INFOTEH-JAHORINA Vol. 11, March 2012.

Neki aspekti upotrebe informacionih tehnologija u

prevoenju sa engleskog jezika i na engleski jezik
Darko Kovaevi
Elektrotehniki fakultet
Univerzitet u Istonom Sarajevu
Istono Sarajevo, Bosna i Hercegovina
dax1978@gmail.com
Sadraj Informacione tehnologije dananjice nude veliki broj
mogunosti i alata kojima se proces prevoenja tekstova sa
engleskog jezika i na engleski jezik moe u znatnoj mjeri
unaprijediti i olakati. Neke od tih mogunosti su vezane za
internet, dok druge dolaze u vidu manje ili vie specijalizovanog
softvera. Nakon uvoda, u kome e biti rijei o specifinostima
samog procesa prevoenja i optim olakicama koje upotreba
raunara donosi u tom procesu, bie, nakon to se prethodno
izvri njihova klasifikacija, pomenute i opisane najaznaajnije
grupe i tipovi alata koji mogu biti od koristi u prevoenju, te
konkretne mogunosti njihove upotrebe. Na kraju rada bie
izvedeni odreeni zakljuci.

takva ogromna prisutnost jezika i mogunost izbora koju ona

prua, zajedno sa stalno rastuim jezikim korpusom, esto
uslonjavaju proces prevoenja bogatstvom opcija i oteavaju
pronalaenje adekvatnih i tanih prevodnih ekvivalenata na
ciljnom (srpskom) jeziku. Na pomenuto se, neminovno, mora
nadovezati i injenica da u naem jeziku postoji srazmjerno
veliki broj rijei koje su usvojene iz engleskog jezika
(prvenstveno na podruju tehnike i informacionih tehnologija) i
koje su, kao takve, u razliitom stepenu (ne)prilagoene
jezikom sistemu i pravilima srpskog jezika, to dovodi do
jezike pojave koju lingvista Tvrtko Pri naziva anglosrpski
jezik.

Kljune rijei - prevoenje, alati, internet, softver, informacione

tehnologije

Budui da se prevoenje moe realizovati i pisanom i u

usmenom obliku, u okviru ovog rada bie rijei samo o
pisanom prevoenju, te e se u daljem tekstu pojam prevoenje
odnositi iskljuivo na njega.

I.

UVOD O PREVOENJU

U dananjoj teoretskoj literaturi koja se bavi prevoenjem,

postoji veliki broj definicija koje odraavaju razliita shvatanja
i poglede na ovu sloenu djelatnost ljudskog uma. Nastojei da
prevazie razlike koje postoje u shvatanjima o tome ta su
prevoenje i prevod, lingvista Boris Hlebec daje sljedeu
definiciju: Prevoenje je proces stvaranja prevoda i sastoji se
od prestvaranja i modifikacije. Prevodno prestvaranje je
kodiranje kojim se omoguava da se intencije izraene u
jednom kodu (izvornika) ponovo realizuju u poruci izraenoj u
drugom kodu (teksta cilja). Prevodna modifikacija je proces ili
stanje u kome se menjaju intencije izvornika, a koji se
pridruuje prestvaranju u okviru istog teksta [1]. Pri tome,
intencije ine znaenje koje se pripisuje odreenom tekstu,
nezavisno od stvarnih namera, oseenja i elja poiljaoca. To je
onaj deo sadraja koji se prenosi jezikom ili nekim drugim
kodom zahvaljujui (...) asocijacijama pojma (oznaenog) i
akustike slike (oznake), pomou kontekstualizacije, kao i
zahvaljujui prateem vanjezikom (vankodovnom) znanju
kojim raspolau primaoci [1].
Budui da je engleski jezik u dananjem svijetu i vremenu
neosporno uspio da se nametne kao dominirajui svjetski
komunikacijski standard, odnosno jezik za koji se, praktino,
smatra da ga ljudi poznaju i razumiju u svakoj dravi na
zemaljskoj kugli, te je, kao takav, pristupaniji, dostupniji i
direktnije prisutan od drugih svjetskih jezika, prevoenje sa na
engleski jezik i sa engleskog jezika moe se, s jedne strane,
zahvaljujui pomenutoj prisutnosti jezika u svakodnevnom
ivotnom okruenju, smatrati lakim i izvodljivim nego kada
su u pitanju drugi strani jezici, dok, s druge strane, upravo

II.

