Ấn Quang Đại Sư Gia Ngôn Lục

N QUANG I S
GIA NGN1 LC
(Theo bn in ca Pht Quang Vin,
Thnh ph Bn Kiu,
i Loan, thng 2 nm 1982)
C s L Vin Tnh kt tp
n Quang i S gim nh.
Chuyn ng: Bu Quang t t Nh Ha
Gia c ngha l tt, lnh, ng khen ngi. Gia Ngn l li ni tt p,

tn thin. Nh vy, n Quang i S Gia Ngn Lc ngha l cun sch
tp hp nhng php ng tn thin, tn m ca i s n Quang.
1
LI TA
Php mn Tnh l cc cao su, s cc gin d.
Do vy, ngi thin t thng mn, tri kin cao siu
thng xem Tnh l php tu ca bn ngu phu,
ngu ph, chng chu tu tr. No bit y l php mn
rt ro mi phng tam th ht thy ch Pht,
trn thnh Pht o, di chng sanh, thnh th,
thnh chung. H thy k ngu phu, ngu ph tu c
php ny bn coi thng, sao chng xt trong hi
Hoa Nghim, bc chng bng vi Ph Hin, bng
vi ch Pht, vn phi dng mi i nguyn vng
hi hng vng sanh Ty Phng Cc Lc ng hu
vin mn Pht Qu? Mit th php mn Tnh
chng chu tu l coi nhng v trong hi Hoa Nghim
thuc hng ngi g? Ch quy tng cui cng ca
kinh Hoa Nghim c ng nn tn trng hay nn coi
thng y?
[C thi nh vy] khng c g khc hn l do
cha xt k nguyn do ca tng php mn thng
thng v c bit, cng nh t lc, Pht lc, i,
n Quang i S Gia Ngn Lc
tiu, kh, d, nn mi n ni nh th. Nu xt

k, h chng hc i Hoa Nghim Hi Chng, nht
tr tin hnh cng cu vng sanh ? n Quang ti
t lc bi tc c sch, nhim ngay phi ci c bi
Pht ca Hn, u, Trnh, Chu, may l khng c c
ci ti nh Hn, u, Trnh, Chu. Nu nh c c
cht ti nh h, t s t mnh lm, khin ngi lm,
thn cn sng m hm trong a ngc A T mt
ri. T nm mi bn, mi lm tui v sau, bnh
nng nhiu nm. T y chim nghim khp xa nay,
xem k kinh sch, mi hay nhng thuyt do Hn,
u, Trnh, Chu lp u l nhng tri kin qun
quanh ngoi ca ng, tuyt chng t n nhng s
huyn o trong nh.
Nhc quan1 c mt nm, ti lin xut gia lm
Tng, chuyn tu Tnh nghip. Th trn mt i ny
lm mt k t tu, chng lp mn nh, rng thu
chng n ni con chu i sau lm Pht php bi
hoi, ko c n Quang ti vo trong a ngc A T
chu kh vi chng. n nm Quang T 19 (Qu T
- 1893), ha thng Ha Vn cha Php V Ph
Sn ln kinh thnh i Tng Kinh, nh ti coi sc
Nhc quan: l 20 tui. Thi c, con trai n 20 tui lm l i m
(nhc quan), cng nhn l mt ngi trng thnh. Theo n Quang
Nin Ph, i s trn nh i xut gia nm 21 tui, vo nm Quang T th
7 (Tn T - 1881) ti cha Nam Ng i Lin Hoa ng T ni Chung
Nam, th ha thng o Thun lm thy
1
vic n lot. Xong vic, Ha Thng mi ti cng v

ni. Bit ti chng thch tham gia Tng s, Ngi cho
ti ring mt liu, ty tu tr. n nay hn ba
mi lm nm ri. ni lu ngy, c vic phi dng
n bt mc vit lch, tuyt chng dng n tn gi
n Quang. Ngay c nhng vn t cn phi k tn,
cng ch ty tin vit hai ch l xong. V th trong
hai mi nm qua, khng c ngi khch no n
thm, cng khng c th t qua li lm phin.
Nm u Dn Quc (1911), c s Cao Hc Nin
em my thin vn co ng trn Pht Hc Tng
Bo, chng dm dng tn n Quang, m dng tn
n Quang thng t xng l Thng Tm Qu
Tng. V th, k tn l Thng Tm. C s T Ut
Nh v Chu Mnh Do tng lm l Kin Thng,
nghe ni [lm nh vy] c ba bn nm chng h bit.
Sau Mnh Do ln ni bi yt, xin quy y, em my
thin bn co t hi gi cho Ut Nh, a in kinh
, t tn l n Quang Php S Vn Sao khin cho
vn ti gai mt khp mi ngi cao nh nn cng
thm h thn.
Nm Dn Quc th by, th tm (1918-1919),
h li li ra thm my thin na, son thnh sch Tc
Bin, in chung vi cun S Bin. Nm Dn Quc
th chn, giao cho Thng Hi Thng V n Th
Qun sp ch thnh hai cun lm bn lu. Ma
10
Xun nm Dn Quc th 10, sch in xong. Quang

ti li qua Dng Chu, em bn sp ch nm Dn
Quc th 9 khc thnh mt bn, chia lm bn cun.
Nm Dn Quc th 11, li giao cho Thng V n
Th Qun in thnh bn cun. Khi y, cc c s ch
yu cu in hai vn b, nhng n khi Thng V n
Th Qun in xong, gi ra bn, s y vn chng !
Ma ng nm Dn Quc th 14 (1925), li giao
cho Trung Hoa Th Cc in bn tng qung (bn m
rng do thm vo nhng bi mi), cng chia thnh
bn cun, dy hn ln in trc mt trm t. Ma H
nm nay in sch, do phong tro cng nhn u tranh,
gi in rt cao, ch in c hai ngn bn. Bn gc
em nh my ra thnh bn bn sao th nh in gi li
hai bn, tr v cho Quang hai bn. Ti bn giao cho
Hng Chu Chit Giang n Lot Cng Ty in trc
mt vn bn, sau s in tip.
Mt nhn duyn tnh c na l c s Vin Tnh
L Vinh Tng trong my nm qua, chuyn tm hc
Pht, i vi lun Khi Tn, kinh Lng Nghim, kinh
Vin Gic u vit s gii. Quang bo: Ngi thanh
nin nn thit thc dng cng nim Pht trc ,
n khi nghip tiu tr rng, chng tn, phc
dy ri s li pht huy, t c th xin minh Pht
truyn khp v tr. Khi y, ng L chng chu
l ng. Sau v dng tm qu , tinh thn, thn th
11
mi ngy mt suy, mi hay li ti ni chng sai.

ng bn c k Vn Sao, hoan h khn xit nn
trch lc nhng ngha trng yu, chia thnh tng
mn, tng loi, son thnh mt cun, tnh dng giy
in bo in mt ngn cun p ng nhu cu cn c
ngay ca c gi. Thng Nm, ng n tha chuyn
cng Quang, ri cng v th quy y. Thng Tm sch
in ra, chng lu sau sch c thnh ht. Th yu
cu nm np gi ti, ti bn bo gim ngc To
H Kinh sp t vic in sch. C s Trn ch Chu
xin m nhim vic trnh by, cng nh chu ph tn
nh my bn bn sao. ng li chu tin in hai ngn
bn, mt lc b ra gn hai vn.
Vi xut x ca mi cu trong bn ny, thuc
quyn no, trang no, ng L u ghi k ngi
c c th i chiu vi quyn Vn Sao. Do ch chp
ly nhng ngha trng yu trong cc bi vn, xp vo
mt loi nn trong mi th loi, ngha [tng on
trch] kh ging nhau, nhng ti chng lc bt i,
ng hu ngi c c khuyn i, khuyn li nhiu
ln s on ngay c lng nghi, pht sanh lng tin.
Xut x t quyn no, trang s my u da theo
cch nh s trong bn Tng Qung Vn Sao lm
bn lu thng vnh vin, sau ny khng phi in li
na.
Li v Vn Sao nhiu, ngha lm, c l k s
12
c kh lng phn bit, hiu r d dng c, nn ti

thun theo c nghi, mun cho h trc ht thy c
nhng iu trng yu ca php mn, t y s thit
thc tn tu, t t n ch cng cc, khi phi n
ni nhn bin than di hoc n ni lui st. Nhn y,
chp c mc lc cun Vn Sao Tuyn c Bin vo
sau mc lc cun Gia Ngn Lc ngi cha tng
nghin cu Pht hc d theo di. Ti trnh by duyn
do nh th mong ngi c u bit r.
Nguyn ngi thy, ngi nghe ng cho li
ti ni l tm thng, qu ma ri b qua, ch toan
cu ly iu cao thm, huyn diu. o ca Nghiu
Thun ch l hiu m thi. o ca Nh Lai ch l
Gii - nh - Hu. Thc hnh c vic tm thng,
qu ma, hnh n cng cc th l cao thm huyn
diu h cn phi cu ni no khc na ? Nu khng
th ch cao thm huyn diu ni u mi cht li,
khi sanh t xy n chng dng c my may! Xin
c gi hy lu tm!
Mng Tm thng Chp nm inh Mo, Dn Quc 16 (1927),

C Tn Thng Tm Qu Tng Thch n Quang cn son.
DUYN KHI TI BN
CUN N QUANG I S
GIA NGN LC
C c ni: Php chng th pht khi mt mnh
m cn phi c nhn duyn. R rng l ngi c
th hong o, ch o chng th hong ngi, php
chng t hong, ao chng th t st thng, ton
l phi nh vo con ngi hong dng, vn dng.
Nay mun in hn ngn cun t cng phi c nhn
duyn. V th, ti nay chia ra ba iu duyn khi
thut r gc ngn, ng hu c gi bit c mt
i iu, sanh tng kh gp g, sanh tm khnh
hnh1. Do Vn - T - Tu, khi Tn - Nguyn - Hnh,
nhp Nim Pht tam mui, ai ny cng thy Di ,
ngi ngi chng a v Bt Thoi. y chnh l
iu ti thp hng cu khn vy.
Th nht l thc hin nguyn c: nh lc nm
Khnh hnh: mng r, nhn bit l mnh may mn mi gp c vic
g .
1
14
Dn Quc 57 (1968), ti n hc ti Trung Quc

Pht Gio Nghin Cu Vin, c dp c c trong
th vin cun n Quang i S Gia Ngn Lc,
chng ngn ni v tay, gim chn, hn h v lng,
nhn thy y l mt tc phm ngn i kh thy,
ngn kip kh gp, chng gieo trng ci c d u
c gp m nay c gp g. Ti bn h quyt tm
c mt mch, khng di my mi ln, ng c
chng t Pht l. Trong tc phm ny c rt nhiu
o l ti cha tng bao gi bit n, v c cm gic
phi nghin ngm phi thng. Ti nhn ra ht thy
nhng Pht php c nhc n trong Vn Sao u
l nhng ca bu c sn trong nh mnh, chng n
t bn ngoi, khc no m ca gia bo, vi tay lin
c.
Nhn , ti c i c li nhng kinh in, lun
tng c nhc n trong Vn Sao nh ba kinh Tnh
, Tnh Thp Yu, Tnh Thnh Hin Lc,
Long Th Tnh Vn, Ty Quy Trc Ch, Lin
Tng Bo Gim, Nim Pht Lun, Tnh Nghip Ch
Nam v.v... Trong mi mt cun y, cu cu u l li
vng, ch ch u quy tng. Tu theo th u do
hu nim chng nhp v nim, chuyn nhim nim
thnh tnh nim, t chng ti thng tha tm ny
lm Pht, tm ny l Pht.
Trong cun Gia Ngn Lc, i s n Quang
15
gii by trn vn l sai bit gia T Lc v Pht Lc,

gii hn ca Thin tng v Tnh tng, phn tch r
rng, khin k s hc on nghi sanh tn, bit nn
ly b nhng g, cng vo cng su. Tu theo , ngn
ngi tu, ngn ngi c vng sanh, vn ngi tu
vn ngi vng sanh.
Nht l ch T (cht) do ch thn i s n
Quang vit chnh l diu dc v thng tiu
phin no, tr kh vng nim. Mi loi chng sanh
da vo ch T y, ngh n a ngc, pht tm
B , dng tn nguyn su xa tr danh hiu Pht,
lm chung gp Pht, vng sanh Ty Phng chng
bit l bao nhiu. Bi th, ngay khi y, ti lin pht
nguyn rng: Trong tng lai, ngy no , khi c
nhn duyn din ging Pht php cho i chng, ti
nguyn s xng n lot v ging gii cun Gia
Ngn Lc hng i chng hiu r yu ngha tm ny
lm Pht, tm ny l Pht, t tnh Di , duy tm
Tnh mi thi! y chnh l nhn duyn th
nht vy.
Th hai l kinh nghim nim Pht: k t khi c
c Vn Sao Gia Ngn Lc ri ti thng c i,
c li, c h gn chn, nhng vn cha hiu ht
ngha. Tip , c hai cun Vn Sao thng h,
nhng ch cha hiu li em thnh vn lo s. T
duy, th tr i ba lt nh th, em nhng ch T
16
do i S vit dn y c phng, gi gi t kinh hi,

khc khc t rn nhc mnh. Lc y ti mi mi
by tui, sut ngy chp tr danh hiu, c th ni l
Pht chng la tm, tm chng ri Pht. Sut ngy
him m ming ni nng mt i cu. Nu ai hi n
cng ch dng tay ra hiu m thi. C lc thm ch
c hai ba ngy ti chng m ming ni cu no; bi
th, nhng ngi thng gp mt ti bn hy bng:
bnh thn kinh, ma da. Ti nghe rit thnh
quen, chng lu tm n na, cho rng y l mt
i nhn duyn tiu dit ti nghip i trc ca
mnh, khin cho mnh cng thm dng mnh, tinh
tn, chng li nhc.
Dng cng nh th mi n khi ti tt nghip
Nghin Cu Vin vo nm Dn Quc 59 (1970).
Lc y ti va 19 tui, thn th yu ui, lm bnh,
nhng lun nh k li i S khai th cho hnh gi
trong Vn Sao: Ngi nim Pht chng s sanh
bnh, ch s chng th thy Pht, nim Pht. Khi
thn th tr bnh thng ngh n ci cht, vn
duyn bung xung, nht tm nim Pht. Nh th
th nu tui th cha ht s chng lnh bnh, nu
ht tui th s mau c vng sanh. L do tm hp
vi Pht, tm hp vi o vy!. Do y, ti lp
cng kha nht nh, trong vng mt ngy, Pht s
phi lm l l bi bn mi tm nguyn, tr tng mt
17
trm l tm bin thn ch i Bi, nim Pht hiu v

s. Dng cng nh th sut mt nm, chng nhng
thn th khng khe hn, li cng thm h nhc.
Lc y, ti ang cha Thp Ph ng Nam Xng
ti i Bc.
Kho sao, c mt v php s tn l Tnh Qun b
ung th gan n thi k th ba, phi a vo bnh
vin. t lu sau, bc s bo khng cn cch no cha
c, a sang thin ng cha Lm T ch cht.
My ngy sau, s thng th h t1, i ra ton l
mu, c t lu th cht. Khi , ti mi ch 20 tui,
thn th h nhc n cng cc, thn nh cy kh,
tinh thn yu ui. Ngi trong cha thy tnh cnh
y, khng t ngi bo ti: Ti xem thy chng my
chc cng ging nh php s Tnh Qun, nht nh
phi cht thi! Hoc bo: Ti xem thy chng
sng c bao lu na! Lc y ng l o cao mt
thc, ma cao mt trng. Va pht tm dng cng
th ma chng cng nhiu. Nghe ton nhng li ni
nh vy, vn phn hong s, chng sao din t ni.
Sau cng bt c d chng bit lm sao, sut ngy
ch nghe bng xng nim thnh hiu A Di Pht
ca php s Sm Vn m nim theo, nht tm i
Pht tip dn vng sanh. Sut mt nm nh th,
1
Thng th h t: trn th i, di th tiu tin khng kim sot c.
18
chng nhng cha vng sanh m tnh c sao, trong

mt ln ang nim Pht, nim n mc tm khng
cnh vng, tm tnh Pht hin, ch thn th hi mi
v nim m v nim, v nim m nim.
T , thn th ca ti ngy cng khang kin, my
cassette tng cho ngi khc, em ht thy tin bc
mnh dnh dm hoc cng dng ca tn , mi
mi u dng lm phng tin khuyn ngi khc
nim Pht, phng theo cch ca Lin Tng T T
Php Chiu i S v Ng T Thiu Khang i S,
xin tin em cho tr, d chng nim Pht, hoc mua
t in, bt ch tng cho trng tiu hc, hoc mua
bt my, s nht k tng cho hc tr bc cao trung tr
ln. Trc ht, dy chng l Pht, nim Pht, ri mi
tng cho chng th ny, th n. Trong vng khong
mt cy s, khng c tr nh no cha tng nhn
lnh s gio ha, b th ca ti. Ai ny thy ti u
ku ln: Tiu s ph! A Di Pht! Sau hn mt
nm nh th, ln nh u bit nim Pht.
Mt hm, ti nhn c cng vn ku i nhp
ng1, ngy trnh din l mng Mt thng Nm nm
Dn Quc su mi ba (1974), trong lng thm ngh:
Ln ny i qun dch, chuyn sanh t kh lng m
Ti i Loan, ch Tng khng c min qun dch. Ton b tng s
tr phi nhp ng, thi hnh qun dch mt thi gian, trc khi c tr
v cha tu tip.
1
19
bo, vn nht cht trn th bit lm sao, chng bng

lc cn sng phi d b n tha mi nn! Nhn ,
bn em b Tnh Tng Th 20 quyn mi mua
cha lu (lc y, cn ang trong thi k n hnh,
cha in xong ton b) tng cho Truyn o hc
trng, em cc t in T Hi v Khang Hy tng
cho php s Minh Qung. C lo s c tng cho ti
mt bn Thnh Gio T ca Vng Hy Chi, mang
t i Lc qua, tht l ca bu v gi, ti cng tng
lun cho bn ng hc l Ng Khit. o hi thanh
v y ca sa tng lun cho bn ng hc l Ng Qun.
Cn th c trong ngoi, d ln hay nh u tng
ht cho i chng, ch cn mi mt ci ti da xu x
l cha tng ai c. Lng ngh nu nh trong qun
i, vn nht mnh may mn b xc cng l nguyn
vng ca mnh thnh t. V sao vy? V ti
sm chun b, nh kinh a Tng c dy: Ht thy
cng c lm khi cn sng, u th c ht c.
Nhng cht i, lm ht thy cng c th by phn
ch c hng mt phn. Cho nn nhng iu
mnh c th lm c trong kh nng ca mnh th
u lm ht.
V th, mt hai ngy trc khi nhp ng, ti em
s tin tn cng dng l by ngn ng, chia
thnh ba phn: Mt phn l nm ngn ng tng cho
cng trnh xy dng Tnh Gic Dc u Vin (vin
20
nui tr Tnh Gic). Mt phn l su trm ng cng

dng cho huynh ng tu. Cn t mnh ch mang
1.400 ng i nhp ng m thi.
Sau y, sut ba thng ti trung tm hun luyn,
chu cam kh nh mi ngi. C thng, tin ch cn
ba trm nm mi ng, li cn phi mua thc n
chay. Lc y mi hay tin chng dng, tin l
trng yu. Xong hai nm qun dch, chng nhng
khng cht, thn th cn cng thm cng trng,
khang kin. Th mi bit cng c Nim Pht chng
th ngh bn, qu bo cng chng th ngh bn. Hin
ti ti gii ng hn nm nm ri, phi lm li ht
thy t u. Mun mua kinh sch g, hoc l thnh
lp o trng v nhng th cn dng hng ngy u
hon ton cy vo s n lc ca chnh mnh. Do ,
n nay ba mi tui u ri mi bt u xy
dng o trng, ngoi vic ging kinh, thuyt php,
chng qun xng n lot b n Quang i S
Gia Ngn Lc. y l nhn duyn th hai.
Th ba chnh l kt duyn lnh. Kinh dy: Lc
cha thnh Pht nn rng kt nhn duyn. Kinh
cn dy: Pht o kin lp trn thn chng sanh.
Nu khng c chng sanh no th ch Pht
chng th thnh Chnh Gic. Bi th, sau khi gii
ng, ti lin i trc Pht pht nguyn: Phm l ai
c lng mun hc Pht php th ngha v ca con l
21
phi dy d h cho n khi h hc hiu mi thi!

Tip , duyn khi in cun Gia Ngn Lc l do
c s Kim Bch Hoa v c s Ng Cm Hong gii
thiu nn ti c quen bit c s Khu Bnh Ln v
v l c s Khu Ng Sc. H ni trc y tng
hc hiu cun T Kinh Hp nh Bn, hin ti mun
hc Tam Mui Thy Sm, xin ti pht tm ging dy
cho h. Ti lin p: c. Lc Ng c s v tn
ca h ang c mt u pht tm mun hc, mun
n cha ti, xin ti mi mt tun chn mt ngy
nht nh n ch h ging dy. Ti ni: Trc mt,
Pht Quang Vin cha lc thnh, d nh ngy 19
thng Su nm nay, ng ngy thnh o ca Qun
Th m B Tt s lm l khai quang thnh tng
(kho sao, ngy y li ng vo Ch Nht). Hin
ti trong Pht T Hi ang tch cc quyn gp. Hi
ny do hai v c s Kim Bch Hoa v Ng Bo Ngc
cng pht khi. Mt hi chn ra tn hai ngi, ln
lt chia phin nhau xut ra nm trm ng trong
mt thng no , nh hn l hai mi thng, cho
mt vn ng. Trong y c ngi thanh ton trong
mt ln, c ngi chia ra hai ln ng gp ty sc
mi ngi (mc ch l i chng ha, ph bin ha,
ngi hu duyn c c hi tham d cng c c
kim thn Pht).
Khu c s nghe xong lin pht nguyn c tng
22
Ty Phng Tam Thnh, ngoi ra th tham gia mt

hi hoc hai hi khc nhau. Kinh ni: Lc vn
hnh, b th lm u, trong cc nhim v cp bch
ca vic pht tm th h x l bc nht. Cha tri
ao Li xa lm c s, trng thy tng Pht b h
nt khng chu ni, bn pht tm r r b bn ba
mi hai ngi, to kim thn Pht. Do nhn duyn
y, sau khi mng chung, sanh lm Thch Thin
Cha, tc gi l Ngc Hong i . Ba mi hai
ngi kia mi ngi lm cha mt ci tri, thng
tr nhn dn trong nc mnh, phc c, tr hu v
lng, c ngi i l bi.
Bi vy, knh mong ch v i c u sanh lng
hoan h hn h, pht lng ty h, xut tin, xut lc,
tam lun khng tch1, v tr sanh tm, cng c v
lng. Hin ti mun n lot hn mt ngn cun Gia
Ngn Lc, ring Khu c s pht tm xin in mt
ngn cun. em cng c ny hi hng php gii
chng sanh cng sanh Tnh . y l nhn duyn
th ba.
Ba iu duyn khi va lc thut trn y u
ni ng theo s thc, ch chng phi l li thu dt,
ct by t nhng iu p trong lng ti, nhm
ni ln nguyn lc Pht Di rng su, cng c
Tam lun khng tch: B th m khng thy mnh ang cho, khng thy
c ngi nhn, khng thy c vt c mnh b th.
1
23
nim Pht th thng, c Vn Sao li ch v tn. Ch

nguyn bc trng bi xem n, pht lng t bi ch
dy, ngi ngang hng nghe n, sanh nim tham
kho, ty h. K vn bi bit n s sanh lng h tr,
tng trng php. T mt truyn mi, mi truyn
trm, trm truyn ngn, ngn truyn vn, cha m dy
bo con ci, thy dy tr, quan trn dy bo cp di,
t gn lan ra xa, ph hu tnh, ch mong mnh ln
ngi cng d trong Lin Tr Hi Hi, chng u minh
cng nhp Di Nguyn Hi, u thnh Chnh
Gic, cng ha chng sanh.
Con ch mong mi phng Tam Bo, h php
long thin cng xt soi tm lng thnh khn ca con
, cng r lng t mn gia b. Ph nguyn thp
phng thin tn, ch v i c, u sanh tm t bi
h x, cng khi nim ng h Tam Bo. Ch mong
nhng ai thy nghe u pht B tm, ht mt bo
thn ny, cng sanh v Cc Lc. Nu c nh th
th php mn may mn lm, chng sanh may mn
lm!
Trung Hoa Dn Quc nm th 71 (1982),

thng Ging m lch, tit Nguyn Tiu,
Bn Kiu Thng Tm Qu Tng Thch Ng Tng knh son
PHN 1
I. TNH TH THNG
* Ln lao thay! iu c php mn Tnh ch
dy l tm ny lm Pht, tm ny l Pht, ch thng
tm ngi. Nu vn cho l km k l, c bit th mi
nim nim Pht chnh l thnh Pht ngay trong nim
y. khp ba cn, thng nhip Thin, Lut, Gio.
Nh ma ng thi nhun thm vn vt; ging nh
bin c dung np trm sng.
Ht thy php Thin, Vin, n, Tim, khng php
no chng pht xut t php gii ny. Ht thy hnh
i, Tiu, Quyn, Thit, khng hnh no chng quy v
ni php gii ny. Chng on Hoc nghip, lin c
d vo hng B X, vin mn B ngay trong mt
i ny. Chng sanh trong cu gii la mn ny th
trn l chng th vin thnh Pht o. Mi phng
ch Pht b php mn ny th di l chng th li
khp qun manh. Bi , trn Hoa Nghim hi chng
cng tun theo mi i nguyn vng; Php Hoa va
26
Tnh th thng
xng mt ting lin chng Tht Tng cc php.

[Tnh l] hnh phng tin ti thng nn trong
lun Khi Tn, ngi M Minh bo l d hnh mau n;
ngi Long Th xin dng php ny trong lun T
B Sa. Hu thn ca c Thch Ca l ngi Tr Gi
ni ra Thp Nghi Lun chuyn ch Ty Phng. S
Vnh Minh l Pht Di th hin, son T Liu Gin,
chung thn nim Pht dn tam tha ng tnh cng
chng Chn Thng, a thng thnh h phm cng
ln b kia.
V th php mn ny c cu gii cng hng v,
mi phng cng khen ngi. Ngn kinh cng xin
dng, vn lun u tuyn thuyt. Tht c th ni l
php cc m ca mt i gio ha [ca c Pht],
l i gio Nht Tha v thng. Chng trng ci c
th tri bao kip kh gp c. c thy nghe
phi sing tu tp.
* Gio - L - Hnh - Qu l cng tng ca Pht
php. Nh Pht, nim Pht thc l ng tt c
o. Thi xa, c tu mt php th c bn (Gio - L
- Hnh - Qu) u . Cn i ny nu b Tnh th
hon ton chng chng c o qu. y l v cch
bit thnh xa, cn tnh con ngi hn km, nu
chng cy vo Pht lc, quyt kh c gii thot.
Nh ni: Php mn Tnh nhip khp cn
27
c thng, trung, h; cao tri hn Lut, Gio, Thin

Tng, thc l lng t bi trit ca ch Pht, ch
by th tnh sn c ca chng sanh, dn tam tha
ng tnh ng quy ci tnh, a thng thnh h
phm cng chng Chn Thng. Cu gii chng
sanh la php ny th trn chng th vin thnh Pht
o. Mi phng ch Pht b php mn ny th
di chng th li khp qun manh.
Th nn, vng thnh tin hin (thnh hin i trc)
ai ny u hng v. Ngn kinh vn lun u u cng
ch quy. T sau hi Hoa Nghim dn khi quy hng,
cc i B Tt tn khp mi phng th gii khng
v no chng cu sanh Tnh ; k t khi din thuyt
ti K Vin n nay, cui ht thy cc trc thut ca
Ty Thin, ng u quy kt Lin Bang.
* C nhn ni: Thn ngi kh c, trung
quc1 kh sanh, Pht php kh nghe, sanh t kh
xong. Chng ta may mn c thn ngi, sanh
trung quc, c nghe Pht php. iu bt hnh l t
thn nghip chng su nng, khng sc on Hoc
mau thot khi Tam Gii, liu sanh thot t; nhng
li may mn c nghe c Nh Lai ta tm bi trit
ni ra php mn Tnh l php i quyn xo,
Trung quc: chnh gia t nc, hoc nhng vng vn minh, khng
sanh ni bin cng, mi r
1
28
Tnh th thng
phng tin l lng, khin hng phm phu l t st t

c i nghip vng sanh, tht khng cn g may
mn hn na! Nu chng phi l t v lng kip n
nay trng thin cn su dy, lm sao nghe c
php chng th ngh bn ny? Chng nn gp sanh
lng tin chn thnh, pht nguyn cu sanh ?
* Trm nghe Tnh chnh l php t by rt ro
bn hoi ca Pht, cao vt ht thy Thin - Gio Lut, thng nhip ht thy Thin - Gio - Lut. Ni
gn th mt li, mt cu, mt k, mt sch u c th
gm trn khng cn st. Ni rng ra, d huyn ngn
ca Tam Tng mi hai b kinh, diu ngha ca ch
T nm tng cng chng th din ging trn [php
mn Tnh ny].
Gi s khp c i a chng sanh u thnh Chnh
Gic, hin tng li rng di, dng sc thn thng,
sc tr hu, vi trn ni, ci nc ni, ni hm h, ni
khng gin on, vn cn cha th tn ni! Bi l
Tnh vn l chng th ngh bn.
Hy th ngh xem: Hoa Nghim i kinh l vua
trong Tam Tng, trong phm cui cng quy trng ni
nguyn vng. o in Php Hoa mu nhim ng
u cc kinh, nghe kinh lin vng sanh, a v ngang
vi ng Gic. Vy th ngn kinh mun lun u u
u ch quy Tnh l c nguyn do vy.
Vn Th pht nguyn, Ph Hin khuyn khch.
29
Trong hi i Tp, c Nh Lai th k rng: Trong

i Mt Php, khng do php ny chng th c .
Trong lun T B Sa, ngi Long Th phn nh l
php d hnh, mau thot sanh t. Th nn, vng thnh
tin hin ngi ngi hng n, no phi ph cng
toi! Tht c th ni l c mt i gio ha u ch l
t c s cho php mn Nim Pht!
Chng phi ch c th! Phm ht thy cnh gii
i ng su cn, tc l: ni, sng, i a, sng, ti,
sc, khng, thy, nghe, hay, bit, thanh, hng, v
v.v... khng g chng phi l vn t ph din, xin
dng Tnh sao? Lnh - nng p i, gi bnh chen nhau, lt, hn, chin tranh, tt dch, bn ma,
t kin, khng g chng phi l rn nhc cnh tnh
con ngi mau cu sanh Tnh ? Ni rng ra,
h c th trn ht c sao?
Cn nh bo mt li gp ht c th li l
Tnh. Tnh n cng cc th sng t, thng sut. Nu
cha t Diu Gic, h d m ng ni mt li ny
? Nghin cu bi tng Lc Tc Thnh Pht1 th s bit.
Lc tc thnh Pht: Lc tc l xng l, danh t, tng t, phn chng,
cu cnh, qun hnh. Tc l thnh Pht i t mt l n thc chng.
Chng hn nh: Xng l tc thnh Pht ngha l chng sanh ai cng sn
Pht tnh, nn v mt l, chng sanh u l Pht. Khi nhn hiu rng ai
cng c Pht tnh, tin chc khng nghi nhng cha on c phin no,
cha chng o qu, th ch l danh t tc thnh Pht. Khi khi cng tu
tp, on dn phin no th gi l qun hnh tc thnh Pht...
1
30
Tnh th thng
Mt cu l Tn, Nguyn, Hnh. Vi Tn

- Nguyn - Hnh th khng Tn chng khi
Nguyn. Khng Nguyn th chng dn dt
Hnh. Khng c diu hnh Tr Danh th chng
vin mn iu mnh Nguyn, chng iu mnh
tin. Ht thy kinh lun Tnh u pht minh ch
ny.
Mt k l k tn Pht1: Nu chnh bo gm
thu y bo, thut Ha Ch bao gm chng; tuy
ch gm tm cu nhng nu trn i cng ca c ba
kinh Tnh .
Mt cun sch l cun Tnh Thp Yu. Ch
ch u l bn cu2 cho i Mt Php. Li li u l
gng bu ca Lin Tng. But lng tro l, phanh
tim vy mu, xng tnh pht huy, ch by ct ty.
D dng nhng th d nh cu ngi cht ui, cu
ngi b la chy vn chng th din t lng thng
thit [ca ch T] c. B qua [sch ny] th chnh
tn khng do u m sanh c, t kin khng do
u m dit c!
* Nn bit rng chng ta t v th n nay to
c nghip v lng, v bin. Kinh Hoa Nghim dy:
1
Tc l k tn Pht A Di : A Di Pht thn kim sc....
Nguyn vn l tn lng (bn v cu), ngha bng l nhng hng

dn ch nam.
2
31
Gi s c nghip c th tng th mi phng

h khng chng th cha ng ni. L u tu tr
l m, hi ht, li tiu ni c nghip ? Bi vy,
Thch Ca, Di , gio ch hai ci, au u ngh n
chng sanh khng sc on Hoc, ring m ra mt
php mn nng vo t lc ca Pht i nghip
vng sanh. Lng hong t i bi y d tri t, cha
m cng chng th bng c mt phn Hng h sa.
Ch nn pht lng thn h, pht tm sm hi mi t
c th c Pht gia b, nghip tiu, thn an thi!
* Ha Thng Thin o ni: Nu mun hc v
Gii th ht thy cc php t a v phm phu cho
n a v Pht, khng php no chng nn hc.
Nu mun hc v Hnh, nn chn ly mt php
kh l, kh c, chuyn tinh tn sc mi mau chng
c li ch chn tht. Nu khng th t kip ny
qua kip n vn kh xut ly! Php kh l, kh c
Ngi ni khng g hn l Tn Nguyn Tr Danh
Cu Sanh Ty Phng!

* Kinh A Di , kinh V Lng Th, kinh Qun
V Lng Th gi l Tnh Tam Kinh, chuyn
lun v s l duyn khi ca Tnh . Cc kinh i
Tha khc u ni km v Tnh . Nhng kinh
Hoa Nghim chnh l khi c Nh Lai mi thnh
32
Tnh th thng
Chnh Gic, v bn mi mt a v Php Thn i

S m xng tnh ging thng diu php Nht Tha.
Cui kinh, Thin Ti i tham hc khp cc thin tri
thc. Sau khi chng ng nh ch Pht, Thin Ti
ng t c Ph Hin B Tt ging cho nghe mi
i nguyn vng. Ngi dy Thin Ti v khp Hoa
Nghim hi chng hi hng vng sanh Ty Phng
Cc Lc th gii ng hu c vin mn Pht Qu.
Trong Qun kinh, phn ni v h phm h sanh,
k ng nghch -thp c cc iu bt thin, lc lm
chung tng a ngc hin, c thin tri thc dy cho
nim Pht. K y lin vng li dy, xng nim Pht
danh, cha y mi ting lin thy Ha Thn Pht
a tay tip dn vng sanh.
Kinh i Tp dy: i Mt Php c c ngi
tu hnh, him c mt ngi c o. Ch c nng
vo Nim Pht mi thot khi sanh t. Do y, ta
bit rng php nim Pht l o thng thnh h
phm cng tu, l php d tr hay ngu u hnh c.
H th d, thnh cng cao, dng sc t nhng c
hiu qu nhanh. Do chuyn cy vo Pht lc nn
li ch th thng, vt tri nhng gio php thng
thng. Ngi xa ni: Cc mn khc hc o
nh kin b ln ni cao. Nim Pht vng sanh nh
cng bum thun gi, nc xui, tht rt kho
hnh dung vy!
33
* i Gic Th Tn thng cc chng sanh m

tri t tm, lun hi lc o, tri bao kip di lu
cha th thot ra. Do vy, Ngi hng khi V Duyn
T, vn lng bi ng th, th hin sanh trong th gian,
thnh ng Chnh Gic, ty thun c nghi ni rng
cc php. Ni i cng, gm c nm tng. Nm
tng g? L Lut, l Gio, l Thin, l Mt, l Tnh.
Lut l thn Pht, Gio l li Pht, Thin l tm
Pht. S d Pht c gi l Pht ch l do ba php
ny m thi. S d c Pht sanh cng ch l do
ba php ny. Nu chng sanh tht s c th nng
theo Lut, Gio, Thin tu tr th ba nghip ca chng
sanh s chuyn thnh ba nghip ca ch Pht. Ba
nghip chuyn th phin no chnh l B , sanh
t chnh l Nit Bn.
Li s tc nghip su nng chng th d chuyn
nn dng sc la ni tam mt gia tr un c. Hoc
li s rng cn kh km ci, cha c gii thot,
phi th sanh ln na s kh trnh khi m lm; v
th c bit m ra mt mn tn nguyn nim Pht cu
sanh Tnh , ng hu d thnh hay phm u cng
vng sanh Ty Phng ngay trong i ny. Bc thnh
th mau chng V Thng B , k phm th vnh
vin thot khi sanh t tri buc. Do da vo t lc
ca Pht nn cng c, li ch chng th ngh bn.
Nn bit rng: Lut l nn tng ca Gio, Thin,
34
Tnh th thng
Tnh, Mt. Nu chng nghim tr gii cm s chng

th t c li ch chn tht ni Gio, Thin, Tnh,
Mt. Nh lu cao vn trng, nu nn mng chng
vng th cha ct xong sp. Tnh l ch quy tc
ca Gio, Thin, Tnh, Mt, nh trm sng, vn dng
u vo bin c.
Bi l, php mn Tnh l php mn mi
phng ch Pht trn thnh Pht o, di chng
sanh, thnh th, thnh chung. V th trong phm Nhp
Php Gii kinh Hoa Nghim, Thin Ti c ngi
Ph Hin gia b, khai th, chng c ng Gic.
c Ph Hin li khuyn Thin Ti nn pht mi
i nguyn vng, hi hng vng sanh Ty Phng
Cc Lc th gii ng hu mau vin mn Pht Qu.
Ngi li dng php ny ph khuyn ton b Hoa
Tng i chng [nn tu tp nh th].
Trong Qun V Lng Th Pht Kinh, phn ni
v H Phm H Sanh, hng ngi ng nghch thp
c, sp a a ngc A T, c thin tri thc dy
cho nim Pht, nim mi ting hoc ch nim my
ting l mng chung, cng vn c Pht tip dn
vng sanh Ty Phng.
Xem th trn t bc ng Gic B Tt chng
th ra khi php ny, di n k ti ng nghch,
thp c cng c th chng nhp php ny. Cng c,
li ch ca php mn y vt tri hn [cc gio
35
php khc trong] c mt i gio ha ca c Pht.

Bi l, cc gio php khc ton dy dng t lc
thot ly sanh t. K cha on Hoc, nng vo t
lc ca Pht lin c th i nghip vng sanh. K
on Hoc nu nng theo t lc ca Pht s chng
chng c phm v cao.
V th, y l mt php mn c bit nht trong
c mt i gio ha ca c Pht, chng th dng
nhng gio php thng thng bn lun php
ny c! Do , cc kinh i Tha nh kinh Hoa
Nghim, Php Hoa v.v..., cc i B Tt nh Vn
Th, Ph Hin...; cc i t s nh Long Th, M
Minh... u hin th, xin dng, khen ngi, ch dy,
ph khuyn vng sanh.
* c Di , c Thch Ca trong nhng kip xa,
pht i th nguyn thot chng sanh. V ny th
th hin sanh trong u , dng nh, dng kh chit
phc, hng a chng sanh i. V kia th an c Tnh
, dng tnh, dng vui nhip th li ko, un
nn.
ng ch thy ngu phu, ngu ph cng nim Pht
c bn coi thng Tnh ; sao chng thy trong
phm Nhp Php Gii ca kinh Hoa Nghim, sau khi
Thin Ti chng ng ngang vi ch Pht th Ph
Hin B Tt bn ch dy pht khi mi i nguyn
36
Tnh th thng
vng, hi hng vng sanh Ty Phng Cc Lc

th gii hng vin mn Pht Qu? Hung h B Tt
cn em php ny khuyn khp c Hoa Tng hi
chng na? Hoa Tng Hi Chng khng mt ai l
phm phu, nh tha, ton l Php Thn i S thuc
bn mi mt a v, cng ph v minh, cng chng
php tnh, u c th do bn nguyn hin lm Pht
trong th gii khng c Pht.
Hn na, trong bin Hoa Tng, tnh v lng,
nhng ai ny u hi hng vng sanh Ty Phng
Cc Lc th gii, bit l vng sanh Cc Lc chnh
l huyn mn thot kh, l ng tt thnh
Pht. V th, t xa ti nay, trong tt c tng lm
Thin, Gio, Lut, khng u chng sm chiu tr
danh hiu Pht cu sanh Ty Phng vy.
* Ht thy chng sanh vn sn c tr hu, c tng
Nh Lai. Ch do m chn theo vng, quay lng vi
Gic, xui theo trn lao, nn ton th chuyn thnh
phin no, c nghip. V th phi tri bao kip di
lu, lun hi sanh t. Nh Lai thng xt ging ra
cc php khin h b vng quy chn, ngonh mt vi
trn lao, xui theo gic ng, khin cho ton th phin
no c nghip li tr thnh tr hu, c tng. T y
cho n cng tt i v lai, an tr trong ci Thng
Tch Quang. Khc no nc ng thnh bng, bng
37
li tan thnh nc, th vn chng khc, nhng cng

dng thc khc nhau mt tri mt vc.
Nhng cn c chng sanh c Tiu, c i, m c
cn, c su; Pht ty thun c nghi ca mi ngi
khin ai ny u c li ch. Php mn Ngi ni
ra mnh mng nh Hng sa, nhng cu ly php ch
vin, ch n, ti diu, ti huyn, h th d, thnh
cng cao, dng sc t c hiu qu nhanh, khp
ba cn, thng nhip cc php, thng thnh h phm
cng chung tu, i c cng tiu cn cng lnh th
c th khng g th thng, siu tuyt bng php
mn Tnh . V sao ni th?
Ht thy php mn tuy n - tim khc nhau,
quyn - tht u khc, nhng u phi dng cng tu
tp su xa mi hng on Hoc, chng chn, xut ly
sanh t, siu phm nhp thnh. gi l cy vo t
lc, khng nng da vo iu g khc c. Nu nh
cn cht Hoc cha tn th vn b lun hi nh c.
y u l cc php phi thu t l rt su, chng
d tu tp. Nu chng phi hng sn c linh cn t
trc, i ny tht kh lng chng nhp.
Ch c mnh php mn Tnh , chng lun l ph
qu hay bn tin, gi, tr, gi, trai, tr, ngu, tng, tc,
s, nng, cng, thng, ht thy hng ngi u tu tp
c l do i bi nguyn lc ca c A Di Pht
nhip th chng sanh kh no ci Sa B. V th, so vi
38
Tnh th thng
cc php mn khc, tu Tnh c qu d dng hn.

* Mt nim tm tnh ca chng sanh v mt nim
tm tnh ca Pht chng hai. Tuy cn m cha gic,
khi Hoc to nghip, gy cc ti, Pht tnh sn
c vn khng b tn tht. V nh ma-ni bo chu vt
nh x, snh cng phn u trn chng khc g. K ngu
chng bit l bu, coi ht nh phn u. Ngi tr bit
l diu bo v gi, chng him u, vo trong nh x
nht ln, dng mi cch gt ra cho sch. Sau ,
treo ln trng cao, lin phng i quang minh, ty
lng ngi mun g u tun khp cc th bu. Bi
k ngu mi bit l qu bu.
i Gic Th Tn thy cc chng sanh cng
ging nh vy: do hn m, o, Hoc, gy ng
nghch, thp c, vnh vin a trong ng c tam
; Pht khng h c tm nim vt b, lun tm kim
c duyn, hin nhin hoc ngm gia b cho, v h
thuyt php, mong h gi sch Hoc nghip huyn
vng, ng Pht tnh chn thng, mi cho n khi
vin chng V Thng B mi thi. i vi k
ti ty nh, c cng cc cng vn nh vy. Vi k
ti nghip t, dy cho tu Gii v Thin. Vi ngi c
sc thin nh su, khng mt ai l chng [c Pht
ha ] nh vy.
Phm l trong tam gii, ngi nhip c tm, ch
39
ng c cc phin hoc, nhng cn chp thn, tnh

chng vn cn; mt khi phc bo ht, sanh xung
ci di, gp cnh, ng duyn, li khi Hoc to
nghip. Do nghip cm kh, lun hi lc o khng
lc no xong. V th kinh Php Hoa bo: Ba ci
khng an ging nh nh chy. Cc kh y dy,
tht ng s hi. Nu chng phi l k nghip tn,
tnh khng, on Hoc chng chn th chng c hy
vng thot khi tam gii.
Nay ch c mi php mn Tnh , ct sao lng
tin chn thnh, nguyn thit tha, tr danh hiu Pht,
lin c th nng Pht t lc vng sanh Ty Phng.
c vng sanh lin nhp Pht cnh gii, th
dng nh Pht, phm tnh, thnh kin th g cng
chng sanh. Tht l ngn phn n tha, vn phn
thch ng, l php mn vn phn chng th b st
vy. Nay ang lc Mt Php, b php mn ny th
khng cn c cch no khc c.
* Pht quang chnh l tr hu c sn ngay trong
tm ca phm, thnh, chng sanh v Pht trong mi
php gii. Tm y th l quang minh chiu sut,
trm tch, thng hng, bt sanh, bt dit, v th, v
chung, theo chiu dc tt cng ba i nhng ba i
bi m mt ht, theo chiu ngang trn khp mi
phng nhng mi phng bi tiu sch. Nu
40
Tnh th thng
bo l Khng th vn c cng hin by trn vn.

Nu bo l C th mt trn chng lp. Chnh l ht
thy php nhng la ht thy tng. Ti phm chng
gim, ni thnh chng tng. D c ng nhn cng
chng thy c, c t bin ti cng chng din t
c; nhng php no cng phi nng vo sc n,
ch no cng gp n c.
Nhng do chng sanh cha trit ng nn chng
nhng khng th dng c, tri li cn dng sc
chng th ngh bn y khi Hoc to nghip. Do
nghip cm kh n ni sanh t, lun hi khng lc
no xong, dng chn tm thng tr lnh huyn
bo sanh dit. V nh ang say thy nh ca quay
cung, nh tht s chng quay; m bo l phng v
di chuyn, phng v tht s chng di ng! Ton
l do vng nghip ha hin, trn khng c php no
c c.
V th, Thch Ca Mu Ni Th Tn th hin thnh
Pht o, lc Ngi chng ng trit Pht quang
bn than: L thay! L thay! Ht thy chng sanh
u c Nh Lai tr hu, c tng, ch do vng
tng, chp trc nn chng th chng c. Nu
la c vng tng th Nht Thit Tr, T Nhin
Tr, V Ngi Tr s c hin tin.
Kinh Lng Nghim chp: Diu tnh vin minh
la cc danh tng, vn chng c th gii, chng
41
sanh. Do vng m c sanh, do sanh nn c dit.

Sanh dit gi l Vng. Dit vng gi l Chn. y
gi l Nh Lai V Thng B hay i Nit
Bn, hai danh hiu s dng ln nhau.
Ngi Bn Sn ni: Mt mnh trng tm li
lim, nut mt nh sng mun vt. Tm chng chiu
cnh, cnh cng chng cn. Tm, cnh cng mt,
cn l vt g?
Ngi Quy Sn ni: Linh quang ring chiu,
thot khi cn - trn. Th l chn thng, chng
phin vn t. Tm tnh chng nhim, vn t vin
thnh. Ch la vng nim tc Nh Nh Pht.
Do y, bit rng mi ngn gio ca Pht, T,
khng li no chng phi l nhm ch by tm tnh
sn c ca chng sanh, khin h b m quy ng, phn
bn hon nguyn (tr v ngun gc) thi! Nhng
chng sanh cn c c su cn, m c dy, mng, nu
chng nhc nhn dng mi th ngn gio khai
th, ch dn, dng cc th php mn i tr th mi
ngi nh u mi nhn xuyn c my m che lp
tnh khng, thy c vng tm nguyt?
Bi th, lc Nh Lai mi thnh o, trc ht
ngi din ging i Hoa Nghim, lun thng vo i
php vt ngoi cu gii, chng xen ln vi php
Quyn - Tiu, hng nhng hng i c tc cn thnh
thc u chng Chn Thng, vt ln bn Gic.
42
Tnh th thng
Li do n cn chng sanh cha c hng li ch,

Pht lin kho dn d dn dn, ty c din thuyt:
hoc dng Ng Gii, Thp Thin nhip phc hai
tha nhn - thin khin h gieo nhn Pht o th
thng; hoc l dng T , Thp Nh Nhn Duyn,
Lc Vn Hnh nhip phc ba tha Thanh Vn,
Duyn Gic, B Tt khin h chng c cn duyn
ca Pht o.
Bt u t thi A Hm cho n thi Bt Nh,
khng kinh no l chng tuyn thuyt thun theo cn
tnh ca chng sanh, khin h ln lt tin dn trn
ng v nh. Bn hoi ca Pht vn gi kn cha
ni. Mi n thi Php Hoa, Pht mi khai Quyn
hin Tht, khai Tch hin Bn1, nhn - thin - quyn
- tiu u l Nht Tha, khch lm thu tht l con
ng trng gi! Ba cn u c th k, din by
trn vn bn hoi xut th, cng hi Hoa Nghim
ban s, u cui chiu ri ln nhau. C th ni l mt
i s nhn duyn em giao ph trn vn, khng cn
Khai Tch hin Bn: Bn l bn th, Tch l hnh tng th hin. V
nh mt trng l Bn, bng trng hin trong cc ch c nc l Tch.
Khai Tch hin Bn l ch dy v Php Thn, ch r ng Thn. Chng
hn trong hi Php Hoa, phm Nh Lai Th Lng, c Pht ch r thn
thuyt php trong ci Sa B, th tm mi tui l ng thn th hin
dn d chng sanh v o Nht Tha, ch php thn ca Pht thng
tr bt hoi. Cng nh khng ring trong ci Sa B, Pht cn th hin
trong nhiu th gii khc nhau, dng nhiu danh hiu khc nhau ha
chng sanh.
1
43
giu dim cht g.

Li v chng sanh i Mt cn c hn km, tht
chng ai c th on Hoc chng chn. V th, Pht
c bit m ra mt mn Tnh hng thng, trung,
h cn, d phm hay thnh cng la khi Sa B, sanh
v Cc Lc ngay trong i ny, chng dn dn v
lng quang - th. Lng thm t i bi y tht l ch
cc khng cn g hn c na!
* Pht php rng su nh bin c. K phm phu
st t no li c th mt hi ht sch tn ngun, cn
y c? Tuy nhin, nu c th sanh tm chnh tn
s t c th ty theo sc mnh c hng li ch.
V nh Tu La, hng tng v cc loi mui mng
ung nc bin c; loi no, loi ny ung no mi
thi. c Nh Lai xut th ty thun chng sanh
thuyt php khin mi loi c li ch cng ging
nh th. Chng sanh i mt nghip chng su dy,
thin cn cn mng, tm tr hp km, th mng ngn
ngi. th, tri thc t i, ma t, ngoi o tung
honh. Tu cc php mn khc mun ngay trong hin
i on Hoc chng chn, liu sanh thot t tht l
mt vic hy hu cc kh.
Ch mi mnh php Tnh chuyn cy vo Pht
lc. Th nn chng cn bit n on, Chng, ch
trng Tn - Nguyn. Nu c tn - nguyn, du l
44
Tnh th thng
hng ti c cc i sp a A T a ngc vn c th
nng vo sc thp nim, mau chng c Pht t
tip dn vng sanh. i! Nh Lai i t ph chng
b st mt ai. Ch mnh php ny tht l tm thu
trn khp.
* Php mn Nim Pht nguyn lai ra sao? Do
mt nim tm tnh ca chng ta ging nh h khng
thng hng, bt bin. Tuy thng chng bin, nhng
li nim nim ty duyn. Nu chng duyn theo Pht
gii s duyn theo cu gii. Chng duyn theo tam
tha s duyn theo lc o. Chng duyn theo nhn
thin, t s duyn theo tam . Do duyn theo nhim
- tnh sai khc thnh ra qu bo sng - kh khc
xa.
D bn th trn chng bin i, nhng Tng v
Dng d nhin khc bit mt tri, mt vc! V nh
h khng, mt tri chiu th sng, my n th ti.
Tuy bn th ca h khng chng v mt tri hay my
m tng, gim, nhng tng trng hin r hay ngn
che c nhin chng th ni l c m mt la. Do
ngha ny, Nh Lai dy mi chng sanh duyn nim
ni Pht.
V th mi ni: Nu tm chng sanh nh Pht,
nim Pht th hin ti, tng lai nht nh thy
Pht, cch Pht chng xa.
45
Li ni: Ch Pht Nh Lai l php gii thn

vo trong tm tng ca ht thy chng sanh. V
th, lc tm cc ngi tng Pht th tm y chnh
l ba mi hai tng, tm mi v p ph. Tm
ny lm Pht, tm ny l Pht. Bin Chnh Bin
Tri ca ch Pht t tm tng sanh.
H duyn theo Pht gii th tm ny lm Pht, tm
ny l Pht. Nu duyn theo cc gii chng sanh th
tm ny lm chng sanh, tm ny l chng sanh.
hiu vy ri m vn chng nim Pht, tht l chuyn
cha tng c! Mt php Nim Pht ly vn c hng
danh ca Nh Lai lm duyn, m vn c hng danh
y chnh l V Thng Gic o do c Nh Lai
chng khi Ngi c qu. Do ly Qu a Gic (s
gic ng khi chng qu) lm Nhn a Tm (ci
tm dng tu nhn), cho nn Nhn trm bin Qu,
Qu thu tt ngun Nhn. Nh ngi nhim hng,
thn c mi thm; nh t v nui nhn, lu ngy ha
t v con1. Thnh Pht ngay trong i ny, chuyn
phm thnh thnh; cng nng, lc dng ca php ny
vt xa ht thy cc php mn khc trong c mt i
gio ha ca c Pht. Bi l, cc php mn khc
Nguyn vn l minh linh (mt loi su cn la). Dch l nhn thun
theo cu ca dao t v m nui con nhn.... Tht ra, t v bt cc loi
su hay nhn, tim nc cho chng m i, nhng vn sng, ri b vo
c cha trng t v con lm mi cho con. y, T dng v d ny
thun theo cch hiu ca th gian.
1
46
Tnh th thng
u cy vo T Lc, phi on Hoc chng chn

mi hng liu sanh thot t.
Php mn Nim Pht: T Lc v Pht Lc c hai
cng . Bi th, ngi on Hoc Nghip s mau
chng Php Thn. Ngi y dy Hoc Nghip th
i nghip vng sanh. Php ny cc k bnh thng,
d l k ngu phu, ngu ph cng c hng li ch;
nhng li cc k huyn diu, du l ng Gic B
Tt cng chng thot khi phm vi ca php ny.
V th, khng mt ai l chng tu c. H th d,
thnh cng cao. Dng sc t, hiu qu nhanh chng.
Tht l php mn c bit trong c mt i gio ha
ca Nh Lai. V th, chng th dng nhng gio l
thng thng bnh lun, phn on c! Mt
Php chng sanh phc mng, hu cn, chng dy,
nghip su, chng tu php ny, toan cy T Lc
on Hoc chng chn hng liu sanh t tht l vn
nan, vn nan!
* K t i Gio truyn sang ng ( ni: Pht
gio truyn sang Trung Hoa), L Sn hng khi Lin
X, mt xng trm ha, khng u chng thun theo.
Nhng nhng v c i cng lm rng r Tnh tng
th i Bc Ngy c ngi m Loan. Ngi m Loan
l bc chng th suy lng ni. Do c vic, ngi phi
xung Nam gp Lng V ; sau tr v Bc, V
47
thng hng v Bc ci ly, ni: Loan Php S l

bc nhc thn B Tt!.
i Trn - Ty c ngi Tr Gi. i ng c
ngi o Xc, noi theo gio php ca ngi m
Loan, chuyn tu Tnh nghip, c i ging ba kinh
Tnh hn hai trm lt. T ca ngi o Xc,
c ngi Thin o. Cho n cc v Tha Vin, Php
Chiu, Thiu Khang, i Hnh th lin phong thi
khp c trung ngoi (trong v ngoi Trung Hoa). Do
vy, tri thc cc tng khng ai l chng dng o ny
mt tu hoc hin ha, t li, li tha.
Vi nh Thin, nu ch cao hng thng th
mt php chng lp, Pht cn chng thm bn tm
ti, hung l nim Pht cu sanh Tnh ? y l
Chn : mt php mt th ht thy u mt. Ni:
Tht T L a chng nhn mt my trn l ni
v Tnh th. Nu lun ch xc v mt tu tr th li
chng b mt php no, chng lm vic th chng n,
hung h nim Pht cu sanh Tnh ! y l Tc
: mt php lp th ht thy u lp.
Ni: Trong ca Pht s chng b mt php l
ni v Tnh sn vy. Nu toan b Tc lun
Chn th chng phi l Chn , khc no b t
i, ng un i tm tm tnh. Thn chng cn, tm
gi vo u? Nu dng Tc hin Chn th
ch thc l Chn . Nh ni mt th bo l thy,
48
Tnh th thng
tai gi l nghe; tc l dng t i, ng un hin

tm tnh.
Nhng iu va ni trn y chnh l ch ln
lao ca vic ch T ngm tu Tnh ; nhng cc
ngi chng ging rng, thut r, nn nu chng hiu
su xa T s chng bit c. C nh quy ch k
o cho nhng v Tng mc bnh v quy cch thiu
ha, tng tng nhng v mt do ngi Bch Trng
xc lp, ta thy u quy v Tnh .
C v ni: Tu hnh dng nim Pht l n tha,
thch ng. Ngi Chn Hit Liu bo: Php mn
Tnh chnh l tip dn cn kh thng thng,
ch kim tip dn cn kh trung h. Ngi cn bo:
Trong c tng To ng ht thy u ngm tu. Do
v tu Tnh thy Pht gin d hn Tng mn rt
nhiu. Ngi cng bo: D Pht hay T, d Gio
hay Thin u tu Tnh , ng quy mt ngun.
[Nhng li y] cho ta thy c i khi [quan
im ca cc thin s thi y].
Kp n ngi Vnh Minh i s, bn thn l C
Pht, do nguyn xut th mi lu li ngn gio r
rng, son sch lu truyn, hong dng. Ngi li s
ngi hc chng r ng no, ln ln li hi, nn
cc lc xng ra bi k T Liu Gin, c th ni l
cng tng ca c i Tng. Ngi lm bc hng
o ni ng r, khin cho ngi hc ch trong tm
49
mi ch n ng yu o xut sanh t, chng Nit

Bn. Tm lng au u cu th ca ngi tht l thin
c cha tng c.
Sau y, cc tng s u lu li ngn gio r rng,
chuyn khen ngi php ny nh cc i t s: Trng
L Trch, Thin Y Hoi, Vin Chiu Bn, i Thng
Bn, Trung Phong Bn, Thin Nh Tc, S Thch
K, Khng Cc Long v.v... tuy hong dng Thin
Tng, vn ch trng khen ngi Tnh .
n khi Lin Tr i s tham hc vi Tiu Nham
i Ng xong, cn nhc mi b, xng: Nu
Tnh nghip thnh, Thin Tng s t chng.
Ging nh tm ni bin c l dng nc ca
c trm sng. Thn n in Hm Nguyn, cn
g hi Trng An u na! Sau y, cc i t
s: Ngu ch, Trit Lu, Tnh Am, Mng ng v.v...
khng v no chng xng nh vy. Bi l, lp cch
ha theo thi, php phi ph hp cn c. Nu
khng nh th, chng sanh chng th c !
T y v sau, Pht php suy dn, li thm quc
gia lm bin c, php lun c h ngng chuyn. D
c bc tr thc ra sc chng chi, nhng chng
sc, n ni chng ai hi n o ny. Nu c ai bn
n php ny, ngi nghe c nh ang b lm phin.
May cn c mt hai v Tng, Tc i tm, in khc
lu truyn, khin cho nhng li gio hun ca ch
50
Tnh th thng
T chng b dit, khin cho ngi ta c tm nghe

n th tht khng cn g may mn hn!
* Cho n khi i gio truyn sang ng, Vin
cng i s (t Hu Vin) bn dng php ny lp
tng. Lc u, ngi mun cng ng hc l Hu Vnh
qua La Ph, nhng b php s o An lu li. Ngi
Hu Vnh bn mt mnh i trc qua Tm Dng.
Th s o Phm ngng m o phong ca S,
bn lp cha Ty Lm cho Ngi . y l nm inh
Su nin hiu Thi Nguyn th hai (377) i Hiu
V nh ng Tn. n nm Thi Nguyn th 9
(Gip Thn - 384), Vin cng mi n L Sn.
Thot u, Ngi tr ti Ty Lm, nhng bn tu
tm n qu ng, cha Ty Lm cht hp khng
cha ni. Th s Hon Y bn bt u dng cha ti
pha ng ni, t tn l ng Lm. n ngy 28
thng By nm Canh Dn (390 - Thi Nguyn th
15), Vin cng bn cng tng, tc 123 ngi, kt
Lin X nim Pht, cu sanh Ty Phng, sai ng
Lu Di Dn son bi vn khc vo minh th.
Php S Hu Vnh cng d vo Lin X. Vnh
cng sng ti Ty Lm, trong gian nh tranh bit lp
trn nh ni. Khi y c ngi i Thin hnh, n
bn tht ngi, lin ngi thy mi hng l, nhn
t tn l Hng Cc (hang thm) ngi khc suy
51
ra th bit.
Lc Vin cng mi kt x, c mt trm hai mi
ba ngi u l bc long tng trong php mn, Thi
Sn Bc u trong lng Nho. Do o phong ca Vin
cng lan ta nn u r nhau tm ti. Nu tnh sut
c hn ba mi nm trong i Ngi th s ngi d
vo Lin X tu Tnh nghip, c tip dn vng sanh
rt nhiu khng th tnh ni.
Sau ny, cc v m Loan, Tr Gi, o Xc,
Thin o, Thanh Lng, Vnh Minh... khng v
no chng nh th c: t hnh, dy ngi. Ngi m
Loan son Vng Sanh Lun Ch diu tuyt c kim.
Ngi Tr Gi vit Thp Nghi Lun din gii n tt
cng l c mt. Ngi son Qun Kinh S ging su
xa cch qun tng ng n. Ngi o Xc ging
ba kinh Tnh gn hai trm lt. Ngi Thin o
s gii ba kinh Tnh , cc lc khuyn chuyn tu.
Ngi Thanh Lng s gii Ph Hin Hnh Nguyn
Phm pht huy o rt ro thnh Pht. Ngi Vnh
Minh ni T Liu Gin ch thng php liu thot
ngay trong i ny.
T xa, cc bc cao nhn trong cc tng, khng
v no li chng hng lng v Tnh , ch c cc
tng s nh Thin li chuyn ngm tu nn khng xin
dng r rt. T sau khi ngi Vnh Minh xng xut,
cc v mi lu li ngn gio r rt, thit tha khuyn
52
Tnh th thng
tu tr. V th, bi Khuyn Tu Tnh Vn ca T

Tm Tn Thin S c cu: Di rt d nim, Tnh
tht d sanh. Cn vit: Ngi tham thin rt
nn nim Pht. Nu cn c n, ch e i ny cha
th i ng, phi nh Di nguyn lc tip dn
vng sanh. Ngi cn vit: Nu ng nim Pht m
chng sanh Tnh th lo tng s a trong a
ngc ko li.
Tc phm Tnh Thuyt ca Chn Hit Liu
thin s c cu: C mt tng To ng thy u
ch trng ngm tu. L v sao vy? L v php mn
Nim Pht l ng tt tu hnh, tht da vo i
Tng, tip dn cn kh thng thng kim tip
dn cn c trung, h.
Ngi cn vit: Bc i tng trong Tng mn
ng php bt hu bt khng bn quyt ch khng
khng ni Tnh nghip. Do Tnh nghip thy c
Pht gin d hn Tng mn rt nhiu.
Ngi cn ni: D Pht hay T, d Gio hay
Thin ng quy mt ngun. Nhp c php
mn ny th v lng php mn thy u chng
nhp.
Trng L Trch thin s kt Lin Hoa Thng Hi
ph khuyn o, tc nim Pht cu vng sanh, cm hai
v B Tt Ph Hin, Ph Hu trong mng n xin d
hi. S lin tn hai v B Tt ng u hi. thy
53
php ny kh l, kh c, ch thnh ngm khen ngi.

Trong hai triu Tng Thi Tng v Tng Chn
Tng, php s Tnh Thng tr tr cha Chiu
Khnh Chit Giang, hm m o phong ca t
L Sn Hu Vin, lp Tnh Hnh X. ng Vng
Vn Chnh Cng n quy y u tin, lm ngi ch
xng. Nhng bc t quan, chu mc, hc s, i phu
u xng l t, tham d Tnh Hnh X n hn
mt trm hai mi ngi. Hng sa mn tham d n
hn ngn ngi, cn hng s th chng th tnh ni
s.
Sau li c L Cng Vn Ngn Bc lm quan sut
bn triu Nhn Tng, Anh Tng, Thn Tng, Trit
Tng, xut tng nhp tng hn nm mi nm,
quan phm n chc Thi S, c phong l L
Quc Cng. ng bnh sinh dc lng tin Pht php,
tui gi cng tn lc h tr o php, chuyn nim
A Di Pht. Sng, chiu, i, ng, cha tng thiu
li. ng cng vi php s Tnh Nghim kt x 10
vn ngi kinh cu sanh Tnh . Phn ln
cc s i phu thi y u c ng gio ha. ng c
bi tng nh sau:
Tri qun kh m i nh thin,
Nguyn kt Ty Phng thp vn duyn,
Bt v t thn cu k hot,
i gia t thng u thuyn.
54
Tnh th thng
(Tm dch:
Bit ngi ln mt bng tri,
Xin cng Tnh kt mi vn duyn
Cu thn no tnh k ring,
Ai ai u bc ln thuyn ri!)
ng th n chn mi hai tui, nim Pht qua
i.
i Nguyn - Minh th c cc ngi Trung Phong,
Thin Nh, S Thch, Diu Hip. Mi v li thi
ca, hoc to lun gii thch, khng v no l chng
cc lc xin dng php kh l, kh c, sut trn, tt
di ny. Nhng cc v Lin Tr, U Kh, Ngu ch l
nhng ngi thnh khn, thit tha tt bc nht.
i Thanh c ngi Phm Thin T T, Hng Loa
Trit Ng u tn lc hong dng o ny. Cc tc
phm Khuyn Pht B Tm Vn ca ngi Phm
Thin, Th Chng Php Ng ca ngi Hng Loa c
th ni l nhng tc phm tip ni ch nguyn c
thnh, khai pht k hc hu lai, kinh thin a, ng
qu thn. Nu ngi hc tht c th hnh theo th
khng ai l chng gi bit Sa B, cao ng Cc Lc,
lm t ca Pht Di , lm bn hin trong Hi
Hi.
* Cho n khi no cn c ca chng sanh ht
sch, c Nh Lai mi ngh ngi, nhng lng i
55
bi li sanh ca Pht chng bao gi cng tn. Do ,

cc v i t phn pht x li, kt tp Kinh Tng
mong c lu thng khp mi ci, ng hu tt c
u c Pht php thm nhun. Mi n i ng
Hn, i gio mi bt u truyn n [Trung Quc].
Nhng do phong kh cha m nn ch lu thng
phng Bc. n i Tn Ng, vo nm Xch th
t (241), tn gi Khang Tng Khi sang gio ha ti
Kin Nghip, cm c x li ca Nh Lai ging lm
khin cho Tn Quyn sanh lng tin tng tt bc. H
Tn bn sa cha, dng thp hong dng php
ha. Nam phng bt u c th hng gio php
t y.
n i Tn, gio php lan khp cc nc Cao
Ly, Nht Bn, Min in, An Nam, Ty Tng, Mng
C. T y v sau, ngy cng hng thnh. n i
ng, cc tng thnh lp y , c th ni l
cc thnh. Cc tng Thin Thai, Hin Th, T n
hong Gio. Lm T, To ng, Quy Ngng, Vn
Mn, Php Nhn hong Tng. Nam Sn th nghim
tnh T Ni (Lut). Lin Tng th chuyn tu Tnh .
Ging nh cc b chia nhau coi sc cng vic, ht
nh su cn h tr nhau. y l v Gio l li Pht,
Tng l tm Pht, Lut l hnh Pht. Tm, ng, hnh
ba th kh th tch ri, ch l c trn phng din
ch trng vo mt no m lp danh.
56
Tnh th thng
Ch mi mnh php Tnh mi nhn th l

phng tin phm phu nhp o, nhng thc ra
n l ch quy tc rt ro ca cc tng. Bi th, k sp
a A T c d vo phm cht, bc chng ng
ngang vi ch Pht vn cu vng sanh. Lc c Nh
Lai cn ti th, ngn cn c cng c nui dng,
vn mch u quy hng. Pht dit ri, bc i
s hong php ai ny ch hong dng mt php
mong thm nhp c mt mn.
Ch php dung thng, v nh ngn ht chu ni
ci li ca Thch, mi ht chu chng ln vo
nhau, nhng nh sng mi chu li chiu vo hng
ngn ht chu khc, nh sng ca ngn ht chu chiu
vo mt ht chu. Soi ri ln nhau nhng chng tp,
ring bit nhng chng th phn khai. K cu n vo
Tch th bo: Ht thy php, mi php u sai khc.
K kho hiu s ni: Ht thy php, cc php vin
thng. Nh bn ca thnh, gn ca no theo ca
m vo. Ca tuy khc nhau, nhng vo thnh chng
khc. Nu bit ny th chng phi ch c nhng gio
l rt su do ch Pht, ch T ni mi l php
quy chn t bn (thu hiu mt cch chn tht,
thng t tn ngun ci), minh tm kin tnh, m ht
thy m, Nhp, X, Gii, i v.v... trong khp th
gian cng u l php quy chn t bn, minh tm
kin tnh! M mi mt php cng chnh l chn, l
57
bn, l tm, l tnh!

Bi vy, kinh Lng Nghim coi Ng m, Lc
Nhp, Thp Nh X, Thp Bt Gii, Tht i u
l Nh Lai Tng Diu Chn Nh Tnh. V th bo
rng: Ht thy php khng mt php no chng phi
l Pht php, cng nh khng mt ai chng phi l
Pht. Tic thay chng sanh chu eo trong vt o
trn chng bit hay, m ca bu i n xin, chu khn
cng oan ung. Dng tm Nh Lai to nghip chng
sanh, dng php gii thot chu kh lun hi, ng
thng lm thay! V th, bc i s hong php chng
n gian nan, cay ng, dng mi phng tin
khai ng, dn dt khin chng sanh hiu ng s l,
nhn qu ca mi php gii, trit ng t tnh ca
tm, ng hu vin chng rt ro.
T ng, sang Tng, sang Nguyn, sang Minh,
n Thanh, c mt ngn nm, thanh gio chng khut
lp. Du chng hng thnh bng thi ng, nhng
cng c th ni l sut sot. T i Hm Phong,
ng Tr tr i, binh ha lin min, i km lin
tip, cao nhn ngy mt him hoi, k dung tc ngy
cng nhiu, quc gia chng bn tm xng, tng
l khng sc chn hng. Do , hng cao nhn ti
gia v cha tng nghin cu Pht php, chung lm
khun so c ca u - Hn (u Dng Tu, Hn D),
n ni o php suy sp st t. Mi n cui i
58
Tnh th thng
Thanh, hc vn pht trin, nhng ngi thin t cao

tm c kinh Pht mi hay gc o chnh l y, mi
bn quyt ch nghin cu.
II. KHUYN TN HNH NGUYN NN

CHN THNH, THA THIT
1. Ging v lng tin chn thnh, tm nguyn
tha thit
* Ni n Tn l ni phi tin Sa B tht l kh,
Cc Lc tht l vui. Sa B kh v lng, v bin.
Ni chung, chng ngoi tm ni kh, tc l: sanh,
gi, bnh, cht, n i bit ly, on ght nhng vn phi
gp mt, cu chng c tha , nm m lng ly.
Tm ni kh ny d ngi c i giu sang tt bc
hay k ngho n ni phi n my, ai ny u c.
By th u l qu bo do i qu kh cm thnh,
c suy ngh k t t bit, chng cn phi ni r. Ni
r s phi tn nhiu giy mc.
Ni kh th tm (nm m ly lng) l do hin ti
khi tm ng nim cng nh nhng hnh ng, ni
nng. y chnh l nhn th kh trong i sau. Nhn
qu vn vt li ko lin tc t kip ny sang kip
khc chng th gii thot.
Ng m l Sc, Th, Tng, Hnh, Thc. Sc
chnh l ci thn do nghip bo cm thnh. Th,
Tng, Hnh, Thc l nhng th do tm huyn vng
khi ln khi tip xc vi cnh. Do cc php thn tm
huyn vng ny bn i vi su trn cnh khi Hoc
60
Khuyn Tn Hnh Nguyn nn chn thnh, tha thit
to nghip nh la chy hng hc chng th dp tt,

nn bo l x thnh (lng ly).
Thm na, m c ngha l ngn che. Do nm php
ny ngn che nn chn tnh chng th hin hin, nh
my dy che khut mt tri. Tuy vng thi dng rc
r trn chng b tn gim, nhng v my che lp nn
chng soi thu c. Cng ging nh th, phm phu
cha on Hoc nghip b nm php ny che ph,
bu tri chn tnh v vng mt tri tr hu chng th
hin hin c. y l ni kh th tm, chnh l ci
gc ca ht thy cc kh.
Ngi tu o sc Thin nh su, i vi cnh
gii su trn trn khng chp trc, chng khi on
ght. T y li gia cng dng hnh, tin ln chng
c V Sanh th Hoc nghip ht sch, ct t cn
bn sanh t. Nhng cng phu ny tht chng d dng
g, trong i mt tht kh c ai t c. V th phi
chuyn tu Tnh nghip cu sanh Cc Lc, nng
Pht t lc vng sanh Ty phng.
c vng sanh th lin hoa ha sanh, chng
cn cc ni kh, thun mang hnh dng b trai, th
ngang h khng, thn khng tai bin. Nhng danh t
lo, kh, bnh v.v... cn chng nghe n, hung l tht
c! K cn thnh chng, chu hu Di . Chim, nc,
rng cy u din php m. Ty theo cn tnh nghe
xong lin chng, ngi thn cn chng thy, hung
61
l on th? Mong o c o, tng n lin n. Lu

cc, n i u do by bu to thnh, chng nhc sc
ngi, ch l ha hin. Vy th by ni kh ci Sa B
bin thnh by iu vui.
Ni thn c i thn thng, c i oai lc, chng
ri ch mnh ang m ngay trong mt nim khp
cc th gii ca ch Pht trong mi phng, lm
cc Pht s, thng cu, h ha. Tm c i tr hu,
i bin ti; ni mt php bit Tht Tng ca ht
thy php. Ty c thuyt php chng h lm lc. Tuy
ni nhng li thuc v Th nhng u kh hp
diu l Tht Tng. Khng c ni kh Ng m X
Thnh, hng nim vui thn tm tch dit. Bi th
kinh dy: Khng c cc ni kh, ch hng cc s
vui, nn gi l Cc Lc.
Sa B kh, kh chng th ni. Cc Lc vui, vui
chng g v ni. Tin su li Pht, trn chng nghi
hoc mi gi l Chn Tn. ng nn dng tri kin
ngoi o, phm phu so lng lm lc, cho rng
mi th trang nghim thng diu chng th ngh bn
ca Tnh u l chuyn ng ngn, l th d, l
tm php, chng phi cnh tht. Nu c cc th t
kin, hiu bit sai lc nh vy s nh mt iu li
ch thc s l c vng sanh Tnh . Ci hi y rt
ln, chng th chng bit.
62
* bit Sa B l kh, Cc Lc l vui th hy

nn pht th nguyn thit thc, nguyn la kh Sa B,
nguyn hng vui Cc Lc. Nguyn y phi tha thit
nh b rt xung hm x, cu c thot ra gp. Li nh
b giam cm trong ngc, au u ngh n qu nh. Sc
mnh chng th t thot, t phi cu ngi c i th lc
cu cho thot khi.
Ht thy chng sanh trong th gii Sa B i
vi cnh thun - nghch, khi tham, sn, si, to git,
trm, dm, u diu gic minh tm sn c. y
chnh l hm x khng y. to nghip c, t phi
chu c bo, qua nhiu kip di lu lun hi su no.
y chnh l chn lao ngc chng h phng thch ti
nhn. A Di Pht trong nhiu kip qu kh, pht
bn mi tm nguyn thot chng sanh. C mt
nguyn l: Nu c chng sanh nghe danh hiu
ta, cu sanh v nc ta, du ch mi nim m
nu chng sanh, chng thnh Chnh Gic. A Di
Pht th nguyn sanh; nhng nu chng sanh
chng cu tip dn, Pht cng chng bit lm cch
no! Nu nh ch tm xng danh, th cu xut ly Sa
B th khng mt ai chng c Pht r lng t nhip
th. A Di Pht c i th lc, cu c ngi
ang trong hm phn khng y, trong lao ngc
chng h phng thch, khin h thot ngay nhng
chn y, t yn h ni qu nh sn c l ci Cc
63
Lc, khin h nhp cnh gii Pht, c th dng

ging nh Pht.
* Pht Di v chng ta pht nguyn, lp hnh
mong chng ta thnh Pht. Chng ta bi nghch hnh
nguyn ca c Di nn bao kip di lu ngp ln
mi trong lc o, vnh vin lm chng sanh. Hiu r
Di chnh l c Pht ngay trong tm chng ta,
ta chnh l chng sanh trong tm Pht Di . Tm
l mt, nhng phm v thnh cch nhau mt tri mt
vc l do ta c mt b m mui, tri nghch nn mi
n ni th. Tn tm nh vy mi ng l Chn Tn.
Dng tn tm ny pht nguyn quyt nh vng sanh,
hnh hnh quyt nh nim Pht mi hng thm nhp
Tnh tng php gii, thnh tu ngay trong mt i,
mt phen siu thng lin vo thng ngay a v Nh
Lai nh m con gp g, vui sng vnh vin thng
hng vy!
* Trong s nim Pht, iu trng yu nht l
liu sanh thot t. v liu sanh t th vi ni
kh sanh t, t sanh tm chn nhm; vi s vui Ty
phng, t sanh tm a thch. Nh th th hai php
Tn - Nguyn s c y , trn vn ngay trong
khonh khc y. Ri li thm ch thnh, khn thit
nh con nh m m nim th Pht lc, t lc, t tm
64
tn nguyn cng c lc, c ba php cng hin hin

trn vn, khc no mt tri rc r trn khng. D
cho my n, bng ng tng tng, khng lu cng
s tan ht c.
* Hy th hi: Ngoi tm khng Pht, ngoi Pht
khng tm. Chng khn thit th c t c nh th
chng? Khng Tn - Nguyn c t c nh th
chng?
* Phm l bn hu tnh chng ta h nghe ni n
php mn Tnh th phi tin Sa B cc kh, Ty
Phng cc vui, phi tin rng t nhiu i n nay,
nghip chng su nng, chng cy vo Pht lc,
kh th xut ly. Phi nn tin rng cu c vng sanh
th ngay trong i ny s c vng sanh. Phi tin
nim Pht nht nh c Ngi t bi nhip th. Dng
mt lng kin nh ny, nguyn la Sa B nh k
t mun thot khi lao ngc, trn chng c tm lu
luyn. Nguyn sanh Ty Phng nh l khch mong
quay v c hng, chng h c nim do d. T ,
ty phn, ty lc, ch tm tr nim thnh hiu A Di
Pht, chng lun l ni nng, im lng, ng, tnh,
i, ng, nm, ngi, n tip khch kha, mc o, n
cm, gi sao Pht hiu chng la tm, tm chng la
Pht.
65
* Kinh A Di ni: T y i qua Ty Phng

khi mi vn c ci c th gii tn l Cc Lc.
Ci y c Pht hiu A Di , nay hin ang thuyt
php. Kinh cn dy: Ci y v sao tn l Cc
Lc? Chng sanh ci y khng c cc iu kh,
ch hng nhng iu vui, nn gi l Cc Lc.
Khng c cc iu kh, ch hng nhng iu vui l
do c trang nghim bi phc c, tr hu, thn
thng o lc ca A Di Pht.
Th gii chng ta ang sng c c ba kh,
tm kh, v bin cc ni kh, hon ton chng vui.
V th gi l Sa B. Ting Phn Sa B, Hn dch l
Kham Nhn, ni: chng sanh trong th gii ny
c th kham chu c cc th kh. Trong th gii
ny chng phi l khng c iu vui, nhng nhng
iu c coi l vui y li u l kh. Chng sanh
m mui li coi y l vui, nh m ru m sc,
sn bn, by rp, c g l vui? Mt l ngu phu m
ui chng b c, thch n qun mt, tht ng
xt thng!
Nhng iu d tht s l vui cng kh lu bn.
Chng hn nh cha m cng cn sng, anh em khng
xy ra chuyn g; chuyn nh vy lm sao thng
hng c mi? V th cnh vui va thong qua, tm
bun lin tip theo ngay, nn bo l trn chng c g
vui, chng cn phi bn na! S kh trong th gii
66
chng th ni ht, nhng c th dng tam kh, bt

kh bao qut khng st.
Ba kh l:
- Kh Kh.
- Vui (lc) l Hoi Kh.
- Chng kh chng vui l Hnh Kh.
1) Kh Kh l ni thn tm ng m ny th
tnh bc bch nn gi l Kh. Li cn phi lun chu
ng cc ni kh: sanh, gi, bnh, cht v.v... nn gi
l Kh Kh.
2) Hoi Kh l bt c s g trong th gian cng
chng c bn lu. Mt tri gia Ng phi chch v
Ty. Trng y ri khuyt, o tri cn phi nh th,
hung l vic ngi? Cnh vui va chm, cnh kh
n ngay. Ni kh y chng din t c ni! V
th gi Lc l Hoi Kh.
3) Hnh Kh l tuy chng kh, chng vui, ta
h phi chng, nhng tnh n di i, c g l thng
tr? V th gi l Hnh Kh.
Nu ln ba th kh y (Kh Kh, Hoi Kh, Hnh
Kh) th khng c ni kh no chng gp trong y.
ngha tm kh trong cc sch thut r. Nu bit
ci ny l kh th tm chn nhm Sa B s bng
bng pht sanh. Nu bit ci kia l vui th nim
a thch, mong cu Cc Lc s hng hc pht khi.
Do vy, chng lm cc iu c, vng lm cc iu
67
lnh bi p nn tng. Li dng tm ch thnh,

khn thit tr danh hiu Pht, cu sanh Ty Phng
th thot c ci Sa B ny, sanh v ci Cc Lc
kia, lm con ch thc ca ng Di , lm bn hin
trong Hi Hi vy!
* Xem ci Sa B ny nh xu cn hn nh x. Tin
ci Cc Lc kia chnh l qu nh mnh vn sn c.
Chng cu phc lc ci tri, ci ngi trong i
ny hay i sau, ch nguyn khi bo chung mng tn,
c Pht tip dn vng sanh. Sng ti nh th, nim
u ch trng y, nim cc cng thun, cm ng
o giao, lc lm chung, t c tha nguyn.
sanh v Tnh s n ng V Sanh, nhn li ph
qu th gian khc no nh dng dim1, hoa m trn
khng, tht ng l nh ngc, bin c m thi!
2. Khuyn tr nghi sanh tn
* Php mn Tnh nu tin cho ti, cn g tt
lnh hn! Nu tr mnh cha quyt th phi nn tin
tng li chn thnh ca ch Pht, ch T, trn chng
c mt nim nghi tm. Nghi s chng tng ng
ch Pht, lm chung nht nh kh th cm thng.
Dng dim (mirage): o nh do sc nng hay nh nng soi ln cc lp
khng kh lnh v nng khc nhau to thnh.
1
68
C nhn bo: Php mn Tnh ch c Pht vi

