ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΑΙΑ

Εδώ και 16 χρόνια αποφασίσαμε με την γυναίκα μου να κατοικίσουμε μόνιμα στην
Περαία.
Ένας από τους κυριότερους λόγους ήταν οτι ακόμα διατηρούσε κάτι από το ύπαιθρο
και την ηρεμία ενός χωριού. Τότε ακόμα ακούγαμε αηδόνια τα βράδυα και μόλις
περνούσαμε την περιοχή του αεροδρομίου, γυρίζοντας από την πόλη, άλλαζε η
ατμόσφαιρα: λίγο πιό δροσερή, πιό φρέσκια και με μυρωδιές της φύσης.
Σιγά σιγά αλλάξανε τα πράγματα και λόγω της οικιστικής έκρηξης όλα αυτά
συρρικνώθηκαν και χάθηκαν, δυστυχώς κάτι σχεδόν αναμενόμενο για την Ελληνική
πραγματικότητα.

Σήμερα βρίσκει κανείς πολλές φορές στις τοπικές εφημερίδες άρθρα και
φωτογραφίες για την ''όμορφη Περαία μας'' και για τις ''ομορφιές της πόλης μας'', που πέρα
από την εξύψωση του ηθικού και την προσέλκυση επισκεπτών, πολλές φορές
ανταποκρίνονται κατά περίπτωση και στην πραγματικότητα.
Νομίζω όμως πως αν πραγματικά θέλουμε να κατευθυνθούμε σε ένα τέτοιο στόχο,
δεν πρέπει να εθελοτυφλόυμε. Πίσω από την βιτρίνα, και τουλάχιστον σε αυτούς που
ζούν την εδώ καθημερινότητα, αποκαλύπτονται και οι άλλες καταστάσεις, που τις
περισσότερες φορές πνίγουν και υποβαθμίζουν ότι ωραίο:
 Οι υποδομές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν επιεικώς υποτυπώδεις : το δίκτυο
αποχέτευσης δεν λειτουργεί ακόμα παντού, το δίκτυο ύδρευσης πολλές φορές δεν
επαρκεί και άλλες διοχετεύει νερό αμφίβολης ποιότητας, ο ηλεκτροφωτισμός των
δρόμων, εκτός από ένα δύο κεντρικά σημεία, είναι ελλειπέστατος έως ανύπαρκτος,
το ίδιο και το δίκτυο των ομβρίων.
 Ο χρόνος επέκτασης του δικτύου φυσικού αερίου είναι άγνωστος και η τοπική
υποδομή του δικτύου ανύπαρκτη.
 Οι δρόμοι, σε ποσοστό που αγγίζει σχεδόν το 100% , είναι γεμάτοι κακοτεχνίες και
παγίδες, τα πεζοδρόμια ημιτελή έως ανύπαρκτα, αποτελούν μια καθημερινή ύβρι για
τους πεζούς..
 Η καθαριότητα στους κοινόχρηστους και στους άκτιστους ακόμα ανοικτούς χώρους
είναι πολλές φορές κάτι το άγνωστο αν και ζητούμενο.
 Η ηχορύπανση, σε κάποιες ιδίως περιοχές της παραλιακής ζώνης, πολλές φορές το
καλοκαίρι ξεπερνά τα όρια της ανοχής.
 Ο αστικός εξοπλισμός είναι ελάχιστος και παραμελημένος.
 Η σήμανση και η αρίθμηση οδών και κατοικιών παραμένει σχεδόν ανύπαρκτη.
 Το κυκλοφοριακό πρόβλημα γίνεται κάθε μέρα πιό άναρχο και πιό ασφυκτικό.
 Το κοινόχρηστο πράσινο ελλατώθηκε και περιορίζεται, από ότι φαίνεται, σε κάποιες
νέες δενδροστοιχίες ελάχιστων κεντρικών δρόμων.
 Ποδηλατόδρομοι, πεζόδρομοι, πάρκα, χώροι πρασίνου και αναψυχής, αυτονόητα σε
άλλες κοινωνίες, είναι πράγματα ανύπαρκτα εκτός από τα ελάχιστα και συζητήσιμα
δείγματα στο μέτωπο της παραλίας και μόνο.
 Η συγκοινωνιακή σύνδεση με την Θεσσαλονίκη πραγματοποιείται με τα πιό παληά
λεωφορεία του Ο.Α.Σ.Θ., πολλές φορές χωρίς θέρμανση τον χειμώνα ή κλιματισμό
το καλοκαίρι, με στέγαστρα αναμονής των επιβατών κατεστραμένα ή ανύπαρκτα ,
με ελάχιστη σήμανση και ανασφαλή.
 Η πολλές φορές εξαγγελθείσα επανέναρξη της θαλλάσιας συγκοινωνίας παραμένει
στην σφαίρα του ονείρου.
 Άλλου είδους παροχές προς τους κατοίκους, σε εποχή τεχνολογιών αιχμής, όπως
π.χ. η ελεύθερη πρόσβαση όλων των πολιτών στο ασύρματο δίκτυο internet που
 παρέχει ο πρωτοπόρος Δήμος Τρικάλων καλύπτοντας την διοικητική του περιοχή,
υποτυπώδης έως ανύπαρκτη,.

