li m u

Trong x hi c giai cp, giai cp thng tr chim ot

lao ng ca cc giai cp v tng lp b tr, chim ot ca
ci x hi vo tay mnh. Cc giai cp, tng lp b tr khng
nhng b chim ot kt qu lao ng m h cn b p bc
v chnh tr, x hi v tinh thn. Khng c s bnh ng
gia giai cp thng tr v giai cp b tr, chng hn gia
giai cp cc nh t bn vi giai cp nhng cng nhn lm thu.
Giai cp bc lt bao gi cng dng mi bin php v phng
tin bo v a v giai cp ca h, duy tr cng c kinh t
x hi cho php h c hng nhng c quyn, c li giai
cp. Cng c ch yu l quyn lc nh nc. Li ch c bn
ca giai cp b tr i lp vi li ch c bn ca giai cp
thng tr. y l i khng v quyn li gia nhng giai cp
p bc bc lt v nhng giai cp, tng lp b p bc, b bc
lt.
i khng l nguyn nhn ca u tranh giai cp. C p
bc th c u tranh chng p bc. V vy u tranh giai
cp khng do mt l thuyt x hi no to ra m l hin tng
tt yu khng th trnh c trong x hi c p bc giai cp.
u tranh giai cp l mt trong nhng ng lc thc
y s vn ng v pht trin ca x hi c s phn chia
giai cp.

Chng I. Giai cp
I. Giai cp l g?
Ch ngha duy vt lch s ch ra rng, cc giai cp x
hi hnh thnh mt cch khch quan gn lin vi nhng giai
on pht trin lch s nht nh ca sn xut. Trong tc
phm "Sng kin v i", L Nin a ra nh ngha v
giai cp nh sau:
"Ngi ta gi l giai cp, nhng tp on to ln gm
nhng ngi khc nhau v a v ca h trong mt h thng
sn xut x hi nht nh trong lch s, khc nhau v quan
h ca h (thng th nhng quan h ny c php lut quy
nh v tha nhn) i vi nhng t liu sn xut, v vai tr
ca h trong nhng t chc lao ng x hi, v nh vy l
khc nhau v cch thc hng th v v phn ca ci x hi t
hoc nhiu m h c hng. Giai cp l nhng tp on ngi m tp on ny th c th chim ot lao ng ca tp
on khc, do ch cc tp on c a v khc nhau
trong mt ch kinh t x hi nht nh.
II. Ngun gc v kt cu giai cp.
1. Ngun gc giai cp.
Trong x hi c nhiu nhm ngi, tp on ngi c
phn bit bng nhng c trng khc nhau: tui tc, gii
tnh, dn tc, chng tc, quc gia, ngh nghip Trong
nhng s khc nhau , c mt s l do nguyn nhn t
nhin, mt s khc l do nguyn nhn x hi. Nhng s khc
bit t n khng sn sinh ra s i lp v x hi. Ch
trong nhng iu kin x hi nht nh mi dn n s
2

phn chia x hi thnh nhng giai cp khc nhau. Ch ngha

duy vt lch s khng nh s phn chia x hi thnh giai
cp l do nguyn nhn kinh t.
Sn xut x hi dn dn pht trin, vic s dng cng c
bng kim loi lm cho nng sut lao ng tng ln dn ti
s phn cng li lao ng trong x hi: chn nui tch khi
trng trt, sn xut th cng cng dn dn tr thnh mt
ngnh tng i c lp vi nng nghip, lao ng tr c
tch khi lao ng chn tay. Vi lc lng sn xut mi, ch
lm chung, n chung nguyn thy khng cn thch hp na,
sn xut gia nh c th tr thnh hnh thc sn xut c
hiu qu hn. T liu sn xut v sn phm lm ra tr thnh
ti sn ring ca tng gia nh. S hu t nhn v t liu sn
xut xut hin v dn dn thay th s hu cng ng
nguyn thu. Ch t hu ra i dn ti s bt bnh ng
v t i sn trong ni b cng x. X hi phn ho thnh
nhng giai cp khc nhau, giai cp bc lt thng tr v giai
cp b bc lt, b thng tr. Nh vy, s phn chia x hi
thnh giai cp l kt qu tt nhin ca ch kinh t da
trn s chim hu t nhn v t liu sn xut.
S hnh thnh giai cp din ra theo hai con ng:
- Th nht, s phn ho bn trong ni b cng x thnh
k bc lt v ngi b bc lt.
- Th hai, nhng t binh b bt trong chin tranh gia
cc b lc khng b git nh trc m b bin thnh n l.
Ch c giai cp u tin trong lch s x hi loi ngi l ch chim hu n l, tip theo l ch phong

