Professional Documents
Culture Documents
Tæng H NH Dinh Trong Mïa Xu©n To N TH NG: Võ Nguyên Giáp
Tæng H NH Dinh Trong Mïa Xu©n To N TH NG: Võ Nguyên Giáp
LI NI U
Thng li hon ton v trn vn ca cuc Tng tin cng v ni dy ma Xun
1975 i vo lch s dn tc ta nh mt mc son chi li.
Vi thng li v i y, qun v dn ta nh thng cuc chin tranh xm lc
ca quc M: kt thc cuc khng chin 30 nm thng hai " quc to", gii
phng dn tc, bo v T quc, thng nht nc nh. y l cuc khng chin lu
di nht, quyt lit nht. oanh lit nht trong lch s chng ngoi xm ca dn tc
Vit Nam.
Thng li y chm dt ch thng tr ca thc dn - quc hn 100 nm trn
t nc ta. T quc Vit Nam bc vo k nguyn mi - k nguyn c lp thng
nht, c nc tin ln ch ngha x hi.
Thng li lch s y bt ngun t ng li cch mng, ng li khng chin
ng n, sng to ca ng v Ch tch H Ch Minh, t tinh thn on kt chin
u. anh dng bt khut ca ton dn, ton qun, gn lin vi s lnh o v iu
hnh trc tip ca B thng soi ti cao: B Chnh tr, Qun u Trung ng: B
Tng t lnh trong qu trnh khng chin.
Ma Xun 1975, ti Tng hnh dinh trong thnh c H Ni, B thng soi ti cao
lm vic khn trng: lin tc, tp trung tr tu, ti nng ra nhng quyt nh, k
hoch chin lc, chin dch, nhng mnh lnh, ch th cho qun v dn c nc
bin cc Ngh quyt ca ng thnh sc mnh chin u v chin thng trn cc
mt trn. Cng ti y, cc c quan ca Tng hnh dinh: B Tng Tham mu,
Tng cc Chnh tr, Tng cc Hu cn, Tng cc K thut pht huy nng lc v
kinh nghim theo chc nng, nhim v, cng vi cc c quan ca ng v Nh
nc gip B thng soi ti cao, gp phn vo thng li chung.
Chng 1
***
Sau khi ra lnh nm bom vo dp Quc hi M ang k ngh l Ging sinh,
Nchxn lnh mt i ngh Kibiscyn, bang Florida, trnh cc nh bo v cng
lun M.
Th nhng "chy tri khng khi nng". Ba ru d lun ging xung u
bn xm lc, i chng phi chm dt ngay "cuc dit chng" Vit Nam.
Hnh ng tn bo ca Nchxn trm bng en ln ngy l Ging sinh, khin
lng tm ca c loi ngi ni gin. Cha bao gi ln sng phn i chin
tranh ca quc M li bng ln d di nh nhng ngy ny trn khp hnh
tinh v ngay ti nc M. Cc nh lnh o cc nc x hi ch ngha ra tuyn
b kch lit ln n hnh ng xm lc mi ca M, khng nh s ng h cuc
chin u ca nhn dn ta. Cc ng cng sn v cng nhn phn n t co ti
c ca M, ku gi nhn dn cc nc u tranh i ho bnh cho Vit Nam.
khp ni trn th gii, hng triu ngi xung ng si sc biu tnh ln n
mnh m hnh ng ti c gh tm ca Nh Trng. Cc ngh, s Quc hi M
c hai vin ch trch gay gt hnh ng leo thang mi ca Nchxn tin hnh
m khng tham kho kin Quc hi v nhn dn M. T Thi bo Niu Yoc,
ngy 2-12-1972, cnh co "M c nguy c tr li mt kiu d man ca thi k
?". Duy nht ch c b l Nguyn Vn Thiu l h hng, vui mng. Hng
AP (M) ngy 19-12 a tin "mt quan chc cao cp ca Nam Vit Nam cho
rng cuc tin cng tr li vo vng trung tm ca H Ni v Hi Phng l
khuyn khch chng ti" rng "vic ny chng t M khng bao gi b ri
chng ti ", v nhc li li ca Thiu thng 8-1972 van xin M "nm bom cho
tan nt min Bc Vit Nam(!)". Xu xa n mc bo Nhn o (L'Humamt)
Php bnh lun: "Ngay nh trc y, trong hi Chin tranh th gii th hai,
nhng tn Php gian nh ri cng khng dm ngh "ng minh" tn ph
Paris. Th m nay Thiu li mong mun M nm bom tn ph t ntic mnh.
Thiu tht ng xu h hn c s xu h!".
Nhn ngy k nim thnh lp Qun i nhn dn Vit Nam (22-12), anh Phm
Vn ng cng cc anh Vn Tin Dng, Phng Th Ti n thm S ch huy
11
Qun chng Phng khng - Khng qun. Th tng biu dng chin cng
ca b i, nhc nh cn b, chin s nu cao quyt tm chin u, kin quyt
nh bi m mu en ti, tn bo ca M, ginh thng li to ln hn na.
Thnh u, U ban nhn dn v cc on th qun chng H Ni, Hi Phng v
cc a phng cng lin tc c cc on i biu n cc trn a phng khng
thm hi v tng qu cho b i.
Lc ny, ch tp trung tin cng cc trn a tn la, i tng chnh gy nguy
him cho cc loi my bay M. Th on ca chng l dng tn la Srai bt
sng raa ca ta nh vo trn a.
Sng 22-12, ti n trn a Tiu on 77 tn la Chm ang trong t th sn
sng chin u cao. Sau khi nghe bo co v chin cng bn ri B52 m trc,
ti vo trong xe ch huy yu cu Tiu on trng inh Th Vn v kp chin
u gm s quan iu khin Nguyn Vn c, cc trc th phng v, gc t, c
ly Mc, H, Tn bo co v k thut v ng tc x tr c th. Nhng con ngi
dng cm, thng minh, kt thnh mt tp th n , cng mt ch lp cng, ch
cn mt ci nhy mt cng hiu nh ca nhau, , c nhng nhn xt kh
tinh t. Xit cht tay tng ng ch, ti trao i, bn bc, ng vn cc chin s
c gng tm thm cch nh ti u, dit thm nhiu B52 ca ch.
mt tiu on tn la khc, khi ti n thm, anh em bo co l ang phi sa
cha v kh, kh ti. V sau, mi r vo thi im ti n, n v c lnh
chun b chin u. V mun bo v ti, anh em ni di. Bit vy, nhng
khng n ph bnh. Vic ny gi nh li mt ngy trc , i thm mt trn a
phng khng th gp my bay ch ti khi xe ang chy trn sng y. Ch
kp cho xe dng li, ti v cc ng ch cng i nm p xung mt ng cnh
thn . ch phng my qu tn la Srai vo mt trn a tn la gn y ri
bay thng. Chng ti li tip tc ln ng.
S vic ch c th thi m my ngy hm sau, vi hng thng tn phng Ty
a tin ti b t thng v bom B52. My nh bo Php n s qun ta Paris
xin tiu s ca ti. Cc ng ch Ba Lan v mt s s qun ta nc ngoi, na
tin, na ng, in v hi xem h thc.
12
ch, i pht thanh khng ngng truyn tin chin thng. X lun bo Nhn dn
vit:
"T quc ku gi chng ta! Loi ngi ku gi chng ta! Bn tuyn dng cng
trng ca Quc hi thc gic chng ta tha thng xng ln. Chia la vi min
Nam thn yu, chia la vi Khu IV kin cng, Th H Ni, thnh ph Hi
Phng v cc tnh chung quanh Th quyt tm hip ng chin u cht ch
vi tin tuyn ln trong bn i hp xng chin thng oai hng" (8)
"Si Gn i! H Ni vit tip nhng trang sch ln vo cun sch m ng bo,
ng ch Si Gn vit, nhng trang sch ln v con ngi Vit Nam chng ta
cao qu".(9)
Cha bao gi, x lun ca bo ng li ho hng nh vy,
Cu ni bt h ca Bc H lc sinh thi vang ln nh mt li nguyn: "H Ni,
Hi Phng v mt s thnh ph, x nghip c th b tn ph, song nhn dn Vit
Nam quyt khng s! Khng c g qu hn c lp, t do. n ngy thng li,
nhn dn ta s xy dng li t nc ta ng hong hn, to p hn?"(10)
Chp hnh ch th ca B Tng t lnh, anh Phng Th Ti, Ph Tng Tham
mu trng xng trc tip ch o khng qun nh B52. m 27-12, lc 22
gi 20 pht, Phm Tun li my bay MiG 21 bt ng ct cnh t sn bay Yn
Bi, h mt B52 trn vng tri Ty Bc, lm ri lon i hnh ca ch, to thm
iu kin cho li la phng khng H Ni dit thm nm B52 na.
Thi gian tri i, nng n, cng thng.
Sut 12 ngy m, M huy ng gn 200 my bay chin lc B52 v hn 1.000
my bay chin thut cc loi nh ph H Ni, Hi Phng. Hn 10 vn tn bom
n trt xung cc trng hc, bnh vin, cc khu ph ng dn. Ti c chng
ln ti c.
Quyt trng tr qun xm lc, tr th cho ng bo, chin cng ca qun v
dn ta cng dy thm.
Trong nhng ngy ny, mc d bn v cng thng, ti khng qun ch th cho B
T lnh Phng khng - Khng qunthu thp cc thit b in t v ti liu trn
xc my bay B52 v F111, kp thi s dng nghin cu b sung cch nh.
15
Nhn dn cc a phng cng c thc trong vic ny. Mt hm, con trai t
ca ti s tn Ho Bnh mang v mt tp ti liu ca B T lnh Tp on
khng qun M nh v cc v tr tn la v cao x ca ta cng cc ch lnh nm
bom, do dn thu c v nh chuyn. Ti xem k ti liu ny. Trn ba c dng
ch: "Ti liu mt, khng c a ra khi B Quc phng".
Trc khi chuyn ti liu ny cho B Tng Tham mu, ti vit thm: "Tr B
Quc phng Vit Nam".
8 gi sng ngy 28-12, ti n Tiu on 79, Trung on tn la 257, ti trn a
Yn Ngha, H Ty. Cc chin s n ti trong trng thi sn sng chin u cao,
nhng khng km phn nng nhit, thn tnh.
Sp n gi ch hot ng. Ti ni ngn, cn dn n v khng c ch quan,
tho mn, ch gi b mt, ngu trang nh ch nhng ng qun bo v
mnh. Phn tch nguyn nhn thng li, ti ni:
- Cng con ngi , cng v kh , nhng ln ny cc ng ch nh c tin
b vt bc. l v chng ta c quyt tm rt cao, v chng ta nm vng t
tng qun s ca ng l lun lun ch ng tin cng ch, mu tr, sng to,
b mt, bt ng. Binh chng ca cc ng ch l binh chng hin i, cng phi
nm cho c k thut qun s hin i, c nh vy mi ci tin c k thut,
mi t chc hip ng chin u tt. C t chc chin u tt, ch huy tt, pht
huy tinh thn ch ng tin cng, mu tr, sng to, nh thng ch ban m,
nh thng mi th on gy nhiu v chng c tn la Srai, ca chng, ta
cng ginh thng li ln.
Gii thch cho b i r tht bi ca ch l ht sc nng n, ti ni:
- Trong Chin tranh th gii th hai, vi k thut phng khng hi by gi,
khng qun thng b tn tht 1% nhng ni hot ng tng i mnh.
Trong chin tranh ph hoi Vit Nam, Ginxn th nhn tn tht ca M
ni chung l 1%, ring vi H Ni, Hi Phng l 2%.
Cn by gi bao nhiu?
n hm nay, 28-12, M mt 31 my bay B52. Chng c 200 chic, mt 31
chic l tn tht 15%. Nu tnh ring H Ni, Hi Phng, mi ln chng vo 20,
16
20
Ch thch:
(1) H Ch Minh: Bin nin nhng s kin v ti liu v qun s. Nh xut bn
Qun i nhn dn. H Ni. 1990, tr. 204.
(2) Cc Qun bo.
(3) y l chic chuyn c trc dnh ring cho Ch tch H Ch Minh, nn
c mang k hiu BH (Bc H) v ngy sinh ca Ngi (19-5).
(4) Nam B.
(5) Bo ch phng Ty ma mai gi cc tri giam phi cng M min Bc Vit
Nam l "Khch sn Hintn", loi khch sn nm sao ni ting ca M.
(6) T binh M mc qun o sc ging nh qun o ng. Mt b phim ca Cng
ho dn ch c v phi cng M b bt, ly tn ny (Pilotes en pyjama)
(7) N pht thanh vin Thu Hng ca bui pht thanh dnh cho binh s M,
c lnh M t tn l H Ni Hana (Hanoi Hana).
(8) (9) X lun bo Nhn dn ngy 25 v 26-12-1972.
(10) H Ch Minh: Ton tp, xut bn ln th hai, Nh xut bn Chnh tr quc
gia, H Ni. 1996, t.12, tr.108
(11) Theo Thng co ca B Tng t lnh, ngy 28-12-1972
(12) Haig
(13) Nguyn Tin Hng v Jrold L. Schecter: T To Bch c n dinh c
Lp, Nh xut bn. Tr, thnh ph H Ch Minh, 1990, tr. 214.
(14) H Ch Minh: Bin nin nhng s kin v t liu v qun s, Nh xut bn
Qun i nhn dn. H Ni: 1990, tr. 203.
(15) Nguyn Tin Hng v Jrold L. Schecter: T To Bch c n dinh c
Lp, Nh xut bn. Tr, thnh ph H Ch Minh, 1990, tr. 213.
21
Chng 2
HI NGH LCH S
Nm 1972 l nm nhn dn Vit Nam trn c hai min ginh thng li to ln,
ton din, c ngha chin lc quan trng c v qun s, chnh tr, ngoi giao,
sn xut v bo v sn xut.
Tri qua mt nm chin u anh dng, kin cng, qun v dn ta trn tin
tuyn ln loi khi vng chin u gn na triu qun ch, trong c tm
s on, 35 trung on, l on v chin on b tiu dit v nh thit hi
nng. Ta ph hu v thu mt khi lng ln v kh v phng tin chin
tranh ca ch, bn ri v ph hu hng nghn my bay, bn chm hng trm tu,
thuyn chin u.
Qun ta p tan ba tuyn phng th kin c nht m M - ngu tp trung
xy dng trong nhiu nm Qung Tr, bc Ty Nguyn, ng Nam B, nhng
hng chin lc sng cn ca chng min Nam. Ln u tin, nhiu s on,
trung on qun ngu, xng sng ca chin lc."Vit Nam ho" b tiu dit
v tan r, mc d c khng qun v hi qun M phi hp tc chin. C s
ca chin lc "Vit Nam ho" l k hoch "bnh nh nng thn" ca ch
cng b tht bi nghim trng. Lin tc tin cng v ni dy, qun v dn min
Nam ging nhng n quyt lit vo ch km kp ca ch, gii phng nhiu
qun l, chi khu, qut tng mng n bt v p chin lc.
Trong cuc tin cng chin lc nm 1972, tuy n tin cng chnh tr cc
thnh th din ra khng mnh, hng triu qun chng ginh c quyn lm
ch. Vng gii phng c m rng, ni lin cn c a ba nc ng Dng
thnh mt di lin hon, to ra th chin lc rt li hi cho c trc mt v lu
di. Chnh quyn cch mng c xy dng v cng c, lc lng v trang pht
trin v ng chn vng chc. Kh th u tranh Si Gn v cc thnh th
min Nam cng c bc phc hi mi.
22
Vic vn chuyn chin lc chi vin chin trng min Nam c y mnh.
Mc d thi tit khc nghit ch dng khng qun nh ph c ht, vic vn
chuyn vn tip din ngy m vi khi lng ln. Qun v dn ta nh bi
ch trng chin lc ca ch m li cuc chin tranh bng khng qun v hi
qun min Nam v leo thang chin tranh ph hoi min Bc. c bit, 12
ngy m chin u tiu dit B52 cui nm 1972 l mt chin cng ni bt. Ln
u tin, ta t chc v thc hin thnh cng mt chin dch phng khng quy
m ln nh thng cuc tp kch ca khng qun chin lc M bng mt trn
tiu dit chin gin gi, gy cho khng qun M nhng tn tht nng n nht
trong lch s ca n.
Min Bc vt qua s phong to ca M, gi vng v pht trin giao thng
vn ti, bo v v y mnh sn xut trong iu kin chin tranh c lit. Trn
mt trn sn xut nng nghip, hai v la c ma lin. Nhiu tnh tr thnh
tnh 5-6 tn.
Trong th, thch ca chin tranh, ch x hi ch ngha nu cao tnh u vit.
Th thch cng quyt lit, thng li cng oanh lit, kh th cng cao.
"Nam Bc hai min u nh gii". Thng li ca nm 1972 t c s vng
chc cho c nc tin ln ginh thng li mi rc r hn. Tnh hnh cch mng
l khng th o ngc.
Ngy 12-1-1973, l tuyn dng danh hiu Anh hng ch cc n v v cn b,
chin s thuc Qun chng Phng khng - Khng qun c t chc trng th
ti Th H Ni.
Anh Trng Chinh, Ch tch U ban Thng v Quc hi, thay mt Trung
ng ng v Nh nc cng b lnh tng thng ca Ch tch Tn c
Thng. Anh nhit lit khen ngi b i tn la, b i cao x, b i khng
qun v b i raa lp chin cng c bit xut sc trong chin u v phc
v chin u, p tan cuc tp kch chin lc quy m ln bng khng qun ca
quc M.
Tip , ti thay mt Qun u Trung ng v B Tng t lnh chc mng 24
n v v 12 cn b, chin si va c phong tng danh hiu cao qu Anh hng
lc lng v trang nhn dn. Phn tch nguyn nhn thng li ti nu r: "Chin
thng v i ca qun v dn ta va qua nh bi bc leo thang chin tranh mi
23
- R !
- R ri th chp hnh ngay. Ti sao anh ch lo mnh vi phm m khng thy
pha ch thc s xo b Hip nh ri?
Anh Tn bo co ra xin kin B Tng t lnh in thoi hu tuyn. Ti ng
v dn:
- Anh Tn i! Cc anh cho nh chim li ngay. C gng a cho c nhng
a con kho mnh nht ca o Huy V sang nh? Phi ly li bng c.
- R! Nht nh phi nh vy! Ti s a ton b gia nh Huy V qua lin
hoan vi o Dng v Cng. Xin bo m cuc lin hoan s rt vui. Anh c
yn tm!(1)
Sau anh Tn ra lnh cho L on xe tng 203 v pho binh hip ng tc
chin, ng thi lnh cho cc s on tuyn chn 9 i sng chng tng iu
khin bng hu tuyn, v phn cng cc anh Cao Vn Khnh, Don Tu, Ph
T lnh trc tip ch huy.
M sng hm sau, 28-1-1973, vin l do cn thay qun nh ch lm ngy
hm trc, ta a i hnh p st cc cm xe ch, ri bt ng n sng. Tn l
trng b cht ngay t pht u tin. Trn nh kt thc vo gn tra. ch
hong ht tho chy, b li hn 100 xe v nhiu xc cht.
Tin chin thng bo v.
Ti cm in thoi biu dng chin cng ca qun ta v tinh thn kin quyt,
cnh gic ca B T lnh chin dch Qung Tr.
***
T u nm 1973, tnh hnh min Nam kh si ng. M - ngu ra sc ph hoi
Hip nh Paris, y mnh bnh nh ln chim, tip tc thc hin chin lc
"Vit Nam ho chin tranh". Li dng iu khon ngng bn, ch m cc cuc
hnh qun "trn ngp lnh th", coi ln t, ginh dn l "keo cui cng".
Chng ro rit thc hin k hoch "bnh nh c bit" chim li cc cn c
"lm" ca ta, nng ra vng gip ranh, uy hip hnh lang vn chuyn, y ch
lc ca ta ra xa, ng thi thc hin cuc "cch mng hnh chnh" cng c b
my km kp p, x, y mnh chin tranh tm l, xuyn tc Hip nh Paris, t
chc cc chin dch "Phng hong" ro rit hot ng tnh bo, gin ip, bit
kch, ph hoi c s ca ta min Nam.
25
26
ban u. Ngay Tng hnh dinh cng c kin khng mun nh tr, e vi
phm Hip nh Paris.
Nh mi bui chiu Sn, khi nghe cc ng ch L Hu c v V Quang
H, Ph cc trng Tc chin bo tin ngh pht ng chin tranh du kch
nh ch ln chim vng gii phng cha c chp nhn, ti pht biu:
"Cc cu quen lm khoa hc qun s nn snh ch ngha. Sao khng ni: "ch
cn qut chim li vng ta mi gii phng, ng thm n bt, vy ta c nh
li khng hay mt ht?". Mi ngi mi v l ra!
***
Ho bnh c lp li.
Thng li ln nht lc ny l min Nam, ta c chnh quyn, c qun i, c
t, c dn, c php l quc t tha nhn. Qun M phi rt i, cn qun ta
th li.
B Chnh tr ch trng nhanh chng cng c cc vng gii phng. Cc nhu cu
trc mt v lu di, v vt cht, k thut ca b i ta min Nam rt ln. Ti
lm vic vi anh inh c Thin, Ch nhim Tng cc Hu cn.
Suy ngh ca ti lc ny l do M - ngu cn ngoan c nn c nhiu kh nng
ch s nh ph cc tuyn ng chi vin chin lc Trng Sn, hoc ch t
cng gy kh khn cho ta bng cch yu cu ng cc trm kim sot quc t
cc u mi giao thng quan trng trn ng vn chuyn chin lc. Ta cn
tranh th lc ch tm phi ngng nh ph, tng cng vn chuyn vo Nam,
ngoi vt cht cho sinh hot, cn a cc loi v kh ln nh xe tng, thit gip,
pho c ln, pho cao x v cc kh ti, phng tin bo m.
