas gereken antrenmanlar yapmayan,
beslenmesine ve dinlenmesine dikkat etmeyen ve “Kaderimizde yenmek
ya da yenilmek, ne varsa, o olacaktr naslsa.” diye düünen bir sporcu
doru düünmü olur mu? Bunu kader ve sorumluluk ile balantl olarak
tartnz.
itikat
ÜNTE
1. Meleklere man ve Ö
1 Önemi
2. Kur’an’da ve Hadislerde Ad Geçen Melekler
3. Meleklerin Özellikleri
4. Meleklerin Görevleri
5. Meleklerden Baka Gaybî Varlklar
ÜNTE
Ü
2
1. Kitaplara man ve Önemi
1
2. Dört Büyük Kutsal Kitap
3. Sahifeler
ÜNTE
1. Kader ve Kaza Ne Demektir?

2. Kader ve Kazaya mann Önemi
3. nsann Kaderi ve Sorumluluu ile lgili Baz Özellikleri
4. Kur’an- Kerim’de Kaderle lgili Baz Kavramlar
1. ÜNTE
Meleklere man
1 Meleklere man ve Önemi
Melekler, Allah’n nurdan yaratt varlklardr. Meleklerin balca görevleri Allah’a kulluk
etmek ve O’nun emirlerini yerine getirmektir. Melekler, Allah’a itaat ve teslimiyetin sem-
bolü olmu erefli varlklardr.
Meleklerin varlna inananlar, onlarn bir ksmnn görevinin, insanlarn söz ve davra-
nlarn kayt altna almak olduunu bilirler. Bu sebeple de meleklerin çevresinde oldu-
unu bilen müminler, onlarn varlndan dolay
daha dikkatli davranarak günahlardan uzak du-
rurlar. Onlarn varlklaryla desteklendiklerinin BLYOR MUYDUNUZ?
farknda olurlar, kendilerini yalnz hissetmekten
kurtulurlar. Melek kelimesinin güç,
-
kuvvet, elçilik, idarecilik an
Meleklerin Allah’a sürekli ibadet edip O’nu lamlarna geldiini biliyor
tesbih etmeleri, inanan insanlara da hep güzel muydunuz?
eyleri ilham eder, onlar iyiliklere tevik eder.
Melekler güzel davranlarmza sevinip o güzel-
liin baka yerlerde anlmasna ve yaygnlatrlmasna arac olurlar. Yaptklar dualarla
müminleri desteklerler. Zor ve skntl zamanlarnda Allah’n izni ile müminlere yardm
edip onlarn maneviyatlarn yükseltirler. Müminlerin sevinçli zamanlarnda da bu sevin-
ci paylarlar.
Meleklere man Eden nsan…

Kendisini çevreleyen varlklarn çeitliliini ve çokluunu daha derinden fark
eder ve Allah’n kudretine olan hayranl artar.
Meleklerin, kendilerine verilen görevlerde en ufak bir ihmal içinde olmadk-
larn ve daima görevlerini yerine getirdiklerini bilir. Kendisi de sorumluluk-
larn yerine getirmekte daha özenli olur.
Yazc meleklerin (kirâmen kâtibîn), kendisinin yapt iyi ve kötü her eyi
kaydettiklerini bilir; davranlarnda daha dikkatli olur.
Meleklerin kendisi için dua ettiklerini bilir; bundan manevî bir güç alarak
hem kendisi hem de dier Müslümanlar için dua eder.
14
3. KUR
tikat
2 Kur’an’da ve Hadislerde Ad Geçen Melekler
Ayet ve hadislerde haklarnda bilgi verilen baz melekler unlardr: Cebrâil, Azrâil,
Mîkâil, srâfîl, Kirâmen Kâtibîn.
Cebrâil
Dört büyük melekten biridir. Azrâil

Allah’tan ald vahyi peygamberlere
Dört büyük melekten biri-
ulatrmakla görevlidir.
dir. Görevi, ecelleri geldiinde
Allah’n izniyle canllarn ruhlarn
De ki: “Her kim Cebrâil’e düman ise bilsin almak olduu için “melekü’l-mevt/
ki o, Allah’n izni ile Kur’an’; önceki kitaplar ölüm melei” adyla anlr.
dorulayc, müminler için de bir hidayet De ki: “Sizin için görevlendirilen ölüm
rehberi ve müjde verici olarak senin melei cannz alacak, sonra Rabbini-
kalbine indirmitir.” ze döndürüleceksiniz.”
2 / Bakara Suresi, 97. ayet 32 / Secde Suresi, 11. ayet
Mîkâil
srâfîl
Dört büyük melekten biridir. Ta-
Dört büyük melek-
biat olaylar ve insanlarn rzklarnn
ten biridir. Görevi
düzenlenmesiyle görevli melektir.
kyametin haberi
olan sûra üfür-
Her kim Allah’a, meleklerine, peygamberle- mektir.
rine, Cebrâil’e ve Mîkâil’e düman olursa

bilsin ki Allah da inkâr edenlerin dü-
mandr.
Sûr ve ahiret ha-
2 / Bakara Suresi, 98. ayet yat hakknda bk.
Dinimizi Öreni-
yoruz 2, s. 32
15
1. ÜNTE
Meleklere man
Bu sonuç da Adn cennet-

Ar’
leridir. Atalarndan, elerinden ve
tayanlar ve
çocuklarndan iyi olanlarla beraber oraya
onun çevresinde bulu-
girerler. Melekler de her bir kapdan yanlarna
nanlar (melekler) Rablerini
girerler (ve öyle derler): “Sabretmenize karlk
hamd ederek tesbih ederler,
selam sizlere. Dünya yurdunun sonucu (olan
O’na inanrlar ve inananlar için (öy-
cennet) ne güzeldir!”
le diyerek) balanma dilerler: “Ey
13 / Ra’d Suresi, 23-24. ayetler Rabbimiz! Senin rahmetin ve ilmin her
eyi kuatmtr. O hâlde tövbe eden ve se-
nin yoluna uyanlar bala ve onlar cehen-
nem azabndan koru. Ey Rabbimiz! Onlar da
onlarn babalarndan, elerinden ve soylarn-
Kirâmen Kâtibîn
dan iyi olanlar da kendilerine vaad ettiin
nsann sanda ve solunda bulu- Adn cennetlerine koy. üphesiz Sen mutlak
nan ve yaplan davranlar kayt altna güç sahibisin, hüküm ve hikmet sahibisin.
alan iki melein addr. Sadaki melek insa- Onlar kötülüklerden koru. Sen o gün
nn iyi ve güzel davranlarn, soldaki ise kötü kimi kötülüklerden korursan ona rah-
ve çirkin davranlarn kaydeder. met etmi olursun. te bu büyük
Üstelik, biri insann sa tarafnda, biri sol tarafnda baardr.
oturmu iki melek de (onun yaptklarn) alp kay-
40 / Mü’min Suresi, 7-9. ayetler
detmektedir. nsan hiçbir söz söylemez ki onun
yannda (yaptklarn) gözetleyen (ve kayde-
den) hazr bir melek bulunmasn.
50 / Kâf Suresi, 17-18. ayetler
Ayrca;
nsann kalbine doruyu ve gerçei ilham eden,
Her gün sabah ve ikindi namazlarnda müminlerle birlikte olan,
Kur’an okunurken yeryüzüne inip dinleyen,
Allah’n anld, Kur’an’n okunduu, ilmin örenildii yerlere gelen,
Müminlere, âlimlere ve peygamberlere dua edip rahmet okuyan ve onlar
destekleyen,
Sadece Allah’a hamd, tesbih ve secdeyle görevli olan melekler de vardr.
16
3. KUR
tikat
3 Meleklerin Özellikleri
A
B Melekler gözle görülmeyen nur-
dan yaratlm varlklardr. Yemek,
içmek, uyumak, yorulmak, gençlik, nsan önünden ve ardndan takip eden melekler
ihtiyarlk, erkeklik, diilik gibi insanî vardr. Allah’n emriyle onu korurlar. üphesiz ki
bir kavim kendi durumunu deitirmedikçe Allah
özellikler onlar için geçerli deildir.
onlarn durumunu deitirmez. Allah, bir kavme
B Daima Allah’a itaat ederler, hiçbir kötülük diledi mi, artk o geri çevrilemez. Onlar
zaman isyan etmezler. Görevleri için Allah’tan baka hiçbir yardmc da yoktur.
ne ise onu yaparlar. Asla günah i- (13 / Ra’d Suresi, 11. ayet)
lemezler.
B Son derece süratli, güçlü ve kuvvetli varlklardr. Kur’an’da bildirildiine göre me-
leklerin kanatlar vardr (35 / Fâtr Suresi, 1. ayet). Bu kanatlarn nasl olduklarn
A
bilmemekle beraber çok ksa zamanda, çok
uzak mesafelere gidebilmelerini saladn
ayetlerden öreniyoruz.
üphesiz Rabbin katndaki (melek)
B Melekler Allah’n emir ve izniyle çeitli ekil- ler O’na ibadet etmekten büyüklen-
mezler. O’nu tesbih ederler ve yalnz
lere ve klklara bürünebilirler. Örnein pey-
O’na secde ederler.
gamberler melekleri hem melek olarak hem
(7 / A’râf Suresi, 206. ayet)
de insan suretinde görmülerdir. Ayrca insan
suretinde olduklar zamanlarda dier insanlar
tarafndan da görülmülerdir. Mesela Hz. Meryem, Cebrâil’i insan olarak görmütür.
Peygamberimizin (as) arkadalar da Cebrâil’i bazen hiç tanmadklar biri olarak ba-
zen de içlerinden birisi eklinde görmülerdir.
B Melekler güzel kokulardan ve güzel sözlerden

holanrlar. Kur’an dinlemek, ilim ve zikir mec-
A
Göklerde ve yerde bulunan
lislerine misafir olmak gibi güzel yönleri vardr. canllar ve melekler büyüklük
Kulluk ve itaat onlar yücelttii gibi müminlerin taslamadan Allah’a secde eder-
ler (boyun eerler.)
kulluk ve itaatine de sevinirler. Müminlerle birlik-
(16 / Nahl Suresi, 49. ayet)
te olmaktan holanrlar.
17
1. ÜNTE
Meleklere man
4 Meleklerin Görevleri
B Secde, zikir vb. yollarla Allah’a ibadet etmek
B Kendilerine emredilen eyleri yerine getirmek
B Peygamberlere vahiy getirmek (Meleklerin efendisi olan Cebrâil’in görevi)
B Peygamberleri salât ve selamla yüceltmek ve desteklemek
B Müminlere skntl zamanlarda destek vermek, üzüntü ve skntlarn giderip onlarn

kalplerine ferahlk vermek
B Müminleri iyiliklere tevik etmek, onlarn sevinçlerini paylamak, müminleri takip

edip korumak
B nsanlarn iyi ve kötü bütün fiillerini kaydetmek
B Kâinatn idaresi ve ilâhî kanunlarn uygulanmasnda kendilerine verilen görevleri yerine

getirmek
B Cennet ve cehennemde kendilerine verilen görevleri yerine getirmek
5 Meleklerden Baka Gaybî Varlklar
Melekler dnda görünmeyen baka varlklar da vardr. Kur’an’da bizlere bildirilen ve

varln kabul etmemiz gereken bu varlklar cinler ve eytanlardr. Cinler ve eytanlar
ateten yaratlm varlklardr.
Cin
Cinler, duyu organlarmzla alglayamadmz varlklardr. Cinler de insanlar gibi Allah’a

kulluk etmekle görevlidirler. nsanlarn olduu gibi cinlerin de mümin ve kâfir olanlar
vardr. Kur’an- Kerim’de cinlerden bahsedilmekte, hatta bu isimle bir de sure bulun-
maktadr. Kur’an’n 72. suresi Cin Suresi’dir.
Cinler de tpk insanlar gibi doarlar, büyürler, yerler, içerler, evlenir, çoalr ve ölür-
ler. Cinsiyetleri vardr.
Cinler çok hzl hareket edebilir, ksa sürede uzak mesafelere gidebilirler. Çeitli ekillere
girebilirler ve insanlarn yapamayaca baz zor ileri yapabilirler. Nitekim peygamber-
lerden Hz. Süleyman (as), cinleri baz zor ve ar ilerle görevlendirmitir. nsanlara göre
hayat sürelerinin uzunluu, mekân konusunda hzl hareketleri gibi özelliklerinden do-
gaybî: Duyu organlarnn alglar dnda kalan, ancak vahiyle bilebildiimiz varlk alan.
18
3. KUR
tikat
lay insann bilmedii baz eyleri bilebilirler. Ama cinlerin gelecekle ilgili bilgilere sahip
olabilecei eklindeki yaygn inan Kur’an reddeder. Cinler gayb bilemezler. Onlar da
Allah’n kullar olup ibadet ve kulluk için yaratlmlardr. “Ben cinleri ve insanlar, ancak
bana kulluk etsinler diye yarattm.” (51 / Zâriyât Suresi, 56. ayet)
eytan
eytan, kötülükte ve azgnlkta çok ileri giden, asi ve kibirli olan varlklara verilen bir
isimdir. eytanlar, cinlerden de insanlardan da olabilir. Azgnlap kötülükte ileri giden
varlklar eytanlam olurlar.
Genel olarak herkesin bildii ve ilk eytan olarak kabul edilen cin, Kur’an- Kerim’de
blis adyla geçer. blis, Allah’n emrine kar gelerek azgnlaan, Allah’n rahmetinden
kovulan ve cinlerden olan bir varlktr.
eytann, samimiyetle inanan ve Allah’n emirlerini yerine getirip yasaklarndan kaçnan

müminler üzerinde herhangi bir etkisi olamaz.
OKUMA PARÇASI
e k l e r l e B eraber
Me l
:
rdi ki ninem
Küçükken de in en
l usul
“Gökten usu
r kar ta neciini
Her bi
r bir tanem.”
Melekler ta
lda giderken
Bir gün de yo
ld birden.
Ayam tak r,
ki “Çok ükü
Dedem dedi de n .”
ler elin
Tuttu melek
rdi bana:
Anneciim de ,
an insanlara
“Güzel davr sa k n ,
pm a
Kötü iler ya ”
se r m el ek sa tarafta.
Kü
Esra Nur Uçkan

19
1. ÜNTE
Meleklere man
SADECE K YANLI

Aada melekler hakknda yanl olan iki cümle var. Bulup yanndaki kutucuu
iaretleyiniz.
Allah’ı tesbih ederler.
Allah’ın emir ve izniyle çeşitli şekillere ve kılıklara bürünebilirler.
Allah’ın emriyle insanı korurlar.
Asla günah işlemezler.
Cinsiyetleri yoktur.
Günah işlediklerinde meleklikten çıkarlar.
İlim meclislerine misafir olmaktan hoşlanırlar.
İnsanı önünden ve ardından takip edenleri vardır.
Kanatları vardır.
Kur’an dinlemekten hoşlanırlar.
Her birinin çok sayıda çocuğu vardır.
Müminlerle birlikte olmaktan hoşlanırlar.
Son derece güçlüdürler.
Son derece süratli varlıklardır.
20
3. KUR
tikat
Aada baz meleklerin adlar ve görevleri verilmitir.

Boluklar tamamlaynz.
Cebrâil ________ ^
MIkÂIl ________
Görevi, ecelleri Görevi sûra üfürmektir.

geldiinde Allah’n
izniyle canllarn
ruhlarn almak olduu
için “ölüm melei”
adyla da anlr.
21
2. ÜNTE
Kitaplara man
1 Kitaplara man ve Önemi
Kitaplara iman, Allah’n baz peygamberlere kitaplar indirdiini ve bunlarn doru ve

gerçek olduunu kabul etmek demektir. Müslümanlar olarak bizler Kur’an- Kerim’e ve
ondan önce vahyedilen dier ilâhî kitaplara iman ederiz.
Vahiy, Rabbimizin insanlara emir ve yasaklarn ilâhî kitaplar ve peygamberler aracly-

la bildirmesi, insanlarla konumasdr. Allah’tan gelen vahiylerin yazlmas ve iki kapak
arasnda toplanmas sonucunda oluan kitaplara “ilâhî kitaplar” ya da “kutsal kitaplar”
diyoruz. Bu kitaplar insanlara doru ve güzel yolu gösteren birer “rehber”dir.
Rabbimiz, kullarna merhametinin bir göstergesi olarak ilk yaratltan itibaren insanla
vahiyle yol göstermitir. yiyi kötüden ayrt edebilmemiz için peygamberler göndermi ve
onlara vahyetmitir. Vahiy, insanlara yaratllarndaki amac bildirir; insanlar zulümden,
karanlklardan, cehaletten kurtarp adalete, aydnla ve doru bilgiye ulatrr. lâhî kitap-
lar araclyla insanlar iyiyi, doruyu ve güzeli anlamakta, kötü, yanl ve çirkin olan ey-
leri örenip onlardan uzaklamaktadrlar. lâhî kitaplar insanlara rehberlik yapan, onlar
yücelten, gelitiren ve mükemmellie doru tayan kutsal bilgi kaynaklardr. nsanlk bu
kitaplar sayesinde huzur, güven ve mutluluu bulabilmitir.
lâhî kitaplar farkl zaman dilimlerinde ve farkl topluluklara gönderilmilerdir. Bütün

ilâhî kitaplar öz olarak ayn hakikatleri ifade ederler.
Kitaplara man Eden nsan…

Allah’n, insanlar dünya hayatnda rehbersiz brakmadn, onlara yol gös-
terdiini bilir; Allah’a olan ükran artar.
Kur’an- Kerim’e ve ondan önce vahyedilen dier ilâhî kitaplara iman eder.
Allah’n vahiylerine, vahiyleriyle bildirdiklerine ve peygamberlerine iman
eder.
Allah’n vahyinin kullaryla konumas olduunu bilir ve O’nun sözlerini ha-
trlamak istedii her zaman Kur’an- Kerim okur.
Allah’n mesajnn insan yücelten, gelitiren ve mükemmellie doru ta-
yan ilâhî rehberlik kayna olduunu bilir. Bu sebeple de Allah’n kitabn
anlamaya ve anladklarn uygulamaya çalr.
Allah’n kitabn okur, okuduklarnn gönüllere huzur ve ifa verdiini bilir.
Kur’an- Kerim’i eline aldnda kendisi gibi milyonlarca Müslümann ayn

kitab okuduunu bilir ve böylece birlik ve beraberlik duygusu geliir.
22
3. KUR
tikat
2 Dört Büyük Kutsal Kitap
Müslümanlar ilâhî kitaplarn hepsinin Allah tarafndan vahyedildiine iman eder-

ler. Allah’n gönderdii dört büyük kitap vardr: Tevrat, Zebur, ncil ve Kur’an- Kerim.
Kur’an- Kerim dndaki ilâhî kitaplar, insanlar tarafndan deitirilmi, bunlar üzerinde
ilaveler ve çkarmalar yaplmtr.
Zebur
Tevrat
sminin Anlam: Yazl ey, kitap
sminin Anlam: Kanun, öreti
Vahyedilen Peygamber: Hz. Davud (as)
Vahyedilen Peygamber: Hz. Musa (as)
Dier simleri: Mezmurlar (Melodili bir
Dier simleri: Ahd-i Atik, Ahd-i Ka-
ekilde okunan sözler anlamna gelir.)
dim (Her ikisi de eski ahit, eski anla-
ma anlamlarna gelir.) Gönderilen Toplum: srailoullar (Ya-
hudiler)
Gönderilen Toplum: srailoullar (Ya-
hudiler) Günümüzdeki Durumu: “Mezmurlar”
ad altnda Tevrat içerisinde bir bölüm
Günümüzdeki Durumu: Tahrif edilmi bir
olarak yer almaktadr. Tahrif edilmitir.
kitap olarak bulunuyor.
Kur’an- Kerim
ncil
sminin Anlam: Okumak, toplamak, bir araya ge-
sminin Anlam: Müjde, öreti, ö- tirmek
retici
Vahyedilen Peygamber: Hz. Muhammed (as)
Vahyedilen Peygamber: Hz. sa (as)
Dier simleri: Kitap, Zikir (hatrlatma), Furkan
Dier simleri: Ahd-i Cedid (Yeni (hakk batldan ayran ölçü), Hüda (klavuz, hida-
ahit, yeni anlama anlamna gelir.) yet) vs.
Gönderilen Toplum: srailoullar Gönderilen Toplum: Bütün insanlar
Günümüzdeki Durumu: Tahrif edil- Günümüzdeki Durumu: Peygamberlerin sonun-
mi bir kitap olarak bulunuyor. cusu olan Hz. Muhammed’e (as) indirilmi, hiçbir
ekilde tahrif edilmeden, orijinal hâliyle hem yazl
hem sözlü olarak günümüze kadar gelmitir.
3 Sahifeler
Allah baz peygamberlerine bir kitab dolduracak miktarda, baz peygamberlerine ise
birkaç sayfadan oluan kitapçk miktarnda vahiy iletmitir. Dört büyük ilâhî kitap d-
nda kalan bu ekildeki vahiylere suhuf (sahifeler) denilmektedir. Bu sahifelerde genel
baz kurallar, hikmet içeren sözler bulunmaktadr. Hangi peygambere ne kadar sahife
verildiine dair öyle bir rivayet vardr: Hz. Âdem’e (as) 10, Hz. ît’e (as) 50, Hz. drîs’e
(as) 30, Hz. brahim’e (as) 10 sahife.
23
2. ÜNTE
Kitaplara man
GRUBA UYGUN OLMAYAN HANGS

