Thch Vn Mnh

TYD-K55

CNG N THI HT HC PHN

MN: Bnh do ri lon dinh dng
Hc k II nm hc 2012-2013
1. Ng c HCN ng vt nui? Cch iu tr?
a. c im:
HCN c cha trong 1 s loi thc phm nh trong sn, mng ti, cao lng,c su
ng, du cao su vi hm lng HCN nh sau
+ Sn c: 10 490 mg/kg, nhiu nht 785 mg/kg
+ L sn ti: 14,4 - 442,3 mg/kg
+ Thn l cao lng: 17,8 - 20,8 mg/kg
b. C ch gy c (nu c):
HCN kt hp vi Fe2+ -> cyanohemoglobin -> lm cho hng cu mt kh nng vn
chuyn oxi
Ngn chn s hot ng ca cc enzym c hiu
Ngng sn xut ATP, cc bo quan trong m bo mt chc nng -> cht
- Trong c th, cyanogen di tc dng ca men nn gii phng cyanide
- Nhm cyanide tc dng vo h thng men h hp ni bo ca hng cu (Cytochrome
oxydase) to thnh hp cht mt kh nng vn chuyn oxy lm cho mu c mu en ri
ngt th.
- GS non mn cm vi cyanide hn con vt trng thnh
- Kh nng gy c ca cyanide ph thuc vo:
+ Lng cyanide trong thc n
+ Tc gii phng cyanide khi dng lin kt
+ Kh nng hp thu cyanide ca con vt
+ mn cm ca tng loi
- Gan c chc nng gii c cyanide (bin HCN thnh SCN - thyocyanate) d gy bu
c.
c. Triu chng:
*Th cp tnh:
- Co git, si bt mp; hn m, gin ng t, tiu tin ba bi.
- Nim mc mt, mi, ming tm ti
- Dch nhy chy ming, mi
- Lng cyanide n vo ln cht sau vi pht n vi gi trong tnh trng ngt th.
- Ngng th trc khi tim ngng p.
* Th mn tnh:
- Thc n thng xuyn cha cyanide vi lng thp lm con vt gy, yu; gan d b
nhim c (do gan l c quan gii c).

Thch Vn Mnh

TYD-K55

- Thyocyanate (sn phm ca qu t nh gii c) tch trong c th s c ch ng ha, hp

thu iod ca tuyn gip gy bu c.
d. Tc hi i vi con ngi v vt nui:
Trn ngi : au u thn kinh ataxic nhit i, gy bu c, mt myelin ca thn
kinh th gic, thnh gic v ng thn kinh ngoi vi.
ng vt : thoi ha ng thn kinh, khng t tiu tin, vim bng quang, d tt bm
sinh
e. Phng v iu tr:
Kim sot bi chn th, m bo khng c cc thc vt c hi, nu c cn di di n
GS n ni an ton v loi b cc cy c c t.
- S dng cc thc vt cha cyanide cn c nghin cu, p dng cc bin php s
dng hp l.
- HCN tp trung hm lng cao trong v nn cho n sn ti cn bc v.
- HCN d ha tan trong nc nn ngm nc s lm gim cht ny trong sn
- HCN d bay hi nn un, luc chn (m vung) hoc phi kh s lm gim c t.
- C th chua l sn lm thc n cho tru, b (sau 1 tun gim 86% lng HCN).
- Truyn tnh mch 75 - 150 ml dung dch NaNO3 1% v Thiosulfate Natri 25%.
- a dung dch Thiosulfate Natri 30% v Natri nitrit 2% vo d dy kh HCN vi
Lng: GS: 30 - 50 ml/con. TGS: 10 - 20 ml/con.
2. Bnh b in trn b (BSE)? Bin php phng chng?
a. c im, tc hi gy ra ng vt:
- L bnh truyn nhim
- Gy thoi ha thn kinh v no
- Gy cht gia sc
- Thi gian bnh ko di 4-5 nm
- Khi pht bnh c th cht sau vi tun hoc vi thng
- Bnh ly lan qua ng n ung , ng vt hoc con ngi
- Kh pht hin lc mi b bnh
- B c thay i bt thng : hay ngi vt sa.
- Thnh thong b co git nh, lc u, i ht bc, phi hp chn khng nhp
nhng.
- Hay nghing u ku rng
- Khi bnh nng s lm gim sa, gy yu, tr nn hung d, chy lung tung,
hc u vo tng ro.
b. Ngun gc
- Dch t hc Anh
- Thc n ca b c ch bin t m b b nhim BSE
c. Nguyn nhn
- BSE c trong no gy nh hng ti no, ty sng gia sc.