Pht mi c th hiu trn vn. Hng ng a B
Tt1 chng bit c t phn. Hng ng a i
S cn chng th bit ht, hung h l hng phm
phu l t st t li vng sanh c on ?
* Nu tm sanh t tht s thit tha, tin ti ni,
tm chng sanh mt nim ng vc th d cha ra
khi Sa B, chng cn l khch tr lu ngy trong
chn Sa B; cha sanh Cc Lc, nhng l khch
qu ci Cc Lc. Thy ngi hin mong mnh c
bng, gp iu nhn ng l. H c nn do d,
li nhc, sao nhng, n ni mt phen lm l
khin mnh b l lng mi mi ? L trang nam nhi
c huyt tnh, dt khot chng chu sng lm thy
i, tht chy, cht mc nt nh c cy. Hy gng ln,
c ln!
* Trong cc php mn khc, tiu php th i cn
chng cn tu, i php th tiu cn chng tu ni. Ch
c mt php Tnh ny thch ng khp ba cn,
gm thu li n. Trn th Qun m, Th Ch, Vn
Th, Ph Hin, khng v no vt ra ngoi php ny;
di th ng nghch, thp c, chng tnh A T cng
ng a B Tt: cn gi l a Thng B Tt, bc B Tt chng
t S a tr ln.
1
69
c d vo. Nu Nh Lai chng m ra php ny

th chng sanh i mt mun liu sanh thot t ngay
trong i ny tuyt chng c cht hy vng g!
Tuy php mn ny rng ln nh th, nhng cch
tu li cc gin d. Bi l , chng phi l ngi kip
trc c thin cn Tnh s kh th tin chc chng
nghi. Chng ring phm phu khng tin, phn nhiu
hng Nh Tha cng nghi. Chng nhng Nh Tha
chng tin, quyn v B Tt vn c ngi cn nghi.
Ch c cc v B Tt i Tha a v cao su mi c
th trit tin tng khng nghi.
Ngi sanh lng tin su xa ni php ny, d l
phm phu y dy trin phc nhng chng tnh
vt qua Nh Tha, khc no Thi T ng xung
t vn qu hn qun thn. Tuy ti c cha lp,
nhng cy vo th lc ca cha, cm c bo nh
th. Ngi tu Tnh cng ging nh vy. Do dng
tn nguyn tr danh hiu Pht nn c th em tm
phm phu gieo vo bin gic ca Pht. Bi th, ngm
c Pht tr, m hp o mu.
Mun bn v php tu trong Tnh m chng ni
lc qua s kh khn ca cc php cy vo t lc
liu thot v s d dng ca php cy vo Pht lc
ny th [ngi nghe] nu chng nghi php cng s
nghi chnh mnh. Nu tm c cht my may no nghi
ng, s do nghi thnh chng; ng ni l khng tu,
70
d tu cng chng c li ch tht s. Do vy phi ni

rng Tn l mt php chng th khng gp gp ging
gii mong gy dng su xa n cng cc vy!
* Php mn Tnh do Pht Thch Ca v Di
kin lp, do Vn Th, Ph Hin ch quy, do M
Minh, Long Th hong dng, do cc v Khung
L (Hu Vin), Thin Thai (Tr Khi), Thanh Lng,
Vnh Minh, Lin Tr, Ngu ch pht huy, xng sut
khuyn khp d phm hay thnh, d ngu hay tr.
Cc v B Tt i s y trm ngn nm trc, sm
v ta nghin cu khp cc gio php trong i
Tng, c bit chn ra php chng cn on Hoc
m c d ngi B X ny, ngay trong mt i ny
quyt nh x lng, ch vin, ch n, cc k gin d,
thng nhip Thin - Gio - Lut, li vt xa Thin
Gio Lut cho d cn c cn hay su, d Quyn hay
Tht. Tht l mt diu php tht c bit, siu vit l
thng.
Chng ta chng tin tng Pht, T l nhng bc
thy t xa bng nhng v tri thc cn thi hay sao?
Kinh Hoa Nghim l vua trong Tam Tng, cui kinh
quy kt ch trng nguyn vng. Hoa Tng hi
chng u chng Php Thn, u cu vng sanh
hng vin mn Pht Qu. Bn ta l hng g m li
dm chng bt chc theo? Hy b tm cung y,
71
tn lc thc hnh o ny. Cng c li ch s t

chng bit. No i phi tham hc khp c ri mi
thnh hng bit php ?
* Lun bn xc thc th php mn i Tha,
php no cng vin diu. Nhng cn c c sng,
chn, duyn c cn, su. Bi th, xt v mt li ch
th c kh c v d c. T Thin o, ha
thn ca Pht Di , dy chuyn tu. Ngi ch e
hnh nhn tm ch bt nh, b cc thy trong nhng
php mn khc lung lc, nn bo: Cho d thnh nhn
S Qu, Nh Qu, Tam Qu, T Qu, v Thp Tr,
Thp Hnh, Thp Hi Hng, ng Gic B Tt cho
n thp phng ch Pht tn h khng, trn php
gii hin thn, phng quang, khuyn ta b php Tnh
, ging cho php th thng nhim mu no khc,
ta cng chng chu nhn. Tha l do lc ban u
pht tm chuyn tu Tnh , chng dm tri nghch
nguyn y.
Ha Thng Thin o sm thy ngi i
sau ng ni ny trng ni n, chng c kin gii
nht nh. V th Ngi ni nh vy kit lc xoay
chuyn ci tm ngm ngh cung vng, a ham cu.
Ai bit ngi Thin o l thy m li chng tun
theo? Th m ngi tun theo li Ngi tht chng
c my! C phi l do tc th c nghip sai khin
72
n ni ngonh mt b l php kh l, kh c bc
nht ny, khng Thin, khng Tnh , nghip thc
mang mang, lm k khng ci r trong no lun hi
chng? o no thay!
* Tu hnh Tnh c ci l quyt nh chng nghi.
Chng cn phi hi han ngi khc hiu nghim hay
khng! D khp c ngi i khng ai c hiu
nghim, cng chng sanh nht nim nghi tm, c ly
li l chn thnh ca Pht, T lm cn c. Nu hi
ngi khc v s hiu nghim, chnh l tin Pht cha
n mc cng cc, tm vn cn so o, cha th trn
vn mi s. Nam nhi anh lit quyt chng n ni b
li Pht tin li ngi, trong tm khng ch , ch
mun cy vo li ngi khc khoe hiu nghim
hng dn tin ca chnh mnh. Tht chng ng
bun ?
* Do tp kh, mi chng sanh c im ring thin
trng. K ngu thin v ci tm thng, hn km.
Ngi tr thin v iu cao thng. Nu k ngu cam
phn ngu, chng tp dng tm, chuyn tu Tnh nghip
s ngay trong i ny quyt nh c vng sanh.
Nh vy d ngu nhng chng ai bng c. Nu l
ngi tr, nhng chng t c, vn t S hng n
php mn cy vo Pht t lc, cu sanh Tnh th
73
c th ni l bc i tr. Cn nh cy vo kin gii

ca mnh, mit th Tnh ; s thy k t kip
ny n kip khc, trm lun c o, mun hc i
theo kiu ngu phu ngy hm nay cng trn chng th
c!
Nhng ngi thng hiu Tnh Tng Tng Gio,
ti thc s i m, nhng chng dm hc theo. V
sao? L v dy ngn chng ko c nc su, ti
nh chng th cha vt ln. Ti chng bo l ht thy
mi ngi u nn phng theo vic ti lm. Nhng
nu cng hn km nh ti m li toan hc theo hnh
vi ca bc i thng gia, toan thng vo diu ng t
tm, vy vng bin gio, ti ch e chng thnh bc i
thng gia, tri li cn b hng ngu phu, ngu ph gi
gin, chc tht nim vng sanh Ty Phng thng
xt! H c phi l bin kho thnh vng to, toan bay
ln khng nhng li b rt xung vc su thm thm
chng? Mt li bao qut ht: Hy t xt k
cn c ca chnh mnh m thi!
* ng La i Sn chng c vng sanh, li b
a vo ni phc bo l do tp kh vn chng
qu nng. Tp kh y nng, d ni l nim Pht,
nhng thc ra nim nim t ni cng phu sng tc
vn chng. Cng phu nim Pht ch l chng
mt ngoi thi. y l bnh chung ca vn nhn,
74
chng phi ch ring i Sn thi u! Pht bo th

tr bin thng l mt trong tm nn, chnh l v l ny.
* Ngi sng trong ci i, nht nht phi theo
ng bn phn ca mnh, chng th vng tng
tnh ton ra ngoi bn phn. Tc l nh thng ni:
Qun t chng vt ngoi phn v ca mnh. Cng
nh ni: Qun t ch lm ng theo phn v ca
mnh. Tuy i vi php mn Tnh sanh tn
tm, nhng nim a cao, chung tri vn cn cha
bung xung c, cha chu t mnh vo hng ngu
phu, ngu ph. Phi bit rng ngu phu, ngu ph d liu
thot sanh t bi tm h chng c d kin.
Nu hiu Tng, thng Gio, ton thn c th
bung xung ht, thc hnh cng phu ca hng ngu
phu, ngu ph th cng d [liu thot sanh t]. Nu
khng th bc cao nhn thng Tng, thng Gio li
chng bng ngu phu, ngu ph i nghip vng sanh!
Php mn Tnh ly vng sanh lm ch, ty duyn
ty phn chuyn tinh ch mnh, Pht quyt chng di
ngi. Nu khng, mong bay ln ha ra li rt xung;
y l t mnh lm ln, no phi li ca Pht u!
* Mt php Tnh chnh l php mn ti huyn,
ti diu, ch vin, ch n trong gio php ca c mt
i c Pht (mt php c ht thy php l Vin,
75
ngay trong i ny tu s chng c ngay trong i

ny nn bo l n). Hng phm phu l t st t
cng vo c php ny, bc ng Gic B Tt cng
chng ra khi php ny. Thc l mt con ng tt
thng thnh h phm chng thnh Pht o, l
mt chic thuyn t ph chng sanh ca ch Pht,
ch T.
Chng sanh tn tm ni php ny, hoc tin chng
chn thnh, thit tha, chnh l do nghip chng su
nng, chng kham liu sanh thot t, siu phm nhp
thnh, i i kip kip vnh vin thng lun hi
lc o trong th gii ny, chng c k ra. Du c
lm thn tri, ngi, thi gian y rt t, nh khch
ch tr. Mt phen a trong tam , thi gian y
di lu nh yn ni qu nh. Mi ln ngh n
tm kinh s, dng ng lng tc, chng n rt ming
khn co ng nhn.
* Xem k th ngi gi n, bn lun nhiu iu,
nhng c th ni gn mt li l ch dng tri kin
phm phu suy lng xng by Pht tr m thi!
V nh chng ta t sng n cht, trong l thn tm,
ngoi l cnh gii, c mt ai bit r c nguyn
do mi s chng? T khi mnh c hiu bit n nay,
thy tin nhn lm sao mnh cng bt chc lm
ng nh th th thn th mi c thnh lp, mi s
76
mi thun tin, thch ng, thn tm an lc, t sng

n cht hng th t ti. i vi nhng li khuyn
d ca c Nh Lai, cc h cho rng v chng bit
ngn ngnh Pht tr v ngn ngnh Tnh nh th
no, nn d Pht, T ni li thnh thc, cng chng
th nhn sanh lng tin.
Xin ly chuyn ny xt: Cc h sut ngy n
cm, sut ngy mc o, th c bit hay l khng bit
ngun gc ca vic chng i, ngn lnh chng?
Nu ni l bit th ai l ngi bit, xin ch ch xc
ra. Nu ch khng c, vn l theo quy c ca tin
nhn lp m n cm, mc o! Sao li i vi diu
php liu sanh thot t bc nht, c i phi bit
trc ci ngun ri mi sanh lng tin, trn chng
chu do li thnh thc ca ch Pht, ch T m sanh
lng tin vy?
Hn na, nu cc h c bnh cn phi ung thuc
th trc ht s m sch Bn Tho, Mch Quyt ra
xem bit dc tnh, ngun gc cn bnh ri cn
c trn bnh chng m k toa, sau y mi ung
thuc; hay l lp tc mi thy lang chn mch, lp
tc ung thuc? Nu lp tc ung thuc th vic tr
bnh v hc Pht mu thun nhau qu!
D cho c m sch Bn Tho, Mch Quyt ra xem
bit dc tnh, gc bnh, cng vn mu thun vi
vic hc Pht. V sao vy? Bn Tho, Mch Quyt
77
u l li i ca tin nhn. ng cha th tn mt

thy, lm sao tin c? Nu bo nhng cu trong
Bn Tho, Mch Quyt chng th khng tin th li
ca Pht, T, thin tri thc sao li u chng tin, c
phi chnh mnh thy mi tin?
Vi tri kin ca ng, nu c thc tnh m lun th
trc ht phi thy thuc y chy vo kinh lc no,
tr c bnh no, ri mi k toa, ung thuc; quyt
chng chu da theo nhng iu ni trong Bn Tho,
Mch Quyt lp toa, ung thuc. V sao vy? V
cha tng thy.
Nay ngun gc ca vic chng i, ngn lnh, tr
bnh cha tng thy nhng vn c n cm, mc o,
ung thuc; th th ngn ngun ca Pht v Tnh
cha tng thy, d c li thnh thc ca Pht, ca
T cng chng tin l v l g? Vi iu ny th coi l
chuyn lin quan n tnh mng, tuy khng bit vn
chng dm khng lm ng nh th. Cn vi chuyn
kia li cy mnh cao minh, i phi thy tt cng mi
chu tu tr php y. Xa nay c my k ho kit
phi thng nh th? Do tri kin , rt cc chng
hng li ch tht s ca Pht php.
Nhng k b coi l ngu phu, ngu ph kia, thot
u cng chng bit g, nhng y theo quy c ca
tin nhn, cm u nim Pht. Bi , ngm thng
Pht tr, thm hp o mu, lin c i nghip
78
vng sanh, cng k on Hoc vng sanh u chng

Pht Qu, c hn k ch bit sung ri thi chng?
Loi ngi t dn nhn mnh l hng xut cch, do
nghi sanh bng, s t kip ny sang kip khc, a
mi trong c o, d hng ngu phu, ngu ph nim
Pht vng sanh thng xt mun cu vt gim cng
chng bit lm sao! V sao? V hng ny b c nghip
bt tn i trc chng ngi.
Tr ca cc h nh [bo kim] Can Tng, Mc
Gia, cht ngc nh chm bn. Do chng kho dng
tr y, khc no dng thanh Can Tng, Mc Gia
chm bn, bn khng vic g, ung ph kim sc,
chng ng bun sao?
* Pht php l tm php. Ht thy php th gian
chng snh v c. C snh v chng qua l khin
ngi ta lnh hi c ngha. Chng c chp
cht vo s bn ngang. Dng ci qut v cho
mt trng, rung cy dy gi. Nu c do ci qut tm
ly quang minh, t ni cy tm ra s pht ph th c
cn gi c l tr hay chng? Tuy mng cnh l gi,
nhn qu l chn, cng chng ngi dng mng cnh
v d nhn qu, ct sao chng ph hp nhau.
L sao? Vng tm l Nhn, mng cnh l Qu.
Nu khng vng tm chc chn chng c mng
cnh. iu ny nht nh chng d lun. Tm thin
79
c v vic tu tr l Nhn, c qu bo thin c v

qu bo tu tr l Qu. Cc h phi tin; nu khng,
do vng tm l nhn ca mng s c mng cnh.
Tm nim Pht l nhn thnh Pht, gn l c vng
sanh Ty Phng, xa l rt ro vin thnh Pht o.
y chnh l iu ngi ang nghi, ngn tr ngi pht
khi lng tin vy!
* Hy chuyn Pht rt ro l c hay khng li
. Cc h c mun ct vn Pht l c hay l khng
th hy t hi chnh cc h rt ro l c hay l khng?
Nu bo l khng th mi rng buc ny y, ai l
ngi thut ni? Nu bo l c, xin hy ch ch xc!
Li l ca ngi ni ch l do yt hu v thc tm
hp li m c. Vn t cng do thc tm, tay, bt vn
ng m hin. Mi mi u chng ngoi Ng Un:
Sc, Th, Tng, Hnh, Thc, u chng phi l cc
h! Ri ngoi nm php ny c ch c ai l cc h
hi Pht rt ro l c hay khng, m cho l cu
hi i tr hu?
Nu chng ch ra c chnh mnh l c hay
khng, nhng li mun bit Pht l c hay khng
trc th y ch l cu hi cung vng, khng
ng lun ti, chng phi cu hi thu t l n
cng tn! Pht rt ro l c. V phm tnh ca ng
cha sch, nn Pht chng th hin. Chnh cc h
80
cng l c. Do Ng Un ca ng cha l khng nn

cng chng th ch ra ngoi Sc, Th, Tng, Hnh,
Thc c!
* Kinh Kim Cang dy hng B Tt pht tm B
, pht tm ht thy chng sanh khin h u
chng V D Nit Bn, nhng chng thy c mt
chng sanh c dit . Chng tr vo Sc, Thanh,
Hng, V, Xc, Php hnh b th. B th ng
u trong lc vn hnh. Nu ln b th th tr gii,
nhn nhc, tinh tn, thin nh, tr hu, cho n vn
hnh cng u chng tr vo Sc, Thanh, Hng, V,
Xc, Php tu. Vn kinh ny gin lc, ch nu b
th ni chung tt c cc php kia.
Hy nn khng tr vo u sanh tm. Khng
c cc tng ng, nhn, chng sanh, th gi m tu
ht thy thin php. Ni nh vy th bo l hu tng
hay v tng?
Tng quang minh rng ln nh th cht kn thi
h m bo l khng th khc g m la t lc mi sanh?
Ni khng c mt chng sanh c l chng tr
vo tng, v tng. V s tr l mun cho con
ngi chng vng mc trong phm tnh, thnh kin,
ri chp trc tng.
Ni tn chng sanh, hnh b th, sanh tm,
tu thin php l mun cho con ngi xng tnh tu
81
tp php t li, li tha, ng hu mnh ln ngi cng

c vin mn B mi thi, ng vng vo ,
vng chp v tng l rt ro, chia x cng mt tri
kin vi k nhai b hm, c ng gi l ngi c
tr hu chng? Tn c g l kh khi, nghi c g l
kh tr? ng quyt nh chng chu khi, quyt nh
chng chu tr. D Pht c ch thn thuyt php cho
ng, cng chng lm sao c! Hung h ti y ch
l k phm phu y dy trin phc?
* Mun bit Pht l tht hay gi, sao chng i
vi nhng l c bn trong Tnh Vn, Ty Quy
Trc Ch v nhng chuyn c chp trong y m
pht khi lng tin, dt lng nghi, li cho nhng ngn
lun, s tch y ch l chuyn ba t, li n, chng
ng vo mt vy? Nu ngh nh vy th nht
nh linh hn chng a trong nm ng no khc,
ch ngay trong a ngc A T n ht i v lai.
C mi mi hng th vc si, l than, rng gm,
ni ao do tm hin hin, c coi chng nh cc th
lc cnh t ti th dng. Coi l vui th chng th
khuyn d c na!
ng c mun bit Pht l tht hay gi, d Tnh
Vn, Ty Quy Trc Ch ni g i na u coi l
chng tht; ch khi t mnh thy, ch thn chng,
mi nhn l tht; nay ti ly mt s tng hi,
82
ng nn thng thn p li, chng c hm h,

thoi thc.
Bc Thng Chu Vng l Tin San, thi nh
Thanh tng gi chc Phin i Qung Ty. Khi
y, Qung Ty th ph rt nhiu. Lc ng Tin coi
vic binh b bn by k dit ht ph ng, bt git rt
nhiu. Bn nm trc y, ng mc bnh rt nng.
C chp mt lin thy mnh trong cn nh ti. Nh
rt ln, li rt ti, bn qu v s u n bc bch
ng, s qu tnh dy. Mt lt sau, chp mt li thy y
nh cnh c, li hong s tnh dy. Sut ba ngy m
chng dm chp mt. ng ta ch cn th thoi thp,
v bn khuyn d: ng c nh th chng tt u!
ng nim nam m A Di Pht i, nim Pht s n
ngay! Tin San nghe vy lin gng nim. c mt
chc lin ng, ng y mt gic khng mng m g,
m bnh cng dn dn thuyn gim. Nhn , ng
trng trai nim Pht. Nm ngoi, Tin San v Trn
Tch Chu ln ni, c tr chuyn cng Quang.
Nu cc h lm vo cnh y, th c phi bit trc
l Pht l tht hay gi ri sau mi nim chng? Hay
l nghe xong lin nim? Nu lc y chng nhc cng
xt tht, gi, c nim ngay, th hin ti sao li cng
ngi i ny bn bc ngn lun, s tch ngi i
trc l tht hay h? C nht lot cho l vng, ch
cu ly ch ng; c vin vo khin tm cnh m
83
mng, m mt, cn toan nh l khc cu na ?

c th coi ph qu nh chic dp rch, sao khng th
coi chp trc ging nh chic dp rch b sch
c i? ng tnh dng tri kin y lm ca nhp o
y ? Chng bit n chnh l ng t a ngc
A T y!
Ly mng v cho Pht th vng tm l Nhn,
mng cnh l Qu. V nh nim Pht l Nhn, vng
sanh gp Pht l Qu. V sao c th ly su th d
trong kinh Kim Cang lm chng? Ngn ng, vn t
th gian, mt ch, mt s, chng ngi g din t c
sang ln hn, ging gii c tt ln xu. Chng hn
nh ch T, dng ch mnh c Phu T cng
c, m ch ngi bnh thng cng c, dng
gi con ci cng tt. u phi da vo vn mch
xc nh ngha, quyt chng th i vi ch T c
ngha l Phu T, li ging l nhi t (con ci) c.
Ci Pht l mng cnh, u cn ch cc h thnh
Pht ri mi ni sau. Ni nh vy ch t tn hi, v
ch m thi!
* S, L, Tnh, Tng, Khng, Hu, Nhn, Qu
ln ln chng phn, chi bng hc theo ngu phu, ngu
ph, cm ci nim Pht, c ch cung, ch knh, mt
mc thnh khn. Lu ngy chy thng, nghip tiu,
tr rng, chng tn, phc dy, mi nghi tm y
84
trit ri rng ht, th nhng chuyn Pht c hay

l khng, chnh mnh l c hay l khng, ng no
vo ca Pht, ln b kia c xc c, no phi i
hi ai na!
Nu chng chuyn tm, dc ch nim Pht, c
cng ngi khc bn sung nhng hiu bit ch mi
c mt phn th cng ging nh xem kinh Kim
Cang nhng chng bit Tht Tng. Xem Tnh
Vn, Ty Quy Trc Ch nhng chng sanh tn tm
l do nghip ngn chng tm, chng th lnh hi.
Nh k m nhn mt tri, mt tri ngay trn khng,
mt nhn ngay vo mt tri nhng chng thy c
tng sng, no khc lc chng thy. Nu mt c
sng li, va nhn lin thy ngay tng sng.
Mt php Nim Pht chnh l mt php ti thit
yu mt c sng li. Mun thy tng trng
Tht Tng, hy nn dc trn lng thnh ni php
ny, t mau c ngy c tha nguyn lm. Mun
t thy Chn Ng, nu chng phi l bc i trit
i ng s chng th lm c. Mun chng ng
m chng on Hoc chng chn s khng th c.
Mun vin chng, nu ba Hoc cha on sch, hai
t (phn on sanh t v bin dch sanh t) cha
vnh vin mt, s chng th c!
Lun trn thc ti, cc h lun hi bao kip di
lu v nay ang ct vn nhng iu tri vi gio l
85
u l do sc tc dng ca Chn Ng. Do cc h

quay lng vi gic, xui theo trn lao, nn chng th
th dng chn tht. Khc no ci u ca g Din
Nh1, ht chu trong o, t u n cui cha h mt,
lm sanh s hi, lm chu khn cng vy!
* Tt c th gian d l cn thn hay l th gii u
l do ng nghip, bit nghip trong tm ca chng
sanh cm thnh, u c thnh hoi, u chng trng
cu. Thn c sanh, gi, bnh, cht; th gii c thnh,
tr, hoi khng. Cu ni: Vt cc tc phn, cc lc
sanh bi (mi s n ch cng cc s chuyn bin
theo chiu ngc li, vui qu ha bun) l ni v
ny. Do Nhn l sanh dit, Qu cng chng th
khng sanh dit.
Th gii Cc Lc l th gii do Pht A Di
chng ng trit Pht tnh sn c trong t tm, ty
tm bin hin, xng tnh trang nghim. V th, s
vui trong ci y chng c lc cng tn. V nh h
khng rng ri to ln, bao hm ht thy sm la vn
tng. D th gii nhiu ln thnh, nhiu ln hoi,
h khng rt ro chng b tng gim.
ng em s vui th gian nn s vui Cc Lc,
u g Din Nh: trong kinh Lng Nghim c nhc n mt ngi tn
l Din Nh, soi gng thy mt mnh, bn sanh vng tng l u ca
ai y, u ca mnh u, ri m ra pht cung.
1
86
nhng s vui Cc Lc ng cha th thy. Du ng

cha th thy ton b h khng, nhng vi khong
h khng trong vng tri t y, ng c bao gi
thy n b bin ci hay cha?
Phi bit rng ht thy chng sanh u c Pht
Tnh. V th c Pht dy con ngi nim Pht cu
sanh Ty Phng nh vo nguyn lc i t bi
ca Pht Di s cng c th dng nim vui bt
sanh bt dit y. Do cn thn l lin hoa ha sanh nn
khng c ni kh sanh, gi, bnh, cht. Th gii l
do cng c xng tnh ha hin nn khng c bin
chuyn Thnh, Tr, Hoi, Dit. D l thnh nhn vn
c nhng iu khng bit, h nn v nhng php sanh
dit trong th gian m khi nghi ?
* Php mn Tnh l bi tm trit ca c Nh
Lai, l php mn ph chng sanh khin cho nhng
k phm phu y dy trin phc, khng c sc on
Hoc, nh tn nguyn tr danh s c liu thot ngay
trong i ny, cng lm b bn vi Qun m, Th
Ch. Trn n bc ng Gic B Tt, a v gn k
Pht Qu vn cn phi vng sanh mi thnh Chnh
Gic. Ch vin, ch n, thng trn, sut di, vt
tri ht thy cc php mn c ging trong c mt
i gio ha. V th, trong khi c Pht ging kinh A
Di , su phng ch Pht hin tng li rng di
87
ng thanh tn thn, khen l kinh Cng c Chng

Th Ngh Bn c Ht Thy Ch Pht H Nim.
Pht li ni: Ta l Thch Ca Mu Ni Th Tn lm
c chuyn rt kh, him c. c Th Tn ta t
ph by tc nhn, bo: Ta trong i c ng trc,
lm c chuyn kh lm sau y: chng c B
, v ht thy th gian ni php kh tin ny. Tht
l rt kh khin cho ngi nghe tin nhn, phng
hnh, ch nhm by trn bn hoi xut th m thi.
Nhng php mn ny rt su, kh lng, tuy
c Bn S v ch Pht Th Tn cng khuyn nn
tin tng, nhng i vn cn rt nhiu k nghi. Chng
nhng hng th tr phm tnh chng tin, ngay c hng
tri thc thng hiu Tng, Gio su xa cng cn ng
vc. Chng nhng hng tri thc chng tin, m bc
Thanh Vn, Duyn Gic chng Chn , nghip
tn tnh khng hy cn nghi ng. Chng nhng bc
tiu thnh chng tin, ngay c Quyn V B Tt cng
hy cn ng. Ngay n bc Php Thn i S d
tin chc, nhng vn chng th thu hiu tn cng
ngun ci.
y l v php mn ny ly Qu Gic lm Nhn
Tm, ton th l cnh gii Pht, ch mnh Pht vi
Pht mi c th hiu trn, chng phi tr con ngi
thu hiu c ni! Bn phm phu ta nga tin li
Pht, y gio phng hnh s t c li ch tht s.
88
Nu c nghe php mn chng th ngh bn ny th

phi l trong nhiu kip gieo su cn lnh, hung
h l tin nhn, phng hnh ?
* Kinh Hoa Nghim vua ca Tam Tng, l do c
Nh Lai lc ti s thnh Chnh Gic, v cc bc Php
Thn i S thuc bn mi a v vt ngoi
cu gii, ging ra php mt i thnh Pht. Ch quy
tng kt nh ca Tht Ngha rt ro l dng mi
i nguyn vng, hi hng vng sanh Ty Phng
Cc Lc th gii mong vin mn Pht Qu.
Cnh s chng ca Thin Ti bng vi Ph
Hin, bng vi ch Pht, c gi l bc ng Gic
B Tt. ng Gic ch km Pht mt cht vn cn
phi hi hng vng sanh. Ton b cc B Tt trong
Hoa Tng th gii hi u bm th gio php ny,
cng tu php ny. Hung nay k thng Tng, thng
Gio, mc cn tnh thng li, mc chng nhp su
xa c hn ni cc v ng Gic B Tt kia chng?
Ngn kinh, vn lun, u u cng dy quy hng.
Vng thnh tin hin ai ny u hng v, nhng
kinh lun y h chng ng tun th, hnh theo
? Cc v thnh hin y u l hng ngu phu, ngu
ph ?
Ni gn mt li: Nghip su chng nng, cha
c gii thot nn n ni i vi vic hng ngy
89
cn chng bit, c quen thi chng suy xt thi.

* Nu bo: A Di Pht an c Cc Lc. Mi
phng th gii v lng, v bin. Trong mt th
gii, chng sanh nim Pht nhiu v lng, v
bin, A Di Pht mt thn lm sao tip dn khp
ht thy nhng chng sanh nim Pht trong mi
phng v lng v bin th gii c?
p: Sao ng li dng tri kin phm phu suy
lng Pht cnh? Ti mn th d ni r cho ng
khi lm. Mt vng trng sng rc trn khng, hin
bng trong vn con sng, trng c tm chng? Trn
tri ch c mt vng trng, nhng bin c, sng ngi,
sng to, sui nh, u hin trn vn khun trng. D
nh nh mt chc1, mt git nc, khng ni no
chng hin ton th bng trng.
V na, vng trng hin ni sng, rch, mt ngi
nhn th c mt vng trng ngay trc ngi y.
Trm ngn vn c ngi trong trm ngn vn c ch
cng nhn, khng mt ai l chng c mt vng trng
ngay trc mt. Nu trm ngn vn c ngi ai
ny i qua ng, Ty, Nam, Bc; mi ngi i n
u, lun thy trng cng i theo y, chng h gn
Chc: mt phn trm ca thng (ta thng dch l thng), n v o
dung lng rt nh. Mi chc l mt cp (ta thng dch l mt l).
Mt thng gn bng mt lt (Tu gi litre l cng thng). Nh vy, c
th tm hiu mt chc gn bng mt centilitre.
1
90
xa! Nu trm ngn vn c ngi ng yn chng

ng, trng cng ng yn chng ng, thng
bn ngi. Ch l nc trong lng, trng s hin;
nc c chao ng, trng n mt. Trng vn chng
ly b, trng chng hin l do nc c ngu, lay
ng, chng phn chiu c bng trng.
Tm chng sanh nh nc, A Di Pht nh
trng. Chng sanh y tn nguyn hnh, ch thnh
cm Pht th Pht s ng nh nc trong trng hin.
Nu tm chng thanh tnh, chng ch thnh, ng vi
tham, sn, si, tri nghch Pht nh nc va c va
xao ng d trng vn chiu xung nhng chng th
hin bng r rng.
Trng l sc php th gian, cn diu dng nh
th, hung h Pht A Di ht sch phin hoc,
phc hu y , tm trm thi h, lng trn php
gii ? V th kinh Hoa Nghim bo: Pht thn y
khp php gii, hin trc khp ht thy chng
sanh. Ty duyn cm ng khng u l chng trn
khp, nhng lun ngi ni ta B ny.
Do , bit rng Pht cm khp php gii, Pht
ng khp php gii. Pht tht s cha tng khi tm
ng nim, c tng n i, nhng c th khin
cho chng sanh duyn thnh thc thy Ngi n
y tip dn vng sanh Ty Phng. Cho nn Pht
chng phi l mt, chng phi l hai. Ch nu i
91
sanh chnh tn m thi.

* Phi bit rng php mn Tnh chnh l
nhip phc ngi thng thng cn. V th, Thin
Ti chng ng Gic, Ph Hin B Tt vn dy
dng mi i nguyn vng hi hng vng sanh
ng hu vin mn Pht Qu; nhn , khuyn khp
Hoa Tng hi chng. Do vy, ta bit rng mt php
hi hng vng sanh Tnh chnh l php ti hu
vin mn Pht Qu.
i c k cung chng hiu k gio l, thy ngu
phu, ngu ph u tu c php ny bn khinh r, cho
l php Tiu Tha, chng bit rng y chnh l php
mn nht mt i thnh Pht, thnh th, thnh
chung ca Hoa Nghim.
Cng c k ngu tri kin hp km, ngh mnh cng
phu cn mng, nghip lc su dy, lm sao sanh
ngay c; chng bit rng tm tnh chng sanh v
tm tnh ca Pht chng hai. Ng nghch, thp c sp
a a ngc, gp thin tri thc dy cho nim Pht
c mi ting hoc ch my ting ri lin cht
i, cn c vng sanh. Li Qun kinh dy c sao
chng tin?
Bn h cn vng sanh, hung h chng ta d cn
ti nghip, d t cng phu, snh vi k thp c ng
nghch kia [ch nim] mi ting hay l my ting,
92
cn vt tri hn rt nhiu, l no t vi vng b qua

n ni nh mt li ch v thng ny?
Nh Lai gi php mn Tnh ny l php kh
tin l v h th d li thnh cng cao, dng cng t
c hiu qu nhanh. Ch vin, ch n, thng tt,
rng ln, gin d, vt tri ht thy gio l thng
thng. Chng phi xa vn c thin cn, quyt
s kh tin nhn, phng hnh. Ti thng ni: Cu
gii chng sanh la khi php mn ny th trn
chng th vin thnh Pht o. Mi phng ch
Pht b php mn ny th di chng th li khp
qun manh l chuyn thc vy.
* Php mn Tnh khp ba cn, chnh l
tip cn kh thng thng, kim tip dn hng
trung h cn. K ngu thng hay ch l php thin
cn, Tiu Tha; ni chung l v chng xem kinh lun
i Tha, cha phi l ngi thng sut c con
mt. Ch dng ci tm in o, chp trc ca mnh
suy lng o nguyn thy trng yu, chung cc
ca Nh Lai. Nh k m ng mt tri, nh ngi
ic nghe sm, ng nhin chng thy, chng nghe,
ch nh suy lun vng tng!
Phi bit mt php tn nguyn nim Pht l do
Nh Lai v bi tm trit ph chng sanh m
tuyn thuyt. Ch c cc v B Tt nh Qun m,
93
Th Ch, Vn Th, Ph Hin mi c th rt ro m

ng. Bn h thy ngu phu, ngu ph u nim Pht
c bn coi l php Tiu Tha thin cn, khc no
ngi sao b ch chim lnh c khong tri nh,
con trng b ch b c khong t hp!
Nu tin tng c php ny th l nhiu kip
trng su thin cn. Nu c th dng tn nguyn
su tr danh hiu Pht, nhip trn su cn, tnh nim
tip ni th ci tm phm phu bin thnh Nh Lai
Tng, nh ngi nhim hng, thn c mi thm.
Hin ti tip xc vi kh phn ca Pht th lc lm
chung li chng cm ng o giao, c Pht tip
dn hay sao?
3. Khuyn y tn nguyn

* D knh cn tu tr Ng Gii, Thp Thin, c
thn tri ngi, nhng phc lc nhn gian li chnh
l ci r a lc. D trn tri phin hoc chng mnh
lit nh trong nhn gian, nhng mt khi phc tri
tn, nht nh s a xung. Do tc phc cha
tn, nn c hng phc. Do hng phc nn
to nghip. to nghip ri th a lc c o ch
trong khong nhy mt, mt hi th thi! Hung h
c k khi mng tri ht, v sc c nghip i trc
chn, lin a ngay vo c o!
94
V th, c c bo ngi tu hnh nhng khng c

chnh nim tu tr Tnh nghip, ch c phc bo
tri ngi th gi l on th i th ba. Kinh Php
Hoa ni: Tam gii khng yn, ging nh nh la.
Tht ng s hi. Ngi bit tt xu phi gp cu
xut ly c yn n mi l k sch bc thng
vy.

* Mt php Nim Pht l cy vo Pht lc
thot tam gii, sanh v Tnh . Nay chng pht
nguyn th c tn chng? (Ngi tin tht s t s pht
nguyn tha thit). Tn nguyn u khng, ch nim
Pht danh th thuc v T Lc. V khng tn nguyn
nn chng th cm ng o giao cng hong th ca
c Di . Nu ht Kin T Hoc, c l c
vng sanh. Cn nu hon ton cha on hay cha
on ht sch th nghip cn vn cn, lm sao thot
ngay khi lun hi cho c? Ng T Gii Din,
Tho ng Thanh v.v... chnh l nhng chng c
xc thc.
Phi bit rng khng c tn nguyn m nim Pht
s chng khc g tham cu bn Tng, bn Gio. D
c c vng sanh nhng nhn qu chng ph hp
vi nhau! Ngi Ngu ch ni: c vng sanh hay
khng ton l do c tn nguyn hay khng. Phm v
cao hay thp ton l do tr danh su hay cn. y
95
chnh l phn nh chc nh st vy.

* Bnh sinh tuyt chng c tn nguyn th khi lm
chung nht nh kh cy vo Pht lc. bo l
thin c ng thi cng hin ngay th chng lun
l bn ch A Di Pht chng hin nn chng c
vng sanh, m d c hin cng chng c vng
sanh! V sao vy? Do chng nguyn vng sanh, do
chng cu Pht, nn chng c Pht tip dn. Kinh
Hoa Nghim ni: Gi s c nghip c th tng
th mi phng h khng chng th cha ng
ni. C c ni: Nh ngi mc n, ch n no
mnh s ko i trc. Tm tnh a oan, t nng
ni no s ri v . Nay thin c u hin, do khng
c tn nguyn, chng th lm g c nghip c! Phi
bit rng: Cy vo t lc th nu cn mt my c
nghip s chng th xut ly sanh t, hung l nhiu
c nghip?
Li nu khng tn nguyn, d nim n Nht Tm
th trong v lng v bin ngi nh th, may ra c
mt hai ngi c vng sanh. Quyt chng th ly
lm gng ct t thin cn ca ht thy ngi
vng sanh Tnh trong i sau.
V c sao? Ngi c th cy vo t lc, nim n
mc nghip tn tnh khng, chng V Sanh Nhn,
trong c ci i t c c mt, hai. Nu ai ny tu
96
hnh theo cch , b Tn Nguyn chng theo, th

nhng chng sanh bnh thng s mi trong bin
kh, khng cch no xut ly, u l do b mt li ny
chn p c. Th m k y vn dng dng c , cho
mnh l tht cao, chng bit mnh b on Pht hu
mng, l chng sanh ngu si ni cung. Bun thay!
Vi php Tnh , phi trnh nhn bng mt mt,
chng c em nhng gio ngha thng thng
so b. Nu Nh Lai chng m ra php ny th s liu
sanh thot t ca chng sanh i mt s chng th
thy c.

* Hy thng nn pht tm quyt nh, lm chung
quyt nh mun c sanh v Ty Phng. ng
ni l chng mun th li thn ngi tm thng,
ngay c thn vua trong ci tri ngi v xut gia lm
Tng, nghe mt ng c ngn, c i tng tr, hong
ha i php, lm thn cao tng li khp chng sanh
cng coi nh ch cht cha ti li, c hi, tm quyt
nh chng sanh mt nim mun th. Quyt nh nh
th th tn nguyn hnh ca mnh mi cm c th
nguyn ca Pht, mi c Pht nhip th. Cm ng
o giao, c Pht tip dn, thng ln cu phm,
vnh vin thot khi lun hi.
* Phi bit rng: Ty phng Cc Lc th gii,
97
ng ni l phm phu chng n c, ngay c thnh

nhn Tiu Tha cng chng n c v ni y thuc
v cnh gii i Tha chng th ngh bn. Tiu thnh
hi tm hng i th lin n c. Phm phu nu
khng c tn nguyn cm Pht, d tu ht thy
cc hnh th thng khc ln hnh tr danh th thng
cng chng th vng sanh. V th, Tn - Nguyn l ti
khn yu. Ngi Ngu ch ni: c vng sanh hay
chng ton l do c tn nguyn hay khng, phm v
cao hay thp ton l do tr danh su hay cn. D
ngn c Pht xut th cng chng thay i c li
phn nh chc nh st ny. H tin cho ti, dm chc
Ty Phng ng phi c phn.
* Nu lun v php mn Nim Pht th ch c ba
php Tn - Nguyn - Hnh l tng yu. y ba
php, quyt nh vng sanh. Nu khng c tn tht,
nguyn thit, d c chn hnh cng chng th vng
sanh, hung l k tu hnh hi ht, qua loa ? Ngi
Ngu ch tng bo: c vng sanh hay chng
ton l do c tn nguyn hay khng, phm v cao
hay thp ton l do tr danh su hay cn. Bi l,
php ny c ba i chng d thng bn, l o mu
khp ba cn. Hy nn dc trn ton thn nng v
tu tp, mi hng chng c li ch tht s.
Ba th Tn - Nguyn - Hnh sch Thp Yu
98
ging r tng th. Nhng trng yu nht l trong

phn ging v Ng Trng Huyn Ngha ca sch
Yu Gii, phn th ba l Minh Tng (minh nh tng
th ca kinh) pht huy ba php ny tinh tng bc
nht. Tip , trong mi mt on vn, T u ging
gii v Tn - Nguyn - Hnh. Hy nn c tht k
cun sch chng th thiu ny.
* Mun sanh Ty Phng, trc ht phi c tn
tht, nguyn thit. Nu khng c lng tin chn tht,
nguyn thit tha, d cho tu hnh vn chng th cm
ng o giao cng Pht, ch c phc bo nhn
thin v to thnh ci nhn c trong i v lai
m thi. Nu y Tn - Nguyn th [c vng
sanh] vn ngi chng st mt ai. T Vnh Minh
bo: Vn ngi tu, vn ngi n l ni v Tn
Nguyn Hnh y!
* Phm l bi, c tng kinh in i Tha v
lm ht nhng vic li ch ngi i thy u em
hi hng Ty Phng, chng c g nim Pht mi
hi hng Ty Phng c. Nu em cc cng
c khc hi hng v phc bo th gian th nim
chng quy mt mi, cng kh vng sanh. Phi bit
rng nu tht s nim Pht s chng cu phc bo
th gian, nhng t c hng phc bo th gian.
99
Nu cu phc bo th gian, chng chu hi hng

vng sanh th phc bo th gian t c s tr
thnh t km. Tm chng chuyn nht nn cng kh
quyt nh vng sanh!
* Ngi nim Pht ch nn chn thnh, thit tha
nim Pht, t c th nng vo Pht t lc trnh khi
nn ao binh, la, nc. Ch khi no v tc nghip
li ko hoc do trng bo a ngc chuyn thnh bo
nh trong hin i th mi mc phi nhng nn y.
Nhng do thng ngy lng tin chn thnh, nguyn
thit tha, nn ngay khi y c Pht tip dn. D
hin ti cha chng tam mui nhng d vo dng
thnh. T thn nh hnh bng, ao binh thy ha
chng tr ngi chi. D hin ti gp phi tai ng, tht
chng b kh. C th gii mnh mng, my ai c
nh vy chng?
* Nguyn la Sa B nh t nhn mong thot lao
ngc. Nguyn sanh Cc Lc nh cng t mong v li
c hng. Nu trc khi cha sanh v Tnh m
phi nhn ly ngi vua trong ci tri ngi th cng
phi coi l nhn duyn a lc, trn khng c mt
nim mong cu, hm m. Du i sau chuyn n thnh
nam, xut gia t th u, nghe mt ng c ngn, c i
tng tr, cng phi coi l ng quanh no r, trn
100
khng c tm nim no mong mi c. Ch mong lc

lm chung, c Pht tip dn, vng sanh Ty Phng.
c vng sanh s liu sanh thot t, siu
phm nhp thnh, vo a v B X, chng V
Sanh Nhn, nhn li nhng s nh lm vua trong ci
tri ngi, xut gia lm Tng v.v... no bng Tnh
. Tu cc php mn khc tri bao kip kh nhc,
chuyn cn, no c gii thot! Nh la m snh
vi vng mt tri rng r, nh g mi snh cng
Thi Sn, kh ngn bun thng, kh km run ry!
Bi vy, ngi tu Tnh trn chng th cu nhng
s nh hng phc lc nhn thin trong i sau v
i sau xut gia lm Tng!
Nu c cht my may mong cu i sau th l
chng c lng tin chn thnh, nguyn thit tha, i
vi th nguyn ca c Di s b cch tr, chng
th cm ng o giao, c Pht tip dn! Nh vy
l dng diu hnh th thng chng th ngh bn
to thnh phc nhn hu lu trong ci nhn thin.
V na, lc hng phc t s to nghip.
to c nghip t kh trnh c bo. Nh b cht c
vo h khin ngi ung vo phi cht. K chng
kho dng tm, mc ha nh th. Phi nn trit
ct t nim y mi hng c li ch hon ton
ni Tnh , ton thn th dng vy!
101
* D th c trm nm, ch trong khong khy

ngn tay, th ht ra mt hi l chng cn na! Hy
tm ng thot; ch n lc lm chung, hi cng
chng kp! Thng nh kinh dy: Thn ngi kh
c, trung quc kh sanh, Pht php kh nghe,
tn tm kh khi. Nay may c bn iu, cng
phi nn n lc nh ln c ni bu, phi tm cho
c ngc Ma Ni.
Chng sanh v cn trong a v phm phu, cha
on Hoc Nghip, sanh t gii quyt cha xong, kh
trnh a lc; cho nn, c Nh Lai cc lc khuyn
chng sanh pht tm chn tn v nguyn tm thit
tha, tr danh hiu Pht cu sanh Tnh . em ht
thy cng c to: cng dng Tam Bo, gi gii
c i... chng cu phc bo i sau trong ci nhn
thin, chng cu i ny trng th, khe mnh, yn
vui, ch cu lm chung vng sanh Tnh th ph
hp vi th nguyn ca Pht, cm ng o giao, chc
chn c mn nguyn. Nh ngi rt xung bin,
c thuyn n cu, nu chu ln thuyn s ln c
b kia.
Cu phc nhn thin, chng cu vng sanh nh
chng ln thuyn, kh khi cht chm. Pht mun
ng siu phm nhp thnh, ng li ch nguyn c
phc hu lu. Mt khi phc bo ht, vnh vin
a trong tam . Khc no dng ngc Ma Ni
102
nm chim s, c th t, mt qu nhiu. Chng tic

lm ? Hy nn t cnh tnh!
* Nu mun trong i ny c hng li ch
chn tht, hy nn nng vo php mn Tnh ,
tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng th quyt
nh c liu sanh thot t. Nu chng y vo php
mn Nim Pht, ng k chi k cha c chn
truyn Pht gio, ngay c k c chn truyn
cng chng th liu sanh thot t. V sao th? D
c chn truyn, i trit, i ng, nhng vn cha
tht chng. C chng mi liu sanh thot t c,
ch ch ng th chng th liu!
Tu cc php mn khc u phi on Hoc chng
chn mi c th liu sanh thot t. Tu php mn Tnh
ch cn tn tht, nguyn thit, tr danh hiu
Pht, ng lm cc iu c, vng lm cc iu lnh,
Chnh -Tr cng hnh, chng nhng c vng sanh
m phm v cn u thng na. Chng ring k tin
tng thun thnh, sing tu c vng sanh, m hng
ng nghch thp c sanh lng h thn ln lao, ch tm
nim Pht my ting th ngay lc mng chung nht
nh c vng sanh. Do lng t rng ln ca Pht,
chuyn v s nghip sanh, nht nim hi quang
lin c nhip th. Nh th gi l nng Pht t
lc, i nghip vng sanh.
103
Chng sanh i mt chng nng theo Tnh ,

tu cc php mn khc ch c phc bo nhn thin
v to nhn duyn c cho i v lai m thi. Do
khng sc on Hoc, gc sanh t vn cn, d h
chng ny mm mng sanh t na ?
* Php Nim Pht trng ti tn - nguyn. Tn
nguyn chn thit, d trong tm cha thanh tnh cng
c vng sanh. V sao vy? Do ch tm nim Pht
l nng cm, nn A Di Pht lin nng ng. Nh
nc trong sng, bin, cha th dt sch tng ng;
nhng nu khng gi cung, sng to th vng trng
rng ngi trn khng s hin bng l l. Cm ng
o giao nh m con nh nhau. Php khc chuyn
trng t lc, chng nh vo Pht lc. C do y m
hiu c ngha ny vy.
* c theo nhng cch ging dy thng thng
th cn trong a v phm phu mun liu sanh thot
t tht chng phi chuyn d. Nu c theo php
mn c bit tn nguyn nim Pht cu sanh Tnh
th ngay trong hin i t c liu thot. Nu nh
y tn tht, nguyn thit th trong vn ngi nht
nh chng st mt ai. Chng sanh i mt ch c
mi mt php ny ng nng cy. Bi th, khi
vn mng o php ngy cng suy gim th php ny
104
cng thch ng cn c, thin tri thc cng xng

thit tha. Chn tht tu tr lin c vng sanh, l iu
chng nghim tng thy.
* Php mn Tnh ly ba php Tn - Nguyn Hnh lm tng. C tn nguyn th chng lun tu hnh
nhiu - t, cn - su u c vng sanh. Khng tn
nguyn du t n a v c Nng ln S cng mt,
hi thot cn trn th cng kh c vng sanh.
Nu nh tht s t c Tht L Nng ln S
cng mt, hi thot cn trn, c th cy vo t lc
liu sanh thot t th chng phi bn n na. Nhng
nu cng phu cha thy c l ny, vn cn cha
tht chng, nu khng c tn nguyn, cng kh vng
sanh.
Thin gia ging Tnh quy v Thin tng, b
qua tn nguyn. Nu tht s y theo m tu, ha
may c khai ng, nhng cha on Hoc nghip,
mun liu sanh t th c m cng m chng c.
Bi phm phu vng sanh l do tn nguyn cm Pht,
nn c th nng vo Pht t lc i nghip vng
sanh. Nay chng sanh tn nguyn, li toan em
Pht ln ci nc quy ht vo t tm, lm sao cm
Pht c? Cm ng chng ph hp th chng sanh
l chng sanh, Pht l Pht, bin php Honh Siu
(siu vit tam gii theo chiu ngang) thnh php Th
105
Xut (thot tam gii theo chiu dc), c li th t

nhng li b tn hi rt su! Chng th khng bit
iu ny!
c li l do tun theo thuyt y, ha chng
c khai ng. Cn b tn hi l do b i tn nguyn
s khng cch chi nh vo Pht t lc c. Bi vy,
ti bo: Ngi thc s tu Tnh chng c
dng n li khai th ca nh Thin, v tng ch
ca php mn bt ng vy.
N QUANG I S
GIA NGN LC
HT PHN 1
(dch xong ngy 13 thng 12 nm 2003)
PHN 2
III. CH DY PHNG PHP TU TR
1. Ging v phng php Nim Pht
* c lng tin chn thnh, nguyn thit tha th
hy nn tu chnh hnh Nim Pht. Ly Tn - Nguyn
dn ng, ly nim Pht lm chnh hnh. Ba th
Tn - Nguyn - Hnh chnh l tng yu ca php mn
Nim Pht. C Hnh nhng khng c Tn - Nguyn
s chng th vng sanh. C Tn - Nguyn nhng
thiu Hnh cng chng th vng sanh. Ba th Tn
- Nguyn - Hnh y khng thiu s quyt nh
c vng sanh. c vng sanh hay khng ton l
do c Tn - Nguyn hay khng, phm v cao hay thp
ton l do cng tr danh su hay cn.
V chnh hnh nim Pht nn ty sc mi ngi
m lp, chng th chp cht mt b. Nu thn mnh
khng bn vic, c nhin nn t sng n ti, t m
n sng, i, ng, nm, ngi, ni nng, im lng,
108
Ch dy phng php tu tr
ng, tnh, n cm, mc o, i tin, tiu tin, trong

ht thy thi, ht thy ch, gi sao cho mt cu hng
danh thnh hiu chng ri tm, ming! Nu ra ry,
sc ming thanh tnh, o m chnh t v ni chn
thanh tnh th nim Pht ra ting hoc nim thm u
c c.
Cn lc ng ngh, lc thn hnh h hang, tm gi,
i tiu tin, cng nh khi n ch d bn chng
sch, ch nn thm nim, ng nim ra ting. Thm
nim cng c cng mt cng c [vi nim ra ting].
Nim ra ting chng cung knh. Ch bo nhng
ch y chng th nim Pht. Phi bit l nhng ni
y, chng c nim ra ting m thi. Hn na, lc
nm ng nu nim ra ting chng nhng khng cung
knh li cn b tn kh. Chng th khng bit iu
ny!
* D l nim Pht lu ngy chng h gin on,
nhng mi sng chiu nn hng v Pht l bi. L
xong, trc ht, nim mt bin kinh A Di , ba bin
ch Vng Sanh; on nim tm cu k tn Pht: A
Di Pht thn kim sc... Nim k xong, nim
nam m Ty Phng Cc Lc th gii i t i
bi A Di Pht. Tip , nim su ch nam m
A Di Pht mt ngn ln hoc nm trm ln, nn
va nhiu Pht va nim. Nu chng tin nhiu Pht
109
th qu, hoc ngi, hoc ng nim u c c.

Lc nim gn xong, bn tr v ch, qu nim Qun
m, Th Ch, Thanh Tnh i Hi Chng B Tt, mi
danh hiu ba lt. Sau y mi nim Tnh Vn
pht nguyn hi hng vng sanh. Khi nim Tnh
Vn phi nng theo vn ngha m pht tm. Nu
tm chng nng theo vn s thnh ra ung cng c
sung, chng c li ch tht s! c Tnh Vn
xong nim Tam Quy Y, l bi lui ra. y l cng kha
sng, bui ti cng nh vy.
Nu mun l bi nhiu hn th khi tr v ch,
s l Pht bao nhiu ly , xng danh B Tt chn
lt, l chn ly. L xong, pht nguyn hi hng.
Hoc l bi lc nim xong cng kha, min sao tin
cho mnh l c. Nhng phi khn thit, ch thnh,
ng lm lu lo, qua loa. B on chng c cao
qu, cao l chng cung knh!
Nu nh cng vic bn b, khng lc rnh ri,
th sng ti sau khi ra ry, sc ming xong, nu c
tng Pht th nn l Pht ba ly, ng ngay, nim
nam m A Di Pht. Ht mt hi l mt nim. Nim
n mi hi lin nim Tiu Tnh Vn, hoc ch
nim bn cu k nguyn sanh Ty Phng Tnh
trung.... Nim xong, l Pht ba ly, lui ra.
Nu khng c tng Pht th hng v Ty x
ly, chiu theo cch trn m nim. y l php Thp
110
Nim do ngi T Vn Sm Ch i Tng v hng

vng gi, i thn qu bn rn vic triu chnh,
khng rnh tu tr m lp ra. V sao dy nim ht
mt hi? L v chng sanh tm tn lon, li khng
rnh chuyn nim. Lc nim nh vy, h s mn
kh nhip tm, t tm chng tn. Phi ty theo hi
di hay ngn, chng c cng nim cho nhiu n
ni tn kh.
Li ch nn nim mi hi, chng c nim hai
mi, ba mi hi. Nim nhiu hi cng tn kh.
V tn tm nim Pht kh c vng sanh nn php
ny khin cho tm quy mt ch, nht tm nim Pht,
quyt nh vng sanh. S cu nim tuy t, cng c
rt su. Ngi cc nhn, k cc bn u c php tc.
Cn k na nhn, na bn hy t nn chm chc
lp thnh php tc tu tr.
* Mt php Nim Pht chnh l diu php bc nht
b trn lao, quay v gic, phn bn quy nguyn.
i vi ngi ti gia, php ny li cng thn thit.
V ngi ti gia, thn trong li trn, cng vic a
oan, i vi nhng vic nh nhip tm tham thin,
tng kinh trong tnh tht... do hon cnh s chng
lm c ni hoc chng sc. Ch c mnh php
Nim Pht l thun tin nht.
Sng ti i trc Pht, ty phn, ty sc l bi,
111
tr nim, hi hng, pht nguyn. Ngoi ra th i,

ng, nm, ngi, ni nng, im lng, ng, tnh, mc
o, n cm, ht thy thi, ht thy ch u nim c
c. Nhng ni sch s, lc cung knh th nim ra
ting hay nim thm u c. Cn nh nhng ni
chng sch s (nh vo nh tiu chng hn) hoc
nhm lc chng cung knh (chng hn nh ang nm
ng, tm gi...) ch nn nim thm, chng nn nim
ra ting, ch chng phi l nhng ch y, nhm lc
y, khng c nim!
Nm ng nim ra ting th chng nhng khng
cung knh, li cn b tn kh, lu ngy thnh bnh.
Cng c nim thm ging ht cng c nim bnh
thng. y l: Nim u s . Ngay thng
cng do y, m in o cng bi y.
* i vi nhng iu nh: Mun tm chng tham
s vt bn ngoi, chuyn nim Pht nhng chng
th chuyn, c toan chuyn chuyn khc; chng th
nim, c mun nim nhng s khc; chng th nht
tm, c mun nht tm ni chuyn khc v.v... th
chng c php tc k c, o diu no khc c; c
ly mt ch T dn ngay trn trn, r xung tn lng
my, tm lun ngh:
Ta l ngi no m t v thy mi cho n i
ny to c nghip v lng, v bin. Gi s c
112
nghip c th tng th tn mi phng h khng

chng th cha ng ni. i trc do may mn no,
nay c thn ngi, li c nghe Pht php. Nu
chng nht tm nim Pht cu sanh Ty Phng, khi
mt hi th ra chng tr li, quyt s phi th kh
trong vc si, l than, rng gm, ni ao ni a
ngc, chng bit phi tri qua my kip.
D thot a ngc, li a vo ng qu, bng to
nh bin c, hng b nh chic kim, i kht bao
kip di lu. Trong hng la chy, chng c nghe
n tn cht tng hay nc, kh c no lng chc
lt. T ng qu ra, li lm sc sanh: b ngi ci
c, hoc gieo thn vo bp nc nh ngi. D c
lm ngi, cng ngu si, v tr, coi to nghip l c
nng, coi tu thin l gng cm. Chng qua my mi
nm li b a lc; tri qua kip s nhiu nh ct bi
lun hi lc o. D c mun xut ly, cng chng
bit lm sao!.
Ngh c nh th th nhng vic mong mun
ni trn s thnh tu c ngay. Bi th, ng Trng
Thin Ha, Trng Chung Qu, lm chung tng
a ngc hin, nim Pht my ting lin tn mt thy
Pht n tip dn vng sanh. Li ch nh th, trm
ngn vn c php mn khc trong c mt i gio
ha ca c Pht u khng c. Ti thng ni:
Cu gii chng ta ri php ny th trn l chng
113
th vin thnh Pht o. Mi phng ch Pht

b php ny th di l chng th li khp qun
sanh chnh l v l ny.
* Nu nim Pht tm kh quy nht th nn nhip
tm nim khn thit, tm s t c th quy nht. Tm
chng ch thnh, mun nhip tm cng chng c.
Nu ch thnh, nhng vn cha thun nht th hy
nn lng tai nghe k; chng lun l nim ra ting hay
nim thm, mi nim u phi t tm khi, ting t
ming thot ra, m thanh lt vo tai (khi nim thm,
ming chng ng, nhng trong y vn c thanh
tng). Tm v ming nim c r rng, tch bch;
tai nghe cho r rng, phn minh. Nhip tm nh th
vng nim s t dt.
Nu sng vng tng vn cn tro dng th dng
ngay php Thp Nim K S, dc ton b sc lc
ca t tm t vo mi cu Pht hiu th vng mun
khi cng chng sc. Diu php nhip tm nim
Pht rt ro ny cc v hong dng Tnh trc
kia cha nhc n v cn tnh ngi thi y cn lanh
li, chng cn phi lm vy vn c th quy nht. n
Quang v tm kh ch phc, mi bit cch ny mu
nhim, cng thc hnh cng thy hiu nghim, ch
chng phi l t tin ni m. Xin chia s cng nhng
ngi n cn trong khp thin h i sau ng hu
114
vn ngi tu, vn ngi v.

Php Thp Nim K S va nhc n nh sau:
Trong khi nim Pht, t mt cu n mi cu phi
nim cho phn minh, nh s phn minh. Nim ht
mi cu li nim t mt cu n mi cu, chng
c nim hai mi, ba mi cu. Nim cu no
nh cu ny, chng c ln chui, ch da vo tm
nh. Nu thy kh nh c mi cu th chia ra
lm hai hi: t cu th nht n cu th nm v t
cu th su n cu th mi. Nu vn cha c,
hy nim thnh ba hi: t cu th nht n cu th
ba, t cu th t n cu th su, v t cu th by
n cu th mi. Nim cho r rng, nh cho phn
minh, nghe cho rnh r, vng nim khng ch chen
chn, lu ngy s t c Nht Tm Bt Lon.
Phi bit l php Thp Nim ny nhip vng ging
nh php Thp Nim sng chiu, ch c cch dng
cng l khc nhau. Php Thp Nim Sng Chiu coi
ht mt hi l mt nim, chng lun l s cu nim
Pht nhiu hay t; cn cch ny c mt cu l mt
nim. Cch kia ch c th nim mi hi vo mi
sng, chiu; nu nim n hai mi, ba mi hi s
b tn kh thnh bnh. Cch ny nim mt cu Pht
hiu, tm bit l mt cu; nim mi cu Pht hiu,
tm bit l mi cu. T mt n mi, ri li t mt
n mi. Sut ngy nim my vn cu u ging
115
nh th. Chng nhng tr c vng, li cn dng

thn rt hay. D nim chm hay nhanh, trn chng
tr ngi. T sng n ti, khng lc no chng thch
hp.
So vi cch ln chui nh s, li ch cch xa
mt tri mt vc. Cch nh s bng chui khin
thn mt, tinh thn ng. Cch Thp Nim K S
ny khin thn thong th, tm an nhn. Ch nhng
lc lm vic kh nh ni s th c khn thit nim.
Lm vic xong, li nhip tm nh s th nhng
tng lng bng qua li s theo nhau gom v chuyn
ch ni mt cnh Pht hiu. c i Th Ch ni:
Nhip trn su cn, tnh nim tip ni, c tamma-a, y l bc nht. K li cn chng cn bn
n, cn nh bn n cn ta b cch Thp Nim K
S ny li mong nhip trn su cn, tnh nim tip
ni tht kh khn lm thay!
Li phi nn bit rng cch nhip tm nim Pht
ny chnh l php va cn va su, va Tiu va i,
chng th ngh bn! Ch nn nga tin li Pht, ch v
mnh cha hiu n ni n chn bn sanh ng vc,
n ni thin cn nhiu kip do y phi mt, chng
th t rt ro t c li ch, tht l ng bun!
Ch nn ln chui nim Pht trong hai lc: i hoc
ng. Nu tnh ta dng thn, do tay ng tinh thn
chng th an, lu ngy thnh bnh. Php Thp Nim
116
K S ny, i, ng, nm, ngi u thc hnh c

c, nhng lc nm ch nn nim thm, chng c
nim ra ting. Nu nim ra ting th mt l chng
cung knh, hai l b tn kh. Hy nh k, nh chc!
* c lng tin chn thnh, nguyn thit tha,
phi nn ch tm chp tr su ch thnh hiu nam
m A Di Pht. Bt lun i, ng, nm, ngi, ni
nng, im lng, mc o, n cm, v i tiu tin v.v...
u chng la su ch hng danh (hoc tr bn ch
cng c). Cn phi nim sao cho ton tm l Pht,
ton Pht l tm, tm Pht chng hai, tm Pht nht
nh. Nu c th nim ti u ch tm ti , nim
n cng cc, tnh mt sch, tm khng, Pht hin,
s chng c tam mui ngay trong i ny. n lc
lm chung, sanh trong Thng Thng Phm, c th
ni l hon tt s tu tr n cng cc vy.
* Lc nim Pht nn ty nghi. Nay trong Nim
Pht ng ca cc tng lm u nim kinh A Di
xong th nim ch Vng Sanh ba bin hoc mt bin,
ri mi xng k nim Pht. Tn k xong, nim tip
nam m Ty Phng Cc Lc th gii i t i
bi A Di Pht ri nhiu nim. Phi i nhiu t
ng sang Nam, t Ty sang Bc. y l thun tng,
l ty h. Thun tng mi c cng c. Ty Vc
117
trng nht l i nhiu. phng ny, cng thc hnh

c hai cch l bi v i nhiu. Nu i t ng sang
Bc, t Ty sang Nam th l phn nhiu (i nhiu
ngc chiu) s mc ti, chng th khng bit iu
ny! Nhiu nim mt khc ri ri ngi thm nim.
c chng mt khc li nim Pht ra ting.
Nim xong, qu nim Pht mi ln. Quan m,
Th Ch, Thanh Tnh i Hi Chng, mi danh hiu
nim ba lt. Sau y mi nim Pht Nguyn Vn.
Ngi ti gia ngi tht nh kh nhiu nim th ng,
qu hay ngi nim u c. Ch nn n theo tinh
thn mnh m nh, bt tt phi nh ngi khc lp
php tc cho mnh.
* Nim Pht tuy qu tm nim, nhng chng
th b ming tng. V ba th thn - khu - h tr
nhau. Nu tm c nim, nhng thn chng l knh,
ming chng tr tng th cng kh c li ch. Th
gian nhc vt nng cn phi dng ting [h reo]
tr lc, hung l mun nhip tm chng tam mui
?
V th, kinh i Tp ni: Nim ln thy Pht ln.
Nim nh thy Pht nh. C c bo: Nim ln
ting s hin thn Pht ln. Nim nh ting s hin
thn Pht nh. Hng phm phu y dy trin phc,
tm nhiu hn trm, nu chng nh vo sc thn khu
118
l nim m mong c nht tm tht chng th c!

* Ha Thng Thin o l ha thn ca c
Di , c i thn thng, c i tr hu, nhng khi
hong khai, xin dng Tnh , Ngi chng lun
n ch huyn diu, ch ch trng vo nhng im
chn tht, thit thc, bnh thng dy ngi tu tr.
Thuyt Chuyn Tp Nh Tu (hai ng li chuyn tu
v tp tu) ca Ngi dy li ch v cng.
Chuyn Tu ngha l thn nghip chuyn l (i
nhiu v trong ht thy ch u chng phng dt th
l thn nghip chuyn l), khu nghip chuyn xng
(h tr tng kinh ch u ch tm hi hng, cng c
th gi l chuyn xng), nghip chuyn nim. Nh
th th vng sanh Ty Phng vn ngi chng st
mt.
Tp Tu l kim tu cc th php mn, hi hng
vng sanh. Do tm chng thun nht nn kh c li
ch; trong trm ngi ha may c mt hai, trong
ngn ngi may ra c ba bn ngi vng sanh!
y l li chn thnh pht xut t ming vng, l li
phn nh chc nh st ngn i chng i c.
* Pht Nguyn Vn, vn tuy rng ln, nhng phi
chn tht pht nguyn t ni tm mi gi l Nguyn.
Nu khng, tm - ming tri nhau, gi l Nguyn sao
119
c? Mun nguyn [c phc bo] trong hin

i cng chng ngi g. Mun c phc hu, ng
con lm chu th c cu bng cch cht cha tht
nhiu m c, rng hnh cc phng tin.
* Nim Pht chng th b qua hi hng. Hi
hng chnh l dng ming pht khi tn nguyn.
Nhng ch nn hi hng sau khi hon tt kha tng
sng ti v sau khi nim Pht, tng kinh gia ngy
xong. Nim Pht th nn nim t sng n ti chng
gin on, ch cn trong tm c nim nguyn c
vng sanh l lun hi hng. Nu c theo nghi
thc tng vn hi hng s chng lun lun c
nh vy. Cc kinh i Tha, kinh no cng u dy
chng sanh thng n Pht o; ch hn ngi tng
chng thnh tm nim tng, n ni chng c li
ch hon ton.
* Trong sinh hot hng ngy, vi tt c nhng
vic thin nh nhoi v cc thin cn tng kinh, l bi
u em nhng cng c y hi hng vng sanh.
Nh th th ht thy hnh mn u l Tr Hnh ca
Tnh . Ging nh cc ht bi t thnh t, cc
dng chy dn li thnh bin rng ln su thm, ai
c th cng tn c ni!
Nhng phi pht B tm, th nguyn sanh,
120
tt c cng c tu tr hi hng cho khp bn n,

ba ci php gii chng sanh, nh la thm du, nh
m gp ma. kt su php duyn cng ht thy
chng sanh th s mau thnh tu hnh i Tha th
thng ca chnh mnh. Nu chng bit ngha ny th
ch l s hiu bit ca phm phu, Nh Tha, d tu
diu hnh ch cm c qu bo thp km!
* Nn pht nguyn vo lc nim Pht sng chiu
xong (vi php Thp Nim sng chiu cng phi
nim Pht trc ri mi pht nguyn). Hoc l dng
bi Tiu Tnh Vn [ pht nguyn]. Nu thn
tm rnh ri th nn c bi Tnh Vn do Lin Tr
i s son. Bi ny vn t, ngha l chu o, hay
nht xa nay. Phi bit rng pht nguyn c vn l
nng theo vn pht nguyn, ch chng phi ch
c qua mt lt l pht nguyn u!
* Vi cng kha mi ngy, cng kha no cng
u nn hi hng cho php gii chng sanh. Nu
em cng kha ny hi hng cho vic ny, cng
kha kia hi hng cho vic kia th chng phi l
khng c, nhng phi c li ph ng hi hng
th mi tng hp vi ba th hi hng.
Ba th hi hng l:
- Mt l hi hng v Chn Nh Tht T, tm
121
tm kh hp.
- Hai l hi hng Pht Qu B , nim nim
vin mn.
- Ba l ht thy php gii chng sanh cng sanh
Tnh .
Ai ny c ch ring, ngi ngi c nghip ring
(nghip y l thc nghip), nhng ty duyn ty
phn u c vng sanh c, bt tt mi ngi phi
ging ht nhau.
2. i tr tp kh
* Nim Pht mun c nht tm th trc ht
phi pht tm chn tht, tht s v liu sanh t, chng
phi v mong ngi i gi mnh l ngi tu hnh
chn tht. Lc nim, tng cu, tng ch phi t tm
pht khi, t ming tht ra, lt vo tai. Mi cu u
nh th, trm ngn vn cu cng u nh th. Lm
c nh th th vng nim khng do u khi c,
tm v Pht t c th kh hp nhau. Li phi kho
dng tm, ng n ni qu chp trc ri thn
tm bt an, n ni ma s c th pht khi. Nhip
trn su cn, tnh nim tip ni, hnh ng theo y,
nht nh s chng lm lc.
* Lc nim Pht chng th khn thit l v cha
122
bit Sa B l kh, Cc Lc l vui! Nu ngh rng

thn ngi kh c, trung quc kh sanh, Pht
php kh nghe, php mn Tnh li cng kh gp.
Nu chng nht tm nim Pht, mt hi th ra chng
tr li, chc chn s ty theo nghip nng nht trong
i trc hay i ny a trong tam c o, chu
kh bao kip di lu trn chng c k ra.
Nh th l do ngh kh a ngc, pht B
tm. B tm chnh l tm t li, li tha. Tm ny
va pht s nh bnh c st nh xung, nh thuc
thm lu hunh, sc n rt ln li rt nhanh chng.
[Do pht tm B ] tiu c nghip chng, tng
phc hu, chng th ly nhng thin cn, phc
c bnh thng snh v ni.
* Nim Pht nn thng tng nh mnh sp
cht, sp a a ngc, th chng khn thit cng s
t khn thit, chng tng ng cng t tng ng.
Dng tm s kh nim Pht chnh l diu php thot
kh bc nht, cng l diu php ty duyn tiu nghip
bc nht.
* Tr tp kh trong tm th ch c sing nng, ch
c thit tha, nhng vn cha t, cha thy c tp
kh tiu tr l v c g? y l tm sanh t cha thit
tha, ch em php siu phm nhp thnh, tiu tr
123
Hoc nghip, thnh tu tnh nim ny bn sung ni

ca ming nn chng t hiu qu tht s.
Nu nh bit thn ngi kh c, Pht php kh
nghe, php mn Tnh li cng kh gp. Nay mnh
may c thn i trng phu, li c nghe php
mn Tnh kh tin nht, dm u quang m
hu hn b tiu hao ht sch bi sc, thanh, ca ci,
li lc, ri vn sng tha, cht ung nh c, vn
li trm lun lc o, khng ngy thot ra ?
Hy em ngay mt ch T dn vo trn. H
nhng cnh chng nn tham luyn hin ra lin bit
y chnh l vc si, l than ca chnh mnh, quyt s
chng n ni nh con thiu thn m u vo la,
cam chu t mnh! Vi nhng s mnh phi nn lm
s bit y l thuyn t thot kh, quyt s chng
n ni gp vic nhn bn thoi thc, thy vic ngha
chng lm! Nh th th trn cnh s l duyn nhp
o, h cn phi dt sch trn duyn mi kham tu
o chng? Bi lm ch c tm, chng b cnh
chuyn th trn lao chnh l gii thot.
V th, kinh Kim Cang my lt dy ngi tm
chng tr tng, pht tm tn ht thy chng
sanh, nhng chng thy ta l ngi , chng sanh l
ngi c v tng th gi ca v d Nit Bn
c th mi l tht s hnh B Tt o. Nu thy
c ta l ngi , chng sanh c v v d Nit
124
Bn l php th tuy l sanh, nhng cha th

kh hp o Nht Tha Tht Tng. V chng thu
r bn th ca chng sanh l Pht, Pht tnh bnh
ng, vng khi phm tnh, thnh gii n ni li ch
v vi bin thnh cng c hu vi. Hung h l tham
luyn, dnh cht vo thanh, sc, ca ci, li lc ?
* Nim Pht chng th thun nht th phi ch
tm, chng n chy theo bn ngoi. Lu ngy s t
c thun nht. Ni thnh phin (tm bin thnh
mt phin, mt khi) ngha l thun nht, khng tp
vy.
* S tm nim Pht, lc cn cha t chng tam
mui, ai li chng c vng nim? Ct sao tm thng
gic chiu, chng chuyn theo vng. V nh qun hai
bn i u ni chin ly, t phi gi vng thnh
quch bn mnh chng qun gic xm phm cht
no, ch lc gic va pht tc, mnh lin nghnh
ch, nh tr, t phi dng qun Chnh Gic bao
vy bn mt khin ch khng li ln tri, khng no
chui xung t. Chng n s b tn dit bn khut
phc, quy hng.
iu ti yu l ch soi chng hn trm, chng
li nhc, lun lun tnh to m thi. Nu mt phen
hn trm, li nhc th chng nhng khng dit c
125
gic, tri li cn b gic dit. V th ngi nim Pht

chng bit nhip tm th cng nim, cng sanh vng
tng. Nu nhip c tm th vng nim s dn dn
mng nh, cho n ht sch. V th bo:
Hc o do nh th cm thnh,
Tr phng lc tc, d tnh tnh,
Tng qun ch soi nng hnh lnh,
Bt ng can qua nh thi bnh
(Tm dch:
Hc o ht nh gi cm thnh,
Ngy phng su gic, m lun tnh,
Tng qun ch soi lun n c,
Chng dy binh ao, vng thi bnh)
* Nim Pht tm chng quy nht l do tm sanh
t chng thit tha. Nu lun ngh nh ang b nc
dng, la t, khng c cu vin, lun tng sp
b cht, sp a a ngc, t tm s quy nht, chng
cn phi tm diu php no khc. V th trong kinh
thng ni: Ngh kh a ngc, pht B tm.
y chnh l li khai th ti thit yu ca ng i
Gic Th Tn, tic ngi i chng chu chn tht
suy tng.
Ni kh a ngc so vi thm trng nc, la su
m hn v lng, v bin ln. Ngh n nc cun, la
chy lin run ry, tng n a ngc li h hng th:
126
- Mt l v tm lc nh chng th hiu r s kh
- Hai l khi chnh mt thy s bt gic hong

s, lng tc dng c ln.
* Nim Pht cng l cch dng kh, iu thn,
m cng l php tham cu bn lai din mc. V sao
ni th? Tm chng ta thng lun ri lon, nu ch
thnh nim Pht th s thy ht thy tp nim, vng
tng dn dn b tiu dit nn tm quy nht. Quy
nht th t nhin thn kh sung mn, thng sut.
ng chng bit nim Pht dit c vng ? Hy
th nim, s thy cc th vng nim trong tm u
hin. Nu nim lu ngy s t thy khng c cc th
vng nim na. Lc u bit c vng nim l nh
nim Pht mi thy c cc vng nim trong tm
mnh. Chng nim Pht s chng thy.
V nh trong nh, sch s khng bi, mt nh
nng lt qua khe ca s thy khng bit bao nhiu l
bi. Bi trong nh do nh mt tri hin r, vng nim
trong tm do nim Pht hin r. Nu thng nim
Pht, t tm s thanh tnh. Khng T hm m o
ca Nghiu, Thun, Chu Cng, nim nim chng
qun, nn thy Nghiu trong canh, thy Thun ni
tng, thy Chu Cng trong mng. y l do lun
lun ngh nh.
127
Nim Pht c khc chi? Do v Hoc nghip, tm

v ming ca chng sanh bin thnh nhim , nn
Pht dy dng tm v ming xng nim hng danh
thnh hiu A Di Pht, nh ngi nhim hng,
thn c mi thm. Nim lu ngy, nghip tiu, tr
rng, chng tn, phc cao, Pht tnh sn c ni t
tm s t hin hin.
* Nu nh vng nim y d, qua li loang long,
qun quanh ni , l do cha tht s khi
chnh nim. Nu chnh nim chn tht, thit tha
th s khng khng chuyn ch vo mt cnh chnh
nim. Nh thng ni: Ch ng, thun phc ng
php th gic cp cng nh con . Ch ng, thun
phc tht cch th k tay chn cng thnh oan gia.
Cn thuc a v phm phu, ai l khng phin
no? Phi lun lun phng sn th t nhin khi gp
cnh, ng duyn, chng n ni phin no bo pht.
V d phin no c pht, vn c th nhanh chng
khi gic chiu khin phin no tiu dit. Nhng
cnh lm phin no khi no phi ch c mt, ch nu
nhng cnh d khi phin no nht th chng ngoi
ti, sc v nhng chuyn ngang tri m thi.
Nu bit tin ti v ngha, hi hn rn c th thy
tin ti s chng khi phin no, ch phng tin
cng ngi [s dng tin ti], ch rt ro lun quay
128
v tin trnh [gii thot] ca chnh mnh, s khng c

phin no hon nn cng qun, cp bch cu cu,
tham tic tin ti chng b c!
V sc th i trc dung mo nh hoa, nh ngc,
tm lun ngh nh ch, nh em. D gp gi n sng,
vn ngh nh th, sanh lng thng xt, sanh tm
thot, s khng c phin no thy sc ng lng.
V chng knh trng nhau nh khch, coi th thip
nh n nhn gip mnh ni di t tng, chng dm
xem nh h nh vt hnh lc tha dc th s khng
c phin no m dc dit thn, v chng th sanh
n, con chng thnh ngi.
Gio hun con ci t nh s khng c phin
no con ci ng nghch vi cha m, bi hoi mn
phong. Ngay c khi gp cnh tri ngang, phi sanh
lng thng xt, thng k v tri, chng nn so
o. Li ngh do mnh i trc tng no hi k ;
do vy phi n n c, sanh lng hoan h, s khng
c phin no tr th k tri nghch.
Nhng iu va ni trn ch dnh cho ngi s
c. Cn nu l bc i s tu lu do thu r Ng
Khng nn v tn phin no u ha thnh i quang
minh tng, ging nh ao mi bn, vng luyn
thun. Sen nh bn vun bn mi c thanh tnh,
ti sch.
129
* Ci hc ca ngi qun t l v mnh, nim

nim nhc nh mnh t tnh. Gic v mng ht nh
nhau, ch c cng phu n ni mi hiu c. Ch l
h gic lin tu tr ngay, lu ngy, ngay trong mng
cng chng lm g lm l!
* Ngi hc o nng o nim mt phn, s nh
phm tnh mt phn, l l tt nhin! Ngi cha
on Hoc phi thng n lc. Nu mt phen phng
tng, bnh c nht nh s ti pht. Ngi on
sch Kin T Hoc mi nn ty hnh ng, chng
cn phi kim ch, gn gi!
* Tm tham - sn - si ai ny u c. Nu bit
l bnh, th lc ca chng s kh lng ly c. V
nh gic vo nh ngi, nu ch nhn nh y tng
l ngi trong nh th trn bu ca c nh s b n
ln trm mt sch. Nu bit n l gic, s chng cho
n li nh mnh d ch mt khc, t phi ui n
i tht xa khut mt, mi hng ti bo chng b mt,
ch nhn yn vui.
C c bo: Bt ph nim khi, n ph
gic tr (Chng s nim khi, ch e bit chm).
Tham - sn - si va khi lp tc bit ngay, n
s lp tc tiu dit. Nu coi tham - sn - si l ng
ch chnh trong nh mnh s ging nh nhn gic
130
lm con, ca bu trong nh t phi tiu tn ht!