kin, ch t bn ch ngha l bc pht trin cui cng v

cao nht ca x hi c giai cp.
2. Kt cu giai cp.
Trong x hi c giai cp, mi hnh thi kinh t - x hi
u c mt kt cu giai cp nht nh. Khi hnh thi kinh
t - x hi ny thay th hnh thi kinh t - x hi khc, kt
cu giai cp cng thay i.
Mi kt cu giai cp trong x hi c giai cp u c cc
giai cp c bn v khng c bn. Nhng giai cp c bn l
nhng giai cp xut hin v tn ti gn lin vi phng thc
sn xut thng tr ca x hi. S i khng v cuc u
tranh ca cc giai cp biu hin mu thun c bn ca
phng thc sn xut sinh ra chng.
Bn cnh nhng giai cp c bn, trong kt cu giai cp
cn c giai cp khng c bn. Trong x hi chim hu n l,
l nhng nng tr do c t rung t. Trong x hi phong
kin, c th l giai cp n l v ch n vi t cch tn d
ca x hi c; l giai cp t sn ra i trong lng x hi phong
kin. Trong x hi t bn, nhng giai cp khng c bn l giai
cp a ch vi t cch l tn d, giai cp nng dn.
Cng vi s pht trin sn xut, mi giai cp trong mt
kt cu giai cp - x hi cng c nhng bin i nht nh.
Nhng s bin i y dn n s thay i a v ca cc
giai cp trong h thng sn xut x hi.
Trong kt cu ca x hi c giai cp, ngoi cc giai cp
i khng cn c tng lp tr thc lm cng vic ch yu
bng tr c. Tng lp tr thc khng phi l mt giai cp. N

c hnh thnh t nhng giai cp khc nhau v cng phc v

nhng giai cp khc nhau.
Phn tch kt cu giai cp v s bin i ca n gip
ta hiu a v, vai tr v thi chnh tr ca mi giai cp
i vi mi cuc vn ng lch s, c bit l trong cuc
u tranh ca thi i ngy nay.

chng ii. u tranh giai cp.

" u tranh giai cp l mt trong nhng ng lc thc
y s vn ng v pht trin ca x hi c s phn chia
giai cp".
u tranh giai cp thc cht l cuc u tranh gia
nhng giai cp m li ch cn bn i lp nhau.
u tranh giai cp l mt trong lc thc y s pht
trin ca x hi c giai cp i khng. iu o c th hin
trc ht ch: Thng qua u tranh giai cp s xung t
gia lc lng sn xut mi v quan h sn xut gi ci c
gii quyt, bc qu t mt ch x hi li thi sng mt
ch mi cao hn c thc hin.
Xt n cng, nhn t quyt nh s pht trin ca x
hi loi ngi l hot ng sn xut ra ca ci vt cht. Song
s pht trin ca sn xut ch din ra khi quan h sn xut
cn ph hp vi tnh cht v trnh ca lc lng sn xut.
Khi quan h sn xut li thi th mu thun vi lc lng
sn xut, mu thun ny biu hin v mt x hi thnh
mu thun gia giai cp cch mng i biu cho phng thc
sn xut mi, vi giai cp bc lt, thng tr - i biu cho
nhng li ch gn lin vi quan h sn xut li thi. Mu
thun ch c th c gii quyt bng cuc u tranh
cch mng ca giai cp cch mng v qun chng b bc lt,
m nh cao ca n l cch mng x hi, thay th quan h x
hi c bng quan h sn xut mi, m ra a bn mi cho sn