Thch Vn Mnh

TYD-K55

- Tn thng c trng bi nhng thay i lm cho m no nh bt bin

- Tc nhn gy bnh l prion = protein + ion
- Prion l cc protein truyn nhim xut hin ti to bng cch chuyn i 1
protein ca t bo tnh thng thnh bn sao ca cc prion ny
- Thc n c ch bin t ng vt b bnh : bt tht, bt xng
- Tc nhn bn khi b ng lnh , sy kh, un nu nhit nu n bnh
thng thm tr c khi s dng cht kh trng thng thng.
d. Bin php ngn chn s ly lan
- Nm 2001, EU cm s dng bt tht xng cho tt c cc ng vt.
- Nm 1996 Khng cho bn thc n v thc phm c tht b t Anh.
- B phi lin tc c gim st BSE.
- Cm nhp khu b sng, sn phm bt tht, bt xng t cc nc ang c
dch BSE.
- Git v gim nhno nhng con nghi b BSE.
- Kim tra tt c b t 30 thng tui ch ln = sinh thit t chc no.
3. Mt s bnh do thiu vitamin nhm B trn g nui cng nghip? Ngun b
sung?
* Vitamin B1: Bnh in hnh Beri Beri
a. Triu chng khi thiu:
- Lm cho g b gy mn
- Gim sn lng trng
- Vim a dy thn kinh
- Thoi ha h thn kinh
- Lm lit c c gy nghoo c, nga mt ln tri.
b. Ngun cung cp:
- ng vt : lng trng, gan , thn, c ca ln
- Thc vt: Ng cc, ht c du, c
- Tng hp : Thiamin
- Cc sn phm ln men
* Vitamin B2:
a. Triu chng khi thiu:
- Gy vim li.
- Lot ming.
- Bong da.
- Mt b cng t kt mc.
- Vim gic mc , chy nc mt.
- G : gan sng to, gan nhim m, gim t l p n.
- G con : chm ln, yu t, a chy,da kh, chn co cng, bi lit.
b. Ngun cung cp:

Thch Vn Mnh
-

TYD-K55

ng vt : gan, b, sa.
Thc vt: c xanh non, c 3 l.
Tng hp : riboflavin tng hp.
Cc sn phm ln men : Nm men

4. Bnh Ascitis trn g tht nui cng nghip? Bin php hn ch?
a. Loi nh hng:
- nh hng ch yu trn g tht nui cng nghip c bit l g Broiler
giai on sinh trng nhanh.
b. Phn b:
- Xy ra trn ton th gii c bit l vng cao
c. Nguyn nhn
- Mi trng thng thong km, vng cao. Nui mt ng => thiu oxi,
khng kh khng m bo, nhiu kh c :NH3,CO,CO2
- Do tin b di truyn v ging to ging g tht c tc sinh trng cao.
- Nhu cu cc cht dinh dng v thc n ln -> trao i cht mnh -> tng
oxi
- Phi gia cm km gin n nn ko p ng c trong giai on sinh
trng tng cao.
d. Triu chng: Bnh bng nc
- Cht t ngt nhng con ang pht trin.
- G kh th, th hn hn do cc ti kh trong bng b chn p.
- Km theo hi th hn hn l ting nc rc rch do tch dch trong xoang
bng.
- Chi u, x lng.
- Xanh tm trn da v mo g.
e. M khm:
- Thy hin tng sm m c.
- Tim phnh to.
- Trong bng c nhiu dch lng.
- Gan sng to.
f. iu tr:
- B sung vitamin C liu lng 500 ppm.
- Gii hn thc n.
- Thng thong kh.
g. Phng bnh.
- To iu kin thng kh, thng thong chung nui.
- Hn cht thc n trong 3 tun tui u g broiler v g c tc sinh
trng nhanh -> d mc bnh -> cn gim cung cp thc n -> gim trao
i cht -> gim oxi -> gim mc bnh.