TRADICIONALNI ALATI ZA PREVOENJE

Najznaajniji, najneophodniji i najosnovniji prevodilaki

alat jesu, svakako, rjenici. Postoji vie vrsta i tipova rjenika,
prema razliitim kriterijumima: jednojezini (gdje se rije iz
jednog jezika predstavlja opisno ili sinonimom na istom tom
jeziku) , dvojezini (gdje se rije iz jednog jezika predstavlja
prevodnim ekvivalentom na drugom jeziku), jednosmjerni
(gdje se prevod odvija samo u jednom smjeru, sa jednog jezika
na drugi), dvosmjerni (gdje se prevod odvija u oba smjera,
obino u dva dijela knjige), struni (terminoloki koji sadre
termine karakteristine i bitne za jednu ili vie srodnih oblasti
nauke, tehnologije, kulture i sl.) i drugi. U svakom vidu
prevoenja, rjenici su od neprocjenjive vanosti jer svojom
relevantnou pruaju prevodiocu zalee i opravdanje za
upotrebu odreenog termina na odreenom mjestu i u
odreenom kontekstu. Pri tome se, naravno, mora imati na umu
da svi rjenici nisu jednakog kvaliteta i jednake relevantnosti,
kako po fondu rijei koji sadre, tako i po relevantnosti i
tanosti prevodnih ekvivalenata koje nude. U konkretnom
sluaju prevoenja sa engleskog jezika na srpski i obrnuto,
danas se na tritu, u knjiarama i antikvarnicama, moe
pronai ogroman broj (jednosmjernih i dvosmjernih) rjenika
raznih tipova, obima i kvaliteta (pri emu, svakako, od gotovo
podjednake koristi mogu biti i rjenici vezani za srpskohrvatski
ili hrvatski jezik), ali se srazmjerno rijetko se pojavljuju
kompleksni i sveobuhvatni enciklopedijski rjenici sastavljeni
od strane lingvistikih eksperata ija je kompetentnost neupitna
i koji, kao takvi, mogu predstavljati stabilnu osnovu za

- 863 -

prevoenje. S druge strane, situacija je znatno bolja sa strunim

terminolokim rjenicima.
Drugi prevodilaki alat od izuzetnog znaaja jesu
gramatiki udbenici i prirunici, kako za engleski jezik, tako i
za srpski, kao i struna literatura koja se bavi specifinostima
jezika koji se koristi u pojedinim oblastima nauke, tehnologije i
kulture). Ovakve knjige su jako potrebne za rjeavanje
nedoumica i pronalaenje pravilnih rjeenja u sluaju
gramatiki problematinih ili diskutabilnih struktura, bilo u
izvorniku, bilo u tekstu prevoda na ciljnom jeziku).
Meutim, iako su nesumnjivo neophodni kao osnova
svakog prevodilakog rada, navedeni alati su u znatnoj mjeri
ogranieni i ograniavajui, budui da dinamika pripremanja,
sastavljanja, tampanja i izdavanja rjenika i udbenika
gramatike ni u kom sluaju ne moe da prati dinamiku kojom
se jezik razvija i adekvatnim prevodnim ekvivalentima
pokrije nove rijei i jezike konstrukcije koje se javljaju u
tom razvoju. Stoga je, u dananjem vremenu, kako bi se
postizao kvalitetan i taan prevod, neophodno posegnuti za
alatima i pogodnostima koje nude i omoguavaju savremene
informacione tehnologije, kako putem dinamikog i konstantno
auriranog medija kakav je internet, tako i kroz odgovarajue
namjenske softverske alate za prevoenje. Pored neosporne i
stalne auriranosti, ovi alati omoguavaju i mnogo bru
pretragu, a samim tim i mnogo bre prevoenje.
III.