Ο κατάλογος αυτός μοιάζει να μην έχει τέλος.

Είναι γνωστό οτι τα περισσότερα από αυτά τα προβλήματα επηρεάζονται ή και

επιτείνονται από επικαλύψεις αρμοδιοτήτων των διαφόρων φορέων, από ελλείψεις του
θεσμικού πλαισίου, από την πολυπλοκότητα και την βραδύτητα γραφειοκρατικών
διαδικασιών, από έλλειψη οικονομικών πόρων, από κακή διαχείριση ή ενδεχομένως και
από έλλειψη πολιτικής βούλησης.
Πολλά από αυτά είναι μέρος της ευθύνης των δημοτικών αρχών. Πολλά,
αναμφίβολα, της ευθήνης των κατοίκων. Δεν είναι εύκολος ούτε και χρειάζεται κάποιος
καταλογισμός. Άλλωστε, η εκλογή και η σύνθεση των αιρετών αρχών, αποτελεί κατεξοχήν
ευθύνη των ίδιων των πολιτών.
Μοιάζει όμως οτι είναι πιά καιρός να ενδιαφερθούμε όλοι μας και να καταπιαστούμε
μεθοδικά με όλα αυτά τα προβλήματα της καθημερινότητας, διεκδικόντας μια καλύτερη
ποιότητα ζωής και ένα άλλο πρόσωπο, όχι μόνο βιτρίνας, για την Περαία.

Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι ένα δείγμα οπτικής τεκμηρίωσης μέρους

μόνο μιας πραγματικής κατάστασης. Η λήψη τους περιορίστηκε χρονικά σε διάστημα μιας
περίπου ώρας, όσο κράτησε μια χαλαρή πρωϊνή Κυριακάτικη βόλτα, σε μια τυχαία περιοχή
της Πόλης.

Περαία, 27 Ιανουαρίου 2009

Φώτης Δ. Λαμπρινός

ΜΙΑ ΧΑΛΑΡΗ ΠΡΩΪΝΗ ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΑΙΑ

ΠΕΝΤΑΚΑΘΑΡΟΙ ΔΡΟΜΟΙ
ΚΑΘΑΡΕΣ ΑΚΤΕΣ ΠΛΑΪ ΣΤΟ ΚΥΜΑ

ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΙ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ
ΚΑΘΑΡΟΙ

ΜΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΑ ΣΗΜΕΙΑ
ΞΕΚΟΥΡΑΣΗΣ
 ΔΡΟΜΟΙ ΦΑΡΔΕΙΣ, ΚΑΛΟΣΤΡΩΜΕΝΟΙ

ΜΕ ΜΕΡΙΜΝΑ ΓΙΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ

 ΠΟΚΙΛΗ ΣΗΜΑΝΣΗ

ΚΑΙ ΘΥΜΙΣΕΣ
ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ 1950
ΦΑΡΔΙΑ
ΚΑΙ ΕΥΚΟΛΟΔΙΑΒΑΤΑ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΑ

ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ

ΣΤΗΝ ΔΕΝΔΡΟΦΥΤΕΥΣΗ

ΣΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΠΙΝΕΛΙΕΣ

ΚΑΙ ΚΑΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ

 Εκ των υστέρων Επίλογος
Έχει περάσει ήδη ένας χρόνος από τότε που γράφτηκε το παραπάνω κείμενο και
τραβήχτηκαν αυτές οι φωτογραφίες.
Όμως εξακολουθούν και παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρα.

Είναι η αλήθεια, οτι μέσα σ' αυτό το διάστημα υπήρξαν κάποιες, για άλλα
μικρότερης κλίμακας και για άλλα ουσιαστικές, βελτιώσεις των θεμάτων που θίγονται,
όπως για παράδειγμα :
● η ασφαλτόστρωση κάποιον δρόμων
● η ολοκλήρωση του δίκτυου της αποχέτευσης των οικιακών λυμμάτων.
● το δίκτυο φυσικού αερίου που έχει ήδη προσεγγίσει τις παρυφές του Δήμου.

Όμως για τα υπόλοιπα δεν φαίνεται καμία ορατή βελτίωση. Ίσως παρέμειναν
στάσιμα ή ακόμα χειροτέρεψαν. Για παράδειγμα το κυκλοφοριακό στο κέντρο του Δήμου, η
εγκατάλειψη και εξαθλίωση του όποιου αστικού εξοπλισμού (''στέγαστρα'' στο παραλιακό
μέτωπο, στάσεις λεωφορείων κλπ), η απαράδεκτη εικόνα των ξέχειλων κάδων
απορριμάτων.
Δεν έχει πιά κανένα νόημα η παράθεση νέας φωτογραφικής τεκμηρίωσης, αφού όλα
αυτά ανήκουν στην καθημερινή εμπειρία όσων κινούνται στον Δήμο, δημοτών και
επισκεπτών. Ακόμα κι αν πρόκειται για θέματα που αγγίζουν την σωματική και ψυχική
υγεία τους.

Θέλω όμως να επανέλθω σε κάποια ζητήματα που πέφτουν στην αντίληψη μου,
γιατί θεωρώ οτι, το καθένα με τον τρόπο του, παίζουν σημαντικό ρόλο στην καθημερινή
μας διαβίωση σ' αυτόν τον τόπο, που επιλέξαμε για να ζούμε.

Ίσως μέσα σε μια γενικώτερη κατάπτωση, μας έχει γίνει πια συνήθεια και φτάνουμε,
ικανοποιημένοι μάλιστα, να παρουσιάζουμε και να αποδεχόμαστε σαν προσφορά και
κατάκτηση, κάποιες υπηρεσίες που θα έπρεπε να είναι αυτονόητη η ύπαρξη και η παροχή
τους.