Lm vic vi anh ng S Nguyn, ti ch th phi khc phc kh khn m
ng ng Trng Sn t Khe Gt (Qung Bnh) vo n B Gia Mp (Nam
B) vic vn chuyn chin lc c nhanh chng v thun li. My ngy
sau, anh Thin trnh ra Qun u mt k hoch vn chuyn v bo m hu cn
ton din cho min Nam v ngh c dn u mt on kh ng cn b
vo chin trng trc tip t chc thc hin.
Ti hi:
- Cu nh lm g m mang lm qun th?
Anh Thin tr li:
27
28
31
32
Sau nhng pht tm tnh, i b phn thi gian dnh cho vic trao i tnh hnh
Nam B.
Thay mt on, anh Hong Vn Thi bo co v nhng thng li to ln c
ngha chin lc trn chin trng B2. Bn bo co c cc anh trong on
bn bc thng nht. V nguyn nhn thng li, anh Thi khng nh mt trong
nhng yu t to nn thng li l Trung ng, Qun u Trung ng h quyt
tm sm, xc nh phng hng tc chin ng, nht l ch o phng chm,
phng thc nh ph "bnh nh" ca ch.
Tuy nhin, do tng quan lc lng gia ch v ta, nhng thng li cn hn
ch. ch cn c nhng mt mnh nht nh. Ta cng cn c nhng khuyt
im, nhc im cha khc phc c ngay! "K hoch thi c" (5) ca ta tuy
bc u thu thng li, nhng cha vng chc, ch cng c phng, dn
b km kp khng bung ra c. ch cn hn ta c v qun s v trang b.
Ring B2, so snh qun s l 1, ch 2,5.
Bn cht phn ng v ngoan c ca ch l r. Do kh nng thnh lp chnh
ph lin hip ba thnh phn, thc hin ho bnh, ho hp dn tc l khng d
dng. ch ang ra sc thc hin mt k hoch "bnh nh" mang s hiu
AB148 ht sc tn bo, thm c di chiu bi "ti thit nng thn". Thc cht
l nhm tiu dit c s cch mng, khng ch qun chng, ln chim vng gii
phng, "lp" vng tranh chp, ph th "da bo", khng b cc gia nh khng
chin. Mt chin dch chin tranh tm l c pht ng rm r, ni xu cch
mng, xuyn tc Hip nh Paris, phc v mu trn.
Anh Su Dn (V Vn Kit), ngi lnh o chin trng Khu IX, tip li anh
Thi. Anh nu r s cn thit v kh nng c th gi vng th lm ch mnh ti
nhng a bn trng im ca min Ty Nam B, v nhng bin php v kh
nng ca Khu IX m rng vng gii phng theo ch tiu 1,8 triu dn m Khu
u quyt ngh.
Anh Su ng (Nguyn Minh ng), bo co r tnh hnh Khu 8 v mi
quan h gia hai chin trng Khu IX v Khu 8 trong cc hot ng qun s,
chnh tr, binh vn, nh tr ch, gi t, ginh dn, pht trin lc lng cch
mng.
33
Dc, Song Ho, Trn Qu Hai, L Trng Tn, Hong Minh Tho. Cuc hp
c chun b k t thng trc. Bo co do Qun u Trung ng v Vn
phng Trung ng ng son tho c gi n tng i biu.
M u cuc hp, ng ch B th th nht L Dun nhc li qu trnh pht trin
ca cch mng min Nam 18 nm qua, phn tch m mu c bn ca quc
M i vi min Nam trong chin lc ton cu ca chng, vch r hin nay,
mu thun ch yu ca thi i tp trung Vit Nam. Nc ta ang v tr
tuyn u ca phong tro gii phng dn tc. Linh hot, si ni, ng ch nu
bt thng li to ln ca Hip nh Paris v Vit Nam, biu dng chin cng
oanh lit ca qun v dn ta c hai min, khng nh s ng n ca ng
li cch mng sng to, c lp, t ch ca ng trong tnh hnh k ch rt xo
quyt v tnh hnh quc t phc tp. ng ch nu ln cc kh nng din bin
tnh hnh min Nam, ra cc nhim v cng tc cn trin khai ngay bao gm
tc chin chng ch ln chim, ginh dn, cng tc binh vn, cng tc mt trn,
cng tc ngoi giao, xy dng chnh quyn, cn c a, tng cng s lnh o
ca ng. ng ch gi hi ngh i su nghin cu so snh lc lng, ch
mnh, ch yu, th i ln ca ta, th tht bi, th i xung ca ch v khng
nh: "Ta c thm nhiu iu kin mi rt thun li. Cch mng nht thit
phi tin ln bng con ng bo lc. Nht nh ta s thng".
Cc anh Mi Cc, Trn Vn Tr pht biu v tnh hnh B2, ni so huyt ca
M - ngu. Anh Nm Cng bo co v chin trng Nam Trung B. Cc anh
Su Dn, Su ng nu r tnh hnh u tranh cc mt ca Khu IX, Khu 8.
Bc tranh ton cnh ca chin trng min Nam hin ln y , chn thc, vi
nhng nt chm ph tinh t hng s ch ca lnh o vo nhng gc cnh
ct t. Qua pht biu, cc anh chin trng u biu th s nht tr cao vi
nhng nhn nh v ch trng ca B Chnh tr. S gp g gia B thng soi
ti cao vi lnh o, ch huy cc mt trn to thm nim phn khi, tin tng
trong hi ngh, thp sng thm ngn uc tr tu ca c quan lnh o, soi t
con ng tin ln ca cch mng Vit Nam.
Cc ng ch trong B Chnh tr pht biu. Anh Trng Chinh nhn mnh thng
li to ln v nhng hn ch ca cuc tin cng v ni dy ng lot hi Tt
Mu Thn (1968). Lin h vi tnh hnh hin nay, cn phi rt kinh nghim c,
36
phi tht linh hot trong ch o u tranh, khng cng nhc, nht l khi chin
tranh vn cn tip din phc tp v gay gt.
Cc anh Phm Vn ng, Nguyn Duy Trinh khng nh ta thng to, nhng
mi thng n chng , phn tch thm v ch ngha thc dn mi min
Nam, v m mu ca M - ngu, khng nh M yu hn trc. Mun
thng, ta phi dng sc mnh, dng bo lc Ni qun s, chnh tr song song l
ng, nhng lc ny phi bit ly qun s lm tr ct, lm ch da cho u
tranh chnh tr.
Si ni nht trong cc kin tho lun l vn so snh lc lng gia ch v
ta. Lc ny ta mnh hay ch mnh? Ni chung th d thng nht, nhng i vo
c th tng vng, tng mt, so snh c v th v lc, c s lng v cht lng
th ngay c mt s ng ch trc tip lnh o, ch huy chin trng cng c
kin khc nhau.
Ti nh r bo co ca anh Trn Hu Dc v tnh hnh chin trng Tr Thin, ni u sng ngn gi.
Anh va c Trung ng phi vo B4 nghin cu, nm tnh hnh. Anh cho
bit y phn vng xong, t ng xe la tr ra n bin l vng ch, t
ng xe, la v pha ty l vng ta. B i rt v vng ta cng c. Tnh
hnh n nh. Trong cuc hp, nhiu ng ch khng ng vi cch lm
nguy him nh vy.
R rng, nh gi cho ng tnh hnh khng phi l n gin. Sai mt ly, i mt
dm. Tuy nhn thc chn l phi l mt qu trnh, nhng nh gi sai thc cht
tnh hnh s a n nhng ch trng sai lm, nguy him.
Ti pht biu kin, ni thm v nhng im ch yu trong bn bo co do
Qun u Trung ng v Vn phng Trung ng son tho, c bit i su vo
nhng m mu, th on mi ca M - ngu v Vit Nam ho chin tranh. Cn
c vo nhng ti liu nguyn bn do Cc 2 Tin phng thu c ca ch nh
k hoch bnh nh cp tc t thng 3 n thng 8-1973, k hoch bnh nh 3
nm (1975-1977), k hoch 5 nm xy dng qun ngu (1974-1979), k hoch
kinh t 8 nm (1973-1980) nhm ti thit min Nam, ti nu r: M tin hnh
cuc chin tranh xm lc thc dn mi, chng buc phi dng ngu qun,
ngu quyn lm ch da.
37
38
Phi bo v thnh qu cch mng ginh c bng bit bao xng mu. Hn
th na, phi pht huy th mnh, th thng, huy ng sc mnh tng hp ca
chin tranh nhn dn Vit Nam trong iu kin thun li mi, a cch mng
min Nam tin ln. Khng th dng l na chng.
Ti bn vi anh Vn Tin Dng cng ch o chun b k hoch chin lc
qun s trong giai on mi.
T thng 4-1973, mt t chc mang tn T trung tm c lp ra gip Qun
u Trung ng v B Tng t lnh trong vic ny, gm cc anh V Lng, Cc
trng, V Quang H, L Hu c, Ph Cc trng Tc chin, do anh L
Trng Tn, Ph Tng Tham mu trng trc tip ch o(11). Ngoi cng vic
thng xuyn, mi tun t tp trung hai ngy ti phng lm vic ca anh Tn.
Vi tinh thn khn trng, nghim tc, ngy 5-6-1973, T trung tm hon thnh
bn d tho cng k hoch chin lc mang s 305 TG1.
***
T tng chin lc ca ng to khp cc chin trng.
Ngh quyt ca B thng soi ti cao bin thnh hnh ng cch mng. Sau
na nm u tranh gay go quyt lit, cc cuc hnh qun ln chim, "bnh nh"
ca ch bc u b chn li. Qun ta hot ng mnh.
Thng vong ca qun ngu vt khi con s 100.000. Mt s v kh M
va vo, lt vo tay Qun gii phng.
ch va n cp va la lng.
V thng tin bo ch B Ngoi giao ta cng b cun sch trng ngy 7-51973 t co M v chnh quyn Si Gn vi phm c h thng Hip nh v
chm dt chin tranh, lp li ho bnh Vit Nam, vch r M v chnh quyn
Si Gn phi hon ton chu trch nhim i vi tnh hnh nghim trng ny.
Hip nh Paris b e do.
Anh L c Th ln ng tr li bn m phn.
Ci th ca ta chin trng cng l ci th ca cc nh ngoi giao Vit Nam
trc i phng. Trc khi i, anh Th nhiu ln trao i vi ti v anh Dng.
Qua ng ch H Quang Ho, Ph Cc trng Cc Tc chin v l tr l gip
anh Th v qun s, B Tng Tham mu cung cp u n tnh hnh qun s v
nhng nhn nh chin lc cc nh ngoi giao ca ta tham kho.
39
Vi tr "ngoi giao con thoi", Ktxinhgi bay i bay li gia Oasinhtn v Paris,
gia Paris v Si Gn tm cch cu vn tnh th. Nchxn b m nh bi v b
bi Oatght lc ny phi ra nh sng. Hnh nh nm tay chn c lc ca
ng Cng ho chui vo t my nghe trm ti tr s ca U ban ton quc
ng Dn ch ng khu nh Oatght b bt qu tang thng 6-1972 lm tt
ngm ho quang ca chic gh tng thng Hoa K. ng ta khng cn u c
no m ngh nhiu n Vit Nam, nht l khi qun M rt i, t binh M
v nc. Tuy vy, ng ta vn phi e nt Thiu, v y li phn ng khng chu
chp nhn bn thng co chung c phc tho.
Th v thng ip li bay ti Si Gn. Theo cc ti liu tit l nm 1989, ln
ny, Nchxn thng thng e do Thiu: " Ti mun lp li rng mong mun
duy nht ca chng ti l tng cng s on kt ca ti i vi ngi. Ti
khng th tin c rng ngi s t ti vo mt v tr buc ti phi gii thch vi
nhn dn M mt l do ca vic sp cc cuc m phn, iu s dn n tc
thi vic ct t cc ngn sch cho Lo, Campuchia v sau cng cho Vit
Nam".
c phi vin ca tng thng Scl Oaithaox mi ln bay ti Si Gn, li
mang theo nhng bc th vi li l cng rn hn:
"iu ngi phi quyt nh l ch th cho i din ca ngi Paris tham gia vi
tin s Ktxinhgi trong vic k kt bn thng co vi ni dung nh hin nay,
bt chp nhng nghi ngi th yu m ngi trnh by; bng ngc li, nu
ngi t chi vic k kt, t b hip c, ngi s chu nhng hu qu tai hi khn
lng i vi s ng h ca Quc hi M".
Trong bc th cui cng, khng cn gi bng ngn ng ngoi giao, Nchxn
xng ging:
"y khng cn l vn bn ci gia nhng ngi tham gia m phn, hoc
gia cc lut s, cc chuyn gia. By gi y l vn trc in gia hai chng
ta.
S la chn ca ngi ty thuc ngi. Tin s Ktxinhgi c ch th tr v
Oasinhtn vo chiu mai. Bt c s tr hon hoc n trnh no vi bt k l do
g u khng c chp nhn".
Khng cn n c c rt, ch ci gy cng mang li kt qu.
40
Cui cng, hai bn thng co chung v nhng bin php cn thit thi hnh
trit v nghim chnh Hip nh Paris v Vit Nam c k kt ti lu i
La Xen Xanhclu trong s cay ng ca Nguyn Vn Thiu.
***
n thi im c quan lnh o cao nht ca ng l Ban Chp hnh Trung
ng phi quyt nh nhng vn ng li chin lc c bn.
Tnh hnh, sng t thm nhiu.
B Chnh tr triu tp Hi ngh Ban Chp hnh Trung ng ng ln th 21 vo
thng 6-1973, nhm khng nh ng li cch mng Vit Nam trong giai on
cui cng ca chin tranh. Qun u Trung ng c giao chun b ni dung
ca hi ngh.
Nhn lnh trch nhim trc B Chnh tr, tp th Qun u Trung ng dnh
nhiu tm lc suy ngh, nghin cu, xut, trao i kin. Mt s cn, b c
quan B Tng Tham mu, Tng cc Chnh tr, Tng cc Hu cn cng c
huy ng, trong iu kin tuyt i b mt. Ti tp trung suy ngh v cc vn
chin lc trong giai on cui ca chin tranh. Trc tip gip ti l cc ng
ch Tng Tham mu ph L Trng Tn v Cao Vn Khnh, hai ng ch tng
ch huy nh ln, hai ng i gn b lu nm trong nhiu chin dch, hai ngi
bn chin u trung thc, chn thnh.
Vic u tin ti ngh ti l mi cc ng ch trong on cn b B2 n trao i,
lm vic.
Cuc hp c t chc ngy 11-6-1973 ti "Nh con rng", ni lm vic ca
Qun u Trung ng, trn nn c ca in Knh Thin thi L, nguyn l hnh
cung ca cc vua nh Nguyn khi ra kinh l Bc H vi chn bc thm cao v
bn con rng to khc tinh vi cn nguyn vn.
Cc ng ch c trch nhim trong B Quc phng - Tng T lnh n d ng
. Mi ngi tho lun hng say, qun c ci nng u ma.
Vi thc tin chin u v b dy kinh nghim chin trng, cc anh B2 d
on sp ti, trng im bnh nh ca ch s l ng bng sng Cu Long.
Nhim v hng u B2 l kin quyt nh bi cc cuc hnh qun ln chim
ca ch, gi vng vng gii phng, vng tranh chp v cc cn c "lm" trong
41
vng su, m rng din tranh chp, ginh li dn, m thm din lm ch, tng
bc m thm din gii phng nhng ni c iu kin.
Mun vy, phi xy dng lc lng mnh, tng lc lng a phng ln gp
i, bo m qun s chin u ca b i ch lc, tng kh nng c ng v
sc t ph ca b i trong chin u tin cng. Mc tiu ra l t ph h
thng phng ng ca ch c trung on, tiu dit chin on hoc s on ch
trong tc chin vn ng.
Ti chm ch lng nghe tt c cc kin. Trong u le ln nhng g cn suy
ngh xut vi Trung ng. Cng vi B Tng Tham mu v Tng cc
Hu cn, ti gii quyt cc yu cu ca chin trng B2, trc mt b sung
ngay 17.000 qun chin u. y l mt c gng rt ln ca hu phng min
Bc, ca cc ng b, chnh quyn v c quan t chc ng vn cc cp v ti
bit rt r, t nm 1964 n nm 1973, hu phng ln chi vin ht mnh.
Ch ring cc tnh thuc Qun khu T ngn sng Hng, chi vin cho cc
chin trng min Nam 560.000 qun. Tuy vy, trc thi c ln ang xut
hin, vn phi kin quyt chi vin chin trng.
Ti gi nn ph bin rng ri kinh nghim ca Qun khu IX, tch cc lm
cng tc t tng chng ho bnh ch ngha, chng o tng, m h, nng cao
tinh thn cnh gic i vi m mu, th on xo quyt ca k th. Cng phi
dn dn huy ng lc lng ti ch b sung cho b i ch lc v ra sc pht
trin dn qun du kch. V cch nh, ngoi tin cng tiu dit c im, chi khu,
qun l, nn ch trng dng c cng nh vo cc s ch huy, sn bay, bn
cng, cc cn c hu cn.
***
Sau cuc hp, ti tranh th nghe bo co ca cc cc thuc B Tng Tham
mu, T trung tm, cc ng ch B Ngoi giao, cc ng ch trong Ban lin
hp qun s bn bn ra Bc hp.
Cc ngun tin cho bit: Qua cuc ving thm Si Gn ca Ph Tng thng M
cniu cui thng 1-1973, M c xoa du Thiu cho cn ht hong. iu
ng ch l M khng h cng khai hoc p m ha hn g vi Thiu, ngoi
hai k hoch "Tng cng" v "Tng cng cng" v kh, phng tin chin
tranh vo min Nam. Sau cuc ving thm M thng 3-1973, Thiu cng khng
42
thi im quyt nh, nghin cu phng thc tc chin theo hng tiu dit
chi khu, qun l, chin on, l on ch i ng cu, tiu dit s on ch.
V chng ph "bnh nh", kinh nghim ca ng bng sng Cu Long, nht l
kinh nghim ca Khu IX, chng t qun v dn ta hon ton c kh nng lm
tht bi m mu chin lc ny ca ch. Ti yu cu B Tng tham mu tch
cc nghin cu vn ny, c bit ch phng chm, phng thc nh
ch, bm t bm dn, phi hp cc lc lng ch ng kin quyt nh tr
ch. Qun u Trung ng v B Tng Tham mu nghe anh L c Anh t
chin trng ra bo co tnh hnh Khu IX v Khu 8. Lp trng kin quyt cnh
gic ca ng u v B T lnh Khu IX mang li thng li ngay t u.
Kinh qua u tranh, cng linh hot, sng to, thng li cng ln. Cc anh Vn
Tin Dng, L Trng Tn trc tip ch o Cc Tc chin v Cc Dn qun
phi hp chun b mt hi ngh chuyn s triu tp vo cui nm.
***
S chun b cng phu ca Qun u Trung ng v B Tng t lnh tin hnh
khn trng, b mt sut hai thng tri. Mt bn bo co c hon thnh. y
l ni dung kin trung tm trong Hi ngh Trung ng ln th 21 khai mc
vo cui thng 6-1973.
Hi ngh hp t u trong mt tun l.
Cc ng ch u vin Trung ng v d kh ng . Bo co ca Qun u
Trung ng phn tch k tnh hnh ch, ta min Nam, tnh hnh chin trng
su thng sau khi c Hip nh Paris, bi cnh quc t phc tp hi by gi, m
mu, th on ca chnh quyn Nchxn v ngu quyn Nguyn Vn Thiu,
nh gi so snh lc lng trn chin trng v trong c nc, ch mnh, ch
yu ca ch, ca ta, kh nng ca M - ngu, v nhng tnh hung chin lc
c th xv ra. Bn bo co cng xut vi Ban Chp hnh Trung ng nhng
kin ngh v phng hng, ch trng v k hoch hot ng min Nam
trong thi gian ti nhm y mnh u tranh vng tm b chim v vng tranh
chp, xy dng lc lng, cng c vng gii phng.
Sau khi nghe bo co, ng ch B th th nht L Dun pht biu kin, nu r
quyt nh ca B Chnh tr triu tp Hi ngh Trung ng ang ln ny nhm
nh gi tnh hnh t sau Hip nh Paris, nh gi so snh lc lng, ch mnh
45
48
cng nghin cu k hoch tng cng kch, tng khi ngha min Nam"
c trnh ln.
Tuy c th hn, nhng cng ln ny vn cn nhiu im ln phi tip tc
nghin cu trao i. T trung tm li phi tip tc lm vic v mt thng sau,
ngy 15-8-1973, hon tt bn d tho ln th ba nu ln nhng c im ca
cuc tng khi ngha sp din ra, d kin tnh hung dn n tng khi ngha v
thi c tng khi ngha, ra cc bin php pht huy sc mnh tng hp chnh
tr - qun s ca ta tin hnh tng khi ngha, tng cng kch, ly pht ng
qun chng tng khi ngha lm khu ch yu nht, trng im s 1 l Si Gn.
Thi c n gn. Nhng ginh thng li bng cch no, l iu khng n
gin.
Ti ch th T trung tm su tm, bo co kinh nghim kt thc cuc chin tranh
gi nc v i ca nhn dn Lin X, cuc chin tranh gii phng ca nhn
dn Trung Quc, v giai on cui cng ca mt s cuc chin tranh khc. Ti
Qun khu b Qun khu III, ti trc tip nghe anh Hong Minh Tho bo co v
kinh nghim Lin X. Do quy m chin tranh hin i, nn t sau cuc phn
cng Stalingrt v trn quyt chin vng cung Cucxc, qun i X vit
cng qun i cc nc ng Minh m nhng chin dch rng ln, nhanh
chng kt thc chin tranh. Ti cng nghe ng ch Hong Minh Phng bo
co v cch nh ca qun i Trung Quc trong giai on cui cng. y,
Qun giai phng t nh thnh ph, thin v vy thnh dit vin, nh cc khu
vc xung quanh. Tuy vy, cng nh Lin X, Trung Quc vn phi nh
nhng trn tiu dit chin ln v nh vo thnh ph. Lin h vi tnh hnh
min Nam nc ta, ti thy khng th t tng khi ngha ln u, m tt yu
phi c nhng trn tin cng ln, tiu dit mt b phn quan trng sinh lc ca
ch, to iu kin nh vo thnh ph, vo so huyt ch yu ca ch kt hp
cht ch vi ni dy ca qun chng kt thc chin tranh, ginh ton thng.