INTERNET ALATI ZA PREVOENJE

Govorei o internet alatima ze prevoenje, moraju se se

uzeti u obzir dva osnovna tipa alata: opti, gdje spadaju internet
pretraivai, prevodilaki forumi, prevodi stranica slubi i
institucija na engleski jezik, i posebni ili namjenski, gdje se
svrstavaju online prevodioci teksta i online rjenici.
Internet pretraivai, kao to su Google, Yahoo i Bing su
prevodilaki alat za kojim se posee onda kada ni jedan od
raspoloivih namjenskih alata za prevoenje (u formi knjige,
softvera ili na internetu) nije u mogunosti da ponudi
adekvatan prevodni ekvivalent. Nepisano pravilo prevoenja
teksta sa jednog jezika na drugi jeste to da se odreena rije ili
jezika konstrukcija upotrebljena u ciljnom jeziku kao prevod
odreene rijei ili jezike konstrukcije iz izvornika moe
smatrati ispravnom i upotrebljivom ukoliko se u takvom ili
neznatno izmjenjenom obliku javlja u jednom ili vie
prethodno objavljenih tekstova na ciljnom jeziku. Zahvaljujui
nemjerljivom broju tekstova iz svih oblasti koji postoje na
internetu, naroito na engleskom jeziku, prevodilac je, kada
nema drugog izbora, u situaciji kako da testira da li se rije,
konstrukcija ili kovanica koju je sainio pojavljuje u praksi,
tako i da, u zavisnosti od informacija dobijenih od pretraivaa,
modifikuje navedeno u jeziki prihvatljiv oblik koji je u
konkretnom jeziku, u nekom ranijem tekstu iz oblasti iz koje se
prevodi, ve naao svoju upotrebu. Sve ovo je naroito
znaajno prilikom prevoenja strune terminologije iz neke
oblasti, budui da tu obino ve postoje ustaljene rijei, termini
i konstrukcije koje ne moraju neminovno odgovarati onome to
nude rjenici.
Na slian nain funkcioniu i prevodilaki forumi, meu
kojima je, svakako, najpoznatiji i najkorisniji forum ProZ
(www.proz.com) koji predstavlja online prevodilaku

zajednicu za ogroman broj svjetskih jezika. Forum funkcionie

sasvim jednostavno: nakon registracije, lan ima pravo
postavljati pitanja u vezi sa prevodom odreenih termina, a
drugi lanovi na to odgovaraju na osnovu svojih iskustava,
koristei najee, u skladu sa navedenim nepisanim pravilom
iz prethodnog pasusa, ranije objavljene svoje ili tue prevode
ili originalne dokumente u kojima se prevodi navedenih
termina javljaju. Drugi lanovi imaju pravo da ocjenjuju
odgovore na osnovu kvaliteta i toga koliko su im pomogli,
ime se lanovima koji su odgovorili podie ili sputa rejting i
kredibilitet. Dodatna pogodnost ovog foruma je i u tome to
internet pretraivai indeksiraju njegove stranice, tako da se,
ukoliko se prevod ili diskusija oko odreenog termina javljaju
na nekoj od stranica foruma, do istih moe direktno doi
ukucavanjem odgovarajuih kljunih rijei u pretraiva (pri
emu se kompletna stranica moe vidjeti tek nakon registracije
na forumu). I na nebrojenim drugim forumima na internetu
postoje prevodilaki podforumi iz kojih se, takoe, mogu dobiti
korisne informacije, do kojih se, uglavnom, moe doi preko
pretraivaa.
Konano, trei bitan alat iz kategorije optih alata jesu
prevodi stranica slubi i institucija (dravnih organa,
ministarstava, fakulteta, univerziteta, pravnih slubi i sl.) na
engleski jezik. Ovakvi prevodi su od izuzetnog znaaja kada se
sa srpskog jezika na engleski prevode dokumenti u kojima se
zahtjeva tana i dosljedna upotreba odreene terminologije
(koja bi se, inae, ukoliko bi se radilo iskljuivo uz pomo
rjenika, mogla prevoditi na vie razliitih naina) budui da
time to su ve objavljeni i postoje na internetu (to znai da ih
je neko pripremio, uradio verifikovao i odobrio), daju
prevodiocu osnovu da ih upotrijebi kao najbolja mogua
rjeenja.
to se tie posebnih ili namjenskih alata za prevoenje, tu
na prvom mjestu treba spomenuti online prevodioce teksta,
meu kojima je, svakako najpoznatiji, najkorisniji i
najrasprostranjeniji Google Translate (translate.google.com),
iji engine koriste i brojni drugi sajtovi za online prevoenje
teksta
(www.prevodjenjeteksta.com,
www.index.hr/info/prijevod/ i drugi). Google Translate nudi
opcije prevoenja sa srpskog jezika na engleski i obrnuto (kao i
jednako korisne opcije prevoenja sa hrvatskog jezika na srpski
i obrnuto) kako na nivou pojedinanih rijei, tako i na nivou
sintagmi, reenica i itavih pasusa teksta. Pri tome su rezultati
promjenjivog kvaliteta, to je, uglavnom, najprostije reeno, u
obrnutoj proporciji sa brojem rijei (odnosno veliinom teksta)
koji se prevodi. Drugim rijeima,ukoliko se alat koristi kao
rjenik, na nivou pojedinanih rijei prevod, uglavnom,
funkcionie dobro, sa pristojnim izborom smislenih i
upotrebljivih prevodnih ekvivalenata na ciljnom jeziku. U
kombinacijama od dvije do pet rijei, rezultati zavise od vrste
rijei i naina njihovog kombinovanja, pri emu su neki
izuzezno upotrebljivi i korisni (budui da su za poznate i
karakteristine izraze kao to su nazivi ministarstava, zakona i
javnih institucija u bazi podataka koju Google Translate koristi
i koja se stalno aurira, ve, kao sintagma, uneseni
odgovarajui prevodni ekvivalenti) dok su drugi rezultati loeg
kvaliteta i esto besmisleni, budui da su nastali prostim
spajanjem po principu rije po rije, mada i tu ovaj alat daje
prilinu slobodu u kombinovanju rasoploivih prevodnih