Thch Vn Mnh

TYD-K55

- Gim gi chiu sng -> gim thu nhn thc n.

- Cho n cch nht.
5. Mt s bnh do thiu mt s cht khong vi lng trn ng vt nui? Ngun
b sung? (Fe/Cu/Mn/Zn/Co/I...)
Ni dung
Bnh khi thiu,
triu chng

Fe
Bnh thiu mu Anemia
- Gim tnh thm n
- Gim sinh trng
- Lng th, a chy
- Nim mc li, ming, m
mt nht nht

Cu
- Gy thiu mu
- Mt mu lng v tc
- Cong chn,sng khp,
yu chn
- Gy xng t ngt

Nguyn nhn

- Do thiu st trong khu

phn hoc khng p ng .
- Giai on u i c th
pht trin mnh nhng sa
m khng p ng v cha
c ngun thc n khc.

- Do thiu Cu trong khu - Do thiu Zn trong

phn hoc khng p ng khu phn hoc khng
.
p ng .

Ngun cung cp

- ng vt : tht c mu
- Thc vt : l , v ht c mu
xanh
- Tng hp : Dextran - Fe

- Thc vt : Mm ng
cc
- Tng hp : ZnCO3,
ZnSO4.6H2O

Zn
Da ha sng
(parakeratosis) trn ln
- rng lng
- bing n
- mt mi
- a chy

- ng vt : c hi, gan
ng vt
- Thc vt : Lc , u
tng, c 4-5mg/kg
VCK
- Tng hp :
CuSO4.5H2O

6. Bnh do thiu v tha vitamin D trn ng vt nui?

a. Bnh do thiu :
- Con non : Ci xng ( thiu vita D => rut hp thu Ca,P chm)
- Con trng thnh : mm xng, xp xng, long xng.
- Chn b bin dng.
- Gy suy thn
- Gia cm :
+ gim t l p n
+ gim cht lng v trng
+ gim kh nng sinh trng
b. Bnh do tha :
- Gy tng hp thu Ca,P
Hm lng Ca,P trong mu tng cao
Gy si ng tit niu

Thch Vn Mnh

TYD-K55

Lng ng mui Ca thnh ng mch v cc ni quan.

c. Ngun cung cp.
- ng vt : du, gan c, lng trng, sa
- Thc vt: c kh, nm men.
- Tng hp : Vitamin D3 tng hp
- Tm nng.
7. Bnh do c t nm mc gy ra trn ng vt nui? Bin php bo qun
nguyn liu, thc n chn nui?
a. Bnh do c t nm mc gy ra trn ln v gia cm
*Khi nhim c t nm mc Aflatoxin s c 2 th:
- Th cp tnh:
+ con vt c th cht ngay
+ t l cht rt cao
Theo quy nh ca b NN & PTNN 2001 khng s dng cc loi thc n
c cha Aflatoxin > 30ppb
- Th mn tnh:
+ con vt km n, b n , ri lon trao i cht.
+ tn thng t chc ni tng gy u v nhiu bnh khc.
+ gia sc c cha gy sy thai hoc cht thai.
+ gia cm gim nng sut trng.
b. Cc bin php bo qun nguyn liu thc n chn nui.
o Ch bin, x l v bo qun
Tt nht nn bo qun nguyn liu hn ch s pht trin ca
nm mc.
Bo qun ni kh ro thong mt c qut thng gi, khng thi
gian lu kho qu lu.
o Hn ch v kh c c t bng cc bin php ha hc
S dng 1 s cht chng mc : Acid propionic, CuSO4,
Mycofix,Biotronic
o Bin php kim sot.
Gim ti thiu ht b xc.
Gim tc hi cn trng trc v sau khi thu hoch.
Trng cc ging cy khng bnh.
8. c t c ngun gc thc vt trong thc n chn nui?
- HCN : sn , mng ti, cao lng.
- Mimosine : l , ht, cc b phn cy h u Leucaena, l keo du
- Solanidine : mm c khoai ty
- Gossypol : c trong ht bng