Nhiu ln, ti trao i vn ny vi ng ch B th th nht.
Cui cng, anh Ba ng phi pht huy, phi hp c ba qu m mnh l nng
thn, thnh th v ch lc, thc hin tng cng kch, tng khi ngha ginh
thng li.
49
51
54
Ch thch:
(1) Mt ng quy c dng trong in thoi hu tuyn. ni phi s dng b i
tng, thit gip hi do ng ch o huy V lm T lnh, "lin hoan" l phi
hp tin cng. "Nhng a con kho mnh nht" l xe tng T54 m qun ngu
rt s. o Dng l Ch huy trng lc lng phng th Ca Vit.
(2) Lc ny, anh Tn l T lnh chin dch Qung Tr, anh Song Ho l Chnh
u, anh Khnh l Ph T lnh. Anh ng S Nguyn l T lnh, anh Hong Th
Thin l Chnh u on 559. Anh V Xun Chim l Ph Ch nhim Tng cc
Hu cn. Anh Quang Trung v Phan Vn ng l T lnh v Ph Chnh u
Qun khu IV. Anh Thanh (tc Thanh Qung) l Ph Chnh u mt trn Tr Thin.
(3) Nam B v cc Nam Trung B.
(4) ng ch Nguyn Vn Linh.
(5) Cui nm 1972 sang u nm 1973. B Tng t lnh ch o cc chin
trng min Nam nh mnh: tiu dit, bc hng bc rt hng trm n bt,
m thm nhiu mng, nhiu vng, ginh quyn lm ch trn nhiu a bn quan
trng. K hoch c gi l "K hoch thi c".
(6) ng ch Hong Vn Thi.
(7) ng ch V Ch Cng.
(8) ng ch Chu Huy Mn.
(9) ng ch V Vn Kit.
(10) ng ch Nguyn Minh ng.
(11) T u nm 1974, c anh Hong Vn Thi, Ph Tng Tham mu trng
th nht trc tip ch o.
(12) L Dun: Th vo Nam. Nh xut bn S tht. H Ni. 1985, tr. 333-334.
55
Chng 3
Gn n Tt Gip Dn (1974), tnh hnh min Nam si ng. Ngh quyt Trung
ng thm dn n c s.
Ti lm vic vi cc ng ch L Ngc Hin, Ph Tng Tham mu trng, V
Lng, V Quang H, Cc trng v Ph Cc trng Cc Tc chin. Lc ny,
anh L Trng Tn c c vo Khu 5 gip qun khu trin khai thc hin Ngh
quyt 21 v mt qun s. Tnh hnh chin s min Nam t Tr - Thin, Khu 5,
Ty Nguyn n ng bng sng Cu Long ang chuyn bin c li cho ta.
Chng ti trao i v phng hng tc chin hai nm 1974, 1975 vi tc
pht trin ngy cng nhanh ca chin trng, chun b tng cho Khu 8 v Khu
IX thm mt vn qun v 3.000 tn v kh, hun luyn nng cao cht lng
chin u ca b i v nng lc ch huy ca cn b cc cp, tch cc vn
chuyn chin lc cho min Nam, d kin k hoch thi c
Ngy 30-1-1974, B Chnh tr hp m rng bn k hoch nm bt thi c y
mnh cch mng min Nam.
Tham d hi ngh cn c cc ng ch trong Qun y Trung ng, cc ng ch
lnh o B2, ng ch V Ch Cng v ng ch Hong Minh Tho.
Thay mt Qun u, ti bo co tnh hnh qun s, chnh tr, nh gi s chuyn
bin ngy cng c li trn cc chin trng, ngh ch trng phi hp u
tranh ton din v phng hng tc chin cho n nm 1975. Tip anh Nm
Cng trnh by c th tnh hnh Khu 5, nu nhng vn cn gii quyt nh
chng ch ng bt, ln di, nh r v nh tiu dit, pht ng qun chng,
ng bo Cng gio, Pht gio cng lc lng th ba u tranh lm suy yu b
my km kp ca ch. Anh Trn bo co tnh hnh chin trng Nam B, s
chuyn bin r nhng cn chm t thng 8-1973 n lc ny, nhn xt c kh
nng M phi chu thua. Anh Phm Vn ng nu kin cn tm ra nhng
"points critiques"(1) to chuyn bin nhanh hn. Anh Hong Vn Thi cho
56
rng tnh hnh chin trng ang c bc i ln, cch nh qun ngu cn to
bt ng, dit n bt, qun l, chi khu, kt hp qun s, chnh tr, binh vn
chng ph bnh nh.
Cc anh trong B Chnh tr pht biu, thng nht kin v nh gi tnh hnh,
ra nhiu bin php y mnh u tranh qun s, chnh tr, ngoi giao.
Kt lun hi ngh, anh Ba nu r th cn bng trong tnh hnh th gii, khi
khng ai c th gi v tr b quyn th M mun quay tr li min Nam cng
khng phi d. Nhng M c vo li hay khng, ch yu l do s n lc ca ta.
Nu ta nh mnh, ph c "quilibre" (th cn bng) th M kh lng vo
c.
Vn by gi l phi y mnh u tranh ton din, lm cho c ngh thut
hn, to thi c, v khi c thi c th phi nm c ngay ginh thng li.
***
Sau nhng ngy lm vic cng thng, tp trung cao sc khe ca ti gim st
nhanh chng. Nhiu ln bc s khuyn nn ngh ngi dng sc, nhng cng
vic khng cho php.
Mt bui sng, trn ng cng tc, bng nhin bng au d di. Cn au t
ngt lm cho u c chong vng, hi th gp. Trong khonh khc, ti b ngt
xu.
Khi tnh li thy mnh nm trong my bay ln thng cp cu v H Ni.
Cc gio s, bc s Vin Qun y 108 lm vic ht sc khn trng, nhng cha
chn on c cn bnh.
Ngi ti mt l, bng au qun qui tng cn.
Thy bnh tnh nguy kch, B Chnh tr Trung ng ng quyt nh a ti
sang Lin X iu tr bng mt chuyn chuyn c. i cng ti phng tai bin
c go s, Vin trng Nguyn Th Khnh, cc bc s Trn Vn Hin, Phm
Vn Ng.
ng ch, bn hu ra tin rt ng.
Trc khi ln my bay, ti xc ng cm n anh L c Th, anh L Thanh
Ngh, thay mt B Chnh tr, cng cc anh Vn phng Trung ng ang, Vn
phng Qun u. B Quc phng v b con, bu bn. tng l kh c ngy
v
57
62
70
Trn chin trng, hot ng ca qun ngu gim i trng thy. R nht l cc
hot ng ca khng qun, pho binh v phng tin c ng. Tuy vn ln
ting h ht chin tranh, Nguyn Vn Thiu phi ku gi binh lnh ngu
"nh theo kiu con nh ngho"(!)
B2 (Nam B v Khu 6), ch b y li. Khu 5, chng b chn li. Pht huy
thng li, qun ta ch ng chc thng tuyn phng th Si Gn ca ngu ca
ng pha bc (ng 7, Rch Bp, Bn Ct). Mc d ch thng xuyn ln
chim, qun ta vn kin cng gi vng khu gii phng Lc Ninh bng mi gi,
theo yu cu ca Qun u Trung ng. ch tht bi trong k hoch "bnh nh"
cc vng ng dn. Vng ch kim sot ngy cng thu hp. Lc lng ch b
co ko khp ni. Qun ta khng nhng ginh li tt c cc vng gii phng
nh trc ngy 28-1-1973, m cn gii phng thm hng chc x ng bng
sng Cu Long. Cn c khng chin c m rng v cng c kh vng vng.
B2 c nhng n lc rt ln c v tc chin ln chun b chin trng cho
ma kh ti. Ni bt ln lc ny l trn qun ta tiu dit chi khu qun s
Thng c Khu 5 t ngy 29-7-1974 n ngy 7-8-1974, gii phng qun l
Thng c v bn x gm 13.000 dn, sau nh bi cc t phn kch ca
s on d thuc lc lng tng d b chin lc ca qun ngu. y l mt
trn then cht trong chin dch ma thu 1974 ca Khu 5. Thng c l v tr
n ng ca ng ca cn c lin hp Nng. Trong trn ny, qun ngu phn
ng chm, lc lng c ng phi iu ng chp v v thiu qun v khng
phng tin ch qun. Tinh thn qun ch lc v qun a phng ngu u
sa st. Ln u tin mt s on ch lc ca ta cng qun v dn a phng
nh bi mt s on d b chin lc ca qun ngu.
Cng vi thng li Nng Sn, Tin Phc, Minh Long (Khu 5) Tnh Linh
(Khu 6), Nha Bch, Tng L Chn (ng Nam B), trn Thng c cho php
rt ra nhn nh: qun ch lc c ng ca ta mnh hn qun ch lc c
ng ca ngu. Mt hnh thi mi bt u xut hin: ch khng cn kh nng
chim li cc v tr mt. Qun ta c kh nng tin cng tiu dit qun ch
trong cng s kin c, tiu dit cm c im, chi khu, qun l, gi c mc
tiu, chim t, gii phng dn ngay vng gip ranh.
72
73
74
ngn. Qun ngu lin tip tht bi v chin lc; ngu quyn mu thun, khng
hong nghim trng, b c lp cao , ni b chia r, phn ho, ta tranh th
c s ng h quc t.
D tho k hoch d kin cc iu kin khch quan, ch quan c th chn mui
vo u nm 1977, xc nh k hoch nm 1976, nu r cc mt cng tc chun
b, cc ch tiu pht trin lc lng, giai phng t ai, ch nghi binh, gi b
mt, bt ng.
Thng 8-1974, anh Vn Tin Dng i cha bnh nc ngoi v. Cng trao i
vi nhau, anh Dng v ti u nht tr trn tt c cc vn . Ngay sau khi lm
xong, bn k hoch d tho c gi n cc ng ch trong B Chnh tr v cc
ng ch ch cht trong Qun u Trung ng. B thng soi ti cao nhn
thy thi c chin lc ang ti gn. Vn by gi l quyt tm v phng
php cch mng.
Vic xy dng cc "qu m thp" trong giai on cui ca chin tranh, mt
vn m ti nhiu ln xut sau ngy k Hip nh Paris, c xc tin
mnh m. c B Chnh tr ng , ngay sau khi hi cc iu kin cn
thit, B Tng t lnh khn trng xy dng ba qun on ch lc c ng:
Qun on I mang tn Quyt Thng thnh lp ngy 24-10-1973, tip , ngy
17-5-1974, Qun on II (Qun on Hng Giang) v ngy 20-7-1974, Qun
on IV (Qun on Cu Long) ln lt ra i.
***
Nhn dp k nim ln th 25 ngy truyn thng ca i on 308, sau ny l S
on 308 (28-8-1949-28-8-1974), ti mi Ch tch Tn c Thng n thm
binh on ch lc c ng u tin ca Qun i nhn dn Vit Nam. i on
308 trc y c vinh d c Mt trn Vit Minh - Lin Vit (nay l Mt trn
T quc Vit Nam) tng thanh kim mang dng ch "M o thnh cng",
ngha l nh u thng .
Trong i hnh ca Qun on Quyt Thng, vi t th sn sng chin u, sn
sng nhn lnh xut qun, cc chin s Qun tin phong t chc k nim trng
th ngy truyn thng v vang ca mnh theo ng nghi thc chnh quy. B i
vui mng n Bc Tn knh mn nh c n hnh nh ca min Nam rut
tht. Sau khi cng Bc Tn i duyt i danh d, tham d l diu binh, ti thay
76
tro cch mng va khng chin va kin quc, nh ch ton din c qun s,
chnh tr, kinh t, ngoi giao, u tranh trn c ba vng chin lc bng cc
chin dch tng hp, cc cch nh sng to c hiu sut cao, nhm ng mc
tiu chin lc, to thi c thc hin nhng trn quyt chin chin lc c
ngha quyt nh lm chuyn bin tnh hnh v ginh thng li. Nhim v ca
cch mng min Nam khi qun M rt i cng khng ngoi quy lut y.
Trc mt, cn tng kt cch nh qun ngu bnh nh, ln chim, tng thm
ngi v ho lc, bo m qun s tiu on a phng c 300, tiu on
ch lc 400, min Bc khn trng t chc tng tiu on, i i ho lc
mnh a vo chin trng, tin ti trung on phi dit c qun l, chi khu
qun s, tiu on dit i i ch. Khu 8 v Khu IX cha c s ch huy thng
nht, nn chng thnh lp mt B ch huy chung.
V hng tin cng chin lc l nam Ty Nguyn, m u bng nh Bun
Ma Thut, ti da vo nhng suy ngh c t nhng ngy khng chin chng
Php, v tm quan trng v v tr chin lc qun s ca Ty Nguyn kt hp
vi thc tin chin trng lc ny v nhng ch mnh, ch yu trong th b tr
chin lc ca M - ngu. Nhiu nh qun s, c ta v ch, u ni nm c
Ty Nguyn l khng ch c ton b chin trng min Nam ng Dng.
y l ci mi nh ca a bn min Nam bn o ny. Th b tr chin lc
"mnh hai u" ca M - ngu nhm i ph vi ta pha bc (Tr - Thin) v
pha Nam (Qun khu III v IV ngu) cng l r nam Ty Nguyn l a bn va
him yu, va yu li va s h.
Trong qu trnh khng chin chng M, cu nc, B Tng Tham mu pht
hin rt sm nhng nhc im ca ch nam Ty Nguyn. Trong khi b tr
lc lng rt mnh Vng I chin thut (t Quang Tr n Qung Ngi) gi
a bn gip gii vi min Bc, th Vng II chin thut (bao gm c Ty
Nguyn), ch ch b tr mt lc lng va phi. Ring Ty Nguyn, ch
phng ta pha Bc (Pleiku - Kon Tum) nhiu hn l pha nam (Bun Ma
Thut).
Ngay t gia nm 1973, trong bn " cng k hoch chin lc" d tho ln
u tin, T trung tm ngh: " Hng ch yu ca cc n ch lc: Ty
Nguyn, Min ng, Tr - Thin, Qung . Ch yu l Ty Nguyn v: a
78
83
85
nng cao. R rng, ngu suy yu nghim trng ton din. min Nam, ta
mnh hn ch.
V k hoch chin lc, hi ngh thy rng hai nm 1975 v 1976 u c v tr
quan trng, nhng nm 1975 l nm bn l, to iu kin mi mt trong nm
1976 ginh thng li cui cng. Nm 1975, ta bt u n tin cng nam Ty
Nguyn, kt hp vi m vng, m mng ng bng sng Cu Long, ni lin
Ty nguyn vi min ng Nam B. Phi thc hin tt k hoch nm 1975
n nm 1976. Phi to cho c yu t bt ng c th dn n nhng bc
pht trin nhy vt.
i vi M, cn kt hp vi u tranh ngoi giao loi tr kh nng can thip,
ng thi phi c k hoch c th phng chin tranh ph hoi bng khng
qun, hi qun, nht l khi ngu ng trc nguy c sp .
Tnh th cch mng ang chn mui. Mt cuc sc cui cng gia ta v ch
tt yu s din ra v s sp hon ton ca ngu qun, ngu quyn min Nam
l khng th trnh khi.
Hi ngh nht tr ph duyt k hoch chin lc c bn d tho ln th by do
B Tng Tham mu chun b. Hi ngh nhn mnh yu cu phi c k hoch
to thi c v n thi c, nht l khi Thiu . Trong bt k tnh hung no
cng khng c l thi c khi thi c chin lc xut hin. "Nu thi c
n vo u hoc cui nm 1975 th lp tc gii phng min Nam trong nm
1975".
V hng chin lc, Hi ngh ra b i ch lc phi chun b trn c hai
hng:
- Ty Nguyn, trng im l nam Ty Nguyn, l hng chin lc rt quan
trng.
- Min ng Nam B l hng quyt nh cui cng.
Ty Nguyn c chn lm chin trng ch yu trong cuc tin cng ln v
rng khp nm 1975.
V cch nh chin lc, chin dch, cn kt hp u tranh v trang v u
tranh chnh tr, kt hp ba mi gip cng (qun s, chnh tr, binh vn), nh
ch trn c ba vng chin lc (rng ni, nng thn ng bng, thnh th). B
i ch lc phi nh nhng trn quyt chin, nh tiu dit ln trn chin
86
87
89
n cc mc tiu tin cng theo d kin. H thng kho, trm cng nh k hoch
vn chuyn phi c trin khai hon chnh.
Ti cng yu cu Tng cc Chnh tr tin hnh tt cng tc t tng, cng tc
ng vin chnh tr, c ng chin trng. Qua kinh nghim cuc Tng tin
cng v ni dy Tt Mu Thn 1968, cng tc ny pht huy tc dng, c v
mnh m kh th tin cng ca qun v dn min Nam, thng tin, c ng hu
phng min Bc hng v tin tuyn ln, phi hp cng min Nam nh gic.
Cng vi tin thng trn v cc bn thng co chin thng, nhng bi bnh lun
qun s ca Quyt Thng, ca Cu Long, ca Chin Trng thng qua cc c
quan thng tin i chng, mt thi lm nc lng c nc, hng mi tri tim
theo cng mt ch tin cng v ni dy, ni dy v tin cng, quyt chin v
quyt thng.
Cc c quan Tng hnh dinh lm vic khng k ngy m. Ai cng mun gp
phn cng sc, tr tu ca mnh, pht huy cao chc nng tham mu ca c
quan chin lc i vi chin trng, chun b cho ma thi ua lp cng hng
mong i.
90
Ch thch:
(1) im xung yu.
(2) u nm 1974, anh Hong Vn Thi sau khi cha bnh ti Cng ho dn
ch c, v l do sc khe, li min Bc v nhn nhim v Ph Tng Tham
mu trng th nht. Th trng B Quc phng. Anh Trn Vn Tr ln thay
lm T lnh B2.
91
Chng 4
H QUYT TM CHIN LC
93
97
Trong k hoch qun s 1975-1976, cn ghi r: Phi c trn tiu dit ln nam
Ty Nguyn bng cch nh ch ang vn ng. Yu cu l phi dit t ba n
nm s on ch trong mt t hot ng mnh v gn, ch khng c ko
di l th. K hoch phi nu r dit ch Ty Nguyn, m u bng nh
Bun Ma Thut. C th sau khi ta tiu dit Bun Ma Thut, ch s dao ng,
ri lon, lc ta phi chp ly thi c gii phng Hu. Nu lc ta chm
chn, mi mt, ma ma n th l mt thi c. Cho nn phi c k hoch
bao vy chia ct ngay t by gi, khng cho ch co cm chin lc, rt v
min ng Nam B hay rt v pha ng dc theo b bin Trung B. Trong
nm 1975 ny, ta khng nht thit phi c ng Qun on I. Phi tp trung n
li m hun luyn cho tt, bo m lun lun sn sng. Phi ht sc khn
trng, ht sc tp trung. Nu c thi c th s dng Qun on I. Nu thi c
cha xut hin, th ta cng mnh ln n thi c mi.
Chng ta phi ch ng to ra thi c, ch khng th b ng ngi ch. Khi thi
c n th ph kin quyt, kp thi chp ly thi c. Phi tch cc pht trin ci
ng, ci hay ca ta, khot su ci nhc im, ci sai lm ca ch th tt yu
thi c s xut hin. H quyt tm hon thnh cch mng dn tc dn ch trong
hai nm 1975-1976 l ng. Nhng k hoch cn phng tnh hung sm hn,
trong nm 1975, v c tnh hung ko di qua nm 1977. Nh vy mi ch
ng, vng vng.
***
Trong phn tho lun, hi ngh nghe anh Vn Tin Dng pht biu v vn s
dng binh lc, nu r vic vn ng cch nh phi th hin ngay trong bc
xy dng k hoch v pht trin k hoch. Hin nay, trng tm ca ta l ginh
thng li ng bng. cho c vng chc hn, c iu kin xy dng
lc lng ng bng, tc chin quy m ln, nht thit phi c hng lang ni
lin ng bng vi cn c. Ch lc min ng phi phi hp thc hin nhim
v ny.
Trong k hoch t hai, phi nghin cu cch nh cho ch v ra, m khng
phi s dng nhiu lc lng.
99
Lc ny, thc tin chin trng pht trin c phn nhanh hn d kin ca k
hoch tc chin chin lc m B Tng Tham mu trnh by Hi ngh B
Chnh tr thng 10-1974.
Trong t tin cng ma kh 1974-1975, qun ta ginh nhiu thng li min
ng Nam B v Khu IX.
Tin chin thng dn dp bay v, khng nh th i ln ca ta, th i xung ca
ch.
Ngy 13-12-1974, qun ta tin cng chi khu qun s B ng, yu khu B Na,
h thng n bt trn ng 14, m u chin dch ng 14-Phc Long. Sau
5 ngy chin u c lit, ta chim c B ng, dit 50 n bt, gii phng
14.000 dn, lm ch 80 km ng 14.
Ngy 20-12, B Tng t lnh nhn in bo co ca anh L c Anh, Ph T
lnh Min: "Trn ng 14, ta giai phng hon ton on t cu 11 gn ng
Xoi, n khi B ng gip ranh gii chi khu Kin c. B ng, Vnh
Thin, B Na, ta thu c 4 pho v 7.000 n pho, trn 3.000 sng cc loi,
bt trn 300 t binh. S tip tc truy lng".