* B cnh chuyn l sc tho tr cn nng cn.
Vui - gin dy ng bn trong hin thnh v tt - xu
ngoi mt. Tho tr c ngha l hm dng. Nu
coi trng chnh nim th mi th khc u xem nh.
V th, ngi tht s tu hnh phi mi luyn trong
trn lao, khin cho phin no, tp kh dn dn b tiu
dit th mi l cng phu thc s.
* Hy chuyn i tr tp kh, phin no trong
t tm li khoan bn ti. Ch hnh tr ngoi mt,
cng phu bn trong trng rng; tri li cn sanh ng
mn, coi cng - li l c th cng b tn hi nhiu!
V nh n cm phi c rau da ph tr, li cng nh
thn th phi dng o mo trang hong. Ni con
ng o tu hnh di lu liu sanh t, sao li
mun thm nhp mt mn, ph sch cc mn khc?
Ph sch cc mn khc, ch lo tht1 th cn c.
Cn trong lc thng nht, nu chng phi l bc B
Tt ti lai2, chc chn cha c mt ai li khng tr
thnh hng bing nhc, ngo mn. Bi l tm phm
phu thng hay sanh chn.
tht: tham d Pht tht cng vi i chng, hay t mnh kt tht
nim Pht hay ta thin, tr ch v.v... Mt tht l by ngy.
2
Ti lai: sanh li trong nhn gian.
1
131
Tri sanh ra vt, t phi ma nng iu ha, nng

lnh p i mi c th khin cho mi vt sanh thnh,
to ha. Gi s ma hoi, nng mi, lun lnh, lun
nng th di khp gm tri s trn chng c mt vt
g! Hung h bn ta tm nh kh vn, chng dng
cc bin php i tr, li mun n an tr mt ni,
chng vng rong rui th tht l kh lm, kh lm! Ai
ny nn t gng sc, ch nn thin chp mt php,
cng ng lan man khng u mi g ht!
* C hng ngoi rong rui, tm cu, chng bit
phn chiu hi quang, hc Pht nh th, tht kh
c li ch tht s! Mnh T ni: o hc vn
khng c g khc c, cu sao bung c ci tm m
thi. ng hc Pht chng bit lng lng nim Pht
th i vi Nho gio cn cha tht tun hnh, hung
h l i vi php chn tht lng tm ca Pht gio
?
Qun Th m B Tt phn vn t tnh (xoay tr
li nghe ni t tnh). i Th Ch B Tt nhip trn
su cn, tnh nim tip ni. Kinh Kim Cang khng tr
vo u m sanh tm, chng tr Sc, Thanh, Hng,
V, Xc, Php m hnh b th, cho n vn hnh. Tm
Kinh soi thy Ng Un u khng. Nhng php ny
u l diu php dy ngi i cnh hiu bit c
tm. Nu c nht quyt mun hc rng ht c th
132
chng phi l khng li ch, nhng v nghip chng

cha tiu nn cha c li ch, li b mc bnh trc!
* Khi lm vic cha th nim ti u, tm ti
l do cha t n cnh gii Nht Tm Bt Lon,
tm v nh dng, nn kh trnh khi gin on. Ch
cn lun gi c tm gic chiu th cng chng
ngi g.
* Mt s sc dc l bnh chung ca ton b ngi
i. Chng nhng k trung h b sc m hoc; ngay
c ngi thng cn, nu chng t gn gi, run s,
lun ngh king d th cng kh trnh khi b n m
hoc. Hy th nhn xem: t xa n nay, khng t bc
ho kit phi thng ng coi l bc thnh bc hin,
ch do chng vt c ci i ny li thnh ra k h
ngu, bt tiu, cn vnh vin a lc trong c o.
Kinh Lng Nghim ni: Nu lc o chng
sanh trong cc th gii tm chng dm s chng
sanh t tip ni. Cc ng tu tam mui vn l
thot trn lao, nhng cha tr dm tm, cha
thot khi trn. Ngi hc o vn l xut ly
sanh t, nu chng th au u tr kh bnh ny
nht nh s kh thot la sanh t.
Nh vy, php mn Nim Pht tuy i nghip
vng sanh, nhng nu thi quen dm dc c kt s xa
133
cch Pht, kh th cm ng o giao. i vi ha sc

dc ny th khng g bng i vi ht thy n nhn
lun khi ln thn tng, on tng, bt tnh tng.
Thn tng l thy ngi gi coi nh m, thy
ngi ln hn coi nh ch, coi ngi nh hn nh
em, vi tr nh coi nh con gi. D dc tm mnh
m, quyt chng th khi nim bt chnh i vi
m, ch, em, con. Thy ht thy n nhn u l m,
ch, em gi, con gi mnh th ng nhin ch ng
c dc, dc khng do u pht khi c.
On tng l phm thy m n, bn khi tm yu
mn. Do tm yu mn s a c o, bao kip di
lu th kh, chng th xut ly. Nh th th ci gi l
m l, kiu m cn kch hi hn gic cp, cp, si,
rn c, rt d, t sng, trm c1 gp trm ngn
ln. Vi k on gia cc ln y, vn cn quyn luyn,
m tng, chng phi l k m mui qu sc hay
sao?
Bt tnh tng l v xinh p rung ng lng
ngi ch l mt lp da mng bn ngoi. Nu bc
lp da y i, s chng can m nhn na. Xng, tht,
mu, m, phn, tiu m a, lng, tc lon x, trn
chng c vt no ng ngi khc yu thch c
T sng l cht thch tn (arsenic), i ch cn gi l Nhn Ngn, rt
c. Trm l tn mt loi chim theo truyn thuyt rt c. Lng ca n
rt xung khong nc no, thy tc u cht sch.
1
134
c. Ch v mt lp da mng che ph bn lm sanh

luyn i. Bnh p ng phn, khng ai a mn. Nay
lp da mng ca m nhn khc g bnh p, nhng
th c gi trong da khc g phn u, sao li yu
mn lp da, qun i cc th vt d cha trong lp da
, khi ln vng tng min man?
Nu chng run ry, kinh s, quyt lit tr kh thi
quen ny, s ch thy ngi n kia t cht m l,
n ni mi tn i dc m thu xng m chng
chu nh ra. Nu c lun nh vy m li mun sau
khi mt chng vo trong bng ngi n, quyt chng
th c! Vo bng ngi n cn kh, vo bng sc
sanh ci th chng bit lm sao! Th ngh n y,
tm thn kinh hi.
Nhng mun i vi nhng cnh trng thy
chng khi nhim tm th lc cha thy cnh phi
thng tp ba th tng ni trn, khi thy cnh s t
c th chng b cnh chuyn. Nu khng d chng
thy cnh nhng tm vn c trin min, rt cc
vn b tp kh dm dc tri buc. Bi th, phi nhn
chn, gt tr c nghip tp kh th t do mi c c
phn.
* Bn n nhng ai b vic i tri buc, khng
cch no thot c; nu trong lc b buc rng m
c th chng b chng xoay chuyn s thot ngay
135
c nhng buc rng y. Nh gng chiu vt, vt

n chng c tuyt, vt i chng gi li. Nu chng
hiu ngha ny, d c b sch vic i khng cn
mt vic g th tm vn c tn vng, rng buc kin
c, chng th gt sch.
Ngi hc o phi lm ng vi bn phn ca
mnh, tn ht bn phn. Nh vy, d sut ngy vic
i bn bu, vn sut ngy tiu dao ngoi vt. Cu
ni nht tm v tr, vn cnh cu khai, lc trn
bt , hon ng Chnh Gic (nht tm v tr, vn
cnh u khai, chng ght su trn, u coi chng l
Chnh Gic) l ni v iu ny vy.
* Mun cho Chn Tr hin hin th hy nn thng
khi gic chiu i vi mi ngn t, c ch hng
ngy, chng ht thy nhng tnh cm, tng
tri l tm thi ny mm trong tm. Thng gi cho
tm ny h minh ng trit (trng khng, sng sut,
thu sut) nh gng t trn i, gp cnh no hin
bng cnh ny, ch chiu cnh trc mt, chng b
chuyn theo cnh, tt xu k n, can chi n mnh?
n chng mong ch, i chng lu luyn.
Nhng tnh tng tri l nu va mi manh ng
lin phi nghim khc i tr, tr kh cho sch. Nh
cng qun gic i ch, chng nhng khng cho
n xm phm lnh th ca mnh, m cn phi chm
136
tng, ot c, dit sch d ng. Phi nghim khc

dng cch ch ng qun ch nh vy t tr mnh,
ng li nhc, ng sao nhng. Khc k, gi l,
ch trng knh, gi lng thnh. Nhng kh gii [ t
i tr mnh] th nn dng bn iu khng ca Nhan
T, ba iu cnh tnh ca Mnh T, cch hn ch li
lm, t bit mnh sai ca ng C B Ngc.
Li phi nn nhit thnh kinh s [nhng tnh
tng tri l] nh t xung vc su, nh i trn bng
mng. i ch cng chng th qun oai vang dy
khin tc ng tm lng ngui lnh, hong ht, s
vng phi cn tn st dit chng nng n, ch mong
hng hng n v v. T y, chng s khut phc,
u hng, quy thun s gio ha, i sch tm trc,
chm tu c sau. Tng chng ra khi ca, qun
chng mu. Ton b gic cp, on cu u thnh
con , bn phn lon cng ha thnh dn lnh. Trn
cai tr, di tun phc, c nc phng lng, chng
dy can qua, ngi hng thi bnh.
Nhng iu va ni trn y l do cch vt nn
tr tri, do tr tri nn t khc s lm sng t c sng1.
Cch vt tr tri, minh minh c: Hiu theo ngha thng thng, cch
vt tr tri ngha l nghin cu mi s nhm hiu r l l (v th, trc y
nhng mn nghin cu khoa hc t nhin hay gi l Cch Tr). Nhng t
n Quang hiu hi khc. Trong php thoi ti Tc Tai H Quc Thng
Hi, T ging nh sau: H (ch bn Tng Nho) bo tr tri l suy
xt tri thc ca mnh n cng cc, cch vt l hiu cng tn ci l ca
1
137
Chn thnh v minh c nht tr th phm s thnh

thnh. Nu l k cn kh hn km, cha th t thu
lim mnh, hy nn bt chc ng Triu Duyt o:
ngy lm iu g, m t hng bm bch cng
Thng . iu g mnh chng dm bm bch th
chng dm lm.
ng Vin Liu Phm chng lm cc iu c, vng
lm cc iu lnh, mng do chnh mnh lp, phc do
chnh mnh cu, ch to vt1 chng th t tin chim
quyn. ng vng gi php Cng Qu Cch: h khi
tm ng nim, ni nng, lm g d vic thin hay c
nh nht u ghi li, ng hu iu thin ngy cng
thm ln, iu c mi ngy mi dit.
Lc u, thin c xen tp, lu dn ch cn thin
khng cn c. V th c th chuyn v phc thnh
hu phc, chuyn yu th thnh trng th, chuyn
khng con chu thnh lm con chu. Ngay trong i
ny d vo bc thnh hin, bo ht s cao ng
ci Cc Lc. Vic lm tr thnh khun mu cho i,
li ni tr thnh php thc cho i. H l trng
mi s vt trong thin h; no hay vt chnh l t dc trong tm mnh.
Do c t dc nn t tm b chng ngn; bi th, tm vn sn chn tri
nhng khng cch no hin hin c. Cch tr (hiu bit v tr kh)
c t dc th chn tri sn c s t hin hin. H chn tri hin th tm
s chnh, s thnh!
1
To vt: i vi ngi Tu, To Vt ng ngha vi To Ha. Khng
nh trong thn hc Cng Gio, To Ha (creator) l Cha Tri, cn to
vt l nhng vt c Cha to ra (creature).
138
phu, ta cng nh th, sao li t khinh n ni nh

chu thua km vy?
* Nu nh cn c hn km, cha th chng nhp,
nu c trn Sanh Dit Mn lun v nguyn do,
hu qu th l do m tm ui theo cnh, hng ngoi
rong rui tm cu, khin ton th tr hu, c tng
bin thnh vng tng, chp trc. V th, phi nn
ch trng ch tinh yu, ch trng chuyn nht, chp
tr thnh hiu Di , tin tht, nguyn thit, mong cu
vng sanh Ty Phng.
Hnh tr lu ngy, tm v Pht nh mt, chng la
nim hin ti, trit chng Ng Un l Khng. Vng
tng, chp trc dit; tr hu, c tng cng
khng cn. Do tm tnh, ci nc s tnh; chng la
ngay ni ny, thm nhp ci Tch Quang. Ch c mi
cch ny l cch chng ta rt ro an thn lp mng
m thi!
* Ngi sng trong th gian huyn tr my mi
nm. K t khi c hiu bit n nay, ngy m tnh
ton bn b, ngn ngang, khng iu g chng phi
l nui thn mnh cng ngi nh, gi th din,
sao cho con chu qu hin m thi! Xt ci ngun
cn bnh y, ch l do chp trc c Ng, chng chu
bung xung. Ni lo ngh y dnh chc, d c Pht
139
c v mnh thuyt php cng chng hiu ni. Tri li,

cn chng thm bn tm n din mo v ch nhn
sn c ca chnh mnh, mc tnh lu chuyn theo
nghip, trm lun mun kip, chng ng bun ?
* Tu hnh trng yu l i tr tp kh phin no.
Tp kh gim mt phn, cng phu tin mt phn. C
k cng ra sc tu hnh, tp kh cng pht ng; y
l do ch bit tu tr theo s tng, chng bit phn
chiu hi quang, khc tr vng tnh trong tm chnh
mnh nn mi n ni th. Hy nn thng sp sn
cch phng th gp cnh ng duyn, tp kh s
chng pht.
Nu bnh thi bit c thn tm mnh y ton
l huyn vng, trn chng th cu c tht th,
tht tnh ca ci Ng. khng c Ng sao cn c
chuyn v cnh, v ngi ny sanh phin no? y
chnh l phng php gii quyt ti thng thit yu
vy.
Nu nh chng th hiu chc tht Ng l Khng
th hy dng php Ng nh Tm Qun c Nh
Lai dy i tr (Ng nh Tm Qun l dng
nm php iu ha, ngng lng ci tm khin tm
an tr, chng b cnh chuyn). Tc l: Chng sanh
nhiu tham dng Bt Tnh Qun ( i tr), chng
sanh nhiu sn dng T Bi Qun ( i tr), chng
140
sanh hay tn lon dng S Tc Qun ( i tr),

chng sanh ngu si dng Nhn Duyn Qun ( i
tr), chng sanh nhiu chng dng Nim Pht Qun
( i tr).
* Tham ngha l thy cnh bn sanh lng yu
thch. Chng sanh trong Dc Gii u do dm dc
m sanh. Dm dc do i m sanh. Nu c th i vi
thn mnh, thn ngi, t trong ra ngoi, qun st k
mi th s ch thy cu ght, m hi, m, di, tc,
lng, rng, mng, xng, tht, mu, m, i tin, tiu
tin, thi nh xc cht, bn nh nh cu! Ai cn sanh
tm tham i i vi vt y? Tham i dt th tm
a thanh tnh. Dng tm thanh tnh nim danh hiu
Pht, nh cht ngt ha ln, nh la trng n mu,
dng Nhn a Tm kh hp Qu a Gic, s t
cng nhiu, li ch kh ngh c.
* Sn l thy cnh tm khi gin d, chn ght.
Ngi ph qu thng hay nng gin l do vi cc
chuyn mun c nh th cn phi c ngi lm,
c cht vic g tri lin sanh sn n. Nh th dng
li c chi mng, nng th roi, gy p thng cnh,
ch ct khoi mnh, chng oi hoi ngi khc
au lng.
Li khi sn tm khi ln, chng nhng v ch cho
141
ngi khc, chnh mnh cng b tn. Nh th tm

nng ny, bc bi; nng th gan ln mt b tn hi.
V th, thng gi c mt khi nguyn kh thun
ha trong tm th tt bnh tiu dit, phc th tng
trng.
Xa kia, vua A X Th c i th Pht, gi vng
nm gii, lc lm chung v ngi hu cm qut ui
rui ng hu lu m ra m mt, qut rt trng
mt vua. Vua sanh tm sn hn, ngay khi y mng
chung. Do mt nim y, lin th thn mng x. Do
sc tc phc cn bit c nhn, bn cu sa-mn
ging cho Tam Quy Ng Gii, lin thot thn mng
x, sanh ln tri. Do y bit rng thi quen sn hn
tai hi rt ln. Kinh Hoa Nghim dy: Mt nim
sn tm khi, trm vn ca chng m. C c
bo:
Sn th tm trung ha,
Nng thiu cng c lm.
Dc hc B Tt o,
Nhn nhc h sn tm.
(Sn l la trong tm,
t sch rng cng c,
Mun hc o B Tt.
Nhn nhc nga tm sn)
c Nh Lai dy chng sanh nhiu sn tu T Bi
142
Qun nh sau: coi ht thy chng sanh u l cha

m trong qu kh, u l ch Pht trong v lai. l
cha m trong qu kh th hy ngh n n c nui
nng trong nhng i trc, thn cha bo p c,
l u vi chuyn chng va nh nht li m lng
phn n? H l ch Pht trong v lai, t s rng
chng sanh. Mnh cn cha gii quyt sanh t trn
vn, phi mong h n thot cho.
Chng nhng vi chuyn chng va nh nht
khng sanh sn n; d l chuyn tng thn mt mng
cng ch sanh hoan h, chng sanh sn hn. V th,
lc B Tt b u, mt, ty, no u tng [ngi
cu xin nhng th y] l thin tri thc, tng l n
nhn, tng l ngi thnh tu V Thng B
o cho mnh. C xem phm Thp Hi Hng ca
kinh Hoa Nghim s t bit.
Hn na, mt nim tm tnh ca chng ta cng
vi mt nim tm tnh ca Pht khng hai. Ch v m
tri bn tm, chp cht Ng Kin, nn ht thy cc
duyn u thnh i i. Nh ci bia bn lp
th cc mi tn s u ghim vo . Nu bit c
tm ta chnh l tm Pht, tm Pht trng khng, v
s hu, ht nh h khng, sm la vn tng khng
g chng bao qut trong y.
Li cng nh bin c, trm sng, cc dng, khng
dng nc no bin chng hng nhn, nh tri che
143
khp, nh t bnh ng nng , t lp c. Nu

ta v s tri nh nht bn sanh nng gin, chng
phi l thu hp ci lng, t chn vi ci c hay
chng? D c Pht tm l th, nhng khi tm
ng nim ton dng s phm tnh, nhn vng l
chn, ly t lm ch. Ngh nh th tht ng h thn.
Nu bnh thi lun ngh nh th th tm lng
rng ln, khng g chng dung c, thy ngi
cng ht nh mnh, chng thy y kia, gp nghch
cnh cn nhn xui theo c, hung h l chuyn
bt nh nh nht li sanh nng gin hay sao?
* Gi l k ngu si chng phi l ni v k hon
ton v tri thc, m chnh l ni n nhng ngi
trong i i vi cnh duyn thin c, chng bit y
u l do tc nghip chuc ly nn hin ti cm th,
bo lm l khng c nhn qu bo ng v ht thy
chng sanh i trc, i sau v.v..., chng c con
mt tr hu. Chng phi l hng chp on, cng l
phng chp Thng.
H bo con ngi bm th kh huyt cha m m
sanh ra. Trc lc sanh ra, vn chng c vt g; cng
nh cht i, thn hnh mc nt th hn cng phiu
tn; lm sao c i trc v i sau c? Bn nho
s cu n, h bi phng ny (tc Trung Hoa) a
phn ni nh vy.
144
Chp Thng l ni ngi lun l ngi, vt lun

l vt, chng bit nghip do tm to, hnh ty tm
chuyn. Thi c c k cc c ang cn sng bin
ra thn rn, ngi cc tn bo ang khi cn sng
bin thnh thn h. ang khi cn sng, nghip lc
mnh lit cn bin i c thn; hung h cht i,
trc khi ti sanh, thc b chuyn bin theo s li
ko ca nghip ? Bi vy, Pht ni mi hai nhn
duyn chnh thc l lun v ba i. Nhn trc t
cm qu sau, qu sau t phi c nhn trc. Thin c
bo ng, ha phc xy n u do mnh lm, mnh
chu, chng phi tri ging. Bt qu tri ch l ngi
ng ra tha hnh thi. Sanh t tun hon chng c
cng cc. Mun khi phc bn tm liu sanh t
m b tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng
s chng th c!
Ba th tham - sn - si l ci gc sanh t. Ba th
Tn - Nguyn - Hnh l diu php liu sanh t. Mun
b ba php kia (tham - sn - si) tu ba php ny (tn
- nguyn - hnh) th ba php ny c lc, ba php kia
t dit. Mt php qun S Tc bt tt phi dng. Hy
nn trong lc nim Pht, lng tai nghe k, cch nhip
tm ny tng t php S Tc, nhng lc dng hn
php S Tc mt tri, mt vc. Php qun Nim Pht
nn c trong n Quang Vn Sao v cc trc thut
Tnh s bit.
145
* Hi: Nu nh ni d tng thn mt mng cng

ch sanh hoan h, chng sanh sn hn th gi s c
k c mun n hi mnh, mnh chng lo toan g, c
mc cho n st hi mnh ?
p: Phm ngi tu hnh, c k l phm phu,
c ngi l bc B Tt chng Php Thn. Li c
ngi ly vic duy tr th o lm chnh, c ngi
ch ly vic liu gii t tm lm trng. Nu l hng
ch lo liu gii t tm v hng B Tt chng Php
Thn th s hnh ng nh ni. Bi l, h thy
mnh v vt ht nh nhau, sanh t nh mt.
Nu l hng phm phu, mun duy tr th o th
c an lng hc theo B Tt thm t i bi, khng
g l chng dung. X s vn thun theo l thng
th gian: hoc l dng cch khut phc, ch ng
nhip phc, hoc dng nhn t cm ha... nhiu
cch khc nhau; nhng trong tm trn chng c
hung tn, nng gin, c kt on hn.
Nhng iu ni trong on trc l nu tnh hung
gi tng [ngi tu nh ] tiu dit tp kh nng
gin. Nu php qun ny thnh thc, tp kh sn hn
t dit, d gp phi cnh tht s hi n thn cng
vn gi c tm thn nhin, thc hin i b th.
Nh cng c y lin sanh Tnh . So vi vic git
chc ln nhau, bao kip di lu n tr, chng phi l
khc bit mt tri, mt vc y ?
146
* Sn tm chnh l thi quen t i trc. Nay

c ngh mnh cht, mc cho dao cht hay hng
bi cng chng can d g n mnh. Vi tt c nhng
cnh chng thun tm, do ngh mnh cht, sn lm
sao cn khi c na?
* Ni n sn tm l ni n thi quen t i
trc. Nay bit sn l c hi, v ch, i vi ht
thy cc s hin hu hy nn dng lng bin rng
tri cao dung np. Nh vy th tp tnh rng ri
trong i ny s chuyn bin c tp tnh hp hi
trong nhng i trc. Nu chng gia cng i tr,
tp kh sn hn cng tng, tai hi chng nh.
Cn khi nim Pht th phi cn c trn tinh thn,
kh lc ca mnh lm chun m nim ln ting,
nim nh ting, nim thm v kim cang nim (tc
l nim c ting se s, ngi khc chng nghe thy.
Nhng ngi tr ch gi cch ny l kim cang nim).
Chng c qu mnh lit n ni mc bnh. Ci tm
qu mnh lit y cng l ci bnh dc tc (mong
cho mau t kt qu).
Nu nay chng th nim ra ting, h trong
tm chng nim thm c hay sao? Sao li ch hn
ch trong mi nim? Hung h lc bnh nm trn
ging, h nn tm trng rng nh b ra sch,
trn chng nim g hoc nim chuyn khc? Sao
147
bng cng nim nhiu danh hiu Pht?

Lc y phi nn giao gp mi vic cho ngi nh
lm thay, lun ngh mnh sp cht, tng sp a a
ngc, trong tm khng cn dnh mc s g. Dng tm
thanh tnh y nh tng Pht tng v thm nim
Pht danh cng nh tng Qun Th m B Tt v
danh hiu ngi. Nu tht s lm c nh th th
nghip chng quyt nh tiu tr, thin cn tng
trng, bnh tt thuyn gim, thn tm khang kin.
Bnh ca cc h thuc v tc nghip, nim Pht
qu mnh m to duyn cho bnh pht hin, chng
phi hon ton do nim Pht qu mnh lit nn mc
bnh. Nu ng chng nim Pht th cng do nhn
duyn khc m b bnh. Trn i, k khng nim
Pht rt nhiu, h khng c mt ai cng mc phi cn
bnh , c kho mnh mi ? Hiu c iu ny
s chng t lm ln m bo l nim Pht n bnh,
ch tn hi, khng ch li g!
* Bnh v ma u do tc nghip m thnh. ng
ch nn ch thnh, khn thit nim Pht th bnh t
thuyn gim, ma t ri xa. Cn nh tm ng chng
ch thnh, hoc khi cc nim bt chnh nh t dm
v.v... th ton th ci tm a trong hc m, khin ma
quy nhiu. Lc nim Pht xong, hi hng, ng nn
hi hng cho ht thy on gia trong i qu kh,
148
khin h u thm m li ch nim Pht ca ng,

siu sanh thin o.
Ngoi ra chng qun n g ht. Ma c pht ra
ting th cng chng quan tm n ri s hi. N im
hi lng ting, cng chng quan tm n m sanh
hoan h. Ch ch thnh, khn thit nim, t nhin
nghip chng tiu, m phc hu thy u tng
trng. Khi xem kinh in, chng c lm nh k
i nay c sch, trn chng c cht no cung knh,
phi [trn trng] dng nh Pht, T, thnh hin
ging lm mi c li ch tht s. Nu ng lm
c nh vy th tm a chnh i quang minh, bn
t qu, t thn kia khng cn t dung thn na!
Nu tm ng t trc th t chiu cm t, lm sao
c th khin cho chng xa la, khng quy nhiu
c? Qu thn d c Tha Tm Thng, nhng thn
thng ca chng nh v gn. Nu nghip tn, tnh
khng s ht nh gng bu t trn i, c hnh lin
hin bng. ng chng ch tm nim Pht, li toan
nghin cu chn tng ny, chng bit tm ny lin
thnh ma chng (dng ging ma).
V nh gng bu chng c my may trn cu
s t chiu tri soi t. Ci tm ng b trn cu ph
kn dy cht, li mun c [chiu sng] nh vy,
khc no tm gng b bi ph dy kn trn chng
th ta nh sng. Nu c pht sng cng ch l nh
149
sng yu qui, chng phi nh sng ca gng! Hy

b vic ra ngoi tm tng, hy nn nh lm nn
la, nc, nh cu u chy m nim Pht th khng
nghip hay ma no chng tiu c.
* Ngi hc o phm gp cc th chng nh
ch nn dng o hiu. Cnh nghch xy n bn
vui lng chu, d c gp phi nhng s nguy him g,
lc y cng chng n ni kinh hong, tht ch, lm
iu tht th. Chuyn qua hy cho n qua nh
gic mng m trc, sao cn mi trong lng n
ni thnh bnh hong ht? ng mun tu hnh,
phi bit ht thy cnh duyn u do tc nghip cm
vi.
Li phi nn bit: Ch thnh nim Pht s chuyn
c nghip. Chng ta chng lm chuyn thng
thin tn c th s ci g ch? Ngi nim Pht
thin thn h hu (bo v, ging phc), c qu trnh
xa, s ci g c ch? Nu ng c s mi s b vng
ma s, ri on gia trong v lng kip tha dp tm
ng hong s n da nt ng, khin ng mt tr ha
cung bo on xa.
Ch c ni: Nu ti cn nim Pht, ch s thnh
lnh s b nh th. Chng bit rng ton th chnh
nim ca ng quy vo ni s, nn kh phn xa cch
Pht, tng thng vi ma, chng phi Pht khng
150
thing! Do tm ng mt chnh nim nn n ni

nim Pht chng c li ch ton phn vy!
Ch mong ng thy ch vit ca Quang, bn
quyt lit gt b tm trc. ng ch mt chng, mt
v cn lo ni g? Du cho nghip chng hin tin,
s g chng tiu dit c n? Ch v chng s nn
gi c chnh nim, thnh ra lm vic g cng ch
ng, chn thn n nh nn t chng th xm.
Nu khng, do t chiu t, tc on ti, gp s
khng lm ch c, hnh ng hon ton tht th,
chng ng bun ? Ti nay v ng tnh k: Hy nn
bung b hoi bo, chng nn toan tnh ht thy mi
vic, chng nn m ng, lo lng mi vic, ch s
hnh vi c t vt, chng s ha hon, qu thn.
* Nu bnh kh n hi kch lit chng chu ng
ni th ngoi vic sng chiu nim Pht, hi hng
ra, hy chuyn tm dc ch nim nam m Qun Th
m B Tt. Qun Th m B Tt hin thn trong
st na, tm thanh cu kh. Ngi gp cn nguy cp
nu c th tr tng, l bi Ngi th khng ai l chng
c cm ng, r lng t gia h khin thot kh no,
hng yn vui vy.
* Thy thuc d gii cng ch tr c bnh,
khng tr c nghip. Nh T Trng rut b lot
151
nng, thy thuc bo khng gii phu khng xong.

B thm T ca ng chng nh lng nn chng cha,
cng c Chng liu mng nim Pht, nim kinh
Kim Cang. Nm ngy khi bnh. Bnh ny ng k
l cc nng, cc nguy him, nhng chng cha, sau
nm ngy lin lnh. Bnh in ca T Tng thuc
v tc nghip, b thm T ca ng do ch thnh l
tng, na nm lin khi.
Cha ng quy y Pht php, l ra nn tin li Pht,
chng nn tin theo thy thuc Ty, phi n bnh
vin ca h cha. Nu nh ht thy bnh u phi
c thy thuc tr mi lnh, khng thy thuc chng
xong th t thi c, hong v nhng k ph qu l
ra vnh vin khng bnh tt, cng vnh vin chng b
t vong. Th nhng k bn tin va t bnh va sng
lu, ngi ph qu lm bnh li thng on th.
l v c g? Mt l do mnh t to thnh bnh, hai
l thy thuc gy ra bnh. Do hai cng nng to tc
ny, mun thot bnh kh c c hay chng?
Mong ng tha cho cha hiu, bt tt phi ln
Thng Hi tm thy thuc Ty, c nh cu ni
i y vng A Di Pht, Qun Th m B Tt s
t c th chng cn n thuc m lnh bnh. Cu
thy thuc Ty ch hy vng chng mt na, cu i
y vng may ra thn th s c mnh, m d thn
th cha kho li, thn thc chc chn thy th thi.
152
Nu sai lm mun c mnh lin, b ht nhng gii

tr khi trc, tht chng khc no rch tht t
b thng, ch tn hi khng ch g. Khi Ty Y cha
truyn vo Trung Quc, Trung Quc c bnh g cng
chng tr c ? Bi vy nn bung vng tng
xung, khi chnh nim s cm ng o giao, t
c th lnh bnh hon ton.
* Nghip chng nng, tham sn mnh m, thn
yu ui, tm khip nhc th ch nn nht tm nim
Pht, lu ngy cc bnh s t lnh. Phm Ph Mn
ni: Nu c chng sanh nhiu dm dc, nng
gin, ngu si, thng nim cung knh Qun Th m
B Tt s xa la c [nhng s y]. Nim Pht
cng th, ch nn tn tm kit lc, chng h ng vc
th khng cu cng c.
* Mi ngy ngoi tr lc phi lm mi vic thuc
bn phn mnh ra, hy chuyn tm nim danh hiu
Pht. Sng ti i trc Pht, kit thnh tn knh,
khn thit sm hi tc nghip t v th. Lu ngy
nh th s c li ch chng th ngh bn m chng
hay, chng bit. Kinh Php Hoa dy: Nu c chng
sanh nhiu lng dm dc, thng nim cung knh
Qun Th m B Tt lin c ly dc. Vi sn
hn, ngu si cng th. Nh vy th ch thnh nim
153
thnh hiu A Di , Qun m, ba th Hoc: tham,

sn, si s t tiu dit.
Hn na, nay ang lc ci i hon nn, ngoi
vic nim Pht ra, nn nim thm thnh hiu Qun
m, trong m thm s c s chuyn bin chng th
ngh bn, ko n lc tc nghip bt cht hin n,
khng cch chi trnh thot.
* Qun Th m B Tt trong kip qu kh
thnh Pht t lu, hiu l Chnh Php Minh, ch v
lng t bi thit tha, d an tr trong ci Thng Tch
Quang, vn hin thn trong ba ci Tht Bo, Phng
Tin, ng C. Tuy l thng hin thn Pht, Ngi
cng cn hin cc thn B Tt, Thanh Vn, Duyn
Gic v thn tri - ngi, su no. Tuy Ngi thng
hu Di nhng hin thn khp trong mi phng
v tn php gii. l: H ch c li ch th khng
iu g ngi chng vn dng. Nn dng thn no
c, Ngi lin hin thn thuyt php cho
ngi ng .
Ph Sn l ch B Tt ng tch. Mun cho
chng sanh c ni gieo tm lng thnh nn B
Tt th hin ng tch ni ni ; no phi B Tt ch
ng trong ni Ph , chng ni khc u? Mt
vng trng vng vc gia tri, vn con sng in bng.
D nh nh mt chc, mt git nc, ni ni u
154
hin ton b khun trng. Nu nc va c va xao

ng, trng chng th hin phn minh.
Tm chng sanh nh nc, nu nht tm chuyn
nim B Tt, B Tt lin ngay trong nim y, s ngm
hoc hin nhin [gia h] khin [ngi nim] c li
ch. Nu tm chng ch thnh, chng chuyn nht th
cng kh cu h. Ngha ny rt su, hy nn c bi
Thch n Ph Sn Ch T (bi ta cho bn in
thch (lithography) cun Ph Sn Ch) trong n
Quang Vn Sao s bit.
Ngi c tn l Qun Th m v khi tu nhn, Ngi
do qun v nghe ni tnh m chng vin thng v
lc c qu, Ngi xem xt m thanh xng danh
hiu Ngi ban cho s cu gip. V th Ngi tn l
Qun Th m.
Ph Mn l o B Tt rng ln khng ngn m,
ty thun khp cn tnh ca ht thy chng sanh,
khin cho h bit ng v nh, chng lp ring
mt mn no. Chng hn, nh trong i c ngn cn
bnh th cng phi c vn loi thuc, chng th chp
cht vo mt php no. Ty theo h m ni u v
ch no h d ng m B Tt ch im cho. Nh su
cn, su trn, by i, php no cng c th dng
chng vin thng. V th bt c php no cng l ca
ra khi sanh t, thnh Chnh Gic. V th gi l
Ph Mn. Nu B Tt ch Nam Hi th chng ng
155
gi l Ph c!
3. Lun v vic gn lng lp phm
* Nu cnh ng chng tt lnh th hy nn ngh
n vic li mt bc. Hy th ngh, trong i, ngi
hn ta c nhin l nhiu, ngi thua ta cng chng
phi l t. Ch mong chng i chng lnh, mong chi
i ph, i qu? Vui theo thin mnh, an vui vi
hon cnh. Nh vy cn c th chuyn phin no
thnh B , hung h l chng chuyn ni u kh
thnh an lc sao?
Nu tt bnh trin min th nn au u ngh thn
l gc kh, sanh cc chn la, tn lc tu Tnh nghip,
th cu vng sanh. Ch Pht ly kh lm thy t
thnh Pht o. Chng ta nn ly bnh lm thuc,
mau cu xut ly. Phi bit rng phm phu y dy
trin phc nu khng c cc ni kh: bn cng, tt
bnh v.v... s sut ngy rong rui trong trng thanh
sc danh li chng h tha. Trong lc hin hch, c
, ai chu quay u tng n lc chm m mai
sau?
Mnh T ni: Tri mun giao trch nhim ln
cho ai th trc s khin k tm ch kh s, gn
xng mi mt, thn th i kht, thn th trng tri,
nhiu lon hnh vi ca h ng hu tm h khi tnh
156
Nhn, tng trng [kh nng lm c] nhng iu

mnh cha th lm c. Do , ta bit rng nhng
ngi c tri thnh tu phn nhiu gp nghch
cnh, con ngi ch nn thun theo mng tri nhn
lnh [nghch cnh].
Ci trch nhim ln Mnh T ni ch l
tc v trong th gian m cn phi lo bun, vt v
nh th mi khi ph lng tri. Hung chi bn ta
l phm phu st t mun trn th tip ni o gic
ca ng Php Vng, di th gio ha php gii
hu tnh, nu chng b ngho i th thch i cht
th Phm Hoc ngy thm lng ly, Tnh nghip kh
thnh, m mui bn tm, vnh vin chm m trong
c o n tn i v lai, khng thi gian no mong
thot khi c! C c ni:
Bt kinh nht phin hn trit ct,
Tranh c mai hoa phc t hng,
(Chng tri mt phen lnh thu xng,
D u hoa mai thm ngt mi!)
Chnh l ni v ny vy.
Ch nn ch tm nim Pht tiu nghip c, trn
chng nn khi tm phin bc, on tri trch ngi,
bo l nhn qu h huyn, Pht php chng thing!
* ng C B Ngc n tui nm mi bit bn
mi chn nm trc l sai tri. Khng T tui chng
157
by mi, cn mong tri cho sng thm vi nm na

hc Dch hu khi mc li ln. Thnh hin hc
hi khng v no l chng mong mun hiu n ch
rt ro. Cc nho gia cn i ch hc t chng, chng
bn tm n chnh tm thnh . Tuy sut ngy c
sch, trn chng bit lu li sch v rn i ca
thnh hin. Nu li ni, hnh vi ca mnh em vi
li ni, hnh vi ca thnh hin m sng - ti chng
hp nhau, trn - vung chng khp nhau, chng nn
gp suy xt ti tng im sai bit n kn, nh nht ?
Kinh Pht dy ngi ta thng hnh sm hi ng
hu on sch v minh, vin thnh Pht o. D a
v n bc ng Gic nh Di Lc B Tt vn trong
mi hai thi l thp phng ch Pht mong ht
sch v minh, vin chng Php Thn, hung nhng
k km hn Ngi [chng hc theo vy] ? K phm
phu st t khp thn l nghip lc, chng sanh h
thn, chng tu sm hi, d nht nim tm tnh bnh
ng vi Pht, nhng do phin no c nghip ngn
lp ngun tm chng th hin hin c.
* i vi vic dt c lm lnh, da trn thc t
m suy xt th khng g hay bng Cng Qu Cch.
Nhng nu tm chng thnh knh, d sut ngy ghi
cng, chp li, cng ch l h vn!
ni y cha c sch Cng Qu Cch, nhng
158
theo ti thy, ch nn ch trng lng thnh, gi lng

knh, trong sut mi hai thi, chng c mt nim
hi ht, mt tng li nhc, xao nhng. i x vi
th nhn ch gi lng trung th (trung hu v khoan
dung) th t nhin trong ht thy lc, ht thy ch, c
nim chng th khi t u c. Gi nh do tc tp
sai khin, ngu nhin c nim pht sanh, v lun m
p lng thnh knh, trung th, s t c th h nim
khi lin nhn bit ngay. H gic th c nim lin
khng, quyt chng n ni n tng trng khin
c ba nghip phi xui theo.
S d k tiu nhn di lm lnh ch tht s l lm
c, l do ngh rng ngi khc chng bit ti. H
chng hiu rng ngi chng bit h ch l nhng
phm phu trong th gian m thi! Nu l bc thnh
nhn c o, c nhin s bit h tng tn. Thin
a, qu thn d cha c o, nhng do c bo
Tha Tm Thng nn cng s bit h tng tn. Hung
h l Thanh Vn, Duyn Gic, B Tt, ch Pht! Tha
Tm o Nhn ca cc v y thy trn tam th nh
nhn vt ang t trong lng bn tay. Mun khng ai
bit th ch c mnh khng bit mi c m thi!
Nu chnh mnh bit th tt nhin thin a, qu
thn, Pht, B Tt v.v... khng v no l chng bit,
chng thy c! Nu bit ngha ny, d trong phng
ti, nh kn cng chng dm bing tr, xao nhng;
159
d ni ngi khc khng bit n vn chng dm

manh nha lm c bi thin a, qu thn, ch Pht,
B Tt u bit. Nu chng bit h thn nhng hiu
c ngha ny ri th cng s h thn khng cng
vy; hung h l ngi chn tht tu hnh ?
V th mun t phm li th phi bt u t ch
s thnh phm cng bit, cng thy. Xem gng tin
trit n canh, nhn tng, d mt mnh hnh vi
chng cu th, chng thn vi bng o1, vn cn l
nhng cch ni thin cn c theo s thy bit ca
th gian thi! Tht ra, bn th tm ta cng bn
th mi phng php gii tng hp kht khao. Do
ta m nn s thy bit b hn cuc trong mt thn.
Mi phng php gii thnh nhn trit chng php
gii tng tm sn c trong t tm nn ht thy hu
tnh trong php gii khi tm ng nim, cc ngi
u hay bit c. V sao th? Do cng bm th Chn
Nh, t - tha chng hai vy. Nu bit ngha ny th
Nguyn vn: Kin tin trit canh tng, thn c tri khm nh.
Canh tng l in tch ni v vua Ngu Thun do hm m c hnh ca
vua ng Nghiu nn trong sut ba nm n canh thy bng vua Nghiu
hin trong bt canh, ngi thy bng vua Nghiu hin trn tng. i
sau thng dng ch canh tng ch lng cung knh, ch thnh n
cng cc. Thn c l mt mnh, hnh vi lun d dt, chng cu
th. Khm nh l bng chic o, ly t thnh ng khm nh v qu
(chng thn vi bng o). Nh vy thn c khm nh ng hnh vi
lun cn thn, nghim cung, khng h phi h thn vi ai, d ngay c vi
bng ca chnh mnh.
1
160
s t s hi, king d, gi lng thnh knh, thot u

phi gng sc dt vng, lu ngy vng s chng khi
c na.
* Vic gim thiu lm li tht s l cng phu thit
yu ca c Nho ln Pht. ng C B Ngc n nm
nm mi tui, thy c bn mi chn nm trc
mnh u sai tri. Nu ai ni mun bt li nhng
cha lm c, [th nn bit l] phi tht s dng
cng ni , ch chng phi h thn khu va pht
ng lin c li u! Ti gia c s hng ngy cng
ngi c x phi lun phng trong mi khc. Nu
khng, chng nhng nghip khng tnh m thn
khu cng thnh ra u, bt tnh. Mun c mnh ln
ngi cng c li th khng g bng ly nhng
hnh vi ca v danh nhn ni trn (tc C B
Ngc) lm khun php, gng mu vy.
* Mun hc theo Pht, T liu sanh t th phi bt
u t vic h thn, sm hi, dt c, tu thin, n chay,
t rn nhc, tht chn thnh, thit tha. Phi thc s
tu tp, tn lc thc hnh. Nu khng ch tr thnh
vng ng trong cc th h di. Bit chng kh, lm
c mi kh. My k thng minh trong th gian
u ch ni c, nhng khng lm c. Trn mt
i ny, ung cng vo ni bu, tr v tay khng.
161
ng xt, ng tic thay! ng xt, ng tic thay!

* Phm phu cn m, tn tm bt nh; v th c
tt lm phen tin ri li ng, lm phen tu ri li to
nghip, cng l do ngi dy ban u khng hiu
o n ni n chn. Nu lc ban u, ch t nhn
qu thin cn m khi s s chng n ni b in
o, m hoc nh th. i vi nhng ti c, d rt
su nng, hy nn ch tm sm hi, sa i thi xa,
tu tp t nay, dng chnh tri kin tu tp Tnh nghip,
dc ch t li, li tha th ti chng nh sng tiu
tan, bu tri chn tnh sng rng. V th, kinh ni:
Th gian c hai hng ngi mnh m: mt l
ngi chng to ti; hai l to ti ri li c th
sm hi.
Mt ch Hi phi t tm khi. Tm chng tht sm
hi, c ni g cng v ch. V nh ch c toa thuc,
ch chng ung thuc, nht nh chng hy vng g
lnh bnh c. Cn nu theo toa ung thuc, s t
c lnh bnh, thn an. iu ng ngi l lp ch
chng vng, mt nng mi lnh th ch ung mang
h danh, khng my may li ch tht s.
* Cnh khng t tnh, tn hi hay li ch ton
do ngi. Ba nghip, bn oai nghi (i, ng, nm,
ngi) thng gi nh t vt (bn iu ng) ca
162
Nhan Uyn. Ng gii, thp thin khc g tam tnh

(ba iu t cnh tnh) ca Tng t. Trong nh ti tuy
khng ai thy nhng thin a, qu thn u bit.
Nim mi manh nha nhng ti phc n nhim
rch ri nh tri vi vc. Nu thng tu tnh c
nh th th tt c hnh ng u l thin, c chng
sanh t u c. y chnh l quy m su rng ca
chnh tm thnh , ch ni l nh Pht phin toi,
chng gin d, nhanh tt nh Nho gia!
* Ngi nim Pht i vi s s phi trung th,
tm tm lun phng ti khin. Bit li lin sa,
thy iu ngha mnh m lm ngay th mi hp vi
Pht. Ngi nh th quyt nh vng sanh. Nu
chng nh th l tri nghch vi Pht, quyt kh cm
thng!
* Kinh Php Hoa ni: Tam gii khng yn, ht
nh nh chy. Cc kh y dy, tht ng kinh
s. V th, thnh tu con ngi, tri phi c kh,
c vui, c nghch, c thun, c phc, c ha, vn
chng nht nh. Nhng ngi trong hon cnh y
nu c ci nhn thu sut s thy khng kh, khng
vui, khng nghch, khng thun, khng ha, khng
phc. V th, qun t vui bit mnh tri, trn chng
on tri, di chng trch ngi, an vui theo hon
163
cnh, khng lc no l chng t ti tiu dao!

V th h chng ph qu m hnh nh ang
hng ph qu (ch Hnh y hm ung dung, t
ti. Ph l cu gip khp mi ngi bn cng. Qu
l tn ty vi vua, gip dn), chng bn tin m
hnh nh bn tin (nu trong nh khng tin ca,
thn cha ra lm quan th thanh bn gi kh tit,
chng dm lm by), chng phi mi r m hnh
x nh mi r ( ni: Nu v lng tn trung b sm
tu, b vua bim trut ra min xa nh cc tnh Vn
Nam, Qu Chu, Lng Qung (Qung ng Qung Ty), Hc Long Giang v.v... th tm bnh, kh
ha, trn chng on vua, di chng hn ngi sm
tu, t coi mnh ging nh ngi dn ang sng ti
nhng vng y), chng hon nn m hnh nh ang
hon nn (nu nh chng nhng b y, cn b trng
pht. Nh th b nh p, giam cm, nng th b
chm u, phanh thy, hoc n ni dit tc. Nhng
vn c chng on vua, chng hn gian ng. Nu t
mnh lm c nh th, khi gp ngi gieo v cn
gi c nh th, hung h khi tri gieo v, h c
nn on hn chng? Ngi nh vy ngi yu mn,
tri bo v, ngay trong i ny hoc trong i sau,
hoc con chu ngi nht nh s hng phc
bo v cng xng vi c y).
164
* Phm l ngi b li theo lnh v tu Tnh nghip,

ch qu ch chn thnh, ti k gi di. Chng c
ngoi mt ph trng ci danh lm lnh tu hnh,
trong lng bt trung, bt th. ng C B Ngc nm
nm mi tui thy bn mi chn nm trc mnh
ton lm quy. C vy mi mong thnh thnh, thnh
hin, hc Pht, hc T, l bc danh gio cng thn,
l con ch thc ca c Nh Lai. V th, ti chng
quan tm n k Tng, ngi tc y l thnh t hay
cng qun chi c!
* Nim Pht cu sanh Ty Phng, phi bit nhn
hiu qu. Hnh vi ni thn, nim ni tm phi hp
vi Pht. Nu tri nghch Pht, d c nim Pht cng
kh vng sanh v chng cm ng o giao vy! Nu
c th sanh lng h thn ln lao, sa li nh tr gh
c, lp ch nh gi bch ngc th vn ngi chng
st mt ai u c vng sanh c!
* Ni v nhng quy lut phi gi ngoi vic n
chay trng nim Pht l ni n vic chm chm
bn lng hiu thun, thnh knh gi trn vn lun
thng, ng lm cc iu c, vng lm cc iu
lnh. Tm ngh, nim khi chng h t vy, khut
khc v h ngy. Lm vic cho ngi phi tn ht
trch nhim. Gp ngi hu duyn, khuyn h nhp
165
o. Cc hnh tng nh vy chng cn phi thut

. Ch sing xem n Quang Vn Sao v An S Ton
Th s t bit.
Phi bit rng: l t Pht, phm lm g phi
vt tri hn hnh vi th tc th chnh mnh mi t
c li ch chn tht, khin cho ngi khc trng
thy lm lnh theo. Nu ming ni tu hnh, trong
tm chng lnh, i vi cha m, anh em v ht thy
ngi i chng trn ht bn phn th ngi nh th
gi l ngy thin nhn! Nhn a gi di, lm
sao t li ch tht s? Ci hc ca thnh hin u bt
u t cch vt tr tri, thnh chnh tm; hung
mun liu sanh thot t, siu phm nhp thnh [li
chng nh th] ? V [ ngha ca] cch vt tr tri
nn xem li ta bn in li sch ch gii T Th ca
ngi Ngu ch v li ta cun Liu Phm T Hun.
* Cc vic c v cc iu thin u l da trn
tm a m lun, ch chng phi ch ni v s tng
m thi. Trong tm chng khi c th ton th
l thin, nim y l Pht, cng c hn hn ngi
thng trm ngn vn ln. Mun cho ci lng ch
thin khng c th trong ht thy lc, ht thy ni,
hy nn gi lng thnh knh nh i trc tri Pht
mi hng t c. Nu tm va mi phng tng th
cc nim chng ng php s theo m khi!
166
* Nim Pht phi kho pht tm. Tm lm ch vic

tu tr. Tm nu ph hp vi bn hong th nguyn th
nim Pht mt cu, lm mt iu lnh, cng c v
lng v bin; hung h l ba nghip thn - khu -
lun t ni nim Pht li sanh?
Nu tm ch cu t li, chng mong li ngi, d
lm nhiu vic vn t c cng c rt t. Hung
h li cn c khuynh o ngi, hi ngi, v tm
t khoe khoang, hm hnh th vic mnh nim Pht
, vic mnh lm d chng phi hon ton khng
cng c, nhng trong trm ngn vn c phn, mnh
ch tht s t c mt phn ri thi! Th nhng
ti li ca c nim cng li chng t. Bi vy, ngi
tu hnh ai ny phi kho pht tm, ch chng ring
g ngi nim Pht!
* Phi bit rng Pht php vn chng la th gian.
Tt c nhng bn trong lin x ai ny u phi trn
vn bn phn ca mnh. Nh cha hin con hiu, anh
rng lng, em cung knh, chng xng v theo, ch
nhn t, t trung thnh v.v... Li phi ng lm cc
iu c, vng lm cc iu lnh, king git, phng
sanh, chng n mn, ung ru, ngn iu t, gi
lng thnh, khc k, gi l, t li, li tha; [ly nhng
vic nh vy] lm trch nhim ca mnh. Nh th
th nn tng vng vng, ngay ngn, ng th php
167
nhun. Nu c lng tin chn thnh, nguyn thit

tha, t s vng sanh thng phm.
K ngu trong i phn nhiu thng khng tu
hnh tht s, ch mong c ci h danh l tu hnh
chn tht. V th, by ra mi cch t son trt phn
thnh ra nhng tr trng ging nh tht nhng ch l
gi, ch mong ngi khc khen ngi mnh. Tm hnh
h d bn qu i, d c tu tr cng b tm y lm
bn, quyt kh c li ch chn tht. y gi l
ho danh tht (thch danh ght tht), l iu i
k bc nht cho vic tu hnh.
Nu ai thc hin nhng iu nn lm ni
phn trc, khng c nhng iu nn trnh nh
ni phn sau, ngi y l ngi hin trong th gian,
l bc Khai S trong Pht php. Dng thn mnh lm
gng cho mi ngi, t trong nh ra n lng xm,
t lng xm n thnh p, cho n ton quc v t
thin h th l ngha hng thnh, can qua vnh vin
ngng dt, t thin ny n, tai hi chng sanh, mi
hng thin h thi bnh, nhn dn an lc!
* nim Pht cu sanh Ty Phng th phi
pht tm t bi, hnh phng tin s, dt tham - sn
- si, trnh git - trm - dm, t li, li ngi mi hp
Pht. Nu khng, tm tri vi Pht, cm ng o
giao b gin cch, ch gieo nhn i sau, kh c
168
qu hin i. Nu ch thnh nim Pht, hnh hp

tm Pht, tm khu tng ng th ngi nh th n
lc lm chung, A Di Pht v cc thnh chng tt
nhin hin n tip dn vng sanh Ty Phng.
Mt phen sanh v Ty Phng lin siu phm
nhp thnh, liu sanh thot t, vnh vin la khi cc
kh, ch hng cc vui. y l ton cy vo Pht lc,
chng bn n cng c l cn hay su, c Hoc hay
khng Hoc! Ch y lng tin chn thnh, nguyn
thit tha, quyt nh vn ngi chng st mt.
* Ngi hc o an tm lp hnh t phi cht
trc, trung chnh, chng c c my may thin
lch, t v, cong vo no. Nu c cht thin lch, t
v, cong vo no s ging nh ci cn c mu cn
chng chun, cn cc vt nng nh u sai! Nh tm
gng th cht chng sch, chiu cc vt p xu
chng ng. Sai ch ho ly, mt c ngn dm. Sai lm
lan truyn, khng sao dt c.
V th, kinh Lng Nghim ni: Thp phng
Nh Lai ng mt o nn xut ly sanh t u
dng trc tm. Do tm ln li ni u ngay thng
nh th cho n a v Chung Th, trong khong thi
gian y vnh vin khng c cc tng y khc. Kinh
Th ni: Nhn tm nguy ch, o tm t nh, rng
chuyn mt mi, ng chp hai bn.
169
* Qun kinh dng hiu dng ph mu, phng

s s trng, t tm chng git, tu thp thin nghip
v th tr Tam Quy, cc gii: C Tc... chng phm
oai nghi, pht B tm, tin su nhn qu, c tng
[kinh in] i Tha khuyn tn hnh gi dng
lm chnh nhn cho Tnh nghip. Vi mi mt
iu ny, ch c mt iu dng tn nguyn su xa,
hi hng vng sanh th u c nh nguyn.
4. Lun nh cc php tu tr
* Trm ngh php mn tu tr c hai th khc nhau.
Nu cy vo sc mnh tu Gii - nh - Hu hng
on Hoc chng chn, liu sanh thot t th gi l
nhng php mn thng thng. Nu y lng
tin chn thnh, nguyn thit tha, tr danh hiu Pht,
mong nh vo Pht lc vng sanh Ty Phng th
gi l php mn c bit.
Php mn thng thng ton cy vo t lc, php
mn c bit gm c t lc v Pht lc. D c cng
tu nh Hu, on Hoc su, nhng khng c lng
tin chn thnh, nguyn thit tha, nim Pht cu vng
sanh th vn thuc v T Lc. Nay dng v d ch
r. ng li tu thng thng ging nh v tranh
sn thy, phi v tng nt bt mi t t thnh hnh.
Cn php mn c bit nh chp cnh sn thy, d
170
ni non, cy c um tm cch my, chp mt ci l

ht c.
ng li tu thng thng li nh ra i bng
ng b, ngi mnh nht mi ngy i chng qu
mt trm mi dm. Php mn c bit nh ngi
trn lun bo ca Chuyn Lun Thnh Vng, mt
ngy bay i khp bn i b chu. Chng ta chng
c kh nng thnh Pht ngay lp tc, li chng thc
s chng on Kin Hoc, ty chng to nghip;
nu chng chuyn tu Tnh Nghip nh vo Pht
lc i nghip vng sanh, ch e n tn i v lai,
vn trong tam , lc o, th sanh, th t, khng
cch no xut ly, chng ng bun ? Nguyn nhng
ng nhn ca ti gp sanh chnh tn.
* Mt php Nim Pht c c bn loi, ngha l:
Tr Danh, Qun Tng, Qun Tng, Tht Tng.
Ch mi mnh php Tr Danh thu nhip cn c rt
rng, h th d dng nht, chng n ni b ma s!
Nu mun tu Qun, phi c k Qun Kinh, hiu
su xa tm ny lm Pht, tm ny l Pht v tm
tnh Pht hin, cnh chng phi n t bn ngoi,
ch do tm hin, ng sanh chp trc. khng
chp trc th cnh cng thm thm diu, tm cng
thm tinh nht. Lm c nh vy th qun tng
c li ch chng nh.
171
Nu cnh qun chng thun thc, chng hiu r

L, dng tm gp rt vng ng mun cnh hin gp
th ton th u l vng, chng tng ng vi c Pht
ln tm, a vo ma thai. Nhn , vng ng mun
thy cnh th tm cng thm vng ng, t n ni
pht ng oan gia trong nhiu i hin ra nhng cnh
gii. Ci nhn ban u chng chn, lm sao bit
c cnh y l do ma nghip hin? Lin sanh i
hoan h, tnh thc chng t yn nn ma s da thn,
mt tr thnh cung. D cho Pht sng hin thn cu
, cng chng lm g c! Nn t lng cn tnh,
ch toan tnh chuyn cao xa n ni mong c
li ha ra thnh tn hi!
Ha Thng Thin o dy: Mt Php chng
sanh thn thc chao o, tm th cnh t, qun
kh thnh tu. Cho nn c i Thnh thng
xt ring khuyn nn tr danh v xng danh d, tr
danh lin tc lin c sanh. ng l Ngi s c
k chng kho dng tm n ni lc vo cnh ma.
Hy t xt k! Hn na, Tr Danh ch thnh khn
thit cng l mt diu php tiu tr ma cnh vng
ng. Hy nn dc kit tm lc thc hnh mi nn!
* Ch ni: Duyn tng mt c Pht cng c
chng ln bng duyn tng nhiu c Pht. Phi
bit rng A Di Pht l Php Gii Tng Thn, cng
172
c ca tt c mi phng php gii ch Pht, mnh

c Pht A Di hon ton trn . Nh cc ht
chu ni li ca Thin , ngn ht chu in bng
trong mt ht chu, mt ht chu chiu khp ngn
ht chu. Nu mt gm thu ton b, chng thiu,
chng d!
Nu l bc i S tu lu, duyn cnh rng ln
chng ngi g! Cnh cng rng, tm cng chuyn
nht. Nu l k s tm mt hc, nu duyn cnh rng
tm thc s phn tn, nhng chng su hu cn, rt
c th khi cc ma s. Cho nn c Pht Th Tn ta
v lch i ch T u dy nht tm chuyn nim A
Di Pht l v l y. i n khi nim Pht chng
c tam mui th trm ngn php mn, v lng
diu ngha thy u y . C nhn bo:
D mc i hi gi,
Tt dng bch xuyn thy,
Thn o Hm Nguyn in,
Bt tu vn Trng An?
( tm trong bin c,
t dng nc trm sng.
Thn n in Hm Nguyn,
Hi Trng An chi na?)
C th ni l rt kho hnh dung vy!
* Ch c ni mt php Tr Danh l thin cn, ri
173
b php ny, tu cc php Qun Tng, Qun Tng,

Tht Tng! Trong bn php nim Pht, ch c mi
Tr Danh l kh c bc nht. Tr n nht tm bt
lon th diu l Tht Tng s hin l ton th, diu
cnh Ty Phng trit ph by trn vn. Tc l tr
danh m chng c Tht Tng, chng qun tng
m thy cng tt cnh Ty Phng.
Mt php Tr Danh chnh l huyn mn nhp
o, l ng tt thnh Pht. Nay nhng ngi
dy l qun php u chng hiu r. Nu tu Qun
Tng, Tht Tng l b ma da, h c phi l bin
kho thnh vng, cu thng ha a. Hy nn tu hnh
d hnh, s t cm c diu qu.
* Nh Lai thuyt php vn l thch ng cn c.
V th mi c vic v Tht by Quyn, hin Quyn
khai Tht, nm thi gio ha. Li v cy vo t lc
liu thot th kh, cy Pht lc liu thot th d.
Li v chng sanh i Mt cn c hn km nn Pht
c bit m ra php mn Tnh ba cn thng,
trung, h u hng li ch, cng chng Bt Thoi.
i c k ham cao chung tri, chng xt thi c,
c em nhng php phn ng chng kh ng ni
dy ngi tu tp. h tuy rt lnh, nhng c v
gio php th chng thch hp vi cn c, cho nn
dng sc rt nhiu m k c li ch li t!
174
* Trc khi cha c Nht Tm, trn chng th

mng khi nim thy Pht. t c Nht Tm th
tm hp vi o, tm hp vi Pht, mun thy lin
thy ngay, chng thy cng khng ngi g. Nu mun
gp thy Pht, tm nim ri bi, nim mun c
thy Pht kt cht trong d, tr thnh i bnh cho
vic tu hnh. Lu ngy, k on gia trong nhiu i
tha dp tnh tng vng ng, di hin thn Pht
i on c. T mnh tm khng chnh kin, ton th
thuc v kh phn ma, va thy lin sanh hoan h.
Do y, ma nhp tim gan, b ma da pht cung. D
c Pht sng cng chng lm g c!
Ch nn gng t Nht Tm, qun chi thy Pht
hay khng? Nht Tm ri s t bit r. Nu chng
thy Pht th do cng phu vt tin lin thy, li cng
thm mt d chuyn tu, trn chng mc li hiu lm,
ch c li ch vt tri.
Trong i, k chng hiu l mi tu tr cht t
mong mi qu phn mnh. V nh mi gng, nu
bi d ht, chc chn quang minh s hin ra chiu
tri, soi t. Nu chng tn lc mi, c mong gng
ta sng, do ton th l nh bn nn nu c pht
quang th nh sng y cng l nh sng ma qui, ch
no phi nh sng ca gng!
Quang ti ch s ng chng kho dng tm, l ra
b mt li lnh, khin tn tm ngi khc b lui st,
175
nn mi vit th by t. T Vnh Minh ni: Ch

c thy Di , lo chi khng khai ng. Nay ti
bt chc Ngi ni: Ch mong t Nht Tm, lo g
thy, chng thy! Bit vy ri th hy nn dc sc
tm hp vi o ca Pht vy!
* ng ca Phng Tin, c tuyt s v chng
cp bch, tht l hu ch.
* Khi b quan dng cng, nn ly chuyn tinh
bt nh lm chnh. Nu tm c chuyn nht s t
c cm thng chng th ngh bn. Lc cha c
Nht Tm, tm ch vng ng cu cm thng. Sau
khi Nht Tm, nht nh c cm thng. Cm thng
th tm cng tinh nht. C th ni l nh gng sng
t trn i, hnh n lin hin bng, hnh t lng
xng, can g n ta? Tm cha chuyn nht, ng
cu cm thng; bi ci tm cu cm thng chnh
l mt chng ngi ln bc nht cho vic tu o.
Hung h do vng ng mong cu thi qu, rt c
th cc ma s khi, ph hoi tnh tm!
* Vic chch mu chp kinh c th hon li ,
trc ht nn ly nht tm nim Pht lm trng. E
rng v mu hao tinh thn suy nhc, li ha thnh
chng ngi. Thn c an th o mi vng. Cn
176
thuc a v phm phu ng bt chc kh hnh ca

bc Php Thn i S. Ch cn c nht tm th
php no cng trn vn ht!
* i vi php Qun Tng, nu chng minh bch
v mt L, qun cnh cha thnh thc th chng c
c tm vng ng mong chng t. Ngi c ch trn
nh chng di tu php ny th tn nhiu, ch t. Cn
Tht Tng Nim Pht chnh l diu hnh thuc v
ng li chung trong ht thy php mn thuc ton
b gio php ca c Pht. Nh Ch Qun bn Thin
Thai Tng, tham cu hng thng ca nh Thin
v.v... u thuc ng li ny c. Nhng php ni
u l nim c Pht t tnh thin chn....
Nim c Pht Tht Tng nh vy ni c v d,
nhng tu chng kh nht. Chng phi bc i S ti
lai, c ai chng c ngay trong i ny? Do kh
khn y, l ng nhin cch Tr Danh nim Pht
ng nn khen ngi, khuyn tu. Hiu iu ny ri m
cn mun cy vo T Lc on Hoc chng chn,
khi phc tm tnh vn sn c, chng chu sanh lng
tin, pht nguyn, chp tr danh hiu cu sanh Ty
Phng, quyt chng c l y!
Do Tht Tng hin hu trong ht thy php, mt
php Tr Danh chnh l mt i php mn va l S
va l L, va cn, va su, va l tu, va l tnh,
177
l phm tm nhng li l Pht tm. Vi Tr Danh

m hiu c th ca n chnh l Tht Tng th
[t] li ch su rng. B Tr Danh chuyn tu Tht
Tng th vn ngi tu, cng kh c mt hai k
tht chng! C xem qu bo ca nhng v T ng
Pha, Tng L Cng, Trn Trung T, Vng Thp
Bng v.v... s thy c l trn. Vi mt vic liu
sanh thot t h c dng ch to, li l to ln m thnh
tu c ni sao?
* Nim vui nim Pht ch ngi chn tht nim
Pht mi bit c ni. Nhng phi ch thnh khn
thit, nhip tm m nim, chng c chp vo
tng ngoi cnh. Nu khng ci lng chng thng,
qun o chng thun thc, ma cnh hin tin cng
chng bit r th nguy lm! Phi nh k, nh k! Nay
nhng ngi tht s hong dng Tnh kh c
my ai! em nim tham hc vi khp cc bc tri
thc i thnh nht tm nim Pht th li ch to ln.
Nu khng, ch thnh ra ung cng nhc nhn bn
ba m thi!
* Nim m v nim, v nim m nim chnh
l nim n lc tng ng, d thng nim Pht,
nhng trn khng c tng khi tm ng nim
(lc cha tng ng, chng khi tm ng nim th
178
chng nim). Tuy chng khi tm ng nim, nhng

thng lun xng nim hoc c nim mt cu Pht
hiu; nn ni nim m v nim, v nim m nim.
ng hiu v nim l khng nim. V nim ngha l
khng c tng khi tm ng nim nim, nhng
nim nim chng gin on. Cnh gii ny chng d
t c, ch c hiu lm!
* Mt php Qun Tng tuy hay, nhng phi hiu
r tng Pht mnh thy thuc v duy tm s hin.
Nu tng l cnh ngoi tm, rt c th b ma
da pht cung. Chng th khng bit! Duy tm s
hin l cnh tng y tuy rnh r phn minh, nhng
tht chng c vt g. Nu tng l ngoi cnh, cho
l nh rnh tht c th lin thnh ma cnh. [Khi tu
Qun] nhm mt, m mt ct sao thch hp l c.
* Ngi khc dy ngi ch trng vo ch huyn
diu. Quang ti dy ngi a phn ch dn nhng
iu h c th tn sc lm c. Nu chng th tn
sc mnh, d c lun ti tt ngun, tn y ca mi
mt php trong Thin hay Gio cng ch thnh tam
th ch Pht oan m thi, hung g cha phi l
chuyn tt ngun, tn y ?
* Khng tn - nguyn nim Pht so vi tham
179
thin, khn thoi u tuy cng c ln hn, nhng

mnh cha on c Hoc, s chng th liu thot
bng t lc! Thm na, khng c tn - nguyn chng
th c Pht tip dn liu thot, vn l php mn
thng thng cy vo t lc chng o, tht chng
th d dng. Ch bo tn nguyn cu sanh l hn
km! Hoa Nghim hi hi cng ly mi i nguyn
vng hi hng vng sanh l ch quy kt cui cng
cho kinh Hoa Nghim. Hung h nhng php ng,
nhng li dy ca cc B Tt, T S trong Tnh
u ch dy tn nguyn cu sanh.
* Tuy c mi su php Qun, nhng hnh gi
nn bt u t php qun d, hoc l qun tng
bch ho ca Nh Lai, hoc php qun th mi ba
l tp tng qun. Cn nh qun v chn phm chng
qua l hnh nhn bit c tin nhn, hu qu ca
vic vng sanh m thi, ch cn hiu r l c; bt
tt phi t ring lm php qun.
Chng th chng bit l ca Qun, v mt s ca
tu qun th phi hnh t t. Nu nh chng hiu r
mt l, qun cnh chng phn minh, dng tm tho
ng th ph tu, c th to thnh ma s. Tc l
khi qun cnh hin tin, nu tm cht vng sanh
nim vui mng, s do vui thnh chng, c th b
thoi tht ci tm ban u.
180
V th, kinh Lng Nghim dy: Tm chng cho

l cnh thnh, gi l cnh gii lnh. Nu cho l
thnh gii lin vng qun t. Ch mi cch Nht
Tm Tr Danh l hnh ngn phn n tha, vn b
thch ng, i n khi tm quy nht, tnh cnh s
t hin tin.
* Phi bit l Php Thn vo trong tm tng
[ni trong Qun Kinh] rt su. Tm l Pht, tm lm
Pht s vn bnh thng. Bnh thng phi thng,
rt su chng su. Phi vin ng mi gi l t
nhn (ngi thu hiu). Cn php qun th mi
ba l ring v chng sanh cn c km ci m ca
phng tin, dy h qun thn Pht trng su hoc
tm thc.
Trong php qun th mi su, li dy nhng k
c nghip nng n xng danh hiu. Do xng danh
lin c vng sanh. Do y bit rng: Tng c ln
nh, Pht vn l mt. Chng th qun tng, [ch
cn] xng danh lin c li ch. Suy ngh k iu
ny s bit mt php Tr Danh tht l bc nht. Hnh
nhn i mt mun c quyt nh vng sanh ngay
trong i ny c nn b ph ca bu mt hnh Tr
Danh ny chng?
* Ngi i ny hn qu na chung th din,
181
xy lu gc trn khng. C c mt phn hay na

phn, bn ni l c n trm ngn vn phn. Nh
trong sch Ng Lc ca v c s n, nhng cnh gii
ng ta thut u l chuyn do ngi bt v vi, ch
chng phi cnh do tm to. C nhin ng chng ni
di, nhng ti tht s e rng khng chng ng vng
phi tp kh ny, ha y chng nh.
Pht xp vng ng vo nm gii cn bn, chnh
l phng t ny. Nu thy ni chng thy, chng
thy ni thy l thuc v ti vng ng. Nu xy lu
gc trn khng, ba t cnh gii th thng l phm
i vng ng gii. Nu cha c bo l c, cha
chng bo l chng, ti nng hn git - trm dm trm ngn vn c ln. Ngi y nu chng tn
lc sm hi, khi mt hi th ra khng tr vo na s
a ngay vo a ngc A T v hoi lon Pht php,
khin chng sanh lm ng vy.
ng phi rt thn trng, cnh mnh thy ch mt
phn chng c ni mt phn mt, cng chng th
ni l chn ly chn. Ni qu th mc ti, ni gim
cng khng c. V sao vy? Bi tri thc cha c
Tha Tm o Nhn, ch c th da vo li ni
phn on m thi. Thut cng tri thc cnh gii
y nh h chng minh l t hay chnh, l ng
hay sai th khng sao. Nu chng v chng minh, ch
mun khoe khoang cng c li! Nu ni vi ht thy
182
mi ngi, cng c li. Ngoi tr vic cu tri thc

chng minh, u chng c ni ra. H ni ra, sau
ny s vnh vin chng t c cnh gii th thng
y na. y chnh l i th nht cho ngi tu hnh,
trong Thin Thai Tng nhiu ln ni n.
S d nhng ngi tu hnh gn y nhiu k b
ma da u l do tm vng ng, gp rt mong c
cnh gii th thng. ng k cnh y l ma cnh, d
cnh y ch th l cnh th thng, nhng nu c mt
i tm c hoan h, tham trc v.v... s vn b tn,
ch chng c ch, hung h cnh y cha ch xc
l cnh th thng ?
Nu ngi y c hm dng, tm chng vng
ng, gp rt, khng tm tham m, thy cc cnh
gii cng nh chng thy, chng sanh tm hoan h,
m trc, cng li chng sanh tm hong ht, kinh
nghi th ng ni l cnh th thng hin bn c
li, d cnh ma hin cng vn hng li ch! V sao
vy? V chng b ma chuyn, nn c th thng tin.
Ti chng thng ni li ny vi ngi khc, v ng
c nhng s y nn chng th khng ni.
Tng i S ng c thy lc mi l Pht l
khng ch xc. Nu ch thc l tng Ngi th s
chng v ng ngh tng chng khp vi Qun kinh
m n. Nhng v iu tn tm ca ng cng khn
thit th cng l mt nhn duyn tt, nhng chng
183
nn mong thng thy tng. Ch nn ch thnh l

bi m thi, mong ng ng ngh g khc. Lc ng
thy nh sng trc mt v khi l Pht thy tng
Pht ng trn h khng tuy l thin cnh, nhng
ng tham m. T y v sau ng ly lm iu
mong mi, cc tng y s chng hin na.
Xem cn tnh ca ng c l i trc tng tu tp
Thin nh nn mi nhiu ln thy nhng tng y.
i Minh, ng Ngu Thun Hy ti ni Thin Mc,
b quan tnh tu trn nh ni cao. Lu ngy bn c tin
tri, d on c tri s m u hay quang ng, ha
phc ca ngi. ng ta quy y vi Lin Tr i s.
i s nghe chuyn gi th cc lc qu trch, bo ng
ta lt vo li rp ca ma. Sau ng khng bit na.
Phi bit rng: Ngi hc o phi bit iu g l
quan trng; nu khng, c li ch nh nht, b tn
hi ln lao. ng k n nhng cnh gii y, d c
tht s c Ng Thng cng cn phi khng m xa
g ti, mi hng chng c Lu Tn Thng. Nu
mt phen tham m s kh th tin ln, thm ch cn
thoi a. Chng th chng bit!
* Ngi tu Tnh nghip chng t nng cc th
cnh gii nn khng cnh gii no pht sanh. Nu
trong tm c chuyn mun thy cnh gii th cnh
gii rt nhiu. Nu chng kho dng tm, c th b
184
tn hi, chng th chng bit.

* m Bch Vn c mong gp chng. Chng phi
ring mnh ng ta mc phi cn bnh ny, ht thy
ngi hc Pht a s u phm phi cn bnh ny.
c bnh y, chng nhng chiu cm ma s, m
cn cha chng ni l chng. Phi bit rng: Tm
vn l Pht, do phin no cha tr, phi oan ung
lm chng sanh. Ch khi tiu dit c phin no th
Pht tnh sn c s t nhin hin hin.
Ging nh mi gng ch mong sch cht d,
chng mong pht quang. Nh thy thuc cha mt,
h mng mng mt i, mt s t sng li. Cn lc
cht d cha sch, mng mng cha kh, d c
mun phng i quang minh, h c th c chng?
Nu pht quang, y chnh l yu ma bin hin, ch
chng phi l quang minh chn chnh ca gng hay
mt. i vi nhng ngi s pht tm, hy nn em
ny bo cho h bit.
* Ngi nim Pht hy nn tm nim c vng
sanh ngay trong i ny. Nu cha n lc bo thn
mn, ch nn ty duyn. Nu mun nh thi hn,
mong c vng sanh (tc l mong c vng sanh
vo mt thi im nht nh no ), nu nh cng
phu thnh thc, l c nhin chng tr ngi g. Bng
185
khng, mt ci tm mong cu y s tr thnh ma cn.

Nu nh vng nim y kt thnh mt khi chng g
b c th nguy him chng th ni ni. Dc ht
lng thnh n ht bo thn ny chnh l iu chng
ta nn tun hnh. Ch cn chm dt tui th cu
chng chnh l iu b Gii kinh (Lut tng) qu
trch nng n. Cui kinh Phm Vng c bi k:
K ng trc tng gi,
Bt nng sanh th php,
Dit th th chng gi,
Dic phi h chng x.
Tm dch:
Chp ng, dnh mc tng,
Chng sanh ni php ny.
Dit thn cu c chng,
Chng phi iu nn lm.
Ch nn dc trn thnh knh, cu mau c vng
sanh. Chng nn nh k hn mong nht nh c
vng sanh. Ngi hc o tm chng c thin
chp. Thin chp th rt c th n ni mt tr thnh
in, chng nhng v ch, cn c hi na. Nu Tnh
nghip thun thc, vng sanh ngay ngy hm nay l
tt. Nu cha thun thc li mun c vng sanh
ngay th khc no ko m cho n mau ln.
Tht ngi mt phen ma s khi, chng nhng t
186
mnh chng th vng sanh, m cn khin k v tri lui

gim tn tm, cho l: Nim Pht ch tn hi, khng
ch li g, c coi gng ty nh ca ng X. th ci
hi y chng cn ct vy! Xin hy em ci tm
quyt nh lp k hn y i thnh ci tm ch
nguyn mau c vng sanh. D chng mau c
vng sanh cng chng phn nn, ch cng ch thnh,
ch knh, ch mong bo tn lin c vng sanh l
c. Khng gp rt, vng ng, khng khng bm
chc n ni chiu cm ma s!
5. Khuyn hnh nhn n lc
* Ngi sng trong th gian, c tm ni kh.
D sanh trn tri kh trnh ng suy1. Ch Ty Phng
Cc Lc th gii khng c cc ni kh, ch hng cc
s vui. Kinh dy: Tam gii v an, do nh ha trch,
chng kh sung mn, thm kh b y (Ba ci khng
yn ging nh nh la, cc kh dy y rt ng kinh
s). Mng ngi v thng, l nh nh chp. i hn
xy n, ai ny chng th chiu c cho nhau. Ht thy
php hu vi nh mng, huyn, bt, bng.
i vi nhng iu y chng tnh ng, tn lc tu
Ng suy: Nm tng suy: 1. Hoa trn u ho 2. Y phc nh nhp 3.
m hi nch 4. Thn hnh hi thi 5. Khng a ngi trn ta. Mi khi nm
tng y hin l im bo trc v tri y khi mng chung s b a lc.
1
187
Tnh nghip th cng sanh trng nh g, v tnh

trong vng tri t vy. L trang nam nhi c huyt
tnh, h chu lm thy i tht chy, cht mc nt vi
c cy! cao cnh thnh nhng t chn phm
phu, gp li rn nhc ln lao m chng pht phn,
nghe o ca thnh hin, Pht, T vn chng chu tin
th l tri ph ngi hay ngi ph tri y?
* Tm gp c mng l im c nghip i trc
hin hin. D cnh hin ra c thin hay c, nhng
chuyn bin c cnh chnh ti ni mnh! c nghip
hin nhng chuyn tm nim Pht th nhn duyn
c thnh nhn duyn lnh, c nghip i trc bin
thnh o s i ny. Tic l ngi i phn nhiu
b nghip tri buc, chng th chuyn bin, n ni
lm vo cnh t ging cn b nm , kh cng
thm kh!
* Thi ny l thi no? Nam Bc nh nhau, trong
ngoi i ch. Ba bn nm gn y, ngi cht bn
nm ngn vn. T thu c con ngi n nay, cha tng
nghe thy s th thm nh vy. Li cn gi lc, nc
dng, a chn, n dch nhan nhn cc ni. Li cn thm
lt li, hn hn, khng nm no chng km thm cc tai
nn y. Gi c cc th mc gp my ln nm trc.
Trong lc ny, may cn c sng, dm u chng
188
kit lc chuyn tu Tnh nghip cu vng sanh Tnh

? Dm u do may mn cn c ci thn li
bung lung ch, chng chuyn ch nht nh vo
mt php, l m dc sc vo mt php mn chng
kh hp thi c ? Gi s mt hi th ra chng ht
tr vo c, mun li c nghe php mn thng
tt nh th ny, ch e chng c dp may mn nh th
na u?
* Thn l gc chiu kh, chn nhm bn c
ci nn tng hng vui. Do tc nhn su dy, hin
ti thin ho cng nng hu, nn bo nng t nhiu
kip chuyn thnh v nh trong hin ti. Cng hon
nn, n au cng mnh m tu tr th nhng thng
kh trong ci Sa B s l thy hng dn mnh v
Cc Lc. Hy ngh mnh ang n n c th nhng
tng o no, phin mun s t tiu. Nu vn cn
m lng on trch th ti chng tip tc khi. Cam
chu nghch cnh xy n mi l k bit vui theo
mnh tri. Chn y, a kia mi l ngi tu Tnh
nghip.
* Mt cu Pht hiu bao qut ht c ton b
gio ngha i Tng khng cn st g. Ngi thng
Tng, thng Gio mi c th lm ngi chn tht
nim Pht, nhng ngi ci g cng khng bit, ci
189
g cng chng lm c, ming ch bit tha tht,

cng vn c th lm ngi chn tht nim Pht. Hai
hng ngi ny c chn tht hay khng ton l do t
mnh n lc hay khng, c hnh theo ng gio php
hay khng?
* Nu i vi php mn Tnh , knh tin li Pht
quyt nh chng ng, lng tin chn thnh, nguyn
thit tha, tu hnh tht s nht nh s vng sanh lm
ngi trong th gii Cc Lc. H nn trong lc kip
vn ny, toan nhm thi bui nguy him, tinh thn
hu hn, li thc hin nhng php v chng cp bch
hng c ting tm l bc i thng gia tha th
din, khin cho mt vic chuyn tu ca chnh mnh
rt cc thnh h lung sao?
* Mi nguyn Ph Hin, mt hnh Vn Th, nu
c th chuyn rng tu, d ht thy kinh lut u chng
thng sut cng c th nhanh chng tho ci x lng,
cao d hi hi. Nu i vi mt php cy vo Pht
lc ny tin chng chn tht, khng quyt nh nng
da vo php ny, d c thng Tng thng Gio su
xa cng ch l tam mui ni ca ming. Toan dng
tam mui kiu mi ming y liu sanh thot t
tht ging nh dng bnh v i, t n bc
cng ng hi hn su xa cng chng my may c
190
li ch g! Hin ti i ln o chng bit tnh trng

tng lai ra sao, vn cn toan dng quang m sp ht
lo nhng chuyn chng cp bch ?
* C nhn ni: Thiu tht thng a h. i xo
bt nh chuyt. Thuyt c nht trng, bt nh
hnh th nht thn (t tht hn h nhiu. Kho qu
chng bng vng. Ni c trng khng bng lm
c mt tc). Chn tm l chnh mnh, hy suy
ngh thu o!
* Mt php Tnh ly ba iu Tn - Hnh Nguyn lm tng. Ch c y lng tin chn thnh,
nguyn thit tha mi dc ch hnh tr c. Gp cnh
ha hi mi bn chn thnh, khn thit; gp lc nhn
nh, thong dong bn li l, hon i. y l bnh
chung ca phm phu. Vo lc ny, thi cuc ln tnh
hnh o php nh nm yn trn ng ci, pha di
la bc chy, nhng cha chy n thn. Chp
mt l ton th bng chy, khp ci khng ch no
trn trnh c c! Sao cn li l, xao nhng qua
ngy, chng chuyn ch cu ni mt cu Pht hiu?
Ci tri kin y thin cn qu i!
* i trc vun bi hu cn ny c nhin chng
d dng g. Nu i vi php ny chng chuyn tinh,
191
dc cn sc mong c t chng, c khc g chn,

bnh cha nung, gp ma lin r. Quang m ngn
ngi, mng ngi my chc? Mt hi th ra chng
tr li qua i sau. Ngi cha chng o t ng
vo m, vn ngi c c mi ngn; t ng thm
ng, c k chng c mt hai! N v thng
php kh gp phi cn ma ti sanh lin tr thnh
bi t ?
* Chng ta l Pht t, phi hnh Pht hnh.
D chng ph sch c v minh, nhanh chng khi
phc bn tnh, tin thng vo Diu Gic qu hi,
chng l khng th vin chng ba tm (thm tm,
trc tm, hi hng pht nguyn tm), dc lng tu
Tnh nghip mong on Hoc ngay ni thn ny,
gi tm thc ni Lin bang, lm t Pht Di ,
lm bn lnh ca cc i S, an tr tch dit, do cc
ci Pht, trn cu Pht o, di ha chng sanh
hay sao?
Nu chng t gng sc, ch cao thnh cnh,
vn cam lm phm ngu, e rng c na i tu tr sing
nhc phi nh cay ng vnh vin trm lun! M
mui nn chu buc ni vt o m nh b ph ca
bu, ln ni bu tr v tay khng. Dng tnh Chn
Nh mu nhim c v lng cng c, tr hu,
thn thng, tng ho hng chu oan ung v
192
lng sanh t lun hi, phin no nghip qu, huyn

vng cc kh. Chng phi l mt tr sanh cung, ght
thng thch a, sng lm tht chy, thy i, cht mc
nt cng c cy ? Tam th ch Pht gi l hng
ngi ng thng xt. Nhng v ng lun vi ti
hy nn n lc.
* Trong lc ng i nguy him ny, hy nn m
toang tm lng, tm mt, n lc tu tr Tnh nghip.
Tt c ct - hung ha - phc u chng lo ti, ty
duyn ng bin. D cho i ha trt xung u vn
nn ngh: Nhng ngi cng mc phi ha ny chng
bit l my ngn vn c ngi? Trong tnh th chng
lm g khc c, vn cn c A Di Pht v Qun
Th m B Tt nng cy c, h cn lo chi?
Ly vic nim Pht, nim Qun Th m B Tt
lm ch cy nh v y. M rng tm lng, ng
thp thm th bnh t nhin lnh, thn yn vui.
Chng bit ngha ny, d cha gp phi cnh tai
ch t hm mnh trc vo trong tai ch; d l
Pht, B Tt cng chng th cu ni. Bi th, qun t
khng hon nn hnh x nh ang b hon nn, cho
nn khng iu g xy n m chng t ch c!
HT PHN 2
PHN 3
IV. LUN V VIC LN SANH T
1. Cnh tnh mng ngi v thng
* Quang m vn vt, thi th i di trong mi
st na, mt nim chng tr. y chnh l to vt v
ht thy bn chng sanh ta hin tng li rng di
ging v thng diu php: Mng ngi v thng,
vinh hoa chng bn, gp tm no v khi phi chu
ci kh trm lun vy.
* Vic ln sanh t phi d b trc. Nu i n
lc sp ra i mi tu, ch e s b nghip lc ot mt.
* Sanh t l vic ln. V thng nhanh chng.
Nghe n kinh s, nhng cn lu mi bng khi thn
tri qua ni n au kch lit.
* C nhn ni: Thng minh bt nng ch
194
Lun v vic ln Sanh T
nghip. Ph qu khi min lun hi (Thng minh

chng c ni nghip. Ph qu chng trnh khi lun
hi). Sanh t xy n, khng c g nng da c,
ch c mi A Di Pht l nng nh c thi!
Tic ngi i qu t ai bit. K bit n, tin chn
tht v tht s nim Pht li cng t hn na!
* Ngy ba mi thng Chp l ngy chm dt
mt nm. Nu chng thu xp trc cho kho th
ch n, on gia s xm li li ko, chng dung cho
li lm ca mnh. Lc lm chung chnh l ngy ba
mi thng Chp ca c mt i. Nu t lng Tn
- Nguyn - Hnh cha , vn cn tham - sn - si, tp
kh c th on gia, ch n t v lng kip n nay s
ko n bc bch, i n, chng dung cho mnh.
ng ni nhng k chng bit n php mn
Tnh nh khng bit lm cch no, phi theo
nghip th sanh; d l bit nhng chng chm
ch tu hnh tht s th cng ging ht nh vy: b
c nghip li ko vo trong tam , lc o, vnh
vin lun hi! Mun cu con ng thot kh, ch
c cch nim nim lo ngh n lc cht, s rng cht
i s a lc trong tam c o th Pht nim s t
thun, Tnh nghip s t thnh; ht thy trn cnh s
chng th ot c chnh nim na!
195
* Cu sanh Ty Phng ng nn s cht. Nu

cht ngay ngy hm nay th lin sanh v Ty Phng.
y l nh li [ngi xa] ni: Triu vn o,
tch t kh h! (Sng nghe o, chiu cht cng
c!) L u, ngy hm nay phi cht li chng
chu cht, c tham luyn trn cnh chng th bung
xung, khin cho do tham thnh chng, cnh Tnh
chng hin, khin cho cnh ty nghip th sanh
trong ng thin c lin hin.
Cnh hin, lin theo nghip th sanh trong ng
thin c; vng sanh Ty Phng ha thnh bnh v!
V th, i vi ngi tu Ty Phng, cht hm nay
cng tt; sng thm mt trm hai mi nm ri cht
cng hay. Ht thy ph mc nghip trc, chng lm
sanh tng tnh ton, so o. Nu nh tn nguyn
chn thnh, thit tha, bo ht mng tn, thn thc
bn siu Tnh vc, nghip tr li trn lao, sen vng
chn phm n hoa, Pht th k mt i thnh Pht!
2. Khuyn chuyn cy vo Pht lc
* n Quang t Ty qua ng, t Bc xung Nam,
qua li hn vn dm, gp g nhiu ngi. Trong s
, lm k bnh nht t v ngc l bc thng Tng,
thng Gio, coi Tnh nh u vt, ch s n lm
bn ly n mnh. Lc lm chung, a s chn lon
196
Lun v vic ln Sanh T
tay cung, ku cha go m. Trong s y, c nhng

ngi tr gii nim Pht gi gin, chc tht, d Tn
Nguyn cha n mc cng cc, tng lnh chng
hin, nhng u an nhin mng chung.
V sao nh vy? L v tm thy trong lng, do
phn bit nn xao ng, c ngu, sng thc tro
dng. Do Pht hiu nn tm thy ngng lng. Bi
th, k thng tr chng bng k h ngu, bin qu
kho thnh vng v ln vy!
* Pht ni ht thy php mn i, Tiu, Quyn,
Tht u phi cy vo cng sc ca chnh mnh
on Hoc chng Chn mi thot khi sanh t. Nu
cn cht my may Hoc nghip, s quyt nh kh
thot khi sanh t. V th, t i ny sang i khc,
t kip ny sang kip khc, ln lt tu tr, nu ai c
y sc lc s tin thng ln Bt Thoi, lin c
liu thot.
a phn l t gic cht m, thot tin lin li, tri
qua bao kip nhiu nh bi trn chng th xut ly. S
d, ngi v ti hm nay vn cn l phm phu, ton l
v chng bit n php mn Tnh khp ba cn,
ch cc vin n ca c Nh Lai.
* Ngi chng hiu Tnh c n kinh Lng
Nghim s cho kinh ny l nhn t chnh ph Tnh
197
. Ngi hiu Tnh c n, lin bit kinh ny

kho hng dn hong dng Tnh . V sao ni th?
V t lc ng o th kh, Tnh vng sanh l
d. Nhn qu mi php gii mi mi phn minh.
Nu chng cy vo Pht lc, d ph c mt hai
m, vn b ma da pht cung, thnh chng t a
ngc. V na, trong hai mi bn cng phu Vin
Thng, ngi i nay c ai l k tu tp c?
Ch c mi php Nim Pht nh con nh m, h
ai hu tm u c th phng hnh c! Ct sao
tnh nim tip ni, s t chng c tam-ma-a. K
bit phn bit tt xu c n, l no ch ng chu
ch trng t lc, chng cy vo Pht lc hay sao?
K chng bit hay d mi ngh nh vy, bi h ch
mong lm bc thng gia, khng c lng liu sanh
thot t!
* Tu hnh dng cng vn l liu sanh thot t.
Nu dng cng nhng chng th liu sanh t l do
chng chu y vo php c th liu c sanh t m
hnh. Khc no gnh gai b vng, t chuc ly li
hay sao? D tham thin i trit i ng nh Ng
T Gii, Tho ng Thanh, Chn Nh Trit, on
Nham Ngha cn cha liu ni sanh t, phi th thn
i sau, n ni m lm. So ra, ta cn thua xa h, [h
cn chng th liu sanh t ni], hung h l bn ta ?
198
Lun v vic ln Sanh T
* Php mn Tnh l php mn ph chng

sanh, vin n, thng tt, rng ln, gin d nht ca
c Nh Lai. V sao ni th? Do ht thy cc php
mn u phi on hai Hoc: Kin v T mi hng
liu sanh t. Nhng on Kin Hoc cn nh ct
t dng chy rng bn mi dm, hung h l T
Hoc? on Kin Hoc l chng S Qu. Nu c
theo Vin Gio th l S Tn. on sch T Hoc
lin chng T Qu; trong Vin Gio l a v Tht
Tn. S Qu, S Tn cn c sanh t. T Qu, Tht
Tn mi ht sanh t.
Nhng Thin Thai Tr Gi i s ch th hin
chng c a v ng phm, tuy s ng bng vi
ch Pht, hng phc trn vn ng tr phin no,
nhng vn cha tng on Kin Hoc. Th nhng,
bn a1 ca i S thc chng th suy lng c.
Lc mng chung, Ngi ch ni l chng ng phm, v
lo xa hu th chng dc sc on Hoc chng Chn,
ch ly minh tm kin tnh lm rt ro.
Minh tm kin tnh l i trit i ng. Nu l
bc ti thng thng cn, h ng lin chng, th
liu c sanh t. Nu khng, d c bit trc c
v lai nh s Vin Trch vn chng trnh khi phi
Bn a: l ng vi Tch Ha m ni. Bn l gc, l Php Thn, Tch l
s ha hin ha chng sanh. Bn a l ni n s chng ng tht
s ca Ngi.
1
199
th sanh ln na. n nh Ng T Gii li sanh lm

