#NDICE

#LIMIAR

05

#UN CONCELLO PARTICIPATIVO

07

#UN CONCELLO PARA AS PERSOAS

13

POLTICAS SOCIAIS BENESTAR E SADE

REA DE IGUALDADE DE OPORTUNIDADES
RETOS CULTURAIS DA CANDIDATURA PARA A LEXISLATURA
UNHA PROPOSTA DE POLTICA EDUCATIVA MUNICIPAL
LAICIDADE
LINGUA
COMPOSTELA ABERTA MOCIDADE
COMPOSTELA ABERTA AO DEPORTE. UN CONCELLO EN BOA FORMA.

13
18
19
24
29
30
38
39

#UN CONCELLO PARA VIVIR

43

COMPOSTELA ABERTA MOBILIDADE, AO URBANISMO E VIVENDA

COMPOSTELA ABERTA RURAL
UNHA PROPOSTA DE POLTICA TURSTICA

43
48
50

#UN CONCELLO SUSTENTABLE.

57

BENESTAR ANIMAL.

63

#UN CONCELLO PARA O BEN COMN

67

ECONOMA E FACENDA

67
#03

#LIMIAR
Compostela Aberta presntase diante da vecianza de Santiago como a alternativa precisa para
construr entre todas e todos un Concello transparente, no que a participacin cidad sexa un
motor primordial da accin de goberno. Que tea en conta as necesidades da xente, mellorando
os servizos sociais e atendendo s necesidades daquelas persoas que o estn a pasar peor pola
crise econmica que padecemos.
Queremos que a nosa cidade sexa coecida como a capital de Galicia, como referente da cultura
de vangarda, e non como a capital do desgoberno propiciada por esta ltima lexislatura na que
sau minguada a imaxe do concello, na que a maiora da corporacin estaba formada por concelleiros e concelleiras non eleitos nin eleitas. Un dos nosos primeiros compromisos consiste en que,
nin por activa nin por pasiva, imos permitir a continuidade do PP no noso concello. A democracia
comeza no cercano, e ns traballamos para achegar luz, tica, transparencia, participacin e poder decisorio para a cidadana. Por iso apostamos firmemente por sermos alternativa de goberno e
recuperar as o pazo de Raxoi para a xente.
Apostar pola idea da Gran capital. Entendemos que o Concello debe mellorar as sinerxas co
seu contorno, pondo o benestar das xentes da nosa comarca por diante das fronteiras administrativas. Non estamos a falar necesariamente da fusin de concellos, senn que entendemos que
existen realidades que non podemos deixar pasar. Existe un da a da compartido en concellos
como Teo, Ames e Santiago polo que temos a necesidade de xerar unha colaboracin intensa en
retos centrais como poden ser a ampliacin e mellora de servizos pblicos. A aposta pola Gran
Capital ten tamn outra dimensin, desta volta interna, que pretende mellorar Santiago na sa
mobilidade, na aposta por polticas sociais que atendan s necesidades da xente, e que lle devolva a centralidade como motor cultural. Unha cidade moderna e innovadora, laica e que loite pola
igualdade, que recupere a luz que sempre tivo despois destes longos catro anos de privatizacin
partidaria e de escuridade.
Apostar por outra fiscalidade para Santiago. Nun momento no que 18.000 vecios e vecias estn
nunha situacin de risco de exclusin social, entendemos que o prioritario situar antes doutros
gastos as necesidades das persoas. Cmpre recuperar a idea de ben pblico no goberno, apostando pola regulacin en funcin dunha serie de normas ticas verificables, avaliables e sancionables. Por iso, a nosa primeira accin de goberno ser realizar unha auditora da dbeda pblica
do Concello e da situacin na que se atopan as concesins que externalizan as diferentes concesionarias de servizos pblicos para ver se de verdade estn a servir ao interese xeral. No caso de
que se detecten incumprimentos na condicin deses servizos pblicos, a nosa aposta consistir
en iniciar un proceso de remunicipalizacin de servizos pblicos para evitar que intereses privados se siten por diante do Ben Comn.
As mesmo, somos conscientes de que a facenda municipal foi comprometida por unha dobre
poltica: Por unha banda, os sucesivos gobernos dos ltimos anos liberaron s rendas altas e
aos multipropietarios de tributar conforme sa elevada capacidade econmica, mentres que
apostaban por figuras fiscais indirectas que gravaban por igual a todo o mundo, sen ter en conta os seus ingresos. Entendemos polo tanto, que hai que mudar a relacin a esta problemtica,
apostando tamn por harmonizar no rural de Santiago a diferenza escandalosa que existe entre o
pagamento de impostos e o goce de servizos, en comparacin coa poboacin urbana.
O programa que presentamos foi elaborado coa participacin da xente, e nel condnsase unha
accin de goberno destinada a transformar non s a estrutura institucional, senn tamn a forma
de gobernar, esencial para que as polticas que se leven a cabo respondan aos intereses xerais da
cidadana. Dende Compostela Aberta consideramos a rendicin de contas como un dos principios
reitores da nosa accin de goberno.
Durante as ltimas semanas e meses fixemos un esforzo de achegarnos aos barrios e aos lugares
de Santiago, para preguntarlle vecianza que Concello quere. Ese esforzo non remata coa campaa electoral, senn que ser un dos mecanismos fundamentais para establecer un dilogo

#05

permanente e directo entre a cidadana e a institucin.

Apostamos por un traballo permanente de fiscalizacin da accin de goberno por parte da
vecianza, que sirva para atender as demandas e explicar as decisins que se tomen. Dando a
cara sempre, explicando as medidas que se toman e tendo sempre presente as novas demandas
que poidan aparecer. Xa neste programa definimos a idea de Concello que queremos partindo das
achegas sobre as diferentes eivas que as vecias e vecios nos foron trasladando neste proceso
de dilogo permanente.
Para ns a participacin dista moito de ser unha idea recorrente de marketing electoral, ou un dispositivo para activar antes dos comicios electorais. Para ns a participacin real da vecianza
un elemento central do concello que queremos, que aposta verdadeiramente polo empoderamento
da xente e que pretende nutrirse del para a sa accin de goberno.
Nese sentido, o presente programa non un punto e final. Se ben nel se atopa a nosa aposta
poltica para as municipais de maio de 2015, o seu proceso mancomunado de elaboracin e de
participacin non remata coa campaa electoral; os diferentes grupos sectoriais, xunto cos encontros nos barrios e lugares, farn parte da elaboracin colectiva das lias estratxicas do futuro
goberno da nosa cidade.

#06

#UN CONCELLO PARTICIPATIVO

Democracia participativa para dar poder a cidadana compostel para transformar a forma de
gobernar o Concello
Reto 1. Devolver o concello cidadana
Reverter a orde establecida mediante unha transformacin democrtica do Concello, coa fin de
ir poendo os piares dunha forma de gobernar diferente, asentada na garanta de dereitos de cidadana para os vecios e as vecias de Compostela, as como fundamentada nos principios da
democracia participativa.
Un novo deseo institucional que dea significado ao desexo non s de limpeza democrtica, de
recuperacin da tica no espazo pblico, senn que estableza as estruturas de participacin e
toma de decisin da cidadana no da a da do concello de Compostela. Trtase en definitiva da
participacin directa dos vecios e vecias de Santiago en decisins polticas importantes, mais
tamn no gozo de bens e servizos en condicins de equidade e equilibrio.

Lia Estratxica 1: Recuperar a tica no goberno do Ben Comn: Control cidad da representacin pblica
Accin 1.1. Controlar estritamente do patrimonio pblico durante o exercicio das sas obrigas
representativas.
Accin 1.2. Publicar obrigatoriamente o patrimonio de todas as persoas con representacin pblica.
Accin 1.3. Vixiar a natureza dos incrementos patrimoniais durante o exercicio do cargo.
Accin 1.4. Limitar salarialmente segundo o estipulado no cdigo tico de Compostela Aberta.
Supresin dos complementos por exercicio do cargo pblico.
Accin 1.5. Controlar o absentismo do cargo pblico e sancins por deixacin de funcins. Render
de contas da sa actividade pblica.
Accin 1.7. Marco estrito de incompatibilidades durante o exercicio do cargo pblico.
Accin 1.8. Establecemento de medidas contra o transfuguismo.
Accin 1.9. Revogabilidade do cargo pblico.
Accin 1.10: Respectar de forma escrupulosa o Cdigo tigo de Compostela Aberta.
Accin 1.11: Publicacin das axendas de traballo de todos os concelleiros e concelleiras.
Lia Estratxica 2: Recuperar a tica no goberno do Ben Comn: Dereito de acceso informacin.
Accin 2.1. Exercicio do pleno dereito de acceso informacin para toda a vecianza do municipio.
Accin 2.2. Informacin pblica de todos os asuntos que afectan xestin do ben pblico do

#07

municipio. En especial s orzamentos e execucin de ditos orzamentos (nesto ltimo, con periodicidade trimestral)
Accin 2.3. Aplicacin dos principios da accesibilidade universal para o acceso informacin
municipal nos diversos formatos comunicacionais.
Accin 2.4: Elaboracin dun plan de uso de software libre no concello de Santiago.
Accion 2.5: Publicacin na web a travs do Sistema de informacin xeogrfico municipal (SIX)
todas as licenzas e permisos que afecten ao territorio.
Lia Estratxica 3: Recuperar a tica no goberno do Ben Comn: Revisin normativa municipal conforme aos principios de redistribucin da riqueza, da xustiza social e da equidade
Accin 3.4. Revisin crtica nos rganos de participacin cidad da diferente normativa municipal
reguladora da vida no municipio, coa fin de introducir os parmetros da tica do ben comn e da
democracia participativa.
Accin 3.5. Recuperar a centralidade do Pleno do Concello como rgano decisorio.
Accin 3.6. Regular o Pleno do Concello que garanta a participacin, informacin, control e capacidade propositiva dos grupos municipais, as como a participacin da cidadana e das asociacins e entidades do municipio.
Accin 3.7. En canto se dean as condicins para que iso sexa posible, os contratos sern adoptados polo Pleno. Para iso ser necesario, como mnimo, unha auditora da dbeda do concello e
das concesins que operan con servizos pblicos.

RETO 2: Crear cidadana mediante a democracia participativa

Compostela Aberta quere afondar en democracia, en certo modo, desafando os atrancos normativos e antimunicipalistas da Lei 27/2013 (Estado) e da Lei 5/2014 (Galicia).
Compostela Aberta quere facer de Compostela un concello democrtico, con mecanismos de participacin e espazos de decisin da cidadana, asi como previsins de recuperacin de servizos
pblicos non s para o ben dos cidadns, senn tamn para instaurar unha nova forma de xestionar o pblico a travs da cidadana e confrontar as un modelo privatizado, especulativo que sita
orzamentos e xestin baixo a pouta de empresas privadas.
A Democracia Participativa a mellor ferramenta para impulsar a limpeza e a tica, para evitar
irregularidades contractuais, para impedir o xurdimento da corrupcin, e, en primeira instancia,
para que todos e todas desenvolvamos as nosas capacidades e dereitos para intervir e codecidir
nos asuntos pblicos do municipio.
A democracia participativa require dunha modificacin das estruturas de goberno e de decisin,
asi como unha forma de goberno que transversaliza toda a vida poltica do Concello.

Lia estratxica 1: Crear e formar un novo imaxinario democrtico asentado na participacin

e na responsabilidade de decidir. Un concello para a cidadana.
Accin 1.1. Facilitar a mis ampla informacin sobre as sas actividades, as como sobre o funcionamento de toda a sa estrutura institucional, dos diferentes rganos de goberno e participacin e de servizos cidadana.
Accin 1.2. Promover e garantir a participacin da cidadana e das entidades, colectivos e asoci-

#08

acins cidads na xestin municipal, sen prexuzo das facultades de decisin correspondentes
dos rganos municipais representativos.
Accin 1.3. Facer efectivos os dereitos de cidadana.
Accin 1.4. Fortalecer a vida asociativa do concello a travs dos distritos de barrio e parroquia.
Accin 1.5. Achegar a xestin municipal cidadana para mellorala nos seus parmetros de
servizo pblico.
Accin 1.6. Garantir a solidariedade e o equilibrio entre os distintos distritos do termo municipal
e dentro de cada un destes, para que ningn barrio ou parroquia tea a sensacin de que existen
zonas de privilexio e zonas infravaloradas nas accins do goberno municipal.
Accin 1.7. Na medida das posibilidades, o Concello promover a radio e/ou televisins locais en
tanto que servizo pblico dirixido a empoderar a cidadana e dar conta das diferentes formas de
participar na vida do Concello.

Lia estratxica 2: Crear un novo Regulamento de Participacin Cidad

Accin 2.1. Elaboracin dunha Carta de dereitos de vecios e vecias para garantir a participacin e a decisin da vecianza na xestin dos asuntos do Concello. Dita Carta integrar, cando
menos, os seguintes dereitos de participacin e sempre desde un enfoque de equidade, solidariedade, cooperacin e inclusin social:
1. Dereito de participacin.
2. Dereito informacin.
3. Dereito de peticin.
4. Dereito de audiencia.
5. Dereito de iniciativa.
6. Dereito de queixa e suxestin.
7. Dereito de intervencin.
8. Dereito consulta popular ou referendo.
9. Dereito ao ssociacionismo e ao cooperativismo.
10. Dereito ao acceso e uso das Tecnoloxas da Informacin e a comunicacin.
11. Dereito de reunin.
Accin 2.2: Elaboracin dun protocolo para establecer o dereito s consultas pblicas refrendarias.

Lia estratxica 3: Artellar un novo modelo de organizacin municipal

A conformacin da democracia participativa require dunha nova estrutura orgnica que incida na
transversalidade que emana da participacin.
Accin 3.1. Crear unha delegacin de participacin cidad
Crear na estrutura orgnica do Concello unha delegacin de participacin cidad para dar resposta transversalidade que en esencia ten a democracia participativa. Entre as sas funcins est
velar polo correcto funcionamento das canles de participacin que se establezan no Regulamento
e polas axeitadas relacins entre os rganos de participacin cidad e o Concello.
Accin 3.2. Dispor dunha Oficina de atencin cidad
Tratar nun nivel primario a informacin municipal que atenda as peticins e consultas da cidadana
e dos colectivos e entidades, tanto presencial coma telefnica ou telemtica. Ter funcin de rex-

#09

istro de peticins, queixas, suxestins, iniciativas e propostas, as como a realizacin dos trmites
administrativos que se determinen.
Accin 3.3. Canles de informacin pblicas para a participacin
Habilitaranse a travs de diversos soportes diferentes canles para a divulgacin de informacin.
O Concello habilitar espazos de internet que sirvan non s para a realizacin de trmites burocrticos, senn para dinamizar a participacin da cidadana.
Accin 3.4. Creacin do Rexistro municipal de entidades cidads.

Lia estratxia 4: Facer cidadana a travs da participacin

Accin 4.1. O Concello promover as memorias participativas en proxectos municipais que tean
unha incidencia directa sobre a tipoloxa e natureza dun barrio, dunha parroquia, dun distrito ou da
cidade.
Accin 4.2. O concello desenvolver o proceso de formacin necesario do persoal para atender de
forma correcta aos procedementos normativos e funcionais da democracia participativa.
Accin 4.3. O Concello elaborar un Plan de formacin cidad.
Accin 4.4. Establecemento e respecto da integralidade do proceso participativo que, de forma
necesaria, pasar polas seguintes fases: informacin; debate cidadn; devolucin; execucin; revisin e avaliacin.
Accin 4.5. Artellarase un modelo de mediacin vecial para a resolucin de pequenos conflitos de
convivencia.
Lia estratxica 5: Creacin de rganos e mecanismos de participacin.
Accin 5.1. Pola sa historia, por respecto sa memoria activista, por seren xrmolo da defensa
dos intereses dos barrios, das parroquias e do concello, as asociacins veciais vencelladas a estes
espazos son estruturas bsicas de participacin, e sern esenciais hora de implantar a democracia
participativa e de consolidar as novas formas de gobernar e vivir a poltica no concello.
Accin 5.2. O Concello, en funcin do acordado no Consello municipal de cidadana, determinar
como se integran as estruturas bsicas de participacin en estruturas territoriais de mis extensin,
mais de trazos compartidos. Un exemplo poderano constitur os barrios da Almciga, Basquios,
Bonaval e San Pedro, que poderan conformar un distrito.
Accin 5.3. Cada distrito ter das estruturas de participacin cidad permanente, o Consello de
distrito e a Asemblea de distrito, cuxas funcins sern determinadas mediante o Regulamento de
Participacin Cidad.
Accin 5.4. Crearanse Observatorios locais de participacin para determinar a situacin da realidade participativa no distrito ao que se vencelle e propoer as melloras que se determinen como
precisas.
Accin 5.5. De forma paralela, o Concello crear as Xuntas municipais de distrito, como elo relacional coas estruturas bsicas de participacin, os consellos e asembleas de distrito e o Concello.
Accin 5.6. Crearanse Consellos sectoriais para aqueles asuntos que afectan a un eido determina-

#10

do: sade, educacin, mocidade, igualdade, persoas con diversidade funcional, persoas migrantes,
etc. Un dos mis importantes, sen dbida, ser a creacin do Consello da infancia e da adolescencia.
Accin 5.7. O Consello municipal de cidadana ser o rgano de participacin cidad que analiza
a situacin do concello de Compostela en toda a sa extensin e en calquera dos sectores e que
propn e coordina as accins de mellora en todo o territorio.
Accin 5.8. A Asemblea do Concello a mxima estrutura de participacin cidad do Concello.
Accin 5.9. Todos os rganos de participacin cidad deben ser estables, permanente e cumprir os
obxectivos e funcins para os que foron creados e segundo se formule no Regulamento. Por iso, son
precisos mecanismos de participacin bsicos: a) Interlocucin necesaria; b) toma de posicin;
c) coxestin (intervencin da cidadana na execucin de actuacins, servizos ou programas); d)
autoxestin (autonoma da cidadana na execucin de actuacins, servizos ou programas, sendo responsable das decisins a cidadana); e) Intervencin en rganos municipais; f) Asemblea Cidad.
Accin 5.10. Orzamentos participativos, como ferramenta de corresponsabilidade, de codecisin, que
se elaborarn tendo en conta as estruturas orgnicas de participacin e que sirvan para planificar un
Concello de Santiago Compostela mis xusto e solidario, e de redistribucin da riqueza e contriba a
cohesionar socialmente todo o Concello.
Accin 5.11. Promover a participacin da cidadana en empresas municipais e organismos autnomos non s nos procesos de informacin, consulta e reclamacin, senn tamn que se promover a
participacin nos seus rganos de direccin.

#11

#UN CONCELLO PARA AS PERSOAS

POLTICAS SOCIAIS BENESTAR E SADE
Pensamos que as polticas sociais e de sade deben ser pblicas, universais, de calidade, integrais e solidarias, con orzamentos suficientes que garantan a xestin pblica directa, cun catlogo
de servizos e prestacins axeitados e suficientes para atender a diversidade de demandas sociais,
priorizando os programas de prevencin, promocin e desenvolvemento da autonoma persoal e
sade.
1. INTEGRACIN/INCLUSIN/NORMALIZACIN
O Concello, como servizo pblico e como institucin mis achegada a vida coti promover e garantir polticas de integracin e normalizacin dos dereitos de todas as persoas. Tratase de que
todas as persoas que vivan, traballen ou se acheguen a Compostela poidan desfrutar de todos os
recursos e servizos que lle permitan levar unha vida digna.
O principio de integracin/inclusin/normalizacin recoece que todas as persoas teen dereitos
lextimos que o Concello ten que recoecer e garantir, para que as persoas poidan incorporarse
con normalidade ao grupo de referencia e enriquecelo coa sa participacin en p de igualdade.
Para iso utilizaremos medios e recursos suficientes para facilitar que as condicins de vida (ingresos, vivenda, servizos bsicos, servizos educativos e de sade...) sexan equiparables s do
cidadn medio e cidad media e permitan o maior desenvolvemento das capacidades e competencias persoais.
2. ACCESIBILIDADE/PROXIMIDADE
Desde o concello temos que desenvolver, mellorar ou recuperar recursos e servizos que garantan
o benestar de todas as persoas que por residencia, traballo, estudios ou trnsito, son vecias e
vecios da cidade, e debe facelos prximos e accesibles, isto que estean directamente ligados
s sas necesidades e sexan de doado acceso, transparentes, comprensibles e sinxelos no acceso e xestin.
3. TRANSVERSALIDADE/COORDINACIN
O Concello ten a obriga de atender as necesidades bsicas da cidadana, a travs da promocin
da sade e a prestacin de servizos sociais, sen delegar a sa responsabilidade en entidades
privadas. Esta asuncin de responsabilidades traer a colaboracin e coordinacin cos distintos
departamentos municipais, os axentes sociais do concello, tecido asociativo e movemento cidadn, particularmente coas entidades do terceiro sector que no mbito da loita contra a pobreza
e exclusin acumulan un coecemento experto, e que complementarn as actuacins que leve a
cabo a institucin municipal.
O principio de transversalidade concretase na coordinacin e corresponsabilidade poltica e tcnica na loita contra todas as formas de exclusin e discriminacin, implicando a todas as reas
municipais, concellos limtrofes, outras institucins pblicas, nomeadamente a Xunta de Galicia e
a Consellera de traballo e benestar, e as ONGs implicadas na loita contra a pobreza e exclusin
en Santiago de Compostela e no desenvolvemento de polticas pblicas de sade e benestar.

