enedilim.

com

Magtymguly

EDIGEN kitaphanajygy

Magtymguly

TURAN
Agabat, 1991

Magtymguly Gogular
Kitapa trkmen klassygy Magtymguly
Pyragyny gogulary girizildi.
edigen kitaphanajygy Agabat, Turan
neiraty, 1991.

TSSR-i halk azyjysy Gurbandurdy Gurbanshedowy redaksiasy bilen.

Redaktor-dzji: Tejen Nepesow.
Neir in jogapkrler: Kmek Kulyew, Anna
Sous.
Suratylar: Slgn, Myrat, Annaguly Hojagulyewler.

Bu kitapdaky maglumat "boly aly" esaslarda,

kepilliksiz getirilr. Bu i taarlananda hli
seresaplyk releri grlen hem bolsa, ne awtor(lar), ne Enedilim.com sahypasy bu idki
informasia sebpli ekilen gni a gytaklayn
itgi a zelel in hi bir adamy a guramany
nde jogapkrilik ekmer.

PDF-a geirildi: 23. Awgust 2013

Enedilim.com sahypasyny kitaphanasy.

MAZMUNY

Magtymguly . . . . . .
Trkmeni . . . . . . .
Oan didiler . . . .
Bolarya . . . . . . .
Uat eleir . . . . . .
Bu gn . . . . . . . . .
Smem seni . . . .
Aryldym . . . . . . .
Armanym galdy . . . .
lengin . . . . . . . .
Bady-sabany grsem .
Gkle . . . . . . . . .
Soudagy . . . . . . . .
Behem eder . . . . . .
Hasar dagyndadyr . .
Ata bolmaz . . . . . .
Ili gzlr . . . . . . . .
Gedi diip aglaryn . .
Di gitmek . . . . . . .
Gzel irgazy . . . .
Dke balady . . . . .
Dker bolduk aymyz
owdur han in . . .
ii

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

iii
1
3
4
5
6
8
11
13
15
17
19
21
22
23
24
25
27
29
31
33
35
36

enedilim.com

rmeli boldy . . . . .
Regan eledi . . . . .
Ary aglaa . . . . . . .
i-ardy bilinmez . .
alahlary bar . . . .
Dwletalyny . . . . .
Aly sizidir . . . . . . .
Fetdah . . . . . . . . .
Biwepalardan . . . . .
Gaa balady . . . . .
Yhsan kasy bilinmez .
leme belgilidir . . . .

iii

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

38
39
41
42
43
44
46
48
50
51
53
54

enedilim.com

MAGTYMGULY

(1733 1798)
Ol Grgen derasyny bounda, Kmmethowuzdan gndogarda Hajygowan obasynda DwletmemmetAzady aly ulamany magalasynda
dogular. Kp dogany biri bu oglan atasy Azadydan ylym we edep alar; arap, pars we gadymky
trk dilini wrenr. So Hywada, irgazy medresesinde okaar, Rabguzy, unus, Emre, Sagdy,
Rumy we Hafyz aly ussatlary zledirr. Pyragy lakamynda ygyrlar tejribe edr. Nedir
a, Ahmet a Drrany, Agamuhammet a Gajar aly hkmdarlary syasat we hereketlerinden maglumatly, "Diwany" juda mehur onu
mlim bolan 700 ygryndan 200 takmyny halk
adymy. Dera talanan "Diwanyndan" derek
ok. "Diwany" grme nusgalary Moskwada,
Wengriada, Leningrad-da, Dakentde, Bakuwda, has kpsi Agabatda saklanar. Magtymguly milli trkmen edebiatyny esaslandyryjy.
Her trkmen ony z edebi atasy saar, phimi
we eperiligi eletmez nusgasy diip tanaar.
Magtymguly hakda roman, drama, kino drediliv

enedilim.com

di, onu portreti ekildi. Agabady ba kesine

we Trkmen dwlet uniwersitetine Magtymgulyny ady berildi.
Magtymguly bizde sz sungatyny seresi hem
legi.
Tejen Nepesow

enedilim.com

Trkmeni
Jehun bilen Bahry-Hazar arasy,
l stnden ser eli trkmeni,
Gl-gunasy gara gzm garasy,
Gara dagdan iner sili trkmeni.
Hak sylamy bardyr onu saasy,
yrpynar lnde neri, maasy,
Rebe-re gl aar ayl alasy,
Gark bolmu rehana li trkmeni.
Al-ayl brenip ykar perisi,
Kkeip bark urar anbary ysy,
Beg, tre, aksakgal urdu eesi,
Kren tutar gzel ili trkmeni.
Ol merdi ogludyr, mertdir pederi,
Grogly garday, serhodyr seri,
Dagda, dzde kowsa, saatlar diri
Ala bilmez, olbars ogly trkmeni.
Kller, rekler bir bolup balar,
Tartsa ygyn, err topraklar-dalar,
Bir suprada taar kylynsa alar,
Gteriler ol ykbaly trkmeni.

enedilim.com

Kl howalanar, ata ykanda.