Thch Vn Mnh

TYD-K55

- Cyanogenic glycosid : khoai lang, o, m, mn vin ng tiu ha.

- Glycosinolates : lc u tng gy bu c, gim kh nng hp thu iod
- Phenol : rau, ng cc, ph hy tin t vitamin B
9. Mt s bnh do thiu mt s cht khong i lng trn ng vt nui? Ngun
b sung? (Ca/P,...)
Canxi
a. Triu chng khi thiu Ca :
- Ci xng ( rickets) ch ng vt non
- Mm xng, nhuyn xng( osteomalacia), Long xng,xp xng(
osteoporosis con trng thnh.
- Sinh trng chm
- Co git
- Ca huyt gim trm trng
- C yu, nm 1 ch, nhit khng c bnh thng, co c, bi lit v cht nu
khng c iu tr .
- Gy st sa b:
+ lit sau khi hoc lc gn .
+ xut hin 8,9% b sa ti M.
+ b gi , ging jersey b nhiu nht.
+ kt hp vi bnh vim v v xeton huyt.
b. Nguyn nhn
- B tit sa => mt nhiu Ca ngoi bo => huy ng lng Ca d tr t
xng => long xng,...
- Khu phn n dn ti st sa do : thiu Ca, Vitamin D
c. Phng v iu tr :
- Trc 2 tun cho n < 100g Ca/ ngy . T l Ca:P < 2.5:1
- B cn sa 600kg ~ 40g Ca/ngy, P~ 28-30g/ ngy
- Tim vitamin D trc khi 7 ngy.
d. Ngun cung cp.
- ng vt : sa, bt xng, bt v s, hn, mai mc
- Thc vt: ht h u, l mu xanh
- Khong : vi CaCO3 : 38% Ca
- Dicalcium phosphate: Ca2 PO4 : 23,55 %Ca, 18,21% P
10. Bnh lit d c b sa?
a. Loi nh hng:
- B sa,...
b. Nguyn nhn
- Ngoi cnh:

Thch Vn Mnh

TYD-K55

+ thay i v thi tit, khu phn n, khai thc gia sc qu mc.

+ vi b sa thng do thiu vn ng v n qu nhiu thc n tinh.
- Do k pht t cc qu trnh bnh l lm gim nhu ng nh : st cao,cm
nng, cm nng, vim mng bng...
c. Triu chng:
- Gim n hay b n.
- Gim nhai li, khng hi
- Kht nc, ming hi, kh, c ba li,...
- Vng d c mm khi n vo nh n vo ti cho c c li vt lm.
- To bn.
- Nu ko di con vt st cao do b vim rut cp.
d. iu tr:
- Nguyn tc: lm tng nhu ng d c v gim cht cha.
- Khi mi mc cho gia sc nhn n 1-2 ngy, khng hn ch ung nc, sau
cho n thc n d tiu, cho n t v chia lm nhiu ln trong ngy.
- Xoa bp kch thch nhu ng d c
+ Cc tinh du thc vt , ngy 2-3 ln, mi ln 10-15p
+ S dng thuc lm tng nhu ng d c nh Pilocarpin 0,2-0,3g/con,
tim di da Strychnine sulfat 0,05-0,1g/con
- Thi tr cc cht cha
- c ch s ln men vsv d c
- Dng cc thuc tr tim, tr sc.
11. Nguyn nhn gy ng c ur tru b? Cch iu tr?
a. c im, ng dng:
- Ure : (NH2)2CO
- ng dng trong ngnh nng nghip : phn bn
- thc n cho gia sc nhai li lng t.
- Ngun nito Phi protein chim 46%
b. Nguyn nhn:
- D tha Ure trong khu phn n
- Trn khng u Ure trong khu phn
- T lng trn ure => ure lng ng xung di.
- Ung nhiu nc ra mng n c hm lng Ure cao.
- n nhiu ure t tng lim.
c. C ch gy c:
- D c : Ure + H2O NH3 + CO2
+ nhit thch hp : 39 C
+ pH = 7.7-8.0
- NH3 trong d c mu gan