Aadaki kelime gruplarn inceleyiniz. Her grupta bir kelime, kendi
grubundaki dier kelimelerden farkldr. Farkl kelimeleri bulunuz.
2
1 Zebur
Tevrat Hz. Davud (as)
Hz. Musa (as) Mezmurlar
Mekke Hz. Âdem (as)
Ahd-i Atik 4
ncil
3 Tufan
Kur’an- Kerim Hz. sa (as)
Hz. Muhammed (as) Ahd-i Cedid
Furkan
Hz. brahim (as)
KUR’AN NEDR?
Aadaki cümleyi okumak istiyorsanz yapmanz gereken ey son
derece basit: Her harfi alfabede kendisinden önce gelen harfle
deitirdiniz mi ilem tamam saylr. Yalnz “a” harfi için kendinden
bir önceki harf olarak “z” harfini kullanmanz gerekiyor.
Lüs’bo, Ibasfuj Nübnnfe’f ybzfejmnjt yf Ö’oüo

ubsbgioebo cjaf ufcmjh fejmnjt öo jmbj nfbkeis.
24
3. KUR
tikat
YAZIM VE NOKTALAMA YANLILARI

Aadaki paragrafta yaplm noktalama ve yazm hatalarn düzeltiniz.
lâhi kitaplara iman etmek de imamn esaslarndandr. Kitaplara iman, Allahn baz
peyamberlere kitaplar indirdiini ve bunlarn doru ve gerçek olduunu kabul etmek
demektir. Müslimanlar olarak bizler Kurran- Kerime ve ondan önce vah yedilen dier
ilâhi kitaplara iman ederiz.
Vahi, Rabbimizin insanlara emir ve yasaklarn ilâhi kitaplar ve peygamberler araclyla
bildirmesi, insanlarla konumasdr. Allahtan gelen vahiylerin yazlmas ve iki kapak
arasnda toplanmas sonucunda oluan kitaplara “ilâhili kitaplar” ya da “kutsal kitaplar”
diyoruz. Bu kitaplar, insanlara doru ve güzel yolu gösteren birer “yol rehberi”dir.
SAKLI KELMELER
Aadaki bulmacada sakl kelimeleri bulunuz.
G F Ö K T A P L A R A M A N N P H T
S R A L O U L L A R I P Z P E G E
D Y A K U T S A L K T A P S E P Y U V
Y E Z C D K E V H M M U H A M M E D R
O E E T F S A H F E L E R C N O A
D B S F K T C H Ö V V E S K A H T T
M K K E F A P V K G S A N Ö N A O Y
E V H U P P Y H R F R P E M I P N P A
Z E A L R K F P F N C L T D C L Y H
M N K F K U R A N I K E R M A L U
U P L K A A H D C E D D H K D D D
R L A N K Z H S U H U F B L J U M T
L B T Ö T H Ü D A R A A Z E M A K P
A E M A R A S N U R Z K R Ö Y C H
R T A P D P J A H D A T K R F M V
R F R S S Y E N A H T D A V U D V V
ahdiatik eskianlama israiloullar mezmurlar vahiy

ahdicedid furkan kitap muhammed yahudi
davud hüda kitaplaraiman sahifeler yeniahit
ehlikitap incil kurankerim suhuf yenianlama
eskiahit isa kutsalkitap tevrat zikir
25
3. ÜNTE
Kader ve Kazaya man
1 Kader ve Kaza Ne Demektir?
Yüce Allah; ilmi, iradesi ve kudreti ile ezelden ebede kadar olmu ve olacak eylerin
hepsini bilir. Her ey, Allah’n bu bilgisi çerçevesinde olur. Allah’n bilmesine ve her eye
bilgisi dâhilinde bir ölçü belirlemesine kader denir. Kaza ise ezelde Allah’n bildii ve
takdir ettii eyin, zaman ve yeri geldiinde ortaya çkmas anlamna gelir. Müslümanlar
kader ve kazaya iman ederler.
2 Kader ve Kazaya mann Önemi

Kader ve kazaya iman; hayr ve er, iyi ve kötü, faydal ve zararl ne varsa her eyin
Allah’n bilgisi, dilemesi, kudreti ve yaratmas ile mümkün olduuna inanmak demektir.
Kadere iman, evrende olan her eyin bir ölçüye, bir hikmete göre meydana geldiini
kabul etmeyi ifade eder.
Kadere iman, insana verilen özgür iradeyle birlikte deerlendirilmelidir. Kader, sorum-
luluktan kaçmay deil, yaplan ilerde iyilik ve baary Allah’tan dilemeyi gerektirir.
rade ise Allah’tan istediimiz yardmn lutfedilmesi için ortaya koymamz gereken güç,
istek ve kararllmzn kaynadr ve sonuçta kötülük ve baarszlk durumu ortaya ç-
karsa kiinin kendisinin sorumlu olduunu bilmesini salar.
26
3. KUR
tikat
Kadere man Eden nsan…
Her eyin Allah’n bilgisi çerçevesinde olduunu, O’nun bilgisi olmakszn bir yapran
bile kmldamadn bilir. O’na snmann güven ve huzurunu yaar.
Her eyi en ince noktasna kadar bilen Allah’n, herkes için bir amaç belirlediini bilir.
Bu amac anlamaya çalr.
Allah’n evrene bir düzen ve denge koyduunu bilir. Allah’n var ettii bu dengeyi
anlamaya ve korumaya gayret eder.
Allah’n her eyi bir düzen içinde yarattn bilir. Bu düzenin bir parças olarak kar-
lat zorluklarla mücadelede Allah’a güvenip dayanr.
Allah tarafndan belirlenmi bir ömrü olduunu bilir. Bütün dünya bir araya gelse bile
ömrü bitmeden kimsenin onun cann alamayacana inanr. Allah’a ve O’nun kaderi-
ne olan bu sarslmaz iman sayesinde kimse müminden daha cesur olamaz.
Sahip olduu güç, zenginlik ve makamdan dolay en ufak bir gurur duymaz. Çünkü
bunlarn hepsi Allah’n kendisine geçici bir süreyle verdii birer hediyedir. Ve Allah,
verdii gibi alabilir de…
Her ne olursa olsun ümidini kaybetmez. Çünkü bilir ki yerin ve göün hazinelerinin
sahibi Allah’tr ve Allah’n verebilecei nimetlerin bir snr yoktur. Allah nimetlerini
bol bol verdiinde de kstnda da bunun bir sebebi vardr. Bu iman kendisi için ola-
anüstü bir teselli ve ümit kaynadr.
nsann Kaderi ve Sorumluluu

3 ile lgili Baz Özellikleri
Akl Sahibi Olmak
nsan, akl sahibi olan ve bu özelliinden dolay da dinin emir ve yasaklar karsnda so-
rumlu olan bir varlktr. nsann akl sahibi olmas, onu meleklerden ve dier varlklardan
ayrmakta; dinin emir ve yasaklar karsnda bir tercihle ve seçimle ba baa brakmak-
tadr. Kendilerine verilen bu özellikten dolay insanlar arasnda akln kullanarak iman
ve teslimiyeti seçenler olduu gibi inkâra sapanlar da olmutur.
Özgür Olmak
nsan dier varlklardan ayran temel özelliklerinden biri de seçme özgürlüüne sahip
olmasdr. nsan, tercih yapabilen bir canldr. Kendisine sunulan seçenekler içerisinden
iman da inkâr da tercih edebilir. Kul seçer; Allah da bu seçime göre yaratr.
27
3. ÜNTE
Kader ve Kazaya man
Zaten insann imtihana tabi tutulmas ve yaptklarndan sorumlu tutulup hesaba çekil-
mesi, ona verilen bu seçme özgürlüü sebebiyledir. ayet tercihte bulunabilme durumu
olmasayd o zaman imtihana gerek kalmaz, “sorumluluk”tan da bahsedilemezdi.
Kur’an- Kerim’de Kaderle

4 lgili Baz Kavramlar
Tevekkül
Tevekkül yaplmas gereken her eyi yaptktan sonra Allah’a dayanp güvenmek, sonucu
Allah’a brakmak ve bu sonuca her durumda raz olmak anlamna gelir.
Tevekkül, kadere imann tabii sonucudur. Fakat bazen yanl anlalarak tembellik, mis-
kinlik olarak yorumlanmaktadr. Tevekkül, Allah’a dayanp güvenmek, çalp çabalarken
Allah’ daima yanmzda bilmek, ilerin sonucunu Allah’a brakmak ve Allah’a güvenip
sonuçtan endie etmemek anlamna gelir.
Tevekkül, bütün yaplmas gerekenleri yaptktan sonra insann içinde duyduu bir iç
huzur ve en önemlisi Allah’n takdir edecei sonuç ne olursa olsun buna raz olma
ahlâkdr. Sonucu yalnz Allah’tan bekleme hâlidir.
Rzk
Rzk; azk, yenilen, içilen ve

faydalanlan ey anlamna ge-
lir. Yegâne rzk verici Allah’tr.
Kullar çalp çabalarlar ve
kendileri için Allah’n belirle-
mi olduu rzk kazanma yo-
lunda gayret gösterirler. Rzk
yaratan da veren de Allah’tr.
Ama bu durum bizi “Nasl
olsa rzk veren Allah’tr.” de-
yip çalmamaya, tembellie
götürmez. Çünkü Allah’n be-
lirledii rzkn ne olduunu ve
28
3. KUR
tikat
miktarn biz bilmeyiz. Bilmediimiz için de elimizden gelen çabay göstererek rzk elde
etmeye çalrz.
Baar
Dinimize göre baar Allah’tandr. Kul herhangi bir ite baarl olmak için çalr, gayret
gösterir. Ama o iin sonunda baarya ulaabilmesi, pek çok arta baldr. Bütün bu
artlarn bir araya gelmesi, Allah’n takdiriyle mümkün olur. Bir de neyin baar neyin
baarszlk olduunu biz tam anlamyla bilemeyiz. Asl baar, Allah’n memnuniyetini ve
honutluunu kazanabilmektir.
Afet ve Hastalk
Bir kimsenin ölümü, o kimse için takdir edi-

len ömrün bitmesiyle gerçekleir. Bunun
A
Onlar; balarna bir musibet gelince, “Biz
nerede, ne zaman, nasl olacan hiç kimse üphesiz (her eyimizle) Allah’a aidiz ve
üphesiz O’na döneceiz.” derler.
bilemez. Ecel, ne öne alnabilir ne de erte-
lenebilir. nsann hastalanp yatakta ölmesi 2 / Bakara Suresi, 156. ayet
de, depremde duvar altnda kalmas da, de-

nizde boulmas da eceliyle ölmesi demektir. Öldürülenler de,
kazalarda ölenler de kendi ecelleriyle ölmektedir.
Hastalklar ve musibetler karsnda öncelikle özeletiri yaparak

kendimizi sorgulamalyz; ayrca bunlar daima kötü ve er olarak
da deerlendirmemeliyiz. Çünkü Allah kullarn farkl ekillerde
imtihan eder. Hastalklar ve musibetler de Allah’a güven ve tes-
limiyet içinde sabrla karlanrsa Allah’a yaklatran, günahlar
azaltan ve arnmaya vesile olan snavlar olabilirler.
Bir müminin bana herhangi bir hastalk

veya rahatszlk gelirse bundan dolay
Allah onun günahlarn, aacn yaprakla-
rn döktüü gibi döker.
Hadis-i erif
29
3. ÜNTE
Kader ve Kazaya man
man
AYIKLA SIRALA
ecel
Aada kaza ve kaderle ilgili baz kavramlar verilmektedir.
Ancak kelimelerin arasna yabanc harfler karm. Bu
harfleri ayklayarak kelimeleri bulunuz. Sonra da yandaki
alana alfabetik sraya göre yaznz.
blueluk irea
sofrgum imliym
nd
e
kwudörg öçzgvüyrltük
et
l ebcy
texverkekbü hzasyrr enl
rxzyk
kayzua
kbaçdher
hxiukmk tnako
et
dipr
ANLADIM ve YAZDIM
Aadaki kark kelimeleri uygun ve anlaml bir cümle oluturacak ekilde sraya diziniz.
Birincisi örnek olarak yaplmtr.
kader ve bilmesine her bir ölçü Allah’ın şeye denir. vermesine

1
Allah’ın bilmesine ve her şeye bir ölçü vermesine kader denir.
şeyin, takdir ve ettiği Allah tarafından zamanı bildiği yeri ve Allah’ın Kaza denir.
ortaya geldiğinde çıkarılmasına
2
Allah’ın iman eden var insan Kadere dengeyi ettiği korumaya gayret anlamaya
ve eder.
3
30
3. KUR
tikat
BLOK BLOK
Kader ve kazaya imanla ilgili kelimelerden oluan harf bloklarnda yer alan eksik harfleri
tamamlaynz.
iman bir etmiş Kadere Müslüman zorluklarla karşılaştığı mücadelede güvenip

Allah’a dayanır.
4
çabayı gelen Elimizden rızkı göstererek etmeye elde çalışırız.

5
Allah’ın memnuniyetini başarı hoşnutluğunu Asıl kazanabilmektir ve.

6
31
Hazrlk Sorular
1. Çevrenizde hacca giden birileri varsa onlarla hac hakknda minik bir
röportaj yapnz ve edindiiniz bilgileri arkadalarnzla paylanz.
2. nsanlarn dünyann dört bir yanndan gelerek hacda bulumasn dünya
kardelii açsndan deerlendiriniz.
3. Elektron ve protonlarn atom çekirdeinin etrafnda, Dünya ve gezegenlerin
Güne’in etrafnda, Güne ve Samanyolu’ndaki dier yldzlarn baka bir
galaksi etrafnda dönüp durmas ile insanlarn hacda Kâbe’nin etrafnda tavaf
etmelerini karlatrnz.
4. Sizce insanlar hacda neden basit ve sade bir kyafet olan ihramlklar giyerler?
1. Allah’n biz Müslümanlara hediye ettii bayramlarn adlar nelerdir?

2. Dilimizde kurban kelimesinin geçtii atasözü ve deyimleri aratrp
anlamlarn öreniniz.
3. Kültürümüzde üç eye kna yaklmas âdettir: kurban edilecek hayvana,
evlenecek gelin ve damada, askere giden delikanlya. Bu âdetlerimizin
sebebinin ne olabilecei üzerine düününüz.
1. Peygamberimizin (as) “Tebessüm sadakadr.” sözünden ne anlyorsunuz?

2. Kur’an- Kerim mealinden Tevbe Suresi 60. ayeti okuyunuz.
3. “Veren el, alan elden üstündür.” hadisinin sizde uyandrd düünceler
nelerdir? Arkadalarnzla tartnz.
1. Bir hata yapnca hatamz telafi etmek için neler yapmak gerekir?
2. “Pimanlk tövbedir.” hadisinin anlamn arkadalarnzla deerlendiriniz.
ibadet
ÜNTE
1
1. Hac Nedir?
2. Haccn Önemi
3. Hacla lgili Kavramlar
4. Hacla lgili Mekânlar
5. Umre ÜNTE
2
1. Kurban Nedir?
2. Kurban badetinin Öne
2 Önemi
3. Kurban Keserken Nelere
Dikkat Etmeliyiz?
ÜNTE 4. Kimler Kurban Keser?
3
1. Zekât ve Sadaka
ka N
Nedir?
2. slâm Dini Zekât ve Sadaka Vermeyi
Niçin Emreder?
3. Kimler Zekât Verir?
4. Nelerden Zekât Verilir?
5. Bizler de Zekât ve Sadaka Verebilecek
Duruma Gelmeye Çalmalyz
6. Kimlere Zekât Verilir?
ÜNTE
4
1. Dua
2. Tövbe
1. ÜNTE
Hacca Gidiyoruz
1 Hac Nedir?
BLYOR MUYDUNUZ? slâm’n be esasndan biri de hacca gitmektir.

ap-
Hac kelimesinin dilimize Ar Hac, Kâbe’yi ve etrafndaki kutsal mekânlar, hac
n
çadan geçtiini ve anlamn mevsiminde, usulüne uygun olarak ziyaret etmek-
ziya-
bir eye yönelmek, bir yeri tir. Bu ibadeti yerine getirene hac denir. Hac hem
ak
ret etmek, bir eyi amaçlam bedenle hem de malla yaplan bir ibadettir. Bir
?
olduunu biliyor muydunuz Müslümana haccn farz olmas için u artlarn bu-
lunmas gerekir:
BAkl sal yerinde ve ergenlik çana gelmi olmas
BÖzgür olmas Haccn Farzlar
BHacca gidip gelecek maddî güce sahip olmas 1. hram
B Hacca gitmesine engel olacak bir salk probleminin 2. Kâbe’yi tavaf
olmamas 3. Arafat’ta vakfe
BHacca giderken kullanaca yolun güvenli olmas
2 Haccn Önemi
A
Hac, yüz binlerce Müslümann
Maher hakkn-
bir araya geldii bir ibadettir. da bk. Dinimizi
Öreniyoruz 2,
Yolculuuna gücü yetenlerin Bu yönüyle hac, maher günü- s. 32
haccetmesi, Allah’n insanlar ne benzer. Kendini bu muhte-
üzerinde bir hakkdr. em kalabaln içinde bulan insan, Allah’n huzurun-
3 / Âl-i mrân Suresi, 97. ayet da toplanaca günü (maher) hatrlar. Bu duygu ve
düüncelerle o gün verilecek hesab düünür. Böylece
daha bu dünyada iken kendini hesaba çekme frsat yakalam olur. Hayatn gözden
geçirir, eksiklik ve hatalar varsa onlar düzeltme ve tamamlama imkân elde eder.
Allah’a, verdii nimetler için ükrederek günahlarndan tövbe eder. Peygamberimizin
(as) de buyurduu gibi anasndan doduu günkü gibi tertemiz olur.
Haccn dier ibadetlerden farkl olarak bir de uluslararas yönü ve faydas vardr. Çünkü
hac yapmaya dünyann dört bir yanndan Müslümanlar gelirler. Hac için Mekke’ye gelen
bir Müslüman dier ülkelerdeki farkl kültürlerden Müslümanlarla tanr, onlar tanr ve
böylece düünce ufkunu geniletir. slâm’n kardelie verdii önemi bir kez daha ve so-
mut bir ekilde kavrar, birlik ve beraberlik duygusunu daha bir kuvvetle hisseder.
34
3. KUR
badet
Irk, rengi, cinsiyeti, dili, toplumsal konumu ve ya birbirinden farkl insanlarn bir ara-
ya gelip kaynat hacda, insanlarn eitlik ve adalet duygular geliir. Hacca giden bir
Müslüman; makam, mevki ve servet gibi maddî ve dünyaya ait deerlerin önemsizliini
kavrar, bunlarla övünmekten kaçnr.
Hacda zengin-fakir, kadn-erkek, yal-genç herkes eit artlarda hareket eder, ayn zor-
luklarla yüz yüze gelir. Bu durum dayanma ve yardmlama duygularnn artmasna ve
kardelik ruhunun gelimesine yardmc olur. Böylece, hacca giden insanlar dier insan-
larn haklarna sayg gösterme, krc davranlardan kaçnma gibi olumlu özelliklerini
gelitirme imkânna kavuurlar.
Haccn Yapl
B Mikat denilen yerde ihrama niyet ederek

ihramlklarmz giyeriz.
B Mekke’ye varnca Kâbe’yi tavaf ederiz.
B Safa ile Merve arasnda sa’y yaparz.
35
1. ÜNTE
Hacca Gidiyoruz
B Arefe günü Arafat’a giderek vakfe yaparz..
B Akam Müzdelife’de kalarak Müzdelife

vakfesini yaparz. Burada eytan talamada
kullanmak üzere ta toplarz.
B Kurban Bayram sabah (Zilhicce’nin 10.

günü) Mina’ya geçerek eytan talarz.
B Ardndan kurban keserek tra olur ve

ihramdan çkarz.
B Kâbe’ye giderek farz olan zi-

yaret tavafn yaparz.
B Böylece hac ibadetimizi tamamlam oluruz.

