5.

KONSOLDAS YON DENEY:

KONU:
nce daneli zeminlerin ko mp resibilite ve konsolidasyon karakteristikleri, Terzaghi
tarafndan gelitirilen do metre deneyi ile elde ed ilir. Bu alet ekil 1 de ematik olarak
gsterilmektedir. Bu ince dan eli zeminlerde gerilme art ned eniy le oluan zamana bal
oturma sreci konsolidasy on olarak tanmlan maktadr. Yanal deformasyonu nlenmi
olan suya doy gun, disk biiminde ve rselenmemi bir zemin numun esinin alt ve st
yzey inden drenaj salan arak, dey ve eksensel bir basn altnda konsolidasy on miktar
ve konsolidasy on hznn lm esasn a day anan bir den ey dir.
ARA VE GERE LER:
1. Konsolidasy on deney aleti (odometre ve y kleme birimlerind en olumaktadr)
2. Tart aleti
3. Cam kap
4. Etv
5. Kronometre
6. Poroz kat

DENEYN YAPILI I
1. Deney de kullanlacak olan dometre halkasnn arl belirlenir (W1). elbi
tp lerinden alnan rselenmemi numune do metre halk asna rselemed en y erletirilir.
Numunenin alt ve st y zeyleri p oroz kat ile kap lanr. Daha sonrasnd a odometre
halkas + numune arl belirlenir. (EKL 2)
2. Deney in banda su muhtevas belirlenmek zere tp ten bir miktar numun e alnr ve
etvde kurutulur.
3. Dane birim hacim arl b elirlemek iin ay rca bir miktar numune ay rlr.
4. Odometre birimdeki alttaki p oroz ta suya doy gun hale getirilir ve zerine numune
ieren odo metre halk as y erletirilir. Ardndan st p oroz ta koy ulur. (EKL 3)
5. Deney de kullanlan numun enin deney boy unca suy a doy gun olmasn salamak
amacy la su haznesi uygun bir seviy eye getirilir v e kontrol edilir. (EKL 5)
6. Ykleme birimi v e odometre birimin in balants salanr.
7. Numunede oluacak o lan deformasy onlarn llmesi iin aletin st ksmna
deformasy on saati y erletirilerek t=0 okumas kay dedilir. (EKL 4)
8. Numunenin zerine 0.25 kg/cm2 den balay arak y kleme ilemi balatlr her
yklemede t=15 sn, 30sn, 1 dk, 2 dk, 4 dk, 8 dk, 15 dk, 30 dk, 1 sa, 2 sa, 7 sa dey
deformasy on okumalar kay dedilir. Bu ilemler srasy la 0.50, 1.00 ve 2.00 kg/cm2
yklemelerin e de uy gulanr.
9. Deney sonu su muhtevasn belirlemek zere numun e tartlr v e etve kurumay a
braklr.

HES APLAMALAR:
TABLO 1 ve TABLO 2 den yararlanarak TABLO 3, TABLO4 izilir.
2

0.25kg/cm y klemesine (TABLO 3) ait t skma taksimi grafii izilir. Bu grafikte

dorusal k sm 1.15 telen erek t erisinin kestii noktada bir t deeri bu lunur. Bu t
deeri grafiimizde t =1.75 olarak grlmektedir.
t 90 = 3.0625 hesap lanr.
Kabmzn y kseklii 1.90cm dir.
ct
TV = v 2 formlnde
Hd
t 90 iin TV = 0.848 oldu unu biliy oruz.
Buradan
cV = 0.9996 1
0.25-0.50 kg/cm2 y klemesi (TABLO 4) iin d e ay n i lem ler y ap lr.
Burada

t =2 olarak grlm ektedir.

cV = 0.76532
0.50-1.00 kg/cm2 y klemesi (TABLO 5) iin d e ay n i lem ler y ap lr.
Burada

t =2.5 olarak grlmektedir.

cV = 0.4898
2

1.00-2.00 kg/cm y klemesi (TABLO 6) iin de ay n i lem ler y ap lr.

Burada

t =2.25 olarak grlmektedir.

cV = 0.6047

6. S ERBES T BAS IN MUKAVEMET D ENEY

KONU:
Serbest basn mukavemeti, y anal bir gerilme uygulanmad an, sadece eksen el
ykleme altnda rselen memi zemin numunesin e ait gerilme ekil deitirme ilikisi
belirlenerek sap tanr. Krlman n olutuu gerilme deeri zeminin serb est basn
mukavemeti olarak tanmlanr. Baz aletler atnabilir oldu u iin arazide de
uy gulanabilir.
Numune krlncay a kadar b asnla yklenir, krlma diagonal dzlem boy unca
kay ma suretiy le ime ile beraber olur.
ARA VE GERE LER:
1. Serbest basn muk avemeti deney aleti (EKL 6)
2. Numune alc
3. Gerilme ekil deitirme aba
4. Tart aleti
5. Etv
6. Cam kap

DENEYN YAPILI I:
1. Deney de kullanlacak olan rselen memi deney numunesi hazrlanr. Bunun iin
numune alcs ad verilen standart boy utta bir p istondan yararlanlarak y eterli miktarda
numune tpten karlarak zel bir b ak la istenen boy uta getirilir.
2. Boy utlar bilin en numuney i tartarak doal birim hacim arl hesap lanr.
3. Numuney e uy gun bir ring d eney aletine y erletirilir v e abak h azrlanr.
4. Numune y kleme p laklarn n arasna y erletirilir.
5. Alet altrlr. Alet manu el ise 2 saniy ede 1 d evir y ap acak ekilde numune krlncay a
kadar evrilir.
6. Krlman n olutuu and aki en by k abak okumas kay dedilir.
7. Numune tartlarak su muhtevas belirlen mek zere etve kurutmay a braklr.