- 864 -

ekvivalenata. Meutim, na nivou prevoenja reenica,

pogotovo sloenijih, kao i prilikom pokuaja prevoenja
itavih pasusa tekst, situacija je znatno loija i u takvim
situacijama se ovaj alat moe smatrati gotovo neupotrebljivim
za bilo kakvo ozbiljnije prevoenje. Naime, u konkretnom
sluaju uzajamnog odnosa dva jezika kakvi su engleski i srpski,
postoji znatan broj bitnih praktinih razlika koje
onemoguavaju da se bukvalnim prevoenjem rije po rije
(koje program, prilikom prevoenja duih tekstova, uglavnom
primjenjuje) i spajanjem istih dobije iole smisaona cjelina.
Neke od tih razlika su:
- drugaiji sistem glagolskih vremena koji onemoguava
preslikavanje jedan na jedan iz izvornika u ciljni jezik;
- lan kao kategorija rijei postoji u engleskom jeziku, dok
ga u srpskom nema;
- nije mogue izvesti uvijek primjenjivo preklapanje
znaenja prijedloga iz jednog jezika u drugi;
- u odnosu na srpski jezik, engleski jezik ima mnogo
stroiji niz pravila kojim se ureuje red rijei u reenici, tako
da prevoenje sa srpskog jezika na engleski svake reenice
koja se po svom redoslijedu rijei ne uklapa u ta pravila
neminovno vodi u konfuzan i netaan prevod;
- u engleskom jeziku padeni oblici imenica se ne sprovode
pomou dodavanja nastavaka na imenice, ve pomou
prijedloga;
- srpski jezik ima samo jednu povratnu zamjenicu, dok se
uengleskom ona razlikuje za svako lice;
Slika 1. - engleski jezik obiluje fraznim glagolima (glagol + prijedlog) i
raznim drugim vidovima fraza u kojima se znaenje grupe rijei bitno
razlikuje od znaenja pojedinanih rijei unutar nje itd.

Zbog svega navedenog, prevoenju preko Google

Translate-a i slinih alata za online prevoenje teksta treba
pristupiti s oprezom, prevoditi maksimalno po nekoliko rijei
odjednom (bilo kao dio reenice, bilo kao sintagmu sa
znaenjem) te, ukoliko je mogue, prilikom iole sloenijih i
zahtjevnijih prevoda, provjeriti ponuena rjeenja na jo nekom
mjestu.

Slika 2.

Google Translate

to se tie online rijenika, njihova upotreba je uglavnom

sasvim jednostavna, a kvalitet i ponuenih prevoda zavisi od
kvaliteta i auriranosti baze podataka koju ovi rjenici koriste.
Jedan od najpoznatijih i najboljih dvosmjernih srpskoengleskih (englesko-srpskih) rjenika koji postoji na internetu
jeste sigurno Metak (www.metak.com), koji odlikuju
jednostavan interfejs, brzina korienja, velika baza rijei i
kvalitetni prevodni ekvivalenti. Slian princip upotrebe imaju i
drugi online rijenici, kako za srpski, tako i za hrvatski jezik,
kao
to
su
SlavicNet
(http://slavicnet.com/home/dictionaries.html), www.recnik.com
i Krstarica (recnik.krstarica.com), koja je, ujedno, i online
prevodilac teksta, srodan Google Translate-u.