xut x hi pht trin. Sn xut x hi pht trin, ng nhin

ko theo s pht trin ca ton b i sng x hi.
T khi phng thc sn xut t bn ch ngha xut hin
trn v i lch s, vic x hi nm ly quyn s hu ton
b t liu sn xut lun lun l mt l tng tng lai m
nhiu c nhn cng nh nhiu mn phi trn vn tng
phng pht nhn thy t nhiu l m trc mt. Nhng vic
chim hu ch c th tr thnh mt kh nng, tr thnh
mt tt yu lch s, mt khi m cc iu kin vt cht
thc hin vic c sn ri. Cng nh mi s tin b
khc ca x hi, vic m c th thc hin c, th khng
phi l do ch ngi ta hiu rng s tn ti ca giai cp l
tri vi chnh ngha, tri vi bnh ng, khng phi l do
ch ch n thun c mun tiu dit cc giai cp y, m
l do nhng iu kin kinh t mi nht nh. Tnh trng x
hi phn chia thnh mt giai cp bc lt v mt giai cp b
bc lt, thnh mt giai cp thng tr v mt giai cp b p
bc l mt hu qu tt nhin ca tnh trng pht trin thp
km ca nn sn xut trc kia. Chng no tng s sn phm
do lao ng ca x hi lm ra ch mi cung cp c mt s
gi l vt cht t ci s tht cn thit va m
bo s sinh sng ca mi ngi m thi, chng no m lao
ng vn chon ht hay hu ht thi gi ca i a s
thnh vin trong x hi, th tt nhin x hi phi chia
thnh gia cp l iu tt yu xy ra. Khi giai cp thng tr
ny, hay mt giai cp thng tr khc tr thnh mt s li thi,
mt trng thi c h th cn phi c mt giai cp mi tin b
hn, pht trin hn ph hp vi quan h sn xut mi v din
7

ra cuc u tranh gia nhng giai cp ny, giai cp tin b

tt yu s ginh thng li v c nh th thc y x hi pht
trin i ln.
C.Mc v Ph.ngghen chng minh rng, sn xut vt
cht p ng nhu cu tn ti v pht trin ca con ngi
v x hi loi ngi l hnh ng lch s u tin ca con ngi. Tc ng bin chng gia ci tin sn xut vi nhu cu
khng ngng tng ln l ng lc pht trin c bn, thng
xuyn ca tt c x hi. Sn xut vt cht bao gi cng pht
trin trong mt quan h sn xut nht nh. Khi quan h
sn xut khng cn ph hp vi lc lng sn xut, th n tr
thnh xing xch ca lc lng sn xut, dn n nhng cuc
khng hong ph hoi lc lng sn xut,. Trong cc x hi c
i khng giai cp, nhng quan h sn xut li thi khng t
ng nhng ch cho quan h sn xut mi. Chng c giai
cp thng tr bo v bng tt c sc mnh chnh tr, kinh t
v t tng, c bit l bng bo lc c t chc. Mun thay
i quan h sn xut gii phng sc sn xut phi gt
b lc cn ln lao y. iu ch c th thc hin c qua
u tranh giai cp v cch mng x hi. Xut pht t quan
im xem s vn ng ni ti ca phng thc sn xut
quyt nh s pht trin ca ton b lch s x hi, C.Mc v
Ph ngghen xem u tranh giai cp m nh cao l thi
k cch mng, nh n by thay i hnh thi kinh t x hi do "u tranh giai cp l ng lc trc tip ca
lch s cc x hi c giai cp.
Trong x hi c p bc giai cp, u tranh giai cp chng
nhng ci to x hi m cn c tc dng ci to bn thn cc
8