Daglar lagla dner, gya bakanda,
Bal getirer, joup dera akanda,
Bent tutdurmaz, gelse sili trkmeni.
Gapyl galmaz, dw gni har olmaz,
Gargya, nazara giriftar olmaz,
Bilbilden arylyp, solup, saralmaz,
Daym anbar saar gli trkmeni.
Tireler gardadyr, urug arydyr,
Ykballar ters gelmez haky nurudyr,
Mertler ata yksa, swe sarydyr,
ow stne rr oly trkmeni.
Serho bolup ykar, jiger daglanmaz,
Dalary syndyrar, oly baglanmaz.
Gzm gara dmez, kl eglenmez,
Magtymguly szlr tili trkmeni.

enedilim.com

Oan didiler
atyp erdim gamda, geldi erenler,
Turgul, ha, eriden, oan! didiler.
Gzm ayp grdm jmle-jahany,
ol durany ahymerdan didiler.
Erenler jem bolup, bazar etdiler,
Mynafyklar turup, hezer etdiler,
Aly babam bize nazar etdiler,
Bir kse me berip: I-gan! didiler.
Oanyp gaflatdan, adym gzmni,
Erenler payna srtdm zmni,
Okatdylar, hak szledim szmni,
Segsen m kelamy bean didiler.
Erenler jem bolup, mundan gdler,
Syrat kprsinden bir-bir gediler,
Ol howzy-Kwserden erap idiler,
Ien ahbazlarny Soltan didiler.
Magtymguly, szle bu irin tilde,
Umydym kp durur ol duran olda,
B wagt namazy oky her gnde,
Ahyret olday iman didiler.

enedilim.com

Bolarya
rse, arym, guwana men
Serwi kamat bolarya,
Glden pue araypdyr
Ajap raht bolarya.
Men bilbile elp azar,
Aldy irin janym nisar,
Zlehadan galan znnar
Bolsun hajat bolarya!
Grsem rou, ok armanym,
Sensiz hazan ursun janym,
Ykbalym, dinim-imanym
Kylam hormat bolarya.
Yky bilen men dat elp,
wrenip men, adat elp,
mr-ahyr perat elp,
etmez lahat bolarya.
Gren ayk geda bolar,
Il-gnnden jyda bolar,
Magtymguly, pida bolar
Din-keramat bolarya.

enedilim.com

Uat eleir
Meli hanym golun dilp,
Bizden ki uat eleir.
K daranyp, uz rilp,
Bizden ki uat eleir.
Ayk, gulak gogul sze,
Sya zlp araar ze,
Srme ekip gara gze,
Bizden ki uat eleir.
Geinipdir gyzyl-aly,
Bilmen nedir ar hyaly,
Gz edip omut, ahaly,
Bizden ki uat eleir.
Ykbal apmaz, re disem
okdur malym, bere disem,
A, rouygre! disem,
wrlip uat eleir.
Greli, Meli hanym
Istihanym, irin janym!
Pyragy dir, din-imanym
etdirmez, uat eleir.

enedilim.com

Bu gn
Dogdy asmany Zhresi,
yn ayga dwran bu gn.
Ayldy zemin llesi,
bu dn rehan bu gn.
Her saranda eda bilbil,
wn atar, wsip gl,
Ayk bolsa, muny at bil,
Maguk saa gurban bu gn.
Til senuber ekeristan,
lem-jahan gl-glstan,
Gonu ire biten bostan,
Go igitler bagban bu gn.
Glen ire girer bolsa,
Gl dessesin tirer bolsa,
Menden habar sorar bolsa,
Toty gftar zyban bu gn.
Daglar bayn mr basan,
Jlgesinde gller sen,
Her deminde namart gysan
Adyl ahdan perman bu gn.

enedilim.com

Dowamatdyr il merdine,
Awun bermez ir gurduna,
yn aygy ol derdine
Pyragydan derman bu gn.

enedilim.com

Smem seni
a habyp, hak resuly sen,
yn jandan somem seni.
Derwler gadyr gijesin
Sen dek smem seni.
Eleip ser-u serany,
Ket etsem klli Erany,
Misli Ybraym Sarany
Sen dek smem seni.
akup urt etdi Kengany,
Ogludyr Msr soltany,
Misli usup Zlehany
Sen dek smem seni.
alanyny tutdy ady,
Olardyr yky binady,
Mejnun Leli perizady
Sen dek smem seni.
Dildi daglary zirini,
Tapmaan biri-birini,
Ayk Perhat ol irini
Sen dek smem seni.

enedilim.com

Egdi meni dne maly,

Bolmady ykym kemaly.
Sepelmelek Mahjemaly
Sen dek smem seni.
Basdy muhubbet nyany,
Ket eledim ar kni,
emende Warka Glany
Sen dek smem seni.
Gitdi elden ygtyary,
Galmady sabr-u karary.
Ayk Nowruz, Gl-Ferhary
Sen dek smem seni.
Bu gn olukdylar Hyzra,
Durdular nyaza, nezre,
Bir-birini Wamyk, Uzra
Sen dek smem seni.
Gezdiler Rumu dzni,
Berdiler haky karzyny,
Aryzda Ganbar Arzyny
Sen dek smem seni.
Tutmady olar dnni,
Galmady ary-arany,
Misli ol Tahyr Zhrni
Sen dek smem seni.
9

enedilim.com

Bu dn goupdyr kimi,
Ho tutu b gnlk demi,
Ayk Garyp asenemi
Sen dek smem seni.
Magtymguly, dn pany,
tpdir Rstemler, kany?
A, Gn-u Zemin, asmany
Sen dek smem seni.