Thch Vn Mnh

TYD-K55

- NH3 trong mu : 1-2mg% Ng c

d. Triu chng ng c
- Kh chu v kh th
- Tit nhiu nc bt
- Run ry, co git
- C th gy cht
e. iu tr.
- Cho ung dm 0,5% + du lc hoc du vng
- Mc ch cho ung dm lm gim nhit d c, ha long dch d c, c
ch hot tnh men ureaza , hn ch thm s hnh thnh NH3
- Ung nhiu nc lnh
12. Ng c sn v cch gii c?
a. c im:
- Trong sn c nhiu axit cyanhydric, nht l v. Bnh xy ra do cho GS n
nhiu sn khng c x l cn thn.
- Do GS i lu ngy, t nhin cho n nhiu sn.
b. C ch gy c (nu c):
- Cht acid cyanhydric tn ti trong thc vt di dng glycosid, khi vo c th
s kt hp vi men cytocrom, cytocrom oxydaza l nhng men chuyn in
t trong qu trnh h hp ca t bo. Do lm cho qu t nh oxy ha trong
t chc b nh tr nn thiu oxy, nghim trng nht l hin tng thiu oxy
ca no lm cho con vt kh th, co git ri cht.
c. Triu chng
- Bnh thng th hin dng cp tnh, xy ra sau khi n 10 - 20 pht.
- Con vt t ra khng yn, lc ng, lc nm, ton thn run ry, i long
chong, mm chy di, c khi nn ma.
- Con vt kh th, tim p nhanh v yu, c lc lon nhp, thn nhit thp hoc
bnh thng, 4 chn v cung tai lnh.
- Cui cng con vt hn m, ng t mt m rng, co git ri cht.
- Bnh th nng con vt cht sau 30 ph - 2 gi, bnh nh sau 4 - 5 gi con vt
c th khi.
d. Phng v iu tr:
- Nu cho GS n sn ti phi x l cn thn (loi b v, ngm sc vo nc
trc khi nu, khi nu nn h vung HCN c th theo hi nc thot ra
ngoi)
- Khi dng thc n l sn, khng cho GS n no ngay, trong khu phn nn phi
hp nhiu loi, khng cho n sn vi s lng ln.
- GS ni yn tnh vi t th u cao, ui thp, vi tru, b cn tho hi d
c.

Thch Vn Mnh

TYD-K55

- Dng phng php tht ra d dy gy nn bng apomorfin tim di da:

GS: 0,02 - 0,05g, TGS: 0,01 - 0,02
- Dng xanh methylen 1% tim di da, liu 1ml/kg
- Cho GS ung nc ng, mt hoc tim dung dch glucoza ng trng, u
trng kt hp vi cafein hay long no tr tim.
13. Bnh do kim loi nng gy ra vt nui?
(Thy ngn (Hg)/Catmi (Cd)/Asen (As)/ch (Pb)/ng (Cu)/k m (Zn)/thic (Sn)/ Crom
(Cr)/Niken (Ni) gy ra vt nui:
Cadimi
a. Khi nim: kim loi nng l tt c cc hp cht kim loi c khi lng nguyn
t > 20 vC
b. C ch tc ng ca Cd:
- Tranh chp vi k m,canxi trong calmodulin -> gy tn thng v xng.
- Cc ion cadimi t do lin kt vi protein to thnh metallothionein.
- Cadimi lin kt vi nhm thiol ca protein trong ti th.-> stress oxy -> t
bo b hoi t.
c. S nhim Cd :
- Gy nhim do t than , du v cc cht thi ca nh my
d. Ng c v tc hi ca Cd:
* Ng c cp tnh: Trong vng 4 -24 gi s gy
1. au tht ngc,
5. Nhp tim chm,
2. Kh th,
6. Bun nn, nn,
3. Tm ti,
7. au bng tiu chy.
4. St cao,
8. Cht do b tiu tin .
*Ng c mn tnh:
- thai b d tt bm sinh.
- Gy vng men rng.
- gim s ng ha Vitamin C,
- Ri lon chc nng gan (tng
D d gy xng
enzym).
- gy xng di v au c.
- au xng.
Ng c Cadimi c bit nguy
- Thiu mu.
him, vng i sinh hc
- Tng huyt p.
cadimi 33 nm.
- D dng thai.
e. Nguyn nhn:
- Do n thc n c trng t b nhim.
- S dng gan thn ng vt git m.
f. Bin php phng v kh c Cd:
- Khng c thuc cha tr ng c Cd c hiu.
- V vy, tt nht l ng Cd c iu kin tip xc.
- Khng c thuc i khng.

Thch Vn Mnh

TYD-K55

- S dng EDTA(Ethylendiamin Tetraacetic Acid) truyn tnh mch.

- Khm pht hin cadimi sm. Trong mu <0.05 microgam/lit. Trong nc
tiu < 0.02 microgam/lit.
- B sung thm Zn v cc thuc tr triu chng.
14. Tc hi ca bt c n trn ln v gia cm? Bin php nng cao cht lng
ca bt c lm thc n chn nui?
a. Tc hi ca bt c n trn ln v gia cm:
Cc bin i ca bt c
o G 1 : c ti ngon, mi rong bin
o G 2 : mt mi v c trng
o G 3 : du hiu n, hng mi kh chu TMA : mi c tanh c trng.
o G 4 : s n hng, phn hy.
C b n s cha nhiu NH3 ,
Trong tht c n s cha nhiu loi vi khun nh : Bacillus Subtilis,
Clostridium, E.coli, Salmonella l nhng vi khun gy bnh ng rut.
Kh nng nhim cc bnh do E.coli, Salmonella, s gy ph thng hn i
vi ln, gy tiu chy ln.
Khi cho ln, gia cm n bt c n s lm tng lng NH3 chung nui gy
ng c cho vt nui.
Ri lon tiu ha , tiu chy, xut huyt ng tiu ha
Nu hm lng NH3 trong c tht thi qu cao s lm gan lm vic qu mc
Suy gan.
S dng trong thi gian di thc n ko m bo cht lng gan khng c
nng lc gii c Suy thn
b. Bin php nng cao cht lng bt c.
- Bo qun nguyn liu c sx c bt tt , cht lng cao.
- Nhit , m, thi gian bo qun thch hp.
- Sy hp ,s dng nguyn liu tt, ko b n.
- Ch bin c tu sau nh bt.

15. Bnh khi thiu v tha vitamin A trn vt nui?

a. Triu chng chung :
- Mc bnh qung g tt c cc loi.
- Kh da , sng ha, vy nn.
- Sinh trng chm.
- Ri lon sinh sn.
b. Bnh do thiu vitamin A trn vt nui:
- b : kh da, vy nn,lng x, biu m b sng ha, chy nc mt, lot ,
m gic mc, kh mt, co dy thn kinh m.

Thch Vn Mnh

TYD-K55

- B sa: vim v, cht lng sa gim, nng sut sa gim.