HES APLAMALAR:
Serbest basn mukavemeti k rlma noktasnda abak oku mas ile y ay faktrnn
arp myla elde edilir. (TABLO 7)
kg
Serbest basn muk avemeti = 185 0.4793 = 88.6705 2 olarak bu lunur.
cm
Zemini do al su muhtevas d e eri (TABLO 7) %17.9 dur.
1578
gr
Doal birim h acim a rl ise =
= 1.962 3
2
cm
16 (4 )

KAYNAKLAR:
1. ASTM D2435-80 Standart Test M ethod for One Dimensional Consolidation Prop erties
of Soils.
2. Schroed er W. L., Dickenson, S. E., Soils In Construction, Prentice Hall (1996)
3. Capper, P. L., Cassie, W. F. (ev. Kumbasar, V., Kip , F.), naat Mhendisliinde
Zemin Mekanii, alay an Kitabevi (1984).
4. University of Illinois at Chicago website,
http://www.u ic.edu /classes/cemm/cemmlab/Experiment% 2011-Consolidation.pd f
5. US Army Corp s of Engineers Home Page,
http://www.usace.army.mil/publications/eng-manuals/em1110-2-1906/a-XI.pdf

EKLLER ve TAB LO LAR:

EKL 1

EKL 2

EKL 3

EKL 4

EKL 5

EKL 6

TABLO 1
Sra No. 1

P2

0.25
kg/cm 2

P4

T arih 5
09.07.2004

Saat

11:00

M8

0"
15"
30"
1'
2'
4'
8'
15'
30'
1h
h
2

0.0
72.0
76.0
78.0
82.0
83.0
84.5
86.0
88.0
90.5
93.0
93.5

24
0"
15"
30"
1'
2'
4'
8'
15'
30'
h
1
h
2

95.0
95.0
135.0
142.0
149.0
155.0
161.0
166.0
170.0
175.0
179.0
187.0
191.5

196.5
196.5
235.0
249.0
265.0
279.0
293.0
304.0
313.0
320.0
326.0
338.0
341.0

18:00
0.50
2
kg/cm

10.07.2004

11:00

18:00
1.00
kg/cm2

11.07.2004

11:00

24
0"
15"
30"
1'
2'
4'
8'
15'
30'
h
1
h
2

18:00
1
2
3
4

= Ykleme Sra numaras

= Konan Yk
= T oplam Yk
= T oplam Basn

5
6
7
8

= T arih
= Saat
= Geen zaman
= Skma taksimi

Not

TABLO 2
Sra No. 1

P2

P4

2.00
2
kg/cm

T arih 5
12.07.2004

Saat

11:00

24
0"
15"
30"
1'
2'
4'
8'
15'
30'
h
1
h
2

18:00
Deney ba W n
Ya Numune + Dara
Kuru Numune + Dara
Dara Arl
Ring Arl
Ring + Ya Numune Arl

1
2
3
4

= Ykleme Sra numaras

= Konan Yk
= T oplam Yk
= T oplam Basn

M8

346.5
346.5
425.0
445.0
469.0
492.0
517.0
531.0
544.0
556.0
561.0
565.5
569.0

101.5 gr
83.2 gr
39 gr
62.2 gr
127 gr

5
6
7
8

= T arih
= Saat
= Geen zaman
= Skma taksimi

Not

TABLO 3
0-0.25 kg/cm2
kar ekk(t)
0
0.0

10.0

20.0

Skma Taksim i

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

90.0

2
1.15

10

12

14

16

18

20

22

TABLO 4
0.25-0.50 kg/cm2
kar ekk(t)
0
95. 0

105. 0

115. 0

Skma Taksimi

125. 0

135. 0

145. 0

155. 0

165. 0

175. 0

185. 0

195. 0

10

12

14

16

18

20

TABLO 5
0.50-1.00 kg/cm2
kar ekk(t)
0
196.5

216.5

Skma Taksimi

236.5

256.5

276.5

296.5

316.5

336.5

10

12

14

16

18

20

TABLO 6
1.00-2.00 kg/cm2
kar ekk(t)
0
346.5

Skma Taksimi

396.5

446.5

496.5

546.5

10

12

14

16

18

20

TABLO 7
Ring Faktr - 0.4793 kg/div

SERBEST BASIN DENEY

PROJE
:
DENEY SONU (Wn)
PROJE
:
SONDAJ NO
:
KAP NO
77 SONDAJ NO :
NUMUNE NO :
DARA
25.1 NUMUNE NO :
DERNLK
:
YN + DARA
221.9 DERNLK
:
NUMUNE
KN + DARA
192 NUMUNE
H= 160mm SU MK.
29.9
H=
R= 80mm KURU ZEM.
166.9
R=
W= 1578grWn (%)
17.9
W=
DEY
DEFORMASYON

25
50
75
100
125
150
175
200
225
250
275
300
325
350
375
400
425
450
475
500
550
600
650
700

DEY

DEY

YK

DEFORMASYON

25
41
50
56
62
67
73
83
91
98
104
111
117
123
129
134
140
154
150
154
163
170
177
182

750
800
850
900
950
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1700
1800
1900
2000

DEY

DEY

YK

DEFORMASYON

187
189
185
171
140
110

25
50
75
100
125
150
175
200
225
250
275
300
325
350
375
400
425
450
475
500
550
600
650
700

DENEY SONU (Wn)

KAP NO
DARA
YN + DARA
KN + DARA
mmSU MK.
mmKURU ZEM.
grWn (%)
DEY

DEY

DEY

YK

DEFORMASYON

750
800
850
900
950
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1700
1800
1900
2000

YK