Tm Hiu Thnh Kinh

www.timhieuthanhkinh.net

Thin Cha
Li Ni u
Hunh Christian Timothy
Knh tha qu bn c,
C th ni, trong su kn mi mt ngi u c tn ngng v mt ng Cao Siu Tuyt i,
l ng to ra v cai tr mun loi vn vt, nh sn s phn cho mun loi vn vt, v l
ng duy nht c quyn ban n hoc ging ha. Tn ngng y khng phi ngu nhin m
loi ngi c c. Tn ngng y chnh l c tin m ng Cao Siu Tuyt i ban cho
loi ngi, khi Ngi dng nn loi ngi.
V s khng vng phc ca loi ngi i vi ng Cao Siu Tuyt i m mi tng giao
gia loi ngi vi Ngi b ct t; t , s nhn thc ca loi ngi v Ngi b mai mt.
Cho n mt lc, loi ngi v bt lc v khip s trc thin nhin, trc s quy ph ca
cc t thn m ny sinh lng sng bi cc t thn v cc to vt khc. T , x hi loi
ngi pht sinh s th ly cc t thn, nhng hnh tng ca cc t thn, cc tng trit
hc, cc s thch ca xc tht, cc loi cn trng, iu, th... hoc th ly ln nhau; v cng
t , loi tn gio pht sinh!
Trong tnh yu i i ca ng Cao Siu Tuyt i dnh cho nhn loi, Ngi by t
chnh mnh Ngi cho nhn loi qua cc ngn ng m Ngi ban cho h; bng cch Ngi
trc tip phn truyn vi h. Nh , loi ngi c c hi nhn thc r v ng Cao Siu
Tuyt i, nhn thc r s bi nghch ca mnh i vi Ngi, nhn thc r s tha th v cu
chuc Ngi ban cho nhn loi.
Qua s nhn thc , loi ngi c t do la chn. Chn sng theo ring ca mnh, tip
tc chng nghch ng Cao Siu Tuyt i; hoc chn n nn s phn nghch ca mnh m
tip nhn n tha th ca Ngi. S phn ca nhng ai chn sng theo ring, tip tc phn
nghch ng Cao Siu Tuyt i, l i i b xa cch Ngi, b giam trong ha ngc. S phn
ca nhng ai chn n nn s phn nghch ca mnh, tin nhn s cu chuc ca Ngi, v
nh nng lc ca chnh Ngi sng theo thnh Ngi, l i i hnh phc trong vng
quc ca Ngi.
Tt c nhng s by t c ghi chp thnh mt cun sch, gi l Thnh Kinh. Thnh
Kinh gi ng Cao Siu Tuyt i l "Thin Cha."
Cun sch ny c vit ra trnh by nhng l tht v Thin Cha, c chnh Ngi
by t trong Thnh Kinh.
Trc khi lun v Thin Cha, chng ta cn thng qua mt s thut ng s c dng trong
sch ny.
Ngn ng l phng tin din t t tng, cm xc, v nhn thc. Ngn ng c quy lut
ca ngn ng v ngn ng c s pht trin khng ngng. Mt t ng c dng hm qua,
00_Thin Cha Li Ni u

Trang 1

c th khng cn c dng hm nay. Mt t ng mi c th c to ra, din t chnh

xc hn mt t ng c; hoc din t mt khi nim mi, mt thc th mi. Mt t ng
c th mang ngha khc hn ngha thng dng, khi c dng trong mt lnh vc chuyn
bit. Hai t ng d c cch pht m v cch vit ging nhau nhng c th mang hai ngha
hon ton khc nhau. Ngoi ra, mi dn tc c mt ngn ng ring, m phn ln cc t ng
khng th no c hon ton chuyn dch chnh xc sang ngn ng ca mt dn tc khc.
Lot bi kho lun trong sch ny c vit bng ting Vit. Mt s t ng dng trong cc
bi ny l thut ng trong lnh vc Thnh Kinh v thn hc. Cc thut ng y c dch trc
tip t nguyn ng ca Thnh Kinh l ting H-b-r (Hebrew) v ting Hy-lp (Greek). C
mt s t ng thuc lnh vc trit hc cng c dng trong sch ny. Tuy nhin, khi c
dng trong lnh vc Thnh Kinh v thn hc th cc t ng y khng cn mang ngha
thng dng. V th, s lp thnh mt bng ng vng cc thut ng chnh c dng trong
lot bi kho lun ny l cn thit.