T ng Pha, Tho ng Thanh li lm thn L
Cng. y hy cn l tm c. Ngi Hi n Tn
thnh con gi ca quan Phng Ng h Chu, ng
bun lng. Nhng ng Tng ni Nhn ng tr
thnh Tn Ci th tht l ng thng xt qu. T
lc on Hoc chng Chn liu sanh thot t tht
kh khn thay!
Cc gio l tu chng thng thng trong c mt
i c Nh Lai ni tuy c nhiu php khc
nhau, nhng khng c mt php no khin cho k
cn y dy Hoc nghip c th liu sanh thot t
c! Ch mnh php Tnh , ch cn lng tin chn
thnh, nguyn thit tha, dng tm ch thnh tr danh
hiu Pht, cu sanh Ty Phng. Chng lun l Hoc
nghip dy hay mng, cng phu cn hay su, khi lm
chung u cy vo Pht t lc, i nghip vng sanh.
vng sanh lin siu phm nhp thnh, liu sanh
thot t. T y, ln lt tn tu, lin chng c
V Sanh, thm ch vin mn Pht Qu! y chnh
l php mn c bit thng xt chng sanh cn c
hn km, mun cho h mau thot khi lun hi ca
c Nh Lai.
* Nhng ngi nghin cu v Gio da trn gio
l thng thng lun on s chng c, chng
200
Lun v vic ln Sanh T
tin c vic i nghip vng sanh, khoe mnh l hng

thng trong sanh t chng sanh, chng
mun mau thot khi sanh t. Chng bit chn, bnh
cha nung, gp ma lin r; phin hoc cha on,
chuyn sanh lin m. T li cn kh, hung l li
ngi! Bn h u l hng chng lng c mnh, l
hng phm phu st t, c cht hu tnh bn vi bt
chc phong cch ca bc Php Thn i S, n ni
lm l mt phen, l lm vnh vin!
K tham Thin th chuyn ch tham cu, mong
minh tm kin tnh, chng bit cn c mnh kh hn
km, chng th minh tm kin tnh rt nhiu. D cho
c minh tm kin tnh, nhng nu Hoc nghip
cha on, vn lun hi sanh t y nh c, chng th
xut ly cng li nhiu lm. Ng T Gii, Tho ng
Thanh, Hi n Tn, Chn Nh Trit v.v... l nhng
chng c xc thc.
i! Sanh t ln th, sao li chuyn cy vo t lc,
chng cy vo Pht lc? chng t lc hn hn Pht
lc ? Phm ngi sng trong i, vic ln nh sng
lp s nghip lu truyn nhiu i, vic nh nh mt
manh o, mt ba n, khng g l chng phi nh
vo sc ca nhiu ngi hon thnh vic mnh.
n nh vic ln liu sanh t, d sn c Pht lc vn
chng chu nng nh, c mun t ra phong cch phi
thng, ch e li rt vo thi thng ca k phm
201
ngu. Ch ca h ng bo l ln, nhng tic l chng

bit kh nng ca h c ng gi l ln hay chng?
* Mun liu sanh t th phi tht chng. Nu
phin hoc vn cn, t phi tht n lc mi c th
tranh cnh vi nghip, tri qua nhng duyn gii mi
th trong tm thng gic chiu, thm hp vi Thnh
Tr. Phm tnh nhn ng th phi khng do u khi
c. Nu chng tng thm gic chiu, phm tnh
vn lng ly nh c, th cng hnh cng cao, tnh
kin cng nng, t ng vo m l chuyn kh trnh
khi. Nh ngi ng chng tnh, cng ng m mt
thm.
C nhn bo: i s d minh nh tng kho t
(i s hiu nh chn cha m). Chnh l v phin
hoc cha on, ch e li m. Phi bit rng ngi
on Hoc chng c phm tnh. khng c phm
tnh, ly u sanh t? Ngi i ng d ng bng vi
Pht, nhng cha on tr Hoc th phi nim nim
gic chiu, mi hng trnh khi tc dng ca phm
tnh.
* Php mn ny ton cy vo Pht lc. V nh
ngi tht mt ngy ch i c my dm; nu ngi
trn lun bu ca Chuyn Lun Thnh Vng lin
trong khonh khc n khp bn i chu. y l sc
202
Lun v vic ln Sanh T
ca Lun Vng, chng phi do sc mnh. Ngi i

tu hnh c nhin ging vy. D l k ng nghch thp
c ti li cc nng, lc lm chung, tng a ngc
hin, nu c th ch tm nim Pht, lin c Pht
tip dn. y l v Pht xem chng sanh khc no con
mt. a no thin thun, d nhin t i dng dc.
a no c nghch, cng thm xt thng. Nu con
hi tm hng v m, t m s r lng t tip nhn.
* Cy t lc tu hnh, on Hoc chng Chn tht
chng d dng! on Kin Hoc nh ct ngang dng
nc rng bn mi dm, hung h l T Hoc!
Kin Hoc on c lin chng S Qu, d vo
dng thnh, vn cn phi by ln sanh ln tri, by
ln sanh xung nhn gian mi on sch c T
Hoc chng T Qu.
Tuy ni l mi bn ln sanh t, nhng trn tri
tui th di lu, c nhin chng th dng nm thng
lun. Thnh nhn S Qu mun liu sanh t cn
kh khn nh th, hung h l phm phu y dy
Hoc nghip ? Nu chng T Qu s vnh vin
on c cn bn sanh t, siu xut lc o lun
hi. Nu pht tm i Bi, nhp th sanh, nng
theo nguyn th hin h sanh, s chng ging nh k
y dy Hoc nghip b nghip thin c li ko thng
trm trong lc o, t mnh chng my may lm ch
203
c! T lc liu sanh t nu chng phi l hng tc

cn thm hu s chng th lm c; chng sanh i
mt mong bng c sao?
Bi th, Nh Lai c bit m ra php mn Tnh
ht thy d thnh hay phm, thng trung h
cn cng c liu sanh thot t ngay trong i ny.
Lng t bi cu h y tt bc khng chi hn c!
tu tr php ny cng phi nghim tr tnh gii,
tn lc tu nh - Hu, kim thm sanh lng tin, pht
nguyn, tr danh hiu Pht, cu sanh Ty Phng.
Lng tin chn thnh, nguyn thit tha, nim lc tinh
thun, ngay trong hin i cng c th chng thnh,
lm chung ln ngay thng phm, d vo a v B
Tt, chng a v Bt Thoi.
Nu nh cn c hn km, cha lm c nh th,
c ch thnh nim Pht th tm v Pht kh hp nhau,
cm ng o giao. Lc lm chung t c Pht r
lng t tip dn, i nghip vng sanh. Thm ch k
ng nghch, thp c, lc lm chung tng a ngc
hin, nu tm thc chng m, c thin tri thc dy
cho nim Pht, ngi y sanh lng s hi ln lao,
sanh lng h thn ln sm hi, d nim my ting
ri lin mng chung, cng vn c Pht t lc tip
dn vng sanh.
Mt phen c vng sanh lin vnh vin thot
khi lun hi, cao d hi hi, ln lt tn tu, t
204
Lun v vic ln Sanh T
chng Pht Qu. Cy vo t lc liu sanh t kh

nh th y, cy vo Pht lc liu sanh t d nh
th . Phm ai c tm u c th nim Pht, u c
th vng sanh. L trang nam nhi c huyt tnh, nht
nh chng chu Chn Nh Pht Tnh sn c tri
nghch tnh duyn, theo duyn m nhim, lun hi
trong lc o bao kip di lu khng th thot khi!
* Chng ta lun hi trong sanh t, tri kip s
lu, to c nghip v lng v bin. Nu cy vo
sc tu tr ca mnh, mun dit sch phin no Hoc
nghip liu sanh t, cn kh hn ln tri! Nu tin
c php mn Tnh do c Pht ging, dng
lng tin chn thnh, nguyn thit tha, nim danh hiu
A Di Pht, cu sanh Ty Phng, chng lun l
nghip lc ln hay nghip lc nh, u c th nh
vo Pht lc vng sanh Ty Phng.
V nh mt ht ct gieo xung nc lin chm. D
em hn nng c my ngn vn cn t ln chic
i ha lun thuyn s chng b chm, cn ch c
sang ch khc ty s dng. v nh nghip
lc su nng ca chng sanh. i ha lun thuyn v
nh t lc rng ln ca Pht Di .
Nu chng nim Pht, cy vo sc tu tr ca chnh
mnh hng liu sanh thot t, cn phi t n ch
nghip tn tnh khng mi lm c. Nu khng, d
205
cho phin no Hoc nghip ch cn cht my may

cha on cng chng liu ni. V nh mt ht ct
b t cng b chm trong nc, quyt chng th t n
thot ra ngoi nc c!
Cc h ch nn sanh tn tm, nim Pht cu sanh
Ty Phng, chng nn khi ln nhng nim no
khc. Nu tht s lm c nh vy, nu tui th
cha ht s mau c lnh bnh. Do cng c chuyn
nht ch thnh nim Pht lin dit tr c c nghip
i trc, khc no mt tri rng r mc, sng
tuyt lin tiu. Tui th ht s lin c vng sanh
v tm khng c nim no khc nn cm ng o
giao vi Pht. V th, c Pht tip dn vng sanh.
Nu cc h tin c li ny th sng cng c i
li ch, m cht cng c i li ch!
* Tnh th hin ti chnh l tnh th hon nn. Nu
chng ly Pht A Di v Qun Th m B Tt lm
ch nng cy thng nim, l ra ha hon xy
ti, hoc thnh lnh gp phi chuyn bt trc, ku go
xung cng chng c! Nu nim sn t trc
s c s chuyn bin m thm. Hung h cn sanh
t xy ti, ai cng phi c ngy y!
V th, phi thng ngh n lc lm chung, t
chng dc sc rong rui theo ui ht thy vng
tng tri phn v cc php mn chng gip ch g
206
Lun v vic ln Sanh T
cho vic liu sanh thot t, n ni b ph, chng tu

php mn phi quyt nh da vo liu sanh thot
t ny. Mong v chng, cha con ng u chng cho
li Quang l h bi, v vn th tht l may mn lm!
* Ngi nim Pht c bnh nn nht tm ch
cht. Nu tui i cha tn s chng lnh bnh. em
ton thn bung xung nim Pht, tiu nghip rt
hay! Nghip tiu th bnh lnh. Nu chng bung
xung c, c mong c kho li; nu chng c
khe li chc chn khng cch chi c vng sanh v
chng nguyn sanh! Chng hiu r o l ny, cn
mong cy vo Pht t lc na ?
Vi cn bnh ca m ng, hy nn khuyn b
khn thit bung xung, cu vng sanh. Nu tui th
cha ht m cu vng sanh s ha ra chng c
lnh bnh. y l v tm ch thnh nn c Pht t
gia b. Mong ng hy nh nh, kho lo khuyn m,
ng bt chc k si ni nhng li si di na!
3. Dy nhng iu thit yu v lm chung
* Mt ca i lm chung tht l khn yu. i c k
ngu, lc cha m, quyn thuc lm chung bn khc lc
vt v, tm ra, thay o, ch mong p mt ngi i,
chng n di hi cho ngi cht. Ngi khng nim
207
Pht hy khoan bn n, ngi ch thit vng sanh lc

lm chung gp phi quyn thuc nh vy, a phn b
ph hoi chnh nim, vn b li trong th gii ny.
Lm chung tr nim v nh k yu ui tro ni,
sc mnh chng , may nh c sc ngi ng trc
ko, ng sau y, t hu xc nch, nn c th ln
c nh ni cao nht.
Lm chung chnh nim r rng, b ma quyn, i
tnh lay ng, ph hoi... ging nh dng s tro ni,
t lc sung tc, nhng bn b, ngi quen ai ny
em vt dng ca mnh bo phi gng gnh. Gng
gnh qu nhiu, sc kit, thn nhc, di nhn vch
ni lin li bc.
L c mt ny d do ngi khc gy ra, tht s
l do nhng nghip lc thin hay c ca chnh mnh
trong nhng kip trc thnh tu hay ph hoi
ngi m ra. Phm l ngi tu Tnh nghip, phi nn
c chnh nim thnh ton cho ngi, v phi ch dy
sn cho quyn thuc v l li hi, ng hu ai ny
hiu iu quan trng l ch t n ca thn thc
ngi cht, ch chng phi ti phng din tnh cm
th tc, mi hng khi lm lc vy!
* Trong tun tht v trong ht thy lc, ht thy
s, phi ly nim Pht lm chnh, ch chng phi
ch lc ang lo ma chay! Hin thi, a s Tng li
208
Lun v vic ln Sanh T
nhc. Tng kinh [Pht t] phn nhiu khng bit.

th cn tng nhanh nh nc chy, [Pht t] d bit
nhng chng thuc cng chng th c theo. D c
n my mi ngi, khng c my ngi tng kinh
c! Ch c mi nim Pht, tr phi chng pht tm,
quyt chng c ci nn khng ai nim theo c. Li
d chng chu nim, mt cu Pht hiu lt qua tai
thu vo tm cng t li ch chng t. y l l do
Quang ti tuyt i chng xng lp bt c o
trng no khc.
* i vi ngi sp mng chung, ch c ng
thanh nim Pht l c ch. Nu tm thc cha ri
khi thn th tm ra, thay y phc v.v... [cho ngi
cht] gy tr ngi rt ln. V th, ngi tu Tnh
nghip hng ngy phi nn ni cho quyn thuc hiu
r duyn do y, ng hu chng n ni dng lm tnh
thn i, gy tr ngi vic vng sanh! Nu l bc i
nhn tt bc, bc cao s xut cch, bt tt e s s mc
phi nhng chng ngi y!
* Pht php rng su, ch khi no thnh Pht mi
ngng tay c. Mun chc chn c vng sanh,
thng hnh truy tin1 tht chng tr ngi g n vic
1
Truy tin: lm cc cng c hi hng cho ngi qu vng.
209
khn thit nim Pht, tc l nh kinh Pht dy:

D bit ti tnh vn l khng, nhng lun sm
hi ti trc, chng ni l mnh c thanh
tnh. Ngi Lin Tr ni: Trong nm, thng phi
truy tin ngi mt, chng c ni h c
gii thot nn chng c hnh.
Phi bit rng: tng kinh, nim Pht tuy bo l
truy tin ngi thn, tht s l quyn thuc hin
tin, ngi quen m mang ci lng, trng thin cn,
v em ht thy cng c truy tin ngi thn hi
hng cho ht thy php gii chng sanh m rng
tm lng ca mnh ln ngi, ca k sng ln ngi
mt, hng tiu dit nhng chp trc, chng ngi
ca mnh ln ngi, ca k cn ln ngi mt. Nu
nh chng t nng lng thnh, ch ct xa hoa, khoa
trng, khoe m cng ngi, c th ni l: Dng
m tang ngi thn by tr no nhit, chng
phi l iu con ci nn lm.
* Ngay lc thn mc bnh nng, lc cha th chc
chn s sng hay cht, hy dy cho mi ngi ai ny
v m ch thnh khn thit nim nam m A Di
Pht, ng hu tui th cha tn s chng lnh bnh,
tui th ht s chng c vng sanh Ty Phng.
Cc con ng hiu tm tinh thun, chuyn dc, t s
u thng tr nim nh cu u mnh b chy. Nh
210
Lun v vic ln Sanh T
th, no phi ch hu ch cho phu nhn, m tht s

cn c ch li su xa cho cc cu con ng na kia.
Ngi phm mc bnh th dng thuc tr,
nhng cng khng nht quyt phi dng n thuc.
Bnh chng th dng thuc tr, d c tin an cng
v dng, hung h l thuc ca th gian? Chng cn
bit l bnh tr c hay khng, u nn dng thuc
A Gi . Th thuc ny tuyt i chng hi ngi.
Ung vo, d thn hay tm u kin hiu lin.
Ngi sng trong th gian, chng lun lu hay
mau, rt cuc cng mt ln cht. Ci cht y chng
ng tic, nhng ch s tr v sau khi cht chng
ng sp t sn hay sao? Ngi c lc lng t
mnh sp t tha ng, yn n, l c nhin khi lm
chung chng cn n ngi khc gip . Nhng
nu c h tr li cng thm c lc. Ngi khng
lc lng phi nn bo gia quyn thay mnh nim
Pht, t s khi c chnh nim, chng n ni
b n i buc rng, vn y nh c b i tnh tri buc
vo ci ny chng th ra khi !
* Vi vic o bnh, tin vong, ngi i nay
hay dng nhng cch nh tng kinh, l sm, lm n
Thy Lc v.v... Ring Quang i vi nhng ngi
quen bit mnh u dy nim Pht. V li ch ca
vic nim Pht cn hn tng kinh, l sm, lp n
211
Thy Lc v.v... rt nhiu. V sao vy?

Tng kinh th ngi khng bit ch khng tng
c. D bit ch nhng tng nhanh nh nc chy,
ngi ming li hi chm chp cng khng tng
theo ni. Ngi li bing tuy tng c, cng chng
chu tng. Ha ra ch hu danh v thc. L sm, lp
n Thy Lc c theo m suy.
Nim Pht th khng mt ai l chng nim c.
D c k li nhc chng chu nim, nhng mi
ngi cng ha ting nim, k y chng bt tai nn
mt cu Pht hiu tt nhin s phn minh rnh rt
rt vo tm. D chng nim c khc g l nim! Nh
ngi nhim hng, thn c mi thm; no phi h
mun thm, chng mong nh vy m li c vy!
V thn quyn cu an, tin vong, chng th khng
bit iu ny!
* Lm Pht s bt tt phi nim kinh, l sm, lm
n Thy Lc v.v... v nhng vic y u thuc v
mt n trng. Hy nn chuyn nht nim Pht, ng
hu cc cu con ng t u n cui u nim theo
c. N quyn ai ny t nim trong phng mnh,
chng nn ngi sau lng cc Tng. Nh th th chng
nhng phu nhn v lnh quyn c li ch tht s,
m v Tng nim Pht v ht thy ngi thy nghe
khng ai chng c li ch.
212
Lun v vic ln Sanh T
Phm lm Pht s, nu ch nhn chu tham d n

trng th v Tng s t pht tm chn tht. Cn nu ch
nhn coi l chuyn hnh thc th ng Tng cng s
coi php s y l chuyn hnh thc, nh mt k Pht
s xong, ban m x n Dim Khu ri thi!
* Cho d [ngi mt] tht s c vng sanh, vn
phi nn chn thnh nim Pht cu phm sen ca
ngi y c cao hn, chng chng V Sanh, y
mi l tn hiu. iu ny tuy ngi cht c li,
nhng tht ra con ci, du r u cng gieo thin cn.
Chu no nim c cng nn bo n nim theo.
* Lc cha m lm chung, ton gia khng khc lc
m nim Pht l c li ch nht. Nhng [ch nim]
trong lc y vn cn ngn ngi lm, hy nn nim
Pht c ba ting khng ngng, chng ct ting khc
cng nh di ng, chuyn dch l tt nht. Xin hy
nh k ly!
* i vi vic lm Pht s, Quang tng ni r
ri. Mong ng bt chc thi tc, lm chuyn so
rng sung. Nu nim Pht trong sut bn mi chn
ngy so ra cn li hn tng kinh rt nhiu.
* Ngi trc khi mt nu t c th tm gi, thay
213
o th rt hay. Nu ngi y chng th t lm, quyt

chng nn tm gi, thay o sn, khin ngi y b
au n kh chu ng ni, mt chnh nim. Sao
cui cng ng vn buc ngi khut mc php y,
khoanh chn ngi kt gi ri tic hn? Chng bit
rng trong lc y tt nht l ng thanh nim Pht,
vn vn phn chng c ph trng, by v (nh
tm gi, thay o, bt ngi sp cht ngi xp bng
v.v...). Nu ph trng, by v s thnh nh b t
xung ging cn b nm thm. Hy nh k, nh
chc!
* Lm chung teo qut li v b bnh kh chnh
l do nghip chng t nhiu kip. V ngi y dc
lng tu Tnh nghip nn chuyn trng bo, hu bo
thnh bo nh trong hin i. ng bo do tu tr tinh
tn nn thn ngy cng yu. Li ny chng xc ng,
cn vng li l khin cho k tn tm nng cn nhn
bn lui st. Phi bit rng: ngi nim Pht quyt
nh tiu tr c nghip chng; nhng nghip
chng hin tin ch l nhng c bo phi a trong
tam ca i tng lai chuyn thnh bnh kh
trong i hin ti gii quyt cho xong thi!
Kinh Kim Cang dy: Tr kinh Kim Cang c iu
nhc nh nh b ngi khc khinh mit chnh l
dit c ci kh tam c o trong nhiu kip.
214
Lun v vic ln Sanh T
y chnh l phc dy, s c vng sanh Ty

Phng. Chu ci kh nh lc ny gii quyt cho
xong c bo t v lng kip n nay, tht l may
mn ln. Ch hc theo k chng bit s vic chi bo:
V tu tr n ni mc bnh hay b cht!
* V l no m ng bnh chng lnh? y l do
tc nghip to thnh nh th, nhm chuyn trng
bo, hu bo thnh bo nh trong i ny gii
quyt cho xong ngay trong lc ny.
Php s Huyn Trang khi lm chung cn c cht
bnh kh, lng ng nhng kinh mnh dch c ch no
sai lm chng? Lin c mt v B Tt an i rng: Ti
bo trong nhng kip trc ca S s do ni kh
nh ny m tiu. ng hoi nghi na! Hy dng
ny an i m ng, khuyn b sanh tm hoan h,
ng sanh tm on hn, s quyt nh c Pht gia
b. Tui th cha ht s mau c lnh bnh. Tui th
ht s vng sanh. Phm nhn ang lc bnh kh c
hay ngh n chuyn li mt bc s an lc v lng!
Gn y, binh la lin min, chng ta may cha
mc phi nn y. D c bnh kh, vn cn c cnh
tnh, nhc nh mong thot kh, th ch nn cm kch,
chuyn tu, t c li ch. Nu khng, c on tri
trch ngi, chng nhng tc nghip chng th tiu,
m cn tng thm ci nghip on tri trch ngi.
215
Hy bo m ng nh th. Nu tht chng on tri

trch ngi, tnh tm nim Pht s tiu c nghip
nh nc si tan tuyt.
* V vic tang t nn dng ton chay, ch thun
theo thi tc. D b k chng tho vic i trch l
khng ng, cng c mc h ch ci m thi. Vic
chn ct ng qu ph trng, by v. Lm Pht s
ch nn nim Pht, ng lm Pht s no khc. Nn
bo c nh cng khn thit nim Pht th m ng,
ngi nh ng, quyn thuc ca ng v thn thch,
bng hu u cng tht s hng li ch.
C ti lc th hy lm nhiu cng c. Nu tin
ca dng cho vic tang ma chng d, ch lo tang ma
khng thi cng c. Ch c vung tay qu trn n
ni thiu ht, sau ny phi chu cnh qun bch.
* Mi vic trong i ngi u c th v vnh
c, ch mi mnh lc lm chung l chng th di
tr c. Hung h nhng chuyn nh khng tnh
luyn i, v mt vui sng, ngi yn qua i, nu
chng phi l Tnh nghip thnh thc, oan chc
khng th t c nh th!
Ch mong con chu v quyn thuc c nh ng
hiu ng s vic: V m nim Pht th chng nhng
m ng c li, m tht ra cng c nim Pht ca
216
Lun v vic ln Sanh T
chnh mnh cng ln. Bi th, Pht dy ngi mi

khi tng kinh, tr ch, nim Pht, lm cc cng c
u hi hng cho php gii chng sanh. Bnh thi,
cn v php gii chng sanh [l nhng k] chng
can h g n mnh hi hng, hung h m mt m
chng ch tm v m nim Pht ?
C th v ht thy chng sanh hi hng l hp
vi th nguyn B ca Pht, nh mt git nc
gieo vo bin c lin c rng su nh bin c. Nu
nh cha n c bin, ng ni l mt git nc;
cho d l trng giang, sng ci tt nhin vn khc
vi bin c mt tri, mt vc! Nh vy, lm iu g
cho ngi thn v cho ht thy mi ngi u l
t bi p phc c ca chnh mnh thi!
Bit c ngha ny, ngi c tm hiu th tm
hiu li cng thm tng trng. K khng hiu tm
cng s pht khi tm hiu, thnh Tng nim Pht
sut bn mi chn ngy, cng hay! Lc nim, anh
em ng phi c ngi tham d cng nim. Ph n
bt tt phi ti ngi sau chng Tng; bi l nim
Pht nhiu ngy s tr nn quen bit nhau, c th
khin ngi khc ny sanh him nghi. Nn xp ring
mt ni nim Pht cho ph n, hoc h ngi sau
mn, ra vo theo ca ring, hai bn chng trng thy
nhau.
Lm nh vy lm gng cho lng xm, m
217
by khun php tt lnh. Nu lung tung khng

gii hn, l ngi khc bt chc theo, lu ngy t
ny sanh mi t. Ngi xa lp php tuy l thng
thng nhn vn tun theo khun php ca h h
nhn nn t hi mi khng ny sanh!
* Nhng thuyt nh thnh, nhn sanh thin1
tht s c chng c, nhng Quang s k v tri c
chm cht thm d hi nng lnh. ti mun ni
l: Nu c tn nguyn, lm chung chnh nim phn
minh, t c vng sanh, chng cn c phi thm d
hi nng lnh lm chng c! Cho nn ni: Cng
chng phi ch c mt cch. Ch e thm d nhiu lt
n ni gy lm l [cho ngi mt]. Chng th
chng bit!
* Hy nn em ht thy vic nh v ngay c ci
sc thn ca chnh mnh y thy u bung ton
b xung ht. T trong ci tm chng nhim my
trn tr thnh hiu vn c hng danh, ngh mnh sp
cht, ngoi tr vic nim Pht cu tip dn chng
khi mt tp nim no. Lm c nh vy, nu tui
1
nh thnh, nhn sanh thin... l thuyt cho rng khi ngi cht, cn
c vo ch no cn gi c hi nng, s bit c ngi cht sanh v
u, nh nh u nng s sanh vo ci thnh, nng mt sanh vo ci
tri v.v...
218
Lun v vic ln Sanh T
th tn s quyt nh vng sanh Ty Phng, siu

phm nhp thnh. Nu tui th cha tn, s quyt
nh tiu nghip, lnh bnh, hu rng, phc cao.
Nu chng ngh nh th, c si ngc ch cu chng
lnh bnh th chng nhng bnh chng th chng
lnh, tri li cn nng thm. Gi s nh tui th
ht, t s theo nghip chm ni vnh vin khng c
dp thot khi ni kh Sa B ny!
* Ngi lm chung c tr nim t s c vng
sanh. khng c tr nim, li cn khc lc, xo
ng, khin i tnh, sn hn khi ln lm cho ngi
cht kh khi b a lc. Cc him, cc him! ng
thnh tu c vic vng sanh cho m cng l chnh
nhn tnh nghip ca tam th ch Pht. y l: Ngay
trong trn lao m hnh Pht s, cng c y th thng
hn nhng cng c tm thng c vn phn.
* Lm Chung Chu Tip (mi cho lm chung)
Pht ch Tng khi mt phi ha thiu vn l h
ri la c ci thn phn on gi di, chng c
Php Thn chn thng. V th, t khi Pht ch lp
iu y n nay, Tng chng knh dng cm ch y
lm thng quy. Tic l o php ngy cng suy i,
lu ngy t nn pht sanh. Nh nay Thch t vi vng
lo ha thiu cho xong vic, chng tun cm ch. Mi
219
khi ngi bnh va th ht ra, lin vi thay o, di

ng kp nhp khm mt hai ngy, ri lin ha
thiu. C th ni l rt tri nghch ch nh ca Pht!
Pht ni con ngi c tm thc, tc l tri thc.
Nm thc u l Nhn, Nh, T, Thit, Thn. Thc
th su l . Thc th by l Mt Na, cn gi l
Truyn Tng Thc. Thc th tm l A Li Da, cn
gi l Hm Tng Thc. Khi con ngi sanh ra, ch
c thc th tm ny n trc nht, cc thc kia n
sau. n lc cht, thc th tm ny cng ra i sau
cng; cc thc khc ln lt i trc.
Thc th tm chnh l linh thc ca con ngi,
th tc thng gi l linh hn. Thc th tm ny
thng linh nn khi con ngi mi nhp thai m, n
lin n trc. V th, con trong bng m lin bit
hot ng. n khi cht, sau khi dt hi, n chng
i ngay, phi i n khi ton thn lnh gi, khng
cn mt im no cn m na, thc y mi chu i.
Khi thc i, thn ny s khng cn my may tri
gic no.
Nu ch no cn m l thc y cn cha ri i.
ng chm n vn bit au kh. Lc y, k nht l
cc s mc o, xp chn, di ng v.v... Nu hi ng
n s au kh kh chu ng ni; bt qu ming
khng ni c, thn chng ng c thi! Xt
theo kinh dy, ba th hi nng, th mng v thc
220
Lun v vic ln Sanh T
thng chng ri nhau. Nh ngi sng c hi m

th thc cn hin hu. Thc cn hin hu th tui th
cha ht. Xa nay c k cht i dm ba ba ri sng
li, chp r rng trong sch v c th tra cu c.
Nho Gio cng c ci l ba ngy ri mi i
lim, do quyn thuc yu mn, vn hy vng ngi
cht vn nht sng li chng? Cn Tng s ta, tuy
chng mong sng li, nhng cng chng th chng
qun g n ni thng kh [ca vong gi], c t tin
di ng kp di quan, thiu ha. Lng t bi u?
C nhn ni: Th t h bi, vt thng k loi (th
cht, co bun; loi vt thng xt nhau). Loi vt
cn nh th, hung h cng l loi ngi ? Hung
h li cn cng l Pht t na ?
V na, thi i khi au n tt bc s d ni
sn tm. Do sn tm rt d b a lc. Nh kinh ni
vua A K t lp cha thp Pht, cng c vi vi.
Lc lm chung, ngi hu cm qut l rt trng
mt vua. Vua b au, ni sn, cht a lm thn rn.
Nh c cng c, sau gp c sa-mn v rn thuyt
php. Do nghe php nn bn thot thn rn, c
sanh ln tri. Xem , bit rng: Khi thn thc ca
ngi cht cha i hn th mc o, di ng v lp
tc thiu ha ngay s khin ngi y au n ni
sn, cng thm a lc, h chng phi l nhn tm c
hi ngi li by tr thm c ?
221
Hy th ngh ngi cht c on cu chi vi mnh;

ch v ho tm thnh ra c duyn! Nu bo s cn
m mt, bit cy vo u suy xt, th nhng iu
chp trong kinh in chng ng tin chng? n gi
y, cc thi t lu hnh ni chung l do ngi sng
chng bit thng cho ni kh ca ngi cht, ch
tnh xong vic cho nhanh nn chng nhc cng xem
k m lnh. Do y, tr thnh thi quen, d c ai
nhc n li ci l vu v, n ni ngi cht phi
chu kh nn! h! iu kh nht trn i khng g
bng sanh t. Sanh nh ra cn sng b bc mai, t
nh cua b nhng nc si. Tm kh cng nu, au
n chng ni ni!
Xin nhng ai chm sc bnh nhn hy lu tm
cn thn, ch cng bnh nhn tn nhm chuyn gu
khin tm h tn lon, cng ng bun b, khc k
om sm. Hy nn khuyn bnh nhn bung ht thn
tm, mt d nim Pht cu vng sanh. Li nn tr
nim khin cho bnh nhn nng theo ting nim
Pht ca mnh nh k trong tm. Nu c tin ti
hy thnh Tng chng chia ban nim Pht, khin
cho ting nim Pht ngy m khng ngt, hng tai
ngi bnh lun nghe Pht hiu, c th quyt nh
nh vo Pht t lc vng sanh Ty Phng. Cn nh
khng c tin ca th c nh pht tm tr nim kt
duyn cui cng.
222
Lun v vic ln Sanh T
V vic sp t hu s, ch bn bc ngay trc

mt bnh nhn. Ch nn g dn khnh, cao ting
nim Pht, khin cho tng cu lt vo tai bnh nhn
ng hu trong tm ngi bnh thng chng la Pht.
Ting m vn c, tr nim lm chung trn chng
nn dng. Bnh nhn nm hay ngi nn ty ,
ch nn di ng, c nh c chuyn tm nim Pht.
i n lc ton thn lnh ht, tc l thn thc
i ht ri, i thm hai ting na mi c tm
ra, thay o. Nu nh thn lnh ha cng th nn
dng nc nng xoa nn, dng vi thm nc nng
p vo khy tay, u gi, c chn, i giy lt, nhng
ch s mm mi tr li. Lc y mi xp chn cho
ngi cht nhp quan. Cho n lc mi vic xong
xui ht c, vn phi thng nim Pht.
Tt c nhng vic nh l sm, tng kinh u
chng c li ch rng ln bng nim Pht. Phm ht
thy cc quyn thuc d l ti gia hay xut gia u
phi tun hnh cch ny th k cn, ngi mt u
c li ch ln lao. Hn na, c Pht ta khi Nit
Bn, vn nm trn hng phi, c nh vy nhp
quan tr-t. Ngi i nay c thun theo t nhin.
Nu ngi mt th t vo khm. Nu nm mt th t
vo quan ti, ct sao tha ng. Nhng ngi i
nay phong tc thnh thi, s h chng cho nh
vy l ng, cng nn lng nghe, suy ngh quyt
223
nh sao cho tin.

Cn nh ngi cht ri c cc cnh tng thin
c, vn l c chng c tht s. Ngi sanh vo thin
o hi nng t di bc ln trn; ngi sanh vo
c o, hi nng t trn ta xung di. Nu nh
c thn lnh ht, kh nng t li trn u bn l sanh
trong thnh o. Hi nng mt sanh trong thin
o, ngc sanh trong nhn o, bng sanh ng
qu o, gi sanh trong sc sanh o, bn chn
sanh trong a ngc o. V th c bi k:
nh thnh, nhn sanh thin,
Nhn tm, ng qu phc,
Sc sanh tt ci ly,
a ngc cc bn xut.
(nh: thnh; mt: sanh thin,
Ngc: ngi, bng: ng qu;
T gi ra: sc sanh,
a ngc: bn chn nng)
i! i s sanh t chng ai trnh c, ch c
mt iu phi tht thn trng: ngi sn sc bnh
nhn phi dng ng th bi tm gip hon thnh
i s vng sanh. C nhn ni:
Ng kin tha nhn t,
Ng tm nhit nh ha,
Bt th thc tha nhn,
224
Lun v vic ln Sanh T
Khn khn lun ng o.

(Ta thy ngi khc cht,
Rut ta nng nh la,
No phi mnh ai kia,
Ri ta cng n lt!)
Nhn duyn, qu bo cm ng chng sai! Mun
cu t li trc phi li ngi! Son thin ny bo
khp ng bo, khn khon mong mi ngi ch !
5. Khuyn nn gi lng thnh knh
* Nhp o nhiu mn, ch do ch hng mi
ngi m thm nhp mt mn, trn chng c mt
php nht nh. Nhng nht nh phi: 1. Thnh. 2.
Cung knh. Hai iu ny d cho tt c ch Pht tn
i v lai u xut th c vn chng th khc c.
Chng ta l phm phu st t mun mau tiu
nghip ly, mau chng V Sanh, chng dc sc vo
hai vic ny th v nh cy khng r li mong ti
tt, chim khng cnh li mong bay ln, c c hay
chng?

* Th tc c sch tuyt khng knh n. Sng dy,
chng bun ra ry, sc ming. i tiu xong chng
thm gt ra. Hoc cn b sch ni ging, gh,
hoc lm gi lt u m ng c lun, b chung
225
vi lt, o qun. Sch no t trn bn c th

b ln ln vi cc vt khc, xem li hin thnh nh
m giy c nt. Hon ton khng c chm cht,
khng my may knh trng.
Thm ch nhng sch coi chi ca ph n nhng
nh th hng u l kinh truyn, ti t nhng nh
giu c lau chi c u dng [nhng t giy c
in chp] vn chng. Bao th khinh nhn kh lng
thut t m. Thi t tch tp lu, quen mt chng
quan tm n. Nu chng ch r ha phc, chc
chn kh trnh li khinh nhn. Cha c ch g,
mc li ln trc! Thng nhng k v tri y nn
phi ch dy trc.
* Mt php nim Pht tht rt gin d, rt rng,
rt ln, nhng phi khn thit ch thnh n cng
cc mi hng cm ng o giao, c li ch tht s
ngay trong i ny! Nu li nhc, bing tr, khng
my may knh n, d gieo c vin nhn, vn mc
ti khinh nhn chng th tng tng ni. May ra
c sanh vo ci tri, ci ngi, quyt kh lng cao
d hi hi.
i vi tng Pht nn tng nh c Pht tht,
chng c coi ging nh g, t, ng, st v.v...
Kinh in chnh l thy ca tam th ch Pht, l Php
Thn x-li ca Nh Lai, cng nn xem nh c
226
Lun v vic ln Sanh T
Pht tht s, chng c coi nh giy mc. Lc i

trc kinh tng, hy nn nh trung thn th thnh
cha, nh con hiu c di chc. Lm c nh th,
khng nghip chng no chng tiu, khng phc
hu no chng !
Hin ti, hng s i phu hc Pht rt nhiu, nhng
a s ch c kinh vn, hiu ngha, dng ph
phang ngoi ming hng c ting l bc thng gia
m thi. Cn nh cung knh, ch thnh, y gio tu tr,
tht kh c c mt ai!
Ti thng ni: Mun hng li ch tht s t
Pht php, phi cu ni cung knh. C mt phn
cung knh s tiu c mt phn ti nghip, tng
mt phn phc hu. C mi phn cung knh s
tiu c mi phn ti nghip, tng mi phn
phc hu. Nu chng cung knh n ni khinh
mn th ti nghip cng tng, phc hu cng
gim. Bun thay!
* L, tng, tr, nim, cc th tu tr u phi ly
thnh knh lm ch. Nu thnh knh n cng cc
th cng c nh trong kinh ni: Cn a v phm
phu cha th vin c, nhng s c cng kh
ngh kh bn! Nu khng thnh knh, c khc chi
ht tung, nhng tr kh, sng, bun, vui u l
gi trang, chng pht xut t bn trong. D c cng
227
c, cng chng th vt qu ci phc si m ca

ci nhn thin thi. Nhng do ci si phc y t
s to c nghip, ci kh tng lai c lc no xong?
* Ni n thnh, ni n cung knh, li l y c
th gian u bit, nhng o l ny c th gian u
m mui. ng X. n do ti nghip su nng, mong
ti nghip tiu tr bo n Pht, thng tm cu
nhng khun mu tu tr tt p ca c c. Nh ,
ng bit rng Thnh v Cung Knh tht l b quyt
cc diu siu phm nhp thnh, liu sanh thot t.
V th, ng thng cng k hu duyn nhc i, nhc
li iu ny.

* i vi vic xem kinh, nu mun lm php s
tuyn dng cho i chng th hy c kinh vn
trc, tip xem cc ch s. Nu tinh thn chng
sung tc, kin gii chng hn ngi, ch c mt cng
nhc nhn tm lc, ung ph nm thng.
Nu mun ty phn c li ch tht s, phi ch
thnh khn thit thanh tnh tam nghip. Hoc trc
ht phi oan ta chc lt, lng nh thn tm, ri
mi l Pht, c ra ting; hoc ch im lng xem. Hoc
l Pht xong, oan ta chc lt, sau mi m kinh
[ra xem]. Cng phi thn oan nghim, ngi ngay
ngn nh i trc thnh dung, ch thn lng nghe
228
Lun v vic ln Sanh T
vin m, chng dm manh nha mt nim bing nhc,

chng dm khi mt nim phn bit. c mt lot
t u n cui, d l vn hay ngha u nht lot
chng dng l l hiu.
c kinh nh th, ngi li cn i vi mi mi
Khng l s lnh ng c, chng php Tht Tng;
cn k cn c n km cng tiu tr c nghip
chng, tng trng phc hu. Lc T ni: n
khn Kim Cang kinh, tc nng minh tm kin
tnh (ch xem kinh Kim Cang lin c th minh tm
kin tnh) l ni v cch xem kinh nh trn y, cho
nn bo l n (ch). Kinh i Tha u c cng
nng minh tm kin tnh, ch no phi mnh kinh
Kim Cang?
Nu c mt mc phn bit cu ny ngha nh th
no, on ny ngha l g th ton l thuc v phm
tnh, vng tng, xt on, suy lng, lm sao ngm
ph hp vi Pht, lnh ng trn vn kinh; nhn
, nghip chng tiu dit, phc hu tng cao cho
c? Nu bit cung knh th cn gieo c cht
thin cn. Nu c lm ging ht nh cch c sch
Nho ca k hc rng s thnh hng ngi vng phi
ti khinh nhn sng sng nh non, thm thm nh
vc, dng nhn lnh chiu ly qu c vy.
C nhn chuyn trng nghe kinh v tm chng
th khi phn bit. Nh c ngi c kinh ra ting,
229
mt ngi khc cnh nhip tm lng nghe mi ch,

mi cu cho tht phn minh. Tm k y chuyn ch,
chng dm duyn theo ht thy thanh sc bn ngoi.
Nu ch hi phng tng lin b on tuyt ngay,
chng qun thng ni vn ngha!
Ngi tng c kinh vn nng theo, chng
phi dc trn tm, nhng cng phi tng cho r rng
v ngi nghe ch nh vo ting tng. Nu ngi
tng phng tng mt cht lin thnh t on. Nu
nghe c nh th, cng c bng vi cng c ca
ngi ch thnh, cung knh tng. Nu ngi tng ch
thiu cung knh i cht th cng c kh bng ni
k nghe.
Ngi i nay xem kinh Pht nh giy c. Trn
n kinh ln cc tp vt. Cm ly kinh chng ra
tay, ming chng sc sch, lc l thn mnh, gi chn,
rung i, thm ch phng th1, gi chn, bung lung
ht thy chng king s g, cn hng xem kinh
c phc, tiu ti! Ch c hng ma vng mun
dit Pht php l tn thn, cho l hot bt vin dung,
l ph hp su xa vi diu o khng chp trc ca
i Tha! Hng Pht t chn tht tu hnh trng thy
cnh y ch cn bit au xt thm, nc mt m a,
than th ma quyn honh hnh, chng bit lm sao!
1
Phng th: nh trung tin (break wind, passing gas).
230
Lun v vic ln Sanh T
Ngi Tr Gi tng kinh hot nhin i ng, lng l

nhp nh, no phi do tm phn bit m c u!
Mt v c c chp kinh Php Hoa, nht tm chuyn
ch lin t nim cc tnh vong, cho n lc tri
ti mt vn chp kinh nh thng. Th gi vo hi
tri ti mt sao vn cn chp, Ngi lin xe tay ra,
chng trng thy lng bn tay. Xem kinh nh th l
cng chuyn tm dc ch ging nh tham thin khn
thoi u, tr ch, nim Pht. Do dng lc lu ngy,
s c mt ngy c hot nhin qun thng.
Minh Tuyt Kiu Tn thin s, ngi Ph
Thnh, Ninh Ba khng bit ch, trung nin xut gia,
tn lc kh cng tham cu, nhn c nhng vic
ngi khc chng th nhn, lm c vic ngi
khc chng th lm. Kh hnh ca ngi ngi khc
kh t c. Lu ngy, i trit, i ng, ming ni
ra iu g u kho lo kh hp cng Thin c. Tuy
chng bit ch, chng vit c, nhng lu ngy
Ngi lin bit ch! Lu sau, Ngi cn tung honh
ngn bt, nghim nhin tr thnh mt bc i th
php.
Nhng s li ch ny u l t chng phn bit,
chuyn tinh tham cu m c. Ngi xem kinh cng
nn ly lm gng!
* Lc xem kinh tuyt i chng c khi tm
231
phn bit th t nhin vng tng phi tim phc,

thin chn pht hin. Nu mun nghin cu ngha
l hoc gi xem cc ch s hy dnh mt thi gian
khc chuyn nghin cu. Trong lc nghin cu,
tuy chng nghim tc nh lc xem kinh, cng chng
c hon ton khng cung knh. Bt qu, so vi lc
xem kinh, th thi hn mt cht.
Nghip cha th tiu, tr cha th rng th phi
ly vic xem kinh lm chnh, vic nghin cu ch
i lc km theo. Nu khng, sut ngy quanh nm
ch lo nghin cu, d nghin cu n mc nh vt
my thy mt trng, m ca thy ni, cng ch l bn
sung ngoi ming, chng h can h my may n
thn tm, tnh mng, sanh t chi c! Ngy ba mi
thng Chp xy n chng dng c my may!
Nu c th xem kinh [theo cch] nh trn va
ni, t s nghip tiu, tr rng, ba th tnh kin s
tr v chn qu hng chng h tn ti ( ni:
s bin mt khng tm tch). Nu chng xem kinh
c nh th, chng nhng ba th tnh kin cha
chc chng sanh, cn e do sc tc nghip, t kin
s pht khi, bc khng nhn qu, v cc th phin
no: git, trm, dm, di s ni tip nhau ni dy nh
la chy hng hc, nhng vn c cho mnh l ngi
hnh i Tha, ht thy v ngi! Li cn vin vo cu
ni Tm bnh h lao tr gii? (tm bnh no phi
232
Lun v vic ln Sanh T
nhc cng gi gii?) ca Lc T cho rng ph ht

cc gii m chng ph mi tht s l tr gii. Tht l
tu hnh kh t chn php vy!
S d ch Pht, ch T ch trng Tnh l
nh vo Pht t lc ch phc nghip lc, chng
cho chng pht hin. V th nn ly nim Pht lm
chnh, xem kinh lm tr hnh!
* c Nh Lai dit , nhng ci cn li ch
l kinh v tng. Nu coi tng bng t, g, vng,
tng v v.v... l c Pht tht s dit c nghip
chng, ph c phin hoc, chng tam mui, thot
sanh t. Nu coi ch l t, g, vng, tranh v th
tng cng ch l t, g, vng, tranh v m thi!
Nu khinh nhn t, g, vng, tranh v chng c li
g, nhng nu khinh nhn tng Pht bng t, g,
vng, tranh v th ti ty tri. c tng kinh Pht, li
T, phi coi nh Pht t ang hin din ni cho ta
nghe, chng dm mng khi cht bing nhc no!
Lm c nh vy, ti bo ngi y t s cao
ng chn phm ngay trong i ny. Nu khng, ch
l do chi trong php mn, bt qu c li ch l
bit nhiu, thy nhiu, ni c rnh r, ch chng
my may th dng c li ch chn tht chi, vn
ch l chuyn nghe bn ng, ni bn l m thi!
C nhn i vi Tam Bo u gi lng tn knh tht
233
s, ch chng ch bn bc h ri thi. Ngi i

nay ming cn chng bun bn n mt ch, hung
l thc hnh ?
* n Quang thy nhng ngi trch mu chp
kinh gn y ch l to nghip v trn chng cung
knh. Mi ln trch mu, lin trch rt nhiu. Vo tit
Xun Thu, qua hai ba ngy mu lin h thi. Ma
H, na ngy mu lin tanh hi, vn c dng
chp. C ngi cn em mu phi kh, mi ln chp
lin dng nc ha mu kh nghin ra chp. Li
cn chp lum thum, chng cung knh my may.
ng l tr tr con a gin, chng phi l dng
mu biu l lng ch thnh, m ch l trch mu
chp kinh ot ci danh mnh l ngi chn tht
tu hnh thi!
* Chp kinh chng ging nh vit t bnh1, ch
yu l dc tinh thn vo, ch chng cn xinh kho.
Chp kinh nn nh tin s chp sch. Mi mt nt bt
chng c cu th, vit tt. Dng ch dng phi l
dng chnh thc. Nu ta h2 vit theo th loi vit
tt l khng c. Xa nay, ngi ta hay dng cc
T bnh: nhng bc th ha, hoc ch vit trn qut, trn giy, trn la
ph din ti th php
2
Ta h: ting tn xng ngi khc, thng dng gi ngi c chc
v.
1
234
Lun v vic ln Sanh T
th loi hnh th hay tho th chp kinh, Quang

ti tuyt i chng tn thnh!
* Ngi i nay chp kinh mc sc ngoy bt,
tht chng phi l chp kinh, ch l mn dp
luyn ch ng thi lu li bt tch cho hu th
thi! Chp kinh nh th khng phi l hon ton
v ch, nhng chng qua ch to thnh ci nhn c
trong i tng lai, m ci ti khinh nhn cng
chng nh nht g!
* ... (lc b on ny khng dch v T lun v
th loi ch nn dng chp kinh. Ngi trch mt
v c s khi chp kinh n c, t tin sa i nhng
ch trong kinh theo li vit c. Thin ngh, on ny
v ch i vi nhng c gi khng bit ch Hn,
nn khng dch ra)
* Nu i vi php mn Tnh chng th dc
ht mt lng quyt ch tu tr; i vi vic tun gi
lng thnh knh, khc k, gi l c mun cho l
chng mun chp trc, hng kho che y nhng
th s si, tn lon, phng dt, th nhng li ch ngi
t c chng ging vi ci hiu bit t ch thy
hiu km ci ca Quang ti. Nhng iu khc trong
b Vn Sao tp nhp ca Quang ni c, nn
235
chng dng di na.

i vi vic xem kinh, ch c cung knh mi c
li ch tht s. Nu chng cung knh, d c c li
ch th li ch y chng qua l nng theo kinh vn
hiu ngha, ch nghip tiu, tr rng, thm ng t
tm trn chng th cu may nh th c! Hung
h cn eo ci li khinh nhn chng th ni ht ni
c! y chnh l bnh chung ca c th gian, tht
l bun au, khc hn, th di sn st vy!
* Chng th lp ring nghi thc l Pht cho ngi
cc bn. Ch ch thnh, khn thit, ming xng Pht
hiu, thn l chn Pht, c thnh knh nh Pht ang
hin din l c!
* Chng th l bi x li, chng th thn cn tng
lm, cng chng sai st g! Ct sao trng thy tng
Pht lin tng nh c Pht tht; thy kinh Pht, li
T, tng Pht, tng T ang ch thn ging dy
cho mnh. Ch cung ch knh, chng li nhc, chng
xao nhng chnh l sut ngy thy Pht, sut ngy
thn cn ch Pht, B Tt, T S, thin tri thc, x
li, tng lm.
* Tri thc gi vi trng cho bit n nm Nhm
Ng s in. iu ny ti li n mc cng cc, bi l
236
Lun v vic ln Sanh T
s dng danh hiu B Tt mt cch im nhc,

khinh nhn n mc cng tt. Hung h c ni cn
khinh mit ngi ln na. Nm Quang T th 20, ti
tng thy mt ln Ph , nm 21 cha A Dc
Vng li thy. Ti ly lm l, than cng in ch
in X Li. ng bo: y l phong tc ca vng
Ninh Ba. Ti t thn mnh khng c sc ngn
nga thi tc xu c ny. Nu nh Quang ti l ch
nhn mt phng t s n ni thanh minh li hi
ca vic ny, ng hu nhng ngi c tn tm ch
c li ch, chng mc iu tn hi y!
* Ht thy tn kinh i Tha Hin Mt c i
Gic Th Tn ni u dy l vn duy tm, o
hp Tht Tng, khp ba i chng i, c mi ci
cng tun tr v ngun, quay li ci, l o s ca
ch Pht, dp kh, ban vui, l cha lnh ca chng
sanh. Nu c th dc cn lng thnh knh l tng, th
tr th mnh ln ngi u c li ch th thng, u
- hin cng gi n quang, nh Nh chu, nh v
tn tng, ly chng ht, dng chng tn, ty tm hin
lng, s nguyn u mn.
Kinh Lng Nghim ni: Cu v c v, cu con
c con, cu tam mui c tam mui, cu trng
th c trng th. Nh th cho n cu Nit Bn
c i Nit Bn. i Nit Bn l cu cnh qu
237
c. Nu lun v Nh Lai bn tm th tht s ton

b Kh Kinh ch l ging iu ny. Nhng chng
sanh ch nguyn hp km, cha ch thnh n mc
cng cc nn chng th kh nhp ngay c.
V th, phi thun theo tm hnh ca h tha
mn s nguyn ca mi ngi. Nu l bc tc cn
su dy s lin n minh t tnh, trit chng duy
tm, ph phin hoc, tin ngay vo B , vin mn
phc hu, mau thnh Gic o t c ton
b li ch ca Kh Kinh, ph trn bn hoi ca Nh
Lai.
V nh mt trn ma thm khp, c cy u ti
tt. Cy ln s chc my, che lp nh mt tri; cy
nh s di phn, tng tc. o vn duy nht Chn
Nh, nhng ty tm m li ch c th thng, c km
hn. Nhng nu trng thin cn, rt ri cng thnh
Pht qu. D chng th t c ngay li ch ln lao,
cng to thnh nhn thot. Nghe ting ci trng
bi thuc c, xa gn u cht. n cht kim cang,
quyt nh chng tiu. Trc phi dng dc li
ko, sau mi hng chng nhp Pht tr, l ni v l
ny y!
* Kinh dy thn ngi kh c, Pht php kh
nghe. Nu chng phi xa c nhn duyn, ta
cc b kinh Pht cn chng c nghe, hung l c
238
Lun v vic ln Sanh T
th tr, c tng hng tu nhn chng qu? Nhng

nhng iu Nh Lai dy ch da trn l vn sn
c trong tm ca chng sanh. Ngoi tm tnh ra, trn
khng c mt php no c!
Nhng chng sanh cn m, chng th liu tri,
huyn sanh vng tng chp trc i vi Chn Nh
Tht Tng. Do vy khi tham - sn - si, to git trm - dm, m tr hu tr thnh phin no, khin
thng tr tr thnh sanh dit, tri bao kip s nhiu
nh bi trn, chng th tr li. May gp cc kinh
in i Tha hin mt do c Nh Lai ni, mi bit
ht chu vn cn nguyn ni vt o, Pht tnh vn
thng cn, k hn h lm khch vn l con ng
trng gi. Tri ngi su no no phi ch mnh ,
Tht Bo, Tch Quang chnh l qu nh sn c.
Ngh li t v th n nay, cha c nghe Pht
ni, tuy sn tm tnh ny, v c phi chu lun
hi oan ung! Tht ng l au n a l, ting [go
khc] vang ng ci i thin! Lng tan tng mnh,
rut t tng tc. n y, c y hn hn thin a,
cha m c trm ngn vn ln. Thn nghin, xng
nt chng bo p ni!
* Tng, tc ngy nay gi xem kinh Pht chng
my may cung knh, bao th khinh nhn kh th
thut t m tng th. Thi quen lu hnh lu, coi
239
l thun mt, nhng iu khinh nhn kh b k

ht. Coi php ngn ca Nh Lai nh giy c rch
nt.
ng ni chi k chng bit ch th ca kinh,
trn khng li ch; ngay c nhng ngi hiu su
xa ngha kinh cng ch l tam mui ni ca ming,
ta sng ngoi mt. Nh k i k chuyn n, nh
ngi ngho m ca bu, tuy c cng nghin cu,
tuyt khng c ch li thc chng! Hung h ci
ti khinh nhn ngp c tri, nn thi hn th kh
phi u ch ht kip! Tuy l nhn lnh, chiu cm
ngc thnh c qu. D c thnh ci nhn c cho
tng lai, kh trnh nhiu kip chu cc kh.
em tm lng m p ni thm thng ny dm
by t nhng iu rm rc mong ai ny vng lm
theo li Pht, ng hu ch c li ch, chng b tn
hi.
* Kinh Kim Cang ni: Nh ch no c kinh
in th ch c Pht, l t phi tn trng.
Li ni: Ni ni chn chn nu c kinh ny th
ht thy th gian, tri, ngi, a-tu-la u phi nn
cng dng. Phi bit ch y chnh l thp [Pht],
u phi nn cung knh, lm l, nhiu quanh,
dng cc th hoa hng ri ln trn y. V sao
phi nh vy? L v ht thy ch Pht v php V
240
Lun v vic ln Sanh T
Thng Chnh ng Chnh Gic ca ch Pht

u xut pht t kinh ny.
Trong cc kinh i Tha, kinh no cng dy ngi
phi cung knh kinh in, ch chng phi mt kinh.
y l v cc kinh i Tha l m ca ch Pht, l thy
ca B Tt, l Php Thn x-li ca tam th Nh Lai,
l thuyn t thot kh ca cu gii chng sanh. D
cao ng Pht Qu, vn cn phi knh php hng bo
n ngun gc, chng qun i n. V th, kinh Nit
Bn ni: Php l m Pht, Pht t Php sanh.
Tam th Nh Lai u cng dng Php; hung
h phm phu st t khp thn ton l nghip lc,
nh ti nng b t, giam cm trong ngc lu ngy,
khng do u c thot ra! May sao nh thin cn
tc th c thy kinh Pht, nh t c lnh phng
thch, mng r v ngn, bn dng ngay php y
mi mi t bit tam gii, vnh vin xut ly lao ngc
sanh t, t chng tam thn, v thng qu nh Nit
Bn. Nh nghe kinh m c v bin li ch, h nn
do tri kin cung vng bn chng king n, khc no
tc nho c sch, t tin khinh nhn ?
* o ca Thnh Hin ch l Thnh v Minh.
Thnh, Cung phn bit ch trong mt nim. Chng
nim Thnh t bin thnh Cung, khc ch cung
nim bn tr thnh Thnh. L nm - bung, c -
241
mt v nh thuyn cho ngc nc, chng tin phi

li, chng th chng gng sc chng chi m li lng
cht no.
Phi bit rng mt ch Thnh, thnh ln phm
cng c mt Chn Tm ht nh nhau chng khc.
Mt ch Minh phi lun gi gn, xem xt, l cch
t o t phm ch thnh. Nhng trong a v
phm phu, trong nhng sinh hot hng ngy, mun
cnh chen nhau, chng nhn bit, soi xt mt cnh s
kh trnh trong chp mt lin ny sanh nhng tnh
tng tri l. Tnh tng y sanh, chn tm lin b
vng mi t, nn hnh vi no cng u chng trung
chnh. Nu chng vn dng mt phen cng phu thit
thc tr kh cho sch th ngy cng t hn, chng
bit tut xung tn y. Ung cho ci tm lm
thnh sn c vnh vin b chm m trong loi phm
ngu, chng ng bun sao?
Nhng lm thnh chng kh, ch l t lm sng
ci c sng ca chnh mnh. Mun lm sng ci c
sng th phi t tr tri cch vt m h th. Nu
chng th cc lc hiu r, tr kh nhng mi nhn
dc (tham mun ca con ngi) th Chn Tri sn c
quyt kh th hin hin trit c!
* D l trai ch thnh php hay cc S tc php,
ai ny u kit thnh tn knh th li ch chng th
Lun v vic ln Sanh T
242
ni c ni. Nh Xun v, khp ci t tho mc

u ny n xanh ti; trng sng vng vc gia tri,
sng ngi thy u hin bng. Do , ngi ng
sng s nghip tiu, tr rng, chng tn, phc tng,
tin vong u sanh Tnh , s cu khng g chng
c toi , li khin cho on thn bao kip, php
gii hm thc cng gi Tam Bo n quang, cng kt
duyn chng B .
Nu trai ch chng thnh knh th cng c xut
tin ch hu hn, nhng ti li khinh mn th v cng.
Tng chng chng thnh knh, chnh l thi ng b
thnh kinh, g chy ci thnh l 1, lc Tam Bo, long
thin ging lm c x s l mng, lum thum, tc
trch, m khng n ni ni ti ngt ngng, bin
phc cn kh, sng mc tai v, cht b y pht h
c c chng?
HT PHN 3
ni: c kinh khng thnh knh ch c m iu nhp nhng nh th rn

thi b, nh cc php kh lm l nhng chng thnh knh khc g ngi
gi go, c nhp chy u u cho xong vic.
1
PHN 4
V. KHUYN CH TRNG NHN QU

1. Lun v l nhn qu
* Mt php nhn qu l bc u nhp mn ca

Pht gio, m cng l k sch trng yu thnh ,
chnh tm, tu thn, t gia, tr quc, bnh thin h.
* Nhn qu l phng tin ln lao thnh nhn
th gian v xut th gian bnh tr thin h, thot
chng sanh. Nu nay chng ly nhn qu lm nhim
v cp bch cu quc, cu dn, d ng c tr xo,
o c cao siu n my cng ch ung cng, v
chng ging o l cng nh khng c vng php
vy!
* Thnh hin i xa khng ai l chng d dt,
kinh s t rn luyn, gn gi mnh, nn tm h
chng b cnh ph qu, cng - thng xoay chuyn.
246
Khuyn ch trng Nhn Qu
Cng th ring thn mnh thin, t th khin c thin

h cng thin. Ngi i nay, trong nhng hnh
vi, li l thng ngy, trong vng cha con, anh em,
chng v, mi mi u chng th nh php.
Ngi c cht tri kin bn lm mong lm bc cao
nhn li lc: cha c quyn bn mc tnh cung vng
lun ngh m qung m hoc ngi i; c
quyn v ri, bn t r ci c nim bo ngc tn
nc hi dn. Gc bnh l do lc ban u, cha m,
thy bn cha tng dng o nhn qu bo ng
ch bo cho k y. Nu bit nhn qu bo ng i
cht th khi tm ng nim t u king d, chng
dm phng tng. D chng mong thnh thnh, thnh
hin, mun chng kinh s, d dt nh vo vc su,
nh i trn bng mng cng khng th c!
V th, nhng ngi thin t cao phi bt u t
nhng iu thin cn, ch cho l iu lnh nh nn
khng lm, ch cho l iu c nh ri c lm. C
vun bi tng t mt s thnh tnh. V nh cy nh
mc thng, n ln mun un cong chng th c!
* Y gia tr bnh, gp th tr ngn, thong th bn tr
gc. V nh c ngi yt hu ng thng, n ung kh
nut xung, th ra kh khn; trc ht phi tiu tr
chng thng, sau y mi cn c trn gc bnh, iu
ha tng ph. Nu chng tr trc chng thng y,
247
ngi ln ng ra cht, d c lng phng, diu

dc tr c gc bnh cng chng lm g c!
Nhn qu chnh l diu php tiu tr chng
bnh thng ngy nay; nhng mt php Nhn Qu tr
c bnh c gc ln ngn. K s c nng vo
s ci c tu thin. Ngi thng hiu nng theo
c th on Hoc chng Chn, thng trn, sut di.
D l hng phm phu st t cho n bc vin mn
Pht Qu u chng th la php ny, ch nhn qu
no phi ch tr c mi bnh ngn !
* Mt php nhn qu chnh l l luyn ln
nung phm, luyn thnh ca thnh nhn th gian,
xut th gian. Nu lc ban u chng hiu r nhn
qu th sau khi thng Tng, thng Gio, s rt c
th b lm ln nhn qu. lm nhn qu, a lc t
s c phn, khng cch g siu thng. ng bo l
ny thin cn ri coi thng! c Nh Lai thnh
Chnh Gic, chng sanh a lc tam u chng ra
ngoi nhn qu.
Nhng tm lng ca phm phu hp nh, c l
khng lnh hi c nhng l nhn qu ln lao
ni trong kinh. Hy dng nhng iu thin cn trong
th gian lm phng tin lnh hi nhng iu th
thng y. Chng hn nh i vi bi m Cht Vn
ca Vn Xng Qun, sch Thi Thng Cm
248
ng v.v... xin hy c k, suy xt tng tn, lm

theo, th ai ny u l lng dn, ngi ngi u c
th liu sanh thot t.
Nm trc, Quang tng khc An S Ton Th,
bn khc ti Dng Chu, cc ni pht hnh kinh
u c. Cun sch ny tht l mt tc phm trng yu
lm ci i hin du, dn chng hin lnh vy!
* Xa kia, ng Bch C D hi So thin s:
Th no l i Pht php? Ngi So p: ng
lm cc iu c, vng gi cc iu lnh. H Bch
bo: Hai cu ni y, a b ln ba cng ni c.
Ngi So bo: Tuy a b ln ba ni c, ng
gi tm mi lm chng xong. Phi bit li ni
ny chnh l li ni thit yu quan trng nht i vi
ht thy ngi hc Pht.
* Hai cu ng lm cc iu c... chnh l i
ca ht thy kinh gii ca tam th ch Pht, ch nn
coi thng. Ngay trong mi nim va pht khi
ca chnh mnh hy nn suy xt k, nu c th suy
xt n cng cc th cn c th thnh c Pht o,
hung h l cc qu v phc hu khc na!
* Dy gii thin (ng gii, thp thin) m ra
con ng tri - ngi phng phiu. Hiu nhn qu
249
by phng cch xu t (xu l hng ti, t l trnh

n) tt lnh. Ni n gii thin th:
a. Ng Gii:
Chng st l Nhn; chng trm l Ngha; chng
t dm l L; chng ni di l Tn; chng ung ru
th tm thng trong tro, ch ngng lng, thn chng
hn m nn l hin, tc l Tr. Tr trn Ng Gii
chng a tam , lun sanh trong nhn o. Nm
iu ny ni chung tng ng vi Ng Thng
(nhn, ngha, l, tr, tn) ca o Nho, nhng Nho
gio ch dy tn ngha, nh Pht cn ging thm v
qu bo.
b. Thp Thin:
Chng git, chng trm, chng t dm, gi l
ba nghip ni thn. Chng ni di, chng ni thu
dt, chng ni li i chiu, chng c khu, gi
l bn nghip ni ming. Chng tham, chng sn,
chng si, gi l ba nghip ni . Nhng iu ny xt
v i th, ging nh Ng Gii, nhng ng gii a
phn ni v thn, Thp Thin a phn ni v Tm.
y Thp Thin quyt nh sanh vo thin gii.
Cn nh cc iu dy v lun l nh hiu vi cha,
t vi con, knh anh, nhng em... u l mun cho
ai ny u tn bn phn khng khim khuyt, thun
250
theo tng th gian tu php xut th. Nu ni

rng v nhn qu bo ng th ho ly chng sai. a
a ngc hay sanh thin ch do t mnh chiu cm
ly. c Nh Lai tm bi ch cc, mun cho chng
sanh vnh vin la kh, ch hng cc iu vui; v
th, Ngi chng tic hin tng li rng di, v cc
chng sanh tn tnh tuyn din.
Kinh dy: B Tt y nhn, chng sanh y qu
(B Tt s nhn, chng sanh s qu). Nu chng
mun nhn qu kh, phi on tr nhn c trc !
Nu lun tu thin nhn, t quyt nh thng hng
qu vui! y chnh l iu kinh Th bo: Tc thin
ging tng, tc bt thin ging ng (Lm thin
th iu tt lnh ging xung. Lm iu bt thin, tai
ng ging xung), kinh Dch ni: Tch thin tt
hu d khnh, tch bt thin tt hu d ng (Tch
thin s vui c tha, cht cha iu chng lnh tai
ng t c tha!)
Nhng nh Nho ch xt trn i hin ti v con
chu m ni, cn Pht xt trn c ba i qu kh,
hin ti, v lai lun. Phm tnh chng hiu thu,
bn cho l chuyn mng lung, chng chu tin nhn.
Nh k m ci li ngi dn ng, t i vo ng
him, mun chng rt hm, sp h c c hay
chng?
251
* xng nhn qu bo ng l knh vng theo

tm ca thin a v thnh nhn thnh tu tnh
c nhn ngha, o c ca ngi i. Nu coi nhn
qu bo ng l chuyn m mt, khng cch no kho
st th chng nhng tri nghch vi tm ca thin a,
thnh nhn, m thn thc ca mnh cn vnh vin
a trong c th.
Nu bc tr gi chng phn pht ch u thi mn
th tu c mnh, k h ngu khng king s g,
dm lm iu c th quyn dng dc ca thin a,
thnh nhn b chn p chng c ph by, ci l sn
c trong tm tnh ca chng ta n mt chng hin.
Ha hi y chng th ni c!
Nhng li l ca thnh nhn th gian gin lc,
li ch bn v i ny v con chu, cn nhng vic
trc khi sanh ra, sau khi cht i, t v th n nay
theo nhn duyn ti phc lun hi lc o... u
cha lun r. V th, nhng k thy bit nng cn tuy
hng ngy c nhng li dy v nhn qu bo ng
ca thnh hin vn chng tin nhn qu bo ng.
i gio ca c Nh Lai hin dng ci huyn
diu ni tm tnh ca chng ta, s tinh vi ca nhn
qu ba i. Tt c nhng thuyt cch tr (tr tri
cch vt), thnh, chnh (chnh danh), tu thn, t
gia, tr quc, bnh thin h, v php on hoc
chng chn, liu sanh thot t, khng php no
252
chng ging . V th, nhng iu Pht dy v cha

hin, con hiu, anh nhng, em knh, chng xng
v theo, ch nhn t, t trung thnh, ai ny tn ht
bn phn c khc g nhng iu thnh nhn th gian
dy u!
Th nhng, vi mi mt iu, Pht li khai th
nhn trc qu sau; y chnh l iu thnh nhn
th gian chng th lm ni! Li dy tn ngha, dc
trn bn phn ch dy hng thng tr, chng th
ch ng k h ngu. Nu bit nhn qu bo ng th
thin - c, ha - phc rnh rnh nh nhn vo la;
ai li khng tm tt, trnh xu, trnh ha t phc
c ch?
* Kinh Hoa Nghim ni: Ht thy chng sanh
u c tr hu, c tng ca Nh Lai. Nhng v
vng tng, chp trc, nn chng th chng c.
Do vy, bit rng: tr hu, c tng chng sanh v
Pht u ng, tc l Tnh c. Do c vng tng
chp trc v la vng tng chp trc nn chng
sanh v Pht khc nhau. y chnh l Tu c.
Tu c c thun, c nghch. Thun tnh m tu th
cng tu cng gn. Tu n cng cc th trit chng,
chng c rng hon ton khng c g c c.
Cn nghch tnh m tu th cng tu cng xa. Tu n
cng cc s vnh vin a trong c o, a nhng
253
khng c g mt c. Hiu c iu ny th ngu cng

l hin, hin cng l ngu, th cng l yu, yu cng
l th, [nhng mong c] ph qu, chu con y n
u dit sch. Mi mi u lm ch c th c ci
nng da cng coi nh khng, khng c ci
nh cy cng coi nh c. Nh ni cao chng th tro
ln c, ngi ta khng c cch no, th chng ngi
g c ni, xp bc, s cng c th ln n cht ni.
Con ngi xa nay chng bit ngha l do tm
to nghip, do tm chuyn nghip, khng t k i
thng minh, hc vn rng, gi tr b sch cng lao
ngi trc khin di hi bao kip. Nu chng tu c,
d thn t ti mc giu trm thin h, qu nh thin
t, a v ng u cc quan, thanh th hin hch nh
hng t ph, h chng c k b tru lc, dit mn ngay
trong i ny ? Nhng iu mnh t c
u chng th nng da c!
ng Vin Liu Phm hiu r iu ny nn i vi
nhng th c hng th u bo chng phi do
tin nhn (nhn i trc) nh sn. Tin nhn,
tc gi l thin (tri). Thin nh thng nhn tc
l tin nhn kh chuyn. Nhn nh cng thng thin,
tc l tu tr chuyn nghip th tin nhn chng
li. V th, ly nhn hin ti lm nhn tiu
tr tin nhn. Nu bung lung lm xng, kt qu s
ngc li. Hiu r iu ny th mun ngu li thnh
254
hin, mun tm thng li tr thnh siu qun, bt ty,

u l do gi lng tu c, ty thi kho dy m thi!
* Mng l g? Chnh l qu bo ca nhng iu
lm trong i trc. Li na, iu t c do
lm ng theo o ngha mi gi l Mng. Nhng
iu t c do lm chng ng theo o ngha th
chng c gi l Mng. V sau khi t c nh
vy, ci kh i sau chng cam nghe thy! Nh trm
cp tin ti ca ngi, tm thi dng nh giu
sng, mt khi quan ph bit ra, t s u mt ni,
thn mt no! L no vi ci tm thi c vui, li
cho l Mng?
Lc l g? Chnh l ni n nhng ci mnh lm
ngay trong i ny. C hai th lm: Mt l ti tr
chuyn dng mu mo bin tr. Hai l chuyn dng
s khc k, gi l tu tr.
Ci Mng do Lit T ni hn n, chng phn;
ci Lc ca ng ta ni a phn ch trng v mu
mo, bin tr. Bi th, n ni Lc b Mng p,
khng cch g p c [cu cht vn sau]: Khng
T b khn n ni bin gii nc Trn, nc Si;
in Hng ly nc T lm tnh mng, cn c th
ni l bit Mng ?
Khng T chng gp vua hin, chng th khin
thin h tr an, chnh l do nghip lc ca mun dn
255
to ra nh vy, can d chi n Khng T! Nhan Uyn

yu th, ngha l cng ging nh th.
in Hng c c nc T l do son ot m
c, sao gi l Mng c? Tuy hin thi cn l vua
T, nhng khi hi th khng ht vo c, lin thnh
t nhn trong A T a ngc. y mi l Mng, v
ng ta dy ngi chng tu o ngha, mc tnh cp
ot!
Bi th, ti mi ni: Lit T chng bit Mng.
Chng thy Mnh T lun v Mng ? t phi
cng l tn tnh n mc nh th mi gi l Chn
Mng. Cn nhng iu chng do o ngha m c,
chng do o ngha m mt, u chng c gi l
Mng. Lit T lun v Lc a phn thuc v ti tr
mu mo, bin tr, [l nhng iu] hin thnh chng
thm ni ti. Nhng iu hin thnh ni n u l
khc k, gi l tu tr.
Thnh mt nim thnh cung, cung khc ch
nim thnh thnh. Nh tch thin t s vui c tha, nh
tch iu chng lnh, t tai ng c tha. Lm lnh
trm iu tt lnh ging. Lm iu chng lnh trm
tai ng trt xung. G phi theo dy mc mi ngay,
vua phi nghe li can gin mi thnh thnh. Lm
iu nhn i s dn ti phc lnh; d gp phi cnh
hung him tri nghch cng ch nh nhng. Nm nm
mi tui, bit bn mi chn nm trc l sai tri;
256
mun gim bt li nhng vn cha th. Mun mnh

c sng thm nm mi nm na hc Dch hu
khng mc li ln. Ai cng c th l Nghiu, Thun,
king gi nhng iu chng nn nhn, kinh s nhng
iu chng nn nghe, u l Lc. y l nhng li
ca Nho gia.
Cn nh Pht bo ht thy chng sanh u c
Pht tnh, u s thnh Pht h sm hi nghip
c, ci c tu thin, mong h ng lm cc iu c,
vng lm cc vic lnh. Dng Gii gi thn, chng
lm iu phi l. Dng nh nhip tm, chng khi
vng nim. Dng Hu on Hoc, thy r bn tnh.
y u l nhng Lc khc k, gi l tu tr. Hnh
theo , cn thnh c Pht o, hung h l nhng
qu v thp hn ! V th, kinh Lng Nghim ni:
Cu v c v, cu con c con, cu trng th
c trng th, cu tam mui c tam mui. Nh
th cho n cu i Nit Bn c i Nit Bn. i
Nit Bn l Pht Qu rt ro. [Nhng iu y] u
l do tu tr theo ng gio php m c, Lc y rt
ln, chng th hn lng.
ng Vin Liu Phm gp Khng tin sinh bi cc
vic trc sau, vic no cng u ng nghim c,
bn cho l nht nh phi c Mng (s mng). Sau
ng c Vn Cc thin s khai th, tn lc tu tr.
Nhng iu ng Khng on, chng trng mt
257
my. ng Vin Liu Phm l bc hin gi, d c

nhm ln lm iu g chng ng, li on ca h
Khng cng chng linh. Do y, ta bit rng hin
thnh dy i ch trng tu tr. c Nh Lai dy ngi
cng ging nh th. V th, tt c nhng php mn
i, Tiu, Quyn, Tht Pht ni, khng php no
chng khin chng sanh tr kh Hoc nghip huyn
vng, trit chng Pht Tnh sn c. V th, i c k
cc ngu, cc n, tu tr lu ngy lin t c i tr
hu, i bin ti.
Lit T quy ht thy mi s v Mng (s mng),
gy tr ngi ch mong thnh thnh, thnh hin ca con
ngi, c v ci tm gian c, son ot ca ngi.
Di l phi chu ha hi v cng, trn l lm nht
kh lc quyt ch, u thi mn th n ni chung thn
chng d vo bc Thnh Hin, c lm mt ngi hn
h, thp km. Thin sch y hon ton v ch cho
i, no c gi tr g ng nghin cu u!
* Ti thng ni: Ngi trong ci i, trong
mi phn, cht trc tip bi sc dc c n bn
phn, cht gin tip v sc dc cng n bn phn.
Do sc dc m hao tn, phi chu ng cc th cm
xc khc m cht. i vi nhng ci cht y, khng
ai l chng cho s mng, bit u rng: Do tham
sc m cht u chng phi l s mng!
258
Mng vn nm trong tay nhng ai gi lng thanh

tnh, trinh khit, chng tham dc s. Tham sc l t
git hi mnh, bo l s mng sao c? Cn nhng
ngi do mng m sanh, mng tn bn cht, bt qu
ch mt hai phn thi. Do vy, bit rng qu na
thin h l hng ung t. Ci ha ny rt d di,
c mt khng hai trong i. Chng ng bun ?
Chng ng s ?
Nhng chng tn mt ng, chng nhc t ti sc
lc g, li c th tr thnh bc c hnh ch cao,
hng an lc ch i, con chu qu hin, phc m
v cng, i sau c quyn thuc trinh lng, ch
c mi vic gii dm m thi! i vi vic hnh dm
chnh ng gia v chng, phn trc ti thut
qua v l li hi, y chng nhc li na. Cn i
vi vic t dm, v lim, v s, cc u, cc c, chnh
l dng ci thn ngi lm chuyn sc sanh.
V th, nu gi p n ct nh, n b yu kiu
n xin chung ch, qun t coi l mi ha ng
khng g ln bng, bn c tuyt, th phc chiu rng
ngi, hong thin ban n. K tiu nhn coi l hnh
phc khng chi ln bng bn thu np, t n ni b
tai tinh xung chiu, qu thn tru lc. Qun t do ha
c phc, tiu nhn do ha cng thm ha. V th,
mi ni: Ha phc v mn, duy nhn t chiu
(ha phc khng ca, do ngi t chuc ly). Nu
259
i vi ci i n sc, ngi i chng th trit

thu hiu th [nhng s nh] c hnh ch cao, an lc
ch i, con chu qu hin, phc m v cng, i
sau quyn thuc trinh thc s b mt ht trong giy
pht hoan lc m thi! Xt thay!
* Hai ch Nhn Qu gm trn ht thy cc php
th gian, xut th gian khng st cht g. Nhng
thnh nhn th gian khng ai chng dy nhn qu,
nhng do chuyn ch ni o x th, mun cho n
c k tc, c lu truyn, nn ch hn cuc trong
i ny v th h trc, th h sau, chng ni nhng
chuyn trc lc sanh ra, sau khi cht i v nhng
iu k t v th trc n tn i v lai sau.
K hu hc chng th hiu r ca thnh hin
bn cho rng ngi, vt c s sng l do kh thin a
ngu nhin thm vo hnh hi m thi. Cn n lc
cht, hnh hi mc nt, hn cng phiu tn, khng
nhn, khng qu, tr thnh on Dit Kin. c
ph thnh gio, cn m mui tnh linh ca mnh n
cng cc vy! Khng T khen ngi sch Chu Dch,
ngay cu u tin, Ngi ni: Nh tch thin t s vui
c tha, nh tch bt thin t tai ng c tha...
iu th hai l nu chng dng qu kh, hin ti,
v lai lun th nhng iu tri ging xung phn
nhiu mu thun vi nhng ngn lun ca thnh
260
nhn, chnh lnh ca bc minh qun (chng hn nh

gian ng vinh hoa, trung thn b tru lc; Nhan Uyn
cht yu, o Chch trng th...) Nu bit tin nhn,
hu qu th [s hiu] nhng s cng, thng, c,
mt u do t mnh chuc ly. D c gp nghch
cnh cng chng on, chng hn, ch thn c mnh
km ci, chng thy li lm ca tri - ngi, vui bit
mng tri, khng lc no l chng t ti tiu dao!
* Ht thy nhng k chng hiu thu tt cng l
su v nhng k v tri, v thc, nu nghe ni n l
tnh, phn nhiu cao thnh cnh, nhng vn t
lm phm phu, chng chu mnh m gng sc khi
u t S. Nu bo cho h bit nhn qu ba i qu
kh, hin ti, v lai d thin hay c u c qu bo,
t s s c qu m on c nhn, tu thin nhn hng
c thin qu.
Thin - c chng ngoi ba ni thn - khu - .
bit nhn qu s t phng gi thn - ming, ra
lng gt . D trong nh ti, phng kn, vn lun
nh ang trc Thin , chng dm mng khi
cht b i no, ko vng phi ti v! y chnh l
i php tr tri, thnh , chnh tm, tu thn dy
khp ht thy chng sanh thng, trung, h cn ca
c i Gic Th Tn vy. Tuy th, k cung s b
cu thc, bo l chp tng; k ngu nhm trnh
261
khi b xu mt, bn bo l chuyn vu v. Tr hai

hng ngi ny ra, c ai li chng tin nhn?
V th, ngi Mng ng ni: Ngi kho lun
v tm tnh s chng th b c nhn qu. Ngi
tin su nhn qu cui cng t s thy cc r tm tnh
y. L ny l tt nhin phi nh th. Phi bit rng:
T a v phm phu cho n khi vin chng Pht
Qu, u chng ra ngoi nhn qu. K no chng tin
nhn qu u l hng t nh mt thin nhn, thin
qu, lun to c nhn, lun chu c qu, tri kip s
nh bi trn, lun chuyn trong c o, cha th xut
ly vy. Bun thay!
* Pht php lu thng li ch v lng. Ngi cn
tnh su s lnh hi su xa, lin minh tm kin tnh,
on Hoc chng chn. Ngi cn c cn lnh hi
nng cn, cng vn c th ci c tu thin, cu thnh
Thnh, thnh Hin. y l do c Nh Lai lp gio,
d chnh yu l v xut th, nhng Pht ty thun c
nghi, khuyn d ln ln, nn i vi o x th, Ngi
cng pht huy trn khp, khng b st my may iu
thin no! Gp cha ni v t, gp con ni v hiu,
anh nhng em knh, chng xng v theo, phm
ht thy nhng o lun thng hng ngy Pht dy
trn chng khc g vi nhng iu Nho Gio ni.
Ch khc bit l: i vi mi iu y, Pht u ch
262
r nhn qu ba i, thin c bo ng, khin cho ngi

nghe em lng knh s, chng dm vt phm. D
trong nh ti, phng kn, thng nh ang trc
Pht, tri. n c hng tham tn bo c, trn chng
c tn tm, nghe mi chuyn nhn qu bo ng, tm
cng thm b ch phc, cng chng n ni mi
phn khc lit. C xem thi Lit Quc1, c tc git
ngi tun tng2, git cng nhiu cng vinh hin; n
khi Pht gio truyn sang ng mi chm dt c
thi tc y. iu y chng minh vy.
* i ny cch thi Nghiu, Thun, V, Thang,
Vn, V c ba bn ngn nm, tnh i, lng ngi so
vi thi c khc xa lm. Nhng do bit lc o lun
hi theo nghip thng trm, sanh ln tri, a xung
a ngc, ngi bin ra th, th sanh lm ngi, nn
d l hng cng hung cc c ng ngnh kh gio
ha, trn khng c tn tm cng b php ny (nhn
Lit Quc l thi gian k t khi Chu U Vng (C Cung Nit) ln ngi
nm 781 trc Cng Nguyn cho n khi Tn Thy Hong (Doanh
Chnh) gm thu lc quc, thng nht Trung Nguyn vo nm 221 trc
CN. Thi ny, cc ch hu nh ln nhau, tranh nhau xng b nn cn
gi l thi Xun Thu Chin Quc (t nm 781 trc CN n nm 476
trc CN l thi Xun Thu, t nm 475 i Chu Nguyn Vng tr i,
ch cn su nc ln (Tn, Triu, Hn, Yn, T, S, Tn) tranh ginh ln
nhau nn gi l thi Chin Quc).
2
Tun tng l hnh thc chn sng hay git ri chn nhng ngi ty
tng, i thip trong lng m ca cc bc vng, cng hu.
1
263
qu) chit phc.