- Gia cm : t l cht cao, sinh trng chm
- Ln : kh mt, m, gim tnh thm n, sinh trng chm. Ln ni ng dc
gim. Ln nui chn th kh nng thiu vitamin A t.
- Cu : qung g cu con ra yu hoc cht.
- C b bong vy, da mt mu.
c. Ngun cung cp:
- ng vt : gan c, lng trng, b, m, sa.
- Thc vt: cc loi qu , cam , xanh, t, gc.
- Tng hp : Tin Vitamin A

16. nh hng ca hm lng x trong khu phn n i vi tiu ho

d c v bnh acidosis? Bin php hn ch bnh acidosis?
a. Loi nh hng:
B sa...
b. Phn b
- B tht, b sa,cu...
c. Nguyn nhn
- Vi khun sn sinh acid lactic
- Thay i t ngt khu phn n : c cao
- Khu phn nng lng cao => h vsv d c to acid lactic.
- Tng t l thc n tinh trong khu phn v s thay i t ngt t mt khu
phn n th c ln men rt tt sang khu phn nhiu thc n tinh l nguyn
nhn gy bnh thng gp trong sn xut v con vt ri vo tnh trng rt
nguy him.
d. Triu chng:
- Sc sn xut gim.
- D c mt s n hi.
- Cp tnh : vim m mng
- Sc
- D c tr ln khng nhu ng.
- Hn m => c th cht.
- Nhit trc trng thay i.
e. X l, kim sot, ngn chn:
- X l : di ri cc cht cha, s dng khng sinh, natri bicarbonate, cc cht
khng histamine.
- Kim sot: trnh cho n t ngt, thay i dn, thm mui vo khu phn n.
- Khi thay i khu phn phi tin hnh t t (8 - 10 ngy)
- Ngn chn : gim dn lng thc n c kh thay i bng ng cc.
- Ngoi ra, c th s dng mt dung dch m cho nhng khu phn c t l
tinh cao, l dung dch mui bicarbonat. Dung dch m ny c tc dng
n nh pH d c nn lm tng lng n vo. Lng bicarbonat cho n vi t
l 0,5 n 0,75% VCK ca khu phn.

Thch Vn Mnh

TYD-K55

- Nu phi dng nhiu thc n tinh p ng nhu cu sn xut sa cao nn

ri thc n tinh ra lm nhiu ba, cho n nhiu ba lm pH d c t bin ng
hn cho n hai ba trong ngy. Tt nht nn p dng ch nui theo khu
phn hn hp c thc n tinh v th.

17. Stress nhit cao v bnh acidosis trn b sa? Bin php
hn ch?
a. Loi nh hng:
- B sa...
b. Nguyn nhn:
- Mi trng nhit qu cao , nng,...
c. Triu chng:
- Du hiu u tin ca stress nhit xut hin nhit 200C, l
b m hi v th dc.
- Sn lng sa c th gim 10%.
- Cc nghin cu cho thy stress nhit vo cui thi gian mang thai s lm
gim trng lng ca b v sau l gim sn lng sa.
d. X l, kim sot, ngn chn:
- Che mt cho b
- Trng cy bng mt
- Lu c mi che
- S dng h thng qut gi v phun xng trong nh mi che
- p dng cc bin php chm sc v nui dng hp l.

18. Bt tht xng ca tru b v bnh b in? iu cn ch khi

s dng bt tht xng ca loi nhai li trong chn nui?
a) Bt tht xng ca tru b v bnh b in:
- Bt tht xng c ch bin t tht , xng ca ng vt hoc t cc ph
phm ca l m sau khi nc v m c chit xut ra khi ph ph phm =
qu trnh ch bin thng thng.
- Bt tht xng nhim BSE s gy bnh BSE cho ng vt s dng n c
bit trn b gy bnh b in
L bnh truyn nhim
Gy thoi ha thn kinh v no
Gy cht gia sc
Thi gian bnh ko di 4-5 nm
Khi pht bnh c th cht sau vi tun hoc vi thng
Bnh ly lan qua ng n ung , ng vt hoc con ngi
Kh pht hin lc mi b bnh
B c thay i bt thng : hay ngi vt sa.