B Mekke’den ayrlrken Kâbe’ye giderek veda tavaf
yaparz.
36
3. KUR
badet
3 Hacla lgili Kavramlar
Mikat: Hac adaylarnn, harem bölgesine girmek için ihramsz geçmemeleri gereken snr-
lar belirleyen be noktadr. Bu noktalar Peygamberimiz (as) tarafndan belirlenmitir.
hram: Oruçluyken ye-
mek yemenin, namaz
klarken gülmenin yasak
olmas gibi haccn da
kendine özgü baz kst-
lamalar vardr. Hacdaki
bu kstlamalara ihram
denir. hram, hac yap-
maya niyet eden kii-
nin, normal zamanlarda
yapabildii, çiçek ko-
parmak, saç-sakal tra
olmak, dikili elbise giy-
mek, avlanmak gibi baz
davranlardan hac sü-
resince uzak durmasdr.
Hac ibadeti yaplrken giyilen özel giysilere de “ihramlk” ya da “ihram elbisesi” denir.
Vakfe: Kurban Bayram’ndan bir gün önce Mekke’nin güneydousunda bulunan Arafat
ad verilen yere gelerek burada bir müddet beklemektir. Vakfe olmazsa hac ibadeti ye-
rine getirilmi olmaz. Vakfe, Kurban Bayram’nn arefe günü öle vaktinden bayramn
birinci günü tan yerinin aarmasna kadarki vakit içerisinde Arafat’ta bekleyip dualar
ederek yaplr. Arafat’ta toplanan Müslümanlar günahlarnn balanmas ve bütün in-
sanln iyilii için Allah’a dua ederler.
avt: Hacerülesved’in bulunduu köeden balayarak Kâbe’nin etrafnda bir tur at-
maktr.
Tavaf: Kâbe’nin etrafnda yedi kez dönmektir. Bir tavaf, avt ad verilen yedi dönüten
oluur.
TELBYE
Sa’y: Kâbe’nin dousunda bulunan
Safa ve Merve tepecikleri arasnda Emrin ba üstüne Allah’m,
ba üstüne…
Safa’dan balayp Merve’de tamamla-
mak üzere dördü gidi, üçü geli, top- Emrin ba üstüne ey ortaksz
olan! Ba üstüne…
lam yedi kez gidip gelmektir.
Tek öveceim sensin,
Telbiye: hrama niyet ettikten sonra kavutuum nimetlerin hepsi
sendendir, her ey de senin.
okunan duadr.
Yoktur ortan senin.
37
1. ÜNTE
Hacca Gidiyoruz
4 Hacla lgili Mekânlar
Kâbe: Mekke’de Mescid-i Haram denilen ca-

minin ortasnda, dörtgen prizma eklindeki
mabedin addr. Dier bir ad da Beytullah’tr
(Allah’n Evi). Kâbe, Hz. brahim (as) ve Hz.
smail (as) tarafndan yaplmtr. Yeryüzünde-
ki ilk mabettir. Müslümanlarn namaz klarken
yöneldikleri kblesidir. Allah, Kur’an’da öyle
buyurur: “(Ey müminler!) Siz de nerede olur-
sanz olun, yüzünüzü Mescid-i Haram’a doru
çevirin.” (2 / Bakara Suresi, 150. ayet) Kutsal
ta olan “Hacerülesved” (Siyah Ta) Kâbe’nin
dou köesinde bulunur. Kâbe’yi örten ve
üzerinde hac ayetlerinin yazl olduu siyah
örtü her sene arefe günü deitirilir.
n Kâbe
Safa ve Merve: Kâbe’nin 200 m. dousunda
bulunan iki tepeciin addr. Bu iki tepecik
birbirlerine 350 m. uzaklktadr. Bugün Mescid-i Haram’n içinde yer almaktadrlar. Yüce
Allah öyle buyurur: “üphesiz, Safa ile Merve Allah’n (dininin) nianelerindendir.” (2 / Baka-
ra Suresi, 158. ayet). Hz. brahim (as), ei Hâcer’i ve olu Hz. smail’i (as) Allah’n emriyle
bugün Kâbe’nin bulunduu yerin yaknnda brakp baz ileri için oradan ayrlr. Bir süre
sonra sular tükenir ve Hâcer su aramaya balar. Olu smail’e (as) bir ey olup olmadna
bakmak için bir Safa tepesine, bir Merve tepesine koarak çkar. Bugün hac ibadetini yerine
getirenler ite Hz. Hâcer’in su aramak için kotuu bu iki tepe arasnda hzl bir yürüyüle
yedi kez gider gelirler.
Arafat: Mekke’nin 25 km. güneydousunda ova görünümünde düz bir alann addr.
Dousu, kuzeyi ve güneyi dalarla
çevrilidir. Haccn farzlarndan biri
olan vakfe burada yaplr. Arafat’n
ortasnda Cebel-i Rahme (Rahmet
Da) bulunur.
Müzdelife: Arafat ile Mina arasnda
Harem snrlar içinde kalan bölgenin
addr. Haclar, arefe günü günein
batndan, Kurban Bayram’nn bi-
n Arafat
rinci günü günein douuna kadarki
38
mabed: badet edilen yer, tapnak.
3. KUR
badet
n Müzdelife Camii
Kim Allah için hacceder de kötü söz ve

davranlardan saknrsa yeni domu
gibi temiz ve günahsz olur.
Hadis-i erif
zaman diliminde burada vakfe yaparlar. Buna “Müzdelife vakfesi” denir. eytan talama için
buradan ta toplanr.
Mina: Mekke ile Müzdelife bölgesi arasnda, Harem snrlar içinde kalan bölgenin addr.
eytan talama yerleri buradadr. Haclar, kurbanlarn burada keserler.
Harem Bölgesi: Mekke ve çevresine verilen bir isim-
n Mina’da haclar
dir. Zararl olanlar dndaki hayvanlarn öldürülme-
sinin ve bitkilerin koparlmasnn yasak olmasndan
dolay bu bölgeye “yasak bölge” anlamnda bu isim
verilmitir.
Mescid-i Nebevî: Peygamberimizin Mekke’den
Medine’ye hicretinin hemen ardndan, Medine’de
yaptrd mabedin addr. Peygamberimizin (as) kab-
ri de bu mescitte bulunmaktadr.
5 Umre
Yln herhangi bir zamannda ihrama girip tavaf ve

BLYOR MUYDUNUZ?
n sa’y yaptktan sonra tra olup ihramdan çkarak
Umrenin dilimize Arapçada yaplan ibadettir. Allah, Kur’an’da umre ile ilgili
ve
geçen bir kelime olduunu olarak öyle buyurur: “Hacc da umreyi de Allah
lü
ziyaret etmek, uzun ömür
le için tamamlayn.” (2 / Bakara Suresi, 196. ayet).
olmak, bir yeri bayndr hâ
, Umrenin iki farz vardr: hram ve tavaf.
getirmek, Allah’a kul olmak
i
korumak ve çok mal sahib n Harem snrlarn gösteren harita
i
olmak anlamlarna geldiin
biliyor muydunuz?
Umre ile Hac Arasndaki Farklar

B Hac yln belli bir zamannda yaplr, umre
ise herhangi bir zamanda yaplabilir.
B Umrede vakfe, eytan talama ve kur-
ban kesme yoktur.
39
1. ÜNTE
Hacca Gidiyoruz
EKLLER LE RAKAMLAR KESYOR!
7D 1V 6 Hacla ilgili baz kavramlar ifreli olarak verilmitir. ifreyi

çözmek için ifre anahtarnda rakamlarn ve ekillerin
kesitii kutucuklardaki harflerden yararlanabilirsiniz.
5 1V 6O 7V 6V
7 6V 1D 7 6V 1D
ifre Anahtar
1 2 3 4 5 6 7
2 6V 7O 2V 5O 6 6V V A B C Ç D E F
O G Ğ H I İ K L
D M N O Ö P R S
5O 3O 6D 1V 1D 7O 4O 6O
Ş T U Ü V Y Z
3O 1V 3V 6V 6D 4 7O 6V 7D 5 6V 5V
40
3. KUR
badet
DORU BALANGIÇ NOKTASI, DORU YÖN,

DORU KELME
Aada çeitli ekillerde birtakm kelimeler verilmektedir. Ancak kelimeleri bulabilmeniz için
doru yerden balamanz ve doru bir yönde ilerlemeniz gerekiyor. yi yolculuklar!
A V L K
N
C S Y
E
H E E E
D
D B
E E B B
V C
R L E S T
Ü E A A
M E
M Z
R A F
Z M
E
41
2. ÜNTE
Kurban Sunuyoruz
1 Kurban Nedir?
Kurban Bayram’nn ilk üç gününde, kurban etme-

ye uygun bir hayvan Allah’a manen yakn olmak BLYOR MUYDUNUZ?
ve onun rzasn kazanmak için kesmeye denir. Kur- Kurban kelimesinin dilimize
ban malla yaplan vacip bir ibadettir.
Arapçadan geçtiini ve
anlamnn yaknlama
?
Kurban edilecek hayvanda bulunmas gereken olduunu biliyor muydunuz
özellikler unlardr:
B Kurban edilecek hayvan, koyun, keçi, deve veya sr cinsinden olmaldr.
B Koyun ve keçi cinsinden olan hayvanlar bir yan, sr cinsinden olanlar iki, deve ise
be yan doldurmu olmaldr.
B Kesilecek hayvann salkl ve semiz, organlarnn tam olmas, herhangi bir kusuru-
nun bulunmamas gerekir.
2 Kurban badetinin Önemi
Kazanc ile ald ya da yetitirdii bir hayvan kurban eden Müslüman, bunun sade-
ce Allah’n emri olduunu düünür ve hiçbir maddî karlk beklemez. Bu yaklamyla
Allah’n emrine boyun emi, kulluk bilincini ortaya koymu ve manevî olarak O’na
yaklam olur.
Kurban kesen bir Müslüman, kestii kurban dier insanlarla paylaarak toplumda daya-
nma ve yardmlama ruhunu diri ve taze tutar. Müslümanlar birbirleriyle hediyeleme-
nin güzelliini yaarlar.
Kurban, Allah’n verdii nimetlere ükretmenin ifadesi olan bir ibadettir. Ayrca bu ni-
metlerin birer emanet olduu anlayn da gelitirir.
Terik tekbiri
Kurban ibadetinin yerine getirildii günler olan Kurban Bayram bo- için bk. Dinimizi
Öreniyoruz 2, s.
yunca namazlarda terik tekbiri getirilir. Bu tekbirlerle dünyann deiik 38-39
yerlerindeki bütün Müslümanlar, ortak duygular dile getirmi olurlar.
42
3. KUR
badet
3 Kurban Keserken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Kurban Bayram sabah, bayram namazndan sonra hazrlklara balanr. Kurban edile-
cek hayvan, kesilecei yere eziyet edilmeden getirilir. Hayvan keserken incitmemek ve
ona fazla ac çektirmemek için keskin bir bçak hazrlanr. Hayvann gözleri balanr, ba
kbleye çevrilir. En’âm Suresi 162 ve 163. ayetler okunur. Bundan sonra üç defa “Alla-
A
hu ekber. Allahu ekber. Lâ ilâhe illâllahu vallahu
ekber. Allahu ekber ve lillahi’l-hamd.” diye tekbir
alnr. Allah’a dua edildikten sonra “Bismillahi Ey Muhammed! De ki: “üphesiz be-
nim namazm da, dier ibadetlerim de,
Allahu ekber” diyerek kurban kesilir.
yaamam da, ölümüm de âlemlerin
Rabbi Allah içindir. O’nun hiçbir orta
Kurban kesen kiiler, kurban edilecek hayva-
yoktur. te ben bununla emrolundum.
na efkatle davranmal, ona eziyet olacak dav- Ben Müslümanlarn ilkiyim.”
ranlardan saknmaldrlar. Kurban bu i için 6 / En’âm Suresi, 162-163
ayrlm özel yerlerde kesmek en uygun yoldur.
Kurban kestikten sonra her yer iyice temizlenmelidir. Ayrca kurbann kullanlmayan
ksmlar topraa derince gömülerek ya da bunun için hazrlanm yerlere braklarak
çevre temizliine özen gösterilmelidir. Allah rzas için bir ibadet yerine getirilirken baka
insanlara rahatszlk verilmemelidir. Hiçbir ibadet bakalarna eziyet etmeye izin vermez.
Allah’a sunulan kurbann eti israf edilmemelidir.
Kesilen kurbann eti genellikle üçe bölünür: Bir ksm kurban kesen ev halk için ayrlr;
üçte biri fakirlere ve ihtiyaç sahiplerine verilir; kalan üçte biri de akraba, komu ve mi-
safirlere ikram edilir.
4 Kimler Kurban Keser?

Kurban kesme ibadetini u artlar tayan Müslümanlar yerine getirir:
B Akl sal yerinde ve ergenlik çana gelmi olmak
B Zekât verecek miktarda mal varlna sahip olmak
A
B kamet ettii yerde bulunmak (yolcu olmamak)
Onlarn etleri ve kanlar asla Allah’a

Zekât verilecek
maln miktar ulamaz. Fakat O’na sizin takvanz
için bk. Dinimizi (Allah’a kar gelmekten saknma-
nz) ular.
22 / Hac Suresi, 37. ayet
43
2. ÜNTE
Kurban Sunuyoruz
SU K B
DO R
N R K
N
KU U A
A U N
Sudoku
udoku çözmeyi sever
misiniz? Evet dediinizi duyar
gibiyiz. O hâlde ite size
K R
kurban kelimesini oluturan
harflerle hazrlanm bir su-
doku. yi elenceler.
44
3. KUR
badet
45
3. ÜNTE
Zekât ve Sadaka
1 Zekât ve Sadaka Nedir?
slâm’n be temel esasndan biri olan zekât, malla ye-

rine getirilen farz bir ibadettir. Dinimizce zengin ka- BLYOR MUYDUNUZ?
bul edilen Müslümanlarn, her yl mallarnn belli bir
Zekât kelimesinin dilimize
la-
orann ibadet niyetiyle Kur’an- Kerim’de belirtilen Arapçadan geçtiini ve an
ak,
yerlere vermeleridir. Kur’an’da malla yaplan iyilik ve mnn temizlemek, arnm
yardmlar için sadece zekât kelimesi kullanlmaz. Bun- bereketli olmak, artmak ve
r
dan baka sadaka ve infak kelimeleri de bazen zekâtla çoalmak olduunu biliyo
ayn anlam ifade etmek üzere kullanlr. muydunuz?
Neler Sadakadr?
Sadaka, yalnzca para veya mal ile muhtaçlara yaplan yardmdan ibaret deildir. Pey-
gamberimiz (as) bunlar dnda u ilerin de sadaka olduunu bildirmitir:
B Organlarmzn bize salad faydalar düünerek ükretmek
B Anlamazla düen iki kii arasnda adaleti uygulamak
B Aracna binmek veya eya yüklemek isteyen kiiye yardm etmek
B Güzel söz söylemek
B Cenazeyi kabre götürürken tamak veya beraberinde yürümek
B Bilgi edinmek veya ibadet etmek amacyla bir yere gitmek
B Yolda gelip geçene rahatszlk veren bir ta veya baka bir eyi kaldrmak
B yi olan eyleri tevik etmek
B Kötü olan eylere engel olmak
B Helâl eyleri yapmak
B Haram olan eylerden kaçnmak
A
Müminler gerçekten kurtulua ermilerdir.
Onlar ki namazlarnda derin sayg içindedirler.
B Mümin kardeine kar güler yüzlü, yu-
Onlar ki faydasz ilerden ve bo sözlerden yüz
muak huylu olmak
çevirirler. Onlar ki zekât öderler.
B “Allahu ekber”, “Elhamdülillah”, “Lâ ilâhe
23 / Mü’minûn Suresi, 1-4. ayetler
illallah” sözlerini söylemek
sadaka: Allah’n rzasn kazanmak niyetiyle karlksz olarak yardm etme, iyilik ve ihsanda bulunma.
infak: Allah’n honutluunu kazanmak amacyla kiinin kendi servetinden harcamada bulunmas.
46
3. KUR
badet
slâm Dini Zekât ve

2 Sadaka Vermeyi Niçin Emreder?
slâm dini, iyi ve güzel olan her konuda paylama ve yardmlamaya büyük önem verir:
“yilik ve takva (Allah’a kar gelmekten saknma) üzere yardmlan. Ama günah ve dü-
manlk üzere yardmlamayn.” (5 / Mâide Suresi, 2. ayet)
Bir toplumda paylama ne kadar dengeliyse toplumsal bar da o kadar salam olur.
slâm zekât araclyla bu dengeyi çok hassas bir ekilde kurmaya çalr. Zenginler ihti-
yaç sahiplerine yardm ederek onlarn skntlarn hafifletirlerse aralarnda güçlü bir ba
kurulmu olur. Bu güçlü ba da toplumsal huzuru ve birliktelii dourur.
slâm’a göre Müslümanlar bir bedene benzer. Bedenin bir organ rahatszlandnda dier
organlar da bundan etkilenirler. Tpk bunun gibi birinin bir sorunu olduunda Müslüman-
larn hepsi bundan sknt duyarak kendi gücü yettiince çözüme katk salamaya çalr.
te zekât, toplumda bu amac gerçekletirmeye yardmc olan bir araçtr.
A
Bir anlam da “temizlemek” olan zekât, hem
zekât veren kiinin maln hem de toplumu te-
mizler. Çünkü her toplumda görülebilen dilen- Allah’n rzasn kazanmak arzusuyla ve kalben
cilik, hrszlk ve yankesicilik gibi kötü ve yüz mutmain olarak mallarn Allah yolunda harca-
kzartc durumlarn bir ksmnn sebebi zekât yanlarn durumu, yüksekçe bir yerdeki güzel
bir bahçenin durumu gibidir ki bol yamur
sayesinde ortadan kalkm olur. Böylece zekât
alnca iki kat ürün verir. Bol yamur almasa
sadece mal deil toplumu da temizleyen bir bile çiseleme yeter.
araç hâline gelir. Allah, yaptklarnz hakkyla görendir.
Zekât, zenginin yoksula bir lütfu deil, yoksu- 2 / Bakara Suresi, 265. ayet
lun zenginin malndaki hakkdr. Çünkü zekât
Allah’n emridir. Zengine o mal ve serveti
veren de Allah’tr. ükretmenin sadece sözle olmadnn bilincinde olan Müslüman,
kendisine bahettii mal ve servetin zekâtn vererek Allah’a teekkür etmi olur. Varlkl
Müslüman, bu bilince ve duyarlla sahip olarak verdii zekât veya sadakalar, yapt
iyilikleri kendi adna bir övünç ve gurur kayna hâline getirmez; karsndakini incitmez,
muhatabn küçük düürecek davranlardan kaçnr.
Zekât vermek kiinin ahlâknda da olumlu etkilerde bulunur. Sahip olduu maldan
zekât veren insan, kendinde bulunabilecek cimrilik, bencillik, gurur, açgözlülük gibi
olumsuz ve kötü huylardan kurtulmu olur. Zekât insann kendini eitmesinin en
önemli yollarndan biridir. Zekât veren insan, kendisini, sahip olduu para ve servetin
kölesi olmaktan kurtarr, böylece gönlü de zengin biri hâline gelir.
47
3. ÜNTE
Zekât ve Sadaka
Zekât ilk bakta maldan bir eksilme olarak

görülse de aslnda bir kazançtr. Zekât ve- A
Ey iman edenler! Allah’a ve ahiret gününe
ren insan emredilen bir ibadeti yapmaktan
inanmad hâlde insanlara gösteri olsun
dolay Allah’n rzasn kazanm olur. Zekât diye maln harcayan kimse gibi sadakalar-
verilen mal, eksilme bir yana Allah’n bere- nz baa kakmak ve gönül krmak suretiy-
ketlendirmesiyle artp çoalr. Bu, Allah’n le boa çkarmayn.
bir vaadi ve müjdesidir: “Mallarn Allah 2 / Bakara Suresi, 264. ayet
yolunda harcayanlarn durumu, yedi baak
bitiren ve her baakta yüz tane bulunan bir
tohum gibidir. Allah dilediine kat kat verir. Allah lütfu geni olandr, hakkyla bilendir.” (2 /
Bakara Suresi, 261. ayet) Peygamberimiz (as) de “Zekât vererek mallarnz koruma altna
aln.” buyurur.
3 Kimler Zekât Verir?

slâm’a göre zekât verebilmek için birtakm artlarn bulunmas gerekir. Bu artlarn bir
ksm zekât veren kiiyle, dier ksm da zekât verilecek malla ilgilidir.
Zekât Verecek Müslümanla lgili artlar

B Akl sal yerinde olmak ve ergenlik çana gelmi olmak
B Zengin olmak: Borçlarn ödedikten ve temel
ihtiyaçlarn karladktan sonra geriye kalan
ve üzerinden bir sene geçmi olan mal nisap
miktarna ulaan kii zengin kabul edilir.
Zekât Verilecek Malla lgili artlar

(©2008, Hasan Aycn, Krk Hadis, Krk Çizgi)
B Tam mülkiyet: Zekât verilecek maln hem Komusunun aç olduunu bildii hâlde tok karnna
kendisinin hem de salayaca kazancn, sahibi- yatan bana iman etmi olamaz.
nin yetkisinde olmas gerekir. Elde bulunmayan,
rehin (ipotek) altnda bulunan ya da faydalan-
lamayan mallardan zekât verilmez.
B Nisap: Nisap miktar, dinimizin mallar için

koyduu bir ölçüdür. Temel ihtiyaçlar ve bor-
cu dnda nisap miktarnca mala sahip olan kii
zengin saylr. Her maln nisap ölçüsü farkldr.
48
3. KUR
badet
Örnein; altn için nisap miktar 80,18 gram, gümü için ise 561,2 gramdr.
B Artc olma: Maln, sahibine kâr veya gelir getirmesi ya da kendiliinden (örnein hayvan-
larda doum yoluyla) çoalmasdr.
B Yllanma: Zekât verilecek maln üzerinden

