5.

Geoteknik Sempozyumu
5-7 Aralk 2013, ukurova niversitesi, Adana

YKSEK MUKAVEMETL TEL A LE YAPILAN EV

STABLTES
SLOPE STABILIZATION MADE OF HIGH TENSILE WIRE MESH
Hakk ERATLI1

Volker LEONHARDT 2

Armin RODUNER 3

ABSTRACT
Flexible slope stabilization systems made from wire mesh in combination with nailing are
widely used in practice to stabilize soil and rock slopes. They are economical solutions and
a good alternative to measures based on rigid concrete liner walls or massive supporting
structures. Apart from designs using conventional steel wire, mesh from high-tensile steel
wire is now also available on the market. The latter can absorb substantially higher forces
and transfer them into the nailing. Special concepts have been developed for the
dimensioning of flexible slope stabilization systems for use on steep slopes in more or less
homogeneous soil or heavily weathered loosened rock, as well as fissured and layered
rock. In the latter instability is determined by the fissure and layer surfaces. Stabilizations
implemented in soil and rock, with and without vegetated face, confirm that these
measures are suitable for practical application. The system components, dimensioning
concept, bearing resistances of the system and revegetation will be shown.
Keywords: Ruvolum, Tecco, dimensioning, flexible slope stabilization system

ZET
Tel a ve ivilerden oluan esnek ev stabilizasyon sistemleri uygulamada, kaya ve toprak
evlerin stabilizasyonu iin ok miktarda kullanlmaktadr. Bunlar ekonomik zmlerdir
ve rijid beton duvar ve byk destekleme yaplar gibi nlemlere alternatif olabilir.
Geleneksel elik tel rglerden ayr olarak imdi piyasada yksek mukavemetli teller de
bulunmaktadr. Bunlar olduka byk kuvvetleri alabilir ve ivilere aktarr. Esnek ev
stabilizasyonu sistemlerinin, yaklak homojen zeminde, ayrm kaya yzeylerde, atlakl
ve tabakal kaya yzeyler iin dik evlerde kullanmnn boyutlandrlmasnda farkl
kavramlar gelitirilmitir. Sonuncu da durayszlk, atlak ve tabaka yzeylerine gre
belirlenir. Bu bildiride yksek mukavemetli alardan yaplan ev stabilite sisteminin
bileenleri, boyutlandrma kavram, sistemin tama direnci ve bitkilendirilmesi ele
alnacaktr.
Anahtar kelimeler: Ruvolum, Tecco, Esnek ev stabilizasyon sistemi,
1

naat.Yk.Mh, Geobrugg AG Geohazard Solutions, hakki.eratli@geobrugg.com

Cografya, Yk.., Geobrugg AG Geohazard Solutions, volker.leonhardt@geobrugg.com
3
naat.Yk.Mh, Geobrugg AG Geohazard Solutions, armin.roduner@geobrugg.com
2

1. GR
Esnek ev stabilitesi sistemleri, Dnya da birok yerde, Avrupa, Asya, Kuzey Amerika ve
daha souk iklimlerde, stabilize eden yzeylerin donma/zlme dngsne maruz kald
yerlerde uygunluunu kantlamlardr. Tarihsel olarak bu amalarda kullanlan tel alar
ekme mukavemeti 400-500 N/mm2 olan yumuak elik tel kullanlarak retiliyordu.
ekme mukavemeti en az 1770 N/mm2 olan tellerden yaplan alarn gelitirilmesi evlerin
etkili ve ekonomik stabilizasyonu iin yeni olanaklar ortaya karmtr (Bkz.ekil 1).
Gelimi boyutlandrma kavramlar bu tr ev stabilizasyon sistemlerini yzeysel
durayszlklara kar toprak ve kaya statiini gznne alarak boyutlandrmaya yardm
eder.

ekil 1. ev stabilizasyonu iin yksek mukavemetli tel a (solda) ve yksek mukavemetli

tel a ev yzeyine bastrarak gerilme vermeye yardmc olan zel trnakl plaka (sada)