10

enedilim.com

Aryldym
Bilbilem, ahy-zar ekip,
Tze glzardan aryldym.
Gzden ganly aym dkp,
Ol swer ardan aryldym.
ara araar srmee,
Sypatyn slrem ana,
Lebi eker, agzy guna,
Zlpi garadan aryldym.
irin janda okdur takat,
Jebri any jana rahat,
Galary pitnei-apat,
emi hunhordan aryldym.
Aryldym guna-glmden,
Sya say snblimden,
Ho owazly bilbilimden
irin gftardan aryldym.
Dli klm arzymany,
Klli gzelleri hany,
Sekiz jenneti bostany,
Bakjaly bardan aryldym.

11

enedilim.com

Illeri bar dili-dili,

Sowuk suwly, ter leli,
Ili gkle, ady Meli,
Nzli dildardan aryldym.
Magtymguly, ayk mestan,
Bagladym anyna destan,
Menzilghi bag-u bostan,
Almaly nardan aryldym.

12

enedilim.com

Armanym galdy
Zbeda, naarym, dile!
Kalbymda armanym galdy;
Kuaymdan akdyrdym gan,
Zemine bak, ganym galdy.
Bilbilem, ekmiem zary,
Sowuldy yky bazary,
Uruldy hijran hanjary,
Aglap Meli hanym galdy.
ten gnlerim d bolup,
Gezdim ilimden ualyp.
Baky, jesedim bo galyp,
Lahat ire janym galdy.
Gnbe-gnden derdim artyp,
rmedim jahany ortup,
Zhmet ekip, azar tartyp,
Dzdgim destanym galdy.
Zalym pelek, gahba pelek!
oh janlary kyldy helk,
Lle, zemin, asman, melek!
Wah, mahy-tabanym galdy.

13

enedilim.com

Magtymguly, gara z,
Dilemezler zaryn sz.
Zbedm, alasa gz,
Harytsyz dkanym galdy.

14

enedilim.com

lengin
igit haly garrylyga
Salayn dise, lengin.
Kethudalyk endiesin
Kylayn dise, lengin.
Kethudalyk gzel oldur,
Gagy garrydar, gam ldir,
igitlik bir gyzyl gldr,
Solayn dise, lengin.
, il gerek, organ-dek,
Perzent bentdir, aal-duak,
ke werzigr boz eek
Bolayn dise, lengin.
Gezer sen onap, dalayp,
Galar sen gama bulayp,
Hasrata, derde ulayp
Galayn dise, lengin.
Jogun eder sen zden,
Arylar sen ho azydan.
Tkenmez derdi yzyndan
lein dise, lengin.

15

enedilim.com

tir igitlik zamanyn,

Getir garrylyk dumanyn,
Dnni agy, amanyn
Bilein dise, lengin.
igitlik bir gyzyl glen,
Garrylykda er rwen.
Gujak-gujak gara owan
olayn dise, lengin.
Magtymguly, gezip her ta,
Etmezdi jahanda perwa,
Pygamber snnetin berja
Kylayn dise, lengin.

16

enedilim.com

Bady-sabany grsem
Dehistany barynda
Bady-sabany grsem.
Bahaweddin Mirkulal,
Zei Babany grsem.
Nagleni ara tdir,
Ady leme padyr,
Iki jahan mtdir,
Arap zybany grsem.
Gelen geer at edip,
Eglenmez gzet edip,
Kl adar ket edip,
lem-jahany grsem.
Hyzyr kimin llerde,
Ylas kimin kllerde,
Kowus kimin daglarda
agy-amany grsem.
okarda Hindistany,
Arkada Trkstany,
wller ummany
Ol Rumystany grsem.

17

enedilim.com

Jan pany, jahan eda,

Mundan hi okdur peda,
edi dag, edi dera,
Dli dnni grsem.
Magtymguly ho bolsa,
Aksa didm, a bolsa,
Imanym olda bolsa,
Barsam, Kbni grsem.

18

enedilim.com

Gkle
le ykar bolsa, mezr
Keige, gulana gkle.
Tsip edip, swe etse,
Dner a arslana gkle.
Ilin, urdun byrakmaz,
Bela bakmaz, owuz okmaz,
Alladan emirdir, ykmaz
Bu szm alana, gkle.
Ylham etdi mwlam maa,
Nazar ddi senden aa,
ok bolar kast eden saa,
Gadyp dol Grgene, gkle!
Szi agzyma hak salar,
Bir nepes adylan bolar,
amanlyk elen geler
Nurbat dip, amana, gkle!
Hyru elp tursa mawir,
Permana geler Nyapur,
wrler bu dwran-dwr
hli musulmana, gkle.