Thch Vn Mnh

TYD-K55

Thnh thong b co git nh, lc u, i ht bc, phi hp chn khng

nhp nhng.
Hay nghing u ku rng
Khi bnh nng s lm gim sa, gy yu, tr nn hung d, chy lung
tung, hc u vo tng ro.
b) Nhng iu cn ch khi s dng bt tht xng ca loi nhai li trong
thc n chn nui.
- Bt tht xng c sn xut t cc nguyn liu c ngun gc t ng vt
nhai li ko c s dng trong Khu phn n ca b , cu , d v cc gia sc
nhai li khc ngn chn s ly nhim bnh b in.
- Ch s dng cho ln, gia cm, ch , mo cc ng vt d dy n.
- Nm 2001, EU cm s dng bt tht xng cho tt c cc ng vt.
- Nm 1996 Khng cho bn thc n v thc phm c tht b t Anh.
- Cm nhp khu b sng, sn phm bt tht, bt xng t cc nc ang c
dch BSE.

19. Tc hi ca bt tht xng b thi trn ng vt nui?

Tc xm nhim ca cc vi sinh vt v cc dng h hng tht gy ra nh hng g
n cht lng tht, cc loi vi khun, nm mc... gy bnh trn ngi v ng vt.
Tc hi ca bt tht xng thi cng tng t nh tc hi ca bt c n v
chng u c bn cht nh nhau v cng l bt tht t ng vt.
Trong tht xng thi s cha nhiu NH3 khi cho n nhiu NH3 ln th
gan v thn phi lm vic nhiu hn do gy ra cc bnh v gan,thn nh b
suy, nhn
Trong tht xng thi s cha nhiu loi vi khun nh : Bacillus Subtilis,
Clostridium, E.coli, Salmonella l nhng vi khun gy bnh ng rut.
Kh nng nhim cc bnh do E.coli, Salmonella, s gy ph thng hn i
vi ln, gy tiu chy ln.
Ri lon tiu ha , tiu chy, xut huyt ng tiu ha
S dng trong thi gian di thc n ko m bo cht lng gan khng c
nng lc gii c Suy thn
Cc vsv gy bnh s lm tn thng n h tiu ha cc c quan trong c th
vt nui

Thch Vn Mnh
TYD-K55
20. Tc hi ca c t nm mc trn ng vt nui? Cht kh c t
nm mc trong thc n chn nui?
a. Tc hi ca nm mc trn ng vt nui :
Ochratoxin
- Tru b t mn cm
- Ln : gy cc bnh v thn, gim sinh trng
- Gia cm : tn thng gan, thn. G con gim sinh trng. G : gim sn
lng trng, gim tng trng c th.
T-2 Toxin
- Gy c i vi b ngng nhu ng d c.
- Ln : b n, nn ma, a chy, suy gim min dch Gim sinh trng
- G : r cnh, chn yu, lo o triu chng v thn kinh.
Zearalenon
- Tru, b : gim kh nng sinh sn, sng, ph c quan sinh sn.
- Ln : ri lon sinh sn, nu nhim t 1-8ppm s gy vim m h , m o.
- Ln ci con : sng tuyn v.
Aflatoxin ch yu l Aflatoxin B1 : c vi tt c cc loi vt nui.
- Tru, b : gim tng trng, lng dng, da x x,
- Ln : suy nhc c th, yu, run ry, b n, chy mu trc trng cht,
vng da, r, chn n.
- Gia cm : gan sng to, vng, gim kh nng min dch, r , c th cht nu
trng c liu cao.
b. Cht kh c t nm mc trong thc n chn nui?
Cht hp ph
- Than hot tnh
- HSCAS
- Sodium bentonite
Acid hu c
Acid Phosphoric
Acid acetic
Acid propionic
Kim mnh, acid mnh nh : Na2SO3, NaHSO3, NH3
Dung mi chit c t : Aceton, benzen, cloroform
Cht Oxi ha : O3, H2O2
Cc cht kh c t nh : Biotronic, Mycofix