#13

4. AUTONOMA/EMPODERAMENTO
As polticas municipais estarn dirixidas a que todas as persoas, particularmente as persoas en
situacin de maior vulnerabilidade, desenvolvan as capacidades e competencias persoais para
afrontar, controlar e tomar decisins propias sobre como vivir e como participar na vida social.
As polticas municipais garantirn o acceso a recursos e servizos para superar as situacins de
desigualdade e discriminacin que anulan ou dificultan o desenvolvemento persoal e social e garantirn condicins de vida e de sade que faciliten o empoderamento persoal para transformar a
vida persoal, asumir as propias responsabilidades persoais e sociais e contribur vida na cidade.
5. PARTICIPACIN/TRANSPARENCIA/CORRESPONSABILIDADE
Calquera proposta estratxica ou accin, tanto sexa de posta en marcha ou recuperacin dun
servizo social, como a mellora dos xa existentes, obrigatorio que xurda coa participacin cidad.
A travs dos mecanismos de democracia participativa que se creen no concello, sempre abrir,
durante o tempo que sexa necesario, o proceso participativo s persoas, colectivos e entidades do
terceiro sector da cidade que queiran colaborar, tanto para coecer a realidade como para entre
todas e todos conseguir as mellores solucins para os problemas existentes no concello.
Ademais comprometmonos a ser transparentes e a reneir contas elaborando Informes de impacto social das diferentes propostas lexislativas, mantendo audiencias peridicas coas entidades e
colectivos cidadns particularmente cos que estean en situacin de vulnerabilidade ou emerxencia social e garantindo a transparencia das actuacins municipais e asumindo a responsabilidade
poltica que corresponda en caso de denuncia ou imputacin xudicial, e en calquera caso adoptar
todas as medidas precisas para reparar os posibles danos causados.
6. SERVIZOS PBLICOS DE CALIDADE E SOCIALMENTE RESPONSABLES
Comprometmonos defender os servizos pblicos garantindo unha xestin pblica, directa e
participativa das areas de goberno baixo a nosa responsabilidade. Neste sentido o desafo e desenvolver un modelo de xestin municipal directo no que tomen parte os cidadns e as cidads co
obxectivo de que se tea un control mis rigoroso dos procesos e se garanta unha contratacin
pblica socialmente responsable, que introduza en todas as licitacins pblicas locais clusulas
sociais que favorezan a inclusin, o emprego a accesibilidade e a economa de iniciativa social
local.
RETOS/ O CONCELLO QUE QUEREMOS:
Un Concello mis igualitario e xusto
Queremos un concello sen pobreza, sen discriminacins, mis xusta e igualitaria, que incorpore
s diversidades para aproveitar o potencial de todas as persoas e colectivos. As polticas municipais dirixiranse avanzar na loita contra a pobreza, promocin da sade e o fortalecemento da
autonoma e benestar, garantindo a todas as persoas o acceso aos recursos e servizos bsicos
para desenvolver o seu proxecto de vida no concello de forma digna.
- Sumarnos proposta da Rede galega contra a pobreza e incrementar o investimento social at
110/habitante/ano.
- Elaborar un plan municipal de loita contra a pobreza e exclusin social que tea como primeiro
obxectivo a erradicacin da pobreza infantil e garanta o acceso a todas as nenas e nenos aos
recursos socio-educativos, culturais e de ocio.
- Crear un Fondo local contra a exclusin social e pobreza.
- Desenvolver un Plan municipal de atencin a situacins de emerxencia social.
- Asegurar que cada persoa en risco de pobreza ou exclusin dispn dun profesional de referencia

#14

que facilite o seu acceso s prestacins sociais e que coordine os diferentes servizos que puideran existir no territorio.
- Facilitar vivenda a persoas en situacin de despexo e emerxencia social, en colaboracin coa
Axencia municipal de vivenda pblica.
- Dotar unha partida orzamentaria para axudas pagamento hipoteca ou alugueiro a persoas en
situacin de risco e/ou exclusin social.
- Crear unha bolsa para axuda ao pagamento de servizos municipais bsicos (auga, IBI, lixo,
transporte pblico, comedores escolares, programas de conciliacin, servizos deportivos e de
lecer)
- Crear o Servizo municipal de atencin integral a persoas sen fogar.
- Desenvolver un sistema de tarxeta de acceso a recursos e servizos bsicos para persoas en
risco de exclusin social.
- Definir estratexias e adoptar medidas concretas contra a feminizacin da pobreza e desigualdade
de xnero no mercado de traballo.
- Elaboracin dunha gua de recursos e itinerarios de acceso a servizos dirixidos persoas en
risco social.
UN CONCELLO AMIGABLE PARA AS PERSOAS MAIORES
Cando nos referimos unha concello/barrio amigable cos maiores e as maiores estamos seguindo as directrices marcadas pola OMS no sentido de pensar o concello como un lugar saudable
que promove a autonoma e participacin dos nenos e maiores, optimizando as oportunidades
de sade, participacin e seguridade coa finalidade de mellorar a calidade de vida de todos os
cidadns e todas as cidads.
- Incorporarse Rede mundial de cidades amigables cos maiores
- Elaboracin e posta en marcha dun Plan de accesibilidade para persoas maiores, respecto principalmente de uso de espazos pblicos e servizos de transporte e comercio.
Crear un Foro de persoas maiores, que funcione como organismo consultivo e asesor do goberno
municipal.
- Desenvolver un Plan municipal de avellentamento activo.
- Elaboracin dunha gua de recursos, servizos e programas especficos para persoas maiores
UN CONCELLO INTEGRADOR DAS DIVERSIDADES
Un concello inclusivo pon en valor a diversidade humana (tnica, cultural, funcional, ...) e fortalece o recoecemento, respecto e aceptacin das diferenzas, aprendendo a convivir e construr
xuntos e xuntas un modelo de oportunidades (non sempre iguais) para todos e todas. Isto implica
un concello e onde cada un e cada unha responsable da calidade de vida e benestar do outro e
a outra anda que o outro ou outra sexa moi diferente, porque o valor da diferenza e a importancia
da incorporacin/inclusin para construr concello mis diversos e complexas pero tamn mis
xustos e ricos.
Diversidade tnica e cultural:
- Redacctar e desenvolver un Plan local de convivencia intercultural, realizado de forma participativa cos axentes sociais e asociacins de persoas de etnia xitana e migrantes.
- Redactar e pr en marcha un Plan municipal de promocin da formacin e mellora da empregabilidade de persoas de etnia xitana, realizado de forma participada e corresponsable cos e coas
axentes sociais e asociativos implicados.
- Redactarn e pr en marcha dun Plan municipal de promocin de inclusin, formacin e mellora
de emprego de persoas migrantes, realizado de forma participada e corresponsable cos axentes
sociais e asociativos implicados.
- Elaboracin dunha gua de recursos e itinerarios de acceso a servizos dirixidos persoas migrantes.

#15

Diversidade Funcional:
- Redaccin e posta en marcha dun Plan municipal de inclusin, promocin da formacin e empregabilidade das persoas con diversidade funcional, realizado de forma participativa cose coas
axentes sociais e organizacins de persoas con discapacidade e sas familias.
- Eliminar s barreiras fsicas e comunicativas no acceso a edificios, servizos e recursos municipais.
- Aprobacin dunha Ordenanza municipal de accesibilidade universal, que regule todo o que tea
que ver coa accesibilidade no Concello de Santiago de Compostela.
- Elaboracin dunha gua de recursos e itinerarios de acceso a servizos dirixidos persoas con
diversidade funcional.
- Promocin, en colaboracin co tecido asociativo e dinamizadas desde o Consello de polticas sociais e benestar, de campaas de normalizacin e integracin social das diversidades funcionais.
UN CONCELLO SAUDABLE
O concello como lugar/espazo primario de convivencia e de vida ten un papel determinante na sade
das persoas que viven nel0. No concello desenvolvemos as actividades arredor das que xira a nosa
vida (actividades econmicas, culturais, educativas, de lecer) e tamn no concello onde se toman
as decisins sobre polticas que afectan vida coti como vivenda, urbanismo, mobilidade, conciliacin, cultura e lecer, entre outras. Por iso, este espazo de relacin e actividade en interaccin coa
contorna ambiental marcan hbitos de vida e un emprego do tempo que debe procurar o maior benestar e sade s persoas. Un concello saudable ten por obxectivo principal a promocin e proteccin
da sade de benestar dos seus cidadns e das sas cidads, entendido como un eixo transversal no
que traballar de forma coordinada para procurar cambios que melloren a vida persoal e social dos
vecios e vecias:
- Incorporar Santiago rede de Cidades saudables
- Dinamizar o Consello municipal de sade
- Redaccin dun Plan municipal de promocin da sade que incorpore os principios de equidade,
participacin, transversalidade e cooperacin.
- Elaboracin dun Mapa de recursos e servizos comunitarios para a prevencin e promocin da
sade.
- Deseo e elaboracin de ferramentas e protocolos de coordinacin con outras administracins e
entidades responsables da atencin sanitaria e de promocin da sade no mbito municipal, particularmente cos Centros de atencin primaria e centros educativos.
- Promocin, en colaboracin co tecido asociativo e dinamizadas desde o Consello municipal de
sade, de campaas de sensibilizacin e promocin da sade pblica
- Elaboracin de protocolos de atencin persoas e colectivos en risco social e/ou sanitario para
facilitar o acceso aos dereitos universais de sade.
UN CONCELLO SOCIALMENTE RESPONSABLE.
A calidade e eficiencia dos servizos pblicos est estreitamente relacionada co modelo de xestin.
A xestin directa e transparente realizada polos municipios a garanta de calidade no servizo
cidadana. Neste sentido o desafo e desenvolver un modelo de xestin municipal transparente no
que tomen parte os cidadns e as cidads a travs de orzamentos participativos e participacin
nas mesas de contratacin, co obxectivo de que se tea un control mis rigoroso dos procesos e se
garanta unha contratacin pblica socialmente responsable, que introduza en todas as licitacins
pblicas locais clusulas sociais que favorezan a inclusin, o emprego a accesibilidade e a economa
de iniciativa social local.
- Garantir o cumprimento da normativa en materia de clusulas socias nas empresas municipais e
concesionarias: incorporar nas empresas municipais e nos pregos de contratacin que realicen os
servizos municipais se inclan e cumpran as clusulas de contido social, laboral e medioambiental,
de igualdade e equidade coa finalidade de asegurar unhas condiciones laborais xustas, uns com-

#16

promisos de respecto ao medio ambiente, as como a insercin laboral de colectivos en situacin de

risco e/ou exclusin social.
- Elaboracin dun Plan de inclusin laboral dos grupos vulnerables e en risco de exclusin social.
- Estimular a creacin e posta en marcha de Empresas de Insercin sociolaboral como elementos
fundamentais para a empregabilidade de persoas e colectivos en situacin de difcil acceso ao mercado laboral.
- Impulsar campaas dirixidas entidades, asociacins e tecido empresarial para dar a coecer as
polticas de empresa sobre Responsabilidade social empresarial e as posibilidades das empresas de
insercin como elementos de dinamizacin social para colectivos en risco de exclusin.
- Desenvolver estratexias de grupo para o acompaamento na procura de emprego
- Impulsar o desenvolvemento dunha oferta formativa especfica e adecuada para persoas desempregadas e colectivos en situacin de vulnerabilidade, ofertando posibilidades reais de cualificacin
a persoas sen cualificacin e tamn posibilidades de especializacin e recualificacin en especialidades de alta demanda e boa empregabilidade para persoas desempregadas de longa duracin.
- Definir estratexias municipais de apoio a iniciativa social e cooperativa vinculada co desenvolvemento terceiro sector.
-Apoio a iniciativas locais de emprendemento ligadas s tarefas de coidado e atencin a persoas
dependentes.
SERVIZOS ACCESIBLES PARA TODAS AS PERSOAS
Os servizos municipais son os mis achegados s persoas, por ser os mis prximos non so territorialmente senn sobre todo os mis coecedores das sas caractersticas, necesidades e aspiracins, por iso teen que ser completamente transparentes, de doado acceso e compensadores das
dificultades e desigualdades para garantir a todas as persoas o acceso aos dereitos sociais e de
sade.
- Dotar de recursos humanos e desenvolver o plan de traballo das Unidades de traballo social e comunitario
- Favorecer o traballo comunitario e en rede impulsando un Foro permanente de intercambio de experiencias, formacin e boas prcticas.
- Impulsar o traballo sociocomunitario que se desenvolve no concello, dotndoos de mis e mellores
recursos para optimizar o seu funcionamento.
- Desenvolver unha estratexia de organizacin e xestin do Servizo de axuda no domicilio que poa
en valor o coidado de persoas dependentes e incorpore as iniciativas de traballo cooperativo, social
e locais dedicadas ao coidado e benestar de persoas dependentes.
- Definir os itinerarios sociais e protocolos de actuacin para que cada persoa usuaria dos servizos
sociais municipais e/ou participante en programas de organizacins do terceiro sector recoeza todos os pasos que debe seguir e todos os puntos nos que pode ser atendida.
- Dinamizar o Consello municipal de polticas sociais e benestar social.
- Crear a oficina do valedor ou valedora da Vecianza .
UN CONCELLO SOLIDARIO
Desde o Concello e as polticas municipais podemos contribur a avanzar na erradicacin das causas
e consecuencias globais e locais da pobreza e as desigualdades e a insostibilidade ambiental. Neste
eido a cooperacin ao desenvolvemento unha poltica pblica social fundamental para loitar contra
pobreza e as desigualdades xa que traballa en prol dos dereitos humanos e a dignidade das persoas
a travs da promocin dun desenvolvemento humano sostible.
- Dotar un Fondo Local de Cooperacin e axuda ao Desenvolvemento para atender a situacins de
emerxencia internacional e proxectos de cooperacin e desenvolvemento en pases en vas de desenvolvemento.
- Impulsar a creacin de espazos de participacin real e efectiva da sociedade civil no deseo e posta
en marcha das polticas de cooperacin ao desenvolvemento.
- Apoio s iniciativas de comercio xusto e difusin de campaas de concienciacin e sensibilizacin do
que supn o comercio xusto para o desenvolvemento de proxectos comunitarios nos pases de orixe.

#17

REA DE IGUALDADE DE OPORTUNIDADES

INTRODUCIN
A igualdade de oportunidades entre mulleres e homes supn un dereito bsico recollido en diferentes normas e leis. Anda as, con frecuencia, semella mis unha declaracin retrica de
intencins, que un obxectivo decidido de transformacin das desigualdades vixentes. O papel
adxudicado tradicionalmente s mulleres en relacin ao coidado da infancia, persoas enfermas e
maiores ten consecuencias directas para a vida persoal, laboral e social das mulleres.
necesaria unha intervencin pblica e cidad sistemtica e integral que remova os obstculos
e evite a discriminacin por razn de sexo, unhas polticas que garantan a igualdade real entre
mulleres e homes, a igualdade de responsabilidades e dereitos. Por iso, dende Compostela Aberta
comprometmonos a que as polticas de xnero impregnen toda a accin municipal, que haxa
propostas en todos os mbitos ao tempo que se apliquen medidas especficas destinadas
mellora da situacin das mulleres.
OBXECTIVOS E DESAFOS
Os principais obxectivos para Compostela son:
Coecemento da situacin local das mulleres no campo laboral, legal, educativo, sanitario,
sociocultural, poltico.
Accin: Creacin do observatorio da igualdade para obter datos actualizados que permitan coecer
lias urxentes de actuacin.
Incorporacin plena das mulleres ao mercado laboral.
Accin: Programa de formacin e incorporacin das mulleres ao traballo remunerado
Especfico: Actuacins que garantan o acceso e permanencia das mulleres no mercado de traballo en condicins de igualdade.
Mellora das condicins laborais en reas de emprego feminizadas.
Valorar o traballo invisible non remunerado das mulleres e corresponsabilizar cidadana nesas
tarefas que son imprescindibles para o funcionamento da sociedade.
Accin: Programa de responsabilidade social dos coidados Programa sobre os tempos e horarios
da cidade.
Especficas:
Elaboracin dun Mapa de coidados que identifique as prioridades para avanzar na construcin
dun sistema pblico de coidados de persoas dependentes (includa infancia) que sexa universal
e loite contra a subcontratacin e precarizacin das persoas que fan este traballo.
Elaboracin dun Mapa de tempos e Horarios do concello que identifique as prioridades e necesidades (accesibilidade, mobilidade , conciliacin) das persoas na sa vida coti.
Fomento da participacin sociopoltica das mulleres.
Accin: Creacin do Consello das mulleres

#18

Especfica: Elaboracin do Plan de Igualdade 2015-2018 baixo un proceso dinmico e participado

encamiado a un cambio social necesario.
Recoecemento de dereitos sexuais e reprodutivos e diversidade sexual
Accin: Programa de informacin, sensibilizacin e atencin en materia de dereitos sexuais e reprodutivos e diversidade sexual.
Especficas:
Apoio ao dereito ao aborto e a sade sexual e reprodutiva, a travs do CIM.
Programas de educacin afectiva e sexual a travs dos servizos socio-comunitarios e de mocidade do Concello, as como dos centros educativos ou residenciais para persoas dependentes.
Formacin para as persoas profesionais dependentes do Concello que poidan ter relacin con
esta cuestin.
Erradicacin da violencia de xnero.
Accin: Programa de prevencin, atencin e proteccin en materia de violencia contra as mulleres.
Especficas:
Plan integral contra a violencia machista que incla protocolos de atencin e coordinacin as
como protocolos de resposta antes as agresins sexistas.
Garanta de cobertura de servizos e axudas , con especial atencin mulleres en situacin de
discriminacin mltiple.
Formacin para as persoas profesionais dependentes do Concello que poidan ter relacin con
esta cuestin

A CULTURA, BEN COMN.

Temos unha visin da cultura plural e aberta. Cultura cultura cidad, servizo pblico, ben
comn; aqueloo que non pertece en propiedade a ningun, que dereito e responsabilidade de
todos e todas (Culturas de lo comn, Antonio Lafuente). Cultura polo tanto a capacidade que,
como comunidade, temos de crear, xestionar, compartir e cuestionar a representacin e a experimentacin da nosa realidade colectiva. Dita capacidade de todos e todas, atravesa calquera faceta das nosas vidas, dende a historia e lingua ata a ciencia e a arte, pasando polas cousas cotis
como o comer e o vestir. A cultura est presente en todos os lugares e en todas as iniciativas
como eixo transversal da vida en comn, xunto co noso patrimonio histrico material e inmaterial,
constite a fonte fundamental de desenvolvemento social e econmico da cidade de Compostela.
Co obxectivo de defender e fortalecer esta visin da cultura como ferramenta de desenvolvemento
social, cohesin comunitaria e dilogo colectivo, no exercicio da poltica como responsabilidade
e dereito comn, consideramos imprescindible que o eixo fundamental de calquera poltica
cultural desenvolvida polo Concello consista en dotar cidadana de estruturas, recursos e
medios de participacin para xestionar a cultura. dicir, na creacin e desenvolvemento de
mecanismos de toma de decisins na poltica cultural que empoderen cidadana e transformen
ao concello nun axente mediador, encargado de dar soporte s iniciativas culturais do concello
e actuar en sitios onde non chegue a sociedade en lugar de actuar como un axente cultural que
compite deslealmente e censura, baixo criterios personalistas, as iniciativas de persoas, colectivos, cooperativas e empresas. As polticas culturais como instrumentos e estruturas de participacin non deben cumprir nicamente funcins de fornecedoras de cultura, senn de redistribuidoras dos recursos e da riqueza cultural que xeramos.

#19

VALORES OU PRINCIPIOS FUNDAMENTAIS NOS QUE SE BASEA ESTA PROPOSTA.

Transparencia: A xestin da cultura debe ser transparente en todas as sas fases, tanto os procesos de toma de decisin, como os modos de producin ou os investimentos adicados cultura
deben ser accesibles cidadana de xeito pormenorizado, didctico, claro e aberto.
Participacin: A xestin da cultura debe ser participativa e dotarse de estruturas de toma de decisin que tean en conta tanto aos vecios e vecias da cidade, como os e as axentes culturais
e profesionais que traballan nese mbito e contan cunha formacin especfica.
Accesibilidade: A cultura un dereito universal, un ben comn do que todos e todas participamos, a cidadana non debe ter acceso cultura unicamente como se fose un ben de consumo,
senn que debe participar activamente dela en todas as fases do seu desenvolvemento.
Transversalidade: A cultura non debe entenderse como un obxectivo en si mesmo, senn como
unha correa de transmisin de valores, ideas e creatividade asociada a calquera rea de actividade e da vida e non restrinxila ao mbito especializado dos artistas e das artistas nin aos obxectivos especficos da programacion cultural.
Descentralizacin: A cultura debe fomentarse en todas partes, nos barrios, nas ras, nos centros
sociais, non atesourarse en centros pechados cidadana. A cultura debe xurdir, producirse e
compartirse en rede, de xeito aberto e distribudo.
Diversidade: A cultura diversa, a xestin cultural debe atender a dita diversidade, fomentar e
apoiar a investigacin, a innovacin e a creatividade, a mestura de estilos formatos e xeitos de
facer.
OBRIGAS QUE DEBE ASUMIR COMPOSTELA ABERTA NA SA CANDIDATURA RESPECTO
CULTURA.
Exercer a responsabilidade compartida coa cidadana e os diferentes colectivos sociais na defensa, recuperacin, conservacin e posta e valor e difusin dos patrimonios materiais e inmateriais propios: etnogrficos, lingsticos, artsticos, histricos, arquitectonicos, cientfico-tecnolxicos, naturais, etc. Prestando especial atencin a aqueles que se atopen nunha clara situacin de
ameaza como a lingua galega ou o medio ambiente.
Recoecer, facilitar, acompaar e promover os proxectos culturais de Compostela, fomentando
o dilogo creativo entre tradicin e vangarda, apoiando as iniciativas culturais e axudando ao seu
desenvolvemento autnomo e consolidacin.
Garantir a igualdade, a atencin a diversidade, a redistribucin e o traballo en rede a travs de
sistemas de democracia participativa que inclan nos procesos de toma de decisin cidadana
e os e as axentes culturais.
RETOS CULTURAIS DA CANDIDATURA PARA A LEXISLATURA
RETO 1: RECUPERAR A VITALIDADE CULTURAL DA CIDADE
Queremos desenvolver a idea de cultura na cidade como alternativa ao concepto de Cidade da
Cultura, devolver a cultura cidadana como algo propio, non como un ben de consumo. Dada
a grave situacin de precariedade material e inmaterial, non exclusivamente econmica senn
afectiva, discursiva, formativa, tecnolxica, infraestrutural na que se atopan hoxe a maior parte
dos e das axentes culturais, asociacins, colectivos, cooperativas e empresas adicadas cultura
en Compostela, que foi provocada pola ausencia histrica dunha poltica cultural actualizada,

#20

eficiente, aberta e plural sostida a longo prazo, consideramos o reto prioritario deste programa
recuperar a vitalidade cultural da cidade perdida ao longo dos ltimos anos, reestablecer o
dilogo cos e coas axentes culturais do concello e enmendar a fenda aberta entre a cidadana
como comunidade cultural e a cultura institucional.
Lia estratxica 1: Ordenacin do sector.
Lia de accin 1: Diagnose e inventario de recursos culturais.
Accin 1: Recollida e catalogacin de recursos.
Accin 2: Recuperar a memoria histrica de iniciativas culturais da cidade que desapareceron.
Lia de accin 2: Plan de accesibilidade e comunicacin dos recursos.
Accin 3: Adecuacin e adaptacin dos recursos culturais para que sexan accesibles.
Accin 4: Elaboracin e difusin do catlogo de recursos.
Accin 5: Creacin dunha ferramenta dixital colaborativa para a comunicacin e a difusin dos
recursos culturais na cidade.
Lia estratxica 2: Proteccin e fomento das artes ao vivo.
Lia de accin 3: Procura de solucins programacin de msica e artes vivas en locais.
Accin 6: Creacin dunha mesa de dilogo con hosteleiros e hostaleiras, vecios e vecias, artistas e Concello para elaborar un regulamento que garanta as actuacins nos locais.
Accin 7: Creacin dunha rede local de artes ao vivo.
Lia de accin 4: Recoecemento das artes na ra coma un dos valores culturais da cidade.
Accin 8: Elaboracin dun directorio de puntos activos de arte na ra recollidos en planos e guas
tursticas.
Accin 9: Plan de activacin das artes nos parques e zonas verdes da cidade.
Lia estratxica 3: Fortalecemento da cooperacin.
Lia de accin 5: Creacin de sinerxias co tecido institucional, social, cultural, educativo, turstico, comercial, hosteleiro.
Accin 10: Desenvolvemento dun programa especfico para potenciar a colaboracin coa Universidade de Santiago.
Accin 11: Desenvolvemento dun programa especfico para potenciar a colaboracin coa Igrexa.
Accin 12: Desear unha estratexia de coordinacin cultural coa Xunta de Galicia.
Accin 13: Creacin dun bono cultural que permita desgravar nos tributos locais xustificando o
consumo de cultura na cidade.
Accin 14: Creacin dunha etiqueta de responsabilidade cultural para o comercio.
Accin 15: Recoecemento doutras manifestacins culturais como os centros sociais ocupados

#21

da Algalia, do Sar e de Filgueirias.

Accin 16: Promover a cesin de espazos e medios municipais para a sa utilizacin por parte de
artistas e vecianza.
Accin 17: Reactivacin dende a xestin pblica da rede de locais de ensaio.
Lia estratxica 4: Identidade e posicionamento cultural
Lia de accin 6: Defensa e promocin da lingua galega para incrementar o numero de falantes e
a sa presenza na vida cultural da cidade.
Accin 18: Priorizar o uso do galego a nivel municipal como obriga institucional e en todas as actividades realizadas no concello.
Accin 19: Fomentar o cumprimento e desenvolver a Lei Valentn Paz Andrade.
Lia de accin 7: Favorecer as conexins culturais internacionais
Accin 20: Incorporar as producins culturais da comunidade lusfona s programacins da cidade.
Accin 21: Establecemento de vnculos culturais con cidades europeas a partir de elementos
comns de afinidade (Camio de Santiago, Cidades Patrimonio, etc.)
RETO 2: EMPODERAR CULTURALMENTE A SOCIEDADE.
Queremos promover unha visin transversal da cultura, presente en todas as reas do Concello,
e consideramos que o eixo fundamental da poltica cultural de Compostela debe dirixirse a
empoderar culturalmente a sociedade, devolvendo a soberana cultural as vecias e os vecios,
poendo a disposicin da cidadana todos os recursos culturais de Compostela e concibindo o
pblico non por oposicin ao privado senn como o espazo do comn.
Lia estratxica 5: Xestin comunitaria.
Lia de accin 8: Plan de formacin continua.
Accin 22: Realizacin de obradoiros para a formacin en procesos participativos e coecemento
directo de experiencias levados a cabo noutros contextos
Accin 23: Titorizacin de procesos participativos.
Lia de accin 9: Articulacin de procedementos de participacin cidad
Accin 24: Posta en marcha dunha experiencia piloto de xestin de equipamentos de proximidade.
Lia estratxica 6: Participacin vecial.
Lia de accin 10: Fomentar as ferramentas de participacin.
Accin 25: Activacin de comunidades culturais.
Accin 26: Creacin de grupos de accin cultural nos barrios.

#22

RETO 3: TRANSFORMAR AS POLTICAS CULTURAIS MUNICIPAIS.