Ni lo thiu n pho t lu nng trong u ti vi i c mt phn.
Chin trng trn tha thng xng ln khuch trng chin qu. Ngy 27-12,
B Tng t lnh li nhn in ca B T lnh Qun on IV: "Tin cng chi
khu ng Xoi lc 5 gi 35 pht ngy 26-12. n 18 gi 30 pht, ta lm ch
hon ton chi khu ng Xoi. K tn: Nm Thch".
Nm Thch l b danh ca ng ch Hong Cm, T lnh Qun on IV. Trong
nim vui chin thng, ti nh rt r hnh nh ngi cn b qun s t r
phm cht v ti nng ca mnh ngay t chin dch Trn Hng o (1951). Lc
, vi cng v Tiu on trng ca i on 312, anh c B Tng t
lnh khen tng danh hiu "Cn b gng mu" cng vi Tiu on trng
Nguyn Hng Sinh ca i on 308. Trong cng tc cn b, y l mt pht
hin chnh xc, i i vi bi dng thnh cng.
Vi chin cng dit gn chi khu ng Xoi, qun ta hnh thnh th bao vy
c lp th x Phc Long.
Phn ng ca ch yu t. My bay ch ln nm bom, bn ph khng c hiu
qu. Qun ch Phc Long hoang mang cc .
103
cng nh cch nh phi mnh bo, b mt, bt ng, nghi binh tt, hng s ch
ca ch vo bc Ty Nguyn v Tr - Thin.
V cng tc chnh tr, t tng, cng tc t chc trong chin dch, cn xy dng
quyt tm ginh thng li ln nht, nm vng t tng nh tiu dit, coi trng
cng tc binh vn, cao tinh thn on kt hip ng, tn trng k lut chin
trng, nghim chnh chp hnh chnh sch vng gii phng, chnh sch t,
hng binh, chnh sch chin li phm. Cng tc cn b cn sp xp, d tr
cn b c phm cht v nng lc, bo m ch huy lnh o b i chin u
lin tc, sn sng b sung, pht trin lc lng.
Nhim v c th ca chin dch Ty Nguyn c xc nh r:
- Tiu dit mt b phn quan trng sinh lc ch, loi khi vng chin u t
bn n nm vn tn, dit t ba n bn trung on, lin on b binh, thit
gip, nh thit hi nng t mt n hai s on ch lc ch, dit nhiu tiu
on bao an, nhiu trung i dn v, lm tt nhanh qun s ca ch. M rng
hnh lang chin lc t ng 14 qua Gia Ngha xung ng 20 ni vi min
ng Nam B v t Ty Nguyn xung ba tnh Khu 5
- Gii phng nhn dn v phn ln vng t nam Pleiku v Cheo Reo, xung
quanh Bun Ma Thut, nh bi k hoch "bnh nh", nng ln v gii to ca
ch, gi vng, pht huy quyn lm ch chin trng, thc hin chia ct chin
lc. Tch cc phi hp vi mt trn chng bnh nh ng bng. Dit t ba
n bn tiu khu, chi khu qun s, t mt n hai tnh l.
- nh ph giao thng v hu c, ph hu nhiu phng tin chin tranh, lm
cho tim lc kinh t ca ch gim st trm trng. Khi c thi c, thc hin chia
ct hn cc ng 14, 19, 21, trng im l ng 19.
Pht trin u tranh chnh tr trong cc th x. Ra sc xy dng c s t v mt
v cc t chc bit ng, dit c n u s, to th lm ch c s.
- Xy dng lc lng v trang ba th qun, xy dng vng gii phng, xy
dng cc ng chin lc, chin dch, hon thnh mi cng tc chun b cho
nhim v tip theo.
Quyt tm chin lc ca ng c c th ho.
110
112
T u nm 1973, tri qua hai nm khn trng nghin cu, chun b, nhng
suy ngh, gi v mt k hoch gii phng min Nam pht trin thnh mt
quyt tm chnh thc ng vin v t chc lc lng ca c nc, hon thnh
cch mng dn tc, dn ch min Nam trong hai nm 1975-1976. Bn cnh
quyt tm chin lc c bn y, cn c k hoch chin lc tranh th thi c,
gii phng min Nam ngay trong nm 1975, khng ch i.
Khng nhng chnh xc, m quyt tm chin lc ca ng cn rt kp thi,
khng th chm hn, m cng khng th sm hn. Tnh hnh giai on cui
cng ca chin tranh bao gi cng din rt nhanh, khng loi tr t bin. N
lc ch quan ca qun v dn ta vi cc mi tin cng ca chin tranh nhn dn
cng lm cho tnh hnh pht trin nhanh, nhiu khi nhanh hn d kin. Thi c
chin lc thng xut hin trong thi gian ngn v khng bao gi ng lu
mt ch. Phi kp thi pht hin thi c, nm bt thi c, "chp" thi c
ginh thng li cao nht. Va chm li va nhanh. l ngh thut ch o
chin tranh, l nt ti tnh v c o ca ng ta trong nhng ngy thng cui
nm 1974 v u nm 1975.
Quyt tm chin lc ca ng da vng chc trn thnh qu tng hp ca
cuc u tranh cch mng 45 nm qua. Mt nc nh nh " quc to" phi
bit ginh thng li tng bc. Thng li trc to tin cho thng li sau.
Cng v sau, thng li cng to ln.
Suy ngh v kt thc chin tranh c hnh dung ngay t lc khi u.
Quyt tm chin lc y cn l kt qu ca s chun b chin lc ht sc ch
ng, dng cm, sng to, cng phu, kin tr bn b c v chnh tr, qun s,
ngoi giao, v con ngi v v kh, phng tin, c s vt cht, k thut, v th
trn v lng ngi, sn xut v chin u, kinh t v quc phng, giao thng v
vn chuyn, chun b bng tim lc ca c hu phng v tin tuyn, m thm
v si ng sut bao thng, bao nm.
Lc ny, mt khi c quyt tm chin lc chnh xc, kp thi th vic t chc
thc hin li ht sc khn trng. Khng th i bng nhng bc bnh thng,
m l bay, l chy. Chy ua vi thi gian. Chy ua vi ch. Phi vt qua
nhng kh khn, tr ngi trn ng tin ti thng li.
113
114
Ch thch:
(1) Phng 70 l c quan tp trung mi ngun tin ca Cc Qun bo chn
lc, phn tch, tng hp, bo co ln cp trn.
115
Chng 5
N IM HUYT
116
118
Tng t lnh trc tip ch huy chung c qun khu v qun on, khng thnh lp
b ch huy thng nht.
Lc ny, on cn b qun s i hc Lin X hon thnh kho hc. Nhng
cn b c kinh nghim nh ln va c trang b thm kin thc tc chin hip
ng qun, binh chng c phn v cc n v ch lc Anh Nguyn Hu An
lm T lnh Qun on II. Anh L Hu c c c lm Cc trng Cc Tc
chin, thay anh V Lng c b nhim lm T lnh mt trn Ty Nguyn.
u thng 2, Qun u Trung ng ph chun k hoch tc chin ca Tr Thin. Cc ng ch trong B T lnh qun khu v Qun on II ra H Ni
chnh thc nhn mnh lnh. Ngy 28-2-1975, ng ch Thanh Qung, thay mt
B T lnh Qun khu Tr - Thin v ng ch Hong an, thay mt B T lnh
Qun on II ra B bo co quyt tm cui cng. Qun chng Phng khng Khng qun c giao nhim v cho trc thng n cc ng ch ra ng Hi,
t y a ra Th bng my bay YAK 40.
Cc ng ch c mt rt ng gi ti Tng hnh dinh.
Cng d nghe bo co vi ti, c cc anh L Trng Tn, L Hu c. Vi tinh
thn phn chn, cc ng ch trnh by k hoch tc chin vi nhng mc tiu,
nhim v cn cao hn c nhng mc tiu, nhim v c giao.
Nghe bo co xong, ti hi:
- Th nu thi c thun li, cc ng ch c k hoch pht trin tin cng gii
phng Tr - Thin - Hu cha?
ang c tm trng phn khi, hai ng ch bng ho ra lng tng. Ti hi thm:
- K hoch c bn nh th ny l c. Nhng cc ng ch phi lm ngay mt
k hoch pht trin tin cng khi thi c thun li, m mc tiu ca n l gii
phng Tr - Thin - Hu. Cc ng ch r cha?
Sau giy pht ng ngng, nt mt hai ng ch ti hn ln. C hai ng ch
ng thanh tr li: R!
V thi gian m mn chin dch, cc ng ch ngh cho lui thi gian chun b
thm nm ngy, tc l n ht ngy 9-3. Va nghe my ting "9-3", anh Tn
ng pht dy ni ngay, ging gay gt:
- Trong chin dch ln c ngha chin lc, hip ng nhiu chin trng m
cc ng ch mun bt u tin cng ngy no cng c hay sao? Cc ng
119
Cha tht yn tm. Sng ngy 3-3, ti cho ng ch th k ra sn bay Bch Mai
gi hai ng ch quay li gp ti, ngay khi my bay sp ct cnh. R rng, dt
khot, ti cn dn:
- Nh rng chin dch ny khng nh cc chin dch khc. Cc ng ch c th
pht huy sng kin nh tht hay hon thnh vt mc k hoch, nhng cn
ch nhng vic B Tng t lnh quy nh c th th tuyt i khng c
linh hot, phi chp hnh tht nghim. Phi tch cc sng to thi c v sn sng
chp thi c tin ln ginh thng li ln, k c gii phng Hu. Tiu dit sinh
lc ch l rt quan trng, nhng lm ng c ng cng quan trng khng
km, cc ng ch phi huy ng mi lc lng m ng c ng, v c
ng th mi pht trin tin cng c thun li khi c thi c.
Hai ng ch ha s hon thnh tt c cc nhim v B giao, c v thi gian, a
im v khi lng.
***
Theo di hnh trnh ca on A75, B Tng t lnh bit ton on hnh qun
b mt, an ton, n giao tha Ia rng, n Ty Nguyn vo u nm mi
m lch. Khi ti S ch huy on 559, anh inh c Thin quay tr li Qung
Bnh, ch thn n c vic vn chuyn n vo Ty Nguyn. Mi yu cu ca
chin dch u c anh ng S Nguyn v B T lnh on 559 bo m rt
tch cc: go, n, xng, xe u . ng ra mt trn cht nch xe vn ti
nghn nght chy sut ngy m. c thm nhiu on ng mi ang thi
cng, mt s cng on xng cuc c thay bng my mc do Cuba gi
gip.
Nh thng nht t trc lc khi hnh, va n S ch huy ca c quan i
din Qun u Trung ng v B Tng t lnh t ty th x Bun Ma Thut,
anh Vn Tin Dng thay mt Qun u Trung ng cng b quyt nh thnh lp
B T lnh mt trn Ty Nguyn, gm cc ng ch: Hong Minh Tho, T
lnh; ng V Hip. Chnh u; V Lng, Nguyn Nng, Nguyn Lang, Phan
Hm, Ph T lnh; Ph Triu Hm, Ph Chnh u.
Thng v Khu uy Khu 5 c anh Bi San, u vin Thng v Khu u, cng
mt s cn b i din cc ngnh bn cnh ng u v B T lnh chin dch
121
ch o trc tip ba tnh Gia Lai, Kon Tum, c Lc, huy ng mi tim lc
ca a phng phc v chin dch Ty Nguyn.
Lc ny, c mt tnh hnh khng thun khin cho k hoch nh thng vo th
x Bun Ma Thut ngay t u chin dch khng thc hin c. l vic b
tr lc lng ta chin trng Ty Nguyn c khc vi d kin ca c quan
chin lc. S on 10 v nhiu n v khc c cc ng ch ch huy ti
ch b tr t c Lp n c Soong trn ng 14 theo trc y l nh
m thng hnh lang vn chuyn chin lc vo Nam B. Anh Dng in ra cho
bit nu iu chnh li i hnh th s rt phc tp, va mt thi gian, va d l
b mt. V vy, cc anh trong quyt nh c thc hin nh c Lp, ng
thi ci th bao vy, c lp Bun Ma Thut. nh xong c Lp ri, s lp tc
iu S on 10 v mt s n v v ngay tham gia nh Bun Ma Thut.
14 gi ngy 25-2-1975, ti in cho anh Vn Tin Dng:
"Ti nhn c in ngy 17-2 ca anh. Cha nm c y tnh hnh c
th, ch gp vi anh mt s kin, sau khi trao i c th vi anh Su (1):
1. Anh cn nhc tnh hnh c th quyt nh theo tinh thn trao i trc
khi anh i. Nn lm n theo phng n nh (2) ra bo co hoc theo mt
phng n khc, mnh bo gii quyt A2 (3), trc nu ch y tng i s
h, ta c iu kin ginh bt ng, tiu dit ch, tip nhanh chng pht trin
thng li.
2. D theo phng n no cng cn tranh th bt ng cao , bo m trn u
thng gin gi, c d kin, c k hoch pht trin thng li kp thi, dit c
tht nhiu sinh lc ch ng thi gii phng c a bn quan trng.
3. Cho kim tra k hoch chi vin hu cn, bo m cho c chi vin y u ca
trong trng hp ch tng cng nh hnh lang.
K tn: Chin".
Lc ny, c mt tnh tit ng nh:
Chp hnh nh ca B, Qun khu 5 c Ph T lnh V Th vo Bnh nh
iu S on 3 ln ct t ng 19. Cc ng ch a phng cha tht
thng, ngh ch a mt trung on i lm nhim v y.
Thy vy, anh Chu Huy Mn lp tc chng gy vo can thip. C lnh ca T
lnh kim Chnh u qun khu, a phng mi ng iu S on 3. Qun
122
123
Trc tnh hnh nguy khn, Phm Vn Ph, T lnh Vng II chin thut bay
n Bun Ma Thut hp vi S ph S on 23 nguy v Tnh trng c Lc.
Ph nhn nh: c Lp khng cn kh nng cu vn, khng cn tng vin na.
Trc mt, Trung on 53 c gng gi cho c ng ba c Sc. Nu ngy
hm sau tnh hnh kh hn, s phn kch ly li c Lp. Trng hp khng tr
ni th c php t di tn v hu c. "Cng sn" nh Qung c, uy hip
Bun Ma Thut ch nghi binh to iu kin cho vi ngy ti s tp trung lc
lng nh vo Kon Tum - Pleiku. Do vy, vic chnh hin nav l tng cng
mi kh nng i ph vi ch trng im l Kon Tum v Pleiku.
n thi im ny, qun ngu vn khng bit nh v hng tin cng ca
qun ta. Chng cho rng ta uy hip Bun Ma Thut l nghi binh nh Pleiku
v Kon Tum; nh c Lp l m thng ng vo Nam B. T , chng
lo i ph vi ta hng bc Ty Nguyn, rt bt lc lng nam Ty
Nguyn ln tng vin cho Pleiku. Ph vn c quyt: Nht nh Pleiku l hng
ch yu, v S on 320 ca "Vit cng" vn cn S on 10 "Vit cng"
vn c T - Tn Cnh. Bun Ma Thut cng s c hot ng phi hp
bng c cng pho kch, nhng khng phi l hng chnh.
Hot ng ca qun ta trn cc hng nhp nhng n khp. K hoch nghi binh
chin lc thc hin rt thnh cng. Trong cuc u tr u tin, b tham mu
ch phm sai lm. Bun Ma Thut s h li cng thm s h.
Trong lc Qun on II ngu ra sc chun b i ph vi ch lc ta bc Ty
Nguyn, th vo lc 1 gi 55 pht sng 10-3-1975, trn Bun Ma Thut bt u.
Trung on c cng 198 cng mt b phn pho ci n sng tin cng, nh
chim sn bay ln thng Ng Su, cm kho Mai Hc , sn bay Ho Bnh.
Pho binh ta t cc trn a xung quanh Bun Ma Thut bn ph mnh lit hu
c S on 23, S ch huy tiu khu c Lc, khu doanh tri pho binh, thit
gip ca ch trong th x.
Bun Ma Thut, tnh l tnh c Lc, l trung tm chnh tr, kinh t, vn ho
ca Ty Nguyn, c v tr quan trng v qun s. Th x nm trn ng ba ng
chin lc s 21 ni vi ng s 1 i Nha Trang v ng s 14, pha bc ln
Pleiku, pha nam xung min ng Nam B. Dn s khong 96.000 ngi.
ch b tr y khong 8.400 tn, gm mt trung on b binh, hai chi on
124
thit gip, hai tiu on pho binh, S ch huy S on 23, Lin on bit ng
21 cng cc lc lng bo an, cnh st v cc cn c Trung on 45 b binh,
Trung on 8 thit gip, Trung on 222 pho binh, vi hai sn bay l sn bay
th x v sn bay Ho Bnh.
Chn mc tiu tin cng ch yu l Bun Ma Thut, B thng soi ti cao d
kin s lm o ln hon ton th phng ng ca ch Ty Nguyn, rung
chuyn ton chin trng min Nam bng mt n im huyt.
Mi t m sng, B Chnh tr v Qun u Trung ng nhn c in ca anh
Vn Tin Dng:
"Ngy 10-3-1975, ta nh Bun Ma Thut. Tnh hnh din bin th no, c
nhn xt g ln, ti s in tip. Chng ti vn kho. Anh Thin vo 559 tr lc
tch cc cho chin dch ny. Mi yu cu u c gng bo m. Qun no, lc
lng ln, v kh trang b y , tinh thn phn chn, kh th cao. Cha bao
gi mnh v nh tp trung ln y nh nm nay. Chc cc anh trong B
Chnh tr v Qun u Trung ng mnh kho.
K tn: Tun".
Chin dch Ty Nguyn m mn. Ti trc tip ch tr cc cuc giao ban hng
ngy ca B Tng Tham mu.
D giao ban thng c cc anh Hong Vn Thi, L Trng Tn, Trn Qu Hai,
Vng Tha V, Trn Sm, Trn Vn Quang, Cao Vn Khnh, Phng Th Ti.
Anh Phm Ngc Mu, Ph Ch nhim Tng cc Chnh tr v anh V Xun
Chim, Ph Ch nhim Tng cc Hu cn cng thng c mt.
Sng 10-3, trong cuc giao ban thng l S ch huy "Nh con rng", mi
ngi phn khi n tin chin thng u tin: Ta gii quyt xong qun l
c Lp, c Soong. Ni La, m thng hnh lang chin lc Bc Nam. Trn
Bun Ma Thut bt u t rng sng hm nay, ang pht trin thun li.
Cc c quan Tng hnh dinh hot ng khn trng. Cn b tc chin, thng
tin, c yu lm vic thu m sut sng. Thng tn x Vit Nam, B Ngoi
giao, Cc Qun bo, Cc Tuyn hun khai thc kp thi tin tc cng khai ca
ch v ca phng Ty. Tt ca u nhm gip B thng soi ti cao nhn nh,
phn on, nh gi tnh hnh iu hnh chin tranh tng giy tng pht.
125
Rt vui trc thng li nhng ngy u chin dch, cc anh tho lun si ni v
s pht trin th v lc ca ta, s suy sp ca ch. V hot ng ca ta, mi
ngi u nht tr cn khn trng tip tc m rng tin cng, sn sng nh
ch phan kch.
iu ng ch l tinh thn qun ngu sp xung rt nhanh. Chng khng chu
ni nhng n tin cng ca qun ta vo cc chi khu, qun l. Ai cng ngh n
kh nng ginh thng li ln hn d kin ban u.
Qua tho lun, hi ngh cp c n kh nng ch rt chy khi Ty Nguyn.
Trong trng hp ny, cn c k hoch cht cht, bao vy, chia ct, tin cng,
khng cho chng chy thot.
Hi ngh cng thy r cc din chin trng ang chuyn bin mau l, cn nm
bt cho kp thi c. cn phi ngh ngay n cc hot ng qun s, chnh tr
Hu, Tr - Thin, Nng. Tnh hnh khch quan i hi c quan chin lc
v ton qun chun b nhanh hn v mi mt.
Tinh thn l va qua c Phc Long, ny li c Bun Ma Thut. Vy nn
xem li k hoch hai nm ph hp hay cha, ta c th y mnh, y nhanh
hn na c khng?.
Ti pht biu kin, nu ln nhng nhn t mi v ang xut hin, s a
n nhng bc nhy vt.
Lc lng ca ch b dn mng, cng ko, rt d t tung bt c lc no v
bt c on no. Khng loi tr kh nng ch rt b Ty Nguyn. Qun ta cn
sung sc tinh thn chin u cao, hu cn bo m. Cn khn trng hnh ng,
nm bt thi c v chp ly thi c.
Kt thc hi ngh, anh Ba ni ngn, gn, nhn mnh n cc hot ng qun s
ca ta trong nhng ngy u chin dch, coi l mt "np lm n" mi. Anh
gi c th y mnh cc hot ng hn na c khng? Cn suy ngh xem
Bun Ma Thut phi l trn m u cuc Tng tin cng chin lc hay
cha? Phi c nhng qu m ch lc mnh trong lc ny. Cc qun on
min Nam, min Bc phi s dng nh th no cho tht linh hot, tht tp trung,
khng nn phn tn.
Sau cuc hp, c in ca anh Vn Tin Dng:
"Knh gi anh Chin,
127
128
129
lnh o, ch huy thm bnh tnh, sng sut, linh hot, ngc li vi k ch
ang trong th b ng, tuyt vng, ri m.
Trong bui giao ban sng 13-3, B Tng Tham mu bo co: C kh nng ch
tp trung lc lng ca chng cn li Ty Nguyn v Pleiku, cng c th
chng buc phi rt chy khi Ty Nguyn. D trong tnh hung no, ta cng
phi thc hin cho bng c v thc hin tht nhanh quyt tm tiu dit ch,
gii phng hon ton Ty Nguyn.
Bui giao ban tin hnh nhanh, gn. Thi gian l lc lng, khng th lng ph.