Αναφέρομαι για παράδειγμα στο αποχετευτικό δίκτυο των οικιακών λυμμάτων, που
σχετίζεται άμεσα με την δημόσια υγεία και τον βιασμό του περιβάλοντος. Ένα δίκτυο, που
όπως και το δίκτυο ύδρευσης, είναι στοιχειώδες συστατικό των βασικών και εκ των ουκ
άνευ υποδομών ενός νέου οικιστικού συνόλου.
Κατά την άποψη μου, η καθυστερημένη και εκ των υστέρων κατασκευή συνολικά
όλου αυτού του δικτύου μέσα σε οικιστική περιοχή, ενταγμένη εξ αρχής σε σχέδιο, που ήδη
λειτουργεί και αναπτύσσεται γοργά , εδώ και είκοσι χρόνια τώρα, είναι αδιανόητη. Για
διάφορους λόγους, όχλησης, δυσλειτουργιών, οικονομικών επιβαρύνσεων. Αλλά πρώτιστα
γιατί για όλο αυτό το διάστημα επικρατούσε η κατά τόπους δυσοσμία και μόλυνση από την
εκκένωση των διάσπαρτων, σ' όλη την έκταση του Δήμου, βόθρων. Γιατί παραμένει επίσης
άγνωστος ο βαθμός μόλυνσης από τα οικιακά λύμματα του υδροφόρου ορίζοντα, μιας και
παραμένει άγνωστο το ποσοστό των διαρροών από τους θεωρητικά στεγανούς βόθρους.
Κι έτσι φθάνουμε σήμερα να θεωρούμε κατάκτηση την, καλοδεχούμενη ασφαλώς,
ολοκλήρωση του έργου.
 Θα πρέπει όμως παράλληλα να καταμετρήσουμε και τις ''παράπλευρες απώλειες''
από την εκ των υστέρων υλοποίηση παρόμοιων έργων.
Η εγκατάσταση του αποχετευτικού δικτύου άφησε πίσω του βαρειά πληγωμένους,
όλους τους, μέχρι την υλοποίηση του, ασφαλτοστρωμένους δρόμους της περιοχής. Πληγές
που πολλές φορές υποτροπίασαν άσχημα, με πολύ χαρακτηριστική την πρόσφατη πληγή
στο οδόστρωμα της οδού Ρωμανού στην περιοχή μπροστά στο Ταχυδρομείο. Πληγή που
άνοιξε δύο περίπου μήνες μετά την ολοκλήρωση της εκ βάθρων συντήρησης και της εκ
νέου ασφαλτόστρωσης της..
Η εγκατάσταση του δικτύου φυσικού αερίου δεν έχει ακόμα οριστικοποιήσει τις
αντίστοιχες ουλές, που προκαλούνται από την παντελή έλλειψη συντονισμού υλοποίησης
των διαφόρων έργων.
Δεν νομίζω οτι είναι εύκολο να υπολογίσει κανείς τις αδικαιολόγητες οικονομικές
επιβαρύνσεις από τις πολλαπλές χρεώσεις κατασκευής και ανακατασκευών του οδικού
δικτύου, τις επιπτώσεις από τις φθορές στα τροχοφόρα και από την αναστάτωση που
επιφέρουν στην τοπική αγορά. Ούτε τις επιπτώσεις από την αύξηση της επικινδυνότητας
για την κίνηση πεζών και τροχοφόρων. Γίνεται όμως αντιληπτό οτι κάτι πάει στραβά και
πρέπει να το κατανοήσουμε και να προσπαθήσουμε να το επιλύσουμε.

Η χρόνια καθυστέρηση υλοποίησης του δικτύου αποχέτευσηςτων οικιακών

λυμάτων, είχε επίσης σαν παράπλευρο αποτέλεσμα την άνιση μεταχείριση των δημοτών
στο θέμα των τελών σύνδεσης. Η επιδότηση των τελών σύνδεσης ευνόησε μόνο όσους
συνδέθηκαν κατά την πρώτη φάση της κατασκευής. Στην συνέχεια καταργήθηκε, με
συνέπεια την επιβάρυνση, με τα αναλογούντα τέλη σύνδεσης, όλων όσων, χωρίς
υπαιτιότητα τους, συνδέθηκαν αργότερα.

