A / t vn

Cng vi qu trnh dng nc v gi nc , nn vn ho Vit

Nam hnh thnh v pht trin . Bng lao ng sng to
v ch u tranh bn b , kin cng , nhn dn ta
xy p nn mt nn vn ho kt tinh sc mnh v in m
du n vn sc ca dn tc , chng minh sc sng mnh lit
v s trng tn ca dn tc Vit Nam .
Vn ha Vit Nam l tng th nhng gi tr vt cht v
tinh thn do cng ng cc dn tc Vit Nam sng to ra
trong qu trnh dng nc v gi nc . Nh nn tng v sc
mnh vn ho y m d c nhiu thi k b h , dn tc
ta vn gi vng v pht huy bn sc ca mnh , chng
nhng khng b ng ho , m cn qut cng ng dy
ginh li c lp cho dn tc , ly sc ta m gii phng cho
ta .
Pht huy truyn thng vn ho dn tc , di s lnh o ca
ng , l nhn ln sc mnh ca nhn dn ta vt qua
kh khn , th thch , xy dng v pht trin kinh t - x
hi , gi vng quc phng , an ninh , m rng quan h i
ngoi , to ra th v lc mi cho t nc ta I vo th k XXI .
Cng cuc i mi ton din , y mnh cng nghip ho
hin i ho t nc , xy dng ch ngha x hi , thc hin
thng li mc tiu dn giu , nc mnh , x hi cng bng
vn minh , i hi chng ta phI xy dng v pht trin
nn vn ho Vit Nam tin tin , m bn sc dn tc ,
xy dng nn tng tinh thn ca dn tc ta , coi va l
mc tiu va l ng lc thc y pht trin kinh t - x
hi .
ng v Nh nc ta ang tin ti xy dng mt nn kinh
t m ,hi nhp vi Th gii . Chng ta ang sng trong mt
th gii hin i bin chuyn nhanh chng , ang din ra
qu trnh ton cu ho , s hi nhp khu vc v th gii vi
mt tc rt nhanh , t ny sinh nhu cu m rng giao

lu gia cc nn vn ho . Trong khi ch trng gi gn , pht

huy cc truyn thng vn ho tinh thn tt p ca dn
tc , vn ha Vit Nam cn tng bc m rng giao lu quc t ,
tip th nhng tinh hoa vn ho th gii v thi i . Nn vn
ca chng ta s a dng hn , phong ph hn , tin tin hn
nh hp th c nhng yu t lnh mnh ca vn ho th gii
.
Trong nn kinh t m nh nc ta hin nay lun lun c s
trao i giao lu vi th gii trn mi lnh vc , trong c
lnh vc vn ho . Chng ta khng th trnh khi vic du
nhp nhng phong tc tp qun ca cc nc , cc dn tc
trn th gii . Tuy nhin , khng v th m chng ta qun i
truyn thng ca n tc mnh , ci gc ca mnh . Vic
gi gn v pht huy bn sc dn tc trong thi k nn kinh
t m l ht sc cn thit . Iu gip chng ta ho nhp
ch khng ho tan , khng b mt i ci gc ca mnh.
Chng ta mt mt tip thu nhng nt tinh hoa trong vn
ho ca cc nc , mt mt gi gn v pht huy bn sc dn
tc lm cho i sng tinh thn ca chng ta ngy cng
phong ph hn.
* Tnh tt yu ca vic nghin cu ti :
t nc ta ang trong thi k tin ln xy dng nn kinh
t m , hi nhp vi quc t . Tuy nhin , vic hi nhp cng
c nhng mt tch cc v tiu cc .Nu chng ta tip thu
mt cch khng c chn lc , khng c tnh ton , chng ta
d b tip thu nhng ci khng tt , nh hng n i
sng vn ho ca nc ta . Mt khc , chng ta cn lo ngi b
nh mt truyn thng dn tc , chy theo cc nc trn th
gii , b nh hng hon ton bi nn vn ho ca cc nc
khc.
Chnh v th , vic t ra nhng nh hng trong vic
hi nhp , tip thu nhng tinh hoa trong vn ho ca cc nc
mt cch c chn lc l iu ht sc cn thit . Trong ,
bn sc dn tc gi mt vai tr khng nh trong vic hi
nhp vi th gii . Mi mt quc gia u c nhng truyn
thng , nhng bn sc ring ca mnh . Chng ta cn gi
gn v pht huy bn sc dn tc , mt mt em
2

nhng tinh hoa ca mnh giao lu vi cc nc , mt mt

gip chng ta ho nhp ch khng ho tan .
Mi quc gia u c nhng bn sc ring ca mnh . iu
gip chng ta phn bit r mi mt quc gia . Gi gn
v pht huy bn sc dn tc l mt vic tt yu trong nn
kinh t m hin nay . Chng ta c bn sc dn tc th mi
c th hi nhp , giao lu vi th gii , mi c ci giao lu
.Nu khng gi gn c bn sc dn tc , chng ta s ly
g hi nhp vi th gii , khi chng ta s b nn vn
ho cc nc khc chi phi , khng cn bn sc ring ca
mnh .
Vi nhng l do trn , chng ta c th thy r tm quan
trng ca vic gi gn v pht huy bn sc dn tc . Cng
v th m vic nghin cu ti Bn sc dn tc
trong nn kinh t m l iu tt yu v cn thit trong
giai on hin nay .

B / giI quyt vn .
Chng I. Quan nim v bn sc vn ho dn tc trong
thi k nn kinh t m .
I /. Bn sc vn ho dn tc l g ?
1 . Khi nim :
Bn sc dn tc bao gm nhng gi tr bn vng ,
nhng tinh hoa ca cng ng cc dn tc Vit Nam c
vun p nn qua lch s hng nm u tranh dng nc v
gi nc . l lng yu nc nng nn , ch t cng dn tc ,
tinh thn on kt c nhn - gia nh -lng x - T quc ;
lng nhn i , khoan dung , trng ngha tnh, o l , c
tnh cn c , sng to trong lao ng ; s tinh t trong ng x
3

, tnh gin d trong li sng ... Bn sc vn ho dn tc cn

m trong cc hnh thc biu hin mang tnh dn tc
c o .
2 . V tr ca bn sc vn ha dn tc :
Bn sc vn ho dn tc gi v tr rt quan trng :
a/. Chnh bn sc vn ho dn tc m bo cho dn
tc tn ti , ng vng v pht trin qua cc bin ng ca
lch s .
b/. Nh bn sc vn ho dn tc , chng ta biu l c
trn vn s hin din ca mt bn sc trong giao lu vi quc
t . Mc tiu ca giao lu l thng qua giao lu vi nn vn ho
mi , ta hi nhp vi vn ho th gii . Ch gi c bn sc
vn ho dn tc th ta mi c iu kin giao lu bnh ng
vi cc nn vn ho th gii . Cn sao chp , tr thnh ci
bng , ci ui ca ngi ta th khng cn c g m hi
nhp bnh ng .
Trc yu cu ca thi k pht trin mi , trc nguy c ng
nht v vn ho thc cht l s thng tr ca vn ho nc
ln , nc giu th bn sc vn ho dn tc c ngha cc k
ln .
3. Bn sc dn tc - h gi tr .
Vn ho , theo UNESCO , l tng th nhng nt c trng
tiu biu nht ca mt x hi th hin trn mt vt cht v
tinh thn , tri thc v tnh cm . Vn ho mang bn sc dn
tc .
- Bn sc dn tc biu hin mt dn tc trong lch s
tn ti v pht trin ca n , gip cho dn tc gi c tnh duy nht ( tnh c o ) , tnh thng nht ,
tnh nht qun so vi bn thn mnh .
- Bn sc dn tc th hin trong tt c cc lnh vc ca
i sng - thc thuc v mt dn tc ( ci ngun ) ,
4