Ti in ngay cho anh Dng:
"Trng hp ch b tiu dit mt b phn sinh lc ln, mt th x Bun Ma
Thut v nhiu qun l, vic chia ct chin lc ng s 19 thc hin tt th c
kh nng chng tp trung cc lc lng cn li B3 v Pleiku, cng nn ngh
n kh nng chng buc phi thc hin rt lui chin lc. V vy, cn bao vy
ngay Pleiku bng cc th ho lc, k c cc loi pho cao x, trit ng tip t
ca ch, chun b tiu dit ch trong c hai tnh hung: ch co cm Pleiku,
hoc rt chy khi Ty Nguyn. K tn: Vn".
Bc in c chuyn lc 9 gi sng.
Hm sau, anh L Trng Tn gi in cho ti bo co tin k thut mi nht Cc
2 va nhn c: Tnh hnh Pleiku, Kon Tum rt hn lon. ch t cc kho
tng. Dn ht hong. Thiu bay ra Cam Ranh nghe Ph bo co tnh hnh, c
Cao Vn Vin, Trn Thin Khim v ng Vn Quang cng d. Nghe xong,
Thiu ni: Qun vin b cp. n v tin thiu. ch nh mnh. Kon Tum Pleiku, t ngi, kinh t khng c. Cho rt qun v gi vng vng duyn hi. L
trnh rt c chp thun l lin tnh l 7.
Ti trao i vi anh Tn:
- ch rt b Pleiku - Kon Tum r rt. Chng s a lc lng xung co cm
gia ng bng Khu 5, Hu v Nng. Tnh hnh s pht trin nhanh. Anh
in ngay cho anh Dng bit.
Nhn c cc bc in dn dp gi vo, anh Vn Tin Dng v B T lnh
Ty Nguyn rt ng tnh. Cc anh lp tc ra lnh cho cc hng hnh thnh
bao vy v t chc nh ch. Tuy vy, khng phi ai cng nhy bn trc tnh
hnh din bil qu nhanh. Sau ny c bit lc by gi, c mt s cn b
132
ch cha kp hnh ng th Lin on 21 b ta nh thit hi nng. Ngy 133, Trung on 45 c 200 ln chic my bay ln thng xung ng Bun
Ma Thut, cng b qun ta vy nh, dit hai tiu on.
T chin trng Khu 5, ngy 15-3, anh Chu Huy Mn in ra bo co: tnh hnh
pht trin nhanh v thun li. vng ven bin, Khu 5 s nh Tam K, Tr
Bng, Sn H, pht trin xung ng s 4 xung quanh Qung Ngi, Bnh
nh, to iu kin cho ng bng m mng, ginh dn, ng thi bao vy An
Kh, to thi c dt im.
Ngay hm , ti tranh th trao i vi anh Ba v anh Su v nhng din bin
mi trn chin trng Ty Nguyn v cc chin trng khc, xc nh phng
hng pht trin chin dch Ty Nguyn. Cc anh hon ton nht tr. Ti in
cho anh Vn Tin Dng:
"20 gi ngy 15-3-1975.
in gi anh Tun, Chng ti trao i vi anh Ba v anh Su, nhn nh tnh
hnh nh sau:
1. Cn c cc ngun tin, hin nay ch thy r hng chnh ca ta l nam Ty
Nguyn, xc nh c tng i r lc lng ca ta y, cc hng khc
ta ch hot ng c mc , v vy chng c ch trng tp trung c gng,
iu ng lc lng c ng chin lc v mt s lin on bit ng v thit
on c th theo ng 21 m cuc hnh qun tng i ln hng ginh li
Bun Ma Thut.
Tuy lc lng c tng, nhng tinh thn chng rt km, cc mt bo m c
nhiu kh khn. Ta c y iu kin tiu dit ton b sinh lc ch.
2. V vy, cn tp trung lc lng vng A (Bun Ma Thut) v ph cn, nm
chc lc lng d b trong tay, nhanh chng tp trung binh ho lc tiu dit
tng cnh qun ca ch, trc ht l trn hng Phc An, sn sng tiu dit
vin binh ng khng, ng b ca chng.
Bc tip theo s chuyn lc lng ln tiu dit ch Cheo Reo.
Trn Bun Ma Thut ang pht trin thnh mt cuc chin u quy m ln
nhm tiu dit trn di hai s on ch. Vic tiu dit sinh lc ln ca ch
y s c ngha quyt nh i vi s pht trin thng li ca chin dch trn
c chin trng Ty Nguyn. Cn ng vin cn b, chin s c quyt tm tht
134
ln, nm ly c hi ln, tiu dit ton b sinh lc ch, gii phng nam Ty
Nguyn.
3. i vi B (Nam B), hnh thnh tng bc th bao vy tng cng khng
ch cc sn bay v ph hu cc kho tng ca ch, tin hnh tht khn trng
mi cng tc chun b cn thit khng cho ch kp tr tay.
Chc thng to.
K tn: Chin".
Trong khi cc ng ch c yu ang khn trng dch in, ti nhn c in
ca anh Dng cho bit b i rt phn khi v ha "s n lc t chc ch o
thc hin nhm t cc yu cu ca trn, rt ngn thi gian, vt k hoch nm
1975. Trc tnh hnh chin s ang pht trin nhanh chng, cung cch lm n
"r m" ca cn b ta l mt tr ngi, cn c nhanh chng khc phc!
c xong, ti vit thm mt on vo bc in ang dch d:
"Vit xong in ny th nhn c in 05 ca anh.
Chng ti nht tr ta s hon thnh vt thi gian rt nhiu k hoch chung
nh, hin ang nghin cu v gp rt chun b theo phng hng . Sau khi
xin ch th B Chnh tr, ti s c in mi cho anh".
Nh vy l pha trc v pha sau u thng nht, trn di u quyt tm: Phi
thng nhanh hn, ln hn, khng hon ton ph thuc vo ch tiu v thi gian
nh ra trong k hoch c bn.
***
Tnh hnh pht trin qu nhanh.
Mc d ta hn ch mc tuyn truyn, c nc ta v th gii cng b cun
ht vo cn lc cch mng min Nam Vit Nam.
cc c quan chin lc ca ng v ca qun i, ni nm vng tnh hnh
tng gi, tng pht, khng kh li cng si ng. Tt c tm tr dnh ht cho
min Nam.
T u thng 2, theo ngh ca anh L Trng Tn, Qun u ng B
Tng Tham mu trin khai nghin cu k hoch tc chin cc bc tip theo
chin dch Ty Nguyn, l cc chin dch Hu - Nng v Si Gn, ch ng
cng cc tng cc trong B Quc phng xc nh cc mc tiu chin lc, s
dng lc lng v bo m hu cn, k thut. Lc ny, c quan tc chin khng
135
ca anh Dng ngy 16-3. Sau khi bo co b sung tnh hnh mi nht Ty
Nguyn, anh xin kin B Chnh tr v Qun u Trung ng v my vic ln:
- Bo v, cng c vng mi gii phng.
- Dit vin binh ch. Dit hai qun cn li ca tnh c Lc v qun c
Xuyn, gi ng 21 khng cho ch gii to.
- Pht trin tin cng Cheo Reo, ct ri Pleiku v Kon Tum.
Ngoi ra, anh ngh B2 phi hp tin cng v hng Qung c, nh chim
Nhn C, bao vy tiu dit Gia Ngha. Khu 5 tin cng tiu dit An Kh, ct
ng 19. B4 v B5 chia ct Hu - Nng, uy hip hai thnh ph ny.
Cc Tc chin sao bc in ca anh Dng gi ngay n cc ng ch trong B
Chnh tr v Qun u Trung ng. Ti tranh th in tip vo bc in va nh
i:
"Phng n 1: Sau khi Ty Nguyn c gii phng hoc c bn gii phng
th pht trin theo hai hng: hng ch yu l cho i b phn lc lng B3
pht trin vo min ng; hng th hai l m rng vng gii phng ng bng
Khu 5 vi lc lng hin c, c th tng cng F.968 v binh kh k thut. Ti,
anh S (4) anh Ba Long (5) nht tr nng v Phng n 1. Ngy mai s xin
kin B Chnh tr. K tn: Chin".
Ti hm y, B Tng Tham mu in cho Qun khu Tr - Thin v Khu 5 a
ngay lc lng xung ng bng vi quy m trung on, phi hp cng cc lc
lng v trang a phng v nhn dn nh chim cc khu vc vng su,
nh chim qun l Ph Lc, ct ng s 1, chun b tin cng Nng.
Ngy hm sau, c tin bo S on d Nng ang rt v Si Gn, ch a
S on lnh thu nh b ln thay, c hin tng ch mun b t t bc Hu
n o Hi Vn. l nhng du hiu ch co cm chin lc trn ton min
Nam. Ti hi yi B Tng Tham mu in cho B4 v B5 lp tc nh ngay,
ct ng s 1, pho kch sn bay Ph Bi, kin quyt khng cho ch rt qun,
co cm v Nng.
***
Nhng t liu ng tin cy sau ny tit l:
Sng 11-3, ngay sau khi c tin Bun Ma Thut b nh chim, Nguyn
Vn Thiu hp vi Trn Thin Khim, Th tng, Cao Vn Vin, Tng Tham
138
139
141
Ch thch:
(1) Anh L c Th.
(2) Cn b tc chin c c vo theo di trn Bun Ma Thut.
(3) Bun Ma Thut.
(4) ng ch Hong Vn Thi.
(5) ng ch L Trng Tn.
142
Chng 6
" c kh nng chuyn sang k hoch thi c (1), t chc thc hin gii phng
Hu. Tnh hnh pht trin nhanh v thi c ln ang n sm hn ta d kin.
ch ang phi i ph vi nam Ty Nguyn, Khu 5, Nam B v bt u co
cm chin lc. Tr - Thin cn y mnh hot ng v mi mt. C th l y
mnh tin cng ca ch lc t pha ty, thc hnh chia ct chin lc gia Hu
- Nng, mnh dn a lc lng xung ng bng pht ng qun chng,
y mnh chin tranh du kch, p st cc tuyn ngn chn ca ch, kt hp cht
ch chin tranh du kch ng bng vi tin cng ca ch lc t pha ty
xung".
ng thi, ti chun y k hoch ca B Tng Tham mu ra ch th t chc
nhng trn a pho tm xa khng ch ng s 1 t Tr - Thin tr vo, ngn
chn ch chuyn qun. thc hin nhim v ny, mt on cn b pho binh
c c vo Tr - Thin tng cng cho cc n v ti ch, nh ch dc ng
s 1 t Qung Tr n Tha Thin.
***
H tun thng 3-1975, chin dch Ty Nguyn ton thng. Hn 10 vn qun
ch b loi khi vng chin u Hn 60 vn dn thuc cc dn tc Ty Nguyn
c gii phng. H thng b tr chin lc ca M - ngu min Nam ng
trc nguy c b chia ct hn lm i Tuyn phng ng ca ch dc ven bin
min Trung b uy hip trc tip. Thng li ca chin dch Ty Nguyn v bc
pht trin ca n nh du mt bc suy sp mi ca M - ngu, mt bc
ngot trong qu trnh pht trin ca cc din qun s v chnh tr min Nam.
Ngy 18-3-1975, ti "Nh con rng", B Chnh tr v Qun uy Trung ng hp.
ng ch Cc trng Tc chin bo co tng hp tnh hnh chin s t khi chin
dch m mn. Mi ngi vui mng thy cuc tin cng pht trin nhanh hn d
kin.
Trn c s nhng suy ngh v kh nng pht trin ca cch mng min Nam t
sau trn Bun Ma Thut, tng hp nhng kin trao i tp th, ti pht
biu:
- Tnh hnh ang chuyn bin rt nhanh. M u tin cng mi 10 ngy, tiu
dit i b phn Qun on II ngu, gii phng Ty Nguyn. xut hin hnh
ng co cm ln ca ch. Qun ngu suy yu r rt. Lc lng so snh thay
145
146
php chnh tr hoc gii php chia ct mt phn lnh th min Nam Vit Nam.
V vy, ta cn tranh th thi gian cao , khn trng hnh ng ht sc bt
ng, ht sc to bo, ng thi bo m chc thng. Theo tinh thn , B
Chnh tr cn nhc mi mt v h quyt tm thc hin Phng n 1. y l
phng n d kin t trc, a phn ln lc lng Ty Nguyn pht trin
vo hng ch yu l min ng Nam B, ng thi m rng vng gii phng
ng bng Khu 5 vi lc lng hin c ca Qun khu 5, c th tng cng S
on 968 v binh kh k thut. Bc in cng thng bo: anh Tn s gp anh
Dng, anh Nm Cng v cc anh B2 ra bo co c th quyt tm mi ca
B Chnh tr v gp thm kin xy dng k hoch thc hin!(2)
***
Sng 20-3 c tin do Trung on k thut 75, va thu c: Hi 13 gi 30 pht
ngy 19-3, Thiu gi cho Ng Quang Trng bc in ni dung nh sau: "V eo
hp v phng tin khng - hi qun, ch cho php ym tr c mt enclave
(3). Vy hy mener(4) tr hon chin v tuyn Hi Vn". Th l ch quyt
nh b Tr - Thin - Hu v gi Nng.
Cc Tc chin bo co: ngy 19-3, qun ta tin cng gii phng th x v ton
b tnh Qung Tr. Tuyn phng th pha bc ca ch b ph v mt mng ln.
ch co v gi phng tuyn sng M Chnh. Sau khi trao i vi cc anh
Hong Vn Thi v L Trng Tn, ti h quyt tm m trn tin cng ln, tiu
dit tp on phng ng Tha Thin - Hu. Ti ch th cho B Tng Tham mu
n c Qun khu Tr - Thin gp rt a lc lng xung ng bng, lnh cho
Qun on II nhanh chng ct t ng s 1, khng cho ch rt v co cm
Nng. Qun khu Tr - Thin v Qun on II phi khn trng nh chn,
chia ct, tiu dit cho c ton b S on 1 ngu v cc lc lng khc, thu
ton b trang b ca chng, gii phng hon ton Tr - Thin - Hu, chim lnh
o Hi Vn. Tiu on 5 hi qun ri mn v a lc lng xung bt ca
Thun An.
Phi bao vy nh mnh trn tt c cc hng, khng cho ch rt chy.
Chin trng Tr - Thin - Hu tng i gn, nn vic lin lc vi Tng hnh
dinh c nhiu thun li. Mt ng in thoi hu tuyn ni lin B Quc
phng - Tng T lnh vi Qun on II v Qun khu IV. Ti v cc ng ch
150
151
152
Sng 25-3, qun ta tin cng khu cng Tn M - Thun An, tiu dit v nh tan
r ton b cc lc lng ch rt chy ang dn tc y. Cc mi tin cng
khc ca qun ch lc, qun a phng tin vo thnh ph. Phi hp vi qun
chng ni dy, ngy 26-3, qun ta gii phng hon ton c Hu. L c cch
mng na na xanh vi ngi sao vng nm cnh tung bay trn nh ct c
trc Ng Mn.
Thng li nhanh, gn ca trn Tr - Thin - Hu, trn then cht tiu dit v lm
tan r S on 1 tng c coi l s on thin chin ca qun ngu, gii phng
c , l mt chin thng vang di, ging mt n nng vo m mu co cm
chin lc ca ch vng ven bin min Trung, uy hip nghim trng
Nng, y qun ngu vo th nguy khn, suy sp khng g cu vn ni.
Qun u Trung ng gi in khen b i Qun khu Tr - Thin v Qun on
II:
"Vic nh chim v gii phng thnh ph Hu v tnh Tha Thin l thng li
c ngha chin lc v chnh tr rt ln. Chin cng lm cho nhn dn c
nc nc lng phn khi, lm cho ch suy yu thm mt bc mi ht sc
nghim trng. Cc ng ch gp phn lm rng r truyn thng u tranh anh
dng ca qun v dn c nc ta".
***
Thc hin quyt tm ca B Chnh tr, ngy 26-3, B Tng t lnh c anh Gip
Vn Cng lm phi vin ca B vo hng Nng trc chun b. Ti
triu tp cc ng ch L Trng Tn, T lnh mt trn Qung va c ch
nh, Nguyn B Pht, T lnh Hi qun, Cao Vn Khnh, Ph Tng tham mu
trng, Phan Bnh, Cc trng Qun bo, L Hu c, Cc trng Tc chin
v mt s ng ch khc bn k hoch tin cng Nng.
Vn l mt cn b ch huy giu kinh nghim, anh Tn chun b sn mt
phng n tc chin.
Vo cuc hp, ti hi:
- nh Nng, c th din ra mt trong hai tnh hung: mt l ch rt chy,
hai l chng co cm, "t th". Vy ta nn nh nh th no?
Anh Tn tr li:
156
157
158
159
cng c y. Ti in trc tip cho s on: "S on 304 phi bng mi cch
tin vo gii phng Nng. Lc ny mi s chm tr u c ti".
Bc in va chuyn xong, ti gi dy ni ch th cho anh Cao Vn Khnh in
ngay cho Qun on II sau khi tiu dit cc b phn ch cn chng c, nhanh
chng tp trung lc lng vo tin cng Nng. Ti cng yu cu theo di,
kim tra cuc hnh qun ca Qun on I (tr S on 308). Vic s dng S
on 308 li min Bc lm nhim v d b chin lc c gy thc mc trong
cc chin s Qun tin phong. Ngy 26-3, ng ch Hong Kim, Chnh u s
on ln B t nguyn vng ca s on xin c i chin u. Hiu r tm
trng ca anh em 308, ti thn mt cn dn:
- S on ang lm mt nhim v ht sc quan trng. Hy gii thch cho anh
em hiu th no l mt s on cn v ca cch mng trong lc ny. Hy chun
b tht tt sn sng hon thnh bt c nhim v g khi T quc cn n. S
on 308 ang ph trch mt hng trng yu ca trn quyt chin chin lc
.
Tip theo Bun Ma Thut, Ty Nguyn, trn Hu - Nng l n tin cng
chin lc ln th hai ca ta nh vo qun ngu. Hu gii phng xong. Cn
li mc tiu ch yu: Nng.
Nng l thnh ph ln th hai min Nam Vit Nam. y l mt cn c
qun s lin hp rt mnh, ni t S ch huy ca Vng I chin thut, ca Qun
on I ngu. Sn bay Nng l mt cn c khng qun ln. Nng cn l
mt hi cng c ngha qun s v kinh t quan trng. Thng 3-1965, nhng
n v u tin ca M b vo Nng, m u thi k M thc hin
chin lc "chin tranh cc b" xm lc min Nam.
Ti y, ch hin c khong 10 vn tn, trong c 15 tiu on ch lc thuc
S on 3 b binh, S on Thu qun lc chin v tn qun ca cc s on 1,
2 ca Lin on bit ng qun, cng vi hng chc tiu on bo an, hng
trm trung i dn v, phng v dn s v 5.000 cnh st; S on 1 khng
qun vi 373 my bay cc loi, 7 tiu on pho binh, Thit on 11 k binh,
mt lc lng hi qun ngu ng qun cng Nng v vng bin ph cn.
Sau khi mt Hu, Nguyn Vn Thiu lnh cho Ng Quang Trng c th
Nng bng mi gi, hng chn bc tin ca qun ta, hy vng bin ni y
162
163
164
Ti Tng hnh dinh, cc cn b tc chin, qun bo, thng tin, c yu. lm vic
sut ngy m. Tin chin thng dn dp bo v c v mi ngi lm vic hng
say, qun n, qun ng.
Sng ngy 28-3, ti triu tp ng ch Don Tu, T lnh pho binh, lc ny l
phi vin ca B Tng Tham mu, kim tra tnh hnh trin khai s dng ho
lc.
Ti hi:
- Pho ca ta n u ri?
ng ch Tu bo co:
- Mi c mt tiu on ca Qun khu 5 bn vo sn bay Nng. Pho ca
Qun on II mi c hai i i vo n o Mi Tru.
Vic trin khai pho binh chin dch nh vy l chm.
Ti ch th b tr ngay pho o Mi Tru ch p sn bay Nng, a
tip pho ca Qun on II ln o Hi Vn bn sang Sn Tr. iu ngay
ton b lc lng pho binh mt trn ln tham gia tin cng.
Kt qu l n 17 gi ngy hm y, tt c cc n v pho ca Qun on II v
Qun khu 5, sau khi t chc xong trn a, bt u n n vo Nng. Trn
pho kch ln din ra vo sng hm sau, 29-3: 30 khu pho c ln ca ta dn
dp bn vo S ch huy Qun on I ngu, sn bay Nng, cng M Kh, bn
o Sn Tr, sn bay Nc Mn, t 5 gi n 10 gi sng. Sau , pho chuyn
ln bn ra mp nc, ngn chn khng cho tu ch vo bc bn tn qun.
B T lnh Mt trn Qung bo co: ngy 29-3-1975 qun ta tin cng vo
Nng t nhiu hng: Qun on II trn cc hng bc, ty bc v ty nam.
S on 2 Qun khu 5 trn cc hng nam v ng nam. c cc lc lng
bit ng, t v, du kch b mt v qun chng h tr, c hai cnh qun cng
tin cng vo thnh ph. Mt s cn b, ng vin, chin s ta b ch bt giam
Non Nc ph nh lao thot ra ngoi, tham gia nh ch. Di s lnh o ca
Tnh u Qung v Thnh u Nng, qun chng ni dy. ng bo t
ng a xe , xe lam, xe my ch b i ta tin nhanh vo thnh ph, mang
cm nc qu bnh tip t cho b i. B i ch lc khng quen thuc a
hnh th c cc chin s t v dn ng. Ni no m ch lc cha ti kp, th
cc lc lng bit ng, t v v du kch kt hp vi c s b mt kp thi
165
167
169
Ch thch:
(1) K hoch tin cng gii phng ton b Qung Tr: Tha Thin v thnh ph
Hu
(2) Do tnh hnh khn trng, sau ny anh Tn khng i.
(3) Cht.