Consideramos que o concello debe transformarse nun axente mediador en lugar dun axente
programador, que a producin cultural debe descentralizarse e desestacionalizarse. Propoemos
promover unha xestin comunitaria dos equipamentos de proximidade, articulando procedementos de participacin cidad, activando comunidades culturais e facilitando a formacin para a
xestin comunitaria dos recursos pblicos. Simultaneamente propoemos profesionalizar, dotar
de transparencia e dar autonoma xurdica e financeira aos equipamentos culturais de referencia, dotndoos dun proxecto coordinado e duns obxectivos avaliables e pblicos, ademais de
rganos colexiados de participacin e control cidadn.
Lia estratxica 7: Transformacin das estruturas de goberno
Lia de accin 11: Competencias culturais
Accin 27: Elaboracin dun plan para trasladar fra da concellara de cultura as competencias en
poltica cultural.
Accin 28: Creacin dunha segunda tenencia de alcalda como novo rgano de goberno transversal para coordinar as polticas culturais.
Accin 29: Creacin dun equipo tcnico que garanta a aplicacin transversal da accin cultural a
todos os demais departamentos
Lia de accin 12: Xestin dos recursos pblicos.
Accin 30: Elaboracin dun novo modelo de convocatorias abertas para proxectos culturais.
Accin 31: Elaboracin de indicadores para medir o retorno comunidade.
Lia de accin 13: Democracia participativa.
Accin 32: Posta en marcha da asamblea cidad da cultura, encargada de orientar as estratexias
culturais e confeccionar os orzamentos.
Accin 33: Creacin e posta en funcionamento do observatorio cidad da cultura, co fin de vixilar
e controlar as polticas culturais.
Lia estratxica 8: Descentralizacin.
Lia de accin 14: Visibilizacin da cultura nos barrios.
Accin 34: Realizacin de roteiros culturais.
Accin 35: Ampliacin aos barrios dos festivais e programacins con participacin municipal.
Accin 36: Realizacin de programas especficos das unidades de producin municipais nos barrios.
Lia de accin 15: Desestacionalizacin da actividade cultural.
Accin 37: Establecemento dun lmite mximo e mnimo de gasto en cultura por cuadrimestre.
Accin 38: Resituar no calendario algunhas actividades culturais.

#23

Lia estratxica 9: Profesionalizacin

Lia de accin 16: Fomento da independencia e autonoma dos equipamentos culturais de referencia.
Accin 39: Elaboracin dun estudo para a creacin dunha fundacin/axencia que permita unha
xestin autnoma dos equipamentos culturais de referencia, nomeadamente o eixo Auditorio de
Galicia-Teatro Principal.
Accin 40: Convocatoria dun concurso pblico non s de mritos senn de proxecto a travs dun
contrato-programa para a direccin dos equipamentos de referencia.
Lia estratxica 10: Transversalidade
Lia de accin 17: Fomento das accins culturais nas distintas reas do goberno municipal.
Accin 41: Creacin dun programa de residencias de creacin, investigacin e innovacin cultural
nas escolas pblicas da cidade.
Accin 42: Implantar un programa de intervencins artsticas en lugares, zonas e elementos urbanos para levar as manifestacins contemporaneas da arte s ruas e os barrios.
Accin 43: Elaboracin de guas, e percorridos pola cidade ou proxectos de intervencin cultural
que diversifiquen a oferta da cidade promovendo aspectos xeralmente descoecidos ou desatendidos de Compostela como o seu patrimonio contemporneo, natural, cientfico, sonoro, etc.

UNHA PROPOSTA DE POLTICA EDUCATIVA MUNICIPAL

UNHA EDUCACIN PARA TODAS AS PERSOAS E AO LONGO DE TODA A VIDA.
A educacin pblica, universal e gratuita a nica garante do dereito universal educacin en
condicins de igualdade e democracia, e base dunha sociedade mis xusta conformada por unha
cidadana mis libre e mis crtica.
Esta proposta defende unha educacin pblica galega, de calidade, inclusiva e laica. Laica, porque
a neutralidade da escola esencial para garantir un marco convivencial democrtico, con independencia da relixin de nenos e nenas e das sas familias.
Entendemos a educacin dun xeito amplo, non pensamos restrinxila a un departamento do concello, queremos que estea presente en todas as ras, os parques, as dependencias municipais,
as parroquias, en todo o concello. Ten que empapar a vida diaria das compostels e dos compostelns.
Como se recolle nesta proposta, pretendemos intervir planificando, facendo prospeccin educativa, conservando e mellorando a calidade dos centros escolares, garantindo a escolarizacin
plena, o equipamento e os recursos didcticos das escolas municipais, colaborando na programacin de novas necesidades, promovendo o desenvolvemento dos servizos educativos complementarios, as funcins socioformativas, as compensadoras, combatendo a desigualdade, a
pobreza e a exclusin tamn desde a educacin, a aprendizaxe e o goce da msica e a danza, a
funcin orientadora, a extraescolar, o lecer formativo ou a alfabetizacin audiovisual, entre outras.

#24

VALORES OU PRINCIPIOS FUNDAMENTAIS NOS QUE SE BASEA ESTA PROPOSTA.

Educacin Pblica.
De calidade.
Laica.
Promotora da Igualdade.
Participativa.
Inclusiva.
Galega
Cooperativa
RETOS EDUCATIVOS DA CANDIDATURA PARA A LEXISLATURA
RETO 1: UNHA EDUCACIN ABERTA A TODA A CIDADANA.
Facer dos centros escolares autnticos espazos de encontro e participacin educativa complementarios da actividade lectiva, con programas educativos, culturais, deportivos e sociais, deseados e programados pola cidadana e a comunidade educativa.
Apostar decididamente pola participacin do profesorado, dos pais e as nais, o alumnado, o persoal non docente e a propia administracin municipal no Consello escolar do centro, para ser o
nexo de unin entre a escola e o entorno, achegando os centros ao concello e viceversa, para
velar polo cumprimento dos dereitos de todos os sectores da comunidade educativa, representados e activos no Consello escolar municipal, participando conxuntamente no seguimento dos
Consellos escolares, na elaboracin e no desenvolvemento dos Poxectos educativos dos centros
e na promocin das escolas de pais e nais.
Promover a creacin e pr a funcionar estructuras estables de participacin poltica en materia
educativa, desenvolvendo as competencias do Consello escolar municipal, sa consulta imprescindible e a participacin activa de todos os sectores.
Lia estratxica 1: Redimensionar a dotacin do departamento de educacin municipal acorde
coa relevancia, xestin, programas e servizos que ten que desenvolver. Incremento sostido dos
orzamentos en materia educativa para programas e servizos. Impulsar planificacin e diagnose
de necesidades.
Accin 1.1: Priorizar a rea de educacin e a xestin do departamento cos recursos materiais
e humanos necesarios establecendo plans e programas transversais en asuntos como: lingua,
deportes, mocidade, ocio e lecer, igualdade de xnero, cultura de paz, formacin, educacin ambiental, espazos pblicos e municipais, convivencia
Accin 1.2: Incrementar os orzamentos municipais en materia educativa, de forma progresiva e
sostible ao longo da lexislatura.
Lia estratxica 2: Mellorar e favorecer a participacin da cidadana nas decisins en materia
educativa.
Accin 2.1: Reunir de maneira estable e desenvolver as competencias do Consello escolar municipal para elaborar e acordar nos primeiros tres meses, un novo Regulamento de Funcionamento e un programa de medidas urxentes coparticipado pola comunidade educativa.
Accin 2.2: Potenciar a creacin e fortalecemento de escolas de nais e pais municipais, entendidas coma un espazo de formacin, prevencin e participacin democrtica.
Lia estratxica 3: Optimizacin do uso dos centros educativos e mellora das instalacin que nos
competen, aumentando o nmero e a titularidade pblica na medida do posible.

#25

Accin 3.1: Plan de utilizacin dos centros educativos pblicos fra do horario escolar acordado no Consello escolar municipal para o desenvolvemento de actividades pedagxicas, ldicas
e sociais.
Accin 3.2: Ampliar e dotar de escolas infants municipais ao longo da lexislatura, empezando
por Santa Marta e o Castieirio.
Accin 3.3: Plans Plurianuais de Mantemento e mellora dos centros escolares, garantir a equidade e a non discriminacin. Ditos Plans sern discutidos e elaborados de forma participativa
polo Consello escolar municipal con protocolos concretos de mellora da rede escolar.
Accin 3.4: Potenciar o uso da escola municipal de msica mellorando a sa infraestructura e
equipamento, e facilitando o acceso mesma e a mxima colaboracin cos centros escolares.
Implantar estudios de danza, teatro e artes escnicas.
Accin 3.5: Apoiar Escola oficial de idiomas para a construcin dun novo edificio.

Lia estratxica 4: Empregar a educacin como axente potenciador da igualdade.
Accin 4.1: Abrir, no seu caso, os comedores escolares durante os perodos vacacionais.
Accin 4.2: Mellorar a convivencia escolar, igualdade de xnero, interculturalidade e mediacin.
Atencin educacin afectivo-emocional.
Accin 4.3: As comisins de escolarizacin teen que funcionar con claridade de criterios,
evitando a zonificacin, equilibrando as matrculas para evitar casos de densificacin ou casos de
reducin.
Accin 4.4: Plan de medidas especiais contra da discriminacin e atencin diversidade e
inclusin.
Lia estratxica 5: Priorizar a defensa e potenciacin da escola pblica coma garante da igualdade, en todos os escenarios nos que sexa posible.
Accin 5.1: Elaboracin dun Plan director de coordinacin de servizos educativos para evitar os
actuais desequilibrios entre a escola pblica e a privada concertada para as evitar desigualdades
e aplicar a lexislacin vixente en condicins de equidade.
Accin 5.2: Recuperar a xestin pblica do persoal de servizos, onde sexa posible, daqueles
centros onde estea externalizada a unha contrata privada.
Accin 5.3: Ampliar a rede de escolas infants municipais. Reestructuracin do mapa escolar
en base a un criterio de equilibrio na sa distribucin xeoespacial, adecundose a oferta na rede
pblica demanda existente.
Accin 5.4: Atencin preferente s comedores escolares, inclusin no prego de condicins, a
defensa do comercio de proximidade, os plans de nutricin, a utilizacin de produtos ecolxicos e
a formacin especfica do persoal de comedor.
RETO 2: UN CONCELLO EDUCADOR NUNHA CIDADE EDUCADORA
Queremos que Compostela sexa un concello educado e educador, (xa que, s no papel, forma
parte da rede internacional de Cidades educadoras desde hai anos), unha cidade coecida e
recoecida polo seu alumnado porque, efectivamente, a cidade educa e a cidade edcase coa participacin activa da sa cidadana no coecemento da sa historia propia, da sa lingua e cultura,

#26

do seu patrimonio cultural e artstico,

Compostela aberta educacin, universidade e ao mundo. Non sacamos o suficiente partido
nosa singularidade histrica, cultural e artstica. Somos, como dixemos, unha cidade educadora,
unha cidade patrimonio da humanidade, unha cidade distinguida pola UNESCO, unha cidade que
di defender a cultura dos dereitos humanos, que forma parte do eixo atlntico ou que ten asinado,
entre outras declaracins, a de Aalborg, a Axenda 21 para a sostibilidade... Nada se fixo en relacin coa funcin educativa e educadora do noso concello.
Toda a comunidade que vive nun concello participa da dimensin educadora. A, no espazo pblico, sexa cal sexa a sa entidade, onde se activan os valores que se adquiren. Tendo en conta
a implicacin, a formacin, o coecemento e a participacin daremos forma ao Proxecto de concello educador.
Lia estratxica 1: Recuperar e pr en marcha o programa Compostela cidade educadora.
Accin 1.1: Espazo pblico educador: parques e xardns, prazas pblicas teen un enorme potencial educador. Programas especiais de animacin lectura, escenificacins de guiois, xogos
de cooperacin, dinmicas teatrais, maxia servirn para converter estes espazos en escenario de
cohesin social e cultural.
Accin 1.2: Cumprimento dos estndares internacionais de Santiago de Compostela como cidade
intelixente.
Accin1.3: Incorporacin a programas europeos de especial interese para a cidade, como por
exemplo, o de turismo patrimonial ou o Learning da UNESCO sobre comunidades de aprendizaxe.
Lia estratxica 2: Compostela coma espazo de cultura de paz, convivencia e dereitos humanos. Colaboracin con entidades e asociacins que traballen nestes mbitos.
Accin 2.1: Impulsar sensibilizacin e divulgacin das cartas e declaracins internacionais:
dereitos humanos, carta da terra, tolerancia, democracia
Accin 2.2: Potenciar a educacin para a cooperacin e o desenvolvemento en colaboracin
coa Coordinadora galega de ONGs para o desenvolvemento.
Accin 2.3: Pr en marcha prcticas municipais en polticas de paz: desarmar e desmilitarizar o
concello, non colaboracin con suxeitos polticos ou sociais que perpeten a cultura da violencia,
que os valores de paz ocupen os espazos pblicos, colaboracin internacional entre concellos en
materia de paz, etc.
Accin 2.4 Lia de accin 4: Implementar plans educativos de inclusin e contra da pobreza.
Axudas especficas a familias sen recursos para material escolar e actividades extraescolares.
Lia estratxica 3: Planificar, elaborar e pr en prctica unha programacin educativa complementaria ao sistema educativo e que cubra as sas carencias.
Accin 3.1: Programa de educacin ambiental. Impulsar o coidado ambiental e social. Ampliar a
oferta do programa anual de hortos escolares, ciclo da auga, xestin de residuos
Accin 3.2: Itinerarios artsticos e culturais, realizar festivais de msica, teatro e danza; como
procesos de dinamizacin socioeducativos no concello e na ra.
Accin 3.3: Oferta pblica de programas educativos e formativos municipais sobre educacin
artstica, musical e audiovisual.
Accin 3.4: Programa de educacin nos valores cvicos e democrticos, na educacin vial,
educacin para a paz, igualdade, convivencia, cidadana, dereitos humanos, desenvolvemento,
cooperacin, interculturalidade, educacin ambiental...

#27

Accin 3.5: Impulsar programas de alfabetizacin e de formacin das persoas adultas.

Accin 3.6: Ampliar a oferta de educacin para o lecer e o tempo libre con escolas de vern, nadalxogo, campamentos urbanos, en galego e en ingls, nos periodos non lectivos, para contribur
e facilitar a conciliacin entre a vida laboral e persoal.
Accin 3.7: Impulsar a educacin para a sade con actividades dirixidas alumnado pero tamn
a pais e nais, por medio das escolas de nais e pais, sobre alimentacin saudable, actividade fsica
e deportiva, afectivo emocional, prevencin de enfermidades alimentarias, dependencias, etc.
Accin 3.8: Fomentar o coecemento do concello, do seu patrimonio material e inmaterial, desde
a msica tradicional s xogos populares, as como os seus valores artsticos e culturais, co obxecto de promover o coecemento do significado de vivir nunha concello patrimonio da humanidade
e facilitando, por medio de intercambios educativos e culturais, o coecemento doutras cidades
patrimonio.
Lia estratxica 4: Colaborar con entidades e asociacins facilitando a vertebracin da sociedade civil.
Accin 4.1: Apoiar s entidades da sociedade civil e sa vertebracin.
Accin 4.2: Impulsar o cooperativismo e cooperacin en materia educativa, universidade, centros educativos, entidades sociais.
Accin 4.3: Fomentar a divulgacin e intercambio de recursos educativos en materia de paz,
dereitos humanos, convivencia escolar, cooperacin ao desenvolvemento e interculturalidade.
Accin 4.4: Impulsar o recoecemento das boas prticas en materia educativa, cooperacin e a
solidariedade entre a cidadana por medio de premios especficos que recoezan o labor social
das entidades e persoas.
Accin 4.5. Crear unha Universidade popular, de xeito cal que calquera persoa poida ser docente
dunha materia na que sexa experta(Cocia, costura, idiomas, manualidades, etc...)
Lia estratxica 5: Colaborar e apoiar USC.
Accin 5.1: Solicitar Universidade a posta en marcha de horarios nocturnos para persoas traballadoras.
Accin 5.2: En colaboracin coa Universidade, recuperar os campus para o lecer cidad.
Accin 5.3: Apoiar USC nas suas xustas reivindicacion diante da Xunta de Galicia en materia de
financiamento, titulacions ou recuperacion de alumnado.
Accin 5.4: Contribuir a poer a Universidade no centro da cidade e de Galicia mediante acordos
de colaboracin, sensibilizacin e apoio en servizos e programas, especialmente, de aqueles que
permitan o desenvolvemento econmico.
Accin 5.5: Recuperar os campus como espazos de lecer municipal, empezando polas grandes
avenidas da Residencia colaborando no seu mantemento. Eliminacin progresiva do aparcadoiro en superficie coa construccin de aparcamentos soterrados.
Accin 5.6: Pr en marcha un transporte pblico intercampus.
Accin 5.7: Incentivar Santiago como concello congresual.

#28

Accin 5.8: Apoiar a proposta de implantacin dun Campus da cidadana.

Accin 5.9: Asinar convenios marco de colaboracin para a utilizacin conxunta de espazos
universitarios.
RETO 3: A CIDADE DOS NENOS E NENAS
Compostela vense convertendo nos ltimos anos nun concello na que os coches e o cemento
vanse impoendo e gaando os espazos principais das zonas pblicas, volvndose un concello
enemigo das persoas, principalmente dos nenos e das nenas.
Nesta proposta tentamos recoller o proxecto de Cidade dos nenos de Francesco Tonucci e recuperar a cidade, as ras para as persoas, tomando como parmetro do plantexamento urbanstico
o neno e a nenaa, en lugar do adulto ou adulta. Trtase de aceptar a diversidade intrnseca do/a
neno/a como garante de todas as diversidades, xa que una cidade apta para os nenos e as nenas,
sero para todas as diversidades.
Que os nenos e as nenas poidan sar sos e soas de casa, que poidan percorrer as ras sos e soas,
vivir experiencias propias, que podan ir visitar os seus amigos e as sas amigas, parentes, que
poidan ir nos autobuses do rural cidade e viceversa.
Lia estratxica 1: Dar a palabra os nenos e as nenas, para que sexan escoitados e escoitadas e
tidos e tidas en conta na administracin.
Accin 1.1: Crear do consello escolar da infancia.
Lia estratxica 2: Repensar a cidade para facela axeitada os nenos a as nenas cambiando o seu
plantexamento.
Accin 2.1: Pr en marcha o programa Camio da escola para facilitar que nenos e nenas recuperen a volta clase camiando, empezando polos CEIP Pio XII, As Fontias e Lpez Ferreiro
para logo amplialo progresivamente.
Accin 2.2: Facer estudios de mobilidade para os nenos e nena, peonalizacin de ras.
Accin 2.3: Mellora dos parques infants, deseados de costas diversin e experiencia dos
nenos e nenas e que buscan a falsa sensacin de seguridade
Accin 2.4: Inmediata posta en funcionamento do Centro de recursos lectura e xogo de Fontias (Ludoteca)
Accin 2.5: Establecer protocolos de actuacin entre os centros de primaria e os institutos de
referencia que faciliten a transicin, a acollida e a integracin do alumnado.
De acordo co principio de funcionamento de laicidade aprobado por e para COMPOSTELA ABERTA, e na lia das propostas suxeridas por Europa laica, comprometmonos a desenvolver as
seguintes iniciativas en materia de poltica municipal non confesional, promoveremos un concello
laico.

LAICIDADE
Reto 1: Un concello laico:
Accin 1.1: Modificar as ordenanzas e os regulamentos municipais de protocolo para anular as
normas de participacin de eds, concellalas e funcionariado pblico, na sa condicin, nos actos

#29

relixiosos (procesins, misas, ofrendas). Os actos pblicos municipais sern exclusivamente

civs.
Accin 1.2: Promover a liberdade de consciencia e de conviccins e velar para que ningn dereito
deste exercicio sexa vulnerado. As organizacins civs e relixiosas respectarn o pluralismo social
e poltico e defendern os valores proclamados pola Declaracin universal dos dereitos humanos.
Accin 1.3: Non aceptar privilexios nen promover animadversin cara a ningunha organizacin
civil e relixiosa. Retirar a simboloxa relixiosa dos actos institucionais. Facilitar as cerimonias civs
de acollida, matrimonio e funerais dando as mximas facilidades e poendo a axeitada infraestructura.
Accin 1.4: Reclamar a tributacin de todas as persoas e entidades garantindo os principios de
igualdade, equidade e non discriminacin. Requer, no seu caso, da administracin do Estado a
compensacin correspondente polos fondos detrados polas exencins fiscais da Igrexa Catlica
(IBI, ICIO, Plusvalas), en especial, sobre os edificios e instalacins de uso comercial que xeran
ingresos.
Accin 1.5: Non realizar cesins de chan pblico s confesins relixiosas.
Accin 1.6: Nos cemiterios pblicos, que sern civs, e os tanatorios pblicos ou de xestin privada,
o Concello asegur que todos os familiares, sen exclusin algunha, poidan celebrar as cerimonias
que consideren. Abrir, as mesmo, o Rexistro municipal de testamento vital.

LINGUA
INTRODUCIN
Ainda que xa intudo e denunciado por moitos dos axentes sociais defensores da lingua na ltima dcada, a ltima estatstica sobre a situacin sociolingstica de Galiza publicada polo IGE,
no pasado decembro de 2014, confirmounos que hoxe, mis do que nunca, debemos marcar un
roteiro de urxencia para revertirmos o panorama de futuro tan incerto que se perfila para o noso
idioma. Dous dos datos mis significativos difundidos: ( 1- o uso cotin que se fai do idioma galego en Galiza baixou trece puntos en dez anos. 2- s o 15% das crianzas galegas menores de 15
anos ten como lingua habitual de uso o galego) falan por si propios.
Ademais, na mencionada sondaxe do IGE, consttase que de aqu a 30 anos, soamente falar
galego 1 de cada 4 habitantes de Galiza.
Destes datos, podemos extraer que o galego atravesa unha situacin preocupante cal cmpre,
canto antes, facermos fronte con todos os instrumentos de normalizacin lingustica que estean
e estiveren ao noso dispor. Contribuirmos no campo da accin municipal para impedirmos a desaparicin dun patrimonio lingstico-cultural, aqu, no territorio onde naceu, debe ser unha das
polticas prioritarias nun concello dedicado sustentabilidade e ao ben comn. Compostela Aberta debe protexer este legado lingstico e facer todo o posbel, desde o municipio, para equiparalo
co resto do patrimonio artstico-cultural de Compostela. Sensibilizar a poboacin de que temos un
valiossimo patrimonio vivo implica conciencirmonos de vez de que aln de posurmos unha catedral de pedra, desfrutamos, tamn, do monumento da palabra, un monumento dinmico e activo
experimentado vivencialmente por toda unha comunidade.
E as, desde Compostela Aberta, conxugando patrimonio inmaterial e activismo lingstico- cultural, quermonos comprometer, caso atinxir o goberno municipal, cunha serie de obxectivos, lias
estratxicas e medidas concretas para continuarmos avanzando en firme na evolucin sociolingstica da lingua galega, unha evolucin que debe ser positiva. A nosa planificacin responde,
fundamentalmente, a dous nicos alvos: garantirmos que a lingua galega sexa transmitida s novas xeracins e difundirmos a vantaxe internacional da nosa lingua. Velaqu unha das principais
chaves para transformarmos o futuro e non disrumpirmos a memoria da nosa comunidade.