cch t duy , cch sng , cch dng nc , gi nc , cch

sng to vn ho , khoa hc , vn ngh .
- Bn sc dn tc th hin trong gi tr ca dn tc , n
l ct li ca mt vn ho . H gi tr l nhng g nhn
dn quan tm , tin tng thuc phm vi tt v xu ,
mong mun hoc khng ng tin tng thuc phm vi tt
v xu , mong mun hoc khng ng mong mun . N
l nhng gi tr v nhng nim tin , m nhn dn cho
l thing ling , bt kh xm phm .
- H gi tr biu hin trong t tng trit hc ( th gii
quan ) chnh tr , vn hc , ngh thut , o c , li
sng ( phong tc , tp qun ) .
- H gi tr chuyn thnh cc chun mc x hi , n nh
hng cho s la chn trong hnh ng ca con ngi , c
nhn v cng ng .
H gi tr c tnh n nh rt ln v c tnh bn vng tng i , c sc mnh to ln i vi cng ng . Trong s
tin b v pht trin ca x hi , cc gi tr ny thng
khng bin mt m ho thn vo cc gi tr ca thi sau ,
theo quy lut k tha v ti to .
Di sn vn ho l cc gi tr vn ha do lch s li .
Cc gi tr ny s tr thnh truyn thng khi c th h
sau la chn , tip nhn , m phng , lm sng li .
l quan h gia truyn thng v hin i . S thch
nghi ca cc gi tr c i vi s thay i ca thi i , l
biu hin ca tnh lin tc vn ho .
II /. Bn sc vn ha dn tc trong thi k nn kinh t m .
1 . Ch trng ca ng v vn gi gn bn sc
vn ho dn tc trong nn kinh t m .
5

Ni dn tc v bn sc vn ho dn tc khng th tch
khi quan h vi th gii . Chng ta ang chng kin xu th
ton cu ho i sng loi ngi . l xu th khch quan ,
tt yu mang tnh thi i , trc ht trong lnh vc kinh t .
Xu th ton cu ho to iu kin cho cc quc gia , dn
tc xch li gn nhau , hiu bit nhau , b sung cho nhau ,
lm phong ph v h tr ln nhau . t nc ta nht nh nm
ly xu th ny coi nh l mt thi c ln , ra sc tn dng mi
iu kin c li do xu th y to ra , c bit tranh th
nhng kh nng vt cht , k thut , cng ngh , nhng kinh
nghim v tri thc hin i rt cn thit cho s nghip cng
nghip ho , hin i ho . Trong xu th ton cu ho hin
nay , khng mt quc gia no c th ng bit lp m c
th tn ti v pht trin . Mt khc , phi thy ton cu ho
l mt qu trnh y mu thun phc tp . Mt tt yu k
thut - kinh t l mt tch cc , c li , ta phi tn dng .
Song , mt khc khng th b qua l mt x hi - kinh t ,
mt bn cht giai cp ca qu trnh ton cu ha . Xt v
mt ny , trn th gii hin nay ang c nhng lc lng nui
tham vng ln ton cu ho ch ngha t bn , h mun p
t h gi tr ca ring h ln c ton cu . Qun iu
l ngy th v chnh tr v trong thc tin khng trnh
khi phi tr gi t .
Trong nhng iu kin nu trn v xu th ton cu ho
hin nay , chng ta cng thy ng li m rng quan h
quc t trn c s c lp t ch ca ng ta ni chung v
ni ring trong xy dng v pht trin nn vn ha Vit Nam
va tin tin va m bn sc vn ho dn tc l ht
sc ng n v sng sut .
Ngh quyt Hi Ngh Trung ng 5 ch r : phng hng
chung , ng thi l nhim v bao qut ca s nghip vn
ha nc ta l pht huy ch ngha yu nc v truyn thng i
on kt dn tc , thc c lp t ch , t cng xy
dng v bo v T quc x hi ch ngha , xy dng v
pht trin nn vn ho Vit Nam tin tin m bn sc
dn tc , tip th nhng tinh hoa vn ho nhn loi , lm
6

cho vn ho thm su vo ton b i sng v hot ng x

hi , vo tng ngi , tng gia nh , tng tp th v cng
ng , tng a bn dn c , vo mi lnh vc sinh hot v
quan h con ngi , to nn trn t nc ta i sng tinh thn
cao p , trnh dn tr cao , khoa hc pht trin phc
v c lc s nghip cng nghip ho , hin i ho v
mc tiu dn giu , nc mnh , x hi cng bng vn minh ,
tin bc vng chc ln ch ngha x hi .
Ngh quyt Trung ng 5 Xy dng v pht trin nn vn
ho Vit Nam tin tin , m bn sc dn tc va p
ng ng nhng i hi bc xc ca cuc sng va l nh
hng chin lc c bn cho s nghip xy dng , cng c v
khng ngng tng cng nn tng tinh thn x hi ta trn con
ng phn u v dn giu nc mnh , x hi cng bng ,
vn minh , tin bc vng chc ln ch ngha x hi .
2 . Quan im v bn sc vn ho dn tc
Bn sc vn ho dn tc lun c s bin ng , b sung
qua cc thi k lch s . C gi tr c hnh thnh t xa xa
v lun lun bn vng . C gi tr ng lc trc , nhng nay
khng thch hp . Li c gi tr mi nhng ph hp vi nguyn
vng dn tc th nhanh chng c sc sng bn vng .
Chng hn , c nhng gi tr mi t 1976 , cng l mi hn
30 nm nay , vi li ku gi ca Ch tch H Ch Minh , gi tr
Khng c g qu hn c lp , t do nghim nhin tr
thnh gi tr vn ho rt quan trng ca dn tc ta .
Bn sc dn tc nm trong cc lnh vc nh kin trc , hi
ho , vn chng , m nhc ... nhng l nhng vn
phc tp , cn cc nh chuyn mn nghin cu , tho lun
. Song o l dn tc l loi vn ho v hnh , nhng l tinh
tu ca bn sc dn tc , c vun p qua lch s lu i
ca dn tc c xc nh l :
Lng yu nc nng nn ; thc t lp t cng , tinh thn
on kt , thc cng ng , gn c nhn - gia nh lng x - T quc ;