2. KAYA VE TOPRAK YZEYLERN STABLZASYONU N

YKSEK MUKAVEMETL TEL A
ekme mukavemeti en dk 1770 N/mm2 olan elik telden yaplan yksek mukavemetli
tel a piyasada TECCO ad ile bulunmaktadr. Standard olarak paslanmaya kar
alminyum-inko kaplama korumal 3mm apnda elik tellerden yaplmtr. An
baklama biimli yani ekenar drtgen ve 83mm x 143mm boyutlarndaki gzleri tek
bkm ile retilir. elik a 150 kN/m ekme mukavemeti salar. Bu deer minimum
garanti edilen yk veya tama kapasitesini gsterir. Tel a boyutlu yaps ile eve
tutunur ve evin yeillendirilmesine de yardmc olur. Bu yksek mukavemetli tel alar ile,
geleneksel yaklak gz boyutlarnda ve benzer tel aplarnda, uzunlamasna dorultuda
45-50 kN/m ekme mukavemetine sahip alara gre ok daha byk ykler
alnabilmektedir.

ekil 2. ivi dzenlemesi ile genel profil (solda) ve artmal dzen ile ivi montaj
yerleimi Dongcheon Projesi, Kore (sa).

Aa uygun dizayn ile zel karo eklindeki trnakl plakalar, an toprak veya kayaya
sabitlenmesine yardmc olur. iviye gerilme vererek ve ve mmknse trnakl plakay
zemine hafife bastrarak stabilize edilir, a yzey eklini takip eder ve olabildii kadar
gerilir.
Bu ev stabilizasyonu sisteminde ivi sralar aralarnda mesafenin yars kadar artmal
yerletirilir. Bu iviler arasndaki olabilecek klar azaltr ve iviler aras mesafeler enine
a boyuna ise 2 x b olur (Bkz. ekil 2, sol). artmal yerleim ekil 2 de (sa) Kore
Dongcheon projesinden bir fotograf ile gsterilmitir.

3. AYRIMI KAYA VE TOPRAK ZEMN N BOYUTLANDIRMA

KAVRAMI
RUVOLUM yazlm kullanlan an yksek mukavemetli telden yapldn kabul ederek
ivi apn ve aralklarn, yerleimini hesaplamaya yardmc olur. Yazlm prensipte yatay
ve ev dogrultusunda ayarlanabilen ivi mesafesine izin veren tm ev stabilizasyon
sistemlerine uygulanabilir. Regger vd. (2002) .

ekil 3. Boyutlandrma konsepti eve paralel (solda) yzeysel (genellikle 2m den az)
durayszlk aratrmalarna ve iviler arasndaki (sada) blgesel durayszlklarn
aratrlmasna dayanr.
Yaklam yzeysel eve paralel durayszlklar hem de her bir ivi arasndaki blgesel
durayszlklar aratrr. Bu ekil 3 te gsterilmitir ve takibeden blmlerde aklanacaktr
fakat basitletirme amac ile fazla hidrostatik basn, evden aa ak basnc ve sismik
kuvvetler, vb. burada ihmal edilmitir.
3.1 Yzeysel, eve paralel durayszlklarn aratrlmas
eve paralel yzeysel durayszlklarda ilk aratrma st kaplayc tabakadr ki bu salam alt
toprak tabakasnn kaymasnda da tehdit oluturur. ivilendirme stabil olmayan st
tabakann btn olarak stabilize edilmesine yneliktir. Burada a geniliinde, b
uzunluunda ve t kalnlnda bir hacm her bir iviye belli bir emniyet ile balanmtr.
ekil 4 te solda hacme etkiyen ve patlamasna/kmasna yol aabilecek gz nne alnan
kuvvetler gsterilmitir. Kuvvet G, o zemin gvde parasnn l arln temsil
etmektedir. c x A terimi kohezyonun yatay dzleme gre as eimindeki kayma
yzeyinde tutma etkisini tanmlamaktadr. Ayrca c x A terimi ile, korunacak olan yzey

tabaka ve salam tabaka arasndaki ya da st tabakann kendi iindeki kilitlenme etkisi