D coi r mng ngi, trong tm vn tim n
mt cht s hi nh hng ca nhn qu, nn cha
n ni thp phn bo c. Nh cc ch hu thi Lit
Quc em by ti, i thip v b tnh bt git tun
tng theo c my chc, my trm ngi, chng coi
l sai; tri li, cn cho l v vang na. Chng phi l
do php nhn qu m thi ny hin hn i trc ?
Chu Vn Vng n trch thm n c xng kh,
th m ch my trm nm, phong tc git ngi tun
tng lan khp thin h. D Lo, Trang, Khng,
Mnh cng ra i, u chng th vn hi c phong
tc suy i y.
T sau khi Pht php truyn sang phng ng,
l sanh t, lun hi, nhn qu bo ng sng rc trong
i. Chng k ch hu, ngay c k hng mt v
Nam xng trm 1 cng chng dm lm. D c
k dm lm, cng chng dm coi git nhiu ngi
l vinh. Nu khng c php ny, ch c ci thuyt
chnh tm, thnh cao lng trung th, dc
lng m bc nhau hng dt tr tc tun tng trong
Ch hong . Vua ngi trn ngai, quay mt v hng Nam, t xng l
Trm. Thi c, Trm l ting thng dng t xng. Sau ny, Tn Thy
Hong cm ngt ngi khc t xng l Trm. Cc i vua sau ny, cng
bt chc xng l Trm.
1
264
ton dn, ti e rng cng nhc nhn khuyn ln, thi

t y cng thm thnh hnh!
Hung na, Nho gia ch bit tr o, chng r t
tm, mun bi xch Pht php, cng lp mn nh,
u ni l cht ri l vnh vin dit, khng cn i
sau na. Nu khng c l sanh t, lun hi, nhn
qu bo ng ca c Nh Lai thm nhun khp tm
ngi th nhng ngi i sau c chnh mng,
cht tt lnh cng him hn na.
y ch l php thin cn nht trong Pht php,
cn c th tr kh c thi tn st, hung h l i
php vin n ch cc su xa. Th tr phm tnh h
th suy lng c mt phn trong vn phn li ch
ca Pht php ?
* Pht php rng ln, khng g chng bao gm,
khng iu nh nht no li chng nu ln. Chng
nhng th, nng theo cn c th on Hoc
chng chn, liu sanh thot t. y chnh l o
cch vt tr tri, tu thn, t gia, tr quc, bnh thin
h, minh minh c, ch ch thin 1.
Nu thu hiu Pht php th s ch mt na, nhng
cng gp bi. Bi l, nhng iu thnh nhn th gian
Hiu theo quan im Nho gia, nhng iu ny c ngha l nghin cu s
vt hiu thu tn cng l l, tu dng thn, gi cho trong nh yn vui,
thun tho, gip ch cho t nc, lm cho thin h thi bnh, lm sng t
ci c sng, t c o tt lnh.
1
265
ni ch nhm dy con ngi tn ht bn phn; ch

bc thng tr mi c th tun hnh trit . Nu l
hng cn tnh trung, h, s chnh mng, coi thng.
Pht php dy r cc s l: nhn qu bo ng, sanh
t, lun hi, v ht thy chng sanh u c Pht tnh,
u c th thnh Pht... Nu l bc thng tr t s
chng c Pht tnh sn c; k h ngu s chng
dm phng tng, cn r v s ci kh i v lai; tt
nhin s ci c hng thin, mong thnh thnh, thnh
hin. D trong nh ti, phng kn, vn thng nh
ang i trc Pht, tri.
c Nh Lai dng Tam Quy, Ng Gii, Thp
Thin nhip khp chng nam n ti gia. Tu Ng
Gii, Thp Thin s thng c thi tn st, b thi
kiu bc, tr thnh thun ha, vnh vin thot khi
c bo tam , thng hng s khoi lc ci nhn
thin. Php nng cn nht cn nh th, hung h l
php su nht.
V th bit rng: Nh Lai l i s ba ci, l cha
lnh ca bn loi, l thnh nhn ca cc thnh, l tri
ca cc tri. Bi th, vua thnh ti hin, bc thng
t, khng ai chng tun li Pht dy tu tp, h tr,
lu thng. Trong ht thy php ly tm lm gc, ch
c mi Pht php l pht minh n ch rt ro!
266
2. Ging nhn qu v mt S
* Kinh dy: B Tt s nhn, chng sanh s
qu. B Tt s gp phi c qu, nn on sn c
nhn t trc. Do vy, ti chng tiu dit, cng c
vin mn thng n khi thnh Pht mi thi. Chng
sanh thng to c nhn, mun trnh c qu, nh
trc mt tri li mun khng c bng, c nhc nhn
ro chy.
Thng thy k ngu v tri va lm cht iu lnh
lin mong i phc. Va gp phi nghch cnh bn
bo lm lnh mc ha, chng c nhn qu. T ,
ci tm ban u li st, m ra bng b Pht php.
H no bit n ch huyn o bo thng ba i,
chuyn bin do tm.
Hin i lm thin, lm c; hin i c phc,
mc ha th gi l hin bo. i ny lm thin,
lm c, i sau c phc, mc ha, gi l sanh
bo. i ny lm thin, lm c, n i th ba, hoc
i th t, hoc mi, trm, vn i sau, hoc n
v lng v bin kip sau mi hng phc, mc
ha, th gi l hu bo. Hu bo sm, chm bt
nh. Phm nhng nghip to, tuyt i khng c
nghip no li chng c bo.
Chuyn bin do tm l v nh c ngi to
c nghip, s phi a mi trong a ngc, chu kh
267
c bao kip di lu. V sau, k y sanh lng h thn

ln lao, pht i B tm, ci c tu thin, tng
kinh, nim Pht, t hnh, dy ngi hnh, cu sanh
Ty Phng. Do , trong i ny, ngi y b ngi
khinh mit hoc mc cht bnh kh, hoc phi tm
chu bn cng, v gp ht thy chuyn chng nh .
Nghip vnh vin a a ngc chu kh bao kip di
lu mnh to trc y lin b tiu dit, li cn c
th liu sanh thot t, siu phm nhp thnh. y l
iu Kim Cang ni: Nu c ngi th tr kinh
ny b ngi khc khinh r, ngi y do ti nghip
i trc ng a c o, nhng v i ny b
ngi i khinh r nn ti nghip i trc lin
b tiu dit, s c A Nu a La Tam Miu Tam B
. y chnh l ngha chuyn bin do tm.
* Th nhn gp cht tai ng nu chng on tri,
cng s trch ngi, tuyt chng c tng tr n,
sanh tm sm hi ti li. Phi bit rng: trng da
c da, gieo u c u, trng c di chng th
c thc tt, gieo gai gc ch mong la np.
K lm c c phc [th phc ] l do i
trc vun trng su dy. Nu chng lm c th
phc cng thm ln. V nh con em nh giu, n
xi phung ph, xem vng nh t, chng b i lnh
ngay l do vng nhiu. Nhng nu ngy ngy c nh
268
th, d giu n trm vn, chng c my nm cng

nh tan, ngi cht, mt sch snh sanh c!
Lm lnh mc ha l do ti nghip i trc su
nng. Nu chng lm lnh th tai ng cng ln. V
nh ngi phm trng ti, cha b hnh hnh, lp
c cng nh; do cng nh nn chng th x ti
hon ton, nhng i nng thnh nh. Nu c th
ngy ngy lp cng, do cng cng nhiu, cng ln
nn ti ht, c x min; li c phong hu bi
tng, tc v th tp di lu cng vn nc.
* Phi bit rng: iu tri nghch xy n c thun
theo, mi gi l lc thin (vui theo mnh tri). Tu
thn, gieo c mi gi l tn tnh. i c k ngu
chng bit thin c i trc, ch thy vic tt xu
trc mt, thy lm thin mc ha bn bo thin
chng ng lm; thy lm c c phc bn bo
c chng ng king.
Chng bit thin bo, c bo chng phi l chuyn
mt sm, mt chiu, phi xy ra dn dn. V nh ba
thc bng, no c phi l tri lnh mt bui kt
thnh c u! Trm sng y p nc no c phi
l tri nng mt ngy m tan c bng u! Ch
nn on tri, trch ngi, cng ng do d, hi hn,
lui st; hy nn hc theo cch tu thn ca ng Du
Tnh , cch lp mng ca ng Vin Liu Phm!
269
* Nh Lai ging kinh: bo thng tam th. Phm

ngi sanh con, i lc c bn nhn.
Th nht l hin bo, ngha l i ny lm thin,
lm c, i ny hng phc, mc ha. Nh s t rn
luyn vn chng khoa c, thn i ny c cng
danh. iu ny mt phm thy c.
Th hai l sanh bo, ngha l i ny lm thin,
lm c, i sau hng phc, mc ti. Nh t ph
c trng hc vn th con chu mi hin t. iu ny
mt phm chng thy c, nhng thin nhn cn
thy c (i ny, i sau u l c theo ngi
m ni. i vi vic cch i, dng th d
ging cho d hiu, nn tm dng t ph v con chu.
ng chp vo vn m nh mt ngha. Mong lm
thay!)
Th ba l hu bo, tc l i ny lm thin, lm
c, n i th ba, hoc bn, nm, su, by i, hoc
mi, trm, ngn, vn i, hoc mt, mi, trm,
ngn, vn kip, hoc l n v lng v bin hng
h sa kip mi hng bo thin hay c. Nh vng
nghip nh Thng, nh Chu xa kia, tht s bt
ngun t vic ng Tc gip vua Thun, ng Khit
ph vua V.
Nu l chuyn trong ba bn i, thin nhn cn
thy c. Nh trong trm ngn vn kip, thin nhn
chng thy c, nhng o nhn ca Thanh Vn
270
cn thy c. Nu l v lng v bin hng h sa

kip, ch ng nhn vin minh ca c Nh Lai mi
thy c ni. y cn cha phi l cnh gii thuc
o nhn ca Thanh Vn, hung h l thin nhn,
nhc nhn !
Hiu ngha ca ba th bo ny th chuyn lm
thin c phc, lm c tai ha ging xung, thnh
ngn vn chng sai lm. Ph qu, bn tin, th, yu,
cng, thng, mng tri cha tng thin v. Cnh
duyn xy n nh hnh nh hin trong gng. K tr
ch quan tm n v mt ngoi gng, ngi ngu
ung cng ght hnh nh hin trong gng. Chuyn
tri nghch xy n, vui chu mi gi l lc thin.
Chng on, chng trch mi gi l lp mng.
Con c bn nhn l: mt l bo n, hai l bo on,
ba l tr n, bn l i n.
- Bo n ngha l trong i trc cha m c n
vi con, nn n sanh vo lm con hu h, phng
dng, sng th, cht chn. Cho nn [cha m cn]
sng t chm sc, cht th cng gi. Thm ch tn
ty vi vua, li dn, tn lu s xanh, khin thin h
hu th knh ngi y bn knh lun c cha m, nh
cc ng: Tng L Cng, Trn Trung T, Vng Quy
Linh, S i Thnh (Ba ng Tng, Trn, Vng u
l bc danh thn i Tng. ng S l trng nguyn
u i Thanh. Bn ng cng tin Pht, nhng ch
271
mnh Trung T ng nhp rt su. Do ng i trc

l cao tng nn tuy hng ph qu vn khng qun
mt bn nhn). Con hiu, chu hin trong i ny
u thuc v loi ny.
- Bo on l i trc cha m tng ph n
con, nn sanh vo lm con bo on. Lc nh ng
nghch khin cha m bun lng, ln ln gy ha
khin cha m mc v ly. Lc sng, ngt bi chng
oi, cht i phi mang nhc di chn sui. Li cn
nhng trng hp qu ng, con c quyn v trng
yu, mu chuyn phi php, dit mn tn tc, qut m
cuc m, khin cho thin h hu th tha m k y,
chi ly c cha m. Nh Vng Mng, To Tho,
ng Trc, Tn Ci v.v... chnh l loi ny.
- n n l i trc mc n cha m tin ti.
Nay n tr bn sanh lm con. Nu n nhiu s
lm con sut i. Nu n t, chng th trnh khi
gia chng cht trc cha m, nh: hc sp thnh ti
bn mt mng, bun bn va c li bn chn thn.
- i n l i trc cha m n tin ti ca
con, n bn sanh vo lm con i n. N nh
s ung cng biu xn mi thy, dm vng hi v,
dy rn cc th, nhng mong con c thnh ngi,
nhng i hn cht xy n, ht nhin cht mt. N
ln th chng ch c th, t cn phi mt nghip ph
sn, nh bi, ngi mt mi thi!
272
* Chuyn trong thin h u c nhn duyn. S

c thnh hay chng u do nhn duyn xui khin.
D c ngi lm cho vic thnh hay hoi, nhng
quyn lc tht s l do nhn trc ca ta, ch chng
do duyn hin ti. Hiu iu ny s vui bit mng
tri, chng on, chng trch, lm ng theo a v,
chng chng nhp m t t c vy.
* Vi chuyn vun bi c hy nn thng xem
cc sch [Thi Thng] Cm ng, m Cht Vn.
Vi iu thin s ty phn, ty lc m hnh. Vi
iu c b i nh on, nh th. ng Vin Liu Phm
hnh php Cng Qu Cch, nhn chn c bn th,
chng my may bung lung. V th, mng vn chng
th bn c th, khng c i cng danh bn c
i cng danh, khng con bn c con.
* Phm nhng ngi hin t nh khoa c, t
ph h u c i m c. Nu khng m c, cy
sc ngi hin t, sau ny t gp i ha; chng
th khng hin t cn hn. Xem khp cuc i ca
cc bc i thnh, i hin xa nay, u l do t ph
h tch c m nn. i ph, i qu cng th. Con
chu h sanh ra ph qu, ch bit hng phc to
nghip, qun mt cng t ph mt phen vun bi. Do
y, chn vi t c, ph sch t nghip, cam chu
273
bn tin. y chnh l bnh chung ca k ph qu

trong c ci i.
i i gi cho c t tin vnh cu chng b
chm lp ch c mi nh h Phm T Chu l bc
nht t xa n nay. T Vn Chnh Cng (Phm
Trng Ym) i Tng n nay, n mi cui i
Thanh, hn tm trm nm, gia phong chng suy sp,
con chu ni tip nhau t, ng gi l nh th
hng i i. Nh h Bnh Trng Chu t u
i Thanh n nay, khoa bng ng u thin h.
Nh y c bn nm ngi trng nguyn, c lc
c my anh em cng lm quan cc phm. Nhng h
i i sng phng Pht php, d l trng nguyn, t
tng vn hng ngy c Cm ng, m Cht Vn
noi gng thnh , chnh tm, tn ty th vua,
gip dn.
G cung sanh kia bo nhng sch y l hng
ng gi, b c qu ma tin theo, chng nhng chng
bit v sao thnh hin l thnh hin, m cn chng
bit v sao ngi l ngi na kia! Sng lm thy i,
tht chy, cht mc nt cng c cy. Li cn c nghip
kh tiu, vnh vin trm lun trong c o. G y c
vnh vo t coi mnh l hng hc rng thng sut,
n ni i sau, nhng danh t thin, a, ph mu
cn chng c nghe n, cn ng gi l hay ?
274
* ng c ni nh mnh ngho hn, chng th

rng cha m c, hnh phng tin ln. Phi bit
rng ba nghip thn - khu - u c th khng c g
c bng, cn nu ba nghip thn - khu - u thin
th khng c chi thin bng!
Nh c ngi ngu chng tin nhn qu, chng tin
ti phc bo ng ngng nghnh, ngo ngc, da
theo nhng iu ni trong An S Ton Th m
ging cho k y, khin hn bt u tin nhn qu dn
dn, k thm tn Pht php, cui cng l vng
sanh Ty Phng, liu sanh thot t. [] mt ngi
nh th, cng c v lng v bin, hung h l
nhiu ngi.
Nhng mnh phi nghim tc khng t vt mi
cm ng c ngi chung quanh. V con mnh
tin nhn, vng lm, ngi khc trng thy mi ham
thch, no phi u l tin ca nhiu [mi tch cha
m c c]!
* Ngi sanh trong th gian c c ci vn
thnh c, thnh ti, dng cng lp nghip, v c
c mt ti, mt ngh nui thn cng gia nh,
u l do sc ch tr ca vn t m c thnh tu.
Ch ngha l ca ci qu bu nht trong th gian, c
th khin k phm thnh thnh, bin k ngu thnh tr,
k ngho hn thnh ph qu, k tt bnh tr thnh
275
khe mnh. o mch thnh hin c lu truyn

thin c; kinh doanh nui sng mnh v gia nh,
ca ci li cho con chu, khng vic g chng nh
vo sc lc ch ngha. Nu trn i khng c ch
ngha, ht thy s l s u chng thnh lp c,
con ngi cng chng khc g cm th!
Ch ngha c cng sc nh th, tt nhin phi
nn trn trng, yu tic. Trm thy ngi i nay
mc tnh khinh thng, lm nh ch ngha, ng
l xem ca ci ch bo khc g phn, t! i ny
chng b gim phc, tn th; i sau cng b v tri,
v thc y thi! Chng nhng ch xem thng, lm
u, vt b nhng vn t hu hnh; i vi nhng
vn t v hnh cng chng c khinh thng, u,
vt b! Nu chng ra sc thc hnh hiu, , trung,
tn, l, ngha, lim, s l mt c tm ch. Tm ch
y mt th sng l loi cm th mc o, i m;
cht s a tam , c o!
3. Gii thch v nguyn do ca kip vn

* S kh trong Sa B chng th ni ht ni. D
trong thi thanh bnh, hng ngy vn gp cnh kh
no. V chng sanh qu quen vi nhng cnh kh
y lu nn chng bit thi! Gn y, Trung
Quc tri my phen binh la, l kh chng th
276
ni. Ngoi th gii, cc nc i chin ba nm,

ngi cht gn c ngn vn, khai mo nn binh kip
bc nht. Tnh hnh chin tranh vn cn mnh m,
chng bit mc khc lit s n u, lng im suy
ngh, tht ng kinh s vy.
Nguyn nhn l do nc n tn lc mun chim
ot, tn dit nc kia, nhng cng do c nghip xa
kia ca chng sanh chiu cm c bo nn mi n
ni cc k tn khc nh th. Nay nghe li ny, phi
nn mnh m pht khi i tm cu mau c vng
sanh. Sau y s tr vo Sa B ph ht thy.
Kinh dy: B Tt s nhn, chng sanh s
qu. B Tt s chiu ly c qu nn on c nhn.
c nhn on ri, c qu khng sanh t u c.
Chng sanh ua nhau to nhn c, t phi lnh qu
c. n lc lnh qu c, chng bit t sm hi nghip
trc, li cn to thm c php chng chi li. Th
nn oan oan tng bo tri bao kip khng ngng.
Chng ng bun sao? Chng ng s sao? Bit vy
ri, chng l no li chng cu sanh Ty Phng!
* Ci i ang lc Kip Trc, cp bc, git hi
ln nhau. Chng c l ba h thn, s kh trnh khi
ha hi c mi! L ba h thn va ni cng
ch l ch thnh l nim A Di Pht m thi! Qun
m i S th nguyn rng su, nghe ting cu kh,
277
c cm t ng. Ngoi vic sng chiu l Pht ra, hy

nn l nim thm i S s ngm c gia h, t c
th chuyn ha thnh phc, bin tai nn thnh iu
tt lnh m mnh chng bit.

* Thin h lon lc, k tht phu phi c trch
nhim. Ngi ngi ai ny dc tm lng thnh, ai
ny tn lc hiu , ai ny lm iu t thin: gip
k c qu, cu k hon nn, thng xt k ngho,
king git, phng sanh, n chay, nim Pht. Ngi
c thin cm, tri t ng phc, t nhin ma thun,
gi ha, dn yn, vt mnh, quyt chng n ni
tri thng ging cc tai nn: lt, hn, n dch, chu
chu, gi lc, ng t... Thi tit iu ha, c
ma, nhn dn lc nghip.
Li thm t ha, nhn nhng tp quen thnh
thi. D c mt hai k ngu n cng s bin thnh
hin lnh. Nu thng xt k qun t trn x nh1,
hn s dt tuyt vnh vin thi trm cp; chu cp cho
a rnh rp nh kn, t y v sau n s tr thnh
ngi lnh. C nhn dng nhn t cai tr, chn
thnh yu dn, nn cn cm ha c c d loi. Cc
im lnh nh: h chng vo ni trn nhm, c su
b i ni khc... chp trong s sch, no phi ch c
Nguyn vn: Lng thng chi qun t (k qun t trn x nh) l
thnh ng ch k trm.
1
278
mt chuyn! Nu ai ny tht s c th dng lng t

thin cm ng nhau, quyt chng n ni thng c
cc tai ha: th ph, ao binh, giy xo, cp bc!
* Nn bit rng: Pht php ly nhn qu bo ng
lm o nguyn thy trng yu h hc thng t.
Nay k trn khng gi o, k di chng tun php
tc, tn hi ln nhau, ly git chc lm vui, ch ct
sao tha thch mnh, chng oi quc gia cn mt,
dn tnh thng kh. y u l do chng bit nhn
qu bo ng m nn ni. Ti thng ni: Nhn
qu l phng tin ln lao thnh nhn th gian
v xut th gian bnh tr thin h, thot chng
sanh. Trong lc ny chng xng s l nhn qu
bo ng, sanh t, lun hi, m mun thin h thi
bnh, nhn dn an lc, d Pht, T, thnh hin cng
ra i cng chng bit lm sao c!
* Th o suy sp, lng ngi bc bo l do Nho
Gia chng bit o l ch cung knh thc hnh, c
mt b ui theo ci ngn. Phm i vi nhng ngha
l nh khc k, gi l, ngn lng t, gi lng thnh,
h chng cn bit n, c lo thuc lng t chng
hng lm ci vn tn th trong i, khin cho ci
o khen ngi, gio ha, dng dc ca thnh nhn
tr thnh ngn ngh thu ot danh li. y tht
279
l bng nhc thnh hin, tri nghch thin a n

cng cc!
Do vy, ngi c sch tm chng hiu ngha
sch, thn chng hnh theo o l dy trong sch.
Ngi lm vn c ph din o l hiu , trung tn,
l ngha, lim s chng st my may, nhng xt n
ngh, vic lm, tuyt chng c cht my may no
lin quan n nhng iu y c. Khc no con ht
din tung, kh, sng, vui, bun, c lm ging nh
tht, ch tht s ra nhng tm trng y chng my
may lin quan g n chnh mnh c! Thi t y
ny, dn d bin thnh qu mc.
Ngi c thin t quen thi cung vng, thn
phi theo vt Nghiu, Thun, Chu, Khng, bn
mun tin ln, rt cuc ph b kinh in thnh hin,
sng thng u ha. Mt ngi xng, trm k
ha theo, tr thnh phong tro n ni nhng k tiu
nhn hn km tm thng mun tha nim mc
sc phng tng khng king k ca mnh bn vi v
xng dp b cng thng o l gy tr ngi
cho h, mun gp rt thc hnh ch trng t hi gy
hi ln lao cho qun chng, khin dn khng c php
g an, n ni thin tai, nhn ha lin tc ging
xung. Vn nc nguy ngp, dn khng l sng. V
nh i m b uc, vt bin b thuyn, li mong
chng b t ng, chm m, h c c chng?
280
* Gn y th o nhn tm suy sp, chm m

n cng cc. Thin tai, nhn ha lin tc ging
xung. Ngi bit lo cho i, bit cc nghip qu y
u do st hi khi ln. Nu bit vt cn chng
nn git, quyt chng l no git ngi. Do vy, ai
ny m lng t thin, nng ln nhau, t thay i
c phong tc, chiu cm c thin ha vy.
* Phi bit rng phng sanh chnh l ngn nga
git chc. Mun trnh git chc th phi bt u bng
n chay. Nu nh ai ny u king git, ai ny u
n chay th nh nh tu tp t thin, ngi ngi tun
hnh cao l ngha, phong tc thun m, kh hu
iu ha, ma mng sung tc, c u n ni kip
ao binh khi, k ny ngi kia tn hi ln nhau!
y chnh l nhim v cn bn trng yu, thanh tnh
ng n vn hi thin tai, nhn ha. Phm nhng
ai mun ca nh yn vui, thn tm khang ninh, thin
h thi bnh, nhn dn an lc, xin hy cu ni vic
phng sanh king git, n chay, nim Pht th cu g
li chng c!
* Gn y thin tai nhn ha lin tip xy ra qu
i, s ngi t vong qu nhiu cng thm. H no
phi o tri bt nhn u, tht ra l do c nghip
trong bao kip v trong i ny chiu cm thi.
281
Tuyt i chng c chuyn khng nhn li c qu,

cng tuyt i chng c chuyn to thin nghip li
b qu c! Ch v tri kin phm phu chng th bit r
nhn duyn tc th, nn ta h c trng hp l ra
chng ng c nhng li c. Nu c th xem
trn nhiu kip, nhiu i, s thy mi mt qu bo
thin hay c ta phi nhn u nh ting vng i theo
m thanh, nh bng theo hnh, trn chng sai khc!
* Nay th o nhn tm suy sp, khuyt hm
n cc im. Nu chng dng nhn qu, bo ng,
sanh t, lun hi v ht thy chng sanh u c Pht
tnh, u c th thnh Pht dy d, quyt kh
lng t c hiu qu! Do mt nim tm tnh ca
chng ta bt bin ty duyn, ty duyn bt bin, h
gp tnh duyn bn chng Tam Tha v Pht php
gii; gp duyn m nhim s thnh nhn thin v t
c th php gii. D mi php gii thng trm, kh
vui khc xa nhau nh tri vi t, nhng tm tnh
vn sn c y ti phm chng gim, ti thnh chng
tng.
Nu hiu k ngha ny, d c tng thn mt mng,
quyt chng chu b i tnh duyn ng theo
ui nhim duyn n ni lun hi mi mi, chng
th thot ni! V th, bit rng cc php: nhn qu,
bo ng, sanh t, lun hi v.v... chnh l i o tr
282
c gc ln ngn, l nguyn do ca c phm ln thnh,

l phng tin ln lao thnh nhn th gian, xut
th gian bnh tr thin h, thot chng sanh. Trong
lc ny, nu b i php ny, d Nghiu, Thun, V,
Thang, Vn, V, Chu, Khng cng ra i, cng
chng lm g c!
* Ba ci chng yn ht nh nh la, cc kh y
dy tht ng kinh s! Chng sanh ngu si d chu kh
ln chng cu xut ly. D sn c Pht tnh, nhng v
m mui, tri nghch, li khi Hoc to nghip n
ni tri kip s nh trn sa khng cch no gii thot.
Chng ng bun ? Hung nay th o, lng ngi
nguy hm, chm m n cng cc, st kip th thm
t xa cha tng nghe.
Li thm tro lu tn hc bc khng nhn qu,
ch nhng li ngh lun o c ca thnh hin l h
bi, vu v, mc tnh xng nhng kin mnh c
on. K qung dn l m, li nhau vo la, n ni
thin tai, nhn ha lin tc ging xung. L dn ngy
ng tht ng thng xt. Bi th, nhng ngi c
tm lo cho i bn mnh m pht i ch mun cu
gip dn. Nhng nghip qu y u do ch bit t t,
t li, chng bit nhn qu ba i, thin c bo ng,
tng l ngi cht i, thn thc lin dit, chng
c linh hn ty theo nhn duyn ti phc th sanh
283
trong tri ngi hay a vo tam , c o!

Nu thin hay c cng u b dit mt nh nhau,
l no chng ty lm bt c chuyn g ct sao thn
tm khoi lc ? Do vy, i vi nhng vic nghch
thin tri l, tn ngi li mnh, cng vi git hi
sanh mng ct sao tha thch ming bng, bn ua
nhau tng bng lm, chng e d chi!
Nu nh bit n nhn qu ba i s lin s phi
th bo, chng dm mng khi cht nim, hung
h l thc hnh nhng vic y ? V vy, bit rng:
s l nhn qu ba i, sanh t, lun hi do c Pht
ta ging chnh l hu nht trong m di v minh.
Nim Pht cu sanh Ty Phng Cc Lc th gii
chnh l thuyn t trong bin kh sanh t. Mun vn
hi kip vn, b qua php ny, khng cn cch chi!
4. Ging nhng im trng yu v vic gii st

* i c ca tri t l Sanh, i o ca Nh
Lai l T. Ngi, vt tuy khc, tm tnh l ng.
Nh Lai xem khp c tam tha lc phm u nh
con mt. V sao vy? Do h u c Pht tnh, u
c th thnh Pht. Tam tha hy . Lc phm l
tri, ngi, a-tu-la, sc sanh, ng qu, a ngc. Tuy
c cao thp khc nhau, kh vui khc nhau, nhng
u cha on c Hoc nghip, cha ra khi sanh
284
t. Phc tri nu ht lin phi a xung. Ti trong

a ngc nu tiu bn li sanh ln. Ht nh bnh xe,
ht ln cao li xung thp.
Ta nay may c thn ngi, l ra phi kho lo
by cch cu gip, thng tic sanh mng loi
vt, th hin c hiu sanh ca tri t, th hin lng
nhn trc n trong tm ta. y l v cc loi vt v ta
cng sng trong vng tri t, cng hng s sanh
trng, dng dc ca tri t. Li cng bit tham
sng, cng bit s cht. Ngi c lng nhn i vi
xng kh cn nht ly em chn, i vi c cy
cn mc di chng cht, no chu v sng bng
ming m khin cho cc loi vt trn cn, di nc
phi chu ni kh ct, x, nung nu ?
Phi bit rng cc loi vt t v th n nay cng
tng a v cao sang, tn qu, oai quyn hin hch,
chng bit mn oai quyn ban b n c; tri li
cy quyn to nghip, khin cho c nghip cht cha
nh rng, a trong d loi. Ming chng ni c,
tm khng suy ngh, thn khng ti kho nn mc
phi nn ny. Tuy tht mm b cng n l chuyn
nh, nhng on hn kt, h chng i i kip
kip lo bo th ci on nim ny chng?
V d con ngi chng ngh n ni kh ca
nhng con vt b git, l no chng s on nghip
kt su, thng b chng git li hay sao? Li chng
285
s tn hi loi vt ca tri, tri s ot mt phc

th ca mnh hay sao? Ngi no mong cho quyn
thuc on t, th mng di lu, thn tm yn vui,
cc duyn nh , rt nn pht tm i bi, thc hnh
phng sanh, khin cho thin a qu thn thy u
thng xt tm lng thnh thng loi vt ca ta s
khin cho nhng iu mnh mong mi c thnh tu.
Nu cy mnh c tin ti, mnh c tr lc, by
ra cch bt ly cc con vt hng tha mn bng
ming mnh, chng k n ni thng kh ca chng,
h cn ng gi l con ngi ng cng vi tri t
thnh tam ti chng? Nhng ta vi chng cng trong
sanh t t v th n nay, c nhin chng u l cha,
m, anh, em, th thip, con ci ca mnh, mnh cng
l cha m, anh em, th thip, con ci ca chng. Mi
con vt y trong khi lm ngi hoc lc trong d loi,
tng b ta git; ta cng trong lc lm ngi, hoc
trong lc lm d loi, tng b chng git. Lm k on,
ngi thn, sanh ra nhau, git hi nhau.
Lng im suy ngh, thn chng mun sng na!
Hy gp rt sa i, hi hn, vn cn l chm, hung
h c quen thi c, vn chp m tnh, cho rng tri
sanh ra d loi vn l lm thc n cho con ngi ?
Ta vn cn y Hoc nghip nn khng cch no
thot ra ngoi lun hi c. Vn nht, chng n ti
dit, li sanh lm ngi, thin cn pht sanh, nghe
286
php tu hnh, on Hoc chng Chn, t thnh Pht

o. Nu ta a lc, cn mong chng s r lng t
cu vin ng hu la kh c vui, chng c Pht
tnh. H nn cy vo sc mnh mt thi t [ci
kh] bao kip di lu khng c cu vt chng?
* Phi bit: Ngi cng loi vt cng mang ci
thn huyt nhc ny, cng c tnh linh tri, cng sanh
trong vng tri t. Ch do y kia ti phc bt
ng, n ni i ny hnh cht thng linh hay ngu
xun sai khc. Cy ta mnh hip loi yu, dng tht
chng n no y bng mnh, khoi lng thch ch,
cho l phc bo. Chng bit rng mt khi phc
lc tn, nghip bo hin tin, lc b ngi git
chc, thn chng khng c li c, ming chng
ni ni, trong lng bun s, au n, kh s, mi
bit chuyn n tht l mt ti v ln vy.
Ngi n tht ng l La St, d chng git ngi
n tht cng khng c. V th, kinh Lng Nghim
ni: Do ngi n d, d cht thnh ngi, ngi
cht thnh d. Nh th cho n mi loi sanh vt.
Cht cht, sng sng, n nut ln nhau, c nghip
cng sanh n cng tt i v lai.
Li cn nhiu kip n nay sanh ra ln nhau.
khng c o lc cu t, n no chng n b
dao x cc kh, hng ming li mnh hng v ngon
287
chng? Trong kinh Nhp Lng Gi, c Th Tn bao

ln qu trch chuyn n tht. C on chp: Ht
thy chng sanh t v th n nay trong sanh t
lun hi chng ngi. Khng ai chng tng lm cha
m, anh em, quyn thuc nam n cho n bng
hu thn i, k hu. Qua i khc, phi th cc
thn chim, th... sao li dng chng n n?
Phm nhng ai st sanh n tht, nu ngh n iu
ny, t s git mnh kinh s, tnh ng, th t git
mnh, chng th git ht thy loi vt na!
* Ta cng ht thy chng sanh u trong lun hi;
t v th n nay thay phin sanh ra nhau, ln lt
git nhau. C nhin ai ny u tng l cha m, anh
em, ch em, con ci ca chng ta, ta cng tng l
cha m, anh em, ch em, con ci ca mi k . C
nhin, bn h do sc c nghip trng trng trong
loi ngi hoc trong d loi b ta git hi, ta cng
do sc c nghip trng trng trong loi ngi hoc
trong d loi b chng git hi. Tri kip di lu, sanh
ra nhau, git ln nhau, trn chng ngng ngh. Phm
phu chng bit, Nh Lai thy thu trit. Chng ngh
th thi, h ngh n, h thn, au xt khn ngn!
Ta nay may nh phc thin i trc sanh trong
loi ngi, tt nhin nn gii tr on hn, tho mi
tri buc, king git, phng sanh, khin cho ht thy
288
nhng loi c sanh mng y u c yn n. Li

cn v chng n nim Pht hi hng Tnh khin
chng c thot. Nu nh chng n nghip
nng chng c sanh ngay, nng vo cng c t
thin ny, chc chn khi lm chung s vng sanh Ty
Phng. vng sanh ri, lin c siu phm nhp
thnh, liu sanh thot t, vnh vin thot khi lun
hi, dn dn chng c Pht Qu.
V na, thng yu loi vt, phng sanh, c thnh
tin hin u lm chuyn y. V th, kinh Th chp
chim, th, c, ba ba u cm mn Vn Vng. Vn
Vng thng xt c xng kh, hung h g loi
vt c tri gic! Cn nh Gin T th chim b cu, T
Sn nui c, Ty Hu cu rn, Dng Bo th chim
s. y l do tm lng nhn bnh ng ca Thnh
Hin, ch h no bit n ngha l: mi loi hm linh
xun ng u c Pht tnh, ln lt thng trm, lm
k on, ngi thn ln nhau, tng lai quyt nh
thnh Pht.
Mi n khi i gio truyn sang ng, l nhn
qu ba i, chng sanh - Pht - tm bnh ng v nh
mi c sng rc trong i. Phm l bc i thnh,
i hin, khng ai l chng king git, phng sanh,
hng vn hi st kip, hng bi p phc qu, dt
ao binh hu lm nn tng cho ngy thng an vui.
C nhn ni: Dc tri th thng ao binh kip; tu
289
thnh mn bn d thanh (Mun bit binh ao

trn ci th, l m nn nghe ting gia m). Li ni:
Dc c th gian v binh kip, tr phi chng sanh
bt thc nhc (mun cho th gii thi bnh, tr phi
nhn loi ng tnh n chay). Do vy, bit rng king
git, phng sanh chnh l k sch tt lnh nh sch
r, lp tn ngun cu i vy.
* Nu ni: K quan, qu, c, c1, bn cng
hon nn u u cng c, sao chng chu cp cho
h, c khng khng lo cho bn d loi chng quan h
chi vi mnh? Chng phi l o ln chuyn hon gp, nng - nh ? p rng: ng cha bit nguyn
do c Nh Lai dy ngi king git, phng sanh.
Ngi v vt tuy khc, Pht tnh vn ng. Chng do
c nghip m chm trong d loi, ta do thin nghip
may c lm thn ngi; chng tng thm lng ln
tut, li cn mc sc n nut. Mt mai phc ta
ht, ti chng n tn, kh trnh b nm u n
n, no tha bng ming chng.
Phi bit rng: ao binh i kip u do st nghip
i trc cm thnh. Nu khng c st nghip, d
thn gp phi gic cp, chng s khi tm lnh,
chng chm git mnh. Hung h l i vi nhng
Quan, qu, c, c: quan l ga v, qu l ga chng, c l khng cha
m, c l khng con ci.
1
290
tai nn ngang tri: n dch, nc la... ngi king

git, phng sanh, tuyt t gp phi. V th, bit rng:
bo v loi vt vn l bo v mnh, king git mi
hng khi b tri git, qu thn git, o tc git, v
lai oan oan tng bo git.
i vi k quan, qu, c c, bn cng, hon nn,
cng nn ty phn ty sc chu cp, ch no phi
ngi king git phng sanh tuyt chng thc hin
cng c y! Nhng nhng k quan, qu... d tht
ng thng xt, vn cha n ni lm vo t a.
Loi vt nu chng c cu chuc ngay, s lp tc
phi ln cho, tht tha ming bng con ngi.
Li cn c k ni: Loi vt v tn, phng sanh
c my? p: Phi bit rng, mt vic phng sanh
chnh l khin ng nhn pht khi thin tm ti
thng cu gip khp sanh mng loi vt, mong h
th nhn c ci gp th, trong tm ng lng xt
thng, chng n n nut. chng n nut s thi
sn bt. Vy th ht thy loi vt bay trn khng, bi
di nc s t ti bay, chy, bi li trong ni sanh
sng ca chng, tc l chng phng sanh m phng
sanh khp c, y chng phi l c thin h tr thnh
mt cnh hay sao?
D khng phi ai cng lm c nh vy, nhng
mt ngi chng n n tht c v lng sanh mng
loi vt trn cn, di nc khi b tn st; hung h
291
no phi ch c mt ngi [khng n n tht] thi ?

Li v ht thy ng nhn trong hin ti, v lai, dt
tr ci nhn quan - qu - c - c, bn cng, hon
nn, to ci duyn trng th, khng bnh, ph qu,
yn vui, cha con xum hp, v chng giai lo.
y chnh l thc hin s chu cp, gip sn,
i i, kip kip trong v lai vnh vin chng c
nhng ni kh quan qu... hng th di lu nhng
s vui: trng th v.v... h chng ng gi l khin
cho khp ht thy u c hng phc ? H nn
th b qua? ng ngh k i: king git phng sanh,
rt ro chnh l khng khng v con ngi, no phi
c cm u lo cho loi vt, o ln chuyn hon gp, nng - nh u!
* Mt nim tm tnh ca ht thy chng sanh v
mt nim tm tnh ca tam th ch Pht trn chng
phi hai. Nhng do m cha ng nn bao kip di
lu lun hi trong lc o, mi khng ngng ngh.
Tuy ng lnh tri ngi so vi tam c o kh
vui khc xa nhau, nhng u l thun theo nghip
lc thin c c lun hi mi! Thin o chng ng
tin cy, c o tht ng s. H chng nn vun bi
nhn lnh, c to cn c nghip, c cy mnh mnh,
hip p k yu, bt ly ht thy chng sanh trn cn,
di nc git n chng?
292
Trc kia, khi Pht gio cha truyn sang, thnh

nhn Nho gio u dng lun thng th gian
ging dy. i vi Pht tnh sn c ca chng ta v
s chuyn bin, thng trm, lun hi lc o, cng
nh chuyn on Hoc, chng Chn, siu phm,
nhp thnh, d l L hay S u cha ging ra. V
th chng cm git, nhng ci tm bt nhn nu t
lm ri trong cc li dy li cho i.
Chng hn nh, kinh Th ni chim, th, c, ba ba
u quyn luyn, sch Lun Ng ni th cu nhng
chng vi chi, chng bn ban m. Mnh T thy
sng, khng n thy cht; nghe ting chng n n
tht. Kinh L chp: Ch hu chng v c m tru; i
phu chng v c git d, k s chng v c git ch,
ln; th dn chng v c n mn ngon. Mn ngon
chnh l tht vy.
thy rng: i vi vic st sanh, Nho Gio
cng chng phi khng hn ch vy, ch l quyn
bin dy d, ch cha th vnh vin cm hn
c. C duyn c mi git, c nhin k git cng t.
V c chng n tht th trong mt nm n tht c
my ngy? Hu th, s gio ha suy i, quen thi
tn nhn, bn coi chuyn n tht nh chuyn cm
ba trong nh, ch ct sao khoi khu, chng bit n
ni kh ca loi vt.
n khi Pht gio truyn sang ng th chn l,
293
s tht thng tr vnh vin ht thy chng sanh

u c Pht tnh v m th lun hi sanh t, trn
khng lc no xong, ng th trit chng Nit Bn
mi c xin minh rt ro. Mi bit rng cc d
loi ny n u l cha m trong qu kh, l ch Pht
trong v lai. Chng nhng chng dm git n, li cn
mong cho chng n u c sng yn n. Do vy,
vua thnh, ti hin, bc trit s, bc hng nho, a
phn u knh tun li Pht gio hun, ti bi lng
nhn ca chnh mnh. Hoc l n chay, b hn n
mn, hoc l king git, phng sanh. Nhng li l tt
lnh, hnh vi hay p y c chp trong cc s sch
cng ch l mong ngi i sau cng tu tm t,
thng xt loi vt, cng thy Pht tnh.
Do c nghip nhn duyn, a trong ng sc
sanh. Ta nay may c sanh trong loi ngi, nu
chng tng thm lng ln tut, c mc tnh st hi,
kh trnh i sau oan oan tng bo. Kinh Lng
Nghim ni: Git thn mng chng, hoc n tht
chng, tri vi trn kip n ln nhau, git ln nhau
ging nh bnh xe ln, ht ln cao li xung thp,
chng c lc ngng. Tr xa-ma-tha v lc Pht
xut th, chng th ngng ngh c.
Nhng o xa-ma-tha tht chng d c, Nh Lai
xut th cng kh gp g, dm u chng hc theo
gng tin hin, chng tun li Pht dy. Suy ci tm
294
s cht ca mnh m cu vt loi i b nu nng kia

mong tiu tr tc nghip, vun bi cn lnh, dt vnh
vin ci nhn st hi, cng chng qu trng th vy!
* Ht thy chng sanh u c Pht tnh, u l
cha m qu kh, l ch Pht v lai. Lp cch cu gip
cn e cha kp, h nn tha ming bng mnh, bn
git hi thn xc chng n ? Phi bit rng cc loi
vt bay trn khng, ln di nc u c ci tm linh
minh gic tri, nhng v tc nghip su nng n ni
hnh th khc xa, ming chng ni c. Xem tnh
cnh chng i tm ci n, trnh n ci cht, s nhn ra
chng c khc g con ngi u!
Chng ta nh sc tc phc, may c lm ngi,
tm c tr l, phi nn lun ngh n dn chng v loi
vt cng [sanh t] mt bc cha tri, m t, mi chng
ph bc ci l con ngi ng cng tri t thnh tam
ti vy! Do cng c tri t sanh thnh, nui nng,
phi mong cho mi ngi cng loi vt u c sng
yn n, cng c tri che, t ch, cng vui ngy
thng mi phi. Nu nh chng hiu thu ci c hiu
sanh ca tri t, bung lung nim tham n tc ung
ca chnh mnh, cy mnh khe, hip k yu, n tht n
no y bng mnh, t n ngy no , tc phc
ht, st nghip hin tin, mun chng thay u, i
mt, b chng n n, git tr li, h c c chng?
295
V na, n tht c cht c, do lc chng b git

tm on hn kt li. Bi th, khi n dch lu hnh,
ngi n chay rt t ngi b nhim phi. Hn na,
tht l vt u trc. n vo mu s bn, tinh thn ti
tm, thy mnh m ngay , nhng hiu qu tan i
rt nhanh, rt d to thnh u mi cho bnh tt. Rau
c l vt thanh khit, n vo kh thanh, tr rng, khe
mnh lu, gi chm, c nhiu cht b. Tuy y l li
bn thng thng v php v sinh, nhng tht s l li
lun cng tt v tnh. Do thi quen ko di n ni m
man chng tnh.
Phi bit rng: ngi nhn t thng yu loi vt.
Ngi git loi vt quyt kh th l ngi c lng
nhn, do tnh quen khin thnh nh th. V vy, thnh
vng tr th, chim th c, ra u sung sng. o
sng dy dn th gy nha dnh, n bn n u b
sch. Th ngh: T xa n nay, phm l k tn nhn
tham n tc ung, phn nhiu dng di b tuyt dit.
Ngi nhn i t t, con chu t hng thnh. K khi
u thi c, Khng T on n v hu; k mc sc n
tht, Nh Lai d k t phi n tr. Xin ch ni sung
xa lnh bp nc1, y ch l cch ni quyn bin thun
Trong nh Nho hay c cu: Qun t vin tr (qun t nn trnh xa
bp nc). y, T qu ngi hc Nho ch ni sung xa lnh bp nc,
nhng vn tham n tc ung.
1
296
theo th tc, phi vnh vin dt hn hi tanh th

mi l xng l tht ngha.
* Tm tnh chng sanh ging ht nh Pht. Do
nghip thin - c, bo phn ra ngi, th. Ngi c
tr hu, th khng ti kho. Cy mnh hip yu, git
n tht. Lm con trong nh ngi ta chng ngoi
[l do ] thiu n nng. Hung h git thn mng
chng ch ct sng ming, on hn c kt, tri bao
kip i n ln nhau. Th ngh n iu y, trong
tm au thng.
* Nguyn ht thy chng sanh trn cn, di
nc, khng mt loi no chng bit n au, kh,
vui, khng mt loi no chng bit tham sng s
cht, nhng khng con vt no chng phi l cha m,
anh em, ch em, v con, bn b, thn quyn trong v
lng kip ca ta. Li khng c mt loi no chng
th trong i v lai, gieo su thin cn, tu tr Tnh
nghip, on Hoc chng Chn, vin thnh Pht o.
Ch v tc th c nghip, phi a trong d loi.
V th phi nn sanh lng thng xt su xa,
h tr chng, khin mi con vt u c sng yn
vui, h nn cy mnh hip yu, hoc dng tr ot
ly, hoc dng tin ca ot ly, khin ht thy bn
chng b dn vo ming bng mnh? Tuy chng n
297
sc chng chng chi c, tm kt mi hn dng

dc; cho nn i i, kip kip xoay vn git nhau.
Sng ming bng mt lc, git thn mng nhiu
kip. Snh vi chuyn t git mnh cn khc lit gp
bi! Sao li kh s lm chuyn chuc ly ng ha
ny, h c phi l ngu m n cng cc chng?
Xa nc L c hai g dng s, ch nghe tn nhau
ch cha gp mt. Mt ba gp nhau, mua ru cng
ung. Mt g bo: Khng c tht chng vui, hy i
mua tht! G kia bo: Tht ca ti vi anh y, cn
tm u na! G th nht bo kin y rt hay, bn
tr o xo tht mnh, hai bn cng n. K kia li ct
tht mnh, a cho bn n. Dng dng t c, bo
l tnh bn chng ta tnh chn tht tt bc. Va ct
va n mi cho n cht. Nhng ngi trng thy
u than: Hai g ngu!
Do v n tht, ngi i to cc st nghip n ni
bao kip xoay vn git hi ln nhau. So vi hai g
dng s kia cng khc lit hn! Do khng mt hu,
chng bit hu bo, li coi l chuyn c khoe
khoang, kiu hnh, ch k n chay l m tn cng l
bc phc. Th tc tn thnh, no bit l sai!
V th, trong cc kinh i Tha Phm Vng, Lng
Nghim, Lng Gi v.v... c Nh Lai cc lc phi
by ci ha st sanh n tht, c th ni l lng chn
t i bi nh r lp ngun vy. Gn y, st kip
298
thm khc, thin c cha tng nghe, li cn cc tai

v: nc, la, tt dch, gi lc, ng t, hn hn,
lt li... thnh lnh xy ra. Ni chung u l do st
nghip duyn khi n ni th o, nhn tm cng
ngy cng thp. Do vy, thin tai, nhn ha lin tip
xy ra, nh ng trc tm gng, chng th trnh
khi b soi bng.
* Th tc m hoc, coi c l thin, coi to nghip l
tu phc, [k nh vy] rt nhiu. iu mt nhn thy
thm, lng thy xt xa nht khng g bng chuyn
cng t qu thn. Ph qu i gia lun git con vt
ln t: mt mt cu c nhiu phc, mt mt
ph phang mnh giu c. Cn nhng nh ngho
kh cng phi git g, git vt cu thn thng
bo h, khin cho phc th tng thm, lu di hn,
mi vic u nh .
Chng bit thin a ly hiu sanh lm c, qu
thn ly thin a lm ch t cc s, h chng phi
l tm y tri thin nghch a ? V hng mt
k t l ca ta khin cho v s sanh mng cng
chu ni kh ct x, ng thn y cn ng gi l
mt v chnh thn thng minh, chnh trc, thng
thin, pht c na chng? Nguyn do l bn ngu
phu tham n, ch mn danh qu thn, git th
ln, vt nh, ct sao tha thch bng ming, quen
299
dn thnh thi, chng bit l to i c nghip!

Bo l cng qu thn, thn c n u? Hung
h gi l thn, t phi vng gi c thng minh,
chnh trc, t phi chun theo vic thin hay c m
ging phc hay gieo v. H phi u ai st sanh
cng bi mnh, d n lm c vn c ging phc;
k no chng st sanh cng t mnh, d c lm thin
cng c gieo v ? Nu vy, tm hnh ca ng thn
y c khc g tm hnh ca bn tiu nhn v li ni
ch ba u? Lm sao xng l ng thn thng minh,
chnh trc c na? l mt v thn thng minh,
chnh trc, chc chn chng v thi yu t, qu qui
ny m chng tun th o c, nhn ngha!
* Ngi i ch bit n tht l ngon, bn v nim
tham cu th hi thi, tanh ti y, cho rng thn
thnh cng ging nh vy. T y k n ngi kia
bt chc nhau, chng bit l tri. V nh gii ta n
phn, ngh thin tin cng phi tham a v ngon ny,
bn thng mun dng ln cu c ban thng
phc khnh!
Nhng con vt b git kia phn nhiu u l nhng
k trong i trc st sanh cng t qu thn ng hu
chnh mnh c dp n tht, nay phi n tr qu bo
st sanh khi y. Th nhng ht thy k ngu nghe ni
n chuyn st sanh t thn bn vui mng, hn h,
300
coi y l chuyn lm phc, chng bit tng lai

s phi bin thnh nhng ging vt y. Lc b ngi
git, c ming chng ni c, khng cch no thot
khi.
Hung nhng ai thm nhp Pht php, th
i gii nh Pht, l bc cao nhn li lc sut i n
chay, do ham mun n tht bn v c ba chuyn, git
v s sanh mng cng t. Ci ti nghch tri, tri
l, di thnh, khinh hin y khin cho i i kip
kip s mi mi lm cc loi vt b git chc y, h
chng ng bun b lm sao?
* Ngi i mc bnh cng b nhng tai nn
nguy him, chng bit nim Pht tu thin, li lm lc
cu o qu thn, n ni st hi sanh mng. Nghip
tng thm nghip, tht ng thng xt! Ngi sng
trong i c nhng cnh duyn g, a phn l do tc
nghip.
mc bnh kh, nn nim Pht tu thin, sm
hi tc nghip, nghip tiu bnh s lnh. Hng qu
thn kia chnh h cn ang trong bin nghip, sao c
th tiu nghip cho ngi khc c? D l v chnh
thn c i oai lc i na th oai lc ca v y so vi
oai lc ca Pht, B Tt khc chi la om m snh
vi nh sng mt tri! t Pht chng hng v
Pht, B Tt cu o, li hng v qu thn cu o,
301
chnh l t kin, chnh l tri nghch li Pht dy.

Khng th khng bit iu ny!
Thm na, ht thy chng sanh u l cha m qu
kh, l ch Pht v lai, l ra nn king git, phng
sanh, yu tic mng sng loi vt, ch nn theo tri
kin th tc, cho rng dng thc ngon lnh ln cha
m mi l hiu. K cha nghe Pht php chng bit
s l lun hi lc o, lm tng y l hiu, cn tha
th c. Ch nu l ngi nghe Pht php, git
ph mu, thn thuc qu kh phng dng cha
m hin ti v dng trong tang t v.v... chng nhng
chng phi l hiu o, m cn thnh ng nghch
na!
Bi vy, do nghe ngha chn tht ca Pht
php nhng ngi thng t u chng chu lm
theo nhng php quyn tm ca th tc. Bi nhng
php tm b y ch thun theo m tnh th tc m
lp, chng phi l o thy thu sut nhn qu ba i
ca c Nh Lai vy!
* Trong cc c nghip, ch c st nghip l nng
nht. Khp di gm tri, khng mt ai chng to st
nghip. D c i chng st sanh, nhng hng ngy
n tht tc l hng ngy st sanh! Bi chng git,
chc chn chng c tht! K m tht, k sn bt, k
nh c u l cung cp cho nhu cu ca ngi n
302
tht, h git hi thay cho mnh.

Nhng mt i n tht - n chay tht s l nguyn
nhn chng nh khin chng ta thng hay trm, thin
h bnh tr hay lon lc vy. Nhng ai yu thn mnh
v yu thng khp c mi ngi trn ci i, mun
c trng th, an lc, chng mc phi tai ha ngoi
mun, phi ly vic king git, n chay lm diu
php bc nht vn hi thin tai, nhn ha.
Mt nim tm tnh ca ht thy chng sanh chng
khc vi ch Pht, cng chng khc vi mt nim
tm tnh ca chng ta. Ch v tc th c nghip a
vo d loi; v th, phi sanh lng thng xt ln lao,
l u mc sc git chc? Ngi i v tri b tp tc
tri cht, thng coi st sanh n tht l vui, chng
ngh n cc con vt b git m ni thng kh, on
hn nh th no!
Cy mnh hip yu, coi l chuyn ng nhin;
mt khi ao binh khi ln, tnh cnh khc g nhng
con vt b git. t chy nh ca ngi, hm hip v
con ngi, cp tin ti ca ngi, git thn mng
ngi, ngi vn chng dm dng li c chi n v
sc chng chng chi li c. Loi vt b git cng
v chng c sc chng c li c; nu n khng
c c, tt nhin n s cn x k toan git n n
cng. Sao khng i vi cnh kh y, hy th ngh
li xem!
303
Loi vt cng ta u tham sng s cht. Ta c

trn vn ci th cht i tri p t ny, l ra phi
nn h tr t tri sanh thnh, dng dc, khin cho
cc loi chim, th, c, ra kia u sng yn vui. N
no git thn mng chng vui sng bng ming
mnh ? Do st nghip c kt n ni pht sanh ci
ha ao binh do ngi gy ra v cc thin tai: nc,
la, hn, lt, i km, tt dch, gi lc, a chn, bin
tro, sng ngp v.v... ni tip nhau ging xung.
Ging nh biu qu cui nm, ta biu qu i,
ngi biu qu li, quyt chng bao gi biu i
chng c biu li, hoc ch nhn qu ch khng
biu tr. Nu c trng hp nh vy, tt nhin phi
c nhn duyn no khc ngn tr, ch tht ra u
chng ngoi chuyn qua li, p t c. Tri thng
pht cng ging nh th, hung h l chuyn bo n
gia con ngi? V th, kinh Th vit: Lm lnh
ging xung trm iu tt lnh; lm vic chng lnh,
ging xung trm iu ha ng. Kinh Dch chp:
Nh tch thin t s vui c tha, nh cha iu bt
thin, t tai ng c tha. o tri a xoay vn,
khng c g qua m chng li! Mun trnh khi c
qu, phi on c nhn trc . Mun c thin
qu, phi trng thin nhn trc ! y l l rt ro
ca l tri, tnh ngi vy!
HT PHN 4
PHN 5
VI. PHN NH GII HN GIA THIN
V TNH
* Thin v Tnh l vn khng hai. Nu lun v
S Tu th tng trng [ca hai php ny] khc xa
nhau. Thin nu chng trit ng, trit chng s chng
th siu xut sanh t. V th, t Quy Sn ni: Do
chnh nhn n ng s dn dn thot trn. Nu
i i bt thoi s quyt nh c lc thnh Pht.
Ngi cn ni: S tm do duyn n ng t tnh,
nhng vn cha th dit sch ngay tc khc tp
kh trong bao kip t v th. V th phi dy h tr
sch nghip thc hin ang lu chuyn.
Ngi Hong Bin ni: n ng t tnh th [s
ng] ging ht ch Pht, nhng cha th tr sch
ngay c v th tp kh, nn phi tn cng i
tr mi hng thun tnh khi dng. Nh ngi n
cm, chng th n mt ming lin no ngay c!
Ngi Trng Sa Sm ni: Thin tri thc trong thin
306
Phn nh gii hn gia Thin v Tnh
h cha chng c qu Nit Bn l v cng c

chng bng ch thnh vy! V th, Ng T Gii
sanh lm T ng Pha, Tho ng Thanh thn sau
lm L Cng. C kim tng s trit ng nhng cha
trit chng phn nhiu u nh vy. y l do ch cy
vo t lc, chng cu Pht gia b, h Hoc nghip
cn my may cha tn s nht nh chng th thot
khi sanh t c!
V phn Tnh , h y ba th Tn - Hnh Nguyn lin c th i nghip vng sanh. Mt khi
vng sanh s vnh vin thot khi sanh t. Bc ng
chng s mau t ti bc B X, ngi cha ng
cng s chng a v A B Bt Tr. Bi th, Hoa Tng
hi chng u nguyn vng sanh; nhng bc tri thc
trong Tng, trong Gio cng sanh Tnh . R rng
l do cy vo Pht lc kim thm ci tm khn thit
nn c cm ng o giao; do vy, chng thnh
Chnh Gic.
Xt tnh th hin ti, ng quan tm ti cc Thin
lc na, c chuyn tu Tnh nghip, dng ci tm
chng nhim my trn chuyn tr thnh hiu vn
c hng danh. Nim ra ting hoc nim thm, chng
tp, chng gin on sao cho nim khi t tm, ting
thu vo tai, tng ch phn minh, tng cu chng
lon. Lu ngy chy thng, t thnh mt phin, t
chng Nim Pht tam mui, t bit Ty phng tng
307
phong. y l dng cng phu phn vn t tnh

(xoay tr li nghe ni t tnh) ca Qun m tu
tnh nghip nhip trn su cn, tnh nim tip ni
ca Th Ch, tuy l Tnh nhng chnh l Thin, cn
g hay kho hn!
* Ngi tu Thin nh (ch t thin, bt nh) v
ngi tham Thin ch cy vo t lc, chng cu Pht
gia b. V th lc cng phu c lc, chn vng chng
c nhau, thng c cc th cnh gii huyn hoc xut
hin, huyn hoc bin mt! V nh lc tri ma dm
sp tnh, my dy b x toc, cht thy nh mt tri
ch trong khong khc, bin ha bt trc. Nu chng
phi l ngi tht s c o nhn s chng th phn
bit bit r tt c nhng cnh gii y. Nu tng lm
chnh l du hiu [chng t mnh chng c] s b
ma da pht cung, khng sao cha c!
Ngi nim Pht dng lng tn nguyn chn
thnh, thit tha, tr vn c hng danh v nh mt
tri rc r gia h khng, i trn ng ln ca vua,
chng nhng qu m vng lng bin mt tm tch,
ngay c nhng nim ngot ngoo, sai tri cng
chng sanh t u c. Suy n cng cc, chng
qua l: Nim n mc cng thun, lc tn th ton
tm l Pht, ton Pht l tm, tm - Pht bt nh,
tm - Pht nh mt m thi! Ch s con ngi chng
308
bit n hnh y, l y, nn chng th xng hp

nguyn ph chng sanh ca Pht; ch phi u l
b mt chng truyn, ch truyn ring cho mnh ng
? Nu c nhng diu quyt khu truyn kn o
th y chnh l t ma ngoi o, ch no phi l Pht
php!
* Ha Thng Php Trng sn linh cn t
trc, thot u l bc chn nho, sau thnh bc chn
tng; c th ni l chng ung cng c sch hc o
vy! i c bc chn nho th mi c bc chn tng.
Nhng hng v li xut gia thy u l ma vng
ngoi o ph hoi Pht php vy! Ng lc ca Ngi
(Php Trng) tht l thng khoi, thng chng, m
toang t tm con ngi, rt nn khc in lu thng
lm php bo nh Thin. Th nhng, Ngi ch pht
huy o l ch thng tm ngi, thy tnh thnh
Pht; chng ta chuyn tu Tnh nghip, ng nn so
o, on m li Ngi n ni nh mt li ch c hai
bn vy. Chng th chng bit iu ny.
Tng gia (Thin tng) ch xng bn phn,
nhng th khc u chng thm xin dng. Vic tu
nhn t qu, on Hoc chng chn ca nh Thin u
l ngm t tu tr. Nhng k ng ngoi thy nh Thin
chng xng nhng o l tu chng y, bn cho
rng Tng gia hon ton chng dng n nhng php
309
. y l bng Tng, ln bng Pht, bng Php vy!

* Nn bit rng: trong ht thy php mn c
Pht ni, u phi on Hoc chng Chn th mi
c th liu sanh thot t, tuyt i chng c chuyn
cha on sch Hoc m liu thot c! Vi php
mn Nim Pht, nu ngi vng sanh on Hoc
nghip th s mau chng Php Thn, ngi tuy cn
Hoc nghip m vng sanh th cng vt ln
a v thnh nhn. Mt ng hon ton cy vo t
lc, mt ng hon ton nh vo Pht lc kim thm
t lc.
iu th hai, [s tu tr] kh d tht l mt tri
mt vc. Thng c k thng minh, c sch Thin
qua qut, hiu cht v Thin, bn toan ly Thin lm
mng, hc i lm bc cao nhn thng sut, nhng
ton l hng chng bit Thin ln Tnh n ni n
chn, c lm tng mnh l hng tn qu, i cn.
Tuyt i ch nn bt chc theo th tri kin nh
th. Bt chc theo , ch e tri kip s nh vi trn
vn chng mong g c liu sanh thot t c!
* Quyn ngha l Nh Lai ty thun theo cn
c ca chng sanh m t by phng tin. Tht
ngha l ni n nhng ngha l do chnh t tm c
Pht chng c. n l chng cn n th t,
310
nhanh thng, mau l, nht siu trc nhp. Tim

ngha l tn tu dn dn theo th t, chng nhp dn
dn, phi tri nhiu kip, nhiu i mi ch thn
chng c Tht Tng.
Ngi tham Thin cho rng php Tham Thin l
php ch thng tm ngi, thy tnh thnh Pht.
C nhin, php ny tht s l php n, nhng h
chng bit rng: Tham Thin d i trit i ng,
minh tm kin tnh th cng mi ch thy c c
Pht l tnh sn c ngay trong tm ny! Nu l
cn tnh i B Tt th va ng lin chng, t c th
mi mi thot khi lun hi, vt xa tam gii. T
y, dng thng cu h ha lm nn tng trang
nghim phc v tr.
Xt ra, trong trm ngn ngi i trit i ng
ch c mt hai v thuc vo cn tnh ny. Cn nh
nhng k cn kh hi km hn, d c th diu ng
nhng cha th on tr Kin T Hoc th vn phi
thuc trong tam gii, th sanh th t. phi th
sanh t th t ng thnh m l nhiu, t ng tr thnh
ng li t. Nh vy, tuy php ny thc s l vin n,
nhng nu chng phi ng ngi th cng chng
tht s c li ch tht nhanh chng, nn n cng
tr thnh php Quyn Tim m thi. V sao vy? Do
cy vo T Lc; nu T Lc mi phn y th
ha may s c nh th; cn nh ch hi thiu cht
311
phn, s ch ng c l tnh ni ca ming, chng

th ch thn chng c l tnh. Hin thi, bc i
trit i ng cn kh c c my ngi, hung l
ngi chng c iu mnh ng!
Mt php Nim Pht thng trn sut di, va
l Quyn va l Tht, va Tim va n, chng
th dng gio l tm thng phn nh c. Trn
n bc ng Gic B Tt, di n chng tnh A
T u cng nn tu tp (do y ni l thng trn
sut di). Nh Lai v chng sanh thuyt php ch
nhm lm cho chng sanh liu sanh thot t. Trong
cc php mn khc, bc thng cn c th liu sanh
thot t ngay trong i ny, cn h cn bao kip kh
lng liu c! Ch mi mnh php ny, chng cn
bit l chng tnh, cn c no, cng u c th vng
sanh Ty Phng ngay trong i ny, h vng sanh
lin liu sanh thot t. Php thng chng nh th h
c th gi l Tim ?
Ch do cn c [c ha bi php ny] chng
ging vi cn c ca cc php vin n thng thng
nn php ny ta h l Tim, nhng oai lc ca php
mn ny pht xut t th nguyn mun cho nhng
cn c h lit y u mau chng hng c li ch
ln ca c Nh Lai. Li ch y nm ch cy vo
Pht t lc. Phm nhng ngi ging Thin nu cha
nghin cu k Tnh tng, cha c ai khng coi php
312
ny l thin cn ri khinh thng. Nu nghin cu

k Tnh tng t s cn kit lng thnh, tn ht sc
lc hong dng, h no chp mi vo nhng l lun
Quyn - Tht, Tim - n t mnh lm, lm ngi
khc lm na ?
* Ni n Th - X (ly - b) l c trn Tht
Ngha rt ro m nn (nn tc l ct vn, bt b),
chng bit rng: khng Th khng X rt ro ch
l chuyn sau khi thnh Pht! Nu cha thnh
Pht, cn ang trong giai on on Hoc chng
Chn th u thuc v Th - X c! chp nhn
chuyn th - x on Hoc chng Chn, sao li
chng chp nhn chuyn th - x b ng ly Ty,
la cu gi tnh?
i vi php Tham Thin th th - x u l sai,
nhng i vi mt php Nim Pht, th - x li l
ng. Mt ng chuyn suy xt t tm, mt ng kim
nh vo Pht lc. K kia chng xt n duyn do ca
tng ca php mn, lm em php Tham Thin ph
php Nim Pht; vy l hiu lm mt ri!
V th - x vn l h, nhng nim Pht m
cng mun khng th - x th khng th - x bn
thnh thuc c! Ma H dng Ct Cn1, ma ng
Ct Cn: c sn dy, thng cho l mt, c tnh cht gii nhit, nn ta
thng ung bt sn dy trong ma H.
1
313
khoc o Cu, kht ung, i n, chng sai tri g,

cng chng th c chp c! Ch ct sao chn ly
iu thch nghi th c li ch chng b tr ngi g!
* Coi b ng ly Ty l sanh dit tc l chng
bit rng chp ng ph Ty chnh l on dit!
Cha chng Diu Gic, c ai l khng ly - b? Tam
k1 luyn hnh, trm kip tu nhn, thng cu, h
ha, on Hoc chng Chn, khng s no chng
phi l ly - b sao? Phi bit rng: c Nh Lai
mun cho ht thy chng sanh mau chng Php Thn
v Tch Quang cho nn Ngi mi c bit khuyn tr
danh hiu Pht, cu sanh Ty Phng.
* Mt chuyn Tham Thin ni d dng sao! C
nhn nh ngi Triu Chu Thm thin s, xut gia t
nh, n hn tm mi tui vn hnh cc, nn mi
c bi tng rng:
Triu Chu bt thp do hnh cc,
Ch v tm u v tiu nhin.
(Triu Chu tm chc cn hnh cc,
Do bi ci lng cha lng khng!)
Ngi Trng Khnh ngi rch by ci b on
ri mi khai ng. Ngi Dng Tuyn phi nhc nhn
ht bn mi nm. Ngi Tuyt Phong ba lt ln
1
Tam k: ba i a-tng-k kip.
314
gp ngi u T, chn ln ln ng Sn. H l bc

i T S i trit, i ng m cn phi gian nan n
th. L ma con kia mi nghe qua ma thuyt u c
khai ng ngay, vy th nhng v T S va ni trn
y c xch giy cho chng cng khng ng sao?
* Nhng li chng chp trc... v L th ng,
nhng v S th chng phi l iu hng phm phu
st t c th lm ni! Sut ngy mc o, n cm, ri
vnh vo mnh bt chp i lnh, bo k sut ngy
bng rng tuch, chng c chn nc, ht cm,
i l gn cht rng: Ti coi gan rng ty phng
ht nh u vt, ngh n l mun i, hung h l nut
xung! Ton l ni sung nh nhau thi!
Nay k tham Thin nu chng hiu gio l th ci
Khng gii thot phn nhiu tr thnh bnh cho
h. Cn nh khng cnh hin tin khi tnh ta, lng
, th bt qu l do [ nim] lng trong, ch ng c
vng nn ngu nhin huyn cnh pht hin thi!
Nu tng lm y chnh l du hiu chng t mnh
chng c, bn sanh lng mng r ln lao th s mt
tr thnh cung, Pht cng kh cu c!
Nu may mn suy xt k, chng chp trc, bung
b huyn vng, cht qun thng cc php mn th
y mi l: i trong chn gai gc lu, cht n
ch khong khot. Ngi i mt cn c hn km, tri
315
thc him hoi, nu chng nh vo Pht t lc chuyn

tu Tnh nghip, ch cy vo t lc tham cu Thin
tng th minh tm kin tnh, on Hoc chng chn
thnh cng him c my ai, cn hng tng huyn l
chn, ly m lm ng, ma da pht cung tht nhiu
lm! V th, cc v Vnh Minh, Lin Tr v.v... qun
st cn c ng thi, cc lc ch trng php mn
Tnh .
* Thin tc l Chn Nh Pht Tnh trong bn tm
chng ta, Tng mn gi l bn lai din mc trc
lc cha m sanh ra. Tng mn chng ni toc ra,
ct sao ngi tham cu t hiu ly, nn mi ni nh
vy. Ch tht ra n l ci tm th thun chn, khng
Nng, khng S, va Tch va Chiu, ly nim linh
tri (ly nim linh tri l khng c nim suy ngh g,
nhng mi cnh hin hu u hiu r c).
Tnh l Tn Nguyn Tr Danh cu sanh Ty
Phng, ch chng phi ch ring duy tm Tnh
, t tnh Di ! C Thin l cc lc tham cu
n mc nim lng, tnh mt, thy thu tt bn lai
din mc trc khi cha m sanh ra, minh tm kin
tnh. C Tnh l chn tht pht B tm,
sanh tn, pht nguyn, tr danh hiu Pht cu sanh
Ty Phng. [Ni] Thin v Tnh ch l c v
Gio, c theo L [m ni].
316
C Thin, c Tnh l c v cn c, c
theo mt tu hnh. Gio L lun lun nh th, Pht
chng th tng, phm chng th gim. c theo cn
c tu hnh th phi y gio khi tu, tu hnh n cng
cc chng l, ch tht s chng c g khc c!
Th hai l vn tuy tng t, nhng tht ra khc
bit rt ln. Hy nn hiu k cng, ng bp chp.
Nu tham thin cha ng, hoc ng cha trit , u
chng th gi l c Thin. Nu nim Pht nhng
thin chp duy tm, li khng tn nguyn, hoc c tn
nguyn nhng chng chn tht, thit tha, m ch hi
ht, h hng, thc hnh qua qut, hoc hnh tuy tinh
tn nhng tm luyn cnh ma, hoc cu i sau sanh
vo nh ph qu hng th vui ng dc, hoc cu
sanh ln tri hng phc lc tri, hoc cu i sau
xut gia lm tng nghe mt hiu c c ngn, c
i tng tr, hong dng o php ph li chng
sanh, u chng c gi l c Tnh !
* C Thin, c Tnh ; khc no cp mc
sng, hin i lm thy ngi, i sau lm Pht,
T l ngi trit ng Thin Tng, minh tm kin
tnh, li cn thm nhp Kinh tng, bit ht cc php
mn Quyn, Tht ca Nh Lai, nhng trong cc php
mn li ch chn ly mt php Tn Nguyn Nim
Pht t li, li ngi lm chnh hnh tu tp. Bc
317
thng phm thng sanh c tng kinh i Tha,

hiu Nht Ngha ni trong Qun kinh chnh l
hng ngi ny.
Ngi y c i tr hu, c i bin ti, ma t ngoi
o nghe tn v mt, nh h i sng oai mnh khn
snh! C ai n cu hc bn ty c thuyt php: nn
dng Thin Tnh song tu tip bn dng Thin
Tnh song tu tip ; nn dng chuyn tu Tnh
tip bn dng chuyn tu Tnh tip .
Bt lun l thng, trung, h cn, khng ai chng
c li ch; h chng phi l o s ca tri ngi
?
n lc lm chung c Pht tip dn, vng sanh
thng phm, trong khong khy ngn tay chng V
Sanh Nhn, t nht cng chng c S Tr. Cng
c ngi n siu cc a v, t n ng Gic.
Bc S Tr trong Vin Gio cn c th hin thn
lm Pht trong trm ci, hung l nhng a v sau
, cng cao cng th thng, cho n a v th bn
mi mt l ng Gic! V th ni l: i sau lm
Pht, T!
* Khng Thin, c Tnh ; vn ngi tu vn
v; nu c thy Di , lo g chng khai ng l
c ngi tuy cha minh tm kin tnh, nhng quyt
ch cu sanh Ty Phng. Do trong kip xa, Pht
318
tng pht i th nguyn nhip th chng sanh nh

m nh con. Nu chng sanh tht s c th nh con
nh m, ch thnh nim Pht s cm ng o giao,
lin c nhip th. Ngi tn lc tu nh Hu c
nhin c vng sanh, nhng k ng nghch thp c,
lm chung b s kh bc bch, pht lng h thn ln
lao, xng nim danh hiu Pht hoc ti mi ting,
hoc ch mt ting ri lin lm chung, cng u c
Pht ha thn tip dn vng sanh. Chng phi l vn
ngi tu, vn ngi v hay sao?
K y tuy nim Pht chng bao nhiu, nhng do
cc k mnh lit nn t c li ch ln lao nh
th, ch nn so snh nhiu t vi nhng k nim Pht
hi ht, qua loa! sanh v Ty Phng, thy Pht
nghe php, d c nhanh chm bt ng, nhng u
cao d dng thnh, vnh vin chng thoi chuyn,
ty theo cn tnh cn hay su, l Tim hay n m
chng cc qu v. c chng qu, cn chi phi
ni n khai ng na! V th ni: Nu c thy Di
, lo g chng khai ng!
* C Thin khng Tnh , mi ngi chn
chn ch, m cnh nu hin tin, chp mt i theo
n: Ngi tuy trit ng Thin tng, minh tm kin
tnh, nhng Kin T phin hoc chng d on tr,
phi qua nhiu duyn rn luyn tr sch khng
319
cn st g mi c th thot khi phn on sanh t.

Vi k chng on c cht g th chng cn bn
n na! D cho on n mc cn mt my phin
no cha tr sch th vn ht nh c: kh trnh ni
lun hi lc o! Bin sanh t su thm thm, no B
xa vi vi, cn cha v c nh mng chung.
Trong mi ngi i trit i ng, chn ngi
nh th; cho nn ni mi ngi chn chn ch
(thp nhn cu ta l).
Ta l ta , thng thng ni l m cc (chn
ch). m cnh l trung m thn cnh, tc l cc
cnh hin ra bi cc nghip lc thin c trong i
ny v bao kip. Khi cnh ny hin, trong khong
chp mt s theo nghip lc thin hay c no mnh
m nht i th sanh trong ng thin hay c, chng
my may t ch c; nh ngi mc n, ch n no
mnh s li i. Tm tnh lm mi, t nng ni no
s nghing v . Ng T Gii ti sanh lm T ng
Pha, Tho ng Thanh li sanh lm L Cng, h
cn l cn c bc thng y nh! V th ni: m
cnh nu hin tin, chp mt i theo n!
Ch m c ngha l ngn che, ni: do nghip
lc ny ngn che khin chn tnh chng th hin
hin c. C k cho rng ta ngha l lm lc,
m cnh l cnh [hin hin bi] ng m ma, ton l
do chng hiu ch Thin v ch C nn mi ni h
320
nh th. L no bc i trit i ng mi ngi

ht chn k lc li, chy theo cnh ng m ma b ma
da pht cung ? Phm nhng k b ma da pht
cung ton l hng tng thng mn chng bit gio
l, chng r t tm, tu m luyn qung thi, sao
li gn cho bc i trit i ng l chng bit tt xu
vy? iu ny quan h rt ln, chng th khng bin
nh r!
* Khng Thin, khng Tnh ; ging st v ct
ng, vn kip cng ngn i, khng mt ai nng
da. C k cho rng cu khng Thin, khng Tnh
ch k vi u to nghip, chng tu thin php,
tht lm ln qu!
Php mn v lng, nhng ch c Thin v Tnh
ph hp vi cc cn c nht. K no cha trit
ng, li chng cu vng sanh, hi ht, qua qut tu cc
thin php khc. chng th cn bng nh Hu,
on Hoc chng Chn, li chng cy vo Pht lc
i nghip vng sanh; do to c nghip, kh trn
khi c bo. Mt khi hi th ra chng tr vo, lin
a a ngc, r rng l tri kip di lu nm ngi, m
p ging st, tr ng n tr cc th c nghip:
tham lam thanh sc, st sanh hi mng v.v... Ch
Pht, B Tt tuy r lng thng xt, nhng h b c
nghip chng ngn che nn chng th c li ch.
321
Ngi xa ni: Ngi tu hnh nu khng chnh

tn, cu vng sanh Ty Phng, tu lung tung cc
iu thin khc th gi l oan gia i th ba chnh
l ni n tnh cnh ny. Bi l, do i ny tu hnh,
i sau hng phc. Cy phc lm c t b a
lc. Tm vui trong i ny, kh mi trong c kip
di lu. V nh nghip a ngc tiu ht, li chuyn
sanh lm sc sanh, mun li c thn ngi, kh
v cng kh!
V th, c Pht dng tay nhn ly cht t, hi
A Nan: t trong tay ta nhiu hay t trong i
a nhiu? A Nan bch Pht: t trong i a
nhiu! Pht dy: c thn ngi nh t trong
tay ta, mt thn ngi nh t trong i a. Ni
mun kip v ngn i, khng mt ai nng da
l do b rng buc bi vn iu ca bi k nn ch ni
thin cn nh th.
Ht thy php mn chuyn cy vo t lc, php
mn Tnh chuyn cy vo Pht lc. Ht thy cc
php mn phi ht sch Hoc nghip mi c th liu
sanh t. Php mn Tnh i nghip vng sanh
lin d vo dng Thnh. i s Vnh Minh s th
gian chng bit nn son ring bi Liu Gin ny
ch dy cho i sau, c th ni l chic b bu ni
bn m, l ngi dn li ni ng him! Tic l
mi ngi trong th gian c lt qua, chng chu
322
nghin cu n cng tt, chng phi l ng phn c

nghip xui khin n ni thnh nh th chng?
* t Ma t Ty qua, truyn Pht tm n, ch
thng tm ngi, thy tnh thnh Pht. Nhng ci
thy, thnh y chnh l thin chn Pht tnh
c sn ngay ni tm chng ta, [Ngi dy nh th]
con ngi trc ht bit c ci gc ri t da vo
m tn tu ht thy cc php tu chng cho n khi
no tu c ci khng th tu, chng c ci khng
th chng mi thi! Ch chng c ngha l va ng
lin y c phc ln hu, vin mn rt ro Pht
o B ! Ging nh v rng im nhn [ngi
nghe] t mnh c th dng.
Do vy, Thin tng pht trin rc r, chi ngi
ni Chn n (Trung Hoa), o tm ny chnh l
Pht, php phi tm phi Pht lan khp hon v.
Ngi thin c su i vi mi c, mi cnh lin bit
u mi, lin phun chu nh ngc, chng vng li
so mn, vo sng ra cht trn chng ngn ngi, s
hi, c i gii thot, c i t ti. Nu cn c hi
km hn, d i trit, i ng, nhng phin no tp
kh cha th tr sch th vn l ngi trong sanh t
y nh c. Xut thai cch m1 a phn b m. Bc i
ng cn nh th, hung k cha ng ? V th phi
1
Xut thai cch m: thn ny cht i, sanh sang i sau.
323
chuyn tm dc ch vo php mn Tnh cy vo

Pht t lc mi l k sch ngn phn n tha, vn
phn thch ng vy!
* Trong Lut, Gio, Thin Tng, trc ht phi
hiu su gio l ri mi y gio tu hnh. Tu hnh cng
su, on Hoc chng Chn mi thot khi sanh t.
Nu chng hiu gio l, bn l tu m luyn qung.
Nu khng, c cht t cho l bn b ma da
pht cung. D cho hiu gio l, cng tu hnh su
xa, vn phi on Hoc, nu cn cht my may no
cha on sch s vn y nh c, chng th thot khi
cnh kh c! Mi n khi Hoc nghip ht sch
mi c th thot ly sanh t, nhng vn cn cch a
v Pht rt xa, phi tri bao kip tn tu mi vin mn
c Pht qu.
V nh dn hn sanh ra thng minh, c sch,
hc vn nhiu nm kh nhc, hc vn thnh, thi
u lm quan. Do c ti nng ln, t chc quan nh
c thng cp dn n khi lm T Tng, quan v
cc phm nhng khng th no ln cao hn c
na! a v bc nht trong m qun thn, nhng so
vi thi t, sang hn khc nhau mt tri, mt vc,
hung h so vi hong ? Sut i lm by ti, tun
hnh lnh vua, cc cung tn ty gip vua cai tr quc
gia. Nhng ci a v t tng y tht chng d dng
324
g! C na i sing nng, vt v, ra sc nhn ni.