(4) Tin hnh.
(5) Hng Qun on II (T lnh Nguyn Hu An).
(6) Phin hiu mt ca S on 304.
(7) Mt danh ca B Tng t lnh.
(8) Qun on I (T lnh Nguyn Ho).
(9) ng ch Phm Vn ng.
(10) ng ch inh c Thin.
(11) L Dun: Th vo Nam, Nh xut bn. S tht, H Ni. 1985, tr. 381-382.
(12) Theo cch cho im ca Lin X.
(13) Nguyn Tin Hng v Jrold Schecter: T To Bch c n dinh c lp,
Nh xut bn. Tr, Thnh ph H Ch Minh, 1990, tr.38.
(14) Nguyn Tin Hng v Jrold Schecter: T To Bch c n dinh c lp,
Nh xut bn. Tr, Thnh ph H Ch Minh, 1990, tr.391.
170
Chng 7
TRN SI GN BT U
lc lng tin cng ch, nhanh chng li dng thi c, dn dp pht trin
thng li.
V b tr lc lng chin lc, B Chnh tr ch trng gp rt tng thm lc
lng hng ty Si Gn, chia ct v bao vy chin lc hng ty nam,
trit ng s 4, c lp Si Gn vi ng bng sng Cu Long. Cc lc lng
pha ng nh chim cc mc tiu quan trng, bao vy Si Gn t hng B
Ra - Vng Tu. Qu m chu lc phi tht mnh, k c binh kh k thut, sn
sng nh thng vo cc mc tiu him yu v quan trng nht ca ch trung
tm Si Gn khi thi c xut hin. ng bng sng Cu Long, cc lc lng
qun s, chnh tr hot ng mnh, gii phng cc a phng, phi hp vi mt
trn trng im.
Ngay t by gi, cn c k hoch hnh ng vi lc lng sn c trn chin
trng min ng Nam B. Cc lc lng ca ta Ty Nguyn cn nhanh
chng tin vo chin trng trng im. B Tng Tham mu n c cho Qun
on I khn trng vo kp thi gian.
Cuc hp kt thc.
ng ch B th th nht in ngay vo chin trng:
"Cch mng nc ta ang pht trin vi nhp "mt ngy bng hai mi
nm". Do vy, B Chnh tr quyt nh: Chng ta phi nm vng thi c chin
lc, quyt tm thc hin Tng tin cng v ni dy, kt thc thng li chin
tranh gii phng trong thi gian ngn nht.
Tt hn c l bt u v kt thc trong thng 4 nm nay, khng chm. Phi
hnh ng thn tc, to bo, bt ng", phi tin cng ngay lc ch hoang mang,
suy sp. Tp trung lc lng ln hn na vo nhng mc tiu ch yu trn tng
hng, trong tng lc"(2).
T cuc hp ngy 31-3-1975, s phn ca ch Si Gn c nh ot.
Quyt tm ca B Chnh tr c v mnh m nhit tnh cch mng ca ton
ng, ton qun, ton dn.
Tt c cho ngy ton thng.
Chin trng Nam B, cc Nam Trung B y mnh tin cng v ni dy,
chun b n thi c lch s. Trn cc trc ng chin lc, cc cnh qun ln
thn tc vo chin trng trng im. T ni rng Ty Nguyn va gii
173
174
tng a li, tin cng lin tip, ginh thng li lin tip, lm o ln mi mu
chn chnh lc lng hoc tng cng vin tr ca M.
Thi gian hin nay phi tnh tng ngy. Phi "thn tc thn tc, ton thng, nht
nh ton thng".
Ngy 2-4, trong bui giao ban, trn c s phn tch tnh hnh cc mt trn, Qun
u Trung ng in khn cho Qun u Min v B T lnh B2: "Trong lc
chun b k hoch ln, ta cn c k hoch tc khc tp trung pho ln, phn no
xe tng v b binh nhn lc ch hoang mang dit bn bi binh mi chy v,
tiu dit mt b phn F18, nh chim Xun Lc, p st Bin Ho. Khng ch
c sn bay Bin Ho th khng qun mt tc dng, ch Si Gn s hoang
mang to".
Ngoi cc ngun tin k thut ca Cc Qun bo, tin tc cng khai do cc phng
vin nc ngoi min Nam nh i t Si Gn m Thng tn x Vit Nam thu
c cung cp thm nhiu tnh hnh st do.
Qun u Trung ng in tip cho anh Phm Hng, ng in cho anh Vn
Tin Dng v anh Trn Vn Tr:
" 2. Si Gn hin bt u hong lon, c th xy ra bin ng chnh tr trong
ni b ch. Mt trn Cam Ranh - Phan Rang v, bn tn qun chy v s gy
ri ln.
3. Theo tinh thn hnh ng to bo, kp thi ca B Chnh tr, chng ti c
kin Trung ng Cc v Qun u Min cn c mt k hoch hnh ng ngay
vi lc lng sn c, da vo k hoch bc 1 ca anh T(3), nhng nay lm
nhanh v mnh, khng iu ng xo trn.
4. C th:
a) Pha ng tp trung lc lng tng, pho tht mnh nh ngay bn F18, tiu
dit Xun Lc, p st Bin Ho, trin khai ngay pho nng khng ch sn bay
Bin Ho, c iu kin tt hay lc lng mi s nh chim Cp(4), ct sng
Lng Tu, b) Pha ty, vi lc lng hin c, nn giao b i a phng bao
vy Mc Ho, cn ch lc Min v khu th tp trung nh xung ng s 4
nhanh hn, thc hin nhanh chia ct v bao vy chin lc. Nghin cu k
hoch tng lc lng tip, c) Hin nay, tnh hnh c th chuyn bin mau l. F9
175
thnh lp s ch huy tin phng Phan Rang, cn mnh lui v pha sau, ni l
" tng cng cho Xun Lc"(!)
Tng thng M c Tham mu trng lc qun Hoa K n Si Gn nm
tnh hnh, mang theo mt liu thuc an thn cui cng gm mt s sng c ln
c bc d sn bay Tn Sn Nht trc ng knh camera gia thanh thin
bch nht, v chiu ngay ln mn nh truyn hnh.
Th nhng ln ny, tr la m vng v xem ra khng cn tc dng, v con bnh
ang hp hi quen thuc mt ri! Tht ra, qun ngu lc ny cn n hn cn
sng. V cc khu pho u c th thay c vic nm bom bng B52 nh
Thiu van xin? Phrrch Uyen, vin tng bn sao phi cun c rt
khi min Nam Vit Nam thng 3-1973, khng th lm g hn trc s tht
vng ca Thiu. ng ta ch c nhim v "xem xt nhng kh nng m M c
th lm ng h Nam Vit Nam", v s tr v M tng trnh vi Tng thng
Pho lc ny ang cn i ngh mt!
***
Tr li vi chin trng Nam B v Cc Nam Trung B.
T khi m mn chin dch Ty Nguyn, nht l sau chin thng Bun Ma
Thut, tnh hnh pht trin rt nhanh.
Bo co ca Qun u Min v B T lnh B2 cho bit:
- Thc hin k hoch t hai ma kh 1974-1975 ca B T lnh Min c
Trung ng Cc thng qua, t m 9 rng ngy 10-3-1975, phi hp vi cc
chin trng ton min Nam, qun v dn ta t ni rng Khu 6 n ng bng
sng Cu Long tin cng v ni dy, ng lot xng ln dit ch, ginh thng
li gin gi.
ng bng sng Cu Long, qun v dn Qun khu IX tiu dit phn chi khu
Hu Thnh, vy ln yu khu Thy Ph, dit gn hai tiu on ch n tng
vin, gii phng chi khu Thun Thi, n Cu St. Trc sc tin cng ca ta,
qun ch yu khu Thy Ph tho chy. Ta tip tc tin cng ln hng Tam
Bnh, dit phn chi khu Ba K, lm ch on sng Mang Tht, tip pht trin
tin cng dit 50 n ch, lm ch ng 16, uy hip ng 4, p st Vnh
Long. c qun ch lc h tr, b i v du kch Vnh Tr tin cng gii
phng Cng Long, Chu Thnh, Cu Ngang, Tr C, Duyn Hi, Cu K. Tnh
177
ngu. Ngy 1-4, hai tnh Bnh nh, Ph Yn vi thnh ph Quy Nhn v th x
Tuy Ho c gii phng. T ngy 2 n ngy 3-4, tnh Khnh Ho vi thnh
ph Nha Trang v qun cng Cam Ranh c gii phng. Trc , ngy 24-3,
tnh Qung c vi th x Gia Ngha c gii phng.
Lc ny c mt s kin ng ghi nh. l vic iu ng s dng S on 10
ca Qun on III. Nh trn ni, sau ngy gii phng Nng, ch trng
ca Qun u Trung ng c s nht tr ca B Chnh tr l tp trung ton b
lc lng nam Ty Nguyn nhanh chng tin thng xung, min ng Nam
B.
Trn ng vo B2, anh L c Th cng ph bin cho B T lnh Ty
Nguyn v ch trng ny. Nhng trc , trong tnh hnh b i ta ang truy
kch tiu dit ch, anh Vn Tin Dng v B T lnh Ty Nguyn lnh cho
S on 10 tin ra hng bin, xung Nha Trang, Cam Ranh. Khi bit ch
trng ca B Chnh tr v Qun u Trung ng, cc anh bn khon n mt
ng, lo lng, nh vy c tri vi nh ca cp trn hay khng. Cui cng cc
anh xc nh l bo co ln Trung ng v chu trch nhim. Ngay sau anh
Vn Tin Dng in ngay cho ti trnh by v vn ny, ni r cuc tin qun
ang pht trin thun li, Nha Trang, Cam Ranh l hai mc tiu chin lc quan
trng, tnh ton thi gian s on c th hon thnh nhim v gii phng hai ni
ny, sau quay ln ng 11 ri theo ng 20 tin xung v tr tp kt
min ng, thi gian cng khng chm l bao.
Nhn in ca anh Dng, li c tin ta gii phng Quy Nhn, ch ang rt
khi Tuy Ho, chun b b Nha Trang, Cam Ranh, ti lp tc tr li bng bc
in s 940 ngy 20-3-1975: "Chng ti bn vi anh Ba nht tr cho rng ta cn
c ch trng tht linh hot li dng thi c c th ny, tc l tp trung S
on 10 nhanh chng tiu dit qun d v bn ch cn li, nh chim Nha
Trang, Cam Ranh ri tin v pha nam".
Bc in lm cho cc anh rt yn lng. 8 gi sng ngy 31-3, anh Dng in
ngay cho ti: "Ti mng qu. Tht l tm u hp gia lnh o v ngi
chin trng".
Thc t cho thy vic iu ng v s dng S on 10 nh vy l ng. Sau
khi gii phng Nha Trang, Cam Ranh, s on t Ba Ngi nhanh chng
181
182
ni. Vi tinh thn tch cc, khn trng, ngy 7-4-1975, Trung ng Cc duyt
k hoch tin cng Si Gn - Gia nh.
T liu sau ny cho bit: anh Phm Hng, B th Trung ng Cc ch tr cuc
hp. K hoch tc chin chin dch do anh L Ngc Hin trnh by gm hai
bc:
Trc mt, t ngy 8-4 tin cng chia ct chin lc v bao vy nh trn "rng
ng", nh vng ven v 8 mc tiu trong ni thnh, chun b cho tng tin
cng. Nu thun li ch tan r, th pht trin thc su ngay, phi hp vi qun
chng ni dy nh chim thnh ph.
Bc hai d kin t ngy 15 n 20-4, thc hin t kch Si Gn trn nm
hng. Lc lng s dng t ba n nm s on ch lc, by on c cng,
60 t bit ng, cng vi lc lng du kch v khong 50 ngn qun chng ni
dy ti ch. Anh Trn Vn Tr bo co thm v a hnh vng ph cn Si Gn,
v b tr ca ch trong ni thnh, lc lng khng qun v hi qun ngu, v
nu r tiu dit c S on 18 ngu, thc hnh bao vy c lp Si Gn, s
lm "rng ng" ton b v ny ra thi c mi. Nu ch co cm th chun b
thm lc lng, nhng phi gii quyt xong trong thng 4.
Cc anh Ba Trn(5), Trn Lng, Hai X(6), Hai Vn(7), ng Vn Cng, L
Vn Tng, inh c Thin biu th nht tr vi k hoch, ngh cn tranh
th bt ng, bo m hu cn, y mnh binh vn, ch trng t chc qun qun
thnh ph. Anh V Vn Kit tin tng nht nh thng, nhn mnh cn a
ngay ch lc vo su trong thnh ph, vn ng qun chng bung ra, ginh
thng li tht nhanh, tht kp thi, vt v. Anh Nguyn Vn Linh thy cn
tin cng lin tc, khng nn c khong cch, lm cho ch khng kp tr tay.
Ho hng, phn khi, y trch nhim, cc anh phn tch su sc tnh hnh,
ra nhiu kin i su vo tng kha cnh c th.
Kt lun hi ngh, anh Phm Hng nu r s nht tr, phn khi i vi k
hoch tin cng. Nu ct c ng s 4 v dit c S on 18 th t kch
ngay, khng ch lc lng vo . Cn t chc hip ng, tp trung lnh o
bo m cc mt ginh chin thng.
V t chc ch huy, s bn thm vi anh L c Th.
183
190
9.000 tn xng du). Ring trong nhng ngy "chun b nc rt" t ngy 5 n
26-4, va khai thc va vn chuyn, ta a vo chin trng 10.100 tn n,
2.300 tn lng thc, thc phm, thuc cha bnh, 2.600 tn xng du. Nhiu
trm sa cha t, sa cha pho v tng c b tr dc ng, phc v c
ng ca chin dch.
Khu 5, Khu u v B T lnh qun khu di s lnh o ca anh V Ch
Cng v anh Chu Huy Mn, mc d ang phi tip qun cc tnh, thnh ph, n
nh i sng cho hng triu nhn dn vng mi gii phng, vn t ln hng
u nhim v vn chuyn chi vin cho pha trc. Mt on xe vn ti hn mt
trm chic do anh V Th, Ph T lnh qun khu trc tip ch huy, mang n
pho 130mm hnh qun khng ngh vo ti B2.
Bo m hu cn thc hin phng chm "thn tc" trong iu kin ca ta
lc ny khng phi l chuyn d. ng s st l, cu cng b ph hng, ch
dc, ng, ch ngoi bin ra sc ngn chn, thi tit khc nghit, ma gi u
ma. Phi vt qua tt c, bng sc mnh ca chin tranh ton dn, ca lng
dng cm v tr thng minh, sng to. Nhn dn vng mi gii phng ng h
ht mnh. Ch cn mt mnh giy c ch k v con du ca U ban qun
qun l c th huy ng c hng chc, hng trm xe ti v c li xe chuyn
b i, v kh, n dc ra pha trc.
Trn ng hnh qun, c n v do khng nm c tnh hnh, bo co v
B Tng t lnh l b i thiu go. Lo lng tc hnh qun c th b nh
hng, Thng trc Qun u Trung ng dnh gn mt ngy bn cch gii
quyt. Sau khi kim tra li, anh Hong Vn Thi bo co go khng thiu, cc
kho c b tr dc ng v in ngay cho cc n v hnh qun, ni r
Cam Ranh c t hai n ba nghn tn go, xng du cng c Quy Nhn,
Nha Trang v Cam Ranh.
Trong giai on cui cng ca chin tranh, ni ln tc dng to ln ca hu cn
ti ch. min Nam, c s h tr tch cc ca anh inh c Thin, hu cn
Min do anh Bi Phng ch huy huy ng mi lc lng vn chuyn v kh
vo cc kho, trm ca chin dch, tp trung sa cha xe my, m ng, bc
cu. Trc ng 14 t ng Xoi i Cy Go, Bn Bu c gp rt thi cng.
Cc on qun hu cn cc hng cng c v m rng tuyn ng chin
192
dch vi tng chiu di hn 3.000 km. c bit, trong nhng ngy h tun thng
4, hu cn Min a 10.000 cn b, chin s t tuyn sau ln thnh lp 8 tiu
on c ng, huy ng gn 4.000 xe vn ti, hn 600 thuyn my, ca n, hng
nghn xe p th v hn 60 nghn dn cng ho tuyn, lp 15 bnh vin d
chin, 17 i iu tr vi tng s 10 nghn ging, phc v b i tin cng Si
Gn - Gia nh.
Lc ny, vic vn chuyn n dc v xng du n ngay cc ca ng vo Si
Gn cn l mt vn ln.
Ngy 20-4, Qun u Trung ng in khn cho B T lnh 559: "u tin vn
chuyn n dc: n 130mm, 100mm, 74, KZ 75 v KZ 82, n ci
120mm; pho 85mm, lu 122mm. u tin v xng du th trc ht l madt v
du m ph. Chm nht 29-4 c ng Xoi".
Mnh lnh c truyn t ngay n tng kho tng, binh trm. Mt khi lng
ln n dc, nhin liu khn trng chuyn vo chin trng ng k hn.
Trn quyt chin chin lc cui cng c bo m hu cn, k thut mnh
m v ht sc khn trng.
193
Ch thch:
(1) L Dun: Th vo Nam, Nh xut bn. S tht, H Ni. 1985, tr. 383.
(2) L Dun: Th vo Nam, Nh xut bn. S tht, H Ni. 1985, tr. 387.
(3) ng ch Trn Vn Tr.
(4) Vng Tu.
(5) ng ch Trn Vn Danh.
(6) ng ch Nguyn Vn X.
(7) ng ch Phan Vn ng.
194
Chng 8
Trong nhng ngy ny, mt s kin c bit din ra ngoi k hoch chin
lc ban u. l s ch o ca B Chnh tr, Qun u Trung ng v B
Tng t lnh gii phng cc o thuc qun o Trng Sa do clun ngu Si
Gn ng gi, mt vng lnh hi thing ling ca T quc c v tr chin lc
rt quan trng v kinh t v qun s.
Ngay sau chin thng Bun Ma Thut, Qun u Trung ng kin ngh vi B
Chnh tr Trung ng ng: "Va chun b cho trn quyt chin chin lc cui
cng, va tin hnh gii phng cc o v qun o qun ngu ang chim
gi". Kin ngh ny c ghi vo Ngh quyt B Chnh tr ngy 25-3-1975.
Cng t ngy y, Qun u iu anh Hong Tr, Chnh u Hi qun v lm vic
cnh B Tng Tham mu, gip theo di tnh hnh ch trn bin, kin ngh v
nhim v ca Hi qun trong trn tng giao chin cui cng. Ti cng yu cu
B Tng Tham mu, B Ngoi giao cung cp ti liu v cc o, qun o
thuc vng bin ca Vit Nam, ng thi ch th cho Cc Qun bo nm tnh
hnh ch Bin ng.
Nhn vo bn qun s v hi Vit Nam, Bin ng l mt vng bin c
su t 2.000 n 4.000m, ni ln hai qun o ln: Hong Sa pha bc v
Trng Sa pha nam.
T th k XVII, Nh nc phong kin Vit Nam thc hin ch quyn mt
cch lin tc v ho bnh i vi hai qun o ny, hi c gi l i
Trng Sa, khng gp s tranh chp ca quc gia no. Trong i Nam nht
thng ton (bn nc i Nam thng nht) c bin v vo thi Nguyn
sau 1838 l nm quc hiu Vit Nam i thnh i Nam, hai qun o Bin
ng c v thnh mt di song song vi b bin min Trung Vit Nam,
ngang vi tnh Qung Nam pha bc v tnh Khnh Ho pha nam vi tn
gi "Hong Sa" v, "Vn l Trng Sa".
195
Cng nh i vi on Trng Sn, cng vic vn chuyn trn bin cho min
Nam chin u c Bc H c bit quan tm khch l. Nh mi cu ni vui
ca Ngi khen ngi chin cng c o ca thuyn trng Bng Vn Da,
ngi thu th i t Nam ra Bc bng thuyn g th s: "i bin kiu y th xa
nay ch c Crixtp Clng v ch!". i, k c cn ti ri v nhng ngy u
gian kh y. Trong khe mt long lanh t ca Bc, ti thy c min Nam au
thng, anh dng ang vy gi, hu phng u tic sc mnh.
S kin Trung Quc tin cng qun ngu, nh chim qun o Hong Sa
pha bc ngy 20-1-1974, cng cho thy tm chin lc ca nhng mnh t xa
xi, chp chn trn sng gi Bin ng. Nhn quan chin lc qun s ca B
thng soi ti cao, nhn r vn . Cn t chc gii phng kp thi phn t
ny.
Nu chm, qun i nc khc xm chim ni y, tnh hnh s rt phc tp.
Kh khn ln nht l phi nh chim cc o vi lc lng hi qun nh b
lc by gi. Trn mt trn Bin ng, hnh ng cng phi "Thn tc, to bo,
bt ng, chc thng".
Ngy 2-4, ti Tng hnh dinh, sau khi nghe bo co v trn Nng, ti trc
tip ch th cho anh L Trng Tn: Ngoi nhim v truyn t mnh lnh cho
Qun khu 5 v B T lnh Hi qun, t chc tin cng gii phng cc o, c
bit l qun o Trng Sa. Vng ny c th c tu chin ca Hm i 7 v hi
qun cc nc khc hot ng. Hi qun ngu cng c trang b cc loi tu
ln. Do , ngh thut tc chin phi kin quyt, to bo, ng thi phi ht sc
mu tr, sng to, bt ng. Cc n v c nhim v sn sng, c thi c l nh
c ngay, bo m chc thng. nh phi ng lc. Nu c hin tng chng
rt, phi tranh th nh chim ngay. Nu tnh hnh chung ch b nguy khn,
nht l Si Gn, B s thng bo kp thi nh chim. Nu qun nc
ngoi chim o th ta kin quyt chim li. Nu c kh khn th xin ch th
ca B.