hesaba katlabilir. Kuvvet V a ev yzeyine doru geren ivi dorultusundaki kuvvettir.
Bulonu sknca ivi zerindeki trnakl plaka ve a zemine doru baslr. V yatay dzleme
gre as kadar eimlidir. evin hareketi olumadan nce ivideki ngerilme alm
olmas gerekmektedir. S deikeni, ivide tarafndan alnan ve salam zemine aktarlan
kesme kuvvetini temsil ediyor. Alt zemin tabakasndan gelen N ve T reaksiyon kuvvetleri
normal ve kayma yzeyi dorultusunda etki eder. ekil 4 sadaki resim plan grnnde
yerleim gstermektedir.

ekil 4. Paraya etki eden kuvvetler (solda) ve genel artmal ivi dzeni (sada)
Denge denklemi, geoteknik, geometrik parametreler (Mohr-Coulomb) ve ngerme kuvveti
V ve model belirsizlik dzeltme faktr mod kullanlarak, kesme kuvveti S denklem 1 de
gsterildii gibi belirlenebilir.
S 1 / mod mod G sin V mod cos( ) - c A - G cos V sin( ) tan (1)

RUVOLUM yazlm EUROCODE 7

de yaynlanan ksmi gvenlik faktrleri
kavramlarn kullanmaktadr. Srtnme as k, kohezyon ck ve hacim arl k
srasyla ile/birlikte kar gelen ksmi gvenlik dzeltme deerleri , c ve ile azaltlmal
ya da arplmaldr (srtnme as k, tanjant ile azaltlyor).
Yzeysel, eve paralel durayszlklarn aratrlmasnda aadaki durum salamas
yaplmaldr.
Yzey tabakann kaymaya kar tahkiki
Tel an delinmeye kar tahkiki
ivinin kesme ve gerilmeye kar dayanmasnn tahkiki
3.2 Her bir ivi arasnda blgesel durayszlklarn aratrlmas
kinci aratrma iviler arasndaki parann ekil 5 te gsterildii gibi yerel olarak kmaya
almasn incelemektir. Burada aktif kamann arl GI ve pasif kamann GII olarak
adlandrlmtr. Yzey stabilizasyon sistemi kmak isteyen tm ktleler tutulacak, ortaya
kan ykler emilip sistem trnakl plakalar ile ivilere sonu olarak stabil zemine iletilecek
ekilde boyutlandrlmaldr.
Her bir ivinin zerinde a eninde ve 2.b uzunluunda blgesel durayszlk asndan
emniyete alnmas gereken bir alan vardr. Bu alandan balayarak 2.b maksimum
uzunluuna varan uzunluklarda kmaya meyilli ktleler olabilir. kmaya meyilli
kamann enkesiti mevcut koruma metodundan etkilenir. A, ivi kafasna yani bulonun

trnakl plakay iterek zemine dogru bastrd noktaya dogru V kuvveti ile gerilir. Bylece
alt zemin zerindeki ivi evresindeki yzeysel alan stabilize edilir. Hesap yntemi bu
olay gznne alr. Basitletirme iin her bir u trnakl plakann ve yanndaki an altnda
oluan basn konileri incelenen kayan ktlenin dnda yer ald kabul edilir. Sonuta
krmz yaklak olarak yamuk eklindeki alan eit alandaki genilii ared ve kalnl t olan
dikdrtgene dntrlebilir. (ekil 5 sa)

Gvde I
ivi

Tel a
Gvde II

ekil 5. iviler arasndaki blgesel durayszlk (solda) ve t kalnlnda maksimum

mmkn olabilen kmaya meyilli ktle enkesiti; aktif olarak stabilize edilmi basn kesik
konileri
(2) ve (3) numaral denklemlerde belirtilen ilikiler, ekil 5 teki ift gvde kayma
mekanizmasndan doan denge kabullerinin sonucudur ve Mohr-Coulomb krlma
durumunu hem de mod model belirsizlik faktrn hesaba katar. ivi dorultusunda
etkiyen maksimum kuvvet P aada gsterilen (2) ve (3) numaral denklemler ile kayan
yzeyin eimi ve kalnlk t nin varyasyonlarna gre belirlenir.
X 1 / mod G I mod sin cos tan c A I
P