#30

Compostela Aberta aposta, con certeza, tamn pola promocin do plurilingsmo entre a cidadana compostel como principal activo para loitarmos contra a uniformizacin lingstica e cultural, mais tod@s sabemos que para conseguirmos unha sociedade autenticamente multilinge,
deberemos establecer como horizonte poltico prioritario a correccin inmediata da situacin de
dramtica asimetra existente, hoxe en 2015, con respecto lingua galega. Nese sentido, o fomento e a proteccin da lingua, determinante na historia, na cultura e na identidade deste territorio,
sern os eixos fulcrais da nosa execucin poltico-cultural.
Desde Compostela Aberta, traballaremos nesa direccin, sempre a travs da articulacin de espazos cidadns e sociais que estean alicerzados no consenso entre todas as persoas construtivas
da democracia participativa e crtica do noso concello.
MARCO LEGAL PARA TRABALLARMOS NA ADMINISTRACIN MUNICIPAL:
Plano de Normalizacin Lingstica 2004, Lei de Normalizacin Lingstica 3/1983, Lei de Uso do
Galego polas Entidades locais 5/1988, Lei Valentn Paz-Andrade 1/2014, Normativa Municipal do
Concello de Santiago de Compostela (Regulamento do Uso do Galego na Administracin Municipal de Santiago de Compostela, Consello Municipal de Normalizacin Lingstica).
MEDIDAS
MEDIDAS XERAIS E TRANSVERSAIS
* Elaboracin dun discurso poltico-lingstico e cultural inclusivo que parta do plurilingsmo e da
realidade plurilinge, no que se promova o galego, que atenda a lusofona, dado que se parte da
evidencia de o portugus representar un poderoso aliado para o galego, e que saiba argumentar
e contestar correctamente e dunha maneira clara e contundente os ataques e preconceitos que
existen contra a lingua galega. Para iso fundamental que as persoas electas por CA sexan formadas en aspectos bsicos de lingstica, sociolingstica ou da socioloxia das linguas, mediante
os recursos necesarios, que deben ser ofrecidos. Cmpre elaborarmos un novo discurso atraente
e innovador en favor do uso do galego.
* Aposta por polticas que fomenten o plurilingsmo, coecer novas linguas sempre a partir do
galego unha riqueza e unha vala.
* Campaas de esixencia Xunta de Galicia e a outras entidades do cumprimento do Estatuto de
Autonoma, do Plano Xeral de Normalizacin Lingstica, da LNL, e da Lei Valentn Paz-Andrade.
* Revitalizar a lingua galega en Compostela, a partir da elaboracin dun diagnstico cuantitativo e
cualitativo de partida da situacin do galego no concello, partindo do plurilingsmo, da dimensin
internacional da lingua e da Lei Valentn Paz-Andrade.
* Elaboracin dunha anlise lingstica cuantitativa e cualitativa (DAFO ou FAFO: Puntos fracos,
fortes, ameazas e oportunidades) como primeira medida para sermos capaces de enfrontar unha
estratexia eficaz para a lingua.
* Marcar obxectivos anuais de incremento no nmero de falantes de lingua galega mediante a
incorporacin de novos falantes e do mantemento dos que xa a falan.
* Desenvolver e fomentar o cumprimento da Lei Valentn Paz-Andrade 1/2014 (para o aproveitamento da lingua portuguesa e vnculos coa lusofona), no mbito local, aprobada por unanimidade
no ano 2014, a travs de polticas que foren asumbeis desde o concello de Compostela e pondo
os instrumentos e medios necesarios para a adquisicin dunha competencia lingstica adecuada, de tal forma que as nosas autoridades, os empregados pblicos e outros cidadns tomen
consciencia da importancia internacional do galego e da sa capacidade e riqueza cultural na
Lusofona.

#31

* Presionar, na medida do posbel, en todos os lugares, para facilitar e facer realidade a recepcin
das televisins de Portugal en Galiza, no cadro da Lei 1/2014.
* Favorecer e intensificar o intercambio cultural transfronterizo co mundo lusfono a travs de
entidades pblicas e privadas, grupos e entidades culturais de Galiza, Portugal e outros pases da
lusofona lusofonia, favorecendo especialmente as atividades das nossas crianas e juventude:
acampamentos, viagens ldico-culturais etc...
* Apoiar o desenvolvemento cultural, en todas as reas de coecemento na lingua galega, sen
discriminacins de calquera tipo, pois ela a maior riqueza do noso pobo.
* Promover a normalizacin lingstica como sendo transversal en todas as polticas municipais
do goberno composteln.
* Avaliar e procurar o cumprimento de todas as polticas lingsticas levadas a cabo desde a administracin e, polo tanto, desde o concello.
* Aposta decidida do galego como lingua de cohesin social.
MEDIDAS NA ADMINISTRACIN
* Os cargos pblicos, entre eles os nosos candidatos, deben ser exemplares no emprego da lingua
galega, e comprometerse a mellorala desde un punto de vista lingstico, usndoa de forma correcta. Estableceranse os mecanismos e recursos para que as sexa, como, por exemplo, cursos de
formacin continuados. Aln diso, reclamarn o seu uso s entidades con que contrataren fornecementos e servizos.
* Aposta por unha administracin integramente en galego, lingua propria de Galiza, mais lingua
tamn de mbito internacional a travs do portugus.
* Poerase en valor a lingua propia e fomentarase o seu uso e prestixio en todas as accins do
concello e en todos os mbitos e sectores do municipio, para o que se potenciar e consolidar o
servizo de normalizacin lingstica (SNL) municipal, dotndoo con recursos humanos e partida
orzamentaria suficiente para planificar, xestionar e executar as accins e medidas axeitadas para o
fomento do uso e prestixio do galego en todos os mbitos sociais.
* Impulsar a creacin dun Servizo Municipal de Normalizacin Lingstica que desenvolva accins
de promocin da lingua galega e coordine a posta en marcha do aqu sinalado.
* Favorecer e intensificar o intercambio cultural transfronterizo co mundo lusfono a travs de entidades pblicas e privadas, grupos e entidades culturais de Galiza, Portugal e outros pases da
lusofona.
* Priorizar por lei o uso do galego a nivel municipal como obriga institucional e en todas as actividades realizadas dentro do concello e desde o concello. Nese sentido, debe haber unha aposta
clarsima e decidida por unha administracin integramente en galego, lingua propia e nada en Galiza, mais lingua tamn de conexin e de mbito internacional a travs do portugus.
* Establecer que nos pregos de condicins dos concursos se incla de oficio a clusula de que as
ofertas e estudos tcnicos que se acompaen debern, polo menos, estar redactados en galego.
* Liderar o proceso de que todos os concursos pblicos teen que ser enviados polos fornecedores
na lingua propia como discriminacin positiva. Para iso habilitaranse recursos e ferramentas.
* Establecer que todos os departamentos e organismos dependentes da deputacin e do concello
composteln tean a lingua galega como lingua xeral de referencia oral e escrita, as como a sa
utilizacin de todos os cargos eleitos no exercicio das sas funcins.

#32

* Establecer que os actos xurdicos documentados e as relacins xurdicas e notariais da Administracin local, que se refiran a actividades de mbito galego, se redactarn normalmente en lingua
galega.
* Establecer que as intervencins xudiciais da Administracin se realizarn en lingua galega.
* Establecer que todos os contratos e axudas pblicas de calquera tipo, debern producir un aumento efectivo da presenza do galego na entidade receptora e avaliar o cumprimento.
* Establecer normas xerais e uniformes sobre a capacidade lingstica exixbel nos procesos de
acceso funcin pblica e no desempeo desta funcin.
* Programar un novo proceso de formacin lingstica dos funcionarios que tea como obxectivo
mellorar as actitudes, a fluidez e mais o coecemento do vocabulario tcnico especfico.
* Garantir que no concello e outros entes locais, os empregados pblicos coezan e dominen a
lingua galega coa mesma competencia que o casteln, para garantiren os dereitos lingsticos
da cidadana, como o esixe a Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritaria. Nese sentido,
estableceranse os mecanismos necesarios para que isto sexa unha realidade e ofreceranse os
recursos precisos para a sa consecucin.
* Establecer plans na deputacin provincial para a adquisicin e/ou elaboracin de todos os programas de xestin administrativa en galego.
* Establecer que as respostas telefnicas das administracins locais debe ser en principio en
galego (Oferta Positiva).
* Promocin e creacin dun Foro da Lingua, dun Observatorio Lingstico ou dunha Asemblea
Aberta sobre lingua, que poa en conexin todas as entidades, movementos sociais, asociacins,
colectivos, Equipas de Normalizacin Lingstica, ANPAS etc... do concello composteln que traballan na defensa, na promocin e normalizacin do galego para debateren, coeceren os recursos dispobeis e ao alcance para podermos establecer obxectivos comns medbeis a conseguirmos no noso concello.
* Actualizar todos os acordos e normas municipais sobre a lingua, avaliar o seu grao de cumprimento e procurar unha maior implicacin de todos os departamentos.
* Promover a normalizacin lingstica como sendo transversal en todas as polticas municipais
do goberno composteln.
* Estudar as posibilidades legais que permite o mbito xurdico da Unin europea (e dos acordos
multilaterais asinados polo Estado Espaol) para que a lingua doutro estado membro fronteirizo
(ou dunha mesma Eurorexin) dentro da U. E. tea algunha validez administrativa (que non oficialidade, obviamente) nas municipalidades. De ser o caso, o portugus poderia beneficiarse destas
posibilidades en Compostela. Permitirase, por tanto, a entrega de documentacin na lingua do
pais vecio.Medidas ambiciosas como esta dotaran a Compostela dun poderoso capital simblico, ao tempo que seran beneficiarias inmediatas as persoas da importante comunidade lusfona
do noso concello, as como aquelas compostelanas que viven e escriben a lingua galega como
indiferente do portugus. De forma complementaria, debern facilitarse cursos de capacitacin
en lingua portuguesa para o persoal do concello que tivese vontade de asistir.En caso de que
non houbese ningunha frmula legal aproveitbel, o concello de Compostela deberia liderar a sa
demanda, tecendo as alianzas que fosen precisas para isto.
* Encadrar Santiago como cidade referente no marco galego-portugus, como capital da lusofona
en Galiza.

#33

MEDIDAS NA EDUCACIN DAS PERSOAS E NO ENSINO

* Incrementar o nmero de galegofalantes na cidadana compostel, por medio do sistema educativo e da transmisin familiar.
* Realizacin de actividades de promocin do galego entre as crianzas, en vinculacin coas familias, atendendo a ruptura interxeracional do idioma.
* Reforzar actitudes positivas cara ao uso do galego por parte das persoas catelnfalantes. Nese
sentido, creacin de diferentes espazos socioculturais para que as familias castelnfalantes utilicen a lingua galega de forma progresiva.
* Reforzar actitudes positivas cara ao galego, por parte das persoas galegofalantes, mediante a
realizacin de campaas dirixidas a elas.
* Apoio, promocin e difusin de proxectos educativos alternativos (cooperativos) nos que se
usen sistemas de inmersin lingstica en galego, como o programa Preescolar na Casa (con
presenza en Santiago), como a Semente Compostela ou outros proxectos semellantes que poidan
xurdir e que tean o galego como lingua de inmersin. Difusin entre a sociedade compostel e
galega destes modelos e proxectos educativos. Apoio extensin destes proxectos de inmersin
lingstica en galego.
* Facilitarase o intercambio entre escolas ao Norte e Sur do Mio. Os nenos galegos, tanto galegofalantes como castelnfalantes, poden ser mis conscientes da vantaxe que ser galegos cando
se relacionan con falantes portugueses ou brasileiros.
* Galeguizar as escolas infants municipais, establecndoas como va de inmersin lingstica
en galego. Por exemplo: rede de escolas infants Coellio Branco. Co resto do ensino (escolas,
institutos, etc...) pblico e privado que non depende da xestin do concello, tentarase garantir que
cando menos haxa un 50% de presenza do galego en toda a sa actividade e que contarn con
materiais en galego. Realizacin de campaas de concienciacin sobre a importancia do establecemento da inmersin lingstica en galego.
* Implementacin no Concello da Lei Valentn Paz-Andrade para a introducin do portugus desde
xa en primaria e secundaria e, en particular nas escolas e nos institutos do concello de Santiago.
Realizacin de campaas de sensibilizacin coa comunidade educativa de Compostela sobre a
importancia da introducin do portugus nos seus centros educativos.
* Convenio con profesores de portugus das EOI para daren cursos de portugus organizados
desde o concello. Realizacin tamn de cursios de portugus e de culturas lusfonas nos centros educativos no caso de a Xunta non cumprir coas suas obrigacins.
* Apoio, promocin e difusin das campaas ou actividades levadas a cabo polas entidades da
sociedade civil e do movemento de defensa da lingua que podan axudar a dar a coecer a lusofona entre a sociedade e potenciar a visin do galego como sendo internacional. Exemplos:
OPS da AGAL: http://pglingua.org/agal/info-agal/3377-ops ) en escolas e institutos do concello de
Compostela; Mundial, elaborado cada ano pola AGAL e outras organizacins : http://emundial.
org/2014/ , etc...
* Apoio, promocin e difusin de calquera outra campaa interesante que poida xurdir, realizada
polas diferentes entidades reintegracionistas.
* Creacin de grupos de afinidade temticos para mellorar a comunicacin oral entre galegos e
portugueses. Creacin de Clubes de lectura e actividades de fomento dos usos orais, mesmo
con actividades a travs da rede CSC como viaxes a Portugal... aPortos (AGAL) municipais, ou
semellantes.

#34

* Creacin de grupos temticos dirixidos a castelnfalantes e neofalantes para melloraren a sua

capacidade lingstica en galego e para axudar a daren o paso para ao galego.
* Promocin de espazos de traballo alternativo, desde as bibliotecas at a rede de centros sociais
e socioculturais para a promocin e difusin da lingua galega e tamn para a sa vinculacin coa
lusofona.
* Creacin dunha Universidade Popular de avs e netos, onde a xente maior transmita a
lingua vinculndoa realizacin de diferentes e variadas actividades.Estas actividades estaran
centradas tanto en nenos, mozos como, en xeral, en persoas que desexaren mellorar o uso do
galego co exemplo dos nosos maiores, ao tempo que se valoriza e incrementa a autoestima lingustica colectiva. Sera unha maneira tamn de empoderar a xente maior, darlle valor e prestixio,
facendo que se sintan importantes, tendo en conta que a sociedade actual tende a desvalorizar
os nosos maiores.
* Aposta decidida do galego como lingua de cohesin social. Ter programas de educacin lingustica para imigrantes que desexen aprender galego, aln dun maior coecemento da cidade e
de Galiza (isto dentro dos servizos que os axuden no tema de papeis e trmites administrativos).
MEDIDAS NO LECER E TEMPO LIBRE
* Fomentar o uso do galego nos mbitos culturais, de lecer e tempo libre.
* Fomentar a presenza do galego nas reas da relacin e comunicacin (cultura, msica, ocio,
deporte, etc...) e nos medios de uso habitual ( TICs, Internet) da mocidade.
* Apoiar, promocionar e difundir o desenvolvemento de medios de comunicacin en lingua galega.
Eliminacin das axudas a todos aqueles medios que dependan directamente do Concello e que
incumpran a LNL, desrespectando mesmo a toponimia galega e non inclundo o galego en ningn
aspecto da sa actividade. As axudas sern destinadas a aqueles medios que empreguen o galego con normalidade.
* Favorecer e intensificar o intercambio cultural transfronterizo co mundo lusfono a travs de
entidades pblicas e privadas, grupos e entidades culturais de Galiza, Portugal e outros pases
da lusofona, favorecendo especialmente as atividades dos nosos rapaces e da nosa xuventude:
campamentos, viaxes ldico-culturais etc...
* Presionar, na medida do posbel, en todos os lugares, para facilitar e facer realidade a recepcin
das televisins de Portugal en Galiza, no cadro da Lei 1/2014.
* Creacin e actuacin sobre os referentes lingsticos actuais dos nenos e da xente moza de
Compostela. A da de hoxe existe unha ausencia total de referentes galegos e en galego para
os rapaces. Nese sentido, as persoas coecidas e expostas socialmente deberan facer uso do
galego publicamente: caso de deportistas, actores locais, etc. Con respecto a isto, a actividade ou
actividades que realicen estes profesionaise outros debera requerir, mediante contratos, etc, o
uso do galego. Sera interesante levar a cabo cursos de formacin dirixidos a estes profesionais
para facer que sintan tamn a necesidade de empregar a lingua.
* Realizacin de campamentos de vern ben na cidade de Compostela e a sa comarca, ben nas
vilas ou cidades do Norte de Portugal, dirixidos s crianzas e xuventude. Sern campamentos de
inmersin lingstica en galego e portugus e que fomenten a idea da visin internacional da nosa
lingua. Mediante estes acampamentos os rapaces galegos e portugueses conviviran durante un
perodo varibel, realizando actividades deportivas, culturais, ecolxicas, de ocio e tempo libre,
aln de lingsticas (tendo os rapaces galegos aulas de portugus e culturas lusfonas e os rapaces portugueses aulas sobre aspectos do galego e da cultura galega). Pr desa maneira en valor a
universalidade da nosa lingua e a potenciacin da idea de que a nosa lingua internacional. Non
fai falta dicir que se trata de criarmos espazos en que os nenos poidan empregar o galego, por

#35

tanto, a lingua ou linguas vehiculares sern o galego e o portugus e os rapaces debern empregala/s.
* Creacin dun clube infanto-xuvenil desde o que se organice unha programacin estbel de actividades, en galego, dirixidas ao pblico infantil e xuvenil e que se desenvolvesen nun ambiente
completamente galegfono.
* Contratacin de grupos de msica galegos e lusfonos para as festas e festividades do concello,
promovendo e dando a coecer a nosa propria lingua dispersa polos cinco continentes. Elaboracin de recursos para que os grupos galegos poidan transitar cara a repertorios en galego.
Galeguicemos as nosas festas.
* Promocin de concursos de msica de diversos estilos (rock, metal, pop, indie, fusin, folc etc...)
para grupos e bandas musicais locais que empregaren o galego como lingua vehicular. Promocin
e impulso dos grupos vencedores locais a nivel municipal e en xeral, galego.
* Promocin de programas de msica na radio e na televisin locais dando a coecer os diferentes
grupos e bandas musicais locais de diferentes estilos que utilicen o galego.
* Creacin dun canal de televisin de mbito local que emita exclusivamente deseos animados
en galego, durante grande parte do da. Ter de estudarse se debe ser xestionado polo concello ou
pode atinxirse un acordo con algunha entidade actualmente propietaria dun canal de TV local.A
perda da lingua nas persoas no treito inferior de idade no noso concello acelerada, o nmero de
horas que as nenas e nenos pasan diante de deseos animados en casteln contribe poderosamente a esta perda.O deseos sern en lingua galega, mais introducindo necesariamente unha
porcentaxe de deseos en lingua portuguesa, para habituar o ouvido das mis pequenas e pequenos ao son doutras variantes da nosa lingua, como as variantes brasileira e portuguesa.Sendo
conscientes das limitacins orzamentarias, os deseos non podern ser mui recentes (para evitar
pagamentos de direitos de autor elevados), mais este aspecto menos importante para as faixas
de idade mais pequenas. O mesmo podera dicirse da introducin de programas ou series dirixidas a adolescentes.
* Promocin do uso do galego nos canais de televisin e radio locais, establecendo e blindando,
ainda que for por lei, un uso mnimo de 50% en galego.
* Promocin de concursos literarios (narrativa, poesa, teatro, etc...) en galego e dirixidos xuventude de diversas idades at os 30 anos, promovendo e respectando as diversas normativas para
o galego. ILG/RAG e AGAL/AO.
* Promocin dos grupos de teatro universitario galegos que empreguen o galego como lingua
vehicular e nas sas obras. Realizacin de concursos entre grupos de teatro locais. Realizacin
ou posta en funcionamento dunha semana do teatro universitario (ou doutra duracin) aberta
cidadana e que tamn sexan convidados grupos de teatro universitario da lusofona.
* Establecemento de convenios para recibirmos grupos de teatro da lusofona que interpreten
as sas obras nas salas de teatro locais. Difusin destas actividades culturais desde o concello
composteln.
* A Fundaao Calouste Gulbenkian, unha das principais fundacins de Portugal, realizou a Plataforma9 que fomenta as relacins culturais entre os 9 pases da lusofonia, includa Galiza.Mediante
convenios con organismos pblicos e privados e con financiamento Europeo poderase inclur un
Festival Lusfono dentro de CineEuropa onde Compostela sexa a vanguarda deste cinema integrado por galegos, brasileiros, angolanos, mozambicanos. Por outro lado, o Cineuropa debera ter
unha seccin fixa galego-portuguesa-brasileira-africana, con cinema orixinal destas procedencias. Por outro lado, neste momento non existe na nosa cidade ningn cinema institucional ao
que se poda acceder en versin orixinal e con subttulos en galego ILG/RAG ou en galego internacional. Cineuropa poderia ser este lugar onde seguir o ronsel liderado por outras iniciativas de
cooperativas de cinema na nosa cidade que xa estn a facer isto (exemplo: NUMAX). O Cineuropa

#36

debera ser subtitulado en galego ILG/RAG e en galego internacional.

* Realizacin dun grande evento lusfono ao estilo Cantos na Mar, centrado nas letras. Correntes da Escrita. Tentar ser unha das sedes descentralizadas das Correntes da Escrita, mais en
Santiago.
MEDIDAS SOBRE MEMORIA HISTRICA E LINGUA
* Recuperacin da Memoria Histrica e lingstica do noso concello.
* Realizacin de estudos sobre patrimonio cultural (lingua, toponimia, antroponimia, historia, costumes, festas, arquitectura etc...) en colaboracin con todas as entidades dedicadas a este respecto.
* Galicia rica en nomes de lugares, sobre todo microtoponimia, nomes de leiras, regos, carreiros
etc. Ao medrar a cidade e as leiras seren convertidas en casas, eses nomes belsimos, preservados por xeracins, fican esquecidos. Deberan preservarse como nomes de ras.
* Establecer que todos os traballos topogrficos e cartogrficos que fagan ou encarguen as administracins teen que levar incorporada a recollida da microtoponimia consonte o sistema
deseado pola Comisin de Toponimia e que o material toponmico recollido deber ser remitido
ao SITGA, para a sa organizacin e posta disposicin da sociedade na rede.
* Correccin de toda a sinalizacin castelanizada do concello, inclundo tamn a toponimia etc...
Establecemento dun web que informe e difunda entre a sociedade a nosa toponimia, antroponimia, hidronimia, etc... Realizacin de campaas de sensibilizacin social sobre a nosa toponimia,
microtoponimia, antroponimia, etc...
* Creacin dun web municipal en que a cidadana poida enviar denuncias annimas sobre o estado
do noso patrimonio e sobre aberracins lingsticas cometidas polo propio concello ou entidades.
* Catalogacin e marcacin fsica de todo o patrimonio arquitectnico abandonado do concello.
Para iso, apoiar grupos locais, asociacins, colectivos, entidades, etc...Restauracin (se puder
ser) ou esixencia Xunta de Galicia da aplicacin da sa obriga de restauracin, recuperacin e
protecin do noso patrimonio material e inmaterial. Realizacin de campaas de sensibilizacin
social sobre a importancia e conservacin do noso patrimonio material e inmaterial.
* Creacin dun web municipal aberto e pblico en que se difunda cidadana galega o carcter
internacional do galego e en que se poida visualizar e percorrer as polticas de promocin e defensa das linguas minoritarias e minorizadas da Europa. Un web que informe sobre o verdadeiro
plurilingsmo de pases como, por exemplo, Luxemburgo, sendo que, nese sentido difunda claramente as suas polticas para quebrar coa concepcin que determinados grupos galegfobos
estableceran en Galiza e que consistu en extender a idea de que lo que sucede en Galicia con las
polticas de promocin del gallego no existe en ningn otro pas del mundo. Un web que denuncie
as polticas de exterminio doutras moitas linguas, culturas e comunidades, entre elas o galego.
Un web que tamn difunda a Carta Europea das Linguas Rexionais ou Minoritarias e a obriga de
Espaa e da Xunta de Galicia para o seu cumprimento.
MEDIDAS NA ECONOMA
* Apoio e difusin de todo o tecido asociativo e empresarial que fai uso do galego nas suas actividades econmicas.
* Campaas de sensibilizacin e galeguizacin da estrutura da restauracin compostel e das
empressas que traballan no concello. Traballar na concienciacin dos donos dos locais e das em-

#37

presas para esta consecucin.

* Rotulacin en galego. Esta poltica ten que ser levada a cabo dunha maneira adecuada. Os requisitos a aplicar deben ser moi variados e non unicamente centrados en apectos lingsticos.
* O uso do galego debe ser un dos criterios hora de adxudicar axudas ou subsidios a proxectos
empresariais, sociais...ou de calquera outro tipo. Con todo, dbese evitar que este tipo de criterios
sexa visto, desde fra da administracin, como unha sorte de arbitrariedade ou mera cuestin ideolxica, as como que acabe por se converter nun simple formalismo para captar fondos pblicos
destinados normalizacin lingstica.
* Modificacin dopremio que outorga o concello de Santiago s empresas de Compostela que
empregan a lingua nas sas actividades econmicas e que coecido como Premio Manuel Beiras. Desde sempre trtase dun premio simblico. Do meu punto de vista ten que ser un premio
prestixiado, ao que se lle outorgue grande importancia e que conte cunha prestacin econmica
importante.
*Realizacin dunha Feira Econmica da Lusofona focada no mbito econmico que dea a coecer
empresas galegas e da lusofona que utilicen o galego e o portugus en todas as sas actividades
e produtos (restauracin, textil, audiovisual, msica, empresas, etc...).
* Desenvolvemento de cursos de lingua galega, portuguesa e espaola para estranxeiros, como
xeito eficaz de desestacionalizar a actividade turstica e rendibilizar a ampla planta hoteleira da
cidade.
* En Extremadura, o portugus lingua estratxica para a economia Extremea. Compostela que
recibe un Turismo internacional con grande afluencia de persoas de Portugal e do Brasil debera
promover a aprendizaxe do Portugus polo sector da Hostelera, o fomento da comunicacin en
portugus nos espazos hosteleiros, e a xeracin de recursos para acompaar ese trnsito.