Lng nhn i , tnh khoan dung , trng tnh ngha , o

l ;
c tnh cn c , sng to trong lao ng ;
S tinh t trong c s , gin d trong li sng ...
Cng c kin cho rng , nhiu dn tc trn th gii cng
c nhng gi tr tng t nh trn , v sao ta li coi l bn
sc ca dn tc mnh ? Chng ta cho rng , vn quan
trng l nhng gi tr c ch thc l truyn thng ca
chng ta khng ? Ch khng phi l ta i tm nhng g
ch c ta c m dn tc khc khng c . Quan trng l ta
xc nh nhng chun gi tr bn sc dn tc Vit Nam .
Bn sc dn tc c th hin c trong ni dung v hnh
thc .
Khi ni ti bn sc dn tc lun lun gn b vi nhau nh
trn trnh by . Khi ni ti bn sc vn ho dn tc cn
trnh nhng khuynh hng khng ng . l : ng ca ,
thu mnh , ch kh kh gi bn sc truyn thng , khng
sng to mi , khng m ca giao lu , tip th nhng tinh hoa
vn ho th gii tr thnh dn tc hp hi , cc oan , kiu
ngo . Hoc l m toang ca khng chn lc , bn sc
dn tc b chn p , lu m , tr thnh nn vn ho thiu bn
sc . Hoc phc hi tt c k c nhng cI lc hu , li thi
trong qu kh , khng cn thch hp trong x hi mi ...
Chng II: Ti sao phi a ra vn gi gn bn sc
vn ho dn tc trong thi k nn kinh t m .
I /. Tnh tt yu ca vic xy dng nn vn ho Vit Nam
tin tin , m bn sc dn tc .
1. iu kin x hi :
Thc trng i sng vn ho nc ta hin nay khng phi l
vn d nh gi . C ngi qu bi quan vi tnh hnh cho
l trong khi i sng kinh t c kh ln t i mi n nay
th i sng tinh thn li sa st nh cha bao gi c . Ngc li ,
c ngi qu lc quan cho mi s u tt p , nhng hin t8

ng tiu cc l t nhin v khng ng k . Tht ra , bc

tranh khng ch c mt mu , hoc ton ti hoc ton sng
.
Trc ht , cn khng nh i sng vn ho x hi ta so vi
thi k trc c bc tin b r rt . iu d thy l tnh nng
ng x hi - kinh t v tnh tch cc cng dn c khi
dy v pht huy thay cho tm l th ng , li trong c
ch c . Bu khng kh dn ch , ci m trong x hi tng
ln . Mt bng dn tr c nng cao , s trng , nng lc c
nhn con ngi c khuyn khch , tn trng . Nhng nt mi
ni bt y trong i sng c phn nh qua hot ng khi
sc , phong ph , a dng trn cc lnh vc bo ch , xut
bn , pht thanh , truyn hnh , gio dc , vn hc , ngh
thut , v.v... Trong s phong ph , a dng v bn b ca i
sng v hot ng vn ho , ch ngha Mc - Lnin , t tng
H Ch Minh c ng ta vn dng v pht trin sng to vn
l nn tng t tng v kim ch nam bo m cho x hi pht
trin ng hng . Kinh t th trng v m ca vi bn ngoi
lm sng ng nn kinh t v cc hot ng x hi , pht
trin giao lu hng ho , du lch v cc sn phm vn ho ,
gip nhn dn ta m rng chn tri hiu bit v kn thc
tip nhn t bn phng . Cc mt tri ca kinh t th trng
v m ca , d tc ng d di , khng th ngn ni
nhn dn ta duy tr v pht trin truyn thng tt p ,
nh thy t nht va nhng dp k nim ln , hng v ci
ngun , v cch mng v khng chin , tng nh cc anh hng
dn tc , n n p ngha nhng ngi c cng , gip
nhng ngi hon nn ...
ng nhin , bc tranh khng ch ton mu sng . Ngh
quyt Trung ng 5 nghim khc ch ra nhng mng ti
cng nguyn nhn ch quan . l trng thi dao ng , hoi
nghi , gim st nim tin l tng mt s ngi , k c mt b
phn ng vin , cn b . l nhng hin tng suy thoi
o c , c bit l nn tham nhng , hi l , bun lu ,
gian ln thng mi trc s tn cng ca thi ch l , ch
ngha c nhn , li sng tiu dng , sc mnh ng tin v
ch ngha thc dng . l mt s hin tng nhc nhi trc
9

y khng h c trong quan h gia nh , o l thy

tr , quan h bn b , s o ln mt s chun gi tr v np
sng vn tt p . l trong mt b phn dn c , k c
mt s thanh nin , hc sinh , sinh vin s hiu bit cn qu
t v lch s dn tc , v cc gi tr truyn thng m lch
s v cch mng xy nn trong khi li phc hi khng
phn bit tt xu cc vn c dn tc ng thi i lin vi
tm l sng ngoi i khi n mc m qung , phi l , kch
cm . l cc t nn x hi c chiu gia tng , s am m
nhu cu vt cht cng nhng dc vng thp hn , li sng bt
chp o l , d lun x hi v php lut ang x y mt s
ngi i vo con ng phm ti . Tt c nhng hin tng trn
ang lm vn c mi trng x hi - vn ho , gy bt bnh
trong nhn dn , lm xi mn nn tng tinh thn x hi , to
ming t mu m cho s xm nhp nhng sn phm vn
ha c hi ngoi lai .
2. Xy dng nn vn ho Vit Nam tin tin , m
bn sc dn tc .
Trc tnh hnh x hi phn tch trn , vic tp trung
xu dng v pht trin nn vn ho Vit Nam tin tin ,
m bn sc dn tc , c tm quan trng c bit
khng ch cho hin ti m c tng lai T quc ta . Nhng nn
vn ha th no l tin tin ? Th no l m bn
sc dn tc ?
a>. Nn vn ho tin tin
c Ngh quyt Trung ng 5 , ta c th hiu nn vn ho
tin tin c my c trng :
Mt l , yu nc .
Hai l , tin b .
Ba l , c ni dung ct li l l tng c lp dn tc v
ch ngha x hi di nh sng ca ch ngha Mc - Lnin , t tng H Ch Minh .
Bn l , nhn vn : tt c v con ngi ...

10

Nm l , tin tin khng ch trong ni dung t tng m c

trong hnh thc biu hin , trong cc phng tin chuyn ti
ni dung .
t nc ta ang thi k qu vi nn kinh t nhiu
thnh phn theo nh hng x hi ch ngha . S nghip
cng nghip ho , hin i ho nhm xy dng c s vt
cht - k thut cho ch ngha x hi i hi huy ng ti
a tim nng vt cht v tinh thn ca c dn tc , ca tt
c cc thnh phn kinh t . Ch ngha yu nc y l mt
ng lc cc k to ln . Nn vn ha tin tin do trc ht
phi l mt nn vn ho yu nc . C th coi yu nc l tin b
c trng bao qut nht cavn ho tin tin .Yu nc l ch
a t nc thot khi cnh ngho nn , lc hu , phn u
v dn giu , nc mnh , x hi cng bng vn minh - l
mt ni dung t tng ln ca nn vn ho tin tin . Gn lin
vi yu nc l tin b . Nn vn ho tin tin phi l nn vn
ho kt tinh tt c nhng g l tin b , l chn , l thin ,
l m ca dn tc , ca thi i , ca loi ngi .
Nu c trng bao qut nht ca nn vn ho tin tin l
yu nc, th ht nhn ct li ca nn vn ho tin tin l l tng c lp dn tc v ch ngha x hi di nh sng ch
ngha Mc - Lnin , t tng H Ch Minh . Ni vn ha khng
th khng ni h t tng . V h t tng chi phi quan nim
v gi tr , chi phi o c , li sng v hnh vi con ngi .
nh rng h t tng khng ng nht vi vn ho , khng th
quy ton b cc gi tr vn ho vo h t tng ; nhng xt
chung v xt cho cng , trong x hi c giai cp , vn ha bao
gi cng c ct tu l h t tng giai cp . V vy , tht sai
lm nu ng nht h t tng vi vn ho , bi cn ho c ni
hm rng hn nhiu so vi h t tng . Song , cng phm sai
lm nghim trng nu ph nhn vai tr h t tng i vi vn
ho , nht l khi ni n c mt nn vn ho , c mt dng
vn ho . C. Mc v Ph. ngghen ch r : Lch s t tng
chng minh ci g , nu khng phi l chng minh rng sn
xut tinh thn cng bin i theo sn xut vt cht ?
Nhng t tng thng tr cua tmt thi i bao gi cng ch
l nhng t tng ca giai cp thng tr.