Thut Ng
Bn cht: (Danh t). Cht liu to thnh mt thc th. Th d: Bn cht ca Thin Cha l
thn. Bn cht ca loi ngi l thn v bi t. Bn cht thn ca loi ngi ra t hi linh
ca Thin Cha [1].
Bn ng: (Danh t). Cng ngha vi "linh hn." Phn ch ng ca mt thc th c thn v.
Th d: Linh hn, cn gi l bn ng, ca mt ngi thuc v Cha iu khin tm thn v
xc tht ca mnh, th phng Thin Cha theo l tht ca Thnh Kinh.
Bn th: (Danh t). Thn th, hnh dng ca mt thc th. Mt thc th c th:

c thn th, hnh dng vt cht, hoc

c thn th, hnh dng thing ling, hoc

c thn th, hnh dng vt cht ln thn th, hnh dng thing ling:
"Mi xc tht chng phi l ng mt xc tht; nhng xc tht loi ngi khc, xc tht
loi th khc, loi chim khc, loi c khc. Li cng c hnh th thuc v tri, hnh th
thuc v t, nhng vinh quang ca hnh th thuc v tri vi vinh quang ca hnh th
thuc v t th khc nhau. Vinh quang ca mt tri khc, vinh quang ca mt trng
khc, vinh quang ca ngi sao khc; vinh quang ca ngi sao ny vi vinh quang ca
ngi sao kia cng khc. S sng li ca k cht cng nh vy. Thn th gieo ra l
hay h nt, m sng li l khng hay h nt; gieo ra l nhc, m sng li l vinh;
gieo ra l yu, m sng li l mnh; gieo ra l th thin nhin, m sng li l th
thing ling. Nu c th thin nhin, th cng c th thing ling" (I C-rinh-t
15:39-44).

Ngi l mt thc th va c thn th thing ling (tm thn) va c thn th vt cht (bi
t); thn th vt cht cn c gi l thn th xc tht.
Bn tnh: (Danh t). c tnh ca mt thc th. Th d: Bn tnh ca Thin Cha l nhn t,
thng xt, chm gin, giu n...
Cha: (Danh t). Dng dch cc danh t:

"a-n," (adon, H113) ting H-b-r trong Thnh Kinh Cu c;

"a--nai," (adonay, H136) ting H-b-r trong Thnh Kinh Cu c;

"-l-ah," (eloahh, H433) ting H-b-r trong Thnh Kinh Cu c;

00_Thin Cha Li Ni u

Trang 2

"k-ri-ot-s," (kurios, G2962) ting Hy-lp trong Thnh Kinh Tn c.

T ng ny c dng gi chung ba thn v ca Thin Cha hoc gi ring mi thn v;

thng c dng gi c Con. T ng ny cng c dng v gi chng, ti t gi
ch, dn chng gi vua.
ng: (Nhn xng i danh t ngi th ba s t). T ng ny c dng gi cc thn v
ca Thin Cha v cc thin s. Th d: "Nhng h s khai trnh vi ng sn sng xt
on k sng v k cht" (I Phi-e-r 4:5).
ng v c: (Mo t). Hai t ng ny c dng lm mo t xc nh trc cc danh
xng thuc v Thin Cha. Th d: ng T Hu Hng Hu. ng To Ha. c Cha Tri.
c Thnh Linh.
ng Thn Linh: (Danh t). Dng dch danh t "ru-a-kh," (ruach) ting H-b-r trong
Thnh Kinh Cu c v danh t "niu-ma," (pneuma) ting Hy-lp trong Thnh Kinh Tn
c khi i km vi mo t xc nh; v ch thn v c Thnh Linh trong ba thn v ca
Thin Cha, khi thn v ny hnh ng bn ngoi thn th ca con dn Cha.
c Cha Tri: (Danh t). Dng dch danh t "-l-him," (elohiym) ting H-b-r, c
mo t xc nh i chung, trong Thnh Kinh Cu c hoc danh t "th-t-s," (theos) ting
Hy-lp, c mo t xc nh i chung, trong Thnh Kinh Tn c; v ch v thn v c
Cha trong ba thn v ca Thin Cha.
c Thnh Linh: (Danh t). Dng dch danh t "niu-ma" ting Hy-lp trong Thnh Kinh
Tn c khi i km vi mo t xc nh v tnh t "h-ghi-ot-s" (hagios c ngha l thnh);
v ch thn v c Thnh Linh trong ba thn v ca Thin Cha, khi thn v ny hnh ng
bn trong thn th ca con dn Cha.
Linh: (Danh t). Dng dch danh t "ru-a-kh" ting H-b-r trong Thnh Kinh Cu c
v danh t "niu-ma" ting Hy-lp trong Thnh Kinh Tn c. T ng ny mang nhiu ngha
khc nhau:
1. Th cht thing ling ca Thin Cha.
2. c Thnh Linh, Mt trong ba thn v ca Thin Cha.
3. Hi linh ca Thin Cha.
So snh hai cu Thnh Kinh di y:
"Gi-h-va Thin Cha bn ly bi t nn nn hnh ngi, h sanh kh vo l
mi; th ngi tr nn mt loi sanh linh" (Sng Th K 2:7). Thn th thing
ling ca loi ngi, tc tm thn, c to thnh.
"Ngi phn li xong, Ngi thi hi v phn vi h: "Cc ngi hy nhn lnh
Thnh Linh" (Ging 20:22). Thn th thing ling ca loi ngi, tc tm thn,
c ti sinh.
4. Nng lc ca Thin Cha.
5. Cc thn linh do Thin Cha dng nn, bao gm cc thin s khng phm ti ln
cc thin s phm ti. Thnh Kinh gi cc thin s phm ti l ma qu hoc t linh.
6. Thn th thing ling ca loi ngi ra t hi linh ca Thin Cha, khi Ngi thi vo
thn th vt cht ca loi ngi, trong ngy loi ngi c sng to, thng gi l
tm thn.
7. Tri thc n t Thin Cha, cn gi l thn tr. Th d: "Nhng anh em khng bi
00_Thin Cha Li Ni u