COMPOSTELA ABERTA MOCIDADE

Temos presente que a mocidade debe ser un motor de vitalidade, dinamismo e inconformismo
que enriqueza os concellos pero tamn somos conscientes de que somos un dos sectores que
mis sufriu as consecuencias da crise econmica. O paro, a precariedade laboral, son algns dos
problemas aos que nos enfrontamos a da de hoxe, coa consecuencia engadida da imposibilidade
de emancipacin e autonoma dun gran nmero de mozas e mozos.
Dende Compostela Aberta queremos propor medidas que abranguen no s a cuestins econmicas e de emprego senn tamn de promocin dunha poltica diferente baseada no principio de democracia participativa, na que a mocidade incremente o seu protagonismo na toma de decisins
sobre polticas de xuventude.
Os eixos fundamentais de traballo son:
EMPREGO E EMANCIPACIN.
Pr en marcha un Plan municipal de emprego xuvenil.
Crear unha Oficina municipal de asesoramento e orientacin laboral.
Elaborar un Plan municipal de acceso vivenda
Estudar as necesidades reais en materia de vivenda do estudantado do concello e creacin dun
servizo de asesoramento para a procura de aloxamentos as como dunha plataforma online para
estas tarefas (compartir informacin sobre as vivendas, redes de persoas en buscar de compaeiros e compaeiras, etc...)

#38

Fomento do traballo local fronte o fomento do emprego exterior

Procurar que as licenzas de hostelara non sexan concedidas a locais que non paguen o salario
mnimo interprofesional, incentivando os contratos a tempo completo e desincentivando os contratos en prcticas ou de formacin que estn contribundo a precarizacin da situacin da mocidade en Compostela.
IGUALDADE E ATENCIN A SEXUALIDADE
A erradicacin dos valores machistas e patriarcais na mocidade e a educacin en materia de sexualidade fundamental se queremos avanzar na construcin dunha sociedade liberada que tea
a igualdade como o piar na que sustentarse.
Fomentar campaas municipais integrais que incidan nunha educacin integral non patriarcal especialmente dirixida ao alumnado de primaria e de ensino medio, as como de accins orientadas
a prevencin erradicacin do maltrato machista entre a mocidade.
CIDADANA E PARTICIPACIN
Apoiar e desenvolver do Concello municipal de xuventude que promocione o asociacionismo xuvenil.
Programas e accins de fomento do asociacionismo.
Incrementar o protagonismo da poboacin nova na toma de decisins sobre polticas de mocidade.
DEPORTE
Fomentar que nas direccin dos clubs deportivos denominados de base haxa mozas e mozos de
entre 18 e 31 anos.

COMPOSTELA ABERTA AO DEPORTE. UN CONCELLO EN BOA FORMA.

A proposta de polticas deportivas para o concello de Santiago de Compostela basase na idea
do deporte como sade, e como xeito de socializacin dos cidadns e das cidads deste noso
Concello. Un lecer que repercute positivamente na sade de quen practica o deporte e por conseguinte un incremento dos sorrisos e benestar do que a todos e todas nos gusta gozar. Un movemento de sade asociado prctica deportiva en todos os seus mbitos, desde o profesional, que
fomenta nos cidadns e cidads un sentimento de identificacin e que un exemplo positivo para
animar a mis persoas a practicar deporte, e por suposto o deporte amador, aquel co que buscamos sade, benestar e en xeral sentirnos mellor con ns mesmos e cos e coas que nos rodean.
Queremos redefinir o concepto de deporte asociado a grandes acontecementos a espectculos
de masas e convertelo en deporte asociado s persoas, desde a idade escolar at o deporte na
terceira idade, cada un coas sas necesidades e querencias.
E para isto en Compostela aberta organizamos a nosa proposta en tres eixos principais, considerados retos:
RETO 1: COMPROMETERSE CUN DEPORTE TICO E CUNHA XESTIN PBLICA

Trtase de recuperar o esprito deportivo e o xogo limpo nas xestin do deporte en Santiago,

#39

implantando medidas de transparencia. Recuperar a xestin pblica das instalacins deportivas

pblicas.
Lia de accin 1: Comprometerse cun deporte tico
Accin 1: Seguindo os principios fundacionais e que impregnan todo o programa de Compostela
aberta, pular pola transparencia en todas as accins e medidas na rea de deportes.
Accin 2: Renovar e manter as instalacins actuais antes que a construcin de novas infraestruturas.
Accin 3:Chegado o caso, estudar o uso e a demanda das infraestuturas existentes para planificar
a necesidade de novas dotacins.
Lia de accin 2: Recuperar a xestin pblica das instalacins deportivas municipais
Accin 1: Construr o complexo deportivo de Conxo/Santa Marta coa sa piscina e cunha xestin
o mis pblica posible.
Accin 2: Recuperar na medida do posible da xestin de pavillns, piscinas, pistas de tenis, campos de ftbol e demais instalacins que agora mesmo non estn xestionadas directamente polo
concello.
RETO 2: FAVORECER O DEPORTE FEMININO, NA TERCEIRA IDADE, EN IDADE ESCOLAR E
O DEPORTE PARA PERSOAS CON DIVERSIDADE FUNCIONAL E POTENCIAR OS DEPORTES
CON MENOS PRESENZA NO CONCELLO.

Trtase de favorecer a prctica deportiva a persoas que o teen mis difcil actualmente, o deporte
feminino, o deporte de persoas con discapacidade e de persoas maiores, e ao deporte de base e
escolar. As como potenciar deportes minoritarios para que haxa un abano maior de modalidades
deportivas no concello.
Lia de accin 1: Favorecer o deporte feminino, na terceira idade, o deporte de base e escolar e o
deporte `para persoas con diversidade funcional.
Accin 1: Promover a participacin das persoas con diversidade funcional en actividades deportivas xerais e especficas adaptadas a sas necesidades de apoio (segundo o artigo 30 da convencin internacional das nacins unidas polos dereitos das persoas)
Accin 2: Accesibilidade as instalacins a todas as persoas con diversidade funcional de diversidades diferentes e acceso gratuto para as persoas de apoio necesarias. (barreiras arquitectnicas, informacin en lectura fcil, pictogramas...) Mesmo no acceso ao vaso da piscina.
Accin 3: Ampliar a convocatoria de axudas para o deporte a entidades sen animo de lucro de
promocin do deporte adaptado non s a deporte federado.
Accin 4: Crear redes de apoio mutuo entre clubs de diferentes deportes e entidades sen animo
de lucro.
Accin 5: Facilitar o acceso s instalacins deportivas e a programas deportivos s persoas en
risco de exclusin social para facilitar a sa integracin na sociedade.
Accin 6: Adecuar as instalacins existentes e as novas que se constran aplicando criterios de
usos
mixtos da instalacin desde unha perspectiva de xnero. Varios vestiarios e dun tamao axeitado
para equipos mixtos e femininos.
Accin 7: Potenciar o nacemento de seccins femininas e mixtas nos clubs do concello.

#40

Accin 8: Promover ligas intercentros ou dentro da comarca de equipos femininos ou mixtos.

Accin 9: Continuar a implantacin de circutos biosaludables, e cursos ou xornadas deportivas
dirixidas especificamente terceira idade. Focalizando sobre todo nas parroquias do rural.
Accin 10:Desear actividades deportivas atendendo franxa de idade a que van dirixidas.
Lia de accin 3: Potenciar deportes minoritarios para que haxa un abano maior de modalidades
deportivas no concello en especial na que os clubs do concello foron pioneiros.
Accin 1: Crear unha bolsa de equipamento deportivo no Concello para prestarllo a entidades de
deportes de pouca implantacin de nova creacin. (Camisolas, balns, material variado...)
Accin 2: Apoiar desde o Concello a creacin dunha federacin naqueles deportes que anda non
a tean.
Accin 3: Facilitar na medida do posible, o uso de instalacins deportivas tanto para adestramentos como para competicins. As mesmo na medida das posibilidades fsicas das instalacins,
facilitar un local como sede do equipo e par as sas xuntanzas, as como facilitar os trmites para
a apertura de locais sociais xestionados polos clubs e asociacins deportivas.
Accin 4: Ceder un almacn ou local municipal para os clubes deportivos que non poidan gardar
noutro lugar o seu equipamento. Mediante pequenos armarios con chave ou semellante.
RETO 3: CONVERTER O DEPORTE NUN VERTEBRADOR DO CONCELLO E MOTOR DE CIDADANA
Trtase de implicar cidadana no da a da do deporte, recupear a figura do consello municipal do
deporte, orzamentos participativos e favorecer o uso das instalcins municipais para vertebrar o
asociacionismo de tipo deportivo no concello e ademais desear vas de sendeirismo e ciclables
que conecten a cidade co rural. Trtase tamn de promover a actividade fsica como prevencin
da sade e fortalecedora da autoestima e a sade.

Lia de accin 1: O deporte como vertebrador da cidadana e do asociacionismo.

Accin 1: Recuperar o Consello municipal do deporte, cunah representacin de todos os deportes
presentes no concello. Ter funcin consultiva e de control a rea de deportes do Concello e ser
o encargado de xestionar o orzamento participativo.
Accin 2: Orzamentos participativos pola cidadana por reas ou deportes.
Accin 3: Potenciar as canles de comunicacin entre os clubs e deportistas e o Concello, para
facilitar a codecisin de todos os e todas as axentes implicados e implicadas na poltica deportiva.
Accin 4: Organizar a Feira do deporte de Santiago Un da no que todos os clubs do concello
saian ra e poidan amosar ao resto da cidadana os seus deportes e darse a coecer, tanto o
propio club coma a especialdade deportiva.
Accin 5: Instalar wifi nas instalacins deportivas municipais cando as condicins tcnicas o
permitan.
Lia de accin 2: A actividade fsica e o deporte como axente de prevencin da sade e de benestar persoal.
Accin 1: Impartir cursos de iniciacin prctica deportiva dirixido a deportistas de todas as
idades (Para evitar posibles lesins no futuro, bos hbitos posturais e de movementos mecnicos,...)

#41

Accin 2: Coidar a poltica de contratacin do persoal deportivo para evitar posibles lesin pola
mala execucin de actividades fsicas.
Accin 3: Continuar cos circutos saudables, reparando os que xa estn construdos e en malas
condicins e estudar a posibilidade de construr novo equipamento saudable onde se detecte demanda. Focalizando este esforzo no rural do concello.
Accin 4: Reparar o firme da Alameda para evitar lesins e marcaxe do seu permetro.
Accin 5: Acondicionamento da Granxa do Xesto no Pedroso como circuito para correr, e marcando tamn o seu permetro deseando circutos de diferente intensidade e dificultade. Conectar
este circuto polo permetro da aba do Pedroso cun circuito biosaudable e cun camio que nos
leve desde o Parque de Galeras ata este circuto, perfectamente marcado e delimitado. Este circuto dispor de fontes.
Accin 6: Recuperar o esprito do CorreSan, facendo fincap na actividade fsica como sade e
como divertimento.
Accin 7: Recuperar o Estadio de San Lzaro para mis deportes. Tirar proveito das pistas de
atletismo.
Accin 8: En colaboracins cos clubs ciclistas realizar unha campaa de concienciacin e potenciacin do uso da bicicleta e de seguridade vial.

Lia de accin 3: Conectar e relacionar a cidade co rural do concello
Accin 1: Pr en valor e a condicionar a va verde que percorre o concello desde Amio pasando
por Sionlla,Verda, Busto e Neiro ata o Concello de Oroso. Estudar a posibilidade de ampliar os
quilmetros de vas verdes no concello. Isto posibilitara a dinamizacin do rural norte e a a sa
conexin coa cidade.
Accin 2: Realizar unha Rota Sar-Sarela. Unha va de sendeirismo e apta para ciclismo e cadeiras
de rodas que parta do Multiusos do Sar, pasando por Sar, Pontepedria, Paxonal, Conxo, Rocha,Vidn, San Lourenzo, Carme de Abaixo, Galeras, Vista Alegre e finalizando no Romao.
Accin 3: Estudar a posibilidade dunha grande rota de sendeirismo e/ou ciclable que comunicase
as parroquias do rural co centro da cidade, para pr en valoras riquezas cuturais e paisaxsticas
do rural composteln.
Accin 4: Marcar, en colaboracins cos clubs ciclistas da cidade un circuto de BTT nos montes
do concello, en especial no Pedroso, atendendo as sas peculiaridades paisaxsticas.

#42

#UN CONCELLO PARA VIVIR

O dereito mobilidade das persoas, planificacin urbana e territorial, tanto na cidade como no rural
e o dereito vivenda, son recoecidos pola carta das Nacins Unidas e pola Constitucin, e a pesar
diso seguen sendo unha reivindicacin imprescindible para conseguir un concello mellor para VIVIR.
Estes tres temas estn interconectados entre si e ademais teen moito que ver coa necesidade de
garantir a sustentabilidade ambiental, a proteccin do patrimonio e a diversidade cultural ademais de
velar polo uso racional tanto por parte das persoas que vivimos como das persoas que visitan unha
cidade que Patrimonio da Humanidade, e que ten no turismo unha oportunidade para xerar emprego
e oportunidades para mellorar,

COMPOSTELA ABERTA MOBILIDADE, AO URBANISMO E VIVENDA

O programa de goberno de COMPOSTELA ABERTA debe buscar mellorar a calidade de vida dos
cidadns e das cidads, facer un concello e un territorio mais habitable, ten que entender a necesidade de dinamismo do concello, pensar neste como un organismo vivo que necesita estar sempre
en movemento adaptndose e anticipndose as necesidades futuras para poder recuperar o pulo do
concello e ser un referente a nivel mundial como urbe de referencia, como o foi na rehabilitacin do seu
patrimonio histrico e cultural, e non unicamente como remate do Camio de Santiago.
Debemos traballar por un concello dinmico e optimista, en proceso de transformacin continuo, inclusivo, aberto pluralidade e participacin dos seus e das sas habitantes na toma de decisins
con transparencia, que planifique con racionalidade a utilizacin dos recursos e cun propsito
claro de recuperar os lazos que o unen co territorio.
O concello debe ser entendido coma un organismo vivo e, como tal, cada elemento cumpre a sa
funcin e depende do outro para funcionar correctamente: os cidadns e as cidads seran as clulas
que manteen viva o concello, os rganos seran os espazos pblicos, os barrios, as parroquias rurais,
as institucins (pblicas e privadas) e os msculos que lle dan a forza necesara estaran na industria,
na Universidade, na cultura Todos se necesitan e deben funcionar como unha rede territorial cun
proxecto comn para que o concello poida cumprir a sa funcin, logrando a integracin do territorio, da paisaxe, das augas, dos espazos naturais na complexidade urbana coa finalidade de reducir a
pegada ecolxica botando man dos seus recursos naturais.
Para desenvolver este programa de futuro, Santiago de Compostela necesita establecer unha estreita
simbiose cos seus vecios e as sas vecias, e para iso debe liderar un gran movemento de colaboracin urbana e territorial que abrangue desde Ribeira e Vilagarca ata Arza e Melide, e desde Silleda
ou A Estrada ata Santa Comba ou Muros, cun proxecto que sume concello e territorio e que estimule o
desenvolvemento das sas enormes posibilidades de relacin e comunicacin, culturais, de emprendimiento, medioambientales, etc.
Queremos unha Compostela igualitaria, xusta, xenerosa, inclusiva, creativa, tica e participativa, na
que todas as persoas poidan vivir con dignidade.
RETO 1: O DEREITO MOBILIDADE
Necesidade de primar os movementos das persoas, ampliando o espazo peonil e reducindo a presin
do vehculo privado. Queremos un concello inclusivo e igualitario pensado para persoas de todas as
idades, contemplando todos os medios de transporte, pblicos e privados e a sua intermodalidade,
unindo os diferentes medios de curto e longo percorrido.
Lia estratxica 1.- Elaborar un Plan de mobilidade contemplando todos os usos, e medios de transporte, co compromiso de levalo prctica. Este Plan ter en conta a mobilidade interna e metropoli-

#43

tana, analizando todos os desprazamentos e medios, inclundo os percorridos a p e en bicicleta, co

obxectivo de reducir a presin do autombil e o consumo enerxtico
Lia estratxica 2.- Ampliar o espazo peonil e o espazo pblico para uso das persoas. Prioridade ampliar espazo nas ras para os pens e desenvolver corredores verdes peons seguros entre o centro
e os barrios e cos ncleos mais prximos, aproveitando as contornas do Sar e Sarela.
Accin tipo: Novas peonalizacins e creacin de novas centralidades con dotacin de espazo pblico,
cultural e comercial en cada barrio e parroquia rural.
Accin tipo: trazado de corredores verdes ou vias peons ou ciclables que permitan conexins por espazos verdes.Por exemplo trazado Viario entre o Milladoiro e Conxo e de aqu ao Paxonal pola beira do Sar.
Lia estratxica 3.- Reducir o trfico rodado en toda a cidade, integrando este obxectivo como prioritario no Plan de Mobilidade.
Accin tipo: evitar que o trafico rodado cruce a cidade polo centro, con introducin de direccins nicas e
dirixindo o trfico por alternativas perifricas, de forma que podamos recuperar para o uso peonil preferente ras como San Pedro ou Virxe da Cerca.
Accin tipo: contemplar medidas especficas que melloren a mobilidade e a seguridade en horarios de
entrada e sada aos colexios.
Accin tipo: Facilitar e facer atractiva a utilizacin dos aparcadoiros disuasorios, con mellores ubicacins,
conexins mais frecuentes, autobs expres ou similar e mais servizos para incentivar o uso
Lia estratxica 4.- Facilitar o uso da bicicleta como alternativa ao autombil, en toda a cidade e na
relacin cos ncleos prximos. Aplicacin de medidas para calmar o trafico e elaboracin do Plan
director ciclable de Compostela.
Accin tipo: creacin de zona 30 en toda a cidade histrica, Ensanche e Campus para facilitar a convivencia dos diferentes trficos rodados.
Accin tipo: Aumentar os aparcadoiros de bicicletas tipo u invertido, reservar espazo para as bicicletas
nas paradas dos semforos diante xusto destes.

Lia estratxica 5.- Promover a creacin dunha estacin intermodal para favorecer a conexin entre
os distintos modos de transporte enlazando a longa e media distancia cun tren de cercanas e co transporte urbano e metropolitano, inclundo unha conexin eficiente e rpida co aeroporto. A ubicacin
da nova estacin intermodal no espazo actual da estacin de ferrocarril deber servir para devolverlle
cidade a cohesin e comunicacin perdidas polo actual trazado do camio de ferro, recuperando
a conexin peonil cos barrios do sur, Pontepedria, Paxonal e tamn coas Braas do Sar. Estudar a
posible implantacin por fases reducindo os custos ao mximo e aproveitando e reutilizando o existente, cando poda adaptarse as novas necesidades.
Lia estratxica 6.-Mellorar o transporte pblico e promover o seu uso, tanto o autobs urbano coma
o metropolitano, cun servizo eficiente como medida alternativa ao autombil.
Accin tipo: introducin de rotas a demanda e microbuses para atender o rural, conectando todas as
parroquias co centro urbano.
Accin tipo: Utilizacin de buses mais pequenos e con maior frecuencia nas areas de convivencia co
peatn.
Accin tipo: Mellorar a informacin nas paradas das frecuencias e introducin de avisos sonoros e visuais nos autobuses para facilitar o uso por invidentes e a comprensin por parte dos turistas ou visitantes.

#44

RETO 2. UN NOVO URBANISMO PARTICIPATIVO E INNOVADOR

O urbanismo ou as polticas urbansticas de transformacin da cidade xa non pasan polo crecemento, necesitamos un novo urbanismo que mellore a cidade, os barrios, o rural , facendo da
transparencia e participacin o carcter singular que nos diferencia dos anteriores gobernos.
Necesitamos regular usos no mbito da cidade histrica para fomentar a sua vitalidade e adaptar
o planeamento as necesidades e demandas reais. Anlisis dos barrios e nucleos rurais, en canto a
poboacin, servizos, dotacins, comercio, para ter indicadores por distritos que permitan evaluar
e equilibrar a sua calidade , creando novas centralidades.
Lia estratxica 1.-Mellorar a calidade do espazo pblico tendo en conta o criterio dos seus usuarios, os cidadns, e promovendo a convivencia entre os diferentes ciclos vitais.
Accin tipo: reunins veciais previas redaccin dos proxectos.
Accin tipo: introducir infraestruturas de descanso e xogo para a convivencia de todos os grupos de
usuarios e usuarias
Accin tipo: Habilitacin de lavabos pblicos accesibles cerca dos espazos pblicos abertos.
Lia estratxica 2.-Recuperar e renovar os barrios con programas especficos de renovacin de
vivendas e con medidas e concretas que reforcen os usos socioculturais e comerciais para os e
as habitantes. Mellora das conexin peons co resto da cidade, resolucin de problemas de aparcamento e medidas de fomento do comercio local.
Accin tipo: auditora de espazos pblicos e equipamentos socioculturais para actuar sobre os mesmos convertndoos en lugares de encontro e identidade para os seus usuarios.
Lia estratxica 3.- Recoecer o valor esencial do mundo rural e dos seus ncleos para a cidade
de Santiago, defendendo o sector primario como actividade e medio de vida para a sa poboacin.
Accin tipo: dotacin progresiva de servizos para equiparalos ao resto da cidade.
Accin tipo: auditora de espazos pblicos e equipamentos socioculturais para actuar sobre os mesmos convertndoos en lugares de encontro e identidade para os seus usuarios.
Accin tipo: fomentar a conservacin dos usos comerciais de proximidade, con exencins impositivas.
Lia estratxica 4.- Revalorizar os espazos libres e as zonas verdes con especial atencin e
coidado dos cauces fluviais do concello.
Accin tipo: recuperar o documento da Estratexia Verde para a nosa cidade que supn un reto para
ser un referente na sustentabilidade ambiental e acometer o proxecto de Braas de Sar contemplado
na mesma, respectando os seus valores ambientais e promovendo a recuperacin exemplar do seu
uso agrario.
Accin tipo: Creacin de corredores verdes ao longo destes espazos fluviais cara a Padrn e ata o
Tambre, respetando os seus valores medioambientais.
Accin tipo: creacin de hortas urbanas para xestionar pola cidadana, ben en terreos pblicos ou
chegando a un convenio para a cesin temporal por parte dos propietarios, como na zona de Hortas.
Lia estratxica 5.- Revitalizar a Cidade Histrica, fomentando o mantemento e a introduccin de
habitantes novos e novas e limitando e regulando os usos tursticos e comerciais.
Accin tipo: introducin de ordenanzas que regulen ou limiten temporalmente a apertura de novos
establecementos hostaleiros(hoteis, pensins, albergues e apartamentos tursticos) que fan que se
incremente o valor dos edificios e dificulten o seu uso residencial.

#45

Accin tipo: introduccin de ordenanzas que regulen usos comerciais saturados, como as tendas de
souvenirs de baixo custo.
Lia estratxica 6.- Auditar equipamentos e servizos existentes e do estado de conservacin e
utilizacin dos mesmos, previa a decisin de creacin de novos ou eliminacin dos existentes ou
previstos.
Accin tipo: paralizacin do expediente de derrubo da Casa da Xuventude destinndo a usos socioculturais municipais.
Accin tipo: valoracin da necesidade de construir o novo colector cultural previsto na Almciga
Lia estratxica 7. Difundir entre os cidadns e as cidads o valor do Patrimonio existente no
noso concello dende o arqueolxico e etnogrfico ata o territorial, como son os camios, os ncleos rurais ou as curtidoras. Este recoecemento do valor patrimonial na nosa contorna axudar
tamn a diversificar as estancias tursticas na cidade.
Lia estratxica 8.- Mellorar a funcionalidade e integracin na trama urbana das infraestruturas
viarias creadas.
Accin tipo: mellorar a circunvalacin e os enlaces da AP-9 cidade.
Accin tipo: integrar na trama urbana as actuacin de infraestruturas acometidas nos ltimos tempos
como o n da autoestrada da Rocha, que dificulta a conexin peonil entre Santiago e Milladoiro.
Accin tipo: solucin consensuada cos vecios e vecias para a rotonda de Conxo sobre o perifrico
de forma que se mellore a comunicacin entre as das partes do barrio.
Lia estratxica 9.- O Planeamento xeral debe ordenar o crecemento do concello, polo que ser
necesario revisalo para adaptalo as necesidades de crecemento actual. Evitaremos convenios ou
modificacins do planeamento para aumentar o aproveitamento de particulares.
Accin Tipo: revisin do Plan Xeral neste perodo de goberno municipal.
Accin Tipo: revisin do convenio da Finca do Espio, para evitar a edificacin prevista pola modificacin do Planeamento.
Lia estratxica 10.- Xerar unha oferta efectiva de solo industrial para implantacin de novas
empresas.
RETO 3.- A VIVENDA UN DEREITO DOS CIDADNS E DAS CIDADS.
Recoecemento do dereito constitucional do acceso vivenda por parte dos cidadns e das cidads, con polticas de vivenda que permitan o acceso a mesma de todos os sectores da poboacin, evitando a especulacin e fomentando a reinvestimento das plusvalas urbansticas en
vivenda de promocin pblica.
Lia estratxica 1. Crear un parque pblico de vivendas en alugueiro priorizando o acceso da
xente nova.
Accin tipo: evitar o cambio de uso da parcela da avenida Xon XXIII destinada construcin de
vivendas en alugueiro para a mocidade.
Lia estratxica 2. Manter unha porcentaxe mnima do 40 % ou superior de vivenda de proteccin
pblica nos novos desenvolvementos urbansticos e destinar os solos de cesin municipal a vivenda en alugueiro.