11

L h t tng mang bn cht giai cp ( cng nhn ) nh mi

h t tng , nhng khc vi bt c h t tng no khc , ch
ngha Mc - Lnin l hc thuyt cch mng v khoa hc kt
tinh nhng tinh hoa vn ho nhn loi , hng vo gii phng
ton x hi , gii phng dn tc , gii phng con ngi , khc
phc trit tnh trng con ngi b tha ho , to iu kin
pht trin v khng ngng hon thin con ngi . Ch ngha
cng sn trong bn cht ca n nh C. Mc ni , l ch
ngha nhn o hin thc . Nguyn i Quc i t ch
ngha yu nc truyn thng ca dn tc v nhng hiu bit
su sc nhiu nn vn ho ln ng Ty , n vi ch
ngha Mc - Lnin nh mt bc ngot quyt nh hnh thnh
t tng H Ch Minh . S gp g thn k ny sn sinh ta
mt nhn cch , hn th , mt mu hnh vn ho mi , mu
hnh vn ho ca tng lai nh nh th X Vit
Mandenxtam vi mt tnh cm c bit sm khm ph t
nm 1923 khi tip xc vi Bc . Nh vy , tht l chnh xc v
t nhin khi Ngh quyt Trung ng 5 nu ln mc tiu nn
vn ha tin tin l tt c v con ngi , v hnh phc v s
pht trin phong ph , t do , ton din con ngi trong mi
quan h hi ho gia c nhn v cng ng , gia x hi v
t nhin . yl tnh nhn vn cao c , trong giai
cp , dn tc v nhn loi , c nhn v x hi , x hi v t
nhin l thng nht trn lp trng ch ngha Mc - Lnin , t tng H Ch Minh - h t tng thu sut nn vn ho m chng
ta xy dng .
Tnh cht tin tin ca nn vn ho cn phI th hin c
trong hnh thc biu hin , trong nhng c s vt cht k
thut , phng tin chuyn tI ni dung . V d : trong
phong cch vn chng , trong cng ngh truyn hnh , in
nh , trong kiu dng kin trc , trong thit k nhng cng
trnh tng I , nhng khu vui chi gii tr , v.v... y ,
tin tin thng c ngha l hin i , song khng phi l
hin i th loi tr bn sc dn tc v cng khng c
nhm ln hin i vi ch ngha hin i tc t, bnh
hon , nht l trong ngh thut , vn th .
b>. Nn vn ho Vit Nam m bn sc dn tc .
12

Tnh cht tin tin ca nn vn ho Vit Nam khng tch ri

bn sc dn tc.Ni n vn ho l ni n dn tc . Vn
ho bt r su trong i sng dn tc qua trng k lch s
. Vn ho l b mt tinh thn ca dn tc . Bn sc dn
tc ca vn ho , nh ngi ta thng ni , l ci cn cc , ci
chng ch ca mt dn tc . N ch r anh l ai , thiu n ,
anh khng tn ti nh mt gi tr . Lch s my nghn nm
dng nc v gi nc hun c cho dn tc ta bit bao gi
tr truyn thng tt p . l ch ngha yu nc , lng
nhn i bao dung , trng ngha tnh , a l , l tnh c
kt , cng ng ... Nh sc mnh nhng gi tr , dn tc
Vit Nam chin thng bao th thch khc nghit ca
thin tai , ch ho tn ti v pht trin nh ngy hm nay
. Bo v v pht huy bn sc dn tc ca vn ho trc ht l
bo v v pht huy nhng gi tr tinh thn . C nhin
bn sc dn tc c c ni dung v hnh thc . Cng vi
nhng gi tr tinh thn , bn sc dn tc ca vn ho cn
c c trng bi cc phng thc biu hin c o . l
ting ni ca dn tc , l tm l , l phong tc tp qun , l
cch cm ngh ca dn tc , l nhng hnh thc ngh
thut truyn thng ,v.v... Nc ta c 54 dn tc . Trong nn
vn ha a dn tc ca nc ta , mi dn tc anh em u c
bn sc ring ca mnh . Gi gn v pht huy bn sc dn
tc ca tt c cc dn tc anh em s pht huy sc mnh tng
hp ca c cng ng dn tc Vit Nam , to nn s phong
ph a dng trong tnh thng nht ca nn vn ha Vit
Nam .
II /. Vn gi gn v pht huy bn sc dn tc .
Gi gn v pht huy bn sc vn ho dn tc l chm lo
cho s trng tn v pht trin sc sng ca dn tc . Song
Iu ny khc hn xu hng phc c nh xy ra gn y
nhiu nI trong ma chay , ci xin , l hi . Trong bI ni ti
Hi ngh cn b vn ha ngy 30-10-1958 , Ch tch H Ch
Minh ch r : Ni khi phc vn c , th nn khi phc ci
g tt , cn ci g khng tt th phi loi dn ra . Xem ra
th nm nay tng i kh , cn nh nm ngoi , th khi
13

phc vn c , th khi phc c ng bng , rc xch thn

thnh . V khi phc nh th , nn nng thn nhiu ni
qun c sn xut , c trng m b bm , ca ht lu b ... .
Trong vn c dn tc , chng ta gi ly v pht huy nhng
di sn no , t b nhng di sn no , iu khng th
khng t ra khi ni v nhng gi tr truyn thng . S
cn nhc v la chn y th hin qu trnh t thc dn
tc , qu trnh t nhn thc , t khm ph v mnh xut
pht xut pht t tm cao mi ca lch s , l qu trnh gn
c khi trong v l s tip ni dng chy lin tc ca lch
s dn tc trong th gii hin i . Vi ngha , pht huy
v bo v bn sc dn tc ca vn ho i hi s pht
trin , s sng to khng ngng . Mnh m bn
sc dn tc khng th tch ri mnh vn ha tin
tin v ngc li .
* Trong iu kin thc hin kinh t th trng m rng giao
lu quc t li cng phi nhn mnh yu cu ra sc k tha
v pht huy bn sc vn ho dn tc . khng ch l
thc trch nhim , m cn l nim t ho , t tn dn tc ,
bi Nc i Vit ta t trc , Vn xng nn vn hin lu .
Nhng c trng ni bt nht ca vn ha Vit Nam l ch
ngha yu nc , yu lao ng , lng nhn i , v tha v
tnh cng ng . Nhng gi tr truyn thng tng
l ngun sc mnh to ln trong s nghip dng nc v gi nc . Ngy nay , bc vo thi k cng nghip ho , hin i
ho , nhng truyn thng y vn ang l nhng i hi
cn phi c i vi mi ngi . Khng phi bt c dn tc
no trn hnh tinh ny cng c c may mn k tha
nhng truyn thng v bn lnh vn ho nh vy . Dn tc
Vit Nam c truyn thng t tn nhng khng t cao , t i
; cng khng ng ca t ngm t c lp mnh .
Cng nh sut chiu di lch s my nghn nm ca dn
tc , t khi ng ta ra i , phn ln thi gian l phi lnh
o nhn dn tin hnh chin tranh chng xm lc , bo
v nn c lp dn tc . Th nhng , chng ta cha bao gi
ch trng mt thi bi ngoi v vn ho , k c vi nn
vn ha ca nc ang l k th xm lc . Tri li , ng ta
lun nhn mnh tnh dn tc ng thi vi tnh khoa hc
14