Το αποχετευτικό δίκτυο των ομβρίων αποτελεί επίσης ένα θέμα αιχμής. Εμφανίζεται
κακοκατασκευασμένο η και ανύπαρκτο, στο μεγαλύτερο τμήμα του Δήμου. Τα
αποτελέσματα της δυσλειτουργίας του τα ζούμε καθημερινά, ιδίως τις βροχερές μέρες.
Κατά καιρούς πλυμηρισμένα υπόγεια και χώροι. Αδύνατη η κίνηση των πεζών σε
πολλά, ακόμα και κεντρικά, σημεία του Δήμου. Αν επιχειρήσει κάποιος να τα διασχίσει
καταλήγει να μουσκέψει τελείως. Προφανώς αυτή η κατάσταση γίνεται δραματική στις
περιοχές που η παρουσία ή η βατότητα των πεζοδρομίων είναι ανύπαρκτη.
Ο συνδυασμός του κακού δικτύου των ομβρίων, και των πολλαπλών κακοτεχνιών
κατασκευής των οδοστρωμάτων, πέραν από την συνεχή διάβρωση και καταστροφή τους,
κρύβουν συνεχείς παγίδες για τα κινούμενα τροχοφόρα.
Το πιο λαμπρό δείγμα είναι η οδός Ανθέων. Ο ένας από τους δύο δρόμος με νησίδα
στο μέσο, που διασχίζει κατά μήκος τον Δήμο, με πρόθεση να γίνει η κεντρική λεωφόρος
του. Είμαι σίγουρος οτι όλοι γνωρίζουν οτι σε περίπτωση νεροποντής μετατρέπεται σε
δύσβατο ποτάμι, κυρίως στο Ανατολικό άκρο και στο κέντρο της. Οτι στο Δυτικό άκρο της,
κατα τόπους έχει μετατραπεί σχεδόν σε χωματόδρομο. Οτι είναι διάσπαρτη με
μπαλώματα, ανισοσταθμίες, λακούβες και καθιζήσεις σε όλο της το μήκος.
Συμπτωματικά, σε μια απέλπιδα πυροσβεστική προσπάθεια επιδιορθώσεων του
Δήμου, μετά τις συνεχείς νεροποντές των τελευταίων ημερών, προστέθηκαν και άλλα
μπαλώματα, την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, Μπαλώματα που είναι γνωστό οτι
διαρκούν στις καλύτερες των περιπτώσεων, το πολύ μερικές εβδομάδες. Κι ύστερα πάλι
από την αρχή.

Η κατά διαστήματα ασφαλτόστρωση κάποιων δρόμων, μοιάζει να υλοποιείται

αποσπασματικά και εξαιρετικά αργοκίνητα.
Δεν μπορώ να καταλάβω, για παράδειγμα, γιατί η οδός Μηδείας
ανακατασκευάστηκε, χαράκτηκε και οριοθετήθηκε οριστικά και στην συνέχεια, με
απελπιστικά αργούς και εκνευριστικούς ρυθμούς, ασφαλτοστρώθηκε στο μεγαλύτερο
μέρος της, ενώ στο τμήμα κάτω από την οδό Ανθέων παραμένει εδώ και μήνες ημιτελής,
με αναμενόμενο αποτέλεσμα την σταδιακή καταστροφή του διαμορφωμένου
υποστρώματος από τις καιρικές συνθήκες και την κυκλοφορία.

Διάφορα έργα, που ξεκινούν με καλή πρόθεση, καταλήγουν να γίνονται περίγελως

και αφορμή δικαιολογημένης αγανάκτησης, όταν καρκινοβατούν συνέχεια.
Να θυμίσω εδώ, παλιότερα, τους διάσπαρτους και μετακινούμενους συνεχείς
αποκλεισμούς διέλευσης από την οδό Θερμαϊκού και την πλήρη διακοπή διέλευσης της,
εδώ και πάρα πολύ καιρό, στην περιοχή των έργων διευθέτησης του ρέματος. Την
αντίστοιχη δυσπραγία ολοκλήρωσης του ίδιου έργου, όσον τουλάχιστον αφορά στο τμήμα
από την οδό Θερμαϊκού έως την παραλία. Έργο που μοιάζει και αυτό να είναι χωρίς
τελειωμό.