#46

Lia estratxica 3. Evitar a proliferacin de vivendas baleiras ou en estado de abandono promovendo a sua sada ao mercado de alugueiro.
Accin tipo: xerar unha bolsa de vivenda privada con xestin pblica creando un rexistro de propietarios epropietarias interesados e interesadas na cesin de vivendas e de demandantes.
Accin tipo: medidas impositivas con recarga de IBI para aquelas vivendas sen uso.
Accin tipo: acordos cos propietarios e propietarias para rehabilitar as vivendas abandonadas ou en
estado de runa, a cambio da cesin temporal ao concello para destinar as vivendas resultantes ao
alugueiro.
Lia estratxica 4. Fomentar a rehabilitacin do parque edificatorio existente en toda a cidade.
Accin tipo: Crear axudas e apoiar na tramitacin para fomentar obras de da eficiencia enerxtica .
Accin tipo: Programa especfico para apoiar a instalacin de ascensores en edificios con habitantes
con dificultades de mobilidade.
Lia estratxica 5.- Evitar os despexos de vecios e vecias por parte dos bancos, sin prestar
ningn tipo de recurso ou medios do concello e actuando de mediadores e mediadoras,apoiando
o traballo de STOP Desafiuzamentos. Ademais disto o Concello retirar os fondos das entidades
financeiras que executen despexos en primeiras vivendas.
RETO 4. XESTIN INNOVADORA E PARTICIPATIVA
As polticas urbansticas e de xestin do pblico tern na transparencia e participacin o carcter
singular que nos diferencie doutras propostas e dos gobernos anteriores.
Transparencia para que a vecianza tea acceso con facilidade a todas as xestins que realizan
os e as responsables dos recursos pblicos. A transparencia, neste campo, debe afectar ao urbanismo, aos procedementos de contratacin de obras e servizos, xestin, tanto pblica como
delegada en terceiros e terceiras, distribucin de orzamento e as sas motivacins, ao nomeamento de cargos e a sa xustificacin, axenda dos e das representantes pblicos, aos cobros
de taxas municipais, etc.
Participacin para que os cidadnse e as cidads poidan influr directamente nas decisins dos
propios e das propias responsables polticos e polticas, recibindo, ao mesmo tempo, informacin
destes e destas. A participacin importante para manter unha relacin san entre goberno e
gobernados e gobernadas e, ao mesmo tempo, coecer as opinins doutros cidadns e deoutras
cidads e colectivos que utilizan os mesmos espazos pblicos, as mesmas infraestruturas e equipamentos, con necesidades diferentes.
Lia estratxica 1. O Concello debe ser proactivo e implantar acciones concretas que fomenten a
transparencia dende a administracin local.
Accin tipo: Canle de recepcin e contestacin de propostas, dubidas e denuncias... Participacin
aberta as iniciativas e reivindicacin da xente e os colectivos (con compromiso de discutilos e incorporalos aos programas e investimentos anuais).
Accin tipo: Implantacin da consulta de alternativas no marco formal da Avaliacin Ambiental
Estratxica e no informal que se implante - como algo esencial na toma de decisins urbansticas. A
implantacin de programas anuais resulta esencial para acadar os obxectivos propostos.
Accin tipo: Publicacin web de TODOS os documentos, actas, programas e plans de actuacin....
Accin tipo: acceso en Rede por parte do interesado ou interesada tramitacin dos seus expedientes.

#47

Lia estratxica 2.- Mellorar o funcionamento da rea de Urbanismo do concello promovendo a

participacin de mis axentes no deseo do concello.
Accin tipo: Utilizacin dos Concursos abertos como formula de contratacin preferente
Accin tipo: Centro de estudios urbanos con lugar de arquivos, formacin e divulgacin educativa e
a celebracin de xornadas, e lineas de informacin cidad especifica.
Accin tipo: Creacin de foros de participacin , tanto con colectivos cidads (asociacins de vecios
e vecias, comerciantes, asociacin cidadns, cooperativas, colectivos innovadores, especialistas de
recoecido prestixio) como con institucins (Universidade, Xunta, Deputacin, Fegamp, Eixo atlntico,).
Accin tipo: Colaboracin con outras estruturas administrativas e asociativas e introducin dunha
visin mais transversal na xestin do municipal (evitar os compartimentos estancos por reas de
responsabilidade ).

COMPOSTELA ABERTA RURAL

A proposta de polticas de transformacin do rural de Compostela Aberta basase na idea da recuperacin do agro como valor engadido para a cidade. Para iso potenciarase a integracin administrativa e social do agro na vida do concello, a posta en valor do rural como fronte de riqueza, as
como a reinversin do concello no mundo rural para axeitar os servizos s estndares urbanos, e
axeitar a presin fiscal s servicios reais cando non o sexa.
Organizamos a proposta en tres retos:
RETO 1: ADECUAR OS SERVIZOS PRESIN FISCAL NAS PARROQUIAS RURAIS
Actualmente, nas zonas rurais os servizos son dunha calidade moito peor que os servizos que se
teen na cidade: Rede de augas envellecida e mal instalada que implica constantes cortes para
arranxar tuveras perforadas. Sistema elctrico no que os cortes, os microcortes e as baixadas de
tensin son constantes. Sistema de recollida de basuras sen posibilidade de separacin de residuos e cunha recollida de 1-2 veces por semn. Estradas en mal estado. Internet de baixa velocidade
ou inexistente... Sen embargo, hora de pagar, unha familia do rural sufre similar presin fiscal
que calquer outro cidadn. Compostela Aberta quere adecuar os servizos do rural s existentes
na cidade. Facendo de intermediador coas outras adminitracins e empresas nos casos en que
non sexa competencia municipal, e mellorando os servizos cando s o sexa. No caso de non ser
posible a curto prazo, prantxase unha rebaixa fiscal para que os cidadns do rural non tean que
pagar por servizos que non reciben.
Lia estratxica 1: Diagnose e mellora dos servizos.
Accin 1.1: Auditora dos servizos pblicos no rural.
Accin 1.2: Intermediacin coas empresas ou adminsitracins suministradoras desos servizos
cando non competan concello.
Accin 1.3: Mellora dos servizos nos que o concello tea competencias.
Lia estratxica 2: Adecuacin da presin fiscal.
Accin 2.1: Aumento da inversin do concello no rural tendente a equilibrala co gasto por habitante na cidade.

#48

Accin 2.2: Rebaixa fiscal proporcional cando non se alcance o mnimo de calidade na prestacin
de servizos por parte do concello.
RETO 2: DAR VALOR TERRA E S SEUS PRODUCTOS
Grazas s polticas europeas e estatais, moitos agricultores e gandeiros tiveron que abandoar as
sas explotacins non compensarlles labrar os campos para colleitar alimentos porque sae mis
barato importalos doutros lugares. O resultado que os labrados se convirten en prados, plantacins de eucaliptos ou directamente se deixan a monte. O gran problema ven polos procesos de
transformacin e distribucin, que fan que o prezo que paga un comprador sexa varias veces o
que se lle pagar productor. Esta falta de produccin agraria convive, extranamente, coa aparicin
de bolsas de pobreza alimentaria en moitas capas de poboacin.
Compostela Aberta tentar far unha rede de apoio s labregos e gandeiros que permita recuperar
as nosas terras para a produccin alimentaria.
Lia estratxia 1: Promocin da produccin agraria rural.
Accin 1.1: Establecemento dun convenio coa USC para investigar en novos cultivos econmicamente mis rentables (productos novidosos para nichos de mercado en crecemento)
Accin 1.2: Rebaixas fiscais para as empresas que se establezan no rural.
Accin 1.3: Promocin do cooperativismo para a produccin agraria.
Accin 1.4: Creacin dun banco de terras do concello para recuperar os terreos de uso agrcola
non aproveitados.
Accin 1.5: Avaliaremos a posibilidade de crear unha granxa-escola para que os rapaces de Compostela se acheguen mundo rural dende unha perspectiva educativa.
Lia estratxica 2: Promocin das compras de productos de proximidade.
Accin 2.1: Campaas de educacin e concienciacin nos consumidores para que compren productos locais.
Accin 2.2: Promocin das cooperativas de consumidores de productos locais.
Accin 2.3: Creacin e promocin dos mercados de proximidade, e das redes de comercio xusto.
RETO 3: REMATAR CO ILLAMENTO SOCIAL E ADMINISTRATIVO DO RURAL
As parroquias do rural son, actualmente, un mundo aparte da cidade, decoecidas en gran medida
pola poboacin urbana. A poboacin rural sinte a vida da cidade como allea e alonxada da sa
propia vida, sentndose alleos seu mesmo concello.
Compostela Aberta promocionar a integracin do rural na vida do concello, facilitando a integracin rural-urbana nas das direccins.
Lia estratxia 1: Integracin administrativa e social.
Accin 1.1: Creacin de 3 distritos que agrupen as distintas parroquias e apertura de oficinas do
concello en cada un desos distritos: Enfesta, zona de Bornais e zona de Villestro.

#49

Accin 1.2: Recollida das inquedanzas dos vecios as como fomento da participacin e codecisin dos cidadns de acordo coas lias estratxicas deste programa.
Accin 1.3: Asesoramento da poboacin rural e intermediacin frente a empresas e adminsitracins a travs das oficinas do concello.
Accin 1.4: Posta en valor dos elementos arquitectnicos e naturais do rural e promocin entre a
poboacin urbana e os turistas: muios, cruceiros, sendas verdes, carballeiras, etc...
Lia estratxica 2: Mellora das comunicacins.
Accin 2.1: Integracin do rural no plan de mobilidade do concello, de cara a mellorar o servizo
de autobus urbano.
Accin 2.2: Avaliacin da calidade de Internet no rural e posta en funcionamento dun proxecto de
mellora onde sexa necesario.
Accin 2.3: Creacin dunha brigada de vas e obras para o mantemento das instalacins e as
carreteras do rural. Mentres non sexa posible contar con persoal propio, farase mediante unha
contrata licitada para conxuntos de actuacins, para reducir o tempo de actuacin.
Lia estratxica 3: Mellora da calidade de vida no rural.
Accin 3.1: Integracin do rural no plan de actuacin social do concello para atender s persoas
en risco de exlusin social.
Accin 3.2: Posta en valor dos centros socioculturais, apoiando s asociacins de vecios que os
xestionan e actuando nos centros que actualmente non teen uso. Establecemento de actividades
especialmente orientadas terceira idade, como talleres de memoria.
Accin 3.2: Integracin do rural na poltica cultural do concello: teatro, actuacins musicais, etc.

UNHA PROPOSTA DE POLTICA TURSTICA

O turismo en Santiago, ademais de ser o principal motor econmico do concello, tamn debe ser
o motor de transformacin dun crecemento planificado e controlado.
A globalizacin ten unha especial incidencia no sector turstico. Internet e as Tecnoloxas da Informacin e a Comunicacin(TIC) son ferramentas que nos permiten transmitir unha imaxe de cidade
e acceder aos mercados capaces de valorar a nosa oferta turstica, polo que cmpre establecer
polticas e accins en das direccins relacionadas:
1. Do local ao global: Crear unha oferta turstica de calidade, baseada na autenticidade de Santiago como concello vivo, patrimonial , cultural e hospitalaria. A cultura e o medio ambiente sern
os eixos transversais fundamentais para definir un desenvolvemento turstico autntico e sostible
a longo prazo.
2. Do global ao local: Definir distintos segmentos de mercado nacionais e internacionais susceptibles de valorar a autenticidade do destino e corresponder hospitalidade integrndose no
estilo de vida do concello e participando das distintas tradicins, manifestacins e intervencins
culturais e de lecer que ofrece o concello e arredores.
A relacin entre o turismo e o resto de reas municipais, esixe dun plan coherente no que, a partir
do modelo de concello, se deseen polticas coordinadas para aproveitar as sinerxas entre as

#50

estratexias e accins dos distintos departamentos do concello.

Da mesma forma, no caso do turismo como fonte de riqueza e emprego, propomos unha estreita
colaboracin coas reas de emprego e promocin econmica, que permita desenvolver un programa
de insercin laboral acorde coas necesidades de recursos humanos no sector turstico, accins de
intermediacin laboral tendo en conta o perfil das persoas desempregadas no concello e un plan de
formacin para mellorar a calidade dos servizos tursticos.
O turismo un sector especialmente sensible aos conflitos de intereses, polo que imprescindible
establecer canles de dilogo cos e coas axentes implicados e implicadas para buscar o equilibrio
entre os beneficios e os prexuzos causados polo desenvolvemento turstico.
Co obxectivo de defender e fortalecer esta visin do turismo como ferramenta de desenvolvemento econmico, social e dilogo colectivo, no exercicio da poltica como responsabilidade e dereito
comn, consideramos imprescindible que o eixo fundamental de calquera poltica turstica desenvolvida polo concello responda ao consenso sobre un modelo de concello que nos permita artellar
unha estratexia coherente e adaptada s distintas sensibilidades da poboacin local e s tendencias
do/s pblico/s obxectivo de interese para Santiago.
VALORES OU PRINCIPIOS FUNDAMENTAIS NOS QUE SE BASEA ESTA PROPOSTA
1. Transparencia: A xestin do turismo debe ser transparente en todas as sas fases. Tanto os procesos de toma de decisin, como os investimentos dedicados ao turismo, deben ser accesibles
cidadana de xeito pormenorizado, claro e aberto.
2. Participacin: A xestin do turismo debe ser participativa e dotarse de estruturas de toma de decisin que tean en conta tanto os vecios e as vecias da cidade, como os e as axentes de turismo
e profesionais que traballan nese mbito e/ou contan cunha formacin ou experiencia especfica para
asesorar na estratexia e toma de decisins.
3. Accesibilidade: O turismo un dereito universal, un ben comn do que todos e todas participamos.
Distinguimos tres tipos de accesibilidade turstica. Por unha banda, a accesibilidade social para a cidadana e axentes tursticos, que permita coecer e opinar sobre a estratexia turstica e o deseo de
polticas nesta materia. Por outra banda, a accesibilidade fsica e sensorial que facilite coecer e interpretar os recursos tursticos do concello por parte de persoas con diversidade funcional. Finalmente,
a aproximacin da cidadana aos recursos tursticos para transmitir a importancia do turismo, crear
orgullo de concello e sensibilizar sobre o concepto de anfitrin e anfitrioa.
4. Transversalidade: O turismo non debe entenderse como un obxectivo de seu, senn como o resultado dunha imaxe de concello a transmitir. A mobilidade, a preservacin do patrimonio e os usos, a
creatividade ou os produtos tursticos a desenvolver, debern ser abordados dende unha perspectiva
transversal e multidisciplinar.
5. Desestacionalizacin: Un dos obxectivos mis compartidos en turismo o de desestacionalizar a
demanda e, polo tanto, a oferta. As polticas encamiadas a atraer turistas fora da temporada alta facilita crear unha oferta de calidade (Exemplo: o atractivo gastronmico de Santiago, como en Galicia,
pode xogar un papel fundamental).
6. Descentralizacin: A estratexia turstica deber contemplar accins que permitan redireccionar os
e as turistas desde o casco vello cara outros barrios e rural do concello, xestionando correctamente
os fluxos. Do mesmo xeito, dado que Santiago lidera o destino rea Santiago, o enfoque turstico
debera ser compartido polos concellos colindantes, non s para redireccionar turistas que chegan a
Santiago, senn tamn para desear estratexias e produtos tursticos coordinados e de colaboracin
(exemplo, Turismo de pesca fluvial).
7. Diversidade: O oferta turstica de Santiago diversa e, polo tanto, deben centrarse esforzos en

#51

organizar a configuracin da oferta turstica de calidade, adaptada aos distintos segmentos de mercado, gustos e preferencias.
RETOS TURSTICOS DA CANDIDATURA PARA A LEXISLATURA
O enfoque para o deseo de polticas tursticas a curto, medio e longo prazo, debe ter unha visin
integradora e obxectiva, analizando polo mido os xitos e os fracasos das polticas e programas
tursticos anteriores.
Os resultados da mesa de traballo de turismo, onde se contar con axentes clave do concello (de
turismo, cultura, urbanismo, asociacins, universidade, clero, etc.) e expertos e expertas en determinadas reas (mercados tursticos e comercializacin, vas de comunicacin, accesibilidade, etc.),
permitir actualizar o Plan estratxico de turismo de Santiago 2010-2015.
Reto 1: Desenvolver unha auditora cidad do plan estratxico de turismo de santiago 2010-2015
Para decidir a imaxe e o posicionamento turstico que interesa para Santiago de Compostela no
futuro, antes necesario auditar os plans deseados para o seu desenvolvemento, avaliando o
grao de cumprimento e aproveitando o traballo previo (datos, reflexins, ideas, conclusins, etc.).
1. Lia estratxica 1: Mecanismos de participacin
Lia de accin 1: Creacin do foro multisectorial de turismo
Accin 1: Identificar aos axentes clave para a participacin no foro
Accin 2: Definir a estrutura do foro co obxectivo de que sirva de banco de ideas, suxestins e
achegas de mellora para o sector turstico de Santiago
Lia de accin 2: Creacin dun observatorio de turismo
Accin 3: Identificar os e as axentes clave para a participacin no observatorio
Accin 4: Definir a estrutura do observatorio co obxectivo de que sirva de rgano de seguimento e
control do grao de cumprimento das polticas e accins levadas a cabo en materia turstica.
Lia de accin 3: Creacin de mecanismos de participacin cidad
Accin 5: Establecer un sistema de informacin que ofreza cidadana a posibilidade de coecer
as accins e investimentos en turismo de xeito pormenorizado, claro e aberto.
Accin 6: Establecer un sistema de adhesin da cidadana para participar e/ou facer seguimento
do foro multisectorial e o observatorio de turismo.
Lia estratxica 2: Avaliacin da oferta turstica de Santiago
Lia de accin 1: Actualizacin da catalogacin de recursos tursticos
Accin 7: Actualizacin da base de datos de recursos tursticos do concello, tanto pblicos como
privados.
Accin 8: Elaboracin dunha diagnose sobre necesidades priorizadas de intervencin sobre os
recursos (acondicionamento, mellora, sinalizacin, etc.).
Lia de accin 2: Avaliacin de resultados dos programas e servizos tursticos ofrecidos polo

#52

concello de Santiago.
Accin 9: Avaliacin de resultados a partir dos datos da oficina de informacin turstica do concello
de Santiago.
Accin 10: Avaliacin de resultados a partir dos datos de comercializacin da central de reservas
oficial de Santiago de Compostela e doutros servizos baixo concesin (tren turstico, etc.).
4. Accin 11: Anlise e valoracin de programas de xito e fracaso organizados ou financiados dende
o concello de Santiago nos ltimos anos.
5. Accin 12: Anlise e valoracin de resultados de SCCB (Santiago de Compostela Convention
Bureau) nos ltimos anos.
6. Accin 13: Anlise e valoracin de resultados de SCFC (Santiago de Compostela Film Commission) nos ltimos anos.
1. Lia de accin 3: Avaliacin do modelo de xestin, promocin e comercializacin turstica.
2. Accin 14: Anlise e propostas de mellora para Incolsa, co fin de resolver os problemas asociados
finalidade da entidade (principalmente promocin), aos lmites das competencias e ao limitado
orzamento.
3. Accin 15: Avaliacin da Central de reservas oficial de Santiago, para garantir a calidade da comercializacin de produtos e servizos tursticos.
Lia estratxica 3: Avaliacin da demanda turstica de Santiago.
Lia de accin 1: Anlise do perfil de turista.
Accin 16: Anlise histrica e tendencias de futuro sobre o perfil de turista que visita Santiago.
Accin 17: Anlise doutros mercados con potencialidade, tendo en conta o/s pblico/s obxectivo que
interesan para Santiago.
Accin 18: Anlise das comunicacins, especialmente da conectividade area, tendo en conta os
mercados prioritarios nacionais e internacionais previamente definidos.
Reto 2: O turismo como factor de desenvolvemento cidad
Queremos desenvolver o turismo do concello desde unha perspectiva de oportunidade para persoas
emprendedoras e traballadoras, que mellore a calidade de vida da poboacin local e permita a convivencia entre anfitrins anfitrioas e visitantes.
A nosa proposta inicial pasa por integrar os e as turistas como cidadns e cidads con caractersticas, preferencias e gustos especficos e singulares, aos que dar resposta cunha oferta diferenciada,
de calidade e sostible.
O patrimonio material e inmaterial, o medio ambiente, a calidade da oferta e a hospitalidade, debern
ser as bases sobre as que educar e garantir o respecto mutuo entre a cidadana e os as turistas de
forma bidireccional.
Lia estratxica 1: Turismo e poboacin local
Lia de accin 1: Transmitir poboacin local, unha percepcin positiva sobre o turismo de Santiago.
Accin 19: Programar, en colaboracin coas reas de Cultura e Promocin econmica, accins de

#53

sensibilizacin da poboacin local sobre os beneficios e as oportunidades do turismo para Santiago

(roteiros interpretados, visitas teatralizadas, obradoiros de emprendemento turstico, etc.).
Accin 20: Implicar s asociacins (urbanas e rurais), para recuperar e poer en valor o patrimonio
material e inmaterial de barrios e parroquias abrindo as portas interaccin de turistas.
Lia de accin 2: Redefinir o estatus para os turistas de longa duracin (incremento da estancia
dos turistas na cidade).
Accin 21: Elaborar unha carta coecida pola cidadana e dirixida os e as turistas, onde se recollan
unha serie de recomendacins para unha integracin satisfactoria do e da turista na cidade. Esta
carta tamn contemplar os dereitos do e da turista, considerado como un cidadn e cidad en circulacin, que lle facilite o acceso a certos servizos pblicos (bonos desconto en determinados servizos
municipais e de transporte, acompaamento sanitario no seu idioma, includa a lingua de signos, etc.)
Accin 22: Establecer convenios de colaboracin con aquelas entidades intermedias que acten de
prescriptoras de turistas de longa duracin (por exemplo, Erasmus, Cursos Internacionais da USC).
1. Lia estratxica 2: Turismo e insercin laboral.
Lia de accin 1: Turismo como fonte de emprego: Colaborar con Promocin econmica e Orientacin laboral para coordinar as accins formativas en funcin das necesidades no sector turstico e os
perfiles das persoas desempregadas da cidade.
Lia de accin 2: Turismo como oportunidade de emprendemento: Colaborar con Promocin
econmica para coordinar as accins formativas en funcin dos ocos de mercado que existan no
sector turstico e establecemento de alianzas empresariais e cooperativas.
Lia de accin 3: Turismo como oportunidade para a mellora empresarial: Colaborar coas asociacins de hostalara, orientacin laboral e promocin econmica para desear e executar un plan
formativo dirixido profesionalizacin do sector con formacin para empresarios, empresrias e traballadores e traballadoras.
Reto 3: Reorientar o modelo turstico
Os datos analizados en colaboracin con representantes do sector, reflicten un descenso na estancia
e no gasto medio dos e das turistas que chegaron a Santiago nos ltimos anos.
O descenso dos ingresos no sector turstico e o incremento de prazas hoteleiras, requiren dunha
intervencin poltica capaz de reorientar o modelo turstico para o futuro.
As reflexins compartidas na mesa de traballo de turismo, coinciden na necesidade de artellar un
cambio de rumbo nas polticas tursticas da concello. Este cambio de rumbo require, en primeiro
lugar, dun novo enfoque na maneira de entender, vivir e convivir en Compostela. Estas son algunhas
das reflexins e exemplos que permiten visibilizar o enfoque do noso modelo turstico:
1. Priorizar a calidade fronte cantidade (exemplo: regulacin de prazas hoteleiras no casco histrico).
2. Estimular e priorizar o apoio s pequenas iniciativas tursticas, comerciais, culturais xurdidas da
poboacin local (festa da Primavera na Ra de San Pedro) fronte aos grandes investimentos en artistas forneos (Enrique Iglesias) e macroeventos (a visita do Papa).
3. Priorizar a perspectiva humana do turismo impulsando iniciativas de integracin do e da turista en
Compostela e facilitando a accesibilidade universal aos recursos (exemplo: eliminacin de barreiras
arquitectnicas, oferta de soportes audiovisuais).
4. Preservar e aproveitar o patrimonio autctono e autntico que ofrece a cultura e as tradicins lo-

#54

cais en Santiago e arredores (Exemplo: recuperacin da tradicin dos Xenerais do Ulla), fronte aos
decorados de feiras estandarizadas e de escaso ou nulo rigor na adaptacin realidade da cidade.
5. Dinamizar a cidade monumental evitando o impacto de arquitecturas efmeras desregularizadas
(exemplo: pista de patinaxe na Praza da Quintana).
6. Consolidar a imaxe de Santiago como concello verde, a partir dos parques, xardns e roteiros
verdes de interese turstico e medioambiental.
7. Penalizar a especulacin de prezos no casco histrico (taxas para inmobles baleiros) e incentivar
o rxime de alugueiro de baixos comerciais.
O proceso participativo en turismo ser fundamental para identificar novas prioridades para novos
horizontes, sen perder de vista o crecemento turstico coherente coa nosa identidade, sostible e planificado.
1. Lia estratxica 1: Identidade e posicionamento turstico
2. Lia de accin 1: Proceso de definicin do posicionamento turstico.
3. Accin 23: Elaboracin do borrador de ideas sobre a imaxe e o posicionamento turstico a transmitir sobre Santiago de Compostela, en colaboracin co resto de mesas de traballo/reas municipais.
4. Accin 24: Presentacin do posicionamento turstico ante o foro multisectorial de turismo, para
sometelo a reflexin e debate.
5. Accin 25: Iniciar o proceso de comunicacin e participacin cidad para achegar crticas e melloras que permitan consensuar o modelo de cidade e o posicionamento turstico.
1. Lia estratxica 2: Fortalecemento da cooperacin
2. Lia de accin 1: Creacin de sinerxas internas co tecido institucional, social, cultural, educativo,
comercial da cidade.
3. Accin 26: Desenvolvemento dun programa especfico para potenciar a colaboracin coa Universidade de Santiago.
4. Accin 27: Desenvolvemento dun programa especfico para potenciar a colaboracin coa Igrexa.
5. Accin 28: Desear unha estratexia de coordinacin cultural coa Xunta de Galicia.
6. Accin 29: Desear unha estratexia de coordinacin co tecido asociativo e vecial.
7. Lia de accin 2: Creacin de sinerxas, complementariedades e coordinacin cos concellos integrantes de rea Santiago
8. Accin 30: Desenvolvemento dunha estrutura estable de coordinacin cos concellos limtrofes que
conforman Area Santiago.
9. Accin 31: Desenvolvemento de accins e produtos tursticos que complementen a oferta turstica
de Santiago.
10. Lia de accin 3: Creacin de sinerxas, colaboracins ou intercambios externos.
11. Accin 32: Establecemento de vnculos efectivos con outras cidades ou destinos a partir de elementos comns de afinidade (Camio de Santiago, Cidades patrimonio, Kumano Kodo, etc.).