v i chng ; tnh tin tin gn vi yu cu phi m

bn sc dn tc . chnh l bn lnh vn ho ca Vit
Nam . Nh , d tri qua bit bao thng trm ca lch s,
ng trc m mu ng ho vn ho ca loi k th , nhng Bn nghn nm ta li l ta ; bn sc vn ha Vit
Nam khng bin mt , khng phai nht , tri li , cng nh
ln nt ring long lanh , c sc . N gp cho nn vn
ho nhn loi khng ch l trng ng ng Sn , Truyn
Kiu , cc ln Iu dn ca quan h ... m cn l nhng
danh nhn vn ho m ni bt l H Ch Minh , mt con
ngi , mt s nghip , mt gi tr vn ho va m bn
sc Vit Nam , va cha chan tnh nhn loi . V c hai
phm cht y u nh cao .
Phi vi mt dn tc c ch t lp , t cng v l lng
t tn mnh lit mi sn sinh ra nhng ng hng vn Nam
quc sn h , Bnh ng i co ... Phi vi mt dn tc rt
t ho vi truyn thng vn ha ca mnh mi c th tuyn
th : nh cho di tc , nh cho en rng ...
nh cho s tri Nam quc anh hng chi hu ch . Nn vn
ho y chnh l kh phch , l tm hn dn tc , l ti sn
v gi ca t nc v ca mi con ngi Vit Nam . N l ni
cm vn ho Thch Sanh khng bao gi vi , c phn chia
n tng dng sa m , tn li ru nhng a con va lt
lng m ca dn tc , l trm nghn cu chuyn truyn
t i ny qua i khc . Chnh n l ci ngun su lng
trong mi con ngi Vit Nam d n lc c d tha cc tin
nghi vt cht, nhng vn c mong c nghe cc ln Iu
dn ca , c tm hn mnh trong nn vn ho dn tc .
Trong nn vn ha c chiu su v tm cao nh vy ,
cng i vo kinh t th trng , m rng giao lu quc t ,
i vo cng nghip ho , hin i ho , chng ta cng phi
nng niu , gn gi v pht huy gp phn vo s
nghip v vang l xy dng thnh cng ch ngha x hi .
Ch trng gi gn v pht huy bn sc dn tc khng h
ng ngha vi bo th , t c lp , ng kn , kh kh bm
gi ly ci c . Bn sc vn ho khng phi l nhng gi tr
tm thi , nay cn mai mt ; song n cng khng l ci
15

khng bao gi thay i c v khn gcn sa i . Tri li

, bn sc vn ha dn tc cng khng ngng pht trin ,
i mi , phn nh s pht trin v i mi ca dn tc .
Ch tch H Ch Minh dy : Ci g c m xu , th
phI b ... Ci g c m khng xu , nhng phin phc th
phi sa i li cho hp l ... Ci g c m tt th phi
pht trin thm .

16

Chng III : Bn sc dn tc trong qu trnh pht trin

ca t nc.
I /. Vai tr ca bn sc vn ho dn tc trong nn kinh t
th trng
Ngy nay , pht trin ang l vn u tin hng u ca
mi quc gia , ng thi cng l thch thc ht sc gay gt
di vi ton nhn loi . Cn phi huy ng nhng ngun lc
no pht trin v phi lm g ngn nga nhng tiu
cc pht sinh trong qu trnh pht trin ,v.v... ang l
nhng cu hi ln t ra i vi nhiu quc gia . Cho n
by gi , tuy cn c cc kin khc nhau trong vic nh
ngha vn ho l g , nhng mi ngi u thng nht trong
s tha nhn v mi quan h qua li ca vn ho vi kinh t ,
vai tr ng lc ca vn ho i vi kinh t . Nhng kin
coi vn ho ng ngoi kinh t hay l thuc mt cch th
ng i vi kinh t khng cn c chp nhn . Tuy nhin ,
khi chng ta nhn mnh yu t vn ho th Iu khng
c ngha l t v tr ca vn ho cao hn kinh t , m
thy s gn b ca chng trong khi hng ti mc tiu pht
trin .
Nhng thnh tu hoc vp vp trong qu trnh pht trin
kinh t , x hi nhiu nc trn th gii u chng minh tm
quan trng ca nhn t vn ho , trc ht l vic c bo v
, pht trin c hay khng nhng tim nng phong ph v
c sc ca vn ha dn tc i vi s pht trin ca t
nc . S ng n hay sai lc trong nh hng pht trin
vn ho u a n thnh tu hay tht bi khng ring cho
vn ho , m cho c kinh t v mi mt khc ca i sng x
hi , c bit l v t tng , o c , li sng . Nhng hu
qu ca s sai lm v chnh sch vn ho thng ko di v
kh sa hn nhng hu qu v kinh t . Do khng phi
khng c c s khi ngi ta lo ngi mt s ph sn , xung
cp v vn ho hn s ph sn , xung cp trong kinh t ,
bi nhng mt mt trong lnh vc vn ho thng dn ti
nhng hu qu rt lu di v nghim trng .

17

Vi iu kin cch mng khoa hc v cng ngh pht trin

nh hin nay , trong vng vi ba chc nm , mt dn tc c
th vt ln rt nhanh , chim lnh c nhng nh cao v
kinh t , k thut , cng ngh . Nhng tr thnh mt quc
gia pht trin v vn ho , th vi ba chc nm hon ton
cha thm vo u . Mt quc gia giu c v kinh t , trong
mi nm c th i mi , nng cp ton b h tng c s
vt cht k thut , nhng c c mt c s h tng vn
ho tin b v pht trin , th cn kh gp trm ln v
khng th ch bng tin m gii quyt c .
t nc ta ang thc hin cng cuc i mi ton din ,
thc hin c ch th trng v chnh snh i ngoi rng m
, lm bn v tt c cc nc , phn u v ho bnh , c lp
v pht trin . i vi nhim v xy dng nn vn ho , y
va l c hi ln ng thi l thch thc ln .
Chuyn sang nn kinh t th trng , vn ho l nhn t
thc y tng trng kinh t , gp phn thay i np ngh ,
cch lm ; kch thch tnh sng to , nng ng , nhng trong
mi trng vn ho cng c th nhim phi nhng cn
bnhca kinh t th trng : ch ngha c nhn pht trin ,
sng bi ng tin , li sng tiu th , thc dng ... Khng t
hot ng vn ho b li cun vo xu hng thng mi ho ,
xut hin nhng sn phm vn ho km cht lng chiu theo
th hiu thp km ca mt b phn ngi c tin . ng tin
xut hin vi t cch l thc o cc gi tr , nhng ng thi n
cng tr thnh sc mnh c kh nng lm xuyn tc mt bn
cht tt p ca con ngi , ca nhn quan h x hi , kch
thch ch ngha c nhn , tnh ch k , nhit h tc , m
tn , d oan pht trin ... l nhng nguy c cn phi
kin quyt bi tr , khc phc .
Trong i sng hng ngy , chng ta thy nhiu sn phm
vn ho nh tranh nh . sch , bo ... c em ra mua bn trn
th trng , nhng Iu khng c ngha l mi sn phm
vn ho u phi tnh ton , c li mi sn xut . Trong nn
kinh t hng ho khng th khng tha nhn s chi phi ca
quy lut gi tr trong lnh vc sn xut tinh thn . Nhiu sn
18