Online rjenik koji, svakako, treba izdvojiti kao poseban i

koristan jeste hrvatski EUdict (www.eudict.com). EUdict je
projekat koji je u okviru jednog sajta objedinio baze podataka
sa rijeima iz vie svjetskih jezika (uglavnom, ali ne iskljuivo,
onih koji se govore u okviru Evropske unije) i na taj nain
dobio veliki broj dvojezinih i dvosmjernih rjenika, meu
kojima je i izuzetno dobar hrvatsko-engleski (englesko-hrvatski
rjenik) u okviru koga se, pored prevoda rijei, mogu pronai i
brojne sintagme, prevodi raznih naziva kao i irok spektar
strunih termina iz raznih oblasti.
IV.

SOFTVERSKI ALATI ZA PREVOENJE

Softverski alati za prevoenje mogu se, slino namjenskim

internet alatima za prevoenje, grupisati u dvije kategorije:
elektronski rjenici i prevodioci teksta (koji, obino, sadre i
integrisane rjenike).
Kao i pisani rjenici, elektronski rjenici postoje kao
jednojezini i dvojezini (koji su, u tom sluaju, po pravilu
dvosmjerni). Jednojezini rjenici su obino enciklopedijskog
karaktera, tako da, osim definicije odreenog termina, primjera
njegovog korienja i sinonima (ukoliko postoje) esto daju i
istorijski pregled razvoja tog termina. U konkretnom sluaju
engleskog jezika, postoji zaista ogroman broj rjenika
objavljenih od strane raznih izdavaa (Oxford, Cambridge,
Longman) koji se razlikuju po obimu i svrsi (za
studente/uenike,
napredni,
enciklopedijski,
slikovni,
struni).Moe se rei da svaki iole ozbiljniji jednojezini
rjenik koji se u dananje vrijeme objavi u svijetu ima i svoju
softversku ili bar elektronsku varijantu (u formi .pdf
dokumenta).
Meutim, za kokretno prevoenje sa engleskog jezika na
srpski,mnogo su znaajniji dvojezini rjenici u elektronskom
formatu. Na alost prevodilaca, veliki rjenici sastavljeni u
vrijeme zajednikog, srpskohrvatskog jezika, koji i danas
predstavljaju neprocjenjiv prevodilaki resurs, kao to su
Filipovi, Bujas, Drvodeli i Simi1 i dalje nisu digitalizovani
u formi softvera, tako da je jedini veliki srpskohrvatskoengleski (englesko-srpskohrvatski) rjenik koji je realizovan u
ovoj formi rjenik Morton Benson (pc.pcpress.co.rs/benson/),
koji se po svom kvalitetu ne moe mjeriti sa prethodno
navedenim. Rjenik dolazi na dva CD-a i sadri oko 60000
termina sa prevodima i konkretnim situacijama u kojima se
termini javljaju uz mogunost da se uje i izgovor.
Ipak, danas je mogue nai relativno velik broj softverskih
rjeenja koja u sebi, izmeu ostalih jezika (gdje se engleski,
slobodno se moe rei, podrazumijeva), sadre i srpski i/ili
hrvatski rjenik ili vie jednosmjernih baza podataka (En-Sr/Hr
ili obrnuto). Jedno od takvih rjeenja jeste, svakako Babylon
(www.babylon.com).
Bablyon je viejezini rjenik sa izuzetno brzim sistemom
obrade podataka, integrisanim prevodiocem teksta (za koji je
potrebna internet konekcija) i podrkom veoma razvijene
online zajednice koja za njega kreira i aurira razne
jednosmjerne rjenike za veliki broj svjetskih jezika (izmeu

- 865 -

1
U prevodilakoj komunikaciji uobiajena je praksa da se rjenici
nazivaju prezimenom njihovih sastavljaa ili autora, odnosno, ukoliko
ih ima vie, prvog od njih.

ostalog, i Sr-En, En-Sr, Hr-En i En-Hr), pri emu se, iz samog

interfejsa programa, najvei broj rjenika moe jednostavno i
besplatno preuzeti sa sajta.