19

enedilim.com

Haraba dner Horasan,

At aagna galar egsan,
Yrak gitse Mazenderan,
Gelerler permana, gkle.
Dini durar hak nury dek,
Gj artar Rum zory dek,
Aslyar sen a bri dek,
Mak edip medana, gkle!
Zor bir sypahy swee,
Dwleti kden daa.
Gyly urup gyzylbaa,
Dolar sen Erana, gkle!
Beik dergaha z srtp,
Islrin dwletin artyp,
Pyragy dir, goun tartyp,
Barar sen Tehrana, gkle!

20

enedilim.com

Soudagy
Janym bizin, Soudagy,
Dagdanlydyr bili seni.
Ganym grse garylaar,
omut, gkle ili seni.
lkde alany gursak,
At apdyryp, barak bersek,
Temetde orak orsak,
A dkmek hyaly seni.
Kesgi-kesgi bayr geer,
Gyzylbayr gwn aar,
Sowuk eme suwun ier
onda drli malyn seni.
Drli-dmen otu biter,
Her der bir ile eter,
Hatarlanyp kerwen ter,
Nabadadyr olu seni.
Magtymguly dr seende,
Bu dwran senden geende,
stden ili gende,
Niik geer haly seni.

21

enedilim.com

Behem eder
Kimany torpaga sese,
Torpakdan zer behem eder.
Her nrsni, ere sepse,
Sepdigi er behem eder.
agy-aman bolmaz mlim,
Her kim z bilenne alym,
Munda nobat srse zalym,
yl-yldan er behem eder.
agy igit ol itirmez,
Jht kysmatdan kp getirmez,
M gagy bir i bitirmez,
Twekgel ner behem eder.
Berimi bolsa her kanda,
Gren saa bolar bende,
Bethn duman anynda,
agylyk ar behem eder.
Magtymguly slr szde,
Garat tde, haa gzde,
yl-yldan bu urdumyzda
Zulm artyp, zor behem eder.

22

enedilim.com

Hasar dagyndadyr
Hasar dagy beik bolar,
sti doly keik bolar,
Mergenlere seik bolar,
Barsa, Hasar dagyndadyr.
Kuh erer eri soltany,
Gwsnde gurmu dkany,
z altmy pir mekany
Grse, Hasar dagyndadyr.
Mesgen tutar arwadarlar,
alysynda atar marlar,
Deresinde biter barlar,
Tirse, Hasar dagyndadyr.
Peleler yrpynyp ykan,
Boz marallar gya bakan,
Serkemerdir deri dken,
rse, Hasar dagyndadyr.
Magtymguly dir bu dagy,
akypdyr heseri dagy,
Yk edip sapaly agy
Srse, Hasar dagyndadyr.

23

enedilim.com

Ata bolmaz
Hary ii hardyr, dostlar,
M magtasa, ata bolmaz.
Bedasyla emel etse,
Bili, asylzada bolmaz.
Pany dnge ynanma,
Altyn-kme guwanma,
Giewlere kl berm,
Bir dogan zrata bolmaz.
Kp ollarny grse gz,
Her magnydan bilse oz,
Bir nadana adan sz
sp giden bada bolmaz.
Bay assyga etende,
Sabyr, karar bolmaz sende.
Gj-kuwwaty gidende,
Ogul-gyzy ata bolmaz.
Magtymguly, ajap aglar,
Kimse gler, kimse aglar,
Drli miwe beren baglar
Sowular, jennete bolmaz.

24

enedilim.com

Ili gzlr
Ilinden ara den
Ah urar, ili gzlr.
olundan ara den
Jht edip, oly gzlr.
Gkde pelek gerdandyr,
Halk erde sergezdandyr,
Ne bazygr jahandyr,
Gz aan maly gzlr.
Kimlerde altyn tdir,
Kimler sayl mtdir,
Kimler dpden galladyr,
Kim para, haly gzlr.
Kim nan tapmaz imge,
Kim er tapmaz gomaga,
Kim don tapmaz gemge,
Kim tirme aly gzlr.
Bu jahan bir putadyr,
Kim zinde, kim ktedir,
Her bende bir idedir,
Her kim bir haly gzlr.

25

enedilim.com

Heam uzyn, mr az,

ahar pasla badyr az,
Gkde ganat aan gaz
Gzleri kli gzlr.
Magtymguly, hu elp,
Gezgin did a elp,
Dli kl jo elp,
z m hyaly gzlr.

26

enedilim.com

Gedi diip aglaryn

E, aranlar, mrmden
Gedi diip aglaryn.
Gitdi aklym ornundan,
ady diip aglaryn.
Giden gelmez olundan,
Dnmez aman plinden,
Dianat halk elinden
Udy diip aglaryn.
Hzir bizi zamanda,
aman szler zybanda,
Zulum iler jahanda
Jody diip aglaryn.
Bu eamda betkrler
z til bile aldarlar.
Kany nie dildarlar,
Gedi diip aglaryn.
Nie sada de-dular
etan biligin balar,
z dnderip gardalar,
Gady diip aglaryn.

27

enedilim.com

Gr pelegi onun,
zer lemi bonun,
Ne jenanlar er gonun
Gudy diip aglaryn.
Magtymguly dir merde,
Dn bentdir, ten perde,
Bir baym sansyz derde
Dudy diip aglaryn.