Ti cng ch th cho B Tng Tham mu iu ngay S ch huy tin phng ca
B T lnh Hi qun vo Nng, va tip qun cn c hai qun ca ch
y, va chun b sn sng pht trin chin u trn mt bin.
197
198
200
Ch thch:
(1) tc Qun khu 5.
(2) Trung Quc v chnh quyn Si Gn gi Trng Sa l Nam Sa.
201
Chng 9
Hng ng nam l hng thc su. Hng nam l hng him yu, cng cn
c tn dng. V cch nh, cn bao vy, chia ct, tiu dit cc cm phng th
vng ngoi, kt hp tin cng, t kch tht mnh t bn ngoi vi tc chin,
ph hoi v ni dy t bn trong, khng cho ch co cm vo ni , nhanh
chng nh chim cc mc tiu qun s, chnh tr, kinh t ch yu, lm ch tnh
hnh.
thc hin cch nh trn, cn n c cc cnh qun vo v tr tp kt sm,
khong t ngy 20 n ngy 30-4, nht l nhng hng ch yu. Cnh qun
pha ng phi nhanh chng nh chim B Ra, pht trin xung Vng Tu,
Nhn Trch, t Nhn Trch t pho bn vo sn bay Tn Sn Nht. Qun on
IV n nh qun ch Xun Lc. on 232 ct ng s 4 theo k hoch.
Trn cc hng, b i phi nhanh chng p st pho kch cc mc tiu qun
s. hng Khu IX, cn khng ch sn bay Tr Nc (Cn Th), khng cho
ch s dng chi vin cho Si Gn. B i c cng phi chim gi cc cu
dn vo thnh ph, to iu kin cho cc lc lng thc su.
T cng chun b mt phng n tc chin trong ma ma. Trong trng hp
ny, cn ng vin b i gi vng quyt tm, lin tc chin u, to iu kin
dt im trong ma kh sp ti. Cn c thm lc lng b sung, thay th,
chun b thm phng n tc chin v cch nh trong ma ma a hnh
vng ven Si Gn v min Ty Nam B. y mnh phong tro tin cng v ni
dy ng bng sng Cu Long, phi hp cht ch vi mt trn Si Gn.
Anh Khnh bo co xong. Ti nht tr v c bn vi kt qu nghin cu ca T,
v ch th my im:
1. Tnh hnh pht trin rt nhanh. ch ang th tht bi, th i xung v ang
ng trc nguy c sp Cc tnh hung c th thay i. Phi d kin ht
nhng tnh hnh t bin khi thi c xut hin. Phi nhanh chng bao vy, chia
ct, tp trung lc lng tht mnh nh n quyt nh, tiu dit cc s on
ca ch vng ngoi, khng cho chng co cm vo Si Gn, ng thi t chc
nhng binh on mnh nhanh chng nh chim cc mc tiu quan trng trong
ni .
205
2. Ch trng cng tc binh vn. Cn kp thi khai thc t binh, hng binh
nm c tnh hnh mi nht. Cn nm thm tnh hnh chnh tr, x hi Si
Gn v ng bng sng Cu Long.
3. Cn nm vng ch trng ca B Chnh tr l Tng tin cng v ni dy, kt
hp tin cng vi ni dy.
D kin cho ht sc mnh ni dy ca qun chng v s tham gia ca nhn dn
trong tc chin v c ng ca b i.
4. Tranh th ginh thng li hon ton trc khi nhng cn ma u ma trt
xung. ng thi tnh ton thm v s dng lc lng, v hu cn chin lc,
chin dch nu phi nh ko di. Trong mi tnh hung u phi bo m chc
thng.
5. D sao cng ch l nhng kin nghin cu bc u. Cn tip tc suy ngh
thm. Nhc im l cha c c tnh hnh ton din mi nht ca chin
trng, nn kin ca t l tham kho. Quyt nh l cc cp lnh o, ch
huy ti ch. B Tng Tham mu c ngay cn b vo trao i vi cc anh mt
trn.
Bui lm vic kt thc, nhng ai cng thy cng vic ch mi bt u. Mi
ngh u quay v mt hng: nh vo so huyt ca ch, mt ni ng dn,
c phng th vng trong vng ngoi. Lm sao ginh thng li nhanh nht,
khng cho ch co cm, tit kim c xng mu ca b i, trnh thit hi
cho dn. Nhng b c tham mu ng no n cao tm ra p s.
***
T sau Hi ngh B Chnh tr ngy 31-3-1975, quyt tm chin lc ca ng
nhanh chng bin thnh hnh ng thc tin, t tin tuyn n hu phng.
B Chnh tr v Qun u Trung ng tp trung ch o chin trng trng im.
Vn u tin l bo m cho cc lc lng ca ta t pha Bc n chin
trng nhanh nht, nht, sung sc nht. Mt chin dch chi vin chin trng
m mn.
Cg on cn b tham mu, hu cn c lnh vo ngay ng Trng Sn
n c b i hnh qun v theo di vic vn chuyn n ln cho pho v xe
tng, y nhanh tc chi vin cho B2, bt lun trong tnh hung no cng
khng c v iu ng lc lng chm, m l thi c chin lc.
206
in vo in ra ti tp.
Nhng cu hi hu nh khng thay i. Tt c xoay quanh bc chn hnh
qun ca b i: Cnh qun ven bin tin n u? Bao gi th Qun on I
vo ti ni? Cc s on 341, 316, cc s on ca Ty Nguyn ang ni
no? on xe ch n khi no n? Trong khi nhng cu tr li li mi
ngy, mi gi mt khc, khng cu no ging cu no, y nhanh cc mi tn
trn bn tin dn xung pha Nam.
B Chnh tr v Qun u Trung ng rt mng c bit lc lng qun chng
v ang c pht ng.
Thnh u Si Gn - Gia nh lp cc i tuyn truyn xung phong gii hng
vn t truyn n. Cc c s ca ta trong thnh ph chun b hng trm xe
t, loa phng thanh, may nhiu c v biu ng. Cc anh Nguyn Vn Linh, V
Vn Kit trc tip lnh o vic t chc, ch o qun chng ni dy. Lc lng
lnh o ca ng v chnh quyn cch mng v ngoi thnh, nhiu thnh
u vin v cn b cp tng ng vo hn ni . D kin ta c kh nng
huy ng hng vn ngi xung ng khi cn thit. Lc lng v trang Si
Gn - Gia nh vi hai trung on Gia nh I, Gia nh II, cc n v bit ng
thnh, c B ch huy chin dch b sung nhiu trung on v mt l on c
cng thin chin.
on cn b B Tng Tham mu v cc tng cc c nhim v gip B T lnh
chin dch trn cc mt t chc ch huy, cng tc chnh tr, cng tc hu cn, k
thut vo n chin trng. Cc anh in ra bo co ang khn trng trin
khai cng tc. Nh li hm no, trc lc ln ng, thay mt Qun u
Trung ng, ti giao nhim v cho on vi tt c s tin cy. Ti yu cu cc
ng ch nhn r tm quan trng ca chin dch sp ti, mt chin dch quy m
ln vi lc lng 4-5 qun on tham chin, c nhiu binh kh k thut tin
cng ch trong mt thnh ph ln, kt hp vi qun chng ni dy t bn
trong, cn c s phi hp hip ng rt cao, trn mt khng gian rt rng. Nhiu
vn mi c t ra, phi gii quyt tht tt trong mt thi gian ngn, khng
l thi c, ginh thng li ln nht v chin lc, chin dch. Phi nm tht
vng ng li, ch trng, chnh sch ca ng, nm vng t tng v ngh
thut qun s Vit Nam, vn dng trong tng tnh hung, nhim v c th, t
207
S nht tr gia pha trc v pha sau v vn dng ngh thut qun s Vit
Nam trong thi im quyt nh ca chin tranh lm tng thm nim tin tt
thng.
Trn tinh thn , bc in ca B Chnh tr nhn mnh: "K hoch tin cng
ton din cn bo m mt khi pht ng th phi tin cng tht mnh v lin
tc, dn dp n ton thng, va pht ng tin cng ngoi vi, va c lc
lng sn sng nm thi c thc su vo trung tm Si Gn t nhiu hng,
thc hin t trong nh ra, t ngoi nh vo, to iu kin cho ng bo ni
dy. Trong tnh hnh hin nay, thn tc, to bo, bt ng l ch . Cn c d
kin v chun b i ph vi tnh hung cuc chin u c th ko di mt thi
gian".
Chp hnh ch th ca B Chnh tr, B T lnh chin dch H Ch Minh khn
trng hon chnh k hoch tc chin trn c s phng n c c Trung
ng Cc thng qua. Tinh thn l trnh nhng xo trn khng cn thit, cc lc
lng B2 vn quen thuc chin trng m nhim cc hng c a hnh phc
tp, dnh nhng hng gn nht pha bc v pha ng cho cc lc lng t
xa n. Mt khc, lnh cho cc n v ca Qun khu 8, Qun khu IX, cc n v
c cng, bit ng vng ven v trong ni thnh lin tip nh ch, p st thnh
ph Cn Th v cc con ng huyt mch, nht l ng s 4 t Si Gn
xung ng bng sng Cu Long. Qun v dn Nam B hng hc kh th tin
cng, pht huy sc mnh tng hp ca ba mi qun s chnh tr v binh vn
cng gip cng, gii phng mt s khu vc quan trng, ni lin cc cn c
"lm" Long An, G Cng, Bn Tre, M Tho, m ra nhng hnh lang t ng
Nam B sang Ty Nam B, lm ch cc ng giao thng quan trng. Va tc
chin va xy dng lc lng, mt s tnh v huyn thnh lp c thm nhiu
tiu on, i i a phng, nhiu x c i du kch. c bit pha ty
nam Si Gn, ni c a hnh snh ly, trng tri, b i v nhn dn phi
vt qua mun vn kh khn, nh thng hnh lang Ty Ninh - Kin Tng,
lm ch mt phn sng Vm C Ty, m ra mt vng gii phng, lt sn lng
thc, n dc, to th rt thun li cho mt b phn ca on 232 tin cng
vo Si Gn. hng ty nam, B T lnh quyt nh tin cng vo th trn
Th Tha v th x Tn An, khng nh chim Mc Ho nh trong k hoch c.
209
Trn nh khng thnh cng v qun ch phng b sn. Qun ta chuyn sang
nh qun ch phn ng, qut h thng n bt ca ch bc ng s 4, gy
cho ch nhiu thit hi. pha ty bc, S on 25 ngu b nh mnh, buc
phi phn tn i ph, khng co c v gi ven .
Th trn ti ch by xong.
Ngy 22-4, ln cui cng, k hoch tin cng Si Gn - Gia nh c ng u
v B ch huy chin dch H Ch Minh thng qua v ph duyt.
***
Tuyn phng ng Xun Lc sp . Tia hy vng sau cht ca ngu qun, ngu
quyn cng tt ngm.
Theo "gi " ca M, Nguyn Vn Thiu t chc tng thng. M hy vng "thay
nga" i cho tay sai mt lt mi, hng tr hon cuc tin cng ca ta vo
Si Gn.
i Si Gn tra ngy 22-4 pht i ting ni bun b, ri rc v cay ng ca
Thiu trch mc quan thy M b ri mnh: "M yu cu chng ta thc
hin iu khng th lm c. V vy, ti bo h: Cc ng i hi chng ti
lm iu m cc ng tht bi vi na triu binh lnh tinh nhu v s quan c
ti vi gn 300 t la chi ph trong su nm tri. Nu ti khng ni rng cc
ng b cng sn Vit Nam nh bi, th ti cng phi ni mt cch khim tn l
cc ng cng khng th chin thng. Nhng cc ng tm ng rt lui trong
danh d. Hin nay, khi qun i chng ti thiu v kh, n dc, my bay trc
thng, my bay B52, cc ng li i hi chng ti lm mt iu khng th lm
c ging nh vic dng lp y i dng, ging nh cc ng a cho ti
ch c 3 la m thc gic ti i bng my bay gh hng nht, mn phng 30
la mt ngy khch sn, n 3-4 ming bttt v ung 7-8 ly ru mt ngy.
l iu k quc!".
Thi quen n chi m thc ca vin tng thng ngu xen c vo khu kh, ngay
c trong tuyn b cui cng.
***
H tun thng 4-1975, cc lc lng ln ca qun ta ln lt vo v tr trin
khai.
hng bc, Qun on I c mt khu vc nam sng B.
210
211
213
214
216
Vic hun luyn chun b ngi v my bay c tin hnh rt khn trng. Ch
trong my ngy, ta c mt phi i A37 sn sng hot ng. 17 gi ngy 28-4,
phi i mang tn Quyt Thng do Nguyn Thnh Trung ch huy hon thnh
xut sc nhim v, ph hu 20 my bay ch trn sn bay Tn Sn Nht.
Cuc cng kch bt ng ca ta bng my bay ca M t hiu qu chin u
ln, nhng hiu qu v tinh thn, tm l li cn ln hn nhiu.
***
Sau hai ngy m mn cuc tng cng kch, ti 28-4, B Tng tham mu tng
hp v bo co tnh hnh chin trng trng im:
B i ta trn cc hng v c bn thc hin c k hoch tin cng, bao
vy c lp Si Gn, chia ct tuyn ngoi thnh ph. Ta ct ng s 15 (Si
Gn - Vng Tu) v ng s 4 (Si Gn - ng bng sng Cu Long), chim
c mt s mc tiu quan trng nh Trng Bom, Long Thnh, c Thnh, th
x B Ra, lm ch cn c Nc Trong. Cc sn bay Bin Ho v Tn Sn Nht
b t lit. Lc lng v trang v nhn dn vng ven Si Gn phi hp vi b i
ch lc, tin cng v ni dy, gii phng cc cn c ta ch xung quanh
thnh ph. hng ng bng sng Cu Long, b i Qun khu 8 v Qun khu
IX p st cc th x Cn Th, M Tho, khng ch sn bay Bnh Thu.
H thng ch huy ca qun ngu, t B Tng Tham mu n cc qun on u
ri lon. Trn Vn Hng phi t chc Dng Vn Minh ln thay. Nhiu
nhn vt tai to mt ln trong ngu quyn, ngu qun chun ra nc ngoi.
Dng Vn Minh l con bi cui cng M - ngu a ra dn xp vi ta hng
t ti "ngng bn".
Nh vy l qua hai ngy chin u, tnh hnh din bin tt. Ngy hm sau, 29-4,
b i ta trn nm hng c th n sng tin cng vo ni thnh Si Gn, theo
ng k hoch ra.
22 gi m hm y, ti in gi cc anh L c Th v Phm Hng: "Chin
dch bt u thng li gin gi. Chng ti tt c u phn khi, gi li chc
cc anh kho v ton thng. Nhc cc c quan tham mu, chnh tr: i i vi
mnh lnh tc chin, cn c ch th c th v nhim v, phm vi qun l thnh
ph ca tng n v xc tin k hoch pht trin thng li, tiu dit v lm tan
r qun ch ng bng sng Cu Long. C d kin iu chnh lc lng sau
217
khi min Nam hon ton gii phng nht l nhng vic cn lm trc ma
ma".
22 gi 30 pht, ti li in tip, gi anh Tun, anh T Nguyn, ng in anh
Su, anh By: "Chuyn li B Chnh tr v B Tng t lnh gi li cho quyt
thng n ton th cn b v chin s, ng vin v on vin.
Cc ng ch hy anh dng tin ln ginh thng li cho chin dch lch s mang
tn Bc H v i".
m 28-4-1975, mt m thc trng ca c quan Tng hnh dinh. Cc ng ch
trong B Chnh tr v Qun u Trung ng cng khng ai ng c. Nhng
ngi nm c k hoch c th ca cuc Tng tin cng v ni dy u cng
thc vi chin trng, n gi "G" ca trn Tng cng kch vo Si Gn nh
n pht giao tha ca lch s.
Sng sm hm sau, B Chnh tr v Qun u Trung ng hp ti S ch huy.
Mt tm bn Si Gn - Gia nh tri rng trn bn. Cc ng ch lnh o
ngi v ng xung quanh, theo di tnh hnh chin s ang din bin.
C quan tham mu chin lc pht huy ht mi nng lc ca b my ch huy,
theo di s pht trin ca cuc Tng cng kch v ni dy tng pht, tng gi.
Anh L Hu c kp thi bo co nhng tin mi nhn c t cc ngun khc
nhau, khng chm hn thc tin ang din ra chin trng l my.
Cc mi tn c t m thm, ko di thm, tin v hng ni . Nhng
nt gch cho ln lt nh du cc mc tiu b nh chim. Hu nh mi
gi, mi khc u c tin mi a v. Nhiu chc sc ngu qun, ngu quyn b
chy ra nc ngoi, gm ngh s, cu th tng, Tng Tham mu trng. Si
Gn hn lon. Qun ch nh rn mt u. Cc nhn vin qun s v dn s M
tho chy bng my bay ln thng t sn thng mt s nh cao tng trong cuc
hnh qun Cn lc. Dng Vn Minh ra lnh ngng bn, c i din n tri
David Tn Sn Nht xin gp phi on ta trong Ban lin hip nh chin
"thng lng"!
Khng kh phn khi, si ni, ho hng bao trm cuc hp. Va nghe bo co
va trao i kin. Mi tin tc l mt s kin, mt tnh hung, cn c x tr
kp thi.
10 gi, ng ch B th th nht gi mt in khn vo chin trng:
218
"1. Cc anh ra lnh cho qun ta tip tc tin cng vo Si Gn theo k hoch,
tin qun vi kh th hng mnh nht, gii phng v chim lnh ton b thnh
ph, tc v kh qun i ch, gii tn chnh quyn cc cp ca ch, p tan
trit mi s chng c ca chng.
2. Cng b t thnh ph Si Gn - Gia nh di quyn ca U ban qun qun
do tng Trn Vn Tr lm Ch tch. K tn: Ba".
Tin v dn dp. Cc cn b tc chin: qun bo, thng tin, c yu, qun ngh,
qun n. ang lm vic cch Si Gn gn 2.000km m ai cng thy mnh nh
ang ngay mt trn, cng ng i, ng bo tin cng v ni dy, gp sc
ginh ton thng.
Ti 29-4-75
Ti ch tr bui giao ban, nghe ng ch Cc trng Tc chin bo co tng hp
tnh hnh. Cc cnh qun ca ta trn nm hng ng lot n sng, hip ng
chin u, nh chim cc mc tiu quan trng ch yu m ca thc su vo
trung tm Si Gn.
Hng ty bc, Qun on III tiu dit cn c ng D, bt sng vin t lnh
s on L Tng B. Nhn dn vng t thp C Chi ni dy chim qun l.
hng bc, Qun on I nh chim th trn Tn Uyn, bao vy Ph Lc v
tin xung Li Thiu.
Hng ty nam, on 232 chim th x Hu Ngha, chi khu qun s c Ho,
th x Tn An, th trn Bn Lc. Nhn dn vng Hc Mn, B im v x Ph
Th Ho ni dy.
Hng ng, ch ngoan c chng c. Qun on IV tin chm. Qun on II
pht trin thun li hn. n v thc su ca Qun on II vng qua cn c
Long Bnh; ang pht trin theo xa l.
ven , cc lc lng v trang a phng v qun chng ni dy, phi hp
vi cc binh on ch lc. B i pht trin n u, vng gii phng m rng
n .
Nhn chung, ch i ph yu t, tan r nhanh, phn ln rt chy hoc u hng
khi b tin cng.
Theo k hoch, 5 gi 30 pht sng 30-4-1975, cc hng ng lot nh vo
Si Gn.
219
Ring cnh qun pha ng, anh L Trng Tn ngh cho n sng trc t 18
gi ngy 29-4. L do l cc lc lng ta cn cch vng ven t 15 n 20km,
phi va nh ch va tin qun, li phi vt sng ng Nai v sng Si Gn,
nu cng n sng s khng n kp.
in ca anh Tn n vo lc na m. Cc Tc chin nh thc ti dy. Na
gi sau, ti v anh L Hu c ti nh anh Ba.
Sau khi anh c c bc in, ti ngh chun y cho cnh qun pha ng
nh vo 18 gi chiu ngy 29-4, sm hn gi G mi hai ting.
Anh Ba ng v ni:
- nh, nh, nh thi anh ! Lc ny, cnh qun no pht trin thng li l to
thng li chung cho ton chin dch.
Ti hi:
- in k tn anh ch?
- Khng! Anh l Tng T lnh, k tn anh.
Mt thong sau, anh Ba ni thm:
- K thm tn ti cng c, hoc ni r trao i vi anh Ba v anh Ba nht
tr.
V ti Tng hnh dinh, ti vit ngay in tr li anh Tn, ng in cho anh
Dng. B T lnh chin dch H Ch Minh cng ng cnh qun pha ng
n sng sm hn k hoch.
Nh vy, trn thc t t 18 gi ngy 29-4-1975, trn tin cng Si Gn - Gia
nh bt u.
Tri v khuya. Cc Qun bo va nm c tnh hnh ch mi nht. Anh
Cao Vn Khnh in gp cho cc chin trng: "C tin ch ra lnh cho cc tu
hi qun Cn Th, ng Tm v Ph Quc tp trung mt a im, v mt
s tu b chun b i sang o Guam. 78 my bay ca ngu chuyn n
Utapao. Theo di xem tu hi qun c ch b binh theo khng v c k hoch
nh cho kp".
Li mt m na, c Tng hnh dinh cng thc vi chin trng, v min Nam,
v c nc.
***
Ngy 30-4-1975.
220
221
vo gii phng thnh ph Si Gn - Gia nh, hon thnh cng cuc gii
phng min Nam, b) Qun i ngu quyn Si Gn phi lp tc h v kh u
hng, c) Tuyn b gii tn chnh quyn cc cp, d) Ku gi ng bo ng dy,
cng Qun gii phng p tan mi s chng c ca ch, gi gn trt t an ninh,
bo v tnh mng, ti san ca nhn dn, hon thnh cng cuc gii phng hon
ton min Nam Vit Nam thn yu".
