You are on page 1of 6

Tp ch Khoa hc 2011:19a 1-6

Trng i hc Cn Th

TNG HP THY NHIT V NGHIN CU TNH CHT


CA CC HT VI CU V NANO HNH CU XP ZnS
Nguyn Tr Tun1, Nguyn Vn t2, Nguyn Th Phng Em3 v L Vn Nhn4

ABSTRACT
ZnS nanoparticles were hydrothermally synthesized at 200 C for 4 and 7 hours using
sodium thiosulfate (Na2S2O3) and zinc chloride as initial materials. Scanning electron
microscopy (SEM) images showed the co-existance of individual ZnS nanoparticles and
microspheres formed by the nanoparticles. When acrylamide was added to the
hydrothermal synthesis process as a surfactant, ZnS porous nanospheres were obtained.
X-ray diffraction (XRD) revealed that the average size of ZnS nanocrystallites, estimated
by the Debye-Sherrer formula, was about 4 nm. Photoluminescence excited (PLE) spectra
of the material exhibited two blue shifts (~ 64 nm and ~ 24 nm) compared with the
Photoluminescence (PL) peak of bulk ZnS. It is known to arise due to quantum
confinement effect.
Keywords: Nanoparticles; porous nanospheres; microspheres; hydrothermally
synthesis
Title: Hydrothermal synthesis and study on properties of ZnS micropheres and porous
nanospheres

TM TT
Cc ht nano tinh th ZnS c tng hp thy nhit 200 oC trong 4 gi v 7 gi, bng
cch s dng cht Na2S2O3 (sodium thiosulfate) and ZnCl2 lm vt liu ban u. nh hin
vi in t qut cho thy s tn ti ng thi cc ht nano ZnS ring r v cc ht vi hnh
cu c to thnh bi cc ht nano. Khi cht acrylamide (cht hot ng b mt) c
cho thm vo trong qu trnh tng hp thy nhit, cc nano hnh cu xp ZnS c to
thnh. S dng phng php nhiu x tia X (XRD) o kch thc trung bnh ca nano
tinh th ZnS bng cng thc Debye-Sherrer, c gi tr khong 4 nm. Ph kch thch hunh
quang (PLE: photoluminescence-excitation) ca vt liu cho thy rng c 2 dch chuyn
rt mnh (~64 v 24 nm) v pha bc sng ngn (blue shift) so vi nh hunh quang
(PL:Photoluminescence) ca ZnS khi. S dch chuyn ny do nh hng ca hiu ng
giam gi lng t.
T kha: ht nano, nano hnh cu xp, vi hnh cu, tng hp thy nhit

1 GII THIU
ZnS l mt bn dn II-VI quan trng, c nng lng vng cm ln, khong 3.7 eV
300 K, n c s dng lm vt liu hunh quang cho ng tia cathode [1], bt
phosphor cho mn hnh phng v trong linh kin in hunh quang mng mng
[2]. Gn y, nhiu nhm nghin cu quan tm n vt liu nano c hnh dng c
bit v cc tnh cht mi c mong i ca n. Vt liu nano ZnS mt chiu
c ch to nh l que nano [3], dy nano [4-7], ai nano [8], ng nano [9], hnh
1

B mn Vt l, Khoa Khoa hc t nhin, Trng i hc Cn Th


B mn Ha hc, Khoa Khoa hc, Trng i hc Cn Th
3
Khoa c bn, Trng i hc Tin Giang
4
B mn Vt l S phm, Khoa S phm, Trng i hc Cn Th
2