A
Sevdiiniz eylerden Allah yolunda harca-
bir yln geçmesi gerekir. madkça iyilie asla eriemezsiniz. Her ne
harcarsanz Allah onu bilir.
B htiyaç fazlas olmak: Kiinin kendisinin ve
bakmakla sorumlu olduu kimselerin temel 3 / Âl-i mrân Suresi, 92. ayet
ihtiyaçlarn karlayacak miktardan fazla mal

varsa zekât vermesi gerekir. Temel ihtiyaçlar sözü ile kastedilen, “kendisi ve ailesi için
gerekli bir yllk gda, giyecek, ev eyas, ev, i araç ve gereçleri, kulland binek arac,
kitaplar”dr.
B Niyet: Zekât verirken yaplan ibadetin zekât olduu niyetini tamak gerekir. Yoksa bu,
zekât deil sadaka olarak geçerli olur. Ancak zekât verdii kiiye verdiinin zekât oldu-
unu söylemesi gerekmez; hatta bunu belirtmemesi kardaki kiinin incinmemesi için
daha uygun bir davran olur.
4 Nelerden Zekât Verilir?
Altn, gümü, para, hayvan, ticarî mal gibi mallar-

dan herhangi birinden nisap miktarndan fazlasna
A
Mallarnda (yardm) isteyen ve (iffetinden
sahip olan kii zekât verir. Her maln nisap miktar dolay isteyemeyip) mahrum olanlar için
ve o maldan verilecek zekât oran farkldr. Aa- bir hak vardr.
da bununla ilgili baz örnekler verilmektedir.
51 / Zâriyât Suresi, 19. ayet
Altn
Gümü
Nisap Miktar:
80,18 gr. Nisap Miktar:
561,2 gr.
Zekât Oran:
Zekât Oran:
1 / 40
1 / 40
49
3. ÜNTE
Zekât ve Sadaka
Koyun ve Keçi
Nisap Miktar: 40 koyun
veya keçi
Zekât Oran:
40 koyun veya
keçi için
1 koyun veya
keçi
Toprak Ürünü
Nisap Miktar: 653 kg.
Deve toprak
ürünü
Nisap Miktar: Zekât Oran:
5 deve
Zekât Oran: Sulama, gübreleme

vs. sebeplerle
5 deve için masraf yaplarak
1 koyun yetitiyse 1/20,
masraf yaplmadan
yetitiyse 1/10
Bizler de Zekât ve Sadaka Verebilecek

5 Duruma Gelmeye Çalmalyz
Bir Müslüman zekât verebilmesi için zengin olmas, zengin olabilmesi için de çalmas
ve üretmesi gerekir. Kur’an’da “nsan için ancak çalt vardr.” (53 / Necm Suresi, 39.
ayet) buyurulmaktadr. slâm tembel olanlar sevmez. Nitekim dilenmek isteyen bir kim-
seye Peygamberimiz (as) odun toplayp satarak kazanç elde etmesini öütlemi ve “Hiç
kimse kendi elinin emeinden daha hayrlsn yememitir.” buyurmutur.
slâm zenginlerin, ihtiyaç sahiplerine zekât ve sadaka vererek infakta bulunmalarn em-
reder. Ancak mal ve gelir düzeyi düük olan insanlarn, bu emre güvenerek tembellik
yapmalarna ve bakalarnn srtndan geçinmelerine de asla raz olmaz. Nitekim Pey-
gamberimiz (as) “Veren el, alan elden üstündür.” buyurur.
50
3. KUR
badet
Vermek, paylamak, yardmlamak ve insanlarn derdine ortak olup çare üretmek en

temel insanî erdemlerdendir. Maddî imkânlara sahip olanlar bu güzel davranlar ger-
çekletirme mutluluuna da sahip olabilirler. Bu sebeple zekât alan deil, zekât vererek
insanlara mutluluk datan kimselerden olmaya çaba göstermeliyiz.
6 Kimlere Zekât Verilir?
BLYOR MUYDUNUZ?
Zekât verilecek kiilerin kimler olduunu Allah
Teâlâ Kur’an- Kerim’de bildirmitir. Bunlardan kim-
Zekât verilecek kimselerin
bir ksm unlardr: Yoksul, ihtiyaç sahibi insanlar, vbe
ler olduunun Kur’an’da Te
alan-
esirler, zekât toplamakla görevli kiiler.
Suresi’nin 60. ayetinde sr
dn biliyor muydunuz?
OKUMA PARÇASI
BR EKEN BNLER BÇER
Allah daha artrsn,

Dedemin çoktur mal. Dedem her zaman der ki:
Fakirlere datr, “Bir eken binler biçer,
Kendi olmaz hamal. Allah’a kul olmann
Yolu zekâttan geçer.
Hafifletir yükünü,
Her yl krkta bir verir. Her müminin evinde
Yüce Mevlâmz ona Zekât gülü açmal,
Fazlasn gönderir. htiyaç duyanlara
Mutluluklar saçmal.
Güler yüz sadakadr,

Herkes aklnda tutsun.
Paras olmayanlar
Gülücükler datsn.”
Bestami Yazgan
(Dü Deirmeni Kitapl, lk Örendiklerim Dizisi’nden yaynevinin izniyle alntlanmtr.)
51
3. ÜNTE
Zekât ve Sadaka
Dßn, Üncele, AraßtÝr!

Sana yardÝm eden bir arkadaßÝn bu yardÝmÝ srekli hatÝrlatÝrsa neler hissedersin?
VerdiÛin sadakayÝ bir baßkasÝnÝn grmesi seni rahatsÝz eder mi? Neden?
YardÝm ettiÛin bir arkadaßÝndan sana teßekkr etmesini ister misin?
YardÝm ettiÛin kißiler sana hi yardÝm etmiyorlar ise onlara yardÝm etmeye devam eder misin?
YARDIM PLANI
ÒSevdiÛiniz ßeylerden Allah yolunda harcamadÝka iyiliÛe asla erißemezsiniz.Ó
3 / ål-i Ümrn Suresi, 92. ayet
Ayette gsterilen hedefe ulaßmak iin bir yardÝm

ve iyilik planÝ yapmaya ne dersiniz? Üßte planlama
yapraÛÝnÝz. DilediÛinizce doldurabilirsiniz.
SevdiÛim Þeyler Kimin ÜhtiyacÝ Var? NasÝl UlaßtÝrabilirim?
52
3. KUR
badet
Cmleler karmakarÝßÝk
zemezsek
Cmlelerkalacak byle karÝßÝk
karmakarÝßÝk
AßaÛÝda birtakÝm cmleler yazÝlÝ.
zemezsek kalacak Ancakbyle
bu cmlelerdeki
karÝßÝk kelimeler
bizim bildiÛimiz ßekilde sÝralanmamÝß. Her birinde farklÝ bir tarz
kullanÝlarak kelimeler veya harfler yer deÛißtirmiß. Haydi bakalÝm
sÝraya koymaya!
A rÝdÝrÝnÝs tla ne nÝnamlo

nignez ev rdl rib
uÛudyok nii rallam
niziminid Ýratkim pasin
B ktze danmal bir

mesilek raklao serlg
de dalÝnas bir tÝrzanka
C nÝmlsi ßeb lemet

nadnÝsase irib nalo
tkez allam nalÝpay zraf
rib rittedabi
D drtns denel lana el

renve
HARF AYIKLAMACA
AßaÛÝda Tevbe SuresiÕnin 60. ayetinde zekt verilmesi gerektiÛi
bildirilen kimseler sayÝlmaktadÝr. Ancak aralara fazladan harfler
karÝßmÝß. Ayet mealini okuyarak fazla harfleri ayÝklayÝnÝz.
MÜUSKÜ FAKZÜRLEYR
VNLEER
J K å Z T M E M EURLPARI
ZE
KLAR YOVLACEULADR
BORGLU
R
DA UR UK AL JT DI ÚN DSAFKÜ KÜMMSLTELRRE
BOYEUN
KAJLPLVERÜ ISISNDIPRILMAK ÜSJ
TENEHNLER
ALULAZH YOBLUANDA OLAJNMLAZR
53
4. ÜNTE
Allah’a Yakar: Dua ve Tövbe
OKUMA PARÇASI
DUALARI KABUL EDEN SEN’SN SEN
Dualar kabul eden Sen’sin Sen,

N’olur kabul et
bu dualarm da!
Uçurtmam
Tüm uçurtmalardan yüksek olsun
ipini saldmda.
Annem daha çok zencefilli kurabiye yapsn
Zihin açkl ver bana,
Ve babaannem
Matematik daha kolay girsin aklma.
daha uzun masallar anlatsn bana.
Sama yatp gözlerimi yumduumda

Peygamberimi göreyim rüyamda.
Ve daha iyi bir çocuk olaym,

“Öf” bile demeyeyim
anneme ve babama.
Dualar kabul eden Sen’sin Sen,

N’olur kabul et
bu dualarm da!
Ahmethan Ylmaz
54
3. KUR
badet
1 Dua
Dua Nedir?
Dua, Allah’a yalvarma, yakarma, ondan maddî ya da manevî bir eyler isteme demektir.
Dua, Allah ile kul arasnda bir iletiim ve iliki biçimidir. Aslnda her ibadet bir duadr;
çünkü her ibadette bir dua veya dua biçimi yer alr. Bu
anlamda Peygamberimiz (as) “Dua, ibadetin özüdür.” BLYOR MUYDUNUZ?
ap-
buyurur. Bunun dnda daha dar ve özel anlamyla dua; Dua kelimesinin dilimize Ar
a,
kulun yaratcsndan ihtiyac olan eyleri istemesi, derdi- çadan geçtiini ve çarm
em e,
davet etme, seslenme, ist
ni ve skntsn gidermesini talep etmesi, verdii nimetler na
yardm talep etme anlamlar
yd un uz ?
için ükretmesi, dileklerini dile getirmesidir. geldiini biliyor mu
nsann istedii bir eyin gerçeklemesi için gayret göste-

rip çalmas da bir çeit duadr. Ancak kii, sadece kendi gayretinin, arzu ettii sonuca
ulamak için yeterli olmadnn da farknda olmaldr. Çünkü hiçbir ey Allah’n dile-
mesinin önüne geçemez. Bu anlayla ve sonucu Allah’tan bekleyerek yaplan her türlü
çalma, gayret ve çaba en güzel duadr.
Dua, yaratcs Allah’n yücelii, cömertlii, zenginlii ve kudreti karsnda insann, ken-
di küçüklüünü, çaresizliini, mahrumiyetini ve acizliini hissedip ifade etmesinin bir
eklidir. Dua, insann Allah’la konumasdr. Çünkü Allah, insan her zaman ve her yerde
duymakta ve görmektedir.
Duann Önemi ve nsana Kazandrdklar
Dua, dileklerin Allah’a iletilmesinde kullanlan bir tür “dilekçe”dir. Dua eden insan
dilekçesini dorudan Rabbine sunmu demektir. Böylece Allah ile arasna hiç kim-
seyi arac klmad için slâm inancnn temeli olan “tevhid” ilkesine balln da
A
ortaya koymu olur. Dua eden insan kendi
acizliini ve Allah’n kudretini itiraf etmek-
tedir. Bu da onun Allah’a imannn bir ba- Kullarm beni senden sorarlarsa (bilsin-
ka göstergesidir. ler ki) gerçekten ben (onlara çok) yak-
nm. Bana dua edince dua edenin dua-
Dua, insann yaratcs katndaki deerini be- sna cevap veririm. O hâlde, doru yolu
lirler. “(Ey Muhammed!) De ki: Duanz olmasa bulmalar için benim davetime uysunlar,
Rabbim size ne diye deer versin!” (25 / Furkân bana iman etsinler.
Suresi, 77. ayet) Bu ayetin bildirdii gibi dua- 2 / Bakara Suresi, 186. ayet
sz bir hayatn Allah katnda deeri yoktur.
55
4. ÜNTE
Dua, insan manevî açdan gelitirir, psikolojik olarak rahatlatr. Dua

eden insan, Allah ile kurduu ban güçlendiini ve hiçbir zaman
yalnz olmadn hisseder.
Dua; yalnzlk korkusuna, ümitsizlik uçurumuna, sknt karanl-

na, günahn arlna kar müminin silah ve dr. nsan
zorda kald zaman dua ettiinde Allah’n kendisine yar-
dm edeceini bilir ve ümitsizlie kaplmaktan kurtulur.
Kii kendisi için dua ettii gibi bakalar için de dua et-
melidir. Üstelik sadece insanlar için deil, canl can-
sz bütün varlklar için dua edebilir. Bu yönüyle
dua, gerek dier insanlarla gerekse canl can-
sz bütün varlklarla daha salam ilikiler ku-
rulmasn salar, onlara kar hissedilen sevgiyi çoaltr, yaknl artrr.
Dua eden kimse alçak gönüllü olmay, eytann en önemli özellii olan kibir ve büyük-
lenmekten uzak durmay örenir.
Ne Zaman, Nerede ve Nasl Dua Edebiliriz?
Duada temel ilke samimiyettir. Allah’tan dilekler samimiyetle ve içtenlikle istenmelidir.

Duann ne zaman, nerede ve nasl yaplaca konusunda u noktalara dikkat etmek uy-
gun olacaktr:
B Her zaman dua edilebilir. nsan Allah’a her zaman yönelmeli, ondan her zaman istekte
bulunmaldr. nsan, genilik ve darlkta, zenginlik ve fakirlikte, gençlik ve ihtiyarlkta,
sevinç ve üzüntüde, salk ve hastalkta, ksacas her durumda dua etmelidir. Nitekim
sadece skntl anlarda dua edenleri Rabbimiz knamaktadr: “nsan nimet verdiimizde
yüz çevirir ve yan çizer. Bana bir kötülük gelince de yalvarmaya koyulur.” (41 / Fussilet
Suresi, 51. ayet)
B Allah’tan bir ey isterken onun yüce ve güzel isimleri olan esmaü’l-hüsna araclyla
dua edilmelidir: “En güzel isimler Allah’ndr. O’na o güzel isimleriyle dua edin.” (7 /
A’râf Suresi, 180. ayet)
B Helâl ve temiz eyler için dua edilir. Allah’tan
haram, yasak ve kötü eyler dilemek, hem du-
Allah için duadan daha deerli bir ey
ann ruhuna ve amacna hem de kullua ay- yoktur.
krdr. Ayrca haram olanlar istenmeyecei Hadis-i erif
56
3. KUR
badet
gibi haram iler yaparak da dua edilmez. Haram BLYOR MUYDUNUZ?

yollarla elde edilmi eylerden yararlanrken dua l
Dilimizde dua ile e anlam
etmek duann kabul edilmesine de engeldir. Pey-
olarak niyazda bulunmak,
e-
gamberimiz (as) bu gerçei öyle dile getirmekte-
yakarmak ve münacat kelim
iyor
dir: “Bir kii ellerini semaya kaldrr ve ‘Ya Rabbi! Ya lerinin de kullanldn bil
Rabbi!’ diye yalvarr. Hâlbuki yedii haram, giydii muydunuz?
haramdr. Haramla beslenmitir. Bu adamn duas
nasl kabul edilecek?!”
B Duann kabul edilip edilmeyecei konusunda tereddüt veya üphe edilmemelidir.
Allah’tan samimi olarak bir ey istendiinde bunun mutlaka kabul edilecei düünül-
A
melidir. “Ben dua ettim ama kabul edilme-
di.” gibi yanl düünceler eytann kandr-
macasdr. Peygamberimiz (as) duann ka- Rabbiniz öyle dedi: Bana dua edin, dua-
bul edilmesiyle ilgili olarak altn bir anahtar nza cevap vereyim. Bana kulluk etmeyi
vermitir: “Allah, dua edenlerin isteini ya kibirlerine yediremeyenler aalanm
dünyada iken verir ya da onun için bu iste- bir hâlde cehenneme gireceklerdir.
ini ahirette vermek üzere bekletir ve ahirette 40 / Mü’min Suresi, 60. ayet
verir veya bana gelecek olan bir kötülüü
önler.”
B Dua ederken barp çarmamak gerekir. Allah her eyi iitir ve bilir. Sanki o bizi duy-
muyormu gibi barp çarmak, ar hareketlerde bulunmak duann ruhuna aykrdr.
Bu, samimiyeti de zedeleyen bir durumdur. Kur’an’da Rabbimiz öyle buyurur: “Rab-
binize alçak gönüllüce ve için için dua edin. Çünkü O, haddi aanlar sevmez.” (7 / A’râf
Suresi, 55. ayet)
B Dua ederken edebe uygun ifadeler kullanlmaldr. nsan dua
ederken ne istediini açk ve kesin bir ekilde belirtmeli, dua-
nn edebine aykr ifadelerden kaçnmaldr. Peygamberimiz
(as) bu hususta öyle buyurur: “Sizden biri dua ettiin-
de isteini kesin olarak belirtsin. Sakn ‘Allah’m dilersen
bana ver, dilersen beni bala.’ demesin. Çünkü bu istei
yerine getirmesi için Allah’ zorlayan yoktur.”
B Dua ederken edebe aykr bir hâlde veya konumda olma-
mak kaydyla her durumda ve her yerde dua edilebilir. Yüce
Rabbimiz Müslümanlarn özelliklerini anlatrken bu hususu
öretir: “Onlar ayaktayken, otururken ve yanlar üzerine ya-
tarken Allah’ anarlar. Göklerin ve yerin yaratl üzerinde dü-
ünürler.” (3 / Âl-i mrân Suresi, 191. ayet)
57
4. ÜNTE
Yemek Duas
Her ie balarken yapld gibi yemee balamadan önce de besmele çekilir.
Yemek bitirildikten sonra da Peygamber Efendimizin (as) yapt gibi dua edilir.
Böylece balad nimetlerden dolay yüce Allah’a hamd ve ükür sunulur.
Peygamberimiz (as) yemekten sonra farkl zamanlarda farkl dualar ederdi.
Bunlarn içinden en fazla aadaki duay yapard:
Bizi yedirip doyuran, bizim susuzluumuzu gideren ve bizi

Müslümanlardan eyleyen Allah’a hamd olsun.
Kur’an’dan ve Hz. Peygamber’den (as) Dualar Öreniyoruz

Gerek Kur’an’da gerekse Peygamberimizin (as) hadislerinde birçok dua örnei bula-
biliriz. Yüce kitabmz Kur’an, peygamberlerin hayatlarn anlatrken onlarn yapm
olduklar dualar da aktarr. Ayrca Allah’a inanan Müslümanlarn yapmalar gereken
dualar bizlere öretir. Peygamberimizden (as) de hem kendisinin yapm olduu
dualar hem de ashabna örettii dualar bize ulamtr.
Kur’an’dan Dua Örnekleri:

Rabbimiz! Bize bu dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver ve bizi ate aza-
bndan koru. (2 / Bakara Suresi, 201. ayet)
Rabbim! lmimi artr. (20 / Tâ-Hâ Suresi, 114. ayet)
Rabbim! Beni namaza devam eden bir kimse eyle. Soyumdan da böyle kim-
seler yarat. Rabbimiz! Duam kabul eyle. Rabbimiz! Hesap görülecek günde,
beni, ana babam ve inananlar bala. (14 / brahim Suresi, 40-41. ayetler)
Ey Rabbimiz! Unutur ya da yanlrsak bizi sorumlu tutma! Ey Rabbimiz! Bize, biz-
den öncekilere yüklediin gibi ar yük yükleme. Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün
yetmedii eyleri yükleme! Bizi affet, bizi bala, bize ac! Sen bizim Mevlâmzsn.
Kâfirler topluluuna kar bize yardm et. (2 / Bakara Suresi, 286. ayet)
Rabbim! Gönlüme ferahlk ver. imi bana kolaylatr. Dilimdeki tutukluu
çöz ki sözümü anlasnlar. (20 / Tâ-Hâ Suresi, 25-28. ayetler)
58
3. KUR
badet
Hz. Peygamberimizden (as) Dua Örnekleri:

Allah’m! Yaratlm güzel yaptn gibi ahlâkm da güzelletir.
Allah’m! Günahlarm, bilgisizlik yüzünden yaptklarm, haddimi aarak ile-
diim kusurlarm, benden daha iyi bildiin bütün suçlarm bala.
Allah’m! Kendimi Sana teslim ettim. Yüzümü Sana çevirdim. imi Sana smar-
ladm. Srtm Sana dayadm. Ümit baladm Sen, korktuum da Sen’sin.
Ya Rabbi! Sen affedicisin. Affetmeyi seversin. Bütün insanlar affet.
Allah’m! Acizlikten, tembellikten, korkaklktan, cimrilikten, ihtiyarlayp ba-
kasna muhtaç olmaktan ve kabir azabndan Sana snrm. Allah’m! Bana
Sana kar gelmekten saknma duygusu kazandr. Nefsimi günahlardan arndr;
çünkü onu en iyi arndracak olan Sen’sin. Nefsimin sahibi ve efendisi Sen’sin.
Allah’m! Faydasz bilgiden, ürpermeyen kalpten, doymak bilmez nefisten, ka-
bul olmayacak duadan Sana snrm.
2 Tövbe
Tövbe Nedir?
Tövbe, bilerek veya bilmeyerek, açktan veya giz-
lice ilenmi günahlardan, hatalardan ve ku-
surlardan pimanlk duymak, onlar bir daha
yapmamaya niyet etmek ve yeniden ayn
yanllara dümemek için çaba göstermektir.
Tövbe sadece dille olmaz. nsan tövbe ettii
eyi bir daha ilememek için gayret sarf etme-
li, Allah’a itaat etme konusunda kendini kontrol
altnda tutmaldr. Kur’an’da tövbeyle yakn anlama
sahip bir kelime daha kullanlr: istifar. stifar, balanma
dilemek, af istemek anlamlarna gelir.
BLYOR MUYDUNUZ? Tövbenin Hayatmzdaki Yeri

