Pht trin cng c ti chnh phi sinh tin t

ti cc NHTM Vit Nam

Chng I: Gii thiu chung v cc cng c ti chnh phi sinh tin t :
I.1 Tng quan v cng c ti chnh phi sinh tin t:
T nhiu thp k qua, ngoi phng thc giao dch truyn thng v hng ha,
chng khon v tin t, cc giao dch ti chnh phi sinh ra i v c s pht
trin mnh m. Cc nghip v ti chnh phi sinh l sn phm tt yu ca s pht
trin ngy cng su, rng v a dng ca th trng ti chnh. C nhiu nguyn
nhn dn n s pht trin ny, nhng ch yu bt ngun t nhu cu phng nga
v hn ch ri ro trn th trng ti chnh ni chung. Cc cng c ti chnh phi
sinh da trn cc quan h ti chnh c s (tnh dng, tri phiu, c phiu) thng
qua vic s dng cc tha thun mi v ni dung, gp phn b sung v pht trin
chng. Hin nay, vic thit k, a vo p dng v t chc lu thng cc cng c
ti chnh phi sinh l mt lnh vc c lp trong hot ng ti chnh.
I.1.1 Khi nim:
Cng c phi sinh l cng c ti chnh c gi tr c xc nh da trn c s
gi tr ca cc cng c ti chnh c s (ti sn gc) nh chng khon, hi oi, tn
dngy l mt hp ng gia hai i tc, theo , h ng chuyn giao mt
ti sn hay mt s tin vo ny hoc trc mt ngy c th trong tng lai theo
mt mc gi c th. Gi ca cng c phi sinh thay i theo gi ca ti sn gc, do
cng c phi sinh gn kt ngi thc hin n vi nhng ri ro v li nhun ca
mt ti sn c s no m h khng cn phi trc tip s hu.
Nghip v ti chnh phi sinh l nghip v s dng cc cng c ti chnh phi
sinh nhm thc hin nhiu mc tiu khc nhau nh phn tn, phng nga ri ro v
li sut, chng khon, ngoi t;kinh doanh, bo v li nhun; li dng chnh lc
gi v u c.
I.1.2 c im:
Th nht, gi ca cng c ti chnh phi sinh thay i theo gi ca cng c
ti chnh c s v gn lin vi s thay i ca mt hoc mt s bin s trn th

trng nh li sut, t gi, xp hng tn dngy chnh l iu kin hnh thnh

cc cng c ti chnh phi sinh. Do vy, vic nh gi cc cng c ti chnh phi
sinh khc bit so vi cc cng c ti chnh khc v ph thuc vo s bin ng ca
rt nhiu yu t.
Th hai, vic u t vo cc cng c phi sinh thng khng yu cu mt mt
khon u t thun ban u no hoc ch yu cu mt khon u t thun ban u
nh hn nhiu so vi gi tr cng c ti chnh c s. iu ny gip nh u t d
dng tham gia vo th trng phi sinh thu li nhun hoc phng nga ri ro.
Th ba, cc nh u t khi tham gia th trng phi sinh c quyn thanh ton
ti hoc trc mt thi im nht nh theo tha thn hoc theo quy nh.
I.2 Phn loi cc cng c ti chnh phi sinh:
Cho n nay, cc cng c phi sinh pht trin rt phong ph v a dng, nhng
c bn cng c chnh l hp ng k hn (forwards), hp ng tng lai (futures),
quyn chn mua hoc bn (options) v hp ng hon i (swaps).
I.2.1 Hp ng k hn (Forwards):
I.2.1.1 Khi nim:
Hp ng k hn l mt tha thun, trong hai bn tin hnh giao dch
trao i mt lng ngoi t nht nh ti mt thi im trong tng lai vi t gi
c xc nh c th lc k kt hp ng.
c im ca hp ng ny l:
Thng thng hp ng ny c thc hin gia cc t chc ti chnh
(TCTC)vi nhau, hoc gia TCTC vi cc khch hng l doanh
nghip phi ti chnh (cc hp ng ny thng c k kt song
phng).
Trong hp ng ny ngi mua c gi l ngi gi th trng v
(long position), ngi bn c gi l ngi gi th on v (short
position).
Hp ng ny ch c thc hin khi o hn: n thi im o hn
ngi gi v th on v phi thc hin bn ti sn cho ngi gi v
th trng v v nhn mt khon tin t ngi mua vi mc gi c

nh trc trong hp ng, cho d vo thi im gi th trng ca

ti sn c cao hn hoc thp hn gi xc nh trong hp ng. Nu
gi th trng cao hn gi hp ng th ngi gi v th trng v s
c li (c gi tr dng), cn ngi gi v th on v b gi tr m; v
ngc li.
I.2.1.2 u nhc im:
Bng vic tham gia vo mt hp ng k hn, c hai bn u gii hn c
ri ro tim nng cng nh hn ch li nhun tim nng ca mnh. Hp ng k hn
c u im l p ng c yu cu ca c hai bn v quy m giao dch ln ngy
tin hnh hon i, nhng c nhc im l: (i) Khng c hy b n phng
trong trng hp t gi bin ng ngc chiu so vi d kin; (ii) Nhim v thc
hin hp ng ca mi bn thng thng khng chuyn giao cho ngi khc c.
I.2.2 Hp ng tng lai (Futures):
I.2.2.1 Khi nim:
Hp ng tng lai l mt tha thun php l gia mt bn l ngi mua
(hoc bn) v mt bn l s giao dch hoc mt trung tm thanh ton v vic giao
v nhn mt khi lng ti sn xc nh ti mt thi im nht nh trong tng lai
vi mt mc gi c n nh sn.
Hp ng tng lai thc cht l hp ng k hn c tiu chun ha, c th
thy r iu ny qua bng so snh nhng c im quan trng sau:
ST
T
1
2

3
4

c im

Hp ng k hn

Ni giao dch
Khi lng giao
dch, thi gian,
hng ha
Thanh ton
Yu cu k qu

Th trng phi tp trung

Do hai bn t tha thun
vi nhau v quy nh
trong hp ng
Khi o hn hp ng
Thng khng yu cu,
i khi i hi t 5-10%

Hp ng tng lai
Th trng tp trung
c tiu chun ha theo
quy nh ca sn giao dch
C th thanh ton trc hn
Bt buc k gi mt s lng
nht nh, iu chnh theo th
trng hng ngy.