Trang 3

xc tht m bi tm thn. Nu vy th thn tr ca Thin Cha trong anh em. Nu ai

khng c thn tr ca ng Christ, th ngi y chng thuc v Ngi" (R-ma 8:9). "V
ht thy k no c thn tr ca Thin Cha dt dn, u l con ci ca Thin Cha"
(R-ma 8:14).
8. Khuynh hng trong tm thn ca loi ngi, cn gi l tinh thn. Th d: "V c
Cha Tri chng ban cho chng ta tm thn ca s s hi, nhng ca nng lc, ca
tnh yu, v ca k lut" (II Ti-m-th 1:7).
Ngi: (Danh t). Cng ngha vi "thn v." Mt thc th c nhn thc, phn tch, suy lun,
cm gic, v ch. Ngi hay thn v ch c dng cho Thin Cha, loi ngi, v cc thn
linh. Ch ngi ny khc vi ch ngi trong "ngi th" ca quy lut vn phm, cng khc vi
ch ngi cng ngha vi "ngai," ch ch ngi.
Thnh Linh: (Danh t). Nng lc ca c Cha Tri ra t c Thnh Linh v tc ng trong
hoc qua thn th ca con dn Cha.
Thn: (Danh t). Cch dng (1): dch cc danh t "ru-a-kh" ting H-b-r trong Thnh
Kinh Cu c v "niu-ma" ting Hy-lp trong Thnh Kinh Tn c, ch v bn cht
thing ling ca mt thc th. Th d: Bn cht ca Thin Cha.
Cch dng (2) dch cc danh t s t:

"eo," (el, H410) ting H-b-r trong Thnh Kinh Cu c;

"-l-ah," (eloahh, H433) ting H-b-r trong Thnh Kinh Cu c (th nhn mnh
ca H410);

v cc danh t s nhiu:

"-l-him," (elohim, H430) ting H-b-r trong Thnh Kinh Cu c;

"th-t-s," (theos) ting Hy-lp trong Thnh Kinh Tn c;

gi nhng thn ca cc ngoi gio.

Thn tnh: (Danh t). Nhng c tnh thuc v Thin Cha.
Thin Cha: (Danh t). Cha trn tri hoc Cha ca cc tng tri (thin = tri; cha =
ch). Danh t ny c dng dch danh t "-l-him" ting H-b-r trong Thnh Kinh
Cu c v danh t "th-t-s" ting Hy-lp trong Thnh Kinh Tn c; v ch c dng
gi ng To Ha, l thc th duy nht t c v c n mi mi. Thc th Thin Cha th
hin trong ba thn v, t xng l: c Cha, c Con, v c Thnh Linh, vi tn ring t
xng l: "Ta T C v C Mi Mi" (ting Hn Vit l: "Ta T Hu v Hng Hu").
Danh t Thin Cha l mt danh t ring, khi qut, v ch nh [2], nh danh t "dn tc
Vit Nam" hoc danh t "gia nh Nguyn Vn A." V th, khi ni n Thin Cha l cng mt
lc ni n c ba thn v: c Cha, c Con, v c Thnh Linh. Tuy nhin, v danh t
Thin Cha l mt danh t tp hp nh cc danh t "gia nh," "dn tc," cho nn, trong
nguyn ng H-b-r v Hy-lp danh t ny c dng vi cc ng t v tnh t s t.
Thc hu: (Tnh t). C tht. Th d: Thin Cha thc hu. Ti thc hu.
Thc th: (Danh t). S c tht. Th d: Thin Cha l mt thc th. Ti l mt thc th. Ch
c mt thc th duy nht t c v c n mi mi l Thin Cha. Tt c nhng thc th khc
u do Thin Cha sng to v s cn li mi mi, d chng c th tri qua nhng trng thi
v hnh th khc nhau. V th, Thin Cha c gi l ng To Ha, tc l, ng sng to
ra mun loi vn vt v bin ha chng theo thnh ca Ngi, trong thi im n nh bi
00_Thin Cha Li Ni u