Tövbe kelimesinin dilimize ve Önemi
e
Arapçadan geçmi bir kelim Tövbe eden kii ruhen rahata ve
nme,
olduunu ve bir eyden dö huzura erer. Tövbe balamaya
na
bir eye yönelme anlamlar yetkili tek makamn Allah olduu
?
geldiini biliyor muydunuz
59
4. ÜNTE
bilincine sahip olmaktr. Bu yönüy-

le tövbe Allah ile kul arasnda hiç A
Allah katnda (makbul) tövbe, ancak bilmeyerek
kimseyi arac klmamann iaretidir
günah ileyip sonra çok geçmeden tövbe edenle-
ve imann çok önemli bir belirtisidir.
rin tövbesidir. te Allah bunlarn tövbelerini kabul
Tövbe etme imkân olmasayd in-
buyurur. Allah hakkyla bilendir, hüküm ve hikmet
san yapt yanllarn arl altnda sahibidir. Yoksa (makbul) tövbe, kötülükleri (gü-
ezilir, kendine eziyet eder, vicdan nahlar) yapp yapp da kendisine ölüm gelip çatnca
azabndan kurtulamazd. Tövbe, “te ben imdi tövbe ettim.” diyen kimseler ile
hata ve kusur karanlnda önümü- kâr olarak ölenlerinki deildir. Bunlar için ahirette
elem dolu bir azap hazrlamzdr.
zü aydnlatan bir lambadr. Tövbe,
iç dünyamzdaki yaralarmza en i- 4 / Nisâ Suresi, 17-18. ayetler
fal merhemdir. Tövbe her balayan

günü hayatmzn ilk günüymü gibi hissetmemizi salayan bir tedavidir. Tövbe, kendi-
mizle yüzlememize imkân tanyan bir aynadr. Tövbe, günah uçurumundan bizi çekip
çkaran sapasalam bir iptir. Tövbe, yaratanmz Allah’a kar samimi bir ekilde yakar-
dmz en özel anmzdr. Tövbe, hata ve kusur kirlerini ykayp ruhumuzu arndran
tertemiz bir sudur. Tövbe, vicdan azab atelerimizi pimanlk toprayla söndüren bir
rahmettir.
Ne Zaman, Nerede ve Nasl Tövbe Edebiliriz?

nsann, hatalar, kusurlar ve eksiklikleri olabilir. Tövbe,
yaplamayan ya da yaparken eksik ve kusurlu davra-
nlan konularda Allah’tan özür dilemektir. Bir daha
yapmamaya karar vermektir. Tövbe imann bir ge-
reidir. nsan tövbe ederek hayatnda birtakm
eyleri deitirir. Bu deiimler kiinin düün-
cesinde, duygularnda, amaçlarnda ve en
sonunda da davranlarnda ortaya çkar.
A
Kim bir kötülük yapar yahut kendine
zulmeder, sonra da Allah’tan balama
dilerse, Allah’ çok balayc ve çok mer-
hamet edici bulur.
60
3. KUR
badet
Tövbe etme imkân, Allah’n kullarna bir ar- A

Rabbimiz! Bizi sana teslim olmu kimse-
maandr. Kul hata veya kusur ilediinde
ler kl. Soyumuzdan da sana teslim olmu
tövbe etmelidir. Ancak tövbe etmek için ille
bir ümmet kl. Bize ibadet yerlerini ve
de yanl yapm olmak gerekmez. Her zaman ilkelerini göster. Tövbemizi kabul et. Çün-
ve durumda tövbe edilebilir. Bu, insann iç kü sen, tövbeleri çok kabul edensin, çok
huzurunu ve barn salayaca gibi Allah’n merhametli olansn.
da honutluunu kazandracak bir davran (2 / Bakara Suresi, 128. ayet)
olacaktr.
Kalp, yaratltan prl prl bir aynaya benzer. Küçük veya büyük hatalar sebebiyle parlak-
ln kaybeden bu ayna tövbe ederek sk sk parlatlmaldr. Peygamberimiz (as) bile ken-
disinin günde yüz defa tövbe ettiini belirtmektedir. Böylece ümmetine de tövbe etmenin
önemini anlatmaktadr.
Kii iledii hata ve kusurlardan gerçekten piman olup bunlar bir daha yapmamaya
içtenlikle karar vermelidir. Yani tövbede en önemli art samimi olmaktr. Yüce kitabmz
bunu u ekilde ifade eder: “Ey iman edenler! Allah’a içtenlikle tövbe edin. Umulur ki Rab-
A
biniz sizin kötülüklerinizi örter, peygamberi ve
onunla birlikte iman edenleri utandrmayaca
günde Allah sizi, içlerinden rmaklar akan cen- Hâlâ m Allah’a tövbe etmezler ve O’ndan
netlere sokar.” (66 / Tahrim Suresi, 8. ayet). balanma istemezler? Allah, çok bala-
Tövbe eden kiinin aadaki üç hususa özen yandr, çok merhamet edendir.
göstermesi gerekir: (5 / Mâide Suresi, 74. ayet)
1. Bir hata yaptktan sonra hemen tövbe et-

melidir. Tövbe, yaplan kötü iten dolay “pimanlk duymak ve içi szlamak”tr. Böyle
olduu için de bunu geciktirmeden ve vakit kaybetmeden yapmak gerekir.
2. Yaplan hatay bir daha yapmamaya samimi olarak niyet edip karar vermek gerekir.
3. Ayn hata veya kusuru ilememek için elden geldiince çaba göstermek gerekir. Bile-
rek veya bilmeyerek hata ve kusur ilene-
bilir. Önemli olan hatada srar etmemek-
tir. Hata yapmamak için insan kendisini
A
Sonra, üphesiz ki Rabbin, cahillik sebe-
buna sürükleyecek ortamlardan ve kii- biyle kötülük yapan, sonra bunun ardn-
lerden de uzak durmaldr. dan tövbe eden ve durumunu düzelten-
lerden yanadr. üphesiz Rabbin bundan
sonra da elbette çok balayandr, çok
merhamet edendir.
61
4. ÜNTE
Kur’an’dan ve Hz. Peygamber’den (as) Tövbe Örnekleri

Peygamberlerin Tövbelerinden Örnekler
(Yusuf) “Ben nefsimi

temize çkarmam, çünkü Rabbi-
(Musa),
min merhamet ettii hariç,
“Ey Rabbim! Beni
nes ar derecede kötülüü emreder.
ve kardeimi bala. Bizi ken-
üphesiz Rabbim çok balayandr, çok
di rahmetine sok. Sen merhametli-
merhamet edendir.” dedi.
lerin en merhametlisisin.” dedi.
12 / Yûsuf Suresi, 53. ayet
7 / A’râf Suresi, 151. ayet
(Nuh)
Allah’m! Sen benim Rab- “Rabbim! Beni,
bimsin. Sen’den baka ilâh yoktur. ana babam, iman etmi ola-
Beni yarattn ve ben Sen’in kulunum. Ve rak evime girenleri, iman eden
ben gücüm yettii kadar Sana verdiim söz ve erkekleri ve iman eden kadnlar
vaadim üzereyim.Yaptklarmdan doabilecek kö- bala. Zalimlerin de ancak helâkini
tülüklerden sana snrm. Bana verdiin nimetleri arttr.” (dedi).
itiraf ederim. Kendi kusur ve günahlarm da iti-
71 / Nûh Suresi, 28. ayet
raf ederim. Beni bala. Çünkü Sen’den baka
hiç kimse günahlar balayamaz.
(Hadis-i erif)
Derken (Yunus) karanlk-

lar içinde, “Senden baka hiçbir ilâh
yoktur. Seni eksikliklerden uzak tutarm.
Ben gerçekten (nefsine) zulmedenlerden
oldum.” diye dua etti.
21 / Enbiyâ Suresi, 87.ayet
62
3. KUR
badet
Müminlerin Tövbelerinden Örnekler

Ey Rabbimiz! Unutur
ya da yanlrsak bizi sorumlu tut-
ma! Ey Rabbimiz! Bize, bizden öncekile-
Rabbimiz! Bizim gü- re yüklediin gibi ar yük yükleme.
nahlarmz ve iimizdeki ta- Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmedii ey-
knlklarmz bala ve (yolunda) leri yükleme! Bizi affet, bizi bala, bize ac!
ayaklarmz salam tut. Kâr top- Sen bizim Mevlâmzsn. Kârler topluluu-
luma kar bize yardm et. na kar bize yardm et.

Ar’ tayanlar ve onun

Rabbimiz! Biz, çevresinde bulunanlar (melekler)
“Rabbinize iman edin.” diye Rablerini hamd ederek tesbih ederler,
imana çaran bir davetçi iittik, O’na inanrlar ve inananlar için (öyle diye-
hemen iman ettik. Rabbimiz! Günah- rek) balanma dilerler: “Ey Rabbimiz! Senin
larmz bala. Kötülüklerimizi ört. rahmetin ve ilmin her eyi kuatmtr. O hâlde
Canmz iyilerle beraber al. tövbe eden ve senin yoluna uyanlar bala ve
onlar cehennem azabndan koru.”
40 / Mü’min Suresi, 7. ayet
63
4. ÜNTE
ÞÜFRELÜ
ÞÜFRELÜ DUA
DUA
AßaÛÝda ok gzel bir dua rneÛi olarak bir ayet meali ßifreli
verilmißtir. nce ßifreyi zp ayetin mealini bulun. Sonra siz de
Rabbimize aynÝ duayÝ yapÝn. AyrÝca metin iinde farklÝ ßekilde yazÝlan
bazÝ harfleri yan yana koyup okuduÛunuzda da bu duanÝn bulunduÛu
surenin adÝnÝ bulacaksÝnÝz.
bimiB! Unutur Ga da Ganlr*ak biBi *orumlu tutma!

EG Rab
EG RabbimiB! BiBe, biBden öncekilere Güklediin gibi ar
Gük Gükleme. EG RabbimiB! BiBe gücümüBün Getmedii
eGleri Gükleme! BiBi affet, biBi bala, biBe ac! *en biBim
MevlâmB*n. Kâfirler topluluuna kar biBe Gardm et!
zaman
zaman hangi
hangi
ne
ne dua?
dua?
Gnlk hayatÝmÝzda ettiÛimiz bazÝ
dualar vardÝr. AßaÛÝda bu trden dua ve
dileklerimizden rnekler verilmektedir. BoßluklarÝ
doldurunuz.
Bereket versin! AlÝßveriß yapÝldÝÛÝndaÉ

Yolcu uÛurlanÝrkenÉ
Allah rahmet etsin!
Bir hasta ziyaret edildiÛindeÉ
Eline saÛlÝk!
alÝßmakta olan birine...
HayÝrlÝ olsun! Yeni bir giysi ile grlen tanÝdÝÛaÉ
Bir sÝnava girmekte olan arkadaßaÉ
Allah analÝ babalÝ bytsn!
Evlenen bir ifteÉ
Allah utandÝrmasÝn!
64
3. KUR
badet
PEYGAMBERLERÜMÜZ NELERÜ, NASIL ÜSTEMÜÞ?

KurÕan-Ý Kerim bize peygamberlerin dualarÝndan rnekler
vermektedir. Hangi duayÝ hangi peygamber yapmÝß? BakalÝm
bulabilecek misiniz?
Hz.
Mu Hz. Yusuf (as)
sa (as)
(as
) Hz. Zekeriyya
Hz. Übrahim (as)
Hz. Nuh (as)
Ey Rabbim! Beni; bana

ve ana babama
verdiÛin nimetlere
Hz
ßkretmeye ve razÝ
.S
olacaÛÝn salih ameller
le
ißlemeye sevk et ve
ym
beni rahmetinle salih
kullarÝnÝn arasÝna kat.
an
(27/Neml Suresi, 19.
(as
ayet)
)
Rabbim! Bana
gndereceÛin
Rabbim! Beni namaza devam eden bir her hayra
kimse eyle. Soyumdan da byle kimseler muhtacÝm.
yarat. Rabbimiz! DuamÝ kabul eyle! (28/Kasas
Rabbimiz! Hesap grlecek gnde beni, Suresi, 24.
ana babamÝ ve inananlarÝ baÛÝßla. ayet)
(14/Übrhim Suresi, 40-41. ayetler)
Ey gkleri ve yeri
yaratan!
Dnyada ve
ahirette Sen
benim velimsin.
Benim canÝmÝ Rabbim! Þphesiz ben SenÕden hakkÝnda
Mslman olarak bilgim olmayan ßeyi istemekten Sana
Rabbim beni tek
al ve beni iyilere sÝÛÝnÝrÝm. EÛer beni baÛÝßlamaz ve bana
baßÝma bÝrakma!
kat. (12 / Ysuf acÝmazsan ßphesiz ziyana uÛrayanlardan
(21/Enbiy Suresi,
Suresi, 101. ayet) olurum. (11/Hd Suresi, 47. ayet)
89. ayet)
65
Hazrlk Sorular
1. Peygamberimize (as) daha peygamberlik verilmeden önce kendisine

toplumu tarafndan “güvenilir (el-Emin)” ismi sizce neden verilmi
olabilir? Peygamberliinden sonra insanlarn ona iman etmesinde bu
özelliinin etkisi olmu mudur? Arkadalarnzla tartnz.
2. Hz. Peygamber’in (as) kendinize örnek aldnz özellikleri nelerdir?
3. Peygamberimizin (as) peygamberlik görevi yan sra onu bir e, bir baba,
bir dede, bir amca, bir arkada vs. olarak düündüünüzde ne gibi
duygulara sahip oluyorsunuz?
4. Peygamberimizin (as), amcas Hz. Hamza’y öldüren Vahi’yi bile
affetmesini toplumumuzda bir töre olarak süregelen intikam ve kan
davalar ile karlatrnz.
siyer
ÜNTE
1
1. Hz. Peygamber’in
b ’i ((as) Ahlâkndan Davran Ör
Örnekleri
2. E Olarak Hz. Peygamber (as)
3. Baba Olarak Hz. Peygamber (as)
4. Dede Olarak Hz. Peygamber (as)
5. Komu Olarak Hz. Peygamber (as)
6. Arkada Olarak Hz. Peygamber (as)
7. Akraba Olarak Hz. Peygamber (as)
8. Akabe Biatleri ve Veda Hutbesi’nde Ortaya Koyduu
nsanî ve Evrensel lkeler
1. ÜNTE
Hz. Peygamber’den (as) Davran Örnekleri
1 Hz. Peygamber’in (as) Ahlâkndan Davran Örnekleri
Âlemlere rahmet olarak gönderilen Peygamberimizi (as), Allah eitmitir. Allah, onu bü-
tün insanlar slâm’a davet etmek üzere uyarc olarak göndermi, Müslümanlar da onun
etrafnda bütünlemitir. Bu halkann merkezinde bulunan Resûlullah’ (as), ashab her
eyden daha çok sevmi, tavrlar ve davranlaryla da bunu göstermilerdir. Peygambe-
rimiz (as) onlar için hayatlarna yön veren bilgileri örendikleri en önemli insan olmutur.
Sahip olduu üstün ahlâk ile Hz. Muhammed (as) Müslümanlara en güzel rehberdir. Pey-
gamberimizin (as) ahlâkî özelliklerine ulamak bütün Müslümanlarn en büyük amacdr.
Doruluu…
Peygamberimiz (as), kendisine peygamberlik gelmeden önce de doru sözlülüü ile
insanlarn güvenini kazanmtr. nsanlar Allah Resûlü’nün (as) kesinlikle yalan söyle-
meyeceini biliyorlard. Örnein, Allah açk daveti emrettiinde o bir tepenin üzerine
çkarak Mekkelilere öyle seslenmitir: “Size u tepenin ardnda silahl bir düman ordusu
Mekke’ye saldrmaya hazrlanyor desem bana inanr msnz?” Mekkeliler de “nanrz.
Sen söylüyorsan dorudur.” diye cevap vermilerdir.
Güvenilirlii…
Mekkeliler Hz. Peygamber’in (as) bildirdiklerine iman etmeseler de ona sonsuz bir gü-
ven duyuyorlard. Hatta mallarn ona emanet edecek kadar güveniyorlard. Bundan
dolay kendisine slâm’dan önce bile “Muhammedü’l-Emin”, yani güvenilir Muhammed
ismini vermilerdi. Peygamberimiz (as) Medine’ye hicret ederken evinde Mekkelilerden
bazlarnn emanetleri vard. Hz. Ali’yi evde brakarak emanetleri Mekkelilere teslim et-
mesini istedi. Mekkeliler Allah’n elçisini öldürmek için plan yaparlarken o, emanetleri
Mekkelilere nasl ulatracan düünüyordu.
Adaleti…
Peygamberimiz (as) birbirine düman kabileler arasnda slâm dinini yayarken onlarn
kalplerini kazanyor, aralarnda hak, adalet, insaf ve kardelik filizlerini yeertiyordu. Bu
uurda pek çok zorlukla karlayordu. Fakat adalet ve insaftan zerre kadar olsun, ay-
rlmyordu. Peygamberimiz (as), adaleti uygularken din ve akrabalk gibi farklar gözet-
mezdi. Örnein kendi kabilesi içinde saygn bir yere sahip bir kadn hrszlk yapmt.
Kadnn kabilesinden birtakm kiiler cezalandrlmamas için Resûlullah’a (as) ricada
bulundular. Bunun üzerine Peygamberimiz (as) “Vallahi hrszlk yapan, kzm Fatma da
olsa cezalandrrm.” diyerek esiz adalet anlayn dile getirmiti.
Peygamberimiz (as) bir keresinde de savata ele geçen mallar sahabîleri arasnda pay-
latryordu. Müthi bir kalabalk vard. Öyle ki sahabîlerden birisi Hz. Peygamber’in (as)
68
3. KUR
Siyer
srtna çkarcasna üzerine abanmt. Pey-

gamberimiz (as), elinde bulunan ince hurma Sözlerin en güzeli Allah’n kitab,
çubuuyla o kiiye iaret ederek bir tarafa yollarn en güzeli Muhammed’in yoludur.
çekilmesini istedi. Çubuun uç ksm adamn
yüzüne gelerek birazck çizdi. Bunun farkna
varan Allah’n Elçisi (as) elindeki sopay o