28

enedilim.com

Di gitmek
Tagam lezzetin bilmez
Dahanydan di gitmek.
Ayrsyzy azdyrar
Gtin dwlet ba gitmek.
etan olun bek elr,
Gara zn ak elr,
z m gn ok elr,
Sher gzden a gitmek.
Peltesiz ag yraga
Yyk salmaz gyraga,
Ilin salar aaga,
Aak galyp, ba gitmek.
Nie pise zar bolup,
atsa eg bimar bolup,
Hodur aga ar bolup,
Bir amandan da gitmek.
Ulamaganlar gama,
kr etmezler bu deme,
Abyradyr adama
agy gelip, ho gitmek.

29

enedilim.com

aman dil ol itirer,

agy rahmet getirer,
re sangy artdyrar
Kyrkdan ayp, a gitmek.
Pyragy, dn ddr,
D grse, dbi hidir,
Jahanda aman idir
Gury gelip, bo gitmek.

30

enedilim.com

Gzel irgazy
Mekan elp, yl idim duzuy,
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!
trdim gyyy, nowruz-azyy,
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!
Hakdan bize buruk, baglydyr bilim,
Sende telim aldy, ayldy dilim,
Gelsin diip garar ol gerkez ilim,
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!
Seljerer men indi agy-garany,
Dost, rakyp, gardaym, haky, arany,
Okydym, gterdim kitap, Kurany,
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!
Aklym gysga erdi, ksm ganady,
Jiger talwas urdy, gwn onady.
..........................
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!
Jogun regimde mow urar, atmaz,
Ganar, gazaplanar, hi laa batmaz,
Ylym-tlim algan seni unutmaz,
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!

31

enedilim.com

Peman dolma, gelsek takat etmeen,

Pynhan zahyr kylmaz akyl gitmeen,
Bady-pa atlanyp, seran etmeen,
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!
Rige girsem-de, guwwas zer men,
Bihasret anayp, bigam gezer men,
Dahan ire asal-zyban ezer men,
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!
Kmil bolup, serenjamlyk kylyp men,
Mufygymdan, ol pederden galyp men,
Kbmden arylyp, jyda bolup men,
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!
Kutbda sa gzlp, kemana dudum,
Nesan gudy, umman, ganadym-jodum,
Ho gal, bu gn Jehun bahrydan adym,
Gider boldum, ho gal, gzel irgazy!
Magtymguly talap gwn hapasyn,
Sylady pirini, molla-sopusyn...
Daym unutmaz men tylla gapysyn,
Gider boldum, ho gal, gozel irgazy!

32

enedilim.com

Dke balady
Gomldi deralar, ykyldy daglar,
etimler gzayn dke balady.
Orramsydan bolan haramhor begler
urdy biranyndan yka balady.
Jemagatsyz azan bir gury sesdir,
Nie molla okan ylmy hebesdir,
Kazylary kri a bile nasdyr,
Bir bozuk nyana tuta balady.
Ianlary her gapyda tapylar,
Mollalarna ok myjabat apylar,
wl men diip jgi sopular,
Gygyryp, asmana bke balady.
ykar beabana gyzy, gelini,
Ak zne apar gara telini,
Keminlik eleip, ygan puluny
Dzedip zne daka balady.
Dnde sthoru pul ygma derdi,
Balary mallary bizekat erdi,
Toba edi, gzm bir aman grdi,
Dost dostu klni yka balady.

33

enedilim.com

Magtymguly, baa baglap selleler,

A bri de ortup nie mollalar,
Halaldan, haramdan ygnap gallalar,
Her, ne tapsa, dynma dyka balady.

34

enedilim.com

Dker bolduk aymyz

Istr elden yka dwlet humaym,
Doga kylyp, dker bolduk aymyz.
Dilegim du ele, gzel allahym,
Ersgin boldy gitdi gyzylbaymyz.
Hyzyr gezen lde iller aylsyn,
urt binamyz gaym bolsun, goulsyn,
ille mest nerlermiz bara aylsyn,
Bir suprada eda bolsun aymyz.
Derwler kli jem dursun namaza,
igitler ygylsyn shbete-saza,
Ilimiz ulasyn sowulmaz aza,
Togsan dolup, tamam bolsun gyymyz.
Trkmenler baglasa bir ere bili,
Gurudar Gulzumy, deray Nili,
Teke, omut, gkle, azyr, alili,
Bir dwlete gulluk etsek bimiz.
Magtymguly didi jany dirligne
Musulmany goma kpir horlugna.
Rowa bergil omut, gkle birligne,
Ol Kemal han owgan bolsun baymyz!

35

enedilim.com

owdur han in
Ahmet patyadan habar almaga,
Umyt etdi iller owdur han in.
Sag-salamat baryp, gadyp gelmge,
Omady ykballar owdur han uin.
Baglar doup galdy, agylar grmn,
Bulut bewl saldy, bu derde arman,
Zemin zaa boldy, pelekler perman,
Jennet boldy ller owdur han in.
Kaza gahra mndi perin syndyrsa,
Pelek hyal etdi mhrin indirse,
Dera joa geldi suwdan gandyrsa,
Mutak boldy kller owdur han in.
Yzyda boldular il intizary,
Umyt bilen gezdi Annahal ary,
Atanazar boldy ekerge zary,
Gzle-gzle ollar owdur han in.
Barsa, pay belli soltanda, handa,
Ili bilme galdy armany janda,
Kazadyr, kysmatdyr ezdde, Kermanda,
Meger tartdy ganlar owdur han in.