#55

#UN CONCELLO SUSTENTABLE.

Asistimos a un proceso de crise sistmico que abrangue non s aspectos econmicos e sociais
senn tamn ambientais.
O modelo econmico baseado no consumo sen medida de recursos e a emisin continua de contaminantes non viable. O noso planeta ten lmites e debemos adaptrmonos a eles.
O municipio , despois do fogar, o mbito mis prximo de accin para incidir en polticas que
permitan reconducir o proceso de degradacin ambiental de orixe humana.
Debemos cambiar de paradigma e potenciar o local, o prximo en todas as sas facianas: na
enerxtica, na mobilidade, na alimentacin, na relacin, nos residuos. Compre iniciar un proceso
de aprendizaxe colectivo que facilite a transicin cara un municipio con pouca contaminacin e
pouco contaminante, baseado nas enerxas renovbeis, na reducin, na reutilizacin e a reciclaxe,
rico en biodiversidade, humana e non-humana.
Un municipio, que aporte tanto como reciba e que lidere unha transicin cara a sociedade pospetrleo.
RETO 1. TRANSPARENCIA E PARTICIPACIN
O primeiro chanzo no camio da sustentabilidade municipal coecer e opinar. Sen a informacin
precisa e os mecanismos de participacin axeitados, faise imposible a asuncin colectiva dos
retos que a transformacin do noso concello esixe.
Lia de Accin 1. Diagnose situacin ambiental do Concello. Elaborar un estudo da situacin
ambiental do Concello en todos os seus parmetros: residuos slidos urbanos, fontes enerxticas e consumo, contaminacin de aire e augas, estado ambiental de parques e xardns, nivel de
emisins de gases de efecto invernadoiro, mapa do rudo, consumo alimentario....
Establecer un sistema homologado de parmetros e indicadores que permitan avaliar o progreso
ou retroceso no proceso de transicin municipal cara a sustentabilidade.
Lia de accin 2. Divulgacin de datos actualizados dos parmetros ambientais do concello.
Establecer os medios precisos para manter un fluxo de informacin actualizada dos datos ambientais municipais e da evolucin dos indicadores aplicando a filosofa do OpenData aproveitando
os medios cos que xa conta o concello: paneis electrnicos publicitarios, web e redes, medios de
comunicacin tradicionais.
Lia de accin 3. Implicar cidadana no proceso de transicin cara a sustentabilidade municipal
Creacin da Oficina municipal para a sustentabilidade. A sa funcin ofrecer asesoramento
tcnico a particulares e empresas sobre as medidas que poden adoptar para diminur o impacto
ambiental das sas actividades.
Constitur o Consello municipal para a sustentabilidade, co obxectivo de asesorar e avaliar s
polticas do concello en relacin sustentabilidade. Integrado por persoas de recoecido prestixio
neste eido, tcnicos e tcnicas e integrantes do goberno municipal e representantes da cidadana

#57

RETO 2. EDUCACIN AMBIENTAL.

Calquera proceso de muda, e mis un proceso de transicin cara a sustentabilidade, precisa
dunha forte compoente educativa e de formacin. Unha educacin que tea como obxectivo
dotar cidadana dos argumentos e ferramentas necesarias para desenvolver un cambio nas
sas prcticas persoas e vincularse a un cambio social baseado na sustentabilidade, na equidade social e na asuncin de novas formas de radicalidade democrtica. A educacin ambiental
imprescindible como garante da salvagarda do ben comn e no proceso de construcin dunha
sociedade equitativa e sustentable.
Lia de accin 6. Integrar a educacin ambiental como parte do proceso de co-decisin goberno municipal/cidadana.
Lia de accin 7. Creacin dunha estrutura administrativa municipal e profesional de educacin ambiental.
Lia de accin 8 Transversalizar a educacin ambiental nas accins de goberno municipais
tanto desde a perspectiva educativa como de idade, sector social/profesional e xnero
RETO 3. AUGA
A asemblea xeral das Nacins Unidas do 26 de xullo de 2010 declarouo dereito a auga potable e
ao saneamento como un dereito humano esencial para o pleno gozo da vida e de todos os dereitos
humanos
A Declaracin da asemblea da auga tralo Foro social mundial de Belm insista no mesmo ao recoller o seguinte: A auga en todas as sas formas un ben comn e o seu acceso un dereito
humano fundamental e inalienable de todos os seres vivos. A auga un patrimonio das comunidades, dos pobos e da humanidade e da natureza: non unha mercadora. Rexeitamos as formas
antigas e nova de privatizacin da auga, inclusive a asociacin pblica-privada, a privatizacin do
servizo do saneamento e o manexo con lxicas privadas das empresas pblicas [...] A xestin da
auga debe ficar no espazo pblico e comunitario, coa participacin, equidade, control social, sen
fin de lucro e non debe xerar violencia aos territorios preservando o ciclo da auga.
En aplicacin destes principios integrados na nova cultura da auga o Concello de Compostela
deber:
Lia de accin 9. Recuperar a xestin pblica do servizo, para optimizar os custos e reverter
no ben comn aqueles rditos que puideran obterse desa xestin.
Lia de accin 10. Implicar cidadana na xestin deste recurso mediante mecanismos de informacin, transparencia na xestin, recollida de propostas e incrementando a participacin
nos rganos de xestin.
Lia de accin 11. Reducir o consumo de auga no concello en xeral e particularmente o que se
destina aos xardns pblicos e privados.
Lia de accin 12. Acadar o 100 % na depuracin das augas residuais no prazo mis breve
posible, apoiando a instalacin de equipamentos de autodepuracin e sistemas de depuracin
natural, particularmente no rural.
Lia de accin 13. Control estrito de vertidos nos ros co obxectivo de recuperar a calidade
das sas augas.
Lia de accin 14. Establecer unha fiscalidade progresiva sobre o consumo taxable que permita
premiar a reducin do consumo

#58

RETO 4 RESDUOS
A xestin dos residuos slidos urbanos un dos grandes problemas dos municipios. O volume
incremntase de xeito exponencial, arredor dun 3% cada ano e a taxa de reciclaxe en Galicia das
mis baixas do Estado.
O modelo SOGAMA ten demostrado o seu rotando fracaso cunha recollida selectiva ineficaz,
coa incineracin e o vertedoiro como destino para a meirande parte dos residuos, esquecendo
que mis do 50% dos residuos son materia orgnica susceptible de tratamento mediante a compostaxe e cun modelo centralizado cun forte impacto ambiental.
O canon artificialmente barato imposto desde o inicio da instauracin deste sistema afogou outras
alternativas mis sustentables e econmicas. A suba unilateral do pasado ano fai asomar a verdadeira faciana do modelo SOGAMA e a realidade dos seus custos.
Lia de accin 15. Facer transparente todo o proceso de xestin dos RSU (Residuos Slidos
Urbanos). A cidadana debe coecer que se fai cos residuos, en que se converten, os custos e
beneficios e coecer as consecuencias da producin e xestin de residuos.
Lia de accin 16. Iniciar o camio cara a recuperacin da xestin municipal da xestin de
residuos na medida do posible, mediante frmulas que potencien a economa social e a corresponsabilidade.
Lia de accin 17. Aplicar estratexias que melloren a separacin domiciliaria, facilitando as a
recolleita selectiva desde a orixe e permitindo o tratamento adecuado segundo o caso. Sern
estratexias como a recolleita porta a porta do lixo diferenciado ou a incorporacin do quinto contedor. O obxectivo incrementar exponencialmente a separacin de elementos reciclables e da
materia orgnica da fraccin non biodegradable e non reciclable. Este resultado permitira obter compost de calidade comercial, as como optimizar o axeitado tratamento da fraccin envases
e inertes.
Lia de accin 17. Aplicacin do principio de quen contamina paga. Aplicar medidas que estimulen e compensen cidadana que desenvolve prcticas que reducen o volume de lixo como a
compostaxe caseira ou das zonas nas que eventualmente se efecte a recollida Porta a Porta.
Lia de accin 18. Realizar campaas de educacin ambiental que conciencien e axuden a
asumir a responsabilidade persoal e colectiva para co medio ambiente.
Lia de accin 19. Establecer polticas de prevencin e reducin de residuos, promovendo iniciativas como o Sistema de Depsito, Devolucin e Retorno (SDDR), a eliminacin de bolsas
de plstico dun s uso ou o sobre -empaquetado de produtos.
Lia de accin 20. Apoiar a compostaxe caseira .
Lia de accin 21. Aumentar a eficiencia dos Puntos limpos incorporando recollida especfica
de residuos perigosos, hoxe en da non recollidos, como poden ser as uralitas.
Lia de accin 22. Crear Puntos de reutilizacin onde a cidadana poida ceder mobles, electrodomsticos e outros equipamentos en bo estado para o seu uso por outra persoa.
Lia de accin 23. Explorar as posibilidades de incorporarnos a compostaxe en plantas xa
en funcionamento ou promover unha planta comarcal coa finalidade de abandonar o modelo
SOGAMA.
Lia de accin 24. Control estrito do proceso de tratamento e xestin dos residuos para evitar
a participacin do trfico ilcito e inmoral de residuos.

#59

RETO 6. ENERXA E CAMBIO CLIMTICO

A producin, transformacin e uso final da enerxa son os principais responsables do cambio
climtico. O crecemento do consumo enerxtico no sectores residencial, comercial e institucional
est a ser moi importante, rexistrndose un uso da enerxa pouco eficiente. Esta realidade, aln
dos custos econmicos, ten un forte impacto na calidade do ambiente e, por tanto, na calidade de
vida da cidadana.
Lia de accin 25. Establecer un sistema de indicadores que reflictan a realidade do consumo
enerxtico e o seu impacto ambiental.
Lia de accin 26. Mellorar o rendemento de sistemas e equipos racionalizando e diminundo
o consumo enerxtico municipal.
Lia de accin 27. Realizar unha auditora do consumo elctrico do alumeado pblico e adoptar
medidas de reducin, adecuando o nmero de puntos de luz s necesidades reais, substitucin
por lmpadas de baixo consumo, diminucin do horario de iluminacin, etc. En particular, racionalizar o alumeado de monumentos, edificios singulares e escaparates e reducir a iluminacin de
ra durante as festas.
Lia de accin 28. Adquisicin de equipamentos da mxima eficacia enerxtica na medida que
se vaian renovando os actuais.
Lia de accin 29. Substitucin progresiva de sistemas de calefaccin e refrixeracin obsoletos
por equipamentos de mximo aproveitamento enerxtico.
Lia de accin 30. Aplicar criterios bioclimticos nos edificios e equipamentos municipais.
Inclur criterios bioconstrutivos en calquera novo proxecto de equipamento municipal ou urbanizacin de ras seguindo tres criterios:
1. Integracin no proxecto en cuestin das variables do entorno climtico.
2. Adecuacin da forma, distribucin e orientacin do equipamento.
3. Aplicacin de medidas ptimas de illamento trmico.
Lia de accin 31. Aplicar e promover o uso de fontes enerxticas renovables.
Potenciar o emprego de enerxas renovables en todos os mbitos de actuacin do Concello.
Apostar pola producin enerxtica distribuda e o autoconsumo mediante proxectos que aproveiten as potencialidades da solar-trmica, fotovoltaica e elica no noso concello.
Apoiar a constitucin de cooperativas de producin enerxtica ou as existentes actualmente e
facer priotiraria a contratacin enerxtica a este tipo de empresas de economa social.
Lia de accin 31. Loita contra o cambio climtico.
Integrar a mitigacin do cambio climtico no conxunto das polticas municipais como factor a avaliar en todas as decisin e proxectos.
Ingresar na Rede Espaola de Cidades polo Clima (http://www.redciudadesclima.es/)
RETO 7. AIRE.
A calidade do aire un aspecto fundamental da calidade de vida dun municipio. A sa relacin
directa coa sade das persoas e da calidade do ambiente colcao no curne da sustentabilidade

#60

da poltica municipal. A presenza na atmosfera de contaminantes atmosfricos, como partculas,

dixido de nitrxeno (NON2), dixido de xofre (SO2) ou ozono troposfrico (O3) en Compostela
consecuencia fundamentalmente do trfico motorizado e dos sistemas de calefaccin. O Concello debe ser corresponsable co conxunto da cidadana da calidade do aire da cidade desenvolvendo medidas para paliar o problema e motivando s persoas habitantes a aplicalas nas sas vidas
cotis.
Lia de accin 32. Establecer estacins de control suficientes e en lugares sinalados polo seu
potencial problemtica con datos de acceso pblico en tempo real que permitan manter informada cidade e prever picos problemticos de contaminacin.
Lia de accin 33. Asumir os parmetros da Organizacin mundial da sade como referentes
para avaliar a cualidade do aire en Compostela.
Lia de accin 34. Establecer protocolos de actuacin e medidas en funcin dos distintos escenarios de contaminacin, dando conta a cidadana da sa existencia
Lia de accin 35. Controlar as emisins de transportes, calefaccins e industrias
Lia de accin 36. Actuacins decididas para reducir o trfico motorizado na cidade
RETO 8. BIODIVERSIDADE.
A biodiversidade proporciona beneficios fundamentais para ser humano aln de proporcionar materias primas. A perda de biodiversidade ten efectos negativos sobre o noso benestar, afectando
aspectos da importancia da seguridade alimentaria, a vulnerabilidade ante desastres naturais, a
seguridade enerxtica ou o acceso ao auga limpa. Mais tamn afecta faciana emocional da nosa
vida, vinculacin paisaxe, ao ocio e benestar social. A preservacin e recuperacin da biodiversidade un obxectivo ineludible para calquera accin municipal.
Lia estratxica 1. Coecemento, valorizacin e mellora da biodiversidade no entorno urbano.
Lia de accin 37. Realizar un inventario de espazos naturais de interese local as como dos seus
hbitats, flora e fauna e establecer medidas de recuperacin e conservacin e preservalos, potenciando a sa incorporacin en figuras de proteccin tanto locais coma supramunicipais.
Lia de accin 38. Establecemento de acordos de custodia cos propietarios dos terreos.
Lia de accin 39. Apoio ao desenvolvemento das medidas recollidas nos planos de recuperacin
e conservacin das especies includas no catlogo autonmico, no mbito municipal. No caso de
especies catalogadas, para os que non se desenvolveron estes planes de xestin. Avaliacin do
seu estado e desenvolvemento de medidas urxentes para a sa conservacin.
Lia de accin 40. Aplicar criterios ecolxicos na xestin, coidado e renovacin dos parques e
xardns do concello
Deseo dun programa para o uso preferente de especies autctonas nos parques e ras. Prohibicin expresa de uso de especies invasoras.
Naturalizacin dos parques perifricos da cidade. Programa de xestin conducente a diversificacin de hbitats.
Lia de accin 41. Controlar as especies bioinvasoras, mediante a eliminacin de especies agresivas nos xardns, o control de plantacins ornamentais e forestais, o control de comercializacin
de especies forneas e a recollida e canalizacin das especies introducidas.

#61

Lia de accin 42. Deseo dun anel verde, que permita a conectividade entre espazos, sen intervencin en hbitats naturais.
Lia Estratxica 2 Apoiar iniciativas que incidan na conservacin da biodiversidade
Lia de accin 43. Apoiar proxectos produtivos que supoan un uso tradicional que contriba ao
mantemento da biodiversidade, incentivar as actividades agrogandeiras ecolxicas, mantemento
e recuperacin da paisaxe de mosaico.
Lia de accin 44. Promover programas de formacin e acompaamento no desenvolvemento
dunha agrogandeira sustentable e apoio as empresas verdes
Lia de accin 45. Apoiar e promover proxectos de lecer que axuden a valorar e conservar a biodiversidade os mesmos (como rotas, actividades deportivas, voluntariado ambiental...).
Lia estratxica 3. Programa de educacin ambiental e participacin
Lia de accin 46. Desenvolvemento dun programa de sensibilizacin ambiental para os distintos
eixos de actuacin, baseado na participacin e con especial atencin a implicacin dos centros
educativos.
Lia de accin 47. Fomento da participacin en programas existentes. Ex: Proxecto Ros, Charcas
con vida.
Reto 9. SOBERANA ALIMENTAR
Tal como recolle a Declaracin de Nylni resultante da celebracin do Foro de soberana alimentaria en Mali no 2007, a soberana alimentaria o dereito dos pobos a alimentos nutritivos e
culturalmente axeitados, accesibles, producidos de forma sustentable e ecolxica, e o seu dereito
a decidir o seu propio sistema alimentario e produtivo. A soberana alimentaria dlle prioridade s
economas locais e aos mercados locais e coloca a producin alimentaria, a distribucin e o consumo na base da sustentabilidade medioambiental, social e econmica.
A soberana alimentaria tamn est profundamente imbricada nun comercio transparente, que
garante ingresos dignos para as persoas adicadas producin de alimentos e ten en conta os
dereitos das persoas consumidoras para controlar a sa propia alimentacin e nutricin.
Lia de accin 48. Declarar o Concello Libre de Transxnicos facendo as xestins oportunas
para evitar o cultivo e consumo no seu territorio.
Lia de accin 49. Promover a producin e consumo de produtos locais mediante proxectos cooperativos e hortas urbanas e periurbanas, promovendo e incentivando aquelas actividades locais
produtivas do sector primario que tean un carcter sustentable para garantir a calidade de vida e
a consolidacin social no rural.
Lia de accin 50. Aplicar polticas de quilmetro 0 nos comedores de responsabilidade municipal que asuman a producin local como a principal fonte de subministro.
Lia de accin 51. Promover e apoiar iniciativas de distribucin e comercializacin do produto
local
Reto 10. COMPRA PBLICA RESPONSABLE.
A Compra pblica responsbel nas administracins municipal define a aplicacin dun conxunto
de parmetros sociais, ambientais e ticos na execucin dos orzamentos pblicos para a adquisicin e consumo de bens e servizos por parte do Concello.
A Compra pblica responsbel sustntase na Compra pblica tica, na compra e no consumo

#62

pblico sustentbel e na compra pblica social.

En conxunto, a aplicacin da compra pblica responsbel introduce criterios ticos relativos ao
cumprimento de convencins internacionais e estndares sobre condicins laborais, como no
caso dos produtos de comercio xusto; desenvolve modelos de consumo mis respectuosos co
medio ambiente, minimizando o impacto ambiental do consumo municipal e contribundo a mellorar a calidade de vida a travs do predominio de criterios ambientais; incide na calidade do
emprego, na perspectiva de xnero e na contratacin de persoas con discapacidade ou na insercin nos bens e servizos contratados polas administracins; introduce o apoio s empresas de
economa social, entendidas como aquelas empresas que contan con procesos de xestin democrticos e participativos, que priman as persoas e o traballo sobre o capital na reparticin das
rendas e teen como finalidade o servizo aos seus membros e colectividade antes que o lucro.
Lia estratxica 1. Estabelecer polticas de compra pblica tica, con obxectivos cuantitativos e
prazos para a sa implantacin, que fomenten os produtos e servizos ecoloxicamente sustentables e socialmente xustos, para facer da administracin local un exemplo a seguir e un factor de
promocin da producin de bens e servizos verdes (comercio xusto, ecolxico, local, etc).
Lia de accin 52. Mercar e contratar s os bens e os servizos que sexan realmente necesarios: . Cmpre revisar as prcticas de contratacin para que respondan totalmente s necesidades
reais. Igualmente, estableceranse mecanismos que permitan ceder produtos entre departamentos
para fomentar a reutilizacin e, polo tanto, a optimizacin do uso dos recursos, apostando polo
valor de uso de cada produto.
Lia de accin 53. Aplicar criterios ambientais, sociais e ticos na adquisicin de produtos e
servizos
Lia de accin 54. Impulsar a formacin dos responsables de contratacin, intervencin e asesoramento xurdico na aplicacin de criterios de compra pblica responsable.

BENESTAR ANIMAL.
Sabemos que o benestar animal debe ser un dosobxetivosfundamentais do novo modelo social
aoque aspiramos. Os aspectos relacionados co benestar animal estn cobrando cada vez maior
relevancia tanto no debate poltico coma no debate social. Somos conscientes de que queda moito
por facer: Aprobacin de leis que protexan aos animais, derrogacin deleis inxustas contra eles,
maiores penas contra osmaltratadoresemaltratadoras, etc. A crise tamn provocou que os organismos pblicos encargados da sa xestin e coidado, as como as asociacins de voluntarios
e voluntarias, estean a percibir menoresingresos mentres o nmero de animaisabandoadosnon
deixa de medrar.
Somos conscientes do rexeitamento que na sociedade produce o maltrato e o sufrimento animal
polo que desde Compostela Aberta queremos propor medidas que melloren asituacinsdosanimaisnoconcello,apostando poloanimalismocomaunha nova forma de facer activismo,contando coa colaboracin dacidadanae dasasociacinsde defensa dosdereitosanimaisda cidade.
Organizamos apropostaendousgrandes retos:
RETO 1: PROTECCIN LEGAL DOSDEREITOS DOS ANIMAIS.
Asactuaisordeanzasmunicipaisson incompletas,inxustas, e noncontriben proteccin dos
animis polo que queremos reformular estasleisque debern primar a proteccin e obenestaranimal.

#63

Liaestratxica1: Reforma das normativasmunicipaisrelativas proteccin animal.

