J4101 REKABENTUK KEJURUTERAAN

Kekunci

FUNGSI
KEKUNCI
MENETAP/MENYAMBUNG
KOMPONEN MESIN
KEPADA ACI PEMINDAHAN DAYA KILAS

ALAT PENGETAT
SEMENTARA

ELAK GERAKAN PAKSI

ANTARA ALATAN BERTEMU

Jenis-jenis Kekunci

Kekunci Selari
Kerap digunakan
Separuh kekunci pada hub dan separuh pada
mesin

Kekunci Gib-Head
Gib
Bahagian kepala memudahkannya
dikeluarkan dari alur kekunci
Dalam bentuk selari atau menirus

Kekunci Woodruff
Untuk kerja ringan - perlu alur yang dalam melemahkan aci

AHMAD KHAIRIL B. ABDUL JABAR

Page 1

J4101 REKABENTUK KEJURUTERAAN

Kekunci Kennedy
Dua kekunci digunakan (biasanya kekunci selari),
bersudut tepat antara satu sama lain
Beban akan dibahagi sama rata antara dua kekunci

Kekunci Feather
Untuk tugas berat
Diguna bila hub boleh bergerak sepanjang paksi aci
serta menghalang gerakan putaran antara aci dan hub
Biasanya diskru pada aci dengan gegas kelegaan pada
hub

Spline
Sebatang aci bergigi di mana rupa dan fungsinya sama
seperti kekunci biasa
Untuk tugas berat kerana kosnya tinggi.
Bilangan gigi 6, 8 atau 10 bergantung kepada kegunaan

AHMAD KHAIRIL B. ABDUL JABAR

Page 2

J4101 REKABENTUK KEJURUTERAAN

Rekabentuk Kekunci Segiempat Sama Dan Segiempat Tepat
Beban yang dialami sebatang aci adalah seperti berikut.

Di mana:
F daya yang menghalang kekunci daripada bergerak (bergoyang) dalam alur kekunci
F daya yang bertindak pada arah tangent pada permukaan aci
T daya kilas yang dihantar
r jejari aci
D garispusat aci
b lebar kekunci
t tebal kekunci
L panjang kekunci

Analisa adalah berdasarkan tegasan ricih dan tegasan mampatan yang terhasil dalam kekunci
disebabkan oleh penghantaran daya kilas T.

AHMAD KHAIRIL B. ABDUL JABAR

Page 3

J4101 REKABENTUK KEJURUTERAAN

Rumus-rumus
rumus Yang Akan Digunakan Dalam Analisa

Tegasan Ricih

Daya Kilas Yg
Dibawa Kekunci

Tegasan
Mampatan

Daya Kilas Yg
Dibawa Kekunci

AHMAD KHAIRIL B. ABDUL JABAR

Page 4

J4101 REKABENTUK KEJURUTERAAN

Daya Kilas
Dari
Tegasan
Ricih

Kekunci segiempat sama boleh menahan daya

kilas dari tegasan ricihan DAN mampatan

Bagi
Kekunci
Segiempat
Sama, t = b

Ts = Tc
Umumnya,
c = 2

t = 2/3b untuk kekunci segiempat tepat /

tidak diberitahu bentuknya
t = b untuk kekunci segiempat sama
b = 1/4d untuk kedua-dua
dua kunci di atas

Daya Kilas
Dari
Tegasan
Mampatan

AHMAD KHAIRIL B. ABDUL JABAR

Page 5

J4101 REKABENTUK KEJURUTERAAN

Teori Kilasan Mudah

Di mana,
T dayakilas aci (Nm)
J momen luas kedua kutub (m4)
tegasan ricih aci (N/m2)
d diameter aci (m)
N putaran seminit (psm)
P kuasa (watt, W)

AHMAD KHAIRIL B. ABDUL JABAR

Page 6

J4101 REKABENTUK KEJURUTERAAN

Langkah-langkah Menyelesaikan Masalah Kekunci (Bahagian 1)

kira nilai b dan t

cari nilai torque

(rujuk bahagian 2)

guna nilai torque dalam

rumus Ts dan Tc - dapatkan L

AHMAD KHAIRIL B. ABDUL JABAR

Page 7

J4101 REKABENTUK KEJURUTERAAN

Langkah-langkah
langkah Menyelesaikan Masalah Kekunci (Bahagian 2)

kira nilai torque

dengan P = T

jika diberi nilai N

dan kuasa kuda

(1 hp = 745.7 Watt)

jika diberi diameter

aci (d) dan tegasan
ricih ()

kirakan torque

dapatkan tegasan kerja

*sekiranya diberi faktor keselamatan +
tegasan alah

AHMAD KHAIRIL B. ABDUL JABAR

gantikan dalam rumus Tc

untuk dapatkan L @ guna
prinsip = 2,, ganti
dalam Teori Kilasan
untuk dapatkan torque
(segiempat sama sahaja)

Page 8

J4101 REKABENTUK KEJURUTERAAN

Tutorial Kekunci
1. Tentukan panjang kekunci segiempat tepat berukuran 16mm lebar dan 10mm tinggi yang
dipasang pada aci berukuran 50mm diameter. Tegasan ricih dan mampatan dalam kekunci
adalah dihadkan kepada 41.20N/mm2 dan 68.67N/mm2. (Anggap kekunci dan aci dibuat dari
bahan yang sama)
(118mm)

2. Sebuah motor 32 kuasa kuda (1 kuasa kuda = 745.7 W) berpusing pada kelajuan 960psm
mempunyai aci keluli lembut 36mm diameter. Syorkan satu dimensi kekunci yang sesuai dan
selamat jika tegasan ricih yang dibenarkan bagi keluli lembut ialah 50N/mm2.
(9mm x 6mm x 30mm)

3. Kekunci segiempat sama berukuran 12mm x 12mm diperbuat daripada logam yang mempunyai
tegasan alah 180MN/m2 dipasang kepada sebatang aci berdiameter 48mm diperbuat dari logam
yang mempunyai tegasan alah 200MN/m2. Jika faktor keselamatan yang digunakan ialah 2.5,
kirakan panjang kekunci yang dipilih berdasarkan kepada daya kilas aci dan tegasan ricih.
(84mm)

4. Satu gear digunakan untuk menghantar kuasa 40kW pada kelajuan 760psm. Gear ini dipasang
pada aci 42mm diameter dengan menggunakan kekunci segiempat tepat. Tentukan dimensi
kekunci yang sesuai jika tegasan alah bagi kekunci ialah 392.4N/mm2 dan faktor keselamatan
yang digunakan ialah 3.
(11mm x 8mm x 46mm)

5. Sebuah motor mempunyai aci 52mm diameter. Kekunci berukuran 16mm lebar dan 125mm
panjang diperbuat daripada bahan yang mempunyai tegasan ricih 49.05N/mm2 dan tegasan
mampatan 88.20N/mm2 yang digunakan untuk mengikat gear pada aci tersebut. Kirakan tinggi
kekunci dan kuasa yang boleh dibawa oleh aci tersebut jika ia berpusing pada kelajuan 220psm.
(11mm, 36kW)

AHMAD KHAIRIL B. ABDUL JABAR

Page 9