GII mod sin cos tan X Z mod cos sin tan c AII
mod cos sin tan

(2)
(3)

iviler arasndaki yerel durayszlklarn incelenmesi dnldnde aadaki iki kontrol

ele alnmaldr.
Trnakl plakann st ev ksmnda an yrtlmayacann tahkiki
An eve paralel kuvvet Z yi st iviye iletebileceinin tahkiki

4. GENEL STABLTE NCELEMES

Yzeye yakn durayszlklarn RUVOLUM metodu ile incelenmesine ek olarak eitli
stabilite durumlar gznne alnarak alt ana zemine gre derin kayma yzeyleri ve genel
stabilite durumlar da ayrca incelenmelidir. lgili hesaplamalar geleneksel stabilite analizi
metodlarna gre yaplr rnein zeminde ya da kayada kayma yzeyleri veya katmanlar ile
belirlenmi kayma yzeyleri, atlaklar gznne alnr. ivileme her tahkik gznne
alnarak optimize edilebilir.

5. SSTEMN DAYANMA GCN BELRLEMEK N TESTLER

Yzeysel olarak ayrm ve gevemi kaya ve toprak evlere destek iin yukardaki
denklemlerin dizayn yaparken kullanlabilmesi iin tel an aadaki yk tama kapasitesi
veya dayanma direncini bilmek gerekir :
ZR : Tel an seilen eve paralel ekme gerilmesine dayanma direnci
DR : Tel an ivi ynnde delinme direnci
PR : An trnakl plakalarn kenarnda evden dar kmak isteyen gvde etkisi
ile oluan kesmeye kar dayanma direnci
Yksek mukavemetli elik tel an dayanma direnci ekil 6 da gsterilen test aletleri ile ve
Landesgewerbeanstalt (LGA) Nrnberg, Germany (Brndlein, 2004) gzetiminde
belirlenmitir. Bu aletler Regger and Flum AG (Regger, vd. 2006) ve Geobrugg AG
ibirlii ile gelitirilmitir.

ekil 6. An eve paralel seilmi ekme gerilmesine kar dayanma direncini belirlemek
iin test dzenei (solda) ve an ivi ynnde delinmeye kar dayanma direncini
belirlemek iin test dzenei (sada)

6. TEKRAR BTKLENDRME / EROZYON KONTROL RTS

LE EROZYON NLEME
Ince daneli, kohezyonsuz gevek kaya veya ok ayrm kaya zeminlerden onluan dik
evlerin yzeylerinde erozyon tehlikesi vardr. Byle ince malzeme yksek mukavemetli
an adan kabilir ve an altnda boluklar ve kanallar brakarak akabilir.
Buna tepeden, tabakalardan, atlaklardan gelen sular veya kuru yzeylerde iddetli
yamurlardaki yzey suyu aklar neden olabilir. Zemin suyu basnc genellikle toplanp
drenaj yaplr. Srekli su klar her zaman probleme yol aabilir dolays ile
stabilizasyon nlemlerinen nce baa klmaldr, sonra dzeltme ok zor olabilir. ev st
ksmndan eve byk miktarlarda su akn nlemeye zel nem verilmelidir. Eer
uygunsa evin st ksmna uygun drenaj kanallar yaplarak su yanlara doru kontrollu bir
ekilde aktarlabilir.
Geriye eve direkt olarak den su kalyor. Yksek iddette ve uzun sreli yalar da
erozyona yol aabilir. Yamur damlalarnn arpmas ve yzey suyunun drenaj da zemin
hareketine, bozulmalara ve genel erozyona yol aabilir. Bu problem ile genellikle tm
yzeyin bitkilendirilmesi ile baa klabilir. Kkler yzey tabakasn stabilize eder ve
nemli miktarda su akmaya balamadan nce bitkilendirilmi tabakada tutulur.