Tp ch Khoa hc 2011:19a 1-6

Trng i hc Cn Th

cu nano [10-12]. Hnh cu nano xp c th ng dng dng lm vt liu nh l


tinh th quang t, b lc, xc tc,... V cc kh nng ng dng ca vt liu ny,
nn chng ti ch to ht nano hnh cu xp ZnS bng phng php thy nhit
200 C trong 4 gi v 7 gi, khi cht acrylamide (cht hot ng b mt) cho
thm vo trong qu trnh phn ng.
2 THC NGHIM
2.1 Tng hp nano tinh th ZnS
Trong th nghim ny, 4.08 g ZnCl2 khan v 7.44 g Na2S2O3.5H2O c vo
Teflon ca bnh thy nhit c th tch 150 ml cng vi nc kh ion, chim tng
cng th tch 120 ml (80%) ca Teflon. Bnh thy nhit c ng kn nhit
200 oC trong 4 v 7 gi. Sau khi thi gian phn ng ht, kt qu thu c l
cht lng trng c. Dung dch ny c em quay ly tm, lc ra 2 ln bng nc
kh ion v cn tuyt i, sau em sy kh trong chn khng (10-2 10-3 Torr)
nhit 70 oC trong 15 gi. Kt qu, sn phm thu c l bt nano tinh th ZnS.
2.2 Tng hp nano hnh cu xp ZnS
Tng hp nano hnh cu xp ZnS, 3.6 g acrylamide s dng nh cht hot ng b
mt, c thm vo th nghim trn, nhit 200 oC trong 4 gi. Phng php
tng hp ny tng t nh phng php ca Changlong Jiang v cng s [10].
2.3 Cc phng php kho st thc nghim
Cc mu thu c sau khi tng hp c kho st tnh cht cu trc bng gin
nhiu x tia X (D8 Advance Bruker- c) ti Khoa Ha hc, Trng i hc
Khoa hc T nhin, i hc Quc gia H Ni. Kch thc v hnh thi cu trc
ca mu c kho st bng nh hin vi in t qut (FESEM) v nh hin vi
truyn qua (TEM) ti Vin v sinh Dch t trung ng. Tnh cht quang ca vt
liu c o bng my o ph hunh quang FL3-22 (Jobin Yvon-Spex, M) ti
Trung tm Khoa hc Vt liu- HKH T nhin H Ni.
3 KT QU
3.1 Tnh cht cu trc
Hnh 1 l gin nhiu x tia X ca ca mu nano tinh th ZnS nhn c sau qu
trnh tng hp bng phng php thy nhit, 200 oC trong 4 gi (4 h), 7 gi (7 h)
v 4 gi (4 h(a)) c cht hot ng b mt acrylamide (a).

Tp ch Khoa hc 2011:19a 1-6

Trng i hc Cn Th

Hnh 1: Gin nhiu x tia X ca mu nano tinh th ZnS tng hp thy nhit
200 oC trong 7h, 4 gi v 4 gi c cht hot ng b mt acrylamide

C th thy trong hnh 1, gin nhiu x tia X c c trng bi 3 nh nhiu


x c cng yu v rng bn ph ln. V tr cc nh ny l hon ton tng
ng vi nhiu x trn 3 mt (111), (220) v (311) ca ZnS c cu trc lp phng
gi km. Kt qu ny khng nh bt nhn c t quy trnh tng hp ca chng
ti l ZnS. Cng yu v rng bn ph ln ca cc nh nhiu x cho thy
cc tinh th nhn c c kch thc nh v kt tinh thp. Da vo gin
nhiu x tia X v cng thc Debye-Sherrer, chng ti tnh c kch thc tinh th
ca nano ZnS ca mu 1, 2 v 3 c biu din bng 1. Da vo bng 1, chng
ti thy kch thc tinh th ca nano ZnS ca mu 1 v 2 l thay i khng nhiu.
i vi mu 3, kch thc tinh th ca nano ZnS l ~3 nm, nh hn so vi hai
mu trn.
Bng 1: Kch thc trung bnh ca ht nano tinh th ZnS c tng hp thy nhit
200 oC trong 4 gi, 7 gi v 4 gi c cht hot ng b mt acrylamide

Mu
Thi gian thy nhit
Kch thc tinh th

1
4 gi
~9 nm

2
7 gi
~12 nm

3
4 gi (a)
~3 nm

nh FESEM ca mu 1 v 2 c biu din hnh 2. Hnh 2a l nh FESEM mu


1, cho thy nh ca mt ht vi cu c ng knh khong 1m, b mt ca ht vi
cu ny nhm, khng c nhn. Hnh 2b l nh FESEM ht vi cu c phng
to ln hai ln, cho thy cc ht nano b mt ca ht vi cu c kch thc khong
15 nm, ln hn kch thc c tnh ton da trn gin nhiu x tia X.
a
b
c
d