phm vn ha cng cn phi nh gi , phi thng qua

mua , bn , trao i phn phi ti ngi s dng . Song
s nh gi , trao i , mua bn ny khng th ch cn c
vo quy lut kinh t m phi tun theo quy lut ca vn
ho , t tng , o c ; phi phc v mc tiu pht trin ton
din con ngi , cho tin b v cng bng , vn minh .
Thc hin chnh sch i ngoi a phng ho , a dng
ho , t nc ta c c hi giao lu , tip nhn , hc hi v cng
thun li . Trong qu trnh , chng ta bt gp nhiu ci
hay , ci p v nhng Im tng ng trn lnh vc vn
ho , nhng iu hon ton khng c ngha l mi dn
tc s i ti s thng nht v vn ho . Tra li , nh qu trnh
giao lu , mi dn tc u c th ng gp nhng bn
sc c o ca ring mnh vo kho tng vn ho chung
ca nhn loi , lm cho nn vn ho ca nhn loi ngy cng
thm phong ph , tt p .
Bn cnh vic tip th nhng ci tt , ci tng ng ,
chng ta cng phi tnh to phng nga , loi tr nhng ci
xu , ci d , ci khng ph hp . S hc tp , la chn tip
nhn phi rt ch ng , tinh tng nht nh khng
mc phi thi ham thanh chung l sng bi mt cch m
qung mi ci l ca bn ngoi . Chng ta cng quyt khc
t , chng li s di nhp nhng th vn ho phm phn ng
kch ng bo lc , tnh dc , h thp cc gi tr o c ,
nhn vn , tri vi cc truyn thng o c , vn ha tt
p ca dn tc ta .
Trong qu trnh giao lu vn ha , chng ta mnh dn hi
nhp , tip th , nhng khng nh mt , khng ho tan
bn sc ca mnh . Tri li , chng ta c trch nhim b
sung , ng gp cho nhn loi nhng g c sc ca
chng ta v tip nhn , b sung nhng tinh hoa nhn loi
bn sc vn ho Vit Nam ngy cng giu p . Lm c nh vy , vn ho lun lun l ng lc ca s pht trin l
nhn t quan trng thc y s nghip cng nghip ho,
hin i ho , a t nc ta tin nhanh ti mc tiu dn
giu , nc mnh , x hi cng bng , vn minh .
19

II /. Pht huy ni lc vn ha trong qu trnh pht trin .

Trong qu tnh xy dng t nc v mc tiu Dn giu
nc mnh , x hi cng bng , vn minh , vai tr ca vn ha
ngy cng c ng , Nh nc v nhn dn quan tm . Vn
ho dn tc c xc nh tr thnh ni lc bn trong ca
qu trnh pht trin . Quan h gia vn ho v pht trin c bn lun si ni c v phng din l lun v thc tin
trong thi gian gn y . pht huy tt ni lc ca vn ho
i vi s pht trin bn vng v lu di ca t nc , cn
ch n mt s phng din c bn bao gm ?
Th nht : Cha bao gi vn ho dn tc ta c nhng bc
chuyn bin ton din v su sc nh hin nay . y l thi
k chuyn i mnh m c v quan nim gi tr , chun
mc vn ho , chuyn i c cng ngh , k thut v c s
vt cht ca vn ha , chuyn i v i ng nhn s , b
my hot ng vn ho , cng vi n l s chuyn i li
sng , np t duy , tm nhn v cch nhn ca c nhn v
cng ng vi hng lot cc nhu cu vn h phong ph v a
dng ca nhn dn . S chuyn i ny c c s khch
quan t s i mi ton din ca t nc m ct li c bn
l pht trin kinh t th trng y mnh cng nghip ho ,
hin i ho theo nh hng x hi ch ngha , tng cng
m rng hp tc quc t , a phng ho , a dng ho cc
mi quan h quc t . S chuyn i ny l kt qu ca
qu trnh vn ng y mu thun , y xung t ,
mang kch tnh cao n mc khc nghit , nhng y
chnh l mu thun trong qu trnh vn ng pht trin
ca t nc . V vy , s bnh tnh v khch quan trong
nh gi cc hin tng vn ha - x hi l mt yu cu ln
hin nay .
Th hai : Cha bao gi sc p ca xu th ton cu ho ,
khu vc ho c s h tr ca cng ngh hin i tc ng
vo nn vn ha ca cc dn tc , cc quc gia li mnh m ,
ton din v su sc nh hin nay . S u t trc tip , gin
tip ca cc cng ty a quc gia v xuyn lc a , s giao
20

lu thng mi v dch v vi khi lng hng ha khng l , s

tng cng dch v du lch , gii tr , s m rng h thng
thng tin truyn thng i chng , v.v... v v.v... lm cho
tan bng cc quc gia ng v st ln cc quc gia
m . Ranh gii a l hu hnh gia cc quc gia khng
cn ni s xm trn ca cc tro lu vn ha xa l . Xu th
ton cu ho , khu vc ha va mang li thi c ln , ng
thi va l thch thc ln i vi mi nn vn ho khc nhau ,
c bit l i vi cc quc gia ang pht trin .
Th ba : Mi quan h gia dn tc v quc t tr thnh
mt trong nhng vn trung tm ca thi i . Cc dn
tc trong qu trnh pht trin ang tm cch kt hp sc
mnh ca dn tc vi sc mnh ca thi i , tranh th thi
c , chng li cc nguy c tp trung xy dng t nc .
Sc mnh ca s lin kt cng ng c c trng vic
gi gn , pht huy bn sc v bn lnh vn ho ca dn tc
trong giao lu quc t . Do , cng vi xu th hi nhp quc
t l xu th bo v , gi gn v pht huy bn sc v bn
lnh dn tc , chng li xu hng ng ho hay nht th
ho v vn ha .
Bn sc vn ho l nhng du hiu c trng phn
bit vn ho ca cng ng ny vi cng ng khc , dn
tc ny vi dn tc khc , quc gia ny vi quc gia khc .
y l gien di truyn vn ho ca tng dn tc . Gien di
truyn ny kt tinh truyn thng vn ho dn tc th
hin trong li sng , trong phong tc , tp qun , trong cc
hot ng sn xut vt cht v tinh thn ca cng ng .
Trong giao lu quc t , cc dn tc s nh mt s tn ti ca
mnh nu mt b gien di truyn vn ho . Cn trnh sai
lm ng nht bn sc vn ho dn tc vi nhng hnh
thc th hin bn ngoi ca n . Bn sc vn ho dn tc
bao cha c ci tnh v ci ng , ci c truyn v
ci hin i , c hnh thc v ni dung , c ci ngoi sinh
c ni sinh ho . Gi gn v pht huy bn sc vn ha
dn tc khng c ngha l quay v phc c , quay v vi
ci c m phi cn c vo quan im pht trin t nc v
mc tiu dn giu , nc mnh , x hi cng bng v vn
21