36

enedilim.com

Gurralar g boldy, pallar um boldy,

Baranlar bent boldy, ollar bim boldy,
emeler hk boldy, dalar mum boldy,
Gua boldy tiller owdur han in.
Sole, Magtymguly, lem bilsinler,
Jay jennetdedir, gw bolsunlar,
Hak rahmet etsin! dip, doga kylsynlar
Tamam ulus iller owdur han in.

37

enedilim.com

rmeli boldy
E aranlar, musulmanlar,
Jebirde ormeli boldy.
Nije zhmet eken janlar
Jepany grmeli boldy.
Jahan gidir, melamat kn,
Arada kdi irin jan,
stmizde rehimsiz han,
Bil ahyr urmaly boldy.
Azypdyr gkle hanlary,
Kn grr bize hallary,
Goman srdi bar mallary,
Gz dikip durmaly boldy.
Magtymguly, aama jan,
Bili gua, ge gazap don,
Hetden ady bu zalym han,
Ahyr tor gurmaly boldy.

38

enedilim.com

Regan eledi
Gagy-gamda eziz mrm solduryp,
um pelek azabym regan eledi.
azan kitaplarym sile aldyryp,
Gzlerim yzynda giran eledi.
Gapyllykda duman aldy daymyz,
Dargatdy her ana dei-duumyz,
B ylda bir kitap eden iimiz
Gyzylbalar alyp, weran eledi.
Bir nimiz goly bagly gul bolup,
Nieler yzynda sargaryp, solup,
Kimi berip, any bahasyn alyp,
Her kime bir belli baha eledi.
um pelek birehim, maa bildirdi,
Aglamakdan gl zlerim soldurdy,
Golazma kitabym sile aldyrdy,
Dumanymy jehun dera eledi.
Nieler dnde boldy bir kii,
Nini agzyny doldurmaz ay,
Nini matamdan gutulmaz bay,
Gije-gndiz waleleta eledi.

39

enedilim.com

Kdrer um pelek zulmy-jepasy,

alandyr, ynanma, hdi-wepasy,
Magtymguly, ok bu sz hatasy,
Pelek elip kaddym duta eledi.

40

enedilim.com

Ary aglaa
a Ahmet a, erde aylyp awy,
Ady asman gider ary aglaa.
Gelen nkeridir, gelmeen awu,
Beiklik zinesin kyl paa-paa.
Erana gyly ur, rt sypahy,
Bayda berk bolsun dwlet kulahy,
Humaun dagynda irleri ahy,
G bir nhe sen mwji-deraa.
Bieleri aw ataan iri sen,
Rumustan benisi, dw biri sen.
Zal ogluny almaz pekam, tiri sen,
Gutasp ogly dek belli belaa.
Pii Eran bolsa, putu Turandyr,
Dost iie howagt, duman harandyr,
Ykbaly aylar, ii dwrandyr,
Merhemet nazary salsa bir jaa.
Pyragy dir, rowa bir sen, sen dini,
alary alary, yslamy zei,
Emrie mutyg et Eran zemini,
Ruz-u eb nalyym budur hudaa.

41

enedilim.com

i-ardy bilinmez
omut, gkle tsip edip znden,
ekdi goun, i-ardy bilinmez.
Sygma ykdy deti-Dahhan dznden
rn oly, gonan urdy bilinmez.
Garga salsa, tugun bile depier,
Habatyndan daglar-dalar gapyar,
li turup, dirilere apyar,
Arslany, tilkisi, gurdy bilinmez.
m nazabazy bardyr nkerden,
Trt m pildary bar gala ykardan,
Teke, salyr ri etse okardan,
Dumany namardy, merdi bilinmez.
hli snni namys edip gelerler,
Gala ykyp, bagyn berbat kylarlar,
Dw ekerler, Ispyhany alarlar,
Bu kentleri i, drdi bilinmez.
Magtymguly, Alynydyr bu medan,
Ne i tutar, gr, bu Omar, Osman,
At deminden doldy zemin-u asman,
Horasany hki-gerdi bilinmez.

42

enedilim.com

alahlary bar
Sapar edip barsak Nuah mlkne,
Kl islni dek alahlary bar,
Seran etsek gunasyna, glne,
Bakjasynda bilbil onahlary bar.
eri sazdyr, hassa bolan sagalar,
Arryk, mflis, garyp bolan oalar,
Seremen agajy bile deeler,
Ajap gu salmaly awlahlary bar.
Medany doludyr eker gamydan,
Dileg etmez hergiz garda gardadan,
sti apyglydyr km kerpiden,
Her kimi zi n suwlahlary bar.
Ba gomandyr arryk, agsak a bile,
Atdyryp du kunbul, baz le, na bile,
irwan galasydyr, any kim bile,
Her burunda altyn badahlary bar.
Magtymguly, sazdyr, shbetdir ii,
Ajaldan, garydan bolmaz tewi,
Balary, pakyry, hli derwi
urdy bolar aly farsahlary bar.