Αλλού πάλι, μοιάζει να επικρατεί μια απαξίωση για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση
υπαρχουσών κτιριακών εγκαταστάσεων.
Αναφέρομαι στην χρήση των αθλητικών εγαταστάσεων και του θεάτρου Κάππα
στην Παραλία . Υποθέτω οτι δεν διαχειρίζεται ο Δήμος αυτές τις εγκαταστάσεις. Ίσως και
να κάνω λάθος. Όμως η διαμόρφωση των τελευταίων μέτρων πρόσβασης προς αυτές,
από την παραλία και ο χώρος στάθμευσης των οχημάτων των επισκεπτών, είναι, έτσι ή
αλλοιώς, τουλάχιστον απαράδεκτη.
Πρόκειται για χώρο προσέλευσης κοινού και χώρο σωματικής και πνευματικής
διαπαιδαγώγησης. Δεν νομίζω οτι ενδιαφέρει τον οποιοδήποτε επισκέπτη η πιθανή διένεξη
μεταξύ υπηρεσιών που καθιστά αδύνατο τον εξωραϊσμό , την προβολή και την ανάδειξη
του χώρου. Κατά την άποψη μου, αυτές είναι δράσεις επιβαλόμενες, από την στιγμή που
σε ολόκληρο τον Δήμο δεν υπάρχει, τουλάχιστον μέχρι τώρα, ούτε κατά διάνοια ένας άλλος
αντίστοιχος χώρος.
Θα μπορούσε, νομίζω, ο χώρος πρόσβασης και στάθμευσης να διαστρωθεί, για να
μη μετατρέπεται σε λασπότοπο όταν βρέχει, η σε πεδίο παραγωγής σύννεφων σκόνης
όταν χρησιμοποιείται σε ξηρές περιόδους. Θα μπορούσε επίσης να φωτιστεί, για να
εξυπηρετούνται τις βραδυνές ώρες οι προσερχόμενοι, αλλά και για να γίνεται από μακρυά
αντιληπτός ο χώρος .

Όλα αυτά, προσδίδουν, θαρώ άδικα για την πόλη μας, μια εικόνα κακομοιριάς,
κακογουστιάς και παραίτησης. Μοιάζει σαν να χωνόμαστε όλο και πιο πολύ στην απραξία.

Τα προβλήματα δεν πηγάζουν μόνο από την οικονομική δυσπραγία και το

υφιστάμενο νομικό και θεσμικό πλαίσιο. Νομίζω πως με την στάση μας, ευθυνόμαστε λίγο
πολύ όλοι μας. Φορείς και δημότες.
Πρέπει να αυτοπειθαρχηθούμε, να ευαισθητοποηθούμε και να δραστηριοποιηθούμε
όλοι, εφ' όσον θέλουμε να διεκδικήσουμε και να απαιτήσουμε μια συνεχώς βελτιούμενη
κοινή διαβίωση.
Όχι με αντιπαραθέσεις, αλλά με γόνιμη συνεργασία, καλή διάθεση και δημιουργική
φαντασία.
 Ξέρω πως εδώ, εκτός από άλλη μια συνηθισμένη, απλή παράθεση κάποιων
καθημερινών και τετριμμένων λίγο πολύ θεμάτων, δεν προτείνω απολύτως τίποτα. Κάποια
έστω ένδειξη του δρόμου επίλυσης των προβλημάτων που δημιουργούνται από αυτά.
Προσπαθώ όμως, είναι η αλήθεια, να ταξινομήσω τα διάφορα ερεθίσματα γύρω μου
και με την καταγραφή τους να κατανοήσω καλύτερα αιτίες και αποτελέσματα. Έτσι που,
μετά και από ανταλλαγή και ζήμωση απόψεων και με άλλους, να βοηθηθούμε στην
πιθανή διατύπωση και κατάθεση κάποιων προτεινομένων λύσεων. Μεταξύ των οποίων θα
πρέπει κάποια στιγμή να συμπεριλαμβάνεται και η απόδωση ευθυνών σε περιπτώσεις
που από παραλήψεις ή αμέλεια, είναι προφανές οτι θίγεται, με κάποιο τρόπο, το κοινωνικό
σύνολο.

Εκτός κι αν όλα αυτά δεν είναι τίποτα άλλο, παρά κομμάτια μιας ουτοπίας.

Περαία, 15 Φεβρουαρίου 2010

Φώτης Λαμπρινός