Hnh 2: nh FESEM ca ht nano tinh th ZnS c tng hp thy nhit


nhit 200 oC trong 4 gi v 7h

Tp ch Khoa hc 2011:19a 1-6

Trng i hc Cn Th

iu ny chng t cc ht tinh th nano ZnS to thnh cc ht vi cu ZnS. Hnh 2c


l nh FESEM mu 2, cho thy ngoi cc ht vi cu ZnS c ng knh khong 15 m, cn c ln cc ht nano c kch thc trung bnh khong 20 nm c biu
din hnh 2d. Nh vy, khi tng hp thy nhit mu 2 (200 oC, 7 gi), c thi
gian ln hn mu 1 (200 oC, 4 gi), th kch thc trung bnh ca cc ht nano tinh
th ZnS ln hn v kch thc khong 5 nm, iu chng t cc ht b kt m
khi thi gian tng hp thy nhit lu hn 4 gi.
nh FESEM ca mu 3 c biu din hnh 3. Hnh 3a cho thy nh cc ht
nano ZnS c dng hnh cu xp, ng knh ca cc ht nano hnh cu xp c kch
thc khong 130-230 nm. Nguyn nhn to ra ht nano hnh cu xp, c th l do
cc bt kh SO2 to ra trong qu trnh phn ng, bay ln lm cho cc ht nano hnh
cu c nhng l nh to nn hnh cu xp. Hnh 3b cho thy cc ht nano ZnS c
kch thc khong 10 nm cu thnh cc ht nano hnh cu xp, khi tng hp thy
nhit mu 3 do c cht xc tc b mt acrylamide thm vo trong mu, ngn khng
cho ht kt t ln ln c.
a

Hnh 3: nh FESEM ca ht nano tinh th ZnS c tng hp thy nhit nhit


200 oC trong 4 gi c cht hot ng b mt acrylamide

xc nh kch thc v hnh thi hc ca ht chnh xc hn, chng ti chp nh


TEM ca mu. Hnh 4 l nh TEM ca cc ht nano c thy nhit 200 oC
khng c cht acrylamide, cc ht ny c kch thc ~10 nm v kt m li vi
nhau. Kch thc ht ny kh ph hp vi kch thc tnh bng gin tia X.

Hnh 4: nh TEM ca ht nano tinh th ZnS c tng hp thy nhit nhit 200 oC
trong 4 gi, khng c acrylamide
4

Tp ch Khoa hc 2011:19a 1-6

Trng i hc Cn Th

Hnh 5 l nh TEM ca ht nano tinh th ZnS c tng hp thy nhit nhit


200oC trong 4 gi, c cht hot ng b mt acrylamide.

b
80 nm

60 nm

30 nm

Hnh 5: nh TEM ca ht nano tinh th ZnS c tng hp thy nhit nhit 200 oC 4 gi, c cht hot ng b mt acrylamide

Da vo hnh 5a, cho thy cc ht nano ny c kch thc kh nh ~2-3 nm, do


cht hot ng b mt bm vo b mt ca cc ht nano khng cho cc ht kt
t li vi nhau. Hnh 5b, cho thy cc ht nano cu thnh cc nano hnh cu xp
ZnS, c kch thc trung bnh ~30-80 nm. Kch thc ca cc ht nano Zns ny
tng i ph hp vi kch thc tnh bng gin nhiu x tia X v nh FESEM.
3.2 Tnh cht hunh quang
Hnh 6, l ph kch thch hunh quang ca ht nano v ht nano hnh cu xp ZnS
c tng hp thy nhit 200 oC trong 4 gi v 7 gi khng c cht acrylamide
v 4 gi c cht acrylamide. Vng ph PLE rng t 250-350 nm, hai nh chnh
nhn c bao gm hai vng ph c trng vi cc i tng ng ~280 v ~320
nm, so vi ph kch thch hunh quang ca ZnS khi 344 nm [13], c s dch
chuyn v pha bc sng ngn, c nng lng cao (blue shift) rt mnh ~64 nm
v 24 nm tng ng. Hin tng dch chuyn ny lin quan n hin hiu ng
giam gi lng t mnh, khi kch thc ht gim xung 2-3 nm. T hnh 6, ph
hunh quang ca cc mu ZnS khng c v c cht hot ng b acrylamide c
tng hp thy nhit, chng ti quan st thy vng pht x rng ~400-500 nm, c
nh hunh quang cc i 436 nm. nh pht x ny thng l do cc sai hng
v trng thi b mt ca nano ZnS gy nn.