Fakat, etkili bir bitkilendirmenin olumas ve kararl bir zemin ortamnn olmas zaman
alr. Harekete ve erozyona maruz bir evde bitkilerin gelimesi zordur. An serilmesinden
hemen sonra erozyona dayankl bitkilendirme ve tohum pskrtme her zaman mmkn
olmayabilir. Bu yzden genellikle tel a ile birlikte erozyon nleme de yaparak zeminin
ykanp gitmesini nlemek ve daha sonraki yeillendirmeye n koullar salamak
gerekebilir.

ekil 7. Yksek mukavemetli tel a ve erozyon kontrol rts (solda) ve erozyon kontrol
mat (sada)
Maalesef, her zaman jt, hindistan cevizi lifi gibi doal elyaflardan yaplan erozyon
kontrol rtleri ile istenilen sonuca ulalamyor, nk dzgn olmayan yzeylerde
zeminle temas salanamayan yerler olabiliyor. Bu rtler genellikle bitkilendirme ve
tohumlama pskrtmesi iin ok dar gzenekli olabiliyor. Dolays ile grntde plak
kalm dolays ile yine erozyona maruz alanlar olabiliyor. Uzun vadede bu ksmlar
rtnn de yrtlmas ile birlikte erozyona devam ediyor.
Dolays ile aranan esnek, boyutlu ak gzenekli yapda ve erozyona kar iyi koruma
salayabilecek bir rt idi. rt bitkilendirme iin gerekli tutunma ve stabilizasyon
tabakasn salayacakt. Ayrca rgnn gze arpmayan rnein yzeyinrengine uyumlu
olmas da nemlidir.
Deiik rnler zerinde, kuru ve slak koullarda ve zor lokasyonlarda yaplan birok
uygunluk testinden sonra boyutlu, polipropilen rastgele serilmi elyaflardan oluan rt,
erozyon nleme ve bitkilendirilmi yzey iin artlar en optimum ekilde karlyordu. Bu
ekil 7 de gsterilen erozyon kontrol rts zellikle TECCO stabilizasyon sistemi ile
kullanm iin gelitirilmitir ve TECMAT ticari ismi ile mevcuttur.

7. SONU
Yksek mukavemetli tel a ve zel trnakl plakalar kullanlarak sunulan yksek
mukavemetli a sistemi zel saha koullarna ve statik koullara kolaylkla adapte
edilebilir. Yaklam, byk yklerin alnarak ve transfer ederek ivilerin daha ekonomik
kullanlarak uygun bir zm sunar. Bu da ivilerin delinmesi olduka nemli maliyet
getirdii iin daha ekonomik zm salar.
TECCO ile stabilize edilmi evler uygun erozyon kontrol mat ile birletirilirse tekrar
doal yeil ve bitkilendirilmi grntye kavuur, bu da gze ho gelen bir grnt salar.

Zemin ivilerinin yksek mukavemetli tel a ile birlikte kullanm iin burada aklanan
konsepte gre, evdeki yzeysel durayszlklar iin dizayn edilebilir ve boyutlandrlabilir.
Bu, esnek yzey nlemlerinin ilk dzgn dizayndr.
Derin yerleimli gme mekanizmalar iin geleneksel dizayn metodlarna halen ihtiya
duyulmaktadr.

KAYNAKLAR
Brndlein P, LGA Nuremberg, Germany, Monitoring and supervision of laboratory testing
of the TECCO slope stabilization system, Test report BPI 0400046/1, 2004.
Regger, R.; Flum, D.: Anforderungen an flexible Bschungsstabilisierungssysteme bei
der Anwendung in Boden und Fels. Technische Akademie Esslingen, Beitrag fr
4. Kolloquium Bauen in Boden und Fels, January 2006.
Regger, R.; Flum, D.; Haller, B.: Hochfeste Geflechte aus Stahldraht fr die
Oberflchensicherung in Kombination mit Vernagelungen und Verankerungen.
Technische Akademie Esslingen, Beitrag fr 2. Kolloquium Bauen in Boden und
Fels, Januar 2002.