Trang 4

Ngi. Mt thc th c th mang nhiu thn v khc nhau; nh Thin Cha c ba thn v, loi
ngi c v s thn v, mi thin s ch c mt thn v.

Ng Vng Vit Anh i Chiu

gip qu bn c thng tho Anh ng tin vic tra cu, chng ti xin lp bng ng vng
Vit Anh i chiu cc thut ng, nh sau:

Bn cht: Nature; essence.

Bn ng: Ego; self; soul.

Bn th: The form of an entity.

Bn tnh: Attribute.

Cha: Lord.

ng: He, him, who, whom.

ng v c: The.

ng Thn Linh: The Spirit.

c Cha Tri: The God.

c Thnh Linh: The Holy Spirit; The Holy Ghost.

Linh: Spirit.

Ngi: Person.

Thnh Linh: Holy Spirit.

Thn: Spirit.

Thn tnh: Divinity, Deity.

Thin Cha: God.

Thc hu: Being.

Thc th: Entity.

Chng ti thnh knh dng tc phm ny ln Thin Cha, nguyn Ngi dng n em li
nhiu ch li thuc linh cho nhng ai c lng khao kht tm bit v Thin Cha. Li Thin
Cha phn:
"Thin Cha t trn tri ng xung con loi ngi, ng xem th c ai thng sng, tm
kim Thin Cha chng" (Thi Thin 53:2).
"Ta yu mn nhng ngi yu mn Ta, phm ai tm kim Ta s gp Ta." (Chm Ngn
8:17).
"Cc ngi s tm Ta, v gp c, khi cc ngi tm kim Ta ht lng" (Gi-r-mi
29:3).
Chng ti knh chc mi c gi ca sch ny u gp c Thin Cha, tin nhn Ngi, v
mi mi trong vng quc ca Ngi.
Hunh Christian Timothy
17.7.2013
00_Thin Cha Li Ni u

Trang 5

Ghi Ch
[1] Xin c tc phm "Loi Ngi" ca cng mt tc gi hoc c mi bi kho lun v loi
ngi ti y: http://thanhoc.timhieutinlanh.net/?page_id=103
[2] Danh t l tn gi mt thc th, mt khi nim. Danh t chung l tn gi chung mt ging
loi, nh "dn tc," "sinh vin." Danh t ring l tn gi ring ca mt thc th nht nh, nh
"Vit Nam," "Trng Sn." Danh t khi qut khng cho chng ta bit nhiu chi tit, nh "Vit
Nam" l mt danh t ring khi qut. Danh t ch nh cho chng ta bit chi tit chnh xc,
nh "ngi Vit Nam," "chnh ph Vit Nam" l cc danh t ring ch nh.
[A] Tt c nhng cu Thnh Kinh c trch dn trong bi ny l t Thnh Kinh Vit Ng Bn
Dch Ngi Li v Thnh Kinh Vit Ng Bn Dch Truyn Thng Hiu nh 2012. Qu bn c
th c trn mng: www.ngoiloi.thanhkinhvietngu.net v www.tt2012.thanhkinhvietngu.net.
[B] Dng cc ni mng di y tra xem ngha trong Anh ng v nghe cch pht m
ca mt t ng H-b-r hoc Hy-lp trn Internet:

Xem ngha v nghe cch pht m cc t ng H-b-r:

http://www.blueletterbible.org/lang/lexicon/lexicon.cfm?strongs=H0001
(thay th 0001 bng m s Strong ca t ng mun tra).

Xem ngha v nghe cch pht m cc t ng Hy-lp:

http://www.blueletterbible.org/lang/lexicon/lexicon.cfm?strongs=G0001
(thay th 0001 bng m s Strong ca t ng mun tra).

Copyright Notice: All Rights Reserved 2013 Vietnamese Christian Mission Ministry.
Thng Bo Tc Quyn: Mi tc quyn thuc v Vietnamese Christian Mission Ministry.
Mi ngi c th sao chp, ph bin di mi hnh thc nhng xin gi ng nguyn vn,
k c thng bo v tc quyn ny.

00_Thin Cha Li Ni u

Trang 6