giai cp cch mng v qun chng lao ng. Ch qua u

tranh cho t do, khng cam chu s phn n l, cc giai cp
b p bc mi gt sa c tinh thn n l v nhng tp qun
xu do ch ngi p bc ngi sn sinh ra.
Lch s nhn loi chng minh vai tr to ln ca u
tranh giai cp chng p bc bc lt. Thi c i nu khng
c cc cuc u tranh ngy cng mnh m ca hng chc vn
n l v tng lp bnh dn chng giai cp ch n th ch
n l d thi nt cng khng th sp . Cui x hi
phong kin cc phong tro u tranh ca nng dn, th th
cng, thng nhn, tr thc do giai cp t sn lnh o
dn n cc cuc cch mng t sn trong cc th k XVI, XVII,
XVIII lm sp ch phong kin, a x hi chuyn sang
thi i t sn.
Cuc u tranh giai cp do giai cp cng nhn tin
hnh l cuc u tranh giai cp cui cng trong lch s loi
ngi. N l phng tin tt yu gii phng chia giai cp
do giai cp cng nhn tin hnh l cuc u tranh giai cp
cui cng trong lch s loi ngi. N l phng tin tt yu
gii phng ton x hi khi ch p bc, bc lt, khi s
phn chia giai cp v u tranh giai cp. V vy y l
mt qu trnh u tranh rt lu di v v cng phc tp.
Cuc u tranh giai cp pht trin tt yu dn n cch
mng v sn. Cuc cch mng ny thng li trc ht nhng
khu yu nht ca ch ngha t bn, ni giai cp cng nhn
v cc lc lng cch mng c nhgn iu kin khch quan v
ch quan ginh chnh quyn.

Sau khi giai cp cng nhn dn lao ng ginh c

chnh quyn, u tranh giai cp cha bin mt m tip tc
din ra gay go phc tp trong iu kin mi.
Trong thi k qu ln ch ngha x hi mc tiu u
tranh trc tip ca gai cp cng nhn thay i: t mc
tiu ginh chnh quyn chuyn sang mc tiu c bn v ch
yu l cng c chnh quyn ca nhn dn lao ng xy
dng thnh cng ch ngha x hi, trng tm l xy dng
kinh t. Giai cp t sn b lt , tin hnh cuc u
tranh chng cch mng x hi ch ngha nhm phc hi ch
ngha t bn.
iu kin u tranh thay i, mc tiu trc tip ca
cc giai cp thay i th hnh thc u tranh giai cp cng
thay i. Lnin d ni: "Trong iu kin chuyn chnh v
sn, nhng hnh thc u tranh giai cp ca giai cp v sn
khng th ging nh trc:1
Cuc u tranh giai cp trong thi k qu t ch
ngha t bant ln ch ngha x hi din xra trn tt c cc lnh
vc: chnh tr, kinh t, x hi vn ho, t tng. V.I.Lnin cho
rng ch ngha x hi ch ginh c thng li trit khai
giai cp cng nhn lnh o ng o qun chng nhn
dn xy dng thnh cng phng thc sn xut mi, bo
m ch ngha x hi to ra c nng sut lao ng cao hn
ch ngha t bn. Mc tiu ny cha c thc hin th kh
nng phc hi ch ngha t bn vn cn rt ln. Cc th lc t
bn quc t ra sc ngn cn giai cp cng nhn nm
chnh quyn xy dng thnh cng ch ngha x hi bng
nhiu phng tin v th on t bao vy, cm vn, can
1