43

enedilim.com

Dwletalyny
Snne stndir, kfrge setdir,
alsa tygy-tizi Dwletalyny,
lemde destandyr, illerde hatdyr,
Shbet ire szi Dwletalyny.
Szleri pend bolup galdy tillerde,
Pakyrlar penahy aman gnlerde,
Yrak lkelerde, akyn illerde
Dost, dumany razy Dwletalyny.
oh jahan ser etdi mri bolyna,
aradan ok edip, ere salyna,
alanyda alap, tki lin,
Sowulmady azy Dwletalyny.
Har gemez her kimni, mydam istese,
Takdyrdan da ykmaz, gee taslasa,
Brgt de alardy, layn beslese,
ir alardy bazy Dwletalyny.
Agyr uruglydyr, hem beik illi,
Kop ygylsa mehur, leme belli,
Medandagylyly, diwandatilli,
ze tadyr zi Dwletalyny.

44

enedilim.com

Dileg etse, do dalary erider,

Gazap etse, hkmi daglar rder,
Gneden gwherdir, Adan drdir,
Pelekde yldyzy Dwletalyny.
Sansyz ile serkerdedir, soltandyr,
Je erinde jellat, belki, arslandyr,
Menzili mesjitdir, feri diwandyr,
Gijesi, gndizi Dwletalyny.
Temennasy erden asmana dedir,
Biede babyrdyr, dagda peledir,
Gmige labyrdyr, dera nhedir
Heran barsa zi Dwletalyny.
Naarlary ereerler sag-solda,
Hi biri bolmady derdie dalda,
Bedew bagda galdy, olday olda,
Diinmez habary Dwletalyny.
Magtymguly, gedi dnede desiz,
Trelikde tasyz, rlikde esiz,
Pygamber pesizdir, Sleman sosuz,
oa mezr yzy Dwletalyny.

45

enedilim.com

Aly sizidir
Sr, Feth serdar ogly, geldi wagt,
ene bu dwrany aly sizidir!
Kne agyr dwlet tze eder bagt,
Beiklik, serdarlyk oly sizidir.
Ylas kimin ebr eken suwlarda,
Kowus kimin duman duen daglarda,
Genli her, Hyzr gezen llerde
Kadyr beren dn maly sizidir.
Bagei bent eder biler-bilmezi,
Ykbaly nist eder dogry gelmezi,
Dkan kni Jahangiri almazy,
Badahan magdany lagly sizidir.
Gaharyyza galan guma bulaar,
Keremize duan ara ulaar,
Beiklik besaty size araar,
Feriduny ferd ykbaly sizidir.
Samarkant tagtynda gurlan alara,
Mehdie dek helfsiz siz balara,
Sleman dek sz rir suwlara,
Isgender dek dera saly sizidir.

46

enedilim.com

Maryga z urup yksa Horasan,

Owwal krt sizidir, sora azyr han,
Zir pay esbiiz Yrak, Yspyhan,
Dagystany hymy-heli sizidir.
Szm erde galmaz, didigim geler,
Nazarym kimadyr, mis altyn bolar,
Parsa ken dwlet size wrler,
Indi bu dnni meli sizidir.
Erenler jem bolup, bay daldarlar,
Hyzyr, Ylas rekabyyz eldrler,
On bir ymam goluyzdan goldarlar,
Jylawyzda ymam Aly sizidir.
Magtymguly adar, Rum dek oanmaz,
Isgender gorsudyr dwlmez, synmaz,
Dag kimin deprenmez, dera dek dnmez,
Bu omut-gklei ili sizidir.

47

enedilim.com

Fetdah
Eran, Turan indi golu astynda,
Srgn indi bu dwrany sen, fetdah!
Klli trkmen onar l stnde,
Dkme, bilgin, nahak gany sen, fetdah!
Bu gn a sen, erte geda bolar sen,
Ilden-gnden, dinden jyda bolar sen,
Bir gn jany ykyp, pida bolar sen.
Gazanypsy oh gnni sen, fetdah!
Gzm etr, bilse, baym alar sen,
a kndelp, meni aa salar sen,
Men hak didim, sen oh gn galar sen,
Bu alyy bilen jany sen, fetdah!
Sen trkmeni ilin, gln soldurdy,
Ganlar dkp, gzel urdum doldurdy.
ehit bolanlary serin galdyrdy,
Unudar sen tagty-kni sen, fetdah!
Halky ji ohdur, ykbaly aman,
a ler sen, a zyndandyr bigman,
Tagty synyp, dime Galar men aman,
nki zher kyldy nany sen, fetdah!

48

enedilim.com

Permanydan tala ddi illere,

Golu urdu nhak gzde sillere,
Kyrk gamydan burup nzik billere,
Dera etdi gzde huny sen, fetdah!
Ayrdy atadan, ene, gardadan,
Gollardan, aakdan, sakgaldan, sadan,
Dendandan, zybandan, akyldan, hudan,
Zyndan etdi bu jahany sen, fetdah!
Ayrdy, aglayp galdy arlarmyz.
Pelege etendir tartan zarlarmyz,
Adamlar asylgy durar darlaryz,
zden tutdu, bil, gassaby sen, fetdah!
Pyragy, dert adyp, derde anmaly,
Gan uwdup, zalym fetdah ganmaly,
Diri zm, lkin li sanmaly,
Asa ldir, bu dessany ol fetdah!