Hnh 6: Ph PLE v PL ca nano tinh th ZnS c tng hp thy nhit, vi em: 440 nm
v ex: 280 nm
5

Tp ch Khoa hc 2011:19a 1-6

Trng i hc Cn Th

Theo cc cng b gn y, nh hunh quang mu xanh dng (blue) thng c


quan st thy cc mu nano tinh th ZnS vi di ph khong 430-464 nm [6,14].
y c xem nh l nh pht x lin quan n sai hng ca ZnS. Mt s cng
trnh gii thch nguyn nhn ca pht x xanh dng ca ZnS l do cc nt khuyt
S [15].
4 KT LUN
Trong bi bo ny, chng ti trnh by qui trnh thy nhit ch to cc ht
nano v vi cu ZnS 200 oC trong 4 gi v 7 gi. ng thi trnh by k thut ch
to ht nano hnh cu xp ZnS 200 oC trong 4 gi khi thm vo cht hot ng
b mt acrylamide, nano hnh cu xp ZnS c hnh thnh khi c bong bng kh
SO2 trong sut qu trnh phn ng. Tnh cht quang ca nano hnh cu xp ZnS
c nghin cu bng ph PLE v PL. nh ph kch thch hunh quang dch
chuyn v pha bc sng ngn (blue shift) rt mnh ~64 v 24 nm so vi nh ca
ZnS khi. Phng php ny ang c p dng ch to cc ht nano hnh cu
xp v c khc.
TI LIU THAM KHO
[1] M. Bredol, J. Merikhi, J. Mater. Sci. 33 471 (1998).
[2] Poulomi Roy, Jyoti R. Ota, Suneel Kumar Srivastava, Thin Solid Films 515 19121917
(2006).
[3] Changhao Liang, Yoshiki Shimizu, Takeshi Sasaki, Hiroyuki Umehara, and Naoto
Koshizaki, J. Phys. Chem. B 108, 9728-9733. (2004).
[4] Ming Lin, Tripathy Sudhiranjan, Chris Boothroyd, Kian Ping Loh, Chemical Physics
Letters 400 175178 (2004).
[5] Qihua Xiong, G. Chen, J. D. Acord, X. Liu, J. J. Zengel, H. R. Gutierrez, J. M. Redwing,
L. C. Lew Yan Voon, B. Lassen, and P. C. Eklund, Nano Lett, Vol. 4, No. 9, (2004).
[6] G.H. Yue, P.X. Yan, D. Yan, X.Y. Fan, M.X. Wang, D.M. Qu, J.Z. Liu, Appl. Phys. A 84,
409-412 (2006).
[7] Subhajit Biswas, Tandra Ghoshal, Soumitra Kar, Supriya Chakrabarti, and Subhadra
Chaudhuri, Crystal Growth & Design, Vol. 8, No. 7, (2008).
[8] Xiaodong Li, Xinnan Wang, Qihua Xiong, and Peter C. Eklund, Nano Lett., Vol. 5, No.
10, (2005)
[9] R.T. Lv, C.B. Cao, Y.J. Guo, H.S. Zhu, J. Mater. Sci. 39 1575 (2004).
[10] Changlong Jiang, Wangqun Zhang, Guifu Zou, Weicao Yu, Yitai Qian, Materials
Chemistry and Physics 103 24-27 (2007).
[11] Zhengshui Hu, Lanying Li, Xiaodong Zhou, Xun Fu, Guohua Gu, Journal of Colloid and
Interface Science 294 328333 (2006).
[12] Hua-Feng Shao, Xue-Feng Qian, Zi-Kang Zhu, Journal of Solid State Chemistry 178
35223528 (2005).
[13] S. Yanagida, M. Yoshiya, T. Shiragami, C. Pac, H. Mori and H. Fujita, J. Phys. Chem 94
3104-3111 (1990).
[14] Ping Yang, Mengkai Lu, Dong Xu, Duolong Yuan, Guangjun Zhou, Journal of
Luminescence, 93 101-105 (2001).
[15] Harish Chander, Materials Science and Engineering R 49 113155 (2005).

You might also like