1. V.I.Lnin: Ton tp, NXB. Tin b, Mtxcva, 1977, t.39, tr.298

10

thip qun s n "din bin ho bnh". xy dng ch

ngha x hi, giai cp cng nhn v nhn dn lao ng
phi lm tht bi cc th on ni trn.
Trong iu kin nm c chnh quyn, giai cp
cng nhn phi s dng tng hp, linh hot cc hnh thc
u tranh mi, trong c u tranh bng bo lc v bng
ho bnh, bng gio dc thuyt phc v bng hnh chnh,
php ch, bng chnh tr, qun s v bng kinh t, bng ci
to cc quan h c li thi v xy dng cc quan h mi
ng quy lut; bng lin minh gia giai cp cng nhn vi
cc giai cp, tng lp lao ng v cc tng lp trung gian
khc; bng s dng giai cp t sn xy dng ch ngha
x hi, v.v... Cuc u tranh v ch ngha x hi lu di, gay
go phc tp nh th no tu theho iu kin lch s c th.
Lin X c v cc nc x hi ch ngha ng u c, cc lc lng
chng ch ngha x hi li dng tnh hnh khng hong
ca ch ngha x hi, nht l li dng nhng sai lm nghim
trng ca cc ng cng sn cm quyn o ngc tnh
th, lp li trt t t sn. Hai loi sai lm nghim trng d mc
phi l: .
a. Ch quan duy ch, coi nh quy lut kinh t khch
quan, trong khi li tuyt i ho u tranh giai c, nht
l tuyt i ho mt trong nhng hnh thc ca u tranh
giai cp;
b. C hi hu khuynh, m h v u tranh giai cp,
mt cnh gic trc m mu din bin ho bnh ca cc th
lc th ch vi ch ngha x hi.

11

Trong thi k qu i ln ch ngha x hi nc ta, x

hi vn tn ti lu di cc giai cp, cc mu thun giai cp.
u tranh giai cp l thc t khch quan khng th trnh
danh t u tranh giai cp, m l nhn thc cho ng tnh
cht, ni dung, hnh thc ca cuc u tranh, x l ng
n cc quan h x hi - giai cp.
thc hin mc tiu cch mng l du giu, nc mnh,
x hi cng bng vn minh, iu c bn l phi pht trin
mnh m nn kinh t nhiu thnh phn vn ng theo c
ch th trng c s qun l ca Nh nc, bo m nh hng
x hi ch ngha; thc hin cng nghip ho hin i ho
t nc. Xy dng ch ngha x hi phi i i vi bo v
T quc, bo v chnh quyn nhn dn v php ch x hi
ch ngha. Ton b s nghip trn y l li ch cn bn ca
dn tc v nhn dn lao ng. Tuyt i a s trong cng
ng dn tc Vit Nam bao gm giai cp cng nhn, giai
cp nng dn, tng lp tr thc, cc tng lp lao ng khc,
tng lp t sn dn tc, cc nhn s yu nc... tn thnh mc
tiu ni trn. Tuy nhin mt b phn nh trong x hi v
quyn li ch k, v hn th giai cp, v ang lin kt vi
cc th lc phn ng quc t chng li s nghip cch
mng ca nhn dn ta. V vy, u tranh giai cp trong
thi k qu nc ta trc ht l cuc u tranh di nhiu
hnh thc gia mt bn l qun chng nhn dn lao ng,
cc lc lng x hi i theo con ng dn n mc tiu dn
giu nc mnh, x hi cng bng van minh, on kt trong
mt trn thng nht dn tc do ng lnh o, vi mt bn l
cc th lc, cc t chc, cc phn t chng c lp dn tc
12