minh trong thi k cng nghip ho , hin i ho . Yu cu

pht trin t nc l tiu ch la chn gia ci c v ci
mi , ci bn trong v ci bn ngoi , ci ni sinh v ci ngoi
sinh . Tnh t gic ca qu trnh la chn vn ha s khc
phc c tnh tn mn , t tu thuc vo tm nhn , im
nhn , trnh , nhn cch v bn lnh ca ch th la
chn .
Th t : Pht huy ni lc ca vn ho dn tc chnh l to
nn mt dng chy lin tc ca truyn thng vn ha dn
tc nhm khng nh bn sc v bn lnh vn ho .
Truyn thng vn ho l nhng gi tr vn ho do lch s
li c cc th h sau lm sng li trong thi i ca h .
Trong truyn thng vn ha Vit Nam c hai dng ch lu
xuyn sut l ch ngha yu nc v ch ngha nhn o .
Trong chin tranh chng xm lc bo v T quc , hai dng
ch lu ny pht huy sc mnh on kt dn tc , di
s lnh o ca ng , to nn sc mnh ca ho kh Vit
Nam , c bit l trong khng chin chng thc dn Php
v khng chin chng M , cu nc va qua . Ngy nay , s
thnh cng ca qu trnh i mi tu thuc vo vic pht
huy sc mnh tng hp ca hai dng ch lu ca hai dng ch
lu ca truyn thng vn ha dn tc nu b xem nh ,
khng c th h sau tip ni s dn ti khng hong vn ho
nghim trng .
Ngc li , bn lnh vn ho dn tc lun cn ti du hiu v
sc thi ring . Nh vy , ni lc vn ho dn tc va bao trm
bn sc vn ha va bao hm bn lnh vn ha dn tc .
y l nn tng ch yu xy dng nn vn ho tin
tin , m bn sc dn tc , l b lc cc gi tr vn
ha ngoi nhp , chng li nhng tc ng phi vn ho , phn
vn ho t bn ngoi . Ni lc vn ho khng ch l mt l
thuyt , n chnh l cuc sng , n ch thc s pht huy c
sc mnh khi tr thnh tinh thn t gic ca mi thanh vin
trong x hi . iu cng c ngho l s nghip pht trin
t nc mt cch bn vng phi c t trn nn tng vn
ha dn tc , phi khi dy v pht huy ti mc cao nht ni

22

lc ca mt nn vn ha c khng nh trong sut

hng nghn nm dng nc v gi nc .
III /. Ton cu ho v bn sc vn ho dn tc .
- Ti nguyn con ngi ca mi quc gia nm trong bn sc
vn ho dn tc . nh mt bn sc vn ha dn tc l
nh mt tim nng ca ngun lc con ngi . V l ,
vic bo v v pht huy nhng gi tr bn sc ca nn
vn ho truyn thng - vn ha tinh thn - l mt vn
cp bch v thit thn t ra hu ht cc quc
gia .
- Bi v trn th gii ngy nay nn vn ho a dng ca
th gii ni chung v ca tng quc gia ni ring ang
ng trc nguy c b mai mt , tha ho , nh mt
nhng gi tr ch thc ca mnh . Ton th gii e ngi
v mt mu hnh vn ho ng phc .
- Do tnh hai mt ca ton cu ho = Mt mt l s bng
n thng tin , s hp tc kinh t quc t , s trao i
vn ho v du lch thc y cc quc gia xch li gn
nhau , m ra nhng chn tri vn ha v kin thc mi .
Mt khc l nguy c san bng v ng nht ho cc tiu
chun , cc h gi tr , e do v lm suy kit kh nng sng
to ca cc nn vn ho .
c bit i vi cc nc th gii th ba ang cng nghip
ho c nhng nguy c tha ho v vn ha , c th l Ty
phng ha . ng nht hin i ho v Ty phng ho .
Khng vong quc nhng vong bn . M vong bn th quc
gia cn m dn tc khng cn , ngha l vn ha dn tc
cng vi cc gi tr ca n b th tiu . Quc gia b tha ha
vn ha s khng cn sc sng .
- Gi gn bn sc dn tc khng c ngha l c th
trong truyn thng di sn m phi khai thc , pht trin
p ng nhng yu cu mi , p ng nhng thch
thc mi . Bn sc dn tc trnh tn trong qu trnh ti
23

to khng ngng trong tin ho ca lch s . Theo mt

php bin chng k tha v i mi , kt hp truyn
thng v tnh hin i . Mt s gi tr mi ng hnh
thnh trong h gi tr Vit Nam .
- Gi gn bn sc khng co vo c th trong tnh ring
bit , khc t giao lu vn ho . Trn th gii ny khng c
mt nn vn ho no c tnh thun nht bn a .
- S thay i gia cc nn vn ho l do trao i . Khi
trao i ngng th c hai a bn u chng li
trong pht trin . y l php bin chng ca nhn t
ngoi sinh trong s pht trin ni sinh . Tuy nhin s hi
nhp cc gi tr vn ha khc vi s tha ha v vn ha
cng nh s lai ging tt khc vi lai ghp vo c th
nhng gien l hoc , gy nn s bin d , thm ch
nhng qui thai . Khi cc nhn t ngoi qu khc l v
qu mnh ghp vo mt c th c th ph v cu trc
ca c th nhn , gy nn s suy thoi .
Nh vy ci mi ny sinh t trao i vi bn ngoi lun lun
ni sinh ho , ci hin i nhp vo ci truyn thng . V
truyn thng s mang tnh hin i v phc v nhu cu hin
i .

*
Chng IV : Mt s gii php nhm pht huy bn sc
vn ha dn tc trong thi k pht trin .
I /. Mt s gii php trc mt xy dng mt nn vn ha
tin tin , m bn sc dn tc .

24

 gp phn thc hin t tng ct li ca ng ta v vn

ha , trc mt cn thin hnh tt nhng gii php ln sau
y :
1 . Trc ht , phi to ra bc chuyn bin c bn trong nhn
thc ca ton ng v ton x hi , tip tc cng c nim tin
ch ngha Mc- Lnin v con ng tin ln ch ngha x
hi , c nhn thc ng v l tng , l sng , np sng ph
hp vi truyn thng dn tc v truyn thng cch mng .
2 . Tng cng u t cc ngun lc v hon chnh h thng
chnh sch pht trin vn ho , nht l trn lnh vc cp bch
: nng cao cc hot ng vn ho thng tin c s ; bo tn
, tn to cc di tch lch s - vn ho ; pht trin cc loi hnh
ngh thut ; su tm , khai thc cc vn vn ho dn tc
,v.v...
3 . Phi i ci th ch pht trin s nghip vn ho trong
iu kin c ch th trng . Trn c s nh hng chnh tr
v php lut , nu cao vai tr nng ct ca cc c quan vn
ha , ngh thut ca Nh nc ; tng bc thc hin x hi ho
v vn ho .
4 . To chuyn bin tch cc trong xy dng o c ,
np sng vn minh , ngn chn c hiu qu cc t nn x hi
, nhng biu hin tiu cc trong x hi , nhng h tc v
np sng khng lnh mnh , khc phc tnh trng thoi ho ,
bin cht ca mt s cn b , ng vin , nhng h tc v t
nn x hi ang c chiu hng gia tng c thnh th , nng
thn v min ni .
5 . Quan tm xy dng i ng nhng ngi hot ng
vn ho , m rng hp tc quc t v vn ho .
6 . Tng cng s lnh o ca ng . Nng cao hiu lc
qun l ca Nh nc trong s nghip qun l v pht trin
vn ho , i mi phng thc lnh o ca ng trn lnh
vc vn ho , ngh thut .