kiiye verip “te yüzüm, gel, sen de benden
hakkn al.” dedi. Fakat Hz. Peygamber’i (as)
canndan fazla seven sahabî, “Ey Allah’n
Elçisi, ben hakkm helâl ediyorum.” dedi ve
hakkn helâl etti.
Medine’de farkl inanç gruplar vard. Ya-
hudiler de bu gruplardan biriydi. Yahudiler
dahi onun adaletine inanyor, kendi arala-
rnda çözemedikleri sorunlar ona getiriyor-
lard. Resûlullah (as) da bu durumda onlarn
kanunlarna göre hükmediyordu.
Alçak Gönüllülüü…
Peygamberimizi (as) tanmayanlar onun sradan biri olduunu zannedebilirlerdi. Elinde
bütün imkânlar olmasna ramen, her iini kendi yapmaya çalrd. Köleleri varken onlar-
la yemek yer, onlara ilerinde yardmc olurdu. Bir seferinde karsnda korkudan titreyen
birini “Korkma! Ben hükümdar deilim. Kuru et piirerek karnn doyuran Kureyli bir kad-
nn oluyum.” diyerek sakinletirmiti. Bir baka seferinde ise “Ey efendimiz ve efendimizin
olu!” diyerek onu öven bir sahabîye öyle karlk vermiti: “Ey insanlar! Günahlardan
saknn, eytan sizi yanltmasn. Ben Abdullah’n olu Muhammed’im (as). Allah’n kulu ve
elçisiyim. Beni Allah’n çkard makamdan daha yukar çkarmanzdan holanmam.”
Cömertlii…
Peygamberimiz (as) çok cömertti. Eline geçen her eyi ihtiyac olanlarla paylard. Üç
günden fazla elinde mal bekletmez, o mal datlmadkça evine uramazd. Hatta bazen
kendine hediye edilen bir eyi o da bakasna hediye ederdi. Ramazan aynda daha da
cömert olur, ihtiyac olan herkesin yardmna koard.
Sabr ve Hogörüsü…
Peygamberimiz (as) slâm’ tebli ederken saysz tehlikelerle karlat. Fakat insanlar
slâm’a davetine hiçbir ey engel olamad. Canna mal olacak tehlike ve ikencelerle
69
1. ÜNTE
karlasa bile o, hepsine sabrediyordu. Kendine yaplan her eyi affetmiti. Her zaman
dümanlklaryla ve eziyetleriyle Müslümanlarn karsna çkan Mekkelileri, hicret etme
amacyla ehirlerine gidip yardm istediinde kendisini talayan Taiflileri, amcas Hz.
Hamza’y öldüren Vahi’yi ve onun efendisi Hind’i, kendisini zehirleyerek öldürmek is-
teyen Yahudi kadn balayabilen yüce bir karaktere sahipti. Ancak Peygamberimizin
(as) hogörüsü, onu adaletten ve Allah’n emirlerini yerine getirmekten alkoymazd.
2 E Olarak Hz. Peygamber (as)
Peygamberimiz (as) aile hayatnda anlayl, efkatli, sorumluluk sahibi bir eti. Ashabn
sk sk “Sizin en hayrlnz hanmna iyi davranannzdr.” eklinde uyarrd. Ahlâk en güzel
olanlarn aile bireylerine yumuak davranan kimseler olduunu söylerdi.
Hz. Peygamber (as) ilk ei Hz. Hatice ile onun ölümüne kadar yirmi be yl evli kald.
Araplarda yaygn olmasna ramen Hz. Hatice’yle evlilii boyunca ikinci bir ele evlen-
meyi hiç düünmedi. Sayg ve anlaya dayal sade yaamlaryla Mekke’de örnek bir ai-
leydiler. Cebrâil ilk vahyi getirdiinde korkuyla eve gelmi, dinlendikten sonra da bütün
olanlar Hz. Hatice’ye anlatmt. Hz. Hatice onun en büyük destekçisiydi. Peygamberi-
miz (as) eine büyük bir deer verir, her konuda ona danrd. Sorunlar birlikte çözüm-
lemeye çalrlard. Bu sebeple Hz. Hatice’nin vefat onu çok üzmütü.
Peygamberimiz (as) vaktinin bir ksmn ailesine ayrrd. Allah’n emirlerini ilk olarak
onlara aktarrd. Onlara sk sk ahiret hayatnn güzelliklerini anlatarak onlar bu ödüllere
ulatracak ibadetlere tevik ederdi. slâm anlatt kiilere de örendiklerini mutlaka
ailelerine de anlatmalarn söylerdi.
Peygamberimiz (as) aile bireylerine kar nazik ve yumuakt. Onlara hogörülü davranr,
kalplerini krmazd. Aile bireyleri onun yumuak, sakin, mütevaz olduunu söylerlerdi. Pey-
gamberimiz (as) ev ilerine yardmc olurdu. Evi süpürür, koyunlar saar, develeri yemler,
elbiselerini kendi diker, ayakkablarn kendi tamir eder, çocuklaryla ilgilenirdi.
Peygamberimiz (as) aile bireylerinin elenmelerine sayg gösterirdi. Bir defasnda ei
Hz. Aie ile Habeistan’dan gelen bir grubun oyun gösterisini beraber izlemiti. Farkl
zamanlarda Hz. Aie’yle kou yar yapm, birincisinde Hz. Aie, ikincisinde ise Pey-
gamberimiz (as) kazanmt.
Hz. Peygamber (as) aile bireyleriyle akalar, onlarn akalarn da kzmadan karlard.
Onlar krd ve onlara yüksek sesle bard hiç görülmemiti. Peygamberimizin evinde
büyüyen Hz. Enes “Ailesine Resûlullah’tan (as) daha efkatli birisini görmedim.” demitir.
70
3. KUR
Siyer
3 Baba Olarak Hz. Peygamber (as)
Peygamberimiz (as) çocuklarna kar efkat ve sevgi dolu bir babayd. Çocuklar onun
için büyük bir sevinç kaynaydlar. Çocuklarnn ihtiyaçlaryla ve sorunlaryla kendi ilgi-
lenir, her gün onlarn yanna giderek durumlarn kontrol ederdi. Çocuklarnn üzülme-
lerine dayanamaz, onlar kranlarn kendini de üzeceklerini söylerdi.
Peygamberimiz (as) çocuklarnn üzerine çok titrer, sürekli onlar uyarr, peygamber ol-
masna ramen ahiret gününde onlara hiçbir faydas olmayacan söylerdi. Sabahlar
kaplarnn önüne giderek onlar namaza kaldrr, onlarn namazlarn kaçrmalarn iste-
mezdi. Allah’a kar sorumluluklarn en iyi ekilde yerine getirmelerini isterdi.
Sevgili Peygamberimizin (as) oullar hepsi küçük yata öldüler. Peygamberimiz (as)
bu ayrlklarda hüzünlenmi, merhamet duygusuyla gözleri yaarmt. Aladn görüp
aranlara öyle cevap vermiti: “Gönül üzülür,
gözler yaarr ama yine de biz Rabbimizin houna
giden sözler söyleriz.” OKUMA PARÇASI
Peygamberimiz (as) en küçük kz Fatma’y çok se-

DEDEM v
verdi. Hz. Fatma yanna geldiinde ayaa kalkar, e BEN
onu alnndan öper ve kendi yerine oturturdu. Bir Mescidin avlusunda oynayan
Küçük bir çocukken ben
yere sefere giderken en son ona urar, bir yerden Gölgede namaz klard dedem
gelince de ilk olarak onu görmeye giderdi.
Saçlar saçlarma karrd
Omuzlarna trmanrken
Medine’nin çocuklar ve ben

Dede Olarak Ayrlamazdk çevresinden
4 Hz. Peygamber (as) Börtü böcek bile kulak kesilirdi
Bizle konuurken
Pek düünceli olurdu bazen

Peygamberimiz (as) çocuklara kar çok merha-
Çekitirirdik sarndan, cüppesinden
metliydi. Çocuklar çok severdi. Onun çevresin- “ Gel!...gel!...” derdik “hadi”
Aslrdk ellerinden
de yetien torunlar ise sevgisini ve efkatini en
“Bak ne göstereceiz…
fazla gören çocuklard. Gel bizimlen!...”
Bir gün Peygamberimizin (as) kucanda Ha- Gül kokulu ellerini

Ayrmadan ellerimizden
san vard. Onu seviyor ve öpüyordu. O srada Taa oyun kuracamz hurmala kadar
yanna bir Arap kabilesinin reisi geldi. Peygam- Gelirdi peimizden
berimizin (as) torununu sevmesine çok ard. Ahmethan Ylmaz

Peygamberimize (as) “Benim on çocuum var. (Birdirbir Dergisi, Ocak 2007)
imdiye kadar hiçbirini kucaklayp sevmedim.”
71
1. ÜNTE
dedi. Hz. Peygamber de (as) onu “Kim bakalarna merhametli davranmazsa Allah da
ona merhametli davranmaz.” diye uyard.
Peygamberimiz (as) bir gün yannda torunlarndan Ümame’yle mescide gitti ve Üma-
me srtndayken namaza durdu. Rükû ve secdeye vardnda onu brakyor, ayaa
kalkarken tekrar alyordu.
Peygamberimiz (as) torunlar Hasan ve Hüse-yin’i çok seviyordu. Her zaman “Allah’m
ben onlar seviyorum, sen de onlar sev.” diye dua ederdi. Torunlar Hasan ve Hüseyin
onun için birer gül goncasyd. Kz Fatma’nn evine gidince “Çocuklarm getirin.” derdi.
Hz. Fatma onlar getirince de kucana alarak severdi.
Çocuklara kötü davranan birilerini görünce onlar uyarr, ashabna korumasz ve güç-
süz olan çocuklara merhamet etmeleri gerektiini öütlerdi. Çocuklarnn onlar için bir
imtihan olduunu hatrlatrd.
5 Komu Olarak Hz. Peygamber (as)

Ailemiz ve akrabalarmzdan sonra bize en yakn kiiler komularmzdr. Hatta çou za-
man akrabalarmzdan daha çok gördüümüz ve iliki içinde olduumuz kiilerdir kom-
ularmz. Sevgili Peygamberimiz (as) de komulara iyi davranlmas gerektiini söylemi,
Müslümanlara bu konuda davranlaryla en güzel örnei oluturmutur.
Peygamberimiz (as) komularn gördüünde onlara selam verir, güler yüz gösterirdi.
Komularna sayg duyar, onlara kibar davranrd. Durumlarn sorarak ihtiyaçlar varsa
onlara yardm ederdi. Komusu hastalandnda hemen onu ziyaret ederdi. Evde pien
yemeklerden komunun da hakk olduunu söyleyerek komusuna gönderirdi. Ashab-
na “Allah’a ve ahiret gününe inanan, komusuna iyilik etsin.” derdi.
Bir gün Peygamberimizin (as) kapsna ihtiyaç sahibi biri geldi. O srada Peygamberimi-
zin (as) evinde ona verebilecei bir ey yoktu. Komusundan yarm ölçek buday alarak
yardm isteyen kiiye verdi. Peygamberimiz (as) daha sonra komusuna bir ölçek buday
verdi. Budayn yars borcunun karl, yars da komusuna ikramd.
Ei Hz. Aie’nin komularndan birine vermek istedii bir hediyesi vard. Hz. Peygamber’e
(as) “Bir hediyem ve iki komum var. Hediyeyi hangisine vereyim?” diye sordu. Hz. Pey-
gamber (as) de kaps yakn olana vermesini söyledi.
Peygamberimizin (as) çok önem verdii komuluk ilikileri bütün Müslümanlar için top-
lumsal bir sorumluluktur. O “Komusu açken tok yatan bizden deildir.” diyerek bunu en
güzel ekilde vurgulamtr.
72
3. KUR
Siyer
6 Arkada Olarak Hz. Peygamber (as)

Sahabîler Allah Resûlü’nü (as) onun uruna canlarn feda edecek kadar çok severlerdi.
Peygamberimiz de (as) arkadalarna güler yüzlü, yumuak ve kibar davranrd. Onlar
görünce mutlaka selam verirdi. Ashab merak ettikleri konular ona sorarlar, o da anla-
madklar konular sabrla defalarca tekrarlard. Onlara kar çok anlaylyd. Arkada-
larndan biri skntda olursa onunla ilgilenerek elinden
geldiince yardm etmeye çalrd. Peygamberimiz (as), BLYOR MUYDUNUZ?
arkadalarna çok dükün biriydi. Çoulu ashab olan sahabî
Peygamberimiz (as) arkadalar için güven kaynayd. kelimesinin “ark ada, dost”
muy-
Zor anlarnda arkadalarn teselli ederek onlara ümit anlamna geldiini biliyor
verirdi. En yakn arkada Hz. Ebu Bekir ile hicret yol-
dunuz?
culuunda Sevr Maaras’nda saklanmken mürikler
çok yaknlarna kadar gelmilerdi. Hz. Ebu Bekir onlarn kendilerini göreceklerinden
korkup telalanmt. Peygamberimiz (as) kendisinin de kar karya kald bu zor du-
rumda soukkanlln ve tevekkülünü korumu, arkadan teselli etmiti. “Korkma!
Allah bizimledir.” diyerek onu sakinletirmiti.
Ashabndan birini uzun süre görmezse onun nerede olduunu aratrr, hastaysa ziyare-
tine giderdi. Ashabnn davetlerine katlr, onlar krmamaya çalrd.
Peygamberimiz (as) ashabna kar çok merhametliydi. Arkadalarnda gördüü hatalar
onlar krmadan ve kusurlarn yüzlerine vurmadan düzeltmeye çalrd. Her zaman çok
sakin ve yumuak huylu olmasna ramen arkadalarna yaplan kötülüklere çok kzard.
Onlar için her eyi göze alrd. Hatta “Kim onlar severse bana olan sevgisinden dolay
sever. Kim de onlara kin beslerse bana olan kini dolaysyla böyle yapar.” derdi. Bununla
birlikte arkadal onu adaletsizlie ve günaha sokacak durumlara sürüklemezdi. Bilakis
Peygamberimiz (as) böylesi konularda arkadalarn uyarrd.
n Hz. Peygamber’in (as) birçok arkadann defnedildii Medine’deki Cennetü’l-Baki’ mezarl

73
1. ÜNTE
7 Akraba Olarak Hz. Peygamber (as)

Peygamberimiz (as) akrabalk ilikilerine çok önem verirdi. Sk sk akrabalarn ziyaret
eder, onlarn sknt ve dertleriyle yakndan ilgilenirdi. Onlara yardm eder ve ikramda
bulunurdu. Onlara güler yüz gösterir, güzel sözler söyleyerek gönüllerini alrd.
Peygamberimiz (as) amcas Ebu Talib’in yannda büyüdü. Hz. Hatice ile evlendikten
sonra da amcasnn iyiliklerini hiçbir zaman unutmad. Ebu Talib skntya dütüünde
Peygamberimiz (as) amcasnn geçimini kolaylatrmak için onun olu Ali’yi yanna ala-
rak bakmn üstlendi.
Hz. Muhammed (as) peygamberlikle görevlendirildikten sonra ilk olarak ailesini ve arka-
dalarn slâm’a davet etti. Daha sonra kendisine Allah tarafndan akrabalarn uyarmas
emredildi. Peygamberimiz (as) de bir ziyafet vererek akrabalarn slâm’a davet etti. Son
hacc srasnda bütün Müslümanlara hitaben yapt Veda Hutbesi’nde de faizi ve kan
davasn ilk olarak akrabalar arasnda kaldrd. lk yasaklad faiz, amcas Abbas’n faizi;
ilk kaldrd kan davas da Abdulmuttalib’in torunu Rebia’nn kan davasyd.
Peygamberimiz (as) akrabalarn gözetmesine ramen onlar hiçbir zaman dier Müslü-
manlardan üstün tutmazd. Hatta onlar Allah’n emirlerine uymalar konusunda titizlikle
uyarrd.
Peygamberimiz (as) ne olursa olsun akrabalarla ilikilerin devam ettirilmesini, onlara iyi
davranlmasn nasihat ederdi. Akrabalk balarnn devam ettirilmesini ve güçlendirilme-
n Hz. Peygamber’in birçok akrabasnn mezarlarnn

bulunduu Mekke’deki Cennetü’l-Muallâ mezarl
74
3. KUR
Siyer
sini toplumsal bir sorumluluk olarak görürdü. htiyaç sahiplerini aratrmaya yaknlarndan
balamalarn ister, ilk olarak gözetilecek kiilerin akrabalar olduunu vurgulard.
Akabe Biatleri ve Veda Hutbesi’nde Ortaya Koyduu

8 nsanî ve Evrensel lkeler
Peygamberimizin (as), Medineli Müslümanlarla yapt Akabe Biatleri insanlk tarihi açsn-
dan çok önemlidir. Zira Medine’de oluturulacak slâm medeniyetinin temelleri evrensel
ve insanî ilkeler çevresinde burada belirlenmitir. Peygamberimiz (as) Akabe’de, Medine-
lilerden Allah’a irk komayacaklarna, zina ve hrszlk yapmayacaklarna, iftiradan sak-
nacaklarna, evlatlarn öldürmeyeceklerine dair ballk yemini almtr. Bu davran ve
eylemler, slâm’da en büyük günahlar olarak kabul edilir. Ayrca bunlar, insanlar kin ve
nefrete sürükleyerek toplum düzenini bozan en kötü davranlardr.
Veda Hacc’nda yapt “Veda Hutbesi” olarak bilinen konumas ile de bütün Müs-
lümanlarn karde olduklarn ve birbirlerine kenetlenmeleri gerektiini vurgulamtr.
Müslümanlarn canlarnn, mallarnn ve namuslarnn her türlü saldrya kar güvende
olmas gerektiini belirtmitir. nsanlara zulüm yapmamalarn, emanetleri sahiplerine
vermelerini, hrszlk ve zinadan uzak durmalarn, kadnlara iyi davranmalarn nasihat
etmitir. Bütün insanlarn Allah katnda eit olduklarn söyleyerek slâm’n bütün ayr-
calklar ve üstünlükleri kaldrdn açklamtr. nsanlar arasnda kini ve nefreti artran
kan davasn, toplumdaki herkes için büyük bir yük olan faizcilii de yasaklamtr.
Akabe Biatleri ve Veda Hutbesi, Peygamberimizin (as) Müslümanlara öütledii ilke-

ler açsndan birer dönüm noktasdr. Peygamber Efendimiz (as) bu ilkelerle toplumsal
hayatta insanlar için en önemli sosyal
kurallara vurgu yapmtr. Toplumda n Medinelilerin Akabe’de Peygamberimizle (as) görütükleri
yerde ina edilmi olan Mescid-i Bey’a’nn içinden bir görünü
huzur ve refah, insanlarn ancak bu
ilkeleri kabul etmeleri ve uygulamala-
r ile salanabilir. Peygamberimiz (as)
de, ahlâkî bir bozulma içinde bulunan
Arap toplumunu bu ilkelerle aydnl-
a çkarmtr. Müslümanlara Veda
Hutbesi’yle Kur’an’ ve sünneti brak-
m, toplumda ahlâkî çöküe sebep
olan kötü alkanlklar ve bunlardan
kurtulu yollarn göstererek bütün in-
sanla rehber olmutur.
75
1. ÜNTE
PEYGAMBERMZN (AS) ÖZELLKLER

Aada verilen örneklere göre Peygamber Efendimizin (as) güzel ahlâk özelliklerini bo
braklan yerlere yaznz.
A F
S B
Taiflilere, Vahi’ye,
Geçtii yollara Hind’e kar kin
dikenler serpiliyor ama tutmad.
O bir ey demiyordu.
D Ü T A L
C R
Kimse yalan Kimsenin hakkn
söylediini yememitir.
Üç günden duymamtr.
fazla elinde mal
bekletmezdi.
YARII KM KAZANDI?

Aile bireylerine vakit ayrp onlarla elenen Peygamberimiz (as) iki defa ei Hz. Aie ile
kou yar yapmtr. Acaba bu iki yarn sonucu aadakilerden hangisinde doru
verilmektedir?
a. kisini de Hz. Aie kazanmtr.
b. Birinciyi Peygamberimiz (as), ikinciyi Hz. Aie kazanmtr.
c. Her ikisini de Peygamberimiz (as) kazanmtr.
d. Birinciyi Hz. Aie, ikinciyi Peygamberimiz (as) kazanmtr.
76
3. KUR
Siyer
OLUTUR KELMEY R D L T K L D
KAP PUANI
Yandaki kutularda yer alan sessiz hareri kullanarak

Peygamberimizin (as) ilke edindii temel ahlâkî
kavramlar bulunuz. Ancak bunun için aadaki
kurallara uymalsnz:
L S K G Ç L N L K B R L
• Her bir kutudaki harflerden ikier kelime
oluturacaksnz.
• Sadece kutu içinde yer alan sessiz harfleri
kullanacaksnz. Baka bir sessiz harf
kullanmayacaksnz.
• Kutuda verilen harfleri sadece birer kere
kullanacaksnz. V L N C R K L T K R G L M
• stediiniz kadar sesli harf kullanabilirsiniz.
Oluturduunuz kelimelerin sessiz harflerinin says ile
bütün harflerinin saysn çarpnz. te puannz.
ACABA KM?
Siyer derslerinden tandnz 15 kiinin
isimleri aada listelenmitir. Uygun
kutucuklara bu isimleri yerletiriniz.
Sonra sar renkli sütunu yukardan
aaya okuyunuz. Bu kiilerin
hepsinin de çok sevdikleri birinin ismini
bulacaksnz. Acaba kim?
AE EBU BEKR

ENES HASAN
FATMA RUKYE
BRAHM ÜMMÜ EYMEN
HÜSEYN ABDULLAH
AMNE ZEYD
EBU TALB AL
HATCE
77
Hazrlk Sorular
1. Bastn yerleri “toprak!” diyerek geçme, tan:

Sen ehit olusun, incitme, yazktr, atan.
Verme, dünyalar alsan da bu cennet vatan:
stiklâl Mar’mzn bu dörtlüünde ne anlatlmak istenmitir?
2. Evde, okulda, arkadalarnz arasnda ne gibi sorumluluklarnz var?
Örnekleyiniz.
3. Aadaki öyküyü okuyup insann sorumluluu açsndan deerlendiriniz.
“Öykümüz Herkes, Birisi, Herhangi Biri ve Hiç Kimse adl dört kii
hakknda…
Yaplmas gereken önemli bir i vard ve Herkes, Birisi’nin bu ii
yapacandan emindi. Herhangi Biri de yapabilirdi, ama Hiç Kimse
yapmad. Birisi buna çok kzd, çünkü i Herkes’in iiydi. Herkes,
Herhangi Biri’nin bu ii yapabileceini düünüyordu; ama Hiç Kimse,
Herkes’in yapamayacann farknda deildi. Sonunda Herhangi Biri’nin
yapabilecei bir ii, Hiç Kimse yapmad için Herkes, Birisi’ni suçlad.”
4. Dilimizdeki “eli açk, gönlü bol, gönlü zengin, kerem sahibi” gibi ifadeler
ne anlama gelmektedir? Türkçede bunlardan baka cömertlikle ilgili
deyim ve atasözleri biliyor musunuz? Aratrnz.
5. Bar Manço’nun “Ahmet Beyin Ceketi, Dört Kap, Dral Dede’nin Düdüü,
Halil brahim Sofras, Kazma, Sar Çizmeli Mehmet Aa, Süleyman” adl
arklarndan bulabildiklerinizi arkadalarnzla birlikte dinleyiniz. ark
sözlerinde ne gibi ahlâkî erdemlerden bahsedildiini aranzda tartp
deerlendiriniz.
ahlak ^
ÜNTE
1
1. Sorumluluk Bilincine Sahip Olalm
2. Cömert Olalm
3. Saygl Olalm
4. Bakalarn da Düünelim
5. Manevî Deerlerimizi Sevelim ve Koruyalm
Koruyal
1. ÜNTE
1 Sorumluluk Bilincine Sahip Olalm
Sorumluluk kiinin kendi istek ve iradesi ile yapt ilerin hesabn verebilmesi, bunlar-
dan doacak sonuçlar üstlenebilmesi anlamnda kullanlr. Ayrca bakalarnn haklarna
saygl olmak, kendi davranlarnn sonuçlarn yüklenmek, üstlendii vazifelerin hakkn
vererek yapmak gibi anlamlar da vardr. Mesuliyet, hassasiyet, ciddiyet, ilgi, özen, dert
edinmek, mükellefiyet gibi olumlu kavramlarla da ilgilidir. Sorumsuzluk, ciddiyetsizlik, ka-
ytszlk, aldrmazlk, ihmal, duyarszlk, özensizlik gibi olumsuz kavramlar da sorumluluk
kavramnn zdd bir anlama sahiptirler.
Her insann iradesi ve seçme özgürlüü vardr. nsan iradesini kullanarak yapaca ilerin
tamamndan sorumludur. Bundan dolay insanlar ve özellikle Müslümanlar, yapacaklar
her ite, söyleyecekleri her sözde dikkatli olmak durumundadrlar. ayet insan yapt
her iten ve davrantan, söyledii her sözden sorumlu olmasayd dinimizdeki farzlar,
haramlar ve mübahlarn, emirlerle yasaklarn bir anlam kalmazd. yi iler yapanlar ile
kötü iler yapanlarn arasnda bir fark olmazd.
Dinimizin sorumluluk anlayna göre her insan yaptklarndan sorumludur. nsanlara

önder ve rehber olarak gönderilen peygamberler bile kendi yaptklarndan sorumludur-
lar: “Kendilerine peygamber gönderilenlere mutlaka soracaz. Peygamberlere de elbette
soracaz.” (7 / A’râf Suresi, 6. ayet).
nsann dünya ve ahiretteki sorumluluu birkaç yönde olur: nsan yaratanna kar, ken-
di cinsine yani insanla kar, emri altndakilere ve topluma kar, içinde yaad dün-
yaya kar sorumluluklar yüklenen bir varlktr. Bu durumu Peygamber Efendimiz (as)
“Her biriniz bir yöneticisiniz ve her biriniz yönetiminizdekilerden sorumlusunuz” diyerek
hatrlatr.
Sorumluluk üstlenmenin hem birey hem de toplum için faydal sonuçlar vardr. Sorum-
luluk üstlenen kiiler aldklar vazifeler sonunda olgunlar, geliir, tecrübe ve birikim
kazanrlar. Gerektiinde daha büyük sorumluluklar üstlenecek seviyeye gelirler. Toplum
açsndan bakldnda ise sorumluluk üstlenecek kiilerin var olmas herkese huzur ve
güven verir. bölümü yaplrken ar sorumluluk gerektiren ilerde tecrübe ve birikim
sahibi kiiler varsa görev dalm kolayca gerçekletirilir.
Sorumluluk duygusuna sahip kiiler gelecek nesillerin daha baarl, daha verimli, daha
dürüst, daha inançl olmalar yolunda çaba harcarlar. Toplum ve millet olarak gelece-
e daha donanml hazrlanma gayreti içerisinde olurlar. Böylelikle inancn, kültürün
ve ahlâkî deerlerin gelecek nesillere aktarlmas salanr. Sorumluluk duygusunun yer
etmedii toplumlarda vurdumduymaz ve duyarsz insanlar yüzünden hiçbir güzellik ve
80
3. KUR
Ahlâk
baar elde edilemez. Böylesi toplumlar zaten bakalar tarafndan sömürülmek ve ksa
zaman sonra da yok olmak tehlikesiyle yüz yüzedirler.
man etmek de bir sorumluluk üstlenmek anlamna gelir. Kii yapt tercihle birlikte
inanç, ibadet ve ahlâk alanlarnda artk belirli mükellefiyetler üstlenmi olduunu akln-
dan çkarmamaldr. Allah’a imann kendisine yükledii; ailesine, topluma ve çevreye
dair sorumluluklar neyi gerektiriyorsa bunlar en güzel ekilde örenmeli, üzerine düen
görevleri yerine getirmelidir. Kendisine, ailesine, milletine ve insanla kar sorumluluk
bilinciyle yaamal, gerektiinde her türlü sorumluluu üstlenebilecek nitelikleri elde et-
meye çalmaldr.
2 Cömert Olalm
Cömertlik; insann sahip olduu her türlü imkân

dier insanlarn da istifadesine sunmas, içten ge- Abdullah b. Abbas, Peygamberimizin
len bir duyguyla dier insanlara yardmc olmas- (as) cömertliini öyle anlatr:
“Allah'n Resûlü (as), insanlarn en cö-
dr. Kart anlamls ise cimrilik ve açgözlülüktür.
merdi ve en iyilikseveri idi. Ramazanda
Cebrâil ile beraber bulunduu zaman-
Cömert kii herhangi bir zorlama olmakszn gerekli larda her eyini verirdi. Cebrâil, her
olan her yerde bakalarna yardmc olmaya çalr. ramazan gecesi Resûlullah'n (as) yanna
gelir, ona Kur'an öretirdi. Allah'n Re-
Hem ihtiyaç sahibi kiilere hem de yardm gerekti-
sûlü (as) o günlerde bereket getiren
ren toplumsal sorunlara kar duyarldr. rüzgârlardan daha cömertti."
Hadis-i erif
Cömertler ellerinde var olanlarla bakalarna faydal
olmaya, insanlarn ihtiyaçlarn gidermeye çalrlar.
Gereken yardm bol bol ve gönül rahatlyla yaparlar. Verdikleriyle kalmayp bir de bun-
dan memnun olurlar.
Cömertlik sadece mal ve para vermekle olmaz. Kii bedeniyle, aklyla, ilmiyle, statüsüyle de
cömertlikte bulunabilir.
Cömert insanlar mal ve mülke köle olmazlar. Ma- Kendisi çok cömert olan Peygamberi-
miz (as), ashabna da cömertlii tavsiye
ln ve mülkün gerçek sahibi olarak Allah’ tanrlar. ederdi.
Kendilerinin sadece birer emanetçi olduklarn id- “Kesenin azn skma. Allah da sana ska-
rak ederler. rak verir. nfak et. Sayp durma. Allah da
sana kar nimetini sayp esirger.
Paran saklama. Allah da senden saklar.”
Onlar özlerini ve özgürlüklerini koruyan kiilerdir.
Sahip olduklar imkânlar fedakârca harcayabilirler. Hadis-i erif
81
1. ÜNTE
Bu özellikleri onlara para karsnda onurlu ve kii-

Cömert kii, Allah’a yakn, cennete
likli bir duru kazandrr. yakn, insanlara yakn ve cehennem ate-
inden uzaktr.
Cömertler kimseler insanlara kar sevgi ve mer- Cimri insan, Allah’tan uzak, cennetten
hamet hisleriyle doludurlar. Kalben de huzurlu ve uzak ve cehennem ateine yakndr. Cö-
mert cahil, ibadet eden cimriden Allah’a
mutludurlar. Vermenin, paylamann, arnmann daha sevimlidir.
böylelikle yücelmenin hazzn yaarlar. Çevrelerin-
Hadis-i erif
de pek çok dostlar olur, itibar kazanrlar.
Cimriler ise elde ettikleri mal mülkü kullanamazlar.

Kendileri için bile olsa harcamay beceremezler. Resûlullah’tan (as) bir ey istendii za-
Mal mülk onlar esir etmitir. Bu yüzden sürekli bir man asla “yok” demezdi.
huzursuzluk içindedirler. Daima tedirgindirler. Do- Hadis-i erif
yumsuzdurlar. Her an kaybetme endiesiyle yaar-

lar. Kendileri insanlar sevemedikleri gibi onlar da kimse sevmez. Dostlar yoktur. Mutlu ve
huzurlu olamazlar.
3 Saygl Olalm
Bakalarna sayg göstermesi insan yücelten, ona saygnlk kazandran ve sonuç itibary-
la kiinin kendisine geri dönen güzel bir ahlâkî erdemdir.
Müslümanlar en büyük saygy Allah’a ve O’nun peygamberlerine gösterirler. Bu say-

gnn bir gerei olarak Allah’n emrettii ve beendii söz ve davranlar uygulamaya,
yasaklad ve beenmedii söz ve davranlardan ise kaçnmaya çalrlar. Peygam-
berlerin tebli ettikleri ve uyguladklar prensip-
leri hayatlarnda sürekli olarak uygulama çabas
Küçüümüze merhamet etmeyen, bü-
içinde olurlar. Bu sayg davran bireyin hem bu yüümüze sayg göstermeyen bizden
dünyasnda hem ebedî hayat sürecei ahiret yur- deildir.
dunda mutlu ve saygn olmasn salar. Hadis-i erif
Allah’n emrettii “sayg” davran, Müslümanla-

ra O’nun sevgi ve honutluunu kazandrd gibi dier insanlarla ilikilerini de güzelle-
tirir. nsanlar hor ve hakir görmek, insanlara tepeden bakmak, küçümsemek dinimizde
ho görülmeyen ve yasaklanan duygulardr. Takdir ve saygya layk insanlara hürmet
etmek, onlarn saygnlklarn gözetmek gerekir. Özellikle büyüklere, âlimlere, fazilet sa-
birr: man, doruluk, güzel ahlâk, salih amel, hayr, iyilik, ihsan, Kur’an ve sünnete uyma, günahlar terk
etme gibi insana sevap kazandran ve Allah’n rzasna vesile olan her türlü hayrl ameller, itaatler ve güzel
davranlar.
82
3. KUR
Ahlâk
hibi kimselere saygl davranmak Müs- BLYOR MUYDUNUZ?

topluluun ve heyetin
lümanca davrann bir gereidir. Pey- Dardan gelen elçilere, bir
erimiz (as) özel ilgi göster-
gamberimiz (as) öyle buyurmutur: önde gelenlerine Peygamb -
ikramda bulunmutur. Ay
“Allah Teâlâ, yandan ötürü bir ihtiyara mi, itinayla karlam ve ,
zda yaça büyük olanlarn
rca cemaatle klnan nama
sayg gösteren gence yallnda hizmet almasn istemi, saf dü-
bilgili olanlarn ön safta yer
edecek kimseler lutfeder.” , yal olmak, akl banda
zeninde bilgi sahibi olmak
bir sralama yaplmasn
Sayg, kiiler aras ilikileri düzenleyen, olmak gibi özelliklere göre
tavsiye etmitir.
insanlarn birbirlerini sevmesine, bir-
birlerine anlayl davranmasna vesile
olan güzel bir davrantr.
4 Bakalarn da Düünelim
Dierkâmlk; bir kimsenin kendisinin ihtiyaç duyduu bir eyi baka bir ihtiyaç sahibine
vermesi, onu kendine tercih etmesi, bakasn kendinden daha çok düünmesi demektir.
Kanaatkârlk, tokgözlülük, fedakârlk gibi olumlu kavramlarla ilikili olarak insann davra-
nlarnda ortaya çkar. Zdd ise bencilliktir.
Dierkâmln en büyük örneklerinden birini gösteren Medineli Müslümanlar, Al-

lah, Kur’an- Kerim’de överek öyle buyurmutur: “Onlardan (muhacirlerden) önce o
yurda (Medine’ye) yerlemi ve iman da gö-
nüllerine yerletirmi olanlar, hicret edenleri
Mümin müminin kardeidir.
severler. Onlara verilenlerden dolay içlerin-
de bir rahatszlk duymazlar. Kendileri son
derece ihtiyaç içinde bulunsalar bile onlar
kendilerine tercih ederler. Kim nefsinin cimri-
liinden, hrsndan korunursa ite onlar kur-

tulua erenlerin ta kendileridir.” (59 / Har
Suresi, 9. ayet).
Dier insanlar düünerek elindeki imkânlar

onlar için harcayanlar, iyiliin anlamn ger-
çekten anlam insanlardr. Sahip olduu
eyleri bakalarna hem de seve seve ve-
rebilmek, insan iyiliin en üst düzeyi olan
“birr”e ulatrr.
83
1. ÜNTE
Allah’n Raz Olduu Ev Sahibi...

Bir gün Peygamberimizin (as) yanna bir adam geldi ve açlktan dermannn kesildi-
ini söyledi. Resûlullah (as), hanmna bu adama bir eyler vermesi için haber gön-
derdi. Hanm evlerinde sudan baka bir ey bulunmadn söyleyince Resûlullah
A
(as): “Bu gece bu adam kim misafir edecek?”
dedi. Bunun üzerine ensardan biri: “Ben
misafir ederim.” dedi ve adam evine götür- Sevdiiniz eylerden Allah yolunda harca-
dü. Evde hanmna yiyecek bir ey bulunup madkça iyilie asla eriemezsiniz. Her ne
harcarsanz Allah onu bilir.
bulunmadn sordu. Kars da yalnz çocuk-
larn yiyecei kadar bir ey bulunduunu (Âl-i mrân Suresi, 92. ayet)
söyledi. O da:
“Öyleyse onlar bir eyle avut, sofraya gelmek isterlerse uyut. Misafirimiz eve gelince
lambay söndür, ona kendimizi de yiyormu gibi gösterelim.” dedi. Sofraya oturdular.
Misafir karnn doyurdu. Kendileri karanlkta yiyormu gibi davrandlar ve aç yattlar.
Sabah olunca ev sahibi Peygamberimizin (as) yanna gitti. Resûlullah (as) ona:
“Bu gece misafirinize kar yaptnz davrantan Allah raz oldu.” buyurdu. Allah da
onlar hakknda 3 / Âl-i mrân Suresi, 92. ayeti indirdi.
5 Manevî Deerlerimizi Sevelim ve Koruyalm
Manevî deerler, toplumu bir arada tutan vazgeçilmez zenginlik kaynaklardr. Manevî
deerler, bireyin ve toplumun kimliini oluturur, kalbi ve ruhu besler, manevî ihtiyaç-
lar giderir. Maddî zenginlikler kaybedilse bile onlar yeniden kazanmak mümkündür.
Ama manevî zenginlikler kaybedildiinde onlar telafi etmek oldukça zor ve zahmetlidir.
Bu sebeple dinin salam olduu zeminde büyüyüp serpilen kültür ve medeniyetin far-
knda olunmaldr. Çünkü manevî deerler ve zenginlikler, bizi biz yapar; bir toplumdaki
birey “biz” dediinde bu deerler toplamn paylaan insanlar kasteder. Bir toplumun
gelecekte var olmasnn yolu, manevî deerleri korumasndan ve onlarn devamlln
salamasndan geçer.
Din, insanlarn düünce ve inançlar çerçevesinde, aileleriyle birlikte, can ve mal emni-
yeti olan güvenli bir ortamda yaamalarn hedefler. Çünkü din, insanlara huzur, güven
84
3. KUR
Ahlâk
ve mutluluk sunmak, dünyay rahat ve ba-

yndr klmak için bir klavuzdur. Bu da dinin A
dil, tarih, örf, âdet ve gelenekler, aile, vatan Bunlar… Allah’n koyduu snrlar hakkyla
gibi deerlere yönelik salad koruyucu koruyanlardr. Müminleri müjdele.
emsiyenin varlna baldr. Bu koruyucu 9 / Tevbe Suresi, 112. ayet
emsiye sayesinde birlik ve beraberlik içeri-

sinde yaanr.
OKUMA PARÇASI
HURMA BAHÇES
Sahabîler toplanmlar, Allah’n Resûlü’nü dinliyorlard. Rumeysa biraz ard:
Peygamberimiz (as) u ayet-i kerimeyi okuyordu: - Neden, bu bahçe bizim deil mi?”
“Sevdiiniz eylerden Allah yolunda harcamadkça Ebû Talha:
iyilie asla eriemezsiniz. Her ne harcarsanz Allah onu
- Hayr, artk bu bahçe bizim deil, u andan itibaren
bilir.” (3 / Âl-i mrân, 92. ayet)
Medine fukarasnndr, dedi.
Sonra da Hz. Peygamber’den (as) dinledii ayeti ve
Ayeti dinleyenlerden biri de Ebû Talha idi. Ebû verdii karar eine anlatt. Rumeysa hanm bu sözler
Talha’nn Medine’de Peygamberimizin (as) mescidine karsnda, hiç tereddüt etmeden unu sordu:
yakn bir yerde, içinde alt yüz hurma aac bulunan
- kimiz adna m, yoksa sadece kendi ahsn için mi
bir bahçesi vard. Sk sk davet ettii Resûlullah’a (as)
baladn?
burada ikramda bulunurdu. Ayeti dinledikten sonra
ayaa kalkarak öyle dedi: - kimiz adna baladm, cevabn alnca da:
- Ey Allah’n Elçisi! Benim servetim içinde en kymetli ve - Allah senden raz olsun Ebû Talha. Etrafmzdaki
bana en sevgili olan, ehrin içindeki sizin de bildiiniz fakirleri gördükçe, ben de ayn eyi düünürdüm de
bahçemdir. Bu andan itibaren Allah rzas için onu, sana söylemeye bir türlü cesaret edemezdim; Allah bu
Allah’n Resûlü’ne brakyorum. stediiniz gibi tasarruf hayrmz kabul buyursun. Bekle öyleyse, bahçeden çkp
eder, dilediiniz fakire verebilirsiniz. hemen yanna geliyorum! dedi.
Bu sözleri söyledikten sonra Ebû Talha, kararn uy-

gulamak için mescitten çkarak bahçeye doru gitti.
Ebû Talha’nn ei Rumeysa, bahçedeki bir hurma
aacnn gölgeliinde oturmutu. Talha, bahçe duva-
rna kadar geldi ama içeriye girmedi. Onun geldiini
gören Rumeysa:
- Ebû Talha, duvarn dnda ne bekliyorsun? çeri gir-
sene, dedi.
- Ben içeri giremem, Rumeysa, sen de eyan
toplayp da dar çkar msn?
85
1. ÜNTE
KALBE TUTULAN AYNA!