v ch ngha x hi, chng ng, Nh nc v php lut, ph

hoi trt t x hi va an ninh quc gia.
Cc th lc phn ng trong nc v quc t chng c
lp dn tc v ch ngha x hi ch yu thng qua din
bin ho bnh nhm th tiu s lnh o ca ng cng sn,
lm tan r v h t tng tin ti lt chnh quyn nhn
dn bng hnh thc ny hay hnh thc khc.
Cuc u tranh gia hai con ng, con ng x hi
ch ngha v con ng t bn ch ngha cng l biu hin
ca u tranh giai cp trong thi k qu nc ta. y l
cuc u tranh gia cc nhn t thc y t nc pht
trin theo nh hng x hi ch ngha vi cc nhn t thc
y t nc dch chuyn theo nh hng t bn ch ngha.
Cc nhn t t pht t bn ch ngha ny c nhng th lc
chng c lp dn tc v ch ngha x hi li dng phc v
mc tiu ca chng. Cuc u tranh gia hai khuynh hng
pht trin trn y din ra hng ngy hng gi trn tt c
cc lnh vc, trc ht l lnh vc kinh t, lnh vc t tng v
lnh vc trt t x hi.
Trong c cu giai cp - x hi nc ta hin nay, ngoi
cng nhn, nng dn, tr thc v cc tng lp t sn, tng
lop ny c iu kin pht trin trong nn kinh t th trng.
ng nhin c mu thun v li ch gia nhng ngi lao
ng lm thu vi tng lp t sn v c mu thun gia s
pht trin theo con ng x hi ch ngha vi khuynh hng t
pht ca thnh phn kinh t t bn t nhn. y l nhn dn
lao ng vi tng lp t sn. Mu thun gia giai cp cng
nhn, nhn dn lao ng vi tng lp t sn, tuy mang tnh
13

cht mu thun gia lao ng vd bc lt lao ng, song

trong iu kin thi k qu nc ta li l mu thun trong
ni b nhn dana. Kinh t nhiu thnh phn v tng lp t
sn c vai tr tch cc trong s nghip pht trin kinh t, c
kh nng tham gia tch cc vo s nghip cng nghip ho,
hin i ho t nc. Trong x hi ta hin nay, li ch hp php
ca cc nh t sn cn bn thng nht vi li ch chung ca
cng ng. y l mt thng nht gia giai cp cng nhn,
nhn dn lao ng vi tng lp t sn. Quan h gia giai cp
cng nhn, nhn dn lao ng vi tng lp t sn l quan h
va hp tc va u tranh; u tranh vi nhng khuynh hng
tiu cc ca tng lp t sn cng thc hin hp tc, on
kt xy dng x hi dn giu, nc mnh, cng bng vn
minh.
Trong xy dng ch ngha x hi v bo v T quc x
hi ch ngha phi nm vng quan im giai cp ca ch
ngha Mc - Lnin. l quan im cch mng v khoa hc.
S tuyt i ho u tranh giai cp, s cng iu u
tranh giai cp cng nh s m h v u tranh giai cp u
tri vi quan im giai cp Mc - Lnin, u gy tn hi cho
s nghip xy dng ch ngha x hi.

14

Kt lun
u tranh giai cp chng nhng c tc dng ci to x
hi, xo b cc lc lng x hi phn ng, m n cn c tc
dng ci to bn thn cc giai cp cch mng.
Trong x hi c giai cp, s pht trin ca cc mt vn
hoa, ngh thut v cdc mt khc ca i sng x hi
khng th khng mang du n ca u tranh giai cp, v do
cuc u tranh thc y.
u tranh giai cp l quy lut chung ca x hi c giai
cp. Song, quy lut y c nhng biu hin c th trong
tng x hi c th. iu do kt cu giai cp ca mi x hi,
do a v lch s ca mi giai cp cch mng trong tng giai
on v trn tng a bn quyt nh. Mun hiu ng
quy lut u tranh giai cp, cn phi phn tch c th trong
nhng iu kin lch s c th.

15

Ti liu tham kho

1. Trit hc Mc - Lnin - ton tp
Nh xut bn gio dc
2. Gio trnh trit hc Mc Lnin
Nh xut bn chnh tr quc gia.
3. Chng uy - Rinh - Ph.ngghen
Nh xut bn s tht.

16