***
Va theo di tin k thut ca Cc 2, ti va lin lc bng v tuyn in thoi
tip sc vi B T lnh chin dch H Ch Minh. Cc cnh qun ca ta ang
tin rt nhanh. ch ang trong tnh trng v cng nguy khn.
10 gi sng. ng ch Nguyn Thanh, trng phng 70 vo bo co tin va
nhn c: Theo i pht thanh Nht Bn, Qun gii phng min Nam c xe
tng dn u ang tin vo Si Gn. My pht sau, c tin thm: Dng Vn
Minh ngh ngng bn thng lng.
Mi ngi cng ni: "Ch c u hng v iu kin. Cn g u m thng
lng!".
Ti vit ngay mt bc in, lnh cho cc cnh qun tip tc tin cng. Ni dung
bc in c c ln, tt c u nht tr. Cng lc , B T lnh chin dch
H Ch Minh cng in cho cc qun on v on 232 khng v c tin y m
dng li.
10 gi 50 pht. Cc 2 bo co qun ta vo dinh Tng thng ngu. Ngay sau
, cc i pht thanh phng Ty cng a tin ny.
11gi 30 pht. ng ch Nguyn Duy Ph, Cc ph Cc c yu mang vo
phng hp mt bc in ca anh L Trng Tn bo co: mt n v thuc cnh
qun pha ng cm c ln dinh c Lp.
Mi ngi vy quanh tm bn chin s. Tin t cc hng ti tp in v.
Nm cnh qun ca ta hp im gia Si Cn. Qun on II chim dinh Tng
thng; Qun on IV chim B Quc phng, cng Bch ng v i pht
thanh; Qun on I chim B Tng Tham mu v khu vc cc b t lnh cc
binh chng; Qun on III chim sn bay Tn Sn Nht; on 232 chim Bit
khu th v Tng nha cnh st. K hoch tc chin chin dch H Ch Minh
hon thnh thng li.
223
224
bin, hon thnh trn vn nhim v gii phng min Nam. y, cc n tin
cng qun s mnh mang ngha quyt nh. Cc cuc ni dy ca nhn dn
si ni, rng khp, mun hnh mun ve l n chin lc ht sc li hi, tin
cng ch khp ni, lm cho thng li n nhanh.
Mt s trng hp lch s th v din ra: Hai cuc khng chin thn thnh ca
dn tc trong th k XX cng kt thc bng cuc chin u 55 ngy m. Nu
nh in Bin Ph, 56 ngy m l thi gian cn thit cho mt trn tin cng
di ngy vo mt tp on c im kin c theo phng chm "nh chc tin
chc", th 55 ngy m Tng tin cng v ni dy min Nam li l bc kt
thc chin tranh khng ngng rt ngn, khn trng, "thn tc", nhanh n
khng ng!
D ngn hay di, thi gian vn l lc lng, chiu 1-5, ti tranh th thm Cc
Tc chin, c quan trc tip phc v ch huy qun s, trong khng kh tng
bng, phn khi. Hu nh tt c mi ngi trong c quan u c mt. Mt trng
pho di n vang cho mng tin ton thng. Ti hi thm anh Hong Vn Thi,
v bn khng n d, m hn anh Cao Vn Khnh, cc cn b tham mu, cc
nhn vin mt m, nh my, thng tin. Ti ni: "Qua 30 nm lnh o, ch huy
qun i, ln ny ti thy cng tc tham mu c tin b vt bc. T k hoch
tc chin n nm ch, nm ta, truyn t mnh lnh, u chnh xc, kp thi.
Xin cm n tt c cc ng ch". Tip , ti sang thm Cc Tuyn hun, c
quan gip Qun u v B Tng t lnh trong cng tc lnh o, ng vin, gio
dc t tng cho b i v tuyn truyn, bo ch. Anh L Quang o, thay mt
Tng cc Chnh tr v ton c quan tuyn hun n tip rt nng nhit. y,
sau khi khen ngi nhng kt qu thu c trn mt trn t tng v d lun, ti
nhc li tinh thn li dy ca Bc H: Thng li tuy ln nhng mi ch l mt
bc trn con ng vn dm ca cch mng, tuyt i khng c t mn, ch
quan.
V thi gian c hn, ti ch thm c hai c quan gip vic thng xuyn cho
B Tng t lnh v Qun u Trung ng. Cng vic chun b cho cuc hp
Qun u v cuc hp ca B Chnh tr trong cc ngy tip theo khng cho php
i nhiu. Trong thm tm, ti mun n thm tt c cc c quan Tng hnh
229
bi. Quyt nh thng li l con ngi Vit Nam yu nc, dng cm, thng
minh.
231
Ch thch:
(1) L Dun: Th vo Nam, Nh xut bn. S tht, H Ni. 1985, tr. 395.
232
Chng 10
234
Vit Nam hnh thnh v pht trin: "Ly i ngha thng hung tn, ly ch
nhn thay cng bo", "ly t ch nhiu", "ly nh thng ln ". Hc thuyt y
bit vn dng php bin chng i yu thnh mnh, kt hp lc th, thi,
mu, cui cng t ti nguyn vng su xa l ginh li v gi vng ch quyn
dn tc vi nhng t tng vt thi i: "dp tt mun i chin tranh", "em
li thi bnh mun thu".
n y, mt cu hi mi li c t ra: Vy th v sao mt dn tc anh hng
nh dn tc Vit Nam li phi sng kip nga tru hn 100 nm di ch thng
tr ca thc dn quc phng Ty?
R rng l c khng t nguyn nhn a n mt thi k en ti trong lch s
t nc, trong phi k n cc chnh sch sai lm i ngc li li ch dn
tc ca triu nh nh Nguyn. Nhng suy cho cng, nguyn nhn ch yu l s
khng hong v ng li vo thi im m tng quan lc lng gia ta v
ch c nhng thay i c bn: nc ta ang phng thc sn xut phong
kin, kinh t nng nghip lc hu, qun i trang b th s, cn k ch l mt
nc i vo phng thc sn xut t bn ch ngha vi nn cng nghip hin
i v qun i c trang b hin i.
Trc thc tin mi ca cuc u tranh, nhng ngi yu nc Vit Nam hi
by gi cha tm c k sch cu nc. Cc phong tro yu nc t Nguyn
Trung Trc n Hong Hoa Thm, t Cn Vng n ng Kinh Ngha Thc,
t ng Du n Duy Tn u b tc, khng tm ra li thot. Chnh v th m
tinh thn anh dng c tha, nhng cc phong tro khi ngha v ni dy t Nam
ch Bc u b n p d man. Cc lnh t yu nc ch "thnh nhn" m s
nghip cu nc cha "thnh cng" c.
Cho n nm 1911, ngi thanh nin Nguyn Tt Thnh quyt ch ra i tm
ng cu nc. Mang trong mnh hnh trang t tng truyn thng yu nc
v tinh thn u tranh bt khut ca dn tc Vit Nam cng vi tinh hoa vn ho
phng ng, Ngi i khp bn bin nm chu vi ch ln gii phng nhng
"ngi cng kh". Nm 1920, Nguyn i Quc - nh yu nc v i - n
vi ch ngha Lnin v Quc t th ba, tm ra con ng cu nc: con ng
cch mng v sn, v tr thnh ngi Cng sn Vit Nam u tin.
235
Kin nh mc tiu cch mng, vn dng th gii quan, quan im thc tin,
phung php lun Mc - Lnin v t tng H Ch Minh l bi hc mang tnh
cch mng v khoa hc, c ngha to ln ca hc thuyt qun s Vit Nam
trong thi i H Ch Minh. Lm ng theo bi hc th thnh cng. Khng
lm theo bi hc th sai lm, tht bi.
Cn nh nhng ngy u thng 8-1945, Ch tch H Ch Minh thy r thi c
ln n. Ngi quyt nh nht thit phi hp Quc dn i hi vo trung
tun thng 8, d cc i biu cha v . Ngy 13-8-1945, Trung ng ng ra
lnh Tng khi ngha, a Cch mng Thng Tm n thnh cng Th H
Ni v trong c nc ch trong vng mt tun l. Nc Vit Nam dn ch cng
ho ra i.
Tri qua chn nm khng chin lu di, gian kh chng quc Php xm lc,
ti mt trn in Bin Ph, khi thc tin chin trng thay i, chng ta h
quyt tm chuyn t phng chm "nh nhanh thng nhanh" sang phng
chm "nh chc tin chc".
T k hoch tiu dit ch trong ba m hai ngy sang k hoch chin u lin
tc trong 56 ngy m. Quyt tm thay i phng chm y c Bc H v
B Chnh tr ph chun. Cui cng, qun v dn ta tiu dit tp on c im
mnh nht ca quc Php c M gip sc, mt pho i m Php v M
u cho l "bt kh xm phm".
Trong cuc khng chin chng M ko di 21 nm tri, cuc Tng tin cng v
ni dy ma Xun nm 1975 l mt in hnh thnh cng ca hc thuyt qun
s Vit Nam. Theo di s pht trin cc k mau l ca tnh hnh ch, ta trn
chin trng, B thng soi ti cao c nhng quyt nh kp thi khi thi c
mi xut hin, chuyn k hoch c bn gii phng min Nam t hai n ba nm
lc u sang k hoch thi c, rt xung mt nm ri quyt nh kt thc trc
ma ma, ch trong vng cha y hai thng, ginh c thng li hon ton v
trn vn.
c lp v t ch, thng minh v sng to, l nt ni bt ca hc thuyt qun
s Vit Nam.
Trong lch s ng cha ta nh gic, nht l t thi L, Trn v sau, cc bc tin
nhn c nhiu sch ca cc nh chin lc qun s Trung Hoa c, nhng
237
khng phi lc no cng ch trng "nh mau gii quyt mau" hoc phi c
lc lng gp ch mi ln mi tin cng. Trong nhng nm khng chin va
qua, cc tng lnh Vit Nam tip thu tinh hoa qun s th gii, nhng nh th
theo cch nh Vit Nam. Chnh v th m chng ta thng.
Nm 1971, ti sang Lin X khng nh quyt tm nh M n thng li hon
ton v ngh bn c s gip c bit. Ti cuc hp vi cc ng ch trong
B Chnh tr ng Cng sn Lin X, ng ch Cxghin hi: "Ti xin hi
ng ch Gip. ng ch ni Vit Nam nh thng M. Ti mun bit cc ng
ch c bao nhiu s on b binh c gii v M c bao nhiu? Xe tng, pho
hng nng, my bay chin u, cc ng ch c bao nhiu v M c bao nhiu?
Kh nng v phng khng, v tn la, v thng tin, raa ca cc ng ch nh
th no? Xin ng ch ni qua cho ti bit". Ti tr li: "Ti hiu cu hi ca
ng ch. ng ch mun bit v vn so snh lc lng gia chng ti vi
M. Theo hc thuyt qun s Xvit l nh vy. Hc thuyt qun s Xvit l
ht sc u vit, chin thng pht xt c. iu rt r rng. Nhng, ti xin
ni nu chng ti nh theo cch nh ca cc ng ch th chng ti khng
ng ni c hai ting ng h. Chng ti nh theo cch nh khc, cch
nh ca Vit Nam, v chng ti s thng". Sau ngy, ton thng, c dp tr li
Lin X, gp li ng ch Cxghin, ti cm n Lin X nhit tnh gip
Vit Nam nh M. ng ch vui v ni: "Vit Nam thng to qu, nh th tt
qu! Xin chc mng cc ng ch".
Mt vn c tnh quy lut ca chin tranh nhn dn Vit Nam l: Ton dn
nh gic. C nc nh Php, nh M, khng phn bit tin tuyn, hu
phng. ch thng nht T quc l th v lc mnh trong chin tranh. Nc
Vit Nam l mt. Dn tc Vit Nam l mt. Chin trng Vit Nam l mt. C
dn tc kt thnh mt khi trong tnh ng bo cng chung ging ni Hng Lc,
khng th ct chia. Th nh n nc l chung ca c dn tc. C nc vng ln
p tan xch xing, lm nn Cch mng Thng Tm. Gic Php quay li xm
lc Nam B, min Bc, min Trung xung phong Nam tin. Bc B l chin
trng chnh, Trung B v Nam B phi hp ht mnh. Min Nam l tin tuyn
ln, ni "trc tip quyt nh" thng li, min Bc l hu phng ln, c vai tr
"quyt nh nht". Di ma bom M, min Bc kin cng nh tr, chi vin
238
239
Sau ngy qun v dn ta p tan cuc tp kch bng khng qun chin lc B52
ca M, nh s hc Php Pie Risa Phray ni. rt ng: "Nhng tn la
SAM c s dng bi t tng ly nh thng ln, bi nn vn ho Vit Nam,
bi "t cht Vit Nam" (la Vietnamit) theo chng ti chnh l cha kho m
ca thng li ca Vit Nam"(1).
Khng hiu c iu , k th chuc ly tht bi cng l l tt nhin.
Kennedy con (J.F.K Junior) khi cn sng sang thm Vt Nam vi thin ch
tm hiu su v sai lm ca cha mnh i vi t nc ho bnh v hu ngh ny.
Sau khi thm Pc B v, anh ta bn khon khng hiu v sao trong nhng ngy
gian kh y, sng ni hang hoang s m nhng ngi Vit Nam li c th tin
s c thng li hm nay? Hn na li thng ngay khi Php v M c nhng c
gng chin tranh cao nht. Khi nghe ti ni qua v nn vn ho v lch s Vit
Nam, anh ta vui mng tht s nh c v l ra, iu m Kennedy cha v con
trc y khng h hay bit.
Thng 11-1995, theo ngh ca pha M, ti tip ng Rbt Mc Namara,
nguyn B trng Quc phng di thi hai tng thng Kennedy v Ginxn,
mt trong nhng kin trc s ca chin tranh xm lc Vit Nam.
Trong cu chuyn, ti nhn xt:
- Trong cun hi tng ca ngi (2) c mt iu m ti cho l ng. l M
nh Vit Nam m khng hiu g v lch s, a l, vn ho, phong tc, tp
qun, v con ngi Vit Nam, dn tc Vit Nam ni chung v nhng ngi lnh
o Vit Nam ni ring. Chng ti c mt nn vn ho vng bn, c mt hc
thuyt qun s c o c th thch trong lch s. V vy m chng ti
thng.
ng Mc Namara p:
- Vng, ng nh vy.
Cui cng th ng cng nhn ra c mt chn l, rt tic l qu mun
mng.
***
Trn quyt chin chin lc ma Xun 1975 nh du bc pht trin mi ht
sc rc r ca ngh thut chin tranh nhn dn trong iu kin hin i, c bit
l ngh thut iu hnh chin tranh giai on kt thc, ngh thut t chc v
241
ch o thc hnh nhng trn then cht quyt nh, a khng chin n ton
thng.
Trong nhng nhn t ch quan a n thng li, phi k n cc c quan qun
s chin lc ca Tng hnh dinh. Sut 56 ngy m, t th trng n cn b,
nhn vin, mi ngi lm vic khng tic sc mnh, phc v B thng soi ti
cao lnh o, ch o cc chin trng v hu phng chin u v chin thng.
Thng li ca chin tranh l kt qu ca s hy sinh, n lc to ln ca ton dn
tc trong cuc u tr, u lc quyt lit lu di gia ta v ch, ca s lnh o,
ch o, iu hnh, ch huy tm v m kt hp vi hot ng chin u v u
tranh c th ca tng chin trng, tng n v, khng phi ch ring mt chin
trng no, mt b phn no, trong B Chnh tr.
Qun u Trung ng v cc c quan tham mu chin lc gi vai tr c bit
quan trng. Ma Xun 1975, B thng soi ti cao t r ti nng mu lc,
hiu ch, hiu mnh, iu hnh ton din cuc chin tranh trn phm vi c
nc, khn trng, linh hot, thn trng, chc thng, ginh ton thng trong tnh
hnh quc t v cng phc tp gia nhng nm 70. Cc chin dch u din ra
theo mt k hoch thng nht ca B Tng t lnh, c s phi hp vi nhau c
v k hoch v tnh hung chin dch, to tin cho nhau v cng to ra iu
kin hnh thnh n quyt nh chin lc cui cng.
Suy ngh v vai tr ca c quan chin lc qun s, ti xc ng nh ti cc
Anh, nhng ngi bn chin u thn thit tng lm vic trong B Chnh tr,
Qun u Trung ng, trong B Quc phng - Tng t lnh sut nhng nm di
khng chin, n nay ngi mt, ngi cn. Cc Anh cng lo ci lo chung
ca dn, ca ng, tng vui ci vui hon thnh nhim v m nhn dn v ng
tin cy giao cho. Mi gng mt l mt tnh cm thn thng, mt chui di
k nim p trong cuc i chin u v dn v nc, mi mi in m gia lng
ti.
***
T khi nc nh ginh c c lp v thng nht hon ton, ton dn ta Nam
Bc sum hp mt nh, lun nm vng hai nhim v chin lc: xy dng t
nc v bo v T quc.
242
Trong cng cuc xy dng kinh t v pht trin vn ho nay tr thnh nhim
v trung tm, sau mt thi gian mc sai lm ch quan, rp khun v duy ch,
ng ta sm tr li vi t tng H Ch Minh, xut pht t thc tin, tm ra
quy lut, ra ng li i mi ng n v sng to. ng li y c v
mnh m giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ton dn tc ginh c
nhng thng li cc k to ln trn cc mt trn kinh t, vn ho v i ngoi.
ng ta i n mt kt lun lch s: Ch ngha Mc - Lnin v t tng H
Ch Minh l nn tng t tng, kim ch nam cho hnh ng. Nc ta ra khi
khng hong v tip tc i ln trn con ng cng nghip ho, hin i ho vi
nn kinh t nhiu thnh phn v c ch th trng c s qun l ca Nh nc
theo nh hng x hi ch ngha.
Tuy nhin, d thng li ca ng li i mi to ln nh th no, chng ta cng
dng cm nhn vo s tht, khng cht phm sai lm "kiu ngo cng sn". phi
ni rng hin nay nc ta ang cn l mt trong nhng nc ngho trn th
gii, c cu kinh t phn ln cn l nng nghip, nng sut lao ng thp km
hng trm ln, trnh cng ngh lc hu hng th k so vi cc nc pht
trin. Nh vy, thc hin mc tiu xy dng ch ngha x hi, mu thun ch
yu nht trong hnh thi kinh t - x hi nc ta chnh l mu thun gia yu
cu rt cao ca trnh pht trin lc lng sn xut, gia yu cu ci thin
khng ngng i sng vt cht v vn ho ca nhn dn vi tnh trng ngho
nn v lc hu hin ang c khc phc tng bc, l cha ni n nhng
s suy thoi v o c v s ny sinh nhng t nn x hi m c ch th trng
mang li.
Trong lc th cc din th gii ng c nhng bin i to ln. Mt s nc
pht trin ang i vo mt thi i kinh t - x hi mi - thi i kinh t tri thc
ca nn vn minh tr tu. , dch v v tr tu tr nn lc lng sn xut
hng u. Trn c s y, mt trt t th gii mi xut hin vi xu th ton
cu ho, l cun c hnh tinh vo mt cn lc ln do M, mt s t siu cng
v cc tp on siu quc gia chi phi. i i vi nguyn vng ho hon v ho
bnh ca phn ln loi ngi tin b, th cc cuc chin tranh cc b, xung t
sc tc tn gio vn tip din vi cuc chy ua v trang cha tng c v v kh
cng ngh cao.
243
245
Ch thch:
(1) Pie Risa Phray: Nc Vit Nam t ngun gc xa xa n ngy nay, Nh
xut bn Bo ch i hc Php, 1990, tr. 87.
(2) R. S. Mc Namara: Nhn li qu kh. Tn thm kch v nhng bi hc v
Vit Nam, Nh xut bn Chnh tr quc gia. H Ni, 1995.
246
248
30. Lch s Hi qun nhn dn Vit Nam, Nh xut bn Qun i nhn dn.
H Ni. 1985.
31. R.S. Mc Namara: Nhn li qu kh. Tn thm kch v nhng bi hc v
Vit Nam, Nh xut bn Chnh tr quc gia. H Ni, 1995.
32. George C. Herring: Cuc chin tranh di ngy nht ca nc M, Nh
xut bn Chnh tr quc gia, H Ni, 1998.
33. Philip B. avixn: Nhng b mt ca cuc chin tranh Vit Nam, Nh
xut bn Chnh tr quc gia, H Ni. 1995.
34. Peter A. Puler: Nc M v ng Dng - T Rudven n Nchxn,
Nh xut bn Thng tin l lun, H Ni, 1986.
35. Alan Dawson: 55 ngy ch Si Gn sp , Nh xut bn S tht. H
Ni, 1990.
36. Nguyn Tin Hng v Jrold Schecter: T to Bch c n dinh c
Lp, Nh xut bn Tr, thnh ph H Ch Minh, 1990.
37. Bo Nhn dn, qu I, qu II nm 1975. Lu ti Th vin qun i.
38. Bo Qun i nhn dn, qu I, qu II nm 1975. Lu ti Th vin qun
i.
39. Cc s tay cng tc ca i tng V Nguyn Gip, t nm 1973 n
thng 5-1975.
V cc t liu khc.
249
MC LC
Trang
Li ni u
Ch thch
Chng 2: Hi ngh lch s
Ch thch
Chng 3: K hoch c bn v K hoch thi c
Ch thch
Chng 4: H quyt tm chin lc
Ch thch
Chng 5: n im huyt
Ch thch
Chng 6: Chuyn cuc tin cng thnh tng tin cng
Ch thch
Chng 7: Trn Si Gn bt u
Ch thch
Chng 8: Gii phng Trng Sa
Ch thch
Chng 9: Chin dch H Ch Minh
Ch thch
Chng 10: i dng suy ngm
Ch thch
21
22
55
56
91
92
115
116
142
143
170
171
194
195
201
202
232
233
246
247
Mc lc
250
250