49

enedilim.com

Biwepalardan
Gzlp kl berme biwepalarga,
Bak, kim wepa grm biwepalardan!
Goma z ersiz bet jepalarga,
Kim bhre tapypdyr bu jepalardan!
Yky owazasyn dile dayndan,
Jan jebrinden gorksa, barma bayndan,
Serid kem bolsa yky iinden,
Bar, habar al gren mbtelalardan!
Szm nesihatdyr, bir gulak saly,
Bendesi men sze hyrydar gulu.
Kyrk onaly hatyn agydyr, bili,
ereiz kp tilli kethudalardan!
eraban-tehuran kimge jam bardyr,
Kl gzgi kimin nury enwerdir,
Dne edi baly almawuz mardyr,
Gaganlar gutulmaz bu belalardan.
atma, Magtymguly, areti sp,
Muna atajak sen kepeni geip,
Hajatyn taparmy, hojasyn goup,
Dileg eden kimse gul-gedalardan!?

50

enedilim.com

Gaa balady
Indi bildim zamanany azanyn,
amanlar agydan gaa balady.
Gata bedasyllar asylzadadan
Pisint etme, tre gee balady.
Yra boldy kp okan namazy,
Tary hi birinden bolmady razy,
Pygamber ornunda oguran kazy
Para in elin aa balady.
alarda galmady hkmi-adalat,
Bir pul in mfti berer rowaat,
Bil, bu iler nyanay-kyamat,
Zalymlar bitoba te balady.
Dadhahlar turuban, zn sarardyp,
Kim tresin tapyp, rein gyzardyp,
Zalymlar mazluma syrtyn gabardyp,
Gamysyndan ganlar saa balady.
Mjtehid szne amal bolmady,
Mynafyklar aradany bilmedi,
Sopular pirinden taglym almady,
Dune in dinden gee balady.

51

enedilim.com

Bir para sopular sopy men dier,

Sorama, zalymlar tagamny ier,
Bizni agy kii disinler dier,
Her iikde halka gura balady.
Garryga alandy biz gren alar,
Aaga dolandy biz gren balar,
Bimahal k baglap imdi gardalar,
Ahyret azmyna ge balady.
Akyl bolan gamda regin ezip,
Derdini dermanyn soraglap gezip,
Zamanany pisat bolanyn syzyp,
Panydan bakya ge balady.
Ne asyl begleri nobaty tdi,
Gata ugul-haramlyga sz etdi,
Dnde kim galyp, myrada etdi,
Muhubbet yragy e balady.
Kazy bolan bir jowapda durmady,
Gije mhnet tartyp, kitap grmedi,
erigat ugrunda dogry rmedi,
Nebs in imansyz te balady.
Magtymguly adar, barha ol tany,
B gun synamaga iberdi seni,
Senden burun ten jananlar kany?
Her kim nobatynda te balady.
52

enedilim.com

Yhsan kasy bilinmez

Derdim kpdr diarymdan, dwrmden,
Hayr kasy, yhsan kasy, bilinmez.
Zalymlary jepasyndan, jebrinden
Yslam kasy, iman kasy, bilinmez.
Shbetinde hak kelamyn sln ok,
Mejlisinde bir nesihat eln ok,
Halal kasy, haram kasy, salan ok,
Sud kasydyr, zyan kasy, bilinmez.
Halaykda grelde ok, grm ok,
Balarynda sahawat ok, berim ok,
Hatynlarda haa, gyzda erim ok,
Edep kasy, erkan kasy bilinmez.
Kiini malyna gzn aldyrlar,
Tsip edip, kle kine doldyrlar,
Bir-birini nhak ere ldirler,
Nurbat kasy, aman kasy, bilinmez.
Magtymguly, jan myhmandyr, gwre l,
aga dost kp, aman bolsa, ok garda
Bu eamda ba-aakdyr, aak-ba,
agy kasy, aman kasy, bilinmez.

53

enedilim.com

leme belgilidir
Dostlar-a, dostum meni
irin jandan sglidir,
Jan kibi pynhan jahanda
leme belgilidir.
Ba bile barsam aa,
handan olursa gzeri,
Tutsam ol erde watan,
ol er ki any oludyr.
Dirdi ar: Men aygym
z elim le katl edem,
zge ayklarny olsa
pay bent almalydyr.
Andan owwal gam meni
gamal edip zlp-taryna,
Men garyby-bendni hem eli,
hem aagydyr.
Gary le bezm eleip,
elese ho klni ar,
Mejlis ire at edip di:
Ol garyp gagylydyr.
ar geler, wagt-da gider,
gaflata batmy gzlerim,
Aayn disem, aylmaz,
ne agyr ukulydyr.

54

enedilim.com

Bilmeen soranlara ady

bu garyp adymyz,
Asly gerkez,
urdy Etrek,
ady Magtymgulydyr.

55

enedilim.com


Enedilim.com sahypasyny kitaphanasy.