Kendinize bir ayna tutmaya ne dersiniz? Aadaki güzel ahlâkî özelliklerden sahip olduklarnz
bo braklan alana yaznz. Dikkat edin, sadece renkli olanlar güzel özelliklerdir. Yazdnz
bu özellikler kalbinizin ahlâkî olarak temiz olduunu size gösterecek. Siyah olanlar ise kötü
özelliklerdir. Bu özelliklerden hiçbirini aynanza yazmayn ve onlardan hep uzak kaln.
Vef Özveri
Menfaatçilik a Bencillik
ii Cömer
izl tlik
t em
lp
Ka
fr et
Ne
Kin
Zul
üm
Adalet
Haksz
lk
k
rszl Yar
Duya dm
lam
a
k Doruluk
Bakalarnn haklarna saygszlk lu
lu
um yilik
r
lük So v gi
u sözlü Adam kayrma Se
Dor
Saygszlk
kiyüzlülük Çkarclk
ü Söz
g ör Dierk ünd
e du
H o âmlk rma
k Manevî deerleri korumak
Sözünde durmamak Mer
Acmaszlk ham
Cimrilik
k etsi
zlü izli i zlik
ü sü l tem
lük ör Man Ak
Kötü g evî
Kul Ho de
erle Balama
hak re s k
kna Aldatma ayg z lu
dikk sz su
nlk lk
Düma at e
tme Say
g ru
m
86 k So
3. KUR
Ahlâk
87
3. KUR
e
Kur Sonu Genel Deerlendirm
1 Aadakiler-
den hangisi pey-
gamberlere vahiy
getirmekle görevli
melektir?
2
Yandakilerden a. Müslüman olmak
hangisi kurban kes-
mekle yükümlü olan b. zengin olmak
a. Cebrâil
kiide bulunmas gere- c. ergen olmak
b. Azrâil ken bir art deildir?
d. erkek olmak
c. Mîkâil
d. srâfîl
3 Dinimizce zengin kabul edilen Müs-

a. % 50
lümanlar, altn, gümü ve para cinsinden b. 1/40
mallarnn kaçta kaçn zekât olarak c. 1/50
verirler?
d. % 40
4 Dua ne demektir?
Ksaca tanmlaynz.
5 Peygamberimize (as)
slâm’dan önce güveni-
lirliinden dolay Mek-
kelilerin verdikleri isim
aadakilerden
hangisidir?
a. Muhammed Mustafa
b. Muhammedü’l-Emin
c. Muhammed Resûlullah
d. Ebu Kasm Muhammed
88
3. KUR
6 Aadaki ilâhî kitaplar, isimlerinin

anlam, gönderilen peygamber, gönderilen
toplum ile eletiriniz.
İlâhî Kitap
Gönderilen Peygamber
Tevrat İsminin Anlamı
Gönderilen Toplum
Hz. İsa (as)
Zebur Okumak, toplamak, bir
İsrailoğulları
araya getirmek Hz. Muhammed (as)
İncil
Bütün insanlık
Müjde, öğreti, öğretici Hz. Musa (as)
Kur’an-ı
Kerim İsrailoğulları
Yazılı şey, kitap Hz. Davud (as)
İsrailoğulları
Kanun, öğreti
7 Hacca gidince A V F E A R
ziyaret edilen veya
hacla ilgili ibadetlerin ya- T E M A S B
pld kutsal yerlerin adlarn
oluturan harfler yandaki ku- E K A M E F
tulara kartrlarak yazlmtr.
Sizler için biz MEKKE kelime- E T F Z E
sini oluturan harfleri iaret-
ledik. Geriye 7 kutsal yer M K A K Ü
ad kald. Bulunuz.
A A L R K
D N M E A M
MEKKE
1- ........................................... 5- ............................................
2- ............................................ 6- ............................................
3- ............................................ 7- ............................................
4- ............................................ 8- ............................................
89
3. KUR
10 Bulmacada
9 numaralandrl-
8 Bulmacay çöz-
dükten sonra renkli
m harfleri kutucuk-
Çengel lara yerletirdiinizde
bulmacay kutular yukardan aaya
Resûlullah’n ei Hz.
çözünüz. doru okuduunuzda pey-
Aie’nin Resûlullah’n (as)
gamberimizin gönderili
ahlâk üzerine bir sözü-
sebebini hatrlam ola-
nü bulacaksnz.
caksnz.
1. nsan bir eye veya bir kimseye kar yakn 12. Sahip olunan imkânlardan israfa kaçma-
ilgi ve ballk göstermeye yönelten, insan- dan fedakârca harcamada bulunmak, eli
lar aras ilikide çok önemli yeri olan bir açk olma durumu.
duygu. 13. nsann güzel ve doru davranlar yapa-
2. Kiinin kendisinin onaylamad bir eyi rak kötü olan davranlardan da kaçna-
gerektiinde anlayla karlayarak ho rak ulat ahlâkî nitelik.
görmesi durumu, müsamaha, tolerans. 14. Kiinin sahip olduu imkânlar bakalar-
3. Kiisel menfaatleri bir kenara brakabil- nn istifadesine sunmas. nsanlara skn-
mek, toplumun faydas ve özellikle kutsal tlarn gidermede destek olmak üzere
deerler uruna fedakârlk yapabilmek. gönülden kopup gelen iyilik duygu ve
4. Dürüstlüün, doruluun ve güvenilirli- davran.
in gereidir. Onu yapmamay Peygam- 15. Affetme, balama, insanlara ve dier
berimiz (as) münafkln alametlerinden canllara kar acma duygusu tama,
saymtr. bir kimsenin veya bir baka canlnn kar-
5. Dürüstlük, sdk, sözünde durmak, sada- lat kötü durumdan dolay duyulan
kat, sözünde ve iinde emin olmak, istika- üzüntü.
met üzere olmak, özü sözü bir olmak gibi 16. Yaplan iyiliklerin, ibadetlerin karlnda
anlamlar içerir. sadece Allah’tan beklenen karlk, ödül.
6. Tutarl ve dengeli davranmak, her eyin 17. Akln, kalbin, bedenin, yiyeceklerin, içe-
ve herkesin hakkn vermek, bir eyi yerli ceklerin, giyeceklerin ve çevrenin maddî
yerine koymak, hak ve hukuka uygunluk, pisliklerden uzak tutulmas, manevî kir-
hakk gözetmek anlamlarna gelir. lerden arndrlmas, temiz olma durumu.
7. nsanda var olan ve onun davranlarna yön 18. Kendisinin ihtiyac olduu hâlde bakasn
veren yaradl ve ruh özelliklerinin bütünü, kendi nefsine tercih etme duygusu, özge-
mizaç, tabiat, kalplam davran tarz. cilik.
8. Kiinin kendi istek ve iradesi ile yapt 19. Yaplan bir hata ya da kusuru bala-
veya kendi yetki alanna giren herhangi bir mak.
iin sonuçlarn üstlenmesi, mesuliyet. 20. Peygamberimizin (as) “Eer müminlere
9. Bireyin malndan, mülkünden, rahatndan, güçlük verecek olmasaydm, onlara her
sahip olduu bütün imkânlardan Allah namaz için ……. kullanmay emreder-
rzas için vazgeçebilmesi, özveri. dim.” dedii, belli aaçlarn dal ve kök-
10. Hayatn bütün alanlarnda insanlarn bir- lerinden yaplan ve di frçalanmasnda
birleri ile olan ilikilerinden doan kar- kullanlan temizlik arac.
lkl haklar. 21. Ahlâkî bütün güzel prensiplerin özü ve
11. nsann, Allah’a, peygambere ve dier ya- dayanak noktas olan duygu, karlk bek-
ratlmlara kar davranlarnda, sözlerin- lemeden yaplan yardm, lütuf, ihsan.
de tamas gereken ölçülü olma durumu.
90
3. KUR
1-
2- 1
3-
4- 2
5- 10 3
6-
7-
8-
9-
10- 5
11-
12-
13- 7
14- 6
15- 9
16-
17-
18- 8
19- 4
20-
21-
1 2 3 2 4 5 6 4 7 8 7 3 9 4 2 10 8 9
91
teekkür ediyoruz:
Aratrmalar Merkezi), Erdem Yaynlar, Esma Klç, Esra Nur Uçkan, Hasan Aycn, lyas Aslan, Melike
Günyüz, Nobel Yaynlar, Reza Hemmatirad, Yaar Kandemir.
teekkür ederiz:
§ EDAM (Eitim Danmanl ve Aratrmalar Merkezi) Birdirbir Dergisi ve Birdirbir Kitapl [Esra Nur
Uçkan imzal Meleklerle Beraber adl iir / s. 19 Ahmethan Ylmaz imzal Dualar Kabul Eden Sen’sin
Sen adl iir ve görsel / s. 54 Ahmethan Ylmaz imzal Dedem ve Ben adl iir / s. 72 ].
§ Erdem Yaynlar, [Bestami Yazgan imzal Bir Eken Binler Biçer adl iir ve görseli /s. 51].
§ Hasan Aycn – Birdirbir Kitapl [“Komusunun aç olduunu bildii hâlde tok karnna yatan bana iman
etmi olamaz.” hadisi için çizim / s. 48 “Allah çin Duadan Daha Deerli Bir ey Yoktur.” hadisi için
çizim / s. 56 “Sözlerin en güzeli Allah’n kitab, yollarn en güzeli Muhammed’in yoludur.” hadisi için
çizim / s. 69 “Mümin müminin kardeidir.” hadisi için çizim / s. 83].
§ Ö. Faruk Aksoy - SAM Fotoraf Arivi [Kâbe görseli / s. 38 Arafat görseli / s. 38 Müzdelife
Camii görseli / s. 39 Mina’da Haclar görseli / s. 39 Harem snrlarn gösteren harita / s. 39 Hz.
Peygamber’in (as) birçok arkadann defnedildii Medine’deki Cennetü’l-Baki’ mezarl görseli / s. 73
Hz. Peygamber’in birçok akrabasnn mezarlarnn bulunduu Mekke’deki Cennetü’l-Muallâ mezarl
görseli / s. 74 Medinelilerin Akabe’de Peygamberimizle (as) görütükleri yerde ina edilmi olan Mescid-i
Bey’a’nn içinden bir görünü görseli / s. 75].
Dier bütün yaz ve görsellerin telif haklar Türkiye Diyanet Vakf’na aittir. Yazl izin alnmakszn kitabn
tamamnn ya da bir ksmnn herhangi bir ortamda herhangi bir ekilde basm, yaym, çoaltma ve/veya
datm yaplamaz.
Kaynakça
92
2005.
bask, 2006.
1996.
29. bask, 2004.
Ankara, 2002.
93
Sözlük
ahiret: Ölümle balayan, dünya hayatndan farkl ve sonsuz minber: Camilerde hatibin çkp hutbe okuduu merdivenli,
olan hayat, öbür dünya, öteki dünya. yüksekçe yer.
amel: Bir kimsenin dinin buyruklarn yerine getirmek için mizan: Maher günü herkesin amellerinin tartlaca adalet
yapt ey, i, eylem, ibadet tarz. terazisi.
ba’s: Öldükten sonra yeniden dirilme. muhacir: Müriklerin dayanlmaz bask ve ikencelerinden
bedevî: Çölde, çadrda yaayan göçebe. dolay yurtlarndan ayrlp göç etmek zorunda kalan Mekkeli
birr: man, doruluk, güzel ahlâk, salih amel, hayr, iyilik, Müslümanlar.
ihsan, Kur’an ve sünnete uyma, günahlar terk etme gibi insana mukavks: Msr hükümdarlarna verilen isim.
sevap kazandran ve Allah’n rzasna vesile olan her türlü hayrl mümin: Allah’a, Hz. Muhammmed’e (as) ve onun bildirdii
ameller, itaatler ve güzel davranlar. din: Akl sahibi insanlarn her eye kalpten inanp boyun een kii, inançl, imanl.
kendi bilinçli seçimleriyle tercih ettikleri; onlar iyi, güzel ve münafk: Aslnda inanmad hâlde inandn söyleyerek
doru olan eylere yönlendiren ilâhî hüküm ve öütler bütünü. mümin görünen kimse.
ensar: Mekke’den Medine’ye hicret eden Sevgili mürik: Allah’n ei, orta ya da benzeri bulunduuna inanan
Peygamberimizi (as) ve arkadalarn Medine’ye kabul eden ve kimse.
onlara her türlü yardm yapan Medineli Müslümanlar. nafile: Farz ve vacip olmayan, yapldnda mükâfat verilen,
farz- kifaye: Müslümanlarn tek tek deil topluca sorumlu terk edildiinde ceza gerektirmeyen, kiinin kendi isteiyle
olduklar, ama içlerinden bir veya birkaç kiinin yapmasyla yapt amellerdir.
dierleri üzerinden o ibadetle ilgili sorumluluun kalkt yü- nafile ibadet: Yapldnda mükâfat verilen, fakat terk
kümlülüktür. edildiinde ceza gerektirmeyen ibadetler.
fecr: Günein domasndan önce beliren tan yeri aarmas, necaset: Kan, idrar, dk, kusmuk, yenmesi helâl olmayan
afak sökmesi, gün aarmas. hayvanlarn eti vb. maddî kirler.
gaybî: Duyu organlarnn alglar dnda kalan, ancak vahiyle necai: Habeistan hükümdarlarna verilen isim.
bilebildiimiz varlk alan. putperest: badet maksadyla Allah’tan baka birine veya bir
hanif: Hz. brahim’in (as) tebli ettii hak din üzere olan eye sayg sunup tapnan, putlar Allah’a e, ortak veya benzer
ve Allah’n birliini kabul eden müminlere denir. Hz. kabul eden kimse.
Muhammed’in (as) yaad Hicaz bölgesinde, az da olsa rekât: Namazn kyam, kraat, rükû ve iki secdeden oluan
hanifler vard. ksmlarndan her biri.
haram: Dinimizin yaplmasn ya da yenip içilmesini kesin bir resûl: nsanlara Allah’n mesajlarn ulatran, onlar dine
ekilde yasaklam olduu eyler. çaran kimse. Türkçe’de elçi, peygamber, nebi, yalvaç
hair: nsanlarn hesap vermek üzere Allah’n huzuruna kelimeleri de e anlamls olarak kullanlr.
toplanmas. sadaka: Allah’n rzasn kazanmak niyetiyle karlksz olarak
helâl: Dinimizce yaplmas ya da yenip içilmesi serbest yardm etme, iyilik ve ihsanda bulunma.
braklm eyler. sahabî: Hz. Peygamber’in (as) devrine yetimi, Müslüman
hutbe: Cuma ve bayram namazlarnda minberde okunan dua olarak Hz. Peygamber’i (as) görmü, onun sohbetinde
ve verilen oüt. bulunmu ve Müslüman olarak ölmü kimse. Çoulu sahabe
ilâh: Kendisine taplan, ibadet edilen varlk, mâbud. veya ashabtr.
infak: Allah’n honutluunu kazanmak amacyla kiinin kendi sûr: srâfîl tarafndan üfürülecek boru. Hz. Peygamber (as),
servetinden harcamada bulunmas. sûrun, üflenen bir boru olduunu bildirmitir. Fakat bu
inkârc: Peygamberi ve onun Allah’tan getirdii buyruklar borunun nasl bir ey olduu insanlar tarafndan bilinemez.
kabul etmeyen kii. taharet: Temizlik. Necaset ve hadesten temizlenmektir.
slâm: Bar ve esenlik, selamet, balanma, boyun eme, tavaf: Kâbe’yi sola alp Hacerülesved’in hizasndan balayarak
teslim olma, selam verme, hayr ve iyilik dileme. yedi defa Kâbe etrafnda dönmek.
itikâf: nsanlardan ayr, tenha bir yere çekilerek yaplan bir tefekküre dalmak: Derin derin düünmek, düünceye
ibadet. dalmak.
kamet: Farz namazlardan önce namazn baladn bildiren, tevekkül: Her konuda Allah’a güvenmek, O’na dayanp teslim
ezana benzeyen sözlerdir. Ezandan fark ìhayye ale’l-felâhî olmak.
cümlesinden sonra ìkad kâmeti’s-salâhî cümlesinin eklenmesidir. vaha: Çöllük bölgelerde yüzeye çkan yer alt sularnn imkân
kayser: Bizans hükümdarlarna verilen isim. verdii tarm veya yerleim bölgesi.
kelime: Söz, sözcük. vahiy: Allah’n peygamberlerine mesajlarn bildirmesi.
kisra: Sasani hükümdarlarna verilen isim. zeval vakti: Günein tepe noktasn geçme zaman. Zeval vak-
mabed: badet edilen yer, tapnak. tine kadar her eyin gölgesi batya doru düerken bu vakitten
maher: nsanlarn dünya hayatnda yaptklarnn hesabn sonra douya doru dümeye balar.
verecekleri yarglama yeri.
mesh: Bir eyi elle svazlama anlamna gelen bu kelime abdest
alrken slak eli baa, enseye; teyemmüm alrken de topraa
vurulan eli, kol ve yüze sürmeyi ifade eder.
94

Dinimizi Ögreniyorum

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dinimizi Ögreniyorum

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Dinimizi Öreniyoruz

Yaz Kur’an Kurslar Örenci Kitab

TÜRKYE DYANET VAKFI YAYINLARI

Yayn No: 380

Türkiye Diyanet Vakf Mütevelli Heyeti’nin

Yazarlar Grafik Tasarm ve Uygulama

© Bütün Yayn Haklar Türkiye Diyanet Vakf’na aittir.

TÜRKYE DYANET VAKFI YAYINLARI

Çatma, kurban olaym, çehreni ey nazl hilâl!

Ben ezelden beridir hür yaadm, hür yaarm.

Garbn âfâkn sarmsa çelik zrhl duvar,

Arkada! Yurduma alçaklar uratma, sakn;

Bastn yerleri “toprak!” diyerek geçme, tan:

Kim bu cennet vatann uruna olmaz ki fedâ?

Ruhumun senden lâhi, udur ancak emeli:

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- tam,

Dalgalan sen de afaklar gibi ey anl hilâl!

Mehmet Âkif Ersoy

Sözlerin en güzeli Âlemlere rahmet

Kimi zaman aracanz,

okuyacanz iirler, Bunu bilen bahtiyardr

hikâyeler vb. Be vakitte namaz klmak

Yönlendirme kutucuklarnda… Müminlerin mirac o

Okuma Parças Oruç tutmak tam otuz gün

Elde Kur’an, kalpte iman

köelerinde… Ramazan bekleriz biz

ayrntl bilgi için bk.

Balama Üçü ise nerede?

I. ÜNTE: KELME- TEVHD VE I. ÜNTE: BADETLERMZ

I. ÜNTE: PEYGAMBERLNDEN ÖNCE III. ÜNTE: BR PEYGAMBER OLARAK

- KELME- TEVHD VE KELME- EHADET

itikat - SLÂM VE SLÂM’IN BE ESASI

^ - GÜZEL SÖZLER SÖYLEYP GÜZEL

1. Aile büyüklerinize kelime-i tevhid ya da kelime-i ehadetin anlamn sorunuz ve

1. Seccade, Kâbe, iftar, yardmlama kavramlarnn çartrd birer ibadet

1. Görmediiniz bir eyin varlna inanr msnz? Neden?

Kelime + Tevhid = Kelime-i Tevhid

Allah dnda inanp boyun eilecek hiçbir varlk yoktur.

Kelime + ehadet = Kelime-i ehadet

ilâh: Kendisine taplan, ibadet edilen varlk, mâbud.

Kelime-i tevhidi veya kelime-i ehadeti söylediimizde unlar

slâm Dininin Temeli:

Kelime-i tevhid ve kelime-i ehadeti söylemek insana

SLÂM’IN ANAHTARI OKUMA PARÇASI

Tanklk ederim ki Gönlümüzün solmayan

Rahmetiyle donatr Onun güzel sözünde

(Dü Deirmeni Kitapl, lk Örendiklerim Dizisi’nden yaynevinin izniyle alntlanmtr.)

Kelime-i tevhid ile kelime-i ehadeti

Müslüman olmak, Kur’an’da bildirilenlere

nsanlar slâm’n bildirdii inanç, ibadet ve

Bütün peygamberlerin insanlara bildirdii temel ilkeler unlardr:

Allah’n varlna ve birliine inanmak

slâm dininin temel özellikleri u ekilde sralanabilir:

lâhî bir dindir.

nsan yaratlna uygundur.

Akln rahatlkla anlayabilecei ve vicdann kabullenecei bir dindir.

nsanlara kolaylklar sunar ve kolayca uygulanr.

Anlalr, yaln ve sade ilkelere sahiptir.

badetler insan eitmeye ve onun ahlâkî yönden gelimesini salamaya yöneliktir.

Allah’la kul arasnda arac ahs ve kurumlar bulunmaz.

lke ve kurallar birbirleriyle çelikisiz bir bütünlük içindedir.

En son ve en mükemmel dindir.

2 slâm Be Esas Üzerine Kurulmutur

Ben ezelden beridir hür yaadm, hür yaarm.

Garbn âfâkn sarmsa çelik zrhl duvar,

Arkada! Yurduma alçaklar uratma, sakn;

Ruhumun senden lâhi, udur ancak emeli:

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- tam,

Dalgalan sen de afaklar gibi ey anl hilâl!

hikâyeler vb. Be vakitte namaz klmak

Balama Üçü ise nerede?

I. ÜNTE: KELME- TEVHD VE I. ÜNTE: BADETLERMZ

I. ÜNTE: PEYGAMBERLNDEN ÖNCE III. ÜNTE: BR PEYGAMBER OLARAK

1. Seccade, Kâbe, iftar, yardmlama kavramlarnn çartrd birer ibadet

1. Görmediiniz bir eyin varlna inanr msnz? Neden?

Kelime-i tevhidi veya kelime-i ehadeti söylediimizde unlar

Kelime-i tevhid ve kelime-i ehadeti söylemek insana

Kelime-i tevhid ile kelime-i ehadeti

Bütün peygamberlerin insanlara bildirdii temel ilkeler unlardr:

slâm dininin temel özellikleri u ekilde sralanabilir:

nsan yaratlna uygundur.

Anlalr, yaln ve sade ilkelere sahiptir.

badetler insan eitmeye ve onun ahlâkî yönden gelimesini salamaya yöneliktir.

Allah’la kul arasnda arac ahs ve kurumlar bulunmaz.

lke ve kurallar birbirleriyle çelikisiz bir bütünlük içindedir.

2 slâm Be Esas Üzerine Kurulmutur

Oruç, Allah’n honutluunu kazanmak için im-

Dorusu u: slâm, insan yaratlna uygun bir dindir.

hayrn ve errin Allah’tan olduuna,

ölümden sonra diriliin hak olduuna…

Ben Allh’a, O’nun melkl ine, kitpl na, pygmb le in ve

anlayndan baka, bir de zaman, yeri, yapl tarz

lar unlardr: namaz, oruç, zekât, hac. Bunlar yapl-

Namaz, akll ve ergenlik çana gelmi her Müslümann

Ramazan ay boyunca oruç tutmak slâm’n be esasn-

Zekât, slâm dininin be esasndan biridir.

Hac, slâm dininin be esasndan biridir. Kâbe’yi ve et-

Salih amel, hiç kimseden herhangi bir karlk bek-

4 Mükellefin Davranlar ile lgili Kavramlar

1. Farz: Yaplmas dinimiz tarafndan kesin bir ekilde emre- 3. Sünnet

7. Mekruh: Haram olmamakla beraber yaplmas dinimiz tarafndan ho karlanmayan

B Sa elimizin içini slatp bamz meshederiz.

B Ellerimizi yeniden slatmadan ellerimizin dyla boy-

Abdest, Gusül ve Teyemmümün Amaç ve levleri

Temizlik eßitleriyle ilgili

Bir Müslümana namazn farz olmas için u iki artn