S druge strane, Cute Translator (www.authorsoft.com/cutetranslator.html) nudi iznenaujue dobro prevoenje sa

srpskog/hrvatskog jezika na engleski, ak i u sluaju veih
odlomaka teksta (naalost, obrnuti prevod ne funkcionie tako
dobro, naroito u sluaju srpskog jezika). Program ima
jednostavan interfejs kojim dominiraju dva prozora, za unos
teksta i prevod i prilikom prevoenja se spaja na online bazu
podataka, tako da zahtjeva stalnu konekciju na internet. i u
njemu, je kao i u programu Neurotran, mogue izvriti
softversku analizu tipa teksta (izmeu ponuenih tipova) koja
e prilagoditi prevod rezultatima analize.

Slika 4.

V.

Slika 3.

Babylon

Zanimljivo je pomenuti i nekoliko, po obimu i interfejsu

manjih, jednostavnijih besplatnih rjenika, kao to su:
- YU renik (www.kefaja.com/download/utility/yu-recnik),
englesko-srpski (srpsko-engleski) rjenik koji sadri oko 70000
rijei uz mogunost da se u bazu podataka dodaju nove rijei ili
da se briu postojee;
- DI renik (www.antivari.com), koji je takoe dvosmjerni
rjenik sa bazom od oko 70000 rijei koju je, takoe, mogue
dupunjavati i koji, uprkos jednostavnom interfejsu, nudi niz
naprednih opcija i
- Renik V2.0 (solair.eunet.rs/~ilicv/recnik.html), sa
izuzetno preglednim interfejsom, brzim odzivom, solidnom
bazom rijei i jednostavnim podeavanjima.
Takoe, za prevodioce koji se bave prevodom tehnikih
dokumenata svakako vrijedi spomenuti englesko-srpski (srpsko
engleski) Tehniki renik Duana Simia, sa oko 65000
terminolokih jedinica.
to se tie softverskih prevodilaca teksta, danas zaista
postoji zaista veliki broj ovakvih alata, ali relativno mali broj
njih omoguava prevoenje sa engleskog na srpski ili hrvatski
jezik ili obrnuto, budui da se, uglavnom, kreu u okvirima
veih svjetskih jezika. Meu onima koji to omoguavaju
vrijedi pomenuti dva alata: Neurotran i Cute Translator.
Neurotran
(www.tranexp.com/win/NeuroTra.htm)
je
program zas prevoenje sa karakteristikama, prednostima i
manama koje su u osnovi sline onima ve pomenutim kad je
bilo rijei o alatu Google Translate (a nastao je znatno prije
njega). Izmeu ostalog, program nudi i mogunost analiziranja
tipa teksta i odabira prevoda koji vie odgovara
identifikovanom tipu.

Cute Translator

ZAKLJUAK

Programska rjeenja pomenuta u ovom radu ni izbliza ne

iscrpljuju sve mogue varijante, ve predstavljaju samo one
aplikacije sa kojima se autor praktino susretao u svom
prevodilakom radu. Koji od alata e se upotrijebiti zavisi od
mogunosti, potreba, konkretne situacije i prethodno
raspoloivih tradicionalnih prevodilakih alata, koji i dalje
neosporno predstavljaju osnovnu uporinu taku za prevoenje.
Kao to se iz rada moe vidjeti, svaki od alata ima svoje
prednosti i mane, tako da se najbolji rezultati zasigurno mogu
postii njihovim kombinovanjem, u skladu sa zahtjevima
konkretne prevodilake situacije. Takoe, gdje god je to
mogue, u sluaju bilo kakvih nedoumica neophodno je
konsultovati vie alata, jer se jedino na taj nain mogu
obezbjediti kako kvalitetan i taan prevod, tako i reputacija i
kredibilitet onog koji prevodi.
[1]

B. Hlebec, Opta naela prevoenja, Beograd: Beogradska knjiga,

2009, str. 12 - 14.
ABSTRACT

Information technologies of today offer many opportunities

and tools by which the process of translating texts from and
into the English language can be significantly enhanced and
facilitated. Some of these opportunities are related to the
internet, while others come in the form of more or less
specialized software. After the introduction, which addresses
the specifics of the process of translation and general
facilitation that the use of computer brings in the process, the
paper deals with the most important groups and types of tools
that may be useful in translating, and the actual possibilities of
their use. At the end of the work certain conclusions are made.

- 866 -

SOME ASPECTS OF USING INFORMATION

TECHNOLOGIES IN TRANSLATING FROM THE
ENGLISH LANGUAGE AND INTO THE ENGLISH
LANGUAGE
Darko Kovaevi