Accin 1:Derrogacindo punto K do artigo 66 daOrdeanzade convivencia, residuos e licencia
viaria, queprohibealimentaraosanimaisque viven na ra.
Accin 2: Dotar polica municipal de lectores de microchip. Formacinnasleisde proteccin
animal actualmente en vigor. Formacin sobre como afrontar arecollidaduncan (incluindoos potencialmenteperigosos)
Accin 3: Declarar Santiago de Compostela comoconcellolibre detouradas.
Accin 4: Prohibir os espectculos pblicos que impliquen maltrato, explotacinousufrimentoanimal, tales comocarreirasde tiro, uso deponiesenfeiras,ouespectculoscirquensesque
impliquenanimais.
Accin 5:Facercumprirasleisactualmente en vigor relativasa ncleoszoolxicos.
Accin 6:Vixiar, dentro do marco das competenciasmunicipais, a venda de cachorros conforme
asleisvixentes,garantindoasaorixeas como assascondicinssanitarias, tanto por parte de
comercios como na compra-venda entre particulares, coa fin de evitar o trfico de cachorros importados ilegalmente as como os negocios fiscalmente opacos.
Accin 7: Garantir que os cazadores e as cazadorasrexistradoserexistradasdentro doconcelloteantodos osseusanimaisrexistrados,coasvacinasen regla, echipeados.

Liaestratxica2: Reformulacin naxestindoRefuxiode Bando.

Accin 1: Auditora dascontase dos servicios que actualmente presta oRefuxio. Renegociacin
dos convenioscosdistintosconcellosdamancomunidade.

Accin
2: Garantir
unha
total transparencia e potenciar a auditora
cidad
nas
contas
e
naxestindorefuxio. Dar cabidasasociacinsanimalistas na codecisin sobre axestindorefuxio.
Accin 3: Reformular completamente a poltica sanitaria dorefuxio,garantindoque todo animal
adoptado estar en perfectascondicinsalimentarias, sanitarias, e esterilizado.
Accin 4: Cambionaspolticas de fomento dasadopcinspor parte dorefuxio,cunhapromocinmoitomaiore campaas deconscienciacinsocial. Colaboracin coasasociacinsanimalistas parafacerunseguimentodasadopcins. Garantir atencin veterinariaaosanimaisadoptadosdunano,dendeo propiorefuxio.
Accin 5: Fomento das casas deacollidacomo parte da poltica dorefuxio.
Accin 6:Converterorefuxionunautntico centro de actividades relacionadascosanimais, levando ditas actividades sociedade: centrossocioculturais,escolas, centros demaiores, etc
fomentando aconscienciacinvecialen temas decoidadodosanimaisas como o uso deanimaisen actividades teraputicas.

Liaestratxica3:Xestindas colonias felinas.

Accin 1:Establecementodunconvenio de colaboracin conasociacinsanimalistas epersoasvoluntarias para axestinhixinicae sanitaria dascolonias.
Accin 2:Establecementodunconvenio con clnicas veterinarias e/oua USC para aesterelizacinsdas colonias.

#64

Accin 3: Investigacin e denuncia por parte doconcellodaspersoasque causendanoaosgatos

da raouprovoquen problemas naxestindas colonias.
Accin 4: Fomento daacollidae adopcin dos gatos da ra con problemas sanitariosourisco
dedano, deacordocoasasociacinsevecioseveciasque leven axestindesacolonia.

RETO 2: INTEGRACIN DOSANIMAISNA VIDA DOCONCELLO.

A evolucin social permite, aotempoesixe,unhareformulacin dosxeitose osespazospblicos na relacin entre oconcelloe osanimais. CompostelaAbertapromover unnovoxeitode integraraosanimaisnasociedade,comezandocon campaas deconscienciacinpara
posteriormente afrontar a integracin dosanimaisna vida e nosespazospblicosdunxeitosemellanteaoque sucede nos pasesmisavanzadosnasque osanimaisentran connaturalidadeenespazosactualmente vetados comocafetaras, restaurantes,outransporte pblico.Sempreaxudndonosde, eaxudandoasasociaciacinse voluntarios e voluntarias que
actualmentetraballanneseeido.

Liaestratxica1: Fomento do respeto vida animal.

Accin 1:Establecementodunconvenio conasociacinsquetraballenconanimaispara que realicen campaas e actividades encolexios, centrossocioculturais, etc
Accin 2: Promocin de deportes e actividadesrespectuosascosanimais, tales comocompeticinsdeagility,exhibicins, e actividades teraputicas.
Accin 3: Promocin de cursos de educacin animal accesibles e asequibles para todos os propietarios que as odesexen.
Accin 4: Aumento dosespazosdestinadosaolecerdosanimaisnasredes de parques doconcello.
Accin 5:Realizacinsde campaas encolexiose centrossocioculturaispara concienciar
danecesidadederecollidados excrementos por parte dos propietarios e propietarias.
Accin 6: Establecer puntos de observacin da vida silvestrenasparroquias do rural e realizar
actividades de observacin concolexiose centrossocioculturais, con voluntarios especializados.

Liaestratxica2: Creacindunprogramapioneirode GoodNeighbors (bosvecios)

Accin 1: Creacindunprograma deavaliacinde obediencia paracansedonose donas de
cara obtencinduncarnet de BoVecio. Creacindunhaidentificacin claramente visible para
osanimaisque superen ditaavaliacin.Sempredeacordoaosestndaresinternacionis.
Accin 2: Creacindunrexistopblico deanimaisavaliadoscomoBoVecio,facilmenteaccesiblepolapolica local epolacidadana.
Accin 3: Creacindunrexistrodeespazospblicosouestablecementosabertospblico que
permitan o acceso acansquesexanBosVecios.
Accin 4: Creacindunprograma progresivo de accesoaoscansBosVeciostransporte pblico.
Accin
5:
Promocin
dosestablecementosdehostelaraque
se
unanaoprograma
deBosVecioscomo destinos tursticos paradonose donas decans, tanto a nivel nacional como
a nivel internacional.

#65

#UN CONCELLO PARA O BEN COMN

ECONOMA E FACENDA
As persoas deben servirse da economa, e non a economa das persoas.
Compostela, coma todas as cidades, sufriu durante a ltima dcada transformacins causadas
polo tipo de crecemento do sistema econmico capitalista e a burbulla inmobiliaria e financeira.
Do mesmo xeito que teen aumentado as desigualdades sociais, en paralelo alargronse as diferenzas entre os barrios da cidade.
Ao mesmo tempo a facenda municipal foi comprometida por unha dobre poltica.
Dun lado, os sucesivos gobernantes liberaron s rendas altas e aos multipropietarios de tributar
conforme sa elevada capacidade econmica e optaron por desenvolver figuras fiscais indirectas que gravaban por igual a todo o mundo, independentemente da sa renda.
Doutro lado, o gasto pblico non se centrou naquelas reas e departamentos que axudaran efectivamente a reducir as desigualdades xeradas polo sistema econmico actual, senn que alimentaron gastos ostentosos e innecesarios, en moitos casos dirixidos s capas acomodadas da poboacin, cando non directamente a engordar as contas de resultados de grandes empresas e
consultoras, e, con elas, os petos dos amigos.
OBXECTIVO 1: REDUCIR AS DESIGUALDADES
Loitar contra as desigualdades sociais, econmicas e territoriais desde un novo modelo de cidade
que poa por diante as persoas, as familias, os colectivos e os barrios mis agredidos non s
pola recesin econmica senn polo sistema capitalista de crecemento baseado na especulacin.
Consecuentemente, o Concello debe redirixir os abondosos recursos ociosos que existen na cidade para destinalos a unha nova poltica municipal, que impregne todos os mbitos sectoriais de
actuacin e que se traduza no beneficio da inmensa maiora da poboacin, con atencin especial
s novas xeracins. A administracin local o primeiro lugar onde se debe pechar o contrato social entre as persoas podentes e as necesitadas.
a onde o Concello debe liderar esa tarefa de xustiza social, garantindo os dereitos bsicos da
cidadana: vivenda e traballo.
Lia estratxica 1: Facenda municipal progresiva, equitativa e suficiente
Non posible unha poltica municipal distinta e transformadora sen un cambio radical na estrutura
tanto dos ingresos como dos gastos. Implantaremos unha poltica fiscal que cree as condicins
para unha redistribucin efectiva da riqueza, atendendo aos principios de equidade, suficiencia e
progresividade, e que forneza o Concello dos recursos necesarios para atender as sas competencias e as necesidades sociais mis urxentes.
Lia de accin 1. Progresividade.
Mellorarase a progresividade fiscal mediante a elevacin do peso das figuras tributarias directas
na recadacin municipal e a reducin das indirectas.
O Concello actuar sobre aquela riqueza que non pode evadirse, os bens inmobles, principais
culpables da burbulla especulativa na que anda se atopa inserida a cidade, actuando en particular
sobre os pisos baleiros e as segundas e sucesivas vivendas, mediante os coeficientes territoriais
no IBI e noutras figuras.

#67

Lia de accin 2. Equidade.

Consideracin da situacin econmica (renda e patrimonio) e social (persoal e familiar) nas figuras fiscais, establecendo bonificacins ou desgravacins por tal condicin.
Lia de accin 3. Suficiencia.
A suficiencia da recadacin municipal non vir determinada polo que as capas mis ricas da poboacin estean dispostas a tributar, senn polas necesidades bsicas que deben ser atendidas.
Loitar contra a fraude fiscal e a economa mergullada, aumentando o control sobre os mbitos de
xestin tributaria municipal e implantando unha verdadeira polica urbanstica.
Lia estratxica 2. Contratacin socialmente responsable
Lia de accin 1. Impulso da banca tica.
Utilizacin da banca tica e das cooperativas de aforro por parte dos servizos econmicos do
Concello.
Renegociacin dos acordos e convenios establecidos coas entidades financeiras por razn da
sa obra social na cidade.
Lia de accin 2. Clusulas con contido social.
Introducir nos pregos de condicins das contratacins de obras e servizos municipais criterios de
valoracin que primen s empresas que acrediten emprego estable e unhas condicins laborais
e salariais non discriminatorias.
De xeito acordado cos axentes sociais, reserva dunha porcentaxe dos contratos municipais para
entidades de economa social.
Reserva dun porcentaxe das prazas de emprego pblico para persoas con diversidade funcional.
Fomentar nos pregos de contratacin que determinados servizos se presten cun sentido social,
como por exemplo valorando o uso de produtos agroalimentarios sustentables en cafeteras e
comedores dependentes da administracin local.
OBXECTIVO 2. FRONTE S PRIVATIZACINS, XESTIN PBLICA E CIDAD.
A xestin pblica directa dos servizos bsicos prestados pola administracin local mis barata
que a xestin mediante unha empresa concesionaria, tal e como evidencian numerosos estudos
acadmicos, ou do Consello e do Tribunal de Contas.
A vaga privatizadora dos gobernos bipartidistas ten acadado cotas sanguentas que se traducen
nun maior custo para a administracin, maior beneficio para os propietarios e para as propietarias
e para os e as accionistas das empresas concesionarias, maior precariedade no emprego, peor
calidade no servizo e reducin continua do nmero de persoas beneficiarias.
Tralos escndalos de corrupcin coecidos fundamental que tanto a cidadana coma o novo
Goberno municipal tean unha imaxe fiel da situacin do Concello. A transparencia nas contas
unha condicin necesaria para a eficiencia na xestin dos recursos pblicos. Para decidirmos de
xeito correcto gobernantes e cidadana teen que posur informacin fidedigna sobre a cidade e
o Concello.
Lia estratxica 1. Xestin pblica directa dos servizos municipais.

Lia de accin 1. Rematar coas privatizacins.

Remunicipalizacin do servizo de auga.
Facer un calendario e comunicarlle cidadana un plano de retorno progresivo xestin pblica e
directa daqueles servizos municipais privatizados ou entregados xestin privada.
Lia estratxica 2. Transparencia e participacin cidad.
Lia de accin 1. Transparencia.
A xestin municipal debe ser transparente en todas as sas fases. Tanto os procesos de toma
de decisins como os gastos e os investimentos deben ser accesibles cidadana de xeito pormenorizado, claro e aberto.
Auditora econmica-financeira do Concello. Debemos coecer a orixe da dbeda pblica municipal e os axentes econmicos directamente beneficiados pola mesma, as como avaliar en que
medida dita dbeda se debe prestacin de servizos por parte do Concello que non son competencia municipal e cuxo financiamento debido insuficiencia e atraso dos fondos procedentes
doutras administracins.
Posta en marcha do Observatorio Econmico e Fiscal municipal.
Elaboracin dun plan econmico e financeiro a medio prazo que garanta que todas as decisins
econmicas e financeiras municipais se adaptan a un horizonte de sustentabilidade.
Lia de accin 2. Participacin cidad.
A xestin debe ser participativa e dotarse de estruturas de toma de decisin que tean en conta
tanto os vecios e as vecias da cidade como o tecido asociativo, e tamn as profesionais que
traballan en cada mbito e/ou contan cunha formacin ou experiencia especfica para asesorar na
estratexia e na toma de decisins.
Orzamentos participativos que dean acollida participacin cidad e asociativa nas decisins
municipais tanto de gastos como de ingresos.
OBXECTIVO 3. UNHA ECONOMA REVITALIZADA E SUSTENTABLE
Compostela precisa, para retomar o esplendor de hai 20 anos, ter a referencia dun modelo que tire
proveito das fortalezas da cidade (capitalidade, universidade, proxeccin internacional, cultura e
patrimonio, sustentabilidade medioambiental), as como as da sa rea de influencia.
Superaremos o modelo econmico baseado na recepcin estacional de turismo masificado, que
concentra a xeracin da riqueza s nunha parte da cidade e xera emprego precario. Apostamos
por reforzar a idea de Compostela como un centro de atraccin de turismo cultural (no seu sentido
mis amplo) e urbano e de congresos con carcter desestacionalizado. Compostela debe ser a
estacin base desde onde coecer Galicia, do mesmo xeito que o Camio de Santiago a mellor
forma de achegarse e adentrarse na realidade galega.
Cambiaremos a visin dunha economa baseada en polgonos industriais noutra mis sostible e
integradora, descentralizada e revitalizadora dos barrios e das distintas partes da cidade, onde os
novos emprendedores e as empresas de servizos en xeral vivan e convivan no tecido urbano, dinamizando por igual todo o territorio. Impulsaremos os novos nichos de emprego, en especial nos
sectores innovadores, que son os que teen maior capacidade de dinamizar a cidade e aumentar
o seu atractivo residencial, hostaleiro e comercial.
Debemos tomar consciencia, sen alarmismos e con responsabilidade, do esgotamento progresivo

#69

do modelo de crecemento econmico capitalista actual, baseado no consumo de enerxas fsiles,

na financiarizacin da economa e na especulacin inmobiliaria. necesario apostar polo aforro e
a eficiencia enerxtica, a mobilidade sostible, a economa circular (cos 3R impregnando todas as
polticas), os ciclos curtos de consumo e a independencia/soberana agroalimentaria, sustentada
na producin local e ecolxica. Potenciaremos a economa real, a dos sectores produtivos primarios e manufactureiros, a dos servizos s persoas, a da innovacin.
Lia estratxica 1. Un modelo novo de cidade
A promocin econmica da cidade non debe entenderse como un obxectivo en si mesmo, senn
como o resultado dun modelo de cidade a construr e dunha imaxe de cidade a transmitir, tratados
dende unha perspectiva transversal e multidisciplinar.
Fronte a un modelo de competitividade extrema, que busca a ancoraxe artificial das cidades aos
principais nodos da economa global e informacional mediante a dilapidacin de recursos en polticas de grandes infraestruturas, eventos de dimensin global pero esxenos sa cultura e ao seu
territorio, defendemos un modelo de desenvolvemento local endxeno, cooperativo e asentado na
identidade e na historia do territorio no que se produce.
O papel do Concello ser outro moi distinto ao desempeado at agora. Non se trata de desenvolver visins unipersoais de elite, acertadas ou non, senn de traballar da man dos axentes do
territorio dende unha posicin de igualdade, de continuidade e de dilogo.
O enfoque para o deseo de polticas en materia de promocin econmica e emprego a curto, medio e longo prazo, debe ter unha visin integradora e obxectiva, analizando polo mido os xitos
e os fracasos das polticas e dos programas anteriores.
necesario auditar os plans deseados, avaliando o grao de cumprimento e aproveitando o traballo previo (datos, reflexins, ideas, conclusins). Anda que existiron varios intentos de planificacin estratxica do desenvolvemento local no Concello, a da de hoxe ningn deles foi continuado. Do encargado polo goberno actual non se soubo nada at o momento, e da Axenda XXI
elaborada non se volveu ter noticia.
A falta dunha planificacin estratxica un problema grave, non s polo orfandade de visin de
futuro compartida sobre o territorio, senn porque supor na prctica a perda da posibilidade de
solicitar determinados fondos da Unin Europea condicionados existencia e aplicacin destes
plans.
Lia de accin 1. Dinamizacin econmica dos barrios e o rural.
Limitar a creacin de solo industrial ligndoa demanda real, impedindo a especulacin construtiva e sobre o solo. Xestionar coas demais administracins unha maior reducin do prezo do solo
industrial nos polgonos do IGVS.
Subvencins e/ou desgravacins para o establecemento de autnomos e novas empresas de
servizos nas zonas perifricas da cidade.
Recuperacin daquelas actividades primarias e manufactureiras que hoxe corren perigo de desaparicin.
Artellar un servizo municipal de acompaamento e adestramento en economa colaborativa que
puidera dar lugar cracin de iniciativas empresariais e comerciais nos barrios.
Impulso dos mercados de proximidade, de mercados de produtores fronte aos de intermediarios e
apoio s canles curtas de comercializacin, promovendo as iniciativas que neste sentido se xeren
nas zonas rurais de Compostela.

#70

Apoio ao comercio de barrio, retomando a cultura do comercio de primeira necesidade como va

de emprendemento e colaboracin entre a vecianza.
Limitacin da construcin de grandes superficies comerciais novas.
Fomento do asentamento de empresas de servizos, da creacin de cooperativas e da difusin de
produtos tursticos na zona rural.
Lia de accin 2. Sectores innovadores.
Colaborar de forma estreita coa USC, un dos principais elementos definidores da cidade e motor
de coecemento, na definicin e na aplicacin das polticas de emprego e desenvolvemento local.
A universidade ten unha importancia estratxica como fonte de oportunidades de creacin de
empresas e mellora do tecido industrial existente, como axente de desenvolvemento.
Lias especficas de apoio ao I+D+i e s spin-off universitarias, fomentando a retroalimentacin
entre o tecido empresarial e os centros e grupos de investigacin da USC.
Apoio ao turismo idiomtico. Desenvolvemento de cursos de lingua galega e espaola para estranxeiros para desestacionalizar a actividade turstica.
Apoio creacin de axencias de servizos receptivos. Fomentar o nacemento de empresas de
servizos aos turistas: tours, visitas guiadas, creacin de paquetes, etctera.
Apoio creacin de industrias culturais. Compostela tamn capital na cultura, e conta cunha
longa tradicin, infraestruturas abondas e recursos humanos cualificados. A relevancia da cultura
na xeracin e na fixacin de emprego fundamental no novo rexurdir da cidade, definndoa como
a primeira urbe de Galicia para o lecer, mellorando a nosa calidade de vida e aumentando o seu
atractivo.
Apoio implantacin de industrias creativas. Compostela ten un gran nmero de microemprendedores/as no eido do deseo, do txtil e da artesana. Facilitaremos recursos pblicos para a transicin desde o obradoiro domstico empresa.
Impulso biotecnoloxa e s ciencias da sade. A universidade eficaz na creacin de spin-offs
mais preciso incrementar a sa relevancia axudando desde o Concello a constitur un sistema
empresarial arredor destes ncleos de especializacin, abranguendo a medicina, a acuicultura, os
nanomateriais, etctera.
Impulso s empresas tecnolxicas, e nomeadamente s relacionadas coas TIC que baseen a sa
actividade na filosofa do cdigo aberto e/ou do software libre.
Apoio ao sector dos servizos avanzados s empresas e administracin, tirando proveito da
posicin xeogrfica de Santiago no centro do principal eixe econmico urbano galego e a presenza do goberno galego na cidade.
Lia de accin 3. Economa social e colaborativa.
Acompaamento da economa social, do terceiro sector. Apoio creacin de cooperativas e empresas de economa social, de cooperativas e de entidades que fomenten a colaboracin e presten
un beneficio social.
Impulsar o banco de tempo xa creado pero abandonado polo actual goberno.
Analizar e dar a coecer cidadana os proxectos de moeda social, xa creados pero descoecidos
para a maiora da poboacin local.
Desear un programa informativo e formativo sobre tcnicas alternativas de financiamento (crow-

#71

funding, sistemas de banca tica, etc.)

Lia de accin 4. Sustentabilidade medioambiental e enerxtica.
Evolucin a un modelo de xestin dos residuos baseado na reciclaxe e na reutilizacin, abandonando a queima indiscriminada, contaminante e cara de SOGAMA.
Elaboracin de auditoras enerxticas nos edificios municipais para reducir o importe da factura
elctrica municipal.
Promover a rehabilitacin enerxtica de edificios por barrios.
Promover a contratacin de subministradoras de enerxa limpa.
Lia de accin 5. Consumo responsable e solidario.
A economa oferta, pero tamn demanda e consumo responsable. Neste mbito de fomento do
consumo de proximidade, de mellora de coecemento dos produtos e servizos que existen na cidade e no seu entorno por parte da propia cidadana, hai moita marxe de mellora.
Impulsar a creacin de escolas de consumidores e consumidoras como actividade a inclur nos
centros socioculturais.
Informar e estimular a creacin de grupos de consumo, coa finalidade de establecer polticas de
consumo responsable Km 0 con produtores e produtoras do concello.
Fomento do comercio xusto.
Lia de accin 6. Comercio.
Actualizar o Plan estratxico de comercio lanzado no ano 2009.
Dar a coecer a bolsa de alugueiro de establecementos comerciais e apoiar o desenvolvemento
de actividade comercial, prestando especial atencin aos usos do local e calidade do produto ou
servizo a prestar.
Implantar un proxecto de identificacin de propietarios e propietarias e de contratacin para proxectos colectivos.
Suxerir iniciativas comerciais innovadoras e alternativas para o comercio tradicional, a travs de
proxectos colectivos.
Coordinacin das campaas de dinamizacin comercial coas campaas tursticas, culturais e de
festividades da cidade.
Penalizar a especulacin con baixos baleiros no centro da cidade.
Lia estratxica 2. As persoas diante.
A orientacin das polticas pblicas en materia de promocin econmica e emprego deben ter en
conta a diversidade e a igualdade no acceso aos programas de crecemento persoal e empresarial.
Propoemos un modelo con igualdade de oportunidades real no acceso das persoas ao mercado
de traballo e aos procesos de innovacin, creacin empresarial e planificacin estratxica do desenvolvemento.
Lia de accin 1. Formacin.

#72

Manter a realizacin de cursos de formacin ocupacional, escolas-obradoiro, obradoiros de emprego, medindo de forma continua a sa eficacia, e orientndoos aos sectores e actividades estratxicos recollidos neste programa.
Lia de accin 2. Desemprego.
Adaptar o mximo posible as polticas autonmicas de atencin s persoas desempregadas realidade do concello.
Impulsar programas de intermediacin laboral que tea en conta as necesidades especiais dos demandantes de emprego con diversidade funcional ou en risco de exclusin social.
Vincular os centros de formacin profesional da cidade industria, realizando cursos ponte que
permitan adaptar os coecementos de ciclos xenricos s necesidades especficas do tecido empresarial da cidade.
Lia de accin 3. Emprendemento, competitividade e cooperacin.
Non posible ser competitivo sen ser cooperativo. Ser competitivos no mundo actual ter capacidade para xerar, captar e compartir coecemento; xerar e coidar activos locais especficos que non
poden deslocalizarse ou emigrar; ter unha calidade interna na que a cidadana e a sa visin global
e cosmopolita xoga un papel atraente e cohesivo que fundamental.
Atender s necesidades e apoiar a competitividade da industria da cidade al onde o concello tea
competencia (facilitar o acceso aos recursos, organizar foros sectoriais, actuar de intermediario na
transferencia de coecemento entre industria e universidade).
Fomentar formacin adaptada realidade das persoas emprendedoras.
Fomentar e crear soportes (infraestruturas, formacin, informacin, actividades...) para o nacemento
de proxectos colectivos e cooperativos que fagan as empresas mis competitivas (coopeticin).
Crear unha rede de centros de emprendemento colaborativo, aproveitando a rede de centros socioculturais do Concello.
Crear un banco de intercambio de medios e servizos empresariais, para favorecer o aproveitamento compartido de bens de equipo e servizos asociados aos mesmos entre o tecido empresarial da
cidade.

#73