Cho n cui cng cng chng hn c th. Cn k
hc vn, ti nng st km i cht chng t c
nh th th c n trm, ngn, vn, c ngi! y l
t lc.
Hc vn ti nng v nh hiu su gio l, y gio
tu hnh. a v n bc t tng v nh cng tu hnh
su, on Hoc chng Chn. Ch c th xng l
Thn (by ti), chng dm xng l vua v nh tuy
ra khi sanh t, vn cha thnh Pht. Nhng k hc
vn chng , chng th t c nh th rt nhiu
v nh rt nhiu k cha on ht Hoc, chng th
thot khi bin kh sanh t.
* Trong php mn Nim Pht d chng hiu gio
l, cha on Hoc nghip, ch cn tn nguyn tr
danh cu sanh Tnh , lc lm chung, quyt nh
c Pht ch thn tip dn vng sanh Ty Phng.
sanh v Ty Phng, gp Pht nghe php, ng
V Sanh Nhn, lin ngay trong mt i y, quyt
nh b vo a v Pht. y l Pht lc li kim t
lc, ngha l: tn nguyn tr danh l t lc, t lc y
c th cm c c Pht. Do th nguyn nhip th,
Pht r lng t tip dn, y l Pht lc c th ng
n ta. Do cm ng o giao bn c nh th.
Nu nh hiu su gio l, on Hoc chng Chn
325
th phm v vng sanh cng cao, vin thnh Pht

o cng nhanh. Bi th, Vn Th, Ph Hin, Hoa
Nghim hi chng, M Minh, Long Th, t s cc
tng u nguyn vng sanh. V nh thc sanh vo
hong cung, va ra khi thai m qu hin t c
qun thn. y l do th lc ca vua. Ch n khi
khn ln, hc vn ti nng mi mi u y c
s c th tip ni ngi bu, bnh tr thin h. Ht
thy qun thn phi nghe theo chiu d. y chnh
l vng lc, t lc cng c.
Php mn Nim Pht cng ging nh th: cha
on Hoc nghip, nng Pht t lc vng sanh Ty
Phng lin thot sanh t, ging nh thi t mi
sanh qu hin t c qun thn. Khi vng sanh,
Hoc nghip t on, quyt nh b vo a v Pht,
ging nh thi t khn ln k tha ngi bu, bnh tr
thin h.
Thm na, bc on Hoc nghip nh M
Minh, Long Th, t s cc tng, bc chng a
v B X nh Vn Th, Ph Hin, Hoa Nghim hi
chng u nguyn vng sanh, ging nh trc kia
trn gi chn bin thy ho lnh, chng th ni ngi,
nay sng trong ng Cung, chng bao lu s ln
ngi bu.
* Tm tnh chng ta ht nh ch Pht, ch v m
326
tri nn lun hi chng ngi. Nh Lai xt thng ty

c thuyt php khin cho ht thy hm thc u bit
ng v nh. Php mn tuy nhiu, trng yu ch c
hai mn Thin v Tnh l d liu thot nht. Thin
ch c t lc, Tnh kim Pht lc.
So snh hai mn, Tnh kh c nht, nh ngi
vt bin phi nh sc thuyn mi mau n c
bn, thn tm thn nhin. Chng sanh i mt ch c
th hnh ni php ny. Nu khng l tri vi cn c,
nhc nhn nhng kh thnh. Pht i B , sanh
tn nguyn chn thnh, thit tha, sut i kin tr,
ch nim c Pht. Nim n cng cc, tnh kin
mt sch chnh l nim nhng v nim, diu ngha
Thin - Gio trit hin hin; n khi lm chung
c Pht tip dn ln ngay thng phm, chng V
Sanh Nhn. C mt b quyt, tha thit bo ban: Dc
lng thnh, tn lng knh mu nhim, huyn diu
lm sao!
VII. GII QUYT NHNG IU NGHI

HOC THNG GP

1. Lun v s - l
* L th gian hay xut th gian chng ra khi hai
ch tm tnh. S th gian v xut th gian chng
ra khi hai ch nhn qu. Chng sanh trm lun
cu gii, Nh Lai chng Nht Tha, nhng tm tnh
chng tng hay gim my may no! S d thng trm khc xa nhau, kh vui cch bit vi vi l do tu
c ni nhn a chng ging ht nhau nn th dng
qu a khc bit.
Xin dng Pht php tht chng phi l chuyn
d! Ch lun v l tnh th trung cn, h cn chng
hng li ch; chuyn ni nhn qu th ngi cn c
bc thng thng hay chn nghe. Nhng nhn qu
v tm tnh nu tch ri ra, c hai u tn; hp li,
c hai cng tt p. V th, ngi Mng ng ni:
Ngi kho lun tm tnh t chng b la nhn
qu. Ngi tin su nhn qu t rt cuc hiu r rng
tm tnh. L ny l tt nhin l nh th.
Nhng chng sanh thi Mt Php cn c hn
km, cc php Thin - Gio ch cy vo t lc, kh
ng cn kh, hung h liu thot! Ch c php mn
328
Gii quyt nhng iu nghi hoc thng gp
Tnh cy vo Pht lc, ch cn y lng tin

chn thnh, nguyn thit tha, d l ng nghch thp
c cng c th vnh vin thot khi lun hi, cao d
hi hi. i vi php ti thng tha chng th ngh
bn ny, hy nn ging v c L ln S, thnh tht
khuyn [ai ny] hy nn th [php ny] u khp.
* Nn bit rng php mn Tnh c c tt
c s tng ca bn php gii, u l php gii s
s v ngi. c n ri tu, ch nn chp L b S.
Nu chp vo mt bn, c L ln S cng mt. Nh
ngi bit cn nhy bn nht bn b c ng cn th
cn cng chng th do u tn ti c. Ch nn
dng S hin L, dng L dung hi S mi chng
sai lm. V vy, mi ni yu ch ca Tnh l ton
S tc L. L - S vin dung bn kh hp bn th.
Ti bit s n no cm vua t lu1, nhng vn c
mit mi hin li hn mn, chng qua gii by tc
lng thnh ca a con tng qun mong c tr v
nh, cng nh mong ra sch ci ti bng php trc
Cm vua (vng thin): Vng thin l c bn ca nh vua. y l
in tch ly t kinh Php Hoa, phm Th K: Cc v La Hn nh Ca
Chin Din, Tu B , Mc Kin Lin... nghe Pht ch dy o Nht
Tha, bn bit mnh cng c kh nng thnh Pht, nhng vn cha t
tin, bn cu xin Pht th k, ging nh k i thy c bn ca vua chng
dm n, phi ch vua cho php. n no cm vua ni v Tng trong
on th ny hiu l Nht Tha, t tin mnh c kh nng thnh
Pht.
1
329
y thi!1
* Ngi thng minh i nay tuy hc Pht php,
nhng cha thn cn khp cc thin tri thc, a phn
chuyn trng l tnh, bi bc, vt b nhn qu v
nhng chuyn tu hnh v mt S. bc S Tu,
nhn qu th l tnh cng mt. Bi th, thng c
hng ti cao, ngn t kinh ng c qu thn, nhng
xt n hnh vi li chng khc g bn v tri v thc
u ng x ch. Gc bnh u l do bc S Tu v
nhn qu gy ra c, khin cho bc thng tr ung
cng ny lng thng xt, k h ngu bt chc lm
cn theo. y l dng thn mnh bng php, ti li v
lng.
* Bit chng kh, lm c mi kh. i c hng
ngi rng tuch, nghe c l tm, Pht, chng
sanh c ba khng sai bit, hoc do duyt kinh sch
bn Gio, tham thin, ng c l ny, lin cho rng
mnh ging nh Pht, cn g phi tu phi chng, bn
phng tng tm , i vi ht thy cnh duyn lm
lc bo: Su trn chnh l Gic, tham - sn - si chnh
l Gii - nh - Hu, cn g phi ch tm nhip thn,
khng dy m t tri mnh? Th kin gii ny hn
Trc khi hiu o Pht, t n Quang m Nho nn kch lit bi bng
o Pht.
1
330
km nht; ngha l chp L ph S, bc khng nhn

qu c khc g dng bnh v khi i, ct nh trn
khng, t mnh lm, khin ngi lm, h chng phi
l ti li cc im hay sao? Dng thin nhn chuc
ly qu c, tam th ch Pht gi k y l k ng
thng xt vy!
* Ngi i nay phn nhiu a bn xung, chng
chung thc s tu tp. Khuyn tu Tnh nghip, hin
nhin l nn tu c S ln L, nhng phi t nng
vic tu v mt S lm phng cch tu tr. V sao
vy? Do i vi ngi hiu r L th ton S tc L,
sut ngy S Tr chnh l sut ngy L Tr. Nu cha
th hiu tht r v S v L, va nghe ni n L Tr
lin bit ngha y thm diu, rt hp vi ci tnh li
nhc, bing tr, s phi tr nim nhc nhn ca mnh,
bn chp L ph S. S ph th L cng ch thnh
bn xung m thi!
* S Tr l tin c c A Di Pht Ty phng,
cha thu hiu tm ny lm Pht, tm ny l Pht,
nhng c quyt ch nguyn cu vng sanh nh con
nh m, chng lc no tm qun. y l cha t l
tnh nhng c y theo S m tu tr.
L Tr l tin c A Di Pht Ty phng tm
ta sn c, do tm ta to. Tm sn c ngha l tm
331
vn c l ny. Tm to l nng theo ci l sn

c y khi tu th l y mi c th hin hin c;
v th gi l to. Tm sn c chnh l l th,
tm to l s tu. Tm sn c chnh l tm ny l
Pht. Tm to chnh l tm ny lm Pht.
Tm ny lm Pht chnh l xng tnh khi tu.
Tm ny l Pht chnh l ton tu ti tnh. Tu c
hu cng tnh c mi hin, d ng L nhng vn
chng ph S th mi l chn tu. Nu khng s a
vo tri kin cung vng chp L ph S. Bi th,
phn di mi vit: Lin dng hng danh t tm
sn c, hng danh do tm to thnh lm cnh
buc tm chng tm qun.
Th gii php ny ngn i cha tng c, tht l
kh l kh c, l s vin dung, chng phi bc Php
Thn i S d g t ti c! S Tr d cha ng
L, h no phi ra ngoi L u, bt qu l hnh
nhn cha th vin ng t tm! ng th S chnh
l L, no c phi ci l c ng nm ngoi S u!
L chng la S, S chng la L, L - S khng hai;
nh thn v tm con ngi ng thi vn dng c
hai, trn chng h c chuyn thn v tm tranh nhau
hn km! Ngi thu t d c mun chng dung
hp cng chng th c. Tri kin cung vng, chp
L ph S th chng th dung hp.
332
* Tm ny trn khp, thng hng nh h khng.

Chng ta do m nhim nn khi cc chp trc, v
nh h khng do b cc vt ngn chng nn chng
th trn khp, chng thng hng. Nhng chng
trn khp, chng thng hng ch l vng kin chp
trc, ch no phi h khng tht s b cc vt ngn
chng nn chng trn khp, chng thng hng ?
V th, ci tm phm phu cng vi ci tm bt sanh
bt dit m c Nh Lai chng trn chng khc
g.
iu khc bit l do phm phu m nhim nn mi
n ni nh th, ch chng phi l tm th vn c
ci bin! Di Tnh hon ton nm trong mt
nim tm tnh ca chng ta, tm ta vn sn c Pht A
Di . Tm ta sn c nn ng nhin phi thng
nim. thng nim t s cm ng o giao, tu
c c cng tnh c mi hin, S - L vin dung,
chng sanh v Pht chng khc! V th ni: Dng
tm sn c Pht ca mnh nim c Pht sn c
trong tm ta, l no c Pht sn c trong tm ta
chng ng vi ci tm sn c Pht ?
* Nhng iu Tng mn dy chuyn ch v l
tnh, chng lun v S Tu. V sao vy? Mun cho con
ngi trc ht bit n ci l nhn qu, tu chng,
phm thnh, chng sanh - Pht chng phn bit,
333
ri y theo ci l y m bt u tu nhn chng qu,

siu phm nhp thnh, y chnh l s chng sanh
thnh tu Pht o vy!
* Lun rch ri th Pht php chng ngoi Chn
v Tc . Trong Chn , mt php chng lp,
nh thng ni: Tht T l a chng dnh my
trn. Trong Tc , khng php no chng ,
nh thng ni: Trong ca Pht s, chng b mt
php. Trong Gio, xin dng c Tc ln Chn,
nhng a phn ni v Tc . Bn Tng th chnh
ngay ni Tc ni v Chn, nhng qut sch tng
Tc.
Phi bit rng: Chn v Tc ng th, hon ton
chng phi l hai vt. V nh tm gng bu trn
ln, rng sng chiu soi cng tt, trn chng c mt
vt. Tuy trn chng c mt vt, nhng nu ngi
H n, gng hin bng ngi H, ngi Hn n,
hin bng ngi Hn, sm la vn tng cng n u
cng hin. D bao tng cng hin, vn trn chng
c mt vt. Tuy trn chng c mt vt, chng tr ngi
cc tng cng hin. Ni cc tng cng hin ,
nh Thin chuyn ni trn chng c mt vt. Ni
trn chng c mt vt y, Gio dy r cc tng
cng hin. Nh vy, ni S Tu nh Thin hin r
l tnh, chng b S Tu. Ni l tnh, Gio ging S
334
Tu quy v l tnh. y gi l xng tnh khi tu,

ton tu ti tnh, bt bin ty duyn, ty duyn bt
bin, S - L cng t, Tng - Gio bt nh vy!
* Ci gi l Nim Pht Tam Mui ni tng d
dng, nhng chng t tht kh. Hy nn nhip tm
nim thit tha, lu ngy s t t. D chng th t
t, nhng do cng c tin chn thnh, nguyn thit
tha, nhip tm tnh nim t s ngm c Pht tip
dn, i nghip vng sanh. S Nht Tm theo cch
phn nh ca i s Ngu ch ngi tu hnh i nay
cn cha thc hin ni, hung chi L Nht Tm?
Phi on c Kin T Hoc mi gi l S Nht
Tm. Ph v minh, chng php tnh gi l L Nht
Tm.
Nu l bc trong ngm hnh B Tt, ngoi hin
lm phm phu th i vi hai loi Nht Tm ny
chng kh khn g. Nu tht s l phm phu y
dy trin phc th S Nht Tm cn cha d c,
hung h l L Nht Tm ? Hy xem k l th trao
i rt di gia Quang ti v v c s n Vnh Gia
t s bit r. n chng no ng V Sanh ri, gn
gi chc chn, tiu sch cc tp kh d tha, s t
hiu r iu y, cn g phi hi trc? Nh ngi
ung nc, nng lnh t bit. Nu khng d ngi
ung c ni ch xc mi phn, ngi cha ung
335
rt cuc vn chng bit c mi v ra sao!

C l c s thy ng c V Sanh Nhn l chuyn
d dng, e t mnh ng ri nhng cha bit cch gn
gi chc chn [ci ng y] t s b cc tp kh tha
st khin cho s ng li b mt i nn mi hi nh
vy chng? Chn V Sanh Nhn tht chng phi l
chuyn nh u, y chnh l ph v minh - chng
php tnh; ti thiu phi l bc S Tr trong Vin
Gio, bc S a trong Bit Gio [mi chng c],
ni sao d dng th?
Mong ng hy hnh theo nhng iu Quang
ni trong Vn Sao, t s hiu duyn do ca php mn
Tnh , t tn - nguyn - hnh s chng b nhng d
thuyt ca ht thy thin tri thc ot mt. Sau y,
nu cn sc th chng ngi nghin cu thm cc kinh
lun i Tha m mang tr thc, hng lm cn c
hong truyn Tnh . Nh vy, d l phm phu vn
c th ty c li sanh, hnh B Tt o, ng lm
mong cao xa, ch e S - L chng rnh, kh trnh
khi b ma da. L th di gi v c s n Vnh Gia
chuyn tr chng bnh ny. Bnh c s y vi bnh ca
ng tn gi khc nhau, nhng tnh cht ging ht,
nn Quang chng mun ni nhiu.
Ch mong ng nh l th y m lnh hi. Phi bit
ngi sau khi ng d tu tr ging ht nh ngi
cha ng, nhng tm nim khc bit. Ngi cha
336
ng V Sanh, cnh cha xy n mong sn, cnh

hin tin bn nm nu, cnh qua ri vn ngh nh.
Ngi ng V Sanh th cnh tuy sanh dit, tm chng
sanh dit, ht nh gng sng, n khng dnh, i
khng tm tch. Tm ng theo cnh nh gng hin
bng, trn chng c my may nim no chp trc,
quyn luyn. D i cnh v tm, vn sng tro bin
hnh, my ba ca t. i vi lun l, cng thng
th gian v vic thng hong h ha u mi mi
nhn hiu ng, tht s thc hnh, d tng thn mt
mng chng chu vt phm.
ng tng l i cnh v tm ri ph ht cc
s tu tr t li li tha, thng hong h ha. Nu
hiu nh vy s vng su vo Khng Ma, a vo
Ngoan Khng. Do y, bc khng nhn qu, bung
lung lm cn tr thnh em phm lm thnh, hoi
lon Pht php, lm lc chng sanh, to thnh chng
t A T a ngc. iu ny quan h ht sc su xa,
bt c d Quang ti phi v ng trnh by s lc li
hi.
* Nu c trn Tht T l th lun th phm thnh, chng sanh - Pht, nhn - qu, tu - chng u
chng th c. Nu lun trn phng din php mn
tu tr th trn t Nh Lai thnh Pht o, di n
chng sanh trong A T u chng ra ngoi nhn qu.
337
Hiu r l tnh nhng chng ph S Tu bn l Chnh

Tri, chp l tnh ph S Tu bn thnh t kin. Sai
ch ho ly, lp thnh a ngc v Pht qu khc bit.
2. Lun v tm tnh
* Tm va Tch, va Chiu, bt sanh bt dit, rng
ln, thu trit, linh thng, vin dung hot bt, l gc
ca ht thy cc php th gian v xut th gian. T
hng phm phu y dy trin phc, hn m, in
o lm lc cho n tam th ch Pht, tm y vn ht
nh nhau, trn khng c g khc. V th ni: Tm,
Pht, chng sanh c ba khng sai bit.
Ch v ch Pht chng c rt ro nn cng c,
lc dng ph by trit ; phm phu ton th m
tri, li cn p dng sc cng c lc dng y vo
su trn cnh, khi tham - sn - si, to git - trm dm, do Hoc to nghip, do nghip cm kh. Ba th
Hoc - nghip - kh pht khi ln nhau, nhn nhn
qu qu lin tip chng dt, tri trn sa kip chu mi
lun hi, d mun xut ly cng chng c cch no!
V nh trong nh ti m phi ca bu, chng nhng
khng th dng c, li cn b ca bu y lm tn
thng. Tm m chy theo cnh, quay lng vi Gic,
xui theo trn lao cng ging nh th.
Nh Lai thng xt, dy cho h b vng v vi
338
chn, khi phc tm tnh mnh. Thot u dy ht

vng l chn, k dy ton th vng chnh l
chn, nh gi lng sng yn, nng m bng tan;
sng, bng tr thnh nc. Sng, bng cng vi
nc no phi l hai vt; nhng lc sng cha yn,
bng cha tan, so vi lc sng lng, bng tan,
d th tnh trn chng phi hai, tng v dng khc
xa vi vi. Bi th mi ni: Tu c hu cng, tnh
c mi hin. Nu ch cy vo tnh c, chng
ch trng tu c th n tn i v lai c mi mi l
chng sanh, lung ung Pht tnh sn c, khng ch
da nng! V th, Bt Nh Tm Kinh ni: Lc
Qun T Ti B Tt thc hnh su xa Bt Nh Ba
La Mt, soi thy nm un u khng, vt ht thy
kh ch.
Ton th Ng Un l Chn Nh diu tm, nhng
do mt b m mui, tri nghch bn thnh tng
huyn vng. Vng tng thnh, bn lm mt Nht
Tm. m mui ni Nht Tm, cc kh u nhm
li. Nh gi thi, ton th nc tr thnh sng; tri
lnh, nc mm thnh cng. Dng Bt Nh thm
thm chiu soi lin hiu r: m chn thnh vng,
ton vng chnh l chn; nh gi lng, tri m, nc
li tr v bn th.
V th bit rng: Ht thy cc php u do vng
tnh bin hin, nu la vng tnh th bn th ca cc
339
php y hon ton l Khng. Bi vy, t i u mt

bn tnh, lc cn dng ln cho nhau. Th nn, B
Tt chng khi Dit nh, hin cc oai nghi, dng
nhn cn lm Pht s ca nh cn, dng nh cn lm
Pht s ca nhn cn, vo trong t nh vo nc,
i trong nc nh i trn t, nc la chng th
t chy hay nhn chm c, ty i, ngi trn h
khng, cnh khng t tnh, u theo tm chuyn.
Bi vy, kinh Lng Nghim ni: Nu c k no
nhn chn, quy nguyn th mi phng h khng
thy u tan mt. y chnh l hiu qu tht s ca
vic soi thy nm un u khng vy. Quy ngha
l quay v, tr v, tc l phn chiu hi quang, khi
phc tm tnh vn c. Nhng mun phn chiu hi
quang khi phc tm tnh, nu trc ht tm chng
quy hng Tam Bo s chng th y gio phng hnh.
Tm quy hng Tam Bo s t c th khi phc
ngun tm, trit chng Pht tnh. khi phc c
ngun tm vn sn c, trit chng Pht tnh, mi
bit t tm qu bu nht, trong m chng gim, lc
ng chng tng. Ch v thun theo php tnh nn th
dng c, tri li s b tn thng. Th nhng, tn
hi hay li ch cch bit nhau mt tri, mt vc!
* Chng sanh l Pht cha ng, Pht l chng
340
sanh ng. Tm tnh bn th ca chng sanh v

Pht bnh ng, ging ht nh nhau, khng hai, khng
khc; nhng kh - vui, th dng khc bit nhau nh
tri vi t l do xng tnh thun tu hay tri tnh
nghch tu m thnh ra nh th. L ny rt su, chng
d tuyn ni. khi ph li [gii by], xin mn v
d minh th:
Ch Pht tu c n cng cc, chng ng trit
tnh c, ging nh tm gng bu trn ln. Th
cht ca gng l ng1. Bit gng c tnh cht
ta sng nn hng ngy lau, mi, ra sc chng ngi.
Bi ht, gng ta sng, dng trn i cao, vt no
soi n lin hin bng. Ln nh tri t, nh nh ht
bi, my lng, sm la vn tng u hin rnh rnh.
Ngay trong lc mun vn hnh tng cng hin y,
gng vn rng rang, trng tri, trn chng c mt
vt no.
Tm ch Pht cng ging nh vy: on sch
phin no, Hoc nghip, hin hin trn vn tr hu,
c tng, an tr trong Tch Quang n cng tn
i v lai thng hng php lc, chn gii xut
ly sanh t, cng chng Nit Bn. Chng sanh hon
ton m ni tnh c, trn chng tu c my may,
v nh gng bu bi ph, chng c my may quang
minh no, ngay c cht ng cng b teng ng nn
1
Thi xa dng nhng tm ng trn, nh bng lm gng soi mt.
341
quang minh chng hin c. Tm chng sanh cng

ging nh th.
Nu nh bit tm gng b b ph chng hin
cht ng ny vn c quang minh soi tri chiu t,
do y chng chu b ph, ngy ngy lau chi, mi
bng, lc u hi l cht ng, dn d ta nh quang
minh, vn cc lc mi cho sch, mt ngy kia, teng
ln bi ht sch, t nhin hnh tng no soi vo lin
hin bng, soi tri chiu t. Quang minh y gng
vn t c, chng phi t bn ngoi vo, chng phi
do mi m c; nhng nu chng mi cng khng
cch no c c!
Chng sanh b trn xui theo tnh gic, b vng
theo chn cng ging nh th. Phin hoc on dn
dn, tr hu s tng dn dn. n khi cng hnh vin
mn, on c ci khng th on, chng c ci
khng th chng, vin mn B , tr v ci chng
th t c, thn thng, tr hu, cng c, tng
ho trn chng khc g vi mi phng ba i ch
Pht. D l nh vy, cng ch l khi phc ci mnh
sn c, phi u l mi c. Nu ch chp nhn tnh
c, chng khi tu c, t n tn i v lai thng
phi chu ci kh lun hi sanh t, vnh vin chng
c ngy khi phc ci gc, tr v ci ngun c!
* Ht thy chng sanh u c Pht tnh, nhng
342
tm hnh th dng ca Pht v chng sanh tuyt i

chng tng ng. V sao vy? V Pht b trn theo
gic, chng sanh li b gic theo trn; Pht tnh du
ng, m - ng rt khc! V th, sng - vui, thng
- trm khc nhau mt tri, mt vc! Nu quan st k
ngha l ba nhn Pht tnh, t khng mi nghi no l
chng ph c, khng ai l chng mun tu tp! Ba
nhn l chnh nhn, liu nhn v duyn nhn.
Chnh nhn Pht tnh chnh l diu tnh vn sn
c trong tm ta, l Php Thn chn thng ch Pht
chng. Diu tnh ny ti phm chng gim, ni
thnh chng tng, trong sanh t chng nhim, Nit
Bn chng tnh. Chng sanh trit m tri tnh ny,
ch Pht vin chng rt ro. M - chng d khc,
tnh thng bnh ng.
Th hai l liu nhn Pht tnh, tc l chnh tr
pht sanh chnh nhn Pht tnh. Do tri thc hoc l
do kinh gio, nghe bit diu ngha chnh nhn Pht
tnh bn liu ng, bit do mt nim v minh chng
lp ngun tm, chng bit bn th ca cnh gii su
trn vn l khng, nhn lm tht c, n ni khi
tham - sn - si, to git - trm - dm, do Hoc to
nghip, do nghip chu kh, khin cho Chnh Nhn
Pht Tnh tr thnh ci gc khi Hoc to nghip
chu kh. T y liu ng, bn mun b vng v vi
chn, hng mong khi phc bn tnh.
343
Ba l duyn nhn Pht tnh, tc l tr duyn.

liu ng, phi tu tp cc th thin php ng hu tiu tr
Hoc nghip, tng trng phc hu, ct sao t chng
c rt ro ci l sn c m ta ng mi thi!
Xin dng th d ch r: Chnh Nhn Pht Tnh
nh vng trong qung, nh la trong g, nh nh
sng ni gng, nh mm trong ht, d l sn c,
nhng nu chng bit n, chng c cc duyn:
nung luyn, khot, di, mi gia, gieo trng, ma
m... th vng, la, nh sng, mm mng vnh vin
chng khi no pht sanh c! Nh vy d c chnh
nhn nhng nu khng duyn, trn chng th th
dng c.
Bi th, Pht dy ht thy chng sanh u l Pht,
mun thot h; nhng chng sanh trn chng liu
ng, chng chu tu tp thin php, n ni bao kip
di lu lun hi sanh t, khng th thot c. Do
, Nh Lai rng by cc phng tin, ty c ch
by, dn dt, mong chng sanh b vng theo chn,
b trn theo gic.
* C nhn ni: Sanh t cng ln, h chng au
n ? Trm bn: chng bit nguyn do, d c
au lng cng chng ch g! Nn bit rng: Ht thy
chng sanh theo nghip lu chuyn, th sanh trong
su ng, sanh chng bit t u n, cht chng
344
bit i v u! Do nhn duyn ti hay phc s thng

hay ging, xoay vn lun hi, chng lc no xong.
Nh Lai thng xt, dy nhn duyn do Hoc khi
nghip, do nghip cm kh v bn th thng, lc,
ng, tnh, tch chiu vin dung khin chng sanh
hiu r: Do v minh nn mi c thn ny. V th, thn
ny hon ton thuc v huyn vng, chng nhng
khng c t i, ngay c ng un cng u khng.
bit ng un l khng th Chn Nh php tnh,
Tht Tng diu l s trit ph by trn vn.
* Do ty duyn nn c t thnh, lc phm, kh
- sng, thng - trm khc xa nhau; nhng duyn c
tnh - nhim, nn phi ty thuc vo mt [trong hai
duyn y]. Ty thuc nhim duyn s khi Hoc, to
nghip, lun hi su ng. Ty thuc tnh duyn
s on Hoc chng Chn, thng tr Nit Bn.
Do Hoc nghip c nng v nh nn c ng lnh
ngi - tri, ng thin c chen ln l A-tu-la, v ba
c o: sc sanh, a ngc, ng qu.
Do Hoc khi Hoc, do nghip to nghip hoc
thin hoc c, trn chng c tng nht nh, cho
nn ch phi sanh v s ln lt thay i nh bnh
xe xoay tt chng c u mi, cht ln, cht xung.
c phin hoc, s u b nghip buc rng,
theo nghip th sanh, chng th t lm ch c!
345
Do on chng (on Hoc chng chn) c su

hay cn nn ngi on Kin T Hoc s chng qu
Thanh Vn, ngi tr tp kh s chng qu Duyn
Gic, bc ph v minh s chng qu B Tt. Nu
tr sch v minh, phc hu vin mn, cng tu c
n cng cc, tnh c ph by trn vn s chng
Pht Qu. Chng Pht Qu bt qu ch l chng rt
ro trit nhng cng c, lc dng sn c trong
tm tnh ngay khi cn thuc a v phm phu, nay
th dng ton th nhng cng c, lc dng y m
thi, ch chng thm my may g vo ci tm tnh
ban u y c!
Nh Thanh Vn, Duyn Gic, B Tt, tuy s
chng cao thp bt ng, nhng u cha th th
dng trn vn nhng cng c sn c ni tnh. Th
nhng ht thy phm phu li hng sc lc chng
th ngh bn ca tm tnh y vo su trn cnh, khi
tham - sn - si, to git - trm - dm, n ni a vo
ba c o, trm lun bao kip, so ra ai ny u nh
th, chng ng bun ?
* Trc khng khi u, sau khng kt thc, d
cha ng c thi h vn chng th lt ra ngoi, d
nm lt trong vi trn cng chng th lt vo trong,
thanh tnh sng sch, trm tch thng hng, chng
sanh, chng dit, la tng, la danh, l c nhng
346
chng phi c, l khng nhng chng phi khng.

y l Chn Tnh.
Xt ra ci thn a - thy - ha - phong ch l
gn, xng, mu, tht cha nhm, mi sanh lin dit,
va ti tt tn a. Cc xng, t chng nh
kt g lm nh, mt tm da ph ra ngoi nh t bn
trt vch. Bn trong ton l phn tiu, mu m, mt
ngoi cu ght, m hi, lng, tc; gii ta lc nhc,
chy rn nh sao tri, gi gi l Ngi, no tn ti
ci Ng! Li dng nhng th mnh sn c l mt, tai,
mi, li, thn, bn b trong rng gai gc sc,
thanh, hng, v, xc, php. Do , khi v minh
tham - sn - si, dit mt chnh tr Gii - nh - Hu.
Ng Un vn khng, no ai chu mt phen qun
chiu. Su trn v tnh, ngi ngi cho l tht, n
ni vn kh cng t tp, c lm mi tnh linh vi
vng tm v huyn thn. ng nh kinh Vin Gic
ni: Ht thy chng sanh bao th in o, nhn
lm t i l thn tng ca mnh, nhn lm duyn
nh ca su trn l tm tng ca mnh.
3. Lun v ng chng
* T xa, cao tng hoc c Pht ti sanh, hoc
B Tt th hin u thng hin thn lm phm phu,
trn chng h ni ta l Pht, ta l B Tt. V th, kinh
347
Lng Nghim ni: Sau khi ta dit , ta truyn cc

B Tt v cc A La Hn, ng thn sanh trong thi
mt php, hin cc th thn nhng k ang
lun chuyn, nhng trn chng t bo mnh tht
s l B Tt hay A La Hn, tit l nhn duyn b
mt ca Pht, ch thng nhn nhng ni mnh
l k mt hc. Ch tr lc lm chung, bn ngm
li li ph chc.
Tr Gi i S tht s l ha thn ca Pht Thch
Ca, n lc lm chung, c ngi hi ngi chng
n a v no. Ngi p: Nu ti chng lnh chng
t s tnh c su cn, v tn mnh li ngi nn
ch t c Ng Phm. Do vy, vn cn thuc a
v phm phu! Ng Phm tc l a v Qun Hnh
trong Vin Gio, s ng bng vi ch Pht, ch
phc hon ton ng tr phin no, nhng vn cha
on c Kin Hoc. Ngi Tr Gi lc lm chung
cn chng h l s chng tht s l v khch l k
hu hc gng ch tinh tu, chng n ni c cht t
cho l , hoc cn l phm phu m lm xng
l thnh!
Nay b l ma khoe xng mnh c o, hoi lon
Pht php, lm lc chng sanh, l k i vng ng.
Ci ti i vng ng nng hn ti ng nghch,
thp c trm ngn vn c ln. Thy tr chng n s
a mi trong a ngc A T tri qua Pht st vi trn
348
s kip1, lun chu s kh cng cc, khng cch no

thot khi. Sao nh v h danh, li lc ph phim
mt thi phi chu hnh pht thm khc di c
kip? Danh li lm con ngi lm lc n ni nh
th y!
* Nim Pht, xem kinh, ng l Nh Khng, chng
php Tht Tng l c trn phng din t tnh ng
tu tr dy v nhn hin ti, qu mai sau. Ch nn
cn r t c, bo l ngay trong i ny mnh s t
c nh th. Chng Tht Tng ngay trong i ny
chng phi l khng c ngi lm c, ch e hin
khit2 khng c cn lnh y! Nu chng trnh by r
nguyn do, e rng ng s lm mong chng thnh, ch
cao nhng hnh chng xng, lu ngy t s mt tr
m cung, cha c bo c, cha chng bo
chng, cu thng ha a, bin kho thnh vng. Xt
n kt qu, kh trnh chm m mi mi trong no
c; chng nhng mai mt tnh linh ca chnh mnh,
li cn c ph Pht n na!
i vi hai th Khng L, nu ch lun v ng th
hng phm phu li cn cng ng c. Nh nhng
ngi thuc vo a v Danh T ca Vin Gio, tuy
Pht st vi trn s kip: S kip nhiu nh s vi trn trong mt ci
Pht.
2
Bn b xa cch nhau gi l khit khot, nn khi vit th, ta hay gi
ngi bn xa l hin khit (bn hin)
1
349
chng ch phc c my may ng tr phin no

no, nhng s ng ca h v s ng ca ch Pht
khng hai, khng khc (Ng tr: Kin Hoc l mt
tr, T Hoc gm ba tr. Trn Sa Hoc v V Minh
Hoc gp thnh mt tr). Nu ni theo nh Thin,
nhng k y gi l bc i trit i ng, bn Gio gi
l i khai vin gii.
[i trit i ng] chng phi l ch hiu long
thong m h u nh! Nh Bng c s (Bng Long
Un) nghe M T bo: i khi no ng mt hi
ung cn nc Ty Giang, ta s ni cho ng hay
lin n vong huyn gii. Ngi i Hu Co nghe
ngi Vin Ng bo: Gi nm t Nam thi, in
gc mt m sao! cng ng nh th. T Tr Gi
tng kinh Php Hoa n cu gi l chn tinh tn,
l chn php cng dng Nh Lai ca phm
Dc Vng Bn S lin hot nhin i ng, lng
l nhp nh, tn mt thy mt hi Linh Sn nghim
nhin cha tan. Ng nh th mi gi l i trit i
ng, i khai vin gii!
Nu bn v chuyn chng c php Tht Tng
th hng phm phu st t chng th lm c. Nam
Nhc T i thin s l c php s 1 ca ngi Tr
Gi, c i tr hu, c i thn thng, lc lm chung,
c php s: lnh hi php, chng ng php ni v no th v y gi
l c php s.
1
350
c ngi hi n s chng, ngi bo: Ti lc u

mong t c ng Lun, nhng do lnh chng
qu sm nn ch t c Thit Lun m thi!
(ng Lun tc l Thp Tr, ph mt phn v minh,
va mi d vo Tht Bo Tnh , chng c mt
phn Tch Quang Tnh . Bc S Tr c th hin
thn lm Pht gio ha chng sanh trong mt trm
tam thin i thin th gii. Nh Tr gio ha c
mt ngn, Tam Tr gio ha bn ngn. Mi a v c
gp mi ln hn. Thit Lun tc l a v th mi
trong Thp Tn. S Tn on Kin Hoc, Tht Tn
on T Hoc, Bt, Cu, Thp Tn ph c Trn
Sa, ch phc v minh. Ngi Nam Nhc Hu T th
hin ch chng c ngi th 10 trong Thp Tn, tc
l vn cha chng c php Tht Tng. Ph mt
phm v minh lin chng S Tr, mi c gi l
chng php Tht Tng).
Tr Gi i s l ha thn ca Pht Thch Ca. Lm
chung c ngi hi ngi chng c a v no, ngi
p: Nu ta chng lnh chng, t s tnh c
su cn (tc l nu ngi khng thu np, gio ha
chng, ngi s chng c Thp Tn, su cn thanh
tnh nh trong phm Php S Cng c kinh Php
Hoa ni). Do tn mnh li ngi, nn ch chng
c Ng Phm (Ng Phm tc l a v Qun
Hnh, ch phc trn vn Ng Tr Hoc, nhng vn
351
cha on c Kin Hoc). Ngu ch i s lm

chung c bi k nh sau:
Danh t v trung chn Pht nhn,
V tri tt cnh ph h nhn
(Pht nhn hy cn ni danh t,
Giao ai rt cuc bit u l!)
(Ngi thuc v a v danh t vin ng Tng
Tnh ging nh ch Pht, nhng cha th ch phc
c Kin Hoc, hung h l on ni! Thn phn
nhng bc i trit i ng trong i mt a phn
ging nh vy. Tng Tnh chnh l Nh Lai Tng
Diu Chn Nh tnh, l tn gi khc ca php Tht
Tng).
Ngu ch i s th hin ch chng a v Danh
T, ngi Tr Gi th hin ch chng c Ng Phm,
ngi Nam Nhc th hin ch chng c Thp Tn.
Tuy bn a ca ba v i s u chng th suy
lng c, nhng cc ngi th hin ch chng ba
a v Danh T, Qun Hnh, Tng T, thy Tht
Tng chng d chng. V k hu tn kh th vt
hn cc ngi c, ch e chng n cha chng
bo l chng nn cc ngi ly thn mnh thuyt php
ng hu ngi i sau t bit h thn, chng dm
lm xng thi! Ci n th hin a v s chng vo
lc sau cng ca ba v i s tht l nghin xng,
nt thn kh bo p ni! ng hy t suy gm coi
352
mnh tht s c vt tri ba v i s y chng?

Cn nh cho rng: Nim Pht, xem kinh, vun
bi cn lnh, sau khi vng sanh Ty Phng, thng
hu Pht Di , cao d hi hi, ty theo cng hnh
cn hay su t chng c Tht Tng sm hay tr
th y l li quyt nh v ngi, l iu ht thy
nhng ngi vng sanh cng chng cng c vy!
* Ng l phn minh rnh rnh nh m ca thy
ni, vt my thy trng. Li nh ngi mt sng ch
thn thy ng v nh, cng nh k ngho lu
cht m toang kho bu. Chng l nh theo ng v
nh, dng chn ngi yn, cng nh gi ly kho bu
y, ty hng dng. Phm phu i tm cng c th
liu ng ging nh ch Pht, nhng v mt Chng
th S a cn chng th bit ni ch gi chn, t
chn ca bc Nh a. Hiu c ngha Chng v
Ng ri, t nhin s chng khi lng tng thng
mn, chng ny lui st, m ci tm cu sanh Tnh
d vn con tru cng chng ko lui li c!
* Tr Gi i s c ngi i xng tng l
ha thn ca Pht Thch Ca. Chng ai bit c s
chng ca Ngi, nhng Pht hin thn to php tc
cho chng sanh. V th, i s th hin vn thuc a
v phm phu, bo: Nu ta chng lnh chng, t s
353
tnh c su cn. Ngi dng chnh thn mnh

rn ngi, hin thn thuyt php. Thot u, i s
mong on Hoc chng Chn, t thng ln Thp
a hay ng Gic. Do phi hong php li sanh, b
l cng phu thin nh ca chnh mnh nn ch chng
c a v Ng Phm Qun Hnh trong Vin Gio
m thi! V th ngi ni: Do tn mnh li ngi
nn ch t c Ng Phm.
Ng Phm l nm th: ty h, c tng, ging
ni, kim hnh Lc v chnh hnh Lc . a
v Ng Phm trong Vin Gio vin ng Tng Tnh
(Tng tnh l Tht Tng diu l, khi cn trin phc
(ti trin) gi l Nh Lai Tng Tnh. Lc thot
c trin phc gi l Tnh Php Thn. Ni chung
l v v minh cha on nn gi l Trin) ging ht
s ng ca Pht, trn chng khc g. ch phc
trn vn Kin, T, Trn Sa, V Minh, Phin No
nhng cha on c Kin Hoc. Nu on c
Kin Hoc lin chng S Tn. n a v Tht Tn
mi on sch T Hoc, tht s chng c lc cn
ty chng nhim su trn. V th gi l a v lc
cn thanh tnh.
th, trong mi mt cn li c cng c ca
su cn, lm Pht s ca su cn. Do vy, cn gi
l lc cn h dng (su cn dng ln nhau) nh
trong phm Php S Cng c ca kinh Php Hoa
354
ni. Ngi Nam Nhc th hin chng a v ny.

Ngi thuc vo a v ny chng nhng c i tr
hu, li cn c i thn thng, thn thng ca Tiu
Tha A La Hn chng th snh bng. V th ngi
Nam Nhc lc sanh tin cng nh sau khi tch lun
c nhng s chng th ngh bn khin k thy hoc
nghe pht khi tn tm.
Nam Nhc, Tr Gi u l bc Php Thn i S,
a v thc chng ca cc Ngi no ai d c mc
cao thm. Chng qua cc ngi mun c v hu th
chuyn tinh hc o nn mi chu khut lp nh th,
no phi u cc ngi tht s ch chng a v Thp
Tn Tng T hay Ng Phm Qun Hnh! L phm
phu st t chng ta h kham hc i cc ngi c
? Hy nn a th tr trng gii1, nht tm nim Pht,
kim tu cc iu lnh th gian lm tr hnh, noi
theo php hnh cc v Vnh Minh, Lin Tr th khng
ai l chng c li c!
* Cc tng tu tr Pht php phi n mc hnh
khi, gii tuyt mi c li ch tht s, ch ring
Tnh Tng chng tu qun nh th. Nh Thin em
mt cu thoi u hon ton v ngha t vo trong
tm, coi nh bn mng nguyn thn, chng k nm
Th tr trng gii: Gi cc gii trng cn mc gii tng, cha hon
ton gi c gii tnh nn gi l th tr.
1
355
thng, sut ngy tham cu cho n khi no c thn

tm ln th gii u chng bit n na, mi hng
i trit i ng; chng phi l hnh khi gii tuyt
hay sao? Lc T ni: Ch xem kinh Kim Cang lin
c th minh tm kin tnh, y chng phi l hnh
khi gii tuyt ?
Theo ngu , ch Khi nn hiu l Cc, tc l tn
lc n cng cc, mi hng t n c Nng ln S
cng mt, nht tm ph by trit . Nu hnh cha
n mc cng cc, d c qun nim vn cn c Nng,
c S, vn hon ton l tc dng ca phm tnh, hon
ton l tri kin phn bit, hon ton l tri gii, sao t
li ch chn tht c? Phi tn sc n cng cc
th Nng, S, tnh kin mi tiu dit, chn tm vn
c mi pht hin. Bi th, thu xa c ngi u
nh cy cht sau chng o phong, rng r c kim.
[Mun tu hnh c] li ch [phi] hon ton [ch
trng] ni mt ch Cc vy!
* Ngi kho t li ch th khng g l chng
hu ch, ngi cam chu tn mnh s chng b tn
hi g c. Ngi i nay hay dng th tr bin thng
lm vn nghin cu Pht hc; va bit c cht
ngha l bo mnh chng c. T y, t ngh mnh
cao qu, mit th c kim. ng ni l ngi hin i
chng ng vo mt, ngay c nhng bc cao tng
356
t mt ngn my trm nm trc (a phn l c Pht

ti lai, hoc Php Thn B Tt th hin) u b h coi
tut l hng tm thng, chng ng noi theo! Cha
c bo c, cha chng khoe chng. Nghe li
h ni cao cht vt chn tng tri, xt tm h thp
trt di chn tng t! Tp nhim nh th hy nn
quyt lit tr kh. Nu khng, khc no H ng
trong chn c, git ngi cht ti!
Nu c th nim nim quay li xem xt t tm
th chng nhng s c li ch ni cc php Nh
Lai ging, ngay c phin , hn si tm thng,
chic n lng, cy ct ngoi ng, tt c nhng
hnh sc, thanh m trong i a, khng th g chng
phi l diu l Tht Tng Nht Ngha ! Bi
th mi ni: Xa nay cha c ai, sao tng mng
thy c? Xin hy tin chc, gng sc thc hnh.
* Nhng iu lnh thn1 c thy tht l hy
hu, l lng, c th ni l c thin cn t xa, nhng
phi ra sc gng cng tu tr th gic mng y mi
chng b ung ph. Nu nh v tri kin phm phu,
lm tng mnh c Tam Bo gia b, d vo
dng thnh, ri sanh i ng mn, cha c bo
c, cha chng bo chng, s thnh ra do nhn
lnh chuc ly qu c. Ngi i mt tm tr hn
1
Lnh thn: ting gi t tn trng i vi m ca ngi khc.
357
km thng mc phi cn bnh y. Cu kinh Lng

Nghim: Chng ngh l thnh tm th gi l cnh
gii lnh, nu cho l thnh gii s vng qun t
chnh l ni v tnh trng ny. Xin hy ly vic tn
lc tu tr php mn Tnh t khch l mnh, ng
hu tng lai quyt nh c hng i li ch!
* Nim Pht ch trng vng sanh, nim n cng
cc cng c th minh tm kin tnh, phi u nim
Pht hon ton chng ch li g cho i hin ti! Xa
kia, ngi Minh Gio Tung Thin S, nht kha nim
mi vn ln thnh hiu Qun Th m, sau ny mi
kinh sch th gian ngi khng c nhng u bit.
C xem Tnh Thp Yu, Tnh Thnh Hin
Lc t s bit nim Pht mu nhim, Quang ti
nhc n nhiu ln trong cun Vn Sao h lu ca
mnh. C s bo nim Pht v ch i vi i ny
th chng nhng cha thm hiu cc kinh lun Tnh
, m ngay c vi cun Vn Sao ca Quang cng
ch ci nga xem hoa, cha c hiu tht k vy!
* Tuy Tch Quang Tnh l ng x tc
th (c th tm hiu l ngay ni y chnh l ci
Thng Tch Quang, hoc hin hu ngay ti ni
y, hoc c th ng nhp ngay ni y chng cn
tm ni khc), nhng nu chng l bc tr on rt
358
ro, vin chng Php Thn T L Gi Na s chng

th trit chng ng, ch thn th dng c! Bn
mi mt a v: Thp Tr, Thp Hnh, Thp Hi
Hng, Thp a, ng Gic trong Vin Gio vn
cn l phn chng (chng nhp c t phn). Nu
ng vin chng c Php Thn T L Gi Na,
ni ng x tc th Tch Quang cng chng ngi
g. Nu khng th ch l k tn mn n, m ca bu,
chng khi b i rt n cht m thi!
4. Lun v Tng, Gio
* Nhng ging s i mt thng thch ging
Thin, n ni thnh chng a phn chp vo nhng
cu cng n. Trm ngh: Nhng cu c phong chuyn
ng (thoi u, cng n) trong nh Thin tuyt i
chng c ngha g, ch nhm p ng cn c ngi
n hi hng ch no hng thng. [Nhng cu
chuyn ng] y ch nn tham cu, sao li ging
ni? Ging kinh nh vy ch nhng bc i s siu
phm mi hng li ch, cn nhng hng trung - h
khc u mc bnh ht. i vi Tng, chng bit tn
lc tham cu nhng cu c phong chuyn ng, ch
lo phng on ngha. Vi Gio, do tht l, tht s
no phi l cnh gii ca mnh, bn lm tng [Pht,
T] ni th d ging php. em Tng ph Gio,
359
dng Gio ph Tng, ci t nn lu hnh ny khng

cn g t hn c na!
* T ngi To Kh (Lc T Hu Nng) v sau,
o Thin lu truyn rng ri; mi vn t chng lp
vn t ph bin khp hon v. ng gii thuyt
ngy cng m rng, ca chng ng ngy cng b
tc! V th, cc t Nam Nhc, Thanh Nguyn u
dng c phong chuyn ng ngi, khin cho
Pht, T tr thnh ngn ng sung, khng cch no
p c li cc ngi hi. Nu chng phi tht s
l cn c tng xng s chng th hiu c li y.
Dng cch y xt nghim khin vng - thau rch
ri, ngc - rnh rnh, khng cn cch no gi tr,
ngn tr o php. y chnh l duyn do ca c
phong chuyn ng.
T y v sau, php ny ngy cng thnh hnh,
c cc tri thc cao, ch e lc vo li mn ca
ngi khc, tr thnh khun so c k, khin ngi
hc nghi ng, lm lc, hoi lon Tng phong, nn
c phong chuyn ng ngy cng cao tt, v phng
chuyn bin, ngi khc (ngi cn c khng ph
hp) chng bit u m m. Bi th mi c nhng
cu ni trch Pht, qu T, bi xch kinh gio, bc
b Tnh ! Nhng li l y nhm cng ot tnh
kin, bt cht s bin gii ca ngi nghe. Ngi
360
cn thun s nh ngay bit ng tr v, trit

ng hng thng; ngi cn c cha thun s chn
thnh, tn lc tham cu, quyt t n i trit, i
ng mi thi. y l v tri thc cn nhiu, cn tnh
con ngi vn cn thng li, hiu rnh r gio l,
tm sanh t khn thit, d cha th liu ng ngay
cng chng ny lng hn km, cho l php bo
vy!
* Hin ti, lm k mi c vi cun sch Nho,
chng hiu o l th gian, cha hiu cng tt gio
tha, chng hiu Pht php, va mi pht tm bn
gia nhp Tng mn. Hng tri thc ch v duy tr mn
nh, cng hc i c nhn xin dng, chng qun
o php li hi th no. Ngi theo hc chng pht
khi mi nghi tnh chn tht, i vi bt c iu no
cng tng l chn php c!
i vi nhng cu khai th ca ngi hin ti
hoc nhng cu chp trong sch ca c nhn, c k
bn t suy din nu ra ngha l, d trn chng ra
khi vic gii thch ngha theo mt vn t, nhng
c t ho l trit ng hng thng, vic tham hc
hon tt ri, lin d ngay vo a v tri thc
dy d n hu hc, lp ring mt mn nh. C s
ngi khc ch mnh chng phi l bc thng gia bn
ra sc ging Thin, mun c xng tng l tng
361
thuyt kim thng.

Ging v Tng th khi ging nhng li ch quy
hng thng ca c c rt cuc ch ging ngha
cu vn theo mt vn t. Khi ging Gio, ci o tu
nhn chng qu ca Nh Lai b h bin thnh nhng
thuyt mn v d biu th php. Dng Gio
ph Tng, em Tng ph Gio, k ui dn l m, ko
nhau vo la, n ni bn hu bi chng c nghe
gng sng ca tin bi, lo nho bt chc thy
khinh Pht, ln T, bi nhn, bc qu m thi!
* Gio khp ba cn, thu trn li n, v nh
chiu ch sng sut ca vua thnh, vn quc tn
sng, tr - ngu, hin - t u cng hiu r, u phi
tun hnh. Nu k no chng tun s b x cc hnh.
Nu k no chng tun li Pht dy t s a trong
c o. Tng ch c thng cn, chng nhip
trung cn, h cn; ging nh tng qun nhn mt
lnh, ngi [thn cn] trong doanh mi bit, k ngoi
doanh d c tr hu cng chng hiu c. V th
mi c th dng ton qun dit gic, thin h thi
bnh. Qun lnh b tit l, ba qun s tan v; T n
b tit l, nm tng1 cht tiu. K cha ng ch c
php tham cu thoi u, chng c xem c sch
Nm tng: nm tng ca nh Thin l Lm T, Quy Ngng, To
ng, Vn Mn v Php Nhn.
1
362
Thin, tht ra ch l v s k y hiu lm T, chp

m l ng, ly gi ri chn. y gi l [T n] b tit
l, tai hi cc ln.
* V ngun khng hai, phng tin nhiu ca.
Phng tin ca nh Thin vt ngoi khun kh,
ta h qut sch ht thy ngn ng. K khng lnh
hi c y, chng hiu ch ri la ngn ng,
chuyn nhai b hm, nn i vi Tng ch lo suy din
[ T] chng chu tn lc tham cu, i vi Gio bn
lm lc hc i vin dung, ph hoi s tng! Ch c
bc i t l c li ch c ni Tng ln ni Gio;
nu khng, -h, cam l b cha trong bnh c bn
thnh t sng, trm c!
* D trung cn, h cn vn c th c li ch ni
Gio, nhng nu chng phi l bc thng thng
cn s chng th thng sut Gio vn dng. Du
k trung, h cn kh th chuyn ch ni Tng, nhng
bc thng cn li c th i trit i ng hng
chng nhp.
Trong Gio, phi thng t ht th php, Pht
php, S, L, tnh, tng, li cn phi i khai vin
gii (nh Thin gi l i trit i ng) th mi c th
lm o s cho c tri ln ngi.
Trong Tng, tham v c mt cu thoi u,
363
thy c bn lai, bn c th xin dng tng phong

trc ch. Nu nhm lc Pht gio i hng khi v
l bc thng t rng ri Pht php th hy nn tham
cu theo nh Thin, ging nh Tng Diu v rng,
h im nhn, rng lin bay ln ngay lp tc. Cn
nhm khi Pht php suy vi, k tc cn km ci hy
nn tu tr theo Gio. V nh th vng ch m b
ht dy mc th rt cuc chng lm g c c!
* Nay mun bo n Pht, li lc hu tnh th nh
Thin d chuyn xin dng tng phong, vn phi
dng Gio n chng; bn Gio th tn lc tu tr
qun hnh, chng lm bn thin ng. y l v tm
thng diu , h gp duyn lin thnh Tng. Cy
bch, que phn kh, qu ku, s ht, nc chy, hoa
tri, ho khc, phy tay, ci khy, gin chi, php
no php ny u l Tng c. L no diu php vin
n do chnh kim khu c Nh Lai ni ra chng
ng k l Tng ? Cn g phi mn ci thanh chng
ca nh ngi chng ca no nh mnh! Trong
nh vn sn g Tin, g Nam, c sao vt b chng
dng? Hy nn bit rng: php khng cao, hn, ch
l nht o thng nhin, do cn c c sng hay chn
nn ni mi php c li ch khc bit!
364
5. Lun v Tr Ch
* Mt php Tr Ch ch nn dng lm Tr Hnh,
chng nn ly Tr Ch lm Chnh Hnh, coi Nim
Pht l php tu ph! D php mn Tr Ch cng
chng th ngh bn, nhng phm phu c vng
sanh hon ton nh vo lng tin chn thnh, nguyn
thit tha, cng nh do i th nguyn ca A Di
Pht cm ng o giao m c Ngi tip dn. Nu
chng hiu l ny, d php no cng u chng th
ngh bn, tu bt c php no m chng c, nhng
vn tr thnh khng Thin, khng Tnh , ging
st v ct ng, vn kip vi mun i, khng c ai
nng da!
Nu t bit mnh l phm phu y dy trin phc,
ton thn l nghip lc, nu chng cy vo nguyn
lc hong th ca Nh Lai, quyt kh th chc chn
thot khi lun hi ngay trong i ny, t s bit lc
dng ca nhng gio php c Pht dy ra trong
c mt i u chng bng c ni mt php Tnh
ny.
Nu tr ch, tng kinh gieo trng phc hu,
tiu ti nghip th c; nhng nu vng ng mong
cu thn thng th ng l b gc theo ngn, chng
kho dng tm. Nu nh tm ny c kt, li chng
hiu r l, gii lc chng vng, B tm chng
365
sanh, tm nhn - ng cng thnh, t chng my chc

s b ma da pht cung! Phm mun c thn
thng, phi c o trc ! H c o lin t c
thn thng. Nu chng dc sc vo o, ch mong
cu thn thng, ng ni l cha c thn thng, d
c c cng tr thnh chng o! V th, ch Pht,
ch T thy u nghim cm, chng mun ngi i
tu tp thn thng! Do trong i thng c nhng
ngi c kin gii nh th nn ti mi nhiu ln gii
by nh vy!
* Ch nn tr ch tr tu Tnh nghip, ng bp
chp tc php, khinh nhn Pht, thnh. Nu ng
t tc php nhng thn tm chng cung knh, chng
ch thnh, rt c th ma s s khi. Ch c mt vic
l nn tc php, nhng y li chng phi l phn s
ca cc ng. l: nu ai pht tm xut gia, nhng
[thy th ] cha chng o, chng th qun xt
cn c, bn cu xin Pht t ngm dy cho bit ngi
y xut gia c hay khng, hng trnh khi t nn
hng u trm ui cp ln sng Tng chng.
Nhng ngy nay Tng chng thu np , c
s chng thu c nhiu, d bit r k l phng
h lu, vn c vi v thu np, ch s n b i mt,
my ai chu quyt trch nh th na! Tham danh li,
a quyn thuc n ni Pht php ngp chm st t,
366
khng cch no hng khi c na!

* Ngi nim Pht chng phi l khng c tr
ch, nhng phi phn nh r u l Chnh, u l
Tr th Tr cng quy v Chnh. Nu c lng nhng
chng th phn bit, n ngy no nhn li, Chnh
cng chng phi l Chnh na! Ch Chun , ch
i Bi, chng c ch no hn km c! Nu tm ch
thnh, php no cng linh. Tm chng ch thnh,
php no cng chng linh!
* Hc ch Vng Sanh bng [chnh m] ting Phn1
cng l rt tt, nhng chng c sanh tm phn bit,
cho ch vn lc dch l sai. H khi tm nim y
s sanh tm ng vc i vi ht thy cc ch chp
trong i Tng, cho l nhng ch y chng hp Pht
. Phi bit rng nhng v dch kinh u chng phi
tm thng, sao li v nhng bn dch ca h khng
ging nhau bn sanh lng mit th? Hn mt ngn
nm, nhng ngi tr ch ny c li ch chng k
ni s; chng l mi ngi tr ch trong hn mt ngn
nm y u chng bit ting Phn hay sao? Hc th
ng nhin phi hc, tuyt i ng khi nim u
lit, hn km th li ch s chng th ngh bn.
S d gi l chnh m v ch Vng Sanh ta thng c ch l cch phin
m theo ging Hn, m phng Phn m.
1
367
Hn na, mt php tr ch rt ging nh php

khn thoi u. Php khn thoi u dng mt cu
v ngha dt tr phn bit phm tnh hng chng
Chn Tr sn c. Php tr ch chng cn hiu ngha
l cu ch, c ch thnh khn thit m tr, dc lng
thnh n cng cc, t s c nghip tiu tr rng,
chng tn phc cao, li ch chng th ngh bn
c!
6. Lun v xut gia
* Pht php chnh l php chung cho c chn php
gii, khng mt ai l chng nn tu theo, cng nh
khng mt ai chng th tu ni! Ngi tr trai, nim
Pht th nhiu, nhng tnh n nhng ngi c th
lm cho o php hng long, phong tc thun thin
ch s chng c my, [nhng ngi lm c nh
vy] cng nhiu cng tt. Xut gia lm Tng chnh l
gn gi cng nh lp by phng cch lu truyn
o php ca Nh Lai.
C nhng ngi lp ch hng thng, pht B
tm, trit ng t tnh, tam hc (Vn - T - Tu) su
rng, nhng li c bit tn dng Tnh ng hu
mau chng thot khi vng kh i ngay trong mt
i ny, ch e s ngi ny cng chng c my ai,
cng c nhiu ngi nh vy cng tt. Cn nh
368
nhng k c cht tn tm, chng c i ch hng,

mun mn danh ngha tng s, n khng ngi ri, n
bm nh Pht, mang danh con Pht, nhng tht ra ch
l g co u, du chng to c nghip, cng l ht
ging h, l ph nhn i vi t nc. Nu li cn
ph gii, to nghip, im nhc Pht php, d lc sng
trn c quc php, cht i chc chn a vo a
ngc. i vi php, i vi mnh u chng li ch.
Mt g nh th cn chng nn c, hung chi l nhiu!
C nhn bo: Xut gia l vic ca bc i trng
phu, chng phi hng long xong lm c, y
chnh l li chn tht, chng phi l li h thp hng
long xong cao Tng-gi u! y l v i
vi vic gnh vc gia nghip ca Pht, tip ni hu
mng ca Pht, nu chng phi l ngi ph v minh
khi phc bn tnh, hong dng php o li lc
chng sanh th s chng th lm c. Nay nhng k
lm Tng phn nhiu l hng th b, bi hoi, v li,
mong c sng an nhn, thnh thi; k chu tr trai
nim Pht cn chng c my, hung h l ngi c
th gnh vc gia nghip, tip ni hu mng ? Hin
ti Pht php sa st n tn t en l v Thanh Th
T (Thun Tr) chng xt thi c, chng tun Pht
ch, thay i cch kho th tng s ca triu i trc
(nh Minh), b lun ip1, cho php ai ny ty
1
Thi Minh, tng s phi trng tuyn k kho th v ni in mi c
369
xut gia, gy thnh mi t vy!

* Cho ty xut gia, i vi bc thng s tht
l c li ch ln, nhng i vi k h cn li l s
tn hi rt ln. Nu nh ton th th gian u l bc
thng s, c nhin php tc ny rt hu ch i vi
o php; th nhng bc thng s ht nh vy ln,
k h cn nhiu nh lng b. Ch tm hu ch ngay
trong lc y (t u nh Thanh cho n thi Cn
Long, thin tri thc nhiu nh rng, nn bo l hu
ch), ha lan su hu th; cho n hin ti, mi t
tp, lm dng n mc cng cc. D c thin tri
thc mun chnh n mt phen cng chng th lm
g c, chng ng bun ?
T ry v sau, ngi xut gia iu th nht l phi
tht s pht khi i B tm t li li tha, th hai
l phi c thin t hn ngi mi cho xung tc,
khng vy khng c. Cn ngi n c tn tm hy
bo h tu hnh ti gia, vn vn phn chng nn h
xut gia, ch s gp phi k phng tng khin Pht
mn b u, bi hoi chng nh. Nu ngi nam tu
hnh tht s, xut gia cng d, bi h tham phng tri
thc, y ch tng lm [no cng c]. Ngi n d
l bc chn tu xut gia cng kh, bi l lm g cng
d b ming i gim xim, vic g cng kh th ty
cp giy chng nhn ( ip) l Tng s thc th.
370
c. Chn la th ngi, chng ni chng

nh th chnh l ngha l trng yu bc nht h tr
Pht php, chnh l php mn trong i mt vy!
* Ngi i nay hay coi xut gia nh mt phng
cch sng trn trnh, li nhc, an nhn. T nht l k
khng cn sanh l no khc, ly xut gia lm k sng
trm qua ngy. Bi th ngi xut gia hin ti a phn
l hng v li, o php b qut sch snh sanh u
l v hng xut gia bi hoi nh th gy nn ni c!
* Tng nhn i nay kh th khin ngi khc tin
tng ni. Nay truy iu tng nhn, l no li ph
bng tng nhn. Nu nu ln nhng iu tt lnh ca
h rn nhc nhng k bt thin th chng mc li
g. Nhng nu mnh thuc vo hng hc tr th
vic rn nhc cng nn chm chc; vic rn nhc
y ch hng c cao trng vng mi thc hin c,
chng phi l vic nn lm ca loi chim non ming
vng vy!
* Hng xut gia nu chng phi chn tu, tp kh
u ng x ch cn t hn k tc. Nu mun xa
la tp kh y th trc ht phi hiu r ht thy cc
php th gian u l kh, l khng, l v thng, l
v ng, l bt tnh, th ba c tham - sn - si khng
371
cch no khi ln c. Nu vn cha ch ng chng

c, hy dng trung - th - nhn nhc i tr t
chng s t dt. Nu vn cha dt th phi tng
mnh nh cht, t nhin v bin phin no s ha
thnh thanh lng.
* Ch hng Thch T chng ta mi ly vic thnh
o li sanh lm cch bo n ti thng, chng
nhng bo n cha m nhiu i, m cn bo p ht
thy cha m trong t sanh lc o t v lng kip.
Chng nhng ch hiu knh khi cha m cn sng
m cn phi thot linh thc ca cha m khin
h c vnh vin thot khi kh lun, thng tr
Chnh Gic. Bi th mi ni: o hiu ca nh Pht
n mt kh sng t ra vy.
Tuy nhin, o hiu ca Nho gia ly vic phng
dng cha m lm u. Nh o Thch t bit cha
m i xut gia, c phi l chng oi hoi n vic
phng dng cha m chng? Pht ch nh: Xut gia
phi tha cng cha m. Nu c anh em, con chu
gi gm cha m mi c bm thnh vi cha m.
Cha m c ng mi c xut gia. Nu khng,
chng chp thun cho k y c xung tc.
Sau khi xut gia xong, nu nh anh em gp bin
c, cha m khng ch nng nh, ngi xut gia
cng c php chia st y bt phng dng song
372
thn. V th, mi c gng thm hiu dng vi m

ca ngi Trng L (Ngi Trng L Trch thin s
i Tng, ngi x Tng Dng. Lc nh m ci
cha, m h Trn, c bo bc ni nh cu. n lc
ln, s thng sut sch v th gian. Nm 29 tui xut
gia, hiu su xa yu ch nh Thin, sau tr tr cha
Trng L, n m v phng pha ng phng
trng, khuyn m nim Pht cu sanh Tnh sut
by nm tri. B m nim Pht qua i. Xem s tch
ny trong Tnh Thnh Hin Lc), chuyn l chn
cha ca ngi o Phi (o Phi thuc hong tc nh
ng, ngi Trng An, mi va y nm, cha b
mnh v vic nc. By tui xut gia, i lon lc,
go thc t , s bn cng m vo Hoa Sn, t nhn
n, kht thc nui m. Nm sau, s n chin trng
Hoc Sn, thu nht xng trng, ch thnh tng nim
kinh ch, cu tm c xng cha. My ngy sau,
xng cha tri ln gia ng xng, hin ngay trc
mt ngi o Phi. Ngi bn bc ly xng tn, m
v chn ct. Xem trong Tng Cao Tng Truyn).
Bi th kinh dy: Cng c cng dng cha
m bng vi cng c cng dng Nht Sanh B
X B Tt. Cha m cn sng, phi kho lo khuyn
d tr trai, nim Pht cu sanh Ty Phng. Cha m
mt ri, dng cng c c tng, tu tr ca chnh
mnh, lun ch thnh hi hng cho cha m ng hu
373
cha m vnh vin thot khi ng trc, mi mi gi

bit su ng, chng V Sanh Nhn, t n a
v Bt Thoi, thot chng sanh n tn cng i
v lai, khin mnh ln ngi u thnh o Chnh
Gic. C vy mi chng ging vi s i hiu thng
thng ca th gian.
* Xut gia lm Tng phi v chuyn ch Pht tha,
lp by cch duy tr o php, ch chng phi l ch
c thnh Tng th mi c th tu tr Pht php.
7. Lun v bng Pht
* H ai i trc qu tht c gieo cn lnh, chng
cn bit l v hc hi hay v cu o, th u c th
to thnh mm mng i s xut th. Tham, sn, si,
hoc nghip phin no, cc th c bo nh tt bnh
lin min u l nhn duyn xut ly sanh t nhp
Pht php, min sao ngi y t c th phn tnh hay
khng.
Nu chng th t phn tnh, ng k chi hng
ngi tm thng thp thi b th gio buc rng,
ngay c nhng ngi nh Hi Am, Dng Minh,
Tnh Tit, Phng ng v.v... d hc vn, trnh , mc
tu dng u k c, trc tuyt, rt cc vn chng
th trit ng t tm, liu thot sanh t. Ci hc vn,
374
tu dng, s hiu bit ca h c th lm c s cho

v thng diu o, nhng v chng th t phn tnh
nn rt cuc li thnh chng o. thy nhp o
tht kh, kh cn hn ln tri na!
* Pht thy chng sanh u l Pht. Chng sanh
thy Pht u l chng sanh. Do Pht thy chng
sanh u l Pht nn ty thun c nghi m thuyt
php, mong h tiu tr c vng nghip, t chng
c ci mnh vn sn c. D ht thy chng sanh
u chng c Nit Bn rt ro, Pht trn chng
thy mnh l ngi cu , chng sanh l ngi c
bi h vn d l Pht.
Do chng sanh thy Pht l chng sanh nn chn
mi lm phi ngoi o Ty Thin (n ) cng
bn nho s cu n, rng tuch x ny khng ai l
chng dc sch tm lc hy bng cch mong sao
Pht php dit sch hon ton chng cn tung tch g
th lng mi khoi. Nhng mt tri chi li gia h
khng, toan dng hai tay che kn, cng khin quang
minh ca Pht php cng thm t r, cng bc l ci
nng cn, hn km ca chnh mnh m thi!
Ngi c tc cn do nhn duyn bng Pht, bi
Pht bn li c quy y Pht php, lm t Pht,
thay Pht hong dng, gio ha. Ngi khng tc
cn s v nghip lc y vnh vin a trong A T a
375
ngc. i n lc nghip bo ht ri, thin cn c

nghe danh hiu Pht trong kip xa s pht hin,
nh mi c nhp Pht php, s tm gieo thin
cn. n khi nghip tn tnh khng, khi phc li ci
mnh vn sn c mi thi.
Pht n tht l rng ln su xa cng cc, chng
th hnh dung ni! Mt cu gieo vo tm, mi mi
l ht ging o. V nh nghe ting ci trng c bi
thuc c, xa gn u cht ti; n cht kim cang,
quyt nh chng tiu c. Tin c nh vy mi
gi l chnh tn.
* Pht php khng iu no ln lao chng bao
gm, khng iu nh nht no chng nu. V nh
mt cn ma thm t khp c, cy c cng c
ti tt, ci o tu thn, t gia, tr quc khng g l
chng . Xa nay, vn chng ch thnh mt thi,
nhng cng nghip n lan v tr. Phm nhng ai
ch hiu, nhn t, ngn i cng ngng m. Con
ngi mi ch bit di theo vt tch, cha bit tm
n gc.
Nu kho st k n ci ngun, s thy tinh thn,
ch kh, tit tho ca nhng v y u c vun bi
bi vic hc Pht. Chng cn phi nhc ti nhng
chuyn khc, ngay nh tm php do hng thnh nhn
Tng Nho xng ra cng vn phi mn Pht
376
php lm khun mu, hung h l nhng chuyn

khc! Bn Tng Nho kh lng hp hi, mun hu
th ngh chnh h pht minh ra tm php y, bn
tht ln nhng li bng Pht, hng kha lp ci ti
mn trm Pht php. T Tng sang Nguyn, ti
Minh, khng i no chng vy.
C th tn tm kho st, khng ai l chng c
li ch ni Pht php. H ging v tnh ta, ging
v tham cu cho thy h c dng cng; lm chung
bit trc lc i, ci ni ri qua i chnh l nhng
im biu l cui cng ca h. Nhng mu chuyn,
nhng s tch nh vy chp y trong cc truyn k
L hc, no phi ch c mt chuyn. Hc Pht c
phi l mi lo cho x hi hay chng?
* Bn th ca Nho v Pht ng nhin chng
hai. V mt cng phu ca Nho v Pht, nu ch bn
hi ht s thy rt tng ng, nu bn su s thy
khc nhau nh tri vi t. V sao nh vy? Nho
ly Thnh (chn thnh) lm gc, Pht ly Gic lm
tng.
Thnh chnh l minh c (ci c sng t), do
Thnh khi Minh, do Minh nn c Thnh. H Thnh
v Minh hp nht s minh minh c (lm sng t
ci c sng ngi). Gic c Bn Gic v Th Gic.
Do Bn Gic m Th Gic pht khi, dng Th Gic
377
chng Bn Gic. Th v Bn hp nht tc l thnh

Pht. Bn Gic tc l Thnh, Th Gic l Minh. Nu
thuyt php nh th th Nho v Pht trn chng khc
g nhau.
Cc h bo mnh hc Pht, hc Khng, thy L
chng ngoi mt chng sch i Hc l iu quyt
nh chng cn ng vc g na; y ch l bn lun
mt cch nng cn. Nu lun v mt th lp su cn
ca cng phu tu chng th i tng ng, nhng
s chng, s t bt ng rt ln. Nho ch c th
minh minh c, h c th on trn Tam Hoc,
y c phc ln hu nh Pht chng? H c th
nh B Tt chng Php Thn, ph mt phn v minh,
thy mt phn Pht Tnh hay chng? H c th nh
Thanh Vn, Duyn Gic on sch Kin Hoc ln
T Hoc hay chng?
iu th ba, d Thanh Vn ch on c Kin
T Hoc l hng thp km nht, nhng cc ngi
c lc thng t ti. Bi th, ngi T Bch ni: Nu
bung vng tnh xung c th d l vch ni vn
c th i xuyn qua c. S Qu cn phi by lt
sanh ln tri, by ln sanh xung nhn gian, nhng
o lc ca cc ngi t ti mc ty chng phm
st gii. V th, cc ngi i n u, loi trng git ra
c. Do , mi ni: S Qu cy t, trng trnh xa
bn tc, hung h l Nh, Tam, T Qu !
378
Hy khoan ni ti nhng ngi hc theo Nho

Gio ci , hy bn v thnh nhn thi. C nhin,
a phn thnh nhn l bc i quyn th hin. Khng
ni ti bn a ca cc ngi, nu ch cn c trn mt
Tch, e rng cc ngi cn cha th on sch c
Kin Hoc, T Hoc nh th c, hung h l snh
vi cc v Php Thn i s thuc bn mi a v
ph v minh, chng php tnh ? Cho d bo minh
minh c tm ngang nga vi ph v minh i
na, phi nh rng ph v minh c bn mi mt
a v, minh minh c c ngang bng c vi
a v u tin l S Tr hay chng? C ngang bng
c vi a v cui cng l ng Gic hay chng?
D minh minh c c ngang nga vi a v ng
Gic i na, i vi minh c vn cha th minh n
cng cc c! Phi n khi ph c mt phn v
minh mi ng gi l Thnh - Minh hp nht, Th
- Bn v nh vy!
Do l , ti ni: Xt v Th th ng, nhng
pht huy cng phu chng t chng ng! Ngi
i va nghe ni ng bn tng Nho Gio bao
gm trn Pht gio, nghe ni khc bn tng Pht
gio hon ton khc vi Nho gio. H chng bit n
nguyn y ng nhng bt ng, bt ng nhng
ng; bi th, c tranh lun tng bng, ai ny lo
bo v mn nh ca mnh, ai ny u nh mt tm
379
lng tr th nhn ca Pht, B Tt c!

* K t khi i php truyn vo Trung Quc,
vng cc i khng ai chng sng phng Pht gio;
ch c Tam V hy dit Pht gio, nhng ngi k
v li hng thnh Pht gio. V nh tit ng, ng
cng li chc nch thnh tu v ti tt, sum
su cho tit Xun, tit H. Mt tri chi li gia h
khng, toan dng hai tay che lp; nga mt khc nh
tri, chnh mnh b giy bn.
Tam V l Ngy Thi V, Chu V , ng
V Tng. Thot u h u thm tn Pht php, dc
tu tp. Ngy Thi V tin li sm hoc ca Hoc
Ho, Chu V tin li sm tu ca V Nguyn
Tung, ng V Tng tin li vu bng ca L c
D v o s Triu Quy Chn.
Hy dit Pht php cha lu la g, c ngi ch
xng ln k tn tr u mc phi ng ha cng
cc. Ngy V ph Pht ri, cha y nm su
nm, Hoc Ho b dit tc, bn thn Ngy V
cng b m st. Con ln ni ngi li ra sc phc hng
Pht gio.
Sau khi Chu V ph Pht, Nguyn Tung b
bim trut v x ti cht, khong nm su nm sau, vua
thn mc c tt, khp mnh l lot, cht cha y ba
nm, Ty Vn ln ngi li phc hng Pht gio.
380
ng V ph Pht ri, cha y mt nm

sau, Quy Chn b tru lc, c D cht trn ng b
trn, V Tng ung kim an ca o s dng, lng
ni nht lot m cht. Tuyn Tng li phc hng
Pht gio.
Tng Huy Tng lc u cng thm tn Pht php,
sau nghe li yu vng ca o s Lm Linh T, bt
i tng Pht thnh hnh tng o gio, xng
Pht l i Gic Kim Tin, gi Tng l c s, bt
Tng mc o o s, mi khi lm l Tng phi ngi
pha sau o s. H chiu cha lu, kinh thnh b lt
ln khc g h, bin. Vua ti hong s, sai Linh T
tr thy, cng ph php nc cng dng trn. Cht
c bc i thnh Tng Gi xut hin trong cung
cm, vua t hng van ni, Tng Gi chng tch
trng ln mt thnh, nc lin rt sch. Vua lin
h chiu phc hi quy ch Pht gio nh c. Cha
y su by nm sau, cha con cng b gic Kim bt
i. Ngi Kim phong Huy Tng lm Hn c Hu,
Khm Tng lm Trng Hn Hu, cha con cng cht
ti thnh Ng Quc.
Pht l i s ba ci, cha lnh c bn loi, bc
thnh ca cc thnh, l tri trong tri, dy ngi b
vng v chn, nghch trn hp gic, dt tr hoc
nghip huyn vng, khi phc tm tnh vn sn c.
Cm n, bo c, h tr lu thng Pht php cn cha
381
, hung h l cy vo th lc nht thi, on dit

hu nhn ca chng sanh, ct t con ng bng
phng ca tri ngi, o h su a ngc, t chuc
qu bo nhn tin, lun hi mun kip, ting xu
cho i, tht ng l tm gng nh rnh vy!
* Ci rng, dy, cao, sng nht trong th gian khng
g bng tri, t, nht, nguyt; nhng mt tri chnh
ng ri phi x bng, trng trn ri phi khuyt, b
cao sp thnh hang, hang su n thnh g, bin xanh
bin thnh rung du, rung du bin thnh bin xanh.
Xa nay, bc o cao c trng khng ai bng
Khng T, vn b tuyt lng t Trn, b hm ni
t Khung, chu du cc nc, chng gp c vua
hin; ch c mt a con, tui va nm mi cht
mt, may cn mt chu duy tr dng di. T y
tnh xung, Nhan Uyn on mng, Nhim B Ngu
cng on mng, T H b m, T Khu Minh cng
b m, Khut Nguyn trm mnh di sng (Khut
Nguyn tn trung b gian thn sm tu. V sau v S
Hoi Vng b vua Tn bt gi, ng khn ngn phn
ut, nhng chng lm g c bn t trm ni sng
Mch La vo ngy mng Nm thng Nm), T L b
bm nt nh tng (T L lm quan nc V. V
Khoi Cng h b con ginh ngi, T L t nn,
b ch qun bm nt nh).
382
Tri, t, nht, nguyt cn chng th thng hng

bt bin; i thnh, i hin cng chng th ch gp
ton thun li chng c nghch cnh; ch nhng ai
bit vui theo mng tri, d gp cnh ng no cng
u an vui c; th nhng my trm ngn nm sau,
t thin t cho n th dn khng ai l chng knh
ngng nhng v y. Nu c da trn tnh cnh khi
y m lun, ta h h chng c phc bo g; nhng
nu da trn o hnh lu truyn hu th lun, ai
c phc hn ni nhng v y chng?
Ngi sanh trong ci i ngn tnh vn ton lm
mi chuyn xt n cng cc chng qua ch
thn mnh no m, con chu qu hin m thi! Th
nhng, vi th cng che c thn, cn g phi lt,
l, the, vc; ming dng rau da cho qua ba, cn g
phi c, tht, hi sn? Con chu th hoc c sch,
hoc cy cy, hoc bun bn t nui thn, cn g
phi giu n trm vn?
V nhng k mu tnh sao cho con chu c
giu sang n vn i, chc khng ai hn c Tn
Thy Hong! Vua Tn thn tnh su nc, t sch,
chn Nho s, thu binh kh trong thin h c thnh
chung ln, khng iu no chng nhm mc ch
khin dn ngu yu chng th lm lon c. No
ng Trn Thip va ng ln, qun hng ua nhau
ni dy. H Tn nht thng sn h cha qu mi
383
hai, mi ba nm, thn dit, nc mt, con

chu b tru lc ht sch; khc no ct c nh tn r,
khng cn cht g na! Mun cho con chu c an
lc, ha ra li khin chng mau b cht sch ht c.
To Tho lm Tha Tng thi Hn Hin ,
chuyn quyn, bt c iu g hn lm khng ngoi
mc ch gim th lc ca vua, tng oai quyn cho
mnh, mong sau khi mnh cht i, con mnh s xng
. Va cht i, To Phi lin son ngi, thy cha
cha lim, Phi chuyn ht cc phi tn ca cha
sang cung mnh. To Tho cht i, a mi trong
c o hn mt ngn bn trm nm. n i vua
Cn Long nh Thanh, T Chu c k m heo, thy
trn gan phi heo c hai ch To Tho. C k lng
ging trng thy, sanh lng hong s ln, lin xut
gia, php danh l Pht An, nht tm nim Pht lin
c vng sanh Ty Phng. Vic ny c ghi trong
Tnh Thnh Hin Lc. To Tho ph sch tm c
mu tnh cho con chu. Tuy con hn c lm hong
, nhng ch ngi c bn mi lm nm lin
b dit quc. Hng ngy li cn phi nh nhau vi
ng Ng v Ty Thc, c bao gi c hng mt
ngy an vui u?
Tip , hai nh Tn (Ty Tn v ng Tn),
Tng, T, Lng, Trn, Ty v cc nh Lng,
ng, Tn, Hn, Chu thi Ng i u chng
384
trng cu, tu trung nh ng Tn tn ti lu di

nht, nhng ch c mt trm l ba nm. Cc triu
khc th hoc l hai, ba nm, hoc tm chn nm,
mi nm, hai mi nm, bn mi nm, nm mi
nm ri lin dit vong. y mi ch k nhng triu
i chnh thng, cn nh nhng k chim cn lnh
th, ngy xng vng triu, s y nhiu lm, tn ti
cn ngn ngi hn na.
Xt ci tm thu u ca h, khng ai l chng
mun cho con chu c an lc, ph qu, tn vinh;
xt n kt qu thc s: li khin cho con chu cng
mau gp phi kip nn, b tru lc, dit mn tuyt tc.
D qu nh thin t giu c nh bn bin, vn chng
th gi cho con chu i i hng phc, hung
chi k phm phu tr tri? T v lng kip n nay,
nhng c nghip to cn dy hn i a, su hn
bin c, c m bo gia o thng hng thnh, ch
c phc khng tai ng chng?
Phi bit rng: mun php trong th gian thy u
h gi, trn chng chn tht, nh mng, nh huyn,
nh bt nc, nh bng dng, nh sng mc, nh
nh chp, nh bng trng in trong nc, nh hoa
m trn khng, nh nh nc dn lc tri nng,
nh thnh Cn Tht B (Cn Tht B l ting Phn,
Hn dch l Tm Hng, l nhc thn ca Thin
. Thnh tr ca h huyn hin chng tht, nh ta
385
thng ni thn lu hi th 1 vy!).