25

II /. Bin php khc phc nhng mt tiu cc trong i

sng vn ho x hi ca t nc .
1 . Nhng mt tiu cc trong i sng vn ho trong
x hi :
i vi nc ta hin nay , xu hng ton cu ho vi c hai mt
tch cc v tiu cc k trn li ng thi din ra cng vi qu
trnh nn kinh t quc dn chuyn sang s dng c ch
th trng v chnh sch m ca nhm y nhanh nhp
tng trng kinh t , y ti mt bc s nghip cng nghip
ha , hin i ho .
Bn cnh nhng tin b v thnh tu to ln t c
trong 10 nm qua , c ch th trng v chnh sch m ca
cng v ang lm cho chng ta phi i mt vi nhiu
hin tng ng lo ngi trong i sng vn ho ca t nc :
Tm l sng bi hng ho , sng bI tin t , ch coi trng
cc tin nghi vt cht n thun m xem thng cc gi tr
vn ha ny sinh trong mt b phn dn c . Bnh sng
ngoi , chy theo li sng tiu th ca phng Ty ly lan
trong khng t ngi , nht l trong lp tr . Cc sch bo ,
tranh nh , bng nhc , bng hnh c ni dung kch ng
dm , bo lc nhp lu t gy tc ng xu n nhiu
thun phong m tc ca dn tc , v.v...
2 . Gii php :
u tranh y li nhng hin tng tiu cc k trn , lm
lnh mnh ho i sng vt cht v tinh thn ca dn tc ,
bn cnh lut php v cc chnh sch kinh t - x hi khc ,
vic chn hng nn vn ho dn tc lm c s nh hng cho vic m rng giao lu vn ho quc t ca nc ta ngy
nay c xem l gii php c bn , c ngha chin lc lu
di .
Nhng bi hc kinh nghim ngn i ca cha ng ta trong
qu trnh giao lu vn ho vi th gi trc y cn c
26

nghin cu su sc , ton din hn khai thc , vn dng

pht trin sng to trong iu kin mi ngy nay . Lm
c nh vy , chng ta c th vng tin v ch ng tng cng giao lu vn ho vi cc nc trn c s bit mnh , bit ngi mt cch thc t khch quan . Cn bit c ch mnh , ch
yu ca mnh v ca ngi , qua m la chn , tip thu
cc yu t nhn bn , hp l , khoa hc , tin b ca vn ho
th gii - c phng ng v phng Ty - lm phong ph
thm bn sc vn ho dn tc , xem l nhn t cc k
quan trng thc dy cc tim nng , pht huy mi ngun cm
hng sng to , lm nn nhng gi tr vt cht v tinh thn
mi trong qu trnh cng nghip ho , hin i ho t nc .
Chng ta khng t hm mnh trong tnh ring bit vn
ho , khc t giao lu , trao i , i thoi vi bn ngoi . ng
thi , chng ta cng kin quyt phn i s tip nhn x b
mi th gi l tn k ca vn ho ngoi lai m khng
phn bit hay d , tt xu i n ch mt gc , lai
cng v cui cng kh trnh khi s b ng ha , b ho tan
ch khng phi hi nhp vi nn vn minh nhn loi .
Trong kinh t , s a dng ca phn cng mi lm ny sinh
tnh tt yu ca giao lu , hp tc gia cc quc gia . Trong
vn ho li cng nh vy . Do ch c trn c s bo tn v
pht huy bn sc v ct cch ring ca vn ho Vit Nam ngha l tnh c o ca n trong qu trnh vn ti s
hon thin con ngi theo hng Chn - Thin - M , th vn
ho dn tc mi c sc nng trong tip xc , i thoi vi cc
nn vn ho khc , nht l mi c nhng ci ng gi gp
vo kho tng vn ho phong ph , a dng ca nhn loi .
Thc hin c nh th , th chc chn cng cuc i mi
ton din t nc ca chng ta , trong c i mi v
giao lu vn ho vi th gii s gt hi c nhiu hoa thm qu
ngt v mc tiu dn giu , nc mnh , x hi cng bng , vn
minh .

27

28

C / kt thc vn
T i hi i biu ton quc ln th VI , qua i hi i
biu ton quc ln th VII ti i hi i biu ton quc ln
th VIII , ng Cng Sn Vit Nam , ta v thc hin
mt ng li i mi ton din t c mc tiu Dn
giu , nc mnh , x hi cng bng v vn minh . Mc tiu y
l kt hp c my nhn t kinh t , x hi v vn ho trong
qu trnh pht trin . Tng lai ca vn ho Vit Nam , phi
c t trong qu trnh y , m xem xt .
ng li i mi ca ng ta khng nh c ch th
trng ang l Iu kin v phng tin cho s pht trin
ca t nc . Thc t , c ch ny em li nhng thnh
tu to ln v cn tip tc m ra nhiu trin vng cho s pht
trin kinh t . Th nhng , mt tri ca n cho ta thy nhiu
hin tng tiu cc khng th xem thng , nht l trn gc
nhn vn ho hc .
Mt khc , t quan Im chin lc , kt hp sc mnh dn
tc vi sc mnh thi i , vic m rng quan h vi bn ngoi
l tt yu . Trong thi i ngy nay , khng c mt dn tc
no c th tch ri , sng bit lp vi th gii . Ring vi vn
ho , tin b ca khoa hc cng ngh thng tin li cng t
ra vic pht trin vn ho khng th tch ri vi vn ho th
gii . Hng s ca vn ho Vit Nam l m ca n nhn
truyn thng vn ho bn phng , tip nhn ci tt , ci
thch hp , loi b ci xu , khng thch hp . V th , nu
mt bn sc dn tc th cng mt vn ho , v khi mt vn
ho th cng mt dn tc .
Mc tiu ca chng ta l xy dng mt nn vn ho tin
tin , m bn sc dn tc . l vn ng quan
tm trong thi i hin nay ca nc ta . hiu r hn v
tnh cp thit v tt yu ca vic gi gn v pht huy bn
sc dn tc , ng thi cng hiu r hn v tm quan
trng ca bn sc dn tc trong nn kinh t m , em
chn ti ny nghin cu . Qua nghin cu ti ny , ta

29

c th hiu r hn v vn bn sc dn tc trong nn
kinh t m ca nc ta trong thi k ny .

Danh mc ti liu tham kho :

1. Nhng vn vn ho Vit Nam hin i Nh xut
bn Gio dc Tc gi : L Quang Trang - Nguyn Trng
Hon .
2. C. Mc v Ph. ngghen. Ton tp NXB Chnh tr quc gia
, H Ni 1995.
3. Vn kin i hi VIII Chnh tr quc gia 1996.
4. C s vn ho Vit Nam Nh xut bn gio dc 1999
Tc gi :Trn Quc Vng ( Ch bin ) T Ngc Thanh
Nguyn Ch Bn Lm M Dung Trn Thu Anh .

30

Mc lc
Tn mc
Trang
A/ . t vn
02
B / . GiI quyt vn
04
Chng I. Quan nim v bn sc vn ho dn tc trong
04
thi k nn kinh t m .
I /. Bn sc vn ho dn tc l g ?
04
II /. Bn sc vn ha dn tc trong thi k nn kinh t
m .
05
Chng II: Ti sao phi a ra vn gi gn bn sc
08
vn ho dn tc trong thi k nn kinh t m .
I /. Tnh tt yu ca vic xy dng nn vn ho Vit
Nam
08
tin tin , m bn sc dn tc .
II /. Vn gi gn v pht huy bn sc dn tc .
12

31

Chng III : Bn sc dn tc trong qu trnh pht trin

ca
14
t nc.
I /. Vai tr ca bn sc vn ho dn tc trong nn kinh
t
14
th trng
II /. Pht huy ni lc vn ha trong qu trnh pht trin .
16
III /. Ton cu ho v bn sc vn ho dn tc .
19
Chng IV : Mt s gii php nhm pht huy bn sc vn
20
ha dn tc trong thi k pht trin .
I /. Mt s gii php trc mt xy dng mt nn vn
ha
20
tin tin , m bn sc dn tc .
II /. Bin php khc phc nhng mt tiu cc trong i
sng
21
vn ho x hi ca t nc .

32

33