Ch c mi mt nim tm tnh ca chnh mnh
hng c hng kim (xa nay lun thng hng), chng
bin, chng hoi, tuy chng bin hoi nhng thng
ty duyn. Do ng tnh duyn lin thnh Thanh Vn,
thnh Duyn Gic, thnh B Tt, thnh Pht. Do
cng c su hay cn m qu v cao hay thp. Do m
nhim duyn th sanh ln tri, sanh trong nhn gian,
a vo Tu La, a sc sanh, a ng qu, a a
ngc. Do ti phc nng hay nh m c kh hay vui,
[thi gian th qu] c di hay ngn. Nu l k chng
bit Pht php, chng bit lm cch no c!
ng sng tn Pht php, sao chng do nghch
cnh y nhn thu tng trng th gian, b m nhim
duyn, theo ng tnh duyn, nht tm nim Pht cu
sanh Ty Phng. Nh , vnh vin thot khi lun
hi lc o, cao ng qu v T Thnh, h chng
phi l nh ci ha nh ny m thng hng phc
ln ?
* Pht n tht l rng ln, trn khp, chng c
cng tn. V sao ni th? Do ht thy chng sanh
u c Pht tnh, u c th thnh Pht, nhng v m
Thn lu hi th: lu s ch bin. Ngi c Trung Hoa tin ngoi bin
c ging s rt ln gi l Thn, hi th ca chng to thnh nhng o
nh nhn xa nh lu gc, ch ba trn mt bin.
1
386
chng ng, n ni li em sc cng c Pht tnh y

dng lm vo su trn cnh, khi tham - sn - si, to
git - trm - dm, do Hoc to nghip, do nghip th
bo, tri kip di lu lun hi lc o, trn chng c
ngy ra. Trong nhng kip xa, Pht bit r iu
ny, bn pht i nguyn mun cho ht thy chng
sanh trong khp cc php gii tn ci h khng cng
ng c Pht tnh sn c, cng thot lun hi sanh
t, cng thnh o V Thng Chnh Gic, cng
nhp V D Nit Bn.
T y, v chng sanh trong khp php gii Ngi
tri kip di lu hnh o B Tt, khng vic g c
li ch m Pht chng cao, tu trn lc , chng
chp trc mt php no, hnh hnh kh lm, nhn
c chuyn kh nhn. Pht b th quc thnh, v,
con, u, mt, ty, no... khng tic nui g. V th,
kinh Php Hoa ni: Ta thy c Thch Ca Nh Lai
trong v lng kip, hnh hnh kh, hnh kh,
tch cng cha c cu B Tt o cha tng dng
ngh. Xem khp tam thin i thin th gii, thm
ch chng c ch no nh bng ht ci m chng
phi l ch B Tt x thn mng v chng sanh c!
Sau y mi c thnh B o.
Ch mt hnh b th d th c kip cn chng
th ni ht, hung h l cc hnh khc nh Tr Gii,
Nhn Nhc, Tinh Tn, Thin nh, Tr Hu v T
387
Nhip, vn hnh ? Mi cho n khi Hoc nghip

ht sch, phc hu vin mn, trit chng t tm,
thnh o V Thng, Pht bn v khp cc chng
sanh ging php mnh chng, ch v ai ny u
chng c php Ngi chng. Th nhng thng
cn t i, trung cn, h cn li nhiu; cho nn Pht li
ty c lp gio, khin ai ny ty phn c li.
n khi vic mt i xong, Pht bn nhp Nit
Bn, nhng vn chng b tm lng i bi, li th hin
thnh Chnh Gic trong th gii khc tip tc t
. Pht th hin sanh trong ci ny hay ci khc nh
th, chng th dng ton s, th d tnh c ni.
V nh vng mt tri chi li v chiu th gian nn
mc ln chng ngng, cng nh ngi a thuyn v
a ngi qua sng nn qua li chng ngng!
* Pht ngh thng xt chng sanh t v th trc
n tn v lai sau, trn n bc ng Gic B Tt,
di n lc o phm phu, khng mt ai chng
thuc trong vng i bi th nguyn ca Ngi. V nh
h khng bao trm ht thy, t sm la vn tng cho
n tri t u b h khng bao trm c. Cng li
nh nh sng mt tri chiu khp mun phng, d
k sanh manh trn i chng thy c nh sng vn
c nh mt tri soi ti, c sng ng ngha con
ngi. Nu nh khng c nh mt tri chiu thu, s
388
chng c duyn sanh sng c; [nh vy th] no

c phi l c phi ch thn thy c nh sng th
mi c th n ?
K th tr bin thng em ci hiu bit cu n,
rng tuch ca mnh ch bai, phn bc Pht php,
bo l: Pht php lm hi thnh o, di i la
ngi, trn chng khc g k sanh manh chi mt
tri, bo mt tri chng c quang minh! Ht thy
ngoi o u ly trm ngha l trong kinh Pht ri
lm nh chnh o mnh c gio ngha y; c k cn
trm danh Pht php hnh t php. Do ta bit
rng Pht php chnh o gc ca mi php th gian,
xut th gian. V nh bin c chy ngm di mt
t, nhng ch y p nc, chy thnh dng th l
vn con sng, nhng khng con sng no li chng
vo bin c.
Nhng k bng Pht kia phi u l bng Pht,
m l bng chnh mnh . Bi v mt nim tm tnh
ca h ton th l Pht. T u Pht dng bao
cch thuyt php, gio ha nh th nhng mong h
b m v chn, t chng Pht tnh chnh mnh sn
c mi thi. Do Pht tnh ng tn trng nht, ng
yu tic nht, nn Pht chng h tic cng nh vy,
d h chng tin nhn, Pht cng chng n bung b.
Nu nh chng sanh chng sn c Pht tnh, chng
kham lm Pht, nhng Pht c ung cng by cch
389
nh th th Pht chnh l k si di bc nht trong th

gian, m cng l k i vng ng bc nht trong th
gian, l no tm b tri rng, tam tha thnh hin li
cng chu h v, y ch Pht ?
* Pht xem ht thy chng sanh ging nh con
mt, yu thng khng thin v ai, lun mun cho
chng sanh c thot, v ht thy chng sanh u
c Pht tnh, u kham lm Pht. Bi th, d l hng
Nht Xin tuyt chng c tn tm, Pht khng h
c mt nim bung b. Nu ng c duyn, h s t
sanh lng tin, quy y, y gio tu tr ng hu on Hoc
chng Chn, liu sanh thot t.
Kinh Lng Nghim ni: Mi phng Nh Lai
thng xt chng sanh nh m nh con. Nu con
b trn, m d nh cng chng lm g c! Nu
con nh m nh m nh con, t i ny sang i
khc m con chng h xa nhau. Nu tm chng
sanh nh Pht, nim Pht th trong hin ti hoc
trong tng lai nht nh thy Pht, cch Pht
chng xa nh ngi nhim hng, thn c mi
thm.
Kinh Php Hoa dy: Nu c v lng trm
ngn vn c chng sanh chu cc kh no, nghe
n B Tt Qun Th m ny, nht tm xng danh
th Qun Th m B Tt lin lp tc xem xt m
390
thanh y, khin h u c gii thot.

Kinh cn chp: V Qun Th m B Tt ny
hay ban cho s khng s hi cho nhng ch hong
s, nn gp nn th gii Sa B ny t tn cho
Ngi l Th V y.
y l v xt v th th tm ca chng sanh v tm
ca Pht, B Tt chng khc g nhau, ch v chng
sanh m mui, tri gic theo trn, n ni y kia
ngn cch, chng c ch che. Nu nh tri trn
xui gic, mt d xng danh, s t nhin cm ng
o giao, Pht, B Tt r lng t gia b, d gp him
nn cng thnh yn vui!
* iu trng yu trong vic hc o l i tr tp
kh. Thng c k hc vn cng su, tp kh cng
thnh. y l v coi hc o ging nh hc ngh, cho
nn cng hc nhiu, cng nghch o. chnh l
ci ngun khin cho c Nho ln Thch trong nc ta
cng suy c!
8. Lun v o thy tr
* Nhng mi quan h ln (ng lun) trong i
ngi tnh ra ch c nm, tc l vua - ti, cha - con,
anh - em, v - chng, bn b. Cha sanh, thy dy,
vua nui, ba mi quan h ny tng ng nhau,
391
sao trong Ng Lun chng k n thy; chng bit

rng thy c c tnh gio hun ta thnh ngi nn
thy cng nh cha. K n, c cng khuyn d, khen
thng, khuyn khch ta c thnh ti nn thy
cng nh anh. V th, Mnh T ni: Thy l cha
anh. Tip , thy khin ta m mang, i bn cng
c li ch nh hai vng trng chiu ln nhau, hai
tay vn vo nhau nn thy cng nh bn (Trong ch
Bng Hu, Bng gm hai ch Nguyt ghp li; ch
Hu ging nh hai tay vn vo nhau). Bi th nh
Pht hay ni: Tm s phng hu (tm thy kim
bn).
9. Lun v Gii Lut
* Php mn d nhiu, nhng tt c gm trn
chng st trong ba mn Gii - nh - Hu. V th
kinh Lng Nghim ni: Nhip tm l Gii, do Gii
sanh nh, do nh pht Hu. Do vy gi l Tam
V Lu Hc. Nhng trong ba mn ny, ch c Gii
l trng yu nht. Bi l, tr gii chnh l chng lm
cc iu c, vng lm cc iu thin. Hnh y gn
vi Pht, tm y chng n ni tri nghch vi Pht.
V th, trong kinh Phm Vng, c Nh Lai v
chng sanh ni li bo chng rng: Ta l Pht
thnh, cc ng l Pht cha thnh. Nu tin c
392
nh vy th gii phm y . Ngi cn ni:

Chng sanh nhn lnh gii ca Pht l nhp vo
a v Pht; a v ging nh i Gic ri, tht
s l cc con ca Pht. V vy, mt php Tr Gii
chnh l o trng yu nht siu phm nhp
thnh, liu sanh thot t vy.
* Ch Lut chng ch ring nhng hnh vi th ph
m thi; nu chng ch trng lng knh, gi gn lng
thnh th vn l phm lut. Nhn qu l ct ty ca
Lut. Ai chng bit nhn qu v khinh mn nhn qu
u l phm lut. Ngi nim Pht khi tm ng
nim thng ph hp vi Pht th Lut, Gio, Thin,
Tnh u cng thc hnh c.
10. Lun v kinh in
* Nu ai thin t thng minh, mn tip th nghin
cu tnh tng cc tng chng tr ngi g, nhng
phi ly php mn Tnh lm ch nng ta, quay
v, mi khi n ni c nhn khng qu, khi lm
vo cnh bin diu php liu sanh thot t thnh li
l bn sung ca ming, khng cch g c li ch
tht s! Phi nn ch trng lng knh, gn gi lng
thnh, xem kinh tng nh c Pht sng, chng
dm khinh nhn cht no, mi hng do lng thnh
393
ca chnh mnh ln nh th no m s t c cc
li ch su hay cn.
Nhng ngi cn c chm lt, ch nn chuyn
nghin cu php mn Tnh , nu tht s tin n
ni, gi tht vng, s quyt nh liu sanh thot t
ngay trong i ny, siu phm nhp thnh, so vi
nhng k thng hiu kinh lun su xa nhng chng
thc hnh php mn Tnh kia, s li hi khc xa
ht nh tri vi t vy!
i vi nhng k va ni trn, chng cn bit t
cch nh th no, trc ht c cho dng liu thuc
mt v ny th bt lun l t chp, kin gii lm lc,
ng mn, phng tng n u, cao thnh cnh
nhng t mnh nh a v km ci... u do thuc
A Gi mt v tr chung vn bnh ny, khng mt
ai l chng dt khot lnh bnh c!
* Pht php uyn thm, k i thng minh d
tn ht tm lc bnh sanh vn cn c ch cha th
nghin cu tng tn c. Nhng Pht php ty
c lp gio; nu mun hng li ch tht s th hy
nghin cu, tu tr php mn c bit, siu vit, l
lng l Tnh ; y tht s l con ng trng yu
tn t tm lc vy.
* Vic gio nh kinh in chng phi l chuyn
d dng, ch s thy chng rnh ri n th. Nu y
394
nhim ngi khc lm, k phi l ngi kin thc

li lc, thp phn t m, xt suy k cng i ba lt,
tra cu k lng mi c th nh chnh nhng ch
chp lm, tr sch nhng im d t khin thin chn
c t by trit . Nu khng, sao chng c theo
ng dng v h l1 may ra chng nh mt s chn
xc sn c!
* Mt b kinh Hoa Nghim l vua ca Tam Tng,
phm cui cng quy kt, t nng nguyn vng.
Nn tn trng kinh Hoa Nghim, nhng ch xem
thng cc kinh khc v cc kinh i Tha u ly
Tht Tng lm bn th.
Hoa Nghim v i v l i php xng tnh cc
m vt ngoi cc gii, chng thu nhip cc php
Nh Tha. im huyn diu ca kinh Php Hoa l
hi tam quy nht (gp ba tha v mt tha), khai
Quyn hin Tht, khai Tch hin Bn. Tng Thin
Thai cho rng: Php Hoa thun vin c diu2, Hoa
Nghim vn cn ni km Quyn php (ch Quyn
php ch cc a v Thp Tr, Thp Hnh, Thp Hi
Hng, Thp a, ng Gic).
Nhng trong hi Php Hoa, Pht khen ngi Php
ni: kinh in lu truyn nh th no th c chp ng y nh th, ng
t tin sa i theo ring.
2
Gi l thun vin v ch ging v php vin n, gi l c diu v
ch mnh kinh Php Hoa ph by diu ngha hi tam quy nht.
1
395
Hoa l vua ca cc kinh, trong hi Hoa Nghim Pht

cng khen nh th. L no k hong kinh i sau c
nht nh phi cn c vo nm b ln1 phn nh
kinh ny cao, kinh kia thp, chng chp nhn kinh
no cng c nhng im ring ng khen ngi hay
sao? K tu Thin ca tng Thin, ngi tu Tnh
tn dng Tnh ; nu khng s chng th khin
ngi khc sanh chnh tn, khin ngi khc knh
ngng.
Ch nn kho hiu ngha mi kinh, ng vng
vo t ng m lc mt ngha. Mnh T xng tng
Khng T l bc thnh cha tng c trong loi
ngi. Khng T thy vua Nghiu trong canh, thy
vua Thun ni tng, thy Chu Cng trong mng.
Lng mong mi, hm m ba v thnh ca Ngi sao
m ch thnh n mc cng cc nh th y!

* T Thin o dy ngi nht tm tr danh,
ng tu tp nghip l v s k trung cn, h cn do
tp nghip tm s kh quy nht, cho nn Ngi dy
chuyn tu. T Vnh Minh dy ngi mun iu
thin cng tu v hi hng Tnh l v s
hnh nhn thng cn thin chp, n ni phc
Nm b ln l cch phn gio chia kinh in c Pht ni ra lm
nm thi k: Hoa Nghim, A Hm, Bt Nh, Phng ng v Php Hoa
- Nit Bn.
1
396
hu chng th xng tnh vin mn, cho nn ngi dy

vin tu (tu trn khp).
* Kinh rch nt chng th tu b c na nu t
i cng khng c li g. Nhng nu thy cn c th
tu b c th ng nn t i. Nu chng bit l
bin thng, c mt mc chng dm thiu, th kinh y
rt cuc chng th xem c, cng chng th ct gi
nh kinh cn tt, li tr thnh khinh nhn. Ci li
khinh nhn y gy hi cho ngi lm, h chng nn
bit n l quyn bin hay sao?
* Trong cc th thuc i chng tr bnh cho
ngi hin ti, nhn qu l v thuc bc nht, php
Tnh l php nn tu bc nht. Bt lun cn tnh
no, chng th khng trc tin tm ti hc hi php
nhn qu, php Tnh .
Cn v gio tng, phi chn la ngi m ging
gii, bi nhng ngi hc ai ny u c nhng iu
phi hc ring, Pht hc ch l hc km theo m thi.
Nu l k cn c nng cn, t s chuyn ch vo
Gio tng, qung Tnh ra sau t, n ni rt
cuc thnh hu nhn v qu, cho nn ch ging dy
chng xng vi cn c.
Nay trong s nhng ngi tn sng Tng tng
cng c t nn y. Ngi xng [hc Tng tng]
397
chng tht s v liu sanh thot t, m ch nhm

thng hiu php tng c th ging ni m thi.
Nu nh nhng k hiu dng t lc liu sanh
t l chuyn kh, t s chng chuyn ch vo vic
(tc l ch lo hc cho hiu Tng tng) ri b qua
php Tnh khng thm hi ti, hoc cn ch bai
l php nng cn na. Nhng k y u thuc loi
ham cao chung tri, nhng chng bit th no l
cao tri c. Nu tht s bit, d c b git cng chng
chu b qua php mn Tnh , c cc lc tu hnh.
Hc o tht l kh lm vy!
* Chng sanh cn kh bt nht; Nh Lai t bi v
lng. Nu ai tht s chn tht, ch thnh, cung knh
nim Pht th n lc lm chung, t s c nhng
chuyn chng mong mi m t nhin t c.
Nhng li l ca ngi T Bch, ngi Hm Sn rt
l thn thit, nhng hai v u l bc tri thc trong
Tng mn, nu [em nhng li ] ni vi nhng
ngi tht s c lng tin chn thnh, nguyn thit tha
th s c ch. Nhng nu ni vi ngi ch c cht
thin cn, cha th chuyn tu th h s ngh chuyn
sanh Ty vt qu kh nng ca h; t h s nh
trng li. Thuyt php chng ph hp cn c s thnh
li ni sung, ng l nh vy .
398
* Php mn Nim Pht ly ba php Tn - Nguyn

- Hnh lm tng, ly B tm lm cn bn, ly
tm ny lm Pht, tm ny l Pht lm tht ngha
nhn thu bin qu, qu tt ngun nhn, ly nhip
trn su cn, tnh nim tip ni lm cng phu ti
thit yu h th. Ly m hnh, v nu t hong
th nguyn li chng la tm, th tm s hp vi Pht,
tm hp vi o, ngay trong i ny d vo dng
thnh, lm chung ln ngay thng phm, chng ung
ci i ny vy!
11. Lun v Trung m:
* Trung m tc l thn thc, chng phi l thn
thc bin thnh Trung m, th tc gi l linh hn.
Nhng thuyt Trung m c by ngy li mt ln
sng cht, bn mi chn ngy t s u thai...
chng nn chp n. Trung m c sng cht l do
v minh trong tm bin hin tng sanh dit, ng
ngy ng tng Trung m [tht s] c sng cht nh
ngi trong th gian. Trung m th sanh, nhanh th
nh trong khong khy ngn tay lin vo tam , lc
o; chm th n bn mi chn ngy hoc lu hn
bn mi chn ngy v.v...
Ngi mi cht m c th khin ngi quen bit
trng thy vo ban ngy hay ban m, tip xc vi
399
hoc tr chuyn vi ngi th chng ring g Trung

m mi lm c nh vy, ngay c nhng ngi
th sanh trong ng thin hay c vn c th v
ngi quen thuc, thn thch khi trc m hin hnh
mt phen. y tuy l do nim ca ngi bin
hin, nhng ch yu l do nhng thn thnh trong
th gian h tr nhm bng gi ch by: con ngi
cht i, thn minh (thn thc) chng dit v qu bo
thin c chng phi l h huyn vy!
Nu khng, ngi dng gian chng bit n vic
ci m, m qung cho rng ngi cht i thn xc
mc nt th thn thc cng phi phiu tn, ri bao
ngi ph ha theo khin cho ngi trong khp th
gian cng b hm trong hm su t kin chng c
nhn qu, chng c i sau, hu th, s thy ngi
lnh cng chng t n lc tu c, k c cng mun
cng hung cc c to nghip. D c li Pht dy m
vn khng c cch no chng minh th ai chu tin
nhn y?
Nhng chuyn hin hnh hin bng y chng t
li Pht chng di, qu bo phn minh, chng nhng
ngi lnh cng hng ti iu lnh, ngay c k c
cng b nhng tnh l y khut phc, chng n ni
mi phn quyt lit. Thin a, qu thn mun cho
con ngi hiu r vic y nn mi c nhng chuyn
ngi cht hin thn trong ci i, ngi dng
400
gian x n ci m v.v... y u l v mun h tr

Pht php, gip sc ph din tr o. L ny rt vi t,
nhng quan h rt ln. Nhng chuyn nh vy xa
nay chp trong sch v rt nhiu, nhng cha h ni
r ngun gc ca s bin hin cng nh nhng li
ch lin quan.
* Trung m tuy la thn xc, nhng vn c tnh
kin v thn xc ging nh khi cha cht. c tnh
kin v thn xc, ng nhin [ny sanh nim] phi
c cm o s dng. Do phm phu nghip chng
qu nng, chng bit Ng Un vn l khng, nn
[ngi trong trng thi Trung m] chng khc g vi
ngi sng. Nu l bc i tr hu s nhm ngay
lc trt b xc thn khng cn phi nng ta na,
lin bit Ng Un l khng nn cc kh tiu dit,
nht chn hin hin, vn c ph by trn vn.
Tuy cnh gii [ngi sng v k cht] bt tt phi
nht nh ging ht nhau, nhng no tr ngi g n vic
ty tnh kin mi ngi m c cc th cn dng. V nh
khi t qun o giy, ngi cn sng ch gi tng
gi o cho ngi cht, cn qun o ln, nh, ngn, di
lm sao va vn thch hp cho c. Nhng do tnh
kin ca ngi sng ln tnh kin ca ngi cht, qun
o s va vn c. iu ny gip ta thy c ngha l
ln lao ht thy cc php ty tm chuyn bin...
401
12. Lun v bn ci Tnh :

* Hai ci Phm Thnh ng C v Phng Tin
Hu D l c theo phm phu i nghip vng sanh
v tiu thnh Nh Tha on Kin T Hoc m
lp, ch chng th c theo Pht m lun. Nu c
theo Pht m ni th chng nhng ton th bn ci
Tnh u l Tch Quang, m ngay c i c ng
trc, tam c o, khng s g Pht chng thy l
Tch Quang. V th ni: T L Gi Na khp mi
ni. Ch c Pht gi l Thng Tch Quang.
Khp mi ni l Thng Tch Quang th ch
bc chng ng vin mn Php Thn T L Gi
Na quang minh chiu khp mi th dng c thi,
cn mi ngi khc u mi ch chng c vi
phn. T Thp Tn tr xung cho n phm phu, v
L th c Thng Tch Quang Tnh , nhng v
S th chng c. Nu mun hiu r hy nghin cu
phn lun v bn ci Tnh trong sch Di Yu
Gii; sch Phm Vng Huyn Ngha cng ging y
ngha ny (T L Gi Na, Hn dch l Quang Minh
Bin Chiu, hoc Bin Nht Thit X, chnh l cc
qu rt ro ca ch Pht, l hiu chung ca nhng v
chng vin mn php thn thanh tnh. Vin Mn
Bo Thn L X Na cng th. Nh Thch Ca, Di
, Dc S, A Sc B v.v... ch l nhng danh hiu
402
ring ca cc ha thn Pht m thi. Ch L X Na,

Hn dch l Tnh Mn, do ht sch Hoc nghip, vin
mn trn vn phc hu nn c theo qu bo do Tr
c v on c cm thnh m gi nh vy).
Li phi bit rng Tht Bo, Tch Quang vn l
mt ci. c theo qu cm bi xng tnh th gi l
Tht Bo, c theo l c chng rt ro th gi l
Tch Quang. S Tr mi d vo Tht Bo, chng
c mt phn Tch Quang. Diu Gic mi l thng
thng Tht Bo, rt ro Tch Quang. Nh vy t S
Tr cho n ng Gic u ch chng c vi phn
hai ci ny, i vi cc qu Diu Gic th hai ci y
u l rt ro.
Ni n Tht Bo l ch c v phn chng, ni
n Tch Quang l ch c v cu cnh. Tch Quang
v tng, Tht Bo c c vi trn s chng th ngh
bn Hoa Tng th gii hi vi diu trang nghim. V
nh h khng vn chng phi l cc tng, nhng ht
thy cc tng u do h khng m pht hin. Li
nh gng bu rng sng, trong sut, trn chng c
mt vt g, nhng h H n H lin hin bng, Hn
n Hn lin hin bng. Tht Bo v Tch Quang tuy
mt m hai, tuy hai m mt. V mun cho ngi d
hiu nn ni l hai ci.
* Trong bn ci Tnh : ngi i nghip vng
403
sanh sng trong ng C, ngi on Kin Hoc

sng trong Phng Tin, ngi ph v minh sng
trong Tht Bo, ngi ht sch V Minh tr trong
ci Tch Quang.
Thm na, Tht Bo l c theo qu bo cm
thnh m ni, Tch Quang l c theo l tnh c
chng m ni; chng vn thuc mt ci, nhng ging
nh vy cho ngi ta d hiu. V th, ngi phn
chng thuc vo Tht Bo, ngi mn chng thuc
v Tch Quang. Ch tht s trong c hai ci u c
c phn chng ln mn chng. Trong Vn Sao, ti
tng trnh by tng tn.
Ci ng C tuy c ba ci kia nhng ngi
cha on Hoc ch th dng c cnh ng C.
D l cnh ca ngi i nghip vng sanh nhng
chng th gi ci l ci phm phu v h u t
c ba th Bt Thoi.
13. Lun v x li
* X li l ting Phn, Hn dch l thn ct
(xng ni thn), hoc dch l linh ct (xng
thing), do sc Gii - nh - Hu ca ngi tu hnh
to thnh, ch chng phi do luyn Tinh - Kh - Thn
m c. y chnh l biu tng tm hp vi o,
tm hp vi Pht vy, chng phi ch cht i em
404
thiu mi c, m [ngay khi cn sng] xng, tht, tc

ni thn u c th bin thnh x-li c.
Xa c v cao tng nhn tm gi m c x-li.
Ngi Tuyt Nham Khm thin s co u, tc bin
thnh x-li. Li c ngi ch tm nim Pht, trong
ming c x-li. Li c ngi khc in sch Long
Th Tnh , tm c x-li trong bn khc. Li
c ngi thu hnh Pht, thu kinh, ni mi kim m
xung lin c x-li. Li c ngi cht i, em
thiu, x-li v s, mn nhn ai ny u c; c
mt ngi i xa cha v kp, n lc tr v cng
qui trc tng, cm khi au bun, lin nht c
x-li trc tng. Ngy thiu ha Trng Khnh
Nhn thin s, tri ni trn gi ln, khi ta xa ba,
bn mi dm. Khi bay n u, ch u c xli, nht gom li c hn bn thch. Nn bit rng
x-li do o lc cm thnh, k luyn an chng bit
nguyn do c c on lm lc l do Tinh - Kh - Thn
cm thnh.
14. Lun v t hng
* T hng l t hng trn cnh tay. Linh
Phong lo nhn (t Tr Hc Ngu ch) hng ngy tr
hai kinh Lng Nghim, Phm Vng, nn ngi thng
t hng. Ch v ht thy chng sanh khng ai chng
405
tic thn mng, bo trng thn mnh; i vi nhng

loi khc th git thn chng, n tht chng, tm cng
vui v, cn mnh b mui t, gai m s kh chu
ng c. Trong cc kinh i Tha nh Php Hoa,
Lng Nghim, Phm Vng v.v.., c Nh Lai khen
ngi kh hnh, dy t thn, cnh tay, ngn tay
cng dng ch Pht hng i tr tm tham v tm
yu tic, bo trng t thn. Trong lc , php ny
thuc v B Th .
B th c ni, ngoi bt ng. Ngoi b th l
quc thnh, v con, ni b th l u, mt, ty, no.
t hng, t thn u gi l X, phi ch tm khn
thit, ngng mong Tam Bo gia h, ch mong mnh
ln ngi nghip tiu, hu sng, ti dit, phc tng
(ni l mnh - ngi, nhng tht ra l v mnh. Li
em cng c y hi hng cho php gii chng
sanh, nn gi l mnh - ngi); trn chng c my
may khi tm cu ting tm, cu phc lc nhn
thin th gian, ch v trn cu Pht o, di ha
chng sanh m lm th cng c s v lng,
v bin, chng th ngh bn. y gi l tam lun
th khng1, bao gm trn vn t hong th, do tm
nguyn nn cng c rng ln, do tm nguyn nn
Tam lun th khng: bn th ca ba lun u khng, tc l khng thy
c ngi th, khng thy c ngi nhn, khng thy c vt c dng
b th.
1
406
chng t c qu bo.
Nu nh tm chung h danh, em ci tm chp
trc m bt chc hnh hnh tr kh chp trc th
ng ni l t hng trn cnh tay, d t c ton
thn vn ch l kh hnh v ch. y l v do tm chp
trc, v mong c danh d, chng hiu ngha l
tam lun th khng, m cng chng gm trn bn
hong th nguyn; khin php ph tr thn kin ca
Nh Lai tr thnh php khin thn kin cng thm
kin c. Ti phc do tm m chia, qu bo do tm
m khc. V th, kinh Hoa Nghim ni: B ung
nc thnh sa. Rn ung nc thnh nc c.
K tr hc th chng Nit Bn, ngi ngu hc n
cng tng thm sanh t!
* Tm B Tt ht nh thi h, khng g l chng
bao qut, v mun li lc chng sanh nn by mi
phng tin, trc l dng dc li ko, sau mi
khin nhp Pht tr. Ch dng tri kin phm phu
suy lng lm lc. V cc ngi chng Php Nhn,
trn khng cn c nhn - ng, ch mun nhip th ht
thy chng sanh vo bin php i gic ca Nh Lai.
Nu so o, tnh ton s thuc v tnh kin, chng th
ngm kh hp vi o v nhn ng.
Ni b th u, mt, ty, no l s tht, cn ni
[b th c] k n, th n... chng qua l din t
407
tm b th rng ln ca B Tt, ch v t hi , chp

cht li ni. [Nu chp cu nguyn] nguyn k n
y dy trong a tng k th gii [l s tht] th bit
an bi h vo u y? Cu ni y hin th B Tt
b c trong ln ngoi, trn chng tham tic, trong th
b c u, mt, ty, no, ngoi th b quc thnh, v
con, chng sanh tham chp vi bt c mt php no.
V th, trong sanh t ch mnh B Tt c gii
thot.
Nhng k nhn b th kia do c nguyn lc
ca B Tt nhip tr nn s ngay trong lc ny hoc
trong i sau khng k no chng ch thn c
hng li ch, liu sanh thot t; nh vua Ca Li
ct cht thn th [Nhn Nhc tin nhn], sau ny tr
thnh ngi c [Pht] u tin l ngi Kiu
Trn Nh. Phm phu tiu tri tiu kin h c th suy
lng c tm i B lng nh thi h ?
Phi bit rng: phm phu cha c Php Nhn,
trong tm ngng m o B Tt, nhng hnh s
phi thun theo l thng ca phm phu, nu khng
s c th gy tr ngi cho vic gn gi, duy tr o
php. Nu cha chng V Sanh Php Nhn, d chng
duy tr php o, cng chng nn hc theo B Tt b
u, mt, ty, no v.v... bi t lc chng , chng
kham nhn th, c mnh ln ngi u chng c
li ch g c. Phm phu c cn c theo nhng iu
408
phm phu c th lm c m lm th mi nn.

15. Lun v cnh gii
* Ngi nim Pht lm chung c Pht tip dn;
y l chng sanh v Pht cm ng o giao, d chng
la khi tm ngh tng nhng chng th ni l [cnh
gii y] ch do mi mnh tm tng hin, tuyt i
chng c chuyn Pht, Thnh no n nghnh tip c!
Tm to a ngc th lm chung tng a ngc hin.
Tm to Pht quc th lm chung tng Pht quc hin.
Ni tng ty tm hin th c, nhng ni
ch c tm khng c cnh th chng c. Nu bc
i gic Th Tn ni ch c tm khng c cnh
th chng c li g, ch nu cc h ni nh vy t
s rt vo tri kin on dit, t thnh t thuyt ph
hoi php mn tu chng ca c Nh Lai; chng th
khng d dt c. Nu ni t m mi iu, t ph bt
mc. Bit mt t s suy c c ba, khng cn st
ngha no.
* Phi bit rng hin ti khng c php nht nh.
Do ci thy ca mi ngi khc nhau nn hy tm
gc nhng cnh gii ca Pht, B Tt li , ch dng
nhng cnh phm tiu ging r. ng T Tn l
con vua Chu Linh Vng, hc o tin by ngy,
409
khi xut hin Hu Sn th qua i Tn. V th

mi c th rng:
Vng t kh cu tin,
an thnh nhp cu thin,
ng trung phng tht nht,
Th thng k thin nin.
(Vng t hc o tin,
Thnh o do cu thin,
Trong ng ch by ba,
Trn gian gn nghn nin)
(Ch k phi c ging bng, c ngha l
gn. T i Chu Linh Vng n nh Tn, thi
gian di gn mt ngn nm)

Li nh ng L Thun Dng gp Chung Ly
Quyn trong qun tr Hm an, ng Chung khuyn
h L hc o Tin, h L mun c ph qu ri
mi hc. Chung trao cho L mt ci gi bo hy ng
mt gic. H L mng thy mnh lm quan t chc
nh n chc ln, ri lm n T Tng. Nm mi
nm ph qu vinh hoa, tht t c trong i. Con chu
y nh, thng sung sng khng tai ng g. Sau
v mt chuyn chng hp b trn bn t thoi quan.
Lc tnh gic ra, ch qun tr cn ang nu ni cho
k vng!
Trong mng thy ra vo lm t tng, bao nhiu
410
l chuyn ln, thi gian lu c nm mi nm, tnh

gic, ni cho k vng vn cha nh. y chng qua
l cnh do tin nhn bin hin, m cn c th trong
mt nim bin hin nhng s nghip, cnh gii ca
c nm mi nm; hung h l cnh gii ca Pht l
v tri trong tri, l thnh ca cc thnh, ca cc v
i B Tt chng Php Thn? V th, ngi Thin
Ti vo trong lu gc ca c Di Lc, vo trong mt
l chn lng ca c Ph Hin, u trong mi
phng th gii hnh lc vn hnh tri Pht st
vi trn s kip. Xem on vn y, ng cn c th suy
lng c chng?
Phi bit rng ba i khng tht th, cn l phn
phm phu th ch thy c cnh gii ca phm phu,
chng c vin vo cnh gii phm phu thy c
m bo cnh gii ca Pht, B Tt cng ging
nh th, chng c g khc! Nay ti dng v d
ging r: Nh gng soi t my mi tng ni sng,
lu gc, tht chng c gn xa, nhng gn xa rnh
rnh! Sc php th gian cn nh th, hung l bc
chng tm php duy tm t tnh ? Bi th mi ni:
nht ho oan, hin bo vng st, ta vi trn
l, chuyn i php lun (trn u si lng, hin
ci bo vng, ngi trong vi trn chuyn i php
lun).
Mi i xa nay, trc sau chng la ng
411
nim, v bin ci nc chng xa cch [mt khong

nh bng] u si lng! Phm nhng g thuc v
cnh gii chng th ngh bn th hy nn nga tin li
Pht, ng suy lng xng. Nu nh khn thit n
cng cc, s t hiu r ht, cng chng cn phi hi
ai khc c. Nu chng khn thit, ch thnh, d ra
sc l bi, tr tng, nhng c sut ngy em nhng
cnh gii m phm phu chng th suy lng c
cung vng suy lng th c khc g i theo vt
xe ca huyn nhn php s, d c mun chng
vng ly ti bo bng Pht, bng Php, bng Tng
cng chng th c!
* Bit lnh nghim1 c rt nhiu iu linh cm,
ti khn ngn bi phc. Nh c v lc th php,
nu i S cng thin long bt b cng hin th Mt
Tng vn c cm gii chng cho tuyn truyn diu
cnh. y phi chng l v lng sng phng trong
sch, bn chc m ngi thun lng th hin chng?
Nu hiu nh vy, nht nh [ngi c thy diu
cnh ] phi c s chng. Nu [ngi y] khng c
s chng, nht nh thnh chng ty tin ng hin
xung!
Cn nh vic thy ng thn nh lun Khi Tn
ni th l tnh cnh ngi nim Pht lc lm
1
Lnh nghim: ting gi cha ngi khc mt cch tn knh.
412
chung, v cha ph c v minh nn ng thn, bo

thn, php thn [ngi y] c thy u chng
phi l do thin cn ca ngi y m c thy. B
Tt ng hin Phm m ng ti Ph cng l
phng tin quyn bin tng trng tn tm cho
chng sanh, tuy ngi ngi c thy nhng chng
th ly lm chng c. Nu c vin vo , t s
khin ht thy mi ngi u da dm vo m
n thi. Ngi xa c thy B Tt Vn Th
Ng i rt nhiu, nhng u l nhng v c i
nhn duyn hoc l cng phu tu tp su dy, h ai
gp Ngi u c im chng ng gii nhp.
Nm Quang T th mi hai, Quang ti triu bi
Ng i, trc ht ng ti xng ch to lu ly
Bc Kinh, tm tc phm Thanh Lng Sn Ch khp
ni nhng ch tm c mt b, thng xem hng
ngy. Do tri lnh, n thng Ba mi n c ni.
trn ni hn bn mi ngy, thy nhng ngi ln
ni triu bi, a s ni c thy B Tt Vn Th,
nhng ngi tht s hnh tr rt t. Th mi bit l
nhng ngi ln ni triu bi ni c thy B Tt
u ch ni da theo nhng tch chuyn ca c nhn
khoe khoang thi. Nu ai tht s c thy t
s giu kn. Vng thau khc bit! Nu khng, ngi
Vn Th chng t trng, khinh th hin thn, cn ra
th no na?
413
L tc Pht ht thy chng sanh u c, ch

chng phi ch ring ngi nghch trn hip gic.
Nu l hng nghch trn hip gic th thuc v
danh t tc Pht. ng X. n [khoe] khi nhp nh
ging ht nh T L Gi Na, khi xut nh li vn l
phm phu, nhng chng bit h thn, cn ln ting
khinh ngi. Nu tht s ging ht nh T L Gi
Na, quyt chng n ni vn l phm phu! ng ta
toan dng Mt tng le ngi, chng bit rng
Quang ti d chng bit Mt tng i na, l no
chng bit ng sai, d h lung lc c ?
16. Lun v thn thng
* o T thin s l bc thnh nhn i thn thng.
Ngi mun khin cho ht thy mi ngi sanh tn
tm nn thng hin hin nhng s chng th ngh
bn. Ngi n tht ung ru giu kn ci c ca
bc thnh nhn, l v mun cho nhng k ngu tng
ngi l k in r, khng php tc; nhn , chng
tin tng ngi. Nu khng lm th, ngi s chng th
tr trong th gian.
Pht, B Tt hin thn, nu th hin ging nh
phm phu th cc ngi ch dng o c gio ha
ngi, tuyt i chng hin hin thn thng. Nu hin
hin thn thng s chng tr trong th gian c; cn
414
nu hin lm k in r, d c hin th thn thng

cng chng tr ngi g. Ch bo ngi tu hnh ai
ny u nn ung ru, n tht! Ngi lnh th gian
cn chng ung ru, n tht, hung h l t Pht!
Mun gio ha chng sanh m chnh mnh chng
y gio phng hnh th chng nhng lm cho ngi
khc chng tin, m cn khin h thoi tht tn tm
na. V th chng c hc i ung ru, n tht.
Ngi (o T) n nhng con vt cht, i ra nhng
con vt sng. ng n con vt cht vo, cn cha i
ra tht cn nguyn hnh dng c ni, lm sao hc
i ngi n tht cho c? Ngi ung ru vo bn
nh ra vng thp tng Pht, khin cho v s cy
g ln t trong ging tri ln. ng ung ru vo,
mun cho nc t di ging tro ln cn khng
c, lm sao hc i ngi [ung ru] cho c?
Truyn v T Cng c n my loi, nhng
chuyn Ty B hay nht. Gn y c n tm
bn khc nhau lu thng, a phn l nhng bn do
ngi i sau thm tht vo. Chuyn Ty B c
vn ln ngha u hay, nhng chuyn c k trong
y u l nhng s thc khi y. Th nhn chng bit
nguyn do, khng bt chc ba theo th cng hy
bng xng by. Hc ba theo s quyt nh phi
a a ngc. Hy bng xng by tc l dng tri kin
phm phu suy lng thn thng ca thnh nhn,
415
cng mc li, nhng so vi k hc ba theo, ti cn

nh nhiu hn lm. Thy nhng iu chng th ngh
bn ca ngi phi nn sanh lng knh tin, thy ngi
ung ru, n tht, chng chu bt chc lm theo th
s c li ch, chng b tn hi vy.
* Ngi c th hong o, ch o chng th
hong ngi. Th gian lon lc l do c nghip ca
ng phn chng sanh cm thnh, cc thuyt t vy
cng th (cng do cng nguyn do y). Phong tc
th gian bin i, lc thot u u l do mt hai
k pht khi. Yn bnh, lon lc, t, chnh khng g
u chng nh th c; sao chng xt n sc ngi
chuyn bin, li c quy vo sc thn thng ca
Pht, B Tt hng chuyn bin vy? Chng phi
l Pht, B Tt chng th hin th thn thng bin
hin, kh ni chng sanh nghip nng, nn [d c
bin hin] cng vn nh khng.
V nh my dy, sng m, m mt chng thy
c mt tri gia ban ngy, bn bo l chng c
mt tri ? Con ngi cng tri, t gi l Tam Ti;
Tng v Pht, Php gi l Tam Bo. Gi nh vy l
do cn c vo ngha h tr, tn dng cng sanh
trng [ca tri t], hong dng o php m t
tn. ng c mun b nhn lc, bm vo sc ca Pht,
B Tt, tri t, c cn ng bo l bit o chng?
416
i i lon, i bi B Tt th hin cu h cng

ch cu c k hu duyn; v lon lc chnh l ng
nghip, cn tc nhn, hin duyn (duyn hin ti) l
bit nghip. C bit nghip cm c B Tt th s
c B Tt gia b, cu h, h nn ngng nghnh bn
bc ? Nhng vic phng tin thun nghch cu h
chng sanh ca B Tt chng phi l chuyn k hiu
bit lm lc, hp hi c th thu hiu c u!
Nay ti v ng ni mt th d t m suy ri
ng ni B Tt tht l oan gia, cng nh to thnh
nn tng tt p hng nhp o thnh Pht. Ch Pht
ly tm kh lm thy thnh o V Thng. Nh
vy, Kh l ci gc thnh Pht. Thm na, Pht
dy t lc ban u phi tu Bt Tnh Qun. Qun
lu ngy t c th on Hoc, chng Chn, thnh A
La Hn. Nh vy Bt Tnh li l ci gc ca Thanh
Tnh.
Ngi Bc Cu L Chu hon ton chng kh,
nn chng th nhp o. Chu Nam Dim Ph s
kh rt nhiu nn ngi nhp Pht o liu sanh
t khng th tnh ni s. Gi s th gian tuyt chng
c cc kh: sanh, lo, bnh, t, ao binh, thy, ha
v.v... th ai ny u sng say cht ng trong lc th
phng dt, c ai chu pht tm xut th liu sanh
t u? Ngay c k thng lnh qun mnh, gi a
v cao, gy bao vic kh no chng sanh bit u l
417
bc i bi th hin chng? Ngha ny ch c th

ni cng ngi thng sut, ng ni vi k v tri, v
thc. Nu l ngi thng sut, d tht s l c ma,
cng c th c li ch; cn ngi v tri v thc
nu bit n ngha ny t s chng bit pht tm tu
hnh, tri li cn hy bng Pht php.
V nh dng thuc, tr nh chng th ung thuc, bn
bi thuc ln v th n d khng ung cng thnh ung.
ng toan lm bc thng sut, nhng trin khai rng ln
ngha ny th hi ngi rt nhiu, li ngi rt t. Xin hy
thm tm nim, ng bn ni u. Cnh gii ca Pht, B
Tt, phm phu chng th suy lng c u!
17. Lun v b truyn
* Nay cc ngoi o, khng o no chng dng
cch b truyn dn d, khu gi k v tri theo o
h. Lc nguyn gia nhp, t phi pht th: T ry
v sau, nu phn li o t s mc c bo nh th
ny, nh th n. Tht s ra, a phn l nhng php
di ngi. Do trt pht th, d c bit nhng sai tri
trong o cng chng dm tri nghch hoc phi by
ra. Cch pht th b truyn ca ngoi o rng buc,
lm con ngi lm lc qu ng vy.
c Pht ta chng c php b truyn; i vi mt
ngi Ngi cng ni th, vi vn ngi Pht cng
418
dy nh th. Ca ng, then ci, bn ngoi t ngi

tun hnh canh gc, ch cho mt ngi vo, th thm
chng cho ngi ngoi nghe c, nhng o nh
th chng c chuyn quang minh, chnh i g u!
Mong cc v hiu c t nn y nn ti mi lc
thut vy!
* Nu c b quyt mu nhim ch khu truyn
ch kn o th chnh l t ma ngoi o, chng phi
l Pht php.
18. Lun v cu c:
* Nhng li ging c trong n cu c a phn l
do nhng linh hn da dm vo tri thc ca ngi
xoay c m ni ra. Nu ni v o l th gian cn
ng c nhiu, ch ni n Pht php th do chnh
mnh chng bit, bn ba ra cc li nhm nh.
* Cu c a phn l cc linh hn gi mo Pht,
tin, thn, thnh. Nhng hn km ci chng c sc
thn thng, nhng hn kh hn s bit c tm
ngi nn da dm vo s thng minh v tri thc
ca ngi [ph c] ni ny ni n.
ng K Vn t ni: Cu c a phn l linh
hn gi danh ging c. Ti cng ngi anh tn l
419
Thn Nhin cng ph c. Ti bit lm th, nhng

ch vit khng ra g. Ti ph c th thi t mn tip,
nhng ch vit nguch ngoc, xin xo. Thn Nhin
ph c th thi t tm thng, ch vit sc so. Vi
nhng hn gi mo c nhn, nu ch tm hi vo
nhng im b nhim, quan yu, bn ni c nm
thng cch xa, chng cn nh g na, nn bit hn
y chng phi tht.
Nh vy, ci linh ng ca nhng hn y ch l
chng c th da vo nhng iu bit trong tm
ca ngi hin ti mn dng. Vi nhng iu
tuy c trong thc in, nhng trong ci thy bit hin
ti ca ng nhn khng c, hoc ngi y chng
bit n ngha th hn chng th dy g v iu y
c. Snh vi tha tm thng ca bc nghip tn tnh
khng khc nhau mt tri, mt vc, nhng xt v kh
phn th c v tng t m thi. Ti li ch s qu
v b m hoc bi nhng li ging c, nn chng th
khng dn chng phn trn vy.
* Gn y, cc n c Thng Hi rt thnh
hnh. Nhng li khai th sa li, hng thin, tiu
lun hi, tiu nhn qu [ca cc n c y] u rt c
ch i vi th o nhn tm, nhng nhng li ging
v ci tri, v Pht php ton l nhng li l qung
xin. Chng ta l t Pht chng th bi xch php
420
y v s mc li ngn tr ngi khc hng thin,

nhng cng chng th ph ha, tn dng php y
bi nhng li ging c v Pht php ton l c on,
ch e gy thnh ci ha hoi lon Pht php, lm lc
chng sanh.
19. Lun v luyn an:
* Pht php ch dy ngi dt c tu thin, minh
tm kin tnh, on Hoc chng Chn liu sanh thot
t. Ton b i Tng kinh trn chng c ly mt ch
dy ngi vn kh luyn an, cu thnh tin bay ln
tri, trng sanh bt lo chi c.
Thi k u Dn Quc, g dn ma Liu Hoa
Dng son Hu Mng kinh, tn dng kinh Pht, li
T chng minh cho php luyn an, xoay chnh
thnh t, dng php bng php. Ngi cha m mt
thy t thuyt ng l chn tht, nh mt chnh
kin mi mi. Li l, s tu hnh ca h u l ph
hoi Pht php, nhng vn hiu hiu t c, cho mnh
may mn gp c chn tha, c nghe chnh
php, ng l nhn gic lm con, nu ct thnh cm,
mt g la dn l m ko nhau sa hm la, chng
ng bun !
Phm mt php luyn an chng phi l khng
li ch, nhng ch c th ko di tui th, cao nht l
421
thnh tin bay ln tri, php y cn cha phi l chn

truyn ca Lo T, hung h l chnh o ca Pht
php ? Khng T ni: Triu vn o, tch t kh
h! (sng nghe o, ti cht cng nh). Lo T
ni: Ng hu i hon vi ng hu thn (ta c mi
lo ln l ta c thn). Nu lnh hi c nhng li y
s chng b bn luyn an kia m hoc. Hy c k
cc sch An S Ton Th, C S Truyn, Bnh Tm
Lun, K C Lc.... th gng sng t trn i, tt
xu t phn, l nung th vng, tht gi rch ri.
* Trm ngh ngun gc ca Thch v o chng
hai, nhng nhnh nhc, chi phi khc xa nhau mt
tri mt vc. Pht gio dy ngi trc ht tu T
Nim X Qun: qun thn bt tnh, qun th l kh,
qun tm v thng, qun php v ng. bit thn,
th, tm, php u thuc huyn vng, kh, khng,
v thng, v ng, bt tnh th Chn Nh diu tnh
s t hin hin.
Nu c theo nguyn s chnh truyn th o
gio cng chng ly vic vn kh luyn an ch cu
trng sanh lm trng; i sau tu hnh theo o
Gio, khng mt ai l chng coi php y l chnh
tng! Pht gio khng iu ln lao no chng bao
gm, khng iu nh nht no chng cp n,
chng nhng pht huy o l thn tm tnh mng
422
n ht sch khng cn st, m ngay c nhng iu

nh nht nh hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s...
ca Th , my may iu thin no cng chng b
st. Ch ring i vi vic luyn an vn kh khng
c ly mt ch nhc n, nhng [ t Pht] phi
king d su xa [ng luyn an], bi mt ng dy
ngi bit thn tm l huyn vng, mt ng li dy
ngi chp cht thn tm l chn tht.
Ci tm va ni ch l tm ty duyn sanh dit,
chng phi l chn tm sn c. Mt php luyn an
chng phi l khng c li ch, nhng ch ko di
c tui th, cao nht l thnh tin bay ln tri, nu
bo l php liu sanh thot t th ch l li ni m
m thi!
20. Lun v tu hnh, x s phi ph hp, thch
nghi:

* i vi php nim Pht phi ty theo sc lc
ca mi ngi; ty tin nim ra ting, nim thm,
nim ln ting, nim nh ting, khng cch no l
chng c, l no c mt mc nim ln ting n
ni tn hi thnh bnh vy? Cn bnh nng ca ng
do kh b thng tn m ra nhng tht s l do nghip
lc t v lng kip bin hin.
Do ng tinh tn nim Pht nn chuyn hu bo
423
thnh hin bo, chuyn bo nng thnh bo nh.

Chng bit l do cn bnh ny s tiu c ti tam
c o trong bao nhiu kip s. Pht lc kh ngh
lng, Pht n kh bo, hy nn sanh lng vui mng,
ngh mnh may mn ln lao, sanh lng tin trong sch
ln lao, dng mt php Tnh t hnh, dy ngi,
mong sao quyn thuc trong nh cng ht thy nhng
ai hu duyn cng sanh Ty Phng th mi chng
ph cn bnh ny, mi khi ph n Pht v mnh hin
thn vy!
* Hc Pht phi chuyn ly vic t liu ng lm
chnh, nhng cng phi ty phn, ty sc lm cc
cng c. Phi l ngi c sc ln lao mi hng
trit bung xung, trit khi c. Ngi
cn c trung h nu khng lm g ht s lin thnh
bing nhc, try li, chng hiu ng t li m
i vi vic li ngi cng gc b ht, tr thnh ci
t nh Dng T d nh mt ci lng lm li cho
ngi khc cng chng chu lm 1. V th phi hnh
c hai php h tr cho nhau, nhng ch trng vo
mt t li.
Cng ng hiu lm li c s Nh Lm (Bnh T
Dng T tc l Dng Chu (Chu), tn t l T C, ngi thi Chin
Quc, ch trng thuyt v ng: d l lm iu li nh nht d bng
ci lng cho ngi khc cng chng chu lm.
1
424
Thanh). Hiu lm th c ti vi ng Nh Lm chng

nh. ca Bnh Nh Lm l chuyn ch t li, ch
chng phi l ph sch vic ty phn, ty sc dy
ngi tu theo php mn Tnh u! Vic li ngi
ch c hng B Tt mi gnh vc ni; ngoi ra, ai
dm ni nhng li l ln lao y! Ngi cn c trung
h ty phn, ty sc lm vic li ngi mi ph hp
vi o l tu hnh t li, bi l php mn tu hnh c
lc vn hnh. T mnh cha thot th vic li
ngi vn thuc v t li, nhng chng th chuyn
ch vo hnh thc b ngoi m lm.
* Ngi tu hnh tht s th dnh vo chuyn
khc lm chi? Ch v do cha th bung c ton thn
xung, ct t vn duyn c th chng ngi g eo
ng trong lng vt vt ly mt na m thi.
* Nim Pht tuy trng ch thnh, thanh khit,
nhng nu bnh nhn khng sc th c gi lng
ch thnh thm nim, hoc nim ra ting, cng c
vn ging ht nh vy. Bi l, Pht t rng ln, nh
cha m lc thy con ci bnh kh, t chng n vo
nhng nghi thc lc bnh thng trch mc g, li
cn n v v, xoa nn thn th con, ra sch nhng
d bn. Nu con bnh lnh m vn i x vi cha
m ht nh lc cn ang bnh th s b st nh vy!
425
* Lp thn, x th, gn lng th d l ngu hay

hin u phi cung knh, chng sanh lng ngo mn.
Hnh s th thn hin, xa ngu, gi u, b km. Nh
th s trnh khi ci t ly phi tnh xu, cng nh
gi cho mnh khi b lm lc. Chuyn thin h c ci
l nht nh, nhng khng c php nht nh. Nu
chng da vo s tnh nh ot, nh chp cht
vo toa thuc tr bin chng th ngi sng s t,
k cht li nhiu. Phi tnh hp vi l, php ph hp
s th mi nn!
* Thin h vn s c ci l nht nh, nhng khi
gp chuyn phi vn dng ci l nht nh hnh
x sao cho thch nghi, l ph hp cng quyn, php
tng ng vi o th mi nn!
* Pht php phi ty theo cn tnh mi ngi m
thc hin, chng th chp cht vo quy cch truyn
b thng thng. Nu tri nghch cn c s khin
ngi y b mt li ch liu sanh thot t th thng;
ct sao ngi y phi t lng c cn tnh tu
tr [sao cho thch hp].
* Vo thi Pht php hng thnh di cc triu
ng, Tng, ngi ti gia phn nhiu dng cch
ha tng; nhng [nay] nn thun theo thi tc chn
426
ct, v s k cu n lun bn qung xin, ch tht ra

thiu th gn gng hn. Qua bn mi chn ngy hy
thiu l n tha. Cn chn th qua nhiu nm, rt c
th hi ct b phi by. Ci l ba nm tang ch chng
dng n l nhc c nhin phi tun th.
Trc i Thanh, quan vn c th xin ngh c
tang, quan v chng c php ngh c tang bi vic
qun chng th xao nhng c nn chng tang.
By gi thnh hnh quan nim b thi thng l bt
hiu, d gi ng thi gian tang ch vn cn b ch
trch na l. Chng ta nn theo ng c l, nhng
phi chm chc m lm theo, tuy chng th bin ci
ngay, nhng ng c qu cu n l c!
* Lin x mi m phi c quy ch nht nh, n
nhn tuyt i chng c tham d lin x, ng bt
chc ni khc bung tung chng thc lim n ni
mt php chng lp, trm mi t chen chc ny sanh.
Rt quan trng, rt quan yu y!
* Trm ngh th o nhn tm hin thi suy sp
n cng cc. Li cn phung ph quc kh, so vi
trc kia thu m nng hn gp my ln, mi th t
, dn khng l sng. Tai tri v ngi ging xung
lin tip. Gp phi thi bui ny, mun hong dng
o php ch cn cch khuyn nhng ngi tm n
427
hc hy hc ly yu ngha nh Pht.
Vi cha ni T, vi con ni Hiu, anh nhng em
knh, chng xng v theo, ai ny trn ht bn phn
lm nn tng [cho vic hc o]. Ngoi ra, cn
phi gi lng thnh, chuyn ch lng knh, khc k,
gi l, hiu nhn r qu, mong thot khi lun hi,
ng lm cc iu c, vng lm cc iu thin, tn
nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng. D thin t
cao n cch my cng phi y theo y m hnh.
Ngoi ra, nhng khi c thi gian, c sc th
nghin cu ht thy kinh lun cng chng tr ngi
g. Ct sao ty phn tu tr trong chnh gia nh mnh
th chng cn g phi ct dng phng c cho nhiu,
li phi sp t nhiu nhn vin, y kia qua li cng
ph thi gian. y chnh l cch tng k tu k
hong php bc nht trong hin ti vy.
* Mun cu vng sanh hy nn bung b th gian
ny cng nh bung b ci tm cung vng qu
phn mong thot chng sanh ging nh B Tt.
Tu cho chnh mnh chnh l iu B Tt phi lm u
tin. Nu chnh mnh cn l phm phu, li toan m
nhim vic y th chng nhng chng th ngi
m cn chng th t na! Khng t thin tri thc
th gian mc phi bnh ny, nhng c cho l mnh
c tm B Tt. Phi bit rng: [nu c] tm y, phi
428
cu vng sanh trc th mi c li ch. Nu mnh

l B Tt th chng cu vng sanh cn c, ch nu
khng th tai hi chng nh. Tm cung vng qu
phn chnh l chng ngi ln nht i vi vic tu
hnh. Chng th chng bit iu ny.
* Trong lc kip trc thi lon ny, l tt nhin
phi xng nhn qu bo ng v php mn Tnh
mi hng c li ch tht s. Nhng k ham cao
chung tri kia ch s nhng php y m c
xng th ting tm, gi tr ca h s b hy hoi, nn
th ngi khc chng hiu, ch chng chu xui
theo mn phong ca chng ta.
Hy th hi h: i vi nhng vt bn ngoi
dng iu dng sanh mng, c th no c c
chp vo mt php chng chu bin i cho thng
sut hay chng? Ma H dng sn dy, ma ng
khoc o cu, i th n, kht th ung. Mi ngy cn
phi chn ly nhng iu thch nghi; th m i vi
vic hong dng o php th li bt tr chng hp
l nh vic dng sanh, vn cn bo l tht s mun
lm cho ngi khc c li lc na ?
* Sng lp lin x t phi thanh tnh, thm sch,
ch nhn t phi cung knh ch thnh, chng th l
hng ngi ngo mn, m cng chng th l ngi
429
thiu kh lng, c . i vi mi ngi n tham

d u phi i i n ha, cung knh, khim tn.
Lc cha nim Pht cng nh lc nim Pht xong,
u chng c bn chuyn nh, c nhng yu ngha
no ng bn lun, trnh by th hy bn. Nu khng
ai ny tr v ch mnh. Nhng ai qu nh tui hy
nn t nim nh. Nu thng n lin x, gn th
cn tm c, ch nu ng xa, ch e ny ham
vui bn ngoi, chng th khng cn thn. Lp lin x
bt qu ch l xng trong a phng m thi,
phi ly vic nim Pht ti gia l chnh.
* Ngi hc Pht trc ht phi bit nhn qu, d
dt, cn trng m x s. Nu c th d dt, cn
trng th t nim s t tiu, chng n ni lm iu
chng ng php. Nu trt lm, phi cc lc on
dit th mi l tu hnh chn tht. Nu khng, hc
mt ng lm mt no, tri kin cng cao, hnh vi
cng t. y chnh l cn bnh lm vo xng ty
ca nhng k hc Pht t xng l bc thng gia ngy
nay. Nu c th lun ly vic trnh li lm lm iu
mong mi th c hc mt phn s c mt phn li
ch tht s.
430
21. Lun v ph cng

* Trung Quc ngho hn l v chng tun theo
l ngha nn mi ngho hn n th . Th hi
nguyn nhn gy nn s ngho hn, c nguyn nhn
no ngoi chuyn tham n ca t lt, nhn ca hi
l khin ngoi nhn hng li hay khng? ng cha
thy r gc bnh nn mi bo l thuc chng hiu
nghim, c ng gi l tr chng? Nc ngoi cng
thnh, nhng nc h nh, nu h chng ng tm
hip lc h c th t lp c ? Trung Quc mi
ngi mi . D c ng tm i na, nhng ngoi
nhn em li ra nh lin b ca t lt xoay chuyn,
chng nhng chng oi hoi g n t nc v
nhn dn, ngay c thn mnh cng chng thm m
xa n na. Chng phi l vic phng hnh l ngha
b nh mt sao?
Xa Lm Vn Trung Cng nh ui qun Di
chng thc iu y. T y, bt c vic ln vic nh
g, khng vic no li chng v Trung Quc chu ton
cho thnh tu chng? Ngi Trung Quc a phn
qun mt tm ch (hiu, , trung, tn, l, ngha,
lim, s) cho nn nc ngoi mi hng mnh nh
th, Trung Quc mi yu hn n th. Nu nh ai
ny u gi gn l ngha th cc hng ha v ch ca
ngoi quc khng cch no tiu th c, mi nm
431
Trung Quc s tit kim c c my ngn vn vn

lng vng vy. Ngi Trung Quc m b rc th phi
ni thnh tht l b rc n tt cng...
ng tuy c sch hiu i nhng cha lnh hi
ci o c sch hiu i nn mi hi nh vy. Vi
tnh th hin ti th xng nhn qu bo ng, sanh
t lun hi, v ci c tu thin, tn nguyn vng sanh
l cch vn hi kip vn, cu quc, cu dn bc nht;
m huyn thuyt diu [so ra] vn km hn. Mun
cu i nhng chnh mnh chng tn lc thc hnh
th s chng c hiu qu tht s. T chnh mnh lan
ra c nh, t mt nh lan n c p, t mi p lan ra
c nc, mt khi to thnh n np th s c hiu
qu chng lng c. Nu khng th d c m cng
vn kh thy c!
* Gn y nhng ngi lm chuyn ln phn
nhiu l tr tui, a phn l lp d, vng ngoi, coi
Nghiu, Thun, Chu, Khng chng ra g. K cha
c ch bn cung vng lung lc ngi. K c
ch lin thnh phng hi nc mt dn. V th thin
tai nhn ha xy ra lin tip, vn nc nguy ngp,
dn khng l sng. Hc Pht ct l i tr tp kh,
ci c hng thin. Nu v s bn mit mi hc Pht,
nhng hu s bn gt phng vic hc Pht sang mt
bn th ch mang ci ting sung, trn chng c my
432
may li ch tht s g!
22. Lun v cch d phng tai ha
* Vi tnh th hin ti, ch nn tn tm, cn
chuyn ha phc ct hung trong tng lai chng th
d on c. Nu c th ch thnh nim Pht, nim
Qun Th m B Tt t s c s chuyn bin m
thm, chng n ni vng phi mi nguy him ln.
Nu chng dc sc vo y, d vn dng ht c mu
cng vn kh t hiu qu tt p bi th cc bin
huyn, kh th d liu ni! Nhng k vinh hoa, ph
qu hin hch kia trong chc lt cn b tiu tan sch
c, hung h g bn ta? Khng T ni: K chng
bit mng th chng th coi l qun t c ; nhng
phi cc lc tu tr th mi ng gi l Mng c.
Nu bing nhc try li, tnh tnh bung xui, d
t c hay mt i ci g th cng chng th gi l
Mng c!
* Tnh th hin nay l tnh th hon nn. D bo
l nim Pht dit c tc nghip, nhng phi sanh
lng h thn ln lao, chuyn i ci tm tn ngi
li mnh, hnh hnh B Tt li khp chng sanh th
d tc nghip hin ra, cng s u nh Pht hiu
quang minh trong B tm tiu dit ht sch.
433
Nu trong i trc hoc trong xa kia tng to

nghip ln, nay d khng lm c, nhng ch nim
Pht qua qut, h th cng chng thng ni ti, rt
c th mc phi c bo.
Chng phi l nim Pht v ch, nhng v cha
pht B tm, m c nghip li rng ln nn cng
nim Pht chng p o c c nghip. Nu c th
pht i B tm th nh vng mt tri rng r gia
h khng, sng mc tiu lp tc. Ngi i phn
nhiu na i to c, sau mi sm hi i cht, do bi
cha th hon ton khng gp phi c bo, bn ni
Pht php chng thing, tu tr v ch! C s chng coi
Quang ti l ngi ngoi, c nhin Quang chng th
khng cng c s trnh by s lc nguyn do ng hu
c s thot khi ng m, vt ln bn gic vy!
Ht phn 5
PHN 6
VIII. KHUYN NH CC THIN TN
TI GIA
1. Dy v lun thng i gio
* Phi tn tnh hc Pht mi c th tn ht lun
thng hc Khng. Phi tn ht lun thng hc
Khng mi c th tn tnh hc Pht. Th coi nhng
bc i trung, i hiu v nhng v pht huy tm php
ca thnh hin trong Nho Gio xa nay khng v no
l chng nghin cu kinh Pht su xa, ngm tu thm
chng. Hp hai o Pht v Nho li th c hai cng
tt p, tch ra th c hai cng b tn thng; bi l,
ngi trong ci i khng ai chng thuc trong vng
lun thng, m cng khng ai ra khi tm tnh
c. trn vn lun thng tm tnh y th dng
chng lm cc iu c, vng lm cc iu thin
ca nh Pht khc k, gi l, ngn lng t, gi
lng thnh, dng cha hin, con hiu, anh nhng,
438
Khuyn nh cc thin tn ti gia
em knh h tr. Do vy, cha con, anh em v.v...

dt du nhau cng trn vn lun thng, tm tnh, tr
kh phin hoc huyn vng khi phc Pht tnh
sn c. Chng nhng v th l mt, m v dng cng
chng c hai!
* Phi bit rng Pht php l php chung ca c
chn php gii, khng mt ai l chng nn tu m cng
khng ai l chng th tu ni. Nhng k ni Pht gio
vt b nhn lun, lm hi thnh o u l nhng k
m chng thy hnh sc c lun cn. V sao ni nh
th? c Pht i vi cha dy lng t, vi con dy
lng hiu, vi vua dy lng nhn, vi by ti dy
lng trung, chng xng v theo, anh nhng, em
knh.
Vi nhng li l hay p, nhng hnh vi tt p,
khng iu no kinh Pht li chng thut r tc nhn
hu qu, tin nhn hu qu. Nhng iu Pht dy
v lng t, lng hiu... ging vi Nho Gio, nhng
nhng iu o Pht dy v nhn qu ba i th Nho
gio cn cha bao gi c nghe n, hung h l
on Hoc chng chn v vin mn B , quy
v php v s c! Tic l nhng k y cha c
bit n, ch nu c k, ngh chn, t s khc lc,
au n, ting rn c i thin th gii, bun thng
v ti li bng Pht vy!
439
* Mun hc Pht, T, trc ht phi gi php

Thnh Hin. Nu nh thiu st bn phn, tri nghch
lun thng th l k ti nhn danh gio, cn
lm t Pht sao c? Pht gio tuy vt ngoi
th php, nhng gp vua ni Nhn, gp by ti ni
Trung, gp cha ni T, gp con ni Hiu, t cn m
ln n su, h hc thng t (hc t nhng iu
cn bn, thp km, nhng t c nhng iu cao
qu). Hy c k An S Ton Th, t s bit c i
khi vy!
* Mun lm Pht t chn tht, phi bt u lm
chn Nho trc . Nu i vi nhng s nh ch
tm thnh , khc k, gi l, gi lng knh trng,
lng thnh, hiu , vui v, cung knh... m chng
th tu tp, n c th nn tng chng kin c, hc
Pht sao c? Chn ly ti trung trong m con
hiu; k tnh hnh tri nghch Nho phong l no
gnh vc c gia nghip ca Nh Lai, trn ni tip
hu mng, di ha chng sanh c ch?
Pht php khng s g to ln chng bao hm,
khng iu g nh nht chng nu ln. D l php
th gian hay xut th gian, khng mt php no li
chng thuc phm vi ca Pht php. Nhng k cu
n, h bi trong th gian thng c bo xut gia
l tri nghch lun l, h u l hng cha suy xt
440
thu o vi hy bng, s mc nghn nn b n,

t chn vi tnh mng, tht l ng thng!
Nu c m rng c tm mt th mi bit Pht
php lu truyn rng ri khp trong ngoi Trung Hoa,
o php thnh hnh c hai ngn nm qua, c rt
nhiu vua thnh, ti hin, ho kit, v nhn h tr,
truyn b. L ng nhin o y phi l chn o
m phm tnh chng th suy lng c ni! D c
b mt hai g nho s cu n, h bi bi xch, hay
nhng tn vua bo c hy ph, rt cuc hai tay vn
khng che ni mt tri, nga mt nh ln tri, ch
cng t ph by ci thy bit km ci, t i ca mnh
m thi, t lm lc gy to ti li, ch rt cuc Pht
php c b tn hi g u?
Li c k b ngoi lm ra v ch bai Pht php,
ch b trong li thc s tu chng. T i Tng n
nay, nhng bc danh nho khng c ai l chng nh
vy c! Cho nn Quang ti ni thnh chnh tm
do vy hy cn khim khuyt tht ng l li bn
quyt nh vy!
* i vi vic hc Pht, vn phi trn vn nhn
o mi hng hng n c. Nu chng tht s
thc hnh hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s, d
c sut ngy th Pht, Pht cng chng gia h! y l
v Pht gio bao gm ht thy cc php th gian, xut
441
th gian. V th vi cha ni T, vi con ni Hiu,

khin ai ny u tn ht bn phn lm ngi, sau y
mi tu php xut th. V nh mun dng lu cao vn
trng, t trc ht phi p nn mng kin c, khai
thng ng nc th lu cao vn trng mi c th
xy ln c, mi vnh cu chng h hoi. Nu nh
nn mng chng vng, t cha xy xong sp.
Sch Lun Ng ni: Tuyn trung thn hiu t
chi mn (chn ti trung t ni con hiu); hc Pht
cng ging nh vy. Xa kia, ng Bch C D hi
So Thin S: Th no l i Pht php? S dy:
ng lm cc iu c, vng lm cc iu lnh.
Mun hc Pht php, phi khc k, d dt, vic g
cng u phi pht xut t ci tm chn tht m lm.
Ngi nh vy mi ng gi l chn Pht t. Nu
tm lng gian c, li toan mn Pht php trnh
ti nghip, c khc g trc ung thuc c, sau
li ung thuc b, mun cho thn th khe mnh,
nh nhng, ko di tui th, phng c c chng?
* i trng phu mun vn chng thin h,
cng nghip vang di v tr, nhng chng th on
Hoc chng chn, liu sanh thot t th ch l chp
vo ci bn ngoi, b st ci bn trong, chp ci C
tuy n ch l ng ngn, b i ci Khng d n chnh
l ng gc. Ngi i ai c th vn ton c mi
442
vic, chng ta ch nn gng sc gi vn lun thng,

tn lc tu Tnh nghip l c, cn g phi bn tm
n iu g khc na!
* Trm ngh Nho l coi trng cng t Xun Thu,
Thch gio t nng vic quanh nm truy tin. Ngh
n ci n ngun nc, ci cy m thc hnh cn
thn, chu o vic truy tin th th gian, xut th gian
no c gin on chi?
2. Lun v gio dc gia nh
* Gia nh mun hng thnh, phi bt u t gia
quy nghim chnh. Gia nh gn nh tan nt l do t
u b ph gia quy. Mun con em thnh ngi,
phi bt u t hnh vi, vic lm ca mnh sao cho
ng php tc hng lm gng cho con em. L nht
nh phi nh th! Nh nay mun bt u [gio dc
con em] t tn cng sc nht, trc ht hy ni v
nhn qu bo ng khin chng tp thnh tnh, mi
hng mai sau chng chng n ni lm cn qu ng.
y tht ng l diu php bc nht t gia, dy
con, khin i yn, dn hin vy.
* Con em c nn ngi hay chng ch l do gio
dc trong gia nh. Phm i vi con ci, ngay t
443
nh phi dy chng hiu, , trung, tn, cn kim,

n ha, cung knh, khi chng ln ln i hc c
sch mi c nn tng hng c li ch. Nu
nh t nh dung tng thnh thi, hy khoan k
n nhng a khng thin t, khng c hc hnh
ng hong; ngay c nhng a c thin t, c hc
hnh ng hong cng ch thnh th gt gia ch
ngha, thnh k bi hoi trong ca Nho m thi!
i c k ti ngang Bc u, hc rng nm xe,
nhng hnh vi, vic lm ton l mnh thng minh,
c hi sanh linh, hy dit o ngha. Nhng hng
y vn l do t thu u thiu s gio dc trong
gia nh m nn ni. Vn Vng nghim khc k
t v ga cho n anh em gi gn gia nh, t
nc; cng nh sch i Hc ni mun tr thin h,
quc gia phi bt u t cch vt tr tri, thnh
chnh tm u v cng mt mc ch. y chnh l
b quyt v thng dy con ngi tr thnh thnh,
thnh Hin ca o Nho. B iu ny, cu ly iu
khc th u ton l tm ti ni ci ngn vy!
* Vi tnh hnh hin ti, ngay khi con ci bit ni,
nhn bit s vt, trong nh hy dy con nhn bit mt
ch trc. Mi t giy ch vit mt ch, ng vit c
hai mt. Hn nh mi ngy my ch, mi ngy hc
thuc mt nhng ch xong li bt con nhn mt
444
ton b cc ch hc mt hai lt na. Cha hn

mt nm, con s bit c nhiu ch. Sau ny lc
con c sch, phm c qua ch no u nhn bit
c c, chng n ni c ci t ming ch c lu
lu [nhng vn khng bit ch].
Ty theo nng lc ca con, sai con lm nhng
vic lt vt tp tnh sing nng. ng cho con n
ung, mc qun o qu sang trng. Phm nhng khi
con ph phm ng cc v lm h hng vt g, chng
cn bit vt y qu gi hay tm thng th no, phi
bo cho con bit nhng vt y ch to chng d, cng
nh ni n nhng ngha l b tn phc, gim th
v.v... Nu con vn vy, nht nh phi trch pht,
quyt chng b qua. C nh th, con s t kim c,
trn chng n ni xa x, phung ph.
Khi con c c sch, bo con hy c k cc
sch m Cht Vn, Cm ng v.v... thun theo tng
mt ch m ging gii. H hnh vi hng ngy ca
con l tt lnh, bn ch cho con thy iu thin trong
hai sch y khen ngi. Nu hnh vi no khng
tt, bn ly nhng iu bt thin trong hai sch y
qu trch. Nh vng khun, nh nc c ngn,
l no chng thnh vt dng, vn c chy lung tung
nh c ? Con ngi c ng l ngi hay khng l
do t nn tng y. Chng ging n iu y, li mun
tr thnh con ngi vn ton th ha chng thin t
445
phi hn c Mnh T!
n tui i hc, ng cho con vo hc ngay
nhng trng hin thi ang m, hy nn cho con
hc nh vi nm trc . Mi mt v thy hc
vn, c hnh u tt p, tin su nhn qu dy
con hc T Th, Ng Kinh. i n khi con hc
c my phn, vn t ln o l chng b lm lc
bi nhng t thuyt, tc lun, mi cho con vo hc
nhng trng hin thi m rng tm mt, bit suy
xt vic, chng n ni hnh ng tri thi, khng
cch g tin ln c!
Lm c nh th, a con no c thin t s
t thnh t, a khng thin t cng thnh ngi
lng thin. Tht s ra, nhng iu lo tng hay ni
chng ngoi nhng chuyn ring mnh thin, khin
ngi khc cng thin, t li, li ngi!
* Dy con ci phi bt u t cn bn. Ci cn
bn va ni chnh l hiu vi cha m, gip
mi ngi, nhn nhc, chuyn gng, dng chnh thn
mnh dy d ngi khc, nu gng o c. Nh
vng hay ng nung chy, nghing rt vo khun,
khun ngay s ra hnh ngay, khun mo thnh hnh
mo. Cha vo khun bit trc l s ln, nh,
dy, mng, hung h l khi c xong.
Gn y, nhn tnh phn nhiu chng bit n
446
iu y, th nn nhng con em c thin t a phn

ngng cung, bng bt, k khng thin t li ng
bng, hn km. l v lc nh chng un vo
khun php, nh nc ng si vo khun hng
t phi thnh h. Kim loi vn ch mt, nhng
c ra sai khc nhau mt tri mt vc, tic thay!
Pht ly V Ng lm gio. Hin ti, nhng k c
cht tri kin thng nhn ln tn tri, c tng ch c
ngha l vn t mi l Pht php, chng bit tu thn,
tnh tm, dit tr ng tng, tn lc tu nh - Hu
ng hu on Hoc chng Chn l Pht php!
* Trm ngh: cha m yu con khng g chng
quan tm n, ch tr khi b bnh tt, hon nn mi
bt quan tm. Con tr va bit ni lin dy n nim
danh hiu nam m A Di Pht v nam m Qun
Th m B Tt, khin cho nhng iu km xu
vun bi trong i trc ca n nay nh thin lc
ny t tai ha s tiu ngay khi cha ny mm, c
phc nhng chng bit, khng cn phi lo g n
cc him nn tai ng, bnh tt, kh s v.v...
Khi con va hiu bit i cht, lin dy con trung
th, nhn t, king git, phng sanh v nhng s tch
nhn qu ba i rnh rnh ng hu tp thnh tnh,
ngay t lc cn th chng dm git hi tn nhn
cc loi trng kin nh nhoi, ln ln quyt chng
447
n ni lm iu gian c, khin cha m, t tin mang

nhc ly!
* Con em c ti nng, nu c kho gio ha s
d tr thnh ngi chnh trc; khng kho gio ha
a phn s thnh hng bi hoi. Ngy nay dn khng
l sng, nc nh lm ni gian nan, my phen chao
o u l do nhng k c ti nng nhng khng
c kho dy khin mm ha c m t t.
Ngi khng c ti, ng nhin phi dy h thnh
thc; vi ngi c ti cng phi nn dy h thnh
thc.
Th nhng thnh thc vn c th l gi v. Thot
u, hy thng nn dy d v nhn qu bo ng v
l con ngi khi tm ng nim g, mi mi iu
thin a qu thn u bit u hay c, khuyn con
phi c k cc sch m Cht Vn, Thi Thng
Cm ng, ng cho rng chng khng phi l sch
Pht ri xem thng. y l v phm phu tm lng
thin cn, nu dng nhng l xa xi ln lao ging
ni s kh th lnh hi c. Nhng sch y d gi
hay tr nghe n u c li ch c, hung h l
nhng ngi ly vic ch trng iu thin lm thy
?
Vi t thi, phn nh, rn c m c Pht cn
dy ngi qun chng A La Hn, s nhiu hn
448
hng h sa; hung h l nhng li l thit thc, tn

dng, cnh tnh ny [h nn xem thng] ?
* Cn thuc a v phm phu chng th khng
bnh c, nhng cng chng nn b mc chng tr.
Cch tr bnh tn t sc nht li c li ch nhiu
nht l ly bnh lm thuc. Ly bnh lm thuc ngha
l chng bnh ly mnh. Chng hn nh ci bnh
yu mn con ci quyt chng th on c th chng
ngi g dng ngay s yu mn lm ci gc khin
cho con ci khi sng lm ngi chn chnh, cht i
sanh v Tnh . Yu con nh vy l bin phm tnh
th gian thnh thnh qu xut th gian. Nu chng
kho s dng lng i, mc lng nung chiu con th
cn hn git cht con c trm ngn vn c v lng
v bin ln! Nc nh dit vong, nhn dn thn
u l do nhng k cha m chng hiu r s tnh un
c nn, chng ng bun ?
* Mun cho con chu chng hng theo no bi
hoi, cng nhau noi theo chnh o th nn ly cc
sch Cm ng Thin Vng Bin, m Cht Vn
Qung Ngha lm kim ch nam. D nhng ln sng
th tc xu c c ba ngp tri, my en ph kn mt
nht, cng chng n ni chng bit hng v u,
chm m mt c.
449
Nu khng, d gi lng, sng yn, mt tri soi t

cng kh bo m khng c nc xoy ngm, vo
lin b m chm, hung h trn chng c chuyn
gi yn, sng lng, mt tri soi thy t th o nhn
tm! Phi bit ni dung hai ch m c rt rng.
Thnh tu con em ngi ta, khin chng thnh thnh
thnh hin, c nhin thuc v m c. Thnh tu
con em mnh khin chng thnh thnh, thnh hin
cng l m c. Ngc li, khin con em ngi ta
b lm lc ng nhin l tn m c; khin con em
mnh lm lc cng tn m c. Nu va kh nng
ln sc th may mn no hn!
Nu khng, i vi nhng hnh vi, ngn ng hng
ngy trong gia nh, phi ly vic thnh thnh, thnh
hin lm u, y chnh l dng Tc tu Chn. Nay
c s dng thn mnh thuyt php, xin hy em ny
thit tha bo cng b bn v ht thy ngi quen bit
th cng l mt cch t lp, lp ngi, t li, li
tha vy!
* Nh Chu m nc l do ba b Thi to lp
nn tng, Vn Vng thnh thnh l nh thai gio.
Do vy bit rng: th gian khng c bc thnh, bc
hin l do i thiu nhng ngi m thnh hin m
nn ni! Nu nh b m no cng ging nh ba
b Thi, d con h chng thnh Vng Qu, Vn
450
Vng, Chu Cng, cng him a lm by, gian

ngoa. Th nhng ngi i ch bit yu thng con
ci, mc tnh nung chiu thnh thi, chng bit lm
gng cho con. y chnh l mt iu i bt hnh
ca nc ta.
Con ngi lc cn nh thng gn bn m, nn
chu nh hng ca m rt su. Con gi ngy hm
nay s l m ngi khc trong mai sau. Mun vun
p quc gia, phi ly vic dy d con gi lm nhim
v cp bch. ng bo: Con gi l con ngi ta,
cn g phi mt cng lo lng? Phi bit rng: V tri
t m ti bi mt k lng dn bit gi phn, khng
cng c no ln hn. Hung h nu mt c gi c
hnh vn ton, con ci c ta t s noi theo n np tt
p , cn g v vang hn?
V na, con du, chu du mnh chng phi l
con gi nh ngi sao? Mun cho t nc qut
cng, khng c hin mu th khng c cch no
h tr c c. i khng m hin th chng nhng
nc khng dn lnh, nh khng con ngoan, m ngay
c nhng g thy cha bi hoi sng bm vo Pht
trong Pht php thy u do nhng b m bt ho
sanh ra. Nu m tht s hin, con s trn chng n
ni n hn nh th. Tic thay!

* Gia quyn ca ng rt ng, khi cc c em
451
du, em gi, con gi v.v... ca ng i hc v, hy

em nhng s nhn qu bo ng v li ch ca vic
nim Pht bn lun cng h, ng hu ai ny u bit
trong tm mnh t bit th tm s tng thng
thin a qu thn cng nh s tng thng vi t
ph Di . Do vy, h s on tr c nim, tng
trng chnh tn, ng hu hin ti ng lm v hin,
tng lai xng lm hin mu khin cho [nt tt]
truyn lan trong lng xm, y cng l php lun cn
bn bnh tr thin h quc gia.
B Tt thun theo th tc li sanh, chng by v
phong cch ring, i bnh cp thuc khin cho ai
ny u ng ng v nh mi thi. Hin ti, cc
ph n trong chn hc ng a phn lm lc sanh
d tm, toan nm ly chnh quyn, chng bit t gi
bn phn gip chng dy con chnh l cn bn khin
thin h thi bnh. Bi l vng nghip nh Chu
bt ngun t ba b Thi. Ba b Thi Khng, Thi
Nhm, Thi T l nhng bc thnh trong hng n
nhn, h ch ch trng vo vic dy con ngay t lc
cn trong thai ngm gip chng. Ngi i nay
chng hc theo gng y, nhng iu h toan tnh
u l nhng mu m tai c khin thin h lon lc
bit l chng no!
* Ngi sanh trong th gian phi c thin c ph
452
tr mi hng thnh tu c. D l bc thnh tri

sanh, vn cn phi c hin mu, hin th ph tr
o c, hung h l nhng k km ci hn ? Do
b Thi Nhm dy con t thu trong thai nn Vn
Vng sanh ra c thnh c. V th kinh Thi khen
ngi chuyn ngi nghim khc t v ga cho n
anh em gi yn gia nh, t nc. y ch l ni
ring v Vn Vng, ch nu lun v b Thi T, c
nhin c hnh ca b cng b tr cho ng li o
c ca Vn Vng, nh hai ngn n cng chiu
cng thy sng r, hai tay cng ra mi c sch
s. C xem nhng li ng T Trai khen ngi ting
thm ca cc b Thi Nhm, Thi T t s thy r.
V th mi ni: i t ngi hin l do i thiu
m hin v v hin vy! l v v hin s ngm
gip chng, m hin dy con ci ngay t lc cn
trong thai. Hung h my nm u tin, lun bn
m, c un nn theo khun mu tt p, thng
c rn dy, tnh tnh s ngm chuyn bin, chng
mong i m c vy.
Ti thng bo: Dy con gi l ci gc t
gia tr quc, li cng thng ni: Quyn tr quc
bnh thin h, n nhn nm gi qu na! chnh
l ny. Bi l, k c thin t cao c m hin un
c, c v hin gip , t s tr nn thnh, tm
chnh, rng c sng, chuyn ch ni vic lnh, lc
453
cng th ring mnh thin, lc t th khin thin h

cng thin. D l k thin t bnh thng cng vn c
th tun th quy c, mt b gi phn lng dn, trn
chng n ni vt l tri phn, lm iu sai quy,
gian di, khin cha m nhc nh, gy hi cho i.
Tic cho ngi i m mng chng dy con gi
tn ht lun thng, gi bn phn, hng ngy ch
lo trau chut, chng mng n chuyn g khc. Mai
kia lm v ngi ta, lm m ngi ta, chng nhng
chng th gip chng dy con tr thnh thin s, tri
li cn dy con ha thnh k c. Bi vy mi ni:
i vi con gi, phi dy h ch tm n vic dy
d con ci [mai sau]. Nhng cu ti ni nh dy
con gi l ci gc t gia tr quc v quyn tr
quc bnh thin h, n nhn chim qu na chnh l
li chn tht.
Gn y, hc vn pht trin mnh m, ph n i
hc a phn b nhng gio vin chng bit dy t ci
gc lm cho lm lc. Do , h chng coi trng vic
tn ht lun thng, gi bn phn, yn ca yn nh,
gip chng dy con. Ai ny u mun nm ly chnh
quyn, lm trng quan, toan tnh qu phn, tp thi
cung vng, tht ng than vy! Nu nh c k lm
u cc lc xng vic vun bi trong gia nh
khin cho vic tu thn, t gia, tr quc, bnh thin h
t nhin c hu hiu th may mn thay!
454
* Phn lm con c nhin phi xin dng c

hnh ca cha m. t by c y phi ch trng
n vic thn mnh t hnh, bn thn phi khc k
gi l, ngn t, gi lng thnh, bit sai lin sa, thy
iu ngha bn lm, hiu nhn r qu, king git,
phng sanh, ng lm cc iu c, vng lm cc iu
thin, sanh Tn, pht nguyn tr danh hiu Pht, t
hnh, dy ngi cng sanh Tnh .
Lm c nh vy, d ngi ta chng bit n
c hnh ca cha m, nhng do ngng m c
hnh ca ngi y cng s ngng m ly c c
hnh ca cha m, t tin k ; cho rng ng b cha
m phi ngm tu c hnh lu nn mi c c
con chu ni tip nh th. Nu khng, d cha m, t
tng c c tt ai ny u bit, nhng con ci khng
ra g, ngi ta t s m ng cha m, t tng tuy c
c tt, bit u li c nhng iu c n giu. Nu
khng, sao t ca c hnh tt p li ny sanh hng
con chu t hi n th?
V th, phi bit rng: lp thn hnh o chnh l
biu dng c hnh ca cha m, t tng. Lm con
phi ch trng lng knh, cn thn, d dt, tn lc
thc hnh nh th mi mong khi lm nhc ly bc
sanh ra mnh!
* i c hin mu mi c hin nhn. Cc thnh
455
mu i xa ch trng thai gio un c bm cht

con ci ngay t thu u, nhng mong tp quen thnh
tnh. Th gian gi n nhn l Thi Thi l v ba v
thnh n Thi Khng, Thi Nhm, Thi T b no
cng gip chng dy con, m mang vng nghip
tm trm nm. Cho nn mi dng ch Thi Thi
gi n nhn. Quang ti thng ni: Quyn bnh tr
thin h, n nhn nm hn qu na. Ti cn thng
ni: Dy con gi l ci gc t gia tr quc hm
: tn ht o lm v, gip chng dy con.
Chng nh n lu ngy nay, a phn chng gi
bn phn, vng ng mun nm ly chnh quyn,
lm i s, chng bit vun bi ngay t trong gia nh.
y ng l: gom st c chn chu vn quc cng
chng th c ni li lm ln y. Bi vy, th o
nhn tm ngy cng suy i, tai tri v ngi thy xy
ra lin min. Tuy nhng tai v y do c nghip ng
phn ca chng sanh cm thnh, nhng tht ra cng
l do nh mt s gio dc trong gia nh m nn ni.
V th, k c thin t quen thi cung vng,
ngi khng thin t thnh ra bng bnh, sm s.
Nu nh ai ny u c m hin un nn th ngi
ngi u thnh thin s, cng th ring mnh thin,
t th khin ngi khc cng thin; sao n ni trn
khng o noi, di khng php gi, thi t
ny sanh trm mi, dn khng l sng vy!
456
* Ch cu sao chng i, chng rt, m chi pht ti

c vn. vng rng y p li cho con, chng bng
dy con mt quyn kinh. T c b st m mi ng
cht thn, ch t nghip b st m no c thng tn chi!
* Con em nh ph qu a phn chng thnh
ngi, nguyn do l thng con nhng chng hiu
o: hoc ch ch trng n tin ti, hoc ch lo cho
con n mc sang trng. Tin xi mc sc t s n
ni n by thnh bnh. Nu cho a ny gi tin
sanh li th nhng a kia chng c gi s on
hn cha m, sanh lng k vi anh, em, ch em no
c gi tin. y u chng phi l cch dy con
hiu . Nu con gi c tin, khi xut gi t s cy
tin t kiu, hoc khinh thng chng, hoc chng
hiu r s vic, em tin gip chng lm vic quy.
Mun cho con ci thnh hin nhn th hy nn bi
phc, ch nn tch gp tin ti. Ca ci l gc ha.
Cc v tng thy khng t ngi tay trng lm nn
u l do khng tin t mnh sing gng m c,
nhng nh i ph gia chng my chc gia sn trng
rng. V th c nhn ni: cho con mt rng
y vng, chng bng cho con mt quyn sch.
c sch c th c, khng c c th lm ngh
nng, hoc bun bn, ai c ngh ny lm ci vn
lp thn nui gia nh. Con gi nu c tin li hiu
457
o l, l c nhin tin s thnh ci vn tr o.

Nu chng hiu o l, tin s hi c , hi lun
chng r, hi ly c n chu trai, chu gi!
* Con ngi mt i thnh bi u l do s ti bi,
tp tnh dn dn lc nh m ra. Ngi thnh thiu
nin phi bit tt xu, vn phn chng c hc theo
thi i, hy nn hc hiu, hc , hc trung hu,
thnh thc. ang lc tui tr mnh m, cng trng,
hy n lc c sch. Phm c qua sch no, phi
ngh xem nhng iu no sch dy l trng yu i
vi con ngi th thc hnh theo ; ch nu khng
ch l c ngn sch cho nhiu.
Nu nhng iu dy trong cc sch ni trn chng
d lnh hi th nhng iu ni trong cc sch nh
m Cht Vn, Cm ng Thin v.v... u l ni trc
tip, d lnh hi; hy nn thng c, thng nghin
ngm, sa li hng thin. Lc nhn h, rt nn nim
A Di Pht v Qun Th m B Tt mong tiu
tr nghip chng, tng trng phc hu, ng
ngh l kh s. C nhn ni: Thiu trng bt n lc,
lo nhn thng bi (Tr mnh chng n lc, gi
c lung su thng!) Lc ny b ph quang m, v
sau d c n lc cng kh thnh tu! Bi l, tui
tr qua, tr nh cn qu na, hc ci g cng phi
dng sc nhiu nhng hiu qu li t.
458
Th nht l phi lm ngi tt, thy ngi hin

mong c bng, thy k chng hin trong lng t
cnh tnh,
Th hai l phi bit nhn qu bo ng, nht c
nht ng ng mc tnh khoi , m phi ngh vic
ny c li ch i vi ta, vi ngi thn, ngi ngoi
hay chng. Chng nhng lm vic g cng nh th
m khi khi tm ng nim cng phi thng nh
th. Khi tm lnh t c cng c, khi tm xu t
mc ti li. Mun c bo tt th phi gi tm tt.
Ni li lnh, lm vic lnh, li ngi ln vt, chng
lm hi mnh ln ngi th mi nn. Nu chng vy,
sao hng c bo tt?
V nh em hnh xu t trc gng sng, quyt
nh chng th hin bng p c. nh c
hin so vi hnh xu, trn chng khc g. Nu ngi
qu tht hiu su ngha ny, tng lai nht nh
thnh mt bc chnh nhn qun t, khin ht thy
mi ngi u tn trng, yu knh. Mong hy suy
ngh cn thn, ngh ngi chn chn th tht l may
mn lm!
3. Khuyn nn ti gia hong php
* Nh Lai thuyt php hng thun chng sanh.
Gp cha ni T, gp con ni Hiu, ngoi tn ht lun
459
thng, trong tiu tr tnh l. Nu nh khi phc

c chn tm vn c th gi l Pht t, ch no
c phi v u tc m lun u!
Hung na, qu hng (lng) tut trong ni su,
ngi bit php t i. K cao minh v chng thng
ngn ng nn u chng n y. Hy cy vo lng
thnh y, kit lc hc o, tu hiu , ng hu cm
ha xm ging. Trai gii thnh lp, git trm dm
lin tiu.
Nghin cu kinh lun Tnh t hiu yu o
xut th. Th tr An S Ton Th s hiu khun mu
tt lnh khin cuc i thun du. Dng php mn
Tnh khuyn d cha m, dng php mn Tnh
dy con v ngi thn b bn, chnh l v sanh t i
s au u lo cho thn sau.
Chng cn phi chn ring mt ni m gia nh lin
thnh o trng, cha m, anh em, v con, bng hu,
thn thch, ngi quen bit u thnh php quyn.
T hnh, dy ngi, ming khuyn, thn sing gng
khin cho mi ngi cng quy hng Tnh , u
thot kh lun, ng gi l bc cao tng cn tc,
l t Pht ti gia vy!
* Hai v lnh thn hin cn sng th hy nn dng
nhng cm ng, s tch ca php mn Tnh
thng ging ni khin h pht tm hoan h, tin nhn
460
phng hnh. Nu chng coi y l hiu, d c tn sc

lm ht nhng iu th gian coi l hiu, rt cuc c
ch li g cho cha m u?
Vua i V l i thnh nhn, vn chng cu
c hn [cha l] Cn ha thnh Hong Nai (ch
Nng c thnh Nai, c ngha l con ba ba c ba
chn) sng trong V Uyn. Thy vy chng nn kinh
s, tnh ng mong dn dt thn thc cha m cao d
hi hi, thn cn Di hng chng c v lng
quang th vn c sn trong tm ?
C s Ch Lin d gii kh hnh, nhng ch e vi
tng ch Tnh vn cn c iu chng bit, hoc
c tm cu chuyn n thn hoc mong sanh vo chn
an vui trong ng tri ngi nn chng th bung
xung trit c, n ni v bin li ch b mt
c vo iu vui th gian nh nht. Phi nn thng
ging ni khin cho b y ch hng quyt nh.
Khuyn mt chng sanh vng sanh Tnh chnh
l thnh tu cho mt chng sanh thnh Pht. Thnh
Pht ri t v lng chng sanh, cng y bt u
t ta, cng c li ch y h ngh bn ni chng?
T mnh tu Tnh , li cn phi em php
mn ny bo khp vi mi ngi: anh em, th thip,
con ci, bo h [cc ngi] l no chng chu pht
tm, nh b mt li ch ln lao ny ? Nu thin
tnh ca h gn vi php mn ny th cn g tt hn!
461
Nu tnh h hi xa, gii mi mi1 cng s nhim t

t, d xa cng thnh gn. y ng gi l lng yu
mn su xa, ng gi l lng t rng ln. B tm
lng t i ny ch ng gi l hu danh v tht!
* Thi phu nhn nin k tm mi ba, phi
thng khuyn d b tn nguyn nim Pht. Nu
bo b sut ngy nim Pht ch e b lm khng ni.
Trc y toan lp cch tr nim ngay khi cn
sng, nhng ngh cha ra. [n khi] Trn Th S
Vng Duyt Sn a m ln thm ni, [ti thy]
quyn thuc ca ng ta rt ng bn tm ra mt cch
tr nim rt tuyt diu, trnh by s lc vi ng
ta, nay s tha cng cc h. D cc h chng thc
hnh c cng chng n ni coi thng b qua,
cng l o t li li tha vy.
Trong quyn thuc ca cc h, cc ng con trai ai
ny u c chc nghip, c nhin kh th lun lun
lm c. Nhng cc b con du th v s thanh
nhn, nhng k hu gi nh cc b v v.v... t chng
c vic g quan trng, ng nn bo h canh theo ng
h sut ngy quanh thi phu nhn ln ting nim
Pht chng na gi. Ht lt bn i phin, c ngy
chng dt ting nim Pht.
Thi phu nhn nu nim theo c th cng tt;
ni khuyn nh, khuyn d dn dn.
462
bng khng th ch nhip tm lng nghe sut ngy,

thng chng la Pht. Cc ngi khc cng chng
mt sc, bi l c ngy bt qu ch phi nim mt
lt hay hai lt, nhng thi gian cch khong gia
hai lt cng kh di. Bn h khng c chuyn g
quan trng, bn nh y m dc tn lng hiu, gieo
thin cn; ngay n bn hu gi cng nh vo nhn
ny, gieo duyn xut ly sanh t.
T nay tr i, ly cch ny lm l thng; d
thi phu nhn tui th qu cao cng chng c na
chng b d. Php ny li ch chng th ngh bn.
Phm ai c tn tm mun thnh tu o nghip vng
sanh cho cha m th hy nn khuyn h lm theo
cch ny.
* M ng tui cao nhng vi php mn Tnh
cha th hiu ng, tu tr, hy thng ni vi m v
ni kh lun hi trong su ng, s vui trong th
gii Cc Lc. Ngi sanh trong th gian siu thng
cc kh, a lc cc d. Nu chng vng sanh Ty
Phng, ng ni l nhn o chng ng nng cy,
d sanh ln tri phc th tht lu, mt khi phc
lc tn vn phi a lc trong nhn gian nh c v
phi th kh trong tam c o.
Nu chng bit Pht php th chng bit lm sao
c; cn nh nay hiu i lc Pht php, h
463
nh nhng mi i li ch ny cho ngi khc, t

mnh cam tm lun hi trong lc o, thot ra thot
vo, vnh vin khng c ngy gii thot ? C ni
nh vy, may ra m s pht khi c tc th thin
cn, tin nhn phng hnh.
B Tt sanh ty thun c nghi, trc ht dng
dc nh, sau mi khin cho nhp vo Pht tr.
ng cc lc tu hnh hiu , li em php mn Tnh
khuyn ln, hng dn quyn thuc ca mnh v
ht thy nhng ai hu duyn cng lm ngi trong
hi Lin Tr th cng c rt ln.
* Con hiu th cha m th phi t ci gc ln
trc, t ci ngn ra sau, nui thn cha m, khai
o tinh thn. Nu ch bit bo b cng lao, phng
dng cho cha m an nhn, lp thn hnh o cha
m c v vang, chng bit em o thng tr v
sanh, php nim Pht vng sanh khuyn d cha m
tu tr, khin cho cha m lc sng nim Pht hiu, cht
i sanh v ci Pht, gi bit ni kh sanh t h huyn,
hng thng tr chn lc, phng s Di , chen
vai cng hi chng nghe vin m, tam Hoc tr sch,
thy diu cnh, vin minh t tr, chng la An Dng,
vo khp mi phng thng cu h ha, rng lm
Pht s, trit chng Pht tnh vn sn c trong tm,
lm thuyn t khp mi ngi trong bin kh.
464
Nu vy th ng l thy nh qun ln, c gn

b xa, chnh l kin gii hn hp ca k hn, chng
phi l tm nhn rng ln ca bc thng t. Nu nh
ng c th lm cho m hin cng ging nh mnh,
cng nh quyn thuc cng thot Sa B, ng sanh
An Dng, ng chng v lng quang th, ng
hng php lc tch quang, ng lm php vng
t ca Pht A Di , ng lm i o s ca tri
ngi th mi l trn ht tm lng hiu t, mi xng
vi cng cha m nui dy. y mi ng l hiu t
nui dy, ch chng phi nh th gian ni hiu t
nui dy u!
* Hnh o hiu th khng cn g ln hn c
na, ht thy cc iu lnh khng g chng thu tm,
nhng o hiu c th gian, xut th gian, ln, nh,
bn, tch sai khc.
o hiu th gian l chm nom, phng dng cho
cha m c yn n, n trc khin cha m vui
v, cho n lp thn hnh o dng danh hu th.
D ln nh khc nhau nhng u l chuyn thuc v
mt sc thn; du cho i hiu ngt tri, rt cuc
chng ch li g cho tm tnh, sanh t ca cha m c!
ng l ch ung cng ui theo ci ngn, chng xt
n ci gc. Hung h l st sanh dng ln cha m
hay cng t khin cho cha m cng b on th kt
465
cht, mi mi phi n tr chng ngi ?

o hiu xut th gian, xt v mt Tch cng
ging nh th gian chm nom, phng dng... cho
n lp thn dng danh, nhng ci gc l khin cho
cha m hun tu i php ca Nh Lai. Cha m cn
sng th kho lo khuyn d sao cho cha m n chay
nim Pht cu sanh Ty Phng. n chay t chng
to st nghip, va dit c tc ng. Nim Pht
th ngm thng Pht tr, thm hp diu o. Nu qu
tht tin su, nguyn thit cu sanh Ty Phng, t
n lc lm chung c Pht tip dn, gi thn ni
chn phm sen. T y siu phm nhp thnh, liu
sanh thot t, mi mi xa la cc kh trong chn Sa
B, thng hng cc s vui trong chn Cc Lc.
Cha m khut bn thay cha m dc sc tu Tnh
nghip, ch thnh hi hng cho cha m. Nu tm
tht s chn thit, cha m s c li ch; nu cha
vng sanh lin c vng sanh. Nu vng sanh,
phm sen s cao thm. pht tm c nh th th
s tng ng vi bn hong th nguyn, kh hp B
gic o; h u ch ring cha m c li ch m
cng c thin cn, phm v i sen ca chnh mnh
cng s cao siu th thng!
Hung li dng chnh thn mnh thuyt php
khin cho khp mi ng lun cng pht lng hiu
thun. o hiu y mi l tht ngha rt ro, chng
466
phi nh th gian ch mong li lc cho sc thn v

i ny, b qua tm tnh v i sau chng bun bn
ti! V th bit rng o Pht ly hiu lm gc. Do
, kinh Phm Vng dy: Hiu thun vi cha m,
s tng, Tam Bo. Hiu thun l php ch o.
Hiu gi l Gii.
Li nh trong cc gii Git - Trm - Dm - Di,
kinh u ni phi sanh tm t bi, tm hiu thun.
Trong gii Chng thc hnh phng sanh, cu mng,
kinh Phm Vng dy: Ht thy ngi nam l cha
ta, ht thy ngi n l m ta, i i chng lc
no ta chng sanh ra t h. V th lc o chng
sanh u l cha m ta, git chng sanh n tht
chnh l git cha m mnh. Bi th mi ni o
Hiu ca Pht gio gm khp t sanh lc o t v
th trc n tn v lai sau, chng th em chuyn ch
bit mt i mt thn ra so snh c. Bit vy ri
m chng king git phng sanh, n chay nim Pht
th lm sao trn ht c o hiu ch cc khng chi
hn c na y?
* T mnh tu tr Tnh nghip th cng phi nn
dy ht mi ngi quen bit cng tu Tnh nghip.
Nn da theo phn Ph Khuyn Mn trong sch
Long Th Tnh khin cho ai ny ty phn ty
sc gieo thin cn chng th ngh bn ny. mun
467
em php ny dy ngi th nn dy t thn n s,

n no th thip, con ci chng c hng li
ch ny ? Vn Vng nghim nht vi v ga cho
n huynh gi yn nh ca t nc. o t
hnh, dy ngi th gian, xut th gian khng php
no chng vy!
* T mnh ci c tu thin, nht tm nim Pht;
phm ht thy ngi thn u l k hu duyn, cng
nn dy h php ny. Vi nhng ngi phn i, hy
khi tm thng xt, ng bt buc h phi lm.
C u b bt gm c th vn vn phn chng
lm c! Nu bo: Ti nht tm nim Pht, cc
s chng bn tm n na th chng nhng l b tr
ngi ni php th gian, m cng chng hp vi Pht
php. Lm ng vi a v th mi nn.
Khuyn ngi nim Pht tu hnh d nhin l cng
c bc nht, nhng di n v con, trn ln cha
m, ng b u phi nn khuyn nh. Nu chng
th kho lo dng phng tin khuyn nh gia nh,
khin cho quyn thuc mnh cng c hng li
ch chng th ngh bn liu thot sanh t ngay trong
i ny th chnh l b gc theo ngn, ch bit li
ngi ngoi m chng bit lm li cho ngi thn,
c nn chng?
468
* Vi nhng ngi trong nh, vo nhng khi nhn

h v s, hy dng li l khc chit, uyn chuyn t
by tn l khin tm ngi nghe bit c l phi
tri, nn, khng nn; v hnh trung t s khin cho
tm thc ngi nghe c mi gia dn, nhim dn
m chuyn bin.
Cn nh khi ci tnh ngu bng, ngo ngh ca
ngi y tri dy, nu thy i tr c th hy dng
nhng danh ngn ch l n ha bnh tnh i tr.
Nu khng c th c mc k, ng ng n k
y na, i khi k y ht nng, li n ha, bnh tnh
cng k y bn lun khc nhi, lu dn k y cng
b cm ha. Trn chng nn dng n nhng phng
cch bt buc, mnh m, d di...
* Nay l lc php nhc ma cng, mun h tr
Pht php th ngoi i d hn, lm Tng s kh.
Nu cc h nghim tr nm gii, chuyn nim Di ,
khc k, gi l, li ni tng xng hnh vi, sau y
li rng khuyn ha, ch dy nhm li khp qun
sanh, ng cy mnh lm thy m t cao, chng c
nhn tin ti hng th. nh th dy cho c nh,
ra i chng bn v i chng trnh by r khin ai
ny u ngng m c m tin theo li mnh. y
gi l thn chnh th chng ra lnh m ngi hnh
theo, ly thn mnh lm gng, h gi thi qua l c
469
phi rp xung.
* Ti hay vit cu lin nh sau:
X Ty Phng tip knh, cu gii chng
sanh thng h d vin thnh Pht o?
Ly Tnh php mn, thp phng ch
Pht bt nng ph li qun manh.
(B ng tt Ty Phng, cu gii chng
sanh dng chi vin thnh Pht o?
Ri php mn Tnh , mi phng chng th
li khp qun manh)
Cc h hy khi pht i dng mnh, pht i tinh
tn gnh vc php ny. Dng nhng ngn lun hong
dng Tnh xng vi cn c ca c nhn bo
ban lng xm, sng trong trn lao chng nhim, tu
Chn ngay trong ci Tc th mi hp vi ngha
vin dung, vt thot khi danh v mng vy.
4. Khuyn nn sng trong ci trn hc o

* Nim Pht d nhin qu ti chuyn nht; nhng
c s trn c cha m, di c v con, ngoi lo toan
tnh mong cu giu sng, tht chng thch hp [
xut gia]. i vi nhng vic bn trong cn nn lm
th hy gng sc lm, bt tt phi b sch ht thy
mi l tu hnh. Nu b sch ht thy nhng vn nui
470
dng cha m, v con chng thiu st th cng c.

Nu khng l tri vi o hiu, tuy bo l tu hnh
nhng li tri nghch vi Pht php. iu ny chng
th chng bit.
Li phi nn dng nhng li ch ca php mn
Tnh khuyn ln cha m, khin h nim Pht
cu sanh Ty Phng. Nu h tin nhn phng hnh,
lc lm chung nht nh c vng sanh. Mt phen
c vng sanh bn siu phm nhp thnh, liu sanh
thot t, cao d hi hi, thn cn Di thng cho
n khi thnh Pht mi thi. o hiu th gian sao
snh bng c!
Nu li cn c th em iu y bo ban cho khp
mi ngi bit khin cho cha m ngi no cng u
c vng sanh th cng c gio ha quy v mnh,
khin cho phm v lin i ca cha m v ca mnh
u c tng cao. Kinh Thi chp: Hiu t bt qu,
vnh t nh loi (con hiu chng thiu thn, [tri]
lun ban thng cho cc ngi). Mun hiu vi cha
m, hy nn suy ngh su xa ri tn lc thc hnh.
* Hon cnh ca mi ngi vn phn chng
ging nhau; xt n hon cnh ca ng, tht s l
ti gia c li ch ln hn, nu xut gia ch c li
ch nh. ng nh t nghip tm sanh sng c, trn
cn m gi th, gia c anh em nh cy, trong
471
nh c v hin, di gi cha c con ci g. Bc

c nh ng hi tin Pht php, ch ba, ch t cng
chng chng i o php chi lm, ng nh dc
sc tu tnh nghip cng c th hng dn b c pht
lng tin nim Pht, cu c liu thot, li cng c
th gip anh em ngoi lo liu vic nh, cng nh
xng xut v con, em du v.v... cng tu Tnh nghip
lm k sch cng thot lun hi.
Ngoi ra cn ty duyn khai th, hng dn xm
ging, thn thch. Vy th nh mnh bin thnh o
trng, mi ngi: thn mu, anh, em, v, con, chu,
xm ging, bng hu u thnh php quyn; ty sc
ty phn, thn lm, ming khuyn, khin cho c min
Vnh Gia, nhng k lc ng, nhng ngi thuc
t kin chng tnh u c np vo l luyn php
mn Tnh vin n ch cc ln lao, luyn thnh
php kh, cng tu tnh nghip, tng lai cng ng
Lin Bang, cng chng B . [Li ch nh th] vn
thua vic ng xut gia lm tng, b m i xa, khin
ngi nh hn on thiu ngi nng da, m m
lng phin con hay sao?
V na, tt c nhng k chng hiu o l n ni
n chn t s tr mt ch Pht php tri nghch th
o, lm lc hy bng, khin cho bn h to khu
nghip phi a c o, cha thy ch g m trc
to nn s tn hi ln lao vy. Hung chi m ng
472
chng bng lng, h chng nn tun theo m, vn

c m p tm lng ? Nu m ng chng chp
thun cho ng tu hnh th xut gia cn chp nhn
c, nay m ng hoan h cho ng tu hnh, sao li
mun b m tu hnh?
Trong Pht php, lc vn hnh, cc th cng
nghip u v li ch chng sanh. ng khng xut gia
t s li ch rt ln cho m. Ch ring mt l rt
nn thun theo lng m, c nh hc o khin m
quen thy, chng mong m tin tng m t nhin m
tin tng, khng cng c no ln hn; hung h no
phi ch li ch ring cho mt mnh m ng thi u!
Thm na, m khng bng lng cho xut gia th
ng ngh ti chuyn y na. Bi l trong gii lut
nh Pht, cha m chng cho php xut gia, c t
mnh i xut gia, nh cha s chng cho php xung
tc v th gii v.v... Khng vy, c thy ln tr u
mc ti!
* Hin ti mi ngn cm u g b c, ngi ti
gia nghin cu, tu tp nhiu nh rng, ngi c li
ch sanh Ty Phng cng thng thy, cn g phi
xut gia b cha m? Chuyn y Quang ti tuyt i
chng tn thnh. Cn c trn thc t m ni, trong
hin ti tu ti gia tt hn. V sao vy? V i vi ht
473
thy u v ngi. So vi ngi ti gia, ngi xut gia

b chng ngi nhiu hn; bi th, nu khng phi l
ngi pht tm chn tht, t s thnh phng h lu,
v ch i vi Pht php, nhc ly n Pht.
* Nu mun xut th th chng cn g phi tch ra
ring, ch y theo ngn gio ca Pht, i tr phin
no tp kh sao cho ht sch mi thi. Tuy thn trong
cnh tc, chng ngi g on Hoc chng Chn, liu
sanh thot t tin n Pht Qu. Nh c s Duy Ma
bn Ty Thin v cc v Ph i S, L Trng Gi,
Bng C S v.v... trong ci ny. Nu t lc chng
, c php cy nh Pht t lc vng sanh Ty
Phng nng ta. H phi u ai ny u phi
b tc xut gia mi ng l t Pht ?
* C trn hc o, tu chn ngay trong ci tc th
bc t nhn danh s hay k ngu phu, ngu ph u
lm c c. Gng sc tu tr, vi nhng th h ly
ca i ti gia hy tng nh bng gy, ting ht1
phi ng u, hng sanh tm nhm la, lun sanh
ch vui thch2, ly bnh lm thuc, bin tc thnh
thng, trn chng khin cao ng3 bun b, di l
Tng Lm T dng gy (bng) v ting ht (ht) khai ng thin c.
Nhm la (ym ly) ci Sa B, vui thch (hn nho) ci Cc Lc.
3
Cao ng: ting dng t v tn knh m ngi khc.
1
2
474
v con chng mt ni nh cy, li cn khin cho ht

thy nhng ai thy bit nh s tng trng lng
tin trong sch, cn g vui hn!
* Ngi sng trong th gian chng th khng lm
g c, ch nn trn ht bn phn, chng dm di chi
n chuyn ngoi bn phn. S, nng, cng, thng,
ai ny chm lo ngh mnh lm ci gc nui thn,
nui gia nh, ty phn, ty lc, quyt ch cu sanh
Ty Phng. Nu c sc th vi vic lnh s b ca,
hoc gip li ni tn tr. Nu khng, pht tm
ty h cng thnh cng c, dng y vun bi
rung phc lm tr hnh vng sanh. Nh thun
nc cng bum, li thm cho li n c bn b,
chng sng lm ?
* Nu l bc i thng gia th Thin - Tnh song
tu, nhng phi ly Tnh lm ch. Nu l ngi
cn c trung bnh th cng chng cn phi xem khp
kinh su lun rng, ch ct sao chng lm cc iu
c, vng lm cc iu thin, nht tm nim Pht cu
sanh Ty Phng l c. Ngi y chng bung b
gia nghip m vn kim tu php xut th.
Tuy ta h l cch tu tm thng khng g l lng
c, nhng li ch chng th ngh bn. Bi l, ngu
phu, ngu ph cm ci nim Pht l ngm thng
475
Pht tr, thm hp diu o. So ra, li ch nhiu hn

hn bc i thng gia suy lng, phng on, c sut
ngy vt c phn bit. Bi th, ngu phu, ngu ph
nim Pht d c li ch, bc i thng gia nu ton
thn bung xung c ht s d c li ch, ch
nu c suy d ngha l s chng c li ch; tri li
cn thnh bnh, cha c bo l c, c k tr thnh
cung di na.
Mt php tham thin, con ngi hin ti chng
nn hc; d c hc cng ch thnh vn t tri kin1,
quyt chng th n minh t tm, t thy t tnh. V
sao vy? Mt l thiu thin tri thc ch dy, quyt
trch; hai l ngi hc chng hiu cn ci ca Thin.
Mang ting tham thin nhng tht ra l hiu lm.
* i vi vic th gii, nu thin nam t xut
gia lm tng th phi vo cha tp tnh oai nghi mi
bit quy c chn tng lm. Gi ng oai nghi ca
Tng th du phng hnh cc2 trn chng tr ngi
g. Nu khng, mi phng tng lm khng tr ni
no c c.
Nu ngi n ti gia, ca nh kh gi, thn c
th t lm ch, n cha th gii cng chng phi l
Vn t tri kin: s thy hiu da theo phn bit, nhn nh ngha ca
kinh vn, ch khng lnh hi trc nhp c huyn ngha, yu ch.
2
Tng s i tham hc cc ni gi l du phng hnh cc.
1
476
khng c. Cn nu nh gia cnh cng qun, cn

g phi lm vy. Ch cn i trc Pht, khn thit
ch thnh sm hi ti nghip trong vng by ngy, t
th th gii. n ngy th by, i trc Pht xng
rng: t con tn l... th th nm gii, lm mn
phn u-b-di (u-b-di Hn dch l Cn S N,
hm ngha th nm gii, kham phng s Pht.
Mn Phn ngha l th tr trn vn nm gii). n
ht cuc i chng st sanh, n ht cuc i chng
trm cp, n ht cuc i chng dm dc (nu l gi
c chng th ni chng t dm), n ht cuc i
chng ni di, n ht cuc i chng ung ru.
Ni nh vy ba ln lin c c gii.
Nu ch tm th tr th cng c chng hn km,
ng bo t th th tr l chng ng php. y l thnh
hun ca c Nh Lai dy trong kinh Phm Vng.
* Tam Quy - Ng Gii l ca ng ban u vo
Pht php; tu cc php mn khc u nng theo
y m vo, hung h l php mn Tnh liu
sanh thot t gin d nht, ch vin, ch n chng
th ngh bn ? Chng cnh tnh tam nghip, chng
tr nm gii, cn chng c phn li c thn ngi,
hung chi l mun c lin hoa ha sanh, thn y
quang minh tng ho ?
477
* V hng ti gia t lc ging ngha ca

Tam Quy, Ng Gii, Thp Thin:
Thng thay, t v th n nay chng sanh lun
hi su no, khng c cu, khng ch v nng,
khng ni gi gm, nh con ci mt cha, dng k
cng qun nh tan ca nt, ton l do phin no c
nghip cm thnh qu kh sanh t y, m la khng
hu nht, chng th t thot khi. i Gic Th Tn
thng xt, th hin sanh trong th gian, v chng
sanh thuyt php, dy h th Tam Quy lm ci
gc b t v chnh, dy h tr Ng Gii hng lm ci
gc on c tu thin, dy h hnh Thp Thin lm
gc r thanh tnh ba nghip thn - khu - .
T y, chng lm cc iu c, vng lm cc iu
thin. Tam nghip c tnh ri mi hng tun tu
o phm, ng hu tri gic hp trn, chuyn phm
thnh thnh, on gc tham - sn - si, thnh i o
B gii - nh - hu. Bi th, c Pht ging T
, Thp Nh Nhn Duyn, Lc , ba mi by
phm tr o v.v... v lng php mn. Li mun cho
chng sanh mau thot sanh t, chng thnh Pht o,
c Pht bn dy php mn Nim Pht cu sanh Tnh
, khin h chng ph nhiu sc, hon tt c ngay
trong i ny. i! n c Th Tn tht l cng cc,
d l cha m hay tri t cng chng th snh v c.
478
Bt Hu (T n Quang t xng) th n tht su,

nhng khng cch no bo c n su. Nay cc v
lm nghe li ngi, chng ngi xa xi ngn dm n
y, toan bi ti lm thy, nhng ti t xt mnh v
c, ba bn lt khc t, qu v vn chng chu
nghe. Nay bt c d, em xut th thuyt php
sanh ca c Nh Lai bn i khi cng qu v, cng
nh gii thch s lc v ngha ca Tam Quy, Ng
Gii, Thp Thin v php mn Tnh ng hu tt
c qu v lnh hi c, tt c qu v tun th c,
cn nh t T cho n Ba Mi By Phm Tr
o v.v... chng phi l nhng iu qu v c th
hiu thu nn ti lc i khng nhc n. Nu qu v
y gio phng hnh, chnh l th Pht lm thy, s g
Bt Hu! Nu chng y gio phng hnh l ph n
Bt Hu, hung chi l Pht n!
Tam Quy l:
- Mt l quy y Pht.
- Hai l quy y Php.
- Ba l quy y Tng.
Quy l quay theo, Y l nng ta. Nh ngi rt
xung bin, cht c thuyn i n, lin hng v .
y l ngha quay theo; ngi yn n trn thuyn
l ngha nng ta. Sanh t l bin, Tam Bo l
thuyn; chng sanh quy y lin ln b kia.
479
quy y Pht bn th Pht lm thy, t nay tr

i cho n khi mng chung, chng c quy y thin
ma, ngoi o, t qu, t thn. quy Php bn th
Php lm thy, t nay tr i cho n khi mng chung,
chng c quy y kinh sch ngoi o.
quy y Tng bn th Tng lm thy, t nay tr
i cho n khi mng chung, chng c quy y
chng ngoi o.
Ng Gii:
- Mt l chng st sanh.
- Hai l chng trm cp.
- Ba l chng t dm.
- Bn l chng ni di.
- Nm l chng ung ru.
1) St sanh:
Loi vt cng ging nh ta, ham sng s cht.
Ta a sng, h vt li mun cht! Do hy ngh:
C nn git hi loi vt chng? Ht thy chng sanh
lun hi su no, ty nghip thin - c, thng - ging,
siu - trm, ta cng bn chng trong nhiu kip ln
lt lm cha m nhau, ln lt lm con ci nhau,
phi ngh cch cu vt, n no git hi? Ht thy
chng sanh u c Pht tnh, trong i tng lai s
u thnh Pht. Nu ta a lc cn mong c cu
vt.
480
Thm na, ta to st nghip, t phi a c

o n bi n c, xoay vn git hi ln nhau chng
khi no xong. Suy ngh nh th no cn dm git?
Nhng nguyn nhn st sanh l do n tht. Nu bit
c nhng nhn duyn nh trn va ni s t chng
dm n tht na. K ngu li cho tht l ngon, chng
bit tht vn do tinh huyt to thnh; trong cha phn
tiu, ngoi ln bn thu, tanh ti, hi thi, ngon lnh
ch no? Thng qun bt tnh, t n vo s i ra.
Thm na, sanh vt l ngi, cm th, gii,
b, c, tp, mui, mng, rn, rp, tt c nhng loi
c sanh mng; ng bo con vt ln chng c git,
con vt nh th git c! Trong kinh Pht c rng
ni cng c king git, phng sanh. Tc nhn chng
th c n th hy xem sch Vn Thin Tin T ca
An S tin sinh t s bit c i khi!

2) Chng trm cp:
Thy ngh c ci g, chng cho bn chng
ly. Ngi bit lim s chng phm li ny, nhng
nu lun t m th chng phi l bc i thnh i hin
s rt kh chng phm. V sao? Ly cng gip t, tn
ngi li mnh, cy th ly ca, dng mu k ot
vt, ghen ght v ngi khc ph qu, mong h bn
tin; lm lnh ph trng; i vi cc vic lnh
tm chng hiu ng, chng hn nh lp trng min
481
ph, chng chn thy nghim, khin con em ngi

khc b lm lc; th thuc cha bnh chng phn bit
tht gi khin ngi dng b nguy tnh mng; thy
ngi b tai nn gp vn xem thng chng cu, l
m h hng n ni l vic; lm tc trch cho xong
vic, mc k tin ti ngi khc b lng ph, trong
lng khng coi l chuyn khn yu. Nhng iu
nh th u gi l trm cp. V cc v u chn tt
lnh nn ti ch chn ra nhng iu t hi nht ni
i lc m thi!
3) Chng t dm:
Tc nhn nam n lp gia nh sanh con ci,
trn l lin quan n phong ha, di l lin quan
n vic cng gi. D v chng n nm vi nhau
chng b cm, nhng phi knh nhau nh khch, ct
[c con chu] gi qui t tin, chng c ly
lm iu khoi lc, ham dc n ni mt mng. D
l v mnh, tham vui qu cng l phm ti, nhng ti
y cn nh nht. Nu chng phi l v mnh m n
nm ba bi th gi l t dm, ti y cc nng!
Hnh t dm l em thn ngi lm chuyn
sc sanh, khi bo ht mng tn trc l a vo a
ngc, ng qu, sau l a trong ng sc sanh ngn
vn c kip chng th thot khi. Ht thy chng
sanh t dm dc sanh nn gii ny kh gi, d phm.
482
Du l bc hin t, cng c lc cn vi phm, hung

chi k ngu?
Nu lp ch tu tr th trc ht phi bit r li
- hi (li l chng phm gii ny s c li lc g;
hi l nhng ha hi do phm gii ny) cng nh
phng php i tr thi s nh thy rn c, nh
gp on tc, kinh s, hong ht, dc tm s t dt.
Cch i tr chp rng trong kinh Pht. Tc nhn
khng duyn xem n hy c sch Dc Hi Hi
Cung ca An S tin sinh s bit c i khi.
4) Chng vng ng:
Li ni ng tin, chng tht li h di. Nu
thy ni chng thy, chng thy ni thy, ly h lm
tht, bin c thnh khng, phm iu g tm chng
xng vi ming, toan khinh di ngi khc u l
vng ng c. Li nu nh cha on Hoc bo l
on Hoc, cha c o bo l c o th gi l i
vng ng. Ti y rt nng, sau khi mng chung nht
nh a thng vo A T a ngc, vnh vin khng
c lc thot ra. Nay ngi tu hnh chng bit gio l
Pht php, a phn nh th c, cho nn phi au u
rn e. iu ny tht thit yu.
Bn iu trn chng lun l xut gia hay ti
gia, th gii hay khng th gii h phm lin vng
ti li, bi th tnh ca chng l c. Nhng ngi
483
cha th gii th mc ti mt tng; ngi th gii

mc ti gp i bi ngoi chuyn lm iu c ra, cn
thm ci ti phm gii. Nu gi c chng phm
th cng c v bin; ht thy phi nn gng sc.
5) Chng ung ru:
Ru lm cho tm ngi m lon, hoi ging
tr hu. Ung vo s b in o, hn cung, lm
chuyn cn quy, nn Pht ch nh ngi tu hnh
trn chng c ung ru. Li nh hnh, h, kiu,
ti, nn, nm th thc vt nng gt, mi v hi hm,
bn cht chng thanh khit, n chn sanh dm, n
sng tng lng nng gin, ngi tu hnh u chng
c n. Vi gii ny, ngi cha th gii n ung
chng chng b ti g; ngi th gii m dng hay n
chng lin phm mt tng gii ca Pht. Pht cm
ch, cc v vn phm nn mc ti vy.
Thp Thin l:
- Mt l chng st sanh,
- Hai l chng trm cp.
- Ba l chng t dm.
- Bn l chng ni di.
- Nm l chng ni thu dt.
- Su l chng ni i chiu.
- By l chng c khu.
484
- Tm l chng tham.
- Chn l chng sn.
- Mi l chng si.
Ba iu u gi l thn nghip, bn iu gia l
khu nghip, ba iu cui l nghip. Nghip ngha
l s. Nu tr chng phm th gi l Thp Thin,
nu phm chng tr th gi l Thp c. Thp c chia
lm thng, trung, h, cm ba ng c a ngc,
ng qu, sc sanh. Thp Thin chia thnh thng,
trung, h cm ba thin o tri, ngi, a-tu-la. Nhn
lnh cm qu lnh, nhn c cm qu c, quyt nh
chng nghi, chng sai my may. Trong phn ni v
Ng Gii ging git - trm - dm - di ri.
ng (ni thu dt) l nhng li l ph phim,
v ch, chi chut, bng by bn ni chuyn dm dc
khin ngi khc ngh by.
Lng thit (ni i chiu) l n ngi ny
ni ngi kia, n ngi kia ni ngi ny, m thc
th phi, n xc hai u v.v...
c khu l ngn ng th c nh dao, nh kim,
vch trn li kn ca ngi, chng king d. Nu li
cn khin cho cha m ngi b xu ly, th gi l i
c khu, tng lai mc phi qu bo sc sanh.
th gii nh Pht, ch nn phm gii ny.
Tham keo l tin ti ca mnh chng chu th
cho ngi th gi l keo, ch mong v ca ci ca
485
ngi v mnh th gi l tham.

Sn khu l gin d, thy ngi c g bn
su lo, phn n, thy ngi b mt g bn mng r,
sung sng, li cn cy th, cy oai khinh ngi r
vt.
T kin l chng tin lm lnh c phc,
lm c mc ti, ni khng nhn qu, chng c i
sau, khinh ch thnh ngn, hy bng kinh gio ca
Pht...
Mi iu thin ny bao hm ht thy. Nu
c th tun hnh th khng iu c no chng on,
khng iu thin no chng tu. Ch s qu v chng
th lnh hi nn ti nay ch nu i lc mt hai
vic: hiu thun cha m, chng tri, chng nghch,
khc nhi uyn chuyn khuyn cha m nhp o,
dt mn n chay, tr gii nim Pht, cu sanh Ty
Phng, liu sanh thot t. Nu cha m tin theo th
chng cn g tt hn.
Vi anh em lin tn sc nhng nhn, vi v
chng thi ht sc knh trng, vi con ci thi tn
sc gio hun khin chng tr thnh ngi tt, ngi
hin, ch chng mc tnh quen thi kiu cng, n
ni thnh hng ngi chng ra g. Vi xm ging
lng nc, phi ha mc, nhng nhn, ging cho
h nghe nhn qu thin c, khin h sa li hng
thin. Vi bng hu tn lc gi ch tn. Vi ti t
486
phi t i. Vi vic cng bn tn tm kit lc nh khi

lm chuyn t.
H gp ngi quen bit, h hng, gp cha ni
T, gp con ni Hiu. Cn nh kinh doanh c nhin
l kim li, nhng chng c bn hng gi, la
di ngi khc. Nu nh em phong tc ny gio
ha cho c mt p, mt lng th s khin cho ha
lon cha ny mm tiu, cc hnh pht tr thnh
v dng; c th ni l ra ngoi tn trung, trong nh
tn chnh vy!
10. Cc sch v nn c
* Thut rng nguyn lun, ging su xa duyn
khi th ch c mnh kinh V Lng Th. Chuyn
ging v php qun cng nh dy r cc nhn vng
sanh th ch c mnh Thp Lc Qun Kinh (kinh
Qun V Lng Th Pht). Hai kinh trn y php
mn rng ln, l tinh vi, k n cn i mt tht
kh th c li ch.
Tm ly mt bn kinh cu vn gin d nhng ngha
li giu, dng t ch nhng ngha l phong ph,
khp ba cn, h th d nhng thnh cng cao, dng
sc t m t hiu qu nhanh chng, chuyn rng tu
mt hnh li vin thnh vn c, khin cho nhn tm
mau chng kh hp qu gic th ch c mnh kinh
487
Pht Thuyt A Di m thi!

y l v mt phen nghe n y bo, chnh bo
trang nghim, thng thin nhn cng nhm hp, t
s sanh lng tin chn thnh, pht nguyn khn thit,
quyt c ci th [mnh m] nh sng ngi tun chy
khng sao ngn c. T y gi cht kh kh, chp
tr vn c hng danh, nim u ch tm vo mi
cho n khi nht tm bt lon. Lm c nh vy
th ngay trong i ny d vo dng thnh, lm
chung theo Pht vng sanh, khai Pht tri kin, cng
th dng nh Pht.
Bi th bit rng mt php Tr Danh bao gm vn
hnh, ton s tc l, ton vng tc chn, nhn tt
bin qu, qu thu ngun nhn. Tht ng l ng
tt quay v gc, l ca ng trng yu nhp
o.
* Kinh A Di c bn Yu Gii do i s Ngu
ch trc tc, l - s u t ti mc cng cc, l bn
ch gii bc nht k t khi c Pht ni ra kinh ny,
diu cc xc thc, d c Pht ti hin trong th gian
ch gii li kinh ny cng chng th hay hn c!
Ch nn xem thng, hy tin nhn chc chn.
Kinh V Lng Th c bn s gii ca php s
Hu Vin i Ty, gii vn thch ngha tht l trong
sng, gy gn. Kinh Qun V Lng Th c bn
488
[ch gii] T Thip S ca ha thng Thin o.

Ngi ch mun khin cho ba cn cng c li ch
nn a phn pht huy v mt s tng. Sau phn ni
v Thng Phm Thng Sanh, Ngi pht huy s
hn km ca hai cch Chuyn Tu v Tp Tu, khin
ngi c sanh lng tin chn thnh kin c. D c
Thch Ca Mu Ni Pht v ch Pht hin thn bo
b php mn Tnh ny tu cc php mn khc
cng chng thay i nguyn cht no; c th ni
sch y l kim ch nam cho hnh gi Tnh nghip.
Cn nh cun Qun Kinh Diu Tng Sao ca
tng Thin Thai th do l cc vin dung nn trung
h cn chng c li ch, chng bng sch T Thip
S li khp ba cn, li cn hay n cn u c li
ch c!
* C nhn mun c th gian cng tu nn ly kinh
A Di lm nht kha, bi l kinh ny ngn t ngn
gn, ngha l phong ph, hnh gin d, hiu qu nhanh
chng. Bc i s hong php ch s, ngi khen kinh
ny t c n nay chng m c ht. Trong s ,
tm ly bn rng ln, tinh vi th khng bn no bng
c tc phm S Sao ca ngi Lin Tr; cn thng
chng, yu diu th khng chi bng tc phm Yu
Gii ca ngi Ngu ch. U Kh i s dng php n
- Qun bt nh ca tng Thin Thai son Lc
489
Gii Vin Dung Trung o Sao l cao thm nhng

s c vn lnh hi c, vn ging minh bch nhng
ngi tu lu [c n] vn khm phc.
* V Tnh th chn ly sch nh Di S
Sao, ngn t gin d nhng tinh vi, l su xa nhng
d nhn, tht l cun sch trng yu trong Tnh ,
l ngi hng dn tt cho k s c.
* Phm Ph Hin Hnh Nguyn ca kinh Hoa
Nghim dng mi i nguyn vng dn dt
quy hng Tnh . c phm ny s bit rng php
Nim Pht cu sanh Ty Phng chnh l ch quy
kt sau cng thnh Pht trong mt i ca kinh
Hoa Nghim, tht l phng tin ti thng t li
khi tu nhn, l phng tin ti thng li tha khi
c qu ca mi phng ch Pht.
* Phm Hnh Nguyn ngha l bao la, vn t vi
diu. Tng n khin cho chp trc ta - ngi chng sanh ca con ngi bin mt no cn c na,
thin cn vng sanh Tnh ngy cng thy tng
trng, t s t hnh dy ngi; nhng chng c
ngh rng cha tr kinh ny, d c tu Tnh cng
l bc phc, thin lch!
Cc v Lin Tr, Ngu ch v.v... cng u cc lc
490
tn dng [kinh Di ]. Trong Di Yu Gii c

cu: Trong gio php c mt i ca c Nh
Lai, ch mnh kinh Hoa Nghim ni v mt i vin
mn, nhng ci nhn vin mn ch trong mt
i l phn cui kinh: ngi Ph Hin dng mi
i nguyn vng dn dt hng v Cc Lc
khuyn tn Thin Ti v Hoa Nghim hi chng.
i! iu kinh Hoa Nghim dy li nm trn
trong kinh ny, nhng thin h xa nay tin th t,
nghi li nhiu, ni cng nhiu ngha cng hao, ti
ch cn c cch m tim vy mu m thi!
V th, ngi V n ni: Hoa Nghim l qung
bn Di (bn kinh Di ni rng), kinh Di
l lc bn Hoa Nghim (bn kinh Hoa Nghim ni
gin lc). Xem li ca hai v i s t bit rng
xem kinh m thiu con mt vin n chnh l c ph
n Pht nhiu lm!
* Cui quyn 5 kinh Lng Nghim l chng i
Th Ch Nim Pht Vin Thng, y chnh l li khai
th ti thng ca Tnh tng. Ch ring mnh chng
ny c th snh cng bn kinh to thnh Tnh
ng kinh!
* Sch Tnh Thp Yu do i s Ngu ch
dng mt kim cang xem khp cc sch xin dng
491
Tnh m son thnh mt tc phm kh l, kh c,

ch cc khng th thm g c na. [Trong sch y,
cun] th nht l Di Yu Gii do i s t son,
vn uyn thm nhng d lnh hi, l vin n nhng
duy tm, khng g tuyt hn. Hy nn thng xem,
c, nghin ngm. Chn cun cn li khng cun no
l vin mn, t ng hay kho, kh hp thi c su xa
bng cun Yu Gii. D cha th hiu trn vn mi
mt cun, nhng mt phen gi xem khc no ung
thuc tin, dn d lu ngy, phm cht t thnh xc
tin vy.
* Sch Tnh Thnh Hin Lc chp t m cc
hnh nguyn khi tu nhn v cng c khi c
qu ca Pht Di , v cc vic t hnh dy ngi
ca cc v B Tt Qun m, Th Ch, Vn Th, Ph
Hin, M Minh, Long Th... K n l cc s tch
vng sanh ca t Vin Cng (t Hu Vin), Tr Gi
cho n cc i t s, thin tri thc u i Thanh;
ri n s tch nim Pht vng sanh ca t kheo ni,
vua quan, s th, ph n, c nhn, sc sanh. Li cn
chn chp c nhng ngn lun thit yu ng hu
ngi c c cn c chn ly php, khng cch
no nghi ng c na, bn noi gng c nhn tn
lc tu Tnh nghip. So vi vic tham phng thin tri
thc, c sch ny li cng tht s quan yu hn.
492
* Sch Long Th Tnh Vn on nghi khi

tn, bao lt phn tch, trnh by rnh r, chia mn
nh loi php mn tu tr, l cun sch hng dn
qu bc nht ca ngi s c. Nu mun li lc khp
ht thy, chng th khng bt u t cun sch ny.
* Sch Php Uyn Chu Lm (gm mt trm
quyn) lun r nhn qu, l - s cng nu, s tch
bo ng rnh r phn minh. c n khng lnh m
run, d trong nh kn phng ti vn thng nh
ang i din Pht, tri, chng dm ny sanh cht c
nim no. Thng - trung - h cn u c li ch,
chng n ni vng mi t nhn lm ng no,
chp l ph s, ng theo thin t, cung vng. Nh
ngi Mng ng ni: Ngi kho bn tm tnh
t chng b la nhn qu, ngi tin su nhn qu
rt cuc s hiu tht r tm tnh. L y th ng
nhin nh th.
Cu ni ny ca ngi Mng ng qu l li bn
lun cng tt thin c chng sa i c, m cng l
mi kim m thng xung nh u nhng k cung
hu bung tung vy.
* B An S Ton Th gic th, dy ngi tn
thin tn m, bn o lun c, vt c siu kim,
li l gin d nhng sc tch, l su nhng d hiu,
493
dn nhng s tch c chng c ch xc, pht huy

tt cng uyn nguyn nhng ngha lun, ng l ca
bu lu truyn cho con chu, m cng l b k
th tuyn ging.
Mi li u l tm php ca Pht, ca T, l o
mch thnh hin, l o trng yu khin i yn, dn
hin, l b phng rng r, tt lnh. Nu c th hnh
ng theo sch y s ni ch thnh hin, liu sanh
thot t ging nh a ra giy cm ly li vt
c, snh vi nhng thin th khc c lu thng
trong i th c khc no em qu ni snh vi n
t, bin c snh vi vng nc vy!
An S tin sinh h Chu, tn Mng Nhn, cn
c tn l T Nhn, ngi Cn Sn, tnh Giang T,
thng hiu rng khp kinh sch ca tam gio (Pht
- Nho - Lo), tin tng su xa vo php mn Nim
Pht, n tui nhc quan (chng 20 tui) i hc bn
chn con ng khoa c, pht B tm, son sch
gic ng ngi i, ng hu trc l ai ny chng
lm li, sau l thot khi bin kh sanh t.
V th, ng vit cun sch khuyn king git hi
t tn l Vn Thin Tin T, sch gii dm tn Dc
Hi Hi Cung. y l v chng sanh to nghip ch
hai s ny l nhiu nht, m sa li th cng ch hai
s ny l khn yu nht. ng cn son m Cht
Vn Qung Ngha (ging rng ngha l bi m Cht
494
Vn ca Vn Xng Qun) ng hu vi mi mt
php, ai cng bit phn bit u mi, u bit king
d. Sch ph bnh, bin lun cng tt, tinh vi, ng
gi l bc cng thn ca Qun, trit bc trn,
phi by tt c ci tm r lng gio hun khin cho
ngn i trc, ngn i sau c ngi gio hun ln
ngi c gio hun khng bun b, tic nui g.
y l v tin sinh k ti diu ng, dng nhng s
tch th gian pht huy nhng ngha l o diu, u vi
ca Pht, T, khin cho ngi nh, k tc cng xem,
ngi tr, k ngu cng hiu.
Li v trong cc php mn tu hnh, ch c php
Tnh l thit yu nht nn tin sinh li son cun
Ty Quy Trc Ch ging r i s nim Pht cu
sanh Ty Phng, liu sanh thot t. Bi l, tch c
tu thin ch c phc nhn - thin, phc ht li
phi a lc. Nim Pht vng sanh l d vo a v
B Tt, quyt nh t thnh Pht o.
Ba cun sch u tuy dy ngi tu thin nghip
th gian, nhng vn gm php liu sanh thot t.
Cun sch th t tuy dy ngi php liu sanh t,
nhng phi tn lc hnh iu thin th gian. Tht c
th ni l tin sinh hin thn c s thuyt php
sanh. Ai bo tin sinh chng phi l B Tt ti lai, ti
chng dm tin.

495
* Vn bt ln ngha lun ca sch Cm ng Thin

Vng Bin thy u siu tuyt, nhng chng c
qun thng Pht php nh An S Ton Th. Ngoi
tr sch An S Ton Th ra, ti cho rng cun ny l
hay nht.
* Sch Cm ng Thin ging thng [vo vn ],
l sch do bc i thng gia son, li ch gii thun
dng vn bch thoi, ch c qua mt lt, s t hiu
r ngha. Lc con ci cn nh, rt nn bo chng
c sch ny nh sch ny rn dy con ci mnh,
tng lai chng t s c th dng chn tht hng
g b mi lo cho mnh.
* Sch C S Truyn do tin s Bnh Thiu Thng
T Chu son vo thi Cn Long. ng xem khp
cc sch v, chn ly nhng gng i trung, i
hiu, thanh cao, chnh trc, lim khit, hu cng
danh gio, hiu su Pht php t i Hn n nay,
ghi chp nhng s nhp o, tu chng ca h, v
chp c nhng cu vn pht huy Pht php. S ngi
c chp ln n my trm ngi, chp thnh su
quyn.
* Tam Gio Bnh Tm Lun do hc s Lu Mt
i Nguyn son. Trc ht, sch ch r tam gio u
496
khuyn ngi dt c tu lnh, chng nn ph mt gio

no. Tip , sch lun r cng dng cng cc ca
tng gio su cn bt ng. Cui cng sch ph
sch nhng thuyt ca Hn D, u Dng, Trnh,
Chu.
* Thch Th K C Lc chp theo nm thng cc
i, ghi s tch ca Thch Nho thnh tng mc. T
Phc Hy cho n cui i Minh, quc gia thi bnh
hay lon lc, Pht php hng thnh hay suy vong, ti
do hy bng, phc do tin tng, li ch do tu tr,
php ng ca t s, hnh chn tht ca ch Tng, v
nhng k trung th li lc, k gian c cng cc u
chp t m c khin cho ai ny gi xem lin bit php
gii, ngi ngay ngn xem khp c kim, h phi u
ch c ch cho ring ngi tu o, m cn l ca bu
k l trong tay o ca nhng ai c sch lun c
suy kim na!
* Nu c tn tm, hy nn c cc sch Tnh
. Nu chng th c nhiu th chn ly cun sch
d hiu, ngha l rng ri nht nh cun Knh Trung
Knh Hu Knh (trong cc con ng tt nht, li l
con ng tt hn na). Cun sch ny thu thp yu
ngha ca cc nh, phn mn chia loi, khin ngi
xem n chng ph sc nghin cu, tm c m ng
497
thng vo ch yu diu, ct ty ca Tnh . i vi

k s c, sch ny c li ch rt ln.
* Cao Tng Truyn quyn 1, 2, 3, 4; C S Truyn,
T Kheo Ni Truyn, Thin N Nhn Truyn, Tnh
Thnh Hin Lc u ghi chp li l tt lnh, hnh
vi cao p ca ch c c. Xem n t s ny lng
vui mng ngng m, trn chng n ni mc li
c cht t cho l , cam phn km hn.
Hong Minh Tp, Qung Hong Minh Tp, m
Tn Vn Tp, Chit Nghi Lun, H Php Lun, Tam
Gio Bnh Tm Lun, Tc Nguyn Gio Lun, Nht
Tha Quyt Nghi Lun u l nhng sch h tr gio
php. c n chng nhng khng b t ma, ngoi
o m hoc, li cn ph tan c thnh ly t kin
ca chng na. Cc sch ny c n s khin cho
chnh kin kin c, chng c th dng chng t,
soi sng kinh gio. Ch bo l c nht tm c kinh,
chng thm dm di g n nhng sch y. Ci tri
kin sai bit y nu khng thng c, khi gp
ch rt c th b chuc ly nhc vy!
* Sch Mng ng Ng Lc do c s Tin Y Am
trch tuyn nhng cu ni chuyn dy v Tnh
trong Mng ng Di Tp son thnh, lu truyn
phng Nam ng hu p ng ni hn lu ca
498
nhng ngi v duyn hi ng. Ton tp th c

Bc kinh, nhng phng Nam ch c lc bn ny.
Sch ny vn t, ngha l tinh diu, l trc tc ng
xp hng nht sau sch ca cc v Ngu ch, Tnh
Am.
* Ngi Mng ng ni: Tht v sanh t, pht
B tm, dng tn nguyn su tr danh hiu Pht.
Mi su ch ny l i cng tng ca php mn
Nim Pht. Mt on khai th ny tinh vi, thit thc
n cng cc, hy nn c k.
Ton b sch Mng ng Ng Lc vn t, ngha
l chu o, ch tht l kim ch nam trong Tnh tng.
Nu cn mun c thm na th cun Di Yu
Gii ca Ngu ch lo nhn, ng l mt tc phm
hng dn tt ngn i ch c mt.
Nu c th mt lng hnh theo hai cun sch ny
s chng cn phi nghin cu ht thy kinh lun no
na. Nu thng xem ba kinh Tnh v cc sch
nh Tnh Thp Yu v.v... nga tin li chn thnh
ca Pht, ca T, pht lng tin chn thnh, pht
nguyn thit tha, dng lng ch thnh cung knh tr
danh hiu Pht, d trong nh ti phng kn vn nh
ang i trc Pht, tri, khc k gi l, thnh tht,
cn thn, e d, chng ging nh nhng k trong i
hin ti trn chng cu thc, phng tng khng bit
499
e s g. Quang ti d cn l phm phu sanh t, vn

dm bo m ngay trong i ny cc h s gi bit
Sa B, cao d hi hi, t lm t Pht Di , lm
bn hin ca cc v i s.
* C cc sch Tnh , cc gio ngha Tnh
nh th, phi nn hiu bit trn vn; d chng c
khp cc kinh cng chng b khim khuyt chi! Cn
nh chng bit n php mn Tnh , du thm
nhp ngha l mi kinh, trit ng t tm li toan liu
sanh thot t th chng bit phi mt my i kip
mi mn c nguyn y! Chng bit n mn thuc
A Gi (Hn dch l i Tr, tr c ht thy cc
bnh) tr chung vn bnh ny tht ng au bun
thay! Bit nhng khng tu, hoc tu nhng chng
chuyn ch li cng ng au tic hn na!
Ht phn 6
PHN TNG B
1. Th gi Si D Ngu
(L th ny vn khng c trong Vn Sao, nhn v
ngi i thng i vi nhng ngha nh m - ng,
chng sanh - Pht, cung - thnh v.v... khi nghi nn
km thm th ny gii tr nhng mi nghi y)
Ai cng c th tr thnh Nghiu, Thun, ai cng
c th thnh Pht. Nhng thnh tht nim thnh
cung, cung ch ng c nim t s thnh thnh.
M th Pht thnh chng sanh, ng th chng sanh
tc l Pht. Xt l y, mu cht ti ni ta. V th,
trn phi ngng m ch thnh, di phi trng tnh
linh ca mnh, d dt kinh s, phn ch tu tr, n c
lun thng, tn ht bn phn, cc iu c ng lm,
vng lm cc iu thin, sng dy ti ng chng ny
sanh iu g ng thn. Lm c nh th chnh l
lm thnh, lm hin, chng im nhc, u tri t.
Li cn sanh lng tn nguyn tr danh hiu Pht,
cu sanh Ty Phng mong t chng c Pht
504
Phn tng b
tnh sn c, vin thnh v thng B mi thi.

i trng phu sanh trong th gian nu chng bit
i th, ch bit m ui n ung, nam n, tham cu
sc thanh, ca ci, li lc th c khc g d loi u?
N no ci tnh c kh nng lm c Nghiu,
Thun, c th thnh Pht b lun hi trong lc o
bao kip di lu, chu mi ni kh cng cc,
chng ng bun ?
Ngi pht tm quy y Tam Bo th phi ly
vic nim nim i tr phin no lm gc, ngn t,
gi lng thnh, khc k, gi l, ci c tu thin, trn
ht bn phn, lun thng, chuyn tu Tnh nghip,
t hnh, dy ngi, ng hu trong l cha m, anh
em, v con, quyn thuc, ngoi l thn thch, bn b,
lng ging chm xm cng c gi n gio ha ca
Pht, cng thnh thin nhn mi chng ung ph ci
i ny, chng ung duyn gp g ny.
Sch Trung Dung ni: Ai cng bo mnh l ngi
tr, nhng c b xua vo, vng vo li rp, hm
by, chng ai bit trnh c. L v ch bit hng
ngoi rong rui tm cu, chng bit hi quang phn
chiu, nn mi mc hi nh th. Nu c th phn
chiu t tm, ngm vn dng tr ng hu t chiu t
s c th hc thnh, hc hin, hc Pht, hc T, t
lc sng d vo cnh gii thnh nhn, mt i lin
sanh v ci nc Cc Lc. y l nhng iu Quang
505
ti v ng mnh danh l i .
Thm na, ch v thnh mt nim thnh cung,
cung ch ng c nim s thnh thnh, m th
Pht thnh chng sanh, ng th chng sanh chnh l
Pht. Nu chng kho hiu bn cu ny rt c th
n ni sanh nghi, lun bn lm lc. Nay ti s gii
thch s lc.
Th nht, ni Thnh hay Pht u l c theo
bn th ca t tm m ni, ch chng phi thnh
Pht hay thnh thnh. Tip , mt nim, ch ng
c nim, m - ng u l ni ngi y nghch
hay thun, c tu luyn, gn gi hay khng. Cui cng,
thnh cung, thnh thnh, thnh chng sanh,
chnh l Pht l ni n hiu qu ca vic nghch
thun, tu tr, gn gi.
Nu chng hiu thnh Pht, thnh thnh l ni
v bn th, t s lm tng mnh thnh Pht, thnh
thnh, cng nh hiu lm thnh cung, thnh
chng sanh s c hi rt ln. Bi th, ti chng
th khng ging s lc cho ng hiu v im ny.
Nhng iu khc xin c k Vn Sao t s t bit.
2. Th phc p Du Hu c, Trn Hu Sng

Nghip chng su nng, bm cht ngu ti, may
c nghe php mn Tnh nn c quy y di
506
Phn tng b
ta, ch cn bit tn lc tun th li gio hun gi

gin chc tht ca thy ti mong chng liu sanh
t, chng ph tm lng au u ca thy. l Pht
t, t phi pht tm t ngi. Nay cc t
cha t c mnh, cn ni g ngi, nhng
khi gp thn hu phi phng tin khuyn h tin
tng, y cng l phn s ca chnh mnh vy.
Thng thy c hai hng ngi kin gii hoc li
l u khin mnh lm, khin ngi khc lm chng
phi t;
a) Mt hng cho rng: Pht v dc, kinh A Di
li ni n cc th vng, cht bu, dng nh vn
l dc vng, chng bng kinh Kim Cang ht thy
u khng tht cao siu huyn diu. Bi th, mit
th php mn Tnh , chng sanh lng tin. Hng
ngi ny chng hiu ngha hai kinh Kim Cang v
Di nn c chp theo mnh m lon o.
b) Hng th hai cho rng Pht dy con ngi
thy r bn tnh ca ht thy cc php, c sao chnh
mnh li khi lng tham dc? Sao chng ta li phi
kh s b i ci tht s c trc mt mong cu
chuyn vu v sau khi cht? y l hng ngi chp
trc t kin, mc tnh bng Pht, bng Php.
Hai hng ngi ny tuy phm v c cao thp [khc
nhau] nhng u t kin ht nh nhau, u t lm,
lm ngi ging ht nhau. Cc t phi tn lc bo
507
h cc th cnh gii Ty Phng u l tht tng

trang nghim do cng c ca Pht A Di ha
hin, l qu bo hng th phc c t ti, chng
ging vi i ng trc do nghip lc cm thnh.
Hung na, tt c mi th trong ci Sa B u
l kh, khng, v thng, nn phi bung b chng
cu ly nhng ci tht. Li l ca k ngu ny (t
n Quang t xng) d chng tri nghch chnh l,
vn chng th pht khi chnh tn ni. Ngh li thy
ti, tt c ngn lun ca ngi u nh mt tri rc
r, khng ti tm no chng chiu t c; nh xin
mn my li trong sch ph mi t kin ny.
Th cc v gi ti c nhc n hai loi t kin ny,
y l dng tri kin phm phu suy lng cnh gii
Nh Lai, ging nh Khng T ni thch thc hnh
tr hu nh nhoi hay nh Mnh T bo l t mnh
b ph. Hng ngi y vn chng c t cch gi tr
g m lun, nhng Pht t rng ln cha tng
b bt c loi ngi no, nn chng ngi g lp by
phng tin nh thc cn m ng ca chng.
Do Pht trn chng c tm tham nn mi cm
c cc bu trang nghim. Phm nhng s ha
hin u l nhng cnh gii trang nghim th thng
chng cn phi tn sc ngi tr tnh, lo liu, cnh
gii phm phu ca th gii Sa B h snh c ?
V nh ngi t thin hu c, tm a hnh
508
Phn tng b
vi thy u chnh i quang minh nn tng mo

cng hin v ti sng, hin t, rng r. C nhin h
chng c tm mong cu dung nhan tng mo p
nhng t nhin c p . Ngi to nghip
tm a cu bn, u, hung c, nn din mo cng
tm ti, d dn theo. C nhin h ch mun v mt
mnh p , khin ngi khc tng mnh l thin
nhn chnh i quang minh, nhng v tm a chng
lnh d c mun th cng chng c.
y l c theo con mt ca phm phu, ch trong
mt qu thn, h s thy thin nhn thn c quang
minh. Quang minh ln hay nh ty thuc ngi y
c ln hay nh. Qu thn thy ngi c thn c cc
tng hc m, c bo... tng y ln hay nh cng
do k c nhiu hay t m hin.
K [t kin] kia bo kinh Kim Cang l khng,
chnh l chng hiu kinh Kim Cang ch pht minh
l tnh ch cha lun n qu bo do chng c l
tnh. S trang nghim ni ci nc Tht Bo khng
chng ngi chnh l qu bo rt ro t c ca
kinh Kim Cang. Phm phu nghe n t s ng vc
lm sao c chuyn y c.
Kinh Kim Cang nhm dy k trai gi lnh pht
B tm nhng chng tr tng, m li mun
ht chng sanh. D vn chng thy mnh l ngi
, chng sanh l k c , cng chng thy c
509
php Nit Bn rt ro t c. gi l v s
tr nhi sanh tm, t v s c m thnh Pht;
h nn bo c Pht c thnh v ci nc ngi tr
trong kinh Kim Cang cng ch ging nh cnh gii
ng trc c th ny ? Cng ch l rng tuch chng
c c mt vt g ?
Ci Pht thanh tnh, ngi ta mt phen c nghe
n thn tm lin thanh tnh, th nhng k kia li bo
l tham dc, th g ch l gii ta sng trong hm
x, t khoe mnh thm tho, sch s, ch chin n l
hi thi, chng mong la khi hm phn ngi
c mi thm ny!
L o Chch1 t tp c my ngn a, honh
honh trm cp trong thin h, li t khoe mnh l
hng c o c, thng trch vua Nghiu bt nhn,
vua Thun bt hiu, vua V dm dt, vua Thang,
Chu V Vng bo lon, ch Khng T l ngy, l
v o; tri kin ca chng c khc g hai hng ngi
t kin y u?
Li nh gn y, c k ph kinh, ph hiu, ph c
lun thng, trn trung i li, cho l bm th c
t nhin ca tri t, chng nhc lng to tc. Nhng
nu H ua nhau la l, sao ng v li chng
trn trung na? Bo l bm th t nhin, chng cn
o Chch: tn mt k trm lng danh thi c, thng dng ch k
trm.
1
Phn tng b
510
phi to tc, sao li phi o ging, cy rung, dt

vi mi hng c ci n ci mc, chng phi l to tc
?
K c ph hoi, ngn tr ngi khc lm lnh
thng nh th. H c bo lm lnh phi v tm,
nu hu tm th chng phi l lm lnh tht s!
Nhng thnh hin t c khng ai chng sng lo
chiu lng, d dt, cn thn nh vo ni vc su,
nh i trn bng mng, chng phi l hu tm ?
Ni chung, hng ngi y ch mun coi khng tu
tr l cao thng, nn mi ra lun thuyt m la
cc h tin nh th, t huyn mnh l bc hiu l,
mong ngi coi mnh l bc cao minh, l i thng
gia, l chn danh s, chng h bit ton thn ang
trong hm phn. Tr nhng k c cng tri kin, no
ai chp nhn nhng l l y u!
3. Th phc p c s Ngu Tng
Mt vic phng sanh vn l cm pht ci tm
king git, cu vt cho ng nhn, thc hnh tm
trc n bt nhn thi. Th nhn phn nhiu tm
hnh khc nhau, d chng th khin cho mi ngi
u cm ng, nhng nu cm ng c mt ngi
th c i ngi y bt git c my ngn sanh
mng, hung h no phi ch c mi mt ngi thi
511
u!
Cn nh ng bo c ln nut c b, d c th n
xung sng su cng kh cu n thot nn li chi.
iu suy ngh y ta h hu l, nhng tht ra l tr
ngi thin nim, h tr st nghip ca ngi khc!
Ngi y may mn lm thn ngi, may ra chng
n ni thn b git hi nn mi l lun v l nh
th, toan dng ci tr ca mnh ngn tr vic phng
sanh.
Nu nh h b vng chi v l cc sanh mng
sp b git, nht nh h s chng khi ln cc tng
nim nh th, ch mong c ai cu ly mng sng
ca mnh, quyt chng c nim khng mong c
ngi khc cu, ch s sau ny li b con vt khc n
mt, b ngi khc bt c, ch mong cam tm b
git sau ny khi b mc cc nn y na. D lc
y c nim nh th i na, vn chng ng bn
ci; hung h trong lc y vn vn phn chng th
ngh tng nh th c!
K no nhm lc mnh chng b dnh dp au
n g bn ngn tr thin nim ca ngi khc, ni
nhng li khi ng st c cho ngi khc nh th,
m nu i sau chng th bo th nht nguyt s mc
ngc, tri t s b o ln! C nn tht li xng
by chng?
D nhin c chuyn c ln nut c nh, th ra ri
512
Phn tng b
li b bt cng chng phi l khng th c, nhng ni

c ln n sch c nh khng cn st g, quyt chng
c l y! c th ri li b ngi khc bt sch
ht cng quyt chng c l y! Cn chi phi lo qu
nh th? V nh cu gip ngi b nn, nu cho mt
manh o, hoc cho mt ba n cng c th gip cho
ngi y chng n ni phi b cht ngay, nhng li
c i trc ngi y bo: Mt manh o, mt ba
cm ny sao c th khin ngi y no m sut i
c? C cho cng chng li ch g, chng th mc
cho k i lnh n cht t k y chng phi chu
i lnh di lu!
Li nh cng o cp git ngi khc, k c
sc mnh ra tay chng c, ngn tr, k kia bn bo:
Nu ng c th chng c, ngn tr k cp c i
mi tht l tt, cn nh ch chng c, ngn tr mt
lc th rt cuc c ch li g u? Chng th mc cho
n cp ht sch i, sau ny mi khi b cp na
th tt hn! i vi con ci, cha m thng chm
sc, nui nng, nhng m hin chng th chm sc
thn i sau ca con; k kia bn bo: chng th
chm sc, nui nng th chng bng git pht n i,
chng tt hn sao?
Qun t tu c chng v iu thin nh bn khng
lm, chng v iu c nh m lm. K kia c mun
mun s chng sai suyn iu g mi chu hnh phng
513
sanh, tc l mun cho th nhn sut c i chng lm

nhng vic phng sanh, king git. Tng lai khi k
y sp b cht, c vn ngi khng c ly mt ai cu
cho. au thay, bun thay; chng ng ng phi di
dng phn gii!
4. Th phc p c s Thiu Hu Vin
Hm qua nhn c th ng gi n, trong xm
ng c ng Phan Trng Thanh Trng Gia Khu
gi th mun c quy y. Ngi ny tnh tnh chn
thnh, cht phc, cng c hc vn. ng ta pht
tm th Quang ti cng ch ty duyn.
Nay ti t php danh quy y cho ng ta l Hu
Thun, bi ht thy chng sanh u c Pht tnh, tc
l u c Pht hu; nhng v b tham, sn, si v.v...
xen tp nn Pht hu b tr thnh tri kin chng sanh.
Nay bit vn sn Pht hu th i vi tt c
nhng iu ngh ngi, mng nim, x s thy u
kim im, chng cho nhng tri kin tham, sn, si...
pht sanh.
Li cn phi dng lng tn nguyn su tr danh
hiu Pht, king git, phng sanh, yu tic tnh
mng loi vt, ng lm cc iu c, vng lm cc
iu thin, t hnh, dy ngi cng tu Tnh nghip
th tr hu y s dn dn thun. Nu gi c nh
Phn tng b
514
vy chng mt, vng sanh Ty Phng th hu

y cng d thun, n khi phin no ht sch, phc
hu vin mn l hu thun n cc im bn vin
thnh Pht o.
Th nhn hay lm tng mnh c tr hu, chng
bit rng tr hu l vng cn trong qung, trn
chng s dng c, cn phi nung luyn cho tiu
sch ht mi tp cht th mi c ch. i nh th,
mong hy dc ch!
Ngi hc Pht tn lc thc hnh nhim v. Nay
th nhn a phn ming li nhanh nhy, n ni hay
ho, bng by, trong bng thi nt, v ch, tht ng
bun!
5. Th gi c s Vng Tm Thin
M ng c th nim Pht th hy bo cc nng
du gip m nim Pht. Li nn khuyn b n chay
trng tr thnh o nghip cho m mi l hiu.
Nu c ngh nim Pht ch s tn hao tm lc, n
chay s chng ng php v sinh mi l hiu th lng
hiu y khc g con La St ci yu ngi u.
Hiu nh vy ph hoi o nghip ca m, chng
lm cho m c liu sanh thot t, tri li cn khin
m mi trong sanh t. Hiu nh vy l x ngi
xung ging, cn qung thm na, khin cho m
515
chng c siu sanh, lun lc bao kip. D l hiu

nhng chng bit hiu ng cch li ha thnh ng
nghch.
ng lo vic cng, v hnh dng bt tt phi lm
ra v tu tr, nhng trong lng chng th thng ngh
nh hay sao? Nu ng nh m, ai cm trong tm
ng thng nh n m? ng t tht ln nhng li
tr ngi y nhng ton l lun v mt hnh thc, no
phi l lun trn phng din tm a? Hin ti thi
cuc nguy ngp nh th, nu trong tm vn chng
chu thm nim Pht th chuyn tng lai chng bit
phi gii quyt nh th no!
ng c Vn Sao, Gia Ngn Lc, nhng nhng
iu ni trong cc sch y vn cha xa tan
c lng nghi nn ti li phi dng mt t giy vi
vi trm ch an i, v v, u l do ng thng
ngy chng chu suy xt, nghin ngm m ra c. ng
hy nn em lng hiu ng n dy cc c con
du, thng mt nim t hnh th li ch rt ln.
Mong ng hy h c xt k th tht l may lm vy!
Lin Tr i s ni: Cha m la c trn cu,
o lm con mi c thnh tu. V th, sau khi
cha m mt, phn lm con u phi nn ch thnh
nim Pht ng hu cha m cha c vng sanh s
c vng sanh, vng sanh ri s lin cao thm phm
v. iu y ph hp vi ba th phc Tnh nghip
Phn tng b
516
dy trong Qun Kinh, thnh tu o hiu th gian v

xut th gian vy.
n Quang Gia Ngn Lc ht

(dch xong ngy 27 thng 03 nm 2004)
c tng n Quang i S
Lin Tng T th 13
MC LC
Li ta ......................... 7
Duyn khi .....................13
Phn 1.
I. Tnh th thng ......................... 25
II. Khuyn tn Hnh Nguyn nn chn thnh, tha thit.... 59
Phn 2.
III. Ch dy phng php tu tr .................. 107
Phn 3.
IV. Lun v vic ln sanh t ....................... 193
Phn 4.
V. Khuyn ch trng nhn qu .................. 245
Phn 5.
VI. Phn nh gii hn gia Thin v Tnh ............... 305
VII. Gii quyt nhng iu nghi Hoc thng gp ... 327
Phn 6.
VIII. Khuyn nh cc thin tn ti gia ............... 437
Phn tng b .................... 503

Ấn Quang Đại Sư Gia Ngôn Lục

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ấn Quang Đại Sư Gia Ngôn Lục

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

N QUANG I S

Gia c ngha l tt, lnh, ng khen ngi. Gia Ngn l li ni tt p,

n Quang i S Gia Ngn Lc

tiu, kh, d, nn mi n ni nh th. Nu xt

n Quang i S Gia Ngn Lc

vic n lot. Xong vic, Ha Thng mi ti cng v

n Quang i S Gia Ngn Lc

Xun nm Dn Quc th 10, sch in xong. Quang

n Quang i S Gia Ngn Lc

mi ngy mt suy, mi hay li ti ni chng sai.

n Quang i S Gia Ngn Lc

c kh lng phn bit, hiu r d dng c, nn ti

Mng Tm thng Chp nm inh Mo, Dn Quc 16 (1927),

n Quang i S Gia Ngn Lc

Dn Quc 57 (1968), ti n hc ti Trung Quc

n Quang i S Gia Ngn Lc

gii by trn vn l sai bit gia T Lc v Pht Lc,

n Quang i S Gia Ngn Lc

do i S vit dn y c phng, gi gi t kinh hi,

n Quang i S Gia Ngn Lc

trm l tm bin thn ch i Bi, nim Pht hiu v

Thng th h t: trn th i, di th tiu tin khng kim sot c.

n Quang i S Gia Ngn Lc

chng nhng cha vng sanh m tnh c sao, trong

n Quang i S Gia Ngn Lc

bo, vn nht cht trn th bit lm sao, chng bng

n Quang i S Gia Ngn Lc

nui tr Tnh Gic). Mt phn l su trm ng cng

n Quang i S Gia Ngn Lc

phi dy d h cho n khi h hc hiu mi thi!

n Quang i S Gia Ngn Lc

Ty Phng Tam Thnh, ngoi ra th tham gia mt

n Quang i S Gia Ngn Lc

nim Pht th thng, c Vn Sao li ch v tn. Ch

Trung Hoa Dn Quc nm th 71 (1982),

xng mt ting lin chng Tht Tng cc php.

n Quang i S Gia Ngn Lc

c thng, trung, h; cao tri hn Lut, Gio, Thin

phng tin l lng, khin hng phm phu l t st t

n Quang i S Gia Ngn Lc

Trong hi i Tp, c Nh Lai th k rng: Trong

Mt cu l Tn, Nguyn, Hnh. Vi Tn

Tc l k tn Pht A Di : A Di Pht thn kim sc....

Nguyn vn l tn lng (bn v cu), ngha bng l nhng hng

n Quang i S Gia Ngn Lc

Gi s c nghip c th tng th mi phng

Chnh Gic, v bn mi mt a v Php Thn i

n Quang i S Gia Ngn Lc

* i Gic Th Tn thng cc chng sanh m

Tnh, Mt. Nu chng nghim tr gii cm s chng

n Quang i S Gia Ngn Lc

php khc trong] c mt i gio ha ca c Pht.

vng, hi hng vng sanh Ty Phng Cc Lc

n Quang i S Gia Ngn Lc

li tan thnh nc, th vn chng khc, nhng cng

cc php mn khc, tu Tnh c qu d dng hn.

n Quang i S Gia Ngn Lc

ng c cc phin hoc, nhng cn chp thn, tnh

bo l Khng th vn c cng hin by trn vn.

n Quang i S Gia Ngn Lc

sanh. Do vng m c sanh, do sanh nn c dit.

Li do n cn chng sanh cha c hng li ch,

n Quang i S Gia Ngn Lc

giu dim cht g.